H.327280.0911
PEG sonde
Inleiding Binnenkort krijgt u een PEG sonde. Een PEG sonde staat voor percutane endoscopische gastrostomie sonde. Een PEG sonde is een voedingssonde die op een speciale manier via de huid in de maag wordt geplaatst. Door deze sonde, die een langere tijd kan blijven zitten, wordt vloeibare voeding en zo nodig ook medicatie gegeven. Het plaatsen van een PEG sonde gebeurt meestal in dagopname, omdat u een roesje krijgt. Dit betekent dat u ’s morgens komt en ’s avonds weer naar huis kunt. Uw behandelend arts heeft enkele zaken al met u besproken. Het is belangrijk dat u zich realiseert dat de situatie voor u anders kan zijn dan is beschreven. Wanneer krijgt iemand een PEG sonde Een PEG sonde wordt overwogen als u naar verwachting langer dan zes weken met sondevoeding moet worden gevoed. Dat kan het geval zijn bij slikstoornissen, bijvoorbeeld na een CVA, bij aandoeningen aan de slokdarm of maag of na operaties in het halsgebied. Via een dun plastic flexibel slangetje dat van buiten rechtstreeks in de maag wordt gebracht, wordt de vloeibare voeding dagelijks in de vorm van sondevoeding aan u toegediend. Waarom voeden via de PEG sonde Het is belangrijk dat het lichaam voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt voor een optimale conditie. Als dat onvoldoende lukt via de mond, dan kan de benodigde voeding via de PEG sonde in de maag worden gebracht. Hoeveel en welke voeding u krijgt via de PEG sonde hangt af van uw medische conditie en behoefte. Zelfs water kan worden toegediend via de sonde als dat via de mond niet meer mogelijk is. Hoe snel kan worden gestart met sondevoeding Als de PEG sonde bij u is ingebracht kunt u meestal na zes uur met sondevoeding beginnen. Omdat uw lichaam aan de sondevoeding moet wennen, is het raadzaam om rustig met de voeding te beginnen. Dit gaat in overleg met uw arts en een diëtist. 2
Voorbereiding thuis • In de oproepbrief staat vermeld of en wanneer u mag eten en drinken op de dag van de ingreep of dit wordt telefonisch aan u doorgegeven. • Gebruik na het douchen geen bodylotion, make-up en nagellak. • Draag geen sieraden of piercings. Laat waardevolle sieraden thuis. • U mag zelf niet autorijden na de ingreep. Vraag of iemand u ophaalt. Medicijnen Wanneer u medicijnen gebruikt, moet u van tevoren overleggen met uw behandelend arts of u deze vóór of na de ingreep kunt innemen. Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, is het belangrijk dit te melden. Voor sommige medicijnen, zoals bloedverdunners van de trombosedienst (Acenocoumarol of Marcoumar), is het noodzakelijk deze enkele dagen vóór de ingreep te stoppen. Overleg dit altijd met uw behandelend arts. Stop nooit op eigen initiatief met deze medicijnen! Bent u diabetespatiënt en gebruikt u ’s ochtends medicijnen, vraag dan aan uw behandelend arts hoe u het medicijngebruik kunt aanpassen. Wat neemt u mee • Uw patiëntenkaart. • Uw medicijnkaart of overzicht van uw medicijnen. • Als u via de huisarts of verpleeghuisarts komt; brief en verwijskaart. • Trekt u iets gemakkelijks aan (geen nauwsluitende kleding). • Na het plaatsen van de PEG sonde mag u in principe dezelfde dag naar huis, wanneer zich geen complicaties hebben voorgedaan. Soms brengt u de nacht door in het ziekenhuis. Neemt u dus voor de zekerheid toiletspullen en nachtgoed mee.
3
Waar meldt u zich U meldt zich bij de receptie in de centrale hal. Op de afdeling wordt een infuusnaaldje ingebracht. Via dit infuusnaaldje krijgt u vóór de ingreep antibiotica toegediend. De ingreep vindt plaats op de scopie-kamer. Roesje (sedatie) Bij een roesje krijgt u een slaapmiddel en zo nodig een pijnstiller toegediend. Dit gebeurt via een infuus. Met een roesje bent u meer ontspannen en verloopt de ingreep prettiger. Een roesje is geen narcose, waarbij u uw bewustzijn verliest. Wel is het mogelijk dat u zich achteraf weinig van de ingreep herinnert. Het roesje vermindert uw reactievermogen. Daarom is het belangrijk dat u gedurende 24 uur met het volgende rekening houdt: • U mag niet zelfstandig naar huis rijden. • U mag niet zelfstandig deelnemen aan het verkeer. Dus u heeft ook begeleiding nodig als u met de bus of taxi naar huis gaat. • Neem geen belangrijke beslissingen. • Vermijd het werken met gevaarlijke apparaten. • Gebruik geen alcohol. De ingreep De plaatsing van de PEG sonde wordt uitgevoerd door twee artsen en twee scopie-verpleegkundigen. Om het zuurstofgehalte in uw bloed en uw hartslag te meten krijgt u een ‘knijpertje’ op uw vinger. De plaatsing wordt gedaan met behulp van een endoscoop. Dit is een flexibele slang die via de keel wordt ingebracht om de binnenkant van de maag te onderzoeken. Als u losse gebitsdelen heeft, vragen wij u om deze uit te doen. U krijgt een bijtring tussen de kaken ter bescherming van de endoscoop en uw gebit. We verdoven uw keel met een spray, om de kokhalsreflex te onderdrukken. Het inslikken van de slang is een vervelend gevoel. Dit gaat makkelijker als u de kin op de borst houdt. De arts stuurt vervolgens het uiteinde van de slang voorzichtig naar binnen via de slokdarm naar de maag. Via de endoscoop wordt lucht ingeblazen. Hierdoor gaan slokdarm en maag openstaan en kunnen ze beter bekeken worden. Het kan zijn dat u deze lucht moet opboeren. 4
De arts verdoofd de buikwand. Er wordt een klein sneetje in de buikwand gemaakt, zodat de PEG sonde in de maag kan worden gebracht. De plaats van de opening is meestal iets boven de navel in het midden van de buik of iets links daarvan. Aan de binnenzijde van de maag zorgt een plaatje aan de sonde ervoor dat de sonde niet naar buiten wordt getrokken of eruit kan vallen. Een fixatieschijfje (uitwendig) op de buik zorgt ervoor dat de maag en buikwand tegen elkaar getrokken worden. De wond en buik worden schoongemaakt en verbonden. Duur van de ingreep Het plaatsen van een PEG sonde neemt gemiddeld een half uur in beslag. Na de ingreep U gaat weer terug naar de afdeling. U bent nog wat suf en u heeft een beetje last van een opgeblazen gevoel. De ingeblazen lucht verlaat via "opboeren" uw maag weer. Omdat u het roesje heeft gehad, verblijft u na het onderzoek in ieder geval nog twee uur op de dagbehandeling. Regelmatig zal uw zuurstofgehalte in het bloed en uw hartslag worden gecontroleerd door middel van een knijper op uw vinger. Naar huis Als alles goed gaat mag u een paar uur na de ingreep naar huis. Op de afdeling krijgt u informatie over de verzorging van de PEG sonde en de huid rondom de PEG sonde en het toedienen van de sondevoeding. Nadat alles is uitgelegd en u ook het boekje ‘De PEG sonde; informatie over de verzorging van de PEG sonde’ heeft gekregen, mag u naar huis.
5
Adviezen en tips De eerste week Vooral in de eerste week na de ingreep is het belangrijk dat de wanden van de maag en buik goed tegen elkaar gehouden worden. Daarom wordt het uitwendige plaatje strak tegen de buikwand gelegd. Dit moet ongeveer een week zo blijven. De eerste week na de ingreep mag u niet douchen of baden. Als u tijdens de eerste week hevige buikpijn krijgt, dan moet u stoppen met voeden (ook met drinken) en contact opnemen met uw behandelend arts of huisarts. Ook als de sonde in de eerste week eruit valt moet u stoppen met voeden en drinken en direct contact opnemen met uw behandelend arts of huisarts. Na de eerste week Na een week mag u weer douchen en baden. Het plaatje mag wat losser worden gemaakt. Het mag niet strak op de huid knellen. Tijdens het douchen kan het plaatje nog losser worden gemaakt. U reinigt de huid met water en zeep, evenals de onderkant van het plaatje. Laat de huid en het plaatje goed drogen. U hoeft de PEG-sonde niet meer vast te plakken met pleisters en gaasjes. Duw de sonde drie maal per week naar binnen om vastgroeien te voorkomen. Zet het plaatje van de sonde ongeveer drie centimeter losser en duw de sonde tot aan het plaatje naar binnen. Draai de sonde éénmaal rond en trek hem weer terug. Zet daarna het plaatje weer terug in de uitgangspositie, ongeveer twee millimeter van de huid (er zou een euro tussen het plaatje en de huid kunnen passen). De kans is erg klein, maar de sonde kan eruit vallen. Als de sonde eruit valt, moet u direct contact opnemen met uw behandelend arts.
6
Mogelijke complicaties • Een bloeding uit de snee in de buikwand of inwendig een bloeding. • Een perforatie (opening van maag of darm) naar buikholte waaruit maag-/darminhoud lekt met als gevolg buikvliesontsteking. • Het aanprikken van andere voorliggende organen. • Locale ontsteking van de buikhuid. • Verslikken met als gevolg longontsteking. • Ook kan lekkage van vocht langs de sonde optreden. Tot slot Complicaties, zoals hiervoor beschreven, zijn zeldzaam bij deze ingreep. Neem direct contact op met de arts die het onderzoek heeft uitgevoerd als u thuis, na de ingreep, één van de onderstaande klachten/problemen heeft: • Toenemende maag-, buikpijn. • Koorts (38 graden of hoger). • Uitvallen van de sonde. U belt dan naar het ziekenhuis en vraagt naar de scopie-kamer of de poli interne. (0523) 276000. ’s Avonds, ’s nachts en in het weekend belt u via het algemene telefoonnummer van het ziekenhuis en vraagt naar de dienstdoende internist. (0523) 276000. Vragen Heeft u vragen bel dan met de poli interne Maandag tot en met vrijdag van 09.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 16.00 uur Hardenberg (0523) 276330 Coevorden (0524) 526331
7
8
