HANDLEIDING BIJ HET GENEALOGISCH PROGRAMMAPAKKET
GENKWA VOOR
17 februari 2014 Versie 3.0
WINDOWS
H. de Vries Jan van Cuijkstraat 46 5431 GC Cuijk Tel. 0485-313614 m.m.v. Sjouke Hamstra Technische realisatie: A. Kroes Hasselt
INHOUD 1. INLEIDING ................................................................ 1 1.1. Het programmapakket .................................... 1 1.2. Algemeenheden over de programma's .......... 1 1.3. Het eerste begin ............................................. 1 1.4. Het vervolg ...................................................... 1
4.24. instellingenbestand bijwerken ..................... 21 5. Bladeren .................................................................. 21 5.1. persoonsbestand .......................................... 21 5.2. relatiebestand ............................................... 23 5.3. plaatsbestand ................................................ 23 5.4. namenbestanden en probandenbestand ...... 24
2. BESTANDENSTRUCTUUR ..................................... 2 2.1. Een bestandenpakket ..................................... 2 2.2. Het parameterbestand .................................... 2 2.3. De hoofdbestanden ........................................ 2 2.4. Verbintenissenbestand en kinderbestand ...... 3 2.5. Stambestand ................................................... 3 2.6. Beroepenbestand, voornamenbestand, patroniemenbestand, zamelnamenbestand .................................... 3 2.7. Streek-toevoegingenbestand .......................... 4 2.8. Synoniemenbestand ....................................... 4 2.9. Afkortingenbestand ......................................... 4 2.10. Macrobestand ............................................... 4 2.11. Namenbestanden en probandenbestand ..... 4 2.12. Bronnenbestand, tekstenbestand, literatuurbestand ........................................... 4 2.13. Andere soorten bestanden ........................... 5
6. UITVOERREGELINGEN IN GENKWA ................. 26 6.1. Rechtstreekse genealogische uitvoer ........... 26 6.2. Indirecte uitvoer ............................................ 26 6.3. Schermuitvoer ............................................... 26 6.4. Uitvoer naar afdrukbeheer ............................ 27 6.5. Schijfuitvoer .................................................. 28 7. UITVOEREN IN GENKWA..................................... 31 7.1. Algemeen ...................................................... 31 7.2. kwartierstaat .................................................. 31 7.3. genealogie .................................................... 32 7.4. parenteel ....................................................... 33 7.5. stamreeks ..................................................... 33 7.6. verwantenlijn ................................................. 33 7.7. gezinsblad ..................................................... 34 7.8. nummerlijst .................................................... 34 7.9. Index ............................................................. 34 7.10. verzamelindex ............................................. 34 7.11. schermbestand ........................................... 35
3. BESTANDENPAKKET MAKEN ............................... 6 3.1. Procedure ....................................................... 6 3.2. Invulformulier „Bestandsgegevens” ................ 7 3.3. Invulformulier „Persoonsgebeurtenissen” ....... 8 3.4. Invulformulier „Relatiegebeurtenissen” ........... 9 3.5. Invulformulier „Uitvoerteksten” ........................ 9 3.6. Invulformulier „Gezindte-opties” ..................... 9 3.7. Invulformulier „Datumcontrole-opties” ............ 9 3.8. Invulformulier „Vensterinstellingen” ................ 9 3.9. Klikblok „Uitvoeropties” ................................. 10 3.10. Klikblok „Lettertypes” .................................. 11 3.11. Klikblok „Overige opties” ............................. 12
8. Uitvoeren IN GENBIJ ............................................ 35 8.1. Algemeen ...................................................... 35 8.2. uitdraaien 1 ................................................... 35 8.3. uitdraaien 2 ................................................... 36 8.4. selectie .......................................................... 36 8.5. tabel .............................................................. 37 8.6. kwartieren ..................................................... 38 8.7. kwartierschema ............................................. 38 8.8. geneaschema ............................................... 39 8.9. schermbestand ............................................. 39
4. Invoeren EN Veranderen IN GENKWA ............... 12 4.1. Algemeen ...................................................... 12 4.2. Ingeven van speciale letters en tekens ........ 13 4.3. Invullen van een persoonsblad ..................... 14 4.4. Invullen van een relatieblad .......................... 15 4.5. Invullen van een plaatsblad .......................... 16 4.6. Datum op een persoons- of relatieblad ........ 16 4.7. Plaats op een persoons- of relatieblad ......... 16 4.8. Gezindte op een persoons- of relatieblad..... 16 4.9. Invoer en verandering van een adres ........... 16 4.10. Beschrijving van opmerkingen .................... 17 4.11. Invoer en verandering van opmerkingen .... 18 4.12. Noten .......................................................... 19 4.13. Bronnen, teksten en literatuur .................... 19 4.14. Aktenummers.............................................. 20 4.15. Opmerking bij beroep, extra beroep ........... 20 4.16. Als-namen................................................... 20 4.17. Voorloopspatie ............................................ 20 4.18. personen m.b.v. nummerlijst ...................... 20 4.19. probanden m.b.v. nummerlijst .................... 21 4.20. macrobestand ............................................. 21 4.21. bestand tonen ............................................. 21 4.22. bestandenpakket aanmaken ...................... 21 4.23. parameterbestand....................................... 21
9. Diversen en Nevenbestanden IN GENBIJ.......... 39 9.1. nummerinterval ............................................. 39 9.2. nummers met de hand .................................. 39 9.3. nummerlijst uitdunnen ................................... 39 9.4. nummerlijst vergroten ................................... 39 9.5. nummerlijst uit probanden............................. 39 9.6. nummerlijstbewerkingen ............................... 39 9.7. nummers uit index ......................................... 39 9.8. indexreductie ................................................. 40 9.9. opmerking zoeken......................................... 40 9.10. Platte-tekstbewerking.................................. 41 9.11. Nevenbestanden ......................................... 41 10. DIAGRAM IN GENGRA ....................................... 43 10.1. Algemeen .................................................... 43 10.2. stamlijn ........................................................ 43 10.3. staande stamboom ..................................... 44 10.4. liggende stamboom ..................................... 44 10.5. geneadiagram ............................................. 44 11. GENEAGRAM IN GENGRA ................................ 44 11.1. Algemeen .................................................... 44 -i-
11.2. genealogie, parenteel ................................. 44 11.3. stamreeks ................................................... 45
AANHANGSELS ......................................................... 59 A1. Opslagstructuur van de gegevensbestanden ................................... 59 A2. Beschrijving van een GKW-bestand .............. 61 A3. Woordafbreking ............................................. 61 A4. Lijnen bij uitvoer van een schemabestand .... 62 A5. Datumcontroles ............................................. 62 A6. GEDCOM-etiketten in Genkwa ..................... 63 A7. Menustructuur ................................................ 65 A8. Grenzen van Genkwa .................................... 70 A9. Kalendergegevens ......................................... 71 A10. Wenken........................................................ 75 A11. Woordenlijst ................................................. 76
12. HISTOGRAM IN GENGRA .................................. 45 12.1. Algemeen .................................................... 45 12.2. levensduur .................................................. 45 12.3. kindertal ...................................................... 45 12.4. geb/doop, ovl/begr ...................................... 46 12.5. namen ......................................................... 46 12.6. beroepen ..................................................... 46 13. DIVERSE BEWERKINGEN IN GENGRA ........... 46 13.1. Algemeen .................................................... 46 13.2. controleren .................................................. 46 13.3. vervangen ................................................... 47 13.4. opschonen .................................................. 47 13.5. componenten bepalen ................................ 47 13.6. een sibbe bepalen ...................................... 47 13.7. wissen ......................................................... 47 13.8. dekapitaliseren ............................................ 47 13.9. kapitaliseren ................................................ 47 13.10. reorganiseren ............................................ 47 13.11. herstellen .................................................. 47 13.12. rangnummeren ......................................... 48 13.13. rolverwisseling .......................................... 48 13.14. evt. weduwe/weduwnaar .......................... 48 13.15. pakket afsplitsen ....................................... 48 13.16. pakketten koppelen .................................. 48
INDEX ......................................................................... 79
14. Omzetten IN GENGRA ........................................ 48 14.1. Over GEDCOM ........................................... 48 14.2. GEDCOM-bestand maken .......................... 49 14.3. GEDCOM-bestand opnemen ..................... 51 14.4. Omzetten van WINKWAST en GensData naar Genkwa .............................................. 52 14.5. Van ASCII naar ANSI ................................. 52 15. GEMEENSCHAPPELIJKE MENUROUTINES ... 53 15.1. uitvoeropties ............................................... 53 15.2. oorspr. venster ............................................ 53 15.3. kopiëren ...................................................... 53 15.4. instellen ....................................................... 53 15.5. snel instellen ............................................... 53 15.6. opnieuw ...................................................... 53 15.7. naar Genkwa, Genbij, Gengra .................... 53 15.8. stoppen ....................................................... 53 16. ENKELE INTERNE ROUTINES .......................... 53 16.1. De ja/nee-routine ........................................ 53 16.2. De toetsroutine ........................................... 53 16.3. Invullen van een eenlettervak ..................... 53 16.4. Tekstbewerkingsconventies ....................... 53 16.5. Bediening onderbalk ................................... 54 16.6. Invullen van een bladnummer .................... 54 16.7. Eigen titel, naschrift .................................... 54 16.8. Alineabewerking ......................................... 54 16.9. Tonen van genummerde tekst op scherm .. 55 17. OPTIEBESCHRIJVINGEN ................................... 55 17.1. Uitvoeropties ............................................... 55 17.2. Overige opties ............................................. 57
- ii -
1. INLEIDING 1.1. Het programmapakket Het hoofdprogramma, waarmee alle echt genealogische gegevens als tekst in- en uitgevoerd worden, is Genkwa. Behalve Genkwa zijn er nog twee andere deelprogramma's, nl. Genbij en Gengra. Deze drie programma's zijn ingepakt in het bestand Genkwa.zip, tezamen met o.a. de bestanden GfaWin23.Ocx, Familie.par, Familie.isb, Postcon.brk, Postvoc.brk, Vocprot.brk en Genkwa.blk. Om de programma’s te installeren pakt men Genkwa.zip uit naar de programmamap, d.w.z. de map waarin de programma's moeten komen, na die eerst op de computer aangemaakt te hebben. Voor de werking van Genkwa. Genbij en Gengra is het bestand GfaWin23.Ocx onontbeerlijk. Daarmee is de installatie voltooid. Behalve de genoemde bestanden zijn er in Genkwa.zip ook nog de informatiebestanden Handkwa.pdf, Leesmij.txt en Genkwa.txt. Deze bestanden zijn niet nodig in de programmamap en kunnen beter van daar naar een andere map verplaatst worden. Voor het uitpakken is een Unzip-programma nodig. Zo’n programma kan van internet opgehaald worden. Vanuit elk van de deelprogramma's Genkwa, Genbij en Gengra is elk ander deelprogramma te bereiken door een keuze te maken in het eerste menu van de menubalk. In elk van de 3 programma’s is er in het laatste menu een menupunt ‘informatie over Genkwa’ waarmee enige algemene informatie en een aantal nuttige wenken bekeken kunnen worden. Het bestand Handkwa.pdf is een volledige handleiding met koppelingen. Voor het lezen daarvan is de Adobe Reader nodig (gratis van internet op te halen). Het bestand Handkwa.pdf bevat enkele afbeeldingen, uitgebreide kalendergegevens zoals heiligendagen en paasdatumbepaling, en aanhangsels met een beschrijving van de menustructuur, met grenzen van de programma’s, een woordenlijst en een index. 1.2. Algemeenheden over de programma's De programma's worden bestuurd vanuit een menubalk bovenaan het venster. Door aanklikken met de muis van een keus op die menubalk wordt een menu uitgeklapt waaruit gekozen kan worden door aanklikken met de muis of door intikken op het toetsenbord van de onderstreepte letter. Dit kan ook door eerst
+onderstreepte letter van de menunaam in te tikken, en vervolgens met de verticale pijltoetsen het gewenste menupunt te kiezen en tenslotte <Enter> in te geven. In sommige gevallen wordt door aanklikken een deelmenu uitgeklapt waaruit door verder aanklikken gekozen kan worden. Bij de menupunten staat achter de naam aangegeven door welke toetsen, eventueel in combinatie met <Shift> of , de menupunten ook gekozen kunnen worden; dit kan echter alleen als geen enkel menu uitgeklapt is. Een overzicht van alle menupunten met informatie over de routines die hiermee in werking gezet worden vindt u in aanhangsel A7. De meeste keuzes zijn pas mogelijk nadat door middel van ‘instellen’ of ‘snel instellen’ onder In en Uit eerst een parameterbestand ingelezen is dat hoort bij een gemaakt pakket gegevensbestanden. Na het maken van een keus verschijnt op het scherm meestal een soort invulformulier waarin de noodzakelijke gegevens ingevuld moeten worden. Onderin het venster is er dan een onderbalk, waarmee u door aanklikken met de muis of indrukken van een geschikte functietoets verder kunt gaan. In aanhangsel A11 worden enkele gebruikte termen verklaard. 1.3. Het eerste begin Voor het aanmaken van een genealogisch bestandenpakket gaat u als volgt te werk. Start het deelprogramma Genkwa en kies in het menu Veranderen het menupunt parameterbestand. Dan leest u het aanwezige parameterbestand Familie.par in en brengt u daarin de gewenste veranderingen aan. In het bijzonder moet u naam en plaats van het aan te maken bestandenpakket aangeven. Vervolgens schrijft u dit nieuwe parameterbestand onder een andere naam in de programmamap weg, waarbij de naam Genkwa.par de voorkeur heeft. Maak dan een genealogisch bestandenpakket in het menu Invoeren, door het kiezen van bestandenpakket aanmaken, met behulp van het gemaakte parameterbestand. In het menu Invoeren, menupunt persoonsbestand, kan dan begonnen worden met het invoeren van persoonsgegevens. Het bestand Familie.par wordt verder niet meer gebruikt, behalve voor het maken van meer parameterbestanden voor andere gegevenspakketten. Door verschillende oorzaken, zoals een fout in het lopende programma, in de gebruikte programmeertaal GFABASIC, in Windows, op de harde schijf of een onderbreking van de stroomtoevoer, kan het gebeuren dat het programma vastloopt of dat de loop van het programma afgebroken wordt met een foutmelding. Hierdoor kan het bestandenpakket beschadigd raken. Maak daarom geregeld reservekopieën van de genealogische bestanden. Dit kan met behulp van kopiëren, bestandenpakket in het laatste menu. 1.4. Het vervolg Na het invullen van de eerste persoonsbladen en relatiebladen is het goed om de handleiding nader te bestuderen. Hierdoor kunt u aan de weet komen welke mogelijkheden Genkwa biedt. Met problemen en vragen kunt u altijd bij de maker van Genkwa terecht, schriftelijk (postzegels voor antwoord bijsluiten), telefonisch, via e-mail of in levende lijve. Ik zal mijn best doen om hulp te bieden. Hebt u suggesties voor uitbreiding of verbetering, laat u dat dan weten. Ook is melding van ontdekte fouten in het programma voor de andere gebruikers van groot belang. Van het uitkomen van nieuwe versies met wijzigingen van enige omvang worden geregistreerde Genkwa-gebruikers op de hoogte gehouden. -1-
2. BESTANDENSTRUCTUUR 2.1. Een bestandenpakket Een volledig pakket van gegevensbestanden bestaat uit de volgende bestanden, met als naam de naam van het bestandenpakket en een aangegeven extensie; deze bestanden moeten in eenzelfde map staan, de gegevensmap. Dit zijn: persoonsbestand (prs), relatiebestand (rlt), plaatsbestand (plt), adressenbestand (adr), opmerkingenbestand (opm), verbintenissenbestand (bin), kinderbestand (kin), stambestand (stm), beroepenbestand (brp), voornamenbestand (vnm), patroniemenbestand (pat), zamelnamenbestand (znm), streek-toevoegingenbestand (str) (bevattende streeknamen bij plaatsnamen en toevoegingen bij plaatsnamen en streeknamen), synoniemenbestand (syn), afkortingenbestand (afk), macrobestand (mcr), probandenbestand (pbd) met bijbehorend indexbestand (pid), namen(a)bestand (nma), gealfabetiseerd op achternamen, met bijbehorend indexbestand (nia), namen(v)bestand (nmv), gealfabetiseerd op voornamen, met bijbehorend indexbestand (niv), bronnenbestand (brn), tekstenbestand (tks), literatuurbestand (ltr) en instellingenbestand (isb). Bij zo'n bestandenpakket hoort altijd minstens één parameterbestand, dat evenwel niet in de gegevensmap maar in de programmamap moet staan. In de programmamap moeten ook de bestanden Postcon.brk, Postvoc.brk en Vocprot.brk staan; deze zijn nodig voor woordafbreking bij tekstuitvoer naar scherm of afdrukbeheer. Verder moet nog het bestand Genkwa.blk in de programmamap staan. Dit bestand bevat behalve de algemene informatie, in te zien met het menupunt ‘informatie over Genkwa’, ook op te roepen beknopte uitleg in sommige programmavensters met een onderbalk; in zo’n venster staat dan een aanklikbaar vraagteken helemaal links op de onderbalk. In het hoofdprogramma Genkwa kunnen de gegevens voor het persoonsbestand en het relatiebestand ingegeven en veranderd worden. Hierbij worden tevens het plaatsbestand, adressenbestand, opmerkingenbestand, verbintenissenbestand, kinderbestand, stambestand, beroepenbestand, voornamenbestand, patroniemenbestand, zamelnamenbestand, streek-toevoegingenbestand, namen(a)bestand, namen(v)bestand en probandenbestand aangevuld en veranderd. De gegevens in het plaatsbestand, en daarmee ook die in het streek-toevoegingenbestand, kunnen ook rechtstreeks ingegeven en veranderd worden. In Gengra kunnen steeds het stambestand, namen(a)bestand, namen(v)bestand en probandenbestand vernieuwd worden. Synoniemenbestand, afkortingenbestand, bronnenbestand, tekstenbestand en literatuurbestand zijn zuivere tekstbestanden en kunnen in Genbij door de gebruiker naar behoefte veranderd en aangevuld worden. Beroepenbestand, voornamenbestand, patroniemenbestand en zamelnamenbestand zijn tekstbestanden met een vaste bladlengte. Deze kunnen ook in Genbij veranderd worden. Dit geldt ook voor de tekstgedeeltes van het streek-toevoegingenbestand. Omdat in het persoonsbestand met nummers naar deze bestanden verwezen wordt, is echter bij veranderen van deze bestanden grote voorzichtigheid geboden. In het instellingenbestand staan teksten van klikblokken en gegevens van invulformulieren. Bij de meeste invulformulieren is het mogelijk om de invulling daarin te bewaren; invullingen die erg variabel zijn, zoals bijvoorbeeld persoonsbladnummers, worden daarbij niet bewaard. Parameterbestand en instellingenbestand zijn ook zuivere tekstbestanden. De programma’s gebruiken de structuur van deze bestanden, en daarom is het veranderen van deze bestanden sterk af te raden. Elk gegevensbestand bestaat uit genummerde bladen; de nummering begint bij 1 en geschiedt in de volgorde van invoer. De indeling van deze bestanden staat beschreven in aanhangsel A1. Normaliter hoeft de gebruiker hierover niets te weten, behalve wat betreft het synoniemenbestand, afkortingenbestand, bronnenbestand, tekstenbestand en literatuurbestand: de bewerking van deze bestanden moet rechtstreeks door de gebruiker gebeuren, in Genbij. De volgorde van de alinea's waaruit deze bestanden bestaan is niet van belang. 2.2. Het parameterbestand Bij elk pakket van gegevensbestanden hoort een parameterbestand, met extensie par en bij voorkeur de naam Genkwa.par. Hierin moeten in ieder geval naam en plaats van de bestanden aangegeven zijn. Verder kunnen in het parameterbestand de benamingen van de gebeurtenissoorten veranderd worden. Bij elk persoonsblad en bij elk relatieblad zijn 15 soorten gebeurtenissen mogelijk, waarvan er maximaal 6 als hoofdgebeurtenis aangemerkt kunnen worden. Van sommige gebeurtenissen moet de gebruiker zelf uitmaken welke betekenis zij moeten hebben. Van de meeste gebeurtenissoorten is de betekenis al aangegeven. De gebruiker kan die wel op eigen houtje veranderen; dat zal echter in de meeste gevallen, bijv. voor geboorte, doop, overlijden, ondertrouw, wettelijk huwelijk, niet verstandig zijn, alleen al met het oog op de uitwisselbaarheid en interpretatie die de programma's zelf eraan verbinden. Ook moet bepaald worden wat op een nieuw persoons- of relatieblad in eerste instantie de hoofdgebeurtenissen zullen zijn (per blad is dat weer te veranderen). Een belangrijk punt is dat in het parameterbestand de verbindende teksten in genealogische tekstuitvoer vastgelegd worden, vaak in zowel een mannelijke als een vrouwelijke vorm. Doorgaans is dat voor de Nederlandse taal niet van belang, maar voor iemand die bijvoorbeeld de verbindende tekst in het Frans wenst is dat wel belangrijk. Verder kunnen in het parameterbestand verstekwaarden (voorkeursinstellingen) opgenomen worden voor allerlei opties. 2.3. De hoofdbestanden Als hoofdbestanden van een bestandenpakket kunnen persoons-, relatie-, plaats-, adressen- en opmerkingenbestand beschouwd worden. -2-
Voor een persoonsblad zijn de belangrijkste gebeurtenissen: geboorte, doop, overlijden, impost op begraven, begraven, en voor een relatieblad: ondertrouw, kerkelijke ondertrouw, impost op trouwen, wettelijk huwelijk, kerkelijk huwelijk. Deze komen zeker in aanmerking om als hoofdgebeurtenissen te fungeren. De belangrijkste gegevens over de maximaal 6 hoofdgebeurtenissen, namelijk datum, plaats en eventueel gezindte, worden op het persoons- of relatieblad zelf geregistreerd. Voor elke persoon of relatie worden de gegevens over eventuele andere gebeurtenissen, die dan nevengebeurtenissen genoemd worden, opgeslagen in het opmerkingenbestand. Wat hoofd- of nevengebeurtenissen zijn is voor elke persoon en relatie afzonderlijk te bepalen en te veranderen. Op een blad in het persoonsbestand staan gegevens, of referenties naar gegevens, van een persoon. Die zijn: achternaam, voornamen, geslacht, beroepen, plaats en datum en eventuele gezindte van gebeurtenissen, onzekerheid voor vaderrelatie en voor moederrelatie, een patroniem of bijkomende voornaam, een zamelnaam of bijkomende voornaam, een gebruikerscode, een losse gezindte, een code voor doodgeboren/gewettigd/geadopteerd, adressen, opmerkingen en laatste bewerkingsdatum. Onder meer de achternaam en, voorzover er plaats genoeg is, de voornamen, worden in het persoonsbestand zelf opgeslagen. In het afzonderlijke voornamenbestand worden alleen de bijkomende voornamen opgeslagen. Nog meer voornamen kunnen door middel van een opmerking bij de rubriek 'voornamen' ingegeven worden, zoals ook voor achternamen het geval is. De mogelijke soorten opmerkingen bij een persoonsblad zijn: tekst, datum, plaats, gezindte en bijzonderheden (bijv. getuigen) bij de hoofdgebeurtenissen, aantekening 1, aantekening 2, nevengebeurtenissen (met gegevens als bij een hoofdgebeurtenis, maar met beperkingen voor de omvang ervan), achternaam, voornamen, (losse) gezindte, beroep 1, beroep 2, beroep 3, voortitel, achtertitel, alias, roepnaam, tussenopmerking, algemene opmerking, zelfstandige noot, extra beroep, als-naam. Op een blad in het relatiebestand staan gegevens, of referenties naar gegevens, van een relatie. De belangrijkste zijn: plaats en datum en eventuele gezindte van gebeurtenissen, onzekerheid van de relatie, relatiesoort, rolverwisseling, een gebruikerscode, adressen, opmerkingen en laatste bewerkingsdatum. De mogelijke soorten opmerkingen bij een relatieblad zijn: tekst, datum, plaats, gezindte en bijzonderheden (bijv. getuigen) van de hoofdgebeurtenissen, aantekening 1, aantekening 2, nevengebeurtenissen (met opmerkingen als bij een hoofdgebeurtenis, maar met beperkingen wat betreft de omvang), Uit ... (m), Uit ... (v), Uit ... (m) en (v), algemene opmerking, zelfstandige noot, als-naam man, als-naam vrouw. De familiebetrekkingen worden opgeslagen op de volgende manier. Op een persoonsblad staat het nummer van de ouderrelatie, het aantal verbintenissen en een (niet getoond) nummer dat verwijst naar een blad in het verbintenissenbestand vanwaar af de relatiebladnummers van de verbintenissen staan (zowel voor de man als voor de vrouw). Op een relatieblad staan de persoonsbladnummers van man en vrouw, het aantal kinderen en een (niet getoond) nummer dat verwijst naar een blad in het kinderbestand vanwaar af de persoonsbladnummers van de kinderen uit de betreffende relatie staan. Op een plaatsblad staan een plaatsnaam, een tweeletterige code om bijvoorbeeld de provincie aan te duiden waarin de plaats ligt, en nog desgewenst 3 nummers die verwijzen naar het streek-toevoegingenbestand, waarvan 2 voor een streeknaam en 1 voor een toevoeging aan de plaatsnaam. In het persoons- en relatiebestand staan geen plaatsnamen, maar wel de bladnummers waarop deze staan in het plaatsbestand. Op een adresblad kunnen behalve een kaal adres, d.w.z. straatnaam met huisnummer, ook een postcode, plaatsnaam (intern alleen een plaatsbladnummer), begin- en einddatum, en verbindende teksten opgenomen worden. Er moet aangegeven worden op welke manier het adres uitgevoerd moet worden, namelijk als losse algemene opmerking (L), als algemene opmerking samen met andere adressen (S), als noot (samen met andere adressen (N)), of (als een rubriek) in de lopende tekst (R). 2.4. Verbintenissenbestand en kinderbestand Het verbintenissenbestand is niets anders dan een lijst van relatiebladnummers en het kinderbestand alleen maar een lijst van persoonsbladnummers. Maar deze twee bestanden vormen wel een belangrijke en onmisbare verbinding tussen persoonsbestand en relatiebestand. 2.5. Stambestand Het stambestand bevat voor elk persoonsbladnummer de onzekerheid voor ouder-, vader- en moederrelatie, het ouderrelatienummer en de persoonsbladnummers van de ouders. Dit bestand wordt voornamelijk gebruikt bij het samenstellen van kwartierstaten en stamreeksen. Een correct stambestand is onmisbaar. Als het in het ongerede is geraakt kan het in Genbij opnieuw gemaakt worden. 2.6. Beroepenbestand, voornamenbestand, patroniemenbestand, zamelnamenbestand Elk van deze bestanden bestaat uit tekstbladen bestaande uit een tekst van 30 tekens (inclusief spaties). Op elk plaatsblad kan een verwijzing naar een toevoeging staan en kunnen ten hoogste twee verwijzingen naar een streeknaam staan. In het persoonsbestand staan verwijzingen naar de overige van deze bestanden, voor elk persoonsblad maximaal 3 naar het beroepenbestand en maximaal 2 naar het voornamenbestand, het patroniemenbestand en het zamelnamenbestand samen. In het voornamenbestand komen alleen voornamen waarvoor op het persoonsblad geen ruimte meer is; die voornamen kunnen ook als opmerking bij de rubriek 'voornamen' opgenomen worden. Een zamelnaam is te beschouwen als een individueel synoniem, alleen van belang voor alfabetisering (zie hierna) en selectie. Zamelnamen kunnen ook gebruikt worden om verschillende families met dezelfde achternaam uit elkaar te houden, bijv „Vries1” als zamelnaam voor de leden van een bepaalde familie De Vries, -3-
„Vries2” voor de leden van een andere familie De Vries. 2.7. Streek-toevoegingenbestand In het streek-toevoegingenbestand zitten zowel streekbladen als toevoegingen aan plaatsbladen of streekbladen. Bij elk blad zijn er, behalve de tekst aangevuld met spaties tot 30 posities, nog 2 posities, voor een streeknaam zonder toevoeging gevuld met het getal nul, voor een streeknaam met toevoeging met het nummer van een toevoeging, voor een toevoeging het getal -1. 2.8. Synoniemenbestand Een synoniemenbestand kan in Genbij naar behoefte aangevuld en veranderd worden. Het kan optioneel gebruikt worden om bijvoorbeeld een index afwijkend te ordenen, door gebruik van het synoniem i.p.v. (het hoofddeel van) de achternaam zelf. Als bijv. in het synoniemenbestand „Sonneveld = Zonneveld” voorkomt, zullen alle personen met achternaam „Sonneveld” bij de alfabetisering behandeld worden alsof hun achternaam „Zonneveld” was. Voor afwijkende alfabetisering is overigens een zamelnaam vaak geschikter omdat die persoonsgebonden is. Als er bij een persoon een achternaampatroniem of een achternaamopmerking is, zal een synoniem voor de 'kale' achternaam doorgaans niet functioneren, omdat zo'n patroniem of achternaamopmerking in de achternaam verwerkt wordt (als daarvoor voldoende ruimte is). Dan moet in het synoniemenbestand ook voor de volle achternaam, zoals die bijv. in een index staat, een synoniem aanwezig zijn. 2.9. Afkortingenbestand Het afkortingenbestand kan op dezelfde manier als het synoniemenbestand in Genbij aangevuld en veranderd worden. Als in het afkortingenbestand bijv. „NHA = Noord-Hollands Archief te Haarlem” voorkomt, zal bij uitvoer van noten desgewenst een noot die begint met „Noord-Hollands Archief te Haarlem” afgekort worden tot „NHA”. Maar een ander gebruik ligt meer voor de hand. Namelijk om in een noot alleen de afkorting „NHA” te gebruiken. Vóór de notenuitvoer wordt dan desgewenst vermeld dat „NHA” de afkorting is van „Noord-Hollands Archief te Haarlem”. Als „NHA” in de noot voorkomt, maar niet aan het begin, dan komt de vermelding alleen als de noot afkomstig is van een brontekst waarin „NHA” als afkorting vermeld staat. 2.10. Macrobestand In Genkwa kunnen in een macrobestand maximaal 80 teksten van elk ten hoogste 8000 tekens opgenomen worden. Zo'n macrotekst uit het macrobestand kan dan bij tekstinvoer opgeroepen worden met behulp van intikken op het numerieke toetsenbord (met aan) van <0> gevolgd door het nummer, waarbij gelijktijdig de Alt-toets ingedrukt gehouden wordt. Een andere manier is om eerst functietoets F12 in te drukken en dan in het getoonde macrobestand de gewenste macrotekst aan te klikken. In het macrobestand worden ook verschillende andere gegevens opgeslagen, zoals zoeknamen. Deze gegevens zijn niet rechtstreeks toegankelijk. 2.11. Namenbestanden en probandenbestand In Genkwa worden bij invoeren en veranderen van persoonsnamen op een persoonsblad automatisch beide namenbestanden aangepast. Ook kan dan op een persoonsblad aangegeven worden of de betreffende persoon in het probandenbestand opgenomen moet worden. De beide namenbestanden en het probandenbestand kunnen, naast het persoonsbestand en het relatiebestand, gebruikt worden om een persoon of een relatie op te zoeken; de gevonden persoon moet dan aangeklikt worden. Het probandenbestand is speciaal bedoeld om de gewenste proband op te zoeken bij de voorbereiding van genealogische uitvoer. Als bij een persoon een zamelnaam staat, wordt deze ook onder de zamelnaam opgenomen, met de letter „z”, in de namenbestanden, desgewenst ook in het probandenbestand. Bij aanklikken van een persoon in een namenbestand of het probandenbestand wordt deze als proband opgenomen, mits de cursor in het vakje van de proband staat. Namen(a)bestand en namen(v)bestand kunnen altijd in Gengra vernieuwd worden. In Gengra kan een bestaand probandenbestand ook gereorganiseerd worden. Dan worden namen waarnaar door het indexbestand niet (meer) verwezen wordt verwijderd, en wordt het probandenbestand intern gealfabetiseerd. Zo’n reorganisatiemogelijkheid voor de namenbestanden is er niet, omdat die eenvoudigweg opnieuw aangemaakt kunnen worden. 2.12. Bronnenbestand, tekstenbestand, literatuurbestand Dit zijn zuivere tekstbestanden, door de gebruiker te beheren in Genbij. Elke regel (ofwel alinea) bestaat uit een code gevolgd door een gelijkteken met daarachter een tekst (die onder de code schuilgaat). In het bronnenbestand staat vóór het gelijkteken een door de gebruiker te bepalen broncode, en daarachter de tekst voor de bron. In een opmerking wordt naar zo'n bron gerefereerd door middel van „{BRN }”, waarbij „” de broncode is. Achter de tekst kan in het bronnenbestand nog staan „AFKO:” gevolgd door een eventueel gebruikte afkorting, die verondersteld wordt in het afkortingenbestand voor te komen. Dit kunnen ook meerdere afkortingen zijn, die dan door een apestaartje („@”) van elkaar gescheiden moeten worden. Voor het tekstenbestand gaat dat analoog, met „TKS” i.p.v. „BRN”. In het literatuurbestand staat vóór het gelijkteken een door de gebruiker te bepalen code voor de literatuurverwijzing; in een opmerking wordt de verwijzing opgegeven als „{LTR}”. -4-
2.13. Andere soorten bestanden In verschillende onderdelen worden nummerlijsten, d.w.z. lijsten van persoonsbladnummers van uitgezochte personen, gemaakt of gebruikt. De nummers worden in vier bytes opgeslagen. Deze bestanden hebben extensie num. In het deelprogramma Gengra kunnen nummerlijsten voor diverse doeleinden gebruikt worden. Bestanden van plaatjes gemaakt in Gengra hebben extensie bmp; deze hebben het monochrome bitmapformaat. Bij schermuitvoer kunnen de gegevens voor die uitvoer bewaard worden, om later desgewenst opnieuw snel geraadpleegd te kunnen worden. Die gegevens staan in drie bestanden, met door de gebruiker te kiezen naam, met extensies scx, scy en scz. Ze horen thuis in de programmamap, de map waarin de programma's staan. In Genkwa kan bij genealogische uitvoer met index aan de hand van deze index een nummerlijst gemaakt worden, en ook een zogenaamd ruw indexbestand met extensie ind naar schijf uitgevoerd worden. Uit dergelijke bestanden kan, eveneens in Genkwa, een verzamelindex gemaakt worden. In Genbij kunnen bestanden gemaakt en gebruikt worden waarin de informatie over de gegevensstructuur van te maken tabellen opgeslagen is. Deze bestanden hebben extensie tab. Evenzo kunnen bestanden met extensie sel (algemeen) of seg (gebeurtenissen), bestaande uit selectiegegevens, gemaakt en gebruikt worden. Er worden zes soorten tekstbestanden onderscheiden, met extensies txt, sch, gkw, ged, htm en rtf. In beginsel zijn alle door de programma's gemaakte en gebruikte tekstbestanden ANSI-bestanden, d.w.z. de gebruikte codering is de codering die Windows gebruikt, namelijk de ANSI-variant van de ASCII-codering. Alleen in het deelprogramma Gengra worden sommige bestanden aanvaard in de oude ASCII-codering (code page 850) van IBM. In dat programma zijn ook omzettingsroutines beschikbaar. Een TXT-bestand is doorgaans een plat tekstbestand, dat is een ANSI-bestand waarin, behalve de leesbare ANSI-waarden (de codes van 32 t.e.m. 255), alleen nog combinaties CHR$(13)+CHR$(10) voorkomen die de tekst in alinea's verdelen. Een TXT-bestand kan ook een zgn. tekstkolom bevatten, aangegeven door een harde lege regel, d.i. een alinea bestaande uit 2 tekens met ANSI-code 160 ('harde spaties'). In dit geval worden de voorafgaande alinea's beschouwd als regels en vormen de volgende regels een 'tekstkolom' die zo mogelijk in meerdere naast elkaar gelegen kolommem uitgevoerd wordt. Als er een indeling in bladzijden is, d.w.z. de ANSI-code 12 voorkomt, dan wordt aangenomen dat de alinea's bedoeld zijn als regels. In de overige gevallen gebeurt het volgende. Als de grootste alinealengte kleiner is dan 80 worden de alinea's als regels beschouwd, als de grootste alinealengte groter is dan 79 en kleiner dan 161 wordt de vraag gesteld of de alinea's als regels opgevat moeten worden, als de grootste alinealengte groter is dan 160 worden de alinea's behandeld als alinea's en is er geen indeling in regels. Alleen als de alinea's als echte alinea's gelden is er een keus mogelijk tussen het gebruik van een lettertype met vaste of proportionele letterbreedte. Anders wordt met lettertype met vaste letterbreedte uitgevoerd. Een schemabestand is een bestand met extensie sch dat samenhangende configuraties van de zgn. pseudografische tekens CHR$(160), CHR$ (166) en CHR$(173) (soms ook CHR$(47) en CHR$(92)) bevat, die bij afdrukken in Genkwa omgezet worden in horizontale en verticale lijnen. Een GKW-bestand is een in alinea's verdeeld tekstbestand waarin uitvoerige informatie voor afdrukken opgenomen is. Deze bestanden kunnen in het hoofdprogramma Genkwa gemaakt en naar scherm of printer uitgevoerd worden. Bij deze uitvoer wordt dan de aanwezige informatie gebruikt voor de opmaak. Deze manier van genealogische uitvoer, dus via uitvoer als GKW-bestand, geeft de meeste mogelijkheden. Een bestand met extensie ged is een GEDCOM-bestand, een soort bestand dat volgens een bepaald protocol genealogische gegevens bevat en gebruikt wordt voor uitwisseling van genealogische gegevens tussen verschillende genealogische computerprogramma's. Een bestand met extensie htm is een bestand in HTML-formaat . Zo'n bestand kan voor webpagina's op internet gebruikt worden. In Genkwa kan genealogische uitvoer in een zogenaamd RTF-bestand (‘Rich Text Format’) gezet worden. Zo'n RTF-bestand bevat allerlei opmaakgegevens en kan door de meeste tekstverwerkers ingelezen worden. Dan kan in zo’n tekstverwerker de tekst desgewenst verder bewerkt worden.
-5-
3. BESTANDENPAKKET MAKEN
Afbeelding 1
3.1. Procedure - Het programma Genkwa starten. - Op de menubalk bovenaan het venster het menu Veranderen aanklikken, en vervolgens in het dan uitgeklapte menu het menupunt parameterbestand aanklikken. - Dan moet u een parameterbestand aanwijzen. U kiest het parameterbestand Familie.par (in het begin is dit overigens de enige keus). - Er verschijnt dan een klikblok waaruit u door aanklikken kunt kiezen welk onderdeel van het parameterbestand u wilt veranderen. Het belangrijkste onderdeel is het bovenste, „bestandsgegevens”. Door aanklikken kiest u dit. Wat u daarin kunt doen is te zien in afbeelding 1. De beschrijving staat in § 3.2, waarin u tevens ingeleid wordt in een aantal conventies van het programmapakket Genkwa. Als u met dat onderdeel klaar bent kunt u ook andere onderdelen kiezen om daarin veranderingen aan te brengen, maar strikt nodig is dat in eerste instantie niet. Uit nieuwsgierigheid zult u dit misschien toch doen, al was het alleen maar om te zien wat er zoal meer in te stellen is. Een korte beschrijving van de onderdelen bevindt zich verderop in dit hoofdstuk. - Als u klaar bent met invulling en instelling van de onderdelen van het parameterbestand klikt u op de onderbalk 'opslaan' of 'afbreken' aan, normaliter natuurlijk 'opslaan'. Bij 'afbreken' gebeurt er verder niets. Bij 'opslaan' moet u een naam aangeven voor het op te slane parameterbestand. Er is een voorkeur voor de naam Genkwa.par. In dat geval kunt u namelijk later door 'snel instellen' kenbaar maken dat Genkwa.par het bedoelde parameterbestand is; anders moet u het gewenste parameterbestand telkens aanwijzen. - Na het opslaan van het nieuwe parameterbestand komt u terug in het hoofdmenu. Hierin kiest u het menu Invoeren en daarin het menupunt bestandenpakket aanmaken. Bij de vraag naar een parameterbestand moet u dan het zojuist aangemaakte parameterbestand aanwijzen. Daarna kunt u beginnen met het invoeren van gegevens.
-6-
3.2. Invulformulier „Bestandsgegevens”
Afbeelding 2
In het invulformulier „Bestandsgegevens” dienen naam en plaats van de bestanden van het bestandenpakket en van de map voor eventuele tekstbestanden, nummerlijsten, plaatjes en overige bestanden ingevuld te worden. Dit gebeurt op de aangegeven plaatsen in omlijnde vakken. De ingestelde verstekwaarden kunnen door andere vervangen worden. In plaats van de verstekwaarde STAMBOOM voor de naam van het bestandenpakket kunt u bijvoorbeeld uw eigen achternaam of een afkorting daarvan invullen. Het aantal beschikbare posities wordt aangegeven door de grootte van het vak en is in dit geval 8. Met de pijltoetsen en met de muis kunt u de cursor binnen en tussen de vakken bewegen, met de toetsen en zijn afzonderlijke letters weg te halen, en met + (in het parameterbestand desgewenst te veranderen in <Esc>) is de hele tekst in een vak te verwijderen. Met de invoertoets Enter wordt naar het volgende vak gesprongen. Dit kan ook met . Door middel van met <Shift> gaat de cursor naar het vorige vak. Nadat alles naar wens ingevuld is kan het invulformulier verlaten worden door met de muis op de onderbalk „klaar” aan te klikken of de functietoets F1 in te drukken. Dan verschijnt het klikblok met de namen van de onderdelen van het parameterbestand.
-7-
3.3. Invulformulier „Persoonsgebeurtenissen”
Afbeelding 3
Op dit invulformulier, verdeeld over twee schermen, kunt u opgeven hoe de 15 mogelijke persoonsgebeurtenissen aangeduid en verwerkt moeten worden. (Eigenlijk is het beter om te spreken over soorten persoonsgebeurtenissen, omdat soms zo'n gebeurtenis, bijvoorbeeld bevordering, meer dan één keer voor kan komen.) Bij elke gebeurtenis hoort een symbool (meestal een letter), een afkorting (bestaande uit ten hoogste 4 tekens), een vlag die aangeeft of er een gezindte bij hoort, en een uitvoertekst, afzonderlijk voor een man en voor een vrouw (voor het Nederlands kunnen deze twee teksten gevoegelijk identiek zijn). De mogelijke persoonsgebeurtenissen, met de vooringestelde symbolen en afkortingen, zijn: * geb., D ged., V pr1, A adop, L bel., W pr2, ^ bev., X pr3, Y pr4, P pens, O ovl., I imp., B begr, C crem, Z pr5. Aan 5 van deze 15 gebeurtenissen is a priori nog geen betekenis gehecht; deze 5 hebben voorlopig de afkortingen pr1, pr2, pr3, pr4, pr5 gekregen en er is geen vooringestelde tekst voor aanwezig. De gebruiker moet eventueel zelf aan deze ongedefinieerde gebeurtenissen een betekenis geven. Verder is er enige vrijheid om de uitvoervolgorde van de gebeurtenissen te veranderen. De symbolen „1”, „2” en „3” duiden hierbij de drie beroepen aan. De uitvoervolgorde kan veranderd worden binnen de eerste 4 gebeurtenissen, binnen de laatste 5 gebeurtenissen, en binnen de overige 6 gebeurtenissen samen met de 3 beroepen. De eerste 4 persoonsgebeurtenissen worden geacht gerelateerd te zijn aan de geboorte, en de laatste 5 aan het overlijden; als het programma een jaar of datum met betrekking tot de geboorte nodig heeft worden de gebeurtenissen met nummers 1, 2, 3, 4 afgezocht, en voor het overlijden de nummers 11, 12, 13, 14, 15, in deze volgorde (onafhankelijk van de uitvoervolgorde). Eventuele tussenopmerkingen worden uitgevoerd vóór de laatste groep van 5 persoonsgebeurtenissen. Wat op een nog leeg persoonsblad in eerste aanleg de maximaal 6 hoofdgebeurtenissen zullen zijn kan hier ook vastgelegd worden. Bij verstek is dit ingevuld als „* DO B”, d.w.z. geboorte is de eerste hoofdgebeurtenis, doop de derde, overlijden de vierde en begraven de zesde. De ruimte voor de afwezige tweede hoofdgebeurtenis dient als reserve en kan bijv. zo nodig gebruikt worden voor een tweede datum voor geboorte (als bijv. alleen bekend is dat de geboorte tussen twee bekende datums valt), en die voor de vijfde hoofdgebeurtenis kan bijv. gebruikt worden voor een tweede datum voor overlijden. In dit invulformulier komen invulvakken voor maar één letter voor. Meestal is er voor de invulling van zo'n vak een beperkt aantal toegelaten mogelijkheden, bijv. alleen maar „J” of „N”. Als er geen verwarring mogelijk is, zoals in dit voorbeeld, hoeven niet noodzakelijk hoofdletters ingetoetst te worden. Verder kunnen ook met opvolgende muisklikken in zo'n vak de toegelaten invulmogelijkheden opgeroepen worden.
-8-
3.4. Invulformulier „Relatiegebeurtenissen” De informatie over de 15 relatiegebeurtenissen is grotendeels analoog met die voor de persoonsgebeurtenissen. Bij een relatiegebeurtenis is er nog een tussentekst mogelijk, bijv. „met”. De 15 relatiegebeurtenissen zijn: L verl, W rl1, N nhuw, V vwrd, O otr., P otk., I imp., A att., C ctr., tr., K trk., X rl2, Y rl3, S sch. Z rl4. Er zijn 4 nog ongedefinieerde relatiegebeurtenissen, met afkortingen rl1, rl2, rl3, rl4. De tweede soort relatiegebeurtenis, met standaardafkorting rl1, gerelateerd aan de relatiesoort „W”, is de aanbevolen relatiegebeurtenis om samenwonen aan te geven; zie § 4.4, bij relatiesoort „W”. De afkortingen worden bijv. gebruikt voor de relaties van kinderen op een gezinsblad. De verstekinstelling voor de maximaal 6 hoofdgebeurtenissen is „OIx K ”, voor ondertrouw, impost op trouwen, wettig huwelijk, (reserve), kerkelijk huwelijk, (reserve). De uitvoervolgorde kan veranderd worden binnen de eerste 3 relatiegebeurtenissen, binnen de laatste 3 relatiegebeurtenissen, en binnen de overige 9 relatiegebeurtenissen. Als het programma een jaar of datum met betrekking tot een huwelijk nodig heeft worden achtereenvolgens de nummers 10, 11, 12, 9, 8, 7, 6, 5, 4 van de relatiegebeurtenissen afgezocht (onafhankelijk van de uitvoervolgorde). 3.5. Invulformulier „Uitvoerteksten” Op dit invulformulier staan de stukken verbindende tekst die bij genealogische uitvoer gebruikt worden. Bevalt de gegeven verstekinstelling u niet, dan kunt u die naar eigen goeddunken veranderen, ook later nog. Ook moet een aantal eenletterafkortingen vastgelegd worden. Voor datumcorrectie zijn hiervoor vooringesteld: „v<«c»>n” voor opvolgend „vóór”, „kort voor”,„vóór of op/in”, „circa”, „op/in of na”, „kort na”, „na”, „J1234567” om aan te geven dat de datum een datum volgens de Juliaanse kalender is, waarbij de cijfers 1 t.e.m. 7 dezelfde datumcorrecties als hiervoor aangeven, en „otp” staat voor opvolgend „of”, „tussen . . . en . . .”, „vanaf . . . tot . . .”. Bij de laatste datumcorrectie mag een van de twee datums ontbreken; in de uitvoer krijgt men dan de tekst „vanaf” een bepaalde datum of „tot” een bepaalde datum. Het gebruik hiervan kan zinvol zijn bij adressen en bij opmerkingen bij een beroep. De vooringestelde eenletterafkortingen in „WVM” slaan op „waarschijnlijk”, „vermoedelijk”, „mogelijk”. Die in „OVMKZD” betekenen „ouder”, „vader”, „moeder”, „kind”, „zoon”, „dochter”, en worden gebruikt bij verwantschapslijnen. 3.6. Invulformulier „Gezindte-opties” In het invulformulier „Gezindte-opties” kunt u tweeletterige codes met bijbehorende tekst invoeren. De tweeletterige codes gebruikt u bij de invoer van persoons- en relatiegegevens. De bijbehorende tekst wordt bij genealogische uitvoer gebruikt. Bij elke gezindte kunt u aangeven of die bij uitvoer al of niet vermeld moet worden. Later kunnen in Genkwa en in Genbij deze instellingen altijd veranderd worden, bijvoorbeeld via het menupunt uitvoeropties. 3.7. Invulformulier „Datumcontrole-opties” Datumcontroles worden in Gengra uitgevoerd bij het controleren van persoons- of relatiebestand en in Genkwa bij invoeren of veranderen van een persoons- of relatieblad. In feite wordt overigens bij deze controles alleen naar jaartallen gekeken. Voor deze controles kunnen in het invulformulier „Datumcontrole-opties” door de gebruiker bepaalde limieten ingesteld worden, binnen zekere grenzen. Namelijk voor het minimale jaartal van een hoofdgebeurtenis, twee instellingen voor aftrek om uit een doopjaar bij benadering een geboortejaar te bepalen, elk voor maximaal twee gezindtes (bedoeld voor gezindtes die geen zuigelingendoop toepassen), minimaal verschil tussen de geboortejaren van ouder en kind, minimale leeftijd bij huwelijk, maximale levensduur, en maximale verschillen tussen geboortejaar kind en huwelijksjaar van de ouders. Zie ook aanhangsel A5. 3.8. Invulformulier „Vensterinstellingen” Op dit invulformulier kunnen de afmetingen van het werkvenster, de voorinstellingen voor breedte en hoogte van het tekenvenster in Gengra, voorgrond- en achtergrondkleur van werktekst, berichten, het schermuitvoervenster, apart nog voor de hoofdpersonen, en de muisvorm bepaald worden. Om de cursor goed zichtbaar te houden en om invertering in klikblokken goed te zien is het gewenst dat de achtergrondkleur van het werkvenster goed contrasteert met zijn inverse kleur. Daarom niet alle drie de kleurwaarden van de achtergrondkleur in de buurt van 128 instellen. Als u met de rechtermuisknop klikt terwijl de cursor in een vak voor een kleurwaarde staat, dan kunt u een kleur kiezen met behulp van het kleurenvenster van Windows. Verder kan een eventueel waarschuwingssignaal (te gebruiken bij tekstoverloop) en een knipperwachttijd (gebruikt om na zekere wachttijd eventueel knipperen van de cursor af te zetten) ingesteld worden. Ook zijn er twee mogelijkheden voor de kleur van de extra namen op een persoons- of relatieblad.
-9-
3.9. Klikblok „Uitvoeropties”
Afbeelding 4
Ook in het klikblok van „Uitvoeropties” kunnen de instellingen naar eigen wens veranderd worden. Zoals de naam aangeeft zijn deze instellingen bedoeld voor de uitvoer, naar scherm, printer of schijf. Bij elke uitvoer kunnen de relevante opties opnieuw ingesteld worden.
- 10 -
3.10. Klikblok „Lettertypes”
Afbeelding 5
Het klikblok „Lettertypes” werkt iets anders dan andere klikblokken. Door aanklikken van een vak wordt het mogelijk voor dat vak een lettertype te kiezen, dat een eventueel al aanwezig lettertype zal vervangen. Alle lettertypes moeten ANSI-lettertypes zijn. De letterbreedte zal in printerfonts vaak ontbreken en door de printer uit de andere gegevens afgeleid worden. De volgende soorten lettertypes kunnen gekozen worden: - Een lettertype als werkfont. Het werkfont is het font waarin alle communicatie met de gebruiker plaatsvindt en waarmee ook de schermuitvoer gebeurt waarvoor een vaste letterbreedte gewenst is, bijvoorbeeld uitdraaien in Genbij. De letters van het werkfont moeten een vaste letterbreedte van 8 pixels hebben, en de hoogte van de letters mag niet groter zijn dan 16 pixels. - Twee schermuitvoerfonts, waarmee de meeste schermuitvoer gebeurt. Er zijn geen wezenlijke beperkingen voor de grootte van de letters. - Een plaatjesfont. Dit is het font dat gebruikt wordt in Gengra bij het maken van plaatjes. Om redelijke plaatjes te verkrijgen is een tamelijk kleine letter nodig. - Voor uitvoer naar afdrukbeheer van Windows maximaal vier printerfonts, bestaande uit letters met een vaste letterbreedte, genummerd van 0 t.e.m. 3. - Evenzo maximaal 8 printerfonts, doorgaans bestaande uit letters met proportionele letterbreedte, genummerd van 0 t.e.m. 7. Om volledig gebruik te kunnen maken van alle uitvoerfaciliteiten zijn hier True-Type-fonts, of soortgelijke lettertypes, gewenst. In het parameterbestand Familie.par is printerfont nummer 0 met vaste letterbreedte en printerfont nummer 0 met proportionele letterbreedte vooringesteld. De specificaties ervan zijn echter printerafhankelijk en afhankelijk van de printerresolutie. Mogelijk moet u deze fonts opnieuw kiezen. De gekozen fonts worden opgeslagen in het parameterbestand. Als zo'n font een TrueType-font is, is het mogelijk het font te veranderen door de beschrijving van het font in het parameterbestand te wijzigen. Dit kan door het parameterbestand als plat tekstbestand in te lezen en te bewerken. De beschrijving van een font staat tussen twee apestaartjes. Het getal achter de eerste komma is de hoogte in pixels, het getal achter de letter „w” is de (gemiddelde) letterbreedte, en het getal van drie cijfers daarachter een maat voor de zwarting. De zwarting van een normaal font is 400, van een vet font 700; andere honderdtallen kunnen het font lichter of donkerder maken. Wel moeten voor elk font de waarden aan de gestelde eisen blijven voldoen.
- 11 -
3.11. Klikblok „Overige opties”
Afbeelding 6
Hierin kunnen allerlei opties ingesteld worden, bijvoorbeeld met betrekking tot vorm en knippering van de cursor (afzonderlijk voor de invoegstand en de overschrijfstand), automatische bladdatering, al of niet gebeurtenissen samennemen, aantal voorspaties in algemene opmerkingen. 4. Invoeren EN Veranderen IN GENKWA 4.1. Algemeen In Genkwa kunt u zowel onder Invoeren als onder Veranderen o.a. kiezen uit de menupunten persoonsbestand, relatiebestand en plaatsbestand. Het enige verschil is dat bij Veranderen een al aanwezig blad gekozen moet worden om eventueel veranderd te worden. Als er bij een rubriek of gebeurtenis op een persoons- of relatieblad een opmerking is, dan wordt de bijbehorende cursieve tekst in hoofdletters gezet. Onder Veranderen kan ook voor 'personen m.b.v. nummerlijst' gekozen worden. Hierbij worden achtereenvolgens de persoonsbladen waarvan de nummers in de in te geven nummerlijst staan ter verandering aangeboden. Alle vakken van een blad kunnen in eerste instantie naar believen ingevuld worden. Vakken waarvoor informatie ontbreekt worden leeggelaten. Op een persoonsblad worden de namen van de ouders en van maximaal 6 eegaas vermeld, en op een relatieblad de voornamen van maximaal 18 kinderen. Door aanklikken van zo'n naam kan naar het betreffende persoonsblad gesprongen worden. Voor de kleur van deze namen zijn er twee mogelijkheden, in te stellen in het parameterbestand onder 'vensterinstellingen'. Het beginvak van een persoons- of relatieblad kan bepaald worden door middel van + terwijl de cursor in het gewenste vak staat. Een invulling van een gezindte kan gekozen worden op een klikblok na +, mits de cursor op de eerste positie van een gezindtevak staat. Bij een nieuwe invulling van een gezindtevak wordt die invulling ook als invulling van de sneltoets + genomen. Als in een leeg vak een persoons-, relatie- of plaatsbladnummer hoort kunt u door intikken van of gaan bladeren in het betreffende bestand en daarin eventueel een keus maken. Bij invullen van een plaatsbladnummer kan door + een eventueel eerder ingevuld plaatsbladnummer opgeroepen worden. Voor invoer van een nummer voor een beroep is de sneltoetscombinatie + beschikbaar om het laatst gewijzigde beroepsnummer op te roepen, afzonderlijk voor een man en voor een vrouw. Bij een persoons- en relatieblad wordt door + een eventuele eerdere invulling van het vak waarin de cursor staat overgenomen. Bij het invullen van de achternaam op een persoonsblad kan door + een eventueel eerder ingevulde achternaam opgeroepen worden, en analoog voor de voornaam of voornamen met +<m>. - 12 -
De sneltoetsen +, + en +<m> zijn in het hele pakket bij tekstinvoer beschikbaar. De invulling van die sneltoetsen gebeurt alleen bij invulling op een persoons- of relatieblad. Van een persoonsblad kan naar het ouderrelatieblad gesprongen worden door middel van de toetscombinatie +, en van een relatieblad naar het persoonsblad van de man opvolgend vrouw door middel van +<m> opvolgend +. Hierbij hoeft het betreffende bladnummer nog niet ingevuld te zijn. Algemener kan door aanklikken met de rechtermuisknop van een vak waarin een relatie- of persoonsbladnummer staat of kan staan, of door met de cursor in dat vak, naar het betreffende relatie- of persoonsblad gesprongen worden. In alle gevallen geldt, dat als het betreffende vak leeg is men op een nieuw in te vullen blad komt waarop het relevante persoons- of relatiebladnummer al ingevuld is. Als dit gebeurt op een relatieblad in een leeg kindvak, dan wordt op het nieuwe persoonsblad behalve het ouderrelatienummer ook eventueel de achternaam van de vader ingevuld, behalve als ingedrukt gehouden wordt. Vanaf een persoonsblad kan ook naar een al bestaand vaderblad, opv. moederblad gesprongen worden met behulp van + opv. +<m>, en naar een al bestaand eegablad door in het betreffende relatievak + opv. +rechtermuisklik in te geven. Ook kan naar het vorige of volgende blad gesprongen worden door aanklikken van '< >' in de onderbalk met linker- of rechtermuisknop. Dit kan echter alleen als het blad geen nieuw blad is en het gewijzigde blad weggeschreven is. Bij het verlaten van een invulvak met behulp van de rechterpijltoets slaat het programma de vakken voor losse gezindte, datumcorrectie, datumverdubbeling, onzekerheid, gebeurtenissymbolen en rolverwisseling over. Bij gebruik van de neerwaartse-pijltoets worden de vakken met gebeurtenissymbolen overgeslagen. Voor de wijze waarop een datum, een plaats, een gezindte, een adres of een opmerking bij een persoons- of relatieblad, ingevoerd wordt, zie opvolgend § 4.6, 4.7, 4.8, 4.9 of 4.10 en 4.11. Bij invoeren en veranderen van een persoons- of relatieblad wordt vóór het opslaan nog enige controle op compatibiliteit van datums uitgeoefend. Zie aanhangsel A5 voor informatie over deze controle. Als bij die controle niet aan de gestelde eisen voldaan is krijgt de gebruiker gelegenheid tot corrigeren. 4.2. Ingeven van speciale letters en tekens Speciale tekens, d.w.z. tekens met ANSI-waarde groter dan 127, kunnen op de volgende manieren ingevoerd worden: - door na indrukken van functietoets F11 het gewenste teken in het getoonde klikblok aan te klikken. Een zo gekozen speciaal teken is de invulling van de sneltoets +<s>, en is zo in het hele pakket beschikbaar. - met de Alt-toets ingedrukt op het cijfertoetsenbord „0” (nul) gevolgd door de ANSI-code intikken (met Num Lock aan). Afhankelijk van de toetsenbordinstelling kunnen sommige speciale tekens ook door een combinatie van twee toetsaanslagen ingegeven worden. Sommige speciale tekens, zoals „|” (rechtopstaand streepje), „\” (neerhaal), „$” (dollar-teken), „@” (apestaartje), „#” (hekje), „¶” (alineateken) en „_” (onderstrepingsteken), dienen soms als stuurtekens en horen normaliter in tekstbestanden niet gebruikt te worden.
- 13 -
4.3. Invullen van een persoonsblad
Afbeelding 7
Op een persoonsblad kunnen ingevuld worden: achternaam, ouderrelatienummer, onzekerheid vader- en moederrelatie, voornamen, geslacht, losse gezindte, voor elke hoofdgebeurtenis de datum (met een eventuele correctie, verdubbeling en onzekerheid), eventueel een gezindte, de plaats (nummer van plaatsblad of de plaats en provincie zelf), drie beroepen (nummer of het beroep zelf), naar keus bijkomende voornaam of een patroniem, naar keus bijkomende voornaam of zamelnaam, een code, en de nummers van de eigen relaties (maximaal 9). Bij een eventueel patroniem is er keus voor de plaatsing bij voornaam (V) of achternaam (A), en eventuele al of niet daarbij horende kapitalisering. De verstekinstellingen in het instellingenbestand betreffende patroniemen, bijkomende voornamen en zamelnamen kunnen gewijzigd worden door na verandering van een persoonsblad met de rechtermuisknop op ‘klaar’ of ‘opslaan’ te klikken. De instellingen op dat persoonsblad worden dan overgenomen in het instellingenbestand. Bij 'proband' bewerkstelligt een plusteken opneming in het probandenbestand; een sterretje heeft dezelfde uitwerking en zorgt tevens voor opneming in het probandenbestand met de eventuele zamelnaam. Bij 'Dg/ gW/gA' registreren de hoofdletters of de betreffende persoon opvolgend doodgeboren, gewettigd of geadopteerd is. Ook kan door ingeven van het juiste symbool een nog niet aanwezige gebeurtenis als hoofdgebeurtenis geplaatst worden of een oude hoofdgebeurtenis vervangen worden. Als er bij de oude hoofdgebeurtenis opmerkingen zijn blijven die echter staan. Om complicaties te vermijden is het gewenst zulke opmerkingen eerst te wissen. Op het blad wordt eventueel door een getal het aantal aanwezige opmerking-soorten aangegeven en door een plusteken of er adressen bij het blad horen. Achter een eventueel ouderrelatienummer zet het programma na opslaan het rangnummer van de persoon als kind. Een persoonsblad waarop zowel achter- als voornaam ontbreekt wordt als leeg aangemerkt. Na invulling kunt u op de onderbalk door aanklikken met de muis of indrukken van een functietoets een keuze maken uit de volgende mogelijkheden: 'klaar', 'opslaan', 'nieuwe opm.', 'oude opm.', 'nieuw adres' 'oud adres', 'relatieblad', ‘bewaren’, (bij Veranderen ook ‘vorig blad’, ‘volgend blad’), 'opnieuw’, ‘afbreken’. Met 'klaar' wordt dit blad, als er iets aan veranderd is, weggeschreven. Met 'opnieuw' worden de aangebrachte wijzigingen ongedaan gemaakt, met 'afbreken' wordt het invullen afgebroken. Met 'opslaan' wordt het blad, als er iets aan veranderd is, ook weggeschreven; dit is nodig als u een ander commando dan 'klaar', 'opnieuw' of 'afbreken' wilt gebruiken. Met 'nieuwe opm.' of 'nieuw adres' kunt u een nieuwe opmerking of nevengebeurtenis of een nieuw adres bij dit blad invoeren, met 'oude opm.' of 'oud adres' een al bestaande opmerking of nevengebeurtenis of een bestaand adres veranderen. Met aanklikken van 'relatieblad' kan naar het veranderen van een relatieblad overgesprongen worden. Bij Veranderen wordt met ‘vorig blad' of ‘volgend blad’ op de onderbalk naar het vorige of volgende persoonsblad gesprongen. Als daarbij echter ingedrukt gehouden wordt, wordt indien mogelijk naar het vorige of vol- 14 -
gende kind op hetzelfde relatieblad gegaan. Bij het opslaan van een persoonsblad worden zo nodig de relevante relatiebladen aangepast. Op het relatieblad met het nieuwe ouderrelatienummer wordt de betreffende persoon als kind opgenomen en als er op het persoonsblad eerst een ander ouderrelatienummer stond wordt op het relatieblad met dat nummer de persoon als kind geschrapt. Met de relatiebladen bij nieuwe of weggehaalde relatienummers gebeurt net zo iets; dan wordt de persoon op zo'n relatieblad als man of vrouw toegevoegd of geschrapt. Het is echter niet zo dat het programma bijvoorbeeld bij verandering van een persoonsblad ook andere persoonsbladen aanpast. Zo'n aanpassing moet de gebruiker zelf uitvoeren. Dit is bijvoorbeeld nodig als door verandering van een relatienummer in een persoonsblad op het betreffende relatieblad automatisch een eega door een andere wordt vervangen; het persoonsblad van de vervangen eega moet dan door de gebruiker zelf aangepast worden! Als blijkens de datums op de in het persoonsblad vermelde relatiebladen de relaties niet in de goede volgorde staan vraagt het programma verlof om de volgorde aan te passen. Ook wordt de gebruiker opmerkzaam gemaakt op eventuele onwaarschijnlijk lijkende datums. 4.4. Invullen van een relatieblad
Afbeelding 8
Op een relatieblad kunnen ingevuld worden: persoonsbladnummer van de man en van de vrouw, net als op een persoonsblad de gegevens van de hoofdgebeurtenissen, een onzekerheidsaanduiding voor de relatie, een relatiesoort, een eventueel plusteken om aan te geven dat bij uitvoer van een genealogie de rollen van man en vrouw verwisseld moeten worden, een code, en de persoonsbladnummers van de kinderen (maximaal 30). De relatiesoort (aan te geven achter „huw”) kan zijn: „H” voor een huwelijk zonder meer, „D” voor een huwelijk ontbonden door de dood van een eega, „S” voor een huwelijk gevolgd door echtscheiding, „N” voor een niethuwelijkse relatie horend bij de derde relatiegebeurtenis, „W” voor een niet-huwelijkse relatie horend bij de tweede relatiegebeurtenis, „U” voor een homosexuele relatie horend bij de tweede relatiegebeurtenis, „O” voor een onbekende relatie, primair bedoeld om daarbij kinderen te plaatsen waarvan onbekend is uit welke relaties van de vader of van de moeder zij gesproten zijn. Het is aan te raden een eventuele onbekende relatie als laatste relatie op te nemen. Het programma gaat niet na of de relatiesoort klopt met de relatiegebeurtenissen. Als de relatiesoort „O” is worden geen relatiegebeurtenissen uitgevoerd. Als de relatiesoort niet „O” is wordt bij uitvoer van relatiegegevens alleen naar de relatiegebeurtenissen gekeken, behalve als er geen relatiegebeurtenissen zijn; in dat geval wordt de (aanloop)tekst van de bij de relatiesoort horende relatiegebeurtenis uitgevoerd. Een relatieblad zonder eegaas en zonder kinderen wordt als leeg beschouwd. Relatiebladen zonder eegaas - 15 -
maar met minstens één kind gelden niet als leeg. Maar het zal zelden zinvol zijn zo'n blad te maken. Het is raadzaam op zo'n relatieblad ervoor te zorgen dat minstens één ouder is ingevuld. Als bij de relatiegebeurtenis een relatierangnummer hoort kan de gebruiker de plaats van dit rangnummer bij tekstuitvoer zelf bepalen door de (aanloop)tekst als opmerking in te geven met daarin opgenomen het rangnummer tussen haakjes. Eventueel zet het programma dat om als in het parameterbestand een andere manier dan tussen haakjes aangegeven is. Bij genealogische tekstuitvoer zal, als er geen eega ingevuld is, Genkwa in de meeste gevallen als naam van die onbekende eega „N.N.” gebruiken. Als er echter voor precies één relatiegebeurtenis gegevens ingevuld zijn, maar zonder datum of plaats (in feite zal het om een opmerking van de soort 'tekst' in een hoofdgebeurtenis gaan), dan zal in ieder geval de aanduiding „N.N.” achterwege blijven. In dat geval voorziet het programma ook niet in een eventueel relatierangnummer; de gebruiker moet dit zo nodig zelf in de tekst verwerken. Achter het persoonsbladnummer van de man opv. de vrouw zet het programma het rangnummer van de betreffende relatie als eega van de man opv. de vrouw. Het programma zet bij opslaan een nieuw kind desgewenst op de volgens de geboortedatums (of doopdatums) juiste plek, geheel analoog met relatiebladnummers op een persoonsblad. Als u zelf het persoonsbladnummer van het nieuwe kind tussen de andere wilt zetten, bijv. vanwege het ontbreken van geboortedatums, dan kan dat als volgt. Ga met de cursor naar de plek waar het nieuwe kind moet staan en toets <Shift>+<Enter> in. Dan worden vanaf die plek de aanwezige nummers opgeschoven en kan het gewenste nummer op de gewenste plek ingevuld worden. Diezelfde methode kan ook gebruikt worden om een al aanwezig kind naar een andere plek tussen alle andere kinderen te verplaatsen. I.p.v. een nummer in te geven kan met of via 'bladeren' zo'n nummer desgewenst geselecteerd worden. De verdere afhandeling van een relatieblad is grotendeels analoog met die van een persoonsblad. 4.5. Invullen van een plaatsblad Op een plaatsblad kunnen plaatsnaam en provinciecode ingevuld worden, alsmede twee streeknamen en een toevoeging (of hun nummers). Een streeknaam mag beginnen met een spatie. Dan wordt bij tekstuitvoer zo'n streeknaam zonder verbindingsteken aan de al aanwezige tekst toegevoegd. Zowel een plaatsnaam als een streeknaam kunnen een toevoeging hebben. Bij uitvoer wordt zo'n toevoeging bij de plaatsnaam of streeknaam toegevoegd, met een spatie ertussen als de plaatsnaam of streeknaam minder dan 30 tekens lang is. 4.6. Datum op een persoons- of relatieblad Op een persoons- of relatieblad wordt een datum aangegeven door drie ingevulde vakken, achtereenvolgens voor dag, maand en jaar. Niet al deze vakken hoeven ingevuld te worden. Maar na een ingevuld vak mag geen leeg vak komen. Een datum met wel een maand maar zonder een jaar is bijvoorbeeld niet mogelijk. Wel kan zo'n onvolledige datum als tekst in een rubrieksopmerking opgenomen worden. De vakken voor datumcorrectie, dubbele datum en onzekerheid zijn met het toetsenbord van links alleen te bereiken met de Enter-toets en de Tab-toets. Voor de mogelijke symbolen in deze vakken en hun betekenis, zie § 3.5. Bij invoer van een datum wordt deze op geldigheid gecontroleerd. Bij datums die volgens de Gregoriaanse kalender niet, maar volgens de Juliaanse wel geldig zijn wordt gevraagd naar de gebruikte kalender. 4.7. Plaats op een persoons- of relatieblad Bij invoer van een plaats kunt u twee dingen doen. U kunt gewoon de plaatsnaam invullen, en eventueel de provinciecode. Het programma controleert dan of deze plaats al in het plaatsbestand zit. Is dat niet zo, dan wordt gevraagd of deze plaats in het plaatsbestand opgenomen moet worden. Is het antwoord bevestigend, dan gebeurt dit en wordt het plaatsbladnummer door het programma ingevuld. Bij ontkennend antwoord wordt de ingevulde tekst gewist. U kunt ook kortweg het bladnummer van de plaats in het plaatsbestand in het aangegeven vak zetten; dit werkt het snelst. In dat geval plaatst het programma de naam en eventueel de provinciecode op de juiste plaats. Als de plaatsnaam gevolgd wordt door een plusteken betekent dit dat er bij die plaatsnaam een toevoeging is. Bij aanklikken van een ingevuld plaatsbladnummer met de rechtermuisknop worden alle gegevens van het betreffende plaatsblad getoond. 4.8. Gezindte op een persoons- of relatieblad Bij diverse gebeurtenissen kan een gezindte geplaatst worden. Doorgaans zal daarmee een kerkelijke gezindte bedoeld zijn. Maar bij bijvoorbeeld een huwelijk kan de gezindte aangeven dat het bijvoorbeeld een huwelijk voor de schepenbank (ofwel voor het gerecht) betreft. Voor de gezindte-aanduiding dient een tweeletterige code. Bij uitvoeren wordt die code omgezet in een tekst als aangegeven in het parameterbestand onder gezindte-opties. Gezindtecodes die niet in het parameterbestand voorkomen worden onveranderd uitgevoerd. 4.9. Invoer en verandering van een adres Deze routine is alleen vanuit een persoons- of relatieblad te bereiken. Er verschijnt een invulformulier waarin u behalve het adres zelf, de plaats en de postcode, ook kunt aangeven op welke datum of tussen welke twee datums dat adres gold, en enige verbindende teksten, en desgewenst een voortekst en een natekst kunt ingeven. - 16 -
Hoewel voor- en natekst achter elkaar opgeslagen worden met als scheidingsteken een apestaartje, zullen eventueel voorkomende apestaartjes in de natekst, bijv. in een e-mailadres, geen problemen geven. Ook kan aangegeven worden hoe een adres uitgevoerd moet worden, waarbij gekozen moet worden uit: binnen de lopende tekst (dus als doorloopopmerking), als een algemene opmerking (al of niet samengenomen met soortgelijke andere adressen bij het onderhavige persoons- of relatieblad), of als een zelfstandige noot. Bij invoer of verandering van een adres kan aangegeven worden bij welke uitvoer het adres uitgevoerd mag worden. De aan te geven uitvoersoorten staan in het invulformulier. 4.10. Beschrijving van opmerkingen We kunnen de volgende soorten opmerkingen onderscheiden. - Vijf opmerkingsoorten bij een hoofdgebeurtenis, namelijk 'tekst', 'datum', 'plaats', 'gezindte' en 'bijzonderh.'. Een opmerking van de soort 'tekst' vervangt in feite de uitvoertekst van de gebeurtenis zoals die in het parameterbestand staat. Bij een relatiegebeurtenis is een rechtopstaand streepje in de tekst de scheiding tussen de tekst voor de man en de tekst voor de vrouw, als die verschillend zijn. Opneming binnen zo'n opmerking van een tekst van de vorm „{GEDCOM:<etiket>}”, waarbij <etiket> een GEDCOM-etiket is, heeft als uitwerking dat bij eventuele omzetting in een GEDCOM-bestand de gebeurtenis onder dat GEDCOM-etiket ondergebracht zal worden. De soorten 'datum', 'plaats' en 'gezindte' slaan op opmerkingen bij opvolgend de datum, de plaats en de eventuele gezindte van de gebeurtenis. Bij een bijzonderheid bij een relatiegebeurtenis kan ervoor gezorgd worden dat bij uitvoer de bijzonderheid achter de naam van de eega uitgevoerd wordt, door vóór de opmerking „>” te plaatsen. Opmerkingen bij datum, plaats of gezindte kunnen ook als vooropmerkingen gekenmerkt worden, door ervoor het teken „<” (kleiner dan) te zetten. Als bij diezelfde rubriek ook nog een gewone na-opmerking moet, dan moet die voorafgegaan worden door „>”. Alles het liefst in één opmerking, die er dan uitziet als N, waarbij „V” de vooropmerking en „N” de na-opmerking is. In verband hiermee is het ongewenst de tekens „<” en „>” in de tekst van de opmerkingen zelf te gebruiken. De combinatie van vooropmerking bij een plaats, plaatsnaamvervanging en tussentekst bij een beroepsopmerking kan de loop van de zin verstoren. Een vooropmerking bij een datum wordt onmiddellijk vóór de kale datum of het kale jaartal gezet, dus achter een eventuele datumcorrectie. Een vooropmerking bij een dubbele datum kan eruitzien als
§ 4.16. De term „rubrieksopmerking” slaat op opmerkingen bij 'datum', 'plaats', 'gezindte' en op 'bijzonderh.' van een gebeurtenis, en op opmerkingen bij beroepen. De opmerkingsoorten 'voortitel', 'achtertitel', 'alias', 'roepnaam', 'tussenopmerking' en 'als-naam' worden wel eens als persoonsopmerkingen aangeduid. Voor een opmerking bij een beroep en voor een extra beroep zie § 4.15. 4.11. Invoer en verandering van opmerkingen
Afbeelding 9
Bij invoer of verandering van een opmerking bij een persoons- of relatieblad moet eerst in een klikblok de soort opmerking aangegeven worden. Als het om invoer gaat worden in het klikblok de opmerkingsoorten van al aanwezige opmerkingen in hoofdletters gezet. Bij aanklikken van een opmerkingsoort met de rechtermuisknop wordt meteen naar een volgend scherm gesprongen. Bij veranderen van een opmerking van een soort waarvan er meer zijn moet gekozen worden uit de al aanwezige opmerkingen van de betreffende soort. Bij invoer van een opmerking moet na het ingeven van de tekst eventueel de plek aangegeven worden tussen de al aanwezige opmerkingen van de betreffende soort. De maximale lengte van een opmerking is 8000 voor algemene opmerkingen, gezinsopmerkingen en aantekeningen, anders 2000. Na invoer of verandering van een opmerking moet aangegeven worden bij welke uitvoer de opmerking uitgevoerd mag worden. Bij een nevengebeurtenis staan de aan te geven uitvoersoorten in het invulformulier; deze hebben betrekking op de hele nevengebeurtenis, inclusief de daarin opgenomen opmerkingen. Bij een hoofdgebeurtenis slaan de uitvoermogelijkheden die horen bij een opmerking van de soort 'tekst' (welke opmerking dan in feite de voortekst of aanloop is, waarmee de uitvoer van de gebeurtenis begint) op de hele gebeurtenis. Hierdoor is het mogelijk bij bepaalde uitvoersoorten de uitvoer van een hoofdgebeurtenis te voorkomen. Ook kan door verschillende opmerkingen van de soort 'tekst' op te nemen, met verschillende uitvoermogelijkheden, bewerkstelligd worden dat bij verschillende uitvoersoorten verschillende voorteksten uitgevoerd worden. Doorgaans zal het niet nodig, en zelfs ongewenst, zijn een doorloopopmerking te beginnen of af te sluiten met een leesteken. Afhankelijk van het eerste teken van de opmerking wordt bij uitvoer soms een verbindingsteken geplaatst tussen de voorafgaande tekst en de opmerking. Hiervoor worden in principe de volgende regels toegepast. Als verbindingsteken wordt gebruikt: een spatie als de opmerking begint met een openingshaakje, d.w.z. „(”, of niets als de opmerking begint met een leesteken, koppelteken of een spatie; als de opmerking anders begint: - 18 -
een spatie bij 'achternaam', 'voornamen' en 'plaats'; komma en spatie bij de overige soorten. Van deze regels wordt afgeweken als de voorafgaande tekst uitgaat op een onverwacht leesteken; in dat geval doet het programma een poging het uitvoeren van op elkaar volgende leestekens te vermijden. Als u nog niet helemaal vertrouwd bent met het programma is het aan te bevelen om na invoer van een opmerking de juiste uitvoer ervan te controleren. Als algemene opmerking kan ook een extern tekstbestand aangewezen worden, dat uit meerdere alinea's mag bestaan. Dit gebeurt door opneming van een algemene opmerking bestaande uit twee apestaartjes gevolgd door de volledige padnaam van het tekstbestand of door een getal van maximaal drie cijfers. In het laatste geval moet de naam van het tekstbestand gelijk zijn aan de naam van het bestandenpakket, met als extensie het betreffende getal, en moet het bestand staan in de map waarin de tekstbestanden bij het bestandenpakket staan. Dit geldt ook voor opmerkingen van de soort 'aantekening 1' en 'aantekening 2' die als algemene opmerking uitgevoerd worden. In algemene opmerkingen en in noten opgenomen rechtopstaande streepjes („|”) hebben tot gevolg dat bij uitvoer van zo'n algemene opmerking of noot op die plaatsen overgegaan wordt naar een nieuwe regel. Met het alineateken („¶”) gebeurt dit ook. Daardoor is het bijv. mogelijk bij invoer een aantal korte algemene opmerkingen bij een persoons- of relatieblad samen te nemen tot één algemene opmerking. Dit geldt ook voor opmerkingen van de soort ‘aantekening 1’ en ‘aantekening 2’ die als algemene opmerking uitgevoerd worden. Overigens worden eventuele voorspaties, als ingesteld in ‘Overige opties’, bij zo’n opsplitsing in meerdere alinea’s bij de afgesplitste alinea’s niet uitgevoerd. Die moeten dan door de gebruiker zelf al aangebracht zijn, liefst als harde spaties (ANSIcode 160), die ook bij HTM-uitvoer bewaard blijven. Opmerkingen die met een sterretje beginnen kunnen bij tekstuitvoer desgewenst onderdrukt worden, evenals bijv. *-noten. Voor een opmerking in een nevengebeurtenis geldt dit ook, behalve voor de aanlooptekst. Een sterretje aan het begin van de aanlooptekst van een nevengebeurtenis wordt geacht op de hele nevengebeurtenis te slaan, welke nevengebeurtenis dan, afhankelijk van de instelling van de uitvoeropties voor *-opmerkingen, in zijn geheel al of niet uitgevoerd wordt. 4.12. Noten Binnen elke opmerking die zelf geen (zelfstandige) noot is kunnen naar willekeur noten opgenomen worden. Dit geldt ook voor een titel en een eventueel voorwoord, alles alleen voor uitvoer in het hoofdprogramma Genkwa. Een noot wordt als noot kenbaar gemaakt door deze tussen twee neerhalen (schuine streep van linksboven naar rechtsonder, “\”) te zetten. Een noot die begint met een sterretje is te beschouwen als een privé- of kladaantekening. De uitvoer van zo'n gesterde noot kan onderdrukt worden. Een zelfstandige noot kunt u desgewenst in zijn geheel tussen twee neerhalen zetten, om deze als noot herkenbaar te maken (dit is aan te bevelen). Bij uitvoer van een opmerking wordt de tekst tussen twee neerhalen vervangen door een spatie, een verwijsnummer en een sluithaakje. Bij uitvoer kan desgewenst de spatie en/of het sluithaakje weggelaten worden en kan het verwijsnummer in superscript gezet worden. Alle noten, inclusief de zelfstandige noten, worden, als tenminste de uitvoeropties dit toestaan, aan het einde van de uitvoer met verwijsnummers uitgevoerd. Net als in algemene opmerkingen kan in noten met rechtopstaande streepjes („|”) overgang naar een nieuwe regel afgedwongen worden. Met het alineateken („¶”) gebeurt dit ook. 4.13. Bronnen, teksten en literatuur In opmerkingen en adressen kunnen gegevens die in het bronnenbestand, tekstenbestand en literatuurbestand staan opgenomen worden. Voor een opmerking in een nevengebeurtenis, inbegrepen de aanlooptekst, geldt dit ook. Als in een opmerking „{BRN}” voorkomt, waarbij „” de broncode is, dan wordt de tekst die in het bronnenbestand bij die code hoort als eindnoot uitgevoerd. Dit vervangt dus „\\”, waarbij „” de tekst is die de bron beschrijft. Als zo'n tekst vaker voorkomt bespaart dit tikwerk en bovendien wordt zo gegarandeerd dat de tekst steeds hetzelfde is. Het kan voorkomen dat bijv. „” de titel van een boek is, en dat u naar bladzij 123 uit dat boek wilt verwijzen. Dit kan door in de opmerking „\{BRN}, blz. 123.\” op te nemen. In dit geval zal een eventueel voorkomende slotpunt in de tekst die „{BRN}” vervangt door het programma weggehaald worden. Ook bijv. „\Zie {BRN }, blz. 123.\” is toegestaan. Als in een opmerking „{TKS}” voorkomt, waarbij „” een code is die in het tekstenbestand voorkomt, dan wordt in de opmerking „{TKS }” vervangen door „”, waarbij „” de tekst is die in het tekstenbestand bij de code „” hoort. Ook dit kan heel wat tikwerk besparen als zo'n tekst vaker voorkomt en nogal lang is. Een bijkomend voordeel kan zijn dat als u die tekst wilt veranderen, dat maar op één plek hoeft te gebeuren, namelijk in het tekstenbestand. Zeker zal niet iedereen behoefte hebben om naast een notenlijst ook nog een literatuurlijst te hanteren. Niettemin zullen er mensen zijn die wel onderscheid willen maken tussen literatuurverwijzingen en noten. Met behulp van het literatuurbestand kan dit. Als bijv. in een opmerking ergens „{LTR}” staat, waarbij „” een code is die in het literatuurbestand voorkomt, dan zal „{LTR}” vervangen worden door „[]”, dus de code tussen rechte haken, en in de literatuurlijst „ ” opgenomen worden, waarbij „” de feitelijke literatuuropgave is die in het literatuurbestand bij die code hoort. Er zijn diverse mogelijkheden om de beschreven coderingen binnen elkaar te gebruiken. Veelal zal dat goed aflopen. Maar het overzicht raakt dan wel snel zoek, en het lijkt raadzaam dit slechts mondjesmaat te doen. Als in de code een sterretje voorkomt betreft het een *-bron of *-tekst of *-literatuur, en kan de uitvoer ervan - 19 -
onderdrukt worden. Als deze uitvoer niet onderdrukt wordt, dan kan de uitvoer van een eventueel sterretje aan het begin van de tekst desgewenst achterwege blijven. Door in elke opmerking niet meer dan één noot op te nemen en die eventuele noot aan het eind van de opmerking te plaatsen, waardoor elke noot een 'slotnoot' is, kan men bij GEDCOM-uitvoer bewerkstelligen dat alle noten afzonderlijk en voorzien van het etiket SOUR in het GEDCOM-bestand opgenomen worden. 4.14. Aktenummers Aktenummers kunnen in opmerkingen opgenomen worden door middel van een nummerreferentie van de vorm „REFN[]” of met (gewone) haakjes erom, dus „(REFN[])”. Hierbij is „” het nummer, of een ander soort referentie (waarin geen rechte haken mogen voorkomen). Een nummerreferentie zal meestal binnen een noot staan, zonder haakjes. Onder 'overige opties' kan in de eerste plaats gekozen worden tussen 'uitvoer met tekst', 'onveranderd laten', en 'niet uitvoeren'. Als de eerste van deze opties aanstaat wordt bij tekstuitvoer „REFN” vervangen door de daarvoor bedoelde tekst die in het parameterbestand staat, wordt „[” vervangen door een spatie en wordt „]” weggelaten. Als de derde optie aanstaat wordt de nummerreferentie, inclusief eventuele haakjes, niet uitgevoerd, evenmin als een eventuele spatie ervóór. Voor de tekst in het parameterbestand kan men bijv. nemen „akte”, „nr”, „aktenr” of niets. Bovendien kan bij uitvoer het aktenummer ook nog tussen haakjes gezet worden door middel van de optie 'evt. haakjes'. Bij GEDCOM-uitvoer kunnen desgewenst nummerreferenties die aan het slot van een opmerking of van een noot staan, met hoogstens nog een punt, uitroepteken of vraagteken erachter, afzonderlijk onder het etiket REFN in het GEDCOM-bestand gezet worden. 4.15. Opmerking bij beroep, extra beroep Een opmerking bij een beroep heeft de vorm van een nevengebeurtenis. Hierdoor is het mogelijk de plaats en de periode van de uitoefening van dit beroep structureel op te nemen. Als in de tekst ervan de uitdrukking „{BEROEP}” voorkomt, dan wordt deze uitdrukking vervangen door de beroepstekst, mits deze ingevuld is, en wordt het beroep zelf niet zelfstandig uitgevoerd. Verder wordt elk voorkomen van de uitdrukking „{BEROEP}” in de tekst of in de bijzonderheden van alle opmerkingen bij het betreffende beroep vervangen door de beroepstekst. In het invulformulier kan voor uitvoer vóór de plaatsnaam een tekst als „te” of „in” opgegeven worden, welke tekst bij plaatsnaamvervanging genegeerd wordt. Deze tekst wordt in de opmerking op dezelfde manier opgenomen als een tekst als „met” in een nevenrelatiegebeurtenis. Een extra beroep is een opmerking die begint met een getal van 5 cijfers dat eventueel een nummer uit het beroepenbestand aanduidt; als geen beroep ingevuld is komt hier 00000 te staan. De tekst achter dit getal heeft dezelfde structuur als een opmerking bij een beroep (d.w.z. bij beroep 1, beroep 2 of beroep 3). Voor uitvoer van een opmerking bij een beroep en voor een extra beroep is in de eerste plaats nodig dat rubrieksopmerkingen uitgevoerd worden. Als in een opmerking bij een beroep een apestaartje voorkomt moet bovendien de optie voor uitvoer van nevengebeurtenissen aanstaan. Voor uitvoer van de gegevens in een extra beroep achter het beroepsnummer geldt hetzelfde. In Genbij worden extra beroepen niet uitgevoerd, behalve eventueel bij een uitdraai uit het opmerkingenbestand. 4.16. Als-namen Een opmerking van de soort 'als-naam', 'als-naam man' of 'als-naam vrouw' moet eruitzien als +„:”+. Zo'n opmerking dient om de naam van een persoon bij een hoofdgebeurtenis aan te geven als die naam afwijkt van de standaardnaam. De standaardnaam van een persoon kan bijv. „Hendrick Dircx” zijn, terwijl die persoon gedoopt is als „Henricus Theodori”. Als de doopgebeurtenis op het persoonsblad bijv. hoofdgebeurtenis nummer 3 is, dan kan deze informatie als opmerking van de soort 'als-naam' opgeslagen worden, met als tekst „3:Henricus Theodori”. Bij uitvoer wordt dan het woordje „als” (of een andere tekst, als aangegeven in het parameterbestand) vóór de naam ingevoegd. Zo'n als-naam kan ook gebruikt worden om afwijkende namen van ouders op te nemen, bijv. in de vorm van „zoon van...”. Op een relatieblad kunnen opmerkingen van de soorten 'als-naam man' en 'als-naam vrouw' op dezelfde manier opgenomen worden. Op een persoonsblad kan zo'n afwijkende naam bij een gebeurtenis ook als een opmerking van de soort 'bijzonderh.' opgenomen worden. Bij een relatieblad werkt dit echter niet goed. 4.17. Voorloopspatie Bij opmerkingen, streeknamen, beroepen (mits opgenomen in een beroepsopmerking) en aanloopteksten van (neven)gebeurtenissen en adressen is het toegestaan deze met een spatie te laten beginnen. Zo'n voorloopspatie heeft tot uitwerking dat in genealogische uitvoer het betreffende tekstdeel niet voorafgegaan wordt door een komma met een spatie, maar alleen door een spatie. Hierdoor is het mogelijk tekstdelen te verbinden en beter leesbare uitvoer te verkrijgen. 4.18. personen m.b.v. nummerlijst Met deze routine kunnen alle persoonsbladen met persoonsbladnummers in een in te geven nummerlijst achtereenvolgens geïnspecteerd en eventueel veranderd worden.
- 20 -
4.19. probanden m.b.v. nummerlijst Hierbij moet eerst een nummerlijst ingegeven worden, en vervolgens gekozen worden tussen ‘toevoegen’ en ‘vervangen’. Dan worden zo mogelijk en zonodig de personen met persoonsbladnummer in de nummerlijst aan het probandenbestand toegevoegd of uit het probandenbestand verwijderd. Het is aan te raden deze routine alleen met een vrij korte nummerlijst te gebruiken en na afloop het probandenbestand in Gengra te reorganiseren. 4.20. macrobestand Met deze routine kan elke macrotekst bewerkt worden. 4.21. bestand tonen Met dit menupunt kan een bestand met extensie doc, odt, htm, rtf, pdf, txt, bmp, jpg of tif getoond worden, en meestal ook gewijzigd worden. Hiervoor wordt een extern programma aangeroepen. Welk programma dat zal zijn hangt af van de instellingen op de computer. 4.22. bestandenpakket aanmaken Met dit menupunt wordt een nieuw bestandenpakket aangemaakt. Hiervoor moet eerst een bijbehorend parameterbestand gemaakt worden, door in 'Veranderen, parameterbestand' het standaardbestand Familie.par te veranderen en onder een andere naam op te slaan. Zie hoofdstuk 3. 4.23. parameterbestand Voor het veranderen van een parameterbestand zie hoofdstuk 3. 4.24. instellingenbestand bijwerken Met dit menupunt wordt het instellingenbestand van een bestandenpakket bijgewerkt. Dit bijwerken is noodzakelijk als in een nieuwe versie iets in het bestand Familie.isb is veranderd. Voor het bijwerken moet het parameterbestand van het betreffende bestandenpakket aangegeven worden. Bij ongewijzigde formulieren en klikblokken worden de instellingen van het oude instellingenbestand overgenomen. 5. Bladeren 5.1. persoonsbestand
Afbeelding 10
- 21 -
Bladeren is mogelijk in het persoonsbestand, het relatiebestand, de twee namenbestanden, het probandenbestand, en het plaatsbestand. Opschuiven, heen en terug, kan met behulp van de onderbalk, en ook met , <End>, <Page Up>, <Page Down>, de verticale en ook de horizontale pijlentoetsen. Behalve bij het plaatsbestand kunt u tijdens het bladeren van bestand wisselen. Bij persoonsbestand, relatiebestand en plaatsbestand wordt steeds één blad van het bestand getoond, het zgn. basisblad, en kan ook een losse regel eronder aangeklikt worden. De cursieve rubriek- of gebeurtenisbeschrijving staat in hoofdletters als bij die rubriek of gebeurtenis een opmerking aanwezig is. In het persoonsbestand kunt u door aanklikken van 'opmerkingen' op de onderbalk de opmerkingen te zien krijgen, en door aanklikken van ‘adressen’ de adressen. Bij het tonen van een opmerking wordt eventueel bij een TKS-code ook de bijbehorende tekst getoond, tussen dubbele sterretjes; dit geldt ook voor teksten uit het bronnenbestand en het literatuurbestand. Door aanklikken van een plaatsnummer worden ook eventuele bijbehorende streeknamen getoond. Bij aanklikken van 'nummer' op de onderbalk moet een persoonsnummer voor een nieuw basisblad ingegeven worden. Naar zoeken in het relatiebestand kan gesprongen worden door aanklikken van het ouderrelatienummer of van het nummer van een (eigen) relatie; het eerste kan ook door middel van de toets . Door middel van opv. <m> wordt naar het vaderblad opv. moederblad gesprongen; als dat blad niet bestaat wordt eventueel naar het ouderrelatieblad gesprongen. Door op de naam van een ouder of van een eega te klikken wordt naar het betreffende persoonsblad gesprongen. In het hoofdprogramma Genkwa kunt u door klikken op 'muteren', ook met <Shift>+, naar 'Veranderen' gaan, om in de eerste plaats het onderhavige persoonsblad te veranderen. Door aanklikken van 'zoeknaam' op de onderbalk krijgt u de gelegenheid om zoekgegevens in te geven, bestaande uit achternaam, voornamen, geslacht (waarvan niet alles ingevuld hoeft te worden). Bij het geslacht slaat „O” op „onbekend”, d.w.z. dat op het persoonsblad geen geslacht ingevuld is. De ingegeven naam (achternaam of voornamen) wordt beschouwd als beginstuk van de gezochte naam, tenzij de naam afgesloten wordt met het rechtopstaande streepje. Bij de zoeknaam „Jans” wordt o.m. gezocht op „Jans”, „Jansz”, „Jansen”, „Janssen”. Ook kunnen varianten opgegeven worden, gescheiden door een schuine streep (de ophaal) met rechte haken eromheen. Is de zoeknaam bijv. „Ro[o/] [s/z]en”, dan wordt gezocht op o.m. „Rosen”, „Roosen”, „Rozen” en „Roozen”. Bij de zoeknaam „Me[ij/y/i]er” wordt op o.m. „Meijer”, „Meyer” en „Meier” gezocht. Bij aanklikken van ‘zoek terug' of ‘zoek heen’ op de onderbalk wordt in het persoonsbestand gezocht op personen met lager of hoger nummer. Het zoeken is hoofdletterongevoelig. Bij aanklikken van 'klaar' wordt het zoeken verlaten. Het nummer van het dan aanwezige basisblad wordt dan eventueel gebruikt. Wilt u niet dat de bladerroutine een nummer teruggeeft, dan kunt u dat bewerkstelligen door aanklikken van 'afbreken' (ook met +).
- 22 -
5.2. relatiebestand
Afbeelding 11
Bladeren in het relatiebestand gaat analoog met bladeren in het persoonsbestand. Aanklikken van een persoonsbladnummer van man, vrouw of een kind brengt u naar bladeren in het persoonsbestand, met het betreffende persoonsblad als basisblad. Wat de eerste twee betreft kan dat ook met <m> opv. . Aanklikken van de naam van een kind is een andere manier om naar het persoonsblad van het kind te gaan. 5.3. plaatsbestand Bij bladeren in het plaatsbestand is geen overgang naar een ander bestand mogelijk. Op het basisblad staan geen nummers die aangeklikt kunnen worden. Zoeken naar een plaatsnaam is mogelijk, echter zonder varianten.
- 23 -
5.4. namenbestanden en probandenbestand
Afbeelding 12
Bij bladeren in een namenbestand of in het probandenbestand worden op een regel het nummer, de naam en eventueel twee datums getoond. De letter „z” voor de naam geeft een zamelnaam aan, de letter „a” in een namenbestand dat het om een alias gaat (zo’n speciale alias moet op een bijzondere manier ingegeven zijn). Bij aanklikken van 'zoeken' kan een zoeknaam aangegeven worden. Voor het ingeven van een zoeknaam gelden de volgende regels. (1) Voor het namen(a)bestand en het probandenbestand (aannemende dat in ieder geval een voornaam aanwezig is) moet een zoeknaam er als volgt uitzien: eerst eventueel de achternaam, zonder de voorvoegsels waarin geen hoofdletters voorkomen, gevolgd door een komma en een spatie, dan de voornamen en eventueel een patroniem (alle van elkaar gescheiden door een spatie), vervolgens, als men wil aangeven dat er niet nog een voornaam of patroniem mag zijn maar wel eventuele voorvoegsels, een rechtopstaand streepje, dan eventuele voorvoegsels voorafgegaan door een spatie, vervolgens, als men wil aangeven dat hiermee de naam volledig moet zijn, nog een rechtopstaand streepje. (Ook kunnen dan nog een begindatum en einddatum ingegeven worden, elke met behulp van acht cijfers, met spaties voor ontbrekende cijfers.) In de meeste gevallen zal enige informatie over voorvoegsels enz. van weinig nut zijn om de gezochte persoon te vinden.
- 24 -
Afbeelding 13
Mogelijkheden van dergelijke zoeknamen zijn bijv.: 1. Velde, Hendrik||1880013119500801, 2. Velde, Hendrik, 3. Velde, Hendrik Pieter, 4. Velde, Hendrik Pieter|, 5. Velde, Hendrik Pieter|van der|. Hierbij is zoeknaam nr 1 het meest beperkend: hieraan voldoet alleen een Hendrik Velde die op 31 januari 1880 geboren en op 1 augustus 1950 overleden is (aangenomen dat geboorte- en overlijdensdatum bekend zijn). Zoeknaam nr 2 geeft de meeste mogelijkheden: de namen die gevonden worden door alle andere worden ook door nr 2 gevonden. (2) Bij het namen(v)bestand is de volgorde: eerst voornamen en eventueel een spatie en patroniem (onderling gescheiden door een spatie), dan, als er een achternaam moet zijn, een spatie en achternaam zonder voorvoegsels, eventueel gevolgd door een komma ter afsluiting, en dan desgewenst een spatie en voorvoegsels en/of een rechtopstaand streepje om aan te geven dat zo de naam compleet moet zijn. Ook hier zal informatie over voorvoegsels enz. meestal van weinig nut zijn. Dit zoeken is hoofdletterongevoelig. Maar alleen als de gevonden naam ook wat betreft hoofdletters met de zoeknaam als beginstuk overeenstemt, wordt de regel met de gevonden naam in het venster geïnverteerd. Als meerdere personen op die manier precies voldoen wordt de eerste genomen. Personen met dezelfde naam staan in chronologische volgorde, waarbij evenwel personen zonder bekende geboorte- of doopdatum eerst komen. Als meerdere personen voldoen aan de zoeknaam komt er een venster waarop in ieder geval de eerste persoon staat die voldoet (doorgaans bovenaan). Als geen persoon voldoet komt er een venster waarop zo'n persoon had kunnen staan (doorgaans bovenaan). Door aanklikken kan ook een regel geïnverteerd worden. De volledige naam van de laatst geïnverteerde regel, inclusief de twee datums, wordt bewaard en getoond bij opnieuw raadplegen van het betreffende bestand. Gebeurt het aanklikken met de rechtermuisknop, dan worden bovendien de eventuele relaties van de persoon getoond. Als bij het verlaten van de routine met aanklikken van 'klaar' op het scherm een geïnverteerde naamregel staat wordt die persoon eventueel als gekozen beschouwd. Alleen in het hoofdprogramma Genkwa kan een regel in het probandenbestand gewist worden.
- 25 -
6. UITVOERREGELINGEN IN GENKWA 6.1. Rechtstreekse genealogische uitvoer De mogelijkheden voor rechtstreekse genealogische uitvoer staan in het menu 'Uitvoeren' in de volgende menupunten: kwartierstaat, genealogie, parenteel, stamreeks, verwantenlijn (1 bloedverwantenlijn vanuit één persoon, 2 bloedverwantenlijn tussen 2 personen, 3 aanverwantenlijn vanuit één persoon, 4 aanverwantenlijn tussen 2 personen), gezinsblad (1 één blad, 2 enkele bladen), nummerlijst (1 kwartierstaten, 2 genealogieën, 3 parentelen, 4 stamreeksen, 5 gezinsbladen). Bij bijna al deze uitvoermogelijkheden is, behalve bij schermuitvoer, het ingeven mogelijk van een naschrift, en als de betreffende optie aanstaat in het klikblok „Uitvoeropties” ook het ingeven van een eigen titel, d.w.z. een andere titel dan de standaardtitel. Na het ingeven van een eigen titel zijn er nog faciliteiten om meerdere teksten als voorwoord in te lezen. Na het ingeven van een naschrift wordt als in macrotekst nummer 80 het woord „datum” voorkomt, gevraagd of de slottekst aan het naschrift toegevoegd moet worden. Bij bevestigend antwoord wordt die macrotekst uitgevoerd, met „datum” vervangen door de systeemdatum. Met het rechtopstaande streepje („|”) kan desgewenst een verdeling van de tekst over meerdere regels aangegeven worden. Met het alineateken („¶”) gebeurt dit ook. De enige uitvoer waarvoor geen eigen titel en geen naschrift mogelijk is, is de uitvoer van gezinsbladen aan de hand van een nummerlijst. Als de optie 'geen gebeurtenissen samennemen' niet aanstaat worden soms bij uitvoer twee opvolgende gebeurtenissen samengenomen, met als verbinding een ophaal. Dit gebeurt in ieder geval niet als aan minstens een van de volgende voorwaarden voldaan is. (1) De aanlooptekst van minstens één ervan heeft lengte groter dan 20. (2) In aanlooptekst, gezindte, plaats of streeknaam van minstens één ervan komt een ophaal voor. (3) Het zijn persoonsgebeurtenissen die niet beide tot de eerste 4 of tot de laatste 5 gebeurtenissoorten behoren. (4) Het zijn relatiegebeurtenissen waarvan er minstens één tot de eerste 3 of tot de laatste 3 gebeurtenissoorten behoort. (5) Bij minstens één van de gebeurtenissen is er geen datum of is er een dubbele datum. (6) De optie 'maand voorop' staat aan. (7) Bij een van beide gebeurtenissen hoort een plaats en bij de andere niet. (8) Bij minstens één van de gebeurtenissen is er een opmerking bij de gezindte, de plaats, of de datum, of is er een bijzonderheid. (9) Bij minstens één van de gebeurtenissen is er een onzekerheid bij de plaats of de datum. Bij uitvoer van schoonouders worden behalve de naam ook de persoonsopmerkingen voortitel, achtertitel, roepnaam, alias en losse gezindte uitgevoerd, als tenminste de betreffende opties aanstaan. Onder dezelfde voorwaarde worden ook de beroepen, inclusief eventuele opmerkingen, van de schoonouders uitgevoerd, en verder nog zelfstandige noten als die ook bij aangetrouwden uitgevoerd moeten worden. Tussenopmerkingen worden bij schoonouders optioneel uitgevoerd. 6.2. Indirecte uitvoer De mogelijkheden voor indirecte uitvoer zijn, onder menu 'Uitvoeren' verzamelindex (uitvoer naar HTMbestand), schermbestand (naar scherm), TXT-bestand (1 naar scherm, 2 afdrukken), schemabestand (1 naar scherm, 2 afdrukken), onder menu 'GKW-bestanden) indexkolom (naar TXT-bestand, 1 horizontaal in 2 kolommen, 2 verticale kolomstructuur), afdrukken, naar scherm. 6.3. Schermuitvoer Schermuitvoer van een schemabestand, en ook van een TXT-bestand of GKW-bestand dat een index bevat, moet altijd met een lettertype met vaste letterbreedte. Alle rechtstreeekse genealogische uitvoer naar het scherm gebeurt met het schermuitvoerfont, dat doorgaans een letter met proportionele letterbreedte zal hebben. Voor de namen van de hoofdpersonen is een speciaal lettertype mogelijk, aan te geven in het klikblok „Uitvoeropties”, dat vóór elke uitvoer te raadplegen en in te stellen is. Voor referenties naar noten kan in het klikblok „Overige opties” ingesteld worden of u al of niet een spatie vóór het referentienummer, al of niet een sluithaakje achter het referentienummer wenst, en of de referentie zelf in superscript gezet moet worden. Het zetten in superscript zal bij sommige lettertypes niet kunnen, maar zeker wel bij de zogenaamde TrueType-fonts. De schermuitvoer van een index gebeurt met het werkfont, dat een vaste letterbreedte kent. De voorbereiding van de schermuitvoer kan afgebroken worden met + en met <@>; het afbreken gebeurt pas na verkregen toestemming. De feitelijke uitvoer vindt plaats in een afzonderlijk uitvoervenster. Dit uitvoervenster kan versleept, vergroot, verkleind en gesloten worden als onder Windows gebruikelijk. Daarnaast zijn er nog de volgende mogelijkheden. <Esc> : om het uitvoervenster te verlaten zonder het te sluiten + : idem, tevens vernietiging van de bijbehorende bestanden (bij eerste uitvoer) + : herstel van de oorspronkelijke positie en grootte <Enter> : verschuiving van de schermtekst van 1 regel omhoog - 26 -
verticale pijlen : verschuiving van 1 regel <Page Up> : verschuiving met vensterhoogte naar beneden <Page Down> : verschuiving met vensterhoogte naar boven horizontale pijlen : verschuiving met 10 vensterhoogtes : ingeven van een zoektekst : vooruitzoeken : achteruitzoeken : naar het begin van de tekst <End> : naar het einde van de tekst Als een ingegeven zoektekst begint en eindigt met het dubbele aanhalingsteken wordt de (feitelijke) zoektekst de tekst ertussen. Daardoor is het mogelijk een zoektekst te laten beginnen en/of eindigen met spaties. Bij het vinden van de zoektekst wordt deze getoond tussen apostrofs. Als het venster gesloten wordt, wordt (bij eerste uitvoer) gevraagd of de drie bestanden (met extensies SCX, SCY en SCZ) bewaard moeten worden, eventueel onder een andere naam. 6.4. Uitvoer naar afdrukbeheer
Afbeelding 14
Afdrukbeheer van Windows maakt de af te drukken pagina's volgens meegegeven specificaties en stuurt de intern gemaakte pagina's naar de printer. Vóór de uitvoer controleert het programma of afdrukbeheer printeruitvoer kan ontvangen. Het blijkt dat dit mogelijk is zonder dat de printer aanstaat. De gebruiker moet daarom zelf controleren of de printer klaar staat. Net als bij schermuitvoer wordt de echt genealogische uitvoer uitgevoerd in een lettertype met doorgaans proportionele letterbreedte, van welke lettertypes er maximaal 8, genummerd van 0 t.e.m. 7, door de gebruiker van tevoren ingesteld kunnen worden. Een index wordt uitgevoerd in een lettertype met vaste letterbreedte, waarvan er maximaal 4, genummerd van 0 t.e.m. 3, van tevoren in te stellen zijn. In alle gevallen komt er een invulformulier waarin het nummer van het te gebruiken lettertype ingevuld kan worden. Met een aan te geven percentage kunnen de letterhoogte en de letterbreedte onafhankelijk van elkaar vergroot of verkleind worden. Althans, in hoeverre aan deze wens voldaan wordt hangt af van het lettertype, Windows en de printer. Verder kan de interlinie, d.w.z. de ruimte tussen de regels, met een percentage van de hoogte van de letters vergroot of verkleind worden. Ook kunnen de marges, voor boven, onder, links en rechts, aangegeven worden, in eenheden van 1/10 mm. Optioneel kan op de eerste bladzij nog een aantal regels leeggelaten worden. Ook kan aangegeven worden of de bladzijden genummerd moeten worden, en zo ja, wat het eerste bladzijnummer moet zijn. - 27 -
In het geval van een lettertype met proportionele letterbreedte kan aangegeven worden hoe een nootverwijzing afgedrukt moet worden, met dezelfde mogelijkheden als bij schermuitvoer: al of niet met spatie of sluithaakje, al of niet in superscript. Ook kan in dit geval aangegeven worden of de namen van de hoofdpersonen in een speciaal type afgedrukt moeten worden, namelijk vet, cursief, onderstreept, of een combinatie hiervan. Of dat allemaal in feite gebeurt hangt van het lettertype af. Bij het afdrukken van een regel (of alinea) die uitsluitend uit spaties bestaat gebeurt het volgende. Als dit de eerste regel van een bladzij zou worden gebeurt er niets mee. In het andere geval wordt een lege regel uitgevoerd, en als dan het aantal overblijvende regels op het blad kleiner is dan het minimum van 4 en het aantal spaties wordt overgegaan naar het volgende blad. N.B. Voor genealogische uitvoer naar printer zijn de meeste opties beschikbaar als dat via een GKW-bestand gebeurt. Kiest men daarvoor, dan moet dus eerst de uitvoer in een GKW-bestand gedaan worden, en vervolgens dat GKW-bestand afgedrukt worden. Voor het afdrukken van een eventuele bijbehorende index zal het meestal de voorkeur verdienen om het GKW-bestand met de index eerst in een TXT-bestand om te zetten, horizontaal met 2 kolommen of verticaal met kolomstructuur, en vervolgens dat TXT-bestand af te drukken met een lettertype met vaste letterbreedte. 6.5. Schijfuitvoer
Afbeelding 15
Uitvoer naar schijf geschiedt als RTF-, TXT-, GKW- of HTM-bestand. Bij uitvoer als RTF-bestand komt er een invulformulier om daarin allerlei opmaakinstellingen aan te geven. Zo kunnen voor verschillende tekstsoorten verschillende lettergroottes gekozen worden. Voor kerntekst kan bovendien voor de namen van de hoofdpersonen een speciaal lettertype aangegeven worden, zoals cursief, vet, onderstreept. Voor de andere tekstsoorten slaat zo’n speciaal lettertype op de hele tekst. GKW-bestanden zijn bestanden die voorzien zijn van opmaakaanwijzingen volgens Genkwa-gebruik. Bij uitvoer naar schijf in TXT-formaat of in HTML-formaat worden die opmaakaanwijzingen genegeerd en verwijderd. Naar scherm worden GKW-bestanden die niet uit een index bestaan uitgevoerd in het schermuitvoerfont. Een index in GKW-formaat wordt naar scherm met een vaste letterbreedte uitgevoerd.
- 28 -
Afbeelding 16
Afbeelding 17
- 29 -
Naar printer gebeurt de uitvoer van een GKW-bestand bij voorkeur met een proportioneel lettertype. Bij deze uitvoer is er, vergeleken bij rechtstreekse printeruitvoer, een aantal extra mogelijkheden. Voor de verschillende tekstsoorten kunnen verschillende lettergroottes, marges en interlinies gekozen worden. De mogelijke tekstsoorten in een GKW-bestand zijn: standaardtekst, kerntekst, titel, koppen, algemene opmerkingen, noten, naschrift (ook voor voorwoord gebruikt), voettekst (inclusief bladzijnummering) en eigentekst. Tot de tekstsoort „kerntekst” hoort elke alinea in een kwartierstaat, stamreeks, genealogie, parenteel, bloedverwantenlijn of gezinsblad die begint met de gegevens van een persoon die (behalve in een gezinsblad) 'genummerd' is. Persoonsnamen in kerntekst kunnen in een speciaal lettertype staan. De optie voor een speciaal type, zoals „vet”, „cursief”, slaat in kerntekst evenals in „eigentekst” alleen op tekstdelen die speciaal aangegeven zijn door middel van een daarvoor bestemd typogram. Deze komen normaliter in de andere soorten niet voor. Bij de andere tekstsoorten slaat zo'n speciaal type op de hele tekst. Onder de tekstsoort „koppen” vallen: de gecentreerde regel met een generatienummer in een kwartierstaat en in een genealogie/parenteel bij uitvoer per generatie als bij elke generatie op een nieuw blad begonnen wordt, de gecentreerde regel met een beginletter in een index, en de niet gecentreerde regel waarmee de uitvoer van noten begint. De tekstsoort „eigentekst” wordt door de programma's zelf nooit gebruikt. Deze tekstsoort is bedoeld om door de gebruiker zelf desgewenst aan te maken binnen een GKW-bestand. Alle tekst in een GKW-bestand die niet duidelijk onder een andere soort dan standaardtekst valt, wordt door de programma's als standaardtekst aangemerkt; lege regels horen hier ook meestal toe. Bij uitvoer naar printer van een index in GKW-formaat kan de uitvoer in meer dan 1 kolom, maximaal 3 kolommen. gebeuren. Uitvoer in meer dan één kolom is alleen mogelijk als vanwege te krappe kolombreedte niet meer dan 14% van de namen (inclusief eventuele jaartaltoevoeging) ingekort moet worden. De gebruiker kan kiezen tussen uitlijnen vanaf de referentiepositie en rechts uitlijnen. Bij deze uitvoer wordt gebruik gemaakt van het apestaartje dat bij het maken van een index in GKW-formaat achter elke naam (inclusief eventuele jaartaltoevoeging) gezet wordt. HTM-bestanden zijn bestanden in HTML-formaat en zijn in beginsel bedoeld voor opneming in webpagina's. Maar als op de computer een bladeraar geïnstalleerd is, wat meestal het geval zal zijn, wordt zo'n bestand bij aanklikken op het scherm getoond en kan er in gebladerd worden, ook met gebruik van aanwezige koppelingen, zoals dat op een webpagina het geval is. Bijbehorende indexen kunnen ook in HTML-formaat uitgevoerd worden, degewenst binnen het hoofdbestand, met koppelingen tussen het hoofdbestand en het indexbestand. Met een afzonderlijke verzamelindex kunnen vele hoofdbestanden tegelijk gekoppeld zijn. In elk HTM-bestand kan aan het begin van het bestand een koppeling naar een willekeurig HTM-bestand opgenomen worden. Bij plaatsing op internet lijkt het alleen noodzakelijk dat het bestand van de indexpagina extensie html in plaats van htm heeft. In opmerkingen en noten kunnen koppelingen naar internet opgenomen worden. Deze zijn alleen van belang voor schijfuitvoer in HTM-formaat. Een voorbeeld van een opmerking met zo'n koppelingtekst is „Zie www.devries-doyle.org.”. De bladeraar maakt hiervan dan „Zie www.devries-doyle.org”. Bij andersoortige uitvoer worden de twee teksten tussen puntige haken, inclusief de haken zelf, door het programma onderdrukt, behalve bij schermuitvoer. In dit voorbeeld komt er dan alleen „Zie www.devries-doyle.org.”.
- 30 -
7. UITVOEREN IN GENKWA 7.1. Algemeen Voor de uitvoer van een kwartierstaat, genealogie, parenteel, stamreeks, verwantenlijn en gezinsblad moet eerst een aantal gegevens ingegeven worden. Dit gebeurt door invulling van een formulier op het scherm. Op zijn minst moet het persoonsbladnummer ingegeven worden van de persoon waarvan u een kwartierstaat of een genealogie enzovoort wenst, de zogenaamde proband. In alle gevallen is het mogelijk om tussentijds in persoons- en relatiebestand en in de namenbestanden en het probandenbestand te bladeren, om vast te stellen wat het persoonsbladnummer van de beoogde proband is; zie hiervoor hoofdstuk 5. 7.2. kwartierstaat
Afbeelding 18 Afbeelding 8
Een kwartierstaat van een proband bevat de voorouders van die proband. De gebruikte nummering is de zogenaamde Kekulé-nummering. Hierbij krijgt de proband het nummer 1, de vader nummer 2, de moeder nummer 3, en verder algemeen iemands vader het tweevoud van zijn of haar nummer en de moeder dit tweevoud plus 1. Voor de uitvoer van een kwartierstaat is het nodig dat van de proband een ouderrelatie aanwezig is. Bij een kwartierstaat worden in principe alle beschikbare gegevens van de voorouders achtereenvolgens uitgevoerd. Er is geen beperking van praktische betekenis voor het aantal generaties. Bij kwartierherhaling, d.w.z. als een voorouder met een kwartierstaatnummer N al met een eerder nummer in de kwartierstaat opgetreden is, wordt bij nummer N het eerste nummer vermeld waaronder de betreffende persoon in de kwartierstaat voorkomt, en als de eega daarbij dezelfde was, ook niet meer dan dat. De nummers die afgeleid zijn van het nummer N, d.w.z. 2N, 2N+1, 4N, 4N+1, 4N+2, 4N+3, enz., worden niet vermeld. Voor inhoud en opmaak is de keus belangrijk tussen de volgende 4 alternatieven in het invulformulier onder 'broers/zusters voorouders': (Z) zonder broers/zusters [van de] voorouders, gewoon, (P) zonder broers/zusters [van de voorouders], à la Prometheus, (M) [met] volle broers/zusters [van de] voorouders, (G) [met] (half)broers/zusters [van de voorouders], als een genealogie. Als (P) gekozen wordt komt er een opmaak die veel weg heeft van de opmaak in de kwartierstatenboeken van de genealogische vereniging Prometheus. Kenmerken van die opmaak zijn o.m.: in de kwartiernummers scheiding van drietallen cijfers door punten, van de kwartiernummerdragers steeds de achternaam voorop, in hoofdletters. Om zoveel mogelijk gelijkenis met de Prometheusopmaak te verkrijgen moet men bovendien nog voor de volgende instellingen zorgen: (1) relaties niet op nieuwe regel, (2) eerst achternaam, (3) geen uitvoer van algemene opmerkingen e.d. (zodat de tekst bij elke persoon maar één alinea is), (4) niet met weekdag. Als mogelijkheid (G) gekozen wordt worden ook alle kinderen van alle optredende voorouders uitgevoerd, on- 31 -
geveer in de stijl van een genealogie. Deze vorm van een kwartierstaat lijkt het meest gangbaar geworden te zijn. 7.3. genealogie
Afbeelding 19 Afbeelding 8
Bij een genealogie heet de proband ook wel de stamouder. In een genealogie worden normaliter de gezinnen van de mannelijke afstammelingen opgenomen; bij keuze van een ‘vrouwelijke’ genealogie worden echter juist de vrouwelijke afstammelingen genomen. a Heeft de proband meerdere relaties, dan kunt u kiezen voor het opnemen van het nageslacht van alle relaties of van slechts één van deze relaties. b De achternaam van kinderen wordt uitgevoerd overeenkomstig de daarvoor ingestelde optie. Dit houdt in ofwel altijd, ofwel alleen als de achternaam verschilt van die van de vader, ofwel verschilt van die van de hoofdouder, ofwel nooit. Hierbij is de hoofdouder de eerstuitgevoerde ouder. Van kinderen die elders optreden als gezinshoofd worden alleen de geboorte- en doopgegevens vermeld. De eventuele bijzonderheden en eventuele als-namen van deze gebeurtenissen worden dan niet uitgevoerd. c Bij uitvoer met conventionele of gemengd Romeins-Arabische nummering wordt als de algemene optie 'terugverwijzingen' aanstaat vanaf de derde generatie bij elk gezinshoofd het nummer van de vader of moeder vermeld. Ingeven van of geeft dat de kindernummering niet per relatie maar per gezin gebeurt. d Als bij relatie op nieuwe regel „J” ingevuld is, dan wordt bij de gezinshoofden voor elke relatie op een nieuwe regel begonnen. Als u „I” invult, dan wordt bovendien ingesprongen. Dezelfde mogelijkheden zijn er bij kinderrel. op nieuwe regel. e Als bij met een stoppenlijst „J” ingevuld is, dan kan een nummerlijst als stoppenlijst ingelezen worden. De persoonsbladnummers in deze lijst fungeren als ‘stoppen': de genealogie zal bij de betreffende personen niet doorlopen. f Als bij de optie evt. nieuwe bladzijden „Z” ingevuld is, wordt bij elk gezin op een nieuwe bladzij begonnen. Het gezin van de proband komt echter alleen op een nieuwe bladzij als het totale aantal regels van titel en eventueel voorwoord groter dan 20 is. Deze optie is voornamelijk bedoeld voor printer- en GKW-uitvoer. Dan kan er ook voor gekozen worden om eventueel noten en literatuur per gezin uit te voeren. Analoog wordt bij „G” bij elke generatie op een nieuwe bladzij begonnen, mits uitvoer per generatie ingesteld is. Dan wordt ook nog bij elke generatie een kop ingelast waarin het generatienummer vermeld staat. g Als de optie met huwelijksjaarlimiet aanstaat worden de kinderen uit huwelijken met huwelijksjaar na de ingestelde huwelijksjaarlimiet niet uitgevoerd (uit privésfeeroverwegingen). Als er geen huwelijksjaar bekend is wordt gekeken naar het geboortejaar van het eerste kind. Als er kinderen zijn uit het betreffende huwelijk, dan wordt het - 32 -
gezinshoofd nog wel gezinshoofd in de genealogie, maar wordt alleen het aantal kinderen uit het huwelijk vermeld. Dit in tegenstelling tot de uitwerking van plaatsing van die persoon in een stoppenlijst. In dat geval wordt de betreffende persoon alleen als kind vermeld, niet als gezinshoofd. h Als bij gezinnen in andere lijn „J” ingevuld is, dan worden ook de gezinnen van dochters (bij een ‘mannelijke' genealogie) of zoons (bij een ‘vrouwelijke' genealogie) opgenomen. i In een genealogie wordt ook eventueel het 'gezin' uitgevoerd als er geen kinderen zijn maar er wel een relatieopmerking van de juiste soort „Uit ...” aanwezig is. Dan wordt alleen die opmerking uitgevoerd, die doorgaans zoiets als „Uit dit huwelijk geen kinderen.” zal zijn. j Gezinsopmerkingen worden alleen uitgevoerd als er uit te voeren kinderen bij de betreffende relatie zijn of als aan de voorwaarden in punt i voldaan is. Als de uit te voeren tekst zoals "Uit ... " niet een opmerking is, dan wordt in de uit te voeren tekst het deel vóór de eerste gewone spatie vervangen door de genoemde uitvoertekst uit het parameterbestand. De gezinsopmerkingen worden direct daaronder uitgevoerd, vóór de eventuele kinderen. 7.4. parenteel Een parenteel verschilt daarin van een genealogie, dat in een parenteel de gegevens van alle afstammelingen van de proband (of uit één relatie van de proband) opgenomen worden. Voor de uitvoer van een parenteel zijn de punten a t/m g, i en j uit „Uitvoer van een genealogie” van toepassing. Herhaling van een gezinshoofd en herhaling van de kinderen uit eenzelfde huwelijk wordt voorkomen. 7.5. stamreeks Bij een stamreeks heet de proband de stamhouder. Oorspronkelijk bestaat een stamreeks uit de proband, zijn vader, diens vader, enzovoort. Wij zullen met een stamreeks ook andere soorten stamlijnen bedoelen. De stamouder is de persoon aan het andere uiteinde van de stamreeks. Bij stand./+gen./+par./houder kunt u kiezen tussen een standaardstamreeks, een stamreeks met aansluitende genealogie, een stamreeks met aansluitende parenteel en een stamreeks vanaf de stamhouder. Bij lijn mnl/vrl/gem/lijst kunt u kiezen tussen een mannelijke lijn, vrouwelijke lijn, gemengde lijn en een lijn uit een stamlijst, vanaf de stamhouder. Is „G” ingevuld, d.w.z. is een gemengde stamlijn gekozen, dan moet ook het persoonsbladnummer van de gewenste stamouder ingegeven worden; het programma zoekt dan de kortste afstammingslijn op tussen stamhouder en stamouder. Een stamlijst is een nummerlijst waarin de nummers van de opvolgende personen van de gewenste stamlijn staan, dat van de stamhouder eerst; zo'n lijst kan met de hand in Genbij gemaakt worden. Bij invulling van „M” of „V” kan desgewenst de stamreeks eventueel langs de andere lijn voortgezet worden. Dit heeft alleen enige uitwerking als de gekozen lijn doodloopt, maar van de betreffende voorouder nog wel een ouder bekend is. Als bij vanaf stamhouder/-ouder „H” ingevuld is wordt de stamreeks in omgekeerde volgorde uitgevoerd, namelijk vanaf de stamhouder. Voor de andere opties zie ook onder § 7.3. 7.6. verwantenlijn Een bloedverwantenlijn bestaat uit een oplopende, d.w.z. in de tijd teruglopende, stamreeks en een aflopende stamreeks, met in de top dus een gemeenschappelijke voorouder van de beide uiteinden van de bloedverwantenlijn. Een aanverwantenlijn bestaat uit een reeks hoofdpersonen waarvan elke twee opvolgende personen verbonden zijn door de relatie 'heeft als ouder', 'heeft als vader', 'heeft als moeder', 'heeft als kind', 'heeft als zoon', 'heeft als dochter' of 'heeft als eega'. Voor beide soorten verwantenlijn biedt het programma twee mogelijkheden, als volgt. a Vanuit één persoon. Bij een gegeven persoon als proband moet er voor een bloedverwantenlijn een beknopte bloedverwantschapslijn ingegeven worden, bestaande uit een rij letters O (ouder), V (vader), M (moeder), voor de stijgende generatielijn, en een rij letters K (kind), Z (zoon), D (dochter), voor de dalende generatielijn. In het geval van een aanverwantenlijn moet een ruwe relatielijn, bestaande uit een rij van maximaal 24 letters O, V, M, K, Z, D, x (relatie), ingegeven worden. Van de gevonden verwantschapslijnen kan er dan een gekozen worden als basis van de uit te voeren verwantenlijn. Zo geeft OO als stijgende lijn en KD als dalende lijn de bloedverwantschapslijnen naar de nichten van de proband. b Tussen twee personen. Bij een gegeven proband moet er nog een tweede persoon ingegeven worden. Het programma zoekt dan bloedverwantschapslijnen of aanverwantschapslijnen tussen de twee personen op, en hieruit kan de gebruiker een keus maken. Vanuit elk van de twee probanden kan een maximale graad van verwantschap tot de te zoeken gemeenschappelijke bloed- of aanverwant aangegeven worden. Door deze graden vrij klein te kiezen kan de zoektijd aanzienlijk bekort worden. Bij aanverwantschapslijnen is de maximale graad van aanverwantschap steeds 24, en wordt nooit meer dan één aanverwantschapslijn tussen twee personen gemaakt, een kortste. Als tijdens het maken het aantal potentiële lijnen te sterk oploopt wordt er gesnoeid, waardoor mogelijk geen verwantschapslijn gevonden wordt terwijl er toch een is. Er worden nooit meer dan 999 verwantschapslijnen getoond. Voor de opties bij uitvoer zie § 7.3, punt b, c, d en j. - 33 -
7.7. gezinsblad Met een submenu kunt u kiezen voor uitvoer van één gezinsblad of van enkele gezinsbladen. Als de proband meer dan één relatie heeft kunt u kiezen tussen uitvoer van alle relaties en uitvoer van één relatie. Eventuele gezinsopmerkingen worden op dezelfde manier uitgevoerd als algemene opmerkingen. 7.8. nummerlijst Voor dit soort uitvoer moet een nummerlijst aangegeven worden. Met de personen met persoonsbladnummer in die nummerlijst als probanden worden dan, naar keuze door middel van submenupunten, uitgevoerd: kwartierstaten, genealogieën, parentelen, stamreeksen of gezinsbladen. Eventuele genealogische nummers worden dan voorafgegaan door een nummer, bepaald door de volgorde in de nummerlijst. Dit gebeurt ook in een eventuele index. 7.9. Index Wordt bij uitvoer van een gewone kwartierstaat, genealogie, parenteel, stamreeks of bloedverwantenlijn een index gemaakt, dan kan na deze uitvoer ook de index uitgevoerd worden. Als bij de voorbereiding voor de uitvoer van een kwartierstaat enz. de optie met indexering aanstaat en er geen uitvoermedium aanstaat, kan toch een index aangemaakt en vervolgens uitgevoerd worden. In een afzonderlijk invulformulier kan verder aangegeven worden of u jaartallen, stippeling, al of niet rechte haken om eventuele persoonsbladnummers, al of niet accolades om referenties naar bijpersonen, al of niet beginletterkoppen, of een andere positie dan 51 voor de referenties wilt. Stippeling tussen naam en referentie is bedoeld voor betere leesbaarheid. Bij uitvoer naar schijf in RTF-formaat kan behalve voor stippeling, d.w.z. punten als verbindingstekens, ook voor koppeltekens als verbindingstekens gekozen worden, en moeten nog andere opmaakinstellingen ingesteld worden. Afhankelijk van de regellengte, van de lengte van de namen en van de lengte van de referenties kan soms door een andere keus dan de verstekwaarde 51 voor de positie van de referenties een betere opmaak verkregen worden. Bij uitvoer in GKW-formaat wordt gevraagd of in de indexregels apestaartjes voor latere uitvoer naar printer geplaatst moeten worden. Bij een bevestigend antwoord is dan bij dergelijke latere uitvoer bijv. gebruik van lettertypes met proportionele letterbreedte geen bezwaar. Na de eventuele normale uitvoer bestaat nog de gelegenheid om de index als een ruw, d.w.z. niet direct leesbaar, bestand met extensie IND naar schijf te laten opslaan. Ook kan nog een nummerlijst uitgevoerd worden, met de persoonsbladnummers van alle personen in de index, in dezelfde volgorde als waarin de personen in de index staan. Zo'n nummerlijst is nodig als men wil dat van het deel van het bestandenpakket waarin de betreffende personen voorkomen een GEDCOM-bestand gemaakt wordt in Gengra. 7.10. verzamelindex O.a. afhankelijk van de vensterhoogte kunnen minimaal 26 ruwe indexbestanden, met extensie IND, als één index uitgevoerd worden. Met in te geven kenmerken van elk drie tekens, geen van de drie een spatie (bijv. 2 letters gevolgd door een dubbelepunt), dient u de samenstellende indexbestanden van elkaar te onderscheiden. Verder is het mogelijk regels die alleen in de referenties verschillen (en ook hetzelfde persoonsbladnummer hebben) samen te nemen; deze optie is bedoeld voor het geval dat de indexen aangemaakt zijn met hetzelfde genealogische bestandenpakket. Een reden om niet samen te nemen kan zijn dat hierdoor misschien de referentielijst soms zo lang wordt dat opmaakproblemen optreden. Hetzelfde invulformulier als bij uitvoer van een gewone index staat ter beschikking voor de instelling van diverse uitvoersvoorkeuren. Voor het maken van een verzamelindex in HTML-formaat gaat men als volgt te werk. (1) Maak eerst de genealogische hoofdbestanden (kwartierstaat, stamreeks, genealogie, parenteel of verwantenlijn) in HTML-formaat waarvoor de index van elk in de verzamelindex opgenomen moet worden. Handel daarbij elke keer als volgt. (i) Zorg ervoor dat de uitvoeroptie 'indexering' aanstaat. (ii) Beantwoord de vraag naar opnemen van de index ontkennend. (iii) Vul bij „Verwijzing naar extern bestand” de naam (inclusief de extensie) van de later te maken verzamel-index in, aangenomen dat alles in dezelfde map komt. Anders moet er meer informatie staan, bijv. de volle padnaam (of de Unix-conventies daarvoor). (iv) Na uitvoer van het genealogische bestand de vraag naar uitvoer van de index ontkennend beantwoorden, maar wel de ruwe index laten uitvoeren. Sterk wordt aanbevolen deze ruwe index (met extensie IND) dezelfde naam als het bijbehorende genealogische bestand zelf te geven. Alle ruwe indexbestanden moeten in dezelfde map komen te staan. (2) Maak dan de verzamelindex, in HTML-formaat. De gang van zaken is dan voor de hand liggend, als volgt. (i) Bij het samenstellen van de verzamelindex de eerder gemaakte ruwe indexen aanwijzen (of de namen ervan intikken), en voor elke ervan een kenmerk van drie tekens opgeven. Hierbij erop letten dat zo'n kenmerk met geen enkel beginstuk van drie tekens van een referentie naar een persoon in een afzonderlijke index samenvalt. Doorgaans zal het voldoende zijn om niet uitsluitend cijfers en ook niet de letters I, V en X (of geen hoofdletters) te gebruiken. Een combinatie van twee letters en een dubbelepunt lijkt een goede keus. (ii) Aanbevolen wordt de vraag naar het samennemen van identieke personen bevestigend te beantwoorden. (iii) De vraag naar verwijzing naar externe hoofdbestanden bevestigend beantwoorden, en vervolgens voor elke deelindex de naam van het bijbehorende genealogische bestand ingeven, inclusief extensie (zo nodig met map- 34 -
aanduiding). Als de namen van indexbestand en hoofdbestand overeenstemmen hoeft u hier niets anders te doen dan telkens de invoertoets indrukken. (iv) Het is aan te bevelen om de vraag naar het ingeven van een omschrijving van elk hoofdbestand bevestigend te beantwoorden, en dan voor elke deelindex een zeer korte omschrijving van het bijbehorende hoofdbestand te geven. Als steuntje worden vooraf de bestandsnamen ingevuld, die desgewenst verwijderd mogen worden. Deze omschrijvingen komen dan in de kop van de verzamelindex te staan. 7.11. schermbestand Een schermbestand (in feite een drietal bestanden waarin alle gegevens van een schermuitvoer staan, met extensie SCX, SCY en SCZ) dat bewaard is na schermuitvoer kan opnieuw naar scherm uitgevoerd worden met het menupunt schermbestand in het menu Uitvoeren. Op het uitvoervenster zijn dezelfde handelingen mogelijk als beschreven in § 6.2, behalve dat + niet tot vernietiging van de schermbestanden leidt en bij 'sluiten' geen vragen gesteld worden. 8. Uitvoeren IN GENBIJ 8.1. Algemeen In Genbij is wel uitvoer van een eigen titel mogelijk, maar niet van een voorwoord. Alleen bij uitvoer van een tabel is ingeven van een naschrift mogelijk. Naar scherm en naar printer is alleen uitvoer mogelijk in een lettertype met vaste letterbreedte; voor schermuitvoer betekent dit dat het werkfont gebruikt wordt. Naar schijf is alleen uitvoer als TXT-bestand mogelijk, in de meeste gevallen met korte alinea’s bedoeld als regels. Voor een schermbestand is de uitvoer als in Genkwa. Verder zijn de uitvoerregelingen gelijk aan die als beschreven in hoofdstuk 6. Er is één soort uitvoer die alleen naar printer of naar schijf mogelijk is, namelijk geneaschema; bij deze uitvoersoort kan namelijk niet verwacht worden dat de regels op het scherm lang genoeg zijn. Schermuitvoer van een kwartierschema zal vanwege te kleine vensterbreedte ook niet altijd lukken. 8.2. uitdraaien 1 (1) Uitdraai uit het persoonsbestand. Hiervan zijn er drie soorten: uitgebreid, beknopt, namen. In alle gevallen moet eerst aangegeven worden of de bladnummers genomen moeten worden uit een nummerinterval of uit een nummerlijst. Bij het kiezen kunnen nog twee grenzen aangegeven worden waartussen de volledige naam alfabetisch moet liggen. Bij de gegeven verstekinstelling worden alle namen meegenomen. Verder kan de uitdraai desgewenst alfabetisch gesorteerd uitgevoerd worden. Bij namen wordt behalve het persoonsbladnummer alleen de naam, eventueel met jaartallen, uitgevoerd, bij uitgebreid en beknopt worden ook de beroepen en de nummers van de relaties uitgevoerd, en verder bij uitgebreid gegevens over alle gebeurtenissen, bij beknopt gegevens over de hoofdgebeurtenissen. Dit alles in beknopte vorm, waarbij wel eens iets wegvalt als het niet op de regel past. (2) Uitdraai uit het relatiebestand. Er moet een nummerinterval aangegeven worden, en net als bij een uitdraai uit het persoonsbestand zijn er drie soorten: uitgebreid, beknopt, namen. In alle gevallen worden de namen van de eegaas vermeld. Verder is de uitvoer net zo als bij een uitdraai uit het persoonsbestand, behalve dat er geen beroepen zijn en dat in plaats van de nummers van de relaties de persoonsbladnummers van de kinderen vermeld worden. De volgorde van uitvoer kan zijn: alfabetisch op de naam van de man, alfabetisch op de naam van de vrouw, of volgens de relatiebladnummers. (3) Uitdraai uit het plaatsbestand. Ook hierbij wordt gevraagd naar een eerste en een laatste bladnummer. Eventuele bijbehorende nummers uit het streek-toevoegingenbestand worden vermeld. Desgewenst kan gesorteerd worden op plaatsnaam of op provinciecode. Als het uitvoermedium het scherm of de printer is, dan wordt, als de regellengte het toelaat, de uitdraai in meerdere kolommen uitgevoerd, waarbij aangegeven kan worden of de volgorde van uitvoer per kolom moet zijn (verticaal) of dat opeenvolgende plaatsnamen naast elkaar mogen staan. Bij TXT-uitvoer wordt per plaats een regel gebruikt, maar worden deze regels van de titel afgescheiden door een zogenaamde harde lege regel, d.w.z. een regel die bestaat uit twee harde spaties (CHR$(160)+CHR$ (160)). De uitgevoerde regels vormen zo een tekstkolom. Bij uitvoer in Genkwa naar printer wordt zo'n tekstkolom herkend en zo mogelijk verdeeld over meerdere kolommen met verticale rangschikking uitgevoerd. (4) Uitdraai uit het adressenbestand. Bij een uitdraai uit het adressenbestand worden naar keus adressen bij persoonsbladen of adressen bij relatiebladen uitgevoerd. Bij elke persoon of relatie wordt eerst de persoon of relatie aangegeven, op dezelfde manier als bij een uitdraai uit het persoons- of relatiebestand, en daaronder komen in beknopte vorm de gegevens van elk adres, waarbij voor elk adres één regel gebruikt wordt. (5) Uitdraai uit het opmerkingenbestand. Bij dit soort uitdraai kan gekozen worden uit drie mogelijkheden: (a) opmerkingen bij personen, (b) opmerkingen bij relaties, (c) het hele opmerkingenbestand. Bij (a) en (b) moet op een klikblok aangegeven worden welke rubrieken uitgevoerd moeten worden. Daarbij heeft aanklikken met de rechtermuisknop als uitwerking dat alle instellingen omgedraaid worden. Bij mogelijkheid (c) wordt vrijwel alle in het opmerkingenbestand vervatte informatie in leesbare vorm als TXT-bestand uitgevoerd, ook gewiste opmerkingen, geheel of gedeeltelijk en voorzover herken- 35 -
baar, aangegeven door „::”, en ongeldige opmerkingbladen, aangegeven door „-**” 8.3. uitdraaien 2 (1) Uitdraai uit het verbintenissenbestand. (2) Uitdraai uit het kinderbestand. Bij een uitdraai uit het verbintenissenbestand worden voor een interval van persoonsbladnummers de bijbehorende relatienummers vermeld, in de juiste volgorde. Een uitdraai uit het kinderbestand is hiermee analoog: bij elk relatiebladnummer worden de persoonsbladnummers van de kinderen vermeld. (3) Uitdraai uit het beroepenbestand. (4) Uitdraai uit het voornamenbestand. (5) Uitdraai uit het patroniemenbestand. (6) Uitdraai uit het zamelnamenbestand. (7) Uitdraai uit het streek-toevoegingenbestand. Deze vijf uitdraaien gaan op dezelfde manier: de namen uit het betreffende bestand die alfabetisch tussen twee aan te geven grenzen liggen, met nummers uit een nummerinterval, worden samen met de nummers uitgevoerd. Wat verdeling over meerdere kolommen betreft is hetzelfde als bij § 8.2(3) van toepassing. 8.4. selectie
Afbeelding 20 Afbeelding 8
Met dit menupunt kan aan de hand van aan te geven selectienormen een selectie uit het persoonsbestand gemaakt worden. De gemaakte selectie kan naar keuze uitgevoerd worden als een nummerlijst of als een uitdraai uit het persoonsbestand. Er zijn twee manieren om te selecteren: algemeen en gebeurtenissen. Bij algemeen kan geselecteerd worden op vele kenmerken maar niet op de kenmerken van gebeurtenissen, zoals jaar, plaats, provincie, streek en gezindte van een gebeurtenis. Bij gebeurtenissen kan juist wel op deze kenmerken geselecteerd worden (en op geen andere). In beide gevallen verschijnt een invulformulier waarop maximaal 9 selectiekenmerken voor de gewenste personen ingevuld kunnen worden. Elke invulling met selectiegegevens kan als een bestand met extensie sel (algemeen) of seg (gebeurtenissen) weggeschreven worden, en elk dergelijk bestand van selectiegegevens kan door middel van inlezen als invulling gekozen worden. Bij elk kenmerk hoort, behalve een gebeurtenis bij gebeurtenissen, een rubriek, een soort, een norm, een teken en een groep. De eventuele gebeurtenissen, de rubrieken en de soorten worden aangegeven door een eenletterige code als op het scherm aangegeven. Bij de selectiesoort „trefwoord” wordt naar het voorkomen van het ingegeven trefwoord in de tekst gekeken; - 36 -
hierbij wordt verschil gemaakt tussen hoofdletters en kleine letters. De selectiesoort „getal” is bestemd voor gebruik bij selectierubrieken met een getal als inhoud. Bij de selectiesoort „interval” moeten een benedengrens en een bovengrens ingegeven worden. De selectiesoort „leeg” geeft aan dat de gegevens waarop geselecteerd zou moeten worden niet aanwezig zijn. De selectiesoorten „ondergrens”, „bovengrens” en „interval” slaan bij een getal op grootte en bij tekst op alfabetische volgorde na omzetting in hoofdletters. Is hierbij de selectierubriek „Achternaam”, dan worden voor de vergelijking met een achternaam zowel bij de achternaam als bij de selectienorm eerst eventuele voorvoegsels, d.w.z. alles wat voor de eerste hoofdletter staat, weggehaald en achter de overblijvende tekst gezet, gescheiden door een komma en een spatie. De naam „van Koten” bijvoorbeeld wordt omgezet in de streng „Koten, van”, in hoofdletters „KOTEN, VAN”, en zit dan tussen de ondergrens „Ko” en de bovengrens „Kou” (in hoofdletters „KO” en „KOU”). Bij deze alfabetische vergelijking krijgen letters met accenten geen speciale behandeling, wat wel eens een ongewenste uitwerking kan hebben. Algemeen hoeft aan slechts één van de selectiekenmerken uit eenzelfde groep voldaan te zijn. In het voorbeeld van afbeelding 19 hebben de eerste twee selectiekenmerken dezelfde groep, namelijk 1. Algemeen hoeft aan slechts één van de selectiekenmerken uit eenzelfde groep voldaan te zijn. In het voorbeeld betekent dit dat wat de eerste twee selectiekenmerken aangaat alle personen voldoen met achternaam „van Koten” of „van Kooten”. Evenzo voldoen wat de laatste twee selectiekenmerken betreft alle personen met een bekende levensduur van minstens 18 jaar of met onbekende levensduur. Het selectieteken kan „+” en „-” zijn. Bij „-” worden de personen geselecteerd die juist niet aan de selectienorm voldoen. Na de selectiekeuze kan de selectie gemaakt worden. Hierbij moet dan eerst nog gekozen worden uit twee mogelijkheden: a selecteren uit het persoonsbestand tussen twee persoonsbladnummers (nummerinterval), b selecteren uit een nummerlijst van persoonsbladnummers (nummerlijst). Omdat nummerlijsten zelf zowel met selecteren als met een index van een genealogische uitvoer aangelegd kunnen worden, maakt mogelijkheid b heel ingewikkelde selectieprocedures mogelijk. Zo kan nadat met selecteren algemeen een selectie uitgevoerd is als een nummerlijst, met selecteren gebeurtenissen binnen deze nummerlijst nog verder op gebeurtenisrubrieken geselecteerd worden. Na het maken van de selectie kan voor uitvoer herhaaldelijk gekozen worden tussen „nummers” en „uitdraai”. In het eerste geval wordt het resultaat van de selectie weggeschreven als nummerlijst, in het tweede geval kan het resultaat uitgevoerd worden in de vorm van een uitdraai uit het persoonsbestand. Bij de keuze van de aard van de uitdraai is er nog een laatste selectiemogelijkheid, waarbij de achternamen beperkt worden tussen twee te kiezen grenzen. Bij de ingestelde verstekinstelling wordt geen extra beperking aan de achternamen opgelegd. 8.5. tabel Met deze routine kunnen in maximaal 15 kolommen verdeelde tabellen uitgevoerd worden met in elke rij gegevens van één persoon. Voor de maximaal 15 op te nemen rubrieken kunt u kiezen uit 121 mogelijkheden. Hieronder vallen o.m. gegevens uit enkele vaste combinaties van gebeurtenissen, en ook uit vijf te kiezen enkelvoudige gebeurtenissen, namelijk drie persoonsgebeurtenissen en twee relatiegebeurtenissen. De verklaring voor de meeste niet zo doorzichtige afkortingen in de gebruikte rubrieksaanduidingen van een tabel is als volgt: „toenaam1” is de eventuele eerste toegevoegde voornaam, „patr” is het patroniem, „gez” staat voor de gezindte, „pl” voor de plaatsnaam, „str” voor de streeknaam, en verder „pa1” en „prsadr 1” voor het eerste persoonsadres, „pal” en „prsadrl” voor het laatste persoonsadres, met „prspc1” en „prspcl” voor de bijbehorende postcodes, met analoge aanduidingen wat betreft relatie-adressen; „prsdatum” opvolgend „rltdatum” is de laatste mutatiedatum voor het betreffende persoonsblad opv. relatieblad, „r” is het aantal relaties, „ki” het aantal kinderen, en „hsrt” de relatiesoort. Een liggend streepje zoals in „gez*-” vervangt de symbolen voor de andere gebeurtenissen die zo nodig voor de verlangde gegevens gebruikt worden. Die symbolen staan dan op dezelfde regel links vermeld. De breedte en de volgorde van de kolommen kunt u zelf aangeven. De volgorde van de personen wordt bepaald door alfabetisering op bepaalde kolommen, maximaal 9. Sorteren op rubrieken die niet uitgevoerd moeten worden is mogelijk door de kolombreedte van die rubrieken op nul te zetten. Als invoer dient een nummerinterval uit het persoonsbestand of een nummerlijst. De gegevens over de tabelindeling kunnen naar schijf weggeschreven en later van schijf ingelezen worden. Vaak is het mogelijk met een tabel een beknopter en tegelijk overzichtelijker overzicht te krijgen dan met een uitdraai uit het persoons- of relatiebestand. Een datum wordt in een tabel naar keuze uitgevoerd in de volgorde jaar-maand-dag, maand-dag-jaar of dag-maand-jaar. Daarbij worden voor maand en dag twee cijfers en voor jaar vier cijfers gebruikt; de getallen worden eventueel links aangevuld met nullen.
- 37 -
Afbeelding 21
Horizontale belijning binnen de tabel tussen regels met volgens de rangschikking in één rubriek of meer rubrieken, gelijke invullingen, is mogelijk door als aantal afscheidingsrubrieken het getal 1 of een groter getal in te geven. Het is mogelijk bij achternamen de voorvoegsels achteraan te laten zetten, met een komma en een spatie als verbinding. Als 'verticale belijning' ingesteld is en het aantal afscheidingsrubrieken 0 is, dan wordt nog gevraagd of er horizontale belijning moet zijn. De laatste twee opties zijn voornamelijk bedoeld om het resultaat van inlezen in Microsoft Excel als tekstbestand van een tabel te verbeteren. Bij uitvoer van een tabel als tekstbestand, met de bedoeling dit tekstbestand later in te lezen in Excel, moet voor 'verticale belijning' gekozen worden, en is het raadzaam om het aantal afscheidingsrubrieken op 0 te zetten, bij achternamen de voorvoegsels achteraan te laten zetten en niet voor horizontale belijning te kiezen. Bij het inlezen in Excel moet gekozen worden voor scheidingsteken "¦" (ANSI-code 166). Verder lijkt het bij de aanbevolen instellingen het beste om het inlezen te laten beginnen bij rij 3 of rij 4. Bij een kolom met datums moet als soort „Tekst" gekozen worden i.p.v. „Standaard", om het verknoeien door Excel van datums vanaf 1 januari 1900 te voorkomen. 8.6. kwartieren Hiermee kan een beknopte „liggende” kwartierstaat gemaakt worden van maximaal 12 generaties. Behalve de naam worden de jaartallen van geboorte/doop en van overlijden/begraven uitgevoerd, en desgewenst het persoonsbladnummer. Voor elk mogelijk kwartierstaatnummer wordt één regel gereserveerd. Onnodige regels worden onderdrukt als bij weinig lege tussenregels de optie „J” gekozen is. Bij uitvoer van meer dan 6 generaties is het gewenst dat de regellengte groter is dan 80, wat bij schermuitvoer niet altijd zal kunnen. Desgewenst kunnen lijnen getrokken worden tussen elke persoon en zijn ouders. 8.7. kwartierschema Met dit menupunt kunnen in beknopte schematische vorm de basisgegevens van vier of vijf generaties per bladzij uitgevoerd worden, naar scherm, printer of schijf. Hierbij worden kwartierstaatnummers vermeld, desgewenst ook persoonsbladnummers. De minimale regellengte is 97 bij gebruik van symbolen om gebeurtenissen aan te geven, anders 121. Maar voor een goed resultaat is een regellengte van 153 of meer gewenst. Met een submenu kan gekozen worden uit: a schema's met 5 generaties, b schema's met 4 generaties. In het eerste geval beslaat een schema, inclusief een kop- of voetregel, minimaal 63 regels. Hiermee wordt bij normaal horizontaal afdrukken een gehele bladzijde gevuld. In het tweede geval beslaat een schema minimaal 48 - 38 -
regels, inclusief 2 kopregels en 2 voetregels. Dit soort schema is eigenlijk bedoeld om overdwars afgedrukt te worden, d.w.z. met de regels in de lengterichting van het papier. Soms worden door het programma eigennamen ingekort. Als geen persoonsbladnummer ingegeven is wordt een leeg formulier uitgevoerd. Er is een optie om ook bij ontbrekende personen een kwartiernummer te laten zetten. Uitvoer naar schijf is bedoeld voor latere printeruitvoer. Daarbij is een vaste regellengte verplicht. 8.8. geneaschema Met dit menupunt kan een genealogie of parenteel in beknopte vorm volgens het horizontale model uitgevoerd worden, alleen naar printer of schijf. Hierbij lopen de generaties van links naar rechts, te beginnen bij de proband, en staan de personen uit eenzelfde generatie in een kolom. Bij uitvoer naar schijf wordt voor elke bladbreedte een afzonderlijk bestand gemaakt. U kunt naar keuze al of niet eegaas, achternamen van eegaas, achternamen van afstammelingen en jaartallen laten uitvoeren. Naar keus worden de achternamen naast of onder de voornamen gezet. Een sterretje vóór de naam geeft aan dat de betreffende persoon al elders voorkomt. Het maximale aantal generaties per bladbreedte hangt af van de gekozen informatie die uitgevoerd moet worden en van de (vaste) breedte van de gebruikte letters. Voor de overzichtelijkheid van het afgedrukte geneaschema, en daar gaat het bij deze uitvoer eigenlijk om, is het gewenst het aantal generaties vrij klein te houden, bijvoorbeeld in de buurt van 5 (de vooringestelde waarde). 8.9. schermbestand De uitvoer van een schermbestand gebeurt in Genbij op dezelfde manier als in Genkwa, zie § 6.3. 9. Diversen en Nevenbestanden IN GENBIJ 9.1. nummerinterval Met deze eenvoudige routine kunnen alle geldige persoonsbladnummers tussen twee nummers in een nummerlijst naar schijf weggeschreven worden. 9.2. nummers met de hand Hierbij zijn er vier submenupunten: 'via persoonsbestand', 'via probandenbestand', via 'namen(a)bestand', via 'namen(v)bestand'. Tijdens bladeren in het betreffende bestand kunnen nummers in een nummerlijst gezet worden. Deze routine kan bijv. gebruikt worden om een stamlijst samen te stellen. 9.3. nummerlijst uitdunnen Met deze routine kan met de hand door inspectie van de betreffende persoonsbladen uit een (niet al te lange) nummerlijst een nieuwe nummerlijst gemaakt worden. 9.4. nummerlijst vergroten Via een submenu kan er voor gekozen worden een bestaande nummerlijst uit te breiden met de nummers van de aangetrouwden, de kinderen, de ouders, of een combinatie hiervan. 9.5. nummerlijst uit probanden Deze routine maakt een nummerlijst uit het probandenbestand, met dezelfde volgorde. 9.6. nummerlijstbewerkingen In het submenu dat bij aanklikken van dit menupunt verschijnt kunt u kiezen uit de volgende bewerkingen: 1 vereniging, waarbij een nieuwe nummerlijst gemaakt wordt waarin alle nummers komen die in minstens een van twee ingegeven nummerlijsten voorkomen; 2 doorsnede, waarbij de nummers die in twee lijsten voorkomen in een nieuwe lijst komen; 3 verschil, met in een nieuwe nummerlijst alle nummers die wel in de eerste maar niet in de tweede van twee ingegeven nummerlijsten staan; 4 symmetrisch verschil, met de nummers die in precies één van twee ingegeven nummerlijsten staan; 5 kaal, waarbij een nummerlijst gemaakt wordt door eenvoudigweg nummers in te tikken of te vervangen door andere nummers, al of niet aan de hand van een ingegeven nummerlijst. Voorbeelden met de bewerkingen op twee nummerlijsten. Achter het nummer van de bewerking staat de nummerlijst die het resultaat is van die bewerking. Stel A: = {100, 101, 102, 170, 171}, B: = {80, 87, 100, 170, 171, 180, 447}. Dan geldt het volgende. 1 De vereniging van A en B is {80, 87, 100, 101, 102, 170, 171, 180, 447}. 2 De doorsnede van A en B is {100, 170, 171}. 3 Het verschil van A en B is {101, 102}. 4 Het symmetrische verschil van A en B is {80, 87, 101, 102, 180, 447}. 9.7. nummers uit index Hiermee kunnen de persoonsbladnummers die voorkomen in een ruw indexbestand met extensie IND in een - 39 -
nummerlijst gezet worden. 9.8. indexreductie Met deze routine kan uit een ruw indexbestand met extensie IND een ruw indexbestand gemaakt worden waarin geen aanverwanten, d.w.z. personen waarbij alle referenties tussen accolades staan, meer voorkomen. 9.9. opmerking zoeken Hiermee worden opmerkingen in het persoons- of relatiebestand gezocht waarin minstens één van maximaal drie in te geven trefwoorden voorkomt. De opmerkingsoorten moeten gespecificeerd worden door aanklikken van de gewenste rubrieken in een klikblok. Hierbij geeft aanklikken met de rechtermuisknop als uitwerking dat alle instellingen omgedraaid worden. Van tevoren moet men aangeven of na een vondst voor doorgaan toestemming gevraagd moet worden. Als voor doorgaan geen toestemming nodig is, kan men na een vondst toch een vraag om te stoppen afdwingen door ‘klaar’ met de rechtermuisknop of met <Shift>+ te kiezen. Bij zoeken in het persoonsbestand kunnen de gevonden persoonsbladnummers desgewenst in een nummerlijst gezet worden. In dat geval kan, in plaats van op trefwoorden, op al of niet aanwezig zijn van een opmerking gezocht worden.
Afbeelding 22
- 40 -
Afbeelding 23
9.10. Platte-tekstbewerking Deze routine geeft slechts de mogelijkheid om met een externe tekstverwerker een bestand met platte tekst (doorgaans een TXT-bestand) te bewerken. 9.11. Nevenbestanden In dit menu kan gekozen worden uit: synoniemenbestand, afkortingenbestand, bronnenbestand, tekstenbestand, literatuurbestand, beroepenbestand, voornamenbestand, patroniemenbestand, zamelnamenbestand en streek-toevoegingenbestand. Bij de eerste vijf kan een willekeurige alinea voor bewerking gekozen worden, waarna die alinea als tekstalinea op de gebruikelijke manier bewerkt kan worden. De laatste vijf bestanden zijn tekstbestanden bestaande uit teksten met een vaste lengte van 30 tekens, en kunnen bewerkt worden door middel van een invulformulier. In het algemeen is het echter niet aan te bevelen aan deze bestanden veel te veranderen. Voor kleine spellingcorrecties kan deze faciliteit echter nuttig zijn. Ook kan hiermee een beroepenbestand vertaald worden in een andere taal, wat nuttig is als u soms uitvoer in een andere taal dan de Nederlandse wilt.
- 41 -
Afbeelding 24
- 42 -
Afbeelding 25 Afbeelding 8
10. DIAGRAM IN GENGRA
10.1. Algemeen Bij het maken van een plaatje in Gengra wordt eerst het resultaat getoond door het op de computer hiervoor beschikbare programma, bijv. Paint. Na bezichtiging dient dat getoonde plaatje gewist te worden, waarna de gebruiker kan beslissen over het gemaakte plaatje. Alleen als dat plaatje door Gengra wordt opgeslagen kan Gengra hierop de bewerkingen bijschaven en draaien uitvoeren. Bij een diagram worden indien nodig achternamen en voornamen ingekort. De omranding van de persoonsnamen is facultatief. Personen waarmee een nieuw diagram gemaakt kan worden kunnen aangeklikt worden. Bij een stamlijn en een staande stamboom geeft aanklikken van de proband dat het diagram een generatie omhoog schuift, mits de optie met broers en zusters van de proband aanstaat. Door herhaald aanklikken kan elke relatie van een persoon zichtbaar gemaakt worden. In een plaatjesvenster kan het beeld behalve met behulp van de schuifbalken ook met de verschuiftoetsen verplaatst worden. De pijltoetsen bewerkstelligen een verplaatsing over één pixel, 10-voudig versterkt bij ingedrukte Shift-toets en 100-voudig versterkt bij ingedrukte Ctrl-toets. Verticaal wordt ook een verschuiving over 100 pixels verkregen door <Page Up> en <Page Down>, 10-voudig versterkt bij ingedrukte Shift-toets. 10.2. stamlijn Met deze routine kan een stamlijn (stamreeks) in diagramvorm op het scherm gezet worden. Als bij met andere voorouders „J” ingevuld is, dan worden ook de ouders getoond van de ouders die niet tot de stamlijn behoren.
- 43 -
10.3. staande stamboom
Afbeelding 26
Hiermee kan een stamboom (kwartierstaat) van maximaal 6 generaties in diagramvorm getoond worden. Als bij met ooms/tantes „J” ingevuld is, worden de kinderen van de grootouders van de proband ook getoond. De verticale tekstdelen kunnen desgewenst ook rechtsom in plaats van linksom gedraaid uitgevoerd worden. 10.4. liggende stamboom Bij deze soort van kwartierstaat wordt links begonnen met de proband, en staan de voorouders van dezelfde generatie boven elkaar. Het maximale aantal generaties is 8. Opneming van kwartierstaatnummers is mogelijk. 10.5. geneadiagram Van links naar rechts worden de afstammelingen van de proband uitgevoerd, de personen van dezelfde generatie boven elkaar. Desgewenst kunnen behalve de voornamen ook de achternamen of jaartallen opgenomen worden. Het minimale aantal pixels tussen de verticale stukken van de verbindingslijnen van de ene generatie naar de volgende kan ingesteld worden tussen 1 en 8, grenzen inbegrepen. In een geneadiagram kan een titel ingegeven worden, bestaande uit 3 korte regels, die ten opzichte van elkaar gecentreerd in de linkerbovenhoek uitgevoerd worden. In een geneadiagram kan een nieuwe proband aangeklikt worden. Bij aanklikken van de proband wordt de vader of moeder de nieuwe proband, eventueel naar keus. Een sterretje vóór de naam geeft aan dat de betreffende persoon al elders voorkomt. 11. GENEAGRAM IN GENGRA 11.1. Algemeen In het gemaakte geneagram worden de optredende personen achtereenvolgens genummerd. Verticale nummers kunnen linksom of rechtsom gedraaid afgebeeld worden. Bij het verlaten van de routine kan een index op het geneagram gemaakt worden. Hierin staan de namen van de personen die bij de nummers in het geneagram horen. 11.2. genealogie, parenteel Het aantal generaties dat in een geneagram verwerkt kan worden hangt af van het aantal personen in die generaties en zal doorgaans kleiner zijn dan het ingestelde maximum van 15. Het minimale aantal pixels tussen de horizontale stukken van de verbindingslijnen van de ene generatie naar de volgende kan ingesteld worden tussen 1 en 8, grenzen inbegrepen.
Afbeelding 23
- 44 -
Afbeelding 27
11.3. stamreeks In het eenvoudige geneagram van een stamreeks worden ook de kinderen opgenomen. Het maximale aantal generaties is 25. 12. HISTOGRAM IN GENGRA 12.1. Algemeen Voor het maken van een histogram is een nummerlijst nodig, een bestand bestaande uit persoonsbladnummers, te maken in Genbij. Voor elk histogram kan gekozen worden tussen de verticale vorm (bij histogrammen de gebruikelijkste) en de horizontale (die vaak de beschikbare venster- of bladruimte beter benut). Als op het scherm een histogram staat, dan heeft indrukken van de linkermuisknop tot uitwerking dat in het histogram de exacte aantallen personen gezet worden. Bij nogmaals indrukken van de linkermuisknop verdwijnen deze getallen weer. 12.2. levensduur Met de menuroutine levensduur wordt een histogram gemaakt van de bereikte ouderdom van de personen die bij de nummerlijst horen en waarvan de ouderdom bepaald kan worden. 12.3. kindertal Hiermee wordt een histogram gemaakt waarin de aantallen kinderen van de betreffende personen uitgezet worden. Kinderen waarvan beide ouders in de lijst voorkomen, worden dus als het ware dubbel geteld.
- 45 -
12.4. geb/doop, ovl/begr Bij aanklikken van een van deze twee keuzes klapt er een submenu uit waarin gekozen kan worden voor jaar, plaats, provincie en maand. Hiermee kan dus een histogram gemaakt worden van jaar, plaats, provincie of maand van geboorte/doop of van overlijden/begraven. Wat geboorte/doop betreft worden de gegevens achtereenvolgens gezocht bij de eerste vier persoonsgebeurtenissen (geboorte, doop, pr1, adoptie), en wat overlijden/begraven betreft bij de laatste vijf persoonsgebeurtenissen (overlijden, impost op begraven, begraven, gecremeerd, pr5).
Afbeelding 28
12.5. namen Met dit menupunt wordt een histogram verkregen van de frequenties waarmee achternamen, voornamen, patroniemen of zamelnamen voorkomen bij de personen met persoonsbladnummer in de gegeven nummerlijst. Bij een te groot aantal namen worden alleen de meest voorkomende namen opgenomen. In het geval van voornamen kan gekozen worden uit de mogelijkheden: mannelijke eerste voornaam, vrouwelijke eerste voornaam, mannelijke volle voornaam, vrouwelijke volle voornaam, mannelijke losse voornamen, vrouwelijke losse voornamen. Alleen bij de laatste twee mogelijkheden worden ook eventuele bijkomende voornamen (die in het voornamenbestand staan en niet op het persoonsblad) opgenomen.
12.6. beroepen De beroepen van de personen met een persoonsbladnummer dat in de in te geven nummerlijst voorkomt worden verzameld en de frequenties van de verschillende beroepen in een histogram getoond. Hierbij worden ook extra beroepen meegenomen. 13. DIVERSE BEWERKINGEN IN GENGRA 13.1. Algemeen In Gengra is een aantal mogelijkheden ondergebracht om bewerkingen op bestandenpakketten uit te voeren. De meeste daarvan zullen voor het merendeel van de gebruikers nauwelijks van nut zijn. Bij die bewerkingen wordt geen rekening gehouden met het stambestand. Het zal soms nodig zijn, bijvoorbeeld na vervangen of pakketten koppelen een nieuw stambestand te maken. Nummerlijsten bij een bestandenpakket zijn na een bewerking die de persoonsbladnummers verandert onbruikbaar. Ook een probandenbestand zal na sommige van deze bewerkingen vervangen moeten worden. Het bijwerken van mutatiedatums door sommige van deze routines kan voorkomen worden door vooraf de automatische bladdatering uit te zetten. Het geregeld gebruik van de routine controleren wordt sterk aanbevolen. 13.2. controleren Hiermee kunt u het persoons- en relatiebestand geheel of gedeeltelijk, en het opmerkingen- en adressenbestand in hun geheel, laten controleren op de verwijzingen tussen de bestanden, op plausibiliteit van diverse datums in de bestanden, op de volgorde van kinderen op een relatieblad en relaties op een persoonsblad. Wat de datumcontrole betreft, zie aanhangsel A5. Deze controle blijkt vaak nuttig en noodzakelijk te zijn. Door tikfouten bijvoorbeeld kunnen er fouten in de bestanden komen die bij uitvoer tot afbreken van het programma kunnen leiden. Sommige controles worden al uitgevoerd bij het invoeren. Het is overigens niet zo dat alle fouten door deze controle gevonden worden. Verder is er een routine om mogelijke 'dubbelen' te bepalen, met behulp van het namen(a)bestand. Bij de controle van het persoonsbestand en bij de controle op het voorkomen van dubbelen kan een nummerlijst als overslaanlijst gebruikt worden. In zo’n lijst moet de gebruiker dan de nummers van de personen zetten die niet gecontroleerd moeten worden, bijv. met behulp van menupunt ‘nummers met de hand’ in Genbij. Ook kunnen verbintenissenbestand en kinderbestand gecontroleerd worden. Daarbij worden fouten niet alleen gezocht maar ook zo goed mogelijk hersteld, waarbij ook het persoonsbestand en het relatiebestand gewijzigd worden. Deze wijzigingen worden als commentaar desgewenst vermeld en kunnen nogal drastisch zijn. Het is raadzaam om bij deze 2 controles tevoren een reservekopie van het bestandenpakket te maken. Desgewenst kunnen de gevonden resultaten naar schijf als TXT-bestand uitgevoerd worden. - 46 -
13.3. vervangen Met deze routine kunnen in het persoons- en relatiebestand alle verwijzingen naar een in te geven bladnummer vervangen worden door een ander in te geven bladnummer. Dit bladnummer is naar keuze een bladnummer uit het persoons-, relatie- of plaatsbestand. Verder kunt u in het hele persoons- en relatiebestand een gezindtecode laten vervangen door een andere. In het persoonsbestand kan de invulling van de velden voor achternaam, voornamen, patroniem en zamelnaam vervangen worden door een andere, in de persoonsbladen met nummer uit een nummerinterval of uit een nummerlijst. Ook kan in het persoons- of relatiebestand een oude niet-lege code vervangen worden door een nieuwe code. In vele gevallen zullen hierdoor de beide namenbestanden en het probandenbestand niet meer correct zijn en vervangen moeten worden. 13.4. opschonen Opschonen kan toegepast worden op het plaatsbestand, beroepenbestand, voornamenbestand, patroniemenbestand, zamelnamenbestand en streek-toevoegingenbestand. Namen waarnaar niet (meer) verwezen wordt worden verwijderd. Een argument om deze opschoning niet toe te passen kan zijn dat de nummering verandert. Als het bestandenpakket bijvoorbeeld ontstaan is door afsplitsing uit een groot bestandenpakket kunnen er in sommige van de genoemde bestanden, in het bijzonder het plaatsbestand en het beroepenbestand, veel namen staan die niet relevant zijn. In zo'n geval is opschoning aan te raden. 13.5. componenten bepalen Met deze routine kunt u alle samenhangscomponenten van het persoonsbestand of de samenhangscomponent van een bepaalde persoon bepalen. In het eerste geval is er de mogelijkheid om alle componenten automatisch in nummerlijsten te laten opslaan, met als naam CP.NUM, waarbij het eerste persoonsbladnummer in de betreffende component is. Personen die blijkens de gegevens op een of andere manier verwant zijn horen tot eenzelfde samenhangscomponent. Het begrip „verwant” moet hierbij in de ruimste zin opgevat worden. Alle verwanten van alle aangetrouwden horen er bijvoorbeeld ook bij. Na het vinden van een samenhangscomponent schrijft de routine desgewenst de betreffende personen weg in een nummerlijst. Aan de hand van die nummerlijst kan dan bijvoorbeeld een uitdraai of tabel in Genbij of een afsplitsing in Gengra gemaakt worden. 13.6. een sibbe bepalen Hiermee kan de zogenaamde sibbe van een persoon bepaald worden. Deze bestaat uit alle afstammelingen en hun aangetrouwden van alle voorouders van de proband. Desgewenst kunnen van de aangetrouwden ook de ouders en eventuele andere eegaas opgenomen worden. Net als bij de componentenbepaling kan het resultaat in de vorm van een nummerlijst weggeschreven worden. 13.7. wissen Deze optie is bedoeld om een deel van het persoonsbestand en het daarop betrekking hebbende deel van het relatiebestand te wissen. U wilt bijvoorbeeld een ondeugdelijke tak verwijderen. In dat geval kunnen door wijzigingen in het persoons- en relatiebestand de verbindingen met de rest van het bestand verbroken worden, en kunnen vervolgens in Gengra met behulp van componenten bepalen de betroffen nummers in een nummerlijst weggeschreven worden. Met wissen kunnen dan de gegevens van de personen met deze nummers verwijderd worden. 13.8. dekapitaliseren Hiermee kunnen in een persoonsbestand in alle achternamen of alle voornamen die in hoofdletters staan alle hoofdletters die geen beginletter zijn vervangen worden door kleine letters. 13.9. kapitaliseren Deze routine doet precies het omgekeerde van de vorige: in een persoonsbestand worden in alle achternamen of alle voornamen de kleine letters na een beginhoofdletter vervangen door hoofdletters. 13.10. reorganiseren Met deze routine worden opmerkingenbestand, adressenbestand, probandenbestand, verbintenissenbestand of kinderbestand uit de oude gegevens opnieuw opgebouwd. Gebruik van deze routine is nuttig als er in de bestanden veel ingevoerd en (vooral) veel veranderd is waarbij het betreffende bestand sterk betrokken geweest is. Door de reorganisatie worden vooral opmerkingenbestand en adressenbestand doelmatiger en logischer opgeslagen. Bij het controleren van het opmerkingen- of adressenbestand wordt na afloop gemeld hoeveel bladen (van 32 bytes) buiten gebruik zijn. Aan de hand hiervan kan de gebruiker inschatten of reorganiseren van dat bestand gewenst is. Wat het probandenbestand betreft worden namen waarnaar niet meer verwezen wordt verwijderd en wordt het probandenbestand gealfabetiseerd. 13.11. herstellen U kunt met deze routine in elk van de genealogische bestanden op elk blad elk teken naar willekeur veranderen. Om deze routine te kunnen toepassen moet u goed weten hoe de veldindelingen van de bladen zijn. Deze staan beschreven in aanhangsel A1. In het bijzonder kan deze routine uitkomst bieden als bijvoorbeeld het invoeren van genealogische gegevens afgebroken is door stroomstoring of per ongeluk uitzetten van de computer. - 47 -
13.12. rangnummeren Hiermee kan op elk persoonsblad het rangnummer van de persoon op de aangegeven ouderrelatie gezet worden, en op elk relatieblad het rangnummer van de man en van de vrouw als eega. Deze informatie wordt (nog) niet gebruikt, maar is in theorie gelijkwaardig met de informatie in het kinderbestand en in het verbintenissenbestand (maar veel moeilijker raadpleegbaar). Bij veranderen of bladeren in persoons- of relatiebestand worden de betreffende rangnummers getoond. Bij invoeren en veranderen in Genkwa van persoons- of relatiebladen worden de relevante rangnummers (opnieuw) bepaald. 13.13. rolverwisseling Onder dit menupunt vallen 4 submenupunten: 'aanwezige opsporen', 'mogelijke bepalen', 'aanbrengen', 'weghalen'. Het aanbrengen van rolverwisseling op een relatieblad gebeurt als aan de volgende eisen is voldaan: er is geen man maar wel een vrouw, er zijn kinderen, de vrouw heeft een ouderrelatie. Dan is het namelijk aannemelijk dat men wenst dat een genealogie (in mannelijke lijn) bij de vrouw doorloopt. 13.14. evt. weduwe/weduwnaar Ook bij dit menupunt horen 4 submenupunten: 'aanwezige opsporen', 'mogelijke bepalen', 'aanbrengen', 'weghalen'. Bij aanbrengen wordt de relatiesoort „H” vervangen door de relatiesoort „D” als een eega hertrouwt en de hertrouwdatum, of de overlijdensdatum van de andere eega, onbekend is. Als de relatiesoort „D” is wordt namelijk bij genealogische uitvoer de hertrouwende eega altijd als weduwe of weduwnaar aangeduid. Dit is in feite de enige functie van deze relatiesoort. 13.15. pakket afsplitsen Voor afsplitsen is een nummerlijst vereist. De manier om een relevante nummerlijst te verkrijgen is het uitvoeren van een kwartierstaat, genealogie, parenteel of stamreeks, met index, en na de uitvoer van de index ervoor te kiezen een nummerlijst te laten maken. Vooraf dient u een nieuw parameterbestand te maken en met dat parameterbestand een nieuw bestandenpakket waarin de afsplitsing moet komen. Plaatsbestand, beroepenbestand, voornamenbestand, patroniemenbestand, zamelnamenbestand en streek-toevoegingenbestand van het hoofdpakket worden ongewijzigd overgenomen in de afsplitsing. 13.16. pakketten koppelen Met deze routine kan aan een bestandenpakket een ander bestandenpakket toegevoegd worden. Hiervan kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden ingeval u van twee bestanden die een genealogie of parenteel omvatten, ontdekt dat de twee families in feite tot één familie behoren. Hierbij worden alle plaatsnamen inclusief provinciecode uit het aan te koppelen bestandenpakket toegevoegd aan het plaatsbestand van het hoofdbestand, voorzover nog niet aanwezig. Ook bijbehorende streeknamen en toevoegingen worden waar nodig toegevoegd. 14. Omzetten IN GENGRA 14.1. Over GEDCOM Een GEDCOM-bestand is een ANSI-bestand (kan ook een ASCII-bestand zijn) met genealogische gegevens, samengesteld volgens een protocol dat opgesteld is door de kerk der Mormonen, oorspronkelijk voor eigen intern gebruik. Met zo'n bestand als tussentaal kunnen genealogische gegevensbestanden van een genealogisch computerprogramma vertaald worden naar een ander genealogisch computerprogramma, mits het ene programma, het zendende, een routine heeft voor het maken van een GEDCOM-bestand uit een gegevensbestand dat volgens zijn standaard is opgebouwd, en het andere, het ontvangende programma, een routine voor het opnemen van een GEDCOM-bestand in een gegevensbestand dat volgens zijn standaard is opgebouwd. Een GEDCOM-bestand bestaat uit regels die beginnen met een niveaunummer en elk een eigen etiket („tag”) hebben. De door Genkwa gebruikte en herkende GEDCOM-etiketten staan vermeld in aanhangsel A6. De eerste regel is „0 HEAD”, de laatste „0 TRLR”. Een regel met niveau groter dan 0 slaat op een voorafgaande regel waarvan het niveau 1 lager is. Na de eerste regel kan er een aantal regels zijn die gegevens van het zendende programma en van de maker van het oorspronkelijke bestand bevatten. Verder kan hier definitie en uitleg staan met betrekking tot etiketten die in het GEDCOM-bestand kunnen voorkomen, maar niet standaard zijn. Door het zendende programma gedefinieerde etiketten beginnen normaliter met een onderstreep. De overige regels bevatten de eigenlijke genealogische informatie. Daarin hebben alleen de regels met etiket INDI („individual”) en die met etiket FAM („family”) het niveau 0. Bij deze twee etiketten staat tussen het niveaunummer en het etiket een tekenreeks, ingeklemd tussen twee apestaartjes, die de betreffende persoon of het betreffende gezin bepaalt; doorgaans is dit een getal, voorafgegaan door de letter I bij een persoon en de letter F bij een gezin. Naar deze identificator kan dan in andere regels verwezen worden. Hier volgt een klein voorbeeld van wat bij een persoon en een gezin o.m. kan staan. 0 @I6@ INDI 1 NAME Johannes/Hoogland/ - 48 -
1 FAMC @F14@ 1 FAMS @F4@ 1 SEX M 1 BIRT 2 DATE 24 MAR 1826 2 PLAC Wijk aan Zee en Duin,NH 1 DEAT 2 DATE 8 NOV 1874 2 PLAC Wijk aan Zee en Duin,NH 1 OCCU tuinder Hierbij betekent „FAMC @F14@” dat deze persoon I6 kind („child”) van gezin F14 is, en „FAMS @F4@” dat deze persoon eega („spouse”) van gezin F4 is. 0 @F4@ FAM 1 HUSB @I6@ 1 WIFE @I7@ 1 CHIL @I8@ 1 CHIL @I2@ 1 CHIL @I12@ 1 CHIL @I13@ 1 MARR 2 DATE 21 MAY 1854 2 PLAC Wijk aan Zee en Duin,NH Hier zien we bijvoorbeeld dat van gezin F4 de man („husband”) persoon I6 en de vrouw („wife”) persoon I7 is. Volgens het officiële GEDCOM-protocol hoort een GEDCOM-bestand in ANSEL-code te staan. Maar omdat de huidige tekstverwerkers daarmee niet overweg kunnen, zal een GEDCOM-bestand meestal in de voor Windows gebruikelijke ANSI-code staan, of in de (IBM-)ASCII-code van het oude MS-DOS. De gebruikte code hoort in het begin van het GEDCOM-bestand aangeduid te zijn. De gebruiker moet aangeven wat de gebruikte code is. Het programma past hierop een controle toe. In een GEDCOM-bestand duidt volgens versie 5.5 van het GEDCOM-protocol een eventueel beginstuk van de voornamen tussen haakjes op een voortitel. Daarom is het ongewenst om de voornamen met een haakje te laten beginnen. 14.2. GEDCOM-bestand maken Vóór het maken van een GEDCOM-bestand uit een Genkwa-bestand komt er eerst een klikblok en een invulformulier waarmee keuzes gemaakt kunnen worden voor de omzetting, zie afbeelding 19 en afbeelding 20. In het invulformulier kan binnen zekere grenzen gekozen worden welke gebeurtenissen onder welke etiketten ondergebracht moeten worden. De aangegeven verstekinstelling zal vaak de beste zijn. Gezinsopmerkingen worden behandeld als algemene opmerkingen. Er zijn in Genkwa echter nogal wat gegevens mogelijk waarvoor er geen geschikte GEDCOM-etiketten zijn. Voor een aantal hiervan stelt Genkwa zelfgedefinieerde etiketten beschikbaar. Hieronder vallen bijv. _ASNAME voor een als-naam, _NOTE_1 voor aantekening 1, _NOTE_2 voor aantekening 2, en NOTE_CUR voor een tussenopmerking. Een moeilijk punt kan zijn wat te doen met de eventueel aangegeven aanloop of voortekst van een gebeurtenis; Genkwa heeft hiervoor het etiket _PREAMBLE gedefinieerd. Wat een ontvangend programma anders dan Genkwa met dit alles doet zal vaak onzeker zijn. Men moet er rekening mee houden dat de informatie die onder door Genkwa gedefinieerde etiketten ondergebracht is verloren gaat. Vermijding van etiketten die met een onderstreep beginnen zal soms aan te raden zijn maar niet altijd goed kunnen. De etiketten NPFX („name prefix”), NSFX („name suffix”) en NICK („nickname”) uit het GEDCOM-protocol zijn van recente datum en worden mogelijk door een ontvangend programma (nog) niet begrepen. Dit geldt ook voor het opnemen van een voortitel tussen haakjes vóór de naam, van een achtertitel tussen haakjes achter de naam, en van een roepnaam tussen aanhalingstekens tussen voor- en achternaam. Aliassen worden bij de achternamen gevoegd, met tussenvoeging van „alias”. De optie betreffende het opnemen van slotnoten onder het etiket SOUR slaat alleen op een op te nemen GEDCOM-onderdeel dat het etiket NOTE krijgt en eindigt op een neerhaal; het deel tussen deze neerhaal en de neerhaal ervóór wordt eventueel afgesplitst met een niveau van 1 hoger en met het etiket SOUR. Voor het opnemen van een nummerreferentie onder het etiket REFN geldt net zoiets; alleen is dan ook toegestaan dat de opmerking of noot op een punt, uitroepteken of vraagteken uitgaat. Het etiket CONT wordt alleen gebruikt om een GEDCOM-onderdeel met etiket NOTE van niveau 1 of met etiket SOUR volgens eventuele daarin voorkomende rechtopstaande streepjes of alineatekens te splitsen. Vóór het maken van het GEDCOM-bestand wordt gevraagd of de niet-standaardetiketten voor datumcorrecties SHOBEF en BEFON door BEF vervangen moeten worden, en ONAFT en SHOAFT door AFT.
- 49 -
Afbeelding 29
Afbeelding 30
- 50 -
Wat betreft opmerkingen gaat Genkwa ervan uit dat algemene opmerkingen het etiket NOTE met niveau 1 horen te hebben, en dat rubrieksopmerkingen die bij tekstuitvoer in de lopende tekst thuishoren opgenomen worden onder het etiket NOTE, met een niveau dat 1 hoger is dan het niveau van de gebeurtenis of eigenschap waar de opmerking op slaat, in welk geval NOTE zeker een niveau groter dan 1 zal hebben. Met verwijzingen naar afkortingenbestand, bronnenbestand, tekstbestand en literatuurbestand zal een programma anders dan Genkwa meestal niets kunnen beginnen. Zoveel mogelijk alles in het GEDCOM-bestand uitwerken lijkt dan het beste. 14.3. GEDCOM-bestand opnemen
Afbeelding 31
Bij het opnemen van een GEDCOM-bestand in een Genkwa-bestand worden de gegevens in een bestaand Genkwa-bestand opgenomen. Het is raadzaam om hiervoor een pas aangemaakt, dus leeg, bestand te nemen; desgewenst kan dit later met behulp van Gengra aan een ander bestand toegevoegd worden. Wat betreft bijkomende voornamen, patroniemen en zamelnamen worden in eerste instantie de instellingen in het instellingenbestand overgenomen. In het klikblok duidt XREF:NOTE op een opmerking met etiket NOTE die niveau 0 heeft en een eigen nummer. Analoog voor XREF:SOUR wat betreft bronnen. Bij de keuze 'in tekstenbestand' opvolgend 'in bronnenbestand' wordt de tekst in het betreffende bestand gezet met als code het nummer in het GEDCOM-bestand, voorafgegaan door een voorcode die door de gebruiker ingegeven moet worden. Voorafgaand aan de bewerking komt er een klikblok waarmee de gebruiker kan aangeven hoe sommige etiketten verwerkt moeten worden. De informatie die onder die etiketten ondergebracht is kan afhangen van het programma waarmee het GEDCOM-bestand gemaakt is. Het zal vrij vaak gebeuren dat sommige gegevens niet of niet geheel in een Genkwa-bestand verwerkt kunnen worden. Deze kunnen dan in een zogenaamd logbestand opgenomen worden. De informatie die daarin staat moet de gebruiker voorzover mogelijk zelf met de hand met Genkwa in de bestanden invoeren. Door voorbewerking van het op te nemen GEDCOM-bestand in een tekstverwerker kan soms het opnemen verbeterd worden. Een praktijkvoorbeeld: als het duidelijk is dat onder het etiket ALIA roepnamen staan en geen aliassen, heeft vervanging van ALIA door NICK in het hele bestand tot gevolg dat deze namen als roepnamen opgenomen worden, en niet als aliassen. Een eventuele gebruikerscode wordt alleen opgenomen als de lengte ervan ten hoogste 8 is. Als in het GEDCOM-bestand het etiket CONC niet voorkomt, vraagt het programma toestemming om het etiket CONT als CONC te behandelen (om ongewenste splitsing in regels te voorkomen). Als in de achternaam „alias” voorkomt wordt dit stuk weggelaten en alles erachter opgenomen als alias.
- 51 -
Afbeelding 32
De aanduidingen „1” en „>1” slaan op het niveau waarop het betreffende etiket in het GEDCOM-bestand wordt aangetroffen. Mededelingen van ervaringen, zowel positieve als negatieve, met deze en andere instelllingen bij het opnemen van GEDCOM-bestanden van verschillende oorsprong zijn erg welkom. In een invulformulier kunnen aan de hand van gebeurtenisetiketten gegevens opgenomen worden in aan te wijzen gebeurtenissen zoals Genkwa die kent. Doorgaans zal maar één keus in aanmerking komen. Enkele etiketten zijn vermoedelijk specifiek voor Genkwa, d.w.z. dat die alleen gebruikt worden door Genkwa bij GEDCOMuitvoer. Overigens is het altijd raadzaam overdracht van bestandenpakketten gemaakt met hetzelfde genealogische computerprogramma niet via GEDCOM te doen. 14.4. Omzetten van WINKWAST en GensData naar Genkwa Met deze routine wordt een bestandenpakket in WINKWAST-formaat of GensData-formaat omgezet in Genkwa-formaat. Overigens zijn de genealogische computerprogramma’s WINKWAST en GensData verouderd en zal er weinig behoefte bestaan aan deze routine. Het is aan te bevelen om vooraf een Genkwa-bestandenpakket aan te maken, en het nieuw te maken pakket op de plaats van dit aangemaakte Genkwa-pakket te zetten. Alle gegevens uit het om te zetten pakket worden opgenomen. De nummering in persoonsbestand, relatiebestand en plaatsbestand blijft hetzelfde. Bijbladen in het persoonsbestand en in het relatiebestand worden lege bladen. Als het oude pakket in GensData-formaat is, dan zullen in het nieuwe Genkwa-pakket de teksten in ASCII staan, dus niet in ANSI. In dat geval zal het als er in die teksten letters met accenten voorkomen nodig zijn de routine toe te passen die het nieuwe bestandenpakket in ANSI overzet. 14.5. Van ASCII naar ANSI Met deze routines kan een Genkwa-bestandenpakket dat in ASCII staat (bijvoorbeeld doordat het verkregen is door omzetting van een bestandenpakket in GensData-formaat) omgezet worden in ANSI. Ook kan een willekeurig tekstbestand van ASCII omgezet worden in ANSI. U dient van tevoren wel zeker te weten of het betreffende tekstbestand in ASCII of in ANSI staat; anders worden de letters met accenten verrommeld.
- 52 -
15. GEMEENSCHAPPELIJKE MENUROUTINES 15.1. uitvoeropties Als menupunt staat uitvoeropties in de deelprogramma’s Genkwa en Genbij. Hiermee aangebrachte wijzigingen in het parameterbestand, doorgaans ten behoeve van een bepaalde uitvoer, kunnen ook weggeschreven worden. 15.2. oorspr. venster Hiermee worden de oorspronkelijke plaats en afmetingen van het werkvenster hersteld, volgens het laatst ingelezen parameterbestand. Deze routine is in alle deelprogramma's aanroepbaar. 15.3. kopiëren Deze routine staat in alle deelprogramma's. Met kopiëren kan elk bestand naar een andere plaats weggeschreven worden. In Genkwa en Gengra kan met behulp van een submenupunt een geheel bestandenpakket gekopieerd worden. 15.4. instellen Met deze routine kunt u een parameterbestand aanwijzen, dat vervolgens ingelezen wordt. Bij dat parameterbestand moet wel een geldig bestandenpakket horen. Bij aanwezigheid van meerdere parameterbestanden (en bijbehorende bestandenpakketten) kan hiermee een keus gemaakt worden. 15.5. snel instellen Deze routine is alleen bruikbaar als er een bestandenpakket is met parameterbestand genaamd Genkwa.par. Dan wordt namelijk dat parameterbestand ingelezen. 15.6. opnieuw Deze routine staat in alle programma’s. Hiermee worden de bestanden gesloten en wordt een eerder ingelezen parameterbestand afgezet. 15.7. naar Genkwa, Genbij, Gengra Met deze routines kan rechtstreeks van elk van deze deelprogramma's naar elk ander gesprongen worden. Een eerder ingelezen parameterbestand wordt na overgang ook door het andere programma ingelezen. 15.8. stoppen Met deze routine wordt de uitvoering van het betreffende programma beëindigd. De naam van een eventueel ingesteld parameterbestand wordt bewaard. Bij opnieuw starten wordt dan dat parameterbestand automatisch ingelezen. 16. ENKELE INTERNE ROUTINES 16.1. De ja/nee-routine Soms wordt binnen een omlijsting gevraagd naar een bevestigend of ontkennend antwoord op een vraag. Deze vraag kan zowel met de muis als met het toetsenbord beantwoord worden. In het eerste geval moet het hokje met „Ja” of dat met „Neen” aangeklikt worden. In het tweede geval wordt met de toets <j> de vraag bevestigend, en met ontkennend beantwoord. Als een hokje vet omlijnd is, dan volstaat voor de keus van dat hokje het indrukken van een willekeurige toets, mits die toets natuurlijk niet op het andere hokje slaat. Ook kan een vetomlijnd hokje gekozen worden door buiten de hokjes met de rechtermuisknop te klikken. 16.2. De toetsroutine Bij het verschijnen op het scherm van „Toets!” wordt de uitvoering van het programma pas voortgezet als een willekeurige toets of de rechtermuisknop ingedrukt wordt. 16.3. Invullen van een eenlettervak Bij een eenlettervak kan alleen maar een teken uit een beperkte verzameling ingevuld worden. Uit het verband zal meestal duidelijk zijn wat de verschillende toegelaten tekens zijn. Wordt een toegelaten teken ingetoetst, dan komt in het vak dat teken te staan en gaat de cursor zo mogelijk meteen naar het volgende vak; de invoertoets <Enter> hoeft dan dus niet ingedrukt te worden. Meestal maakt het niet uit of kleine letters of hoofdletters ingetikt worden; alleen als er onder de mogelijke invullingen zowel kleine letters als hoofdletters zijn is er wel verschil. Een andere invulmogelijkheid is om, als de cursor al in het betreffende vak staat, de muis in het vak te zetten en net zo lang op de linker- of de rechtermuisknop te drukken totdat het gewenste teken verschijnt. 16.4. Tekstbewerkingsconventies Bij tekstbewerking zijn de volgende functies aan bepaalde toetsen of toetscombinaties toegekend. : schakelen van invoegstand naar overschrijfstand, en omgekeerd; - 53 -
Delete> : Ctrl>+ : : + : + : pijltoetsen : +hor. pijl : : <End> : : +<s> : : + :
het teken op de cursorplaats wissen; de tekst vanaf de cursor wissen of, als dit de wiskeuze is, de hele tekst; het teken vóór de cursor wissen; de tekst vóór de cursor wissen; de oorspronkelijke tekst herstellen; naar naburig teken of naburige regel; naar begin van volgend of vorig woord; naar begin van de tekst; naar einde van de tekst; kiezen van een speciaal teken; een eerder gekozen speciaal teken; kiezen van een macrotekst; macrotekst waarbij de waarden 1 t.e.m. 80 mag hebben, in te geven op het cijferblok (met Num Lock aan); + : ANSI-code tonen van het teken op de cursorplaats; + : geselecteerd (d.w.z. geïnverteerd) tekstdeel of, als geen tekstdeel geselecteerd is, de hele tekst (alinea), kopiëren naar het klembord; + : invoegen van tekst vanaf het klembord (‘plakken’); +<x> : kopiëren van geselecteerd tekstdeel naar het klembord en tekstdeel wissen (‘knippen’); +<0>+ : kiezen van teken met ‘getal’ (groter dan 127) als ANSI-code (cijfers op cijferblok ingeven met Num Lock aan). Selectie van een tekstdeel gebeurt door klikken met de linkermuisknop op het begin en met de rechtermuisknop op het einde van het tekstdeel (werkt niet in een nummervak of een eenlettervak). < <
16.5. Bediening onderbalk Bij alle invulformulieren en ook bij bladeren is er een onderbalk onderaan het scherm waarmee een aantal genummerde keuzes gemaakt kan worden. Het aantal keuzes varieert van 1 tot 9. Het kiezen gebeurt door aanklikken met de muis of door indrukken van de functietoets met het juiste keuzenummer. Ook kan de overeenkomstige functietoets, waarbij, ingeval er een dubbele onderbalk is, voor een keuze op de onderste onderbalk, tegelijk met de Shift-toets ingedrukt worden. De toetscombinatie + heeft dezelfde uitwerking als het aanklikken in de onderbalk rechtsonder met de muisknop. Vaak betekent dit „afbreken”. Bij bladeren kunnen voor opschuiven over één regel de verticale-pijltoetsen gebruikt worden, en voor opschuiven over één scherm <Page Up> en <Page Down>. Bij bewerking van een persoonsblad heeft de combinatie van met de normale bediening van ‘vorig blad’ of ‘volgend blad’ op de onderbalk het bijzondere effect dat zo mogelijk niet wordt gesprongen naar het vorige of volgende persoonsblad maar naar het persoonsblad van het vorige of volgende kind op het ouderrelatieblad. Soms staat er op de onderbalk helemaal links een vraagteken. Aanklikken van dit vraagteken, of +, maakt dat er enige beknopte informatie op het scherm getoond wordt. Deze informatie staat in het tekstbestand Genkwa.BLK. 16.6. Invullen van een bladnummer Moet in een vak waarin de cursor staat een bladnummer uit het persoons-, relatie- of plaatsbestand ingevuld worden, dan kan door intikken van een vraagteken of de letter z het gewenste nummer opgespoord worden door middel van bladeren in het betreffende bestand. Dit is voornamelijk van belang voor het invullen van een persoons- of relatieblad. 16.7. Eigen titel, naschrift Bij het ingeven van een eigen titel, voorwoord of naschrift geldt het volgende wat betreft lege regels of alinea's. Een lege regel of alinea wordt verkregen door het ingeven van een spatie. Bij een correctiedoorgang wordt een lege regel verwijderd tenzij (eventueel opnieuw) een spatie ingegeven wordt. Ook kunnen in Genkwa in een titel en in een naschrift noten opgenomen worden. 16.8. Alineabewerking Bewerking van een alinea tekst vindt bijv. plaats in Genkwa bij bewerking van een opmerking. Er bestaan twee varianten, de ene met, en de andere zonder codefaciliteiten. In beide gevallen zijn er, behalve de normale tekstbewerkingsconventies, via de onderbalk de volgende bijkomende mogelijkheden. ‘klaar’ : klaar; ‘import’ : invoegen van tekstbestand bestaande uit één alinea of klembordtekst; ‘export’ : geselecteerd (d.w.z. geïnverteerd) tekstdeel of hele tekst in een tekstbestand, op het klembord of in het macrobestand zetten; ‘wissen’ : selectie of hele tekst wissen; ‘afbreken : bewerking afbreken. Bij aanwezigheid van codefaciliteiten zijn er bovendien de volgende mogelijkheden (zie afb. 8). ‘BRN-code’ : kiezen en invoegen (tussen accolades) van een code uit het bronnenbestand; ‘TKS-code’ : kiezen en invoegen (tussen accolades) van een code uit het tekstenbestand; - 54 -
‘LTR-code’
:
kiezen en invoegen (tussen accolades) van een code uit het literatuurbestand.
16.9. Tonen van genummerde tekst op scherm In bepaalde gevallen wordt op het scherm tekst getoond bestaande uit genummerde alinea’s, bijvoorbeeld bij het tonen van meerdere opmerkingen van eenzelfde soort bij bladeren in persoons- of relatiebestand, bij het kiezen van zo’n opmerking ter verandering, en bij bewerking van het macrobestand. Als daarin een alinea gekozen kan worden, dan staat elk alineanummer in een vak dat aangeklikt kan worden. Aanklikken met de rechtermuisknop geeft aan dat ook ‘klaar’ gekozen wordt. 17. OPTIEBESCHRIJVINGEN 17.1. Uitvoeropties uitvoermedium : 'scherm' of 'afdrukbeheer' of 'schijf rtf' of 'schijf txt' of 'schijf gkw' of 'schijf htm' lege regels : 'weinig' of 'meer' of 'meest' Bij tekstuitvoer worden hier en daar wat lege regels ingevoegd. Met deze optie heeft de gebruiker hierop enige invloed. In een kwartierstaat bijv. worden bij 'meer' en 'meest' de verschillende echtparen door een lege regel gescheiden, en in een genealogie of parenteel worden bij 'meer' teksten als „Uit dit huwelijk:” voorafgegaan door een lege regel (behalve als er geen kinderen bekend zijn), en worden bij 'meest' bovendien de gegevens van elk kind voorafgegaan en gevolgd door een lege regel. Bij bestandsuitdraai zorgt 'meer' voor een lege regel tussen de gegevens van bijv. personen of relaties. titel, onz. : 'met eigen titel', 'met onzekerheden' Met de optie 'met eigen titel' kiest u voor invoering van een eigen titel i.p.v. een standaardtitel. Als deze optie aanstaat kan na de eigen titel ook tekst als voorwoord ingegeven worden. Als de optie 'met onzekerheden' niet aanstaat worden bij tekstuitvoer bekende onzekerheden in datums en relaties niet vermeld. Een eventuele relatie-onzekerheid wordt verwerkt in de aanlooptekst van een relatiegebeurtenis en in enkele relevante uitvoerteksten, zoals „wedn. van” en „die hertr. met”. Dit gebeurt meestal aan het begin. De plek waar de onzekerheid gezet wordt kan echter ook door de gebruiker aangegeven worden, door middel van „{?}”. Als dit niet aan het begin van de tekst is, dan moet ervóór een spatie staan, en als het niet aan het eind is, moet erachter een spatie staan. nummers : 'met persoonsnummer', 'met relatienummer', 'met plaatsnummer' Bij genealogische tekstuitvoer kunnen persoonsnummers, relatienummers en plaatsnummers aangegeven worden, geplaatst tussen rechte haken (die in een index achterwege kunnen blijven). datumopties : 'met punten' of 'met streepjes' of 'maand in letters', 'met weekdag' Deze opties hebben betrekking op de presentatie van een datum bij uitvoer van een (gewone) kwartierstaat, genealogie, parenteel, stamreeks, verwantenlijn, en een gezinsblad. Bij uitvoer 'met punten' wordt een datum aangegeven door getallen gescheiden door punten; als 'met streepjes' aanstaat worden dat koppeltekens. Dus bijv. 12.8.1786 en 12-8-1786. Als 'maand in letters' aanstaat worden de maanden in letters aangeduid, als aangegeven in het parameterbestand, dus bijv. 12 aug. 1786. Als 'met weekdag' aanstaat wordt, mits de datum volledig is, ook de weekdag vermeld, in de vorm als in het parameterbestand vastgelegd is, bijv. zaterdag 12 aug. 1786. Deze weekdag hangt af van de kalender die van toepassing is, de Juliaanse of de Gregoriaanse. Gegevens over de invoeringsdatum van de Gregoriaanse staan in aanhangsel A9. In het parameterbestand kan onder 'uitvoerteksten' de eerste Gregoriaanse datum ingegeven worden; standaard is die voor o.a. Holland en Brabant, 1 januari 1583 (in de vorm 15830101). Juliaanse datums die vallen na de aangegeven eerste Gregoriaanse datum kunnen met een datumcorrectie aangegeven worden, zie § 3.5. In bijv. Overijssel wordt pas vanaf 12 december 1700 de Gregoriaanse kalender gebruikt. Allerlei uitzonderingen kunnen optreden; 'stilo novo' duidt in ieder geval op de Gregoriaanse kalender. streek : 'met provinciecode', 'met 1e streeknaam', 'met 2e streeknaam' Deze opties zijn van toepassing op uitvoer van een kwartierstaat, genealogie, parenteel, stamreeks, verwantenlijn en gezinsblad. Onafhankelijk van elkaar kunnen eventuele provinciecode (tussen haakjes geplaatst), eerste streeknaam en tweede streeknaam samen met de plaatsnaam uitgevoerd worden, evenals eventuele toevoegingen. hoofdletters., volgorde : 'achternaam in hoofdl.', 'voornamen in hoofdl.', 'eerst achternaam' Met de eerste twee opties kunt u bewerkstelligen dat bij de genealogische uitvoervormen en bij uitdraaien de achternaam en/of de voornamen van alle personen in hoofdletters afgedrukt worden. Eventuele in een opmerking toegevoegde achter- of voornamen worden evenwel niet gekapitaliseerd, evenmin als de namen in een index. Als de optie 'eerst achternaam' aanstaat wordt bij uitvoer van een kwartierstaat, genealogie, parenteel, stam- 55 -
reeks en verwantenlijn de achternaam van de personen die een eigen nummer krijgen, de gezinshoofden, vóór de voornamen afgedrukt; als dan de optie 'achternaam in hoofdl.' niet aanstaat wordt zo'n achternaam geheel in hoofdletters gezet. opmaak : 'met woordafbreking', 'met plaatsnaamvervanging' Deze opties hebben betrekking op uitvoer van een gewone kwartierstaat, genealogie, parenteel, stamreeks, verwantenlijn, en wat woordafbreking betreft ook op uitvoer van een beknopt of uitgebreid gezinsblad. Als uitgevoerd wordt met woordafbreking, dan wordt een ingebouwde routine gebruikt om woorden aan het eind van de regel af te breken. Dit is een tamelijk voorzichtige routine die niet alle afbreekmogelijkheden realiseert. Zie aanhangsel A3. De auteur stelt het op prijs opmerkzaam gemaakt te worden op voorkomende verkeerde afbrekingen. Bij uitvoer met plaatsnaamvervanging wordt door het programma herhaalde vermelding van eenzelfde plaatsnaam (incl. eventuele streeknamen) gedeeltelijk voorkomen door bij een tweede en eventuele derde vermelding de plaatsnaam te vervangen door „ald.” (of de andere daarvoor bedoelde tekst in het parameterbestand). Als tussentijds een tussenopmerking, de (aanloop)tekst van een gebeurtenis of de tekst van een beroep wordt uitgevoerd, dan kijkt het programma of daarin een hoofdletter voorkomt, eventueel na het voorkomen van de plaatsnaam erin. Als dit zo is, dan wordt de volgende plaatsnaam niet vervangen. speciale schermletter : 'normaal' of 'vet', 'cursief', 'onderstreept' Deze opties hebben betrekking op uitvoer naar scherm van een gewone kwartierstaat, genealogie, parenteel, stamreeks, verwantenlijn en een gezinsblad. Als niet de optie 'normaal' aanstaat dan worden bij uitvoer naar scherm de namen van de hoofdpersonen afgedrukt op een speciale manier als door de opties beschreven, waarbij alle zeven combinaties mogelijk zijn. plaats/datum : 'standaard' of 'te . . . op/in . . .' of 'op/in . . . te . . .' Hiermee wordt de presentatie van datum en plaats van een gebeurtenis, nevengebeurtenis, beroepopmerking, extra beroep en adres geregeld. De standaardmanier is: plaats gevolgd door datum. roepnaam : 'bij achternaam' of 'bij voornamen', '( . . . )', '' . . . '' Bij de eerste keuze wordt een eventuele roepnaam met een komma achter de achternaam gezet, bij de tweede met een spatie achter de voornamen. Verder kunt u voor haakjes of apostrofs om de roepnaam kiezen (evt. voor beide). Opnemen van meerdere roepnamen is mogelijk, mits die gescheiden zijn door een komma met een spatie. opmerkingen : 'rubrieksopm.', 'algemene opm.', 'nevengeb.', 'persoonsopm.', 'noten & lit.' Hiermee wordt in genealogische uitvoer het al of niet uitvoeren geregeld van rubrieksopmerkingen, algemene opmerkingen, nevengebeurtenissen, persoonsopmerkingen en noten en literatuurverwijzingen, in de eerste plaats wat hoofdpersonen betreft, en wat rubrieksopmerkingen betreft ook voor aangetrouwden. Als een opmerking bij een beroep uit meer dan alleen de voortekst bestaat wordt de opmerking behalve als rubrieksopmerking ook als nevengebeurtenis beschouwd; voor uitvoer moeten dan de opties voor uitvoer van rubrieksopmerkingen en van nevengebeurtenissen aanstaan. bij aangetrouwden : 'geen algemene opm.', 'geen nevengeb.', 'geen noten of lit.' Hiermee kan uitvoer van algemene opmerkingen, van nevengebeurtenissen en van noten en literatuurverwijzingen bij aangetrouwden verhinderd worden. beroepen : 'ook bij schoonouders', 'ook bij andere eegaas' Alleen als de betreffende optie aanstaat worden bij schoonouders of andere eegaas de beroepen vermeld, eventueel inclusief bijbehorende opmerkingen. aantekening 1 : 'als algemene opm.' of 'als noot' of 'niet' aantekening 2 : 'als algemene opm.' of 'als noot' of 'niet' Deze opties bepalen hoe opmerkingen van de soorten 'aantekening 1' en 'aantekening 2' bij uitvoer behandeld moeten worden, namelijk als een algemene opmerking, als een noot, of niet uit te voeren. adressen : 'met straat', 'met plaats', 'alleen laatste adres' Als 'met straat' en 'met plaats' beide uitstaan wordt geen enkel adres uitgevoerd. Als 'alleen laatste adres' aanstaat wordt hoogstens het laatste adres uitgevoerd. adressoort : 'algemene opm.', 'als noot', 'als rubrieksopm.' Hiermee wordt bepaald welke soort adressen eventueel uitgevoerd mogen worden. De feitelijke uitvoer hangt af van wat er voor de uitvoer van algemene opmerkingen, noten en rubrieksopmerkingen van kracht is. index, gezindte, bijz. : 'met indexering', 'met losse gezindte', 'bijz. als algemene opm.' Als de optie 'indexering' aanstaat wordt bij uitvoer van een kwartierstaat, genealogie, parenteel, stamreeks of - 56 -
verwantenlijn tegelijkertijd een index aangemaakt. Na de uitvoer kan dan de index uitgevoerd worden. Als de optie 'losse gezindte' aanstaat wordt een eventuele aanwezige losse gezindte (een niet bij een gebeurtenis horende gezindte) uitgevoerd, achter de naam. Het aanstaan van de optie 'bijz. als algemene opm.' heeft als uitwerking dat de opmerkingen bij een gebeurtenis van de soort 'bijzonderh.' bij tekstuitvoer als algemene opmerkingen behandeld worden. Gebruik hiervan wordt afgeraden. 17.2. Overige opties referenties op scherm : 'met spatie', 'met haakje', 'superscript' Hiermee wordt bepaald hoe verwijzingen naar noten op het scherm verschijnen, namelijk al of niet een spatie vóór het verwijsnummer, al of niet een sluithaakje achter het verwijsnummer, het verwijsnummer al of niet in superscript (of het verwijsnummer daadwerkelijk in superscript verschijnt hangt van het lettertype af). schermfont, datum : 'schermuitvoerfont 0' of 'schermuitvoerfont 1', 'maand voorop' De eerste twee opties bepalen welk van de twee schermuitvoerfonts gebruikt moet worden. De optie 'maand voorop' is bedoeld voor de Amerikaanse manier van datumweergave en zal doorgaans niet aan moeten staan. Deze optie heeft alleen uitwerking als datumoptie 'maand in letters' aanstaat. cursor (invoegstand) : 'streep onder' of 'streep links' of 'blokje' knippering : 'niet' of 'traag' of 'snel' cursor (overschrijfstand) : 'streep onder' of 'streep links' of 'blokje' knippering : 'niet' of 'traag' of 'snel' Hiermee wordt cursorvorm en knippering van de cursor bepaald, afzonderlijk voor de invoegstand en voor de overschrijfstand (tussen deze kan gewisseld worden met bij normale tekstinvoer). Als knippering niet aanstaat wordt de processor minder zwaar belast, waardoor bij sommige computers de ventilator minder vaak hoeft te werken. tekst wissen : '+' of '<Esc>' of '+<w>' Hiermee kan uit drie mogelijkheden gekozen worden waarmee u bij invoer van tekst de aanwezige tekst wilt kunnen wissen. Als er bij het lopen van een programma nog geen parameterbestand is ingelezen, is de eerste optie van kracht. cursorsprong : 'na invulling van laatste positie naar volgende vak' Als deze optie aanstaat springt de cursor na het vullen van de laatste positie in een invulvak meteen naar het volgende vak. Dan moet dus, net als bij het invullen van een eenlettervak, na volledige invulling van een vak geen <Enter> ingegeven worden. relaties tenminste : 'zeker' of 'waarschijnlijk' of 'vermoedelijk' of 'mogelijk' Hiermee wordt bepaald wat de maximale onzekerheid is voor een relatie om uitgevoerd te mogen worden. Hierbij slaat „relatie” zowel op relaties tussen eegaas als kind-ouderrelaties. Deze optie kan alleen enige uitwerking hebben als niet 'mogelijk' gekozen is. Het onderdrukken van uitvoer van sommige personen of relaties is een delicate aangelegenheid. Soms zal wel eens een persoon of een relatie onverwacht uitgevoerd worden. vensterbreedte : 'bij schermuitvoer naar regellengte vragen' Als deze optie aanstaat wordt bij schermuitvoer naar de te gebruiken regellengte in pixels gevraagd. Als een waarde kleiner dan de maximale waarde wordt aangegeven kan een linkermarge en rechtermarge op het scherm vrij blijven. De ingegeven waarde wordt in het parameterbestand bewaard als die tijdens dezelfde zitting weggeschreven wordt (bijv. in het menupunt 'uitvoeropties'). zamelnamen, synoniemen : 'zamelnamen gebruiken', 'synoniemen gebruiken' Hiermee wordt aangegeven of bij sortering eventuele zamelnamen of synoniemen gebruikt moeten worden. Hierbij hebben zamelnamen voorrang. terugverwijzingen : 'genealogie en parenteel met terugverwijzingen' Als deze optie aanstaat wordt bij uitvoer van een genealogie of parenteel en gebruik van de conventionele of gemengd Romeins-Arabische nummering vanaf de derde generatie bij elk gezinshoofd het nummer van vader of moeder aangegeven. uitvoer *-gegevens : '*-opmerkingen', '*-noten', '*-bronnen', '*-teksten', '*-literatuur' met/zonder ster : 'bij uitvoer van *-gegevens evt. sterretje handhaven' Hiermee wordt aangegeven welke *-gegevens eventueel uitgevoerd mogen worden en of een eventueel sterretje al of niet onderdrukt moet worden. - 57 -
afkortingen : 'evt. noten afkorten', 'afkortingen vermelden' De eerste optie geeft aan of eventuele noten aan de hand van het afkortingenbestand afgekort moeten worden. Onafhankelijk daarvan kunnen gebruikte afkortingen vermeld worden. datering, namenbestanden : 'automatisch dateren', 'ook zamelnamen', 'ook speciale aliassen' Als de eerste optie aanstaat wordt bij invoer en bij wijziging van een persoonsblad, een relatieblad, een adres of een opmerking de systeemdatum als mutatiedatum opgenomen. Met de tweede optie opv. derde optie wordt bewerkstelligd dat zamelnamen opv. speciale aliassen in het namen(a)bestand en het namen(v)bestand worden opgenomen. algemene opmerkingen : 'vóór nieuwe alinea eerst algemene opmerkingen uitvoeren' Als deze optie aanstaat worden bij tekstuitvoer vóór een nieuwe alinea eerst eventuele algemene opmerkingen uitgevoerd. Dit voorkomt enigszins ophoping van algemene opmerkingen bij verschillende personen, en is het effectiefst als bij de uitvoer ervoor gekozen is dat relatiegegevens op een nieuwe regel moeten beginnen. nummerreferenties : 'met tekst' of 'onveranderd' of 'geen uitvoer', 'evt. haakjes' Dit betreft tekstdelen van de vorm REFN[], of (REFN[]). Als de eerste optie aanstaat wordt „REFN” vervangen door de tekst die hiervoor in het parameterbestand staat, wordt „[” vervangen door een spatie en wordt „]” weggelaten. Als de laatste optie aanstaat wordt bij uitvoer de gehele nummerreferentie tussen haakjes gezet, mits er niet al haakjes staan. code, voornaampatroniem : 'code bij persoons/relatienummer', 'geen voornaampatroniemen' Als de eerste optie aanstaat wordt in Genkwa bij een eventueel uitgevoerd persoons- of relatienummer hierachter ook een eventueel aanwezige persoons- of relatiecode gezet, met als afscheiding een komma en een spatie. Als de tweede optie aanstaat worden patroniemen die bij de voornamen horen niet uitgevoerd. samennemen : 'geen gebeurtenissen samennemen' Als deze optie aanstaat worden bij genealogische uitvoer geen gebeurtenissen samengenomen. gezinsopm./ouders : 'evt alg. rltopm. als gezinsopm.’, 'bij genealogie/parenteel oudernamen' Als de eerste optie aanstaat worden algemene relatie-opmerkingen op dezelfde manier uitgevoerd als eventuele uit te voeren gezinsopmerkingen bij hetzelfde relatieblad. Als de tweede optie aanstaat worden bij uitvoer van een genealogie of parenteel de ouders van de hoofdpersonen vermeld, zonder verdere toevoegingen. # spaties vóór alg. opm. : 'geen ', 'een', 'twee', 'drie' Hiermee wordt het aantal spaties bepaald die bij genealogische uitvoer vóór elke algemene opmerking gezet moeten worden. tussenopmerkingen : 'ook bij schoonouders', 'ook bij andere eegaas' Dit zijn twee extra mogelijkheden voor uitvoer van tussenopmerkingen.
- 58 -
AANHANGSELS A1. Opslagstructuur van de gegevensbestanden Een datum wordt opgeslagen in 3 bytes, met bits 0-4 voor de dag, 5-8 voor de maand, 9-20 voor het jaar, 21-23 voor de correctie (vóór, kort voor, vóór of op/in, circa, op/in of na, kort na, na). Een 'vdp' (vlag, datum, plaats) beslaat 6 bytes. De eerste byte is een vlag (bits 0,1 voor: of, tussen, periode, bits 2-3 voor datumonzekerheid, bits 4-5 voor plaatsonzekerheid, bit 7 voor Juliaans), de volgende 3 bytes vormen een datum, de laatste 2 bytes het nummer van de plaats. Een onzekerheid kan zijn: 0 (zeker), 1 (waarschijnlijk), 2 (vermoedelijk) of 3 (mogelijk). Een vage indicatie over de interpretatie van deze onzekerheden, als kans in procenten: 80-100%, 60-80%, 40-60%. Persoonsbestand (extensie prs) De bladlengte is 160. Een blad bevat de volgende gegevens. 1-25: achternaam, 26-55: voornamen, 56-63: code, 64-77: 7 gezindtes (1 losse, en 6 bij de hoofdgebeurtenissen), 78-80: 6 gebeurtenissoorten (voor elk van de 6 mogelijke hoofdgebeurtenissen een halve byte, ofwel een 'nibble', met waarden 1-15), 81-116: 6 vdp's, 117-122: 3 beroepsnummers, 123-124: nummer van bijkomende voornaam of van patroniem, 125-126: nummer van bijkomende voornaam of van zamelnaam, 127-130: ouderrelatienummer, 131-134: nummer in het verbintenissenbestand, 135: aantal verbintenissen, 136: evt. rangnummer als kind, 137-139: vrij, 140-143: adresnummer, 144-147: opmerkingnummer, 148-155: opmerkingsoorten (de eerste 4 bytes voor de hoofdgebeurtenissen, met 5 bits per hoofdgebeurtenis, nl. voor tekst, datum, plaats, gezindte, bijzonderheden, en nog aantekening 1 en aantekening 2, van de laatste 4 bytes 1 bit voor elk van de mogelijke 15 nevengebeurtenissoorten en elk een bit voor achternaam, voornamen, gezindte, beroep 1, beroep 2, beroep 3, voortitel, achtertitel, alias, roepnaam, tussenopmerking, algemene opmerking, zelfstandige noot, extra beroep, alsnaam), 156-158: bewerkingsdatum, 159: een vlag, met bits 0-1 voor geslacht, bits 2-3 voor onzekerheid vaderrelatie, bits 4-5 voor onzekerheid moederrelatie en bits 6-7 voor niet ingevuld, doodgeboren, gewettigd, geadopteerd (DWA), 160: een vlag, met bit 1 voor patroniem, bit 2 voor zamelnaam, bit 3 voor patroniem bij achternaam, bit 4 voor evt. kapitalisering van patroniem. Het persoonsbestand wordt beheerd in Genkwa. In Gengra kan met de routine 'herstellen' dit bestand bytegewijs bekeken en veranderd worden. Relatiebestand (extensie rlt) De bladlengte is 96. Een blad bevat de volgende gegevens. 1-8: code, 9-20: 6 gezindtes voor de 6 hoofdgebeurtenissen, 21-23: 6 gebeurtenissoorten, 24-59: 6 vdp's, 60-67: nummers van man en vrouw, 68-71: nummer in het kinderbestand, 72: aantal kinderen, 73: evt. rangnummer als eega van man en van vrouw (in lage en hoge 'nibble'), 74-75: vrij, 76-79: adresnummer, 80-83: opmerkingnummer, 84-91: opmerkingsoorten (de eerste 4 bytes voor de 6 mogelijke hoofdgebeurtenissen, en nog aantekening 1 en aantekening 2, de laatste 4 bytes voor de 15 soorten nevengebeurtenissen en voor 'Uit ... (m)', 'Uit ... (v)', 'Uit ... (m) en (v), algemene opmerking, zelfstandige noot, als-naam man, als-naam vrouw), 92-94: bewerkingsdatum, 95: een vlag, met bits 0-1 voor relatie-onzekerheid, bit 2 voor rolverwisseling, bits 4-6 voor relatiesoort (HSNOWUD), 96: een vlag, met bits 0,1 voor geslacht van de 'man', bits 2,3 voor geslacht van de 'vrouw' (voorshands zijn er geen andere mogelijkheden). Het relatiebestand wordt beheerd in Genkwa. In Gengra kan met de routine 'herstellen' dit bestand bytegewijs bekeken en veranderd worden. Plaatsbestand (extensie plt) De bladlengte is 38, met op elk blad de volgende gegevens. 1-30: plaatsnaam, 31-32: provinciecode, 33-34: nummer van eventuele toevoeging bij de plaatsnaam, 35-36 nummer van eventuele eerste streeknaam, 37-38 nummer van eventuele tweede streeknaam. Adressenbestand (extensie adr) Elk adres beslaat minstens 4 opeenvolgende bladen met lengte 32. Met doorlopende bytenummering kan de inhoud als volgt beschreven worden. 1: uitvoerindex, met hoogste bit gezet als adres bij een relatieblad hoort, 2: een vlag, met bit 0 voor postcode achter de plaatsnaam, bit 1 voor straat achter plaats, bits 2-3 voor adressoort (LSNR), bit 6 voor Juliaanse tweede datum, bit 7 voor Juliaanse eerste datum, 3: aantal bladen, 4-6: nummer van persoons- of relatieblad, 7-9: volgend adresnummer bij het betreffende persoons- of relatieblad, 10-12: eerste datum, 13-15: tweede datum, 16-18: bewerkingsdatum, 19-20: plaatsnummer, 21-30: postcode, 31: bits 0 en 1 voor soort dubbele datum, bits 2 en 3 voor datumonzekerheid, 32: vrij, 33-64: straat (met huisnummer), 65-76: vrij, 77-86: tekst vóór straat, 87-96: tekst vóór plaats, 79-...: voortekst en natekst, gescheiden door een apestaartje. Het adressenbestand wordt beheerd in Genkwa. In Gengra kan met de routine 'herstellen' dit bestand bytegewijs bekeken en veranderd worden.
- 59 -
Opmerkingenbestand (extensie opm) Een opmerking is opgeslagen als een aantal opeenvolgende bladen, elk met lengte 32. De tekst van de opmerking begint op byte 13 van het eerste blad. Op de eerste 12 bytes staan de volgende gegevens. 1: rubriek, 2: uitvoerindex, met hoogste bit gezet als bij een relatieblad, 3: aantal bladen, 4-6: nummer van persoons- of relatieblad, 7-9: volgend opmerkingnummer bij het betreffende persoons- of relatieblad, 10-12: bewerkingsdatum. De tekst van een nevengebeurtenis of opmerking bij een beroep ziet er als volgt uit: @DATjjjjmmddcdojjjjmmddc@@@GEZ@@< opmerkingtekst bij gezindte>@@PLTpppppo@@@BIJ@ Een extra beroep begint met een getal van 5 cijfers, het nummer in het beroepenbestand van het beroep, en ziet er verder uit als een opmerking bij een beroep. Hierbij staat „jjjjmmdd” voor een datum, „c” voor nummer van datumcorrectie (hexadecimaal), „d” voor nummer van dubbele-datumsoort, „o” voor nummer van onzekerheid, „ppppp” voor plaatsnummer in het plaatsbestand. Sommige onderdelen met apestaartjes aan de uiteinden kunnen ontbreken of tussen de apestaartjes leeg zijn. Omdat apestaartjes als afscheiding gebruikt worden mogen in de teksten in een nevengebeurtenis geen apestaartjes voorkomen. Bij een nevengebeurtenis bij een relatie kan achter de beschreven tekst nog een tekst staan van de volgende vorm: @TUS@. Dit laatste geldt ook voor een opmerking bij een beroep; in dat geval dient de tussentekst om bij uitvoer vóór de plaatsnaam gezet te worden, behalve bij plaatsnaamvervanging. In de eerste tekst dient een eventueel rechtopstaand streepje als scheiding tussen de tekst voor de man en de tekst voor de vrouw, als die verschillend zijn (bij een relatiegebeurtenis). Verder kan er nog in voorkomen: {GEDCOM:<etiket>}, waarin <etiket> een bestaand GEDCOM-etiket is. Dit is alleen van belang voor GEDCOM-uitvoer; op deze manier kan een alternatieve GEDCOM-uitvoer afgedwongen worden. Het opmerkingenbestand wordt beheerd in Genkwa. In Gengra kan met de routine 'herstellen' dit bestand bytegewijs bekeken en veranderd worden. Verbintenissenbestand, kinderbestand (met extensie bin opv. kin) Een blad bestaat opvolgend uit een relatiebladnummer of een persoonsbladnummer, opgeslagen als een getal van 4 bytes. Beide bestanden worden beheerd in Genkwa en kunnen in Gengra met de routine 'herstellen' bytegewijs bekeken en veranderd worden. Stambestand (extensie stm) De bladlengte is 10. Op een blad staat de volgende informatie. 1: een onzekerheidsvlag, met bits 0-1 voor de ouderrelatie, 2-3 voor de vaderrelatie, 4-5 voor de moederrelatie, 2-4: ouderrelatienummer, 5-7: vadernummer, 8-10: moedernummer. Het stambestand wordt beheerd in Genkwa en kan in Gengra met de routine 'herstellen' bytegewijs bekeken en veranderd worden. Beroepenbestand, voornamenbestand, patroniemenbestand, zamelnamenbestand, streek-toevoegingenbestand (opvolgend met extensie brp, vnm, pat, znm, str) De bladlengte is steeds 32, met op de posities 1-30 tekst, en op posities 31-32 CHR$(13)+CHR$(10) behalve bij het streek-toevoegingenbestand. Bij het streek-toevoegingenbestand staat op de posities 1-30 een streeknaam of een toevoeging. Bij een streekblad staat op de posities 31-32 CHR$(0)+CHR$(0) (ofwel het getal nul) of het nummer van een toevoeging. Bij een toevoeging staat op de posities 31-32 CHR$(255)+CHR$(255) (ofwel het getal -1). Er kan alleen het nummer van een toevoeging staan als het een streeknaam betreft. De teksten worden beheerd in Genkwa en kunnen in Genbij veranderd worden. Macrobestand, namen(a)bestand, namen(v)bestand en probandenbestand Het macrobestand kan in Genkwa aangevuld en veranderd worden. De twee namenbestanden en het probandenbestand worden beheerd in Genkwa. De namenbestanden kunnen altijd in Gengra opnieuw gemaakt worden. Synoniemenbestand, afkortingenbestand (met extensie syn opv. afk) Dit zijn zuivere tekstbestanden met veranderlijke regellengte. In elke regel (oftewel alinea) komt het gelijkteken „=” voor. In het synoniemenbestand staat vóór het gelijkteken (het hoofddeel van) de echte achternaam, en erachter het synoniem. In het afkortingenbestand staat vóór het gelijkteken de afkorting, en erachter de volledige tekst. Bronnenbestand, tekstenbestand en literatuurbestand (met extensies brn, tks, ltr) Dit zijn zuivere tekstbestanden met veranderlijke regellengte. In elke regel (oftewel alinea) komt het gelijkteken „=” voor. In het bronnenbestand staat vóór het gelijkteken een zelf te bepalen broncode, en daarachter de tekst voor de bron. Aan het einde van de regel kan nog staan „AFKO: ” gevolgd door een eventueel gebruikte afkorting, die verondersteld wordt in het afkortingenbestand voor te komen. Dit kunnen ook meerdere afkortingen zijn, die dan door een apestaartje „@” van elkaar gescheiden moeten worden. Voor het tekstenbestand gaat dat analoog, - 60 -
met TKS i.p.v. BRN. In het literatuurbestand staat vóór het gelijkteken een zelf te bepalen code voor de literatuurverwijzing en erachter de literatuurverwijzing zelf. A2. Beschrijving van een GKW-bestand Een GKW-bestand is een ANSI-bestand in die zin dat er geen tekens met ANSI-waarde kleiner dan 32 in voorkomen, behalve de combinatie CHR$(13)+CHR$ (10) die het einde van een alinea markeert. Maar in een GKWbestand staat onder meer aan het begin van elke alinea, vóór de eigenlijke tekst, een zogenaamd typogram met aanwijzingen voor het afdrukken van die tekst. De eerste drie alinea's vervullen speciale functies. De opvolgende typogrammen aan het begin van die alinea's zijn de volgende; zij mogen op geen andere plaats voorkomen. - „\AARD” gevolgd door een getal. De eerste alinea bestaat alleen uit zo'n typogram. Het getal kan iets zeggen over het soort bestand. Genkwa gebruikt de volgende conventie wat betreft de betekenis: 0: geen specifieke betekenis, 1: kwartierstaat, 2: stamreeks, 4: genealogie/parenteel, 8: verwantenlijn, 16: gezinsblad, 512: index op een genealogische uitvoer. De programma's maken overigens nauwelijks gebruik van deze getallen. - „\REVO”. De tweede alinea begint hiermee. Erachter volgt de eventuele rechtervoettekst. - „\LIVO”. Dit hoort bij de derde alinea. De tekst erachter is de linkervoettekst. Verder bestaat er nog een ander bijzonder typogram, namelijk „\BLAD\NIEU”. Dit typogram vult een hele alinea en geeft aan dat naar een nieuwe bladzij overgegaan moet worden. In elke andere alinea staat aan het begin een typogram bestaande uit 10 tekens, daarachter staat de eigenlijke tekst. De eerste 5 tekens van het typogram vormen een van de volgende teksten: - „\STAN” (voor standaardtekst), „\KERN” (voor kerntekst), „\TITL” (voor titels), „\KOPP” (voor koppen), „\ALGO” (voor algemene opmerkingen), „\NOOT” (voor noten), „\POST” (voor naschrift), „\VOET” (voor voettekst), „\ETEK” (voor eigentekst). Voor de tekst bestaande uit de laatste 5 tekens van het typogram zijn er de volgende mogelijkheden. - „\LK” gevolgd door twee cijfers. Het getal gevormd door de twee cijfers geeft aan met hoeveel spaties de eventuele tweede en volgende regels van de af te drukken alinea moeten beginnen (onafhankelijk van een eventuele kantlijn). Hierbij wordt de breedte van een spatie genomen als de breedte van een cijfer. Bij een index duidt dit voornamelijk de positie aan waarna zo mogelijk de verwijzingen beginnen. - „\CENT”. Dit geeft aan dat de af te drukken alinea tekst in één gecentreerde regel afgedrukt moet worden (wat een beperking oplegt aan de lengte van de alinea tekst). Verder kunnen nog de twee volgende typogrammen binnen de uit te voeren tekst staan. - „\SPEC{tekst}”, waarbij „tekst” een stuk tekst is, doorgaans een naam van een hoofdpersoon. Dit mag alleen binnen kerntekst of eigentekst voorkomen, en geeft aan dat die tekst in een aangegeven speciaal lettertype afgedrukt moet worden. - „\REFR{getal}”, waarbij „getal” een getal is dat een referentie inhoudt en doorgaans in superscript afgedrukt zal moeten worden. Tenslotte is er nog het volgende typogram dat eventueel op de elfde positie van een alinea begint. - „\LTAB{getal}”, waarbij „getal” een getal is dat iets zegt over waar bij afdrukken het teken moet komen dat op positie „getal” staat in de alineatekst (die achter dit typogram begint). De plek waar dat teken moet staan is de plek waar het teken zou komen als in het gebruikte lettertype alle letters dezelfde breedte zouden hebben. Die plek moet nog op de eerste afgedrukte regel van de alinea staan. Voor lettertypes met vaste letterbreedte heeft dit typogram dus geen enkel effect. - "\RTAB{getal}", waarbij "getal" een getal is. Het typogram zorgt ervoor dat de tekst vóór de positie aangegeven door "{getal}", normaliter een getal gevolgd door een punt en een spatie, naar rechts uitgelijnd wordt. Alinea’s die behalve het verplichte typogram uitsluitend (eventueel nul) spaties bevatten worden bij uitvoer naar printer als volgt behandeld. Als dit de eerste regel van een bladzij zou worden gebeurt er niets mee. Anders wordt een lege regel afgedrukt, en als er dan op de bladzij minder regels overblijven dan het aantal spaties in de alinea, dan wordt naar een nieuwe bladzij overgegaan; als het aantal spaties meer dan 6 is, wordt gehandeld alsof het er maar 6 zijn. A3. Woordafbreking Bij woordafbreking worden de volgende tekstbestandjes gebruikt: Postcon.brk, Postvoc.brk en Vocprot.brk. In het eerste bestand staan afbreekpatronen voor afbreken achter een medeklinker, in het tweede afbreekpatronen voor afbreken achter een klinker („ij” geldt als een klinker), en in het derde bestand staan woorden of beginstukken van woorden die beginnen met een klinker en hierdoor bescherming bieden voor afbreking in samengestelde woorden waarbinnen zo'n woord of beginstuk voorkomt. Afsluiting van een tekstdeel met het rechtopstaande streepje geeft aan dat er achter het tekstdeel geen (echte) letter mag staan. De gebruikte regels voor woordafbreking zijn de volgende. (1) Links en rechts van een potentieel afbreekpunt moeten minstens twee letters staan (dus bijvoorbeeld geen leestekens). (2) Er wordt niet afgebroken als achter de volgende letter afbreking volgens postcon of postvoc toegestaan zou zijn (een extra beveiliging). (3) Als aan (1) voldaan is en volgens (2) afbreken niet verboden is, wordt afgebroken als een toepasselijk afbreek- 61 -
patroon voorkomt in postcon of postvoc. (4) Als aan (1) voldaan is en volgens (2) afbreken niet verboden is maar in postcon of postvoc geen geschikt afbreekpatroon zit, wordt toch afgebroken vóór een medeklinker als die tussen klinkers staat, mits achter die medeklinker geen woord volgt dat in vocprot staat. Hierbij geldt „ij” als een klinker. (5) Als een woord tussen twee identieke klinkers ongelijk aan „i” wordt afgebroken, wordt de tweede klinker niet uitgevoerd. Zo wordt bijv. „autootje” afgebroken als „auto-tje” omdat in postvoc.brk het afbreekpatroon „auto-otje” voorkomt. Omdat de genoemde afbreekbestandjes zuivere tekstbestandjes zijn kan de gebruiker deze zelf veranderen en aanvullen. A4. Lijnen bij uitvoer van een schemabestand Als pseudografische tekens worden beschouwd: „¦” (nr 166), „-” (nr 173) en „ ” (nr 160). Bij het afdrukken, met een printerfont met vaste letterbreedte, zal zo'n teken kunnen vervallen en in de cel waarin het teken zou staan kunnen dan sommige van de vier lijntjes vanuit het celmiddelpunt naar het midden van een zijde (rechts, onder, links of boven) getrokken worden. Dit gebeurt volgens de volgende regels. - Alleen pseudografische tekens met een pseudografische buur (rechts, onder, links of boven) komen voor grafische vervanging in aanmerking. - Getrokken wordt dan: (1) het rechterlijntje als er geen rechterbuur is en het teken CHR$(173) is, of als er een pseudografische rechterbuur is en het teken zelf of de rechterbuur CHR$(173) is; (2) het onderlijntje als er geen onderbuur is en het teken CHR$(166) is, of als er een pseudografische rechterbuur is en het teken zelf of de onderbuur CHR$(166) is; (3) het linkerlijntje als er geen linkerbuur is en het teken CHR$(173) is, of als er een pseudografische linkerbuur is en het teken zelf of de linkerbuur CHR$ (173) is; (4) het bovenlijntje als er geen bovenbuur is en het teken CHR$(166) is, of als er een pseudografische bovenbuur is en het teken zelf of de bovenbuur CHR$(166) is. - Als er dan in de cel maar één lijntje getrokken is, dan wordt er nog een extra lijntje getrokken in de volgende gevallen: (1) als het een linkerlijntje of een rechterlijntje is, en er bovendien een bovenbuur CHR$(160) of een onderbuur CHR$(160) is, dan wordt ook opvolgend het bovenlijntje of het onderlijntje getrokken (waarbij het niet mag voorkomen dat er zowel een bovenbuur CHR$(160) als onderbuur CHR$(160) is); (2) als het een bovenlijntje of een onderlijntje is en er geen rechterbuur is, en bovendien het oorspronkelijke teken CHR$(160) of CHR$(173) is, dan wordt ook het rechterlijntje getrokken. - Bovendien worden nog de volgende acties uitgevoerd: (1) als in een cel van type CHR$(160) alleen een rechterlijntje getrokken is en eronder „/” staat, wordt in de eerste cel nog een onderlijntje getrokken en dat lijntje verlengd in de onderliggende cel, vervangende het teken in die cel. (2) als in een cel van type CHR$(160) alleen een rechterlijntje getrokken is en eronder „\” staat, wordt in de eerste cel nog een bovenlijntje getrokken en dat lijntje verlengd in de bovenliggende cel, vervangende het teken in die cel. Aangenomen wordt dat dit alleen in een schema van de soort „kwartieren” voorkomt. A5. Datumcontroles Bij controleren in Gengra van persoons- of relatiebestand, en bij invoeren of veranderen in Genkwa van een persoons- of relatieblad, wordt o.a. enige datumcontrole toegepast. Bij deze controle wordt uitsluitend naar gedateerde hoofdgebeurtenissen gekeken, d.w.z. naar hoofdgebeurtenissen waarvan op zijn minst een jaar bekend is. In de beschrijving van de gebruikte datumcontroles worden de volgende termen gebruikt. Het soortnummer van een hoofdgebeurtenis wordt bepaald door de volgorde in de lijst van gebeurtenissen zoals die in het parameterbestand staat. Het 'geboortejaar' van een persoon is het jaar van geboorte of doop, enz., bepaald door de hoofdgebeurtenissen met soortnummer 1, 2, 3, 4 op een gedateerde hoofdgebeurtenis af te zoeken, in deze volgorde. Als het soortnummer van de gevonden gedateerde hoofdgebeurtenis groter dan 1 is, dan wordt bij bepaalde gezindtes een zeker getal afgetrokken, alles volgens de instellingen hiervoor in het parameterbestand. Het 'overlijdensjaar' van een persoon is het jaar van overlijden, begraven, enz., bepaald door de eerste gedateerde hoofdgebeurtenis met soortnummer groter dan 10. Het 'huwelijksjaar' van een relatie wordt bepaald door de hoofdgebeurtenissen met soortnummers 10, 11, 12, 9, 8, 7, 6, 5, 4 af te zoeken, in deze volgorde, op een gedateerde hoofdgebeurtenis. De gebruikte datumcontroles zijn de hiernavolgende. Bij controle van het persoonsbestand worden controles (1) en (3) gebruikt, bij controle van het relatiebestand controle (2), bij invoeren en veranderen van een persoonsblad controles (1), (3) en (4), bij invoeren en veranderen van een relatieblad controle (2). (1) (persoonscontrole). De hoofdgebeurtenisjaren op het persoonsblad worden vergeleken met het daarvoor - 62 -
ingestelde minimum. Verder moet de volgorde in tijd van de gedateerde hoofdgebeurtenissen met soortnummers 1, 2, 3, 4 en de eerste twee met soortnummer groter dan 10 correct zijn. Ook mag het 'overlijdensjaar' niet later dan de ingestelde maximale levensduur na het 'geboortejaar' vallen. (2) (relatiecontrole). De hoofdgebeurtenisjaren op het relatieblad worden vergeleken met het ingestelde minimum. Voor elke eega wordt gecontroleerd op de ingestelde minimum leeftijd bij huwelijk, en of het 'huwelijksjaar' niet na het 'overlijdensjaar' valt. (3) (oudercontrole). Op een persoonsblad moet het 'geboortejaar' minstens het daarvoor ingestelde aantal jaren na het 'geboortejaar' en niet meer dan 1 jaar na het 'overlijdensjaar' van elke ouder vallen. (4) (huwelijkscontrole). Voor elke eigen relatie op een persoonsblad wordt gecontroleerd op de minimum leeftijd bij huwelijk. (5) (geboortecontrole). Hierbij wordt gecontroleerd of het geboortejaar van een kind niet onwaarschijnlijk ver vóór of na het huwelijksjaar van de ouders valt. Bovendien is er nog een controle die onwaarschijnlijk dicht bij elkaar liggende (echte) geboortedatums van kinderen uit één gezin opspoort. De toegepaste limiet hiervoor is ongeveer 300 dagen ('ongeveer' omdat daarbij een maand op 30 dagen gesteld wordt). In Gengra is deze controle optioneel. A6. GEDCOM-etiketten in Genkwa Eventueel gebruikt bij GEDCOM-uitvoer: ABBR abbreviation (afkorting) ADDR address (adres) ADOP adoption (adoptie) _AFK afkortingbeschrijving ALPH alpha-code (code), i.p.v. CODE _ASNAME afwijkende persoonsnaam _ASNAME_HUSB afwijkende naam man _ASNAME_WIFE afwijkende naam vrouw BAPM baptism (doop), i.p.v. CHR BIRT birth (geboorte) BURI burial (begrafenis) _BURT impost op begraven _BRN broncodebeschrijving CHAN change (mutatie) CHIL child (kind) CHR christening (doop) CODE code (code) CONC concatenation (koppeling) CONF confirmation (belijdenis) CONT continuation (op nieuwe regel) CREM cremation (crematie) _CREM crematie, i.p.v. CREM DATE date (datum) DEAT death (overlijden) DIV divorce (echtscheiding) ENGA engagement (verloving) _EVEN_F eerste vermelding _EVEN_L laatste vermelding FAM family (gezin) FAMC familiy child (kind in gezin) FAMS family spouse (eega) FRFN family record nr (relatiebladnr) GRAD graduation (bevordering) HUSB husband (echtgenoot) ILLE illegitimate (onwettig) INDI individual (persoon) IRFN individual record nr (persoonsbladnr) _LEGI gewettigd _LIV samenwonende, i.p.v. PATN _LTR literatuurcodebeschrijving MARB marriage banns (huwelijksprocl.) MARB TYPE civil burg. ondertr., i.p.v. REGS MARB TYPE wettig wettige ondertrouw, i.p.v. REGS MARC marriage contract (huwelijkscontract) MARL marriage license (huwelijksattestatie) MARR marriage (huwelijk) MARR TYPE kerkelijk kerkelijk huwelijk, i.p.v. ORDI MARR TYPE religious kerkelijk huwelijk, i.p.v. ORDI _MART impost op trouwen
- 63 -
NAME NICK NOTE _NOTE_1 _NOTE_2 _NOTE_CUR NPFX NSFX OCCU ORDI PATC _PATG PATN _PATS PLAC POST _PREAMBLE PREF QUAY _QUAY_FATH _QUAY_MOTH REFN REGS RELI RESI RESN RETI SEX SOUR STIL TITL _TKS WIFE WILL
name (naam) nickname (roepnaam) i.p.v. "..." note (bijkomende informatie) aantekening 1 aantekening 2 tussenopmerking name prefix (naamvoorvoegsel), i.p.v. (...)[naam] name suffix (naamachtervoegsel), i.p.v. [naam](...) occupation (beroep) ordinance (godsd. plechtigheid) patronymic (patroniem) voornaampatroniem partner (levensgezel) achternaampatroniem place (plaats) postal code (postcode) voortekst bij gebeurtenis of adres prefix (voorvoegsel), i.p.v. (...)[naam] quality (kwaliteit) vaderzekerheid moederzekerheid reference number (referentienr) registration (registratie) religion (gezindte) residence (woonverblijf) restriction code (beperkingscode) retirement (pensionering) sex (geslacht) source (bron) stillborn (doodgeboren) titel (titel), i.p.v. [naam](...) tekstcodebeschrijving wife (echtgenote) will (testament)
De gecursiveerde etiketten komen niet onder de vooringestelde voor maar kunnen wel door de gebruiker gekozen worden. De betekenis van de etiketten die beginnen met een onderstreep wordt in het GEDCOM-bestand verklaard, die van de andere etiketten wordt verondersteld bij het ontvangende programma bekend te zijn, wat overigens niet altijd hoeft op te gaan, bijv. wat betreft CREM, PATC, PATN en REGS. Verder worden behalve de erkende datumcorrecties BEF (vóór), ABT (ca.), AFT (na), BET ... AND ... (tussen ... en ...), FROM ... TO ... (vanaf ... tot ...) en @#DJULIAN@ (Juliaanse datum), ook als datumcorrectie gebruikt: SHOBEF (kort vóór), BEFON (vóór of op/in), ONAFT (op/in of na), SHOAFT (kort na). Wat een ontvangend programma met de niet erkende etiketten en met die welke met een onderstreep beginnen zal doen is niet zeker. Bij opneming van een GEDCOM-bestand worden nog de volgende etiketten herkend: AGNC ALIA _ALIA CHRA _CHUR COMM _COMM GIVN LMAR REBA REMA SPFX SURN TEXT _TITL1 _TITL3 WITN _WITN
agency (instantie) other name (alias) other name (alias) adult christening (volwassenendoop) religion (gezindte) comment (bijkomende informatie) comment (bijkomende informatie) given name (voornamen) law marriage (huwelijk voor de wet) rebaptism (herdoop) remark (bijkomende informatie) surname prefix (achternaamvoorvoegsels) surname (achternaam) text (oorspr. tekst) voortitel achtertitel witness (getuige) witness (getuige)
De gegevens bij AGNC en LMAR worden doorgaans als die bij RELI behandeld.
- 64 -
A7. Menustructuur
GEN... deelprogramma Menu
aanwijzen met muis of uitklappen met , <Enter> of +onderstreepte letter
menupunt aanklikken of direct activeren via toetsenbord zonder tussenkomst van hoofdmenu In en submenupunt Uit
vanuit menupunt aanklikken of kiezen met cijfertoets
In en Uit
Uitvoeren kwartierstaat K F1-6
F1-6
? | klaar | opslaan | nieuwe opm. oude opm. | nieuw adres oud adres | relatieblad bewaren | opnieuw afbreken
relatiebestand r ? | klaar | opslaan kinderen | nieuwe opm. oude opm. | nieuw adres.oud adres | persoonsblad | opnieuww afbreken
F1-6
F1-6
1
2
klaar | afbreken 3
Veranderen persoonsbestand P klaar | personen | namen(a) | probanden | afbreken
4
relatiebestand R F1-3
? | klaar | relaties | afbreken
1
? | klaar | plaatsen | afbreken
personen m.b.v. nummerlijst M probanden m.b.v. nummerlijst T 1 2
probanden toevoegen probanden verwijderen
macrobestand D F1-4
2
1 2 3 4 5
parameterbestand E F1-2
opslaan | afbreken
Bladeren persoonsbestand ^p F1-8
? | klaar namen(a) | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer opmerkingen | adressen afbreken
relatiebestand ^r F1-8
? | klaar namen(a) | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer opmerkingen | adressen afbreken
plaatsbestand ^l F1-7
? | klaar | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer | afbreken
kwartierstaten genealogieën parentelen stamreeksen gezinsbladen
verzamelindex V schermbestand C TXT-bestand X schemabestand H zamelnamen gebruiken synoniemen gebruiken met terugverwijzingen ook *-opmerkingen uitvoeren ook *-noten uitvoeren ook *-bronnen uitvoeren ook *-teksten uitvoeren ook *-literatuur uitvoeren *-gegevens met evt. sterretje evt. noten afkorten afkortingen vermelden
namen(a)bestand ^b F1-8
één blad F1-5 klaar | personen | namen(a) | probanden | afbreken enkele bladen F1-5 klaar | personen | namen(a) | probanden | afbreken
nummerlijst N
? | klaar | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | afbreken
instellingenbestand bijwerken I
bloedverwantenlijn vanuit één persoon F1-5 klaar | personen | namen(a) | probanden | afbreken bloedverwantenlijn tussen twee personen F1-6 klaar klaar+uitvoer | personen | namen(a) | probanden | bewaren | afbreken aanverwantenlijn vanuit één persoon F1-5 klaar | personen | namen(a) | probanden | afbreken aanverwantenlijn tussen twee personen F1-6 klaar klaar+uitvoer | personen | namen(a) | probanden | bewaren | afbreken
gezinsblad Z
plaatsbestand L F1-3
klaar klaar+uitvoer | personen | namen(a) | probanden | bewaren | afbreken
verwantenlijn W
bestandenpakket aanmaken a
F1-5
klaar klaar+uitvoer | personen | namen(a) | probanden | bewaren | afbreken
stamreeks S
plaatsbestand l F1-2
klaar klaar+uitvoer | personen | namen(a) | probanden | bewaren | afbreken
parenteel A
persoonsbestand p
F1-6
klaar klaar+uitvoer | personen | namen(a) | probanden | bewaren | afbreken
genealogie G
Invoeren F1-6
Ctrl>
<
terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer opmerkingen | adressen afbreken
GENKWA instellen \ snel instellen / opnieuw < naar Genbij b naar Gengra g stoppen .
^
? | klaar namen(a) | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat)
- 65 -
GENBIJ
GKW-bestanden indexkolom i 1 2
horizontaal in 2 kolommen verticale kolomstructuur
afdrukken f naar scherm n
Algemeen lettertypes y F1-2
klaar | opslaan
In en Uit instellen \ snel instellen / opnieuw < naar Genkwa k naar Gengra g stoppen .
Bladeren
uitvoeropties u F1-5
? | klaar | opslaan | gezindte-opties | overige opties | afbreken
persoonsbestand ^p F1-8
oorspr. venster * kopiëren = 1 bestand 2 bestandenpakket
wissen x bestand tonen d 1 2 3 4 5 6 7 8 9
DOC-bestand ODT-bestand HTM-bestand RTF-bestand PDF-bestand TXT-bestand BMP-bestand JPG-bestand TIF-bestand
informatie over Genkwa o bladdatering ook zamelnamen ook speciale aliassen met woordafbreking met plaatsnaamvervanging (evt.) uitvoervenster 0 0 1 2 3 4
verversen behandelen sluiten bestand wissen
? | klaar namen(a) | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer opmerkingen | adressen afbreken
relatiebestand ^r F1-8
? | klaar namen(a) | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer opmerkingen | adressen afbreken
plaatsbestand ^l F1-7
? | klaar | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer | afbreken
namen(a)bestand ^b F1-8
? | klaar namen(a) | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer opmerkingen | adressen afbreken
Uitvoeren uitdraaien 1 U 1 2 3 4 5
(enz.)
persoonsbestand relatiebestand plaatsbestand adressenbestand opmerkingenbestand
uitdraaien 2 D 1 2 3 4 5 6 7
verbintenissenbestand kinderbestand beroepenbestand voornamenbestand patroniemenbestand zamelnamenbestand streek-toevoegingenbestand
selectie L 1 2
algemeen gebeurtenissen
tabel T kwartieren K F1-6
klaar | personen | probanden | namen(a) | bewaren | afbreken
kwartierschema S 1 2
met 5 generaties met 4 generaties
geneaschema G 1 2
genealogie parenteel
schermbestand C
- 66 -
Diversen
streek-toevoegingenbestand ^k F1-5
nummerinterval i F1-2
? | opslaan | scherm terug scherm heen | 5 schermen terug 5 schermen heen | 25 schermen terug 25 schermen heen | afbreken
klaar | afbreken
nummers met de hand n 1 2 3 4
via persoonsbestand via probandenbestand via namen(a)bestand via namen(v)bestand
nummerlijst uitdunnen d nummerlijst vergroten v 1 2 3 4 5 6 7
met aangetrouwden met ouders met kinderen met aangetrouwden en ouders met aangetrouwden en kinderen met ouders en kinderen met aangetrouwden, ouders en kinderen
Algemeen lettertypes y F1-2 F1-5
1 2 3 4 5 6 7 8 9
alle probanden alleen die met zamelnaam, persoonsbestand relatiebestand
nummerlijstbewerkingen b 1 2 3 4 5 6
alfabetiseren vereniging doorsnede verschil symmetrisch verschil kaal
nummers uit index m indexreductie r opmerking zoeken z
1 2 3 4
(enz.)
platte-tekstbewerkingen t zamelnamen gebruiken synoniemen gebruiken geen voornaampatroniemen
Nevenbestanden synoniemenbestand ^y ? | klaar | regel heen regel terug | scherm heen scherm terug | afbreken
afkortingenbestand ^a F1-2
? | klaar | afbreken
bronnenbestand ^o F1-4
? | klaar | regel heen regel terug | scherm heen scherm terug | afbreken
tekstenbestand ^t F1-4
? | klaar | regel heen regel terug | scherm heen scherm terug | afbreken
literatuurbestand ^l F1-4
? | klaar | regel heen regel terug | scherm heen scherm terug | afbreken
beroepenbestand ^e F1-5
? | opslaan | scherm terug scherm heen | 5 schermen terug 5 schermen heen | 25 schermen terug 25 schermen heen | afbreken
voornamenbestand ^v F1-5
? | opslaan | scherm terug scherm heen | 5 schermen terug 5 schermen heen | 25 schermen terug 25 schermen heen | afbreken
patroniemenbestand ^p F1-5
? | opslaan | scherm terug scherm heen | 5 schermen terug 5 schermen heen | 25 schermen terug 25 schermen heen | afbreken
zamelnamenbestand ^z F1-5
DOC-bestand ODT-bestand HTM-bestand RTF-bestand PDF-bestand TXT-bestand BMP-bestand JPG-bestand TIF-bestand
informatie over Genkwa o (evt.) uitvoervenster 0 0
1 persoonsbestand 2 relatiebestand F1-3 ? | klaar | klikblok bewaren | afbreken
F1-4
? | klaar | opslaan | gezindte-opties | overige opties | afbreken
oorspr. venster * kopiëren = wissen x bestand tonen d
nummerlijst van probanden p 1 2 3
klaar | opslaan
uitvoeropties u
? | opslaan | scherm terug scherm heen | 5 schermen terug 5 schermen heen | 25 schermen terug 25 schermen heen | afbreken
- 67 -
verversen behandelen sluiten bestand wissen
7 8 9
GENGRA In en Uit instellen \ snel instellen / opnieuw < naar Genkwa k naar Genbij b stoppen .
beroepen B
Bewerken controleren ^t
Bladeren persoonsbestand ^p F1-8
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9
? | klaar namen(a) | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer opmerkingen | adressen afbreken ? | klaar namen(a) | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer opmerkingen | adressen afbreken ? | klaar | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer | afbreken
namen(a)bestand ^b F1-8
? | klaar namen(a) | regel terug regel heen | scherm terug scherm heen | scherm (kwadraat) terug scherm (kwadraat) heen | zoek terug zoek heen | zoeknaam muteren | nummer opmerkingen | adressen afbreken
Grafisch
1 2 3 4 5 6
? | klaar | personen | namen(a) | probanden | bewaren | afbreken
1 2
? | klaar | personen | namen(a) | probanden | bewaren | afbreken
F1-5
1 2 1 2 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8
genealogie parenteel stamreeks
levensduur E kindertal R geb/doop G 1 2 3 4
jaar plaats provincie maand jaar plaats provincie maand
1 2
persoonsbestand relatiebestand
rolverwisseling ^i 1 2 3 4
aanwezige opsporen mogelijke bepalen aanbrengen weghalen
evt. weduwe/weduwnaar ^u 1 2 3 4
namen N 1 2 3 4 5 6
persoonsbestand relatiebestand plaatsbestand adressenbestand opmerkingenbestand verbintenissenbestand kinderbestand stambestand
rangnummeren ^m
ovl/begr O 1 2 3 4
opmerkingenbestand adressenbestand probandenbestand verbintenissenbestand kinderbestand
herstellen ^h
geneagram A 1 2 3
achternamen voornamen
reorganiseren ^o
? | klaar | personen | namen(a) | probanden | bewaren | afbreken genealogie parenteel
achternamen voornamen
kapitaliseren ^k
geneadiagram D 1 2
klaar | personen | namen(a) | probanden | afbreken
wissen ^w dekapitaliseren ^d
liggende stamboom L F1-6
alle componenten een component
een sibbe bepalen ^s
staande stamboom T F1-6
plaatsbestand beroepenbestand voornamenbestand patroniemenbestand zamelnamenbestand streek-toevoegingenbestand
componenten bepalen ^c
stamlijn S F1-6
persoon relatie plaats gezindtecode achternaam voornamen patroniem zamelnaam code
opschonen ^n
plaatsbestand ^l F1-7
persoonsbestand relatiebestand opmerkingenbestand adressenbestand op dubbelen m.b.v. namen(a)bestand
vervangen ^v
relatiebestand ^r F1-8
vrl. losse voornamen patroniem zamelnaam
achternaam mnl. eerste voornaam vrl. eerste voornaam mnl. volle voornaam vrl. volle voornaam mnl. losse voornamen
- 68 -
aanwezige opsporen mogelijke bepalen aanbrengen weghalen
Diversen stambestand s probandenbestand p namenbestand n pakket afsplitsen f pakketten koppelen e
Omzetten GEDCOM-bestand maken K 1 2
bestandenpakket nummerlijst
GEDCOM-bestand opnemen P 1 2 3
uit ANSI uit ASCII uit ANSEL
omzetten naar Genkwa Z 1 2
van WINKWAST van GensData
van ASCII naar ANSI C 1 2
bestandenpakket tekstbestand
Algemeen lettertypes y F1-2
klaar | opslaan
overige opties v F1-2
klaar | opslaan
plaatjesgrootte g plaatje draaien r 1 2
linksom rechtsom
plaatje afschaven a oorspr. venster * kopiëren = 1 2
bestand bestandenpakket
bestand tonen d 1 2 3 4 5 6 7 8 9
DOC-bestand ODT-bestand HTM-bestand RTF-bestand PDF-bestand TXT-bestand BMP-bestand JPG-bestand TIF-bestand
informatie over Genkwa o achternaam in hoofdletters voornamen in hoofdletters geen voornaampatroniemen zamelnamen gebruiken synoniemen gebruiken
- 69 -
A8. Grenzen van Genkwa ! !! *
afhankelijk van venstergrootte 640 gedeeld door kolombreedte geen praktische beperking
** totaal 2 per persoonsblad, soort(en) naar keuze *** maximaal gelijk aan regellengte, afhankelijk van bladzijnummering en kantlijn
waar alleen een maximum is vermeld zijn ook alle lagere waarden vanaf 0 of 1 toegestaan KGPSG: kwartierstaten, genealogieën, parentelen, stamreeksen, gezinsbladen Aantal generaties bloedlijn tussen 2 personen ..................... 89 bloedlijn vanuit 1 persoon dalend, stijgend ...................................... 22 geneadiagram ........................................ 12! geneagram (gen., parenteel) .................. 15! geneagram (stamreeks).......................... 25! genealogische tekstuitvoer ...................... 89 geneaschema ........................................ 51* kwartieren ................................................ 13 kwartierschema (per blad) ......................... 5 kwartierschema (totaal) ........................... 31 stamboom liggend ..................................... 8 stamboom staand ...................................... 6 Aantal... adressen per persoon/relatie ..................... * alinea's per tekstbestand ..............9999999* beroepen per persoon (vast)...................... 3 extra ......................................................... * bladzijden per tekstbestand ................. 999* bloedlijnen ............................................. 999 datumcorrecties eigen tekst ................................................ * voorgedefinieerd ..................................... 14 extra voornamen, patroniem, zamelnaam ............................................... ** fonts (kiesbaar) plaatjesfont ............................................... 1 printerfont (proportioneel) ......................... 8 printerfont (vast) ....................................... 4 schermuitvoerfont ..................................... 2 werkfont (ANSI) ........................................ 1 gebeurtenissen per prs/rlt(m/v) hoofd (soorten) ......................................... 6 neven (aantal) .......................................... * neven (soorten) ...................................... 15 graden vanuit een persoon bij aanverwantenlijnen tussen 2 personen .............. 12 indexen in verzamelindex ............... min. 26! KGPSG uit nummerlijst .............................. * kinderen per relatie .................................. 24 in grafische kw.staat/stamlijn .................. 18 kolommen in TXT-uitvoer........................... !! muisaanwijzervormen .............................. 10 namen in een index, namenbestand ............................... * naschriften per uitvoer ............................... * noten per prs/rltblad..........................65535* nummers in een geneagram .................. 999 onzekerheidsgraden (dat/plt/rlt) ................. 3 opmerking zoeken aantal rubrieken tegelijk personen ............................................... 62 relaties................................................... 54 aantal zoekteksten tegelijk ........................ 3 opmerkingen per rubriek ...................65535* persoonsbladen in sortering ...................... * regels op een bladzij Genkwa .................................................. 99 relaties per persoon ................................... 8 relatiesoorten............................................. 7 selectie algemeen pers.bladen...................................999999* rubriekcodes .......................................... 28 rubrieken per selectie .............................. 9 soortcodes ............................................... 6 gebeurtenissen gebeurtenissen per selectie ..................... 9 pers.bladen...................................999999* prs/rlt-gebeurtenissen ............................ 30 rubriekcodes ............................................ 5 soortcodes ............................................... 6 tabellen definities ................................................... * keuzerubrieken ..................................... 121 rubrieken per tabel.................................. 15 sorteervelden per tabel ............................. 9
teksten per adres natekst, voortekst..................................... 1 uitvoervensters tegelijk geopend..................................... 30 verwantschapslijnen getoond .................999 Datumcontrole hoofdgebeurtenisjaar ....................... 1-1700 leeftijd .............................................. 90-110 minimum leeftijd huw. ....................... 12-18 verschil doop/geb. (div. gez.) ............. 16-22 verschil ouder/kind (jaren) .................. 12-18 Hoogste... bladzijnummer .......................................999 breedte indexkolom ........................... 45-94 totale breedte.................................. 64-640 jaartal ..................................................4095 kleurwaarde voor berichten, speciale letter, uitvoertekst, werktekst (achtergrond/voorgrond) blauw, groen, rood ................................255 kwartiernummer hoogste nummer ....................................... * proband vanaf ............................. 99999999 uitvoer vanaf ............................... 99999999 minimum lijnafstand in geneagram/geneadiagram (pixels) ..................... 8 nummer voor proband in Genkwa .................................... 999999999 kwartieren ...........................................9999 kwartierschema............................. 9999999 liggende stamboom ........................ 999999 plaatjesfont (in pixels) ............................. 21 plaatjesgrootte (in pixels) ........... 2400x2400 referentiepositie in index excl. schermuitvoer ........................... 31-90 incl. schermuitvoer ............................ 31-72 regellengte index op schijf ............... 70-200 regellengte op papier algemeen..............................................999 in geneaschema/tabel ...........................640 indexbestand .................................. 50-320 kwartierschema vanaf ...........................129 Hoogste bladnummer in ...bestand adres, kinder, persoons, opmerkingen, relatie, verbintenissen ...................... 999999 beroepen, patroniemen, plaats, streek-toevoegingen, voornamen, zamelnamen ...................................... 32767 Lengte ... achternaam............................................. 25 adres natekst ..................................................960 plaatsnaam ............................................ 30 postcode ................................................ 10 straatnaam+nr ....................................... 32 voortekst ...............................................320 voortekst bij plaats/streek ...................... 10 alinea in genealogische uitvoer .......... 10000 beroep(en) .............................................. 30 bestandsnaam kaal................................... 8 extra voornamen, patroniem, zamelnaam ...................................................... 30 gebeurtenis afkorting................................................... 4 symbool ................................................... 1 tussentekst (relatiegeb.)......................... 12 uitvoertekst ............................................ 34 vlag.......................................................... 1 gebruikerscode ......................................... 8 gezindtecode ............................................ 2 gezindtetekst ...........................................25 koptekst in tabel .......................................20 macrotekst ........................................... 8000 naam folder/map ............................................... 8
- 70 -
toegangspad .......................................... 28 naschrift in Genkwa............................. 1440 nevengebeurtenis aanlooptekst ........................................ 320 andere opmerking .............................. 2000 opmerking in lopende tekst .................................. 2000 anders................................................ 8000 opslagdatum (adr./opm./prs/rlt) ................. 8 plaatsnaam ............................................. 30 toevoeging ............................................. 30 provinciecode ............................................ 2 streeknaam ............................................. 30 synoniem ................................................... * titel bij geneadiagram .........................3 x 21 titel bij geneaschema .............................. 74 titel bij HTML-bestand ............................. 50 titel in Genkwa .................................... 1440 tussentekst beroepsopmerking................ 20 voettekst in Genkwa ................................ 25 voornamen .............................................. 30 zoekargument bij schermuitvoer.............. 46 zoekargument voor opm.......................... 42 Lengte verbindende teksten 1-31 (voor datums) .................................... 7 afkortingen, bloedverwantenlijn, bloedverwantschapscoëfficient, genealogie, generatie, gezin, index op, kwartierstaat, literatuur, noten, parenteel, persoonsgegevens, proband, stamouder, stamreeks ............................................... 36 aldaar, in, op, te ...................................... 12 alias, eerder, geadopteerde zn/dr van, gehuwd met (m/v), gewettigde zn/dr van, kind(eren), laatst, mogelijk, ouders onbekend, van, van (=vanaf), vermoedelijk, volgt, waarschijnlijk, wed./wedn. van, zie, zie verder bij ........................................... 22 bloedverwantschapscoëfficiënt................ 40 ca, en, in de periode, in of na, kort na, kort vóór, na, of, op of na, tot, tussen, vóór, vóór of in, vóór of op ................................................ 22 zondag-zaterdag ..................................... 15 die hertr. met (m/v), gescheiden echtg. van (m/v), uit ... huwelijk/ relatie/verbintenis .................................... 40 doodgeb. zn/dr/knd van, ondertr. (imp.), overl. (imp.), proband, stamouder ............................................... 36 dr, kind, zn .............................................. 10 eerder, jan.-dec., van (bijv. „stamlijn van”) ......................................... 15 en, van (bijv. „kind van”) ............................ 7 gebeurtenis („geb.”, „tr.” enz.) ................. 34 generatie, index op, noten ....................... 35 rangnr tr. .................................................. 3 van (bijv. „persoonsgeg. van”) ................... 3 Parameterbestand overig gezindte-opties........................................ 30 instelbare toegangspaden ......................... 5 macroteksten .......................................... 80 parameterbestanden .................................. * soorten tekstdelen..................................... 9
A9. Kalendergegevens Vanaf 1582 werd in Europa geleidelijk, afhankelijk van landstreek, de Juliaanse kalender (tijdrekening oude stijl; vanaf 46 v. Chr.) vervangen door de Gregoriaanse christelijke kalender (tijdrekening nieuwe stijl). Uit een datum volgens de Juliaanse kalender wordt de datum volgens de Gregoriaanse kalender verkregen door toevoeging van een aantal dagen, volgens het volgende patroon (alleen aangegeven voor relevante datums): datum vanaf 1 maart 1500 tot 1 maart 1700: 10 dagen; datum vanaf 1 maart 1700 tot 1 maart 1800: 11 dagen; datum vanaf 1 maart 1800 tot 1 maart 1900: 12 dagen; datum vanaf 1 maart 1900 tot 1 maart 2100: 13 dagen. De invoering van de Gregoriaanse kalender (laatste datum volgt op eerste datum). Italië, Spanje, Portugal 04-10-1582 15-10-1582 Frankrijk, Lotharingen 09-12-1582 20-12-1582 Holland, Brabant, Vlaanderen, Henegouwen 21-12-1582 01-01-1583 Bisdom Luik 10-02-1583 21-02-1583 Aartsbisdom Keulen 03-11-1583 14-11-1583 Bisdom Münster, hertogdom Kleef 17-11-1583 28-11-1583 Oostenrijk 06-01-1584 17-01-1584 Bisdom Osnabrück 1624, permanent vanaf 1652 Denemarken, Noorwegen, Evangelisch Duitsland 17-02-1700 01-03-1700 Gelderland, Zutphen 30-06-1700 12-07-1700 Utrecht, Overijssel 30-11-1700 12-12-1700 Friesland, Groningen 31-12-1700 12-01-1701 Drente 30-04-1701 12-05-1701 Groot-Brittannië 02-09-1752 14-09-1752 Zweden 17-02-1753 01-03-1753 Rusland 31-01-1918 14-02-1918 De Franse revolutionaire kalender is van 1792 tot 1803 gebruikt in de Franse republiek. Bij deze kalender is het jaar verdeeld in 12 maanden van elk 30 dagen, en 5 of 6 complementaire dagen. Elk jaar begon op de eerste dag van de herfst, het eerste jaar op 22 september 1792. Voor de relevante jaren kan de revolutionaire datum naar de bijbehorende datum volgens de Gregoriaanse kalender omgerekend worden met de volgende tafel, waarin voor elk jaar voor elke maand van de revolutionaire kalender en voor de „Jours complémentaires” de eerste dag volgens de Gregoriaanse kalender aangegeven is. revolutionair jaar (j): Vendémiaire Brumaire Frimaire Nivôse Pluviôse Ventôse Germinal Floréal Prairal Messidor Thermidor Fructidor Jours compl.
sept. okt. nov. dec. jan. febr. mrt. apr. mei juni juli aug. sept.
1791+j 1791+j 1791+j 1791+j 1792+j 1792+j 1792+j 1792+j 1792+j 1792+j 1792+j 1792+j 1792+j
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
22 22 21 21 20 19 21 20 20 19 19 18 17
22 22 21 21 20 19 21 20 20 19 19 18 17
22 22 21 21 20 19 21 20 20 19 19 18 17
23 23 22 22 21 20 21 20 20 19 19 18 17
22 22 21 21 20 19 21 20 20 19 19 18 17
22 22 21 21 20 19 21 20 20 19 19 18 17
22 22 21 21 20 19 21 20 20 19 19 18 17
23 23 22 22 21 20 22 21 21 20 20 19 18
23 23 22 22 21 20 22 21 21 20 20 19 18
23 23 22 22 21 20 22 21 21 20 20 19 18
23 23 22 22 21 20 22 21 21 20 20 19 18
24 24 23 23 22 21 22 21 21 20 20 19 18
23 23 22 22 21 20 22 21 21 20 20 19 18
23 23 22 22 21 20 22 21 21 20 20 19 18
Voorbeeld: 15 Pluviôse X(=10) wordt: 4 febr. (=21 januari+15-1) 1802 (=1792+10) Literatuur: Hermann Grotefend, Taschenbuch der Zeitrechnung, 13. Auflage, Hahnsche Buchhandlung, Hannover, 1991. W. Wijnaendts van Resandt, dagen, maanden, jaren, 2e druk, Centr. Bur. v. Genealogie, 's-Gravenhage, 1984. De sinds 378 na Chr. in gebruik zijnde Joodse kalender kent schrikkelmaanden en verloopt volgens een cyclus van 19 jaar, dezelfde als die voor de schijngestalten van de maan. Een jaar is minimaal 353 en maximaal 385 dagen. 1 Tishri is Nieuwjaarsdag. De jaartelling begint in de nacht van 6 op 7 okt. 3760 v. Chr. Herleiden van jaartallen van de Joodse kalender kan door er 4000 af te trekken en er 240 bij te tellen. Zie verder: W.E. v. Wijk, New and decimal tables for the reduction of Jewish dates, 's-Gravenhage, 1947. - 71 -
1
TABEL I Feest- en heiligendagen (n = na, v = voor, weekdagen afgekort tot 2 letters) 4 zo v Kerst 5/2 21/1 1/11 2/11 4/4 30/11 26/7 17/1 46 dgn v Pasen 4/12 24/8 20/1 1/10 zo n Pa/Pi 2e wo/mrt 3/2 14/5 1/2 zo-di v Asw. 25/11 1e wo/nov 6/1 19/11 1/12 17/3 16/10 za v Pinksteren vr v Pasen 12/3 2/1 39 dgn n Pasen 31/10 3/11 11-14/5 25/7 27/12 24/6 23/4 19/3 25/12 ma n Driekon. 3 d v Hemelv. 17/9 10/8 3 wk v Pasen 18/10 13/12 11/11 4/7 11/5 25/4 20/7 25/3 8/9 15/8 2/2 8/12 24/2 nacht v 1/5 29/9
Adventszondagen St Agatha St Agnus Allerheiligen; sinds 835 Allerzielen (Engeland: St Kilda) St Ambrosius St Andreas St Anna St Antonius (abt) Aswoensdag; sinds 1091 St Barbara St Bartholomeus St Bastiaan (Bastiaansdag) St Bavo („Bamis”) Beloken Pasen/Pinksteren Biddag voor het gewas 2 St Blasius St Bonifacius St Brigitta Carnaval St Catharina Dankdag voor het gewas 3 Driekoningen (Dertiendag) 4 St Elizabeth St Elooi St Geertrui St Gerardus St Gerlach Goede Vrijdag St Gregorius Handgiftsdag Hemelvaartsdag Hervormingsdag St Hubertus IJsheiligen (11/5 minder algemeen) St Jacobus (St Japik) St Johannes de Apostel St Johannes de Doper (St Jan) St Joris (George) St Jozef Kerstmis; sinds 4e eeuw Koppermaandag Kruisdagen St Lambertus St Laurens Letare 5 St Lucas (Luiksdag) St Lucia (Midwinterdag) St Maarten (in de winter) 6 St Maarten (in de zomer) St Mamertus St Marcus St Margaretha (Margriet) Maria Boodschap Maria Geboorte Maria Hemelvaart Maria Lichtmis 7; sinds 6e eeuw Maria Onbevlekte Ontvangenis St Matthijs Meinacht Merkeldagen; Friesland 8 St Michael
6/12 1/1 12/6 28/12 25/3 2/7 1 wk v Pasen 12/5 25/1 22/2 29/6 7 wk n Pasen 15/7 14/1 1/10 2/6 wo v Pasen 13/5 23/10 31/12 28/10 26/12 za v Pasen 21/12 21/10 14/2 avond v Asw. di v Asw. 22/1 15/6 1/5 do v Pasen
St Nicolaas (Sinterklaas) Nieuwjaar; in Ned. sinds 1575 St Odulf Onnozele Kinderen Onze Lieve Vrouwe Boodschap Onze Lieve Vrouwe Visitatie Palmzondag St Pancratius (Olde Mei) Pasen; sinds 325 9 Paulus Bekering (Pauwelsdag) St Peter (ad cathedram) 10 Petrus en Paulus Pinksteren St Plechelmus St Pontianus St Remigius Sacramentsdag Schortelwoensdag St Servatius St Severius St Silvester Simon en Judas St Stefanus (St Steffen) Stille Zaterdag St Thomas St Ursula St Valentinus Vastelavond (Vastenavond) Vette Dinsdag St Vincentius St Vitus St Walpurgis Witte (Groene) Donderdag (Agni Dei)
Noten 1 Soms (bijv. 5 dec.) is de avond voor een heiligendag bekender dan de dag zelf. Grote feesten duurden vroeger drie dagen. 2 Bededag, Boetedag. In Drente vóór 1830 op zondag. Nu voornamelijk nog in Overijssel (sinds 1653, niet in 1672-1679) en Zeeland (1 of 2 weken eerder; sinds 1574 ?). Werd tot 1795 uitgeschreven door de Overheid (1584: Staten Generaal). 3 Minder algemeen dan 2. In Drente vóór 1830 op zondag. In Zeeland 1 of 2 weken later. 4 Casper, Melchior en Balthasar. Ook Groot-Nieuwjaar, Hillige Dree. Oorspronkelijk Epiphanie. In Engeland Twelfth-night. 5 Ook Halfvasten, Midvasten, Rozenzondag. 6 St Martini. In Twente Schuddekorfsdag (=foekepotdag). 7 Ook: Vrouwe Lichtmis. 8 Zomer: St Jan, 24/6; St Margriet, 20/7; St Jacob, 25/7; St An, 26/7; St Laurentius, 10/8; Maria Hemelvaart, 15/8. Winter: St Katrien, 25/11; St Andries, 30/11; St Steffen, 26/12; Maria Lichtmis 2/2; St Pieter, 22/2. 9 Pasen valt op de eerste zondag na de eerste volle maan na 21 maart. Is 21 maart een zondag en tevens de eerste dag na volle maan, dan valt Pasen op 25 april. 10 St. Pieter. Verhuisdag op het platteland; ook in Duitsland. Petrus ap. (zonder toevoeging): meestal 29 juni. P. catenatus en P. ad vincula: 1 augustus.
- 72 -
TABEL II Pasen volgens de Juliaanse stijl (1200-1729)
120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172
0 19 28 8 17 25 6 14 23 31 12 20 29 9 18 26 7 15 24 4 13 28 2 17 26 6 15 23 32 12 21 29 10 18 27 7 16 24 5 13 29 2 18 26 7 15 24 32 13 21 30 10 19 27
1 4 13 21 2 10 26 34 15 23 32 12 21 29 10 18 27 7 16 24 5 13 22 2 11 26 35 15 24 32 13 21 30 10 19 27 8 16 25 5 14 22 3 11 20 35 9 24 33 13 22 30 11 19
2 24 4 13 21 30 10 19 34 8 16 32 5 21 29 10 18 27 7 16 24 5 13 22 30 11 19 28 8 17 32 6 21 30 10 19 27 9 16 25 5 14 22 31 11 20 28 9 17 26 6 15 30 4
3 16 24 33 13 22 30 11 19 28 8 17 25 6 14 23 3 12 27 1 16 25 33 14 22 31 11 20 28 9 17 26 6 15 23 4 12 21 1 10 25 34 14 23 31 12 20 29 9 18 26 7 15 24
4 35 9 24 33 13 22 30 11 19 28 8 17 25 6 14 23 3 12 20 29 9 18 33 7 22 31 11 20 28 9 17 26 6 15 23 4 12 21 29 10 18 34 7 16 31 5 20 29 9 18 26 7 15
5 20 29 9 18 26 7 15 24 4 13 28 2 17 26 6 15 23 32 12 21 29 10 18 27 7 16 24 5 13 29 2 18 26 7 15 24 32 13 21 30 10 19 27 8 16 25 5 14 29 3 18 27 7
6 12 20 29 9 18 26 7 15 24 4 13 21 2 10 26 34 15 23 32 12 21 29 10 18 27 7 16 24 5 13 22 2 11 26 35 15 24 32 13 21 30 10 19 27 8 16 25 5 14 22 3 11 20
7 32 5 21 29 10 18 27 7 16 24 5 13 22 30 11 19 28 8 17 32 6 21 30 10 19 27 8 16 25 5 14 22 31 11 20 28 9 17 26 6 15 30 4 19 28 8 17 25 6 14 23 31 12
8 16 25 5 14 29 3 18 27 7 16 24 33 13 22 30 11 19 28 8 17 25 6 14 23 3 12 27 1 16 25 33 14 22 31 11 20 28 9 17 26 6 15 23 4 12 21 1 10 25 34 14 23 31
TABEL III Pasen volgens de Gregoriaanse stijl (1583-2009) 9 8 17 25 6 14 23 3 12 20 29 9 18 33 7 22 31 11 20 28 9 17 26 6 15 23 4 12 21 29 10 18 34 7 16 31 5 20 29 9 18 26 7 15 24 4 13 21 30 10 19 34 8 16
158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 TABEL IV
Toelichting bij de tabellen II-IV. De getallen in Tabel II en III verwijzen naar de dagnummers 1-35 in Tabel IV met de datums van enkele veranderlijke feestdagen. Jaartallen in Tabel II en III worden samengesteld uit een getal van drie cijfers in de voorste kolom en een cijfer uit de (onderstreepte) bovenste regel. Voor schrikkeljaren zijn dagnummers en datums cursief afgedrukt. Voorbeelden. - Op welke datum valt Pasen in 2000? Tabel III: het dagnummer bij 2000 is 33. Tabel IV: dagnummer 33 geeft als datum eerste paasdag 23 april. - In welke jaren in de twintigste eeuw valt Pasen op 25 april? Tabel IV: 25 april heeft dagnummer 35. Tabel III: tussen 1900 en 2001 komt dagnummer 35 alleen voor bij 1943.
- 73 -
0 32 12 21 29 10 18 27 7 16 31 5 21 30 10 19 27 8 16 25 5 14 23 32 12 21 29 10 18 27 7 16 25 6 14 30 3 19 27 8 16 25 33 14
1 24 32 13 21 30 10 19 27 8 16 25 6 15 23 4 12 21 1 10 25 34 15 24 32 13 21 30 10 19 27 8 17 26 6 15 23 4 12 21 29 10 25 34 nr 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
2 8 17 32 6 21 30 10 19 27 8 16 26 6 15 23 4 12 21 29 10 18 28 8 17 32 6 21 30 10 19 27 9 17 26 6 15 23 32 12 21 29 10 18
3 20 28 9 17 26 6 15 23 4 12 28 1 18 26 7 15 24 32 13 21 30 10 20 28 9 17 26 6 15 23 4 12 22 2 11 26 35 15 24 32 13 21 30 10
Asw. 4-5/2 5-6/2 6-7/2 7-8/2 8-9/2 9-10/2 10-11/2 11-12/2 12-13/2 13-14/2 14-15/2 15-16/2 16-17/2 17-18/2 18-19/2 19-20/2 20-21/2 21-22/2 22-23/2 23-24/2 24-25/2 25-26/2 26-27/2 27-28/2 28-29/2 1/3 2/3 3/3 4/3 5/3 6/3 7/3 8/3 9/3 10/3
4 11 20 28 9 17 26 6 15 23 4 12 21 2 11 26 35 15 24 32 13 21 30 11 20 28 9 17 26 6 15 23 4 13 22 30 11 19 28 8 24 32 13 21 30
5 31 5 20 29 9 18 26 7 15 24 32 13 22 31 11 20 28 9 17 26 6 15 24 5 13 29 2 18 26 7 15 24 33 14 22 31 11 20 28 9 17 26 6 15
Pasen 22/3 23/3 24/3 25/3 26/3 27/3 28/3 29/3 30/3 31/3 1/4 2/4 3/4 4/4 5/4 6/4 7/4 8/4 9/4 10/4 11/4 12/4 13/4 14/4 15/4 16/4 17/4 18/4 19/4 20/4 21/4 22/4 23/4 24/4 25/4
6 16 24 5 13 22 2 11 26 35 15 24 32 14 22 31 11 20 28 9 17 26 6 16 24 5 13 22 2 11 26 35 15 25 33 14 22 31 11 20 28 9 17 26 6
7 8 16 25 5 14 22 31 11 20 28 9 17 34 7 23 31 12 20 29 9 18 26 8 16 25 5 14 22 31 11 20 28 10 18 27 7 16 31 5 20 29 9 18 26
Hemelv. 30/4 1/5 2/5 3/5 4/5 5/5 6/5 7/5 8/5 9/5 10/5 11/5 12/5 13/5 14/5 15/5 16/5 17/5 18/5 19/5 20/5 21/5 22/5 23/5 24/5 25/5 26/5 27/5 28/5 29/5 30/5 31/5 1/6 2/6 3/6
8 27 1 16 25 33 14 22 31 11 20 28 9 18 27 7 16 24 5 13 29 2 18 27 1 16 25 33 14 22 31 11 20 29 10 18 27 7 16 24 5 13 22 2 11
9 12 21 29 10 25 34 14 23 31 12 20 29 10 19 27 8 16 25 5 14 22 3 12 21 29 10 18 34 7 23 31 12 21 30 10 19 27 8 16 25 5 14 22 31
Pinkst. 10/5 11/5 12/5 13/5 14/5 15/5 16/5 17/5 18/5 19/5 20/5 21/5 22/5 23/5 24/5 25/5 26/5 27/5 28/5 29/5 30/5 31/5 1/6 2/6 3/6 4/6 5/6 6/6 7/6 8/6 9/6 10/6 11/6 12/6 13/6
TABEL VI
TABEL V januari oktober
februari maart november
april juli
augustus
september december
1 8 15 22 29
2 9 16 23 30
3 10 17 24 31
5 12 19 26
6 13 20 27
2 9 16 23 30
3 10 17 24 31
6 13 20 27 3 10 17 24 31 7 14 21 28
mei
juni
A B C D E F G
4 11 18 25
5 12 19 26
6 13 20 27
7 14 21 28
7 14 21 28
1 8 15 22 29
2 9 16 23 30
3 10 17 24 31
4 11 18 25
4 11 18 25
5 12 19 26
6 13 20 27
7 14 21 28
1 8 15 22 29
7 14 21 28
1 8 15 22 29
2 9 16 23 30
3 10 17 24 31
4 11 18 25
5 12 19 26
4 11 18 25
5 12 19 26
6 13 20 27
7 14 21 28
1 8 15 22 29
2 9 16 23 30
1 8 15 22 29
2 9 16 23 30
3 10 17 24 31
4 11 18 25
5 12 19 26
6 13 20 27
2 9 16 23 30
3 10 17 24
januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december
4 11 18 25
5 12 19 26
6 13 20 27
7 14 21 28
ZO
MA
DI
WO
DO
VR
ZA
ZA
ZO
MA
DI
WO
DO
VR
VR
ZA
ZO
MA
DI
WO
DO
DO
VR
ZA
ZO
MA
DI
WO
WO
DO
VR
ZA
ZO
MA
DI
DI
WO
DO
VR
ZA
ZO
MA
MA
DI
WO
DO
VR
ZA
ZO
louwmaand sprokkelmaand lentemaand grasmaand bloeimaand zomermaand hooimaand oogstmaand herfstmaand wijnmaand slachtmaand wintermaand
17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 DC 45 46 47 48 49 50 51 52 AG 53 54 55 56
57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72
00 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99
73 74 75 76 77 78 79 80
C B A GF E D C BA
81 82 83 84
G A B C D E F F G A B C D E E F G A B C D DC ED FE GF AG BA CB C E G BA 17 18 15 16 21 22 19 20 ------- Gregoriaanse stijl (1582-2299) -------
00 1 8 15 22 29
TABEL VII
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
------------ Juliaanse stijl (1-2099) ------------0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 DC ED FE GF AG BA CB B C D E F G A A B C D E F G G A B C D E F FE GF AG BA CB DC ED D E F G A B C C D E F G A B B C D E F G A AG BA CB DC ED FE GF F G A B C D E E F G A B C D D E F G A B C CB DC ED FE GF AG BA A B C D E F G G A B C D E F F G A B C D E ED FE GF AG BA CB D C B AG F E D CB
E D C BA G F E DC
F E D CB A G F ED
G F E DC B A G FE
A G F ED C B A GF
B A G FE D C B
Toelichting bij de tabellen I, V en VI. Met behulp van deze tabellen kunnen datums herleid worden waarvan een deel onbekend is. De zondagsletters AG in Tabel VI verwijzen naar de weekdagen in Tabel V. Bij schrikkeljaren staan twee zondagsletters, waarvan de tweede geldt voor datums na februari. Voor Juliaanse datums gelden de bovenste honderdtallen (0-20) en voor Gregoriaanse datums de onderste (15-22), beide aangevuld met de zondagsletters voor jaartallen op -00. Nieuwjaarsdag is altijd de eerste en eerste kerstdag de tweede weekdag achter de zondagsletter. Voorbeelden. - Op welke dag viel 28 februari 1580? Tabel VI: de zondagsletter voor het Juliaanse jaar 1580 is C. Tabel V: 28 febr. bij zondagsletter C is een zondag. - Welke datums in febr. 1580 vielen op zondag? Tabel VI: de zondagsletter is C. Tabel V: zondagen in febr. met zondagsletter C: 7, 14, 21, 28. - In welke maand viel zondag 28 .. 1580? Tabel VI: de zondagsletter is C. Tabel V: in aanmerking komende maanden zijn febr., mrt en nov. - In welk jaar viel zondag 28 februari ..80? Tabel V: zondag 28 febr. staat bij zondagsletter C. Tabel VI: jaartallen op -80 met een C: 180, 880, 1580. - Op welke datum viel de zondag na St Peter in 1580? Tabel I: St Peter is 22 febr. Tabel VI: 1580 heeft zondagsletter C. Tabel V: 22 febr. bij zondagsletter C is een maandag. De zondag daarna is dus 28 februari.
- 74 -
Tijdens de Middeleeuwen zijn in verschillende perioden en streken door bestuurlijke en administratieve instanties verschillende datums gebruikt als begin van het nieuwe jaar, waarop dus het jaartal met één opgehoogd werd. Vanouds was deze datum, zoals nu, 1 januari (de circumcisiestijl). Onder de Merovingers werd dit veranderd in 1 maart en onder de Karolingers in 25 december (de kerststijl). Omstreeks 1300 zijn er op verschillende plaatsen nogal wat veranderingen geweest. Een sindsdien veel voorkomende datum was die van Pasen, of van de vrijdag of zaterdag daaraan voorafgaande (de paasstijl), bijv. in Holland, Brabant en Vlaanderen; een andere was 25 maart (de boodschapsstijl), bijv. in Engeland (tot 1752), Trier en Delft. Soms hield men vast aan of keerde spoedig terug naar de kerststijl, vooral in wereldlijke bisdommen, bijv. in Utrecht, Keulen, Osnabrück en Luik, maar ook in Gelderland en Friesland, terwijl het ook voorkwam dat voor de circumcisiestijl gekozen werd, bijv. in Münster. Tegen het jaar 1600 werd bijna overal in Europa 1 januari als het begin van het nieuwe jaar beschouwd; overigens schijnt dit in de niet-ambtelijke sfeer door de hele Middeleeuwen heen het geval geweest te zijn.
A10. Wenken 1. Gescheiden indexen Wilt u gescheiden indexen hebben voor familieleden en aangetrouwden, dan is dit als volgt te realiseren. Schrijf een normale index naar schijf en maak daar een kopie van. Lees de eesrte index in in een tekstverwerker, verwijder de regels met de namen van de familieleden en schrijf de hierdoor verkregen versie onder een andere naam naar schijf. Op dezelfde manier kunnen in de tweede index de namen van de aangetrouwden verwijderd worden. 2. Index zonder accolades Verkiest u een index zonder accolades, dan kunnen in een tekstverwerker met zoeken en vervangen de accolades vervangen worden door niets (zodat geen overbodige spaties in de tekst komen). 3. Lege bladen in persoons- en in plaatsbestand Bij bladeren in het persoonsbestand kunnen lege bladen snel opgespoord worden door bij achternaam en voornamen als zoektekst alleen een rechtopstaand streepje in te geven. Evenzo kunnen in het plaatsbestand plaatsbladen zonder plaatsnaam gevonden worden. 4. Lege regels bij algemene opmerking Door een algemene opmerking met een rechtopstaand streepje te laten beginnen wordt afgedwongen dat vóór de opmerking een (extra) lege regel ingevoegd wordt. Evenzo veroorzaakt een rechtopstaand streepje aan het einde dat na de opmerking een (extra) lege regel uitgevoerd wordt.
5. Lijst van stamouders Als in een bestandenpakket meerdere genealogieën opgenomen zijn en alle hoofdpersonen daarin een zamelnaam hebben, dan kan door selecteren in Genbij van alle personen met een zamelnaam en nul ouders een lijst van stamouders gemaakt worden. 6. Harde spatie Het teken met ANSI-waarde 160 is te beschouwen als een harde spatie, waarop niet afgebroken wordt. Voorbeeld: in f 100 met teken 160 tussen 'f' en '100' zal tussen 'f' en '100' nooit afgebroken worden. 7. Achternaam met haakjes Plaatsing op de juiste plek in een index van een persoon waarvan de aangegeven achternaam tussen haakjes staat kan bereikt worden door opneming in het synoniemenbestand van de hierbij behorende gewenste achternaam. 8. Onzekere plaats Het komt voor dat van een gebeurtenis wel de datum bekend is, maar de plaats onzeker is, bijv. de plaats van overlijden is Renkum of Amsterdam. Dit voorbeeld kan als volgt verwerkt worden. Vul bij de hoofdgebeurtenis 'overlijden' alleen de plaatsnaam „Renkum” in en maak vervolgens een nevengebeurtenis 'overlijden', neem als aanlooptekst daarin „of”, voorafgegaan door een spatie, als plaatsnaam „Amsterdam” en eventueel de overlijdensdatum. 9. Eigen aanlooptekst Enkele aanwijzingen voor bijzonder gebruik van een eigen (aanloop)tekst als opmerking bij een gebeurtenis. (i) als de gebeurtenis een hoofdgebeurtenis is en de eigen tekst begint met een sterretje, maar *opmerkingen niet uitgevoerd moeten worden, dan wordt voor die gebeurtenis de standaardtekst uitgevoerd; (ii) de eigen tekst zorgt ervoor dat de gebeurtenis ook uitgevoerd wordt als er geen verdere gegevens over die gebeurtenis zijn; (iii) in het uitzonderlijke geval dat er bij een hoofdgebeurtenis geen gegevens staan, maar er wel een als-naam bij hoort, dan is een eigen aanlooptekst nodig om uitvoer van de gebeurtenis (met de alsnaam) te bewerkstelligen. 10. Genealogie in takken uitvoeren Soms wil men een generatiegewijs uit te voeren genealogie na enkele generaties in takken opsplitsen. Dit kan door de proband van de volledige genealogie met de probanden van de takken in de juiste volgorde in een nummerlijst te zetten en vervolgens met deze nummerlijst via ‘genealogieën uit nummerlijst’ de complete genealogie uit te voeren, met als stoppenlijst deze zelfde nummerlijst. In het hoofdgedeelte zal bij de probanden van de takken de uitvoer dan niet verdergaan. Wil men in het hoofdgedeelte bij die personen een - 75 -
verwijzing opnemen als “zie verder tak 2”, enz., dan moet de uitvoer eerst als GKW-bestand op schijf gezet worden, om daarna via tekstbewerking aangepast te worden. Desgewenst kan door middel van zoeken en vervangen de deelnummering in cijfers vervangen worden door letters. Dit moet dan uiteraard ook gedaan worden in een eventuele index. A11. Woordenlijst Adressenbestand: een gegevensbestand waarin door Genkwa alle adresgegevens opgeslagen worden. Afkortingenbestand: een gegevensbestand bestaande uit afkortingen met bijbehorend tekstdeel. ANSI-bestand: een gegevensbestand dat uit direct afdrukbare tekens volgens de ANSI-code bestaat. Zo'n bestand heeft bij voorkeur extensie TXT. ANSI-code: een variant van ASCII waarbij aan de codes 129 t.e.m. 255 een andere betekenis dan in ASCII is toegekend. Het verschil zit alleen in letters met accenten en speciale tekens. ASCII-bestand: een gegevensbestand dat uit direct afdrukbare tekens volgens de ASCII-code bestaat. ASCII-code: een bepaalde afspraak volgens welke getallen van 0 t.e.m. 255 aanstuurinstructies, letters en andere tekens voorstellen (American Standard Code for Information Interchange). Intern gebruikt Genkwa de ANSI-code. Bij vertaling naar en van ASCII-code wordt de IBM-versie van ASCII, multilingual (code page 850), gebruikt. Beroepenbestand: een gegevensbestand waarin de beroepen van personen uit het persoonsbestand opgeslagen worden. Bestand of 'file': een zelfstandig geheel, onder een eigen naam opgeslagen op schijf. Bestandenpakket: pakket bestaande uit een persoonsbestand, relatiebestand, plaatsbestand, adressenbestand, opmerkingenbestand, verbintenissenbestand, kinderbestand, stambestand, beroepenbestand, voornamenbestand, patroniemenbestand, zamelnamenbestand, streek-toevoegingenbestand, synoniemenbestand, afkortingenbestand, macrobestand, probandenbestand, bronnenbestand, tekstenbestand, literatuurbestand, instellingen-bestand, probindexbestand. Bit: één van de acht delen waaruit een byte bestaat, genummerd van 0 t/m 7, die achtereenvolgend de getallen 1, 2, 4, 8, 16, 32, 64 en 128 representeren. Bitmap: een manier van plaatjesopslag waarbij elke pixel geregistreerd staat. Blad of 'record': de delen van gelijke grootte waarin sommige gegevensbestanden verdeeld zijn; deze worden genummerd gedacht. Zo bestaat bijv. een persoonsbestand uit bladen van 160 bytes, voor elke persoon een blad. Bladnummer: nummer van een blad in een gegevensbestand. In plaats van bijvoorbeeld „persoonsbladnummer” spreken we ook wel over „persoonsnummer”, als nummer van de persoon waarvan de gegevens op het betreffende blad staan.
Bloedverwantenlijn: bestaat uit een oplopende stamreeks en aflopende stamreeks. Bloedverwantschap: de verwachtingswaarde van het percentage genen die twee personen gemeenschappelijk hebben door vererving van bekende gemeenschappelijke voorouders. Bij de berekening kan geen rekening worden gehouden met eeneiige tweelingen. Bronnenbestand: een gegevensbestand bestaande uit namen van bronnen met een code waarmee naar deze bronnen verwezen kan worden. Byte: de eenheden waaruit een bestand bestaat. Een byte kan de waarden 0 t.e.m. 255 hebben. De waarden vanaf 32 vertegenwoordigen ook letters en andere tekens, volgens de ASCII-code. Diagram: een in Gengra gemaakt plaatje in diagramvorm. Extensie: het uit maximaal drie tekens bestaande naamdeel achter de punt in de naam van een bestand. GEDCOM: een door het kerkgenootschap van de Heiligen der Laatste Dagen ('mormonen') opgesteld protocol voor genealogische datacommunicatie. Gegevensbestand: een bestand dat bestaat uit gegevens die door een programma gebruikt worden. Geneadiagram: een diagram van een genealogie of parenteel. Geneagram: in Gengra de weergave van de afstammingslijnen in een genealogie, parenteel of stamreeks. Genealogie: alle mannelijke afstammelingen van de proband, met hun gezinnen. Bij een zogenaamde vrouwelijke genealogie gaat het juist om de vrouwelijke afstammelingen. Geneaschema: in Genbij de benaming van een genealogie of parenteel in schemavorm. Gezinsblad: bevat de gegevens over de leden van het gezin van de proband. Heeft de proband geen relaties, dan worden alleen de persoonsgegevens uitgevoerd. GKW-bestand: een speciaal soort bestand gemaakt en gebruikt door Genkwa. Hierin zijn aanwijzingen opgenomen voor het afdrukken. Harde lege regel: regel in een TXT-bestand bestaande uit twee harde spaties. Harde spatie: het teken met ANSI-code 160. HTM-bestand of HTML-bestand: een bestand met extensie htm of html als gebruikt in webpagina's, voorzien van typogrammen van een bijzondere soort, o.a. voor koppelingen (die verwijzen naar plekken binnen het bestand of naar plekken in andere bestanden). Impost: belasting, bijvoorbeeld in de tijd van de Republiek impost op huwelijk en impost op begraven, geheven naar vermogen. Instellingenbestand: een gegevensbestand waarin teksten en instellingen opgeslagen zijn van formulieren en klikpanelen van de programma's. Kanaal: naam van opslageenheid of partitie. Deze bestaat uit één letter, de letters A en B voor de losse schijven of ingebouwde 'diskdrives', de letters C, D, enz. voor harde schijven of partities ervan. - 76 -
Kekulé von Stradonitz, Stephan: Duits jurist en genealoog, geb. Gent 1863, overl. Berlijn 1933, zoon van de beroemde scheikundige Friedrich August Kekulé von Stradonitz en van Stéphanie Drory. Hij populariseerde de methode die voor het eerst is gebruikt door de Spaanse monnik Hiëronymus van Sosa om kwartierstaten te nummeren. Kinderbestand: een nummerlijst waarin door Genkwa de persoonsnummers opgeslagen worden van de kinderen uit de relaties in het relatiebestand. Kwartierschema: in Genbij de benaming van een kwartierstaat in schemavorm. Kwartierstaat: de voorouders van de proband. In het hoofdprogramma Genkwa de benaming van de uitvoer in tekstvorm van een kwartierstaat, al of niet met broers en zusters van de proband en de voorouders erbij. Literatuurbestand: een gegevensbestand bestaande uit literatuurvermeldingen met een code waarmee hiernaar verwezen kan worden. Macrobestand: een gegevensbestand bestaande uit korte teksten, die met gecombineerd met een nummer ingetoetst op het cijferblok bij tekstinvoer opgeroepen kunnen worden. Map of 'folder' of 'directory': onderdeel van opslagmedium, waarin diverse bestanden en eventueel andere mappen voor de overzichtelijkheid bij elkaar gezet zijn. De eerste letter is de naam van het kanaal waarop de map staat. Mediaan: in een histogram van een grootheid de waarde waarvoor het aantal personen waarvoor de grootheid kleiner is bij beste benadering gelijk is aan het aantal waarvoor de grootheid groter is. Namenbestand: een gegevensbestand met extensie NMX bestaande uit namen en nummers van personen uit persoonsbestanden. Nibble: een halve byte. Nummerlijst: een gegevensbestand met extensie NUM bestaande uit nummers van bepaalde personen uit een persoonsbestand. Opmerkingenbestand: een gegevensbestand waarin door Genkwa opmerkingen en gegevens daarover worden opgeslagen. Opmerkingenblad: een blad van een opmerkingenbestand. Parameterbestand: een gegevensbestand dat hoort bij een bestandenpakket. De gegevens die in een parameterbestand staan worden door de deelprogramma's van Genkwa gebruikt. Parenteel: alle afstammelingen van de proband. Patroniemenbestand: een gegevensbestand waarin de gebruikte patroniemen staan. Persoonsbestand: een gegevensbestand waarin door Genkwa de gegevens over personen opgeslagen worden. Persoonsblad: een blad van een persoonsbestand. Pixel: kleinste oppervlak op scherm of papier dat zwart gemaakt kan worden. Plaatsbestand: een gegevensbestand waarin door de programma's van Genkwa plaatsnamen en provinciecodes opgeslagen worden. Plaatsblad: een blad van het plaatsbestand. Proband: persoon waarop de genealogische uit-
voer betrekking heeft. Probandenbestand: een gegevensbestand bestaande uit namen van personen uit het persoonsbestand. Probindexbestand: een gegevensbestand bestaande uit een alfabetische index op het probandenbestand. Programma: een bestand dat aangeklikt kan worden om te laten lopen. Proportioneel lettertype: een lettertype waarvan de letters niet dezelfde breedte hebben. Relatiebestand: een gegevensbestand waarin door Genkwa gegevens over de relatie tussen twee personen opgeslagen worden. Relatieblad: een blad van een relatiebestand. RTF-bestand: een tekstbestand met opmaakaanwijzingen. Zo'n bestand kan door alle tegenwoordige tekstverwerkers verwerkt worden. Schemabestand: een TXT-bestand waarin de tekens CHR$(173), CHR$(166) en CHR$(160) voorkomen, bestemd om bij afdrukken door grafische belijning vervangen te worden. Stambestand: bij een bestandenpakket horend gegevensbestand waarin voor elke persoon uit het persoonsbestand het ouderrelatienummer, de persoonsnummers van de ouders, en de onzekerheden in de ouderrelatie, de kind-vaderrelatie en de kind-moederrelatie staan. Stamboom: in Gengra de benaming van een kwartierstaat in diagramvorm. Stamlijn: in Gengra de benaming van een stamreeks in diagramvorm. Stamreeks: alle personen die in een bepaalde rechte afstammingslijn liggen tussen de proband, ofwel stamhouder, en de stamouder, een voorouder van de proband. In de oorspronkelijke betekenis is het een mannelijke afstammingslijn. In Genkwa de benaming van de uitvoer van een stamreeks in tekstvorm. Station: zie kanaal. Streek-toevoegingenbestand: een gegevensbestand met streeknamen die aan plaatsnamen gekoppeld zijn en met toevoegingen die aan plaatsnamen of streeknamen gekoppeld zijn. Synoniemenbestand: een gegevensbestand, bestaande uit paren achternamen zonder voorvoegsels, dat dient om ervoor te zorgen dat bij alfabetisering een persoon op een andere plaats komt dan de strikt alfabetische; bij de alfabetisering wordt de tweede achternaam van het paar gebruikt. Tekstbestand: een ANSI-bestand, mogelijk verdeeld in alinea's ter grootte van een regel, en soms met een bladzij-indeling. Tekstenbestand: een gegevensbestand bestaande uit teksten met een code waarmee naar deze teksten verwezen kan worden. Toevoeging: een tekst van maximaal 30 tekens die als verlenging dient van een plaatsnaam of een streeknaam. TXT-bestand: een tekstbestand of een schemabestand. Verbintenissenbestand: een nummerlijst waarin door Genkwa de relatienummers van de eigen - 77 -
relaties van personen opgeslagen worden. Voettekst: een korte tekst onderaan de bladzij naast het bladzijnummer. Voornamenbestand: een gegevensbestand waarin additionele voornamen van personen staan. Zamelnaam: een naam die bij alfabetisering de achternaam vervangt. Zamelnamenbestand: een gegevensbestand waarin de gebruikte zamelnamen staan.
- 78 -
INDEX Aanloop ......................................... 18, 49 Aantekeningen .......................... 3, 17, 56 Aanwantenlijn .. ................................... 33 Achternaam van kinderen ................... 32 Achtertitel............................................... 3 Adres ..................................................... 3 aanwezigheid .................................. 14 blad ................................................... 3 dateren ............................................ 58 e-mailadres ..................................... 17 in uitvoer ................................... 37, 56 invoeren/veranderen ........... 13, 14, 16 opslagsysteem ................................ 59 soort ................................................ 56 uitvoeren ..................................... 3, 17 Adressenbestand ............................ 2, 59 Afbreekbestand ..................................... 2 Afkorting bij brontekst....................................... 4 bij gebeurtenis................................... 8 bij tabelrubriek ................................. 37 in BRN/LTR/TKS............................. 60 Afkortingen .......................................... 58 Afkortingenbestand ... 2, 4, 41, 51, 58, 60 Afsplitsen ............................................. 48 Aktenummer ........................................ 20 alias speciale ............................... 17, 24, 58 Alias ................................................. 3, 17 Alinea............................................... 2, 61 Alineabewerking .................................. 54 Als-naam ....................... 3, 17, 20, 32, 49 ANSEL-code........................................ 49 Beginvak op prs./rlt.-blad fixeren ......... 12 Beroepen andere eegaas ................................ 56 extra beroep .............................. 20, 60 in andere taal .................................. 41 in nevengebeurtenis.................. 20, 56 schoonouders ................................. 56 Beroepenbestand .................... 2, 3, 4, 41 bestand tonen ...................................... 21 Bestanden andere soorten .................................. 5 controleren ................................ 46, 47 herstellen ............................ 47, 59, 60 hoofdbestanden ................................ 2 kopiëren .......................................... 53 omzetten ......................................... 52 opschonen ...................................... 47 opslagstructuur ............................... 59 pakket ............................................... 2 pakket kopiëren............................... 53 pakket maken.............................. 6, 52 pakket omzetten.............................. 52 plaats van bestanden .................... 2, 7 reorganiseren .................................. 47 uitdraaien ........................................ 35 Bijpersoon............................................ 40 Bijzonderheden als alg. opm. .............. 57 Bladeren .............................................. 21 basisblad ......................................... 23 persoonsbestand ............................ 22 plaatsbestand.................................. 23 relatiebestand ................................. 23 stamlijn/stamboom .......................... 43 Bladnummer invullen ........................... 54 Bladnummers in uitvoer....................... 55 Bladzijnummering ................................ 27 Bloedverwantschapslijn .. . 31, 34, 55, 56, 57, 61 BMP-bestand....................................... 21 Broncode ......................................... 4, 19 Bronnenbestand .................... 2, 4, 41, 51 Code bij prs/rlt-blad ........... 14, 15, 51, 58 Componenten bepalen ........................ 47 Cursor invulvakken overslaan............... 13, 16 knippering/vorm .............................. 57 sprong ............................................. 57 Datum
Amerikaanse datumweergave ........ 57 controles ............................... 9, 46, 62 correctie ................................ 9, 14, 55 geldigheid........................................ 16 in een tabel ..................................... 37 in macro 80/naschrift....................... 26 invullen ............................................ 16 laatste bewerking ........................ 3, 46 onvolledig ........................................ 16 onzekerheid .................................... 14 presentatie ...................................... 55 verdubbeling ......................... 8, 14, 60 weekdag ......................................... 55 zoeken in gebeurtenissen ............. 8, 9 Dekapitaliseren .................................... 47 Diagram ............................................... 43 Dubbelen bepalen ............................... 46 Echtscheiding ...................................... 15 Eenletterafkortingen .............................. 9 Eenlettervak .................................... 8, 53 Extensie .. ..... 2, 5, 19, 34, 35, 36, 39, 40, 59, 60, 76, 77 Extra namen ........................................ 12 Feest- en heiligendagen ...................... 72 Font ..................................................... 11 plaatjesfont...................................... 11 printerfont ........................................ 11 schermuitvoerfont ..................... 11, 26 TrueType .................................. 11, 26 werkfont .......................................... 11 zwarting........................................... 11 Gebeurtenis ......................................... 35 afkorting ........................................ 8, 9 definiëren .......................................... 8 gezindte ...................................... 8, 59 hoofdgebeurtenis .......... 2, 3, 8, 18, 35 in tabel ............................................ 37 nevengebeurtenis 3, 14, 17, 18, 56, 60 onder GEDCOM-etiket.................... 49 opslagstructuur nevengeb. ............. 60 persoons ..................................... 8, 46 presentatie datum/plaats................. 56 relatie ................................................ 9 selecteren ................................. 36, 37 soort 'bijz.' ....................................... 57 soorten .............................................. 2 symbool....................................... 8, 37 tussentekst bij relatie ........................ 9 uitvoer hoofdgeb. onderdrukken ..... 18 uitvoeropties.................................... 56 uitvoertekst........................................ 8 uitvoervolgorde ............................. 8, 9 vervangen ....................................... 14 voortekst ................................... 49, 64 Gebeurtenissen samennemen ............ 26 GEDCOM ............................................ 48 bestand maken ............................... 49 bestand opnemen ........................... 51 bestand voorbewerken ................... 51 etiketten ........................ 17, 20, 60, 63 gebeurtenisetiketten........................ 52 logbestand ...................................... 51 voorcode ......................................... 51 Geneadiagram..................................... 44 Geneagram ......................................... 44 Genealogie .............................. 31, 32, 34 afsplitsen ......................................... 48 grafisch (geneadiagram) ................. 44 koppelen ......................................... 48 mannelijk/vrouwelijk ........................ 32 programmacode.............................. 61 schematisch .................................... 39 Genealogische nummering ........... 32, 57 Geneaschema ..................................... 39 GensData ............................................ 52 genummerde tekst............................... 55 Geslacht .............................................. 22 Getuigen .......................................... 3, 17 Gezindte invullen ............................................ 16 los ................................................... 56 opties .......................................... 9, 16
- 79 -
Gezinsblad .............................. 26, 31, 34 programmacode.............................. 61 Histogram ............................................ 45 Hoofdletters ......................................... 47 opties .............................................. 55 Hoofdpersoon .. 17, 26, 28, 32, 56, 57, 61 htm-bestand ........................................ 21 HTML-bestand..................... 5, 28, 34, 76 Huwelijk voor schepenbank................. 16 Impost.................................... 8, 9, 46, 76 Index.................................................... 34 alleen index aanmaken ................... 34 bij geneagram ................................. 44 nummers uit .................................... 39 reductie ........................................... 40 ruw ........................................ 5, 34, 40 verzamelindex............................. 5, 34 Indexbestand bij probanden .................. 2 Indexering ............................................ 56 Instellen ............................................... 53 Instellingenbestand ......................... 2, 51 Interlinie ............................................... 27 Interne routines.................................... 53 Invulformulieren invulling bewaren .............................. 2 teksten veranderen ........................... 2 Ja/nee-routine ..................................... 53 Kalendergegevens .............................. 71 stilo novo ......................................... 55 Kapitaliseren ........................................ 47 Kekulé nummering ...................................... 31 von Stradonitz, Stephan.................. 77 Kind tussenvoegen/verplaatsen .......... 16 Kinderbestand ................................... 2, 3 Kindernummering ................................ 32 Kleine letters ........................................ 47 Kleurinstellingen .................................... 9 Klikblok teksten veranderen ........................... 2 uitvoeropties.................................... 10 uitvoeropties overslaan ................... 54 Knippen ............................................... 54 Knipperwachttijd .................................... 9 Koppelen ............................................. 48 Kwartierherhaling ................................ 31 Kwartierschema................................... 38 leeg ................................................. 39 Kwartierstaat............................ 31, 34, 44 afsplitsen ......................................... 48 grafisch ........................................... 44 programmacode.............................. 61 schematisch .................................... 38 Lege regels .............................. 27, 28, 55 Letterbreedte instellen ......................... 27 Letterhoogte instellen .......................... 27 Lettertypes ..................................... 11, 26 Literatuurbestand .................. 2, 4, 41, 51 Literatuurcode ..................................... 19 macrobestand...................................... 21 Macrobestand.............................. 2, 4, 60 Macro's ............................................ 4, 26 Marges ................................................ 27 Menuroutines ....................................... 53 Menustructuur ..................................... 65 Naar deelprogramma GEN.................. 53 Namen inkorten ................................... 43 Namenbestand ...................................... 4 Naschrift ............................ 26, 35, 54, 61 Nieuwe bladzij per gen./gezin ............. 32 Noten ................................................... 19 in naschrift....................................... 54 in titel......................................... 19, 54 in voorwoord ................................... 19 opmaak referenties ............. 26, 28, 57 Nummerlijst ..................................... 5, 34 afsplitsen ......................................... 48 bewerkingen ................................... 39 interval ............................................ 39 met de hand .................................... 39 personen m.b.v. .............................. 20
probanden m.b.v. ............................ 21 uit probandenbestand ..................... 39 uitdunnen ........................................ 39 uitvoeren ......................................... 34 vergroten ......................................... 39 Nummerreferentie ................... 20, 49, 58 Onbekende eega ................................. 16 Onbekende ouders .............................. 15 Onderbalk ............................................ 54 Onzekerheden ..................................... 59 uitvoeren ......................................... 57 vermelden ....................................... 55 Opmerkingen bij beroep ........................................ 20 dateren ............................................ 58 extern tekstbestand......................... 19 gezinsopmerking .... 17, 18, 33, 34, 49, 58 na/vooropmerking ........................... 17 persoons ......................................... 18 rubrieks ........................................... 18 soorten ............................................ 17 uitvoeren ................................... 56, 58 verschillend per uitvoersoort ........... 18 Opmerkingenbestand ............................ 2 Opnieuw .............................................. 53 Opslagsysteem familiebetrekkingen...... 3 Optiebeschrijvingen ............................. 55 Overige opties ..................................... 57 Pakket afsplitsen ................................. 48 Pakketten koppelen ............................. 48 parameterbestand ............................... 21 Parameterbestand ........................... 2, 53 inlezen......................................... 1, 57 maken ............................................... 6 plaats ................................................ 2 snel inlezen ....................................... 6 veranderen ................................ 1, 2, 6 Parenteel ................................. 31, 34, 39 afsplitsen ......................................... 48 grafisch (geneadiagram) ................. 44 koppelen ......................................... 48 programmacode.............................. 61 schematisch .................................... 39 Patroniem ...................... 3, 14, 37, 46, 59 Patroniemenbestand ............. 2, 3, 41, 48 Persoonsbestand .................................. 2 Persoonsblad invullen ......................... 14 Plaatjes ........................................ 5, 7, 11 Plaats invullen ..................................... 16 Plaats/datum........................................ 56 Plaatsbestand........................................ 2 Plaatsnaamvervanging ........................ 56 Plakken................................................ 54 Printer aanmelden bij Windows ........... 27 Probandenbestand ............................ 2, 4 Processorbelasting .............................. 57 Programmapakket ................................. 1 Rangnummer persoon ..................................... 14, 48 relatie ........................................ 16, 48 Rangnummeren................................... 48 Rechtermuisknop .............. 13, 16, 53, 54 Relatiebestand....................................... 2 Relatierangnummer ............................. 16 Relatiesoort ......................... 9, 15, 37, 59 Roepnaam ....................................... 3, 56 Rolverwisseling man/vrouw ........... 15, 48 RTF-bestand ....................................... 21 Ruw indexbestand ................................. 5 Samenhangscomponent ..................... 47 Samenwonen ........................................ 9 Schemabestand .................................. 62 Schermbestand ......................... 5, 35, 39 Schermletter font .................................................. 11 speciaal type ................................... 56 Schermuitvoer ..................................... 26 Schoonouders ..................................... 26 Selecteren ........................................... 54 Selectie ................................................ 36 Sibbe bepalen...................................... 47 Slottekst ............................................... 26
Snel instellen ....................................... 53 Sneltoetsen ............................. 12, 13, 53 Spatie beginspatie.......................... 16, 18, 20 harde spatie .............................. 75, 76 komma met spatie ........ 19, 37, 56, 58 Speciaal lettertype ......................... 26, 28 Speciale tekens ................. 13, 37, 52, 76 alineateken...................................... 13 apestaartje .. 4, 11, 13, 17, 19, 34, 48, 59, 60 dollar-teken ..................................... 13 hekje ............................................... 13 neerhaal .................................... 13, 19 onderstrepingsteken ....................... 13 ophaal ............................................. 22 rechtopstaand streepje .. ... 13, 17, 19, 22, 26, 49, 60 Stambestand ..................................... 2, 3 Stamlijst ............................................... 33 Stamreeks ............................... 31, 34, 55 grafisch (diagram) ........................... 43 langs andere lijn .............................. 33 Stamreeks grafisch (geneagram) ...................... 45 Stoppen ............................................... 53 Stoppenlijst .......................................... 32 Streeknaam ........... 16, 22, 37, 48, 55, 56 Streek-toevoegingenbestand ...... 2, 4, 41 Stroomstoring .................................. 1, 47 Synoniemen .................................... 4, 57 Synoniemenbestand.................. 2, 41, 60 Taal.............................................. 2, 8, 41 Tabel ................................................... 37 Excel 97 .......................................... 38 Tekstbestand ................................... 5, 51 extern .............................................. 19 GKW ........................................... 5, 61 omzetten ................................... 48, 52 Tekstbewerkingsconventies ................ 53 Tekstenbestand ........................... 2, 4, 41 Tekstkolom .......................................... 35 Terugverwijzingen ......................... 32, 57 Tijdrekening ......................................... 71 Titel ................................................ 19, 32 eigen titel....................... 26, 35, 54, 55 in geneadiagram ............................. 44 in GKW-bestand ............................. 61 Toetsroutine ........................................ 53 Tussenopmerking ............ 3, 8, 17, 18, 26 TXT-bestand........................................ 21 Typogram ............................................ 61 Uitvoeren *-gegevens ...................................... 57 adressen ........................................... 3 bloedverwantenlijnen ...................... 56 genealogie .................... 32, 55, 56, 57 geneaschema ................................. 39 gezinnen in andere lijn .................... 33 gezinsblad ................................. 34, 55 huwelijk zonder kinderen .......... 17, 33 index ......................................... 27, 34 index met prop. letter ...................... 34 kwartierschema............................... 35 kwartierstaat........................ 31, 55, 56 met huwelijksjaarlimiet .................... 32 naar schijf........................................ 28 naschrift .......................................... 26 nevenbestanden ............................. 41 nevengebeurtenis ..................... 17, 56 noten ............................... 4, 17, 26, 56 noten per gezin ............................... 32 onderdrukken .................................. 16 oudernamen in genealogie/parenteel ................................................... 58 parenteel ............................. 33, 55, 56 patroniemen .................................... 58 platte-tekstbewerking ...................... 41 rechtstreeks .................................... 26 relatie zonder kinderen ................... 33 schermbestand ............................... 39 stamreeks ........................... 33, 55, 56 ster handhaven ............................... 57 tabel ................................................ 37
- 80 -
verwantenlijnen ............................... 33 verzamelindex................................. 34 voorwoord ....................................... 35 UItvoeren kwartierschema............................... 38 Uitvoermedium .................................... 55 Uitvoeropties............................ 10, 53, 55 Uitvoerregelingen .......................... 26, 35 Vakinvulling dupliceren ........................ 12 Vensterbreedte .................................... 57 Vensterinstellingen ................................ 9 Verbindende teksten ............................. 2 globaal veranderen ........................... 9 in adressen ................................. 3, 16 in andere taal .................................... 2 individueel vervangen ..................... 17 Verbintenissenbestand ...................... 2, 3 Verstekinstellingen wijzigen................. 14 Vervangen ........................................... 47 beroepstekst ................................... 20 standaardtekst ................................ 17 uitvoertekst gebeurtenis .................. 17 Verwijsnummer.................................... 19 Volgend/vorig kind ......................... 14, 54 Volgorde kinderen/relaties ............. 15, 46 Volgorde naam voor/achter ................. 55 Voornamen .......................................... 49 als opmerking.................................... 3 bijkomende ................................. 3, 46 Voornamenbestand ..................... 2, 3, 41 Voortekst ............................................. 49 Voortitel ................................................. 3 Voorwoord ......................... 26, 32, 54, 55 Weduwe/weduwnaar ........................... 48 Wenken ............................................... 75 WINKWAST......................................... 52 Wissen................................................. 47 ondeugdelijke tak ............................ 47 persoons- en relatiebladen ............. 47 tekst .......................................... 53, 57 Woordafbreking ................................... 61 in uitvoer ......................................... 56 Woordenlijst......................................... 76 Zamelnaam ............................... 3, 14, 75 in probandenbestand ................ 14, 24 Zamelnamenbestand................... 2, 3, 41 Zoeken ................................................ 33 in schermuitvoer.............................. 27 naamvarianten ................................ 22 personen/relaties ............................ 22
