Zoektocht naar evenwicht
Guy Lorent, Coördinator Cerenah
Cerenah Centrum voor psycho-neurologische behandeling
Cerenah
Cerenah
Centrum voor psycho-neurologische behandeling Psycho-immunologie Psycho-geriatrie Psycho-oncologie Psycho-cardiologie Psycho-chirurgie Psycho-neurologie
Psycho-neurologie
Psycho-neurologie = Psychologische/psychiatrische begeleiding van de gevolgen van een neurologische aandoening.
Psycho-neurologie
Klinisch herstel
Psychoneurologische behandeling Verwerking
Zoektocht naar evenwicht
Cerenah een kwestie van evenwicht
1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care 5. Therapeutische hardnekkigheid en uitgedaagd worden bij moeilijk behandelbaar gedrag
Evenwicht 1
Cerenah
1. Evenwicht tussen functioneel aanbod en categorische groepen - Makkelijk omschrijfbare groepen - Zinvolle groepen: Revalidatie + Therapeutisch
Evenwicht 1
NAH
Niet Aangeboren Hersenaandoeningen brede betekenis
• • • •
Degeneratieve aandoening Ziekte van Huntington NAH Syndroom van Wernicke Korsakov
Ceranah
CR 1: verwardheid en desoriëntatie.
Ceranah
CR 1: verwardheid en desoriëntatie. CR 2: verwerking, depressie, gedragsproblemen bij mensen met een hersenaandoening.
Ceranah
CR 1: verwardheid en desoriëntatie. CR 2: verwerking, depressie, gedragsproblemen bij mensen met een hersenaandoening. CRK: personen met geheugenproblemen en executief dysfunctioneren.
4 fasen
Fase 1
• Orientatie • Veiligheid • Betrokkenheid
4 fasen
Fase 1 • Orientatie • Veiligheid • Betrokkenheid
Fase 2 • Functietraining • Regeneratie • Structureren
4 fasen
Fase 1 • Orientatie • Veiligheid • Betrokkenheid
Fase 2 • Functietraining • Regeneratie • Structureren
Fase 3 • Reorganisatie • Adaptatie • Compensatie • Strategietraining
4 fasen
Fase 1 • Orientatie • Veiligheid • Betrokkenheid
Fase 2 • Functietraining • Regeneratie • Structureren
Fase 3 • Reorganisatie • Adaptatie • Compensatie • Strategietraining
Fase 4 • Participatie • Nieuwe rollen • Werk • Vrije tijd • Wonen
4 fasen
CR 1
Fase 1 • Orientatie • Veiligheid • Betrokkenheid
Fase 2 • Functietraining • Regeneratie • Structureren
Fase 3 • Reorganisatie • Adaptatie • Compensatie • Strategietraining
Fase 4 • Participatie • Nieuwe rollen • Werk • Vrije tijd • Wonen
4 fasen
CR 2 CR 1
Fase 1 • Orientatie • Veiligheid • Betrokkenheid
Fase 2 • Functietraining • Regeneratie • Structureren
Fase 3 • Reorganisatie • Adaptatie • Compensatie • Strategietraining
Fase 4 • Participatie • Nieuwe rollen • Werk • Vrije tijd • Wonen
4 fasen
CR 2 CR 1
Fase 1 • Orientatie • Veiligheid • Betrokkenheid
CRK
Fase 2 • Functietraining • Regeneratie • Structureren
Fase 3 • Reorganisatie • Adaptatie • Compensatie • Strategietraining
Fase 4 • Participatie • Nieuwe rollen • Werk • Vrije tijd • Wonen
4 fasen
Fase 1 • Overweldigd door aandoening
Fase 2
Fase 3
• Worstelen met • Leven met aandoening aandoening
Fase 4 • Leven voorbij de aandoening
(Cheryl Gagne, 2004)
Cerenah een kwestie van evenwicht
1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp
Evenwicht 2
• Grote nood aan psychiatrische ondersteuning bij mensen met niet aangeboren hersenaandoening
Chronische zorgbehoeften bij personen met een niet- aangeboren hersenletsel (NAH) tussen 18 en 65 jaar (KCE Studie 51A, 2007) 3 subgroepen zware zorglast: • fysiek zwaar afhankelijke personen met geassocieerde cognitieve beperkingen die intensieve verpleegkundige zorg nodig hebben (o.a. gastrostomie, canule, …): nood 24/24u nursing zorg • personen met ernstige gedragsproblemen, al dan met fysieke en cognitieve beperkingen: enorme belasting personeel en andere bewoners; nood hoge bestaffing en gespecialiseerde opleiding in aanpak • ernstig verwarde en gedesorienteerde personen die continue supervisie vereisen wegens o.a. ronddolen, vooral bij weinig of geen fysieke en mobiliteitsbeperkingen.
Chronische zorgbehoeften bij personen met een niet- aangeboren hersenletsel (NAH) tussen 18 en 65 jaar (KCE Studie 51A, 2007)
Epidemiologie: gedragsproblemen agressie • problemen met zelfcontrole en -beheersing • incidentie: 25-70% • jaarlijkse incidentie in Belgie: ongeveer 75 nieuwe gevallen per jaar
Gedrags- en emotionele problemen bij NAH bewoners (KCE studie, 2007)
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
Gedragsproblemen
Emotionele problemen
VF %
23,8%
21,1%
RVT %
40,7%
49,4%
Evenwicht 2
• Grote nood aan psychiatrische ondersteuning bij mensen met niet aangeboren hersenaandoening • Beperkte middelen voor een dubbele opdracht
Selectie bij opname rekening houden met draagkracht personeel en patiënten Met beoogde kwaliteit van zorg.
Cerenah een kwestie van evenwicht
1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning
Evenwicht 3
Evenwicht tussen volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning
Evenwicht 3
Cerenah een kwestie van evenwicht
1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care
Evenwicht 4
Evenwicht tussen
Best possible care - Optimal care Rekening houden met: - Evoluties in gezondheidszorg - Economische realiteit - Opnamedruk - Wensen patiënt en omgeving
Evenwicht 4
Evenwicht tussen
Best possible care - Optimal care Resolutie in • Aanbieden van vorming (=missie) • Engageren in samenwerkingen
Samenwerkingen
samenwerkingen
Vzw Stijn
Platform NAH
WZC Bethlehem
Samen huizen vzw Kenniskring NAH
VZW Walden
Liaison GHB
Cerenah
Huntington Conventie Huntington Liga
Korsakov Kenniscentrum
Supportteam NAH
Samenwerkings verband NAH
Cerenah een kwestie van evenwicht
1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care 5. Therapeutische hardnekkigheid en uitgedaagd worden bij moeilijk behandelbaar gedrag
Evenwicht 5
Mythe: gedrag bij NAH is onbehandelbaar (Vb: impulscontrole, anosognosie, gebrek aan empathie, ..)
Gedreven zoektocht naar behandelmethodes Risico op te lang doorbehandelen.
Cerenah een kwestie van evenwicht
1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care 5. Therapeutische hardnekkigheid en uitgedaagd worden bij moeilijk behandelbaar gedrag
Besluit
samenvattend
Binnen problematiek van NAH nog veel meer uitgedaagde evenwichten Mens in zijn totaliteit ingebed in een eigen context Evenwicht tussen mensgerichtheid en ziektegerichtheid steeds evalueren
Ziekte van Huntington
Dr. Dirk Liessens psychiater
1872 George Huntington • Eerste beschrijving van de ziekte • Neurologie • Psychiatrie
1967 Marjorie Guthrie • Eerste familie-vereniging
1974 Huntington Liga België • Franz Baro, Herman Van den Berghe, Jan De Saedeleer, Bea De Schepper, Eerste werking in het UPC St. Kamillus • Franz Baro • René Dom • Michel Malfroid
1980 Project voor Huntington • In kaart brengen van alle families • Stamboomgegevens • Sociale dienst in Bierbeek
1983 Genetisch defect • Dominant erfelijk • Chromosoom 4 • Diagnostiek door familie, observatie en neuropsychologie. • Genetisch via familielid
1993 CAG-repeat • Preventieve test • Diagnostische test • Start neurobiologisch onderzoek • Hoop op disease modifying treatment
1993 Kliniek ‘Krijkelberg’ • AOP en AGP • RKS en RGP
1999 Home Marjorie • Categorale zorg • Uitbreiding naar 26 plaatsen
2003 EHDN • • • •
Registry Bundelen van wetenschappelijk onderzoek 2015 samen met USA: enroll-HD UZ Gasthuisberg - UPC St. Kamillus
2009 Conventie RIZIV • • • •
Expertisecentrum Samenwerking met RVT’s Bijkomende conventie 2015 tweede expertisecentrum
2015 AOP – acute organische psychiatrie wordt CERENAH – CR 2 • • • •
30 bedden Ziekte van Huntington NAH Ziekte van Korsakoff
2015 CERENAH – CR 2 • • • •
Veiligheid en geborgenheid Functieherstel fysiek – cognitief – executief Aanpassing en activatie Participatie wonen – werken – vrije tijd - relaties
2015 CERENAH – CR 2 • • • •
Patiënt en betrokkenen Verregaande inschatting van de fenomenologie Emotionele verwerking in alle fases Aandacht voor identiteit en zelfbeeld
2015 CERENAH – CR 2 • Antonovski : salutogenese en empowerment • Comprehensability • Managability • Meaningfullness
Afdeling CRK: revalidatie bij Korsakovsyndroom en aanverwanten Dr. Veerle Wils, psychiater
Opnamecriteria • Geheugenstoornis en/of executieve functiemoeilijkheden, alcoholgerelateerd of t.g.v. andere neurologische aandoening • • • •
Revalidatievraag / -potentieel Open deur aankunnen Minimale zelfstandige mobiliteit Afwezigheid van sterke hunkering naar alcohol en andere middelen
Afdeling CRK • • • •
27 bedden (woonunit 5),10 tal stoelen Leeftijd: 39-62j, vooral 45-55j 75% mannen, 25% vrouwen Verblijfsduur: mediaan: 1,1 jaar (gem. 2,9 jaar) (cijfers sept 2013, invloed van enkele zeer lange verblijvers)
Wernicke-Korsakov • Acuut beeld: Wernicke encephalopathie • Gangmoeilijkheden (cerebellaire ataxie) • Oogbewegingsstoornissen (oogspierverlamming, nystagmus) • Verwardheid, sufheid (delier) • Chronisch beeld: Korsakov syndroom • Geheugenmoeilijkheden • Apathie/executieve functiestoornis • (Lichte ataxie)
Ontstaan • Thiamine of vit B1 tekort, door malnutritie/malabsorptie/toegenomen gebruik: alcoholisme, anorexie, hyperemesis …. • Kleine bloedingen in en rond derde ventrikel en aquaduct, vierde ventrikelbodem, thalamuskernen, corpora mamillaria, hersenstam en cerebellum • Beschadiging voorste thalamuskernen cruciaal voor kenmerkende geheugenstoornissen
Geheugenstoornissen bij Korsakov • Expliciete geheugen gestoord • Anterograad en retrograad (hippocampale circuit) • Episodisch veel meer dan semantisch • Impliciete geheugen grotendeels gespaard • (basale ganglia en cerebellum)
Centraal executieve stoornissen • • • •
Problemen bij het initiëren van gedrag Problemen met plannen en bijstellen van gedrag Beperkt besef van tekorten/beperkt inzicht Confabulaties (eerder organisatiedefect dan geheugenprobleem) • (Problemen met stoppen of afremmen van gedrag, vooral bij de zeer ernstige vormen) • Mediodorsale thalamuskernen/(cerebellum)
Kwetsbare fysieke toestand • • • • • •
Lever, pancreas, slokdarm/maag Cardiovasculair, longkanker (roken) Kanker mond, slokdarm, keel (alcohol en roken) Polyneuropathie, (neuropathie n.opticus) Ataxie: verhoogd valrisico Hersenschade en gecompliceerde fracturen door valpartijen en onttrekkingsinsulten • (Osteoporose)
Benadering • Empathisch-directief • Info: 4 K’s kort, konkreet, kontinu, konsequent • Foutloos leren
Medisch-psychiatrische behandeling • Sec. psychiatrische stoornissen: depressie, angst, paranoïde reacties, uitgesproken ontremming … • Vooraf bestaande psychiatrische stoornissen • Bipolaire stoornis en recidiverende depressies • (Borderline) persoonlijkheidsproblematiek • Andere middelenafhankelijkheid of -misbruik
Multidisciplinaire revalidatie • Compenseren voor geheugenstoornis: • Aanpassen omgeving • Hulpmiddelen leren gebruiken: agenda, horloge of GSM met alarm, wekker, informatiebord, routebeschrijvingen, stappenplannen (“vaardigheden stapsgewijs”)… • Optimaal leren benutten resterende geheugencapaciteit Leren is vooral impliciet leren: trainen door concrete en steeds herhaalde oefeningen Stapsgewijs, foutloos leren, concreet en met korte instructies, gebruik makend van “vanishing cues”
Agendatraining • “Klassikale individuele agendatraining”: • Schema van de inhoud van de agenda • Pers. gegevens/weekschema/afspraken/index inoefenen à rato van 3/week, tot 20 sessies • Foutloos leren, “vanishing cues” • Vraag en antwoord • Weet-vragen: zijn alle op te zoeken in weekschema • Doe-vragen • 24 uurs ROT op de afdeling en in contact met alle medewerkers
Multidisciplinaire revalidatie • PMT: individuele fitness, wandelen, relaxatie, bewegingsspelen • Kinesitherapie • Algemene cognitieve stimulatie (denkspelen …) • Handwerk, arbeid in semi-industriële ateliers, in zorgboerderij… • (Ontwikkelen nieuwe hobby: keramiek …) • Woontraining in kleine woonunit (5 pers) • Arbeidstrajectbegeleiding
Na de opname • 45% naar voorziening met 24uurs-toezicht (PVT, WZC) • 10% naar Begeleid Wonen • 45% naar huis (mantelzorg, thuisbegeleiding, dagkliniek, uitzonderlijk terug aan het werk …)
Toekomstplannen • Verbeteren rookstopbegeleiding • Affectregulatie: hartcoherentiefeedback? • WONEN: bijkomend Korsakov-huis?, samenwerkingsverbanden; outreach-team? • Dialogisch/meerstemmig vergaderen en rapporteren • Families en KOPP
Niet Aangeboren Hersenletsel
Guy Lorent, Klinisch Neuropsycholoog
Accenten
Enkele accenten in onze benadering
Centraal = verwerkingsproces
Klinisch herstel
verwerkingsproces
Klinisch herstel
Persoonlijk herstel
verwerkingsproces
Psychoneurologische behandeling
verwerkingsproces
verwerkingsproces
Spanning tussen terugkeren naar wie men was en investeren in wie men is
verwerkingsproces
Spanning tussen revalidatie en aanvaarding
verwerkingsproces Resolutie
herdefiniëren re - validatie
verwerkingsproces
Verwerking
Doel van verwerking = aanvaarding Drie componenten (Risdon,2003) 1. Genezing moet niet dadelijk verwacht worden 2. Richten op andere aspecten van het leven dan de ziekte 3. Aanvaarding niet zien als einde van een zinvol leven, maar engageren in zoektocht om andere invulling van waarden te vinden..
verwerkingsproces
Dimensies van bestaan
Waarden
Fysisch
Sociaal
Psychisch
Spiritueel
Veiligheid Comfort Genot Gezondheid Schoonheid …
Aanzien Erkenning Succes Zorgen Vriendschap …
Zelfkennis Zelfactualisatie Autonomie Vrijheid …
Hogere idealen Zingevingsysteem Geloof Spirituele waarden Ultieme betekenis …
Bron: Koen de Fruyt, Mia Leijssen
Beïnvloedende factoren bij NAH
Hersenletsel Omgeving
Leerproces Beleving Gedrag Somatiek
Emotie
Waarden
Persoonlijk heid
Interdisciplinaire werking
Interdisciplinair
Complexere problemen vragen om interdisciplinaire werking
Interdisciplinaire werking
Interdisciplinair
Doelen interdisciplinariteit: • Hogere effectiviteit van enkelvoudige doelen (vb transfers, houding, impulscontrole, emotionele training, uitspraak,..)
• Verdelen van krachten bij complexe doelen (vb.: impulscontrole, emotionele training, ADL zelfstandigheid: kiné transfers, ergo: hulpmiddelen, psycho, benadering: vpk integratie,..)
Interdisciplinair
Uitdaging
Interdisciplinair omwille van moeilijk te behandelen gedrag (Impulscontrole, anosognosie, empathie,..) Verschillende therapievormen installeren om mensen te bereiken. Therapievormen met verschillend bereik. Activiteitgericht Samenwerkingsgericht Creatief Multimodaal Zelf-reflexie
Interdisciplinair en innovatie
Uitdaging
Experimenteren en blijven zoeken naar nieuwe behandelmethodes: Integrated Psychological Therapy Adventure therapy Sociale Emotionele Training ... Om tegemoet te komen aan diversiteit en bijzondere noden bij mensen met NAH
Innovatie
Innovatie
Inspanningen in het zoeken naar hulpmiddelen op maat: • Cognitieve: Bleuassist, Viamigo, Watchminder • Gedrag: ...
Therapeutische aanpassingen
Gevolgen van regie aanvaarden Psychotherapeutisch proces vraagt aanpassingen: • Rekening houden met: – Geheugen: neerslag gesprekken – Beperkte aandacht/afleidbaarheid – Executieve problemen – Beeldspraak – Contextafhankelijkheid van gedrag
• Sneller inschakelen betrokkenen • Regelmatig psycho-educatie voorzien • Meer structuur in gesprek brengen
Therapeutische aanpassingen
Gevolgen van regie aanvaarden Psychotherapeutisch proces vraagt aanpassingen: • Combinatie van werken aan verwerking en aanpakken NAH-gerelateerde thema’s • Thema’s: – Angst en vermijdingsgedrag – Depressie, zowel identiteitsgebonden als uitputtingsdepressies – Impulscontrole – Sociaal cognitieve moeilijkheden, verstoorde communicatie – Machteloosheid, wantrouwen – Laag zelfbeeld
Therapeutische aanpassingen
Gevolgen van regie aanvaarden Psychotherapeutisch proces vraagt aanpassingen: • Zoeken naar succeservaringen vs incasseren van beperkingen • Heb aandacht voor identiteitsbeschrijvende gebeurtenissen, focus op vandaag • Vaardigheidstrainingen • Weg zoeken doorheen beperkt ziekteïnzicht
Psycho-neurologie
Gevolgen van regie aanvaarden Dank u
Een verblijf op Cerenah 1 (CR 1)
Dr. Katrien Vanwezer, psychiater
Een verblijf op Cerenah 1 • 30 bedden • Opnames: • 2013: 64 ex. + 11 in. • 2014: 67 ex. + 17 in. • Personeelsleden: • 24u perm. (‘15): 17,55 FTE (gem.) • Therapeuten (‘15): 3,15 FTE (gem.)
Een verblijf op Cerenah 1
Ooit geweest Lang geleden Toen een heldere geest Nu een troebel heden
Wie verblijft hier? • Personen met hersenaandoening (NAH) waar verwardheid en desoriëntatie op de voorgrond staan. • Moeilijk hanteerbaar gedrag • Somatische zorg • Leeftijd speelt geen rol maar …
Wie verblijft hier? • NAH • • • • • •
Letsel door ongeval Letsel na bloeding of CVA Hersenbeschadiging door infectie, tumor Hersenbeschadiging door anoxie Hersenbeschadiging door middelenmisbruik En ook: neurodegeneratieve aandoeningen of congenitale aandoeningen die op latere leeftijd een hersenaantasting geven
Wie verblijft hier? • • • •
Acute toestandsbeelden: patienten doorverwezen uit AZ Semi-acute toestandsbeelden: bv. verlengd delier Chronische beelden: bv. onhoudbare thuissituatie Time-outs bij crisissituaties
Wat gebeurt hier? • De behandeling is ondersteunend, zorgend, oriënterend, niet de gestructureerde therapie staat centraal maar elk contact heeft een therapeutische functie. Het creeëren van een veilige comfortabele omgeving zonder de revalidatie uit het oog te verliezen.
Wat gebeurt hier? • Uitdaging aangaan om voor elke individuele patiënt een aanpak te formuleren om hem zo snel mogelijk georiënteerd te krijgen en de emotionele impact van de verwarde periode zo beperkt mogelijk te houden.
Wat gebeurt hier? • Oriëntatie • Naambordje aan de kamerdeur, vertrouwde objecten in de kamer • Goed zichtbare oriënterende hulpmiddelen op verschillende plaatsen zoals klok, kalender, binnentuin • Labels of afbeeldingen op deuren van badkamer en toilet • Correcte informatie herhalen • Spullen op een vaste plaats, vaste kastindeling • Veel herhalen, weerkerende routines • Werken met lijstjes, agenda
Wat gebeurt hier? • Drie grote pijlers: 1. Belevingsgerichte zorg 2. Gedragsrevalidatie 3. Diagnostiek en therapie
Belevingsgerichte zorg
Geestelijke kracht is zonder woorden zeggen wat de pijn verzacht zonder uit te leggen
Belevingsgerichte zorg • Mensen met dementie begeleiden in het omgaan met de cognitieve, emotionele en sociale gevolgen van de ziekte door aan te sluiten bij hun individuele mogelijkheden en subjectieve beleving (Dröes et al, 2003) • Doel: verhogen van het welbevinden en kwaliteit van leven
Belevingsgerichte zorg • Kijkt naar de hele persoon, niet alleen naar de aangetaste hersenen • Richt zich op de overgebleven functies emoties en cognitieve vaardigheden, niet op de verloren functies • Kijkt naar de persoon binnen de context van zijn relaties en familie (De Lange, 2004)
Belevingsgerichte zorg • Concreet: • Belang van contact met de familie en zorgnetnetwerk om zicht te krijgen op de levensloop en belangrijke gebeurtenissen • Geen bandwerk in de verzorging • Individueel therapieplan aangepast aan de mogelijkheden van patiënt
Belevingsgerichte zorg • Inspraak van patiënt, behandel een volwassene als volwassene, geen betutteling • Neem niet over, doe samen • Feedback en complimenten zijn belangrijk • Keuzes aanbieden • Fixatie arm beleid, gebruik maken van hulpmiddelen • Sederende medicatie dagelijks evalueren
Fixatie-arm en hulpmiddelen • • • • • • •
Bed laag, geen sponden, matras naast bed Camerabewaking, sensoren Halve deur Huntingtonzetel Heupprotectoren Ballendeken Zitzak
Fixatie-arm en hulpmiddelen
Ballendeken • Theorie van sensorische integratie (A. Jean-Ayres) • Stimulatie tastzin van spieren en gewrichten geven signalen naar CZS rustgevend, beter lichaamsgevoel
Fixatie-arm en hulpmiddelen
Zitzak • Volgens zelfde principe als ballendeken
Fixatie-arm en hulpmiddelen
Heupprotectoren
Fixatie-arm en hulpmiddelen
Huntingtonzetel • Door positie patiënt voorkomt dit doorligwonden • Door positie patiënt vermindert het onrust en drang om steeds op te staan.
Gedragsrevalidatie • Bemeesteren van een aantal gedragingen die voor een patiënt belangrijk zijn en hierdoor bekomen dat het moeilijk hanteerbaar gedrag voor de patiënt minder nodig is om zijn doel te bereiken
Gedragsrevalidatie • Moeilijk hanteerbaar gedrag • Onrust en agitatie • Lage frustratie tolerantie, prikkelbaarheid • Apathie en initiatiefverlies • Ontremd gedrag: impulsiviteit, verminderde zelfcontrole, risico gedrag • Sociaal onaangepaste handelingen • Aandachtzoekend gedrag • Wantrouwen, achterdocht
Gedragsrevalidatie • • • • • • • •
Aanleiding, oorzaak zoeken Uitlokkers opsporen en vermijden Klare grenzen zonder de nadruk op de regels Overprikkeling, stress vermijden Repetities in het dagritme Medicatie Niet in discussie gaan, afleiden Ongewenst gedrag negeren, negatieve aandacht niet bekrachtigen
Gedragsrevalidatie
• Gedragsrevalidatie en belevingsgerichte zorg sluiten elkaar niet uit • Soms zoeken naar een goed evenwicht • Wekelijkse team intervisies om aanpak af te spreken
Diagnostiek en therapie • Indien diagnose niet duidelijk is: • Klinische observaties van hele team (ergo, kiné, psychologen, arts, verpleging, sociale assistente) • Verzamelen gegevens voorgeschiedenis • Neuropsychologisch testonderzoek • Aanvullende beeldvorming • Duur: 6 weken
Diagnostiek en therapie • Therapieprogramma wordt steeds op maat aangeboden volgens nood • Aantal laagdrempelige groepstherapieën: • Denkoefeningen (verschillende groepen volgens sterkte) • Actua • Psychomotore therapie (ochtendgym, kegelen, wandeling, relaxatie) • Ergotherapie (kooksessies)
Diagnostiek en therapie • Individuele therapie op maat • Kiné (motorische revalidatie, behoud van functies, comfort) • Cognitieve oefeningen (reminiscentie, oefeningen gericht op specifieke uitval) • Gesprekstherapie (individueel of met systeem) • Psycho-educatie • Logopedie • Aroma- en lichttherapie
Diagnostiek en therapie • Na 6 weken • Diagnose wordt in team besproken ikv verdere toekomstmogelijkheden • Uitgebreide bespreking met patiënt en familie • Oriëntatie naar huis (eventueel met extra omkadering), naar aangepaste woonvorm (WZC, VAPH), naar een vervolgafdeling, verderzetting hospitalisatie met streven naar een maximale duur van 6 maanden.
Nabeschouwingen
Dr. Dirk Liessens, beleidsarts Cerenah
Evenwichten
Evenwichten
Mens – patiënt – cliënt partner en mens
Evenwichten
Functieherstel en aanpassen en integratie
Evenwichten
• • • • • •
fysieke problemen en cognitieve symptomen en executieve mogelijkheden en emotionele weerslag en sociale en maatschappelijke gevolgen en spirituele en existentiële gevolgen
Evenwichten
Wat we kunnen en niet kunnen Onmogelijke opdracht op eerste zicht Hoop en machteloosheid Verlangen en realiteit Vechten en aanvaarden
Evenwichten
Verleden en toekomst Krachten van buiten af Beperkingen Uitdagingen
Evenwichten
Carl Jaspers : Erklären Verstehen Professionalisme Zorgzaamheid
Evenwichten
Bedankt
