1
Foto: Tania Huypens
23 oktober 2015 · A K T I E F
23 OKTOBER 2015
AKTIEF Grootouderskatern van de Gezinsbond
Grootouder, vertel je verhaal De Gezinsbond wil via een grootscheepse bevraging de relatie ‘grootouders en kleinkinderen’ onder de loep nemen. Deel je met de kleinkinderen geheimpjes? Help je hen bij het huiswerk? Ga je wel eens samen op vakantie? Vorig jaar reikten de Gezinsbond en Die Keure voor het eerst de BOF-awards uit. BOF staat voor ‘Best Opa/Oma Forever’. Daarmee werd de enthousiaste inzet van grootouders voor hun kleinkinderen op een fijne manier in de kijker gezet. Ruim 30.000 kinderen uit duizend klassen in Vlaanderen en Brussel deden mee. Het warme gebeuren van de eerste awarduitreiking voor de beste oma/opa inspireerde de organisatoren om deze campagne nog ruimer te delen met de leden en vrijwilligers van de Gezinsbond. We willen via een grootschalige enquête graag horen wat grootouders écht vinden van die kleinkinderen. Zijn ze een bron van levensvreugde of is er soms ook verborgen verdriet? Aan de hand van een eenvoudige vragenlijst vertel je ons waarom je graag grootouder bent, of waarmee je het moeilijk hebt … Oma, opa, grijp je kans. Vertel jouw eigen verhaal. Dankzij jouw inbreng wordt ‘Grootouders uit de duizend’ opnieuw een campagne om in te lijsten.
Het enquêteformulier vind je via www.gezinsbond.be/grootoudersbevraging
222_DB_12345_43.indd 1
Kathleen Aerts, auteur van ‘Voor altijd mijn mama’ (Lannoo) komt naar de Grootoudersontmoeting (zie pag. 3)
Zeker lezen
Column Willem Vermandere ........... p. 2 Wonen: nu nadenken over later ....... p. 2 Grootoudersinterview ..................... p. 4-5 Wie betaalt het WZC ........................ p. 6-7 Appstublieft.......................................... p. 7
‘Aktief’ is een uitgave van de Grootouders- en Seniorenactie van de Gezinsbond en verschijnt vier keer per jaar als bijlage bij De Bond. Troonstraat 125, 1050 Brussel, tel. 02-507.89.45,
[email protected] Coördinatie: Ronny De Schuyter. Werkten mee aan dit nummer: Ronny De Schuyter, Geert Van Hecke, Willem Vermandere, Mathias Algoet, Kristof D’hanens, Philip Windey en Luc Wouters Eindredactie: Jef Bergmans Lay-out: Tessa De Ceuninck
20/10/2015 12:37:58
2 A K T I E F · 23 oktober 2015 50+ en wonen
De Duitse klarinet Vader en moeder, nonkels en tantes zijn allemaal gestorven. Onze nicht Mady, ook al de tachtig gepasseerd, is nu de oudste van onze familie. Een geestige, wijze, dappere vrouw, ten tijde van expo 58 met hare vent naar Canada geëmigreerd. We schrijven nog altijd brieven naar mekaar en ze telefoneert ook wel eens om een beetje “Vlams” te kunnen “klappen”. Dan hoor ik oude uitdrukkingen die wij hier al lang niet meer zeggen. Ze zit ook nog vol verhalen over haar kindertijd en die gruwelijke oorlog, toen Kortrijk gebombardeerd werd. “We zaten er midden in, ‘t was al kapot, maar w’ hen ‘t overleefd”. Wie ook eindeloos verhalen wist te vertellen over de laatste oorlog, dat was onze nonkel Roger. Nu krijg ik deze morgen van Mady een brief over nonkel Roger. En ik ben d’r nie goe van! Ge moet weten dat nonkel bij ons woonde, in zijn eigen simpele kamer, maar vooral in zijn eigen wereld, de wereld van vroeger welteverstaan. Nonkel had geen toekomst, maar jaar na jaar meer en meer verleden. Die nonkel was een apart geval. Hij dronk niet, smoorde niet en keek nooit naar de meiskes. Hij was vaders knecht in de wagenmakerij. Nooit getrouwd. Aan tafel vertelde hij oude histories van ‘t dorp, en altijd weer kwam hij met zijn verhaal terecht in zijn oorlogstijd in Duitsland. Ons vader zei weinig, nonkel des te meer. Zonder woord at vader zijn soep en zijn patatten, bekeek nog vijf minuten de gazet en “ju”, weer vooruit aan ‘t werk. Maar vader leerde mij wel klarinet spelen. Toen ik in ‘t eerste studiejaar zat kon ik al een “airke” blazen. Zo ben ik in onze dorpsharmonie van Lauwe beland en de klarinet heeft me nooit meer verlaten. Een eigen instrument had niemand, alles was eigendom van de koninklijke harmonie Sint Cecilia. Maar nonkel, die ook een heel klein beetje klarinet kon spelen, die had verdorie een eigen instrument, een speciale klarinet, meegebracht uit Duitsland, toen hij daar binst den oorlog verplicht tewerkgesteld was. “Voorzichtig ventje, laat ze niet vallen!” Ik mocht daar wel eens een paar noten op blazen, maar dan stak nonkel ze weer heel voorzichtig weg in een zwart kistje, in zijn kleerkast, tussen zijn hemden en ondergoed. Perfect geïsoleerd tegen koude, warmte en vocht heeft die klarinet daar ongeveer zeventig jaar verborgen gezeten. Maar nu komt het! Een paar maanden voor zijn dood komt nonkel hier aan de deur kloppen, met een pakje onder de arm, een pakje in een doodgewone gazet gedraaid. ‘t Is niet mogelijk ... dat zwart kistje ... die klarinet! Die bestaat nog! Er ontbrak een klein tamponneke, dat was vlug hersteld, een nieuw rietje erop en na een stilte van vijfenzestig jaar begon die klarinet weer te zingen. “Hé” zei ik, “maar dat is een instrument om Joodse klezmer op te spelen, ‘Nigunim’ noemen ze dat ... ‘liedjes zonder woorden’. Hoor ze eens janken, lachen en wenen.” Nonkel zei geen woord, maar er scheen een heel vreemd licht in zijn ogen, alsof hij van een grote zorg verlost was. De klarinet was in veilige handen. Twee maanden later is nonkel gestorven. Hij heeft het geheim van die klarinet meegenomen in zijn graf. Ik heb onze grote klarinetvirtuoos Walter Boeykens hier nog over de vloer gehad en hij was verrukt over dat mooie instrument, “Kijk”, zei hij, “die kwaliteit van ebbenhout hebben we nu niet meer”. Deze morgen kwam dus die brief van Mady uit Canada. “Willem, die Duitse klarinet van nonkel heeft ie gekregen binst den oorlog van een Joodse doktersweduwe. Haar zoon, een jongen van zeventien (toen precies nonkels leeftijd) was al goed aan ‘t spelen op dat instrument, maar op een dag hebben ze hem uit zijn klas op school weggehaald samen met nog enkele klasgenoten en niemand wist waar ze naartoe waren en niemand heeft ooit nog iets van hen gehoord ... die klarinet mag niet kapot ...” – “Roger bitte, nehmen Sie das Instrument mit”, “zorg er voor, speel er op, ‘t is mijn zoon die zal wenen en zingen.” Ik wil maar zeggen dat ik er niet goed van ben. Ik wist het al lang. Die klarinet zit vol heimwee en heel veel verdriet. Maar als ge er goed op blaast, dan kan ze u heel diep troosten.
222_DB_12345_43.indd 2
Wonen: nu nadenken over later Als vijftigplusser hoop je nog lang in goede gezondheid te kunnen genieten van de jaren die voor je liggen. En dat liefst op je vertrouwde stek. Maar tussen wens en werkelijkheid gaapt soms een diepe kloof. Of stuur je zelf het scenario?
Illustratie: WIG
Column · Willem Vermandere
Nogal wat vijftigplussers dragen mee de zorg voor hun ouder(s). Dat kan de aanleiding zijn om even stil te staan bij de eigen leefsituatie. Uit onderzoek blijkt dat ieder van ons zo lang mogelijk in de vertrouwde omgeving wil wonen, maar is dat ook wenselijk? Misschien is het wel comfortabeler toeven in een kleiner huis, dichter bij diensten en mogelijke zorgverstrekkers? Eén zaligmakende keuze bestaat er niet. Het is al een flinke stap vooruit indien je op een bepaald ogenblik jezelf een aantal vragen stelt. Vragen die zeker op het lijstje voorkomen: waarmee hou ik rekening om tot een weloverwogen besluit te komen? Wie kan mij daarbij adviseren of begeleiden? Waar vind ik concrete informatie? Welke impact heeft het voor mijn contact met de (klein)kinderen en hoe bespreek ik dat met hen?
Beleidsproject wordt vorming De Gezinsbond engageert zich in haar Beleidsproject 2014-2019 om het thema 'ouderen en wonen' ernstig te nemen. Daarom starten we met een nieuw vormingsaanbod voor vijftigplussers. Tijdens het vormingstraject willen we informeren over diverse woonmogelijkheden en beogen we een actieve betrokkenheid van de deelnemers. Bedoeling is om vragen en suggesties met mekaar uit te wisselen aan de hand van concrete voorbeelden.
Proeftuinen Om dat laatste effectief waar te maken, doen we beroep op de ervaring van onze lezers. Heb jij veranderingen doorgevoerd met het oog op aangepast comfort? Ben je verhuisd om dichter bij diensten en voorzieningen te wonen? Heb je een oplossing gevonden om leegstaande kamers een tweede leven te geven? Woon je met andere ouderen onder één dak zodat L.W/R.D.S je aandacht en zorg beter kan delen?
In het voorjaar van 2016 wil de Gezinsbond ‘Proeftuinen’ organiseren. Deze proefplekken situeren zich bij voorkeur … ‘ten huize van’. Zo komen de keuzes van de bewoners concreet in beeld. Staat jouw deur voor zo’n inkijk open? Heb je zelf al een aantal keuzes gemaakt en wil je die ter plekke delen met anderen? Laat het ons weten via
[email protected] of telefonisch via 02-507.89.45. We mikken op een frisse variatie van verrassende voorbeelden. Wij zorgen in elk geval voor de nodige omkadering en organisatie. Aarzel dus niet en geef een seintje voor 24 oktober. Nu al heel veel dank voor jouw inbreng en gastvrijheid.
20/10/2015 12:38:13
3
23 oktober 2015 · A K T I E F
• Grootoudersontmoeting
‘Zie de mens’ Op vrijdag 13 november 2015 organiseert de Grootouders- en Seniorenactie van de Gezinsbond haar tiende Grootoudersontmoeting. Een inhoudelijk sterk programma met als rode draad ‘Zie de mens’ en een aantal boeiende persoonlijkheden moeten er opnieuw een topeditie van maken. Peter Theunynck is een veelzijdig (schrijvers)ta-
lent. Deze doctor in de letteren en dichter begeleidt anderstaligen bij hun eerste stappen in het Nederlands. Zijn kinderen zijn net het huis uit en zijn vader verblijft in een rusthuis. Al die zaken komen in zijn werk terecht. Altijd staat de mens voorop.
voor mensen is van een ongeziene vanzelfsprekendheid. Samen met het koperkwintet Kalison zorgt hij voor de feestelijke toets.
Isabel Bouttens
is animatiefilmmaker en illustrator. Haar animatiefilm ‘Vol au Vent’ werd voor 14 internationale filmfestivals geselecteerd. Het poëtihoe generaties met elzijn, krijgen we nu ook Grootoudersontmoeting.
Praktisch sche verhaal over kaar verbonden te zien op de
Kathleen Aerts was tien jaar lang een van de gezichten van K3. In haar boek ‘Voor altijd mijn mama’ vertelt ze voor het eerst heel open over de weg die ze samen met haar jongdementerende moeder aflegt.
Illustraties: Isabel Bouttens
Manu Keirse is klinisch psycholoog. In zijn boek ‘Zie de mens’ geeft hij een pleidooi om anders naar elkaar te kijken. Een manier die de waarde en de waardigheid van mensen centraal stelt. Philip Windey geeft dagelijks sociaal-juridisch
advies aan de leden van de Gezinsbond. Zijn zorg
De Grootoudersontmoeting vindt plaats op vrijdag 13 november 2015 in De Factorij - Huart Hamoirlaan 136 – 1030 Brussel. Om 10 uur is er onthaal met koffie(koek). Het broodbuffet is voorzien om 13 uur. De deelname in de kosten bedraagt 15 euro (inclusief maaltijd). Voor inschrijvingen kan je terecht bij
[email protected]. De inschrijving is definitief na ontvangst van betaling op rekeningnummer BE 944350-3065-5114 BIC: KREDBEBB met als mededeling grootoudersontmoeting 13 november, lidnummer en aantal personen. •
• Met steun van het Vlaams Fonds voor de Letteren.
Denk je aan een kleinzoon?
Contact en info:
[email protected] of tel. 02 507 89 44
Denk je aan een kleindochter?
Denk je aan bol.com!
Met meer dan 50.000 babyspulletjes in onze babywinkel.
de winkel van ons allemaal 222_DB_12345_43.indd 3
20/10/2015 12:38:27
4 A k t i e f · 23 oktober 2015 • Interview met familie Baeck
“Soms is het best vermoeiend, maar we zien ze zo graag” Noah, Eef en Stien. Zo heten de drie kleinkinderen van Nicky De Ridder en Luc Baeck, twee jonge grootouders uit het Kempense Zoersel. Noah wordt straks drie jaar en de twee meisjes zijn afgelopen zomer met een kleine maand verschil geboren. Intussen trouwde ook nog een van hun zonen… Voor mams en paps – want zo laten deze grootouders zich noemen – was het een intense periode waarbij ze zelf meer deden dan alleen maar ‘supporteren aan de zijlijn’. Geert Van Hecke
Helderder kon de vraag niet zijn op het geboortekaartje toen Katleen en Mark, de ouders van Noah, de komst van hun eerste spruit aankondigden. Nicky en Luc wisten ook meteen wat hen te doen stond nu ze voor het eerst oma en opa zouden worden. “We zijn zeker niet over één nacht ijs gegaan bij onze zoektocht naar een geschikte naam”, herinnert Luc zich. “Als je het geluk hebt lang te mogen leven, wordt dat uiteindelijk de nieuwe naam die je van dan af voor een lange tijd draagt.” Nicky’s moeder was al de ‘oma’ van de familie en als ‘bomma en bompa’ gingen ze ook liever niet door het leven. Het speelveld voor
creatieve naamgeving lag dan ook open. “We zijn het zelfs gaan zoeken in het Italiaans en Grieks, maar dat klonk ons toch net iets te vreemd in de oren. Met de keuze van ‘mams en paps’ hebben we het wat Vlaamser gehouden.” Nicky: “Eigenlijk bracht onze jongste zoon Jante ons op dat idee. Toen hij nog thuis woonde, begon hij mij de laatste jaren als tiener ‘mams’ te noemen, tenminste als hij iets van mij wilde verkrijgen…”
Energiek baasje Die namiddag heeft Luc – een huisarts – nog huisbezoeken gepland,
maar dit keer zullen zijn patiënten iets meer geduld moeten oefenen. Als het over de kleinkinderen gaat, wil ook hij graag vertellen hoeveel plezier hij daaraan beleeft.
“Ik voelde me als het ware een verrader. Ik vroeg me af of ik Noah nu in de steek zou laten omdat ik Stien liever zou zien…” Luc: “Noah is een zeer energiek baasje. We doen veel samen met hem zodat hij zijn energie kwijt kan. In het weekend verblijven we vaak aan zee, een ideale plek voor zo’n kereltje om zich volop uit te leven. Hij kan ontzettend genieten van die weekends aan zee bij mams en paps. Soms is het best vermoeiend voor ons. We zien onze kleinkinderen heel graag komen, maar even graag weggaan.” (lacht) Nicky: “Intussen gaat Noah naar school, toch wel vermoeiende dagen voor zo’n kind. Maar daar merken
wij niet zoveel van, want voor- of naschoolse opvang doen we niet. Daarvoor wonen onze kinderen net iets te veraf, al hebben we dankzij de sociale media vrijwel dagelijks contact. Als Noah bij ons logeert, moeten we wel nogal moeite doen om hem te overtuigen dat hij ook soms moet slapen. Slapen is voor hem een ‘noodzakelijk kwaad’…”
Schuldgevoel Een vaste oppasdag reserveren mams Nicky en paps Luc niet. Daarvoor hebben ze het zelf nog te druk. Maar hun kleinkinderen opvangen als het nodig is – of in nood, zoals rond de geboorte van Stien – doen ze met veel plezier. Nicky: “Ik weet dat ik er geen schuldgevoel over hoef te hebben dat we geen vast opvangmoment wilden, maar toch. Soms hoor ik wel eens tussen de lijnen door dat Katleen en Mark moeite hebben om opvang te vinden en dat wringt dan wel. Maar wij hebben ook nog ons eigen leven. Als ouders waren we er altijd voor onze vier kinderen en Jante is nog niet zo lang het huis uit. Mijn dagen zijn goed gevuld met allerlei activiteiten zoals de Italiaanse les en sport met vriendinnen. En hoewel Luc nu in een groepspraktijk werkt, heeft hij als huisarts toch lange werkdagen. Voor mij hoefden die kleinkinderen dus nog niet meteen te komen, maar ze zijn natuurlijk meer dan welkom.” Luc: “Ik keek er wel al lang naar uit. Je hoort overigens vaak zeggen dat vooral het eerste kleinkind iets speciaals is. Allicht heeft het ermee te maken dat de eerste het zogenaamde ‘alleenrecht’ heeft. Noah was de al-
‘Ik ben nu nog maar een kleine garnaal en ik wil graag weten hoe ik jullie bij mijn geboorte zal mogen noemen.’
Foto’s: Kristof Ghyselinck
(Uit: geboortekaartje van Noah)
222_DB_12345_43.indd 4
20/10/2015 12:38:40
5
23 oktober 2015 · A k t i e f
lereerste in onze familie die mij ‘paps’ mocht noemen en dat is toch een soort exclusiviteit.” Nicky: “Toen Noah er een zusje bij kreeg, gaven we hem een T-shirt met daarop geschreven ‘Ik ben grote broer van Stien’. Op dat moment had ik het vreemde gevoel dat er nu een eind kwam aan Noahs exclusiviteit.”
“Famke zelf heeft me nooit uitdrukkelijk gevraagd om de bevalling te doen, maar ik vermoed dat ze er wel stilletjes op gehoopt heeft”
per jaar – zich genoodzaakt zagen om daarmee te stoppen. Sindsdien heb ik ook geen bevallingen meer gedaan. De technische kant laat ik liever over aan een gynaecoloog, maar de basiskennis verleer je niet. Gelukkig vonden we een gynaecoloog die ervoor open stond dat ik de bevalling van Famke wilde doen. Famke zelf heeft me dat nooit uitdrukkelijk gevraagd, maar ik vermoed dat ze er wel stilletjes op gehoopt heeft. Dat was voor ons allebei heel natuurlijk gegroeid en ik geef toe dat dit voor
mij en voor haar een bijzonder ‘moment’ was. De arbeid heb ik thuis mee gevolgd en voor de bevalling zijn we naar het ziekenhuis gegaan. Ze hadden trouwens voor de gynaecoloog van dienst genoteerd dat ‘grootvader in spe’ de bevalling zou doen. Aangezien onze jongste kleinkinderen met enkele weken verschil geboren zijn, waren hun moeders samen zwanger. Dat maakte die periode nog unieker.”
Merklap Toen haar eigen kinderen klein wa-
“Ik voelde me als het ware een verrader. Ik vroeg me af of ik Noah nu in de steek zou laten omdat ik Stien liever zou zien… Met Noah erbij durfde ik toen nauwelijks Stien in mijn armen te nemen. Intussen is dat gevoel helemaal over en ook Noah ziet dat zo niet.”
Opa bij bevalling De zomer van 2015 zullen Nicky en Luc niet snel vergeten. In april was hun zoon Arne pas getrouwd en op 1 juli kondigde Eef zich aan, het eerste kindje van hun dochter Famke en haar man Stijn. Op 17 juli was er het blijde nieuws van de geboorte van Stien, het jongste kleinkind in de familie. Bij de geboorte van Noah en Stien waren mams en paps de eerste supporters aan de zijlijn. Maar bij Eef deden ze meer dan alleen maar supporteren. Zij kwam in de handen van haar toekomstige opa ter wereld. Als huisarts droomde Luc er al heel lang heimelijk van om zelf ook de geboorte van een van zijn kleinkinderen te mogen begeleiden. Luc: “Tot dertien jaar geleden deed ik nog regelmatig bevallingen, ook vaak thuisbevallingen, maar dat zorgde voor een zware familiale belasting. Bovendien gingen in die tijd de verzekeringspremies fors de hoogte in waardoor veel huisartsen – vanwege het beperkt aantal bevallingen
ren, kwam Nicky er niet toe om voor hen kleren te naaien of te breien. Maar voor de kleinkinderen lukt dat wel. Nicky: “Ik brei truien en dekentjes, maar voor elk kleinkind heb ik ook een merklap geborduurd. Die traditie is vanuit Friesland ook naar onze familie overgewaaid. Op zo’n merklap of geboortelap staat dan het hele alfabet met daarin tekeningetjes verwerkt, maar wij doen het met figuurtjes. Voor Noah waren het engeltjes, voor Eefje beertjes met vliegers en voor Stien allemaal beertjes. Op die lap vermelden we dan hun naam, geboortedatum en -plaats, en het gewicht en het uur van geboorte.” Luc: “Die geboortelap is een kunstwerk waar Nicky algauw honderd uren aan bezig is. En ze zat daarbij natuurlijk telkens met een strikte deadline. (lacht) Oma (nvdr. Nicky’s moeder) maakte die lappen al bij de geboorte van onze kinderen en Nicky zet die traditie voort door bij de geboorte van elk kleinkind aan de ouders zo’n merklap te geven. Een merklap is eigenlijk bedoeld als cadeau voor de mama, maar ook toen onze kinderen trouwden, kregen ze er een. En terwijl Nicky zich aan het borduren zette, mocht ik iedere keer op zoek gaan naar een geschikte lijst om die merklap in te lijsten.” Nicky en Luc blijven maar honderduit vertellen over de belevenissen met hun kinderen en kleinkinderen. Over hoe leuk het in Frankrijk was, waar ze deze zomer met de hele familie vakantie vierden. Of over die onvergetelijke momenten aan zee, waar ze in de lente en in de herfst vele weekends vertoeven, ver weg van de drukte van het werk. Maar nu dringt voor Luc toch wel de tijd voor de huisbezoeken. En zo gaat het leven bij deze jonge grootouders zijn gewone gang. Gelukkig zijn er nu ook de kleinkinderen, die hen elk keer weer tonen dat het geluk in kleine dingen zit. En dat willen ze ook naar hun kinderen en kleinkinderen uitstralen.
te veel tekst
Je laat meer na dan je DNA.
222_DB_12345_43.indd 5
20/10/2015 12:38:55
6 A K T I E F · 23 oktober 2015 Naar het woonzorgcentrum
Wie betaalt? Het is niet goedkoop om in een woonzorgcentrum, beter bekend als een ‘rusthuis’, te verblijven. In Vlaanderen betaal je gemiddeld rond 1.450 euro per maand, zelfs zonder persoonlijke kosten, terwijl het gemiddelde pensioen slechts 1.107 euro bedraagt. Bovendien zou de kostprijs volgens Zorgnet Vlaanderen de komende jaren nog flink kunnen stijgen door een inkrimping van de subsidies én omdat bewoners steeds zorgbehoevender worden. Wie betaalt dan het verschil? Philip Windey · Sociaal-Juridische Dienst Borgstelling Omdat niet elke kandidaat-bewoner een mooi spaarboekje heeft om zijn pensioen aan te vullen, vragen de meeste woonzorgcentra bij opname tegenwoordig een borgstelling aan de echtgeno(o)te of aan de kinderen. Zo kan het rusthuis de eventueel onbetaalde facturen bij deze borgsteller invorderen. Maar niet iedereen heeft kinderen die zo’n borgstelling willen tekenen. In dat geval kan er een borgstelling gevraagd worden aan het OCMW van de gemeente waar de oudere het laatst gewoond heeft. Bij aanvaarding van deze borgstelling zal het OCMW het tekort bijpassen.
gehouden met de zogenaamde terugvorderingsschaal.
Terugvorderingsschaal Op basis van het netto belastbaar inkomen van het gezin en het aantal personen ten laste, wordt via de terugvorderingsschaal bepaald welk maximumbedrag het OCMW kan opvragen. Kinderen moeten progressief bijdragen volgens hun inkomen
maar nooit meer betalen dan hun kindsdeel. Heeft de bewoner bijvoorbeeld drie kinderen, dan zal elk kind maximaal 1/3 van het tekort moeten bijdragen. Heeft één van de kinderen een te beperkt inkomen, dan wordt dit kindsdeel door het OCMW gedragen. Opgelet, het OCMW kan de bijpassing beperken tot de dagprijs van het plaatselijk OCMW-woonzorgcentrum of tot de gemiddelde dagprijs in de regio. Een verblijf in een duur privé-rusthuis op kosten van het OCMW is dus uitgesloten. In sommige gemeenten werd de terugvorderingsplicht intussen trouwens volledig afgeschaft en elk OCMW kan ook rekening houden met billijkheidsredenen bij de terugvordering zoals bijvoorbeeld een jarenlange vertroebelde relatie tussen ouder en kind of het feit dat het kind zelf hoge medische kosten heeft.
Onderhoudsplicht Echter … in het kader van de ‘onderhoudsplicht’ kan het OCMW die bijdrage wel terugvorderen bij de onderhoudsplichtigen. Het betreft hier dan de echtgeno(o)t(e), de (schoon) kinderen en zelfs de kleinkinderen, al vormt die laatste groep eerder de uitzondering op de regel. Broers en zussen kunnen niet aangesproken worden. In praktijk zijn het dikwijls de kinderen die gevraagd worden om een deel van het tekort te betalen. Toch kan het OCMW niet zomaar alles terugvorderen. Er wordt rekening
De meest recente terugvorderingsschaal is steeds terug te vinden in de omzendbrief op de website van de federale overheidsdienst Maatschappelijke Integratie via www.mi-is.be/ be-nl/ocmw/onderhoudsplicht. Onderhoudsplichtigen met een lager inkomen dan 22.011,90 euro, te verhogen met 3.981,67 euro per persoon ten laste, moeten niet bijdragen, tenzij hun kadastraal inkomen hoger is dan 2.000 euro.
Financiële toestand Heeft het OCMW de borgstelling aanvaard, dan moet de rusthuisbewoner ook inzage geven in zijn financiële situatie. Daarbij gaat het niet alleen over het pensioen maar ook over roerend vermogen zoals spaartegoeden, beleggingen, enz. Indien men een woning bezit, kan het OCMW hierop een hypotheek vestigen. Dan kan men de woning niet meer verkopen zonder akkoord van het OCMW. De woning mag wel verhuurd worden om zo een extra inkomen te hebben. Wanneer de woning verkocht wordt, zal het OCMW zijn bijdrage terugkrijgen. Het OCMW mag ook niet het volledige inkomen opeisen. Elke bewoner heeft immers steeds recht op 1.097,10 euro ‘zakgeld’ per jaar (91,43 euro/ maand) om persoonlijke uitgaven, zoals bijvoorbeeld de kapper, te kunnen betalen.
Onderhoudsgeld De bijdrage die een onderhoudsplichtig kind betaalt, is in de personenbelasting voor 80 % fiscaal aftrekbaar als onderhoudsgeld. In de belastingberekening wordt dan 80 % afgetrokken van het belastbaar inkomen. Op deze manier krijgt het kind, afhankelijk van de hoogte van zijn in-
Terugvorderingsschaal Netto belastbaar inkomen in euro Terug te vorderen maandelijks bedrag in functie van het aantal personen ten laste
222_DB_12345_43.indd 6
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 en meer
22.011,90 – 25.093,56 euro
39
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
25.093,57 – 28.175,23 euro
77
39
0
0
0
0
0
0
0
0
0
28.175,24 – 31.256,90 euro
128
77
39
0
0
0
0
0
0
0
0
31.256,91 – 34.338,57 euro
180
128
77
39
0
0
0
0
0
0
0
34.338,58 – 37.420,24 euro
244
180
128
77
39
0
0
0
0
0
0
37.420,25 – 40.501,91 euro
308
244
180
128
77
39
0
0
0
0
0
40.501,92 – 43.583,58 euro
385
308
244
180
128
77
39
0
0
0
0
43.583,59 – 46.665,25 euro
462
385
308
244
180
128
77
39
0
0
0
46.665,26 – 49.746,92 euro
552
462
385
308
244
180
128
77
39
0
0
49.746,93 – 52.828,59 euro
642
552
462
385
308
244
180
128
77
39
0
52.828,60 – 55.910,26 euro
745
642
552
462
385
308
244
180
128
77
39
55.910,27 – 58.991,93 euro
847
745
642
552
462
385
308
244
180
128
77
58.991,94 – en meer
976
847
745
642
552
462
385
308
244
180
128
20/10/2015 12:39:11
7
23 oktober 2015 · A K T I E F
komen, tot maximaal 43,60 euro van elke betaalde 100 euro terug. Maar dat betekent ook dat de bijdrage voor 80 % een belastbaar inkomen vormt voor de bewoner van het woonzorgcentrum. De combinatie pensioen en onderhoudsgeld geeft bovendien meestal een serieuze belastingverhoging. Zo is een alleenstaande met uitsluitend een pensioen van 15.000 euro per jaar geen belastingen verschuldigd. Ontvangt hij/zij echter 150 euro/maand of 1.800 euro/jaar van zijn/haar kind als bijdrage in de kostprijs van het WZC, dan zijn er plots bijna 1400 euro aan belastingen verschuldigd. De medaille heeft dus duidelijk twee kanten. De bijdrage van het OCMW vormt gelukkig geen belastbaar inkomen voor de bejaarde. Voorbeeld Een gezin met 2 bijslaggerechtigde kinderen heeft een belastbaar inkomen van 35.000 euro. Dit inkomen bevindt zich in de schijf tussen 34.338,58 en 37.420,25 euro. Dit betekent dat het gezin maximum 128 euro/maand dient bij te dragen. Bedraagt het kindsdeel slechts 65 euro dan kan het OCMW natuurlijk slechts 65 euro terugvragen.
Standpunt De Gezinsbond hecht heel veel belang aan solidariteit als waarde binnen het gezin en de familie. Daarom is de Gezinsbond er in beginsel voorstander van om de onderhoudsplicht van kinderen voor hun ouders in een rusthuis te behouden. De Gezinsbond streeft er naar om een vergelijkbare solidariteit te behouden tussen kinderen wiens ouders in het rusthuis verblijven (en die misschien financiële hulp geven) en kinderen die via thuiszorg hulp bieden aan hun zorgbehoevende ouders. Wij pleiten dan ook eerder voor een aanpassing en een verfijning van het huidige stelsel en een uniforme toepassing van de wetgeving. Dat betekent o.a. een identieke interpretatie van de billijkheidsredenen door alle OCMW’s en een berekening op basis van het inkomen van het feitelijke gezin en niet het fiscale gezin. In de terugvorderingsschalen wordt de kostprijs van een kind bovendien duidelijk onderschat. Om de problematiek van de betaalbaarheid van de rusthuizen bij de wortel aan te pakken pleit de Gezinsbond enerzijds om de subsidiëring van de zorgkosten in een rusthuis te verhogen en anderzijds om de lage wettelijke pensioenen in alle stelsels op te trekken.
Poëzie De grootmoeder
Zij draagt de herfst in haar knieën terwijl ze de trappen op en af loopt, op en af. De sprei aan zijn kant ligt gladgestreken alsof nooit iemand slaapt. Zij denkt aan thuiskomen, aan een hart dat te traag tikt voor deze aarde. Zij heeft een laatste wals ingezet, haar rimpels ruimte gegeven. De duizend dingen die we niet begrijpen komen op die trap samen, op en af, op en af; maar nu gaat enkel één paar voeten. Met niets kan je dit vergelijken: de hunkering van haar hart, misschien het best met een paar extra benen op haar trap. Maarten Inghels Uit de bloemlezing ‘Een leven in gedichten’ (Davidsfonds, 2015)
Je laat meer na dan je DNA. Je betekent meer voor de wereld dan wat je nalaat in je DNA. Wat jij belangrijk vindt, is jouw kostbaarste erfenis. Laat ze niet verloren gaan. Neem Handicap International op in je testament en laat je hart doorleven in het werk van onze teams.
Voor gratis infobrochure of vrijblijvend persoonlijk gesprek T 02 233 01 02 of
[email protected]
222_DB_12345_43.indd 7
www.handicapinternational.be 20/10/2015 12:40:05
8 A K T I E f · 23 oktober 2015 • 3,5 miljoen apps
App App Hoera? Anno 2015 bestaan er meer dan 3,5 miljoen apps voor smartphones en tablets. ‘App’ is een verkorting van het woord ‘Applicatie’. Of ‘programma’ in gewone mensentaal. Apps werden populair sinds de lancering van de iPhone in 2007. In 2010 zorgde de eerste iPad voor een nog grotere verspreiding van honderdduizenden apps. In Vlaanderen heeft intussen 57% van de mensen een smartphone. 56% van de Vlamingen heeft een tablet in huis. En het is op deze toestellen dat de mensen die apps kunnen installeren, om zo het leven gemakkelijker te maken.
Website of app? Waarom zijn al die apps nu eigenlijk nodig, als er al zoveel websites zijn? Terechte vraag met een eenvoudig antwoord: de meeste goede apps bieden iets meer, iets dat een website niet kan. Een website kan je bijvoorbeeld niet zomaar vertellen of het gaat regenen op de plaats waar je op dat moment die website bekijkt. Veel websites zijn ook niet zo bruikbaar op een mobiel toestel met een aanraakscherm. Je moet dan gaan inzoomen, horizontaal scrollen … Of de vele invulvelden maken het moeilijk om iets op te zoeken. Probeer maar eens op je smartphone te surfen naar www.nmbs.be en het vertrekuur van een trein op te zoeken. De NMBS ontwikkelde een prima app waarmee je dat vanaf je mobiele toestel veel gemakkelijker kunt doen. Wanneer je met een smartphone werkt, moet je dus denken in apps: je gebruikt beter de facebook-app dan www.facebook.com, je gebruikt de hotmail-app in plaats van www.hotmail.com, enz.
‘Play Store’ en voor Windows vind je alles netjes geordend in de ‘Windows Store’.
Op zoek naar 5-sterren apps Als je een app gevonden hebt op het internet, zul je zien dat er op de pagina van die app een beoordeling staat (meestal met sterretjes). Iedereen kan namelijk aangeven hoe goed hij een app vindt. En zo andere gebruikers helpen om de beste apps te vinden. Misschien nog belangrijker zijn de recensies. Naast sterren, kun je ook een tekst toevoegen aan de pagina van de app en zo laten weten aan andere gebruikers of de app goed werkt. Door die teksten te lezen, vermijd je dat je pakweg twintig apps moet uitproberen om te weten of het een goede app is of niet. Een derde indicatie voor de kwaliteit is het aantal keren dat een app al gedownload is. Het principe is eenvoudig: een slechte app zal niet door 300.000 mensen geïnstalleerd worden. En een app die nog maar vijf mensen kon overtuigen om te installeren, heeft wellicht weinig in huis.
Hoe veilig zijn die apps?
Gratis of betalend? Er bestaan gratis apps en apps waarvoor je moet betalen. De grote meerderheid van de apps is gelukkig gratis. En zelfs als je moet betalen, gaat het zelden om meer dan één of twee euro. Betalen kan met Visa of met betaalkaarten die je in de supermarkt koopt. Er bestaan veel systemen om een app gratis te houden. Sommige apps hebben een gratis variant van de app met reclame, en een betalende versie zonder reclame. Of je krijgt in de gratis versie enkel een beperkt aantal functies. Wil je meer met de app kunnen doen, dan moet je wel betalen. Er zijn ook apps die je een maand gratis kunt gebruiken. Pas daarna beslis je of je ervoor wil betalen of niet. Ten slotte zijn er ook nog de apps die schijnbaar gratis zijn, maar waarvoor je eigenlijk betaalt met je gegevens. Facebook, Instagram, Google Maps, Shazam … zijn helemaal gratis. Maar de bedrijven achter die apps gebruiken wel jouw gegevens om inzicht te krijgen in het surf- of aankoopgedrag van de mensen. En die gegevens worden (weliswaar anoniem) verkocht aan adverteerders. Daar is op zich niks mis mee.
Appstublieft! In het boek ‘Appstublieft’ zetten Mathias Algoet en Kristof D’hanens je op weg met een selectie van 80 apps, die door hen gewikt, gewogen en goed bevonden zijn. Een app die je vertelt welk liedje op de radio speelt? Wanneer je welk vuilnis moet buiten zetten? En waar je je auto geparkeerd hebt? Je vindt het allemaal in het boek. Voortaan zullen Mathias en Kristof in elke editie van Aktief drie handige apps voorstellen. •
Wanneer je een app installeert, moet je een aantal voorwaarden aanvaarden. Sommige apps hebben toegang nodig tot je adresboek, andere tot je locatie. Je beslist zelf of je die voorwaarden aanvaardt of niet. Maar helaas kun je de app niet gebruiken, als je de voorwaarden niet aanvaardt. Meestal zijn die toestemmingen vrij logische dingen: een app als WhatsApp waarmee je foto’s kunt versturen naar je vrienden, zal toestemming vragen om je camera te mogen gebruiken. Dat betekent daarom niet dat WhatsApp zonder je medeweten je zal beginnen filmen. Al doen die indianenverhalen wel de ronde. Twijfel je? Installeer de app dan niet. Er bestaan malafide apps die een virus op je toestel kunnen binnensmokkelen, of die kwetsbaar zijn voor hackers. Daarom is het ook belangrijk om altijd de laatste updates te installeren van de apps die op je toestel staan. Die updates lossen foutjes op en dichten beveiligingslekken. Er bestaan ook gratis virusscanner-apps zoals Avast en AVG. Deze apps waarschuwen je wanneer een app mogelijk een virus bevat.
Deze 3 mogen de spits afbijten: Weeronline Een uitstapje met de familie plannen begint vaak met het checken van de weersvoorspelling. Gaan we naar de zee met de kleinkinderen of kiezen we beter voor de speelstad? Fietsen en wandelen, of toch liever met de auto erop uit? De prima app Weeronline geeft je massa’s informatie. maar je bepaalt zelf wat je wel en niet wilt zien: een buienradar, weersvoorspelling, weerpraatje … en kiest zelf welke info je op het startscherm van Weeronline laat verschijnen.
Yieha! Je kleinkinderen zullen ongetwijfeld graag strips lezen. En alhoewel er niks mis is met papieren boeken lezen, kan het soms wel een heel gesleur zijn om die overal mee te nemen. Met Yieha! kun je duizenden stripverhalen lezen op je tablet (Suske en Wiske, Amoras, De Kiekeboes, Largo Winch …) Per strip betaal je 4,99 euro. Maar elke week zijn er ook
Veiligheid begint bij jezelf
iOS, Android of Windows? Niet alle apps kun je installeren op jouw toestel. Dat hangt af van welk besturingssysteem je hebt. Er zijn drie grote systemen: iOS (van Apple), Android (van Google) en Windows. Android is het populairst bij smartphones, iOS bij tablets. Heb je een iPhone of iPad? Dan kun je 1,5 miljoen apps installeren. Wie een toestel met Android heeft, kan kiezen uit 1,6 miljoen apps. Bezitters van een Windows telefoon hebben het minst keuze. Zij kunnen ‘slechts’ 350.000 apps installeren. Al die apps kun je vinden in de respectievelijke online ‘winkels’ van die besturingssystemen. iOS-gebruikers doen dat in de ‘App Store’. Wie Android heeft, moet naar de
222_DB_12345_43.indd 8
Zorg dat je zelf ook veilig met je toestel omgaat. Uit apps log je zelden tot nooit uit. Wie jouw toestel in handen krijgt, kan dus zonder inloggen je facebook, e-mails, zoekgeschiedenis … raadplegen. Daarom is het belangrijk dat je je toestel zelf goed beschermt. Dat kan met een wachtwoord, een pincode of zelfs een vingerafdruk. De mogelijkheden zijn enorm. Zo kan niemand anders aan je gegevens als je smartphone gestolen wordt of je hem kwijtraakt. Let op: 1111 is geen veilige pincode, je geboortedatum ook niet. Net zoals je het wachtwoord ‘wachtwoord’ of ‘azerty’ ook niet echt veilig kunt noemen. Kies beter een wachtwoord of pincode dat niks betekent, maar jij wel gemakkelijk kunt onthouden. Hoofdletters, vreemde tekens en cijfers in je wachtwoord zorgen ervoor dat het moeilijker wordt voor anderen om jouw wachtwoord vanbuiten te leren.
promoties beschikbaar en de app werkt aan een verhuursysteem waarbij je album voor een klein bedrag een paar weken kunt lezen.
Skype Met Skype kun je videobellen met wie je maar wilt: je kinderen, kleinkinderen, vrienden, waar ter wereld ze zich ook bevinden. En dat volledig gratis. Twee voorwaarden: je moet internet hebben, en zowel jij als je gesprekspartner moeten een account hebben op Skype. Je voegt elkaar toe aan je contactlijst via de schermnaam. Op die manier zie je ook wie beschikbaar is en wie niet.
• Meer weten?
‘Appstublieft’ kost 10 euro en bestel je via www.appstublieft.be
20/10/2015 12:40:17
