GroenLinks begroting 2013 GroenLinkse keuzen voor Hilversum in duurzaamheid en natuur, in welzijn en cultuur, in een sluitende begroting
De GroenLinks begroting 2013 voor een groen, sociaal, vitaal en vooral bruisend Hilversum! Hilversum Jong! Natuur en het landschap maken Hilversum tot wat het is: een stad in het groen. Hilversum is een compacte stad omringd door hoogwaardig landschap, met veel kwalitatief goede en mooie woningen. De stad onderscheidt zich op media, zorg en monumenten. Hilversum is goed bereikbaar met de trein en onderdeel van een hoogstedelijke regio. Hilversum ligt midden in de driehoek Amsterdam, Almere en Utrecht en heeft een centrumfunctie voor de Gooi&Vechtstreek. Die kwaliteiten en ligging geven de potentie van Hilversum aan! Hilversum moet de eigen potentie en ligging nog wel beter benutten. Voor een vitaal Hilversum met een bruisend centrum en tal van broedplaatsen waar nieuwe zakelijke en andere initiatieven ontstaan. Daarvoor is nodig om beter te sturen op de ruimtelijke kwaliteit van het centrum, inclusief aanpak van leegstand, situering en aanbod van horeca en detailhandel en een bruisend cultureel leven. Daarvoor is meer ruimte voor een- en tweepersoonswoningen, juist ook voor jongeren, nodig. Dat gaat verder dan alleen de vraag voor wie we wat gaan bouwen de komende jaren. GroenLinks kiest voor een levendig, divers en dynamisch Hilversum, waar ieder aan mee kán en wil doen! Van visie en ambitie naar praktijk en doen GroenLinks heeft de afgelopen twee jaar visie, ambitie en lef getoond om dat wat GroenLinks met Hilversum en haar inwoners wil, waar te maken. GroenLinks kwam met een eigen visie op Hilversum in 2030, met een eigen visie op een bruisend centrum, met een eigen visie op cultuur in Hilversum. GroenLinks heeft het initiatief genomen om Hilversum tot klimaatneutrale stad te maken. En we kwamen met praktische voorstellen zoals het verbeteren van de positie van mantelzorgers en met voorstellen om de financiële positie van Hilversum te verbeteren. In de praktijk van politiek en bestuur in Hilversum merkt GroenLinks dat de regerende coalitie van D66, VVD en PvdA het lastig vindt, om de vraag te beantwoorden: waarom doen we de voorstellen zoals we ze doen? Dit college van D66, VVD en PvdA komt in de ogen van GroenLinks niet toe aan besturen en blijft steken in boekhouden. GroenLinks mist het perspectief op wat welk Hilversum zichtbaar wordt als het stof van de bezuinigingen op is getrokken. GroenLinks heeft de afgelopen twee jaar niet onder stoelen of banken gestoken dat D66, VVD en PvdA geen coalitie zijn waar de visie, energie en het gevoel dat ze samen besturen van afspat. Zeker, ze zijn begaan en betrokken met Hilversum, maar zonder gezamenlijke visie blijft het boekhouden en zelfs dat doen ze niet goed. Deze coalitie houdt de schone schijn op. Beloofd in haar collegeprogramma dat zij de financiële positie van Hilversum verbeterd, de praktijk wijst anders uit. De GroenLinks begroting 2013 voor Hilversum! Bij de start van dit college heeft GroenLinks de coalitie van D66, VVD en PvdA willen beoordelen op geloofwaardig bestuur en met de omgang met de bezuinigingen. Wij hebben het college steeds voorgehouden: “u wil de bakens verzetten, maar waarheen”? Dat antwoord blijft uit. GroenLinks pakt daarom de handschoen op. De afgelopen jaren hebben wij beleid fors van richting en concrete voorstellen voorzien. GroenLinks gaat verder, maakt keuzen vanuit een visie en geeft nu ook financieel richting. De GroenLinks begroting 2013 voor een groen, sociaal, vitaal en vooral bruisend Hilversum waar ieder aan mee kán en wil doen. Deze GroenLinks begroting laat zien dat er GroenLinkse keuzen mogelijk zijn mét begrotingsdiscipline en aflossen van schulden.
Fractie GroenLinks, gemeenteraad Hilversum, november 2012 2
De GroenLinks beschouwingen bij de begroting 2013 De coalitie van D66, VDD en PvdA maakt te vaak keuzen zónder oog voor de effecten ervan en met louter een financieel doel voor ogen. Dat zagen we bij de bezuinigingen op cultuur het meest pregnant terug. Rücksichtslos 25% van het cultuurbudget af willen halen, tegen de achtergrond van drastische Rijksbezuinigingen op cultuur, waarbij Hilversum al jaren minder uitgeeft aan cultuur. In 2013 is dat 59 euro per inwoner minder aan bibliotheek, cultuureducatie en kunst en cultuur ten opzichte van vergelijkbare steden! Zo help je Hilversum niet aan een rijk cultureel klimaat dat een ambitie als bruisende stad steunt en zichtbaar maakt. Ook de beheersing van uitgaven kan beter. Het college van B&W komt sinds D66, VVD en PvdA ‘aan de macht’ zijn, met een structureel incidenteel sluitende begroting. En vult gedurende het jaar zaken in door te reageren op hoe deze lopen, niet door daar op te sturen. In de eerste tussentijdse wijziging van de begroting door dit college, de budgetrapportage 2010, staat een markante zin wat dat betreft. Op het voorziene tekort voor 2010 wordt gereageerd met: “Overigens, de ervaring leert dat het bij de 1e budgetrapportage voorziene tekort, bij de 2e budgetrapportage geringer is omdat het realisatieniveau op het ambitieniveau achterblijft”. We lopen het wel weer in, staat hier, want we doen in de loop van het jaar toch minder dan we ons voornemen. De beheersing van uitgaven is in de loop van de jaren niet verbeterd, met het meest pregnante recente voorbeeld van de 1e budgetrapportage van 2012. Dat voorspelde een tekort van ruim een miljoen voor 2012 en het college gaf aan geen ruimte meer te zien voor verbetering. Toen de gemeenteraad terecht aangaf daar geen genoegen mee te nemen, werd het tekort alsnog met houtje touwtje maatregelen gedicht. Als het college iedere keer als er de noodzaak toe is, maar goed zoekt en dan ‘geld vindt’, dan wordt het tijd de financiën eens goed bij te houden. Een korte tabel hierover is eigenlijk wel illustratief (let op, minnetje voor getal is positief): Begroting 2011 regulier saldo incidentele dekking
Jaarrek. 2011
Begroting 2012
1e Budrap ‘12
1e Budr.’ 12 (2)
Begroting 2013
1.870
7.442
1.796
2.927
1.009
1.450
-1.870
-1.160
-1.800
-1.910
-1.017
-2.109
De regel door dit college van D66, VVD en PvdA ingesteld, is dat de begroting regulier sluitend moet zijn en incidentele baten gaan naar schuldvermindering. Het college geeft bij de zomernota 2012 voor de begroting 2013 al aan dat de incidentele baten een onzeker karakter hebben. Bij de begroting 2013 blijkt dat ook, bovendien is de incidentele baat volledig opgehangen aan de mogelijkheid voortijdig winstnemen Arenapark. Op grond van de regels rond voortijdig winstnemen is het maar zeer de vraag of dit kan. Het college heeft al eerder voortijdige winst moeten terugboeken. Risicoreductie bij dit college betekent winstnemen bij afsluiten. Maar stel, dat grondprojecten niet meer winstgevend zijn, hoe gaat dit college de begroting dan sluitend maken? Zeker, deze tijden zijn niet makkelijk, de gemeente moet structureel rekeninghouden met minder inkomsten. Ook GroenLinks erkent dat. Het nieuwe kabinet vindt dat gemeenten blijkbaar efficiënter zijn, dus dankbaar onderwerp voor ‘efficiencykortingen’. Als GroenLinks kijkt naar alle taken die erbij komen voor de gemeente betwijfelen wij dat. Er lijken meer taken bij de komen dan aan efficiency is te winnen. Toch zullen we het ermee moeten doen en onze inwoners en hun leefomgeving optimaal bedienen en faciliteren. De regionale samenwerking in de Gooi en Vechtstreek is wat GroenLinks betreft mede daarom erg belangrijk. Tegelijk zien wij een college dat onvoldoende antwoord heeft en wat GroenLinks betreft deels verkeerde inhoudelijke keuzen maakt. Want een begroting lijkt wel te gaan om geld, het zijn toch echt inhoudelijke keuzen die daar richting aan geven. En niet andersom zoals onze indruk bij dit college blijft, zie onze beschouwingen op de eerste twee pagina’s hierboven. Onze begroting wordt dan ook gestuurd door een inhoudelijke GroenLinks visie die een groen, sociaal, vitaal en vooral bruisend Hilversum moet opleveren waar ieder aan mee kán en wil doen. 3
De GroenLinks begroting 2013 sluitend met GroenLinkse keuzen Een begroting is als een tanker, moeizaam bij te sturen. Veel ligt al vast, vanuit het Rijk en door verplichtingen vanuit het verleden. De vrije ruimte die er nog is, wordt meestal door de coalitie reeds ingevuld. Daar komt de context van een economische crises en bezuinigingen bij. Maar waar een wil is, is een weg. Dat vraagt wel keuzen maken, vanuit visie en met oog voor wat het oplevert. Hoog tijd voor een GroenLinks-variant op de begroting! Een begroting die GroenLinkse keuzen weet te combineren met een sluitende begroting en vermindering van de schuldenlast. Naast onze GroenLinks visie is voor de GroenLinks begroting de bestaande gemeentelijke begroting het uitgangspunt. Dat betekent ook dat GroenLinks voor het structureel sluitend krijgen van de begroting uitgaat van de financiële analyse dat structurele bezuinigingen van 13,2 miljoen euro nodig zijn. Bij de behandeling van de zomernota 2012 voor de begroting 2013 heeft GroenLinks de financiële situatie van de gemeente voor 2013 reeds kwetsbaar genoemd. Samen met de huidige schuldpositie van de gemeente maakt dat de urgentie van een strúctureel sluitende begroting groot. Daarvoor gaat GroenLinks in 2013 een goede basis leggen. Bijvoorbeeld door verkoop van de twee (verliesgevende) gemeentelijke parkeergarages. Dat geeft niet alleen verbetering van de reservepositie en daarmee een verbetering van het investeringsvermogen, maar ook een jaarlijkse besparing van bijna 8 ton. Daarnaast gaan wij bijvoorbeeld ervan uit dat Hilversum gedifferentieerde tarieven voor afvalverwerking gaat invoeren. Dat is een in andere gemeenten bewezen maatregel die milieuwinst oplevert en tot lagere heffingen voor inwoners leidt. GroenLinks combineert in deze begroting de afvalstoffenheffing met de rioolheffing en de OZB tot één woonlastenheffing. Door de lagere afvalstoffenheffing ontstaat dan ruimte voor verhoging van de OZB, terwijl de woonlasten voor de inwoner gelijk blijven. Deze benadering heeft bovendien als voordeel dat voor lagere inkomens die veelal op huurwoningen zijn aangewezen de woonlasten naar beneden gaan. Met onze inhoudelijke en financiële uitgangspunten en keuzen, treft u hierna de GroenLinks begroting voor 2013 aan. Wij nemen het reguliere begrotingssaldo van de door het college overlegde begroting 2013 als uitgangspunt. Zullen per programma vervolgens aangeven waar wij welke zaken opnieuw opvoeren omdat wij die maatschappelijk noodzakelijk vinden, welke beleidsintensiveringen wij om diezelfde reden voorstaan en welke zaken wij ombuigen. GroenLinks beseft dat een aantal voorstellen niet per 2013 te realiseren zijn. De presentatie in een samenhangende GroenLinks begroting voor 2013, maakt wel keuzen die GroenLinks zou maken het meest helder. GroenLinks presenteert een positief regulier begrotingsaldo, waarbij incidentele baten naar de reserves gaan om daarmee de investeringspositie te verbeteren. Lees, we hoeven minder geld te lenen en verbeteren daarmee de Hilversumse schuldpositie van bijna 200 miljoen schuld (en verminderen daarmee het risico van renteverhogingen). GroenLinks maakt keuzen die zien laten zien dat het kan. Een groen, sociaal, vitaal en vooral bruisend Hilversum waar ieder aan mee kán en wil doen, mét beheersing van de begroting en vermindering van schulden. De GroenLinks begroting 2013 maakt de keuze te investeren in duurzaamheid, natuur, welzijn en cultuur met een sluitende begroting en vermindering van schulden. Bedragen x 1.000 (min voor getal is positief)
Begroting 2013 volgens D66, VVD en PvdA
De GroenLinks begroting 2013
Regulier saldo begroting: 1.450 Incidentele baten: - 2.109 Totaal saldo van de begroting: -659
Regulier saldo begroting GroenLinks: -1.490 # Incidentele baten: -6.461 Totaal saldo van de GroenLinks begroting: -7.951
# Incidentele baten gaan bij GroenLinks de komende jaren naar verbetering schuldpositie gemeente Hilversum en horen niet te worden gebruikt om de begroting sluitend te maken. Het bedrag bestaat uit -2.109 incidentele baten begroting 2013 plus -4.352 correctie voortijdig winstnemen Arenapark 2012 omdat verwachte afsluiting Arenapark in 2013 ligt. 4
De GroenLinks begroting 2013, verdieping voor een groen, sociaal, vitaal en vooral bruisend Hilversum Bijlage met toespitsing van GroenLinks keuzen naar programma’s (min voor getal is positief)
Programma 1, Financiën Bedragen x 1.000 Algemene financieringsfunctie gemeente Saldo programma, begroting 2013 -106.974 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks woonlastenbenadering: niet verhogen woonlasten met inflatiecorrectie: 300 1 woonlastendaling agv diftar lastenneutraal compenseren via OZB: -800 1 taakstelling verbetering inkoopproces: - 100 2 schaal- en efficiencyvoordelen Regionaal Servicecentrum: - 1.500 3 taakstelling interne onderbesteding/onderuitputting: -500 4 Saldo -2.600 Saldo programma GroenLinks begroting -109.574 Referentie: 1. In de voorstellen van GroenLinks blijven de woonlasten voor inwoners gelijk, dus ook niet verhoogd voor inflatie zoals het college voorstelt, met tegelijkertijd een beter resultaat voor de gemeentelijke begroting én milieuwinst. Dat wordt bereikt door invoering gedifferentieerde tarieven afvalstoffenheffing. Het is aantoonbaar dat na invoering ‘diftar’, de afvalstoffenheffing substantieel omlaag kan, met een aantoonbare milieuwinst. Het bij elkaar optellen van afvalstoffenheffing, rioolheffing en OZB tot één woonlast, maakt het mogelijk de OZB te verhogen door de verlaging van de afvalstoffenheffing binnen de woonlast. Het ontstane voordeel wordt voor een deel gebruikt voor geen woonlastenverhoging met inflatie. 2. Er valt nog verbetering te behalen op hoe de inkoop is georganiseerd. 3. Na het onderzoek naar het Regionaal Servicecentrum is besloten tot oprichten en het in één keer aangaan ervan. Uit het onderzoek blijkt (zoals uit eerdere verkenning van gemeentesecretaris Wijdemeren) een structureel voordeel van -6.000.000. Dit voordeel, gedeeld door 9 gemeenten, maar met een bepaalde verdeling naar grote en inzet levert voor Hilversum een structureel voordeel van -1.500.000. 4. Onderzoek alle interne projecten die langer dan 3 jaar lopen en alle budgetten waarvan de besteding langer dan 2 jaar achterblijft. Het college vindt als daartoe gedwongen, iedere keer weer incidenteel geld. De GroenLinks keuze zou zijn, niet achteraf incidenteel dekken, maar vooraf taakstellend opnemen. Uit de tabel op pagina 2 blijkt dat het college ieder jaar weer incidenteel geld vindt, gemiddeld 1,5 miljoen. Taakstellend wordt vooraf 33% vrijval ingeboekt.
Programma 2, Sociale zaken
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 10.585 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks extra inzet op laaggeletterdheid bibliotheek en taaltrainers: 60 1 Saldo 60 Saldo programma GroenLinks begroting 10.645 Referentie: 1. Goed lezen en taalvaardigheid is van groot belang voor plezierig leven, het blijkt echter ook een grote bijdrage te leveren aan voorkomen van armoede en schuldhulpvragen, bijvoorbeeld als mensen aanmaningen juist niet kunnen lezen of begrijpen. Daarom stimuleert GroenLinks verbetering van lees en taalvaardigheid door een verkenning naar mogelijkheden van digitale ondersteuning (10.000), door deels extra ondersteuning van het bestaande programma van de bibliotheek (20.000). En door geld beschikbaar te stellen voor de opleiding van taaltrainers á 30.000, dat zijn vrijwilligers die anderen weer helpen met taalbeheersing.
5
Programma 3, Onderwijs en Jeugd Bedragen x 1.000 GroenLinks vindt investeren in jongeren een must, daar willen we extra inzet op organiseren. Saldo programma, begroting 2013 16.508 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks versterkte inzet op brede scholen irt passend onderwijs: 50 1 versterkte inzet op leerwerkplekken (voorkomen schooluitval): 100 2 extra inzet alcoholpreventie onder jongeren: 30 3 jongerenparticipatie in besluitvorming: 20 4 Saldo 200 Saldo programma GroenLinks begroting 16.708 1. Passend onderwijs voor ieder kind en transparante kwaliteit voor iedere leerling tegen beheersbare kosten. Door organisaties die vanuit verschillende uitgangspunten voor het kind werken, te verbinden kan een brede school bijdragen aan passend onderwijs. Niet denken in onderwijsleerproblemen maar onderwijs- en zorgbehoefte in kaart brengen en handelingsgericht (niet versnipperd) werken. 2. Aanpassen en realiseren van meer gymlokalen door inzet van nieuwe leerwerkplekken. Zo combineert GroenLinks het verbeteren van het tekort aan goede gymlokalen met toekomstperspectief voor jongeren op de arbeidsmarkt en voorkomen van vroegtijdig schoolverlaten. 3. GroenLinks wil de aandacht voor het alcoholgebruik van jongeren in Hilversum intensiveren. Alcoholmisbruik heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid en ligt regelmatig ten grondslag aan uitgaansgeweld. Ondanks de successen van het programma "Samen aan de slag", nemen recente cijfers de zorgen niet weg over het drankgebruik door jongeren en de tolerante houding van ouders hierin. 4. Jongeren participeren in de Hilversumse besluitvorming: jongeren zijn ondervertegenwoordigd in de gemeentepolitiek en daarom vindt GroenLinks het belangrijk legitimiteit voor (jeugd)beleid onder deze groep op andere wijzen te verkrijgen. Actieve jongerenorganisaties zullen proactief gevraagd worden om hun mening bij zaken die jongeren aangaan en in jongerendebatten zal input verzamelt worden om de inzichten van jongeren mee te nemen in het Hilversums beleid.
Programma 4, Welzijn en zorg Bedragen x 1.000 GroenLinks blijft eerdere bezuinigingen op het cement in de Hilversumse samenleving van wijkwerk en mantelzorgers een verkeerde keuze vinden, dat zetten we dan ook recht in een GroenLinks begroting Saldo programma, begroting 2013 22.874 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks verbetering positie en ondersteuning mantelzorgers: 70 1 extra stimulans wijkopbouwwerk: 100 2 herstellen prijscompensatie Versa Welzijn: 70 3 Kadernota ouderenbeleid adhv wonen, welzijn en zorg: 20 4 Vervaardigen ouderenwijzer: 5 5 Saldo 265 Saldo programma GroenLinks begroting 23.139 Referentie: 1. Reeds in 2010 diende GroenLinks een begrotingswijziging in om de bezuinigingen op de ondersteuning van mantelzorgers ongedaan te maken. D66, VVD en PvdA steunden dat niet en laten mantelzorgers in de kou staan. Onterecht, gezien de wens van ouderen om langer thuis te wonen, de doelen rond WMO (zelfstandig leven) en de toenemende last voor mantelzorgers. GroenLinks vindt ondersteuning van mantelzorgers hard nodig en van grote maatschappelijke waarde. De gemeente gaat bovendien in overleg met zorgaanbieders om een deel van het voordeel dat zij hebben bij betere mantelzorg aanvullend in deze ondersteuning te steken. 2. Samenhang in de wijk vergroten door wijkopbouwwerk is juist in deze tijd ontzettend belangrijk, dat verdient (opnieuw) extra aandacht. Zorgen voor een goede sociale infrastructuur, voor elkaar ontmoeten, voor op basis van wensen van bewoners krachten en intiatieven in de wijk helpen bundelen. 3. Elke organisatie kan soms een impuls gebruiken beter en efficiënter te werken, Versa Welzijn heeft die impuls opgepakt. Door echter naast de forse bezuinigingen ook geen prijscompensatie te willen geven voor het dagelijks werk, wordt een waardevolle welzijnsfunctie te sterk uitgehold en feitelijk gestraft. 6
Referenties programma 4, vervolg: 4. Vervaardigen van ouderenbeleid op drie pijlers: wonen, welzijn en zorg met een doorvertaling in een uitvoeringsprogramma voor 4 jaar, met de aandachtsgebieden: passend woningaanbod, sociaal isolement, bewegen, voorzieningen in de buurt (ontmoeting en recreatie), veiligheid en gezondheid. Met verschillende activiteiten kunnen meerdere doelstellingen gerealiseerd worden, daarom clustering van financiële regelingen en regelingen in WMO en overzicht en inzicht van welzijnsactiviteiten voor ouderen. 5. Daarvoor samenstellen van een Ouderenwijzer: één informatiebrochure met daarin alle zaken die met ouderen te maken hebben, zowel praktische zaken als financieel als de ouderverenigingen.
Programma 5, Beheer openbare ruimte
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 13.691 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks generieke taakstellende besparing beheer wegen (10%): -898 1 duurzaam investeren in de openbare ruimte: 449 1 Saldo -449 Saldo programma GroenLinks begroting 13.242 Referentie: 1. Besparingen door maatregelen als regionale samenwerking gladheidbestrijding met gezamenlijke zoutopslag en –inkoop, lagere frequentie lamponderhoud bij toepassing LED, etc. Daarnaast zijn de kosten van aanbestedingen bij verkeersprojecten in de huidige marktomstandigheden de afgelopen jaren 10% tot 30% gedaald. Landelijk is bij Rijkswaterstaat daarom een taakstellende vermindering van projectbudgetten met 10% opgenomen. GroenLinks wil van deze 10% bezuinigingen 5% besteden aan investeringen voor verduurzaming van de openbare ruimte (versnellen toepassing LED, andere maatregelen), die in de toekomst tot nieuwe besparingen leiden.
Programma 6, Milieu, natuur en leefbaarheid Bedragen x 1.000 Groen en landschap zijn de kern van identiteit en aantrekkelijkheid van Hilversum, zeker in deze tijd waarin groen en duurzaamheid onder druk staan, vraagt dat van Hilversum juist extra inzet. Saldo programma, begroting 2013 304 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks terugdraaien taakstelling 10% GNR: 53 1 naar voren halen (deel) plus ambitie Groenbeleidsplan (oa. 1 fte coö): 300 2 extra stimulans natuur- en milieueducatie voortgezet onderwijs: 20 terugdraaien bezuiniging milieu&duurzaamheidbeleid: 85 3 extra naar revolverend duurzaamheidfonds: 200 4 versnelling gemeentelijke organisatie klimaatneutraal: 300 5 bijdrage dierenambulance ‘winteropvang’: 5 10 kinderen-natuurspeelplaatsen: 50 6 stadslandbouw: 50 7 Saldo 1.063 Saldo programma GroenLinks begroting 1.367 Referentie: 1. Gezien actuele ontwikkelingen rond het GNR zoals dreigende terugtrekking uit GNR van Amsterdam en een andere rol van de provincie Noord-Holland, gezien het tegelijk grote belang van het GNR voor Hilversum, en gegeven zaken als in te halen onderhoud inrichting natuurgebieden GNR, ook voor nog over te dragen terreintjes als Raaweggebied, is het te rechtvaardigen de eerder opgelegde taakstelling terug te draaien voor het overeind houden GNR bij te verwachten ontwikkelingen. 2. Groen in en om de stad is een kernkwaliteit van Hilversum. D66, VVD, PvdA bezuinigen op groenbeleid en schuiven investeringen naar de toekomst. GroenLinks wil niet pas in 2019 investeren in de groene kwaliteit van Hilversum. 3. Dit betreft het reeds eerder in elkaar schuiven van Hilversum-millenniumgelden in duurzaamheidgelden. 7
Referenties programma 6, vervolg: 4. Door zeer aantrekkelijke leningen via duurzaamheidfonds wordt groot maatschappelijk duurzaamheidseffect gerealiseerd die de Hilversum Klimaatneutraaldoelen versterkt, mede door terugvloeien leningen. 5. Van groot belang blijft zowel de eigen voorbeeldfunctie als gemeente alsook de impact van de gemeente op de CO2-reductie. Het doel van gemeentelijke organisatie klimaatneutraal dient reeds over 8 jaar gehaald en dat vraagt een extra investering. 6. Ook deze ambitie uit het groenbeleidsplan wil GroenLinks vroeger uitvoeren en niet pas na 2025. 7. De gemeente Hilversum beschikt over braakliggende terreinen zoals o.a. de Diependaalselaan. Behalve terreinen zijn ook daken of zelfs gebouwen geschikt te maken voor stadslandbouw. De gemeente ontwikkelt visie en brengt vraag en aanbod bij elkaar door het organiseren van bijeenkomsten. Met een geringe aanloop investering van 50.000,- genereert stadslandbouw betrokkenheid van mensen (maakt het ook op voedsel zichtbaar) en inkomsten door (tijdelijke) verhuur van grond en nuttig gebruik van leegstand.
Programma 7, Wonen / ISV
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 482 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks correctie incidentele baten begroting college: 2.109 1 taakstelling produktgerelateerde kosten grondexploitaties (5% van 15.771): -789 Hilversum wordt partner FSC-Nederland: 1 2 stimuleringsprogramma jongerenhuisvesting: 250 3 Saldo 1.571 Saldo programma GroenLinks begroting 2.053 Referentie: 1. GroenLinks wil dat incidentele baten niet ‘meetellen’ voor het sluitend maken van de begroting, deze zijn zeker als het gaat om baten grondexploitaties nogal onzeker, zoals jaar op jaar blijkt, waardoor dit college gedurende het jaar steeds genoodzaakt is tot tussentijdse reparatie. Er bestaat geen noodzaak tot voortijdig winstnemen zoals college aangeeft, voortijdig winstnemen is een keuze. Al eerder maakte het college een fout door voortijdig winstnemen, risicoreductie bij dit college betekent winstnemen bij afsluiten. 2. Hilversum wordt als veel andere gemeenten partner in het FSC-programma, daarmee verbeterd Hilversum de toepassing van en gaat over op alleen nog fsc-gecertificeerd hout in woningbouw, openbare ruimte, etc. 3. GroenLinks neemt het initiatief tot een stimuleringsprogramma voor de realisering van jongerenhuisvesting binnen de gemeentegrenzen in samenwerking met o.a. de corporaties en andere relevante organisaties. Het programma geeft prioriteit aan de transformatie van bestaande leegstaande gebouwen.
Programma 8, Economische zaken, media, toerisme
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 1.168 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks kostendekkend maken marktgelden: -121 verhogen ambitie leegstandsaanpak: 150 1 leegstandsfonds: -75 2 (bijdrage) transformatiefonds concentratieaanpak detailhandel: 150 3 stimuleringsbijdrage bedrijfsverzamelgebouw cross overs multimedia: 50 4 extra inzet op realisatie Hilversum mediacampus: 50 5 Saldo 204 Saldo programma GroenLinks begroting 1.372 1. GroenLinks wil aan de huidige aanpak een tweetal V’s toevoegen van voordragen en verordening. Gezien de maatschappelijke impact en urgentie in Hilversum is een verhoging van de ambitie op zijn plaats. 2. Een verordening creëert mogelijkheden overzicht op leegstand te houden en zo voor al dan niet tijdelijke extra ruimte voor jongeren, etc.. Alle vastgoedeigenaren horen mee te werken aan een doeltreffende manier van leegstandsregistratie. In de overgangsperiode verwachten wij circa €75.000,- aan inkomsten. 8
Referenties programma 8, vervolg: 3. Door meerdere ontwikkelingen neemt de behoefte aan winkelruimte al jaren af. Winkelgebieden dienen verder te worden geconcentreerd en aanloopstraten dienen geschikt gemaakt te worden voor kleinschalige bedrijvigheid of bewoning. Met het oprichten van een transformatiefonds is het mogelijk transformatie actiever op te pakken en vorm te geven (oa. door co-financiering bij aanvragen op provinciaal HIRB, etc.). 4. De beloofde extra stimulans voor creatieve industrie, zo belangrijk voor Hilversum, blijft bij dit college maar uit, daarom pakt GroenLinks het op. 5. Vanuit de Human Capital Agenda inzet voor Hilversum als mediastad naast de inzet voor creatieve industrie in Hilversum. Ondersteunen van integrale activiteiten van onderwijs, bewoners en de media.
Programma 9, Cultuur en monumenten Bedragen x 1.000 Ondanks mooie woorden over de overigens vooral economische meerwaarde van cultuur voor Hilversum, kleden D66, VVD en PvdA in praktijk cultuur verder uit. En Hilversum geeft al jaren 59 euro per inwoner minder uit aan kunst en cultuur dan andere gemeenten, hoog tijd die kaalslag om te draaien! GroenLinks investeert, juist om de functie van cultuur voor stad en mensen! Saldo programma, begroting 2013 5.936 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks cultuureducatie voortgezet onderwijs: 47 1 jeugdcultuurfonds: 100 2 stimulans Cultuurhuis Hilversum: 20 3 stimulans amateurkunst: 10 4 opnieuw enkele gerichte investeringen in kunst, cultuur en bibliotheek: 400 5 Saldo 587 Saldo programma GroenLinks begroting 6.523 Referentie: 1. Instappen in de matchingsregeling cultuureducatie met kwaliteit, garandeert een doorgaande cultuurleerlijn in basis-, voortgezet- en mbo-onderwijs. De regeling zorgt dat kwalitatief goede cultuureducatie een vaste plaats krijgt binnen het onderwijs en bij de culturele instellingen. Financiering op basis van inwonersaantal: € 47.000 Hilversum 50-50 regeling met het rijk die ook bijdraagt voor € 47.000. 2. Door de instelling van een Jeugdcultuurfonds stimuleert GroenLinks de deelname van kinderen (4-18) aan actieve kunstbeoefening als zij om financiële redenen geen lid kunnen worden van toneelclub, muzieklessen kunnen volgen of andere vormen. Het Jeugdcultuurfonds stimuleert de persoonlijke ontwikkeling van kinderen in achterstandsposities. 3. Cultuurhuis als culturele ontmoetingsplaats, een multifunctioneel gebouw waarin verschillende instellingen met elkaar samenwerken met een gezamenlijke programmering en beheer, centraal in de stad. 4. Amateurkunst is actieve kunstbeoefening door amateurs, met grote maatschappelijke meerwaarde en plezier. Het inspireert, overstijgt het alledaagse en biedt de mogelijkheid tot zelfexpressie en ontwikkeling – artistiek en cognitief, sociaal en emotioneel. ook de samenleving is erbij gebaat: kunstbeoefening draagt bij aan participatie, integratie, sociale cohesie, leefbaarheid, welzijn en gezondheid. 5. Terugdraaien bezuinigingen door D66, VVD en PvdA op theateraanbod, beeldende kunst, servicepunten bibliotheek, dag van de amateurkunst en open monumentendag (stad van jonge monumenten).
Programma 10, Openbare orde & veiligheid
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks
8.482 opnieuw bijdragen aan bureau Halt: 30
Saldo Saldo programma GroenLinks begroting
1 30 8.512
9
Referentie
Referentie programma 10: 1. GroenLinks pleit voor een bijdrage aan Bureau HALT die recht doet aan het belang van haar inzet bij voorlichting op scholen en Halt-afdoening voor de openbare orde en veiligheid in Hilversum. Deze snelle vorm van handhaving leidt aantoonbaar tot minder vervolggedrag.
Programma 11, Bestuur
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 10.486 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks nieuwe aanpak wijkzaken en wijkbudgetten: 275 1 Saldo 275 Saldo programma GroenLinks begroting 10.761 Referentie: 1. Er wordt gestreefd naar wijkverzamelgebouwen volgens de aanpak van maatschappelijke verantwoord verenigen: allerlei budgetten worden bij elkaar gelegd voor een wijk en de wijk bepaald zelf wat zij daarvoor gaat doen. Dit betekent ook dat er meer gebeurd voor hetzelfde geld, dus met deze stimulans creëert GroenLinks meer maatschappelijke waarde. Zo zou wijkcentrum De Geus overeind kunnen blijven door er meer functies te bundelen.
Programma 12, Sport & recreatie
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks
3.272
extra impuls sportstimulering: 50 stimuleringsbijdrage multifunctionaliteit onderwijs&sportaccommodaties: 50
Referentie 1 2
Saldo 100 Saldo programma GroenLinks begroting 3.372 Referentie: 1. In vergelijking geeft Hilversum 38 euro per inwoner minder uit dan andere vergelijkbare gemeenten, GroenLinks ziet het maatschappelijk belang van een extra impuls voor bewegen, gezondheid en tegen overgewicht. 2. Clusteren van diverse (sport)voorzieningen in multifunctionele accommodaties kent veel voordelen voor de gemeente, de participerende organisaties en de bezoekers. Zoals ruimtewinst, een breder aanbod van activiteiten en efficiënter gebruik van bijvoorbeeld leegstaande gebouwen. Multifunctioneel gebruik kan op diverse schaal plaats vinden, zowel bij grote als kleine en binnen- en buitensportaccommodaties, in samenwerking betrokkenen.
Programma 13, Vergunning & handhaving
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 4.778 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks extra capaciteit handhaving toepassing verruimde reikwijdte: 30 1 faciliteren van duurzame innovatie MKB: 30 2 Saldo 60 Saldo programma GroenLinks begroting 4.838 Referentie: 1. Volgens de verruimde reikwijdte Wet Milieubeheer moeten bedrijven die milieu&energiemaatregelen nemen die zich binnen 5 jaar terugverdienen, Hier moet beter op worden gehandhaafd, dat biedt veel (eenvoudig te realiseren) milieuwinst en verbeterde bedrijfsprestaties door bv. minder energiekosten.
10
Referentie programma 13, vervolg: 2. Faciliteren van een platform voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en een energiemarkt MKB. Actieve informatie over energiebesparing, duurzame energie en duurzaam ondernemen. Leidend tot projecten rond duurzame innovatie, ook leidend tot werkgelegenheid door besparing en innovatie.
Programma 14, Bereikbaarheid Bedragen x 1.000 Wat GroenLinks betreft gaat dit programma weer sturen op verbeteren van bereikbaarheid door fiets en OV en minder op autobereikbaarheid, inwoners merken daardoor dat zij het weer prettig vinden om in Hilversum te zijn en met plezier de fiets pakken naar het centrum of naar school, voelen zich weer veilig in het verkeer, zijn gezonder door beweging en een betere luchtkwaliteit in de stad Saldo programma, begroting 2013 3.199 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks Hilverfiets, extra impuls fietsbeleid: 250 1 verkoop verliesgevende gemeentelijke parkeergarages: -677 2 leges invoeren vergunningparkeren alle wijken: -1.500 3 temporiseren vervanging VRI’s: -100 geen parkeergarage Langgewenst (voorbereidingskrediet): -150 extra fietsstallingscapaciteit : 250 4 onderzoek aanleg en realisering transferia Sportpark en Larenseweg: 30 5 Saldo -1.897 Saldo programma GroenLinks begroting 1.302 Referentie: 1. O.a. veilig fietsen naar school en aanpak verkeersveiligheid rond scholen, invulling bestuursakkoord VNG vergroten fietsveiligheid. door subsidieverwerving kan naast investering van 250.000 aanvullend 250.000 worden geïnvesteerd. 2. De huidige jaarlijkse verliezen op de gemeentelijke parkeergarages bedragen samen 764.000. Daarmee zou in één klap de bezuiniging op cultuur onnodig zijn! De boekwaarde van de beide parkeergarages is 14.157.000 (historische kostprijs minus jaarlijkse afschrijvingen tot 1 januari 2013). Volgens D66, VVD en PvdA bij de discussie over nieuwe parkeergarage Langgewenst, is er veel belangstelling vanuit de markt voor parkeergarages. Toch veronderstellen wij dat de garages voor 12.000.000 weggaan gezien huidige marktomstandigheden. Tegenover een afboeking van 2.157.000 en renteverlies als gevolg daarvan van 87.000 staat een structurele verbetering van de begroting, want geen verlies van elk jaar 764.000 euro. Sterker, verkoop parkeergarages levert een forse verbetering van de gemeentelijke schuldpositie op van 12.000.000 en een structurele besparing van 677.000. 3. De parkeerdruk agv. nog steeds toenemend autobezit maakt wijken nu al en zeker in de toekomst onleefbaar en gaat ten kosten van speelruimte, ruimte voor hulpdiensten, etc.. Het bedrag is bij benadering gegeven, vergunningparkeren bedraagt volgens de begroting 2013 momenteel ongeveer ¼ van Hilversum met een opbrengst van 550.000. Invoering in alle wijken levert dan 2.000.000 op, min verrekening naar verschil in dichtheden 300.000 en min 200.000 aan invoeringskosten, maar met grote leefbaarheidswinst. 4. Door GroenLinks stimuleringsbeleid neemt het fietsgebruik toe (en de gezondheid van mensen), nu al zijn er tekorten aan goede fietsenstalling. Fietsparkeren kan niet meer overal op straat gefaciliteerd worden. GroenLinks wil substantieel investeren in nieuwe stallingfaciliteiten en daar bestaande gebouwen geschikt voor maken. 5. De mobiliteit- en parkeerdruk in Hilversum moet beter worden opgevangen. Een middel daartoe kan het realiseren van transferia zijn met middelen voor natransport. Bij Sportpark/Arenapark liggen mogelijkheden en de voor grote verkeersdruk van de A1/Larenseweg.
11
Programma 15, Ruimtelijke ordening
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 3.054 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks ruimtelijk kwaliteitsprogramma centrum, k.t.: 100 1 Saldo 100 Saldo programma GroenLinks begroting 3.154 Referentie: 1. GroenLinks heeft begin 2012 het initiatief genomen voor een bijeenkomst over de (ruimtelijke) kwaliteit van het centrum. de gemeenteraad steunde de uitspraak van GroenLinks dat de huidige kwaliteit en opgaven voor het centrum, met binnenstedelijke ruimtedruk en de wens voor een centrum met een hoge verblijfskwaliteit, het nodig maken dat de ruimtelijke samenhang van de binnenstad wordt versterkt, meer dynamisch, diverser. GroenLinks haalt mede daarom de structuurvisie centrum weer naar programma 15 en investeert tot de structuurvisie klaar is al op de korte termijn in de kwaliteit van het centrum.
Programma 16, Dienstverlening
Bedragen x 1.000
Saldo programma, begroting 2013 1.496 Referentie Ombuigingen / intensiveringen GroenLinks gebruik open-source software en open standaarden: -400 1 Saldo -400 Saldo programma GroenLinks begroting 1.096 Referentie: 1. Het gebruik van open standaarden en de inzet van open source software leidt tot kostenbesparing op licentiekosten, langere afschrijftermijnen en meer autonomie ten opzichte van externe partijen en/of specifieke leveranciers.
Samenvattend, saldi programma’s college versus saldi programma’s GroenLinks Het saldo voor de begroting ziet u vervolgens op hoofdlijnen in de vergelijking op pagina 4 van de GroenLinks begroting 2013 terug. U ziet hieronder dat GroenLinks de incidentele baten corrigeert voor het regulier saldo. Begroting 2013 volgens D66, VVD en PvdA -106.974 10.585 16.508 22.874 13.691 304 (482+2.109) 2.591 1.168 5.936 8.482 10.486 3.272 4.778 3.199 3.054 1.496 Regulier saldo 1.450 Incidentele baten -2.109 Totaal saldo -659
De GroenLinks begroting 2013 -109.574 10.645 16.708 23.139 13.242 1.367 (482+2.109-538) 2.053 1.372 6.523 8.512 10.761 3.372 4.838 1.302 3.154 1.096 Regulier saldo GroenLinks -1.490 Indicentele baten (-2.109 en -4.352) -6.461 Totaal saldo GroenLinks -7.951 12
