Goede voeding volgens de wetenschap Prof.dr. Frans J Kok
Wageningen campus
Inhoud 1. Ongezond buikvet 2. Zelfexperiment 3. Richtlijnen goede voeding 4. Brood, zuivel, vis en chocola
Obesitas: voeding-beweging-genen
Iemand met 10 kg overgewicht kan gem. 4 kilo toeschrijven aan de genen
Ongezond buikvet
Man: BMI=36.2
Man: BMI=22.8
Visceraal vet leidt tot diabetes en hart- en vaatziekten bij obesitas Van Gaal LF, Nature 2006
Prevalentie vette lever 6% - 60% in VS:
(>5% vetaccumulatie)
obesen (BMI 30-35) 30% ernstige obesen (BMI ≥ 35) 50% (Lazo M. Am J Epidemiol. 2013)
In 2010, 6.6% VS volwassenen morbide obees (BMI > 40) ± 15.500.000 mensen Vette lever
Gezonde lever
Behandeling vette lever Gewichtsverlies
Lichaamsbeweging Gezond eten
Vermijd zoete frisdranken Vermijd hoog vet voeding
Overweeg voedingssupplementen
Snel en veel afvallen
Crash dieten en het jojo-effect
1 kg lichaamsvet ~7000 kcal
Crash dieet:
1 kg week -1000 kcal/dag
Geleidelijk afvallen:
1 kg maand -200 kcal/dag
Zelfexperiment
Opzet experiment ongezond eetpatroon weinig beweging
gezond eetpatroon voldoende beweging weken
0
4
8
Ongezond Caloriëen Verzadigd vet Zout Suiker Voedingsvezel
Gezond Richtlijnen Goede Voeding
Veranderingen in gewicht en lichaamsvet Begin meting
Na ongezonde maand
Na gezonde maand
Gewicht (in kg)
75.9
78.2
76.2
Lichaamsvet*(%)
16.5
19.6
17.9
Vet in buikholte** (kg)
0.8
1.2
1.0
Onderhuids buikvet** (kg)
1.5
1.8
1.6
* Lichaamsvet gemeten met DXA, ** Vet buikregio gemeten met MRI vanaf navel 14 cm omhoog
Gezondheidsprofiel Begin meting
Na ongezonde maand
Na gezonde maand
Cholesterol (mmol/L) - Totaal - LDL
5.7 3.4
6.6 3.9
5.3 2.9
Bloeddruk (mmHg) - bovendruk - onderdruk
115 75
120 82
115 72
Na/K verhouding (24 u urine)
1.2
1.5
1.2
Vaatfunctie
5
7
-1
Hartslag (slagen per minuut)
49
57
50
43.9
41.5
44.3
Fitheid (ml/kg/min)
Dietary Guidelines for Americans 2010 Balance calories
with physical activity
to manage weight
Consume more of certain foods and nutrients such as fruits, vegetables, whole grains, fat-free and low-fat dairy products, and seafood
Consume fewer foods with
sodium
(salt), saturated fats, trans fats, cholesterol, added sugars, and refined grains
Mediterranean
Richtlijnen Goede Voeding 2006 Nordic
Japanese
Gezondheidswinst Richtlijnen Goede Voeding Factor Verzadigd vet Transvet Groente ..........
Ziektelast
Levensverwachting (in jr)
(DALY’s/jr)
(ziektevrij voor 40 jarigen)
25.000 32.000 47.000 .........
0,1 0,1 0,3 ....
Gezonde voeding
246.000
1,2
BMI
215.000
0,8
100 volwassen Nederlanders 10 jaar volgen 10 en 25 chronische ziekte Gezonde leefstijl en voedingspatroon.......... 8 en 15 chronische ziekte van Kreijl CF, et al. Ons eten gemeten, VTV: RIVM, 2004.
MyPlate: US Nutrition Guide
Eetpiramide
Bonen/peulvruchten (eiwit, vezel Fe, Zn, K, folaat)
Healthy Eating Pyramid
ADHD dieet Pelsser
Brood 1. Koolhydraten Baguette Cornflakes Rijst (wit) Brood (volk.) Havermout Rijst (bruin) Appel Bonen (bruin) Gerst
2. Gluten
GI 95 93 89 71 55 50 39 30 28
Prevalentie coeliakie: 1%. Coeliakie: auto-immuunziekte met sterke erfelijke component. Vage klachten: glutenvrij zonder positieve test op intolerantie.
GL 15 23 43 9 13 16 6 7 12
3. Voedingsvezel Advies Gezondheidsraad 30-40 gram/dag
gr voedingsvezel 4 sneden volkorenbrood 8 1 snee roggebrood 2 200 g groenten 5 150 g aardappels 4,5 1 appel +1 peer 4 Yoghurt met muesli 2 Noten 2 Koek(jes) 2
VCP-3 (1997-1998)
Totaal
30
Melk en zuivel Iron
zuivel
3
Vitamin E
Koemelkallergie Lactose intolerantie Prostaatkanker (Ca, IGF-1) Darmkanker Osteoporose
5
Vitamin D
10
Vitamin C
10
Vitamin B6
11
Folic acid
12
Vitamin B1
13
Selenium
13
Retinol
15
Magnesium
16
Copper
Sojamelk vs Halfvolle melk mov vit B2, B12, plant. eiwit Ca, Zn, K, P
18
Zinc
26
Vitamin B12
35
Vitamin B2
46
Calcium
64
0
20
40
60
80
100
RIVM Report 350030002
Vis: Omega-3 vetzuren Advies Gezondheidsraad
EPA / DHA
100-150 g. (vette) vis per wk 450 mg/dag EPA/DHA
Makreel
1.5-2 g. α-linoleenzuur (ALA) 5-10% conversie naar EPA: 75-200 mg EPA
Zalm
Forel
Sardines
ALA
Pure chocolade Gezondheidsclaim Cocoa flavanols help maintain endothelium-dependent vasodilation which contributes to healthy blood flow”. Consumption of 200 mg cocoa flavanols daily. 10 g of high-flavanol dark chocolate (70% cocoa). Epicatechins enhance NO production
10 g. chocolate 110 kcal
Quality of Life 100 % Gezondheid Quality of life
Levensduur
