Preek in het Grunnings over Lucas 19:1-10 (Zacheus) Vertaald door A.M.Greven en door hem gebruikt in een Grunneger Dainst op 27 oktober 2013 te Ten Post. Voor meer informatie over die dienst en de gebruikte liturgie verwijs is naar
[email protected] en https://www.dropbox.com/sh/w4aasw1t6vyfmns/wr_M-hqWmD Inlaaiden Bruiers en zusters in Christus, jong en wat minder jong, hebben joe vrouger ook wel ains verstoppertje speult? [dia] en moggen joe dat groag doun? En ……..woar deden joe dat din? En woarom verstopten joe joe din aigenlieks? Verstoppertje. Joa, soms was t ook wel makkelk om die te verstoppen. Bevobbeld als d’r ain bie die toes….. bie dien olluu….. op bezuik kwam en woarstoe ….as kind….. ‘n beedje baang veur wast. Wolst hom aigenlieks wel zain,…… mor hai mog die nait zain. Din verstopste die bovenaan trap, of achter baank, en din keekst soms of en tou eem om ‘t houkje. Verstoppertje. As meester in klas een muilijke vroag stelde, wolst t laifst dat e die mor gain beurt gaf. En veurzichtig luitst die din een beedje op dien stoul onderoetzakken, achter dij veur die zat, zodat meester die nait kon zain. Dat hebben wie vast aalmoal wel ains doan. Sommige mensken verstoppen zuch omreden ze zuch schoamen, omreden ze d’r wat aans oetzain, of omreden ze n gebrek hebben, of omreden ze voak ploagt worden, of omreden ze denken dat ze nait neudig bennen… Kiek, en dat is din weer nait goud. Verstoppertje speulen as een leuk spelletje – dat is prima. Mor verstoppertje speulen, omdast ‘t gevuil hest dast nait neudig bist, …..dat ‘t zunder die ook wel goud goan zel, das nait goud. Want ‘t is nait woar. Elk en ain is neudig! Elk en ain mag d’r wezen! Gain ain is minder, gain ain is meer. En doarom: [dia] loat die zain! Magst d’r wezen! In elks geval als kind van de Here. God vindt die mooi zoas du bist… en Hai wil die moaken zoas Hai ‘t goud vindt. Loat die zain! In Biebel stait doar een verhoal over. ‘t Verhoal van Zacheüs. Dat stait in Lukas 19 de verzen 1 tot 10 en dat wordt ons nou veurlezen. Luuster mor goud. Biebellezen 1 Dou E Jericho ingoan was, laip E stad deur. 2 Nou was doar n man, dij haitte Zacheüs. Hai was boas bie tollenoars. En hai was riek. 3 Hai perbaaierde te zain wat veur ain of Jezus was. Mor t lukte hom nait, omreden der was veul volk op n bainen. Hai was ja mor n luk kereltje. 4 Dou runde hai veuroet en kroop in n wilde viegeboom. Den kon e Hom zain. Hai zol doar ja laans Preek over Zacheus vertaald voor een Grunneger Dainst
1
kommen. 5 Dou Jezus bie dat stee kwam, keek E omhoog, en zee tegen hom: "Zacheüs, kom op slag omdeel! k Mout vandoag bie joe wezen." 6 Dou kwam e gaauw ommeneden en blied luit e Hom der in. 7 Dou zai t zaggen, mòtjeden ze aalmoal en zeden: "Dat E bie zo n zundeg man wezen wil!" 8 Mor Zacheüs kwam in t èn en zee tegen de Heer: "Hierzo Heer! Haalfschaid van mien hebben geef k aan aarme lu. As k ain wat ofzet heb den krigt t van mie dubbeld en dwaars weer!" 9 Jezus zee tegen hom: "Nou is ter veur dizze hoesholden redden kommen. Hai is ook ja n zeun van Oabraham! 10 Doar is Menskenzeun ja veur kommen. Om te zuiken en te redden wat of verloren was." Wat ie net heurd hebben is t Woord van de Heer ons God. Preek dail 1 [dia] Zugst hom? Dit is Zacheüs. En waist ook woar of e touholt? In Jericho! Doar woont e. Jericho, ….hé – woar kist dij ploats nog mor van? Joa, krekt, dat was dij stad mit dij dikke muren d’r omtou. [dia] Op zo’n dikke muur haar Rachab heur hoes bovenop stoan! Ie waiten ’t ja wel…doar luit ze dou dei twij spionnen van Jozua aan een rood taauw langs omdeel zakken zodat ze boeten stad kwamen en vot konden vluchten veur soldoaten. En waist ook wel woar Jericho ligt? [dia] Kiek, hier zain ie een koartje van Israël. Jericho ligt aan deurgoande weg van t Oosten noar Jeruzalem. t Was een soort grensploats. Aal mensken dij noar dij grode stad Jeruzalem goan, kommen deur Jericho. En doar is Zacheüs mor wat bliede mit! Waist wel woarom? [dia] Omreden Zacheüs boas van de tollenoars van Jericho is. Was dat nou weer, een tollenoar? Nou, veurdat je ‘n stad binnengingen kwammen je veur een slagboom te stoan. Dij stond midden op weg. En tollenoar, dat is een belastenkerel, dee slagboom omdeel. En din zee e tegen mensken dij d’r langs wollen: ho, stop, du magst d’r nait langs. Most eerst belasten betoalen! [dia] En as ze din heur geld betoald haren dee tollenoar boom weer in ‘t end en mochten ze d’r langs. En Zacheüs was doar de boas bie tollenoars. Allennig… Zacheüs was nait altied eerlijk west. Mor altevoak het e van mensken veulsteveul geld ofvroagd. En wat e meer kreeg dan dat e veur zien waark neudig haar stak e in zien aigen buus. En doardeur is e schatriek worden. Nou, ….wat denkst, …zollen mensken Zacheüs ‘n oardige man vonden hebben? Nou, ik denk ’t nait! Maisten haren zulfs een bloudhekel aan dij kerel. Ze pruiten nait ains mit hom. As ze hom op stroat veurbie kwamen keken ze gaauw ander kaant oet en luipen hom zo veurbie. Gainain bemuide zuch mit hom. Mensken van Jericho, dij stad mit dij dikke muren, haren als t woare een dikke muur om Zacheüs toutrokken: ze wollen niks mit hom van doun hebben. Preek over Zacheus vertaald voor een Grunneger Dainst
2
Zacheüs het din wel een bult geld, mor hai is nait gelukkig. Mor nou het Zacheüs heurd dat d’r ain is dij wel mit tollenoars proat en mit ze eet. Waist hou dij man hait? Dat is Jezus. Zulfs ain van zien leerlingen haar ook tollenoar west. En waist wat zo mooi is? Jezus komt krekt vandoag hier in Jericho! En Zacheüs wol hom ook groag ains zain. Zol e echt zo goud en vrundelijk wezen veur tollenoars? [dia] Kiek, doar komt E aal aan. Hai lopt deur stroaten van Jericho. Joa, dij dikke muren van dizze stad hollen hom nait tegen. Zugst Hom? Zien kameroaden binnen ook bie Hom…… en een haile bult mensken willen groag even mit Hom proaten of Hom aanroaken. Ze bennen d’r aldernoaste nijschierig noar welke meroakels Hai vandoag weer gait doun. Joa, want dij dizze Jezus is een biezunder man. Hai mokt zaike mensken weer beder! Zostraks nog, veur E Jericho binnen kwam, het e dij blinde bedeloar Bartimeüs nog beter mokt: Bartimeüs kin nou weer zain, deur dij Jezus. Nou, je begriepen wel, dat vinden mensken natuurlijk geweldig,…. zulke meroakels! Doar willen ze wel meer van zain! Wat zol dij Jezus hier nog meer goan doun? Mensken dringen om Hom tou om alles mor goud te kinnen zain en Hom goud te kinnen heuren. Zacheüs wil d’r ook groag bie,…. [dia] mor d’r is zoveul volk op n bainen! En hai is ja mor een leutje kereltje. Hai kin nait over aal dij mensken hènkieken. En als e middenmaank t volk gait stoan steuten ze hom gewoon aan kaant. “Hé doe, goa vot jong! Wie willen die d’r nait bie hebben. Doe heurst d’r nait bie! Mok dast vot komst of wie zellen die! Zacheüs wordt d’r verdraitig van. T is toch ook aaltied t zulfde. Hai mag nooit mitdoun. Gain ain wil met hom van doun hebben. Zacheüs denkt noa. Kin e din niks bedenken woar e lekker vaailig is,….. woar gain ain hom kin zain, mor din wel zo …..dat hai wel elk en ain, …..en ook dij Jezus,…… kin zain? Joa, d’r schut hom wat in t zin. Even wiederop stait een wilde viegenboom aan kaant van weg. As e doar nou ains inklom! Hai zol doar ja langskommen. Gen gaauw runt e d’r hèn. [dia] Een viegeboom is nait zo´n hoge boom en hèt abmoal dikke leeg hangende takken en mooie grode bloaren. [dia] Zacheüs kin d’r makkelk in klimmen en zuch mooi achter dij grode bloaren verstoppen! Zo zugt gain ain hom! [dia] Ha, loat ze nou mor kommen!
Preek over Zacheus vertaald voor een Grunneger Dainst
3
‘t Wordt mor aal drokker in stroat. Tjonge, wat kin dij Zacheüs hiervandoan alles gou bekieken! Doar komt dij Jezus aal aan. Kaalm lopt e tussen aal dij mensken deur. Nou is e aal vlakbie. Mor din schrikt Zacheüs…….. Hai wordt d’r kel van! Want wat gebeurt d’r? Jezus blieft precies onder zien boom stoan! En nou kikt E ook nog omhoog ook! [dia] Jezus zugt hom! Jezus kiekt Zacheüs recht in ogen. “Moi Zacheüs”, zedde. Nou, doar begriept Zacheüs ja haildaal niks van. Kin dij Jezus hom din? Hou kin dat? Hou wait dij Jezus nou zien noam? En Jezus zegt: Hé doe, Zacheüs, loat die ains zain! Kom op slag omdeel k Mout vandoag bie joe wezen." Jezus brekt dij dikke muur, dij mensken om Zacheüs toubouwd hebben, in ainmoal of. Jezus zegt dudelk, dat E Zacheüs echt wil ontmouten en dat E in zien hoes wezen wil. Hij was dus op zuik noar dizze zundoar en zien hoes. t Is hail bijzunder wat Jezus zegt: “… vandoag mout ik in dien hoes wezen.” Dat…. ‘mouten’ …….ie veural biezunder. Dat is n Goddelijk mouten. t Mouten van de Messias. En dit stait vandoag op Jezus zien program: Zacheüs ontmouten en dizze zundoar en zien hoes redden. En ale mensken mouten t zain. Zulfs de blinden, dij E beder mokt het. Gods riek brekt deur. Bie Zacheüs en zien hoes loat Jezus dat zain. Jezus zugt Zacheüs. En dat zain…..wordt echt ontmouten. Zo is dat altied bij de Here Jezus. Wie goan doar nou over zingen en dat doun wie mit Gezang 55 oet t Gereformeerd Kerkbouk. Ik heb dit laid in t Grunnegs vertoald en ‘t hèt wat aander woorden dan als ‘t in ‘t gezangbouk stait. En omreden dit laid een wat onbekende wies hèt zellen wie dit zingen op wies van laid 446. Zingen D’r is gain ploats, d’r is gain ploats, Zacheüs is te klain, aal gait e ook op tonen stoan din nog kin hai niks zain. Dus klimt hai in een viegenboom dij stait even wiederop de mensken kinnen hom nait zain hai zit doar goud verstopt. mor Jezus kiekt noar hom omhoog Preek over Zacheus vertaald voor een Grunneger Dainst
4
en ropt hom ommeneed’n Zacheüs breng mie noar dien hoes want doar mout ik nou weez’n. Preek dail 2 [dia] Zacheüs kin zien oren nait leuven. Dij Jezus kin hom bliekboar. En toch wil E bie hom in zien hoes kommen. Mor dat is toch prachtig! Gaauw klimt Zacheüs ommeneden. Meschains scheurt e in gauwighaid nog wel een winkelhoak in zien boksem, wel waait, mor dat geft niks. Wat is dij Zacheüs blied! Eindelk ain dij wel bie hom in hoes wil kommen! Ain, dij wel bie hom aan toavel wil eten. “Loat die zain”, zee Jezus tegen hom. Zacheüs kin nait langer aan kaant blieven stoan en as een kat tot boom oetkieken. Jezus wil bie hom wezen. Aldervreselijkste bliede lopt e noast Jezus deur de stroaten van Jericho en wiest Jezus mit zien kameroaden t pad noar zien mooie tolhoes. Zacheüs wol Jezus groag zien. Mor Jezus zag hom. Hai nuigde zuchzulm oet in Zacheüs zien hoes. Was dat mooi. Jezus zegt nait: kom bie mie. Kom bie mie thoes. Nee, Hai zegt: mag ik bie die wezen. Mag ik bij die eten. [dia] “Kom ter mor gaauw in en goa mor zitten asjeblieft. Ik ben wies dat İe in mien hoes willen wezen! [dia] Zacheüs is zo bliede! Hai zörgt goud veur zien gasten. Hij geft ze lekker eten en drinken. Mor de mensken dij mit Jezus mitlopen bennen ….. vinden t mor niks. [dia] Ze steuten mekoar aan: “Hé, zugst dat? Jezus gait bie slechte mensken in hoes”. En ze mòtjeden aalmoal en zeden: "Dat E bie zo n zundeg man in hoes wezen wil! Kiek nou toch ains, dij Jezus ligt bie mensken aan toavel,…. dij abmoal verkeerde en gemaine dingen doun! Wat dut E nou? Dat kin E toch nait mokken? En ze kloagen: Woarom mout E nou oetgerekend in t hoes van dij belastenkerel, dij oplichter, eten? D’r bennen toch genog hoezen van goie mensken…….. zoals wie? En zo gait t mor deur. Zo mokken dij mensken van Jericho, ……dij stad mit zien dikke muren, …..ook een dikke muur om heur aigen haart. Een muur …….. woar Jezus nait deur noar binnen kin. Intussentied eet en drinkt Jezus mit Zacheüs. [dia] Zacheüs kikt noar Jezus. Jezus is in zien deftig hoes. Hai ligt op zien mooie ligbèr. Hai eet aan zien prachtige toafel. Dat het Zacheüs abmoal veur n bult geld kocht. Geld….. dat e teveul van mensken ofnomen haar dij langs zien slagboom kwamen. Zacheüs denkt doar aan. En hai krigt t een beetje waarm…..en hai wordt ook wat rood in snoet. Want hai is voak nait eerlijk west. Hij het mensken voak oplicht en heur voak veuls te veul geld ofvroagd. Preek over Zacheus vertaald voor een Grunneger Dainst
5
Zacheüs krigt d’r spiet van. De Here Jezus is zo goud veur hom. Mout hai nou ook nait goud wezen veur anderen? Wie lezen in Biebel (in vers 8) [dia] Zacheüs kwam in t èn en zee tegen de Heer: "Hierzo Heer! Haalfschaid van mien hebben geef k aan aarme lu. As k ain wat ofzet heb den krigt t van mie dubbeld en dwaars weer!" Nou wordt de Here Jezus bliede! Dit is nou krekt woarveur E kommen is, woarveur E Zacheüs zain wol. Jezus wait best….. hou mensken d’r over denken en proaten. En dat ze t nait goud vinden dat E bie zo’n slechte tollenoar aan toavel ligt te eten. Mor ze vergeten dat E…… juust hierveur ……..op oarde kommen is: veur slechte mensken, veur mensken dij zuchzulf nait goud vinden, veur mensken dij t gevuil hebben dat ze t nait verdainen, veur mensken dij denken dat ze d’r nait bieheuren. Veur zukke mensken is Jezus op aorde kommen en zel E dommit bie Jeruzalem staarven. Om zukke mensken te redden! Wie hollen dat nait voor meugelk. Mor t kin dus toch dat een rieke het keuninkriek van God binnengait. Jezus haar lest ja nog zegd dat dit vreselk stoer was, joa, alderdeegs nait meugelk. Hai haar dou zegd: "Wat is t ja stoer veur mensken mit geld om in God zien Riek te kommen. n Kemeel gaait makkelker deur t oog van n naal, as dat n rieke in God’s Riek komt!" Dat was dou e pruit mit dij rieke kerel, n tiedje terug. Dij t heurd haren zeden dou: "Mor wèl kin d’r din beholden worden?" Dou zee E tegen heur: "Wat of mensken nait kinnen, kin God wel." En Jezus wordt nou ook blied omreden Zacheüs goud hèt begrepen dat ast bie Jezus komst, dast din nait alles mor loaten kist zoas t was. Nee, din mout d’r wat veranderen! Als Jezus binnen is……. mout aal t slechte noar boeten! En wie lezen in Biebel, in vers 9 en 10, dat Jezus zegt: "Nou is ter veur dizze hoesholden redden kommen. Hai is ook ja n zeun van Oabraham! Doar is Menskenzeun ja veur kommen. Om te zuiken en te redden wat of verloren was." En Jezus hoopt dat aale grode mensken en klaine kinder nou goud goan begriepen dat E nait pas bie die wil kommen as alles netjes en goud is. Of ast van diezulf denkst dast goud genog bist. Dast t wel verdainst... Jezus hoopt dat mensken van Jericho….. mit dij dikke muren…… heur aigen muren ofbreken en Preek over Zacheus vertaald voor een Grunneger Dainst
6
Hom touloaten in heur haart en in heur leven. Loat die zain! Jezus hoopt….. dastoe nou goud begriepst… dat …..as E bie die komt,…… as E in dien haart komt wonen,……. dat din altied t gevolg zel wezen dast alles….. wat nait goud is…. oproemst en votdust. Is dat nait geweldig mooi…… en wat om hail blied van te worden? Dat de Here Jezus ook noar die kikt en zegt: wees mor nait baang – loat die zain! Hai ropt die bie dien noam, …….en Hai wil ook bie die wonen! Dat is toch meroakels mooi! Doarom: [dia] loat die zain! Du magst d’r wezen veur God. Hai hold van die! Verstop die nait langer. Trek gain muren om die of om anderen tou. Nee, loat die zain! Nou, wat dust: lest die zain? Lest Jezus bie die in dien haart wonen? t Is nou aan die! Amen
Preek over Zacheus vertaald voor een Grunneger Dainst
7
