Girolamo Russo www.girolamorusso.it Giuseppe Russo is een van de 5 beste Etna producenten. De cantina van het familiebedrijf met omringende wijngaarden - er staat geen bord bij de ingang - is gevestigd in Passopisciaro op de noordhelling van de Etna, 600-800 m hoog. Het ligt naast het spoorwegstation Passopisciaro. Deze dieselspoorlijn die rond de Etna gaat, is nog in gebruik. Vroeger liep er zelfs een spoorlijn tot in de winery, die gebruikt werd voor export per fust naar Noord-Italië.
Giuseppe Russo De familie Russo begon rond 1900 met wijnbouw. Giuseppe nam het familiebedrijf over in 2004 en begon in 2005 zelf te bottelen. Hij maakt voornamelijk wijnen van druiven uit eigen wijngaarden, maar koopt een beetje druiven bij. De bodem van de wijngaarden bestaat uit zwart, bruin of grijs lava zand. Wijngaarden De eigen wijngaarden van Russo bevinden zich in drie contrada’s: San Lorenzo (8 ha op 750-780 m hoogte, 80 jaar oude stokken); Feudo (6 ha op 650-670 m hoogte); Feudo di Mezzo (1 ha op 700 m hoogte, gericht op het noorden). Verder huurt Giuseppe 1 ha in het Calderara Sottana district. Hij heeft extreme veel aandacht voor details, maar houdt daarbij steeds rekening met het eindresultaat. De wijnbouw is gecertificeerd biologisch. De productie ligt nu nog rond de 50.000 flessen per jaar, maar zal volgend jaar circa 70.000 flessen bedragen. De Nederlandse importeur is Verkerk Wijnimport / Enoteca Sprezzatura.
het treinstation Passopisciaro Proeverij ****- Nerina 2014 Etna Bianco DOC, 70% carricante en 30% andere lokale rassen (catarratto, grecanico en inzolia, tegelijk geplukt en samen gevinifieerd), tankmonster, wordt in mei gebotteld – knisperend, sappig, energiek, prachtig fruit, zeer mooie droge witte wijn, strak en beendroog, fris en energiek, prima in balans **** Etna Rosato 2014 Etna Rosato DOC, 100% nerello mascalese met iets nerello cappuccio, hele trossen geperst, 4-5 uur inweking, geperst met een basket press, als witte wijn vergist, alc. 13,5%, productie circa 5.000 flessen – zeer bleek roze/oranje, prachtige expressieve geur van klein rood fruit, spirituele, zeer frisse smaak met uitstekende bite en goed concentraat, lange zuivere finale, prachtige evenwichtige rosé ***(*) à Rina 2013
Etna Rosso DOC, 94% nerello mascalese (meer kleur, minder tannines) en 6% nerello cappuccio (minder kleur, meer tannines), uit de wijngaard van de Caldera Sottana, in februari gebotteld – licht robijnrood met iets evolutie, rokerige, animale geur, zachte smaakinzet met rijk geconcentreerd en gekonfijt fruit, wild en fijne specerijen, veel vlezige tannines, doet wat aan rijpe pinot noir denken, de stevige tannines en de hoge zuurgraad moeten nog verder afbouwen
***** San Lorenzo 2014 Etna Rosso DOC, van de gelijknamige wijngaard op 750-780 m hoogte, 100% nerello mascalese, op mijn verzoek uit het vat geproefd. – Alleen maar superlatieven. Het is een belevenis om deze prachtwijn te proeven van dit grote wijnjaar. Zeer florale geur met wondermooi fruit, diep en complex. Zachte smaak met zoete tannines. De enorme concentratie gaat gepaard met pure elegantie. Prachtige aroma’s van overheerlijk rood fruit en bloemen.
****+ San Lorenzo 2013 Etna Rosso DOC, van de gelijknamige wijngaard op 750-780 m hoogte, 100% nerello mascalese, alc. 14% – gesloten, complex, krachtig, finesse, super balans, overtuigt direct, zeer elegant ***** San Lorenzo 2012
Absolute top! Een van de beste en meest complexe wijnen die ik op Sicilië proefde. Grootse balans, zeer compleet. ****- Feudo 2013 Single vineyard wijn, Etna Rosso DOC, 100% nerello mascalese, een klein deel jonge stokken, vatmonster (Frans eiken) – zeer aromatische geur die meer doet denken aan Amerikaans eiken, zeer krachtig en stevig met veel concentraat, prachtige lengte **** Feudo 2012 Meer in balans, meer één geheel. Mooi rijp fruit met veel concentratie en lengte. De tannines zijn meer afgerond en de zuren beter geïntegreerd. Umami is ook te proeven. Uitstekend. ****+ Feudo di Mezzo 2013 Etna Rosso DOC, van de gelijknamige wijngaard van 1 ha, 100% nerello mascalese, fustmonster, alc. 14,5% – in de geur iets papier, in de smaak specerijen, hoog fruitconcentraat, zeer mineraal, pittige tannines geven veel karakter, fraaie balans, zilte finale met umami
peristaltische pomp
Giuseppe Russo en zijn moeder
Firriato www.firriato.it Dit bedrijf werd in 1984 opgericht door Salvatore en Vinzia Di Gaetano in de provincie Trapani. Alle 350 ha wijngaarden zijn gecertificeerd biologisch. Vier domaines liggen in Trapani in het westen van Sicilië, een op het eilandje Favignana (Egadi archipel voor de westkust) en een, Cavanera, op de heuvels van de Etna vulkaan.
Vinzia Di Gaetano, haar dochter Irene en haar schoonzoon Federico Lombardo di Monte Jato
Productie en export Firriato is een grote wijnproducent, het bedrijf produceert jaarlijks 4,5 miljoen flessen wijn (32 verschillende wijnen). Firriato exporteert 59% van de productie, en wel naar 48 landen. De voornaamste afnemers zijn de USA, Duitsland, Zwitserland en Japan. De Etna wijnen van Firriato worden in ons land geïmporteerd door Walinga.
Tenuta Cavanera Cavanera ligt in de Contrada Verzella, omgeving Castiglione di Sicilia, noordoost Etna. Hier werden wij ontvangen door Firriato eigenaresse Vinzia Di Gaetano, haar dochter Irene en haar schoonzoon Federico Lombardo di Monte Jato. Het is trouwens opmerkelijk hoeveel grote Siciliaanse wijnproducenten de laatste jaren een domein vestigen op de Etna, o.a. Cusumano, Duca di Salaparuta, Gulfi, Planeta en Tasca d’Almerita. Wijngaarden Firriato bezit op Cavanera 28 ha wijngaarden, op heuvels omringd door bossen. De hoogte varieert van 640 tot 850 m. De wijngaarden liggen op terrassen in een paleolitische krater van puimsteen. De snoeiwijze van de wijnstokken is alberello. Er wordt hier niet geïrrigeerd, want het is vochtig en winderig genoeg. Daardoor is er hooguit wat kopersulfaat nodig tegen meeldauw.
De bodem is circa 20.000 jaar oud, wat geologisch gezien erg jong is. 10.000 jaar geleden had de Etna 3 kraters. De huidige krater ligt hier 2 à 3 km vandaan. We zien zwarte fossielen van boomstammen in de rotswand van rode lava. Die werden verbrand tijdens een eruptie van de Etna in 1556. De laatste grote eruptie was die van 1920.
De wijnstokken ontwikkelen hier diepe wortelstelsels en ze kunnen erg oud worden. Op één perceel van 2 ha is men erg trots. Er staan wijnstokken van 120 tot 150 jaar oud, zonder onderstok. Het zijn diverse druivenrassen die kriskras door elkaar staan. Men weet per wijnstok nog niet welk ras het is, maar de Universiteiten van Palermo en Milaan (de faculteit van professor Attilio Scienza) doen DNA onderzoek. We zien de labels van de Universiteiten aan de stammen. Van deze stokken worden scheuten op de oude wortelstelsels geënt. Overigens, oude wijnstokken hoeven niet per se dik te zijn.
Federico Lombardo di Monte Jato tussen de 150 jaar oude wijnstokken
flessen mousserende wijn rijpen in giropalettes Winery De winery van Cavanera stamt uit de 16e eeuw. In een aparte kelder die half in de heuvel ligt en ’s zomers wordt gekoeld, rijpen flessen met mousserende wijn gedurende 36 maanden. Voor de remuage worden giropalettes gebruikt. Op Cavanera worden 5 wijnen geproduceerd, een mousserende, 2 witte en twee rode. Alles wordt beveiligd met camera’s. Winemakers zijn de oenologen Giuseppe Pellegrino en Giovanni Manzo. Proeverij ***(*) Gaudensius Brut Metodo Classico Etna DOC, 100% nerello mascalese (zeer geschikt voor mousserende wijn, lijkt wat op pinot noir), vroeg geplukt, 32 maanden sur lie, gedegorgeerd in 2014, dosage 6,9 g/l, productie 15.000 flessen (volgend jaar 25.000) – veel mousse met gemiddeld grote bellen, fruitige, aparte geur van bloemen en kruisbessen, amandelen en marsepein, hoge zuurgraad, aan de straffe kant, herkenbaar nerello mascalese, de dosage is goed, maar de wijn mist wat verfijning en is eerder geschikt bij de maaltijd ***(*) Favinia La Muciara 2013 IGT Terre Siciliane, van grillo, catarratto en zibibbo, 6 jaar oude bush vines op een kalkbodem uit Quaternair met fossielen uit de zeebodem. Van Tenuta Calamoni di Favignana op het eilandje Favignana ten westen van Marsala, Sicilië. Firriato is daar sinds een eeuw weer begonnen en is de enige wijnproducent. Op 5 meter diepte zit al zeewater. – bleek groen/goudgeel, zeer florale, aromatische geur met zeewier en munt, sappige smaak van groen en wit fruit met wat harde zuren, tijm en jodium, beendroog, unieke wijn ****- Cavanera Ripa di Scorciavacca 2013 Etna Bianco DOC, 80% carricante en 20% catarratto, 45 jaar oude stokken, vergist en opgevoed op rvs tanks – bleek groen, florale, wat vegetale en vrij eenvoudige geur, de ronde smaak echter biedt meer vulling en karakter, zilte finale met goede lengte, energiek en zuiver, prima wijn ****- Quarter Rosso 2013 IGT Terre Siciliane, van grillo, catarratto, carricante en zibibbo van Tenuta Pianoro Cuddìa in Trapani, kalk-klei bodem – gemiddeld geconcentreerd groengeel, krachtige plantaardige geur met groene aroma’s, de smaak is zeer overtuigend, het is een fraaie blend, niet zwaar maar speels en karaktervol
****- L’Ecrù 2011 IGT Terre Siciliane, 90% zibibbo en 10% malvasia van Tenuta Borgo Guarini in Trapani. Gemaakt volgens de passito methode Firriato: De druiven van de eerste plukgang worden buiten op de grond gedroogd, van de druiven van de 2 e plukgang wordt een droge witte wijn gemaakt, de 3e plukgang betreft druiven die aan de wijnstok zijn ingedroogd door de stelen van de druiventrossen half in te snijden. Restsuiker 170 g/l, alc. 13,5%. – licht goudgeel met iets amber, zeer krachtige en weelderige geur met honing, rozijnen, gekonfijte citrusschil en thee, complex maar net niet helemaal loepzuiver; elegante, speelse smaak van abrikoos, hooi en stro, zeer goede zuurgraad, iets aan de harde kant ***(*) Favinia Le Sciabiche 2011 IGT Terre Siciliane van perricone (kleur, tannines en lengte) en nero d’avola. Van Tenuta Calamoni di Favignana op het eilandje Favignana ten westen van Marsala, Sicilië. Dit is de 3e oogst, van 6 jaar oude stokken. Opvoeding 9-12 maanden op nieuwe barriques van Frans eiken. – gemiddeld geconcentreerd robijnrood, de karaktervolle geur is iets fenolisch, met rood bosfruit, veel cassis en teer, de smaak is gemiddeld krachtig, met levendig fruit, goede tannines en aangename zuren *** Cavanera Rovo delle Coturnie 2008 Etna Rosso DOP, 80% nerello mascalese en 20% nerello cappuccio – licht tot gemiddeld robijnrood met evolutie, reductieve geur (putlucht), animaal, kreupelhout, specerijen, gekonfijt fruit; in de smaak stevige tannines en zuren, maar de wijn mist een kern van fruit; straffe, drogende finale; wordt niet beter met decanteren ****- Cavanera Rovo delle Coturnie 2010 Etna Rosso DOC, 80% nerello mascalese en 20% nerello cappuccio – licht tot gemiddeld robijnrood met weinig evolutie, de geur heeft veel meer kwaliteit en balans dan die van de 2008, met gekonfijt bosfruit en specerijen; evenwichtige, karaktervolle smaak, stevig, betere tannines; lange finale, uitstekende wijn
***(*) Harmonium 2011 IGT Terre Siciliane van 100% nero d’avola, van 3 verschillende cru’s in Tenuta Borgo Guarini in Trapani met verschillende expositie en bodem, die op verschillende dagen zijn geplukt met 3 weken verschil, opvoeding 12 maanden op 1e en 2e jaars barriques van Frans en Amerikaans eiken, alc. 14,5% - gemiddeld geconcentreerd robijnrood met paars, krachtige geur met wat groene tonen, gespierde smaak met zowel confiture als groene tonen, mist wat balans en harmonie, onrijpe tannines **** Ribeca 2011 IGT Terre Siciliane, 100% perricone van Tenuta Pianoro Cuddìa in Trapani, opgevoed op barriques van Frans eiken – gemiddelde tot goede concentratie robijnrood met wat paars, zuivere, krachtige, levendige geur van rozen met iets teer; de vlezige smaak heeft een uitstekende vulling van mooi rijp fruit zonder groene tonen, met rijpe tannines, evenwichtig en enigszins complex, eerlijk en puur, zeer geslaagd
****+ Van de pre-phylloxera wijngaard met 120 tot 150 jaar oude stokken Etna DOC, vatmonster, dit wordt een speciale Riserva wijn die over vier jaar op de markt komt – licht tot gemiddeld paars, zeer florale geur van rozen met aantrekkelijk karakter, bijzondere smaak, gul en spiritueel, fijn en erg mooi in balans, lange, spannende finale, klasse!
