GGZ Friesland
Narcistische persoonlijkheidsstoornis
Ieder mens heeft unieke eigenschappen GGZ Friesland is de grootste aanbieder van geestelijke gezondheidszorg in de provincie Friesland. We bieden u hulp bij alle mogelijke psychische problemen. Met meer dan 160 locaties zijn we dicht bij u in de buurt. Ruim 2000 medewerkers bieden zorg vanuit hetzelfde motto: haal het beste uit uw leven! We kiezen bij GGZ Friesland voor die behandeling waarvan het effect wetenschappelijk is bewezen. De wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) bevat regels voor zorgverlening door beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. Onze behandelaren zijn BIG-geregistreerd. Dit is een extra garantie voor de kwaliteit van onze behandelingen. Bij de behandeling van persoonlijkheidsproblematiek houden we ons nauwkeurig aan de laatste landelijke richtlijnen op dit gebied (zie ook www.ggzrichtlijnen.nl).
Zelfwaardering
Iedereen kent wel momenten van trots en tevredenheid over zichzelf. Narcisme is een term waarmee een bepaalde mate van zelfwaardering of zelfliefde wordt aangeduid. In principe is zelfwaardering niet verkeerd. Het punt waarop gezonde zelfliefde overgaat in ongezonde zelfliefde is moeilijk aan te duiden en is ook afhankelijk van de situatie en de levensfase. U heeft het gevoel belangrijk en heel speciaal te zijn en verwacht dat anderen u ook zo zien. Vaak droomt u over grote successen en macht. Daarnaast kunt u een arrogante houding hebben en slecht invoelen in anderen. Als u zich hierin herkent, kan er sprake zijn van een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Als u juist wel gericht bent op anderen en op zoek bent naar waardering omdat u uit alle macht kritiek wilt voorkomen, kunt u ook een vorm van deze persoonlijkheidsstoornis hebben.
Wat is een narcistische persoonlijkheid? Over het algemeen kunnen we stellen dat u, als uw zelfgevoel of zelfwaardering instabiel is, lijdt aan narcisme. Op allerlei manieren en telkens weer moet veel geïnvesteerd worden om het zelfgevoel (enigszins) positief te houden. Er zijn twee vormen van narcisme namelijk de ‘openlijke narcist’ en de ‘sensitieve of geremde narcist’.
Ieder mens heeft unieke eigenschappen De ‘openlijke narcist’ Bij deze vorm bent u over het algemeen ingenomen met uw eigen prestaties en wilt u dit de hele wereld laten horen. Fortuin en roem vindt u belangrijk, u droomt van succes en vindt dat er niemand is zoals u. U meent dat uw omgeving u bewondert en jaloers op u is. Ook bent u vaak jaloers op anderen. U wordt snel boos als het niet gaat zoals u voor ogen heeft. Anderen kunnen ook erg boos op u worden doordat u zich niet aan algemene normen en waarden weet te houden. Regels lijken niet voor u te gelden. U heeft maar weinig begrip voor andere mensen. Alleen als ze iets voor u kunnen betekenen, zoekt u toenadering. Ook is het vermogen verminderd om u in te leven in andere mensen. De ‘sensitieve of geremde narcist’ Dit type narcisme verschilt sterk van de ‘openlijke narcist’, omdat uw aandacht juist wel gericht is op anderen. U houdt sterk in de gaten of de ander u wel waardeert. U wilt uit alle macht kritiek voorkomen. In dit geval bent u verlegen en bent u iemand die snel gekwetst is of zich snel schaamt.
Moeite met zelfwaardering Beide vormen van narcisme hebben moeite met zelfwaardering. Ze gaan hier echter totaal verschillend mee om. De ‘openlijke narcist’ zal proberen op anderen indruk te maken en beschermt zichzelf tegen kritiek van anderen door de mening van anderen niet belangrijk te vinden. De ‘sensitieve narcist’ zal kwetsbare situaties uit de weg gaan en kijkt voortdurend naar hoe anderen zich gedragen.
Oorzaak
De narcistische persoonlijkheidsstoornis wordt vermoedelijk veroorzaakt door een samenspel van psychologische, biologische en omgevingsfactoren. Tijdens de puberteit treden de eerste problemen op. De kern van het probleem is een te lage zelfwaardering, waardoor de honger naar waardering van anderen niet te stillen is.
De gevolgen
De zelfoverschatte mening die u over uzelf heeft, wordt meestal niet gedeeld door de omgeving. Het gevolg is een snel gekrenkt ego. U kunt hierdoor depressief worden. Ook relatieproblemen en problemen op het werk komen veel voor als gevolg van uw stoornis. Dat levert stress op, waar u slecht tegen bestand bent. U vindt het heel erg dat u ouder wordt. Optredende achteruitgang en gebreken zijn moeilijk te verdragen. Een midlifecrisis komt nogal eens voor.
De juiste hulp
Nadat u aangemeld bent door uw huisarts, wordt u doorverwezen naar het zorgprogramma Persoonlijkheidsproblematiek wanneer er gedacht wordt aan deze problematiek. U krijgt een intakegesprek en samen met de intaker wordt bekeken of u aan het juiste adres bent. Na de intake volgt een behandeladvies. Er wordt met u besproken welk soort therapie voor u het meest geschikt is. Ook krijgt u informatie over de duur en de frequentie van de behandeling. Eventuele alternatieven worden met u besproken.
De behandeling is gericht op het onderzoeken, bewust worden en het veranderen van de denk-, gevoels-, en gedragswijze waarop u met zichzelf en anderen omgaat. Er wordt regelmatig geëvalueerd. Samen met uw (hoofd)behandelaar wordt nagegaan of de therapie aanslaat en het gewenste effect oplevert. Wanneer u samen tot de conclusie komt dat de behandeling bijgesteld moet worden, dan kan dat.
Jeanette, 27 jaar:
‘Ik vind het belachelijk dat ik niet door de voorronde kwam’
Jeanette zingt al van jongs af aan en meent dat haar stem klinkt als een klok. Als er in haar stad een talentenjacht wordt gehouden, is ze dan ook van de partij. Uitdagend staat ze te wachten, overtuigd van eigen kunnen. Na de eerste noten zie je echter al het afgrijzen van de jury. Het oordeel is vernietigend. Jeanette springt uit haar vel. ‘Niet door naar de volgende ronde? Belachelijk! De jury heeft totaal geen smaak. Weten jullie niet wie jullie voor je hebben?’ Woedend verlaat ze het podium, iedereen verbaasd achterlatend.
Ieder mens heeft unieke eigenschappen In grote lijnen zijn er de volgende behandelingsmogelijkheden: Stabiliseren Wanneer u instabiel bent op 1 of meerdere gebieden in uw leven (zoals wonen, dagbesteding en geestelijke gezondheid), wordt met u een gerichte behandeling gestart met als doel stabieler te worden op deze gebieden. Dit kan ambulant gebeuren of in dagbehandeling. Ambulant houdt meestal in dat u 1 keer per week een groepsbijeenkomst heeft waarin u uw afspraken en vorderingen doorneemt. Daarnaast heeft u af en toe begeleidende gesprekken met een sociaal psychiatrisch verpleegkundige, eventueel aangevuld met medicatiebehandeling door een psychiater of arts en soms aangevuld met systeemtherapie. Deze vorm van therapie richt zich op u en uw naasten.
Psychotherapie Wanneer u redelijk stabiel bent, komt u mogelijk in aanmerking voor psychotherapie. Deze vorm van behandeling kan bestaan uit groepspsychotherapie of individuele behandeling (meestal 1 maal per week een gesprekscontact met een psychotherapeut), of intensiever in dagbehandeling.
Wat zijn de kosten?
Dagbehandeling Dagbehandeling is gericht op stabiliseren dan wel op duurzame veranderingen. Deze intensieve vorm van behandeling is bedoeld voor mensen die sterk zijn vastgelopen in werk of thuissituatie en een tijdlang aan zichzelf willen/moeten werken. De therapie vindt plaats in groepen gedurende 2, 3 of 5 dagen per week. Op de locaties Heerenveen, Sneek en Leeuwarden kunt u deelnemen aan deze programma’s.
Voor vragen en hulp kunt u altijd terecht bij uw behandelaar. Ook kunt u de geestelijk verzorger, de patiëntenvertrouwenspersoon, de Cliëntenraad en/of de Familieraad benaderen. Contactgegevens vindt u in de folder ‘In behandeling bij GGZ Friesland’. Ook vindt u in deze folder meer informatie over rechten en plichten rondom uw behandelplan, behandeling en dossier.
Wanneer u de therapie doorlopen hebt, is er (meestal) nog een periode van “consolidatie”. In deze fase wordt u geholpen bij het vasthouden en toepassen van het geleerde in de praktijk van alle dag.
Psychische hulpverlening valt onder de basisverzekering voor ziektekosten. De kosten worden daaruit vergoed. Wel kan een eigen risico in rekening worden gebracht. In uw verzekeringspolis vindt u hierover meer informatie.
Uw belangen, rechten en klachten
De folder ‘Ontevreden? Laat het ons weten!’ vertelt u waar u terecht kunt met eventuele klachten. Deze brochures zijn te vinden in de wachtkamers of u kunt ze opvragen bij de afdeling Communicatie via
[email protected] of via tel: 058 284 87 15.
Afspraak afzeggen
Om een behandeling succesvol te laten verlopen, is het belangrijk dat u aanwezig bent op de geplande afspraakmomenten. Als u onverhoopt niet kunt komen, verzoeken wij u dringend uw afspraak tijdig, zo mogelijk 24 uur van te voren, af te zeggen.
Adressen Leeuwarden Sixmastraat 2 8932 PA Leeuwarden Tel. 058 28 48 888
Heeft u vragen
Voor vragen of meer informatie kunt u terecht bij een locatie van GGZ Friesland bij u in de buurt. Kijk voor meer informatie ook op www. ggzfriesland.nl
Franeker Burg. J. Dijkstraweg 6 8801 PG Franeker Tel. 0517 39 86 00 Drachten Compagnonsplein 1 9202 NN Drachten Tel. 0512 58 89 57
Sneek Hegedyk 2 8601 ZR Sneek Tel. 0515 43 62 24
Colofon
Deze brochure is door de afdeling Communicatie van GGZ Friesland met de grootste zorg gemaakt. Ze zijn hierin geadviseerd door de Centrale Cliëntenraad. Mochten er onduidelijkheden in staan, neem dan
contact op met de afdeling Communicatie. Tel. 058 284 87 15 of stuur een mail naar
[email protected] Narc.ps.0412
este uit ‘Haal het b uw leven’ Mst.o.1210
Heerenveen Kastanjelaan 1 8441 NC Heerenveen Tel. 0513 61 90 00
