Gezondheid, Welzijn & Technologie

WmoWmo-werkplaats Twente

Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie

Praktijk 5 WmoWmo-professional: nieuwe competenties

Inspiratietraject voor HBOHBO-docenten en leidinggevenden en professionals uit de praktijk

Juli 2012

Inspiratietraject voor HBOHBO-docenten en leidinggevenden en professionals uit de praktijk Hoe spelen we in op huidige ontwikkelingen rondom Wmo en WNS in onderwijs en praktijk?

Juli 2012

Saxion Enschede Kenniscentrum Gezondheid en Welzijn Programmalijn Community Care and Youth Wmo-werkplaats Netwerkregie Twente Mariska Jacobs-Ooink (Saxion) Lydia Haverkort (CarintReggeland) Hans Kuipers (MEE Twente) Albert Fransen (Gemeente Enschede) Martine Veneman (Gemeente Enschede) Marlon Freriksen (Alifa) Arie Fröberg (SCALA) Marieke van den Berg (Gemeente Hengelo) Geralien Holsbrink-Engels (Saxion) © Saxion. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

2

Inspiratietraject WmoWmo-professional: nieuwe competenties

Inleiding Inleiding Deze trainingsmap hoort bij het Inspiratietraject dat is ontwikkeld vanuit de Wmo-werkplaats Twente, project 5 ‘Wmo-professional: nieuwe competenties.’ Het

inspiratietraject

is

bedoeld

voor

HBO-docenten

zorg

&

welzijn,

leidinggevenden en professionals uit de praktijk. Algemeen Aan huidige en toekomstige professionals binnen zorg en welzijn (Sociaal werk) worden andere eisen gesteld als gevolg van de Wmo (andere inhoud), Welzijn Nieuwe Stijl (andere wijze van werken) en bezuinigingen. Er wordt gesproken over de behoefte aan een nieuwe sociale professional die nieuwe rollen, taken en competenties heeft. Dit vergt voor opleidingen binnen zorg en welzijn dat zij een andere insteek kiezen. Om in de opleidingen en in de praktijk goed in te kunnen spelen op het hier en nu en de verwachtingen/eisen aan de nieuwe sociale professional, is het van belang dat opleiding en praktijk elkaar inspireren en met elkaar afstemmen. Het inspiratietraject van de Wmo-werkplaats Twente is de mogelijkheid voor Hbo-docenten van Saxion (AMM & AGZ), leidinggevenden en professionals uit de praktijk om elkaar te treffen en zich te buigen over huidige ontwikkelingen, vragen en dilemma’s rondom verwachtingen en competenties van de nieuwe sociale professional. Op basis van de bijeenkomsten in het inspiratietraject verkrijgen docenten handvatten om gerichte aandacht te kunnen besteden in de lessen aan actuele ontwikkelingen en veranderende eisen die aan de professional worden gesteld. Leidinggevenden en professionals zullen door afstemming met docenten gerichter begeleiding en leiding kunnen geven aan studenten in de praktijk. Aankomende professionals zullen zich daardoor bewuster worden van wat de praktijk van hen verwacht. Door deze bewustwording zal uiteindelijk een (attitude)verandering in gang gezet worden die uitgaat van de kaders van de Wmo en de werkwijze van Welzijn Nieuwe Stijl. Doel Door het inspiratietraject verkrijgen Hbo-docenten en leidinggevenden uit de praktijk inzichten en handvatten om een (attitude)verandering in gang te zetten bij professionals in opleiding (studenten) middels aanpassingen en veranderingen in onderwijs en praktijk. Doelgroep Het inspiratietraject is bedoeld voor HBO-docenten binnen zorg en welzijn, leidinggevenden en professionals uit de praktijk.

3

In deze map zijn de inhoud van de bijeenkomsten en het bijbehorende materiaal opgenomen.

Wij wensen u een inspirerend traject toe!

Enschede, juli 2012

4

Bijeenkomst 1: Startbijeenkomst De startbijeenkomst van het inspiratietraject voor alle deelnemers. In deze bijeenkomst vindt de aftrap plaats van het inspiratietraject. De achtergrond en aanleiding van deze module wordt uiteengezet. Vervolgens zal een gastspreker belichten voor welke uitdagingen en kansen zorg en welzijn staat. De startbijeenkomst staat in het teken van inspiratie, uitwisseling en het komen tot een gezamenlijke mindset. Programma: 9.45-10.00 uur

Welkom met koffie/thee

10.00-10.10 uur

Kennismaking

10.10-10.30 uur

Achtergrond inspiratietraject (presentatie)

10.30-11.00 uur

Gastspreker

11.00-11.20 uur

Gezamenlijke mindset

11.20-11.30 uur

Uitleg vervolg inspiratietraject

11.30-11.50 uur

Afspraken maken in subgroepen

11.50-12.00 uur

Evaluatie startbijeenkomst en afsluiting

Voorbereiding startbijeenkom startbijeenkomst bijeenkomst: st: Er is geen voorbereiding nodig voor de startbijeenkomst.

Bijlagen bijeenkomst 1: - Powerpointpresentatie startbijeenkomst - Deelnemerslijst en indeling subgroepen - Boekje ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ (Ministerie VWS) - Bladwijzer Wmo-werkplaatsen

5

Trainershandleiding Trainershandleiding bijeen bijeenkomst ijeenkomst 1: Startbijeenkomst Vooraf Afhankelijk van het aantal deelnemers dienen er vanuit de praktijk en opleiding procesbegeleiders ingezet te worden die goed op de hoogte zijn van de inhoud van de Wmo en WNS en de consequenties voor de nieuwe, toekomstige professionals. Deze procesbegeleiders zullen de subgroepen gaan ondersteunen tijdens de twee subgroepbijeenkomsten. Deze twee bijeenkomsten dienen de subgroepen zelf te plannen en vorm te geven aan de hand van de vier centrale opdrachten. Er dient een inspirerende gastspreker uit de Wmo-praktijk aangetrokken te worden om een (interactieve) presentatie van ongeveer 30 minuten te houden. Dit zou iemand moeten zijn die goed weet welke gevolgen de uitvoering van de Wmo en WNS heeft voor de verschillende lagen binnen zorg- en welzijnsorganisaties. Kennismaking De trainer/begeleider en de procesbegeleiders stellen zich kort voor. De deelnemers noemen hun naam en functie en vertellen wat de reden(en) zijn om deel te nemen aan het inspiratietraject. Inhoud In deze eerste bijeenkomst ligt de nadruk op de inhoud en werkwijze binnen het inspiratietraject. De bijeenkomst is bedoeld om een gezamenlijke mindset te creëren onder de deelnemers. De trainer licht toe met behulp van de PowerPoint Presentatie wat de aanleiding is geweest voor de ontwikkeling van het inspiratietraject. Daarnaast wordt ingegaan op de vormgeving en werkwijze binnen het inspiratietraject. Een

inspirerende

gastspreker

uit

de

Wmo-praktijk

vertelt

welke

actuele

ontwikkelingen er gaande zijn en welke consequenties dit heeft (gehad) voor de huidige en toekomstige professionals, leidinggevenden en burgers. Het heeft de voorkeur dat er interactie plaatsvindt met de deelnemers, omdat op deze wijze de gezamenlijke mindset tot stand komt. Na afloop van de presentatie is er ruimte om met de deelnemers van gedachten te wisselen over huidige ontwikkelingen in de praktijk en opleidingen onder invloed van de Wmo en WNS. Voor de trainer is de rol weggelegd om deze gezamenlijke mindset te bewaken en deelnemers koppelingen te laten maken tussen de ervaren ontwikkelingen als gevolg van de Wmo en WNS in hun werk. In hoeverre zijn de deelnemers op de hoogte van de inhoud van de Wmo en WNS en in hoeverre zijn ze zich bewust van de ontwikkelingen voor de (toekomstige) professionals? Na de gezamenlijke mindset worden subgroepen samengesteld van ongeveer zes deelnemers per subgroep. Het is van belang dat er een goede mix ontstaat van deelnemers; HBO-docenten zorg-social work, leidinggevenden-professionals, zorginstanties-welzijninstanties. Elke subgroep krijgt een procesbegeleider en met elkaar maken zij afspraken voor twee subgroepbijeenkomsten.

6

Afsluiting De trainer sluit de startbijeenkomst af door de bijeenkomst kort te evalueren en door aan te geven wanneer en waar de afsluitende bijeenkomst zal plaatsvinden. De trainer verzoekt de deelnemers om bij de afsluitende bijeenkomst collega’s en andere geïnteresseerden (o.a. studenten) mee te nemen, opdat zoveel mogelijk uitwisseling

plaatsvindt

tussen

7

praktijk

en

opleiding.

Bijeenkomst 2 & 3: Bijeenkomsten in subgroepen Duur: +/+/- 1,51,5-2 uur per bijeenkomst

Bijeenkomsten 2 en 3 zijn subgroep bijeenkomsten. Deze staan in het teken van wederzijdse inspiratie en uitwisseling tussen opleiding en praktijk. Er wordt stil gestaan bij huidige ontwikkelingen, vragen en dilemma’s rondom de nieuwe sociale professional en de concrete vertaalslag hiervan naar onderwijs en praktijk. In deze twee bijeenkomsten is het doel dat de subgroepen gezamenlijk concrete handvatten en acties bedenken en opzetten voor in het onderwijs (lessen) en de praktijk (begeleiding/aansturing). Deze handvatten en acties dienen in de afsluitende bijeenkomst door de subgroep gepresenteerd te worden. Opdrachten In beide subgroep bijeenkomsten staan een viertal opdrachten centraal. Deze opdrachten zijn zo geformuleerd dat ze een richtlijn of leidraad kunnen zijn om concrete handvatten en acties te kunnen ontwikkelen voor het onderwijs en de praktijk.

In de subgroep-bijeenkomsten wordt expliciet ruimte geboden voor

eigen interpretatie en invulling van de subgroep. De begeleider, vanuit de Wmowerkplaats, die aan de subgroep verbonden is fungeert als procesbewaker. Opdrachten subgroep bijeenkomsten: 1. Stel met de subgroep de belangrijkste thema’s vast waar jullie je over gaan buigen. Deze thema’s kunnen voortkomen uit huidige ontwikkelingen rondom Wmo en WNS, vraagstukken en dilemma’s binnen de praktijk en het onderwijs. 2. Geef ten aanzien van de gekozen thema’s aan welke eisen (competenties) dit van de nieuwe sociale professional vraagt. 3. Geef aan welke concrete veranderingen in het huidige onderwijs en praktijk nodig (en haalbaar) zijn om de nieuwe sociale professional zo goed mogelijk te kunnen opleiden/begeleiden. 4. Bedenk met de subgroep een aantal concrete handvatten en acties die je direct kunt gaan inzetten a) binnen de onderwijsmodulen waarbij je betrokken bent (docent) of b) in de aansturing en begeleiding van (toekomstige) professionals en stagiaires. Inspirerende opdrachten

bevindingen worden

door

(lesideeën, de

handvatten,

subgroep

acties)

gepresenteerd

uit in

bovenstaande de

afsluitende

bijeenkomst. Voorbereiding bijeenkomst 2 & 3: - Verdiepen in actuele publicaties rondom de nieuwe sociale professional - Opdrachten voorbereiden (in afstemming met subgroep)

8

Trainershandleiding bijeen bijeenkomst ijeenkomst 2&3: SubgroepSubgroep-bijeenkomsten bijeenkomsten

In de startbijeenkomst is de inhoud en de werkwijze binnen het inspiratietraject toegelicht. De twee subgroep bijeenkomsten staan in het teken van wederzijdse inspiratie en uitwisseling tussen opleiding en praktijk. De procesbegeleider van de subgroep heeft de rol van procesbewaker. De bijeenkomsten worden door de procesbewaker kort ingeleid door een terugkoppeling te maken met de startbijeenkomst/ voorgaande bijeenkomst. De subgroep bepaalt met elkaar op welke

wijze

zij

invulling

willen

geven

aan

de

twee

bijeenkomsten.

De

procesbegeleider bewaakt in de subgroep dat de vier centrale opdrachten aan bod komen en dat toegewerkt wordt naar een presentatie. Indien wenselijk kunnen de procesbegeleiders van de subgroepen bijeenkomen met de trainer/begeleider om met elkaar af te stemmen en eventueel afspraken te maken over de wijze van ondersteuning aan de subgroep.

9

Bijeenkomst 4: Afsluitende bijeenkomst De afsluitende bijeenkomst van het inspiratietraject is bedoeld voor alle deelnemers. Daarnaast kunnen de deelnemers collega’s en andere geïnteresseerden (studenten) uitnodigen om bij deze bijeenkomst aanwezig te zijn, zodat ook zij geïnspireerd worden en op de hoogte worden gebracht van de concrete handvatten en aandachtspunten voor het opleiden, begeleiden en aansturen van de nieuwe sociale professional. In deze laatste bijeenkomst presenteren de subgroepen, n.a.v. de opdrachten uit de subgroep bijeenkomsten, de ontwikkelde handvatten en acties. Na afloop van de presentaties is er gelegenheid om te reageren, te discussiëren en vervolgstappen te bespreken. Programma: 13.30-13.45 uur

Welkom met koffie/thee in F110

13.45-13.50 uur

Inleiding

13.50-14.05 uur

Presentatie subgroep 1

14.05-14.20 uur

Presentatie subgroep 2

14.20-14.35 uur

Presentatie subgroep 3

14.35-14.50 uur

Presentatie subgroep 4

14.50-15.05 uur

Presentatie subgroep 5

15.05-15.30 uur

Reacties/Discussie

15.30-16.00 uur

Evaluatie inspiratietraject

16.00

Afsluiting

uur

NB: Elke subgroep heeft maximaal 15 minuten voor de presentatie. Voor uitgebreide reacties en discussie is ruimte na afloop van alle presentaties. Ten behoeve van het vervolg van het inspiratietraject zullen er opnames worden gemaakt van de presentaties.

10

Bijlagen 1. Wervingsflyer 2. Powerpointpresentatie startbijeenkomst 3. Powerpointpresentatie afsluitende bijeenkomst 4. Evaluatieformulier inspiratietraject

11

Inspiratietraject AMM & AGZ docenten en praktijk Hoe spelen we in op huidige ontwikkelingen rondom Wmo en WNS in onderwijs en praktijk? Algemeen Aan huidige en toekomstige professionals binnen zorg en welzijn (Sociaal werk) worden andere eisen gesteld als gevolg van de Wmo (andere inhoud), Welzijn Nieuwe Stijl (andere manier van werken) en bezuinigingen. Er wordt gesproken over de behoefte aan een nieuwe sociale professional die nieuwe rollen, taken en competenties heeft. Dit vergt voor opleidingen binnen zorg en welzijn dat zij een andere insteek kiezen. Om in de opleidingen en in de praktijk goed in te kunnen spelen op het hier en nu en de verwachtingen/eisen aan de nieuwe sociale professional, is het van belang dat opleiding en praktijk elkaar inspireren en met elkaar afstemmen. Het inspiratietraject van de Wmowerkplaats Twente is de mogelijkheid voor Hbo-docenten van AMM & AGZ en leidinggevenden uit de praktijk om elkaar te treffen en zich te buigen over huidige ontwikkelingen, vragen en dilemma’s rondom verwachtingen en competenties van de nieuwe sociale professional. Op basis van de bijeenkomsten in het inspiratietraject verkrijgen docenten handvatten om gerichte aandacht te kunnen besteden in de lessen aan actuele ontwikkelingen en veranderende eisen die aan de professional worden gesteld. Leidinggevenden en professionals zullen door afstemming met docenten gerichter begeleiding en leiding kunnen geven aan studenten in de praktijk. Aankomende professionals zullen zich daardoor bewuster worden van wat de praktijk van hen verwacht. Door deze bewustwording zal uiteindelijk een (attitude)verandering in gang gezet worden die uitgaat van de kaders van de Wmo en de werkwijze van Welzijn Nieuwe Stijl. Doel Door het inspiratietraject verkrijgen Hbo-docenten en leidinggevenden uit de praktijk inzichten en handvatten om een (attitude)verandering in gang te zetten bij professionals in opleiding (studenten) middels aanpassingen en veranderingen in onderwijs en praktijk. Doelgroep Het inspiratietraject is bedoeld voor Hbo-docenten van Academie Mens & Maatschappij (AMM) en Academie Gezondheidszorg (AGZ) van Saxion en leidinggevenden (professionals) uit de praktijk van zorg en welzijn. In het inspiratietraject is het contact en de uitwisseling tussen docenten en mensen uit de praktijk het uitgangspunt om elkaar te inspireren en op basis hiervan tot aanpassingen te komen in het huidige onderwijs en de praktijk. Inhoud Het inspiratietraject bestaat uit vier bijeenkomsten: 1

In een startbijeenkomst van 2 uur zal de context en achtergrond van het inspiratietraject uiteen worden gezet en zal een gastspreker belichten voor welke uitdagingen en kansen zorg en welzijn staat. Vervolgens zullen subgroepen geformeerd worden waarin gestreefd wordt naar een evenwichtige mix van docenten en leidinggevenden uit de praktijk. 12

2&3

Na

de

startbijeenkomst

worden

twee

afzonderlijke

bijeenkomsten

door

de

subgroepen gepland, waarin stil wordt gestaan bij huidige ontwikkelingen, vragen en dilemma’s rondom de nieuwe sociale professional en de concrete vertaalslag hiervan naar onderwijs en praktijk. 4

Ter afsluiting zal er een gezamenlijke bijeenkomst zijn, waar deelnemers van het inspiratietraject aan elkaar presenteren welke aangrijpingspunten zij hebben voor aanpassingen en veranderingen in onderwijs en praktijk. Collega’s en andere geïnteresseerden kunnen tevens deelnemen aan deze afsluitende bijeenkomst.

Begeleiders/coaches Het inspiratietraject wordt in samenwerking tussen Saxion en het werkveld verzorgd. De begeleiders/coaches zijn verbonden aan de Wmo werkplaats Twente en werkzaam als docent/onderzoeker bij Saxion, dan wel uit het werkveld en betrokken bij een van de lokale samenwerkingsprojecten. Daarnaast zal Ineke Kleine (Gemeente Enschede) als gastspreker optreden in de startbijeenkomst.

Data en plaats inspiratietraject Saxion, Tromplaan 28 in Enschede Startbijeenkomst

Woensdag 7 maart 2012

Subgroepbijeenkomst

Met

Subgroepbijeenkomst

Met

Afsluitende bijeenkomst

Woensdag 25 april 2012

subgroep

10.00-12.00 uur

F141

in

te

-

-

in

te

-

-

13.30-16.00 uur

F141

plannen subgroep

plannen

Voor de startbijeenkomst geldt dat u zich om 9.45 uur kunt melden bij de receptie in de centrale hal van Saxion. U wordt dan daar opgehaald. Koffie en thee zijn inbegrepen. Meer informatie Projectleider: e-mail: Tel:

M. (Mariska) Jacobs-Ooink [email protected]

053-4871771

Saxion Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie Lectoraat Community Care & Youth Wmo-werkplaats Twente Netwerkregie Postbus 70.000 / 7500 KB / Enschede

13

Bijlage 2

Powerpointpresentatie startbijeenkomst startbijeenkomst Inspiratietraject

14

15

16

17

18

19

20

21

Bijlage 3

Powerpointpresentatie Afsluitende bijeenkomst Inspiratietraject

Kom verder. Saxion.

Werkwijze • Vijf presentaties van subgroepen • Maximaal 15 min. per presentatie • Ruimte voor reactie & discussie na de presentaties • Laatste half uur evaluatie van het traject

22

EVALUATIEFORMULIER Training :

Inspiratietraject WmoWmo-werkplaats

Procesbegeleider Procesbegeleider :

Instructie: Geef een rapportcijfer en licht uw antwoord toe Outcome 1. Ik ben door het traject geïnspireerd. Mijn rapportcijfer is: …………………

2. Wat inspireerde u in het traject?

3. Het inspiratietraject draagt eraan bij dat ik me meer bewust ben van de veranderende eisen aan professionals (in opleiding). Mijn rapportcijfer is: …………………

Licht toe

4. Het inspiratietraject draagt eraan bij dat ik de ontwikkelde ideeën en handvatten ga gebruiken. Mijn rapportcijfer is: …………………

23

Licht toe

5. Door het inspiratietraject ga ik het volgende doen:

6. Welke ondersteuning heb je nog voor het vervolg van dit inspiratietraject nodig?

Inhoud 7. De inhoud van het inspiratietraject kwam tegemoet aan mijn verwachtingen. Mijn rapportcijfer is: …………………

Licht toe

8. Tijdens het inspiratietraject kreeg ik nieuwe inzichten en handvatten. 24

Mijn rapportcijfer is: …………………

Licht toe

9. Er vond uitwisseling tussen de deelnemers plaats. Mijn rapportcijfer is: …………………

Licht toe

Didactiek Didactiek & organisatie 10. De opbouw van het programma was goed. Mijn rapportcijfer is: …………………

Licht toe

11. De vrije ruimte binnen het inspiratietraject t.a.v. de ontwikkelde ideeën was waardevol. Mijn rapportcijfer is: …………………

Licht toe

25

12. De procesbegeleider procesbegeleider ondersteunde mij voldoende. Mijn rapportcijfer is: …………………

Licht toe

13. De materialen in de cursusmap waren nuttig. Mijn rapportcijfer is: …………………

Licht toe

14. De facilitaire ondersteuning zoals accommodatie, voorzieningen, koffie/thee koffie/thee e.d. was goed. Mijn rapportcijfer is: …………………

Licht toe

15. Suggesties voor verbetering van het inspiratietraject en ruimte voor toelichting (gebruik eventueel de achterzijde): ):

26

vullen! ullen! Fijn dat u de moeite heeft willen nemen dit formulier in te v Met uw inbreng werken wij aan de permanente vergroting van de kwaliteit van het inspiratietraject.

27