GEZONDE OUDERS, GEZONDE KINDEREN. Onze voeding heeft een schrijnend tekort aan omega-3 vetzuren en is veel te rijk aan omega-6 vetzuren. Door deze enorme kloof tussen het tekort aan Omega-3 en het teveel aan Omega-6 is onze gezondheid voortdurend in gevaar.
Barlean’s Omega-3-rijke oliën herstellen het evenwicht tussen Omega-3 en Omega-6 Uit ‘The Omega Diet’ door Dr. A. Simopoulos: << Vermijd oliën die rijk zijn aan Omega-6 vetzuren zoals zonnebloem-, maïs- ,saffloer-, pinda- en soja-olie. >>
Essential Woman® omega-3/6/9 biedt een volledige
Omega Man® omega-3/6/9 is hét voedingssupplement
aanvulling van weldoende voedingsstoffen die gericht zijn op
bij uitstek voor mannen van alle leeftijden: van de atletische
de steeds veranderende noden van de hedendaagse vrouw.
twintiger tot de vitale 60-plusser. Omega Man is het ideale
Echte, blijvende schoonheid weerspiegelt innerlijke gezond-
omega-3 vetzuur en de ideale fytochemische formule voor
heid. Een stralende huid, prachtig, glanzend haar en lange
optimale gezondheid en vitaliteit. De unieke formule van
nagels laten zien wie u van binnen
Omega Man combineert de zuiverste
bent. Essential Woman bevat bio-
en meest verse vlaszaadolie, zeld-
logische vlaszaadolie, biologische
zame ‘styrian’ pompoenzaadolie,
teunisbloemolie (gamma linoleenzuur),
lignanen, fosfolipiden (de belangrijkste
soflavonen en saponinen uit soja. Het
bestanddelen van de celmembranen)
is tevens een perfect uitgebalanceerde
en fytosterolen-complex.
olie voor vrouwen van elke leeftijd.
Bijkomende info over de Barlean’s oliën vind je in het boek ‘The Omega Diet’, geschreven door Dr. A. Simopoulos. Toepassingen van Essential Woman komen aan bod in het boek ‘Eat Fat, Loose Weight’ van vakspecialist A.L. Gittleman. Wens je meer te weten over onze wetenschappelijke adviesraad? Neem dan snel een kijkje op www.barleans-omega3.com of bel Oce-bio [0] 3 366 21 21. Verkrijgbaar bij Made in USA
uw apotheek of betere reformwinkel.
Al onze producten zijn goedgekeurd door het federaal voedselagentschap en dragen een NUT-nummer.
MINAMI NUTRITION O M E G A - 3
T H E R A P Y
Inhoud Biomelk Biomelk staat nog steeds in zijn kinderschoenen. Biomelk loont nochtans zeker de moeite, niet enkel omwille van de uitstekende en gezonde kwaliteit, maar ook omwille van het dierenwelzijn en de milieuvriendelijkheid.
4
pag.
Homeopathie Bij homeopathie wordt het gelijke genezen met het gelijkende. Homeopathie is immers gebaseerd op het idee dat lichaam en geest één geheel vormen, en dat beide worden aangestuurd door dezelfde levenskracht.
6
pag.
8
Dementie
pag.
Door de toename van de gemiddelde leeftijd - zeg maar de vergrijzing - gekoppeld aan de steeds slechtere eetgewoonten, is dementie een groot probleem geworden in onze westerse leefwereld. Dementie is de vierde doodsoorzaak boven de leeftijd van 60 jaar. Reden te over om deze vorm van aftakeling te bekijken en na te gaan of de aftakeling kan afgeremd worden.
12
Gezond lijnen
pag.
In onze maatschappij lopen steeds meer mensen met overgewicht rond. Naast een esthetisch minder fraai uitzicht, is dit op termijn ook schadelijk voor de gezondheid. De vele 'afvaldiëten' beloven spectaculaire resultaten, maar zijn ook niet per definitie gezond voor het lichaam. Wij geven een aantal gezonde tips.
en verder Vegetarisch koken met Bekende Vlamingen Valeriaan, de natuurlijke rustgever Onbezorgd genieten van de zon Bachbloesemtherapie en examenkoorts Biologische wijntip: Mundo de Yuntero Geert's hoekje: Bescherming op vakantie
16 18 19 20 22 22
colofoon
BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant EINDREDACTIE P. Desmyter
Voor Wallonië: Yves Rasir Tel. 02-345 04 78
ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83
Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke
PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54
PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45
Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.
BioGezond • juni-juli 2004 3
Biomelk nog altijd in zijn kinderschoenen Eind 2001 werd ‘Biomelk Vlaanderen cvba’ uit de grond gestampt. Doel van de coöperatieve was de krachten van 23 Vlaamse biologische melkveehouders te bundelen. Op korte termijn werd toen gezocht naar nieuwe leden voor het produceren van zes miljoen liter biologische melk. Meer dan 2 jaar later telt de coöperatieve nog altijd slechts 20 leden, bij een productie van ruim 5 miljoen liter. Ook de consument lijkt niet te warm te lopen voor ‘gezonde’ melk.
boer slechts uitzonderlijk en uitsluitend om de hygiëne of veiligheid van de dieren te garanderen. Bioboeren voorkomen ziektes door te kiezen voor sterke rassen en door een doorgedreven goede verzorging van de dieren. Daarenboven worden diergeneesmiddelen nooit preventief gebruikt.
MELK VAN ‘GEZONDE’ KOEIEN De biologische melkveehouder hecht veel belang aan dierenwelzijn. Om de gezondheid van zijn dieren te garanderen, houdt een bioboer rekening met hun levensomstandigheden: binnen- en buitenruimtes voor vrije loop moeten een bepaalde omvang hebben, bewegingsvrijheid, leven in groep, daglicht en welzijn zijn kernbegrippen. Het couperen van staarten, castratie, afzagen van horens en snavelbranden doet een bio-
Het aantal dieren dat op een biologisch bedrijf toegelaten is, is beperkt door de mest die ze produceren. Zo moet een veeboer per twee melkkoeien minimum één hectare landbouwgrond (weide, akkers…) hebben om de mest van deze koeien kwijt te raken. Als hij niet voldoende eigen grond heeft, moet de bioboer een contract afsluiten met andere gecontroleerde biobedrijven. Dit betekent meteen dat bio geen overbemesting kan veroorzaken en dat biologische veetelers nooit de normen van het Vlaams mestactieplan (MAP) overschrijden. Met bio zou een MAP dus overbodig zijn…
VOORALSNOG GEEN GROOT SUCCES Hoewel dit alles mooi in de oren klinkt, lopen potentiële producenten en consumenten vooralsnog niet warm voor Biomelk. Commercieel verantwoordelijke van de coöperatie ‘Biomelk Vlaanderen cvba’, Wim De Middeleer, blijft hopen dat meer melkveehouders overschakelen naar biomelk. "De kostprijs van biomelk ligt nu zo’n 50 tot 70% hoger dan deze van gewone melk. Een financiële inspanning die de consument vooralsnog niet neemt. Indien er meer producenten zijn, daalt die prijs automatisch door de lagere transportkosten. Nu moet een zelfstandige melkophaler permanent heel Vlaanderen afdweilen voor een beperkt aantal bedrijven. De productie van biomelk is slecht 20 tot 25% duurder dan deze bij andere melkveebedrijven. Bij een hogere productie kunnen we ervoor zorgen dat het prijsverschil tussen
4 BioGezond • juni-juli 2004
ons product en de gewone melk niet veel hoger is dan op bedrijfsniveau", meent Wim, "Indien enkele grote melkveehouders en melkerijen op de kar springen, kan dit een kettingreactie met zich meebrengen. Een groter aantal producenten brengen een lagere kost-en winkelprijs met zich mee, waardoor de consument niet langer meer zal aarzelen. De stijgende vraag zal ervoor zorgen dat grotere kaasmakerijen en zuivelbedrijven zoals Mik, die nu 60% van de opgehaalde melk als bioproduct tot bij de consument brengt, resoluut voor biomelk zullen kiezen!", aldus Wim. Biomelk Vlaanderen kent geen ondersteuning van een marketingmachine. De overheid probeert wel om de consument van de troeven van biologische melk te overtuigen, maar volgens Wim mag die promotie gerust iets concreter zijn: "wetenschappelijk onderzoek in het buitenland wees uit dat biologische melk écht gezonder is, de overheid zou dat aspect beter moeten verduidelijken naar de consument toe." Op de Belgische markt moet de Vlaamse biomelk opboksen tegen de concurrentie uit Frankrijk en Nederland, waar de markt min of meer verzadigd is. Ook dit doet potentiële producenten twijfelen.
ERKENNING De inspanningen van ‘Biomelk Vlaanderen’ werden alvast beloond met de eerste bioprijs van het Vlaams Platform voor de Biologische Landbouw. De prijs, uitgereikt door Vlaams minister van Landbouw Jef Tavernier, ging naar Biomelk Vlaanderen omdat de coöperatieve na drie jaar nog steeds gedragen wordt door de melkveehouders en hun echtgenotes, ze zekerheid biedt aan haar leden en ze afzetmogelijkheden biedt voor potentieel omschakelende boeren.
De troeven van Biomelk op een rijtje: • Eerlijke prijsvorming voor standaardkwaliteitseisen met extra’s gekoppeld aan supplementaire criteria. • Eigen melkophaling, vermarkting, kwaliteitsbewaking en administratie. • Opvolging van de quotumreglementering en -administratie. • Opvolging en evaluatie van de wetgeving inzake biologische landbouw. • Aandacht voor nieuwe ontwikkelingen. • De producten zijn GGO-vrij! • Participatie aan onderzoek en voorlichting. • Aandacht voor marktontwikkeling en consumentencommunicatie. • Promotie voor het biologisch product uit eigen regio. • Samenwerking met Vakgroep Melkvee van Belbior vzw, de Vlaamse beroepsvereniging voor biologische boeren.
De mogelijkheden van biozuivel Kaas is één van de belangrijkste verwerkingsvormen van biomelk. De biokaasboer gaat heel hygiënisch te werk. Bij de biologische kaasbereiding zijn immers geen chemische additieven zoals schimmelbestrijdende middelen toegelaten. De meeste biologische kazen worden gemaakt op basis van rauwe melk. Dat zorgt voor een licht verteerbaar product met een heel specifieke smaak. ‘Vegetarische’ kaas is niet gestremd met lebferment uit de koemaag, maar met een vegetarisch stremsel van bacteriën. Het biogamma is heel uitgebreid. Van smeuïge zachte kaas tot romige schimmelkazen en pittige sneetjeskaas. Of soorten met brandnetel, look of zeewier. De hoge kwaliteit en de smaak worden bepaald door de voeding die de biokoe, -geit of -schaap krijgt. Ook voor mensen die geen koemelk verdragen, is er een ruim assortiment. Bijvoorbeeld geitenkaas van het goudatype (‘harde’ kaas), geitenbrie, feta, geitenbuche en schapenkaas zoals roquefort of peccorino. Er is yoghurt, boter, room, gepasteuriseerde melk, echte karnemelk en zachte plattekaas in zoete en hartige variëteiten. Smeerkaas zonder schadelijke smeltzouten, chocolademelk en fruityoghurtjes maken het biologische gamma compleet. En als kers op de taart: een biologisch ijsje of dito sorbet.
Zo gezond als een vis met
Optimax Omega Omega vetzuren staan momenteel volop in de belangstelling. Bijna dagelijks verschijnen er resultaten van nieuwe onderzoeken naar de invloed van deze onverzadigde vetzuren op onze gezondheidstoestand. Het staat ondertussen vast dat deze Omega vetzuren een goede invloed hebben op de conditie van de vaten, de spieren en de gewrichten, de weerstand, de huid, de luchtwegen en het cholesterolgehalte. De belangrijkste bron van Omega-3 vetzuren is vette vis, zoals haring, zalm, tonijn en makreel. Om ten volle te kunnen profiteren van deze onverzadigde visvetzuren, is onze consumptie van deze vissoorten veel te laag. Gemiddeld slechts 70 à 80 gram per week, terwijl deskundigen aanbevelen om minimaal 140 tot 280 gram te verbruiken. Optimax Super Omega-3 bevat geconcentreerde en gestandaardiseerde visolie met een gegarandeerde hoeveelheid essentiële vetzuren (300 mg EPA en 200 mg DHA). Door dit proces van sterke concentratie en standaardisatie, via moleculaire distillatie, wordt dit concentraat ook grondig gezuiverd, waardoor Super Omega 3 in alle veiligheid langdurig kan gebruikt worden. 90 capsules 13,65 Verkrijgbaar bij uw natuurvoedings- of kruidenwinkel en apotheek.
BioGezond • juni-juli 2004 5
Homeopathie Lichaam en geest vormen een geheel Homeopathie is gebaseerd op het idee dat lichaam en geest een geheel vormen en dat beide worden aangestuurd door de zogenaamde levenskracht. Als de levenskracht gezond en sterk is, dan voelt de mens zich ook goed. Is de levenskracht verzwakt of aangetast door ziekte, dan gaat de patiënt symptomen vertonen. Al naar gelang de ernst van de aantasting, zullen er meer hinderlijke symptomen (klachten) optreden. In de reguliere geneeskunde wordt er over het algemeen alleen naar deze klachten gekeken en wordt getracht die te verminderen. In de homeopathie zien we deze klachten dus als uiting van een verstoorde levenskracht en proberen we de levenskracht te versterken. Zo wordt het zelfgenezend vermogen gestimuleerd en gaat de patiënt zichzelf van binnenuit genezen. De belangrijkste regel in de homeopathie is dat het gelijke wordt genezen met het gelijkende. Dat wil zeggen dat alle symptomen van een patiënt samen een beeld vormen. Dit beeld wordt vergeleken met de geneesmiddelbeelden die we kennen. Indien die twee beelden sterk overeenkomen zal het middel het zelfgenezend vermogen van de patiënt stimuleren, waardoor de patiënt zichzelf kan genezen.
Ziekten Eigenlijk zijn alle klachten te behandelen, mits er een mogelijkheid tot genezing is. Veel voorkomende klachten, die vaak goed te verhelpen zijn: • keel-neus-oorproblemen; • longproblemen zoals asthma en bronchitis; • eczeem en andere huidaandoeningen; • overgangsklachten; • maag- en darmklachten; • migraine en andere hoofdpijnen; • gedragsproblemen als ADHD. Het aardige daarbij is dat in de homeopathie de klachten niet worden onderdrukt, maar door het versterken van de gezondheid, van binnenuit genezen.
Arnica
6 BioGezond • juni-juli 2004
Bij klachten die al langere tijd bestaan, kan het wel vaak langer duren voordat er genezing optreedt.
Geneesmiddelen Homeopathische geneesmiddelen werken anders dan u gewend bent. De middelen worden gemaakt uit natuurlijke stoffen, zoals mineralen(bijvoorbeeld Kwarts), planten(Arnica), dierlijke stoffen (bijengif), of menselijke stoffen (moedermelk). Deze stoffen worden op een bepaalde vastomschreven manier bewerkt, waarna ze stapsgewijs worden verdund. Tijdens het verdunnen worden ze ook krachtig geschud.
Deze bewerking wordt potentiëren genoemd. Door deze behandeling neemt de toxiciteit(giftigheid) van het middel af en neemt de geneeskracht toe. Dus hoe hoger de potentie, hoe sterker verdund en hoe sterker de werking. Reeds jarenlang zijn de homeopathische middelen uitgetest en tot op de dag van vandaag gaat men daarmee door. Dit om nieuwe geneesmiddelen te leren kennen. Het testen doet men bij gezonde proefpersonen. De middelen veroorzaken dan allerlei symptomen die in de loop der jaren nauwkeurig zijn beschreven. Het totaal aan symptomen van een middel vormt samen het geneesmiddelbeeld. En, hoe beter een geneesmiddelbeeld overeenkomt met uw
Gezond leven met de beeld, hoe groter de kans dat uw zelfgenezend vermogen door dat middel wordt gestimuleerd. In feite gaat u dus uzelf genezen en omdat u zelf de ziekte overwint, wordt u er sterker van.
Reacties op het geneesmiddel Reacties op korte termijn: soms zien we in het begin dat de klachten erger worden, de zogenaamde beginverergering. Daaraan kunt u zien dat het middel aanslaat. Vaak treedt er ook geen beginverergering op en
verdwijnen de klachten langzamerhand. Houd er rekening mee dat hoe langer de klachten bestaan, hoe langer het zal duren voordat ze verdwijnen. Reacties op de langere termijn: door het herstel van de levenskracht zullen uw klachten afnemen en zal uw welbevinden verbeteren. Ook kan het middel ervoor zorgen dat u in de toekomst minder vaak of minder ernstig ziek wordt. Als de klachten terugkomen is dat een teken dat het middel is uitgewerkt en dat u een nieuwe dosis moet nemen. Doe dat nooit binnen de 6 weken.
juiste vetten
Het consult Bij de homeopathische behandeling van ziekte wordt niet alleen naar de klachten gekeken, maar naar de gehele mens. Daarom vergt een homeopathisch consult veel meer tijd dan een consult bij een huisarts of specialist. Een goede voorbereiding voor het consult is van belang, want hoe beter de homeopaat u leert kennen, hoe meer kans dat hij het goede, bij u passende, middel snel kan vinden. Neem daarom de tijd voor de volgende vragen en maak gerust aantekeningen om tijdens het consult niets te vergeten. • Formuleer uw klachten zo goed mogelijk: Wanneer zijn de klachten begonnen? Wat voelt u precies? In welke omstandigheden hebt u de meeste last enz. Ook details kunnen belangrijk zijn (b.v. reactie van uw klacht op voedingsmiddelen, koude of warmte, binnen of buiten) • Is er een oorzaak aan te wijzen? Hebben er ingrijpende gebeurtenissen plaatsgevonden in het jaar voorafgaande aan het begin van de klachten? • Zijn er nog andere klachten of verschijnselen?(bijvoorbeeld: wratten of nagelbijten) • Hoe werkt uw gestel? Denk daarbij aan eten (klachten, voorkeuren of afkeer van bepaalde voedings- of genotmiddelen), ontlasting, plassen, transpiratie,temperatuurregeling, sexuele functies en slaap. • Uw karakter: wie bent u? Bent u gesloten of open? Netjes of slordig? Wat zijn uw reacties op verdriet, boosheid en kritiek? Speciale gevoeligheden? • Het kan zijn dat u merkwaardige of onverklaarbare verschijnselen of gevoelens hebt. Dit soort gegevens kan erg belangrijk zijn voor de keuze van het goede homeopathische middel. Aarzel dus niet om ze te vertellen. Indien nodig wordt er nog een lichamelijk onderzoek gedaan. Aan het eind van het consult heeft de homeopaat dan een vrij volledig beeld van u. Aan de hand daarvan gaat hij zoeken naar het meest passende geneesmiddel.
Udo’s Choice®
Ultimate Oil Blend Deze biologische olie bevat een ideale verhouding van de essentiële vetzuren, Omega-3, Omega-6 en Omega-9 (2:1:1) en garandeert een optimale voedingswaarde. • vermindert je risico op hart- en vaatziekten • verhoogt je energie en weerstand • verbetert je leer- en concentratievermogen • draagt bij tot een betere gemoedsstemming • houdt je gewrichten soepel en versterkt je beenderen • verbetert je spijsvertering en bloeds-omloop • houdt je huid zacht en jong • bevordert je conditie en sportprestaties
Verkrijgbaar in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek.
Voor meer info, surf naar www.ojibwa-deroeck.com of bel +32 (0)52 48 43 00 Kwarts
OjIbwa De roeck BioGezond • juni-juli 2004
7
Door de toename van de gemiddelde leeftijd - zeg maar de vergrijzing - gekoppeld aan de steeds slechtere eetgewoonten, is dementie een groot probleem geworden in onze westerse leefwereld. Want waar zo’n 2 % van de mensen tussen 65 en 70 eraan lijdt, zijn al 20 % boven de leeftijd van 80 en zelfs 30 à 40 % boven de 85 het slachtoffer ervan. Dementie is de 4e doodsoorzaak boven de leeftijd van 60 en er wordt verwacht dat binnen 50 jaar het aantal gevallen zelfs verdubbelt. Reden ten over dus om deze vorm van geestelijke aftakeling eens van nabij te bekijken en na te gaan welke natuurlijke maatregelen er bestaan ter preventie of om het proces af te remmen.
Natuurlijke maatregelen ter preventie van
DEMENTIE Symptomen van dementie Bij dementie zien we vooral een globale afname van de intellectuele vermogens optreden : het geheugen gaat geleidelijk achteruit, men kan zich steeds moeilijker concentreren, het redeneervermogen en abstract denkvermogen neemt af, de taalvaardigheid en bijgevolg het communicatievermogen vermindert en men heeft steeds minder een idee van tijd en ruimte. Ook stoornissen in het handelen, karakterveranderingen, stemmingswisselingen met mogelijke depressiviteit en verlies van controle over blaas en darmen (incontinentie) kunnen zich instellen. Uiteindelijk raakt de patiënt het contact met het heden volledig kwijt, kan hij niet meer zelfstandig leven, herkent hij niemand meer en zijn de gezondheid en het functioneren dermate ondermijnd dat hij sterft. Onnodig te zeggen dat dit niet alleen voor de patiënt zeer erg is, dementie is ook een zware belasting voor familie of verplegend personeel.
Ondergrond en types Bij dementie stelt men in de hersenen een afname vast van de grijze stof in de hersenschors en dit vooral ter hoogte van de temporale en frontale hersenlobben. Er bestaan twee grote hoofdtypes van dementie : de vasculaire dementie en de ziekte van Alzheimer. Bij de eerste soort is de achteruitgang van de hersenfuncties vooral te wijten aan het dichtslibben van de bloedvaten door atherosclerose ("aderverkalking"). Een opeenvolging van talrijke minuscule herseninfarctjes, met telkens wat afsterven van een aantal hersencellen door zuurtstoftekort, zorgt dan voor een geleidelijke achteruitgang van de hersenfuncties. Minder vaak ziet men een merkbare stapsgewijze afname van de geestelijke vermogens door een manifeste beroerte. Het spreekt vanzelf dat deze vorm van dementie vooral moet voorkomen worden door dezelfde algemene maatregelen die voor hart- en vaatziekten gelden : cholesterolbeheersing, aanpak van eventuele hoge bloeddruk, bloedverdunning bij te viscues bloed, rookstop en een volwaardige voeding met voldoende groenten, volle granen en essentiële vetzuren. De tweede en meeste voorkomende vorm van dementie, die in ongeveer 70 % der gevallen plaatsvindt, is de ziekte van Alzheimer. Er bestaan ook mengvormen van beide.
De ziekte van Alzheimer De ziekte van Alzheimer werd voor het eerst beschreven in 1909 door de Duitse neuroloog Aloïs Alzheimer. Hierbij is de is de oorzaak van de geleidelijke achteruitgang van het intellectueel vermogen minder duidelijk dan bij de hierboven beschreven dementie door atherosclerose. Vast staat dat verschillende parameters wijzen op een chronisch ontstekingsproces in de hersenen en dat er een neerslag gebeurt van een speciaal eiwit (het amyloïde-proteïne) in het gedegenereerd hersenweefsel onder de vorm van "plaques". Deze zorgen voor het verstrikt raken van zenuwvezels ("tangles"), vooral rond de hippocampus (de zetel van het geheugen), waardoor nieuwe zaken niet kunnen
8 BioGezond • juni-juli 2004
worden opgeslagen en oude herinneringen niet meer kunnen opgehaald worden. Ook wordt veelal een tekort van de belangrijke neurotransmittor (signaalstof) acetylcholine vastgesteld. Tenslotte er is ook een erfelijke, voortbeschikkende factor : dragers van het zogenaamde apo-E-gen zijn meer voorbeschikt tot het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer. Hoewel deze aandoeningen in zeldzame gevallen reeds bij jongere personen tussen de 36 en 45 jaar kan beginnen (bij erfelijk voorbestemde mensen), is de ziekte van Alzheimer vooral een aandoening van ouderen : zo’n 10 % van de mensen boven de 65 en zelfs 50 % boven de 85 jaar lijden eraan
Oorzaken De eigenlijke oorzaak van de ziekte van Alzheimer is niet gekend; waarschijnlijk is het een multifactoriële aandoening met een aantal bevorderende factoren zoals : - een erfelijke aanleg door dragerschap van het gen apo-E4 - tekorten in het dieet aan omega-3-vetzuren, vetzuren die vooral worden aangevoerd door vette vissoorten, walnoten, lijnzaadolie, groene groenten. Verschillende epidemiologische studies tonen aan dat de ziekte van Alzheimer minder voorkomt in voedingsgroepen waar regelmatig vis op het menu staat. Omgekeerd ziet men meer Alzheimer optreden bij een voedingspatroon arm aan vis en groene groenten en rijk aan vlees. De omega-3-vetzuren (en vooral EPA) blijken vooral ontstekingsverminderend te werken en ook de doorbloeding te verbeteren - andere nutritionele tekorten in het westers dieet : vitamine B12, zink en anti-oxidanten - een opstapeling in de hersenen van toxische metalen als aluminium en kwik - een auto-immuunstoornis met beschadi-ging van de hersencellen
Aanpak De reguliere aanpak bestaat (met wisselend succes) vooral uit het geven van cholinesterase-inhibitoren, stoffen die de afbraak van acetylcholine verminderen en zo het effect van de neurtransmittor acetylcholine vergroten. Ontstekingswerende medicijnen (NSAID’s) worden ook soms gegeven ter preventie of om de evolutie te vertragen.
Natuurlijke benadering Het is vooral belangrijk de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie te voorkomen door een gezonde leef- en voedingswijze en eventuele supplementen. Met de hieronder beschreven natuurlijke maatregelen zijn enkel in beginnende, milde gevallen goede resultaten te verwachten. Geheugenzwakte, concentratiestoornissen en verwardheid, inherent aan het algemeen ouderdomsproces zonder dat er sprake is van dementie (de zogenaamde "Senior moments") reageren wel goed op onderstaande adviezen.
Algemene adviezen - Vermijd aluminium: aluminium kookpotten, drankblikjes met aluminium, voedsel dat in contact komt met aluminiumfolie, maagzouten met alumioniumhydroxide, antidiarrheemiddelen met aluminiumzouten, gebufferde aspirines met aluminiumverbindingen, deodorants, douchegels en shampoos met aluminiumverbindingen - Vermijd zoveel mogelijk amalgaamvullingen met kwik: de hoeveelheid kwik in de hersenen is evenredig met de oppervlakte amalgaam in tandvullingen - Stop met roken - Blijf zo lang mogelijk fysiek en geestelijk actief
Voedingsadvies Af te raden : - alle verwerkte voedingsmiddelen en junk-food die additieven bevatten (smaak-, geur-, kleur- en bewaarstoffen) - alle voedingsmiddelen met mogelijke aluminiumverbindingen: zelfrijzende bloem, ingevroren deeg, cakemixen, kaasplakjes (hamburgers !), bakpoeder, gemodifieerd zetmeel (pudding !) , gepekelde voedingswaren… - alle storende "transvetten", die onstaan door het verhitten, harden of omesteren van onverzadigde plantaardige vetten: verhitte plantaardige oliën (uitzondering : olijfolie mag verhit worden), alle geharde of omgeësterde margarines - alle mineralen- en vitaminenrovers: suiker in al zijn vormen (snoep, frisdranken, gebak…), koffie, alcohol, witmeelproducten Aan te raden : - Een natuurlijk basisdieet: volle granen, verse biogroenten en fruit, peulvruchten, noten en zaden, zure melkproducten, vis, kip, kalkoen, mager bio-vlees, niet verhitte plantaardige oliën - Voldoende bronnen van omega-3-vetzuren: vette vis (zalm, makreel, sardines, haring), lijnzaadolie, groene groenten (o.a. postelein), walnoten, pompoenpitten - Voldoende vezels in de voeding (groenten, fruit, volle granen) die zorgen voor de ontgifting van de dikke darm
Scherp van geest en “bij de tijd” dankzij MEMO-aktief Als we een dagje ouder worden, laat ons geheugen het al eens afweten en kunnen we ons vaak moeilijker concentreren : “hoe heet die man alweer, wanneer moesten we er zijn of waar liggen mijn sleutels toch ?”Je kan dan allerlei hulpmiddelen aanwenden : lijstjes maken, een knoop in je zakdoek leggen of een tijdsklok instellen, maar je kan ook het probleem aan de basis aanpakken : met MEMO-aktief van Bional. Memo-aktief van Bional bevat als hoofdbestanddeel gingko biloba. Het extract van deze Japanse tempelboom verbetert het geheugen en verscherpt het concentratievermogen, dat hebben talrijke studies al aangetoond. Aangevuld met zink, taurine en vitamine B12, die zorgen voor een betere prikkeloverdracht en een betere verwerking van de informatie, is MEMO-aktief het middel voor een scherpe, frisse geest. Memo-aktief is ook uitermate geschikt voor betere leerprestaties bij de student. Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en kruidenzaak. Info Mannavita: T 056/439851 F 056/426251 E
[email protected] I www.bional.be
BioGezond • juni-juli 2004 9
preventie vanDEMENTIE Fytotherapie: - Ginkgo of Japanse tempelboom (Ginkgo biloba): verbetert het geheugen, concentratievermogen en alertheid. Bij dementie worden enkel bij milde, beginnende gevallen goede resultaten geboekt, in andere gevallen is er minder snelle achteruitgang. Ginkgo zorgt door een betere hersendoorbloeding voor een beter hersenmetabolisme door een verhoogde aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen. Deze plant beschermt bovendien door een anti-oxidatief vermogen tegen hersencelbeschadiging door vrije radicalen. Is minstens even effectief als de reguliere geneesmiddelen. - Kleine maagdenpalm (Vinca minor): verbetert eveneens de hersendoorbloeding en de zuurstofvoorziening; resultaten worden vooral gezien bij beginnende, milde dementie - Gefermenteerde knoflook: verbetert algemeen de doorbloeding, vermindert de risicofactoren zoals verhoogde stolbaarheid van het bloed, hoge bloeddruk, verstoorde cholesterolwaarden…
Supplementen
Familiaal Hotel*** Verzorgd Restaurant
Aquafitocenter Thermisch binnenzwembad 30° Kuren op maat, dagarrangementen, Verwenverblijven, cadeaubons … Gezellige ruimtes voor bijeenkomsten
www.sollcress.be Koninklijke baan 225 8670 KOKSIJDE – tel 058/51.23.32 Familie André en Jenny VandammeDepeser,met dochters Hannelore , Sofie en kleindochtertje Lyza
NIEUW: Infra-rood cabine Op vertoon van deze advertentie: Een extraatje bij uw boeking … !
10 BioGezond • juni-juli 2004
- Visoliën (met EPA en DHA): zijn, zoals hoger gesteld, vrij belangrijk voor het voorkomen van dementie. Ze verminderen atherosclerose in de hersenbloedvaten en voorkomen het ontstekingsproces met neerslaan van de amyloïd-proteïnen. - Lecithine: is een bron van choline, de voorloper van de neurotransmittor acetylcholine, en een bron van fosfolipiden, belangrijke bouwstenen van de hersencelmembranen, met o.a. fosfatidylserine (bevordert de signaaloverdracht op neurotransmittors, verhoogt de stabiliteit van de celmembranen, verbetert het geheugen en intellectueel vermogen) en fosfatidylcholine - Fosfatidylserine (PS): apart gegeven als belangrijkste fosfolipide, vertraagt de evolutie van beginnende dementie; verbetert bij ouderen merkbaar geheugen, concentratie en geestelijk welbevinden - Vitamines van de B-groep: vooral vit B12 (veelal deficiënt bij Alzheimer, zeer belangrijk voor het zenuwstelsel en allerlei hersenfuncties), vit B6 (tekort kan verband houden met depressiviteit, intellectuele acheruitgang), Vit B5 (belangrijk voor de omzetting van choline tot acetylcholine), vit B1 (bevordert de neurotransmissie in cholinerge zenuwen), foliumzuur (vaak tekort bij Alzheimer, gaat hoge spiegels van homocysteïne tegen) , Vit B3 (preventieve waarde) - Mineralen: vooral zink (deficiëntie houdt verband met het optreden van amyloïde plaques, toedienen helpt amyloïde opbouw verminderen); boron (verbetert hersenfunctie); calcium en magnesium (werken ontspannend), silicium (beschermt hersenen tegen aluminiumintoxicatie) - Anti-oxidanten: selenium, coenzyme Q10, vit C en bioflavenoïden verbeteren de zuurstofvoorziening van de hersencellen en de energieproductie; vit E in hoge doses vertraagt de evolutie; pycnogenolen; S.O.D (superoxide dismutase), alfa-liponzuur - Acetyl-L-carnitine: vertraagt de progressie van Alzeheimer, verbetert het hersenmetabolisme en vermindert geheugenafname - Vinpocetine (uit Kleine maagdenpalm): verbetert cognitieve functies bij beginnende dementie - Huperzine A (uit de plant Huperzia serrata): zou geheugen, gedrag en mentale prestaties verbeteren - Curcumine (uit de plant Curcuma xanthorrhiza/longa): heeft door zijn anti-oxidatief vermogen een uitgesproken preventieve waarde - NADH: zou de intellectuele functies kunnen verbeteren - DHEA (dehydroepiandrosteron): verlaagde spiegels ervan worden vaak aangetroffen bij Alzheimer-ptn.
Uitstekende pâtés voor een culinaire wereldreis.
De pâtés van Tartex zijn samengesteld uit speciaal geselecteerde biologische ingrediënten en vormen dankzij hun voortreffelijke smaak een bijzondere ervaring voor uw smaakpapillen. Dankzij de vele verschillende soorten, openen zij voor u een wereld van genot.
Maak dus uw keuze uit ons assortiment cholesterolvrije, plantaardige en culinaire biologische pâtés die beschikbaar zijn in 8 lekkere soorten: Shiitake Asia, Provençaalse Kruiden, Chardonnay, Funghi Toscana, Pomodoro d’Italia, Paprika Puszta, Curry Madras en Truffel-Champagne.
TARTEX. BEWUST LEVEN – BEWUST VEGETARISCH GENIETEN! Verdeeld door: Hagor N.V., Ambachtenstraat 4, 3210 Lubbeek
Nuttige tips voor GEZOND LIJNEN In onze maatschappij lopen steeds meer mensen met overgewicht rond. Naast een esthetisch minder fraai uitzicht, is dit op termijn ook schadelijk voor de gezondheid. Aan de andere kant rijzen afvaldiëten de pan uit, de ene nog meer spectaculair dan de andere. Bovendien wordt de markt ook overspoeld door allerlei supplementen, waarmee de kilo’s er gegarandeerd zouden afvliegen. Kunnen wij een aantal nuttige tips geven om op een gezonde manier af te vallen en zijn er voedingssupplementen die ons daarbij een handje kunnen helpen ?
Wanneer spreken we van overgewicht ? Een goede indicator om vast te stellen of iemand overgewicht heeft is de Body Mass Index (B.M.I.) of Quetelet-index. Dit cijfer wordt bekomen door het gewicht in kilogram te delen door het kwadraat van de lengte in meters uitgedrukt. Ideaal is een index tussen 20 en 25; tussen 25 en 30 is er een matig overgewicht; boven de 30 is er een manifest overgewicht ! Bijvoorbeeld : een persoon die 79 kg weegt en 1 meter 61 meet, heeft een BMI van 79 : (1,61)2 = 30,4; er is dus uitgesproken overgewicht en afvallen is de boodschap.
Waarom overgewicht aanpakken? Bij obesitas of overgewicht is er teveel lichaamsvet in het lichaam opgeslagen. Nu is overgewicht een belangrijke risicofactor voor gewrichtsproblemen (artrose), rugpijn, hart- en vaatziekten (hoge bloeddruk, infarct, beroerte…), ouderdomsdiabetes (regelrecht verband !), bepaalde types van kanker, galblaasaandoeningen, vettige degeneratie van de lever, slaapapnoesyndroom……reden ten over dus om een ideaal lichaamsgewicht na te streven.
De grote oorzaken Wanneer we organische oorzaken buiten beschouwing laten zoals schildklieraandoeningen, stofwisselingsziekten of nieraandoeningen, dan heeft overgewicht twee grote oorzaken : te weinig bewegen en vooral verkeerd eten. Het westerse dieet met aan de ene zijde teveel suiker, witmeelproducten en verzadigde vetten en aan de andere kant te weinig vezels, volkorenproducten, verse groenten en fruit en essentiële vetzuren, is wel degelijk de hoofdschuldige !
Weet wat je eet: de drie groepen voedingsstoffen Wie zijn voeding wil aanpassen en een gezond dieet wil volgen, moet alvast weten dat onze voeding bestaat uit drie voedingsgroepen: de koolhydraten (ook: suikers of sacchariden), de eiwitten (of proteïnes) en de vetten (of lipiden). - bevatten vooral koolhydraten: koolhydraatrijke voedingsmiddelen als suiker (frisdrank, snoep, gebak), graanproducten (brood, ontbijtgranen, pasta), aardappelen en fruit; koolhydraatarme voedingsmiddelen zoals de meeste groenten…. - bevatten vooral de combinatie van eiwit en vet (want in de natuur komen deze meestal samen voor): vlees, kaas, vis, platte kaas en yoghurt…. - bevat bijna alleen eiwit; omdat het vetgedeelte er grotendeels is uitgehaald : vetvrije platte kaas of yoghurt (O %) - bevatten vooral vetten (bvb. geïsoleerd door persen): alle oliën, boter, margarine... - bevatten de combinatie van eiwit en koolhydraten (soms moeilijker te verteren): peulvruchten als soja, witte bonen, linzen, kikkererwten.. - bevatten de combinatie van koolhydraten en vetten (alsook eiwitten): noten en zaden, volle melk
Nieuw in de natuurwinkel :
DRAINA +
Lichaamszuiverend BIO-complex voor meer energie en een beter figuur
Van tijd tot tijd voelen we aan dat ons lichaam aan een grondige reinigingsbeurt toe is ! Voor al wie te weinig verse en teveel verwerkte voeding nuttigt en iedereen die overdrijft met koffie, alcohol, suiker of vette snacks, kunnen vermoeidheid en lusteloosheid de signalen zijn. Met DRAINA + van La Drôme Provençale bestaat een biologisch lichaamszuiverend complex op basis van welgekozen kruiden, voor meer vitaliteit en een optimaal gewicht.
Eliminatiekanalen open
12 BioGezond • juni-juli 2004
DRAINA + ondersteunt de 3 belangrijke eliminatiekanalen : lever, nier en darm. Mariadistel, artisjok en paardebloemwortel zijn de 3 kruiden van het complex die de leverreiniging ondersteunen. Berk, guldenroede en brandnetel dan weer, helpen afvalstoffen via de nieren verwijderen. Met pruimenconcentraat en sporkehout, die de darmlediging bevorderen, zorgt DRAINA + in zijn
geheel dus door een grondige ontgifting voor meer energie.
Betere stofwisseling Om de stofwisseling een goede impuls te geven en de verbranding te stimuleren, zitten in DRAINA + ook blaaswier, groene thee, citroen en ahornsiroop. Als DRAINA + wordt gecombineerd wordt met gezonde eetgewoonten, liggen het optimaal gewicht en de ideale figuur sneller binnen het bereik.
DRAINA + : fit en slank door een handig 3-weeks reinigingsplan
Belangrijke tips voor gezond lijnen Hieronder treft U zeven tips of "spelregels" die je best volgt als je op een gezonde verantwoorde manier wil afvallen. Hoe meer regels je ervan volgt, hoe meer kans op succes. Regels 1 tot 4 vormen een absolute basis, wie regels 5 tot 7 erbij neemt, zal het beste resultaat boeken. 1. Vermijd éénzijdige "crash-diëten" Velen die willen afvallen hebben wel al eens een dieet uitgeprobeerd waarbij bijvoorbeeld alleen soep wordt gedronken, of alleen ananas wordt genuttigd of uitsluitend volkorenbrood op het menu staat. Al deze éénzijdige «crash»-diëten hebben één zaak gemee : ze zijn niet evenwichtig en vertonen ernstige tekorten aan bepaalde vitamines, mineralen of eiwitten. Als je ze gedurende enige tijd volhoudt, zal je dit je gezondheid niet ten goede komen. Bovendien zal je lichaam dat «smachtte» naar de ontbrekende voedingsstoffen, eens je terug op je normale voeding inneemt, zich als het ware storten op de ontbrekende schakels en zal het vaak nog sneller in gewicht toenemen dan ervoor: het zogenaamde «jojo»-effect. Afvallen gebeurt het best op een geleidelijke manier, net zoals het gewicht erbij kwam. Eventueel kan je wel je nieuw dieetplan laten voorafgaan door een inleidende sapvastenkuur of citroensapkuur, waarover men je in de natuurwinkel graag inlicht.
2. Eet koolhydratenbronnen met een lage glycemische index In plaats van koolhydraathoudende voedingsmiddelen af te rekenen op hun calorieëngehalte, is het veel verstandiger rekening te houden met hun glycemische index! Zo houd je meer rekening met de stofwisseling van het lichaam en de eigenlijke aanmaak van vetweefsel, hetgeen we precies bij overgewicht willen vermijden! Centraal bij de vorming van vetweefsel staat namelijk insuline, het hormoon dat door de pancreas wordt afgescheiden als de bloedsuikerspiegel stijgt. De glycemische index van een voedingsmiddel is een cijfer dat aangeeft in welke mate het de bloedsuikerspiegel doet oplopen na inname. Koolhydraathoudende voedingsmiddelen die de bloedsuikerspiegel snel doen oplopen (suiker, wit brood, aardappelen, al te zoet fruit….) en dus een hoge glycemische index hebben, prikkelen namelijk de pancreas tot het afscheiden van veel insuline. Nu doet die insuline niet alleen het bloedsuikergehalte dalen, het leidt ook tot een hogere opname van glucose in de vetcellen, alwaar dit suiker wordt opgeslagen onder de vorm van…. vetten. Wie een laagcalorisch dieet volgt, maar daarbij nog frequent wit brood en aardappelen eet, zal vaak ontgoocheld zijn met het resultaat! Koolhydraathoudende voedingsmiddelen met een lagere glycemische index (de meeste groenten, volle graanproducten, niet te zoet fruit…) doen na inname de bloedsuikerspiegel veel minder snel oplopen. Er wordt dus door de pancreas minder insuline afgescheiden en ter hoogte van de vetcellen minder suikers onder de vorm van vetten opgeslagen. Wie wil afvallen moet dus onverbiddelijk alle voedingsmiddelen vermijden met een hoge glycemische index. Vaak wordt de grens gesteld op zo’n 50. Je kan zo’n tabel met de glycemische index in een gespecialiseerd boek aantreffen, maar je kan eenvoudig gebruik maken van de volgende richtlijnen : Tot de te mijden koolhydraathoudende voedingsmiddelen met een te hoge glycemische index, behoren : - Alles met suiker onder de vorm van sucrose, glucose : bietsuiker, rietsuiker, ahornsiroop, honing... en alle producten waarin ze zitten als frisdranken, ijscrème, gebak en taart - alle koolhydraten die geheel of gedeeltelijk ontdaan zijn van hun vezels: wit brood, witte pasta, gebak, "bruin" brood!, witte rijst, alle witmeelproducten... - aardappelen (en zeker die bereid zijn met vet zoals chips of frites) - fruitsoorten met een hoog (natuurlijk) suikergehalte : bananen, druiven, rozijnen, dadels, krenten, vijgen en meloen; sinaasappelsap - groentensoorten die de bloedsuikerspiegel snel laten oplopen : gekookte wortels, pompoen, tuinbonen ("suikerbonen"), gekookte rode bieten - alle alcoholische dranken
Tot de koolhydraten met een lage of relatief lage glycemische index, die niet snel bijdragen tot de vorming van vetweefsel en dus aanraders zijn, behoren ondermeer: - alle bladgroenten, spinazie, broccoli, koolsoorten, tomaten, witloof, rauwe wortels, selder, radijzen…: groenten zijn zeer belangrijk voor wie wil afvallen ! - niet gezoete granenvlokken als havervlokken, volkorenpasta - volkorenbrood, volle rijst, volle gekookte granen (liggen wel wat op de grens maar zijn stukken beter dan wit brood of witmeelproducten!) - appels, niet te zoete peren, pompelmoes - als zoetmiddel voor spaarzaam gebruik : fructose, agavesiroop (aspartaam mijd je best)
3. Vermijd voedingsmiddelen, ontdaan van de voedingsvezel Wie let op de glycemische index van voedingsmiddelen, zal eigenlijk automatisch voedingsmiddelen arm aan vezels vermijden zoals alle witmeelproducten, aardappelen of gewoon "bruin" brood. Waarom de voedingsvezel van groente, fruit en volle granen zo belangrijk is, zetten we toch nog eens op een rij : - ze binden gemakkelijk vocht in de maag: door de volumetoename worden we sneller verzadigd en hebben we minder de neiging om teveel te eten - ze «houden» de koolhydraten «vast» : hierdoor worden deze geleidelijk verteerd tot glucose in de darm en opgenomen. Er wordt dus gezorgd voor een constante, stabiele bloedsuikerspiegel. Er is niet snel opnieuw honger na het eten en er is tevens minder drang naar tussendoortjes en zoetigheden - ze stimuleren de darmwand waardoor de darmpassagetijd van de voedselbrij verkort en niet elke calorie uit het voedsel wordt gehaald - ze binden vetten en cholesterol in de darm die via de stoelgang worden afgevoerd
4. Eet met mate Wie rekening houdt met de bovenvernoemde glycemische index en niet angstvallig calorieën wil tellen, kan zich aan de volgende tips houden : - neem drie maaltijden per dag en sla er geen over; wanneer je maaltijden overslaat heb je meer de neiging te "zondigen" en te grijpen naar zoetigheden en koekjes - eet bescheiden porties, eet niet tot je geen paf meer kan zeggen - eet traag, kauw heel goed, zodat je veel sneller verzadiging bereikt; het eten van vezelrijke voeding verhoogt trouwens het verzadigingsgevoel
5. Eet vooral voedingsmiddelen die bij je bloedgroep passen Ongetwijfeld één van de interessantste vernieuwingen van de laatste jaren op het gebied van voeding, is het bloedgroependieet van natuurarts Peter d’Adamo. Dat de bloedgroep een medebepalende factor is in de keuze van de ideale voeding, lijkt op het eerste zicht wel een vreemde benadering. Maar een dichtere kijk op de spijsvertering van ingenomen spijzen leert ons dat heel wat onvolledig verteerde eiwitdeeltjes door de darm worden opgenomen en zo in het bloed terechtkomen. De reactie hierop wordt inderdaad vooral door de bloedgroep bepaald; er zijn voldoende wetenschappelijke argumenten om deze benadering te staven. Ook bij gewichtsbeheersing is het bloedgroependieet belangrijk. Het eten van voedingsmiddelen die niet bij je bloedgroep passen, belasten ontegensprekelijk je stofwisseling en hebben zo een nefast gevolg op je lichaamsgewicht. Zo zullen bijvoorbeeld bij bloedgroep O tarwe en melkproducten het insulinemetabolisme verstoren en overgewicht in de hand werken. Voor bloedgroep A dan weer vormt bijvoorbeeld rood vlees een overbelasting van de spijsvertering.
6. Vermijd koolhydraatrijke voedingsmiddelen en vetten in één maaltijd Wie het heel goed wil doen kan ook rekening houden met de onderlinge combinaties van voedingsmiddelen in één maaltijd. Zelfs als je de keuze vervolg op pagina 14
BioGezond • juni-juli 2004 13
vervolg “Belangrijke tips voor gezond lijnen” maakt van de "goede" koolhydraatrijke voedingsmiddelen met een lage glycemische index (volkorenbrood, niet gezoete graanvlokken, volkorenpasta, niet te zoet fruit), dan eet je daar best tegelijk geen vetten bij. De redenering gaat als volgt : door de koolhydraten te eten, wordt – zoals hoger gesteld - insuline afgescheiden, dat de vetcellen openstelt voor opname van de glucose. Maar als je in diezelfde maaltijd ook vetten eet, zullen - heel eenvoudig gesteld – deze tegelijk opgenomen vetten (die zelf de vetcellen niet openen) ervan "profiteren" om samen met de glucose in de vetcellen te "glippen". Gevolgen : - "Goede" koolhydraten als volkorenbrood niet beleggen met vethoudend smeersel als boter, margarine, kaas, vlees of notenpasta, maar wel met vetvrije kwark of suikervrije confituur - "Goede" koolhydraten als volle graanvlokken niet in yoghurt eten, maar wel in ongezoete sojamelk of sojayoghurt, of in magere yoghurt of magere melk - Eiwit/vet combinaties als kip, kalkoen, vis en rood vlees niet eten met volle granen maar wel met een pak niet geconcentreerde koolhydraten van groenten (witloof, bladgroenten, koolsoorten, radijsjes, rauwe wortelen, sperziebonen, knolselder, prei….) en een dressing op basis van plantaardige vetten - Eiwit/koolhydraat combinaties (die van nature vetarm zijn) zoals sojabonen, linzen, kikkererwten, azukibonen, sperziebonen kunnen
wel gecombineerd worden met volle granen (volrijst) en/of met "goede" groenten - Voedingsmiddelen die van nature de combinatie van geconcentreerde koolhydraten met vetten bevatten, zijn niet aangewezen in een dieet : volle melk, roomijs, ijscrème, melkchocolade, bittere chocolade met suiker, noten en zaden (hebben nochtans allen een glycemsiche index onder de 50) - Elke saus op basis van vetten én meel is te vermijden ! Gebruik met mate geïsoleerde vetten (boter, plantaardige oliën) en nooit bij geconcentreerde koolhydraten; wel bvb. bij vis/gevogelte of koolhydraatarme groenten.
7. Vermijd of beperk sterke koffie Op het eerste zicht lijkt ook deze maatregel heel eigenaardig. Iedereen weet dat in zwart gedronken koffie geen korte suikers of geconcentreerde koolhydraten zitten. Maar koffie prikkelt wel onze pancreas tot afscheiding van insuline ! En we hebben hoger al uitgelegd dat we net die insulinestoot willen vermijden als we geen vetten willen opslaan ! Wie toch wil blijven genieten van de geur, de smaak of de gezelligheid van koffie kiest best voor cafeïnevrije koffie of erg slappe koffie. Wat betreft thee : je kan wel groene thee blijven drinken : daar zit maar 1/3 van de cafeïne in in vergelijking met koffie en deze natuurlijke drank stimuleert de vetverbranding en het afscheiden van overtollig vocht
SUPPLEMENTEN DIE AFSLANKEN BEVORDEREN OPGEPAST ! De afslankindustrie is een miljardenbusiness, laat je er niet door foppen ! Er bestaan duizenden supplementen op de markt die je gouden bergen beloven en die het afslanken als een fluitje van een cent voorstellen. Bovendien wordt het vaak zo voorgesteld dat ze succes opleveren bij iedereen, zonder een individuele benadering. Wat moeten we daarvan denken ?
• Als U een te sterke drang heeft naar suikers : 3 3 3 3
Chroom, eventueel ook : zink, vanadium Garcinia Cambogia (zie verder) Appelazijn (zie verder) Vetverbranders (zie verder)
•Een verstandig dieet is het belangrijkst ! Het heeft geen zin een supplement in • Verbetert de balans spieren/vet, als men er tegelijk bij sport : te nemen als je je voedingsgewoonten niet aanpast ! 3 CLA (Geconjugeerd linolzuur) •Een supplement moet bij jou passen: niet iedereen met overgewicht heeft hetzelfde aan de hand. Kies een supplement dat je individueel het best ligt (zie verder) •Een goed gekozen, bij jou passend supplement verhoogt het effect van een • Vermindert de opslag van vetten, verhoogt de verbranding van vetten voor energielevering, vermindert de drang naar suiker en tussendoordieet, zonder daarom een wondermiddel te zijn ! tjes :
WELK SUPPLEMENT TE KIEZEN OM HET AFSLANKEN TE BEVORDEREN ? • Als U last heeft van een traag werkende schildklier: er is een trage verbranding van voedingsstoffen met vaak overgewicht, kouwelijkheid, energiegebrek, trage stoelgang…..
3 appelazijn, best geconcentreerd • Vermindert het opslaan van suikers onder de vorm van vetten, maar wel onder de vorm van reservesuikers, waardoor minder drang naar suiker of tussendoortjes tussen de maaltijden in :
3 Garcinia Cambogia 3 Kelp, blaaswier: stimuleren op een natuurlijke manier de schildklierwerking (verhogen ook wat het verzadigingsgevoel, bevorderen het elimineren • Verminderen de opname van koolhydraten in de darm : van gifstoffen…) 3 Bonepeulen • Als U last heeft van constipatie of trage darmwerking : hier is de stofwisseling vertraagd, is er minder ontgifting, verblijft het voedsel te lang in de • Verminderen de opname van vetten in de darm (maar onthou dat het darmen en wordt het tot en met verteerd… vooral de overmaat aan koolhydraten zijn, die worden opgeslagen 3 Senna (kortdurend), vuilboom onder de vorm van vetten) 3 Psylliumvezels, lijnzaad…(verhogen ook het verzadigingsgevoel) 3 Chitosan • Als U veel "vocht vasthoudt" : 3 Jeneverbes, berk, kattedoorn, maïsstempels: drijven op een • Verhogen in bepaalde mate de vetverbranding : natuurlijke manier overtollig vocht af
3 Carnitine, 3 Lecithine
3 Groene thee 3 Co-enzyme Q10
• Als U bij een dieet met kleine porties onvoldoende verzadigd bent : 3 Guarmeel, cellulosevezels: nemen, voor de maaltijd ingenomen, veel In de praktijk komt het er vaak op neer dat je een supplement kiest dat één of water op en gaan zwellen; na een hieropvolgende kleine maaltijd is men al ver- meerdere van voornoemde planten of hulpstoffen bevat, die in jouw geval het best zijn aangewezen. zadigd
14 BioGezond • juni-juli 2004
.
P U B L I R E P O R TA G E
Artemis P. Simopoulos, M.D., een internationale autoriteit o.g.v. essentiële vetzuren, is de auteur van ‘Het Omega-dieet’ , een baanbrekend voedingsprogramma dat iedereen toelaat om normale hoeveelheden vet te eten en tegelijk de garantie biedt de gezondheid te verbeteren. Het Omega-dieet vermindert het risico op kanker, hartziekten, zwaarlijvigheid, diabetes, artritis, astma en veel andere zgn. welvaartsziekten aanzienlijk. In dit boek, dat in 1999 verscheen, geeft dr. Simopoulos bovendien tientallen heerlijke recepten, waaruit blijkt dat iedereen zonder schuldgevoelens sla-dressings, mayonaise, kaas enz. kan eten. Het belang van dit Omega-dieet is dat mensen er gezonder van worden dan als ze niets anders dan gestoomde groenten, rijst en tofu zouden eten. Iedereen kan levenslang en moeiteloos dit dieet blijven volgen zonder kilo’s bij te komen.
Interview met
Dr. Artemis Simopoulos auteur van "Het Omega-Dieet" Wat is het Omega-dieet, en waarom is het zo belangrijk voor onze gezondheid? Het Omega-dieet herstelt het juiste evenwicht tussen essentiële vetzuren in het lichaam. Dit evenwicht is door het hedendaagse westerse dieet helemaal verloren gegaan. We hebben er decennia lang op toegekeken hoe de voedingsindustrie onze voeding technologisch heeft veranderd, zonder dat we beseften welke de biologische gevolgen hiervan zouden zijn. Het resultaat is echter dat ons dieet op dit moment zo sterk verschilt van het oorspronkelijke, natuurlijke dieet van de mens - het dieet waarmee onze soort zich ontwikkelde - dat het niet meer is aangepast aan de manier waarop we genetisch zijn samengesteld. Hierdoor wordt ons risico op hartziekten, kanker, diabetes, zwaarlijvigheid en immuunproblemen alsmaar groter. Het Omega-dieet helpt een gezonde balans van essentiële nutriënten aan onze voeding toe te voegen.
se, kanker, zwaarlijvigheid, insuline-resistentie, diabetes, astma, artritis, lupus en zelfs depressie.
Welk is op dit ogenblik de grootste voeding-mythe? Eén van de grootste mythes is in elk geval dat je geen vet meer mag eten als je gewicht wil verliezen en gezonder wil worden. De meeste vermageringsdiëten en zogenaamde ’gezonde’ diëten verwerpen niet alleen de slechte, maar ook de goede vetten. Daardoor eten mensen niets anders meer dan droog, schraal voedsel zonder glans. Er zijn maar heel weinig mensen die dergelijke diëten volhouden: ze eindigen steevast met een gevoel van mislukking en frustratie. Het Omega-dieet leert ons dat we de schadelijke vetten kunnen vervangen door gezonde vetten, en dat we 30-35 % van onze calorieën kunnen halen uit vet, zonder dat we ons daar schuldig over hoeven te voelen. En ja, zelfs zonder dat we ervan zullen verdikken.
Wat kunt u aanraden aan vegetariërs en mensen die niet dagelijks vis eten, of bezorgd zijn omwille van de chemische contaminatie van vis? Zijn er andere goede bronnen van Omega-3 vetzuren? Zeker ! De twee belangrijkste bronnen van Omega-3 vetzuren zijn visolie en vlaszaad. Vlaszaad is de meest geconcentreerde plantaardige bron van Omega-3 vetzuren die er bestaat. Door vlaszaad te eten of vlaszaadolie in te nemen, kan je gemakkelijk de gewenste hoeveelheden Omega-3 vetzuren consumeren.
Welke zijn de ’slechte’ vetten? Een type vet dat veel voorkomt in het Westerse dieet en waarvan we al lang weten dat het ‘slecht’ of ‘ongezond’ is, is verzadigd vet. Je vindt het in (bewerkt) vlees, zuivelproducten en in bepaalde tropische oliën. Een hoge inname van verzadigde vetten verhoogt het risico op kransslagader-aandoeningen, diabetes en zwaarlijvigheid. Recent is men echter tot de bevinding gekomen dat er nog een andere soort ‘slechte’ vetten is, de transvetzuren. Dit zijn door de mens gemaakte molecules die geproduceerd worden tijdens de hydrogenatie van plantaardige oliën. Men vindt ze in margarines, sladressings, koekjes, crackers en andere verpakte voedingsproducten. Achteraf beschouwd was het niet zo’n gezond idee om boter te vervangen door margarine. Welke zijn de ‘goede’ vetten? Het belangrijkste type vet waar iedereen die een Westers dieet volgt méér van zou moeten eten, zijn Omega-3 vetzuren. Je vindt ze in zeevruchten (voornamelijk in vette vis), groene bladgroenten, vlaszaad en walnoten. Mensen die de juiste hoeveelheid Omega-3 vetzuren innemen, lopen veel minder risico op de meeste levensbedreigende ziekten van vandaag, zoals hartaanvallen, trombo-
Welke voedingsaanbevelingen kunt u geven om de balans in het moderne dieet opnieuw in evenwicht te brengen? Er zijn zeven richtlijnen. Om te beginnen: verrijk uw dieet met Omega-3 vetzuren door meer oceaanvis, vlaszaad- en walnotenolie te eten. Gebruik voornamelijk canola-, olijf- en vlaszaadolie. Eet dagelijks zeven of meer porties groenten en fruit. Eet meer erwten, bonen en noten. Eet minder verzadigde vetten en cholesterol. Vermijd oliën die rijk zijn aan Omega-6 vetzuren, zoals maïsolie, safflowerolie, pinda-olie, soja-olie en zonnebloemolie. Vermijd producten die bereid zijn op basis van die oliën. Vermijd transvetzuren (en dus margarines).
Bent u het met ons eens dat de versgeperste vlaszaadoliën van Barlean’s ( Flax Oil Complex, Essential Woman, Omega Man) op dit moment de allerbeste bronnen van Omega-3 vetzuren zijn? Ja. Ik gebruik zelf Barlean’s en ik kan deze vlaszaadolie aan iedereen aanbevelen. (zie ook op pagina 2)
DE 7 VOEDINGSRICHTLIJNEN VAN DR. SIMOPOULOS 1. Verrijk uw dieet met Omega-3 vetzuren door meer oceaanvis, vlaszaad- en walnotenolie te eten. 2. Gebruik voornamelijk canola-, olijf- en vlaszaadolie. 3. Eet dagelijks zeven of meer porties groenten en fruit. 4. Eet meer erwten, bonen en noten. 5. Eet minder verzadigde vetten en cholesterol. 6. Vermijd oliën die rijk zijn aan Omega-6 vetzuren, zoals maïsolie, safflowerolie, pinda-olie, soja-olie en zonnebloemolie. Vermijd producten die bereid zijn op basis van die oliën. 7. Vermijd transvetzuren (en dus margarines).
Vegetarische happening
V-day Begin april vond in Antwerpen de grootste vegetarische happening van de Benelux plaats. De vegetarische organisatie EVA maakte van V-day een groots evenement met proef- en infostands, veggie kookworkshops en de uitreiking van de Gouden Wortel. Op vraag van EVA namen bovendien enkele bekende Vlamingen twee weken lang vegetarisme op de proef. Tijdens V-day kwamen ze demonstreren wat ze in hun tweeweekse geleerd hadden in de keuken. BioGezond trok naar de beurs en vroeg drie BV’s uit over hun vegetarisch experiment.
Martine Prenen
Vind je biovoeding niet duur? Martine: "Helaas wel, ja. Gelukkig heb ik een goede job… Biovoeding is een investering, vind ik. Die hoge prijzen hebben uiteraard te maken met de zware en strenge maatregelen rond biologisch geteeld voedsel. Ik vind dat men daar soepeler moet in worden."
Wat vond je van het experiment voor V-day? Martine: (enthousiast) "Dat is reuze meegevallen! Ik voelde me stukken energieker. Ik vond het ook lekker en dat stimuleerde mij om van elke maaltijd iets feestelijks te maken. Mijn man en ik hebben er de tijd voor genomen om het goed te doen. Het was dan ook een tijdrovende bezigheid maar dat komt vooral, denk ik, omdat we die vegetarische keuken nog niet zo goed kenden. Wat het koken een stukje bemoeilijkte, was het feit dat ik aan het diëten ben. De combinatie weight watchen en vegetarisch eten lag niet voor de hand."
Schotelde je jouw kinderen dezelfde vegetarische gerechten voor? Martine: "Mijn vierjarig zoontje deed mee, maar mijn dochter van negentien is bij haar
16 BioGezond • juni-juli 2004
TEKST: SISKA MESSEEUW - FOTO’S: MARC MASSCHELEIN
Martine Prenen, het mooie gezicht van De Rode Loper en Vlaanderen Vakantieland, noemt zichzelf een ‘voorzichtige vleeseter’. Ze heeft namelijk, zoals ze zegt, een peperkoeken hart voor dieren. Daarom eet ze weinig vlees en schaft ze zich voornamelijk biologisch geteelde voeding aan. Martine staat dan ook op een gebakken eitje afkomstig van een gezonde scharrelkip. vriend gaan eten. Ze wou vlees… Ze behoort tot de junkfoodgeneratie hé. Toch probeer ik haar sommige zaken aan het verstand te brengen. Zo probeer ik haar ervan te overtuigen om, als ze dan toch tonijn wil eten, de dolfijnvriendelijk geviste soort te kiezen. De merken die dat doen vermelden een duidelijk teken op hun verpakking. Of ik stimuleer haar om later wasproducten te gebruiken die wel milieuafbreekbaar zijn. Ik ondervind tot mijn grote geluk dat ze er al iets van opgestoken heeft!"
Ga je vanaf nu meer vegetarisch leven? Martine: "Ik ben het van plan. Dit experiment was het extra duwtje in de rug dat ik nodig had. Ik eet sowieso al weinig vlees, en in die zeldzame gevallen koop ik dan nog biovlees. Ik doe het uit dierenliefde. Dierenleed heeft me altijd “al diep geraakt.
Leef je gezond? Martine: "Ik probeer veel te sporten en ik wroet graag met mijn handen in de tuin. Verder laat ik mij geregeld masseren. Dat beschouw ik als de ultieme vorm van ontspanning. Maar het belangrijkste vind ik positief denken. Doe ik dat niet, dan ben ik ‘onnatuurlijk’ bezig, vind ik."
Ook politici gingen de uitdaging aan op vraag van EVA en lieten twee weken lang vlees en vis voor wat ze zijn. Voor Vlaams minister van Welzijn Byttebier geen sinecure, aangezien ze geen vegetariër is. "Wel eet ik graag groenten, dat is altijd al zo geweest", vertelt ze. De minister lanceerde onlangs nog de gezondheidscampagne ‘Vinnig Vlaanderen’ rond gezonde voeding, en vond dan ook dat ze in de eerste plaats moest beginnen met gezond te eten op haar werkplaats. Zo gezegd, zo gedaan. "Iedereen op mijn kabinet ging samen met mij de uitdaging voor V-day aan. We kookten ’s middags vegetarisch, zetten als tussendoortje fruit in plaats van koeken op tafel, enzovoort. Mijn medewerkers vertelden me dat de vegetarische maaltijden ‘lichter’ aanvoelden, ze voelden zich na de middag minder vermoeid. "
Hoe beviel jou het experiment? Min. Byttebier: "Goed. Maar tijdens een receptie dacht ik toch wel ‘verdorie!’ toen ik al die lekkere vishapjes aan mijn neus zag voorbijgaan… (lacht) Ik was vooral benieuwd naar het effect van twee weken aan een stuk geen vlees te eten. Ikzelf ervoer geen bijzonder (fysisch) effect, maar vond de maaltijden wel lekker!"
Ben je nu voor vegetarisch eten gewonnen? Min. Byttebier: "Ik denk wel dat ik het meer ga doen, meer bewust alleszins. Maar ik vind vooral dat de sensibilisatie daar rond moet blijven bestaan. Waarom? Omdat we gezonde keuzes
m g i u s w g w v d
J v d
M o w v o
B d
M w n m w w
O g
M b d z g
e s s n g
e e ) e f d
a l n s
Adelheid Byttebier
Katrien Devos eet, samen met haar hele gezin, al veertien jaar vegetarisch. Ze praat met enthousiasme over haar overtuiging als niet-vleeseter en over haar passie voor eten en koken. De ‘kotmadam’ kent daarnaast een grote sympathie voor dierenorganisaties en is actief lid van EVA. "EVA omkadert zoveel, zowel op voedings- als natuurgebied. Ik beschouw mijn lidmaatschap als een noodzaak om onze planeet leefbaar te houden."
Katrien Devos
Hoe is die keuze voor vegetarisch eten ontstaan? moeten leren maken. Hoe denk je dat al die huidige welvaartsziektes ontstaan? De grootste oorzaak is geen gezonde voeding nuttigen. Onderzoek wees uit dat 43 % kampt met overgewicht in onze maatschappij. En overgewicht wordt dan op zijn beurt weer geassocieerd met hart- en vaatziektes, met gewrichtspijnen, enzovoort. Een gezonde basis werkt daarentegen preventief. Naast ongezonde voeding vormen ook te weinig beweging en stress de boosdoeners."
Je bent blijkbaar overtuigd van de voordelen van gezond eten, waarom kies je er dan niet definitief voor? Min. Byttebier: "Ik zou het niet erg vinden hoor, om bijvoorbeeld altijd vegetarisch te eten. Maar wanneer ik boodschappen doe en ik zie in de diepvries fishsticks liggen, denk ik ‘njam’! Sociale en omgevingsfactoren spelen hierin een grote rol."
Ben je begaan met het lot van de dieren? Min. Byttebier: "Eerder met de natuur, overal ter wereld. Vroeger was ik actief in de jeugdbond voor natuur- en milieubescherming. Dat sociale engagement en de aandacht voor de natuur kreeg ik trouwens van thuis uit mee. Wij gingen bijvoorbeeld wild kamperen."
Op welke manier probeer je gezond te leven? Min. Byttebier: "Ik rijd graag met de fiets en probeer dat zoveel mogelijk te doen want dan vang je drie vliegen in één klap: je hoeft geen parking te zoeken, het is gezond voor je lichaam én het is goed voor het milieu!"
Katrien: "Mijn twee kinderen waren min of meer vragende partij, maar de keuze ging ook voor een groot stuk uit van mijn man. Zijn grootvader was beenhouwer waardoor mijn man massa’s dode koeien te zien kreeg, hij zag hoe geknoeid werd met het vlees, werd geconfronteerd met dierenleed, … en zo ontstond zijn aversie voor vlees." "Een tweede reden is dat het gezonder is. Door vegetarisch te eten voel je je actiever, krijg je energie, niet onbelangrijk als je weet dat ik actrice ben. Dergelijke voeding is niet zo belastend voor je lichaam, waardoor bijvoorbeeld die gekende ‘dip’ na de middag er niet komt. Mijn man en ik kloppen bovendien onregelmatige uren (hij is graficus – fotograaf) en als je dan niet oplet, kamp je binnen de kortste keren met bloedarmoede, ijzer- en magnesiumtekort, enzovoort."
Mis je soms niet de smaak van een lekker stukje vlees? Katrien: "Niet de smaak, ik mis soms de geur van rosbief op zondag… Rosbief stond in mijn jeugd synoniem voor het gezin dat op bezoek kwam. Het zijn die sensoriele, zintuiglijke herinneringen die het hem doen. Je moet weten dat mijn moeder kokkin was van beroep waardoor ik eigenlijk ‘verkeerd’ ben opgevoed. Ik kreeg te veel van het ‘goede’, zeg maar. Thuis werd burgerlijk gekookt: boerenboter, worst, patatten, frieten in ossenvet, enzovoort. Ik was het als kind zo gewoon en het was wel moeilijk om dat af te leren."
Ik neem aan dat je als actrice toch eens moet zondigen tegen je principes? Katrien: "Mijn werksituatie verplicht me soms
te zondigen, inderdaad. Eenmaal per week eet ik bijvoorbeeld vis, maar ook van kaas en eieren durf ik wel eens te snoepen. Meestal om de gemoederen te bedaderen, want soms zijn er gewoon geen alternatieven mogelijk. De catering op mijn werk schotelt niet altijd vegetarische gerechten voor. Ik wil me dan niet opdringen, niet de boeman spelen. Trouwens, een slaatje kan ik geen drie maanden na elkaar eten, hoor! (lacht) Aan de andere kant weiger ik dan weer om kweekzalm te eten."
Sta je graag zelf achter het fornuis ? Katrien: "Absoluut. ’s Avonds kook ik altijd vers. Ik experimenteer graag, verzin op het moment zelf wat er allemaal bij mijn gerecht past. Daarom gebruik ik recepten uit een kookboek eerder als basis. Ik weet niet wat het op voorhand zal worden en ik wil op het einde ‘tada!’ kunnen zeggen. Ik hou van dat gevoel. Als je vegetarisch eten aantrekkelijk wil maken, moet je er wel wat meer tijd in steken, dat geef ik toe. Het aantrekkelijke van veggiefood is het wakker maken van alle zintuigen. Het moet lekker ruiken en ogen, je moet de juiste kleuren samenstellen, je moet het horen pruttelen in de keuken en het moet natuurlijk goed smaken."
Trek je de lijn door, wat betreft jouw sympathie voor dieren? Katrien: "Voor voeding wel, ja. Maar ik hou niet van extreem denken. Ik heb bijvoorbeeld leder in mijn kleerkast hangen. En pelsen, maar dat zijn erfstukken die ik niet wil weggooien. Ik trek ze niet aan. Andere mensen ga ik ook niet beïnvloeden. Wel zou ik hen durven misleiden. Wanneer gasten komen dineren, gebruik ik bijvoorbeeld vegetarisch tofugehakt en dan vertel ik hen dat pas achteraf…"
BioGezond • juni-juli 2004
17
Stress, Zwakke zenuwen? Een drukke baan, examenspanning, problemen in het gezin of in de familie… soms wordt de stress ons echt teveel. Niet alleen voelen we ons dan gespannen en rusteloos, ook onze prestaties en slaap lijden eronder. Een natuurlijke rustgever als Nervovit® van BIONAL is dan meer dan welkom.
Gezondheidshoekje De dagelijkse file op de weg, prestatiedruk op het werk, zorgen in het gezin, examens voor de boeg…..we krijgen allemaal af te rekenen met spanningen. En die kunnen soms aan de basis liggen van overdreven zenuwachtigheid, prikkelbaarheid of slapeloosheid. Om je te ontspannen of beter in te slapen, grijp je best niet onmiddellijk naar de klassieke kalmeer- en slaapmiddelen want afhankelijkheid, sufheid en concentratiestoornissen kunnen de tol zijn die je ervoor betaalt. Overweeg eerst een plantaardig kalmeermiddel zoals valeriaan, de natuurlijke rustgever bij uitstek.
Valeriaan, de natuurlijke rustgever Al in de oudheid prezen artsen als Dioscorides en Galenus valeriaan aan als ontspannende plant. De botanische naam ervan, Valeriana officinalis, is trouwens afgeleid van het Latijnse woord ‘valere’, wat zoveel betekent als ‘gezond zijn’. Ook tijdens de Middeleeuwen werd er dankbaar gebruik van gemaakt bij toestanden van overprikkeling. Meer recent, tijdens de wereldoorlogen, werd in Angelsaksische landen valeriaan met succes aangewend bij de zogenaamde ‘shellshock’, de paniek en ontreddering die als gevolg van bombardementen en oorlogsgeweld optrad.
Herkomst en beschrijving
Krachtige, natuurlijke rustgever. Nervovit® bevat de natuurlijke werkstoffen van valeriaan, een plant die de geest ontspant en rustgevend werkt zonder suf te maken. Het concentratievermogen en de geestelijke veerkracht worden bevorderd, terwijl de rijvaardigheid niet wordt beïnvloed. Vertrouw daarom op Nervovit-dragées: ze geven U de innerlijke rust en de zelfzekerheid op belangrijke momenten.
Advies: Bij spanning, prestatiedruk, examen, plankenkoorts, moeilijk inslapen: 3 maal daags één dragée.
Verkrijgbaar in uw natuurvoedingsen kruidenzaak en apotheek.
Voor informatie: Mannavita bvba, Wevelgem, tel. 056 - 43 98 52,
[email protected] • www.bional.nl
Valeriaan is een plant die houdt van een vochtige, kalkrijke bodem nabij rivieren, langs slootkanten, in moerassige gebieden en op weilanden. Men treft ze in het wild vooral aan in Europa en West-Azië; maar ze wordt voor medicinale doeleinden nu veel verbouwd in Midden- en Oost-Europa. Ondergronds vertoont ze een vlezige wortelstok met talrijke zijwortels. Op een onvertakte, recht omhooggroeiende stengel verschijnen van mei tot augustus schermen met talrijke, kleine witte tot roze bloempjes. Het is de wortelstok, geoogst in het tweede of derde jaar, die na drogen therapeutische eigenschappen heeft. De werking ervan berust op de synergie van verschillende inhoudsstoffen: zowel de etherische olie (met o.a. valereenzuur), de valepotriaten (met valtraat) als de aminozuren erin (zoals glutaminezuur), zorgen voor een kalmerende, angstwerende en krampopheffende werking.
Natuurlijke ontspanning Valeriaan is vooral aangewezen wanneer een snelle en krachtige ontspanning gewenst is bij opstoten van spanning. Bijvoorbeeld net voor een optreden, een solliciatiegesprek of een examen: om niet verlamd te worden door plankenkoorts of faalangst, maar onbevangen te kunnen presteren. Bij slapeloosheid, vooral door geestelijke overinspanning, zoals na een hectische dag op bureau of na intensieve studie, kan valeriaan het inslapen bevorderen. Tevens is het een welkome hulp bij ontwenning aan nicotine, alcohol of kalmeermiddelen. Ten slotte kan het aangewend worden bij overdreven angst en emotionaliteit, paniek, overbezorgdheid, gejaagdheid, krampen en (vaak samen met meidoorn) bij hartkloppingen. En dit telkens zonder sufmakend te zijn, het rijgedrag te beïnvloeden of het concentratievermogen aan te tasten!
Gestabiliseerd preparaat of koud maceraat Omdat een deel van de werkzame bestanddelen hun activiteit verliezen in een alcoholische tinctuur en bij verwarmen, kies je best voor een gestabiliseerd droogextract van valeriaan, bijvoorbeeld onder de vorm van een tablet. Eventueel kan je ook een koud aftreksel van de gedroogde wortel maken; dit moet wel een achtal uur "trekken".
18 BioGezond • juni-juli 2004
Bijna iedereen vindt de zon heerlijk: je krijgt er energie, een mooi kleurtje en een goed humeur van. Helaas…de zon zorgt ook voor zonnebrand, vroegtijdige huidveroudering met rimpelvorming én ze verhoogt de kans op huidkanker. Gelukkig is er astaxanthine: wetenschappers hebben ontdekt dat we de risico’s van de zon sterk kunnen indijken met deze voedingsstof die deel uitmaakt van de grote groep van carotenoïden, waartoe ook het beter gekende beta-caroteen behoort.
500 x sterker
dan v
itamine E Onbezorgd genieten van de zon!
Uitzonderlijk genieten van de zon dankzij Astaxanthine Over vrije radicalen en anti-oxidanten Voor een goede gezondheid is het evenwicht tussen "vrije radicalen" en "antioxidanten" in ons lichaam zeer belangrijk. Eerstgenoemde stoffen zijn agressieve moleculen die belangrijke lichaamsstructuren zoals eiwitten en DNA kunnen aantasten en die zo bijdragen tot ouderdomsverschijnselen en allerhande ziektebeelden. Ze worden vooral gevormd door blootstelling aan zonne- en andere stralen, door intensief sporten, door stress en door alle mogelijke schadelijke substanties gaande van sigarettenrook over mileugiffen (dioxine, PCB’s) tot alle lichaamsvreemde voedingsadditieven. Gelukkig bestaan er als tegengewicht voor deze vrije radicalen anti-oxidanten: deze stoffen kunnen vrije radicalen "vangen" of neutraliseren en de schade beperken. De gekendste zijn de vitamines A (beta-caroteen), C en E en het mineraal selenium. Een heel bijzonder antioxidant is astaxanthine.
Astaxanthine, een “super anti-oxidant”
ProAstin by Marcus Rohrer ®
In principe moet onze voeding voldoende anti-oxidanten aanvoeren. Maar de klassieke westerse voeding met veel suiker, witmeelproducten, vette vleeswaren en een gebrek aan groenten en fruit is volledig ontoereikend! Zeker als er door onze levenswijze nog meer vrije radicalen ontstaan, zoals bij uitgebreid zonnen of bij regelmatig bezoek aan de zonnebank. Gelukkig kan astaxanthine ons een aardig handje helpen. Onderzoek heeft aangetoond dat het een "super anti-oxidant" is die ons 10 maal krachtiger beschermt in vergelijking met andere carotenoïden (beta-caroteen, lycopeen, luteïne…) en dat hij in vethoudende structuren van de huid zelfs 100- tot 500 maal makkelijker vrije radicalen vangt dan vitamine E!
beschermt je huid van binnenuit!
Optimale bescherming tegen de zon!
Onderzoek heeft uitgewezen dat 4 mg Astaxanthine (de hoeveelheid in ProAstin by Marcus Rohrer®) ervoor zorgt dat de huid langer en beter zonlicht kan verdragen.
Vooral de huid wordt door astaxanthine dus krachtig beschermd tegen de gevolgen van de zonnestralen zoals roodheid, allergie, huidveroudering en - kanker. Goed nieuws dus voor al wie tijdens de vakantie, in de tuin, tijdens het sporten of onder de zonnebank de negatieve gevolgen van ultraviolette stralen van binnenuit wil beperken, uiteraard altijd in combinatie met een goede zonnecrème !
Niet alleen voor zonnekloppers Ook in andere omstandigheden kunnen we genieten van astaxanthine als krachtige anti-oxidant, namelijk • bij intensief sporten: omdat hierbij veel zuurstofradicalen ontstaan waardoor men o.a. gemakkelijker blessures of ontstekingen krijgt • bij roken: omdat carotenoïden zeer belangrijk zijn in de bescherming tegen de vrije radicalen, ontstaan door sigarettenrook en teerstoffen • bij maculadegeneratie, zijnde de achteruitgang van ons gezichtsvermogen door vrije radicalenschade aan het netvlies • bij vroegtijdige ouderdomsverschijnselen • bij hart- en vaatziekten: omdat astaxanthine de oxidatie van LDL-cholesterol en dus het proces van arteriosclerose afremt • bij stress, bij een druk en hectisch leven.
Astaxanthine, het belangrijkste ingrediënt in ProAstin by Marcus Rohrer®, biedt als enige een goede, NATUURLIJKE bescherming tegen de schadelijke werking van UV-stralen.
Met ProAstin by Marcus Rohrer® kun je je huid nu eveneens van binnenuit beschermen!
ProAstin by Marcus Rohrer® is verkrijgbaar in elke natuurvoedingswinkel en apotheek in een verpakking met 60 capsules; goed voor 2 maanden gebruik.
Voor meer informatie: Mannavita bvba • tel. 056 43 98 51 •
[email protected]
BioGezond • juni-juli 2004 19
Bachbloesemtherapie en examenkoorts De junimaand is voor veel studenten de periode van de waarheid : via examens wordt gepeild hoe goed de leerstof wel is gekend. Omdat er van het slagen en het behalen van een diploma heel veel afhankelijk kan zijn, brengt het afleggen van examens vaak heel wat stress met zich mee. Maar ook de blokperiode ervoor kan voor problemen zorgen, want niet iedereen is altijd even fris, geconcentreerd en vol vertrouwen. Elke student kent wel de klassieke tips : een haalbaar studieschema opstellen, voldoende slapen, op tijd ontspanning nemen en dit het liefst in de open lucht, gezond en gevarieerd eten, niet roken of overmatig koffie drinken. Met goed gekozen bloesemremedies van Dr. Bach kan naargelang het individuele geval bijkomende energetische steun geboden worden.
Bio-bloesemremedies bereid volgens de methode van Dr. Bach
Clematis (Bosrank): past voor de "verstrooide professor" of de afwezige dagdromer die onvoldoende met beide voeten op de grond staat. Er wordt teveel waarde gehecht aan al te irrealistische of niet te verwezenlijken denkbeelden en er wordt te weinig concreet nagedacht. Deze creatieve persoon met een grote verbeeldingskracht, slaapt veel en vaak te lang. Clematis zorgt voor meer realiteitszin en een actieve belangstelling. Gentiaan (Gentian): is er voor de pessimistisch ingestelde student die al te makkelijk bij de pakken blijft zitten. Na één slecht examen of een negatieve beoordeling is hij zodanig ontmoedigd dat hij er het liefst helemaal de brui aan zou geven. En dat terwijl de prijzen maar aan de meet worden uitgedeeld en één slecht examen niet gelijk staat met een slecht eindresultaat. Met Gentiaan krijgt men weer een positieve instelling en geloof in een goede afloop.
Gentiaan
Impatiens (Reuzenbalsemien): brengt de ongeduldige, gehaaste en prikkelbare student tot rust. Deze remedie is er voor de student voor wie het allemaal niet snel genoeg gaat, die zich een veel te hoog werktempo oplegt en overhaaste beslissingen neemt. Met impatiens zal men zich minder zenuwachtig gedragen en met meer geduld de leerstof doornemen.
> Bloesems uit de ongerepte Oostelijke Pyreneeën > Aangemaakt volgens de kwaliteitseisen van Dr. Bach > Gestabiliseerd met een biologische cognac (Ecocert)
Larch (Lariks): is de absolute topremedie voor de student met onvoldoende zelfvertrouwen, die overmand wordt door faalangst. Het is de remedie voor de student die op voorhand al zeker is niet te zullen slagen en die zich overdreven vasthoudt aan mislukkingen in het verleden. Met Lariks krijgt men meer zelfvertrouwen en heeft men de kracht om succes na te streven. Oak (Eik): wordt gegeven aan de student die zich in zijn overdreven ijver en plichtsbesef dreigt overmatig in te spannen. In zijn onvermoeibare prestatiedrang negeert hij zijn behoefte om rust te nemen en maakt hij veel te lange uren tot hij totaal oververmoeid moet opgeven. Met Oak zal men meer zijn natuurlijke grenzen respecteren, economisch met zijn krachten omgaan en op tijd rust nemen. White chestnut (Paardekastanje): is de bloesem die de student ter hulp komt wanneer hij wordt overmand door terugkerende, kwellende gedachten. De geestelijke spanning van de blokperiode is zo groot, dat hij er niet in slaagt knelpunten, moeilijke gedeelten of vraagstukken van zich af te zetten. ’s Nachts kan hij moeilijk de slaap erdoor vatten, of ’s morgens komt hij er te vroeg door wakker. Met White chestnut krijgt men meer geestelijke helderheid en evenwicht.
N&D-03-12-K
La Drôme Provençale: uw vertrouwen waard ! Ook uw leverancier van biologische verse kruidentincturen, essentiële oliën, plantenthees, fyto-aromatische complexen.
20 BioGezond • juni-juli 2004
Chestnut bud (Kastanjeknop): geeft men aan de student die zich moeilijk kan concentreren en die zijn aandacht onvoldoende bij de leerstof kan houden. Hij trekt bovendien onvoldoende lering en ervaring uit de leerstof, waardoor steeds weer de zelfde fouten worden gemaakt. Met Chestnut bud kan men meer geconcentreerd leren en progressie maken in de leerstof.
Hornbeam (Haagbeuk): wordt aangeraden aan de student die zich geestelijk futloos en afgestompt voelt. De eenzijdige belasting van het voortdurende studeren leidde tot een soort mentale uitputting met regelrechte weerzin voor de studieboeken. Met Hornbeam kan men er weer met een frisse kop tegenaan.
van La Drôme Provençale:
Te verkrijgen in elke goede natuur- en kruidenwinkel Info: Mannavita tel.: 056-43 98 52
Cerato (Loodkruid): helpt vooral de student, die bij het maken van een taak, eindwerk of thesis, onvoldoende op zijn eigen inzicht en kunnen vertrouwt. Hij wil voortdurend de raad van anderen inwinnen over zijn project en hecht teveel waarde aan het oordeel van anderen. Op een examen zal hij vaak een goed antwoord weer doorhalen. Met Cerato verkrijgt een student meer innerlijke zekerheid over eigen inzicht en intuïtie.
First Aid Essence (Eerste hulp remedie): deze, door Dr. Bach zelf samengestelde mengeling van 5 bloesemremedies helpt bij acute, stresserende situaties ons geestelijk evenwicht terugvinden. De dag van het examen zelf enige malen ingenomen, alsook net voor het examen, zorgt de First Aid Essence voor de nodige sereniteit en rust om onbevangen te kunnen presteren in plaats van overmand te worden door de zenuwen.
Tip voor biologische wijn
Spanje:
Mundo de Yuntero
Ook in Spanje vindt men een uitgebreid gamma aan wijnen uit biologische teelt, gecontroleerd door het officiële controleorganisme ECOCERT. Sommige durven wel eens de ernst van de controle in twijfel trekken. Zeker als het gaat over landen uit Zuid Europese landen. Wij stelden vast dat de controle in die landen zo mogelijk nog strenger is. De term "biologisch" is door de EG beschermd en de controle gebeurt in alle landen door organismen die aangesteld zijn en onder controle staan van het "Ministerie van Landbouw" van elk van deze landen. Het bekendste controleorganisme is Ecocert in de meeste Europese landen. Minstens één maal per jaar, maar meestal twee maal wordt door deze organismen op het wijngoed een grondig onderzoek gedaan, meestal onaangekondigd. Deze controle gebeurt zowel op het terrein als nadien in labo. Kunstmeststoffen en alle chemisch samengestelde bestrijdingsmiddelen en toevoeging van ingrediënten is verboden. Elke inbreuk wordt bestraft met schrapping voor enkele jaren van de certificatie en het controlelabel. Dit certificaat wordt telkens maar voor één jaar toegekend en is dus elk jaar te vernieuwen. De Spaanse wijn MUNDO DE YUNTERO is een ideaal zomerwijntje. Deze wordt gemaakt door de Cooperatieve Jesus del Perdon in Manzanares. Deze coöperatieve bestaat sedert 1954 en verwerkt de druiven van 700 wijnbouwers, in totaal 25 miljoen kg. druiven. Het spreekt vanzelf dat dit groot huis uitgerust is met de modernste snufjes op technologisch gebied.
Ja, aan de natuurlijke kwaliteit van biologische wijnen! Kies uit 200 wijnen uit Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Chili, Australië, Argentinië, Zuid Afrika. Ook Schuimwijnen, Champagnes, Porto’s, Sherry, Cognacs, Pineau de Charentes, Calvados, Pommeau de Normandie, Grappa …..
Reeds 10 jaar de specialist in biologische en biodynamische wijnen - groot- en kleinhandel - rechtstreeks invoerder
BIOTIEK gecontroleerde teelt - biolabel
Regelmatig OPENFLES - DEGUSTATIEDAGEN in ZOERSEL en in BREE-OPITTER Vraag vrijblijvend data en prijslijst of kijk op internet
www.biotiek.be ZOERSEL: BVBA BIOTIEK, Ten Hoflaan 22, 2980 ZOERSEL Tel 03-312 24 38 Fax 03-312 59 14 e-mail:
[email protected] BREE-OPITTER : Het Wijnmagazijn , OPSTRAAT 90, 3960 OPITTER Tel 089-86 41 39 Fax 089-86 14 40 e-mail:het.
[email protected]
22 BioGezond • juni-juli 2004
Sedert een 5-tal jaar vertrouwen enkele biologisch telende wijnbouwers ook hun druiven voor vinificatie toe aan deze coöperatieve. Hun wijngaarden liggen verwijderd van deze waar de conventionele druiventeelt gebeurt en de verwerking moet strikt gescheiden gebeuren van de wijnen uit de conventionele teelt om het label te verkrijgen. De witte Mundo is gemaakt van de in die streek massaal gebruikte druif Aerén. De gisting en verdere bereiding gebeurt in inox kuipen. Er is geen verdere rijping op hout, omdat men de nadruk wil leggen op volle fruitigheid. De kleur is licht geel en in de neus vindt men overvloedig wit fruit en florale aroma’s. Deze frisse fruitigheid vindt men terug in de mond met een aangename afdronk. Koel te drinken op 6 à 8 °C op een terrasje of met lichte voorgerechten, pasta, paella en kipgerechten. Ook de rode moet het vooral hebben van zijn fruitigheid. Deze is gemaakt met 100% Tempranillo. De kleur is kersrood met purperen tinten en in de neus ontdekt men rijpe zwarte en rode bessen, veel framboos en wilde bosvruchten. De mond geeft dezelfde impressies met een harmonische structuur en karakter. Te drinken op 14 à 16 °C bij geroosterd vlees op de barbecue en natuurlijk ook bij rijst en pastagerechten. Deze wijnen voor dagdagelijkse consumptie werden zopas op de Belgische markt gebracht door BIOTIEK en zijn te verkrijgen voor slechts 4,75 Euro bij BIOTIEK of in de betere Natuurvoedingszaak.
kje e o h s ’ t r e e G
Iedereen heeft een vakantieperiode nodig : om de batterijen weer op te laden, om de sleur van het dagelijkse leven te doorbreken of om de natuur en wereld beter te leren kennen. Het is dan ook belangrijk dat we onze vakantieperiode niet laten vergallen.
d Zo is ANTI MOSQUITO‘s werelds meest effectief, natuurlijke insektenwerend middel ! Met ANTI MOSQUITO laat je je nachten niet vergallen door vervelende muggen. Dit product, dat wordt gemaakt van citroeneucalyptus, is verkrijgbaar in tissues of onder de vorm van spray. Uitgebreid testen toont aan dat ANTI MOSQUITO urenlang bescherming biedt, dat het zonder gevaren zijn voet mag zetten naast de synthetische – niet zo ongevaarlijke - insektenwerende sprays en dat het veel effectiever werkt dan andere natuurlijke middelen zoals citronella-olie. d Met de voet- en beenverzorgingsproducten van GEHWOL komt de wandelaar of de sporter niet voor ongewenste verassingen te staan ! De voeten verzorgen met GEHWOL VOETCREME is, naast het dragen van aangepast schoeisel, het beste middel om vervelende blaarvorming te voorkomen. GEHWOL VOETFRISBALSEM is dan weer ideaal om oververhitte, branderige voeten aangenaam en langdurig te verfrissen. Met GEHWOL BEEN-BALSEM bestaat een weldadige, verzorgende kruidenbalsem tegen zware, vermoeide benen en tegen het ontwikkelen van ontsierende spataderen. d Ook GRANOVITA heeft een interessante voetverzorgingslijn, op basis van de ontsmettende, ontgeurende en regenerende essentiële olie van de tea tree. Zo zijn de TEA TREE VOETENSPRAY en TEA TREE VOETENCREME ideaal om een vervelende zweetvoetengeur tegen te gaan, om schimmelvorming tussen de tenen te voorkomen en om de voetenhuid zacht en elastisch te houden zonder verhardingen.
Een sterk staaltje natuur IJzer is van groot belang voor de aanmaak van rode bloedlichaampjes, die zuurstof in ons lichaam transporteren. Daar het lichaam zelf geen ijzer produceert is het aangewezen op een permanente en voldoende aanvoer van buitenaf. Tijdens de verschillende levensfases kunnen de ijzerbehoeftes sterk verschillen: • Bij kinderen De groei vraagt een verhoogde aanvoer van ijzer, zodat het kind zich goed ontwikkeld en voldoende rode bloedlichaampjes aanmaakt. • Bij vrouwen Tijdens de maandstonden gaat er veel ijzer verloren door de bloedingen, de ijzerbehoeftes hangen ook af van de sterkte van de maandstonden. • Tijdens de zwangerschap en borstvoeding Tijdens de zwangerschap gaat een grote hoeveelheid ijzer naar het ongeboren kind. Bloedverlies tijdens de bevalling en daarna de borstvoeding putten de ijzerreserve uit. • Tijdens bepaalde ziektes Bloedingen (zweren, bloeduitstortingen,...) of virale infecties (griep, verkoudheden...) putten de ijzervoorraad uit met voor gevolg algemene verzwakking en vertraagd herstel. • Tijdens vermageringsdiëten, tabaksgebruik, overmatig koffie- en alcoholgebruik kunnen bloedarmoede veroorzaken. • Bij sportlui Een verhoogde aanvoer van ijzer verbetert de sportprestaties. • Bij ouderen Het verlaagde metabolisme en absorptievermogen kan een ijzergebrek voor gevolg hebben.
Verkrijgbaar bij uw natuurvoedingswinkel en apotheek Fabrikant: De Natuur in optima forma
N&D-02-05-K
Zonder alcohol Zonder kleurstoffen Zonder bewaarmiddelen
REGISANA BVBA - LANGVELDPARK 8 - BASTELEUSSTR. 2-4-6 1600 SINT-PIETERS-LEEUW - TEL. 02-331 61 89
Zin in een slanker leven?
vetverbrander zuiverend ●
Biover slank+ tonicum kan ideaal gebruikt worden voorafgaand aan of tijdens een dieet of als zuiveringskuur. De gebruikte planten bevorderen de spijsvertering en hebben een positieve invloed op de vetverbranding. Eenmaal de beslissing genomen om naar een gezonde eetgewoonte over te schakelen en zo op een verantwoorde manier gewicht te verliezen, is het aangeraden eerst de afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen. Biover slank+ tonicum in combinatie met gezonde voeding reinigt en herstelt het menselijk lichaam van binnenuit. Biover slank+ tonicum kan gecombineerd worden met de andere producten uit het Biover slank+ gamma. Gebruik: volwassenen: 5 dagen plan, iedere dag 1 flesje verdunnen in 1,5 l water. Gespreid over een ganse dag opdrinken (indien nodig mag nog extra water gedronken worden). Het is belangrijk tijdens deze kuur voldoende voedingsstoffen te blijven opnemen.
Bon enkel geldig van 15/06/04 tot 15/07/04 bij de betere natuurwinkel.
-1€ KORTING www.biover.com
Je natuurlijke bron van gezondheid