5de editie van de vakbeurs voor zonne-energie wil vooral consolideren kele spelers is dit een mooi tussentijds resultaat. We verwelkomen ook enkele nieuwe exposanten. We willen, gezien de marktomstandigheden, ons exposantenaanbod consolideren zonder te tornen aan ons streng toelatingsbeleid om de bezoekers een kwaliteitsaanbod te blijven garanderen.
5de editie Elk jaar is Gent drie dagen lang het internationale centrum van de professionals in zonne-energie, en dat sinds 2009. InterSOLUTION 2013 is dus een jubileum-editie. In haar 5de jaargang toont de beurs meer dan ooit dat de sector van de zonne-energie klaar is voor de toekomst. Op woensdag 23, donderdag 24 en vrijdag 25 januari 2013 organiseert Delfico bvba in Flanders Expo te Gent de 5de editie van InterSOLUTION, de vakbeurs voor zonne-energie in de Benelux. Eind november 2012, twee maand voor de opening, is de beurs voor meer dan 85% volgeboekt. InterSOLUTION wil nu vooral consolideren in een uitdagende markt.
4
85% volgeboekt
Van woensdag tot vrijdag
“Eind november 2012, twee maanden voor de opening, is hal 8 van Flanders Expo voor 85% volgeboekt”, aldus organisatrice Delphine Martens van Delfico. “De grote leveranciers geven InterSOLUTION opnieuw hun vertrouwen. Ondanks het faillissement van en-
De nieuwe beursdagen, van woensdag tot vrijdag, beklemtonen het professionele karakter van InterSOLUTION. Op donderdagavond is de vakbeurs open tot 21.00 uur. Hierdoor is ook een bezoek na de werkuren de moeite waard.
Actueel marktoverzicht
ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
De vorige editie was goed voor een bezoekersrecord. 5.246 professionelen uit 26 landen bezochten InterSOLUTION in Flanders Expo te Gent. Delphine Martens: “Het doel is om dit cijfer te consolideren, vooral in kwaliteit. Door de crisis zijn er minder installateurs van zonnepanelen actief, maar we blijven positief over het potentieel.”
Gezonde groei
Aan InterSOLUTION nemen meer dan 100 internationale exposanten deel die 250 merken vertegenwoordigen. Zij bieden een actueel overzicht van zonnecellen, PV modules, zonneboilers, warmtepompen, zonnecollectoren, zonnepanelen, omvormers, bedrading, productie-uitrusting, fixatiesystemen en systeemonderdelen.
woordigd.
Fabrikanten en groothandelaars van zonnepanelen vormen een groot deel van het exposantenaanbod, maar ook verdelers van elektrische uitrusting zoals omvormers en bedrading, en bevestigings- en montagesystemen zijn goed vertegen-
De bezoekers zijn actief in volgende sectoren: architectuur, constructie en bouw, installatie, elektriciteit, dakwerk, loodgieterij, verwarming, verlichting, sanitair, zwembaden, banken, openbare diensten, studiebureaus...
Jaarlijks vindt men op InterSOLUTION de nieuwste tendensen, technieken, toepassingen en innovaties. Een overzicht van een snel veranderende en groeiende markt.
“InterSOLUTION groeide in 5 jaar van 4.000 naar 11.000 m² beursoppervlakte. Dat willen we nu, in een uitdagende markt, consolideren. De zonne-energiesector blijft potentieel hebben nu hij op gezonde wijze verder zal kunnen groeien zonder de kunstmatige subsidies. We verwachten dat de markt over enkele jaren gestabiliseerd zal zijn, met een gezond evenwicht tussen leveranciers en vakmensen”, aldus organisatrice Delphine Martens van InterSOLUTION. www.intersolution.be
Bezoekers
ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
5
De toekomst van zonnestroom in Vlaanderen (Deel 1) Fotovoltaïsche zonne-energie groeide in 10 jaar uit tot een belangrijke hernieuwbare techniek voor groene stroom in Vlaanderen. Een overzicht van de huidige marktsituatie en de evolutie in de toekomst. Zelf groene stroom maken met eigen fotovoltaïsche zonnepanelen op het dak is in Vlaanderen een logische stap. Er is voldoende dakoppervlak beschikbaar, zowel op hellende als platte daken, en zonnepanelen werken ook bij indirect licht uit een bewolkte hemel. De decentrale productie van zonnestroom gebeurt vlak bij de verbruiker, zodat verliezen bij transport of transformatie vermeden kunnen worden. Bovendien zorgen grotere aandelen groene stroom voor een vermindering van de uitstoot van milieuschadelijke stoffen eigen aan klassieke stroomproductie: minder fijn stof, minder CO2 en minder verzurende gassen. Zonnepanelen zijn onmisbaar voor onze toekomstige duurzame stroomvoorziening.
Stand van zaken in Vlaanderen en België Op dit moment (november 2012) staan er in het Vlaams gewest in totaal ongeveer 218.000 fotovoltaïsche installaties (met zonnepanelen) op de daken van gezinnen, grote en kleine bedrijven, landbouwers, kantoren, overheidsgebouwen, scholen... Eind december 2011 was het
opgestelde vermogen aangegroeid tot 1685 MWAC (bron: VREG), in de eerste helft van 2012 is er 230 MWAC bijgekomen. Deze cijfers geven het opgestelde wisselspanningsvermogen van de omvormer; het opgestelde vermogen aan zonnepanelen ligt ongeveer 5% hoger omdat omvormers meestal iets lager gedimensioneerd worden voor een optimaal rendement. Het totale vermogen aan zonnepanelen bedraagt volgens de VREGcijfers van oktober 2012 - en omgerekend in piekvermogen - ongeveer 2000 MWp (megawattpiek). De helft van al deze zonnepanelen zijn kleine PV-installaties op woningen, 1/3 staat op grote bedrijfsdaken (vermogen > 250 kWp) en de overige 19% op kleinere daken met een vermogen tussen 10 en 250 kWp. De jaarlijkse opbrengst in wisselstroom van al deze zonnedaken kan berekend worden met het gemiddelde cijfer van 850 kilowattuur per kilowattpiek - een realistische waarde die ook rekening
houdt met niet optimaal opgestelde zonnepanelen. De beste installaties, met oriëntatie pal zuid en een hellingshoek van 35 graden, halen 950 kWh per kWp. Met 2000 MWp produceren alle zonnedaken in Vlaanderen per jaar 1700 GWh, of ruim 3% van het totale Vlaamse stroomverbruik. Ook in het Waals gewest groeit fotovoltaïsche zonne-energie sterk aan. Sinds 2009 is het opgestelde vermogen elk jaar verdubbeld, in 2011 van 101 MWp naar 198 MWp. Eind dit jaar wordt minstens 300 MWp gecumuleerd vermogen verwacht. Het totale opgestelde vermogen in België bedraagt volgens de recente cijfers 2347 MWp of omgerekend per inwoner een (theoretisch) zonnepaneel van 216 Wattpiek. Daarmee scoort België een derde plaats wereldwijd, na koplopers Duitsland en Italië. Kijken we nog ruimer naar de Europese Unie (EU27) dan klokte het totale gecumuleerde vermogen eind 2011 af op 51 328 MWp, een groei in één jaar tijd met 22 000 MW of met 75% in vergelijking met 2010.
Fabels en feiten Er blijven hardnekkige misverstanden circuleren over zonnepanelen: er is meer energie nodig om ze te maken dan ze ooit produceren, het is gevaarlijk afval met zware metalen, er is te weinig zon in Vlaanderen... Enkele dooddoeners willen we hier ontkrachten.
6
ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
rugnamesystemen te organiseren. Voor zonnepanelen met dunne filmen van CI(G)S (koper-Indium-Gallium-Selenide) of CdTe (cadmiumtelluride) zijn er drie Duitse bedrijven die als lid van PV CYCLE hun eigen speciale recycleertechnologie inzetten, waarbij tot 95% van de gebruikte materialen in deze zonnepanelen teruggewonnen wordt voor hergebruik in nieuwe materialen.
Inpassing van fotovoltaïsche installaties in het elektriciteitsnet
Is er genoeg zon in Vlaanderen? De nieuwste satellietmetingen van het Europese onderzoekscentrum JRC geven voor België een zoninstraling van gemiddeld 1240 kilowattuur per m2 per jaar. Ruim de helft daarvan komt uit indirect zonlicht bij bewolkte hemel. Zonnepanelen halen daar per kilowattpiek jaarlijks gemiddeld ± 850 kWh groene stroom uit - een cijfer dat ook rekening houdt met niet optimale opstellingen. Voor kristallijn silicium zonnepanelen (140 Wattpiek per m2) kunnen we dit omrekenen tot 120 kWh zonnestroomproductie per m2 per jaar. Voor een gemiddeld gezinsverbruik van 3500 kWh per jaar volstaat dus een oppervlakte van 30 m2 zonnepanelen. Zonnepanelen maken vraagt meer energie dan ze ooit produceren Dat wordt duidelijk tegengesproken door wetenschappelijk onderzoek o.a. aan de Universiteit Utrecht en het Energieonderzoekscentrum Nederland (ECN). Een interessant recent overzicht staat in een uitgebreid rapport van het International Energy Agency van oktober 2011. De totale energie nodig om alle onderdelen van een volledige fotovoltaïsche installatie (panelen, structuur, kabels, omvormer) te vervaardigen wordt onder de Belgische zon op ongeveer 3 jaar terugverdiend door de milieuvriendelijke productie van groene stroom. De levensduur van een zonnepaneel bedraagt mins-tens 25 jaar, zodat het dus nog zeker 20 jaar netto groene stroom oplevert.
Dunnefilm zonnepanelen hebben een ener-gieterugverdientijd van 1,5 jaar. In de toekomst zal de energieterugverdientijd van alle zonnepanelen nog dalen, door zuiniger materiaalgebruik en betere productieprocessen. Zonnepanelen bevatten gevaarlijk afval en zijn moeilijk te recycleren De overgrote meerderheid van alle geïnstalleerde zonnepanelen (85% marktaandeel in 2011) bestaat uit kristallijn silicium zonnecellen - dat is geen gevaarlijk afval. Bovendien bestaat twee derde van het gewicht van een standaard zonnepaneel uit gehard glas en 20% uit het aluminium kader. Er bestaat een Europees vrijwillig terugnamesysteem voor zonnepanelen aan het einde van hun levenscyclus, omdat ze bvb. “afgedankt” worden of beschadigd werden tijdens transport of installatie. Bijna alle grote PV-bedrijven zijn lid van dit systeem, dat beheerd wordt door de Europese organisatie PV CYCLE, dat daarmee 90% van de Europese markt vertegenwoordigt. Er zijn over heel Europa verspreid 274 lokale inzamelpunten waarvan 17 in België. Sinds de start van de inzameling heeft PV CYCLE in totaal al 4820 ton opgehaald en verwerkt. Dat zijn ongeveer 300.000 zonnepanelen. Dunnefilm zonnecellen kunnen zeldzame aardmetalen of cadmium bevatten. Maar ook daarvoor bestaan recyclageoplossingen en nemen fabrikanten hun verantwoordelijkheid op door eigen te-
ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
Het huidige elektriciteitsnet is ontworpen voor eenrichtingsverkeer: stroom transporteren van grote centrales naar de verbruiker. Tweerichtingsverkeer door decentrale energie-opwekking van 200. 000 fotovoltaïsche installaties is technisch nu al mogelijk zonder noemenswaardige problemen. In Duitsland voorzien zonnepanelen op zonnige middagen in ruim 40% van het piekverbruik van elektriciteit - zonder problemen. Af en toe treden lokale overspanningsproblemen bij PV-installaties op, maar dat heeft meestal te maken met een verouderd plaatselijk net of een onzorgvuldige uitvoering. De huidige technische regels voor netkoppeling van fotovoltaïsche installaties zorgen ervoor dat de geproduceerde zonnestroom goed in het net kan ingepast worden. Het net is wel duidelijk aan modernisering toe, maar zeker niet alleen voor decentrale energie-opwekking: ook voor meer gedetailleerde meetwaarden, betere communicatie en flexibeler netbeheer - samengevat een slim net. EPIA, de Europese industriefederatie voor fotovoltaïsche zonne-energie, stelde recent een nieuwe studie voor die aantoont hoe grote hoeveelheden zonnestroom in de toekomst kunnen geïntegreerd worden in het Europese elektriciteitsnet. Het rapport “Connecting the Sun: Solar photovoltaics on the road to large-scale grid integration”, opgesteld in samenwerking met diverse netbeheerders, bestudeert het functioneren van het toekomstige elektrische systeem onder normale en extreme voorwaarden (piekverbruik en dalverbruik). 7
De conclusies zijn duidelijk: er bestaan haalbare technische oplossingen om grote aandelen zonnestroom in te passen in het distributienet zonder problemen voor netbeheer of bevoorradingszekerheid te veroorzaken, zelfs bij extreme omstandigheden. -
-
-
De variabele productie van zonnestroom kan goed voorspeld worden: de Belgische transportnetbeheerder ELIA doet dit nu al een dag op voorhand met een foutenmarge van 4,5%, en er is nog verbetering mogelijk. Bovendien: hoe groter het aantal installaties, hoe kleiner de gecombineerde variatie. De piekproductie van zonnestroom rond de middaguren valt samen met het piekverbruik. Daarnaast kan de overtollige productie gecontroleerd verschoven worden naar latere tijdstippen door opslagtechnieken of kan het verbruik verschoven worden naar de middag door vraagsturing (Demand Side Management). Windenergie zorgt overigens volgens de metingen voor een goede complementaire productie van groene stroom die de behoefte aan conventioneel reservevermogen beduidend kan verminderen. De unieke eigenschap van zonnepanelen om stroom te produceren vlakbij het verbruik vermijdt extra investeringen in het hoogspanningsnet. De EPIA-studie heeft daarvoor twee opties vergeleken: de groepe-
ring van grote zonnecentrales in ZuidEuropa of de installatie van lokale PV-systemen in zones met hoog verbruik over heel Europa. Voor dezelfde zonnestroomproductie heeft de tweede optie weliswaar 10% meer zonnepanelen nodig, maar het stroomtransport en dus ook de kosten verminderen met 75% in vergelijking met de eerste optie.
Zonne-energie is onmisbaar voor onze duurzame toekomst Fotovoltaïsche zonne-energie heeft een zeer belangrijk technisch realiseerbaar potentieel om bij te dragen aan de toekomstige duurzame elektriciteitsproductie. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) heeft statistisch berekend dat in West-Europese landen een geschikte dakoppervlakte beschikbaar is van 18 m2 per inwoner en bijkomend nog 6 m2 op gevels. Voor Vlaanderen kan dit omgerekend worden tot een technisch potentieel van ongeveer 25% tot 30% van het totale elektriciteitsverbruik (met toekomstige verbeterde zonnecelrendementen). Wat kunnen we verwachten van zonnepanelen in 2020? In een realistisch groeiscenario heeft PV-Vlaanderen berekend dat volgende mijlpalen haalbaar zijn in de toekomst, in termen van geïnstalleerd vermogen (zie grafiek) in het Vlaams gewest. Eind december 2011 is het opgestelde
vermogen al aangegroeid tot 1685 MWAC (bron: VREG). In een voorzichtig groeiscenario veronderstellen we een jaarlijkse marktgroei van gemiddeld 300 MW en halen we in 2020 een totaal gecumuleerd vermogen van 4325 MW (Megawatt). Al deze zonnepanelen kunnen jaarlijks in het Vlaams gewest 3900 GWh groene stroom (900 MWh/MW) leveren, wat overeenkomt met een aandeel van ± 7% in het Vlaamse stroomverbruik (afhankelijk van de evolutie van de elektriciteitsvraag). Heeft zonne-energie in 2020 haar maximum bereikt? In 2020 is voor dit vermogen een oppervlakte van 30 miljoen m2 zonnepanelen nodig of 4,5 m2 per inwoner. Dat is dus een kwart van het totale geraamde technische potentieel van 18 m2 per inwoner op daken in Vlaanderen. Er is dus nog heel wat groei in fotovoltaïsche installaties mogelijk na 2020, zeker in het licht van een evolutie naar een 100% hernieuwbare toekomst. Bovendien moeten alle nieuwe gebouwen vanaf 2020 “bijna-energieneutraal” zijn volgens een Europese richtlijn. Dat kan niet zonder zonnepanelen. (Deel 2 volgt in de uitgaven van februari)
In samenwerking met: Alex Polvliet en Jo Neyens
www.pvvlaanderen.be 8
ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
Energie-efficiënte stuurstroomkabels bij Lapp kabels blijft dan ook gestadig stijgen in de sector van de machinebouw en van de productie-installaties. Zij vormen de levensaders van de moderne elektrische aandrijvingen en moeten bijdragen tot een verdere productieverhoging en efficiëntieverbetering. Zij maken het mogelijk om aandrijvingen in te zetten in hoogdynamische processen met steeds hogere productiesnelheden en versnellingen.
Siegbert Lapp, Algemeen Directeur Lapp Holding AG Op 29 oktober jongstleden ging de traditionele jaarlijkse internationale vakpersconferentie van Lapp door in Salach (DE) onder het motto “Energiesystemen, Energieefficiency en Duurzaamheid in de productieomgeving”. De journalisten konden bij de firma Schüler in Göppingen, wereldspeler in de metaalomvormtechniek, de inbouw zien van Ölflex servokabels in moderne persen. Servopersinstallaties zijn grote verbruikers van data-, bus- en stuurstroomkabels, met een gemiddelde lengte van soms niet minder dan 55 km per machine.
Uitbreiding assortiment stuurstroomkabels Als antwoord op de noden van de OEM’s in de machinebouw lanceert Lapp drie nieuwe Premium stuurstroomkabels die aan de strengste eisen van deze hoogdynamische toepassingen voldoen, de Ölflex Servo FD 798 CP (voeding van encodergeregelde installaties), de afgeschermde Ölflex Servo FD 796 P (voeding van servomotoren) en de Ölflex Chain 896 P CP (stroomverdeling over
kabelrupsen). De nieuwe generatie kabels wordt gekenmerkt door de lange levensduur, het lage gewicht en de kleine afmetingen, wat zich in geautomatiseerde installaties vertaalt in een hoger energierendement. De nieuwe stuurstroomkabels van Lapp zijn ideaal geschikt voor kabelrupsen met elkaar snel opvolgende positieveranderingen en versnellingen tot 50m/s², bij snelheden tot en met 5m/s en rijwegen tot 100 m. Aanloop- en remtijden kunnen tot 96% gereduceerd worden, wat leidt tot een aanzienlijke efficiëntieverhoging van het geautomatiseerde proces. De nieuwe kabels kunnen geleverd worden met bijkomende afgeschermde signaaladers die bijvoorbeeld kunnen gebruikt worden voor het meten van de temperatuur van de motorwikkeling of voor een optioneel in te zetten elektromagnetische rem. De Ölflex Servo FD 798 CP voor encodergestuurde installaties vervangt vier vroegere modellen en vergemakkelijkt het voorraadbeheer. De Ölflex Servo FD 796 CP en P hebben grotere geleiderdiameters, waardoor de warmteverliezen
Steeds maar sneller De werktuigen van dit soort moderne machines moeten steeds hogere snelheden halen, vlugger versnellen, korter remmen en grotere rijwegen afleggen. De met de machine verbonden draagstructuren, kabelkettingen en stuurstroomkabels worden aan steeds hogere belastingen onderworpen. Ze moeten hevige trekspanningen, stuwkrachten, buigingen en torsiebelastingen verzoenen met een maximale levensduur, minimaal volume, minimaal gewicht en minimale buigradius. De vraag naar flexibele servo10
Proefstation voor het testen van servokabels ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
beperkt blijven en waardoor ze bijdragen tot een hogere energie-efficiëntie van het productieproces.
Mechanisch en elektrisch sterk De polypropyleen isolatie biedt de kabels de nodige stijfheid, zodat de klant verzekerd is van een hoge belastbaarheid, een laag gewicht en een lange levensduur, maar ook van uitstekende diëlektrische eigenschappen en van een hoge doorslagvastheid. De kabels zijn halogeenvrij en vlamwerend en beschikken over alle belangrijke certificaten, waaronder UL, AWM, CSA, AWM.
Kabelrupstestruimte De nieuwe kabels worden geproduceerd in de kabelfabriek van Lapp in Stuttgart. Met het oog op de continuïteit van het kwaliteitsniveau investeerde Lapp in een eigen kabelrupslaboratorium. Hier worden kabels aan herhaalde cycli buigbelastingen onderworpen met loopsnelheden tot 10 m/s en versnellingen tot 100 m/s².
Portfolio veldbuscomponenten Lapp Groep pakt uit met een gamma Epic Data connectoren voor automatiseringstoepassingen. De reeks omvat de Epic Data Profibus Pro met glasvezelkabel (Hitronic) en corresponderende optische communicatiemodules, de x-gecodeerde Etherline Epic Data Cat. 6a voor 10Gbit Ethernetverkeer over 100 m, speciaal ontwikkeld voor de gestructureerde bekabeling van gebouwen en datacenters. De volmetalen behuizing is bestand tegen trillingen en heeft een 360° vlechtafscherming. De stekker is voorzien van contacten voor soepele geleiders met 0,48 tot 0,76 mm doormeter en voor massieve geleiders met doormeters van 0,40 tot 0,64 mm. De individuele paren
Lapp veldbus
Epic Data connector zijn over 360° elektromagnetisch van elkaar afgeschermd. De werktemperatuur ligt tussen -25 °C en +85 °C. Epic Data stekkers zijn zeer handig en worden
ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
“Plug & Play” geïnstalleerd. ir. lic. Michel Tomsin
www.lappbenelux.com
11
JUMPFLEX-To-go
MECOSPAN: alles onder 1 dak!
Met de gratis app voor smartphones en tablet-pc’s kunnen de WAGO-meetomvormers van de serie 857 nog comfortabeler worden geconfigureerd. Zo performant als de configuratie via FDT/DTM: de gratis app JUMPFLEX -To-go brengt de volledige functionaliteit van een op PC-gebaseerde software naar alle mobiele toestellen met Android-besturingssysteem. Met de nieuwe applicatie, die beschikbaar is vanaf Android-versie 2.3, kunnen de input- en output- parameters gewijzigd worden en de instellingen en meetwaarden getoond worden. De interface tussen het mobiele eindapparaat en de meetomvormer wordt gevormd door de Bluetooth-adapter 750-921. Essentiële kenmerken van de app zijn het overzichtelijke menudesign en de gebruiksvriendelijkheid in de bediening. De automatische moduledetectie vergemakkelijkt de configuratie van de meetomvormer. Alle parameters van een project kunnen opgeslagen worden op de SD-kaart van uw smartphone of tablet-PC en zo opnieuw voor andere JUMPFLEXtoestellen van hetzelfde type worden gebruikt. Vooral in het licht van de toenemende decentralisatie verhogen productieve apps zoals JUMPFLEX-To-go de flexibiliteit en zorgen zo dus voor nog meer onderhouds- gemak. JUMPFLEX De JUMPFLEX-meetomvormers beschikken over een coherent behuizingsconcept met productoverkoepelende overbruggingsmogelijkheden voor iedere aansluiting, acht CAGE CLAMPaansluitingen en een bouwbreedte van slechts 6,0 mm. Met deze mechanische eigenschappen, in combinatie met de elektronica en de veilige scheiding, een zeer breed bereik van omgevingstemperaturen en gekalibreerd te selecteren signalen ontstaan producten “met een systeem” die synergieën tonen en besparingspotentieel bieden. www.wago.be 12
De afdeling MECOFAB van de CARBOMAT group staat in voor de ontwikkeling en de productie van toepassingsbenodigdheden voor hernieuwbare energie. De afdeling pakt uit met een gepatenteerd en innoverend product dat elke nieuwbouw en verbouwing kan voorzien van elektriciteit en warm water. Voor de eigenaar ligt de drempel hem vaak in het esthetische aspect van zijn dak en in de te zetten stappen naar een fotovoltaïsche en thermische installatie. Mecospan biedt hier de ideale oplossing: een mooi egaal zwart dak dat bovendien energie opwekt in de 4 windrichtingen. Mecospan is een sandwich paneel dat bestaat uit modules van 63 cm breed. Lengte naar wens (op maat gemaakt volgens de dakflanken ) waarbij zowel dampscherm, isolatie, waterdichte aluminium plaat en fotovoltaïsche panelen zijn ingewerkt. Standaard zolderafwerking met dampscherm, maar kan ook optioneel met OSB, spaanderplaat , gipsplaat of andere afwerking volgens de wensen van de klant. Het uitzicht is een uniform dak waarbij ook de nok en dakrand in elk project worden afgewerkt in hoogglans zwartgelakt aluminium waardoor het dak een uniform uitzicht verkrijgt. Het sandwich paneel is voorzien van een 11 cm dikke “pur” isolatie (isolatiewaarde; R-waarde 3.85) samengeperst tussen twee houten kepers en aluprofielen die de zonnepanelen vasthouden. Het geheel is waterdicht gemaakt door een geplooide aluminium plaat. Voor dakvensters en schouwen is een waterdichte afscherming in zink mogelijk. Mecospan betekent voor de dakwerker een grote tijdswinst gezien hij geen kepers, onderdakfolie of pannenlatten moet voorzien. Bovendien is de isolatie rechtstreeks verwerkt en dit volgens een budgetvriendelijk concept. Mecofab kreeg in september 2012 de “Energy efficiency Award” met het product Mecospan, ontwikkeld om een totale dakoplossing aan te bieden met isolatie, dak- en zonnepanelen alles in één. Voordelen: - Snelle montage - Lichtgewicht - Moderne, strakke look - Budgetvriendelijk - Vooral geschikt voor zadeldaken www.carbomat.be ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
Solar-modus
De stralingsintensiteit van de zon speelt een belangrijke rol bij de controle van fotovoltaïsche installaties. Een te zwakke straling heeft als gevolg dat een bruikbare thermografische meting niet mogelijk is. In de solar-modus, die beschikbaar is op iedere thermische camera van Testo, kan de gebruiker eenvoudig de stralingsintensiteit ingeven. Deze waarde kan bij de start van iedere inspectie gemeten worden met onze solarmeter. Dit controle- en meetinstrument werd speciaal ontwikkeld voor zonnestraling. Nadat de thermograaf de waarde heeft ingegeven, wordt deze bewaard in het geheugen van de camera. Een ander handig accessoire voor metingen op zonnepanelen is de aansluitbare head-set voor spraakopname. Tijdens een meting kunt u opmerkingen inspreken die nadien samen met het thermische beeld worden opgeslagen. Bij het samenstellen van een rapport met IR-soft is deze informatie te allen tijde beschikbaar. U kan dus in een mum van tijd het verslag van de analyse overhandigen aan uw klant!
ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
13
BISOL Group - sterke positie op de Belgische markt
Sunny Tripower 5000 - 9000 SMA Benelux, wereldwijd marktleider in omvormers voor PV installaties, lanceert de nieuwe omvormer Sunny Tripower 5000-9000 voor huishoudelijk gebruik. Deze driefasige oplossing, die eerder al beschikbaar was voor grote installaties, stelt nu ook gezinnen in staat om op een flexibele manier een toprendement te halen uit hun PV installatie.
BISOL Group is een Europese fabrikant van hoogwaardige fotovoltaïsche zonnepanelen. Sinds 2009 is BISOL Group met een eigen kantoor aanwezig op de Belgische markt. Intussen hebben al meer dan 12.000 gezinnen gekozen voor BISOL zonnepanelen. BIPV Tijdens InterSOLUTION 2012 toont BISOL Group, bovenop zijn uitgebreid assortiment mono-en polykristallijne zonnepanelen, ook zijn esthetisch donkere, volledig dakgeïntegreerde systemen. Deze innovatieve systemen bieden de perfecte oplossing voor die klant die net iets meer verwacht van een zonne-installatie. Monokristallijne panelen BISOL Group volgt de ontwikkelingen en trends van de fotovoltaïsche markt op de voet en beantwoordt steeds aan de vraag van zijn klanten. Monokristallijne BISOL zonnepanelen bieden naast een zeer esthetisch, volledig zwart, design ook de hoogste vermogens. Zo voegde BISOL Group onlangs het 251Wp paneel toe aan zijn gamma. BISOL Group heeft continu oog voor de toekomst en behaalde nu al het vernieuwde internationale certificaat IEC 61215 Ed. 2.0 voor alle BISOL zonnepanelen.
Montagestructuren BISOL Group besteedt niet alleen aandacht aan de kwaliteit van zijn zonnepanelen maar de R&D afdeling binnen BISOL Group ontwikkelt ook eigen innovatieve montagesystemen voor zonneinstallaties. Tijdens InterSOLUTION worden deze montagesystemen voorgesteld aan het grote publiek. Zo is de BISOL console met aerodynamisch design een montagesysteem voor platte daken waarbij geen dakdoorboringen vereist zijn. Het ontwerp getuigt van een gedegen kennis van de wetten van de thermodynamica en zorgt daardoor voor een efficiëntere koeling van de zonnepanelen. De consoles wegen aanzienlijk minder dan de typische aluminium onderdelen en zijn erg gemakkelijk te installeren. Zowel gewicht als kosten van deze structuur verminderen met zeker 20% en de opbouwtijd met minstens 80%. CERES BISOL Group neemt zijn verantwoordelijkheid voor de gehele levenscyclus van zijn panelen. Dankzij het lidmaatschap van BISOL Group bij een inzamelings – en recyclage organisatie voor panelen die einde levensduur zijn (CERES) en dankzij de productie van groene energie, toont BISOL Group zijn klanten dat het zijn sociale verantwoordelijkheid zeer ernstig neemt. BISOL stand nr. 8719
www.bisol.be ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012
SMA blijft inzetten op ontwikkeling en innovatie. Nadat op Intersolution 2012 de eerste Sunny Tripower 20000TL werd gepresenteerd voor de professionele markt, volgt nu de voorstelling van de Sunny Tripower 5000-9000 voor residentieel gebruik. Jan Van Laethem: “De nieuwe Sunny Tripower is voortaan ook voor de residentiële PV-gebruiker aantrekkelijk. Deze omvormer is beschikbaar in vermogens van 5 tot 9 kW, en het driefasige concept staat voor hoge opbrengsten. Bovendien maakt de nieuwe Webconnect datacommunicatie het mogelijk om makkelijk en rechtstreeks de opbrengsten op te volgen via computer of smartphone.” Dankzij de multistring opbouw en het grote ingangsspanningsbereik verzekert de Sunny Tripower een hoge flexibiliteit en dus een gemakkelijk ontwerp van installaties. Het systeem is bovendien makkelijk te installeren en kan een piekrendement halen tot 98%. De OptiTrac Global Peak zorgt ervoor dat ook bij deelschaduw de hoogst mogelijk rendementen worden gehaald. Naast de opbrengstcommunicatie via de externe Bluetooth antenne is er nu ook een directe verbinding met de gratis Sunny Portal mogelijk via het Webconnect principe: de omvormer wordt eenvoudig en rechtstreeks via het huisnetwerk met de buitenwereld verbonden. Zo kan iedereen waar ook ter wereld in realtime de opbrengst van de installatie opvolgen.
www.SMA-benelux.com 15
Tijdswinst in pocketformaat Enphase Energy toont op InterSOLUTION 2013, Stand 8605, het gloednieuwe scanningsysteem “Arraygun”. De nieuwe ArrayGun laat toe bij het inbedrijfstellen van uw installatie alle serie-nummers van uw micro-omvormers snel te registreren. Met een barcodescanner en een iPhone of iPod touch, met daarop de gratis Enphase Installer Toolkit, bespaart u tijd en wint u aan doeltreffendheid. Creëren - Scannen - Synchroniseren 1. Met de Enphase Installer Toolkit creëert en configureert u gemakkelijk uw systeem. 2. Scan de serienummers van de Enphase micro-omvormers snel en supernauwkeurig in met een eenvoudige Bluetooth-scanner. 3. Gebruik Enlighten om alle gegevens van uw systeem te synchroniseren, inclusief de serienummers van uw micro-omvormers, voor een snellere inbedrijfstelling. U kunt de applicatie “Enphase Installer Toolkit” gratis downloaden.
Enphase Installer Toolkit - ArrayGun Om te werken met de ArrayGun hebt u nodig: - De draadloze Bluetooth Mobile Socket CHS7xi. - Een iPhone of iPod touch. Personaliseer elk fotovoltaïsch veld door de plaats en de naam van het veld te identificeren. Preconfigureer gemakkelijk het fotovoltaïsche veld, de hellingshoek en de oriëntatie van uw veld. Met de draadloze Bluetooth Mobile SocketCHS7xi-scanner kunt u het serienummer van alle micro-omvormers van Enphase lezen en toewijzen aan de bijhorende module. Zodra u alle micro-omvormers van het fotovoltaïsche veld geregistreerd hebt, hoeft u alleen nog de gegevens te synchroniseren met Enlighten om de inbedrijfstelling te voltooien.
www.enphase.com 22
ELEKTROTECHNISCH ingenieur, december 2012