gezond oud(er) worden preventie van het ouder worden impressie ledenvergadering verslag zevende zeeuwse dag magazine maart 2010

ma at schappij ter be vordering van de or thomolecul aire genee skunde

gezond oud(er) worden preventie van het ouder worden

impressie ledenvergadering verslag zevende zeeuwse dag

magazine maart

2010

Impressie ledenvergadering zaterdag 6 maart 2010 Het is de eerste zaterdag in maart, de zaterdag van de ledenvergadering van de MBOG. In tegenstelling tot vorig jaar, hadden we nu beschikking over de mooie en bijzondere koepelzaal van conferentiecentrum Woudschoten. De vergadering werd door ongeveer 70 mensen (incl. het bestuur) bezocht. De opkomst is hoger dan vorig jaar, want toen waren er ongeveer 50 leden aanwezig. Per jaar is de belangstelling groeiend. Dat is heel fijn, want de vereniging kan onze belangen nog beter behartigen als er veel leden op de vergadering komen. Want dat zijn de momenten om te horen wat er leeft onder de leden. Bovendien kun je als lid ook weer even bijpraten met collega’s die je lang niet gezien hebt en wellicht komt er nog een leuke ‘vacature’ voorbij. Want als we willen dat MBOG zo goed blijft functioneren als het nu functioneert, zullen we er wel iets voor moeten blijven doen. De sfeer van de vergadering was goed. Er was veel interactie en het bestuur stond ook open voor inbreng vanuit de zaal. De visitaties zijn uitgebreid aan bod gekomen. Want het blijkt dat onder de leden soms gedacht wordt dat men alleen komt visiteren omdat er iets niet helemaal in orde zou zijn. Dit is niet het geval, een visitatie is gezellig. Tijdens een visitatie kan ook besproken worden of iemand nog behoefte heeft aan (extra) ondersteuning. Ook is er aandacht besteed aan de schildklierproblematiek en aansluiting bij de RBNG. De BTW kwam ook nog even aan de orde. Verder de jaarrekening, de presentatie van de diverse werkgroepen en een oproep van de redactie van de Nieuwsbrief van MBOG. Het blijkt dat het toch iedere keer lastig is om de Nieuwsbrief gevuld te krijgen, dus mochten er leden zijn die iets willen schrijven, dan kunnen ze contact opnemen met Lineke Reerink. Het levert, af hankelijk van het stuk, 2-4 orthomoleculaire punten op. Nadat het officiële

gedeelte om iets over 12.30 werd afgesloten, konden we van een heerlijke lunch genieten. Dit was een van de eerste keren dat het nieuwe restaurant gebruikt werd. Mooi licht, verse ingrediënten bij de lunch en plaats genoeg om ervan te genieten.

Bob Besseling RBNG presentatie Foto: Jan Eissens

Na deze welkome onderbreking, kwam het middagprogramma. Dit werd ingevuld door Hans Reijnen, die van 1984 tot 1996 werkzaam is geweest als huisarts. Daarna heeft hij zich toegelegd op homeopathie en bioresonantie. Met name door de laatste toepassing is hij erachter gekomen dat veel mensen een vitamine B12 tekort hebben met alle gevolgen van dien. Hierover sprak hij op deze middag. Een ander onderwerp waarover Hans sprak was het post vaccinaal syndroom. Hij gaf aan dat veel mensen vroeg of laat last krijgen van een of meer vaccinaties en dat hij de storingen die hierdoor ontstaan zijn, kan ontstoren. Een derde onderwerp van gesprek was een nieuw ontdekt ziektebeeld binnen de humane geneeskunde, namelijk Exocriene Pancreas Insufficiëntie (EPI). Ook dit komt bij veel mensen voor. Graag zou Hans hier nader onderzoek naar verrichten samen met de reguliere geneeskunde. Tot nu toe heeft hij hiervoor geen partij gevonden. Tot slot gaf Hans aan dat veel van zijn patiënten last van leverstenen hebben. Zijn voordracht was bevlogen en Hans was erg open over zijn werkwijze. Wie meer wil weten over Hans Reijnders en de werkwijze die hij ontwikkeld heeft kan een kijkje nemen op de website: www. menssana.nu. Al met al een geslaagde dag! Irma kromhout – van Capelle

Aankondiging congres op 2 oktober 2010 Op zaterdag 2 oktober 2010 organiseren we weer ons eigen congres. Centraal thema Obesitas. Inhoudelijk gaat het een zeer goed congres worden. Vanuit diverse invalshoeken wordt het obesitas probleem belicht.

ling door veranderingen in genexpressieprofielen. Engelbert Valstar: celstofwisseling - ATP Cora de Fluiter: Diverse dieetmaatregelen Door de wetenschapscommissie: behandelrichtlijnen

Met o.a. de volgende sprekers die al toegezegd hebben een lezing te verzorgen: Anita Jansen: over het obese (eet)gedrag Jaap Keijer:  Universiteit Wageningen Functionele modulatie van lichaamsenergie metabolisme Maaike Oosterveer: Inzicht in regulering van de stofwisse-

Uitreiking van de orthomoleculaire trofee en beurs Locatie Hotel Figi in Zeist. Houdt u die dag vrij in uw agenda. Het uitgewerkte programma en inschrijfformulier komen zo snel mogelijk op de website te staan.

MRT 2010 3

GEZOND OUD(er) worden: Nu de overheid besloten heeft om de pensioen leeftijd te verhogen van 65 jaar naar 67 jaar doet de vraag rijzen waarop deze leeftijdsgrens is gebaseerd. Financieeleconomische argumenten liggen hieraan ten grondslag, maar...hoe is het met de mens gesteld, die deze leeftijdgebonden deelname aan de arbeidsmarkt (wat daar gaat het de overheid om) moet volbrengen, want de leeftijd van 67 jaar is even willekeurig als de leeftijd van 65 jaar. Immers bij de mensen onderling verschilt de veroudering in snelheid, maar ook in het extreme: de pathologieën. Veroudering staat sterk in de belangstelling zowel maatschappelijk, politiek als wetenschappelijk. Gezond oud(er) worden is van cruciaal belang voor ieder persoonlijk als het gaat om levenskwaliteit, maar ook de maatschappelijke consequenties zijn evident.

Door: Lineke Reerink, orthomoleculair therapeut-PNI, counselor, [email protected]

MRT 2010 4

Het ouder worden is niet alleen leeftijdsgebonden in kalenderjaren, maar de biologische en psychologische aspecten van veroudering naast omgevings- en milieufactoren zijn psychosociale indicaties met consequenties van aanpassings- en copingsprocessen, hoe mensen op dreigingen vanuit zichzelf reageren met daaraan gekoppeld het voortdurend ondernemen van cognitieve- en gedragsvarianten om aan de eisen die de buitenwereld stelt te voldoen. De gemiddelde levensduur is de laatste eeuwen aanzienlijk toegenomen door preventie, het bestrijden van infectieziektes en het beschikken over meer financiële middelen. Desondanks blijft de biologische veroudering inherent aan het leven, die gepaard gaat met functionele achteruitgang, spontane veranderingen die onomkeerbaar zijn. Toch is er sprake van oorzaak en gevolg, want gezond oud worden is een kunst en een kunde in plaats van een kans. Kwalitatief verouderen, zonder beperkingen actief ouder worden, wordt voor een belangrijk deel beïnvloed door de levensstijl. Behalve genetische factoren, het genoom dat bij veroudering processen is betrokken, hebben voeding, lichaamsbeweging en geestelijke conditie invloed op de snelheid van biologische veroudering. Daarnaast is de interactie tussen hormonen, mineralen, vitaminen en enzymen belangrijk, maar ook de interne en externe toxische factoren. Preventie en life-extension strategieën staan voorop bij het streven naar behoud en optimaliseren van gezondheid en conditie. In de loop der jaren zijn er theorieën ontwikkeld over de oorzaak van het verouderingsproces. Zo is er een causaal verband met cel mutatie, verandering van de cel die aan het verouderingsproces ten grondslag ligt. Normaal gesproken sterven cellen af en worden vervangen door

een KUNST, een KUNDE

• nieuwe cellen. Deze nieuwe cellen ontstaan door celdeling, waarbij de oorspronkelijke kenmerken (chromosomen) van de ‘moedercel’ bewaard blijven. Als door mutatie de kenmerken van de oorspronkelijke ‘moedercel’ worden beschadigd is er sprake van ontregelde differentiatie, het minder efficiënt uitvoeren van de eigenlijke functie van de cel. De cellen gaan deze veranderingen bij elke celdeling doorgeven met als gevolg veranderingen in de lichaamsfuncties, die gepaard kunnen gaan met verouderingsprocessen. Deze dis-differentiatie treedt heel geleidelijk in en is na het veertigste levensjaar een voortgaand lineair proces. In het leven van de mens vindt er een voortdurende verdeling plaats van energie waarbij er een onderscheid wordt gemaakt tussen (seksuele) reproductie en onderhoud van het lichaam. De eindigheid van het leven, evolutionair gezien, verenigt zich met de keuze van het systeem dat er minder energie wordt besteed aan onderhoud en reparatie, waardoor beschadigingen en fouten optreden die uiteindelijk tot veroudering, ziekte en dood leiden.

•

• •

• Andere factoren die veroudering processen beïnvloeden: • verkorting van telomeren; telomeren zijn de natuurlijke uiteinden van chromosomen, die een aantal essentiële functies vervullen o.a. zorgen voor de overleving van de chromosomen, dus van de cel. Door verkorting van telomeren gaat de integriteit en stabiliteit van chromosomen verloren en tegelijkertijd levensjaren • DNA- beschadiging door vrije radicalen in combinatie met ontoereikend herstel en reparatie • dis-differentiatie door demethylering; methylering is een genetisch en metabool programma. Demethylatie hoort als genexpressie bij de ‘groei’ van het leven, maar demethylering kan ook ontstaan door DNA-schade en factoren van buitenaf zoals methylarme voeding (arm aan methionine, choline, lecithine en cysteïne); onder invloed van endogene factoren (vrije radicalen, anti-oxidanten, enzymen, neurotransmitters, immuunsysteem, beweging, stress, toxische stoffen uit milieu en van medicijnen en exogene factoren (roken, alcohol, onvolwaardige voeding) vindt methylatie cq demethylatie plaats • beschadiging en/of afname van de functie van de mitochondriën en mitochondriaal DNA; mtDNA werkt samen met nucleair DNA, maar opereert ook zelfstandig; veroudering gaat met versnelde mtDNA-mutaties

•

•

• •

en vrije radicalen schade; de mutatie co-efficiënt van mtDNA is 10 keer hoger dan van het nDNA. Vele degeneratieziektes worden veroorzaakt door dysfunctie van de mitochondria. Het gaat dan om organen die veel energie nodig hebben zoals: hersenen, hart, skeletspieren, ogen, oren, lever, nieren, pancreas afname van de ‘alertheid’ van het immuunsysteem; zie ook bij hormonale veranderingen en ontstekingen hormonale veranderingen o.a. groeihormoondeficiëntie, verhoogd cortisol, atrofie van de thymus etc. veroorzaken fysiologische veranderingen die leiden tot demethylatie invloed van stress met gevolg van hoge concentratie van toepassen van therapeutische concepten en trainingsprogramma’s ter preventie en behandeling van verouderingsstress hormonen, cortisol en adrenaline verschijnselen kan de levensduur worden verlengd en de ontstekingen; infectieziekten zijn nog steeds de eerste levenskwaliteit bevordert en verbetert worden. Toegepaste doodsoorzaak bij ouderen; primaire veranderingen life- extension strategieën zoals calorierestrictie, goede zoals langzame progressieven atrofie van de thymus draagt bij aan verminderde ontwikkeling van T-lymfo- voeding, suppletie van micronutriënten (zie artikel van cyten, maar ook de proliferatiecapaciteit van T-lymfocy- Paul Musarella: ‘Preventie van het ouder worden d.m.v. orthomoleculaire geneeskunde’ in dit Magazine), water ten neemt af en alle immuunparameters verminderen drinken, protectie tegen en controle van vrije radicalen, evenals de ‘opruimfunctie’ van het immuunsysteem; beweging, leefstijl en uitdagingen die het leven de moeite door het verlies van basis functies wordt de integriteit en identiteit van lichaamscellen niet meer gewaarborgd waard maken, dragen bij aan gezondheid en welzijn. Een hele kunst om gezond oud te worden...? waardoor het onderscheid tussen lichaamseigen en lichaamsvreemde cellen niet meer wordt herkent en Referentie: auto immuunziektes tot gevolg hebben • Inleiding Gerontologie en Geriatrie verlies van permeabiliteit van bloedvaten, cellulaire onder redactie van: membranen en bloed hersenbarrière Dr. J Eulderink; Dr. T.J. Heere verandering in de apoptose; door geprogrammeerde Dr. D.L. Knook en Dr. G.J. Ligthart celdood kunnen cellen zich verjongen; dit proces kan • 120 Jaar Jong; Prof. Dr. J.G. Defares geblokkeerd raken waardoor cellen met afwijkingen • Seminars: De oudere degenererende mens zich ongehinderd kunnen vermenigvuldigen; gevolg De oudere regenererende mens van deze verstoring van apoptose kan het ontwikkelen L. Pruimboom van kanker cellen tot gevolg hebben crosslinking of moleculaire veroudering; moleculen worden door vrije radicalen aan elkaar ‘geketend’, dat samenhangt met een trage turn-over (omzetting) van macromoleculen (proteïne, RNA’s en DNA’s); bij het ouder worden neemt de celverjonging dus af dehydratie waardoor broosheid optreedt van de slijmvliezen, botweefsel en droge ogen verstoorde calciumstofwisseling en opname met gevolgen van osteoporose

Het is belangrijk om de verouderingsprocessen goed te begrijpen. Intrinsieke veroudering is inherent aan het verouderingsproces, zoals grijs haar, rimpels, menopauze, veranderde hartfrequentie, vermindering van elastine in de vaatwand dat vervangen wordt door collageen etc. Deze veranderingen zijn nauwelijks of niet te beïnvloeden en zijn om die reden fysiologisch. Secundaire veranderingen daarentegen zijn min of meer beïnvloedbaar door o.a. orthomoleculaire interventies. Door het ontwikkelen en

Foto’s: Jan Eissens

MRT 2010 5

Preventie van het ouder worden d.m.v. orthomoleculaire geneeskunde Oud worden, maar ons toch blijvend jong en gezond voelen: wie wil dat niet? We willen oud worden, maar niet ouder. We willen vitaal blijven, een strak figuur houden, een aantrekkelijk uiterlijk, een goede geheugen en bovenal een optimale gezondheid bewaren. Kortom, wanneer iemand ouder wordt, verwacht hij/zij een bepaalde kwaliteit van het leven. Orthomoleculaire geneeskunde kan zeker een belangrijke rol spelen om gezond oud te worden zoals wij gaan het zien in dit artikel.

bloedwaarden van fibrinogeen en CRP (C-reactieve proteïne) zijn verhoogd bij ontsteking en chronische ziekten zoals eczeem, astma, auto-immuunziekten, reuma en artrose. Een ontsteking kan een funeste invloed hebben op de cerebrale functies, kan het bloed ‘dikker’ maken en trombose veroorzaken. Het kan ook de oxidatieve stress verhogen en de voorraad aan onze antioxidanten verminderen. Omega 3, gember, kurkuma, ginkgo biloba, bromelaïne en DHEA hebben een ontstekingsremmende werking en zullen zonder twijfel voorgeschreven kunnen worden.

Door: Paul Musarella, anti-aging, orthomoleculair- en natuurarts, auteur van ‘Eeuwige Jeugd, droom of werkelijkheid. Hormoontherapie en andere anti-agingtechnieken’ (ISBN 9789049400279).

Wat zijn o.a. de oorzaken van veroudering? De oxidatie Oxidatieve stress tegengaan is essentieel en wij kunnen gebruik maken van verschillende antioxidanten zoals resveratrol, pycnogenol, lycopeen, luteïne, zeaxanthine, catechine, Co-Q10, N-acetylcysteïne en alpha-liponzuur… Wij zullen moeten zorgen dat mangaan, koper en zink in voldoende hoeveelheden aanwezig zijn om SOD (Superoxide dismutase) te steunen. Zink, selenium en koper zijn ook nodig voor de glutathion peroxidase. IJzer is essentieel voor de catalase. Een verstoorde methylatie en de stijging van de homocysteïne Methionine, foliumzuur, choline en betaïne zijn nodig voor een optimale methylatie. Het gehalte homocysteïne speelt een cruciale rol in het verouderingsproces. Hoe groter het gehalte homocysteïne in het bloed is, hoe groter het risico van cardiovasculaire, coronaire en cerebrale ziekten zoals Parkinson, Alzheimer en depressie, en hoe sneller de veroudering verloopt. Een suppletie met foliumzuur, vit. B6, vit. B12 en betaïne kan de homocysteïne verlagen. In sommige gevallen is een vitamine B-complex voldoende. De glycosylatie Het wordt ook genoemd ‘Glycatie’, het is een versuikeringproces waarin glucose reageert met eiwitten. De reactieproducten die hierbij ontstaan worden AGE’s (Advanced glycation endproducts) genoemd en zij kunnen heel veel schades veroorzaken. L-Carnosine kan helpen de glycosylatie tegen te gaan.

MRT 2010 6

De chronische ontstekingen Het behandelen van chronische ontstekingen is een goede manier om verouderingsprocessen af te remmen. De

De daling van de hormonenspiegels Onze hormoonspiegels dalen als we ouder worden. Dit wordt veroorzaakt door de veroudering van de hypofyse, een slechte doorbloeding en de toename van het bindweefsel (fibrose) van de klieren. Bij het ouder worden, raakt de hormonale balans in het lichaam verstoord. Dit leidt tot de ‘multiple hormoondeficiëntie’. Het is een kunst om deze balans te herstellen. Alleen bio-identieke hormonen moeten gebruikt worden! Deze hormonen hebben precies dezelfde chemisch structuur als die het lichaam zelf aanmaakt. Ze zijn daarmee net zo veilig als de door het lichaam geproduceerde hormonen en kunnen makkelijk worden ingezet om de balans in het lichaam te herstellen. Bio-identieke hormonen zijn efficiënter dan synthetische producten en ze hebben, mits goed gedoseerd, weinig of geen bijwerkingen. De schildklierhormonen, testosteron, oestradiol, progesteron, melatonine, cortisol, DHEA en de groeihormoon kunnen voorgeschreven worden, indien nodig, met geweldige effecten.

Men is wat men eet: Voeding heeft een grote impact op ons gestel. Uit de meeste recente onderzoeken op dit gebied blijft dit naar voren komen. De anti-agingvoeding is gebaseerd op vier principes: • Suikers en geraffineerde granen verminderen; • Minder calorieën eten; • Slecht vet vervangen door goed vet; • Meer eiwitten eten (maar alleen eiwitten van planten, vis, mager vlees en gevogelte). De paleolithische voeding heeft veel voordelen omdat het rijk aan makkelijk te verteren voedsel (rauw en niet gekookt) is. Het bevat geen zuivel, suikers, zoetigheden, alcohol, koffie, cola of granen die niet ontkiemd zijn. Helaas is het moeilijk te realiseren… Voedingssuppletie is onvermijdelijk: er zijn veel studies die bevestigen dat er, als we ouder worden veel mineralen en vitaminedeficiënties kunnen ontstaan. De belangrijkste vitaminen (en co-factoren) zijn:

• • • •

Vitamine A en bètacaroteen; Vitaminen B1, B2, B3, B5, B6, B11 (foliumzuur), B12; Vitaminen C, D, E; Twee sterke antioxidanten zijn aan te raden: alphaliponzuur en Co-enzym Q10

Sommige mineralen moeten ook geadviseerd worden zoals: • Calcium • Magnesium • Chroom • IJzer • Selenium • Zink Aminozuren spelen ook een belangrijke rol zoals: • L-Carnitine • N-acetyl Cysteïne • Glutamine • Lysine • Taurine • 5-Hydroxytryptofaan/l-tryptofaan • Tyrosine Wij zullen de fytotherapie niet vergeten: • Ginkgo Biloba • Panax Ginseng en Siberische Ginseng • OPC en resveratrol • Saw Palmetto en soja-isoflavones • Bromelaïne De vetzuren, mineralen, vitaminen en hormonen in het bloed kunnen met behulp van een dosering op maat aangevuld worden. Voedselintoleranties zijn ook op te sporen door bloedonderzoek. Zij laten een gestoorde opname zien van veel mineralen en vitaminen. Ook schimmels en parasieten moeten bij de behandeling van tekorten gediagnosticeerd en behandeld worden. Alleen een holistische benadering kan de verouderingsprocessen vertragen en de orthomoleculaire geneeskunde is hiervoor een essentiële therapie. Voor meer informatie: [email protected]

KIND EN DARM sium

Sympo

Juist in de jonge jaren van ons leven is de gezondheid van de darmen essentieel. Alleen komen we vaak problemen met de gezondheid van kinderen tegen die gerelateerd zijn aan de darmen. Welke mogelijkheden hebben we in de praktijk om snel en effectief in te kunnen grijpen? Dit symposium van Ortho Linea wordt gegeven door Ralf Abels, bioloog en heilpraktiker en Tanja Visser, orthomoleculair natuurdiëtist, gespecialiseerd in voeding voor kinderen en zwangere vrouwen. Voor meer informatie over de inhoud van het symposium en het inschrijfformulier verwijzen wij u graag naar onze website. Locatie: congrescentrum Vrijdag 28 mei 2010 Woudschoten in Zeist 10-00 - 18.00 uur Accreditatie is bij diverse beroepsverenigingen aangevraagd

www.ortholinea.nl telefoon: 079-3290115 [email protected]

Ortho Linea

Opleidingsinstituut voor Orthomoleculaire- en Natuurgeneeskunde

MRT 2010 7

Verslag Zevende Zeeuwse Dit keer waren alle belangstellenden van de Zeeuwse dag welkom in het mooie kasteeltje van het gemeentepark in Brasschaat. De ritselende herfstblaadjes en het zwakke zonnetje gaven een sfeervol tintje aan deze 3e oktober 2009. PR Vitamino, Nutramin en Energetica Nature geven de Zevende Zeeuwse dag het thema mee van ‘De Stressrespons’. Door Jacqueline Gerrits

Stress als een beroep doen op aanpassing op verandering is een onderdeel van het leven van velen onder ons. Een beetje stress is wel goed, omdat dit aan kan zetten tot het vinden van oplossingen. Echter, als de stress langer aanhoudt dan ons lichaam kan verwerken, ontstaan stofwisselingsstoornissen met lelijke gevolgen. In de volksmond noemen we deze gevolgen ‘stress’. Tijdens deze Zeeuwse dag kregen de deelnemers uitleg over de processen die aan een pathologische stress ten grondslag liggen en kregen wij handvatten om stress orthomoleculair aan te pakken.

Walter Faché spraak –snel- over de biochemische invloed die stress heeft op macro- en micronutriënten. Voor de verwerking van stress is een energiebron nodig in de vorm van glucose. Dit kan worden vrijgemaakt via anaerobe glycolyse –waarbij (tijdelijk) lactaat ontstaat, of via aerobe glycolsye met als eindproduct pyruvaat. Dit laatste gaat de citroenzuurcyclus in. In de citroenzuurcyclus worden per cyclus diverse vitamines als co-factoren gebruikt, denk aan B3 voor NAD+/NADH, B2 voor FAD+/ FADH en B5 in CoA. Wordt er een groot beroep gedaan op de citroenzuurcyclus, dan zullen deze vitamines ook ruim aangevoerd moeten worden, wil er niet elders in het lichaam een tekort ontstaan. Dit tekort kan zich uiten in onder andere vermoeidheid. Het lichaam heeft verschillende mechanismen om ervoor te zorgen dat het lichaam de daarvoor benodigde glucose krijgt. Als de glycogeenvoorraden leger worden, stapt het lichaam over op gluconeogenese uit vetzuren en aminozuren.

MRT 2010 8

Als de stressreactie weer gaat doven, scheidt het lichaam hiervoor veel cortisol af. Dit hormoon onderdrukt echter het immuunsysteem, waardoor een persoon met chronische stress vatbaarder is voor infecties. Langdurige verzuring van de weefsel door een verhoogde anaerobe glycolyse leidt ook tot pathologische situaties. Het lichaam gaat eiwitstructuren af breken om alanine en glutamine te kunnen gebruiken voor gluconeogenese. Dit resulteert onder meer in spierzwakte, verstoring in de regulering van hartslag en bloeddruk, verminderde aanmaak van gluthation en gestoord insulinemetabolisme. De orthomoleculair

therapeut kan helpen met het geven van adviezen die deze processen weer normaliseren. Faché adviseert dan ook om een persoon in een chronische stress-situatie een orthomoleculair advies te geven waarin u denkt aan extra toevoer van BCAA (aminozuren die gemakkelijk in glucose kunnen worden omgezet) als suppletie, optimale eiwitvoorziening uit de voeding om het immuunsysteem op kracht te brengen/houden, suppletie van vitamine B6 en zink voor transaminering, biotine en mangaan om de ureumcyclus te activeren; biotine om gluconeogenese uit lactaat te bevorderen en omega 3-6 vetzuren. Op geleide van de ernst van de klachten kan de dosis worden bepaald.

R alf Abels vertelde heel beeldend waarom een patiënt met stress zo slecht herstelt. Stress kan veroorzaakt worden door zowel over- als onderbelasting en als iemand het gevoel heeft dit niet te kunnen aanpakken. Abels vroeg; is uw voorhoofd gefronst? Zijn uw wenkbrauwen samengetrokken? Hebt u uw schouders omhoog getrokken? Zijn uw arm- en beenspieren gespannen? Bemerkt u ergens in uw lichaam een onaangenaam gevoel? Ja, dan is de kans groot dat u stress ervaart. Een kortdurende stress is goed. Het lichaam is erop gebouwd om dat aan te kunnen als reactie op veranderingen in de omgeving; het heeft daarvoor de FFF (fright-flight-fight)-reactie in zijn basispakket. Deze reactie is bedoeld om een actuele bedreiging te bevechten of ervoor te vluchten met de bedoeling dat de bedreiging daarna stopt. Bijvoorbeeld; er sluipt een leeuw op je af, jij voelt je bedreigd en rent weg totdat je veilig bent. Afgifte van adrenaline stelt het lichaam in staat van alertheid en afgifte van cortisol om glucose beschikbaar te stellen voor het geval er gevlucht moet worden uit de stressvolle situatie. De stressreactie dempt pas als deze fysieke vlucht is voltooid. Zolang dit nog niet is gebeurd, denkt het lichaam dat het nog steeds onder dreiging staat. Het blijft alert, wat uiteindelijk uitputting geeft, en het blijft glucose vrijmaken, wat een aanslag pleegt op de insulinestofwisseling. Om deze reden adviseert u uw cliënt1 om te bewegen, zodat het lichaam door deze beweging te registreren,kan concluderen dat het vluchtproces succesvol is verlopen. De HPA-as (Hypothalamus-Hypofyse-Bijnier) wordt behoorlijk belast tijdens chronische stress. Een chronisch verhoogd cortisolgehalte geeft onder meer storingen in aanpassen, leermoeilijkheden en geheugenstoornissen, immuunsuppressie, chronische vermoeidheid en burnout.

Marijke de Waal Malefijt betrekt de emoties en de 5 elementenleer bij de verteringsstoornissen en de gevolgen van stress. Als de pancreas niet voldoende enzymen kan afscheiden ontstaan er verteringsproble-

dag te Brasschaat (B) men. Dit gebeurt ook als de maag niet voldoende maagzuur kan maken, waardoor de pancreas niet wordt uitgedaagd tot afscheiding een relevante kwaliteit en kwantiteit enzymen. Vroege symptomen zijn gasvorming, waardoor een opgezette buik, een vol gevoel en stinkende ontlasting ontstaan. Ook het niet kunnen verdragen van voedingsmiddelen valt onder de gevolgen. Een goede anamnese geeft vaak al veel helderheid op het gebied van stress en bijbehorende leefstijl. Marijke hanteert hiervoor vragenlijsten die zij naar aanleiding van haar jarenlange ervaring heeft samengesteld. Een voedingsdagboek kan zowel de orthomoleculair therapeut inzicht geven in wat er speelt. Het is mogelijk om niet (meer) functionele voedingpatronen te ontdekken. Net als niet functionele voedingspatronen kunnen ontstaan na traumatische ervaringen rond voeding of naar aanleiding van interactie met bijvoorbeeld medicijnen. Marijke bekijkt de voeding onder meer volgens de 5 elementenleer en de Ayurveda. Het is niet gemakkelijke om een voeding volgens deze systemen te volgen door het grote aanbod dat in onze maatschappij bestaat. De cliënt wordt ook overspoeld met een veelheid van (tegenstrijdige) en gefragmenteerde informatie en kan zo gemakkelijk het overzicht kwijtraken. Een orthomoleculair werkend behandelaar kan daarom de voedingsadviezen vertalen naar de unieke situatie van de cliënt. In het boek het Energieherstelplan beschrijven Marijke en haar collega Tanja Visser het nieuwe voorlichtingsmodel dat zij hiervoor hebben ontworpen. Het gaat uit van de energiedriehoek, waarbij een evenwicht is tussen de lever, de verterings- (milt-chi) en de reserve-energie (nier-chi). Piekeren en malen, emotionele verwaarlozing, intensieve zorg voor een zieke, sterfgevallen of het bewaren van geheimen kost veel energie. De energie die hiervoor wordt gebruikt, is niet beschikbaar voor vertering. Daarnaast kan voedselverwaarlozing - in je vroege jaren of recent - de aanvoer van een gezonde voeding tegengaan met alle gevolgen van dien. Het verwerken van nieuwe indrukken en de veelheid aan informatie kost veel energie. Een slechte vertering(s-energie) geeft dan te veel af braakproducten in de darm die later worden omgezet in toxische verbindingen. De lever moet deze weer wegwerken en verbruikt daarbij vitamines en mineralen. Deze zijn in diezelfde tijd dus niet beschikbaar voor het ‘normale’ metabolisme. Bovendien zijn er minder relevante voedingsstoffen in de lever aanwezig, omdat ze niet kunnen worden vrijgemaakt door de slechte vertering. Een vicieuze cirkel. Slecht kauwen versterkt dit beeld verder, omdat voedingsbrokken te groot zijn om afgebroken te worden. Een onvolledige vertering heeft als gevolg dat voeding in de darm gaat rotten en deze rottingsproducten moeten

weer worden weggewerkt door de lever … Allerlei vage buikklachten en zuurbranden kan wijzen op verteringsproblemen. Het is goed om met cliënten met bovengenoemde problemen niet alleen de voeding aan te pakken, maar ook te kijken of er emoties spelen waarmee stress wordt onderhouden.

Jan Blaauw vertelde over de orthomoleculaire aanpak van stress. Hij legde uit dat een acute stress de reactie is van het lichaam om met moeilijke omstandigheden om te gaan. Nadat dit is gebeurt, behoort de stressreactie weer te worden gedoofd. Als dit echter niet gebeurt, raken diverse hormoonsystemen die voor de gevolgen van de stressreactie behoren uit te doven, uitgeput. Met name de balans van serotonine, noradrenaline (Eng.= norepiphidrine), adrenaline (Eng.= epiphidrine), cortisol en aldosteron raakt verstoord. Als de stressor (de bedreiging) niet wordt ontvlucht of overwonnen (FFF), blijft het cortisolgehalte lang hoog. Dit heeft kwalijke gevolgen voor onder andere bloeddruk, bloedglucosegehalte en polsfrequentie. Stressbehandeling in de orthomoleculaire praktijk bestaat uit: 1. stressreductie / stressverwerking 2. gezonde leef- en eetgewoonten uitvoeren 3. naar het lichaam luisteren 4. goede Multi gebruiken 5. vitamine C met biof lavonoïden opbouwen. 6. bijnieren ondersteunen met bijnierschorsconcentraat en adaptogenen; bijvoorbeeld Rhodiola of ashwaganda. 7. taurine, ribose en BCCA (leucine-isoleucine-valine) ter ondersteuning van de energiehuishouding 8. vitamine E 200-400 IE om de cognitie te verbeteren.

E

S

ric van chijndel vertelde met duidelijke voorbeelden over de invloed die langdurige stress heeft op het lichaam. Hij gaf een overzicht van de emoties met bijbehorende reactiepatronen die wij in onze vroege jaren kunnen maken. Zo lang deze patronen niet worden ontdekt, herkend, erkend en verwerkt, kunnen ze lang in het leven aanleiding tot verstoring zijn. Een cliënt die zich niet bewust is van zijn gedachten en bijgehorende gevoelens heeft een grote kans op ziekte als gevolg hiervan. Door bewust met gedachten om te gaan en vooral voor positieve gedachten te kiezen, kan stressgevoel duidelijk verminderen. Ook een gemeende lach doet wonderen. Eric geeft de 7 G’s om met de cliënt met chronische stress aan te werken: 1. geen gestoorde relaties (Jacqueline: zie oefening in de bijlage) 2. gewenste situatie bedenken en nastreven 3. geniet van het moment 4. gezonde voeding die bij de individu past

MRT 2010 9

Zevende Zeeuwse Dag wat hij nodig heeft om dit gevoel kwijt te raken). Omdat de cliënt hierover na moet denken, kan het goed zijn dat hij zich dan al bedenkt dat hij gewoon moet stoppen met zich druk maken. Wie weet ontdekt hij dat hij rust nodig heeft, psychotherapie, een arm om de schouder of iets anders. Vraag door totdat duidelijk is wat hij nodig heeft of verwijs de cliënt voor dit onderdeel naar een getrainde therapeut.

5. geen haast, voldoende ontspannen 6. geen negatieve gedachten (Jacqueline: tip voor orthomoleculair therapeut; hanteer de vragen van de RET; bijlage) 7. geïntegreerde emoties. De darmen zijn een grote hormoonproducent, waarbij verschillende hormonen invloed hebben op de vertering en op de hersenen. Denk hierbij aan secretine, gastrine en cholecystokinine.

Bijlage 2

1. Conclusie Het begeleiden van een cliënt met stress vraagt om een brede aanpak. Voeding heeft invloed op de conditie, de conditie heeft invloed op de hersenen, de hersenen sturen en maken gedachten, gedachten vormen de basis voor 1.1 emoties en emoties zijn weer van invloed op eetgedrag. Het een kan niet behandeld worden zonder het andere. Als orthomoleculair therapeut ben je goed in staat om voor je cliënt de plek te vinden waar de neergaande ­v icieuze cirkel kan worden doorbroken. Hierbij is het wel van belang om met zorg te kijken naar het stofwisselingstype van de cliënt, door via een uitgebreide anamnese emotionele patronen te ontdekken en in je eigen therapiearsenaal een zo groot mogelijk aantal behandelinstrumenten te verzamelen. Af hankelijk van de behoeften van de cliënt zet je emotionele en/of orthomoleculaire therapie in. Bijlage 1: Simpele methode om met je cliënt emoties te ontdekken en te behandelen. Bron: Annet Weijers, rouwtherapeut Nijmegen. Auteur van Leven duurt een leven lang.

1.

2.

MRT 2010 10

de cliënt moet eerst ontdekken, herkennen en erkennen dat langdurige heftige emoties in zijn leven spelen. maak twee tekeningen; een van een poppetje (hoofd, romp, armen en benen). Bied de cliënt eens set kleurpotloden en vraag of hij in het poppetje zijn (vervelende) gevoel wil kleuren. De cliënt kan ook met symbolen werken als hij dat prettiger vindt. Maak daarna een tekening van een (zorro)masker. Vraag je cliënt op het masker te schrijven, kleuren, tekenen hoe hij expressie geeft aan het gevoel dat hij net heeft aangegeven; trekt hij zich terug, wordt hij kwaad, gaat hij schreeuwen, eet hij een zak drop leeg of juist een verpakking zoetigheid. Als de cliënt jou als ‘buitenstaander’ volledig duidelijk heeft kunnen maken hoe hij expressie geeft aan zijn (rot)gevoel, vraag je wat hij nodig heeft om getroost te worden (of

Een vraagmethode die cliënt en therapeut veel duidelijk kan verschaffen zijn enkele vragen die binnen de RET (rationeel-emotieve therapie). Een RET-sessie neemt 30-60 minuten in beslag, af hankelijk van hoe goed de cliënt zich kan uitdrukken. Vraag de cliënt: Beschrijf de situatie waarin zich de vervelende gevoelens voordoen. Bijvoorbeeld: de cliënt vindt zijn partner eigenlijk maar een zeurende vrouw geworden en heeft er geen plezier meer in om met haar te leven. Let erop dat de cliënt alleen de feiten beschrijft en nu nog geen emotionele invulling geeft. Het gaat erom dat de cliënt nadenkt over wat er écht gebeurt - de feiten - en niet wat hij denkt dat er gebeurt. Laat hem voorbeelden geven: ‘Zodra ik thuis kom, zei mijn vrouw; ‘de wasmachine is stuk, je moet er naar kijken. Je komt veel te laat thuis. Ik vind je vriend Arno een saaie druiloor. Doe dit, doe dat, laat dit, laat dat…’ 1.2 Vraag de cliënt minimaal vijf gedachten bij de situatie te beschrijven. Dat zal hij moeilijk vinden, dus geeft enkele voorbeelden om hem op weg te helpen: bijvoorbeeld; ‘Ik ben een slechte echtgenoot’, ‘Zie je wel, mijn moeder had gelijk, ik had niet met haar moeten trouwen’, ‘Ze zal wel denken dat ik een slapjanus ben’, ‘Ze gebruikt mij alleen maar voor het geld en om haar klussen op te knappen’… 3.3 Laat de cliënt beschrijven wat hij nu voelt, waar hij dat voelt en hoe heftig dit is; bijvoorbeeld; voelt hij nu zijn hart tekeer gaan, voelt hij een zwevend gevoel in epigastrium of ‘Ik voel mij bedonderd! Ze deed zich vroeger zo leuk voor en nu ben ik getrouwd en nu begint ze de zeiken … ‘ 3.4 Laat de cliënt beschrijven welke gedragingen deze reacties bij hem veroorzaken. Bijvoorbeeld: ‘steeds later naar huis gaan’, ‘echtgenote ontlopen door zo veel mogelijk het huis uit te gaan’…. Ga door met deze vragen totdat zowel de cliënt als jij het gevoel hebben dat je alle aspecten van de situatie hebt benoemd. Daarna draai je de situatie om. 4.1 Laat de cliënt beschrijven hoe deze situatie was geweest als de situatie ideaal/gewenst was. Bijvoor-

MRT 2010 11

Zevende Zeeuwse Dag boekentip beeld: ‘Zijn huwelijk uitvoeren zoals in het begin’, ‘gezelligheid beleven met echtgenote’, ‘Iedere ochtend met plezier seksen’ … 4.2 Vraag je cliënt welke gevoelens hij nodig heeft om deze situatie te creëren; bijvoorbeeld; gevoelens van respect, van waardering, van zelfvertrouwen … 4.3 Vraag je cliënt welke gedachten hij nodig heeft om deze gevoelens te voeden: bijvoorbeeld; ‘Mijn vrouw voelt zich overwerkt in het huishouden. Misschien vindt zij het net zo goed niet leuk en voelt zij zich machteloos omdat ik niet help.’, ‘Ergens binnenin zit die mooie meid waar ik verliefd op ben geworden en dat was omdat …’, ‘Ze besteedt in ieder geval aandacht aan mij.’ … 4.4 Vraag je cliënt wat hij nodig heeft om deze gedachten in acties om te zetten. Meestal zal dat zijn dat hij in gesprek gaat met degene die zijn gedachten en gevoelens triggert, maar weet hij niet hoe hij dat aan kan pakken. Dan kun je hem voorstellen om de oefening van bijlage 1 met het poppetjes samen met die persoon te doen, zodat ze in ieder geval in gesprek komen. Tip: let erop dat de oplossing vanuit de cliënt komt - en daardoor past als een handschoen - en niet jouw oplossing is. Noot: Ik schrijf in verband met de leesbaarheid over cliënt/patiënte, maar natuurlijk kun je ook steeds cliënte/patiënte lezen.

Passies van het brein Waarom zondigen zo verleidelijk is auteur: Margriet Sitskoorn Hoe komt het toch dat het soms zo moeilijk is om het zondigen te laten? Dat we geen weerstand kunnen bieden aan bepaalde krachten? We eten en drinken bijvoorbeeld te veel, bedriegen onze partners, blijven passief bij het leed van anderen, laten ons meevoeren door hebzucht, of halen met liefde een ander onderuit. Waarom blijven wij ons tegen beter weten in, bezondigen aan dit soort gedrag? In ‘Passies van het brein’ beschrijft Margriet Sitskoorn aan de hand van intrigerende verhalen, fascinerende wetenschappelijke bevindingen en controversiële dilemma’s hoe de zeven zonden zijn verankerd in ons brein. Hoe zij ons sturen, doen struikelen, laten vallen en vervolgens aanzetten tot weer doorgaan. Onderwerpen als verslaving, asociaal gedrag, manipulatie, pijn en macht, maar ook genot, motivatie, empathie en wijsheid passeren de revue. Al lezende wordt duidelijk dat onze zonden niet voor niets zo krachtig zijn en dat ze zelfs iets van een deugd in zich dragen. Gaandeweg wordt onthuld waarom zondigen zo verleidelijk is. Margriet Sitskoorn is hoogleraar klinische neuropsychologie aan de universiteit van Tilburg. Ze verricht onderzoek naar de relatie tussen hersenen en gedrag. Naast haar wetenschappelijk werk schrijft ze columns voor verschillende populair wetenschappelijk bladen en werkt ze mee aan diverse televisieprogramma’s.

Gezond en vitaal oud worden

Vier volken en de moderne wetenschap geven de zes grote oorzaken van ziekte en veroudering auteur: Henk de Valk, arts

MRT 2010 12

Wat gebeurt er in uw lichaam als u ziek wordt en wat kunt u doen om dit te voorkomen? Het blijkt dat bij vrijwel alle aandoeningen hetzelfde gebeurt: zes grote, inwendige ziekmakers verzwakken uw gezondheid en veroorzaken 90% van de westerse ziekten. Hoe we dit kunnen voorkomen leren we van enkele nog traditioneel levende volken die een ongewoon goede gezondheid genieten én van de moderne wetenschap. Henk de Valk onderscheidt zes ziekmakers, die veroorzakers zijn van de grote ziekten zoals vaatziekten, diabetes,

dementie, depressie en osteoporose. De zes ziekmakers zijn: hyperaciditeit, ontsteking, oxidatie, overbelasting van het stress-systeem, overbelasting van de darm en overbelasting van de alvleesklier. Het boek biedt inzichten in de ontstaansmechanismen van ziekten en koppelt die ook aan leefstijl. Door deze ziekmakers uit te schakelen zal een mens niet alleen veel ouder worden maar ook veel langer vitaal kunnen blijven. Een checklist maakt het mogelijk al snel een aantal keuzes te doen en ze zijn niet bepaald ingewikkeld of onmogelijk, waardoor belangrijke en vaak simpele stappen in de richting van een goede gezondheid kunnen worden gezet. De grote ziekten die ons teisteren zijn vooral leefstijlziekten. Ze zijn grotendeels te voorkomen. Het is een realistisch boek dat veel informatie biedt, maar ook rekening houdt met onze geconditioneerde manier van leven. Henk de Valk is arts voor natuurlijke, niet-toxische geneeskunde. Hij wordt gedreven door een enorme interesse in ziekte en gezondheid en publiceert hierover artikelen.

Ten

‘Leerboek voor Traditionele Europese Natuurgeneeskunde’ auteurs: Anna Elling en Tedje van Asseldonk

de vitalisme-mechanisme tegenstelling komen we bij de morfogenetische velden van Sheldrake. Vervolgens wordt de cybernetica en het basis-bioregulatiesysteem op een heldere wijze geintroduceerd. In het tweede deel wordt de essentie van het verschil tussen de regulier geneeskundige en natuurgeneeskundige diagnostiek onder de loep genomen en geven de schrijfsters een kijkje in verschillende behandelmethoden die worden onderverdeeld in chemisch, fysisch en informatief. Zowel psychotherapie als homeopathie worden hierin tot de informatieve behandelwijzen gerekend. Het holistische principe in de natuurgeneeskundige analyse, het behandelplan en de begeleiding en afronding wordt geillustreerd aan de hand van voorbeelden. In het derde deel van het boek wordt ingegaan op de positie van de Europese natuurgeneeskunde in de maatschappij. Kortom, een boek dat aan te bevelen is als verbredende en verbindende basis voor elke student die zich verdiept in een van de natuurgeneeskundige ‘specialismen’. Voor informatie zie: www.ten-online.eu

De kracht van karakter auteur: James Hillman

Als natuurgeneeskundig arts of therapeut zijn we vaak specialisten die begonnen zijn als huisarts, fysiotherapeut of dietist. We misten iets in onze behandel mogelijkheden en hebben de stap gemaakt naar een meer holistische benadering. Vrijwel ongemerkt zijn velen van ons zich toch weer gaan specialiseren; in de homeopathie, acupunctuur of orthomoleculaire geneeskunde, om er maar een paar te noemen. Meestal hebben we in de opleiding hiertoe weinig mee gekregen van de onderliggende natuurgeneeskundige filosofie. Nu bestond hier ook geen standaard boek voor waar naar verwezen kon worden. Het boek ‘TEN’, ‘ leerboek voor Traditionele Europese Natuurgeneeskunde’ van Anna Elling en Tedje van Asseldonk, heeft daar verandering in gebracht. Dit boek, dat vorig jaar uitgegeven werd, heeft tot doel de methodiek van de constitutionele behandeling over te dragen, met als hippocratisch uitgangspunt: ‘de arts is niet de meester, maar de dienaar van de natuur’. Het hoofdstuk over de historische ontwikkeling van de natuurgeneeskunde behandelt de inzichten chronologisch van Hippocrates tot Houtsmuller. Vervolgens wordt nader ingegaan op de humoraal therapie en op de ideeen over temperamenten en constituties, die zelfs chronologisch in een overzichtelijke tabel worden samengevat. Daarna wordt de systeembenadering van het leven onderzocht. Reductionisme en holisme, thermodynamica,

Oud-zijn is niet ‘in’. De bevolking vergrijst in hoog tempo, maar overal om ons heen is een jeugdige uitstraling een ‘must’. Ouderdom lijkt maatschappelijk gezien, maar ook voor de oudere en zijn directe omgeving, vooral een probleem. James Hillman pleit in ‘De kracht van karakter’ juist voor een positieve houding tegenover het ouder worden. De achteruitgang van ons fysieke en verstandelijke vermogens maakt dat we ons leven kunnen evalueren en geeft ons de rust die nodig is om de wonderen van het leven te kunnen waarderen. De laatste levensjaren zijn zo belangrijk omdat dit de periode is waarin ons karakter zich verdiept en vervolmaakt. Met zijn verrassende kijk op ouderdom stelt Hillman het maatschappelijk ideaal van jeugdigheid ter discussie, maar trekt hij ook ten strijde tegen de psychologen en medici die ouderdom vooral zien als een fysiek en klinisch beheersbaar probleem. De kracht van karakter is een boek dat oud en jong een verrassend en waardevol perspectief biedt. James Hillman is psycholoog en auteur van ruim twintig boeken. Hij heeft leerstoelen bekleed aan diverse universiteiten.

MRT 2010 13

Stichting CAM-Research

KORTE berichten

Op 27 november 2009 was er een bijeenkomst van de stichting CAM-Research.

Bron: www.nu.nl, verzameld door Lineke Reerink

Door Irene de Vries

Ontsmettingsmiddelen trainen bacteriën zodat ze immuun worden voor antibiotica. Onderzoekers van de Nationale Ierse Universiteit in Galway schrijven dit in het vaktijdschrift Microbiology. Het was bekend dat bacteriën aan ontsmettingsmiddelen wennen, maar niet dat ze daardoor ook worden ‘getraind’ om immuun te worden voor antibiotica. Ook antibiotica waarmee bacteriën nog niet eerder mee in aanraking zijn geweest. Nadat in het laboratorium een veel voorkomende ziekenhuisbacterie, pseudomonas aerugenosa met een toenemende hoeveelheid ontsmettingsmiddel werd behandeld kwamen de onderzoekers, onder leiding van Gerard Fleming tot de conclusie dat de bacteriën zich zo voortvarend aanpasten dat ze niet alleen de bacteriologische elementen van het ontsmettingsmiddel afweerden, maar ook andere antibacteriologische middelen, zoals antibiotica.

Deze Stichting zet zich in om de kwaliteit van het onderzoek binnen de CAM-sector te bewaken en verbeteren, en hierdoor een bijdrage te leveren aan (inter)nationale wetenschappelijke erkenning van CAM. Bertil de Klyn, ABNG-arts gaf een voorbeeld van een onderzoek naar de correlatie tussen darmklachten en uitkomsten van een Faeces Analyse. Daarbij bleek dat er grote onderzoeksgroepen nodig zijn, en dat het daarom prettig is om gegevens uit meer dan een praktijk te combineren. Probleem daarbij is dat patientgegevens en lab. uitslagen heel verschillend wordt gedocumenteerd. Vervolgens sprak Han van Tuyl, Shiatsu-therapeut en ­ICT-er. Hij heeft software voor patientendossiers ontwikkeld, speciaal voor CAM-therapeuten. Anamnese, Onderzoek, Testresultaten, Behandelingen, Recepten, alles kan erin worden genoteerd. Diagnoses kunnen worden gecodeerd, en bepaalde steekwoorden kunnen worden gelabeld. Daarmee zijn later bv alle patienten met die diagnose, of met dat steekwoord terug te vinden, waardoor de dossiers toegankelijk worden voor wetenschappelijk onderzoek. Ook kunnen de dossiers geanonimiseerd worden opgeslagen in een grotere database, waardoor wetenschappelijk onderzoek met grote patientengroepen kan worden gedaan. Tot nu toe is deze sofware vooral toepasbaar in praktijken voor acupunctuur, shiatsu en homeopathie, maar kan worden aangepast voor praktijken in natuurgeneeswijzen en orthomoleculaire geneeskunde. Belangstellenden die mee willen denken over aanpassingen om het voor MBOG-ers nog beter toepasbaar te maken, worden van harte uitgenodigd om zich te melden bij de Stichting CAM-research. zie www. CAM-research.nl

Genen en omgeving Interessant is de relatie genetica en epigenetica in het verouderingsonderzoek. Het LUMC heeft onder leiding van prof.dr. Eline Slagboom het ‘Hongerwinteronderzoek’ uitgevoerd, waarbij moleculair epidemiologen voor het eerst afwijkende genmethylering bij 60-plussers hebben vastgesteld. Het gaat om embryo’s die de hongerwinter ‘doormaakten’. Een uitgebreid verslag van het onderzoek en de resultaten daarvan zijn te vinden op: www.hongerwinter.nl onderzoek 2008 MRT 2010 14

Interessante website: zwanger.blog.nl/hongerwinter-hadinvloed-op-genen-van-baby-s

Ontsmetting traint bacteriën

Hoge bloeddruk bij 85-plussers soms gezond Bij 85-plussers is een hoge bloeddruk niet altijd nadelig. Integendeel. Het omlaag brengen van de bloeddruk kan er zelfs voor zorgen dat deze ouderen eerder overlijden. Dat blijkt uit een onderzoek van Thomas van Bemmel in zijn proefschrift: ‘High blood pressure at old age’. Van Bemmel volgde 571 personen boven de 85 jaar. Van hen hadden 223 mensen een voorgeschiedenis met hoge bloeddruk. In de vier jaar dat zij gevolgd werden overleden in totaal 290 deelnemers. De totale sterfte in beide groepen was echter gelijk. Opmerkelijk was dat mensen met een hoge bloeddruk in de voorgeschiedenis het prima deden zolang de bloeddruk aan de hoge kant bleef. Werd de hoge bloeddruk met geneesmiddelen omlaag gebracht dan steeg de kans op sterfte. Volgens van Bemmel kun je hieruit concluderen dat mensen die altijd al een hoge bloeddruk hadden maar daar nooit voor zijn behandeld, niet automatisch zouden moeten worden behandeld. Bij deze 85-plussers is een bloeddruk van 160 ook te hoog, maar als je bij hen de bloeddruk omlaag zou brengen dan komt de bloedcirculatie wellicht in gevaar en daarmee het functioneren van het hele lichaam. Daarentegen moeten mensen die altijd een normale bloeddruk hebben en bij onderzoek op 85-jarige leeftijd ineens op 160 zitten, wèl worden behandeld, vermoeden van Bemmel en zijn onderzoekers. Belangrijk is dus de medische voorgeschiedenis van mensen te kennen, maar die ontbreekt vaak. Volgens de onderzoekers moet er dan ook een methode ontwikkeld worden waarmee je onderscheid kunt maken tussen de mensen

die al in een dalende lijn zitten en mensen die in een stijgende lijn zitten. Zo kan de behandeling daarop aangepast worden.

Ogen kunnen voortekenen van Alzheimer verraden De eerste voortekenen van Alzheimer kunnen in de toekomst mogelijk worden opgespoord met een oogtest. Dat beweren Britse wetenschappers na een experiment met muizen. De onderzoekers van het University College in Londen hebben een methode ontwikkeld om de dood van zenuwcellen in de ogen van muizen te detecteren. Zij injecteerden een kleurstof in de ogen van dieren, die ervoor zorgde dat afstervende cellen een kleur kregen en zichtbaar werden. Sommige van de geteste muizen waren gezond, anderen hadden een vorm van de ziekte van Alzheimer. Tijdens het experiment bleek al snel dat er in de ogen van de muizen met Alzheimer veel meer gekleurde puntjes ontstonden dan in de ogen van gezonde dieren. Volgens de wetenschappers kan de methode met kleurstof in de toekomst mogelijk leiden tot een oogtest, waarmee voortekenen van Alzheimer ook bij mensen kunnen worden ontdekt. De ziekte van Alzheimer begint door het afsterven van zenuwcellen in het brein. Maar de af braak van cellen is in de hersenen erg lastig te ontdekken. De af braak van zenuwcellen vindt echter ook plaats in de ogen en daar blijkt de dood van de cellen dus veel gemakkelijker te detecteren. Een oogtest met kleur zou volgens de wetenschappers zelfs kunnen verraden in welke fase de ziekte van Alzheimer zich bevindt.

Vroege diagnose Alzheimer mogelijk De beeldvormende techniek PET die gebruikt wordt om stofwisselingsprocessen in het lichaam zichtbaar te maken kan worden gebruikt voor een vroeg diagnose van de ziekte van Alzheimer. Dit blijkt uit een promotieonderzoek van Nelleke Slotboom. De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie en kenmerkt zich door ophoping van eiwitten in de hersenen, De eiwitplaques zijn op te sporen door een kleine hoeveelheid licht radioactieve stoffen in het lichaam te brengen en de verspreiding ervan te volgen. Tot dusver kon de eiwit ophoping pas definitief worden vastgesteld na de dood van de patiënt. Volgens onderzoeker Nelleke Slotboom kan met de PETtechnologie direct worden gezocht naar de eiwitten. Andere methoden richten zich meer op de symptomen waardoor in de meeste gevallen pas een diagnose kan worden gesteld als de schade aan de hersenen al veel verder is. Ook kan de techniek bijdragen aan efficiënter onderzoek naar medicijnen tegen de aandoening.

Autisme bij peuters vast te stellen Autisme kan al bij peuters van twee jaar worden vastgesteld. Dit concludeert kinderpsychiater Emma van Daalen in haar promotieonderzoek. Het voordeel van een vroege diagnose is dat de behandeling ook vroeg kan beginnen. Van Daalen onderzocht 200 kinderen met ontwikkelingsproblemen die kenmerken van autisme en verwante aandoeningen vertoonden. Bij 80 kinderen stelde van Daalen die diagnose. Anderhalf jaar later bleek 90 % van de 80 kinderen inderdaad een autisme spectrum stoornis te hebben. Op de leeftijd van drieënhalf jaar is de diagnose met zekerheid te stellen. Speciale therapie kan achterstanden in taal, motoriek en speel vaardigheid beperken. Ongeveer 1% van de bevolking lijdt aan autisme of verwante stoornissen. Patiënten die aan autisme lijden hebben problemen met sociale interactie, communicatie en hebben beperkte interesses en stereotiep gedrag.

Erfelijke aanleg diabetes blootgelegd Het vaststellen van de erfelijke aanleg is van belang om bij mensen te kunnen inschatten of zij suikerziekte ontwikkelen. Bovendien kunnen manieren gevonden worden die de aandoening tegen gaan. Onderzoekers verbonden aan het LUMC, Erasmus MC en VU Medisch centrum en VU A’dam, Universiteit Leiden en de onderzoeksraad TNO hebben genetische varianten gevonden die het risico op diabetes type 2 vergroten.

Chronische vermoeidheid niet door virus Het is onwaarschijnlijk dat het chronisch vermoeidheidssyndroom wordt veroorzaakt door het XMRV-virus. Dit blijkt uit een onderzoek van het Universitair Medisch Centrum St. Radboud in Nijmegen. Amerikaans onderzoekers claimden in oktober 2009 dat zij een verband konden aantonen tussen CVS en het retrovirus XMRV. Dit onderzoek is in Science gepubliceerd. De Nijmeegse onderzoekers betwijfelden deze bevinding en hebben vervolgens bij 32 patiënten met CVS het virus niet aangetroffen. Voor mensen met CVS is het ontzettend vervelend dat er opnieuw wordt vastgesteld dat er geen virus in het spel is, aldus internist Jos van der Meer van het UMC St.Radboud

MRT 2010 15

Ook in 2010 nodigen wij u graag uit voor onze nieuwe serie gratis ‘RP on Tour’ lezingen. Tijdens deze interactieve lezingen ontvangt u veel praktische informatie over en waardevolle toelichtingen op diverse interessante onderwerpen. De lezingen zijn kort, maar krachtig. Om uw kennis up-to-date te houden; mis het niet en meldt u aan!

‘Met SKB weet je meer’

van 20.00 – 22.00 uur - 22 maart 2010, Akersloot

‘Stress’ en ‘Met SKB weet je meer’ van 16.00 – 20.00 uur - 3 maart 2010, Dwingeloo/Spier van 16.00 – 20.00 uur - 15 april 2010, Hoeven

‘Diagnostiek en therapie bij gastro-intestinale ziektebeelden’ van 20.00 – 22.00 uur - 26 april 2010, Vught

‘Diagnostiek en therapie bij gastro-intestinale ziektebeelden’ en ‘Hormonale disbalans en de link met de darm’

Als eerste de beste voor de organen

van 16.00 -20.00 uur van 16.00 -20.00 uur van 16.00 -20.00 uur van 14.00 -18.00 uur

-

21 juni 2010, Stein/Urmond 27 september 2010, Akersloot 11 oktober 2010, Dwingeloo/Spier 12 november 2010, Zeist

Voor meer informatie over de inhoud van de lezingen en/of u wilt u aanmelden; bezoek onze website www.rp-vitamino.com of neem contact met ons op: Telefoon 0113- 370170. Graag tot ziens! Het team van RP Vitamino Analytic

Doordat wij uw inzichten, die van de SOE en de wetenschap bundelen, zijn de nieuwste ingrediënten en producten als eerste voor u beschikbaar. De nieuwste introductie in de reeks orgaanconcentraten betreft Speekselklier Concentraat. Dit product bevordert een normale speekselMRT 2010 16

productie en daarmee de vertering van koolhydraten en zetmeel. Andere orgaanconcentraten in het AOV assortiment zijn: Adrenanorm, Alvleesklier Concentraat 325 mg, Lever Concentraat 455 mg, Long Concentraat 200 mg en Thymus Concentraat 300 mg.

tel 0113 – 370170 fax 0113 – 370169 [email protected] www.rp-vitamino.com Postbus 38 NL 4493 ZG Kamperland

Postbus 1237 | 1300 BE Almere | T 070 352 00 74 - 036 546 09 20 | F 036 546 09 05 | E [email protected] | www.aov.nl 931534_anzeige_rpontour_sw_2010.indd 1

17.02.2010 09:58:08

Toegekende accreditatiepunten kunt u ook vinden bij de agenda op de website.

MRT MRT 2010 2010 18 18

Agenda bedrijven en instituten

voor bij- en nascholing

Datum Locatie

Datum Locatie

Onderwerp............................................................................ Bedrijven/instituten.Punten

22 23 26

Opl. gediplomeerd Orth. Afslankconsulent (dag 2)........................ SOE................................... 5 o. Colon Hydro Therapie praktijk (3 dagen)...................................... ORTH....................................... Reguliere Pathologie 2................................................................. ORTH.......................................

Onderwerp............................................................................ Bedrijven/instituten.Punten

APRIL ................................................................................................................ 3 Oudkarspel De organen en hun individuele bewustzijn.................................... NOER................................ 2 o. 7 Almere Praktijkopl. (Top)sportconsultant op Orth. Basis (dag 1)................ SOE.............................zie 28/4 8 Stein Nascholingsavond “5 elementen”................................................ NTRA...................................... 9 Doorn “Het middelpunt der Aarde”: Gemmotherapie (2 dagen)............... TIMM...................................... 14 Almere Praktijkopl. (Top)sportconsultant op Orth. Basis (dag 2)............... SOE.............................zie 28/4 16 Zeist opleiding Darmtherapie (dag3).................................................... ORTH...........................zie 15/5 16 Zeist Open Dag................................................................................... ORTH....................................... 16 Harderwijk Organische zuren onderzoek in de praktijk................................... CCHP.............................. 5,5 o. 17 Zeist opleiding Darmtherapie (dag4).................................................... ORTH...........................zie 15/5 17 Baarn Workshop ‘Gewrichten, ontstekingen en immuunsysteem’............ ORTO.............................. 4,5 o. 17 Breukelen Salvestrolen Clinic....................................................................... VITL................................ 2,5 o. 21 Groningen Reg. Praktijkbijeenkomst: Degeneratie versus regeneratie............. BONU............................. 2,5 o. 22 Meppel Reg. Praktijkbijeenkomst: Degeneratie versus regeneratie............. BONU............................. 2,5 o. 22 Leusden Nascholingsavond “5 elementen”................................................ NTRA...................................... 24 Breukelen Dagseminar Lamberts: Dysbiose / SAD......................................... HB08................................. 4 o. 24 Eindhoven Het milieu zit in U........................................................................ NTRI............................... 2,5 o. 27 Vught Nascholingsavond “5 elementen”................................................ NTRA...................................... 28 Almere Praktijkopl. (Top)sportconsultant op Orth. Basis (dag 3)............... SOE................................... 5 o. 28 Deventer Reg. Praktijkbijeenkomst: Degeneratie versus regeneratie............. BONU............................. 2,5 o. MEI ................................................................................................................ 8 mei Uw homeostase.......................................................................... NTRI............................... 2,5 o. 14 Zeist opleiding Darmtherapie (dag5)..................................................... ORTH...........................zie 15/5 15 Zeist opleiding Darmtherapie (dag6).................................................... ORTH................................. 6 o. 18 Almere Opl. gediplomeerd Orth. Afslankconsulent (dag 1)........................ SOE.............................. zie 1/6 22 Oudkarspel Virussen, bacterin parasieten en frequentiedragers....................... NOER................................ 2 o. 26 Nieuwegein Seminar De ‘vergeten’ functie van de pancreas............................. BONU...................................... 28 Zeist Kind en Darm.............................................................................. ORTH....................................... 28 Harderwijk Aminozuren onderzoek in de praktijk........................................... CCHP.............................. 5,5 o. 28 Driebergen Vitamine B12 integraal................................................................ VITO.................................. 4 o. 29 Bunnik Themadag 27 ‘Orthomoleculaire benadering van de vrouw’.......... SOE................................... 5 o. 29 Zeist Reguliere Pathologie 1................................................................. ORTH....................................... 31 Arnhem Regionale praktijkavond ‘Diabetes en Overgewicht’...................... HB08....................................... JUNI ................................................................................................................ 1 Almere Opl. gediplomeerd Orth. Afslankconsulent (dag 2)........................ SOE................................... 5 o. 1 Assen Regionale praktijkavond ‘Diabetes en Overgewicht’...................... HB08....................................... 1 Ridderkerk Nascholingsavond “5 elementen”................................................ NTRA...................................... 2 Zeist Colon Hydro Therapie (3 dagen)................................................... ORTH....................................... 3 Nieuwegein Seminar De ‘vergeten’ functie van de pancreas............................. BONU...................................... 5 Oudkarspel Theorie, oefen en behandel dag................................................... NOER................................ 2 o. 5 Eindhoven Uw homeostase.......................................................................... NTRI............................... 2,5 o. 7 Stein Regionale praktijkavond ‘Diabetes en Overgewicht’...................... HB08....................................... 8 Bergen op Zoom Regionale praktijkavond ‘Diabetes en Overgewicht’...................... HB08....................................... 10 Hengelo (O) Regionale praktijkavond ‘Diabetes en Overgewicht’...................... HB08....................................... 12 Scheveningen Nature by the sea........................................................................ NTRA................................ 5 o. 15 Breukelen Regionale praktijkavond ‘Diabetes en Overgewicht’...................... HB08....................................... 15 Almere Opl. gediplomeerd Orth. Afslankconsulent (dag 1)........................ SOE............................ zie 22/6 17 Akersloot Regionale praktijkavond ‘Diabetes en Overgewicht’...................... HB08....................................... 18 Amsterdam 2e Care for the Future congres (2 dagen)..................................... SUPP...................... 5 o./5 a.m. 21 Eindhoven Regionale praktijkavond ‘Diabetes en Overgewicht’...................... HB08.......................................

Almere N.t.b. Vught

OKTOBER 2 Zeist

................................................................................................................................................. ***** Congres MBOG thema Obesitas *****............................ MBOG............................ 5,5 o. ..................................................................................................

Aanvullingen en meer informatie kunt u vinden op www.mbog.nl onder Agenda................................................................

Bedrijven/instituten Website Telefoonnr. BONU Bonusan www.bonusan.nl 0186 651022 CCHP Cell Care Healthgroup Practica www.cellcaresupplements.com 0341 414324 HB08 Health Benefits08 www.hb08.nl 088 0075700 NOER Opleidingsinstituut NOER www.noeropleidingen.nl 075 6312720 NTRA Nutramin www.nutramin.nl 033 4220044 NTRI Nutriphyt www.nutriphyt.be +3250 201602 ORTH Ortho Linea www.ortholinea.nl 079 3290115 ORTO Ortho www.ortho.nl 0315 695 211 SOE SOE (Stichting Orthomoleculaire Educatie) www.soe.nl 036 5460930 SUPP Supplement+ www.sup.nl/opleiden/congressen TIMM Timm Health www.timmhealthcare.nl 030 2814472 VITL Vitals/Orthokennis www.orthokennis.nl 075 6408180 VITO VitOrtho www.vitortho.nl 070 3010703 Door MBOG erkende opleidingen Ortho Linea www.ortholinea.nl tel. 079 3290115 SOE www.soe.nl tel. 036 5460930 Van Nature www.vannature.nl tel. 0186 577177

Verzameld door Bob Besseling

Voor meer informatie over Vita Opleidingen B.V. en Vita Producten B.V. surf snel naar onze website.

Seminar

Hoe geeft u ze een goede start?

Informatievond:

Diabetes & Overgewicht

• Zaterdag 24 april 2010 • Locatie: Hotel van der Valk - Breukelen • Spreekster: Justine Bold • Kosten: € 25,- (bij deelname ontvangt u € 25,- retour aan verkoop• Onderwerpen:

waarde producten)

1. Dysbiose : een verstoring van de evenwichtige verhouding van de darmbacteriën in de darm 2. SAD (seasonal affective disorder): een gemoedstoestand die onder invloed van de wisseling van seizoenen verstoord raakt Docente Justine Bold doceert aan de BSc Human Nutrition en de Masters in Nutritional Therapy aan de Universiteit van Worcester in het Verenigd Koninkrijk. Zij heeft verschillende boeken en artikelen geschreven en werkt mee aan gezondheidsprojecten voor o.a. Tesco, BP en Danone.

Van 20.00-22.00 uur, gratis toegang, accreditatie is aangevraagd. • Arnhem (31 mei) • Assen (1 juni) • Urmond/Stein (7 juni) • Bergen op Zoom (8 juni) • Hengelo (O) (10 juni) • Breukelen (15 juni) • Akersloot (17 juni) • Eindhoven (21 juni) Meer informatie en inschrijven via: [email protected] of 088-0075700

De voordrachten zijn in het Engels. De kosten zijn incl. BTW, syllabus, koffie/ thee en een lunch.

Kijk voor de meest actuele informatie op: www.hb08.nl

Accreditatie is aangevraagd bij diverse beroepsverenigingen. MBOG 4 pnt. VBAG 2 pnt.

Eyewise Zie het Hoge dosering Luteïne in combinatie met Blauwe Bosbes, Zwarte Bosbes en Druivenpit Veel aandacht is er de laatste jaren uitgegaan naar de 2 carotenoïden, luteïne en zeaxanthine, sinds we weten dat een verhoogde consumptie van deze twee carotenoïden (vooral luteïne) bijdraagt aan het behoud van een goed gezichtsvermogen als we ouder worden.

PURE LUTEÏNE Bij Lamberts hebben we speciaal gekozen voor Luteïne in de pure, vrije vorm die identiek is aan de luteïne in groen bladige planten. In feite is 93% van de luteïne geabsorbeerd door het lichaam aanwezig in deze pure, vrije vorm en niet als luteïne ester die door veel fabrikanten wordt gebruikt. Producten die luteïne esters bevatten zouden dit ook op het label moeten aangeven. Als dit niet duidelijk wordt aangegeven is het van belang om dit te achterhalen. Luteïne esters zijn chemisch anders dan de pure vrije vorm van luteïne uit groen bladige planten en worden veelal minder goed opgenomen door het lichaam.

verschil

Een puur Luteïne molecuul gebruikt in Eyewise van Lamberts

Colladeen®

Nieuw, 60 tabletten in blisterverpakking Colladeen Maximale Sterkte wordt door 70% van de Lamberts voorschrijvers gebruikt en is daarmee het top verkoopproduct in de UK op de markt van anthocyanidinen. Het is een van de rijkste soorten aan anthocyanidinen op de markt en bevat maar liefst 160 mg anthocyanidinen (uit extracten van Druivenpit en Blauwe Bosbes) per tablet.

Een Luteïne ester molecuul toegepast en veel andere luteïne producten

■ Voor de circulatie Voor het behoud van een sterke vaatwand en een goede vochtbalans. ■ Voor het elastisch en soepel houden van de bloedvaten Bij ondermeer ontsierende aderen, vermoeide benen en voeten, zware benen en koude handen en voeten. ■ Als ondersteuning voor het hart Colladeen bevat veel antioxidanten die zowel in water als vet oplosbaar zijn. Dit maakt het als antioxidant meer geschikt dan vitamine C of E.

>

■ Als antioxidant Ter bescherming tegen vrije radicalen voor het behoud van gezonde cellen en weefsels en/of ter aanvulling van antioxidanten.

in welke fase van het leven dan ook, wel een steuntje kan gebruiken. Het leven van een vrouw bevat een aantal duidelijk te onderscheiden fases, zoals ook de

■ Voor de huid Ter bescherming van de huid tegen veroudering en bij verlies aan vitaliteit. Het is goed voor het bindweefsel in de huid en houdt het uiterlijk fris en jeugdig.

zwangerschapsfase. Extra aandacht voor goede, uitgebalanceerde voeding is dan belangrijk. Veel moeders weten niet dat ze al tijdens de zwangerschap iets kunnen doen aan de weerstand van hun kind. U kunt moeder en kind een goede start geven door een probioticum speciaal voor moeder en kind te adviseren. Meer weten over advies tijdens zwanger-

■ Voor het bewegingsapparaat Voor het behoud van gezond kraakbeen en soepele spieren, ligamenten en pezen.

schap en bij zuigelingen? Bij Orthica delen we onze kennis hierover graag met u. Daarvoor kunt u bellen met onze informatielijn:

www.lambertshealthcare.nl Seminar zw/w.indd 1

Orthica ontwikkelt uiteenlopende voedingssupplementen voor iedereen die,

036 - 546 09 09. 27-01-2010 12:50:33

Er is nOg zOVEEl MOgElijk

inhoudsopgave Lidmaatschap 2010 Impressie ledenvergadering

3

GEZOND OUD(er) worden: een KUNST, een KUNDE Preventie van het ouder worden d.m.v. orthomoleculaire geneeskunde Verslag Zevende Zeeuwse dag te Brasschaat (B) Boekentip Stichting CAM-Research Korte berichten

4/5 6/7

8/9/10/12

14/15

Agenda

18/19

Mededelingen

22/23

Licentie – lid Contributie Kandidaat lid (max. 3 jaar) Voor beide éénmalig entree geld Senior licentie Senior Student lid (max. 2 jaar) Donateur, minimale bijdrage Abonnement nieuwsbrief



Starterkorting (Zie HR)

1e jaar € 150,2e jaar € 100,-



€ 460, € 155. € 100, € 230, € 77, € 51, € 40, € 35,-

Licenties worden verstrekt voor 3 jaar. Criteria hiervoor zijn opgesteld door de Onderwijscommissie. Beëindiging lidmaatschap uitsluitend schriftelijk voor 1 december. Collectieve WA en Rechtsbijstand verzekeringen 2010 Deze verzekeringen zitten niet bij de contributie in.

Foto’s cover: Jan Eissens

Bijscholen via internet Algemeen Medisch bijscholen via het Internet. Via www.accredidact.nl modules voor huisarts of fysiotherapeut. CME-online alleen met Big- registratie.

Rectificatie /aanvulling In verslag Congres Zorg om de Toekomst, Magazine december 2009, mist iets: De eerste spreker, Paul Kaiser ( voorzitter KNMG Rotterdam, die het eerste Fusion-congres organiseerde) sprak over het belang van Evidence Based Medicine, maar benadrukte ook dat niet alle CAM-geneeswijzen zich lenen voor deze vorm van bewijsvoering. Niet Paul Kaiser alleen organiseerde het eerst Fusion congres, ook Anne Jans, onze gewaardeerde vorige voorzitster was hier heel actief bij betrokken!

MRT 2010 22

Excuses Anne! Redactie

Welkom

Logo voor de Licentieleden Logo 'erkend door MBOG’.

Licentie lid Mw. E.I.M. den Dekker - Groenendal - Lijnden Mw. A.S. Heidema- van der Wal - Lunteren Mw. W. Vis- van Staveren - Brakel

De op de LV 2009 afgesproken indexering is hierin doorgevoerd

12/13 14

Logo

Oneigenlijk gebruik van lidmaatschap Het komt voor dat het secretariaat gebeld wordt voor informatie over een lid. Prima natuurlijk, maar we horen dan dat b.v. mensen die donateur, student of kandidaat lid zijn zich uitgeven als erkend lid van de MBOG. Dat kan niet. Daarmee zet de behandelaar cliënten op een dwaalspoor en maakt u ‘misbruik’ van de goede naam van de MBOG. Gebruik van logo MBOG Op diverse websites van leden en niet- leden duikt het logo van de MBOG op. Daar is het niet voor bedoeld, de licentieleden mogen het logo ‘erkend door MBOG’ gebruiken. Het MBOG logo is specifiek van de vereniging. Het kan niet zo zijn dat we verantwoordelijk zijn voor uw doen en laten.

Muurschildje Muurschildje voor de Licentieleden Afmetingen: 200 x 300 mm. Kostprijs € 50,-, borg € 114,-, verzendkosten. U tekent voor de condities, bij beëindiging lidmaatschap krijgt u de borg retour. Verkrijgbaar via het secretariaat.

Bestuur Mw. Dr. F.T. Russchen, arts voorzitter, congres, wetenschap Mw. F.J.A. Eissens- van Goor secretaris, secretariaat, financiën, congres, leden, nieuwsbrief, website, visitatie Mw. H. Lanting- Nieuwenweg 2e secretaris, algemeen ondersteunend, visitatie verzekeringen Dhr. N. W.G. Doorn penningmeester Dhr. A.W.C. Schreuder KAB Mw. E. Reerink - de Noord nieuwsbrief Drs. E. Valstar, arts vitaminewetgeving Mw. drs. I.E. de Vries, arts

Coördinator werkgroepen. KAB Dhr. E. Wiersma PR

Oproep Voor een integraal gezondheidscentrum in Nijmegen (start mei 2010) zijn wij op zoek naar een ORTHOMOLECULAIR ARTS OF - THERAPEUT die gelooft in complementair samenwerken en zich op basis van zelfstandig ondernemerschap in ons centrum zou willen vestigen. Neem voor reacties contact op met Bas Blij, 06-27234830 ([email protected]).

Telefonische bereikbaarheid secretariaat Op maandag, tot een uur of vier, is het secretariaat in principe rechtstreeks bereikbaar. Verder staat er een antwoordapparaat aan. Boodschappen kunt u doorgeven. Bij vragen proberen we om binnen twee werkdagen terug te bellen.

Onder voorbehoud positief toelatingsgesprek Mw. S.J.A. Bosch - Bussum Mw. T.C. Hogenhout - Diemen Mw. Drs. N.M.J. Scholz, arts - Rotterdam Van student naar licentie Dhr. H.G. Janssen - Oudheusden Mw. M.F.L. Lentferink - Ootmarsum

Website nieuwe informatie Voor het afgesloten ledengedeelte kunnen de licentie, kandidaat, senior en student leden een persoonlijk wachtwoord krijgen door het sturen van een e.mail met eigen adres naar: [email protected]

Colofon

MBOG Magazine maart 2010 jaargang 13, nummer 1 Uitgave van de Maatschappij ter Bevordering van de Orthomoleculaire Geneeskunde Secretariaat/Redactieadres Zuiderstraat 4 9479 PP Noordlaren telefoon 050 409 27 17 fax 050 409 27 38 e.mail: [email protected] http:// www.mbog.nl Bijdragen van: Bob Besseling Paul Musarella Fokje Russchen Irene de Vries Irma Kromhout - van Capelle Jacqueline Gerrits Eindredactie: Jan Blaauw

We gaan het ledengedeelte meer gebruiken, ook voor tussentijdse mededelingen. Dus kijkt u regelmatig. Aanpassingen vastgesteld op de Ledenvergadering in Huishoudelijk Reglement en Tuchtreglement kunt u daar ook vinden. Het aangenomen MIP reglement + formulier voor melding incidenten komt daar ook te staan. De nascholingsregistratie over 2010 kunt u daar ook invullen - de Onderwijscommissie doet de eindbeoordeling en verleent verlenging van de licentie. U kunt daar dan ook vinden tot wanneer uw licentie geldig is. De ledenmap gaan we niet meer uitdelen, de documenten daaruit staan allemaal achter de ledenknop

Rita Eissens Lineke Reerink Vormgeving Ryan Horstman [email protected] Oplage 450 Advertentietarieven op aanvraag. Niets in deze uitgave mag worden gepubliceerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Aan deze publicaties kunnen geen rechten worden ontleend. Deze Nieuwsbrief is een uitgave van de Maatschappij ter Bevordering van Orthomoleculaire Geneeskunde (MBOG). Hoewel deze Nieuwsbrief met de grootst mogelijke zorg-

Wilt u wijzigingen of aanvullingen op de website van uw gegevens? Reacties graag per e.mail. Eigen controle van uw gegevens is noodzakelijk, foutjes zijn zo gemaakt! Ook is het mogelijk om binnen de artsen en therapeutenlijsten meerdere (praktijk)adressen aan te geven.

vuldigheid is samengesteld, is het niet uitgesloten dat de geboden informatie, door welke oorzaak dan ook, niet geheel juist is. Noch de MBOG, noch de auteurs, noch de medewerkers aan deze Nieuwsbrief aanvaarden enige aansprakelijkheid, uit welke hoofde MRT dan ook voor enig gevolg rechtstreeks of indi2010 rect voortvloeiend uit het gebruik ervan. 23

Gewrichten houden van Biotics.

RD

GEPATENTEE

RD

GEPATENTEE

Traditioneel worden gewrichten ondersteund met ingrediënten als glucosamine, chondroitine en MSM. Natuurlijk heeft ook Nutramin deze, zowel enkelvoudig als in combinatiepreparaten, in de hoogst mogelijke kwaliteit beschikbaar. Daarnaast treft u een aantal unieke producten in het Nutramin assortiment: Sculacia, Kapparest (beiden met gepatenteerde bestanddelen) en Bio-Dolorcare.

Nu t r a m i n . N a t u u r l ij k .

N u t r a m i n b v , H o g e w e g 2 2 8 , 3 8 1 5 L Z A m e r s f o o r t , T. 0 3 3 - 4 2 2 0 0 4 4 , F. 0 3 3 - 4 2 2 0 0 4 0 , E . i n f o @ n u t r a m i n . n l , w w w . n u t r a m i n . n l