Gezond ouder worden Harmke Nijboer Kli i h G Klinisch Geriater i t
zIk Ik word vergeetachtig, zijn dit de eerste tekenen van dementie?
De diagnose:samenhang g g milde geheugenstoornissen en dementie N Normale l veroudering d i Milde geheugen stoornis
geheugen continuüm
D Dementie ti
Risico op Alzheimer Dementie naar leeftijd Leeftijd jaren z 65-69 z 70-74 z 75-79 z 80-84 z 85-89 z 90-94 z 95-99
Kans in % z 1,5 z 3,5 z 6,8 68 z 13,6 z 22 z 32 z 45
Kans om het NIET te krijgen
98,5 96,5 93 2 93,2 86,5 87 68 55
Meetinstrumenten •Kloktekentest •Mini Mental State Examination: test 30 punten
Waarom wil jje die diagnose g weten Mededelen diagnose aan patiënt/fam. zMaximale baat bij behandeling/therapie zSchok maar opluchting (verborgen leed) zSchok, zCrisissituatie vóór zijn zBeslissing over testament/mentorschap Verwerken, leren omgaan met dementie zVerwerken, (familie/mantelzorg)
Int Journal Geratric Psychiatry, 2003
zIk vind het vreselijk oud te zijn terwijl ik niet ziek ben zijn, ben.
Oud(er) worden
OUD(ER) WORDEN WORDT ONS GESCHONKEN en/of AANGEDAAN
Oud(er) worden
z
leven opvatten als een persoonlijke prestatie, als ontwikkelingstaak. z Met een positieve houding, adequaat g met wat het leven met zich omgaan meebrengt, zodat men kan spreken van succesvol / positief /optimaal / productief / constructief / zinvol ouder worden OUD(ER) WORDEN IS OOK EIGEN WERK
HET IS ZINVOL VAN EEN ONDERSCHEID TE MAKEN TUSSEN DE DERDE EN DE VIERDE LEEFTIJD
Angst voor de dood en voor ouder worden zIs veel voorkomend zHeel normaal zEen kunst dit niet te vaak te doen. zOnderzoek waarom je dit hebt.
Briljant j pianist p tot op p zeer hoge leeftijd. Gevraagd naar hoe hij dat deed: Minder stukken op zijn repertorium nemen. M Meer oefenen. f Trage delen in een stuk trager spelen om het contrast met een volgende g snel gedeelte te behouden.
Arthur Rubinstein (1887-1982)
z Ik ben ernstig kanker patiënt en de dokter biedt een zware chemotherapie maar heeft chemotherapie, dit nut?
Iedere oudere is anders z Bijkomende Bijk d ziekten i kt stijgt tij t mett de d leeftijd. z patiënten tië t meer dan d 3 ziekten i kt die di een bewezen negatief effect hadden op de overleving overleving, hadden 20 keer hoger kans om te overlijden was dan patiënten zonder deze ziekten ziekten. z Dus, Dus artsen moeten de effecten van co-morbiditeit op de overleving bij kanker meewegen: http://www.gerionne.nl
z Vanwege incontinentie durf ik niet meer de deur uit?
Behandeling urge-incontinentie (aandrang) z Fysiotherapie { Blaastraining mn effectief icm bekkenbodemtraining { >70 jr moeilijk, moeilijk moet binnen 3 mnd effect hebben z Medicamenteus { relaxatie gladde spierweefsel { Tolterodine (Detrusitol), Oxybutinine (Didrase), Solifenacine ((Vesicare), ) flavoxaat (urispas) ( p ) { Droge mond, urineretentie, obstipatie, delier, soms verslechtering cognitie
Behandeling stress-incontinentie stress incontinentie z Fysiotherapie y p ((bekkenbodemtraining) g) { >70 jr moeilijk
z Operatie { meest effectief, kans complicatie { Prolaps OK (sling, voorwandplastiek)
z Medicamenteus { Ubretid en Efedrine, controversieel effect, veel bijwerkingen
z z z z
Pessarium Oestrogenen (lichte verbetering) Collageeninjecties (tijdelijk) Incontinentiemateriaal
z Ik was helemaal in de war na de operatie, hoe komt dit?
Voorkomen van delier in het ziekenhuis z 25% van d de patiënten tië t di die opgenomen worden d zijn 70+, dit zijn 400.000 patiënten per jaar (1) z 10 – 40 % van de oudere patiënten ontwikkeld een delirium tijdens de opname (2)
z 20/30% van de patiënten met een delirium sterft door de onderliggende ziekte (1) (1) Rapport inspectie voor de gezondheid gezondheid, oktober 2005 (2) Richtlijnen NVVP, 2004
Verschil tussen delier en dementie Delier
Dementie
-acute verandering
-traag beloop
-Gaat over
-Gaat niet over
- ↓↓ aandacht
-nl aandacht, behalve in ernstige vormen
-Fluctuerend over de dag/nacht -Verwarde spraak
-Alert -Spraak is wel geordend, maar afasie
Behandeling delier z Behandeling g onderliggende oorzaak z Behandeling gedragsstoornissen z Voorkomen complicaties z Optimale verzorging
Gevolgen van een delier zNa een delier bestaat er een: {Verhoogde kans op overlijden {V h {Verhoogde d kkans op complicaties li ti //ziektes i kt {Vertraagde revalidatie {Chronisch delier
Delier behandeling niet medicamenteus zVerpleegkundige p g g interventies: helpt p dit….JA! {Ernst van het delier in interventiegroep: minder {Duur van het delier in interventiegroep: korter {Kortere opnameduur p {Kosten reducerend Kalisvaart MCA 2005, Inouye Yale studie
