GEVORDERDE. EERSTE HULP. ABCDE-methodiek. Pim de Ruijter. vrijdag 18 oktober 13

GEVORDERDE . EERSTE HULP ABCDE-methodiek Pim de Ruijter vrijdag 18 oktober 13

Wie?

vrijdag 18 oktober 13

Wie? •


Pim de Ruijter

• • • •

Instructeur Eerste Hulp en (P)BLS IC-arts Oprichter ‘Eerste Hulp Wiki’ Auteur ‘Gevorderde Eerste Hulp’

Programma


Programma • • • •


Introductie ABCDE-methodiek Casusbespreking Hoofd- en hersenletsel Boek ‘Gevorderde Eerste Hulp’


ABCDE-methodiek


Oorsprong ABCDE


Oorsprong ABCDE


• • •

Vliegtuigongeval Amerikaanse chirurg

•

Ook in ziekenhuizen gemeengoed

Slechte opvang op de Spoedeisende Hulp Wereldwijd gebruikt voor opvang van slachtoffers door ambulance en op SEH

ABCDE-methodiek


ABCDE-methodiek •


Gestructureerde methode voor beoordeling van vitale functies

ABCDE-methodiek


•


•

Biedt houvast in een stressvolle situatie

ABCDE-methodiek


•


• •

Biedt houvast in een stressvolle situatie Iedereen praat over hetzelfde

ABCDE-methodiek


•


• •

Biedt houvast in een stressvolle situatie Iedereen praat over hetzelfde

ABCDE-methodiek


•


• •

Biedt houvast in een stressvolle situatie

•

Ook geschikt voor de eerste hulp

Iedereen praat over hetzelfde

ABCDE-methodiek


ABCDE-methodiek


ABCDE-methodiek •


Treat first what kills first

ABCDE-methodiek • •


Treat first what kills first Do no further harm

ABCDE-methodiek • •


Treat first what kills first Do no further harm

ABCDE-methodiek


• •


•

Treat as you go

Do no further harm

ABCDE-methodiek


• •


• •

Treat as you go

Do no further harm

Get help

Organiseren hulpverlening


Organiseren hulpverlening •


Benadering van ongevalssituatie

•

Scene assessment: veiligheid, beoordeling situatie en nagaan wat er is gebeurd




•


Organiseren hulpverlening • •



•


Benadering van het slachtoffer

• • •

Aanspreken en voorstellen ABCDE-methodiek Nagaan wat slachtoffer mankeert

Organiseren hulpverlening




Opstarten van hulpverlening

• • • •

Verlenen noodzakelijke eerste hulp Alarmeren professionele hulpverleners Zorgen voor goede werkruimte Opwachten en begeleiden hulpverleners




• • • •



•



• • • •


Overdracht aan professionele hulpverleners

ABCDE-methodiek • • • • • • • vrijdag 18 oktober 13

Scene assessment: veiligheid en situatie Eerste benadering Airway and C-Spine Breathing Circulation and Bleeding Control Disability Exposure

Scene assessment • • •


Controleren op veiligheid Zorgen voor veilige situatie Beoordelen ongevalsmechanisme

Eerste benadering • • •


Aanspreken slachtoffer Voorstellen aan slachtoffer Kort vragen wat er is gebeurd

Airway and C-Spine


Airway and C-Spine •


Beoordelen en veiligstellen van de luchtweg

• • • •

Luchtweg vrij en niet bedreigd? (Trauma) kinlift, trauma jawthrust Rugslagen/buikstoten Stabiele zijligging

Airway and C-Spine •

•

Beoordelen en veiligstellen van de luchtweg

• • • •

(Trauma) kinlift, trauma jawthrust Rugslagen/buikstoten Stabiele zijligging

Immobiliseren van de nekwervelkolom

• •


Luchtweg vrij en niet bedreigd?

Manuele fixatie Handgreep van Zäch

Airway and C-Spine


Airway and C-Spine


Airway and C-Spine


Breathing


Breathing •


Beoordelen van de ademhaling

•

Adequaat?

Breathing • •

Beoordelen van de ademhaling

•

Zoeken naar tekenen van ademhalingsproblemen

• • • • • • • vrijdag 18 oktober 13

Adequaat?

Blauwpaarse verkleuring Hulpademhalingsspieren Neusvleugelen Uitputting Borstverwondingen Onrust, bleek, zweten Snelle of langzame ademhaling

Breathing


Breathing


Breathing


Circulation


Circulation •


Stelpen van bloedverlies

•

Druk op de wond, traumazwachtel

Circulation • •



•


Beoordelen van de circulatie

• •

Adequaat? Pijn op de borst?

Circulation • • •



•


Beoordelen van de circulatie

• •

Adequaat? Pijn op de borst?

Zoeken naar tekenen van circulatieproblemen

• • • •

Onrust, angst, agitatie, verwardheid, apathie Koude handen en voeten Bleke, klamme huid, zweten Snelle ademhaling, snelle hartslag

Circulation


Circulation


Circulation


Disability


Disability •


Beoordelen van het bewustzijn

•

Ongestoord?

Disability • •



•

Ongestoord?

Zoeken naar stoornissen in het bewustzijn

• • • •

AVPU FAST Tekenen hoofd- en hersenletsel Suikerziekte en epilepsie

Disability • •

•



•

Ongestoord?

Zoeken naar stoornissen in het bewustzijn

• • • •

AVPU FAST Tekenen hoofd- en hersenletsel Suikerziekte en epilepsie

Specifieke behandeling

AVPU


AVPU •


Alert

•

Is aanspreekbaar, alert en kijkt hulpverlener aan

AVPU • •


Alert

•


Verbal

•

Reageert op aanspreken, opent zijn ogen, spreekt, beweegt of kreunt

AVPU • • •


Alert

•


Verbal

•


Pain

•

Reageert op schudden of pijnprikkel, door te kreunen of te bewegen

AVPU • • • •


Alert

•


Verbal

•


Pain

•

Reageert op schudden of pijnprikkel, door te kreunen of te bewegen

Unresponsive

•

Reageert niet op aanspreken, schudden of pijnprikkel

Exposure and Environment


Exposure and Environment


•

Beschermen slachtoffer tegen afkoeling of oververhitting

• • •

Kijk naar tekenen onderkoeling of oververhitting Kijk naar de huid van het slachtoffer Zorg voor privacy

ABCDE niet afwijkend • •


Behandelen kleine letsels Zo nodig doorsturen naar professionele hulpverleners

Vragen?



Casusbespreking


Casus


Casus


•

Fons is aan het werk als voeger.

•

Petra, bewoonster van het huis heeft een schreeuw gehoord en komt kijken. Ze treft Fons onder aan de steiger aan.

•

Petra haalt buurman Jaap, want die heeft een EHBOdiploma.

Casus


Casus •


Scene assessment:

• • •

Situatie lijkt veilig, steiger staat stevig. Losse voorwerpen rondom slachtoffer worden verwijderd.

• •

Conclusie: situatie is veilig.

Slachtoffer ligt onder aan steiger met gereedschap om zich heen. Rondom het hoofd een grote plas bloed. Het lijkt er op dat het slachtoffer van de steiger is gevallen. Hoogte niet duidelijk.

Waarschijnlijk hoogenergetisch trauma: val van onbekende hoogte.

Casus


Casus •


Eerste benadering:

•

Slachtoffer reageert niet op aanspreken of voorzichtig aan de schouders schudden.

•

Jaap vraagt Petra om bij hem te blijven. Inmiddels is ook Joep gearriveerd.

Casus


Casus •


Airway and C-spine

• •

Luchtweg lijkt vrij, er zijn normale adembewegingen en geen bijgeluiden hoorbaar.

•

Handgreep van Zäch door Joep.

•

Petra belt 1-1-2.

Hoogenergetisch trauma: immobilisatie van de nekwervelkolom.

Casus


Casus •


Breathing

• • • •

Er is sprake van een spontane ademhaling. De borstkas beweegt symmetrisch op en neer en er zijn geen borstverwondingen zichtbaar. De lippen en het gelaat zijn mooi roze. De ademfrequentie is ongeveer 15 keer per minuut.

Casus


Casus •


Circulation

• • •

Bloedende hoofdwond, siepelt nu wat. Is niet makkelijk af te drukken in deze positie. Huid is warm en niet bezweet. Op grond van het ongevalsmechanisme kunnen er inwendige bloedingen zijn.

Casus •


Disability

• • •

Slachtoffer is niet aanspreekbaar. AVPU: Unresponsive. Grote hoofdwond, bloed uit het oor.

Casus • •


Ambulance inmiddels ter plaatse Overdracht

Leerpunten


Leerpunten •


Ongevalsmechanisme belangrijk

Leerpunten • •


Ongevalsmechanisme belangrijk Denk altijd aan nekwervelletsel, altijd immobiliseren bij ongeval

Leerpunten


• •


•

Bij val van hoogte kunnen er stoornissen optreden in zowel A,B,C als D

Denk altijd aan nekwervelletsel, altijd immobiliseren bij ongeval

Leerpunten


• •


•

Bij val van hoogte kunnen er stoornissen optreden in zowel A,B,C als D

•

Bescherm slachtoffer altijd tegen afkoeling!

Denk altijd aan nekwervelletsel, altijd immobiliseren bij ongeval


Hoofd- en hersenletsel


Hoofd- en Hersenletsel




Hoofd- en Hersenletsel •


Ontstaat als gevolg van kracht die op het hoofd inwerkt

Hoofd- en Hersenletsel •





•


•

Hoogenergetisch trauma hoeft niet!



•


•




•


•


•

Denk bij hoofdletsel altijd aan de aanwezigheid van nekwervelletsel

Anatomie Huid en bindweefsel Schedel Harde hersenvlies (dura) Spinnewebvlies Zachte hersenvlies Hersenschors Witte stof vrijdag 18 oktober 13

Hoofdwond


Hoofdwond •


Oppervlakkig of diep

Hoofdwond • •


Oppervlakkig of diep Kan hevig bloeden

Hoofdwond • • •


Oppervlakkig of diep Kan hevig bloeden Denk aan schedelletsel

Hoofdwond • • • •


Oppervlakkig of diep Kan hevig bloeden Denk aan schedelletsel Denk aan hersenletsel

Hoofdwond • • • •


Oppervlakkig of diep Kan hevig bloeden Denk aan schedelletsel Denk aan hersenletsel

Hoofdwond


• • • •

Oppervlakkig of diep

•

Eerste Hulp:

Kan hevig bloeden Denk aan schedelletsel Denk aan hersenletsel

• • •

Druk op de wond Dekverband Evt naar huisarts

Gezichtsletsel


Gezichtsletsel •


Gezicht loopt van voorhoofd tot en met onderkaak, van oor tot oor

Gezichtsletsel


•


•

Kans op letsel van de ogen en oogkassen

Gezichtsletsel


•


• •

Kans op letsel van de ogen en oogkassen Neusletsels (bloedneus > hersenletsel?)

Gezichtsletsel


•


• • •

Kans op letsel van de ogen en oogkassen Neusletsels (bloedneus > hersenletsel?) Kaakletsel

• •

Bovenkaak: vaak ernstig schedelletsel Onderkaak: bedreigde luchtweg

Gezichtsletsel


•


• • •

Kans op letsel van de ogen en oogkassen Neusletsels (bloedneus > hersenletsel?) Kaakletsel

• •

Bovenkaak: vaak ernstig schedelletsel Onderkaak: bedreigde luchtweg

Bij verdenking wervelletsel


•

Immobilisatie van hoofd en nek

• •

Handgreep van Zäch

•

Ambulance: nekspalk

Manuele fixatie

Bij verdenking wervelletsel


•

Immobilisatie van hoofd en nek

• •

Handgreep van Zäch

•

Ambulance: nekspalk

Manuele fixatie

Verschijnselen


Verschijnselen •


Airway and C-Spine

• •

Bedreigde luchtweg door bewusteloosheid/gezichtsletsel Mogelijk nekwervelletsel door ongeval

Verschijnselen • •


Airway and C-Spine

• •


Breathing

• •

Ademhalingsstoornissen door beschadiging hersenstam Cheyne Stokes, afwijkend patroon, ademstilstand

Verschijnselen • • •


Airway and C-Spine

• •


Breathing

• •

Ademhalingsstoornissen door beschadiging hersenstam Cheyne Stokes, afwijkend patroon, ademstilstand

Circulation

• •

Hartritmestoornissen Circulatiestilstand

Verschijnselen


Verschijnselen •

Disability

• • • • • • • •


Bewustzijnsstoornissen Geheugenverlies / Amnesie

•

Zelfde vraag herhalen, niet weten wat er is gebeurd

Hoofdpijn Misselijkheid en braken Pupilverschil Uitval van gevoel of beweging Bloed of helder vocht uit neus of oren Epileptische aanval

Verschijnselen •


Exposure

•

Onderkoeling

Letsels


• • • • •

Epiduraal hematoom

•

In de praktijk is het onderscheid niet te maken!

Schedelbasisbreuk Subduraal hematoom Hersenschudding Hersenkneuzing

Epiduraal hematoom


Epiduraal hematoom •


Ernstig hersenletsel, levensbedreigend

Epiduraal hematoom • •


Ernstig hersenletsel, levensbedreigend Slagaderlijke bloeding door verscheuren bloedvat

Epiduraal hematoom • • •


Ernstig hersenletsel, levensbedreigend Slagaderlijke bloeding door verscheuren bloedvat Soms ook tekenen van schedelbasisbreuk

Epiduraal hematoom • • •


Ernstig hersenletsel, levensbedreigend Slagaderlijke bloeding door verscheuren bloedvat Soms ook tekenen van schedelbasisbreuk

Epiduraal hematoom


• • •

Ernstig hersenletsel, levensbedreigend

•

Verschijnselen:

Slagaderlijke bloeding door verscheuren bloedvat Soms ook tekenen van schedelbasisbreuk

• • • •

Bewusteloosheid Even helder (lucide interval), dan weer bewusteloos Uitvalsverschijnselen Pupilverschil

Epiduraal hematoom Schedel Epidurale bloeding Hersenvlies (dura) Hersenen Schedelbasis Ruggenmerg


Schedelbasisbreuk


Schedelbasisbreuk


•

Ernstig hoofd-hersenletsel, vaak ook letsel van de hersenen

•

Verschijnselen:

• • • •

Bloed of hersenvocht uit neus of oren Battle-sign of brilhematoom Verwondingen aan gezicht en hoofd Soms ernstige vervorming van de schedel

Battle-sign / Brilhematoom


•

Bloeduitstorting achter het oor of rondom de ogen

• •

Ontstaan vaak pas na enige uren Soms al direct aanwezig

Subduraal hematoom


Subduraal hematoom •


Kan al optreden bij klein ongeval, zoals stoten van het hoofd aan keukenkastje

Subduraal hematoom


•


•

Met name bij ouderen die bloedverdunners gebruiken

Subduraal hematoom


•


•


•

Vaker sluimerend beloop, in de loop van dagen achteruitgang

Subduraal hematoom


•


•


•

Vaker sluimerend beloop, in de loop van dagen achteruitgang

•

Lijkt soms op dementie

Anatomie Huid en bindweefsel Schedel Harde hersenvlies (dura) Spinnewebvlies Zachte hersenvlies Hersenschors Witte stof vrijdag 18 oktober 13

Hersenschudding


Hersenschudding •


Kortdurende bewusteloosheid

Hersenschudding • •


Kortdurende bewusteloosheid Geheugenverlies

Hersenschudding • • •


Kortdurende bewusteloosheid Geheugenverlies Hoofdpijn, misselijkheid, braken

Hersenschudding • • •


Kortdurende bewusteloosheid Geheugenverlies Hoofdpijn, misselijkheid, braken

Hersenschudding


• • •


•

Altijd controle door huisarts!

Geheugenverlies Hoofdpijn, misselijkheid, braken

Hersenschudding


• • •


•



Hersenschudding


• • •


•


•

Soms langdurig klachten


Hersenschudding


• • •


•


•

Soms langdurig klachten


•

Concentratie- en leer stoornissen

Hersenkneuzing


Hersenkneuzing


• •

Ernstig hersenletsel

•

Bewusteloosheid

•

Coup-countrecoup door beweging hersenen in schedel

Ernstige schade aan hersenweefsel

Hersenkneuzing


• •

Ernstig hersenletsel

•

Bewusteloosheid

•

Coup-countrecoup door beweging hersenen in schedel

Ernstige schade aan hersenweefsel

Eerste Hulp


Eerste Hulp •


Controle A-B-C-D-E

Eerste Hulp • •


Controle A-B-C-D-E Denk altijd aan mogelijk nekwervelletsel!

Eerste Hulp • • •


Controle A-B-C-D-E Denk altijd aan mogelijk nekwervelletsel! Laagdrempelig professionele hulp

Eerste Hulp • • •


Controle A-B-C-D-E Denk altijd aan mogelijk nekwervelletsel! Laagdrempelig professionele hulp

Eerste Hulp


• • •

Controle A-B-C-D-E

•

Alarmsymptomen

Denk altijd aan mogelijk nekwervelletsel! Laagdrempelig professionele hulp

• • • • •

Bewustzijnsstoornissen, onrust, agitatie, apathie Uitval, pupilverschil, epileptische aanval Bloed of vocht uit neus of oren Hoofdpijn, misselijkheid en braken Geheugenverlies

Vragen?


GEVORDERDE EERSTE HULP Het nieuwe verdiepingsboek voor gevorderde EHBO’ers en BHV’ers

Pim de Ruijter vrijdag 18 oktober 13


Gevorderde Eerste Hulp


Gevorderde Eerste Hulp •


Een geheel nieuwe uitgave voor gediplomeerde eerstehulpverleners en bedrijfshulpverleners



•


•

Zeer bruikbaar voor herhalings- en verdiepingslessen bij verenigingen en bedrijven



•


•


•

Actuele informatie die verder gaat dan alleen passantenhulpverlening



•


•


•


•

Maakt gebruik van de ABCDE-methodiek als basis



•


•


•


In samenwerking met: vrijdag 18 oktober 13



•


•


•


In samenwerking met: vrijdag 18 oktober 13

Auteur en redactie


Auteur en redactie •


Auteur: Pim de Ruijter

Auteur en redactie • •


Auteur: Pim de Ruijter Redactieraad:

• • • • • •

Jan Biert, traumachirurg en MMT-arts, Nijmegen Marion van den Hurk, instructeur eerste hulp, Maarn Boi Jongejan, arts, directeur Het Oranje Kruis, Den Haag Hans van der Pols, ambulanceverpleegkundige, Het Oranje Kruis, Den Haag Paul Wouters, ambulanceverpleegkundige, Nijmegen Kim Zaszlos, SEH-arts, St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg

Onderwerpen


Onderwerpen •


Achtergrond van het eerstehulpverlenen

•

Plaats in de hulpverlening en professioneel gedrag

Onderwerpen • •



•


ABCDE-methodiek

•

Achtergrondinformatie en uitvoering

Onderwerpen • • •



•


ABCDE-methodiek

•


Onwel(wordingen) en andere klachten

•

Stoornissen in A,B,C,D en E

Onderwerpen • • • •



•


ABCDE-methodiek

•


Onwel(wordingen) en andere klachten

•

Stoornissen in A,B,C,D en E

Ongevallen en trauma

• •

Ongevalsmechanisme en hoogenergetisch trauma Diverse ongevallen en letsels

Onderwerpen


Onderwerpen •


Evenementenhulpverlening

• • • •

Organisatie van hulpverlening op een evenement Inzet op een evenement Eerste hulp bij verschillende evenementen Omgaan met alcohol- en drugsgebruik

Onderwerpen •



• • • •


Onderwerpen •



• • • •


Onderwerpen •



• • • •


Onderwerpen •



• • • •


Onderwerpen •



• • • •


Onderwerpen


Onderwerpen •


Vaardigheden en handelingen

•

Trauma kinlift, Trauma jawthrust, mondinspectie

• • • • •

Handgreep van Zäch, Manuele fixatie Log-roll, helmafname Afplakken borstwond Brancardvervoer Spalken van botbreuken

Onderwerpen •



•


• • • • •


Onderwerpen •



•


• • • • •


Onderwerpen •



•


• • • • •


Onderwerpen •



•


• • • • •


Onderwerpen •



•


• • • • •


Binnenkort


•

Vanaf half oktober verkrijgbaar via de boekhandel, bol.com en eduplaza.nl

•

Prijs: 19,95 euro

•

Uitgeverij: EduPlaza

• •

ISBN 978-94-91838-01-9 Artikelnummer EP85230026

Vragen?


Eerste Hulp Wiki


•

Meer informatie over Eerste Hulp?

• •

www.eerstehulpwiki.nl @EersteHulpWiki

GEVORDERDE. EERSTE HULP. ABCDE-methodiek. Pim de Ruijter. vrijdag 18 oktober 13

Recommend Documents