1 Geschiedenis: 30 maart 2010 coalitieakkoord gesloten onder verbindend aan de slag. 2 januari 2013 coalitie ten einde 1008 dagen na start. -
Democratie functioneert op basis van meerderheden. Vormen van coalitie ontstaat ook een oppositie. Verschillende rollen in politieke bestel. Coalitie kiest voor een college om te uitvoering te leiden. College moet met de medewerkers of anderen de uitvoering realiseren. College wordt gesteund door de coalitie moet ook kunnen rekenen op coalitie tenzij… Oppositie heeft niet gekozen voor een college, steun voor voorstellen, solidariteit op basis van argumenten, is altijd welkom. Coalitie draagt ook verantwoordelijkheid dat college zijn werk kan doen. Een oppositiepartij draagt die verantwoordelijkheid niet.
Zo kijken wij aan tegen de verhoudingen tussen gemeenteraad, coalitie, oppositie en het college. Dit is tijdens de coalitiebesprekingen als vanzelfsprekend aangenomen. Coalitie ontstaan CDA RO PvdA: - Hebben meerderheid in de raad en hebben de verantwoordelijkheid opgepakt om de gemeente te besturen en daarvoor ook een college voor te dragen. -
CDA RO en PvdA hebben zich in een coalitieakkoord aan elkaar verbonden op een aantal terreinen: Leefbaarheid, financieel beleid, sociaal beleid, economie en werkgelegenheid, buitengebied, regionale samenwerking en bestuur.
-
Geen uitgebreid dichtgetimmerd coalitieakkoord met tal van onderwerpen tot achter de komma dichtgetimmerd maar een aantal zaken op hoofdlijnen.
Over een aantal onderwerpen zijn bewust in het coalitieakkoord opgenomen:
een krachtig en gezaghebbend bestuur, het voorkomen van juridische scherpslijperij, het oplossingsgericht en klantgericht werken en een zowel efficiënte als effectieve regionale samenwerking.
College moet dan ook op coalitie kunnen rekenen. Coalitiepartijen hebben hierin naar elkaar en naar het college ook een verantwoordelijkheid. Coalitie is een samenwerkingsverband en geen cafetariamodel, waar je kiest wat je op dat moment lekker vindt. De coalitietijd: Uiteraard zijn in de afgelopen jaren besluiten in goede harmonie genomen en onderlinge afstemming genomen. Het is goed om dit ook te noemen maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn.
2 Het totaal aantal zaken waarbij coalitie niet op een lijn zat van laatste twee jaren is een behoorlijke lijst. Verschillen zitten ook soms op onderdelen van besluiten. Niet allemaal van doorslaggevend betekenis maar het zegt wel iets. Er zaten ook een aantal verzoeken om handhaving of net niet handhaving bij die op basis van een individueel belang door Ronduit Open in de raad werden geagendeerd. Jori: handhaven, straalbedrijf Bruijnen: handhaven en Ruiter Barel: niet handhaven. Individuele belangenbehartiging in de raad ondermijnt het gezag van de gemeente als handhavende instantie. Vervolgens komen ook een aantal onderwerpen aan de orde die in het coalitieakkoord zijn vastgelegd. Ook voor het CDA belangrijk. Coalitie heeft hier ook een verantwoordelijkheid in de richting van het college. Regionale samenwerking / N280 N280 door Leudal ingebracht in de Regionale samenwerking. Voor Leudal belangrijk. Leudal ligt midden in het gebeid van de Regionale samenwerking Komt de principiële vraag over financieren van de N280. Als de N280 wil en belangrijk vindt wil je dan ook financieel bijdragen. Door RO en PvdA ingebracht: geen cent van Leudal naar de N280. Hoe kun je met een dergelijk standpunt ook nog een serieuze reactie van anderen verwachten in de Regionale samenwerking. Ronduit open en PvdA lopen hier dus weg voor hun verantwoordelijkheid zowel ten aanzien van het college als richting het CDA zoals vastgelegd in het coalitieakkoord. OML. Het gaat dan over de ontwikkeling van industrieterreinen, echt iets wat op schaal van Midden- Limburg moet gebeuren. Gemeenten worden anders onderling uitgespeeld. De coalitie zit niet op een lijn. Ronduit Open wil niet deelnemen aan de OML. Ronduit Open loopt dus weg voor zijn verantwoordelijkheid richting College en ook voor zijn verantwoordelijkheid richting PvdA en CDA zoals vastgelegd in het coalitieakkoord. Het college kan dus niet rekenen op steun van de eigen coalitiepartijen. Een coalitiepartij kiest gewoon even voor oppositierol en wil dus geen verantwoordelijkheid dragen voor het besturen van de gemeente op dat onderwerp. Met het gemak of je even een andere jas aantrekt. Opmerkingen hierover worden door andere coalitiepartijen afgedaan als het uiteindelijke resultaat toch nog in lijn met coalitieakkoord is. Eigenlijk waar klaag je over; je hebt toch je zin gekregen, al was met steun van de oppositie. Toevallige ad hoc meerderheid. In beide kwesties zowel OML als de N280 nemen partijen die in de coalitie zitten en ook een verantwoordelijkheid hebben naar het college plaats op de publieke tribune van de oppositie en geven niet thuis als een beroep op hun verantwoordelijkheid wordt gedaan. Door deze gebeurtenissen werd het voor de CDA-fractie wel steeds moeilijker om je verantwoordelijkheid naar het college en de coalitiepartijen waar te maken. Voor ons als fractie komt de vraag op, op wie je echt kunt rekenen.
3 Voor het college speelt ook iets anders. Hoe wil je vragen om steun van andere gemeenten als je niet weet of je als college door je eigen raad wel gesteund wordt. Geen krachtig bestuur. Ruiter - Barel. Evaluatiecommissie is ingesteld na een unaniem verzoek van de raad om die dag te evalueren en aanbevelingen te doen. In augustus heeft de CDA-fractie tussentijds een suggestie gedaan om uitkopen te verkennen. Reacties waren heel divers. Een kwestie waarin de burgemeester keihard aan het werk is, bijna dagelijks. Hij geeft uitvoering aan een handhavingtraject: een collegetaak. Hij draagt ook verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. De veiligheid voor alle partijen; ook voor Ruiter Barel. De burgemeester doet ook als lid van het college een voorstel. Dit komt overeen met het voorstel uit de tussenrapportage. Drie onderwerpen: helder uiteengezet. 1. de dag van de actie, 21 juni wordt onder de loep genomen en er volgen aanbevelingen. 2 vraagtekens bij de verschillende rollen van dhr Wagemans als lid van de ge meenteraad, adviseur van familie Ruiter - Barel en individuele belangenbe hartiger die naar eigen zeggen honderden uren in de kwestie heeft geïnves teerd. 3 oplossen van deze kwestie kan alleen door partijen te scheiden. Welke drie partijen: Gemeente, bewoners woonwagenkamp en Ruiter Barel. Alleen Ruiter Barel uitkopen is uitvoerbaar. Bij dit alles geldt bovendien dat publiciteit oplossen alleen moeilijker en ingewikkeld maakt. Vandaar een besloten vergadering met geheimhouding en uitvoering zonder dat alles in de media uitgebreid aan de orde komt. Ook in deze kwestie wordt er een topprestatie van de burgemeester verwacht in de uitvoering van een collegetaak. Burgemeester vraagt steun voor zijn voorstel en verkennen of uitkopen een optie kan zijn. Op zo'n moment komt het aan op daadkrachtig bestuur van een gemeente en een bestuur met visie. De burgemeester mag, nee, moet ook op steun kunnen rekenen, zeker van de coalitie. Ik heb het dan ook over verantwoordelijkheid dragen zeker als coalitie. We doen ten slotte niet aan punniken of kantklossen. Wederom de oppositie heeft een andere verantwoordelijkheid. Als dit voorstel verzoek van tafel wordt geveegd onder het mom van openbaarheid en twee dagen later een optreden voor de camera van L1 en SBS6 en dan gaat het dus om de publieke aandacht, de media en niet op het oplossen van dit conflict. Ik vind dit weglopen voor verantwoordelijkheid die je als coalitiepartij hebt richting het college of collegeleden die je zelf hebt voorgedragen. Ik heb dan last van plaatsvervangende schaamte.
4 Dit is niet oplossingsgericht en het torpederen van een burgemeester die verantwoordelijkheid draagt, moed en daadkracht toont. Door Ronduit Open wordt nota bene vaker gezegd dat zij aanspreekbaar is op alle zaken die de gemeente aangaan. Mocht er in de tussentijd iets gebeuren dan voorzie ik van Ronduit Open de vraag of de burgemeester de veiligheid van de mensen wel voldoende heeft gewaarborgd. Wat gebeurt er op het moment in zo’n vergadering: - Burgemeester doet het voorstel. - dhr Wagemans voegt een extra onderwerp aan de discussie toe. In dit voorbeeld is het de openbaarheid. - Dit wordt met veel woorden en omhalen gebracht en met deze voorwaarden als eis gaat Ronduit Open op de tribune zitten, gedraagt zich als oppositiepartij en onttrekt zich aan de verantwoordelijkheid die zij als coalitiepartij heeft in de richting van het college of zoals nu de burgemeester. Vervolgens de organisatieontwikkeling. November 2011 veel kritiek op organisatie vanuit Ronduit Opel met name aansturing, algemene termen zonder concreet te worden of verbeteringen aan te reiken. Uitleg en concretisering gevraagd in raad, commissie of presidium, openbaar of besloten: er komt niets. In de begroting 2013/meerjarenraming staat ook nog een bezuiniging op het personeel die eerste vraagt om een investering. Dit voorstel heeft met die bezuiniging te maken. Tussentijds blijft er altijd kritiek op de organisatie. Op basis van opdracht van de gemeenteraad gaat organisatie aan de slag. Zonder inhuren van dure organisatiebureaus. Verbetertraject door eigen organisatie gericht op klantvriendelijkheid integraal werken: allemaal zaken die de raad wil. Maar die ook nodig zijn om de bezuiniging in de begroting/meer jarenraming, goedgekeurd door de coalitie, te realiseren. Het college komt met een voorstel gesteund door het management en gedragen door de medewerkers. De organisatie staat klaar om aan de uitvoering te beginnen. De organisatie heeft driekwart jaar aan het voorstel gewerkt. Ook opknippen in concrete delen, het maandelijks betrekken van de raad maakt deel uit van het voorstel. RO komt met een eigen voorstel dat besluit om een aantal uitgangspunten vast te stellen. Het voorstel bevat alleen uitgangspunten en geen oplossingen of wijziging van de organisatie of wijziging van het collegevoorstel. Voorstel wordt in de raadsvergadering besproken. Wordt door burgemeester helder gemaakt: of niet uitvoerbaar of niet goed in te passen in voorstel college. Duidelijke handreiking van burgemeester gesteund door andere collegeleden. Coalitiepartij Ronduit Open komt vervolgens met een nieuw voorstel om op korte termijn te gaan overleggen met raad en college. Dit krijgt een meerderheid door steun van een oppositiepartij. Gewoon vooruitschuiven en geen verantwoordelijkheid dragen.
5 Bijzonder deprimerend voor College, directeuren en teammanagers. Als je niet op een lijn zit, werk er dan aan om wel op een lijn te komen, en kom met amendementen zodat het college wel door kan. Faalkosten noemen ze dat in de bouw. Een slag in het gezicht van het college. College staat in zijn hemd niet binnen maar buiten met dit weer en dan wordt je ziek.
Coalitiepartijen hebben verantwoordelijkheid voor kunnen functioneren van het college. Coalitiepartijen hebben de begroting goedgekeurd met een bezuinigingsopdracht waaraan het college aan moet werken. Dit voorstel van het college als Ronduit Open zo amenderen, ik heb er geen woorden meer voor. Wat gebeurt er op het moment in zo’n vergadering: - Burgemeester doet het voorstel. - dhr Wagemans voegt een extra onderwerp aan de discussie toe. - In dit voorbeeld zijn het een aantal uitgangspunten geen alternatiefvoorstel. Dit wordt met veel woorden en omhalen gebracht en met deze voorwaarden als eis gaat Ronduit Open op de tribune zitten, gedraagt zich als oppositiepartij en onttrekt zich aan de verantwoordelijkheid die zij als coalitiepartij heeft in de richting van het college. - De burgemeester fileert de uitgangspunten als inpasbaar in het voorstel of niet reëel en zet Ronduit Open weer in de vergadering met een oproep om verantwoordelijkheid te dragen als coalitiepartij. - Ronduit Open doet opnieuw een voorstel nu voor uitstel voor nader overleg als vraag en gaat met dat voorstel weer op de tribune zitten en gedraagt zich als oppositiepartij en onttrekt zich aan de verantwoordelijkheid die zij als coalitiepartij heeft in de richting van het college maar ook naar zichzelf, het is immers een onderdeel van de bezuinigingen in de begroting. Het coalitieakkoord van Ronduit Open, PvdA en CDA onder de vlag Verbindend aan de Slag staat voor: - een krachtig en gezaghebbend bestuur, - het voorkomen van juridische scherpslijperij, - het oplossingsgericht en klantgericht werken en - een zowel efficiënte als effectieve regionale samenwerking. Naar aanleiding van de laatste raadsvergadering van 18 december heeft de fractie aantal keren heel intensief overleg gevoerd. Ook met de vraag of coalitieoverleg hierover zin heeft. Kijken naar eerder coalitieoverleg hebben wij geen gevoel dat verbetering haalbaar is. Ronduit Open blijft oppositie voeren in de coalitie. Dit is Ronduit Open. De CDA-fractie kan en wil daar, als partij in de coalitie geen verantwoordelijkheid meer voor dragen. De CDA-fractie is zo zorgvuldig mogelijk geweest naar onze wethouders, waarnemend burgemeester en andere partijen in en buiten de raad. Dit waren geen gemakkelijke gesprekken; dit kan ik u verzekeren. Wij hebben bewust gekozen voor een tijdstip voor nieuwjaarsreceptie. Geen toneelspel.
6 Wethouders: Wij hebben vragen gekregen over positie van wethouders. CDA uitgangspunt is dat een coalitie een meerderheid heeft in de raad. Die coalitie draagt vervolgens een college voor en dit kan aan de slag. Het werk van de collegeleden staat nu ook niet ter discussie. Reactie op voorstel van Ronduit Open en PvdA dat zij de coalitie willen voortzetten en dat de wethouders door kunnen blijven gaan. In het verlengde van wat ik gezien heb. Bij het eerste moeilijke voorstel vanuit het college zitten deze beide "coalitiepartijen" als eerste op de publieke tribune en gedragen zich als oppositiepartijen, afwachtend wie het college gaat steunen. Als een meerderheid van de raad instemt met die minderheidscoalitie zullen wij de wethouders heel dringend adviseren vanavond nog hun werkzaamheden neerleggen. Onze wethouders zijn geen schietschijven. Hoe ziet het CDA de vervolgstappen. Leudal heeft een goed en krachtig bestuur nodig. CDA heeft zich steeds constructief en bouwend opgesteld, dat is geen eigen dunk maar wordt ook op meerdere plaatsen/organisatie en burgers ervaren. Onze voorkeur gaat uit op een loyale en werkbare meerderheidscoalitie, die zich richt op een relatief korte periode, maar wel voor Leudal belangrijke zaken moet afwerken. Dat is nodig, zeker nu er meerdere zaken vanuit Den Haag naar de gemeenten worden doorgeschoven. O ja, ook nog met minder geld. Er is meer dan genoemd werk aan de winkel. Onze constructieve en bouwende ambitie willen wij zeker inzetten om van Leudal alsnog een bestuurbare en vooruitwerkende gemeente te maken. Wij spreken niet van een crisis maar van een omslag naar een goed functionerende gemeenteraad waar burgers vertrouwen kunnen hebben.
