Zondag 10 januari 2016
Voorganger: ds. Carolien Cornelissen Lector: zr. Sandra van Slooten Organist: dhr. Arie Griffioen Dienstdoende kosters: zr. Janny en br. Koos Tigchelaar
Vanaf 9:45 uur is er gelegenheid tot stilte en inkeer ter voorbereiding op de dienst.
Geroepen om te beginnen Orgelspel – gevolgd door een moment van stilte ++++++++++++++++++
SAMENROEPEN Welkom Aansteken van de kaarsen Zingen: Lied 975: 1, 2 Jezus roept hier mensen samen (staande) Bemoediging Zingen: Lied 975:3 Jezus roept hier mensen samen (hierna gaan de kinderen naar de kinderdienst en gaat de gemeente zitten)
Stilte en gebed Zingen: Lied 858 Vernieuw in ons, o God
HOREN Inleiding op de lezingen Eerste bijbellezing: Jesaja 42:1-7 Zingen: Lied 362 Hij die gesproken heeft een woord dat gáát Tweede bijbellezing: Lucas 3:15-18, 21-22 Zingen: Lied 834 Vernieuw gij mij, o eeuwig licht
Overweging Stilte Orgelspel
DELEN Gebeden (voorbeden / stil gebed / Onze Vader - tekst voorin het Liedboek) Open ruimte (o.m. eventuele mededelingen en inbreng van de kinderen). Zingen: Wie voor Gods weg gekozen heeft (staande) Zingenderwijs 158; tekst: Alfred Bronswijk; melodie LB 642
Die leeft vanuit een nieuw verbond en trekt door de Jordaan, gedoopt in licht en morgenstond, gegrond in nieuw bestaan. Gegrond in nieuwe zekerheid, mag, wie Gods teken draagt, Uitzending en zegenbede
Gezongen Amen
belofte zijn en steeds bereid te gaan waar God hem vraagt. Geloven is een wandeling naar het beloofde land aangaan in hart en handeling, is leven aan Gods hand.
Mededelingen Collecten: de eerste collecte is voor Vrijplaatsenfonds AKC. Het fonds biedt kinderen de kans om naar een Doopsgezind vakantiekamp te gaan. De tweede collecte is voor het werk in de Doopsgezinde Gemeente Utrecht. Na de dienst is er koffie en thee in de gemeentezaal. Iedereen is van harte welkom. Op de tafel in de hal liggen twee brieven voor Amnesty International ter ondertekening. Op zondag 24 januari is er vanaf 12.30 uur de Buurkerkenlunch in de Lutherse Kerk. Ook daarvoor ligt een intekenlijst op de tafel in de hal. Ook ligt er een inschrijfformulier voor het Doopsgezind jaarboekje op tafel. Wilt u daarop aangeven of u zo’n boekje wilt bestellen?
Agenda: Volgende dienst: zondag 17 januari 2016, voorganger: ds. Ineke Reinhold. Op dinsdag 12 januari om 18.00 uur komt de Commissie Maatschappelijke Zorg bij elkaar. Ook op dinsdag 12 januari om 19.30 vergadert de Kerkenraad. Op woensdag 13 januari is er om 20.00 uur Taizé aan de Gracht. Op donderdag 14 januari om 19.30 uur komt Ubi Caritas bij elkaar.
Mededelingen Collecten: de eerste collecte is voor Vrijplaatsenfonds AKC. Het fonds biedt kinderen de kans om naar een Doopsgezind vakantiekamp te gaan. De tweede collecte is voor het werk in de Doopsgezinde Gemeente Utrecht. Na de dienst is er koffie en thee in de gemeentezaal. Iedereen is van harte welkom. Op de tafel in de hal liggen twee brieven voor Amnesty International ter ondertekening. Op zondag 24 januari is er vanaf 12.30 uur de Buurkerkenlunch in de Lutherse Kerk. Ook daarvoor ligt een intekenlijst op de tafel in de hal. Ook ligt er een inschrijfformulier voor het Doopsgezind jaarboekje op tafel. Wilt u daarop aangeven of u zo’n boekje wilt bestellen?
Agenda: Volgende dienst: zondag 17 januari 2016, voorganger: ds. Ineke Reinhold. Op dinsdag 12 januari om 18.00 uur komt de Commissie Maatschappelijke Zorg bij elkaar. Ook op dinsdag 12 januari om 19.30 vergadert de Kerkenraad. Op woensdag 13 januari is er om 20.00 uur Taizé aan de Gracht. Op donderdag 14 januari om 19.30 uur komt Ubi Caritas bij elkaar.
Utrecht 10-01-16 Jesaja 42:1-7; Lucas 3: 15-18, 21-22 Zusters en broeders, Nog maar net hebben we Kerst gevierd, het feest van Jezus’ geboorte; nu al staan we aan de oever van de Jordaan waar we Jezus als volwassen man aantreffen, in de rij om door Johannes gedoopt te worden. Laten we aansluiten en kijken wat er gebeurt. Mens na mens stapt naar voren. Vrouwen en mannen. Johannes duwt hen een voor een onder water. Het is alsof ze net als het volk Israël lang geleden door de Rietzee gaan; weg uit het oude slavenleven in ellendeland Egypte, op weg naar een nieuw bestaan als volk van God. Het is alsof ze net als dat volk Israël met Jozua door de Jordaan trekken, het Veelbelovende Land in, het land van melk en honing, en daar een nieuw leven beginnen. Hun oude ‘ik’ wordt afgewassen in het water van de rivier, dan rijzen ze op uit het water als een nieuw mens. Het is elke keer bijzonder om te zien, bij ieder mens die deze stap waagt. Steeds als er weer iemand boven komt, gaat er een rilling over je ruggegraat, een trilling door de lucht. De menigte zucht. Zou deze man misschien de messias zijn? De persoon die door God gezonden wordt om ons te leiden naar het nieuwe leven van gerechtigheid en vrede? Er zijn mensen die de vraag durven te stellen: “Johannes, ben jij het, de messias?” Maar Johannes buldert: “Ik de messias? Niets daarvan! Ik ben maar een kleine jongen. Ik sta hier wel met water te dopen, maar wat is water? Zijn jullie daar zó van onder de indruk? Nee, er komt iemand die veel groter is dan ik. Ik ben het niet eens waard om voor hem te knielen en zijn sandalen los te knopen. Naar hem moet je uitkijken. Ik doop met water, maar hij! Hij doopt met vuur en met Geest. Houd hem in de gaten! Want hij komt om het kaf van het koren te scheiden: het kwade zal hij vernietigen, het goede zal hij koesteren. Dus kom en volg al deze mensen door het water. Neem op de drempel van dit nieuwe jaar een goed voornemen: keer je om van je oude leven en kies voor een nieuwe start met God. Het is nooit te laat om opnieuw te beginnen!” Zijn woorden hebben effect. Meer mensen komen naar voren. Ze willen een nieuw begin maken in hun leven. Hun oude ego wegleggen en hun leven wijden aan de weg van God. Onder hen is Jezus, die timmermanszoon uit Nazaret. Hij sluit aan in de rij. Dan is hij aan de beurt. Hij gaat kopje onder, staat op. De ogen gesloten, de handen open, zijn mond prevelt een gebed. Weer die rilling, weer die zindering, en dan een oorverdovende stilte. Het is alsof de tijd stil staat, de hele geschiedenis samenbalt in dit ene moment. Alsof hemel en aarde één worden, de hemel open gaat en Gods Geest naar de aarde zweeft. Of is het een duif die naar beneden vliegt? Een stem spreekt: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde.’ Waar komt die stem vandaan? Waren het onze oren die het geluid opvingen, of waren het woorden die rechtstreeks in ons hart gelegd werden? We zien hem staan, Jezus, met de Geest in de gedaante van een duif boven zich en het water onder zich. Een geliefd kind van de Eeuwige, een mens geboren uit water en geest. Het is de tweede keer dat we getuige zijn van Jezus’ geboorte. Met Kerst vierden we de geboorte van Jezus als een mensenkind uit zijn moeder. Zo zijn wij allemaal geboren. De geboorte van een mensenkind is een wonder waar we het fijne nooit helemaal van zullen kunnen vatten. Opeens is daar een klein hulpeloos wezentje dat erom vraagt gekoesterd te worden. Zo zagen we Jezus, gewikkeld in doeken, liggend in een voederbak. Een hulpeloos kleintje. Vandaag zien we zijn tweede geboorte: uit water en geest. Het is de weg die iedere ziel op aarde moet gaan. Ook de wedergeboorte is een wonder waarvan we het fijne nooit helemaal zullen kunnen en vatten. Water en geest zelf zijn al niet te vatten, je kunt ze niet vasthouden, niet vangen in je hand. De Geest, de wind, waait waarheen zij wil. Water stroomt en is telkens anders.
Water en lucht zijn de bron van het leven, zonder kunnen we niet. Ze zijn beeld van God, zonder wie we ook niet kunnen. Net zomin als zonder de aarde, want ook uit de aarde zijn we geboren, we zijn lichaam én geest. Beide hebben we nodig om compleet mens te zijn. Zo zijn we kinderen van Moeder Aarde en God de Vader. De geboorte uit water en geest kennen wij als de doop. Zo wordt het ook genoemd in het evangelie. Johannes de Doper doopt mensen met water ten teken van het nieuwe leven dat deze mensen willen gaan leiden. Een wedergeboorte kun je zeggen. Dat overkomt ook Jezus. Met zijn doop zien we het begin van zijn missie, zijn weg met God op aarde. Tegelijk zien we ook al het eind erin terug. Het ondergaan in het water is de dood, het weer bovenkomen is het beeld van de Opstanding. En die Opstanding is tegelijk weer een nieuw begin, een nieuwe geboorte. Het is mooi om dat allemaal te zien. En dan? Gaan we met een tevreden gevoel naar huis? Of durven ook wij aan te sluiten in de rij? De doop met water en geest is niet alleen voor Jezus. Het is voor alle mensen. Velen van ons hebben ooit die doop ondergaan: een schep water over je hoofd, de handoplegging; knielen en weer opstaan. Rituelen die de weg van Jezus verbeelden. Het oude leven afleggen. De wedergeboorte uit water en geest. Moment waarop je nieuwe weg gaat beginnen. Dood en opstanding. Het zit allemaal in dat bijzondere ritueel van de doop. Geraakt door de Geest krijg je kracht en moed om te doen waartoe je geroepen bent: te leven als geliefd kind van de Eeuwige en zo te helpen om zijn koninkrijk van gerechtigheid en vrede zichtbaar te maken op aarde. Zo lezen we het ook bij Jesaja: In gerechtigheid heb ik, de Heer, jou geroepen. … Ik neem je in dienst voor mijn verbond met de mensen, … om blinden de ogen te openen, om gevangenen te bevrijden uit de kerker, wie in het duister zitten uit de gevangenis. Wie is het die hier geroepen wordt? Wie is die bijzondere dienaar van God? Vaak als Jesaja het heeft over de dienaar van God, dan bedoelt hij het volk Israël als geheel. Alle Israëlieten samen moeten een licht voor de andere volkeren zijn, laten zien hoe je in vrede en gerechtigheid op aarde kunt leven. In die zin kan deze oproep ook aan ons gesteld zijn. Wij zijn geen Israëlieten, maar als christenen voelen ook wij ons verbonden met de droom van God, een wereld van vrede en gerechtigheid. Zo mogen ook wij ons geroepen voelen, al passen wij niet precies op het profiel dat Jesaja van deze bijzondere dienaar van God schetst. In navolging van de eerste christenen, beschouwen wij meestal Jezus Christus als de dienaar die Jesaja op het oog heeft. De eerste christenen lazen hoe Jesaja de dienaar van God had omschreven en hadden de vaste overtuiging dat het niet anders kon dan dat hier Jezus van Nazaret bedoeld was. Het plaatje past precies op hem. Jezus is niet zomaar een mens die goed doet zoals zovelen, maar iemand die in Gods naam op aarde is gekomen om Gods recht en gerechtigheid te brengen. Hij is beeld en gelijkenis van God, zoals God de mens bedoelde bij de schepping. Zo is Jezus op aarde gekomen om Gods gerechtigheid te vervullen. Hij doet dat als een waar kind van zijn Vader. Met het gezicht van zachtheid, barmhartigheid en vergeving. Hij is de stille stem, die niet schreeuwt om het eigen gelijk te krijgen. Hij heeft oog voor wie geen andere helper hebben: vluchteling en vreemdeling. Het is een gezicht dat wij nu juist nodig hebben in onze maatschappij, waar zovelen op de vlucht zijn voor oorlog en armoede. Mogen zij het gezicht van Christus ontmoeten op hun weg.
Maar Jezus is ook vol vuur, vervuld van de ijver en de woede van God tegen het kwaad en het onrecht in de wereld. Als kaf en koren zal hij het kwade van het goede scheiden. Het kaf wordt verbrand, dat is enerzijds vernietigen, anderzijds reinigen. Want als het kwaad wordt opgeruimd, komt er ruimte voor het goede. Het is als in een moestuin. Als je een moestuin goed wilt onderhouden, ik spreek uit ervaring, moet je twee dingen doen: het onkruid wieden en de groenteplantjes koesteren. Het eerste vond ik altijd het vervelendste, maar het moet gebeuren. Als je niets doet aan het onkruid, krijgen je bonenplantjes geen kans. Maar je moet de bonenplantjes ook verzorgen, water geven op de juiste tijd, verspenen, opbinden, … Zo worden wij gevraagd als tuinlieden van de aarde, in navolging van Jezus Christus, in wie we God zelf aan het werk zien. Barmhartig en vergevend. Ruimte gevend aan mensen om opnieuw te beginnen, steeds weer. We worden allemaal uitgedaagd om in onze eigen omgeving te doen wat we kunnen. Helpende handen te zijn voor wie ons nodig heeft. Treurenden te troosten. Mensen die het niet meer zien zitten, op te beuren, een uitzicht geven. Zo kunnen we bijdragen aan vrede en gerechtigheid in onze wereld. Dat is wat het verhaal van Jezus’ wedergeboorte uit water en geest ons vertelt. Wij mensen bestaan niet slechts uit een lichaam waarin een eigen dikke ik huist. Wij zijn meer dan dat. Wij zijn geliefde kinderen van God, geboren uit water en geest. Nieuwe mensen, geboren en geroepen om een nieuwe wereld mogelijk te maken: Gods wereld. Amen
