"gericht op groei en ontplooiing"
Doelstellingen: Elke jongere is uniek en heeft zijn eigen competenties, interesses, mogelijkheden en beperkingen. Doelstelling van het Competentieleren is om, vertrekkende van de kwaliteiten van onze jongeren, een persoonlijk traject uit te stippelen. Door middel van dit traject willen we de jongere stimuleren om op zoek te gaan naar zijn eigen capaciteiten, zichzelf te ontdekken. Gedurende het proces van opgroeien, tussen 13 en 21 jaar, willen we de jongere ondersteunen in het leren maken van zijn eigen keuzes. In deze onderwijsvorm hechten we niet alleen belang aan het opdoen van inzichten en kennis. Leren is voor onze school veel meer dan louter kennis verwerven! Jongeren moeten kunnen ervaren waar hun kwaliteiten en hun valkuilen liggen. Alleen wanneer ze dit zelf ondervinden, wanneer we ze onderdompelen in een bad van ervaringen, kunnen ze een realistisch positief zelfbeeld opbouwen. We coachen onze jongeren doorheen dit traject opdat zij een beter beeld krijgen van zichzelf en de toekomst. Toekomstgericht zien we deze jongeren, op vlak van wonen, terecht komen binnen verschillende woonvormen zoals thuis wonen, eventueel zelfstandig wonen mits ADLassistentie of binnen een systeem van begeleid wonen, een nursingtehuis. Voor een dagbesteding kunnen zij later doorstromen naar verschillende richtingen. Er zijn jongeren die gaan werken in een dagcentrum of werkatelier. Er zijn jongeren die hun weg vinden richting BEWEL of een activiteitencentrum zoals De Sluis of De Wroeter. Sommige jongeren komen terecht in een vorm van vrijwilligerswerk, bij een openbare dienst, bijvoorbeeld in een bibliotheek of bij de gemeente. Anderen zetten zich in voor een plaatselijke vereniging of organisatie. Verder weten we van de jongeren die op zichzelf gaan wonen, dat een groot deel van hun dagelijkse tijdsbesteding ook gaat naar de organisatie van hun huishouden.
De oriëntatie op vlak van vrije tijd is afhankelijk van de eigen interesses van de jongeren zelf en de stimulatie die zij krijgen van thuis uit. De invulling en participatie in de vrije tijd hangt ook samen met de mogelijkheden op vlak van motorische vaardigheden, mobiliteit, financiën,…
Aanbod: Het Competentieleren wordt gradueel opgesplitst in drie leeftijdsfasen, telkens met een eigen inhoud en doelstellingen:
fase 1: de algemeen vormende fase (13-15 jaar)
fase 2: de explorerende fase (16-18 jaar)
fase 3: de oriënterende fase (19-21 jaar)
"FASE 1" -algemeen vormende fase (13j.-15j.)De eerste fase, de algemeen vormende fase, richt zich tot jongeren van 13, 14 en 15 jaar. In deze driejarige fase willen we de jongeren de nodige bagage meegeven die zij nodig zullen hebben in het leven en in deze maatschappij. Binnen fase 1 wordt er een onderscheid gemaakt tussen een vast vakkenpakket, vakken volgens niveaugroepen en optievakken.
-Vast vakkenpakketVoor het vaste vakkenpakket worden de jongeren opgedeeld in groepen op basis van hun cognitieve vaardigheden (denkstijl, verwerkingssnelheid, intellectueel niveau, mate van voorkennis,…). Er wordt bij de samenstelling van de groepen gestreefd naar zoveel mogelijk homogeniteit per groep. In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de vakken uit het vast vakkenpakket per groepseenheid.
Vak Godsdienst
Inhoud Algemeen vormend Accent op de mens (SV) Accent op de wereld Accent op de natuur Leren leren +leefsleutels Leren leren + rechten van de minderjarige Leren leren + risicogedrag ADL, hygiëne Gezondheid Voedingsleer Algemeen vormend Algemeen vormend Specifieke training van technieken Algemeen vormend
WO*
Leefsleutels*
Persoonlijke redzaamheid* Actua MO PO LO
Uurverdeling 2 2
2
2 2 2 3 2
(* om de 3 jaar)
De groepen van leerlingen worden jaarlijks samengesteld, rekening houdend met de instroom van nieuwe leerlingen in die fase en de doorstroom naar een volgende fase. Wanneer de groepen samengesteld worden, zitten er dus altijd met leerlingen die reeds in deze groep zaten, en leerlingen die nieuw zijn in de groep.
-NiveauvakkenNaast het vast vakkenpakket, waar de jongeren binnen een vaste groep zitten, worden er ook niveauvakken ingericht. Voor deze niveauvakken worden de leerlingen opgedeeld in parallelgroepen naargelang voorkennis en reeds verworven vaardigheden voor een bepaald vak. Op deze manier kan er zo gedifferentieerd mogelijk les gegeven worden, op maat van elke leerling. Vak Nederlands Engels Wiskunde Computer
Uurverdeling 4 3 2 3
-Optievakken
(3u.)-
In fase 1 krijgt elke leerling de gelegenheid om - in samenspraak met het schoolteam en de ouders- een optievak te kiezen. Dit optievak is het begin van het individuele traject van de leerling .
1 NAMIDDAG (3 uren):
Voorbereidende Oefeningen (VO) Techniek Frans / Vreemde Culturen
"FASE 2" -explorerende fase (16j.-18j.)Wanneer leerlingen in fase 2 belanden, hebben ze in hun rugzak reeds een aantal vaardigheden en kwaliteiten zitten, naast een algemene schoolse basisvorming (op hun maat en niveau). In fase 2 willen we deze jongeren stimuleren om stilaan een beter zicht te krijgen op de eigen interesses en mogelijkheden. Exploratie staat in deze fase centraal. Ze moeten nog geen definitieve richting in hun leven kiezen, maar mogen nog proeven en uitproberen wat voor hen mogelijk is in hun specifieke situatie. Om hen zoveel mogelijk kansen te geven om te gaan ervaren en exploreren, is fase 2 opgedeeld in een vast vakkenpakket per groep, een onderdeel „Competentiegericht Leren‟ en een onderdeel bestaande uit optievakken.
-Vast vakkenpakketNet zoals in fase 1, worden de leerlingen opgedeeld in homogene groepen naargelang hun cognitieve vaardigheden. Binnen deze groep volgen zij een gezamenlijk vast vakkenpakket:
Vak
Inhoud Ik en de ander: relaties, vriendschap en seksualiteit. Handicapbeleving. 0mgang met de eigen beperking in relatie tot de ander. Thema‟s gericht op maatschappelijke integratie zoals woonvormen, geldzaken, openbare diensten, mobiliteit, media, de gemeente en België Basisvaardigheden (vervolg op fase 1) Actualiteit binnen- en buitenland, methodiek van Feuherstein (IVP), rechten en plichten van de minderjarigen en volwassenen,… In functie van voeding en koken
Godsdienst
PAV
Computer Maatschappelijke Redzaamheid & Actua Huishoudelijke Redzaamheid LO
Kennismaking met sporten buitenshuis Groeien in zelfexpressie
PO
Uurverdeling 2
7
2
2
4 3 2
-Competentiegericht leren ( 4u.)Tijdens dit vier uur durende onderdeel kunnen onze leerlingen volop gaan uitproberen en experimenteren welke activiteiten op arbeidsmatig vlak hen goed liggen. Werken is niet het doel, maar het middel om zichzelf beter te leren kennen. De rode draad doorheen deze module is het ontwikkelen van competenties. Jaar Eerste jaar fase 2
Inhoud Uitleg MELBA-competenties (theorie en duiding, voorbereiding op WerkPlekLeren-stages)
Tweede jaar fase 2
WerkPlekLeren-stages
Derde jaar fase 2
WerkPlekLeren-stages
Alvorens leerlingen in de praktijk hun competenties gaan uitbouwen, bieden we ze eerst een jaar wat “theorie” van het competentiegericht leren aan: de MELBA-competenties. In dit vak leren de leerlingen wat het betekent om stipt en zorgvuldig te zijn, wat teamwork nu eigenlijk inhoudt, wat er bedoeld wordt met zelfstandigheid en werkplanning,... Uiteraard betreft het hier geen theoretische uiteenzetting, maar komen de leerlingen er ervarings- en spelenderwijs achter wat dergelijke begrippen inhouden. Na hun onderdompeling in de MELBA-competenties, vanaf hun tweede jaar in fase 2, is de tijd rijp voor de leerlingen om te gaan “snuffelen”. Een WerkPlekLeren-stages is een miniarbeidsstage, waarbij de klemtoon niet ligt op het kunnen presteren maar op het ervaren en al doende leren. Mogelijke WerkPlekLeren-stages zijn: -groenonderhoud-wasplaats en cafetaria-hulp in de kleuterklas-hulp in het bejaardentehuis-administratief werk op het secretariaat-werkplaatsklas (VO)-logistiek (bedeling post, handdoeken,…)-manege-… ... ...-
Per schooljaar kunnen de leerlingen een stage kiezen voor de periode september tot januari en een stage voor de periode van februari tot juni. Met twee stages per schooljaar, kunnen de leerlingen in totaal dus 4 WerkPlekLeren-stages uitproberen!
-Optievakken (twee namiddagen)In fase 2 kunnen de leerlingen, ter voorbereiding op hun snuffelstages en later ook ter voorbereiding op fase 3, een keuze maken uit een gevarieerd aanbod van optievakken. NAMIDDAG 1 VO Kantooradministratie Project Vreemde Talen Engels (eerste niveau) Tuin / Serre Computer&Web-Atelier
NAMIDDAG 2 VO Was-Strijk-Onderhoud (WSO) Theoretisch Rijexamen* Omgangskunde* Literatuur Expressie
*Afwisselend, om het jaar.
"FASE 3" -oriënterende fase (19j-20j-21j.)Leerlingen van fase 3, hebben intussen al heel wat meer zicht gekregen op hun eigen mogelijkheden en beperkingen. Ze weten stilaan al meer in welke richting ze willen evolueren op vlak van werken of dagbesteding, ze weten welke woonvormen en ondersteuningsmogelijkheden er bestaan en welke mogelijkheden er zijn om hun vrije tijd in te vullen. Tijdens fase 3 worden deze oriëntatiemogelijkheden op vlak van wonen, werken en vrije tijd specifiek per leerling verder uitgewerkt. Fase 3 bestaat uit een vast vakkenpakket per groep, het optievak vrije tijd, een werkstage in functie van hun oriëntering, en een optiepakket.
-Vast vakkenpakketIdem aan fase 1 en 2, worden de leerlingen opgedeeld in homogene groepen naargelang hun cognitieve vaardigheden. Binnen deze groep volgen zij een gezamenlijk vast vakkenpakket: Vak Godsdienst
Inhoud Relaties en seksualiteit Thema‟s gericht op maatschappelijke integratie zoals verzekeringen, inkomsten en uitgaven, wonen (wat is mijn optie?), ondersteuningsmogelijkheden (wat zijn mijn opties?), gezondheid en sociale zekerheid, justitie. Alle huishoudelijke taken
PAV
Huishoudelijke Redzaamheid LO
Lichamelijke opvoeding
Uurverdeling 2
7
4 2
-Optievak "Vrije Tijd" ( 4u.)Tijdens dit optievak van 4 uren krijgen de leerlingen de gelegenheid om hun eigen interesses op vlak van vrije tijd verder uit te spitten. Ze kunnen kiezen uit drie mogelijkheden, waar gewerkt wordt aan de hand van groepswerken en/of projectwerk: Kunst: Creatief bezig zijn, tentoonstellingen en projecten 2. Woord: toneel, literatuur,… 3. Beeld: Multimedia 1.
-Onderdeel "Werken" ( 7u.)(werkstage i.f.v.oriëntering naar later toe) In fase 3 krijgen de leerlingen de gelegenheid om gedurende een schooljaar lang te kiezen voor een werkstage. De voorbereiding en oriëntatie naar deze werkstage toe, begint reeds tijdens fase 2. De werkstage wordt ingericht gedurende één lesdag van 7 uren. Deze werkstages hebben als doelstelling om onze leerlingen voor te bereiden op een dagbesteding in de toekomst. De leerlingen kunnen kiezen voor:
AT, (Arbeidstraining in werkplaatsklas) →i.f.v. oriëntatie Bewel.
Tijdens arbeidstraining wordt er verder gegaan op de basis die tijdens VO is gelegd, maar dan met meer nadruk op werkhouding, tempo, prestatie,... Leerlingen moeten dus reeds het vak VO gevolgd hebben, om in deze richting door te stromen.
VO
(stage in werkplaatsklas)
→ i.f.v. oriëntatie naar een activiteitencentrum of dagcentrum.
BuSO-Workshop
(schoolonderneming)
→ i.f.v. oriëntatie administratieve hulp in plaatselijke verenigingen, thuiswerk of werk in
dagcentrum. De leerling moet het vak Kantooradministratie en het vak Wiskunde/Handel gevolgd hebben in fase 2, om goed mee te kunnen volgen tijdens de "schoolonderneming" de BuSO Workshop. Tijdens De BuSO Workshop mogen de leerlingen hun organisatievermogen en inzicht ten volle aanwenden voor activiteiten zoals de jaarkalenders, de paaseieren, de organisatie van de BuSOfuif,…
Werk
op een
externe
stageplaats
→ i.f.v. mogelijk oriëntatie vrijwilligerswerk op een reguliere arbeidsplek.
Voorbeelden: stage op gemeentehuis, bejaardentehuis, bibliotheek,… We trachten om deze stage te laten overvloeien in effectief vrijwilligerswerk na de schoolloopbaan in het BuSO.
Winkelatelier →i.f.v. oriëntatie helpende hand bij plaatselijke verenigingen, of werk in dagcentrum.
-Optievakken (twee namid.)De optievakken worden, gezamenlijk voor leerlingen van fase 2 en 3, ingericht gedurende twee namiddagen (2 x 3 uren). De leerlingen kiezen per namiddag één vak. NAMIDDAG 1 VO Kantooradministratie Project Vreemde Talen Engels (eerste niveau) Tuin / Serre Computer&Web-atelier
NAMIDDAG 2 VO Was-Strijk-Onderhoud (WSO) Theoretisch rijexamen* Omgangskunde* Literatuur Expressie
*Afwisselend, om het jaar.
-Oriëntatiemogelijkheden & hun voorwaardenIn fase 3 worden de trajecten van de leerlingen zeer individueel. In volgend overzicht ziet u een overzicht van alle mogelijke oriëntaties, gekoppeld aan de voorwaarden om naar een bepaalde oriëntatie toe te kunnen werken:
WERKEN
"Optioneel pakket" fase 3 (2 namiddagen)
"Onderdeel Werken” fase 3 (lesdag van 7 uren)
Oriëntatie: BEWEL
2 x VO
AT
Diverse mogelijkheden: 2 x VO Oriëntatie: Dagcentrum / Activiteitencentrum
VO + tuin VO + WSO
WinkelAtelier VO
Engels + ….
BuSO Workshop Oriëntatie: Thuiswerk
Algemeen vormende vakken
Oriëntatie: Vrijwilligerswerk
Algemeen vormende vakken
Winkelatelier
Externe stages
WONEN
Inzicht via de lessen PAV, HR,…
VRIJE TIJD
Inzicht via lessen PO, LO, MO, project, computer,…
