Gerard Reve. Ik haat Amsterdam. De reactie van mijn zoontje toen de sneeuwpop uitgelaten. naar hem zwaaide was: Ik ben bang. Ik begreep dat

De reactie van mijn zoontje toen de sneeuwpop uitgelaten Amsterdam naar hem zwaaide was: „Ik ben bang”. Ik begreep dat. A4

Vrijdag 13 december 2013

ELKE VRIJDAG VERSPREID IN AMSTERDAM EN OMSTREKEN

Gerard Reve ’Ik haat Amsterdam’ Ik geloof niet dat enige hemel en andere soort wolken mij beter zouden kunnen inspireren. In werkelijkheid ben ik ook opgejaagd geworden, in Amsterdam, van het ene krot naar het andere. Amsterdam nu, in die laaiende zomer en met die ‘hippe’ troep van voortschuifelende, inerte imbecielen, dat is voor geen mens vol te houden.

AMSTERDAM NIEUWS

A2-3 Gerard Reve, Amsterdammer tegen wil en dank | A4 Column Marscha Holman | Talk of the Town Fietsgevaarlijk Amsterdam | A9 Bouwen in Ringzone | A10 Recensie Oceania, het favoriete restaurant van Jeroen Krabbé | A10-11 Agenda

FOTO HOLLANDSE HOOGTE

Ik haat Amsterdam. (…) Amsterdam is een gedoemde stad. Ziedaar. Ik moest het even kwijt.

A2

NRCHANDELSBLAD

Amsterdam

VRIJDAG 13 DECEMBER 2013

In Moeder en Zoon geeft Reve een vernietigende beschrijving van zijn volgende adres, Oudezijds Achterburgwal 55: „Het was een krot, totaal vernield, uitgewoond en leeggesloopt toen het, na jaren van kruipen, smeken, kronkelen en zich voor de socialistische loketten vernederen, mij als woonruimte was toegewezen, en elke poging tot verbetering door herstel of verbouwing (…) was weggegooid geld en nutteloze moeite.”

FOTO HOLLANDSE HOOGTE

‘Amsterdam is een gedoemde stad’ De in 2006 overleden schrijver Gerard Reve was jarenlang goed bevriend met Simon Carmiggelt, ooit zijn leermeester bij Het Parool. Later raakten zij gebrouilleerd en verkocht Carmiggelt zijn Reve-brieven.

Gerard Reve Morgen zou hij 90 jaar zijn geworden. Een groot deel van zijn schrijversbestaan woonde hij in Amsterdam. Met steeds minder genoegen. Een literaire tocht langs de plekken van een Amsterdammer tegen wil en dank.

Door Bert Boelaars

‘V

reemd: ik ben er geboren en opgegroeid, maar ik heb me er nooit thuis gevoeld.” Aldus Gerard Reve over Amsterdam in 1971. Op 14 december 1923 zag hij er het levenslicht, in de Staatsliedenbuurt. In veel van zijn publicaties vervult de „grote stad A.” een belangrijke rol. Hier vond hij inspiratie om te schrijven, hoererij, het besef „dat God eenzaam is” enzovoort – maar ook een gestaag groeiend gevoel van onbehagen. Gaandeweg uitte hij een flinke afkeer van de stad, die zich op haar beurt evenmin onbetuigd liet. In 1986 plaatste de gemeente Reve op de zwarte lijst wegens zijn houding jegens apartheid. Zelf sloeg de auteur in steeds krassere bewoordingen terug. In 1998: „Op die stad zou een atoombom gegooid moeten worden.”

Advertentie

HAARLEMMERDIJK 39 AMSTERDAM +(0)20 337 6473 WWW.RESTORED.NL DE SIG N | AC C E S S OR I E S | I N T E R IOR | J EW E L L E RY | B O OK S | C E R A M IC S

De persoonskaart uit het bevolkingsregister beslaat negen adressen waar Reve in Amsterdam woonde. Daar is Van Hallstraat 25 niet eens bij: het bovenhuis waar in 1923 zijn wieg stond. Al snel verhuisde het gezin naar Betondorp Watergraafsmeer. Gerardje, zoals hij genoemd werd, bezocht er de lagere school. Hij werd gepest en had weinig vriendjes. „Ik was eigenlijk een erg ongelukkig kind”, schrijft hij in Bezorgde Ouders. Op zijn twaalfde ging hij naar het Vossius Gymnasium. „De ergste tijd uit mijn leven”, zo blikte hij in 1976 terug. Kort voor zijn vijftiende verjaardag verhuisde hij naar de Pijp: Jozef Israëlskade 116 éénhoog, alwaar zich de vertelling afspeelt van zijn winterverhaal uit 1947, De Avonden. Op zijn slaapkamer schreef de jongvolwassene weemoedige teksten, zoals in een gedicht uit 1940: Ik voel mij hopeloos verlaten, / En in de schemerige straten / Schommelt de sneeuw omlaag. De oorlog brak uit en Reve maakte het gymnasium niet af. Zijn vader in 1967 tegen Ischa Meijer: „Tja, Gerard wilde niet op school. Een goed hoofd, dat wel. Maar hij had geen zin, hè. Toen heb ik hem op de Grafische School gedaan. Daar werd-ie gepest. Hij gebruikte woorden als niet-te-genstaan-de en zo.” Toch haalde hij in 1943 zijn eindexamen. In de hongerwinter raakte hij betrokken bij overvallen op vermeende zwarthandelaren. En bij verzetskrant Het Parool leerde hij de tien jaar oudere Simon Carmiggelt kennen, die zijn leermeester werd na de bevrijding. Het dagblad was gevestigd aan de Nieuwezijds Voorburgwal. In de lunchpauze ging Reve geregeld de Bijenkorf in. Onder

Het is geen zwaard, geen lul, geen zuil en geen kruis Gerard Reve over het Nationaal Monument op de Dam

de verbasterde naam Het Wespennest speelt dit warenhuis een rol in De Avonden, waaraan de schrijver in zijn vrije uren werkte en dat als zijn debuutroman een enorm succes werd. Met zo’n zestig drukken en een succesvolle verfilming en toneelbewerking is het het meest bekende werk van Reve. Omdat het verhaal zich volledig in Amsterdam afspeelt noemde historicus Richter Roegholt het „een door en door Amsterdams boek”. Kort na de publicatie verruilde Reve het ouderlijk huis voor een kleine etage in het Suikerhofje, Prinsengracht 395. Nu woonde hij midden in de stad. Een jaar later, op 9 december 1948, de dag van zijn huwelijk met de Amsterdamse dichteres Hanny Michaelis, trok hij naar Achtergracht 7. Enkele maanden later verhuisde het kersverse echtpaar naar Galerij 14, waar nu het Frederiksplein ligt. Tot zijn scheiding in 1956 was dit zijn officiële verblijfplaats. Maar hele periodes bracht Reve door in Engeland. Hij wilde als onafhankelijk auteur zijn brood verdienen en dacht dat hij meer kans op succes zou hebben door in het Engels te schrijven. Toen dat niet lukte bekeerde hij zich in 1957 weer tot het Nederlands en reisde terug naar Amsterdam, in zijn woorden toen nog „een stad des vredes”. Aan Hanny: „Ik geloof niet dat enige hemel en andere soort wolken mij beter zouden kunnen inspireren.” Na de aanvaarding van zijn gevoelens voor mannen betrok Reve nu een kamer in de Johannes Vermeerstraat 51. Hij was toen al enige jaren samen met zijn eerste Grote Liefde, Wim Schuhmacher – „een vrouw met een kraantje”.

Artis Via woningruil kon Reve in januari 1968 weer naar het centrum van de stad: Plantage Kerklaan 43, schuin tegenover de ingang van Artis. Reve genoot van de dierentuin, waar hij een abonnement op had. Overigens niet alleen om de dieren te bekijken: „Ik heb vandaag in de Zoologische Tuin gewandeld, & jonge Vogeloppassers geil beloerd”. Aan zijn ‘lijfarts’ op de Wallen Jan Groothuyse schreef hij kort na zijn verhuizing: „Mogelijk blijf ik na vandaag nog een paar dagen in Amsterdam, en vertoef ik vele uren in de diergaarde, die, zoals je weet, veel rust en troost schenkt.” De twee jaren dat Reve zijn woning in Friesland afwisselde met zijn verdieping in de Plantagebuurt was zijn laatste periode in Amsterdam. In de roman Bezorgde Ouders (1988) kijkt hij terug op deze voor hem cruciale tijd. Er gebeurde dermate veel dat

beeld van Wim Kan en Corry Vonk maken op het Leidseplein.

FOTO SPAARNESTAD

Homoscene Vermoedelijk in deze tijd kwam Reve in aanraking met het oertrefpunt van de leerscene in Amsterdam: een hotel in de Heintje Hoekssteeg, van de latere uitbaters van homobar Argos. En ook kwam Reve over de vloer bij de legendarische Bet van Beeren, van het nog altijd bestaande café ’t Mandje op de Zeedijk. Verder bezocht hij het COC in de Korte Leidsedwarsstraat 49, zo weten we van acteur Willem Nijholt die hem daar ontmoette. In 1963 was Reve de eerste bekende Nederlander die het aandurfde op het nieuwe publieksmedium televisie zijn homoseksualiteit te erkennen. Hij had opzien gebaard met Op Weg Naar Het Einde waarin hij fel van leer trok tegen de gevestigde weerstand: „De ergste menselijke zonde is de bereidheid zich in een hoek te laten trappen. Ik wil niet in een hoek of verborgen kelder leven.” Reve woont dan inmiddels op een volgende Amsterdamse etage: Eerste Rozendwarsstraat 9. Dit zijn ook de jaren van zijn oriëntatie op het katholicisme. Hij bezocht de nachtmis in de Mozes en Aäronkerk, of de schuilkerk Ons’ Lieve Heer op Solder. Als hij zich in 1966 in een kapel aan de Rustenburgerstraat laat dopen, woont hij alweer in het volgende appartement. Door een brand hadden Reve en zijn nieuwe geliefde Willem van Albada halsoverkop het centrum moeten verlaten. Ze kregen vervangende woonruimte aangeboden: Dubbelmondehof 2. Aan een goede vriendin schreef Reve: „We zijn erg tevreden met het nieuwe huis in Osdorp: stilte, ruimte, bomen & groen, uitzicht, en niet opnieuw duizenden guldens aan verbouwing etc.” Maar al spoedig vindt hij de woning „wel erg ver afgelegen”. Ongetwijfeld speelde mee dat hij in 1964 een huisje op het platteland van Friesland had verworven, in Greonterp. Ook daar blijft Amsterdam in zijn gedachten, bijvoorbeeld in de Brief uit het huis genaamd ‘Het Gras’. Hij verhaalt hierin hoe hij een week nadat hij de Meedogenloze Jongen op de Dam had waargenomen, hem aan het werk had gezien bij het Waterlooplein. De Dam, waarvan het monument hem met walging vervulde: „Het is een perfekte uitdrukking van het gebrek aan nationale cultuur: het is geen zwaard, geen lul, geen zuil en geen kruis: het mag niks zijn, want dan zou een of andere groep van humanisten of marxisten of negers of Joden of pedofielen er tegen kunnen zijn.”

A3

de rest van zijn leven er bepalend door beïnvloed is. Natuurlijk, hij had na het briljante De Avonden met Op Weg Naar Het Einde (1963) en Nader tot U (1966) al een onaantastbare plaats verworven in de Nederlandse literatuur. Bovendien baarde hij in 1967 opzien met een rechtszaak wegens vermeende godslastering waarbij hij met succes zijn eigen verdediging voerde, het zogenaamde Ezelproces. Maar in 1969 kwam er ook nog eens formele erkenning van staatswege: de prestigieuze PC Hooftprijs. De zorgvuldig geregisseerde kus die hij bij de uitreiking gaf aan minister Marga Klompé haalde alle kranten. Een feestelijke huldiging die de VPRO-tv vervolgens verzorgde vanuit de Vondelkerk pakte niet minder spraakmakend uit. Omdat Reve aan het eind hand in hand met zijn vriend door het middenpad de kerk uitliep dachten veel kijkers dat zij getrouwd waren. Uitgever Geert van Oorschot had een vakantiehuis in Zuid-Frankrijk, waar Reve enkele malen te gast was. Dezelfde maand van de toekenning van de literaire prijs, 8.000 gulden, kocht hij niet ver van hem „een halve berg, een bron, & een bos”. In het nabijgelegen dorp Le Poet-Laval kocht hij later nog een flink woonhuis. In de bergen bij Vesc was hij toen al volop aan het bouwen aan zijn Geheime Landgoed. Begin jaren zeventig vestigde Gerard Reve zich in het Limburgse Weert, waar hij introk bij ‘halfbroer’ Guus van Bladel. Van daaruit zette hij de uiteindelijke stap naar Frankrijk. Het appartement aan de Plantage Kerklaan was in het voorjaar van 1970 verlaten. Journalist Antoine Bodar (die naar eigen zeggen „alleen vriendschappelijk” in contact stond met Reve) werd de nieuwe huurder. Op 9 april 1970 liet Reve zich uitschrijven bij de burgerlijke stand. Voor hem was wonen in Amsterdam een gruwel geworden. Hij zou de stad voorgoed de rug toekeren: „veel te laat weliswaar maar beter laat dan nooit. Het is een lugubere feesttent waarop een vloek schijnt te rusten, want welke gave of welk talent men ook moge hebben: wie daar blijft zitten zal nooit iets bereiken, waarom dat zo is dat weet ik niet.” Toch bleef Reve zijn geboortestad nog vele malen bezoeken. Zijn oude vader en stiefmoeder woonden er nog aan de Jozef Israëlskade, maar ook zijn ‘vroegere huisvrouw’ Hanny bleef hij trouw bezoeken. Met Simon Carmiggelt had hij een maande-

Destijds opzienbarend: Gerard Reve kust minister Marga Klompé bij de uitreiking van de PC Hooftprijs (1969).

lijkse vaste ontmoeting in Amsterdam: „Wij wilden dan enkele uren, maar niet langer, blijven”. Graag zag hij dat Carmiggelt langsging in zijn favoriete stadskerk in de Kalverstraat, De Papegaai, om kaarsen voor hem te branden: „Trek je van de officiële prijs niets aan. Brand 4 kaarsen (ad 30 cent) maar doe niet meer dan één gulden in de gleuf. Dan moet de paus maar een half jaar wachten met zijn auto inruilen.”

GERARD REVE

Een van ‘De Grote Drie’ Gerard Kornelis van het Reve werd op 14 december 1923 geboren in Amsterdam. Hij overleed op 82-jarige leeftijd in het Vlaamse Zulte, 8 april 2006. Gerard Reve (vanaf 1973 voerde hij deze naam) wordt, samen met Harry Mulisch en Willem Frederik Hermans, gerekend tot ‘De Grote Drie’ – de drie beste naoorlogse schrijvers. Zijn bekendste titels zijn De Avonden (1947), Werther Nieland (1949) en Op Weg Naar Het Einde (1963). Ook na zijn dood kan Reve nog altijd bogen op een grote schare bewonderaars, zie bijvoorbeeld www.nadertotreve.nl.

Gedoemde stad Al dook hij er nog geregeld geliefden op, de stad zelf kon niet meer op genade rekenen. Zoals hij medio 1971 schreef: „Amsterdam nu, in die laaiende zomer en met die ‘hippe’ troep van voortschuifelende, inerte imbecielen, dat is voor geen mens vol te houden.” Aan Carmiggelt: „Ik wilde onderzoeken wat er veranderd was: de stad, het menselijk leven, de ‘jongeren’, het reizen, of ik.” Zijn conclusie was toch wel eerlijk, namelijk dat hij zelf veranderd was: „Het lawaai is niet noemenswaard hinderlijker geworden, maar toen kon het me niets schelen.” Alleen aan de overkant van het IJ, in de tuin van het aloude horeca-etablissement Het Tolhuis, heerste nog rust. In augustus ’71 bekent hij Carmiggelt: „Ik voel me erg opgejaagd en bedreigd, altijd. In werkelijkheid ben ik ook opgejaagd geworden, in Amsterdam, van het ene krot naar het andere. Tienduizenden guldens en nooit eindigende overlast heeft het me gekost. Tenslotte eerde de Gemeente Amsterdam mij achtereenvolgens met twee prijzen, één van f 2.500,- en één van f 4.000,-, waarover ik, zo heette het, ‘geen belasting verschuldigd’ zou zijn. Maar ik moest er wel degelijk belasting over betalen, voordat ik samen met mijn adviseur M. de zaak voor de belastingkamers van respektievelijk rechtbank en gerechtshof had uitgevochten en gewonnen. Ik haat Amsterdam. (…) Amsterdam is een gedoemde stad. Ziedaar. Ik moest het even kwijt.” De jarenlange vriendschap met Carmiggelt kwam begin jaren tachtig bruusk tot een einde. Reve gaf een verdacht makende uitleg aan een interview van zijn oude mentor: „Het is mede aan Simon Carmiggelt te danken, dat oude mensen met hun hond na het donker niet meer de deur uit kunnen in Amsterdam.” Toen de breuk onherstelbaar bleek verkocht Carmiggelt zijn Reve-brieven. Van de opbrengst liet hij een

Racisme In 1986 gaf het gemeentebestuur van Amsterdam te kennen streng de hand te willen houden aan het boycotten van personen die voorkwamen op de zwarte lijst van de Verenigde Naties vanwege hun bijval voor de apartheid in Zuid-Afrika. Reve was daar in 1984 geweest en dermate enthousiast geworden dat hij er wel wilde wonen. Dat Reve nu op de zwarte lijst stond ontlokte hem de reactie: „Ik ben blank, hoe kan ík op een zwarte lijst staan?” Terugblikkend in 1998: „Ik mocht van de gemeente Amsterdam niet meer optreden in openbare gebouwen. Die boycot is nooit opgeheven. Toen ging de film De Avonden in première, en moest ik praten met die enge burgemeester, met die spuuglippen, hoe heet ’ie, Van Thijn. Ik had hem dood willen slaan.” Later zou Van Thijn het boek Bezorgde Ouders „fascistisch” noemen. Over zijn vermeende racisme is veel geschreven. Regelmatig heeft hij zich negatief uitgelaten over de snel veranderende bevolkingssamenstelling in Amsterdam. „Naar mijn mening en overtuiging was Gerard geen racist”, merkte boezemvriend Wim Bergmans op in diens rede bij de uitvaart in 2006. „Wel heeft hij zich van misplaatste grappen bediend. Ik denk dat zijn maatschappelijk isolement debet was aan een volstrekt verkeerde inschatting van wat zijn woorden teweeg zouden brengen.” Een andere vriend, Rijkjan Sikkel, herinnert zich: „Bijna iedereen luisterde altijd naar Gerard, was het in alles met hem eens. Een ongezonde en eenzame situatie, die hij zelf in stand hield.” Overwoekerd Ook in Frankrijk op de berg, of beneden in het dorp, hield Reve het op den duur niet vol. Nadat hij in 1993 naar Vlaanderen was getogen verkocht Reve zijn huis in Le PoetLaval. In Het Boek Van Violet En Dood (1996) rekende hij nog één keer af: “Hoe vaker ik er over had nagedacht, hoe meer ik begon in te zien dat de Fransen een soort Amsterdammers waren met dezelfde mensenliefde mits die niks kostte; met dezelfde grofheid en slechte smaak; dezelfde hebzucht; dezelfde haat jegens alles wat edel en kwetsbaar was; dezelfde vernielzucht en dezelfde geveinsde verontwaardiging over vermeend onrecht, compleet met de preutsheid van de pooier. Ja hoor, het waren allemaal echte Amsterdammers; alleen de tulpen en het draaiorgel ontbraken. Eigenlijk was ik dus voor niets twaalfhonderd kilometer naar het zuiden gevlucht.” Toch, de robuuste bunker op de top bij Vesc hield hij aan. Vermoedelijk was hij er in 1999 voor het laatst. Daarna bleef het Geheime Landgoed leeg en raakte in verval. De ooit door Reve zelf gemetselde Mariagrot is overwoekerd door braamstruiken, planten groeien via gaten in de muur naar binnen. Hoewel de kronkelweg naar boven inmiddels is geasfalteerd blijft de plek nog altijd moeilijk vindbaar. Maar eenmaal boven is het uitzicht adembenemend. Evenals de herinnering aan de schrijver die hier zwoegde om te kunnen zijn wie hij was. Amsterdam mag zich gelukkig weten dat de door frustraties ingegeven wens van Reve niet is verhoord. Dit zeer tot zijn spijt, blijkens de aanbeveling die hij deed in een weinig bekend, titelloos gedicht dat volgens kenners alleen maar op Amsterdam kan slaan: Wij smeken U: / Lam, Lam, o Lam, met al Uw bloed, / toe doe het eens een keer, / en gooi die bom: als U het nu niet doet, / dan doet U het niet meer. Zaterdag 14 december spreekt Huub Mous over zijn boek Modernisme in Lourdes, Gerard Reve en de secularisering (15.00 uur, OBA, Oosterdokskade). Aansluitend opening van de expositie Reve en de Dood.

advertentie — de Utrechtsestraat

A4

NRCHANDELSBLAD

Amsterdam

VRIJDAG 13 DECEMBER 2013

Column Marscha Holman

MONUMENTENBELEID

WESTELIJK HAVENGEBIED

Amsterdam ‘valt wat tegen’

Miljoenen ponden vervalst

Amsterdam krijgt twee van de drie sterren in de Monumentengemeentetest van erfgoedvereniging Heemschut, die het monumentenbeleid van alle 408 gemeenten onderzocht. Dat „valt wat tegen” volgens het rapport: „Van deze monumentenhoofdstad mag men toch drie sterren verwachten.” Onder meer Alkmaar, Arnhem, Breda, Groningen en Nijmegen komen beter uit de test.

Patrick O., de Amsterdamse goudhandelaar die vorige maand werd gearresteerd, wordt ervan verdacht met zijn bedrijf ECM in een loods in het Westelijk Havengebied miljoenen Britse ponden te hebben vervalst. In de loods stonden enorme drukpersen, meldt De Telegraaf op gezag van FIOD-bronnen. Een woordvoerder van het Openbaar Ministerie kon het bericht niet bevestigen.

Uw straat met smaak

Talk of the Town

Amsterdam op de fiets is soms levensgevaarlijk

Spuitsneeuw

O

Fietsongelukken Vorige week viel er wederom een dode te betreuren op een druk verkeersplein. En weer was het een fietser, ditmaal een 7jarig meisje. „Het kan zo weer gebeuren.” Door onze redacteur Yasmina Aboutaleb

E

FOTO MAURICE BOYER

p pakjesavond was ik aan het surfen aan de Braziliaanse kust. Even daarvoor had ik nog wel met een caipirinha in mijn hand via een rottige Skype-verbinding „Zie de maan schijnt door de bomen” voor mijn zoontje gezongen. Bij mij scheen toen nog de zon. Heel hard. In Brazilië is de zomer net begonnen. Hierdoor vergat ik volledig dat het inmiddels ook alweer bijna Kerst was. Zelfs toen we aan de Copacabana een monsterlijke kerststal zagen, ging er nog geen belletje rinkelen. Er staan wel meer Christusbeelden in Rio. Eenmaal terug in Amsterdam scheen de zon nog steeds, al was het wel 30 graden kouder. Ik vermoed dat het ter compensatie van mijn Sinterklaasverzuim was, of dat het door een verlate zonnesteek kwam, maar een paar uur nadat ik geland was op Schiphol had ik acuut zin om naar de kerstmarkt aan het Damrak te gaan. Normaal vermijd ik zelfs in de schattigste Duitse en Belgische dorpjes de kerstmarkten (wij vieren ook nooit Kerst), maar nu had ik dus behoefte aan gezellige lichtjes, zoete glühwein, kerstparafenalia die je niet gaat kopen, vrolijke kerstmuzak, te dure mutsen en wanten, aan zogenaamd ambachtelijk gemaakte lekkernijen. Kortom: aan gezellige kitsch. Dat leek me wel wat na al die authentieke samba, na al die pure blauwe zee en witte stranden. Ik vroeg mijn zusje en mijn zoontje mee. Mijn zusje was volgens mij zo overdonderd dat ze spontaan toestemde om mee te gaan. Bij mijn zoontje lag het wat ingewikkelder. Die wilde liever thuis blijven voetballen in zijn nieuwe Braziliëshirtje. Maar nadat ik hem, pedagogisch verantwoord, had overgehaald met de belofte op oliebollen, trok hij toch, zij het mokkend, een jas aan over zijn geelgroene outfit. Op het Rokin konden we onze fiets nergens parkeren, zodat ik ongeveer weer terug moest naar het Spui. Ik liet me er niet door uit het veld slaan, maar verheugde me des te meer op de aanblik van met spuitsneeuw en glitter bewerkte kerstballen. Die bleken onvindbaar. Hoezo werd er wel Britse chutney verkocht? Waarom kostte een muts vijftig euro? Waarom hoorde ik Ik zou het zo weer overdoen van Marco Borsato en Trijntje Oosterhuis? Drie keer achter elkaar! Wat was de lol van een gigantische sneeuwschudbol met een blije sneeuwpop erin waar je voor 7,50 euro mee op de foto kon? (De reactie van mijn zoontje toen de sneeuwpop uitgelaten naar hem zwaaide was: „Ik ben bang.” Ik begreep dat.) Er waren nauwelijks kerstkneuterigheden te koop, tenzij je graag Venetiaanse maskers in je boom hangt (een gemaskerd kerstdiner is welbeschouwd een topidee). De markt werd steeds voller. Toeristen van over de hele wereld leken samen te komen bij de grote kerstboom op de Dam om vervolgens een absurd duur broodje beenham te gaan verorberen en daarna een chocolade hamer aan te schaffen (ik zag meerdere kraampjes met werktuigen van chocola. Dat is blijkbaar de kersttrend van 2013). We kauwden zwijgend op onze oliebol, die te rauw en te vet was. Mijn zoontje spuugde hem uit, mijn zusje ving het braaf op in haar handschoen terwijl ze stond te bibberen van de kou. Mijn eigen hand rook nog flauw naar aftersun. Eindelijk had ik echt zin om naar huis te gaan.

A MSTERDA M

De plek waar vorige week een 7-jarig meisje op de fiets om het leven kwam.

Advertentie

Kerst in Amsterdam IS! D’ K E R S T M EEN ‘GRAceNmber met het gehele gezin de Geniet op 25 tbrunch. telijke kers van een fees

zaal met kkende Raad de indrukwe nieten tvangen in l en kunt ge ria pé Im U wordt on ut don Br rzorgt oët & Chan e Stevens ve yc Jo t. fe een glas M . uf tb livemuziek. ebreid kers Heeren’ de van een uitg atie ‘Mijne rm fo zz ja de samen met sommelier sief door de e ee rsoon inclu en koffie/th € 95 per pe ra ter, frisd nk wijnen, wa de er te lec rting gese ijgen 50% ko t 12 jaar kr kinderen to r. uu – 15:00 Tijd: 11:00

Sofitel Legend The Grand Amsterdam Oudezijds Voorburgwal 197 | 1012 EX Amsterdam Reserveren via: H2783-FB@sofitel.com

Sofitel Le gend Th e Gra n d A m ster da m

en berg knuffels, bloemen en kaartjes ligt langs de drukke kruising van de Ferdinand Bolstraat en het Cornelis Troostplein in De Pijp. Vandaag een week geleden werd op die plek een 7-jarig meisje op de fiets geschept door een vuilniswagen. Haar vader fietste achter haar. Ze overleefde het ongeluk niet. De buurt rouwt. „Al mijn klanten hebben het erover”, zegt Jan van Gemert, eigenaar van de oliebollenkraam op het plein. „Iedereen is aangeslagen en bezorgd. Het kan zo weer gebeuren met al die levensgevaarlijke oversteekplekken hier in de buurt. Het is ontzettend druk en onoverzichtelijk. Je zit zo in iemands dode hoek.” Bakfietsmoeder Nina, die niet met haar achternaam in de krant wil, fietste kort na het incident langs de plek van het ongeluk. „Ik schrok me rot: ik zag het kinderfietsje onder de vuilniswagen uitsteken.” Desondanks laat ze haar zoontje (5) zelf fietsen. „Hij moet het toch leren.” Volgens de gemeentelijke Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer (DIVV) vallen er ieder jaar ongeveer 15 dodelijke verkeerslachtoffers in de stad. In meer dan de helft van de gevallen zijn daar scooters bij betrokken. Daarom stuurde verkeerswethouder Eric Wiebes (VVD) namens de vier grootste steden deze week een brief hierover naar de ministers van Verkeer en Justitie. Fietsen in de stad wordt steeds onaantrekkelijker door intimiderende, langsracende scooters, schrijft Wiebes. Ruim 6.000 Amsterdammers ondertekenden een petitie om scooters van het fietspad te weren. De verkeerswethouder wil daarom voor die groep een helmverplichting en een strengere handhaving op snelrijders. Wat doet de gemeente zelf voor fietsers? „Het aanleggen van vrijliggende fietspaden maakt veel verschil. Maar daar is in het historische centrum van de stad niet altijd ruimte voor”, zegt een DIVV-woordvoerder. Een alternatief op drukke wegen is het aanleggen van opvallende, roodgeasfalteerde fietspaden. Ook is er een speciale werkgroep die blackspots, de meest gevaarlijke kruisingen in de stad, onderzoekt en veiliger maakt als dat kan. Die bepaalt bijvoorbeeld dat er vluchtheuvels moeten komen, zodat de oversteek in twee keer kan worden gemaakt. Of dat een stoplicht korter op rood moet staan, omdat ongeduldige fietsers anders toch oversteken. Of dat er vlak voor een kruising een bocht in het fietspad moet komen, zodat fietsers vaart minderen. Zo daalde in tien jaar tijd het aantal blackspots van 167 naar 66. De plek in De Pijp waar het meisje verongelukte is volgens de definitie van de gemeente (zes ernstige ongelukken, in drie jaar tijd) geen blackspot. Hoe het dan toch heeft kunnen gebeuren, onderzoekt de politie. De chauffeur is verhoord op het bureau en mocht daarna naar huis. Hij blijft verdachte zolang het onderzoek loopt. Oliebollenbakker Van Gemert: „We blijven er allemaal ziek van, die chauffeur vast en zeker ook.”

de

Utrechtsestraat AMSTERDAM

fotografie: Dennis Brandsma, ontwerp: Bas de Wolff BENG

advertentie — de Utrechtsestraat

A MSTERDA M

advertentie — de Utrechtsestraat A M S T E R D A M

Romeyn Tailors

Didato

Romeyn Tailors is meer dan een herenmodezaak. Het biedt alles voor de moderne gentleman: van maatpak tot luxe jeans, van lekkere parfums tot die mooie leren zakentas. Hofleverancier Romeyn Tailors is opgericht in 1898 en kiest voor authentieke merken en stijlvolle producten die het leven van de moderne man veraangenamen.

De welbekende herenmodezaak Didato is na 25 jaar verhuisd van de PC Hooftstraat naar de gezelligheid van de Utrechtsestraat. Vanaf heden worden de bekende namen zoals Givenchy, Dolce & Gabbana, Philipp Plein, Moncler en Woolrich evenals de Nederlandse merken Filling Pieces en ETQ verkocht in deze prachtige nieuwe winkel. Laat u verrassen door de grote collectie en het vriendelijke personeel onder het genot van een heerlijk kopje koffie of thee.

Utrechtsestraat 145-147 — www.romeynonline.nl

Utrechtsestraat 136 — www.didato.nl

Van Soest Chocolatier

MaisonNL

Chocoholics opgelet! Bij Van Soest kunt u de ware chocoladebeleving ervaren. Wij nodigen u uit om de verleidelijke sfeer en de zinnenprikkelende geuren te komen ervaren. Alles wordt in onze open keuken ambachtelijk, naar eigen receptuur en met liefde voor het vak gemaakt! Loop eens binnen en neem een kijkje bij ons kerst assortiment!

‘Een absolute aanrader voor de feestdagen’ — Sinds enige tijd is MaisonNL in de Utrechtsestraat het favoriete adresje van menig styliste. En niet voor niets want de bijzondere collectie is uniek en inspirerend. Je vindt hier geweldige juweeltjes voor in huis w.o. prachtige lampen, porselein, keramiek maar ook schrijfwaren, boeken, speelgoed, sieraden, mode-/accessoires en andere hebbedingen. Zo worden het bijzondere feestdagen!

Utrechtsestraat 143 — www.vansoest-amsterdam.nl Utrechtsestraat 118 — www.maisonnl.com

villaruimzicht.nl brillen en contactlenzen

Villa Ruimzicht

Angel Basics

Dat je ogen open zijn, wil nog niet zeggen dat je scherp ziet........

Angel Basics is een toonaangevende “boutique”. Ons modebeeld is veranderlijk zoals de wereld zelf... Dat maakt dat Angel Basics altijd spannend blijft. Like us op FB ‘angel basics amsterdam’ en wordt een insider.

Bij Villa ruimzicht bieden wij de gelegenheid dit te optimaliseren door een persoonlijk advies over brillenglazen, bijpassende monturen, zonnebrillen en/of contactlenzen.

Utrechtsestraat 132 — www.tooamsterdam.nl

Utrechtsestraat 131 — www.villaruimzicht.nl

Slagerij De Leeuw

Concerto Audio

Ervaar de echte slager en laat u inspireren! Bij Slagerij De Leeuw vindt u bijzonder vlees mét smaak: wagyu, Rubia-rund, Ibérico-varken, Bresse-gevogelte, wild etc. Professionele koks bereiden diverse voor- en hoofdgerechten. Wij zijn hét adres voor verse truffels. Deskundig advies is bij ons vanzelfsprekend. Bekijk onze kerstbrochure via de site en bezoek onze webwinkel!

Concerto Audio opent je oren — Bij binnenkomst wordt meteen duidelijk dat Concerto Audio anders is dan andere hifi winkels. Geen rijen vol zwarte speakers maar een lichte huiskamer met mooi vormgegeven apparatuur. Of u nu op zoek bent naar een radio voor op de keukentafel of de allerbeste platenspeler die er te krijgen is: bij Concerto Audio klinkt het net zo goed als het eruit ziet.

Utrechtsestraat 92 — www.slagerijdeleeuw.nl

Utrechtsestraat 40 — www.concerto-audio.nl

Look Out

De Koffie Salon

Sinds 1972 kleding, accessoires en een idee... Look Out vrouwen en mannen is een van de meest originele, kleurrijke en creatieve multibrand winkels in hartje Amsterdam. Gehuisvest in twee tegenover elkaar liggende monumentale panden wordt een verscheidenheid aan lokale en internationale merken gepresenteerd. Onze eigentijdse stijl kan het beste omschreven worden als Neo-klassiek; van gekleed tot casual, gladgestreken tot slordig en alles daartussen in.

In een smalle pijpenla op nummer 130 vindt u de Koffiesalon. De oudste vestiging van een keten, die inmiddels 5 vestigingen heeft. De Koffiesalon is in 2012 gekozen tot beste koffiezaak van Nederland. Gekozen uit 1000 koffieschenkende bedrijven. En dat proberen we elke dag waar te maken. Kom maar eens proeven, u bent welkom.

Utrechtsestraat 130 — www.dekoffiesalon.nl

Utrechtsestraat 91-93 — www.lookoutmode.nl

“Mr” by Daniele Dentici — Boetiek met een collectie Italiaans, veelal hand-made footwear, en in het oog springende accessoires voor de volwassen, kosmopoliete man die zijn look wil voorzien van een alternatieve “edge”. Moderne klassiekers met een vleug streetwise elegantie en een flinke dosis “rock ’n roll”, geïnspireerd op de nacht. Durf!

Utrechtsestraat 26 — www.danieledentici.com

Salon de Lingerie Winnaar PrimaDonna Award 2013: Beste lingerie speciaalzaak van de Randstad. Met een uitgebreid assortiment lingerie en badmode van de betere merken, voorziet het enthousiaste en ervaren team Lingerie Stylistes elke klant van service, luxe en comfort. Lingerie kopen is een beleving bij Salon de Lingerie. Probeer het maar. Je verdient het!

Utrechtsestraat 38 — www.salondelingerie.nl

advertentie — de Utrechtsestraat

A MSTERDA M

Onze kookwinkel is niet alleen spraakmakend maar ook smaakmakend. Pannen, messen en kookgerei met zorg gekozen uit de beste kwaliteiten. Bakken wordt één groot feest door de grote verscheidenheid aan machines en decoraties. Koffie- en theezetten wordt extra aantrekkelijk en stijlvolle accessoires maken het super feestelijk!

Keizersgracht 709, hoek Utrechtsestraat — www.studiobazar.com

Fred de la Bretonière Fred de la Bretonière opende in de Utrechtsestraat in 1990. In de smaakvol ingerichte winkel staan producten centraal en worden je op gezellige, vakkundige wijze de merken Fred de la Bretonière, FRETONS en Shabbies Amsterdam getoond. Naast schoenen pronkt er een uitgebreide collectie tassen en klein lederwaren. Je bent welkom!

Utrechtsestraat 77 — www.bretoniere.nl

Centre Neuf Op nr. 139 vind u Centre Neuf een kledingwinkel voor dames met gevoel voor stijl en kwaliteit. In een warme huiselijke sfeer bieden wij u professioneel advies en een divers assortiment met o.a. Carven, Sonia by Sonia Rykiel, IRO, Athe & Vanessa Bruno, Kenzo, Avril Gau en nog veel meer!

Utrechtsestraat 139 — www.centreneuf.com

Zwartjes van 1883 Op nummer 123 vindt u sinds jaar en dag schoenhandel Zwartjes van 1883. Waar u terecht kunt voor kwaliteitsschoenen, maar ook voor oprecht advies. Dat doen we met plezier en hart voor ons vak. Houd onze site ook in de gaten voor speciale events, zoals van het merk Magnanni.

Utrechtsestraat 123 — www.zwartjes.nl

WEST

RIJKSMUSEUM

Fonds voor buurtmedia

Camera’s tegen scooters in onderdoorgang

Niet-commerciële buurtmedia in West kunnen straks aanspraak maken op een buurtmediafonds, heeft de deelraad deze week besloten. In totaal zal 100.000 euro beschikbaar zijn. De voorwaarden moeten nog bepaald worden. Onder andere de Staatskrant, al 42 jaar verspreid in West, zou uit het fonds kunnen putten. Het krantje vreest te moeten stoppen, omdat subsidie dreigt te vervallen.

In de onderdoorgang van het Rijksmuseum komt als pilot een camerasysteem waarmee de gemeente het bromen snorfietsverbod gaat proberen te handhaven. Dat schrijft wethouder Wiebes van Verkeer (VVD) in een brief aan de raad. De eenmalige kosten van het systeem bedragen 229.000 euro. Daar

Gevestigd op nr. 120 de enige officiële Marc by Marc Jacobs Store van Nederland. Net als de stores in Parijs, London en New York, biedt de winkel het totale assortiment van Marc by Marc Jacobs, Special Items, Ready to Wear Men and Women, Bags and Accessoiries. De plek om deze maand uw feestinkopen te doen!

Utrechtsestraat 120 — www.marcjacobs.com

de Utrechtsestraat A MST ERDA M De 600 m lange gezellige winkelstraat loopt van het Rembrandtplein tot aan het Frederiksplein. De Utrechtsestraat is goed te bereiken met het openbaar vervoer. Tram 4 rijdt door de hele straat met haltes op elke brug. Parkeren kunt u in de Amstelstraat 12 of u maakt gebruik van PR Transferium Arena en stapt uit op metro station Weesperplein/Waterlooplein.

www.utrechtsestraat.info

komt naar schatting 150.000 euro aan exploitatiekosten bij in 2014. De kosten zijn zo hoog omdat het gaat om ontwikkelingskosten voor een „innovatief, nieuw” systeem, aldus Wiebes’ woordvoerder. Op basis van de pilot gaat de gemeente bekijken of en hoe camerahandhaving verder kan worden ingezet.

Bouwen doen we voortaan buiten de A10 Stedelijke ontwikkeling Er is dringend behoefte aan meer woningen in Amsterdam. Maar binnen de Ring is eigenlijk niets meer mogelijk. De zone net daarbuiten wordt nu het speerpunt van de gemeente. Door onze redacteur Bas Blokker Amsterdam zet zijn kaarten op het gebied rond de Ringweg A10. De komende tien jaar moet ongeveer 40 procent van alle middelen voor ruimtelijke ontwikkeling hier naartoe gaan. Dat blijkt uit het strategisch plan voor de stedelijke ontwikkeling dat verantwoordelijk wethouder Maarten van Poelgeest (GroenLinks) naar de gemeenteraad zal sturen. Het plan, dat geldt als een aanbeveling aan het nieuwe gemeentebestuur dat volgend jaar zal aantreden, is opgesteld na een reeks van gesprekken met bestuurders, investeerders en planologen. De conclusie: in de zogenoemde Ringzo-

ne „is het grootste maatschappelijk rendement te behalen”. Uitgangspunt van het strategisch plan is de „spectaculaire” bevolkingsgroei van de stad. Sinds 2010 is de bevolking toegenomen met meer dan dertigduizend inwoners tot meer dan 800.000. En die groei houdt de komende jaren aan. Amsterdam zou in 2040 mogelijk 870.000 tot maar liefst 960.000 inwoners kunnen tellen. De vraag is waar die mensen in de stad kunnen wonen en hoeveel woningen er voor hen beschikbaar zijn. De laatste jaren is de nieuwbouw teruggevallen tot een paar duizend woningen per jaar en voorlopig is er geen reden om aan te nemen dat deze productie snel zal stijgen. Het gevolg: „Jong en hoogopgeleid talent wil in de stad wonen, maar vindt steeds moeilijker een betaalbare plek.” Voor hen moet dringend ruimte worden gevonden. De aanbeveling voor het volgende college luidt: „Formuleer hierbij een scherpe kwantitatieve ambitie tot 2025: inzet op honderdduizend nieu-

we Amsterdammers en vijftigduizend nieuwe woningen.” In het plan worden in de stad drie delen onderscheiden. Binnen de Ring is de ruimte vrijwel op. Als er al ruimte is, zien particuliere investeerders er zoveel kansen dat de markt er zijn werk kan doen. De gemeente ziet hier

Nieuwbouw binnen de Ring zit er niet meer in A10

A10

AMSTERDAM

A10

A10

een bescheiden rol voor zichzelf weggelegd. „Voor extra ambities op het gebied van kwaliteit van de openbare ruimte zijn er vanuit de gemeente geen middelen beschikbaar.” Buiten de Ring is de situatie problematischer („is de maatschappelijke opgave groot”, zoals dat in het rapport heet), „maar zijn de financiële middelen van zowel markt als overheid voor fysieke ingrepen beperkt”. Dat wil zeggen dat grootschalig investeren hier niet doelmatig wordt geacht. Dat is wel het geval in de Ringzone. Hier „zijn stedelijke woon- en werkmilieus in hoge dichtheid mogelijk en is de bereikbaarheid het beste. Hier kan de stad volop ruimte bieden aan talent”. Ook investeringen van niet-gemeentelijke partijen concentreren zich de komende jaren „langs het metronetwerk en in het centrumgebied, vooral de Ringzone”. Het zogenoemde middensegment van kleinere en betaalbare woningen – dat volgens het plan „een kernpunt zou moeten zijn in de gemeentelijke

inzet” – is hier het meest kansrijk. Ook al omdat in deze zone allerlei kantoren, ziekenhuizen, scholen en andere gebouwen leeg komen te staan door fusies of opheffing. Die gebouwen zouden moeten worden omgezet in woonruimte. Overigens heeft wethouder Van Poelgeest dit al geprobeerd te stimuleren in de afgelopen collegeperiode – zonder al te veel resultaat. De gebieden rondom de NS-stations Amstel en Sloterdijk worden aangewezen in de periode tot 2025 prioriteit te geven boven de andere onderdelen van de Ringzone. Samen met stakeholders wordt in de komende jaren een flexibele transformatiestrategie opgesteld. Beide gebieden hebben te maken met toenemende leegstand, en zijn goed bereikbaar. Investeringen in de Ringzone hebben volgens het plan ook effecten daarbuiten. De strook rond de A10 zou wel eens „een belangrijke stepping stone voor het verbinden van de gebieden buiten de Ring met de gebieden binnen de Ring”, kunnen zijn.

Advertentie

GVB wil beter ov, maar dat moet met 300 miljoen minder Openbaar vervoer

Marc Jacobs

VRIJDAG 13 DECEMBER 2013

FOTO ANP

Studio Bazar

A9

NRCHANDELSBLAD

Amsterdam

Stadsregio en het GVB kwamen deze week met de nieuwe plannen voor het ov tot en met 2024. De kern: beter met minder. Maar hoe kan dat? Door Anouk van Kampen Amsterdam en omgeving krijgen „beter openbaar vervoer met minder subsidie”. Dat staat in de nieuwe plannen van het GVB, de Stadsregio Amsterdam – die de exploitatiesubsidie aan het GVB verstrekt – en de gemeente voor het openbaar vervoer tot en met 2024. Er verdwijnen volgens een woordvoerder van het GVB geen banen, kaartjes mogen maar beperkt duurder worden. Hoe kan het ov dan toch beter worden met minder? De komende tien jaar valt ruim 60 procent aan exploitatiesubsidie weg. In totaal wordt netto 330 miljoen euro bespaard door de 102 miljoen euro die het GVB in 2012 kreeg af te bouwen naar 36 miljoen euro in 2024. Als er niets zou worden gedaan, zou eenderde van de bus- en tramlijnen moeten verdwijnen, maar door „slimme keuzes te maken” rekent het GVB erop dat het juist beter wordt, schrijft het in een persbericht. De vervoerder wil, zo legt de woordvoerder uit, onder andere 15 procent meer efficiëntie in „slim onderhoud voor zo min mo-

gelijk kosten” doorvoeren, en het wil meer forenzen verleiden de tram, metro of bus te pakken. Vanaf 2017, als de Noord/Zuidlijn rijdt, wil het GVB het hele netwerk aan tram- en buslijnen herzien. Bushaltes worden „beter verdeeld”, lijnen worden korter en gaan minder „kronkelen” door de stad. Reizigers moeten daarom meer overstappen, maar het systeem wordt zo wel sneller en „efficiënter”. Pas later volgend jaar wordt duidelijk welke lijnen tot die tijd en na 2017 anders zullen gaan rijden of mogelijk zullen verdwijnen. Het GVB heeft ook toegezegd nieuwe bussen aan te schaffen en reizigersinformatie, sociale veiligheid en klantvriendelijkheid te verbeteren. Door dit soort maatregelen hoopt het vervoersbedrijf op 35 procent meer reizigers, die de weggevallen subsidie, zonder veel te hoeven bezuinigen, moeten compenseren. Een deel wordt gehaald uit een betere controle op zwartrijders. Ook zal het GVB volgens de woordvoerder wel „op de kleintjes moeten letten” door te bezuinigen op „overbodige dingen”, bijvoorbeeld door machines te huren in plaats van aan te kopen. De Stadsregio Amsterdam blijft voor dit snellere en efficiëntere netwerk wel in de infrastructuur investeren: 395 miljoen euro tot 2025. Ook wordt 500 miljoen gestoken in nieuwe metrostellen en gaat 684 miljoen naar beheer en onderhoud.

AR A J AE L N D I T OT W T

€

0 0G0 . 5 1 IN

K

T OR

Check websit de e

Unieke prijsverlaging tot 31 december 2013 Bekijk de ruime selectie uit ons

woningaanbod

www.rochdale.nl/prijsverlaging2013

A10

NRCHANDELSBLAD

Amsterdam

VRIJDAG 13 DECEMBER 2013

Het favoriete restaurant van Jeroen Krabbé (schilder, acteur)

Uitspraken over Amsterdam

020

„Een van mijn favoriete restaurants is Oceania. Ik ben een enorme fan van Oosters eten en probeer vaak dat soort restaurants uit, maar het oude vertrouwde Oceania komt steeds terug. Laatst at ik er met mijn zonen; ik was er lang niet geweest en het viel me weer op hoe ontzettend bijzonder het eten was: de oesters, de eend, de gestoomde vis! Alles! En dan ook nog eens mooie wijnen erbij geserveerd! De inrichting is zeer verzorgd maar sober en de bediening uiterst aardig en hoffelijk. Het ontstijgt een buurtrestaurant. Ik heb me meteen voorgenomen weer vaker te gaan!”

Vreemd @will_mcann: „Amsterdam is a strange place”

Britt Dekker: ‘lelijk’ @Brittjje: „Eigenlijk heb ik echt een hekel aan Amsterdam omdat ik het kapot lelijk vind maar zo is het wel vet mooi!!!!!”

Tong verbrand @OliviaPortia: „Amsterdam you have ruined me. Covered in bruises with aching bones and a burnt tongue #weedandhoes”

Klok loopt achter @JerNieuwkerk: „Op zich wel leuk die nieuwe metro’s in Amsterdam. Ze mogen alleen wel de tijd drie uurtjes vooruit doen.”

A11

Contract opgezegd „Er was eens een indoor skateboardpark in Amsterdam. Het hield kinderen van de straat, ze sportten er en het was een speeltuin voor al die kinderen die niet van voetbal houden. Maar toen kwam de grote boze wolf in de vorm van de gemeente Amsterdam en die maakte een eind aan het sprookje.” Danielle Bakker in Het Parool.

Chinees Restaurant Oceania Scheldestraat 77 www.restaurantoceania.nl vvvvv

doorheen snijden. De smaak is gek genoeg helemaal niet zo zilt. Het doet nog het meeste denken aan een stevige paddenstoel. Een fijne, intense smaak. Verder proeven we lekkere ha kau (gestoomde garnalenpasteitjes, 7,80) met volwassen zoete chilisaus, twee heerlijke dikke softshell-crabs (16,80) en ijsbergslarolletjes met fijn gekruid eendengehakt (drie stuks, 12,80). Bij de voorgerechten mogen we nog een biertje drinken, terwijl de wijn vast staat te ademen. Ik had eigenlijk de St. Joseph (48,-) gekozen, maar voor dat geld konden we toch echt beter de Paveil de Luze (Margaux ’07; 49,-) nemen, aldus onze tafeldame. We sputterden niet tegen – en kregen er geen spijt van. De diepe, volle wijn combineert heerlijk met de uitgesproken smaken van de Chinese keuken. Ze is ook „alvast zo brutaal” geweest om voor ons witte rijst te bestellen, vanwege de uiteenlopende smaken van de

hoofdgerechten. Niet onverstandig. We eten siu yuk (geroosterd spek, 20,80): lekker, hoewel de gefrituurde korst de subtiele vetsmaak van het buikspek een beetje in de weg zit. De clay pot beef (gestoofde runderborst met steranijs, 23,80) wordt geserveerd in een traditionele aardewerken pot. Leuk, maar de borst had wel wat langer mogen stoven. Dat waren de minpuntjes (bestel overigens ook liever geen toetjes, kans is dat u opgescheept zit met een coupeglas vol bolletjes stemgember overgoten met pure room – niet oké). De vijfkruiden-inktvis is een absoluut topgerecht (25,80), de Maleisische viscurry van kabeljauwhoofd (ook 25,80) is heel bijzonder (de kruidenmix wordt vier keer per jaar ingevlogen door Singapore Airlines) en niet te vergelijken met een Indiase of Thaise variant. De olieachtige rode curry heeft een diepe, gerookte cayennesmaak; je zou met je ogen dicht bijna denken dat je Surinaams zit te eten. De zoete sojasaus bij de kikkerbilletjes (24,80) is gewoon valsspelen – daarin is álles lekker. Maar ook de billen zelf zijn perfect mals gegaard met een krokant jasje. Bij Oceania kun je op hoog niveau, bijzonder en écht Chinees eten. En dan zonder de tl-verlichting van de Zeedijk, maar met nette bediening en goede wijn. Het is niet goedkoop, maar overstijgt dan ook, zoals Krabbé zegt, absoluut het niveau van een buurtrestaurant. En u hoeft echt geen rare dingen te eten, ze hebben ook gewoon Pekingeend en kung pao-kip.

Elke week test onze recensent Joël Broekaert het favoriete Amsterdamse restaurant van ’n bekende Nederlander.

Cultuur

Kinderen

For the love of chocolate

’s Avonds gratis naar Hortus

Drie absurde familiedrama’s

Uilenballen uitpluizen (8+)

Fotojournalist Kadir van Lohuizen en Solidaridad werkten samen aan de tentoonstelling For the love of chocolate, waarmee zij aandacht vragen voor de verduurzaming van de cacaoteelt. Als er niets gebeurt stoppen de boeren met deze teelt en raakt de chocola op. Van Lohuizen reisde af naar Ivoorkust , maakte portretten van mensen die werken in de cacao- en chocoladeproductie en legde de weg van een cacaoboon vast, via de grootste cacaohaven (Amsterdam), naar een van de grootste chocoladefabrieken ter wereld (Mars in Veghel) tot aan de consument in de supermarkt. T/m 16 februari, Het Scheepvaartmuseum, Kattenburgerplein 1. www.hetscheepvaartmuseum.nl

Tijdens het Amsterdam Light Festival, nu in volle gang, is de Hortus, die ligt op de wandelroute, iedere avond geopend van 17.00 tot 22.00 uur. De toegang is gratis en er is warme glühwein, chocomel en soep om even op te warmen. In de Hortus staan drie lichtkunstwerken (van Wouter Brave, Carla Monchen en Paul Baartmans). Nog meer activiteiten in de Hortus in december: deze hele maand verstopt de Hortus dagelijks een gesigneerd exemplaar van het boek Het hart van alle dingen van Elizabeth Gilbert in de tuin. Wie hem vindt mag hem hebben. En morgen (zaterdag 14 december ) is er een winterwandeling in de tropische kassen (14.00 uur). www.dehortus.nl

Vanaf volgende week donderdag vier avonden op rij De Welkom-Trilogie. „Een drieluik van muzikale plattelandsvertellingen met een grimmlach”, aldus Bellevue. Drie absurde maar waargebeurde Friese familiedrama’s die de landelijke pers haalden staan centraal, gespeeld door muziektheatercollectief Nieuw Niks. Over drie zussen die hun broer jarenlang dood op hun kamer lieten liggen. Een tandartsassistente die tot vier keer toe ongezien zwanger was en haar baby’s in koffers verstopte. En een 62-jarige vrouw uit Harlingen die erin slaagde zwanger te worden. Donderdag 19 t/m zondag 22 december, 20.30 uur, Bellevue, Leidsekade 90. www.theaterbellevue.nl

Komende woensdag organiseert Landschap Noord-Holland een leuke én leerzame activiteit voor kinderen van 8 tot 12 jaar. In het vlakbij gelegen Landsmeer kunnen jonge speurneuzen in de wereld van de uil duiken. De boswachter heeft uilenballen verzameld bij de nestkast van een kerkuil; de kids mogen die uitpluizen. Omdat uilen botjes en haren niet kunnen verteren braken ze die weer uit. Vooral de schedeltjes die erin zitten zijn handig om erachter te komen wat de uil allemaal gegeten heeft. Meestal zijn dat muizen, soms ook een vogeltje. Woensdag 18 december, 14.00-16.00 uur, bezoekerscentrum Ilperveld, Kanaaldijk 32A, Landsmeer. Aanmelden: www.gaatumee.nl

Lezing

De socialisten waren in opkomst, de Tachtigers veranderden het culturele leven. In deze periode brak het Palingoproer uit. Een schijnbaar onschuldig wedstrijdje palingtrekken op de Lindengracht liep uit op een volksoproer, met 26 doden en vele gewonden tot gevolg. Toegang gratis. Zondag 15 december, 15.00 uur, Stadsarchief, Vijzelstraat 32, www.amsterdam.stadsarchief.nl

125 jaar Carré De Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad organiseert morgen een lezing door Thea Overmans over 125 jaar Circus Theater Oscar Carré. Over de geschiedenis is veel te vertellen. Zo moest het houten circus aan de Amstel plaatsmaken voor een stenen bouwwerk wegens nieuwe veiligheidseisen. De stad, eigenaar, vond deze eisen overbodig; de houten kist had immers een stenen mantel gekregen. Korte tijd later verwoestte een brand de schouwburg en zo werd de

arrogante houding van het stadsbestuur zwaar bestraft. En hoe zat het ook alweer met die ijzeren trappen aan de voorgevel? Met bezoek aan Carré. Zaterdag 14 december, 10.30 uur, Café Heffer, Oude Brugsteeg 7, hoek Beursstraat. www.amsterdamsebinnenstad.nl Palingoproer in de Jordaan Zondag weer een lezing in de reeks ‘Amsterdam in Gesprek’. Martin Schouten, auteur van de roman Het Palingoproer, vertelt over het Palingoproer in de Jordaan in juli 1886. Tussen 1880 en 1890 maakte Amsterdam nieuwe ontwikkelingen door.

Advertentie

Expositie Buitenexpo: 50 Ontmoetingen Alleen dit weekend nog te zien: de expositie buiten op het Museumplein van het project 50 Ontmoetingen. Tien jaar geleden hadden vijftig bekende Nederlanders een ontmoeting met een asielzoeker. Nu zijn we tien jaar verder en kon in 23 gevallen wederom een ontmoeting worden geregeld tussen de ‘koppels’ van toen. Hoe gaat het nu met de asielzoekers? T/m zondag 15 december, Museumplein (bij Cobra). www.openmindamsterdam.com

Voorstelling Dansklassieker Wim Vandekeybus Zondag keert in de Stadsschouwburg eenmalig de dansklassieker What the Body Does Not Remember terug, het „overdonderende” debuut van de Belgische choreograaf Wim Vandekeybus (een van de grootste namen in de internationale danswereld). De „explosieve voorstelling over agressie, angst en overgave” reist de wereld rond. Nu eenmalig terug in Amsterdam. Zondag 15 december, 20.30 uur, Stadsschouwburg, Leidseplein. www.ssba.nl

Muziek

Shop online

www.assem.nl Volg ons via facebook.com/assemschoenen | twitter.com/assemschoenen

Jazz bij NRC Elke zondag organiseren NRC en het Conservatorium concerten. Op informele wijze presenteren talentvolle musici zich aan het publiek. Komende zondag jazz met het Unicam Jazz

Quartet. Toegang gratis. Zondag 15 dec., 17.00 - 18.00 uur, NRC, Rokin 65. www.nrc.restaurantcafe.nl

Divers Wandelen jubilerend Beatrixpark Het Beatrixpark bestaat 75 jaar en daarom organiseert IVN Amsterdam elke maand een wandeling door het park. Zo ook komende zondag. Het is bijna winter, dus aandacht voor coniferen en andere wintergroene bomen en struiken. Deelname is gratis. Zondag 15 december, 14.00 - 15.30 uur, vertrek ingang Diepenbrockstraat, tegenover de Herman Heijermansweg. www.ivn.nl/amsterdam

een aantrekkelijke plek blijft om in te wonen, werken en recreëren? Stadsdeel Centrum organiseert de conferentie ‘Balans voor de binnenstad’. Woensdag 18 december, 19.30 - 22.30 uur, Pakhuis de Zwijger, Piet Heinkade 179. Inschrijven via www.dezwijger.nl.

Debat: Politiek Den Haag Maandag in het NRC Café een debat over „het theater, de campagnes en de achterkamers” van politiek Den Haag. NRC-redacteur Derk Stokmans (auteur van Straatcoach en Strateeg, de opkomst van Diederik Samsom) gaat in gesprek met Bart Van den Brink, (hoofdvoorlichter CDA-fractie) en Henk te Velde (historicus). Maandag 16 dec., 20.00 uur, NRC, Rokin 65. www.nrcrestaurantcafe.nl

Kinderen Voorstelling Dierendorpje Woensdagmiddag twee keer de kerstvoorstelling Dierendorpje. Gitte Spee tekent en schrijft al 30 jaar, dat is te zien op de grote tentoonstelling op de jeugdetage. Samen met Kim-Lian van

Toekomst A’dam Centrum Hoe zorgen we ervoor dat de drukte in de binnenstad gezellig blijft en dat het

der Meij schreef ze Dierendorpje, een boek met liedjes op cd, gezongen door Kim-Lian. Tijdens de voorstelling leest Gitte voor uit het boek en Kim-Lian zingt de liedjes. Aan het einde van de voorstelling kunnen alle kinderen meezingen. De toegang is gratis, reserveren verplicht. Woensdag 18 december, om 14.00 uur en 16.00 uur, Annie M.G. Schmidttheater OBA, Oosterdokskade. www.oba.nl

Tips voor de Agenda? Mail de redactie! [email protected]

Advertentie

Micha de Winter over joodse opvoeding en iPad-scholen Zondagmiddag ‘Sjoelgasten’ in de Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam, een regelmatig terugkerend interviewprogramma. Ditmaal met hoogleraar Micha de Winter, deskundige op het gebied van opvoeding, over o.a. iPad-scholen en de stress van een joodse opvoeding. Met muzikale omlijsting. Aanmelden is niet nodig. Zondag 15 december, 15.00 uur, LJG Amsterdam, Zuidelijke Wandelweg 41 (in de nieuwe synagoge, om de hoek bij de RAI). www.ljgamsterdam.nl ‘Gewone’ mensen geïnterviewd We hebben eigenlijk geen idee van de mensen met wie we in de stad wonen. Maar iedereen heeft een verhaal, zielenroerselen, angsten, liefdes, familie. ‘Onbekend bemind’ poogt in een intieme talkshow-achtige setting achter hun verhalen te komen. Twee stadsgenoten worden 30 minuten ondervraagd door Corine Koole en Ronit Palache: mannen of vrouwen die tot een paar minuten voor aanvang van het gesprek, ook bij de interviewers, onbekend zijn. Toegang is gratis; aanmelden via [email protected]. Maandag 16 december, 20.30 uur, De Rode Hoed, Keizersgracht 102. www.rodehoed.nl

Amsterdam

Light

Shopping

Night e

je o n! ge

ij restaurant Oceania krijg je een dekseltje bij je theekopje. Daar wapperen chique Chinese dames mee tijdens het blazen, om de thee sneller af te koelen, legt de meer dan behulpzame kelner uit. „Maar dat is wel heel ouderwets hoor”, voegt ze er aan toe. Net als bier drinken bij Chinees eten, „ook heel ouderwets” – beter drinken we een goede rode wijn. Oceania oogt als een chique, sobere versie van een typische Chinees. Rode vensterbanken met een bonzaiboompje, wandgrote muurschildering, houten modelscheepje en een dame in zo’n traditioneel rood jurkje. Maar de rest van de bediening zit strak in het pak, de tafels zijn gedekt met linnen, de jas wordt netjes aangenomen, hete doekjes voor en na de maaltijd. Op het toilet liggen opgerolde handdoekjes en er hangt een poster met etiketjes van Mouton Rothschild. Tegelijk draaien ze instrumentale oosterse kitschversies van Elton John’s Nikita en Minnie Ripertons Loving you. De kaart is uitgebreid, bevat klassiekers, maar ook veel ruimte voor avontuur. We vatten de tips van Krabbé – „de oesters, de eend, de gestoomde vis” – daarom wat ruimer op. Onmiddellijk valt mijn oog op de abalone, hier vertaald als diepzeeoester. Dit zeedier staat bekend als een hemelse delicatesse in het verre oosten. Ik wil het dolgraag proeven. Alleen, de abalone staat op de kaart met zeekomkommer voor 135,80 (en zonder voor 101,80). Gelukkig serveren ze de beestjes ook buiten de kaart om per stuk voor 25,-. En dat is de ervaring wel een keertje waard. Abalone is eigenlijk met niets te vergelijken. Het is een schelp (zoals een oester), maar het weekdier zelf is dik en heel vlezig – je kunt er echt

Naar buiten

in

Op hoog niveau, bijzonder en écht Chinees – zonder tl B

Cultuur

To

s

FOTO OLIVIER MIDDENDORP

Agenda

v e rt lic ht

j

Zaterdag 14 december tot 22:00 uur facebook.com/ amsterdamlightshoppingnight

ROKIN stichtingDAM

NES

Nieuwendijk.nl