van Landbouwschool en ex veeartsernij Papegaaistr Akkergem Lieven de Winnestr tot de Contributiebrug en straat Ekkergem voor het graven van de coupure.17de eeuw
Gent 5a
Het Casino heeft hier niks met gokken te maken. Het is hier een vereniging. Deze had tot doel een bloemententoonstelling op poten te zetten. Hier 3 periodes 1850/ 1880/en de afbraak in 1945 om plaats te maken voor de veeartsenij (die terug al verdwenen is) Op de zuidhoek van de Coupure rechts en de Akkergemstraat stond er een café “Frascati”. Daar werd er op 8 okt 1808 plannen gesmeed om iets op te richten met bloemen. Op 6 febr 1809 was daar de 1ste plantententoonstelling met een 40 tal planten. Door gebrek aan plaats werd alles overgebracht naar de zaal Flora in de Holstraat waar reeds meer dan 1000 planten aanwezig waren . Terug te klein bouwde men dan dit casino met meer dan 5000 planten. In 1913 werd de wereldtentoonstelling gehouden in Gent en alles verhuisde dan definitief naar het Citadelpark. Heden in Flandres expo. Nu terug naar het centrum van Gent.
De afbraak
Vanaf 1913 zouden de florarieeen doorgaan in het Citadelpark
Op 2 juli 1835 werd de eerste steen gelegd door de burgemeester Van Crombrugghe. De plannen waren van de stadsarchitect Roeland. De ontwerper van het operagebouw justitiepaleis de aula en vele andere gebouwen in Gent en omstreken. Maar voor het bouwen moest men eerst de Papegaaimolen ook genoemd de Wisselbergmolen afbreken. Vandaar de 2 straatnamen in de buurt. Als ik een kleine jongen was had je op mijn gemeente, de staande wip in de zomer en in de winter de liggende wip in een café. Wel de schuttergilden (st Joris en st Bastiaan en st Antonius) kwamen daar oefenen in de 15de eeuw. Vroeger gebruikten de wieken van de molen voor een staande wip. Daarop waren verschillende pluimen bevestigd en de hoogste schore was de papegaai en geloof me als de papegaai werd afgeschoten hoorde je van ver het gejuich. Bij het graven van de Coupure werd er rekening gehouden met de bestaande molens. Tuurlijk zoniet moest men voor zo een bouwwerk te onteigenen veel betalen, De Coupure werd getrokken in landbouwgrond van eigendom van vele kloosters die daar een moestuin hadden.
Van de tram die op de Coupure reed was er nog geen sprake. De taxi was toen een koets nemen
Het casino
Leopold I bezocht voor de eerste maal in 1853 de bloemententoonstelling, omdat hij klaar zou zien werd alles verlicht niet met kaarsen of olielampen maar met gas. Roeland zat er zeker voor iets tussen, want het was hij die op de Waalse Krook de eerste gasfabriek liet bouwen in, Gent. Nog 2 maal werden er grote werken uitgevoerd omdat het gebouw te klein werd. Na de eerste wereldoorlog was de tijd veranderd en de tuin en het gebouw begon te verkommeren. Het gebouw kwam in handen van de universiteit werd afgebroken en in de plaats kwamen de Pierdepieten (de veeartsernij) ook ondertussen terug verdwenen.
Zie vlgd dia, een porseleinenkaart rond 1850
Het Casino
www.sint-pietersdorp.be
Karel Miry in Gent geboren en gestorven 1823/ 1889 Hij componeerde de muziek voor “De Vlaamse Leeuw”, de nationale hymne vanVlaanderen. In 1893 kreeg hij zijn standbeeld op het Casinoplein de belangrijke toegang naar het casino. Het casino had toen niks met gokken te maken, maar was een plaats waar de rijkere burgerij bijeenkwam om te vergaderen en te kaarten en er de meest prestigieuze concerten en tentoonstellingen organiseerde, daar is lange tijd ook de floralieen georganiseerd. Een familielid van de componist was de schrijver van de Vlaamse leeuw. Hippoliet van Peene hij werd geboren in Kaprijke in 1811 maar kwam in 1835 naar Gent wonen om zijn praktijk van dokter uit te voeren. Naast zijn praktijk van dokter schreef hij menig toneelstukken . Hij stierf in Gent op 19/2 1864 Het Casinoplein werd aangelegd in 1845. In 1867 werd de grote zaal gebouwd door de Stadsarchitect Pauli. De casinostraat werd verbreed in 1869
Casinostraat nr 17 ?
Kliniek en later in 1970 Verzorgingsinstelling “Toevlucht van Maria” op de Coupure Links
Zoals zo vele plannen veranderen ze wel eens. Het Rasphuis zou er eerst zo hebben uitgezien. De Hoofdingang zou langs de Nieuwe Wandeling plaatsvinden De rijksgevangenis werd gebouwd tijdens de Oostenrijkse tijd rond 1772. rechts zei je het Rasphuis. Het bestaat uit 8 delen.5 waren vlug in gebruik. Pas in 1839 was het volledig afgewerkt. Er was plaats voor 2600 genodigden, hm gevangenen. Voorheen zaten de gevangenen in het Gerard Duivelsteen aan de Reep. In de nieuwe gevangenis was het systeem uitgebouwd om er te werken tijdens je verblijf. Je had voor de eerste maal ook een mooi pakje, en op het einde van je carrière in de gevangenis een mager spaarpotje. Afgebroken zie verder.
Het Rasphuis gezien volgens onze Hollandse soldaat Jan Wynandz rond 1825. Gezien vanaf de Nieuwe Wandeling
Eind 1935 waren er nog 513 gevangenen en werd de oude gevangenis definitief ontruimd. Reden verouderd. De oudste gebouwen dateren van 1773. In de volksmond noemde men de gevangenis het “Rasphuis”. De gevangenen moesten alle dagen een bepaalde Braziliaanse houtsoort raspen die gebruikt werd om textiel te verven. Ps. De gebouwen werden in het jaar 1937 volledig afgebroken. Vermits er daar veel volk over de vloer geweest was besloot men bezoekdagen om het te bezichtigen. Meer dan 40.000 zijn in het jaar 1936 de instelling gaan bezoeken. Hoeveel het ingangskaartje bedroeg? 2fr niet goedkoop voor die tijd.
Coupure
“Het Rasphuis”
www.sint-pietersdorp.be
Staatsgevangenis “het Rasphuis” tuchthuis werd geopend in 1775 voor de Rasphuisbrug op de Coupure waar nu “de Landbouwschool” staat. Anders gezegd het “Boerekot”. Een nieuwe gevangenis werd gebouwd op de Nieuwe Wandeling.
Het tuchthuis werd overgenomen tijdens de Franse tijd en zal daar meteen ingevoerd worden. Je moet weten dat tijdens deze periode alles op zijn kop stond. Het tuchthuis stond zelfs model voor vele Europese landen!
Uit 1799
De Coupure. Boven rechts het Rasthuis, een soort gevangenis waar men moest werken. 5 delen waren vlug afgewerkt. In 1839 zou alles afgewekt zijn.
Het Boerekot, de oude Staatsgevangenis of het Rasphuis
In het begin van de 2de W.O. Werd de brug afgebroken en vervangen door een verhoogde noodbrug voor voetgangers. Na de oorlog werd alles afgebroken. Pas in 1956 kwam er een boogbrug voor voetgangers
De Coupure en op de hoek de Landbouwschool (Boerekot). Plaats? Staat aangeduid op de vlgd dia.
hoek Ekkergemstraat en Heilig-Bloedstraat.
www.sint-pietersdorp.be
De laatste muur van de oude gevangenis werd verwijderd in 1971
Akkergemstraat/Coupure
Links de binnenkoer van de ex -gevangenis waar nu het Boerekot staat (de Landbouwschool van de universiteit) en rechts de gang van de cellen
De Landbouwschool (Boerekot) aan de Coupure
www.sint-pietersdorp.be Coupure Rechts in 1972 (bijna op het einde) Braun Fortuna kort voor de afbraak
Coupure links 215 in 1975
Coupure 257- 261 in 1975
Op de Coupure Links had je de katoenspinnerij van BosscheHuyttens en op 235 wat verder een cichorei fabriek
De Coupure met op de voorgrond de Rozemarijnbrug. Tekening 1823. Dit is de 2de brug die gebouwd werd in 1808. In 1912/13 werd in de papegaaistraat een nieuw tracé aangelegd en werd de brug aan de boven vernoemde straat gebouwd in 1925. In 1940 hebben onze eigen troepen alle bruggen bijna opgeblazen buiten het centrum. Deze brug werd hersteld tot er in 1980 er een nieuwe werd gelegd. Aan de fietsers werd toen niet gedacht en binnenkort gaat men een doorgang onder de brug forceren om de fietsers een veilige doorsteek te verzekeren
www.sint-pietersdorp.be
Onderaan. De Coupure en de Rozemarijnbrug rond 1820. Schilderij door onze Hollandse soldaat Wynandz. Rechts van de brug de molen die werd afgebroken om het casino te bouwen, later werd het casino afgebroken om de veeartsenij te bouwen.
Een nieuwe brug over de coupure werd gelegd in 1925. De oude draaibrug werd vervangen door een hogere vaste brug. De oude brug lag vroeger vlak voor het café Napoleon. Heden schoof men nu de nieuwe brug een 20 m verderop zodat men gans het kruispunt diende te heraansluiten.
De Rozemarijnbrug over de Coupure
In Salon Napoleon vergaderden tot 1874 de oud soldaten van Napoleon. Er waren er nog 4.
Coupure Rechts in 1976 kort voor de afbraak. Nr 264 – 272. en heden 2011
Aan de Rasphuisstraat Coupure
Lieven De Winnestraat
Op de foto stond erop: “Lieven De Winnestraat”. Ik vermoed dat alle huizen en fabriekjes rechts zijn afgebroken en de rooilijn is opgeschoven zodat de straat er 2 meter breder is. Heden en na het nemen van deze foto kwamen er statige herenhuizen. De Lieven De Winnestraat werd aangelegd in 1905. Lieven was geboren in Gent in 1821. Was een belangrijke Gentse schilder. Gestorven in 1880
Lieven De Winnestraat in de jaren zestig
www.sint-pietersdorp.be
De 1ste brug was een houten draaibrug. Zie tekening. Deze werd vervangen in 1877 door een metalen brug. Deze werd dan vernield zeg maar opgeblazen door de eigen genietroepen in 1940. Men had toen nog niet door dat men zuinig moest zijn met springstoffen want enkele huizen in de buurt waren totaal vernield. Zie vlgd dia plaats van de brug op de kaart.
De Contributiebrug aan de Coupure
www.sint-pietersdorp.be
Nieuwe Wandeling met de oude brug over de Coupure
Kaart van Saurel van 1841 met het Spiegelhof( vorige dia en het hoekhuis dat stond op de Nieuwe Wandeling - Coupure
Nieuwe Wandeling Leie. Stadsvesten Textielfabriek
Tuintjes
Coupure Prinsenhof
Begijnhof ingang
Van Keizer Jozef II moesten de kerkhoven buiten de stad staan. Heden is dit nu een parkje in de De Smetstraat
Plan van 1796
Hoogstr. Peperstr Burgstr Begijnengracht Brugsepoortstr Stadsvesten nu Begijnhoflaan Rabot Waldam Lieve
Verdwenen stadsgezicht aan de Coupure tegen de Contributiebrug www.sint-pietersdorp.be
Coupure Rechts
Coupure Links Gebouwen rond de contributiestraat en brug
www.sint-pietersdorp.be
Foto links gevonden op het internet. Er stond vermeld “Noordstraat” maar waar de tramrails kruisen zou dit de contributiestraat dan moeten zijn. Zie foto hieronder. De tram is 3. Ik zoek het verder uit
Coupure
De Contributiestraat en de Noordstraat in 1904. Na de afbraak van deze huizenblok kwamen er appartementen en na de 2de wereldoorlog(onderaan was het gekende huis “De Duizend Vuren”)
www.sint-pietersdorp.be
Nieuwe Wandeling
Jan Van Hembysebolwerk
De herstelde Contributiebrug in 1940.
Coupure Rechts
De onderste foto is men de Contributie brug uit 1940 aan het herstellen.
Coupure links met de Nieuwe Wandeling
Zoek niet achter de Brugse vaart deze kwam er rond 1625 en de Coupure, deze kwam er pas rond 1755
Plan van 1547
Het Spiegelhof was een leen dat afhing van de Sint Baafsabdij. Dus zeer zeer lang geleden, want de SintBaafsabdij is opgegeven met Keizer Karel. Op het einde van de 18de eeuw behoorde het toe aan een goudsmid die er een gebouw, woning liet oprichten met een torentje.(zie tekening) en was omwald en de eigenaar heeft er toen veel vreemde watervogels opgezet, die veel volk lokte. In 1838 Was het eigendom van de muziekfanfare St Cecilia de een groot lokaal liet oprichten dat lag aan de Nieuwe Wandeling in 1840, zie kaart 1850 op de vlgd in het begin van de Nieuwe Wandeling Eén jaar na de bouw was het reeds gedaan en in 1847 openbaar verkocht. Altijd verwijst men naar de Coupure omdat dit toen gemakkelijk aan te duiden was. ‘t Werd een feest en danszaal voor arbeiders die er 4 decennia (1880) lang vele mensen gelukkige uren bezorgden en de fabrieken wat deed vergeten. Ook op sociaal vlak betekende “Het Spiegelhof” veel. (vakbond acties) de zaal werd afgebroken en vervangen door woningen die inmiddels terug zijn vervangen. Het gebouw met torentje had men toen niet afgebroken. Maar nu? Omdat het Spiegelhof toch veel positieve invloeden heeft gehad op de arbeiders en ook het gebouw zelf , heeft men in 1903 een naam van een straat gegeven wat verder op, op de Nieuwe Wandeling. De Spiegelhofstraat.
1855
Het Spiegelhof een belangrijke plaats waar toespraken werden gehouden om de arbeiders bewust te maken van hun waarde
1799
1880
1912
www.sint-pietersdorp.be
Er werd in 1940 een voorlopige brug geplaatst op de plaats van de opgeblazen contributiebrug. In 1947/8 kwam dit wipbrugje en bepaalde lange tijd het zicht tussen de Nieuwe wandeling en de Contributiestraat . Men had gezegd voorlopig maar opgelet nu voorlopig is voor de staat een rekbaar begrip. Liefst 38 jaar! De huidige brug is van 1986
Deze wipbrug lag tot 1947 op het einde van de Visserij en deed er op de coupure vanaf 1948 nog dienst tot 85
In de loop van de geschiedenis werd er voor dezelfde brug 3 namen gebruikt. De Akkerbrug in 1796, de brug van de Nieuwe Wandeling in 1831 en de Contributie vanaf 1880. De huidige benaming van de brug dank zijn naam aan een bijzondere belasting die werd betaald in de 17de eeuw aan het begin van de Brugse vaart waar de contributiepoort stond. Deze laatste werd afgebroken in 1782.
Einde gent 5a Zie verder een deel Brugse vaart, omgeving De Smetstraat en omgeving van het verbindingskanaal op 5b
