Gemeentelijk Milieujaarprogramma 2013 Milieudienst, stadsbestuur Sint-Niklaas
Algemeen infokader
Oppervlakte:
8.818 ha
Aantal inwoners op 1 januari 2013:
73.255 inwoners
Adres:
Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas
Telefoonnummer milieudienst:
03 778 31 91 (Veerle Stuer) 03 778 31 97 (Marte Vandevyvere)
Fax:
03/766 08 82 (fax stadhuis)
E-mail:
[email protected] [email protected]
Website:
www.sint-niklaas.be
Burgemeester: Lieven Dehandschutter
Stadssecretaris: Marie-Louise Chalmet
Schepen voor duurzaamheid en natuur: Wout De Meester
Schepen voor stadsreiniging en groen: Christel Geerts
Schepen voor waterbeheersing: Gaspard Van Peteghem
Adviseur duurzaamheidsambtenaar: Veerle Stuer
Deskundige duurzaamheidsambtenaar: Bart Roels en Helena Bonne
2
1.
Thema INSTRUMENTARIUM .................................................................................................... 7 1.1. BASIS ............................................................................................................................ 7 1.1.1. Gemeentelijke diensten............................................................................................ 7 1.1.2. Handhaving ............................................................................................................ 9 1.1.3. Logistieke ondersteuning ........................................................................................11 1.1.4. Milieu Management Informatie Systeem ..................................................................11 1.1.5. Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur.......................................................12 1.1.6. Gemeentelijk milieubeleid .......................................................................................12 1.2. ONDERSCHEIDINGSNIVEAU ...........................................................................................12 1.2.1. Duurzaamheidsambtenaar ......................................................................................12 1.2.2. Gemeentelijk milieubeleidsplan (GMBP) ...................................................................13 2. Thema AFVAL ........................................................................................................................15 2.1. BASIS ...........................................................................................................................15 2.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................15 3. Thema MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK .................................................................17 3.1. BASIS ...........................................................................................................................17 3.1.1. Implementatie van milieuverantwoord productgebruik binnen de eigen .....................17 werking .................................................................................................................................17 3.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................18 3.2.1. Milieuverantwoord productgebruik eigen diensten ....................................................18 3.2.2. Milieuverantwoord productgebruik stimuleren bij burgers ..........................................21 3.2.3. Aannemers/ leveranciers aansporen CoC aan te vragen ............................................26 4. Thema WATER ......................................................................................................................28 4.1. BASIS ...........................................................................................................................28 4.1.1. Pesticidenreductie ..................................................................................................28 4.1.2. Passieve sensibilisatie rond water ............................................................................28 4.1.3. Ruimen baangrachten en waterlopen .......................................................................29 5. Thema HINDER .....................................................................................................................31 5.1. BASIS ...........................................................................................................................31 5.1.1. Digitaal opvolgen van (milieu)klachten: MKROS ........................................................31 5.1.2. Passieve sensibilisatie rond 2 hinderthema‟s .............................................................31 5.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................32 5.2.1. Doorlichting van de hinderklachten ..........................................................................32 5.2.2. Beleidskader geluidshinder ......................................................................................33 5.2.3. Beleidskader geurhinder .........................................................................................34 5.2.4. Beleidskader lichthinder ..........................................................................................34 5.2.5. Actieve sensibilisatie rond hinderthema‟s .................................................................34 5.2.6. Opstellen van een handhavingsbeleid rond hinder niet gerelateerd aan ingedeelde inrichtingen ...........................................................................................................................35 5.2.7. Opstellen en bijhouden van een hinderinventaris ......................................................35 6. Thema ENERGIE ....................................................................................................................37 6.1. BASIS ...........................................................................................................................37 6.1.1. Implementatie van de energieprestatie-regelgeving door aan te sluiten op het elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen (via VEA) .....................................................37 6.1.2. Uitvoering energieboekhouding ...............................................................................37 6.1.3. Passieve sensibilisatie .............................................................................................38 6.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................38 6.2.1. Uitbreiden van de energieboekhoudingen naar andere gebouwen .............................38 6.2.2. Opmaak energieprestatiecertificaten EPC (< 1000 m²) .............................................39 6.2.3. Actieve sensibilisatie ...............................................................................................39 6.2.4. Aankoop minimum percentages groene stroom ........................................................40 6.2.5. Opleiding energie ...................................................................................................40 6.2.6. Uitvoering duurzame energiescan (DE-scan) ............................................................41 6.2.7. Opmaak van een gemeentelijk plan van aanpak voor duurzame energie ahv DE-scan.41 6.2.8. Het opnemen van energie-efficiëntie als criterium bij overheidsopdrachten ................41 6.2.9. Lager energieverbruik .............................................................................................41 6.2.10. Stimuleren van kleine energiebesparende maatregelen .............................................41 7. Thema MOBILITEIT ...............................................................................................................44 3
7.1. BASIS ...........................................................................................................................44 7.1.1. Passieve sensibilisatie .............................................................................................44 7.1.2. Deelname duurzaamheidambtenaar aan gemeentelijke beleidingscommissie (GBC) ....45 7.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................46 7.2.1. Stimuleren milieuvriendelijk rijgedrag van het gemeentepersoneel ............................46 7.2.2. Sneltoets ...............................................................................................................47 7.2.3. Luchtverontreiniging door verkeer ...........................................................................47 7.2.4. Actieve sensibilisatie ...............................................................................................47 7.2.5. Milieuvriendelijke voertuigen ...................................................................................48 7.2.6. Bedrijfsvervoerplannen: evaluatie woon-werkverkeer en opmaak actieplan voor milieuvriendelijker woon-werkverkeer .....................................................................................48 8. Thema Natuur .......................................................................................................................50 8.1. BASIS ...........................................................................................................................50 8.1.1. Bermbeheer ...........................................................................................................50 8.1.2. Promotie streekeigen soorten en autochtoon plantmateriaal .....................................50 8.1.3. Code van goede natuurpraktijk ...............................................................................50 8.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................50 8.2.1. Subsidiereglement opstellen en promoten. ...............................................................50 8.2.2. Vorming personeel .................................................................................................51 8.2.3. Deelname Dag van het Park of Dag van de Natuur ...................................................51 8.2.5. Actieplan KLE‟s .......................................................................................................51 8.2.6. Andere sensibiliseringsacties ...................................................................................51 9. Thema Bodem .......................................................................................................................53 9.1. BASIS ...........................................................................................................................53 9.1.1. Inschakelen van een erkend bodemsaneringsdeskundige met subsidie van OVAM ......53 9.1.2. Gebruik maken van de Code van goede praktijk van OVAM, voor tijdelijke grondopslagplaatsen (TOP) ....................................................................................................53 9.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................53 9.2.1. Acties en maatregelen binnen het Vlaams bodembeleid ............................................53 9.2.2. Bodemerosie: actieve sensibilisatie erosiebestrijding .................................................53 10. Thema Duurzame ontwikkeling ..........................................................................................55 10.1. BASIS ...........................................................................................................................55 10.1.1. Passieve (en actieve) sensibilisatie rond duurzame ontwikkeling ................................55 10.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................59 10.2.1. Participatieve en sensibiliserende initiatieven voor duurzame ontwikkeling .................59 10.2.2. Duurzaam bouwen en wonen ..................................................................................59 10.2.3. Ondersteuning van maatschappelijk verantwoord ondernemen .................................61 10.2.4. Duurzame ontwikkeling in Noord-Zuid context..........................................................62 10.2.5. Educatie voor duurzame ontwikkeling ......................................................................63 10.2.6. Vlaams implementatieplan educatie voor duurzame ontwikkeling ..............................63
4
Inleiding De Vlaamse regering heeft op 21 december 2007 de Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 20082013 goedgekeurd. De overeenkomst kan door lokale besturen afgesloten worden met het Vlaams Gewest voor de periode van zes jaar, 2008-2013. Gemeenten en provincies kunnen echter ook ieder jaar beslissen of ze al dan niet toetreden tot de overeenkomst. Op 25 april 2008 heeft de stad Sint-Niklaas de Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 2008-2013 ondertekend met het Vlaamse Gewest op basis- en onderscheidingsniveau. De contracttekst van deze overeenkomst is beschikbaar op www.samenwerkingsovereenkomst.be. Via de Samenwerkingsovereenkomst engageert de stad zich om een duurzaam milieubeleid uit te werken. Een aantal acties zijn verplicht uit te voeren (= basis), andere acties zijn optioneel (= onderscheidingsniveau). Op onderscheidingsniveau moet een totaal van 35 punten verzameld worden. Via het milieujaarprogramma (MJP) rapporteert de stad aan het Vlaams Gewest over de uitvoering van deze overeenkomst. Het MJP geeft een overzicht van de acties en realisaties inzake leefmilieu en duurzaamheid voor het dienst jaar 2012. De structuur van het MJP steunt op het model opgenomen in de Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013. Volgende thema‟s komen aan bod:
Thema Thema Thema Thema Thema Thema Thema Thema Thema Thema
Instrumentarium Afval Milieuverantwoord productgebruik Water Hinder Energie Mobiliteit Natuur Bodem Duurzame ontwikkeling
Aan de realisatie van het Milieujaarprogramma 2012 werkten onder meer volgende diensten mee: milieudienst, dienst logistiek, dienst communicatie, technische dienst, dienst mobiliteit, dienst gebouwen, groendienst en de personeelsdienst. Het document werd ter advies voorgelegd aan STRAMIN (stedelijke raad voor advies van milieu en natuur) op 26 februari 2013 en ter goedkeuring aan het college van burgemeester en schepenen op 11 maart 2013.
5
thema INSTRUMENTARIUM
6
1. Thema INSTRUMENTARIUM 1.1. BASIS 1.1.1. Gemeentelijke diensten In het kader van artikel 1 over gemeentelijke diensten moet de stad tweemaal rapporteren over de gemeentelijke diensten, namelijk over het eerste jaar van de ondertekening en over het jaar 2012. Volgende hoofdstukken komen aan bod: samenstelling milieudienst opname van de functie milieuambtenaar in het personeelsbehoeftenplan meldpunt klachtenbehandeling door de intercommunale uitgevoerde taken 1.1.1.1.
Samenstelling milieudienst
In het kader van artikel 1 over gemeentelijke diensten moet de stad tweemaal rapporteren over de gemeentelijke diensten, namelijk over het eerste jaar van de ondertekening en over het jaar 2012. Overzicht van de personeelsbezetting op de milieudienst 2012-2013: Naam medewerker STUER Veerle
Functie Adviseur duurzaamheid Afdelingschef milieudienst
niveau A
% VTE 100%
opmerkingen Functiewijziging op 1/05/2012
Aanstelling op 27/12/2012, in dienst sinds 18/02/2013 In dienst van 06/07/2012 tot 6/01/2013 In dienst tot 15/10/2012
Deskundigen BONNE Helena
Deskundige milieu - duurzaamheid
B
100%
CLAERHOUT Bart
Deskundige milieu – VLAREM
B
100 %
DURINCK Pieter ROELS Bart TIMMERS Jo VAN BOXELAER Filip VAN BULCK Pieter
Deskundige Deskundige Deskundige Deskundige Deskundige
B B B B B
100% 100 % 100 % 100 % 100%
VERHEYDEN Jan
Deskundige milieu – natuur
B
100%
A C C C C C C
100 % 80 % 80 % 80% 100 % 80 % 80 %
milieu milieu milieu milieu milieu
Administratieve ondersteuning MEERSMAN Conny Administratief BUYLE Heidi Administratief DE MEULENAERE Phillippe Administratief LOQUET Caroline Administratief NOTENBAERT Sven Administratief VAN DAMME Marleen Administratief VERSTRAETEN Kim Administratief
– natuur – duurzaamheid – water – VLAREM - VLAREM
diensthoofd chef medewerker medewerker medewerker medewerker medewerker
Aanstelling dienst sinds Aanstelling dienst sinds
op 27/12/2012, in 7/01/2013 op 27/12/2012, in 4/03/2013
Interne mutatie op 01/08/2012 In dienst vanaf 13/08/2012 In loopbaanverlof sinds 01/09/2012
Milieuambtenaar in personeelsbehoeftenplan Zowel de toezichthoudende ambtenaren (deskundige milieu – VLAREM), als de afdelingschef milieu zijn opgenomen in het personeelsbehoeftenplan. 1.1.1.2.
Meldpunt klachtenbehandeling
Milieuklachten kunnen op verschillende manieren gemeld worden. 1) aan de klantendienst (vnl. niet dringende meldingen) 2) aan de milieudienst (telefonisch, per mail of via het loket) 3) aan de dienst Bijzondere Wetten van de politie (voormalige milieupolitie)
7
Alle klachten en meldingen afkomstig van burgers met betrekking tot milieu worden gecentraliseerd bij de klantendienst. De inwoners kunnen tijdens de openingsuren van het stadhuis aan de infobalie en telefonisch (03 760 91 00) terecht bij de klantendienst. Buiten de openingsuren worden de mensen met dringende meldingen doorverwezen naar de politie. Per mail (
[email protected]) kan men de klantendienst 24/24u bereiken. De meldingen worden opgenomen in een databank en onmiddellijk doorgestuurd naar de betrokken dienst voor verdere afhandeling. Er wordt een ontvangstmelding naar de melder gestuurd. Na afhandeling wordt teruggekoppeld naar de melder. De klantendienst staat bovendien in voor algemene communicatie en taken ten dienste van de bevolking, zoals de organisatie van de ophaling van het grofvuil, inschrijvingen voor projecten zoals „Durf vergelijken‟ en infosessies, de verdeling van huisvuilzakken en gft-labels, informeren van de burgers over de gemeenteraadsverkiezingen, wedstrijden,… Sinds 01-07-2006 is de online module van MKROS operationeel voor het beheer van milieuklachten. In MKROS worden voornamelijk meldingen geregistreerd die gelinkt zijn aan bedrijven, geurhinder of geluidshinder. Deze klachten worden specifiek behandeld door de VLAREM-deskundigen. Niet alle meldingen worden in MKORS vermeld, vermits bepaalde meldingen onmiddellijk (telefonisch of aan het loket) worden afgehandeld. Er wordt echter getracht de opvolging zo nauwkeurig mogelijk bij te houden. De meldingen die bij de politie binnenkomen worden in het registratiesysteem van de politie ingevoerd. Wekelijks wordt overleg gepleegd met de schepen van milieu, de milieupolitie, het administratief diensthoofd milieu en de afdelingschef. De milieuklachten die werden geregistreerd worden overlopen. Bij problemen worden oplossingen en bijhorende acties voor de betrokken diensten of toezichthoudende ambtenaren besproken. 1.1.1.3.
Milieutaken van de intercommunales
MIWA (Afvalintercommuncale Midden-Waasland) MIWA is de opdrachthoudende vereniging voor huisvuilverwerking in het Midden-Waasland en staat in voor de implementatie van het Vlaamse afvalstoffenbeleid in de volgende gemeenten: Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse en Waasmunster. In Sint-Niklaas staan medewerkers van MIWA in voor het uitbaten van het containerpark. Op dit containerpark kunnen bewoners vijf dagen in de week terecht met voorgesorteerde huishoudelijke afvalstoffen die worden ingezameld met het oog op recyclage. Het containerpark biedt ook de mogelijkheid aan KMO‟s en zelfstandigen om hun met huishoudelijke afvalstoffen vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen, zoals bepaald in het VLAREA, tegen marktconforme prijzen kwijt te raken. MIWA verzorgt de afvoer van de ingezamelde afvalfracties naar erkende verwerkingsbedrijven. MIWA organiseert de werking van de brenghoeken en staat in voor het onderhoud van de glasbolsites. MIWA stelt de aankoopdossiers in verband met inzamelrecipiënten (huisvuilzakken, gft-containers, gftprijslabels, compostbakken en –vaten,…) op en behandelt deze volgens de wetgeving inzake overheidsopdrachten. Daarnaast behoort het indienen en beheren van allerlei subsidiedossiers bij OVAM, onder andere met betrekking tot afvalpreventiematerialen, tot het takenpakket van MIWA. Communicatie over het afvalbeleid wordt vanuit MIWA georganiseerd. Viermaandelijks wordt een magazine uitgebracht, met aandacht voor de geldende regelingen voor afvalophaling en het containerpark, de sorteerregels en afvalpreventie. MIWA verspreidt jaarlijks de afvalkalender, waarop de inwoners de correcte ophaaldata en –voorschriften terugvinden. Daarnaast wordt een website uitgebaat waarop alle informatie over afval gebundeld wordt en waarop eveneens de ophaaldata geraadpleegd kunnen worden.
8
MIWA organiseert of participeert in allerlei campagnes met de bedoeling de bevolking te sensibiliseren voor afvalpreventie. Verschillende doelgroepen worden daarbij beoogt, onder andere scholen, jeugdbewegingen, de bedrijfswereld,… . In dit kader verzorgt MIWA ook rondleidingen op het containerpark, gekoppeld aan workshops rond afval. Interwaas Interwaas is het intergemeentelijk samenwerkingsverband voor streekontwikkeling in het Waasland. In samenwerking met Beveren, Kruibeke, Lokeren, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse en Waasmunster wil Interwaas vanuit een lokale sturing de ontwikkeling van het Waasland actief bevorderen via dienstverlening, projectwerking en belangenbehartiging. Het project 'Bepaling van de oppervlaktewaterkwaliteit in het Waasland' telt intussen de tiende meetcampagne. De opdracht van deze tweejaarlijkse meetcampagne omvat 32 staalnamepunten voor fysico-chemisch onderzoek (35 monsternamepunten voor een bedrag van 11.131 EUR) en 16 staalnamepunten (voor een bedrag van 3.200 EUR) voor de biologische waterkwaliteit. De gegevens worden door Interwaas verzameld en aan de gemeente overgemaakt. Aangezien de campagne nog loopt tot mei 2013, zijn hiervoor nog geen resultaten bekend. Interwaas is erkend als lokale entiteit voor het verschaffen van goedkope leningen in het kader van FRGE (Fonds Ter Reductie van de Globale Energiekost). Sinds mei 2010 kan bij Interwaas aan een zeer lage rentevoet (2%) een lening aangaan worden van maximaal 10.000 euro om energiebesparende investeringen uit te voeren aan de woning. Kandidaat-kredietnemers die tot een bijzondere doelgroep behoren, kunnen via Interwaas een renteloze energielening verkijgen. Daarnaast kunnen zij beroep doen op extra begeleiding bij de aanvraag van offertes en premies, de opvolging van de werkzaamheden, e.d. Verder wordt beroep gedaan op Interwaas voor het reinigen van de rioolkolken. 1.1.2. Handhaving 1.1.2.1
Aanstelling personeel - samenwerkingsovereenkomst - natuurvergunning en vrije velddelicten.
Er was in 2012 1 erkende Vlarem-ambtenaar aanwezig op de milieudienst (Filip Van Boxelaer) en 1 bij de dienst Bijzondere Wetten van de politie (Wim Van Brouck). In totaal kunnen momenteel 2 personen het toezicht conform artikel 58 van Vlarem I uitoefenen. Door de inwerkingtreding van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid treden deze personen op als gemeentelijke toezichthouders in de milieuhandhaving. Zij werden hiertoe aangesteld door het college van burgemeester en schepenen op 7 december 2009. Er werd geen samenwerkingsovereenkomst met een aangrenzende gemeente of met een intergemeentelijke vereniging of politiezone waarvan de stad deel van uitmaakt, opgesteld. Er is immers een goede samenwerking tussen de milieudienst en de milieupolitie, zodat er geen behoefte is aan een protocol. Tevens zijn er flowcharts ter beschikking met procedures voor het behandelen van diverse milieuproblemen en wie hiervoor verantwoordelijk is. Wekelijks is er een technisch overleg tussen de VLAREM-cel van de milieudienst en een vertegenwoordiger van de politiedienst Bijzondere Wetten. Hierbij worden o.a. de klachten, problemen of controles besproken die kaderen in de Vlaremwetgeving. Er worden afspraken gemaakt over wie zal optreden. Vaak worden controles door de milieudeskundigen van de politie en de milieudienst samen uitgevoerd. De Vlarem-opleiding van de milieudeskundige van de politie heeft ervoor gezorgd dat meer expertise aanwezig is zodat de samenwerking tussen de milieudienst en politie nog werd verbeterd. Toezicht op naleving van het Bosdecreet en Decreet Natuurbehoud en optreden tegen velddelicten gebeuren door de stedelijke natuurambtenaar. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de dienst Bijzondere Wetten van de politie en de beleidswachter van het Agentschap voor Natuur en Bos.
9
Toezichtacties milieudienst In 2012 werden volgende taken uitgevoerd: -
-
-
controles op basis van klachten of meldingen van het meldpunt; nacontroles van het verlenen van milieuvergunningen; nacontroles na aktename meldingen klasse 3; controles in het kader van campagnes, zowel van andere controlerende instanties (OVAM, milieuinspectie) als eigen opgerichte campagnes. In 2009 werd een uitgebreide controle van de industrieparken opgestart. Het eerste industriepark dat gecontroleerd werd, is „Entrepot‟ en de omliggende straten. In 2011 werd deze controle voltooid. In de loop van het jaar werd een aanvang genomen met de controle van een tweede industriepark, nl. „Europark-Noord‟. In 2012 werden geluidsmetingen uitgevoerd op 6 muziekactiviteiten (Openluchtfuif Nieuwkerken, Parkies, Zomerkermis Sint-Niklaas, Villa Pace, Kristoffelrock, Crazy Dating Party). De gehanteerde normen waren deels dezelfde als in 2011, maar werden in sommige gevallen ook gemodelleerd naar de nieuwe geluidsnormen die sinds 01-01-2013 van kracht zijn. Er is een sterke stijging (+60) van het aantal klachten tegenover 2011. Een verminderd aantal controles (in casu geluidsmetingen) kan hier deels verantwoordelijk voor zijn. De ontlening van de fuivenkoffer met een geluidsmeter in samenwerking met de dienst jeugd werd verder gezet.
De cel Vlarem-Vlarebo-Rampenplanning behandelde 23 milieuvergunningsaanvragen klasse 1, 42 klasse 2 aanvragen, 2 bodemsaneringsprojecten en 109 bouwvergunningen. Er werden 77 erkenningen voor niet-ingedeelde muziekactiviteiten toegekend. Er werden 17 controles uitgevoerd om na te gaan of de milieuwetgeving werd nageleefd (zie onderstaande tabel). In het totaal werden door de erkende VLAREM-ambtenaren van de milieudienst 5 processen-verbaal van inbreuk opgesteld. Door de milieupolitie werden 166 aanvankelijke processenverbaal opgesteld met een stedenbouwkundig- en milieuluik. Volgende tabel geeft een overzicht van de controles die door de milieuambtenaren werden uitgevoerd. ambtshalve Afvalwater Lekkende mazouttank/olievervuiling/bodem Geluidshinder Ontoereikende/geen vergunning Vraag brandweer Stopzetting activiteiten Sluikstort (gevaarlijk) afval Lichthinder Naleven vergunningsvoorwaarden Geurhinder/verbranden afval Allerlei Opvolging TOTAAL = 17
1.1.2.2.
calamiteit
klacht
Vraag parket
1 2 1
1
1 1 1 3 2
4 6
11
Proactieve en reactieve controles
Proactieve controles: planmatige aanpak en eigen initiatieven en plannen In 2012 werden geluidsmetingen uitgevoerd op 6 muziekactiviteiten (Openluchtfuif Nieuwkerken, Parkies, Zomerkermis Sint-Niklaas, Villa Pace, Kristoffelrock, Crazy Dating Party). De gehanteerde normen waren deels dezelfde als in 2011, maar werden in sommige gevallen ook gemodelleerd naar de nieuwe geluidsnormen die sinds 01-01-2013 van kracht zijn. Er is een sterke stijging (+60) van het aantal klachten tegenover 2011. Een verminderd aantal controles (in casu geluidsmetingen) kan hier deels verantwoordelijk voor zijn.
10
Tevens worden controles uitgevoerd op vraag van het Parket. Meestal kadert dit wel in één of andere meldings- of vergunningenprocedure. De milieudienst wil de bedrijven controleren die deel uitmaken van een industriepark. Ondanks het feit dat een industriepark duidelijk bekend staat als een groepering van bedrijven, is de identiteit en uitgevoerde activiteiten niet steeds gekend of accuraat omwille van overnames en stopzettingen. Een juiste weergave van de aanwezige bedrijven met een actualisatie van de bestaande en nieuwe activiteiten in het industriepark is het doel van deze campagne. In 2011 werd gestart met de controle van het industriepark Europark-Noord. Er werden tot nu toe een 10-tal controleacties uitgevoerd door de stedelijke toezichthouders. Deelname aan initiatieven van de afdeling Milieu-inspectie Er werd door de afdeling geen vraag tot deelname aan nieuwe initiatieven gesteld. Overzicht uitgevoerde proactieve controles
Bijlage 1: Overzicht proactieve controles
Overzicht uitgevoerde actieve controles Bijlage 2: Overzicht reactieve controles 1.1.3. Logistieke ondersteuning De toezichthoudende ambtenaren kunnen beschikken over het vereiste materiaal voor het uitvoeren van hun toezicht. Zo zijn er recipiënten aanwezig om stalen te kunnen nemen van afvalwater, twee sonometers bij de milieudienst om geluidsmetingen uit te voeren en de nodige kledij. De dienst Bijzondere Wetten van de politie beschikt ook over een sonometer. De geluidsmeters worden jaarlijks gekeurd. 1.1.4. Milieu Management Informatie Systeem 1.1.4.1.
Internetverbinding / Inventarissen en MMIS
In de vorige Milieujaarprogramma‟s werd reeds gerapporteerd over de internettoegang, de invoer van gegevens en de organisatie van het meldpunt milieuklachten. 1.1.4.1.
Databanken
Milieuvergunningenloket: eMIL De stad beschikt over het programma CEMOS waarin op heden alle milieuvergunningen en meldingen worden ingevoerd en beheerd. Volgens CEVI voldoet CEMOS aan de vereisten van artikel 5.1.2.1.3.6 van de samenwerkingsovereenkomst. Milieuklachten-, registratie – en opvolgingssysteem: MKROS De stad draagt bij tot het gegevensinvoer in de databank MKROS. Sinds 1 juli 2006 is MKROS operationeel voor de registratie van milieuklachten van de stad. Inventaris pesticidenreductieprogramma Zie thema water Inventaris risicogronden De inventaris van risicogronden vormt een onderdeel van CEMOS. Energieprestatiedatabank Hierbij de datums waarop de EPB-gegevens van de bouwdossiers werden doorgestuurd aan het VEA (Vlaams EnergieAgentschap) 2012:
11
09/01/2012 20/01/2012 09/02/2012 09/03/2012 06/04/2012 08/05/2012 08/06/2012 09/07/2012 03/08/2012 10/09/2012 01/10/2012 06/11/2012 21/12/2012
1.1.5. Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur 1.1.5.1.
Jaarverslag STRAMIN (Stedelijke Adviesraad voor Milieu en Natuur)
Het jaarverslag wordt rond april/mei 2013 opgemaakt. Net zoals vorige jaren zal het later opgestuurd worden. De statuten werden in 2012 niet aangepast. Het stadsbestuur geeft zowel logistieke als inhoudelijke ondersteuning. -
De vergaderingen van STRAMIN gaan door in zalen op het stadhuis van Sint-Niklaas, in één van de deelgemeentehuizen of andere stadsgebouwen. De secretaris van de milieuraad is het administratief diensthoofd van de milieudienst. Betrokken ambtenaren geven toelichting rond bepaalde thema’s, indien dit gevraagd wordt door de milieuraad.
In STRAMIN zitten 21 stemgerechtigde leden en 13 niet-stemgerechtigde leden. De 1/3 regel geslachtverhouding voor de milieuraad werd ondanks inspanningen niet bekomen. Het is heel moeilijk om vrouwen te vinden die in STRAMIN willen zetelen. In 2012 werden er tijdens de vergaderingen opnieuw verschillende oproepen gedaan om nieuwe vrouwelijke leden in de milieuraad te krijgen. Bovendien werd er mondeling reclame verspreid door de leden en het dagelijks bestuur.
Bijlage 3: jaarverslag STRAMIN (wordt later nagestuurd)
1.1.6. Gemeentelijk milieubeleid Meer uitleg over het gemeentelijk milieubeleid staat vermeld bij ONDERSCHEIDINGSNIVEAU 1.2.2. Gemeentelijk milieubeleidsplan (GMBP).
1.2. ONDERSCHEIDINGSNIVEAU 1.2.1. Duurzaamheidsambtenaar Gelet op het inwonersaantal heeft de stad recht op subsidies voor de aanstelling van twee duurzaamheidsambtenaren. Adviseur milieu (duurzaamheid) (niveau A, 100%): Veerle Stuer Veerle Stuer is in dienst sinds 1 oktober 2006. De functiebeschrijving, het contract, de arbeidsovereenkomst en het takenpakket van de adviseur milieu (duurzaamheid) is ongewijzigd gebleven t.o.v. MJP 2009.
12
Sinds 1 mei 2012 is Veerle Stuer in dienst als afdelingschef milieu. Op 27/12/2012 werd Helena Bonne ter vervanging als deskundige milieu (duurzaamheid) aangesteld (niveau B, 100%). Zij trad in dienst op 18/02/2013. Deskundige milieu (duurzaamheid) (niveau B, 100%): Bart Roels Bart Roels is in dienst sinds 1 september 2007. De functiebeschrijving, het contract, de arbeidsovereenkomst en het takenpakket van de deskundige milieu (duurzaamheid) is ongewijzigd gebleven t.o.v. MJP 2009. 1.2.2. Gemeentelijk milieubeleidsplan (GMBP) Het Milieubeleidsplan 2007-2013 werd principieel goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen op 4 december 2007. Op 21 december 2007 werd het definitief GMBP goedgekeurd door de gemeenteraad. Het GMBP werd nadien ter kennisgeving bezorgd aan het Vlaams Gewest. Het milieubeleidsplan volgt de structuur van de Samenwerkingsovereenkomst. 1.2.3. Milieubarometer n.v.t. 1.2.4. Open milieuraad In 2012 werd er één open milieuraad georganiseerd, namelijk op 22 mei 2012. Hierop werd het jaarverslag van 2011 overlopen. Verder werden het „dier van het jaar‟ en de „dikste boom van Sint-Niklaas‟ bekendgemaakt en werd teruggekeken op het afgelopen project „dier van het jaar‟. In bijlage vindt u de uitnodiging, met daarop het volledige programma.
Bijlage 4: Uitnodiging OJV Stramin
1.2.5. Vergunde sloopwerken m.b.t. selectief slopen n.v.t.
13
thema AFVAL
14
2. Thema AFVAL 2.1. BASIS 2.2. ONDERSCHEIDING De rapportering van het thema afval werd volledig opgenomen in de afvalenquête van OVAM. Vandaar dat dit thema niet meer wordt behandeld in het Milieujaarprogramma.
15
thema MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK
16
3. Thema MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3.1. BASIS 3.1.1. Implementatie van milieuverantwoord productgebruik binnen de eigen werking 3.1.1.1.
Gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout binnen de werking van de eigen gemeentelijke diensten: standaard in elk bestek opnemen
Het stadsbestuur implementeert het gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout in de werking van de eigen gemeentelijke diensten. Het stadsbestuur engageert zich om, afhankelijk van de beschikbaarheid, duurzaam geëxploiteerd hout aan te kopen. Zo wordt in de bestekken van hout en houtproducten het voorschrift/ de voorwaarde van duurzaam geëxploiteerd hout standaard opgenomen. Alle bestekken die door de dienst logistiek worden opgemaakt, worden vooraf steeds voor advies en aanvulling overgemaakt aan de dienst milieu zodat de milieuvereisten indien nodig opgenomen kunnen worden. Voorbeelden: In 2012 werd er een bestek uitgeschreven voor - het plaatsen van speeltoestellen op het Westerplein; - het speellandschap op recreatiepark „De Ster‟ - bib Heymanplein (duurzaamheidsmeter) - bestek drukwerk Concrete realisaties: Concrete realisaties met betrekking tot het gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout zijn o.a.: - FSC-gelabeld drukwerk en printpapier In bijlage een aantal facturen en bestekken.
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
3.1.1.2.
1: 2: 3: 4:
Bestek speeltoestellen op het Westerplein Bestek speellandschap op recreatiepark „De Ster‟ Bestek bib Heymanplein Bestek drukwerk
Gekeurd breekpuin standaard opnemen in bestekken
Het stadsbestuur neemt het gebruik van COPRO-gekeurd breekpuin op in alle werfbestekken. De technische dienst werkt steeds met het Standaardbestekboek 250 versie 2.1. Hieraan moet elke aannemer zich houden. In dat bestek staan de producten waarvoor een COPRO-merk vereist is, wat onder andere voor breekpuin het geval is. Soms worden er nog bijkomende voorwaarden opgelegd. 3.1.2. Passieve sensibilisatie rond één of meerdere productgroepen a. Compost In de MIWA-nieuwsbrieven, via de activiteiten van de compostmeesters en de milieudienst, wordt thuiscomposteren en het gebruik van compost aangemoedigd. Geïnteresseerde burgers kunnen bij de milieudienst, de afvalintercommunale MIWA en op activiteiten van de compostmeesters (infoavonden, marktjes,…) heel wat brochures en informatie bekomen over composteren. Op die manier kunnen ze de info over composteren nalezen.
17
Op de website van de intercommunale MIWA wordt ook verwezen naar de website van www.thuiscomposteren.be. Hierop vinden burgers heel wat nuttige info om zelf aan de slag te kunnen gaan. Het stadsbestuur gebruikt eigen geproduceerd (compost)grondverbeteringmiddel voor groenonderhoud. Dit werd gekeurd door VLACO en voldoet aan de parameters van VLACO-groencompost. In het openbaar groen in de stad (o.a. in de nieuwe border in de Bremstraat, de open graszone van het begraafbos Heimolen, de volkstuintjes in de Kolenventerstraat en de Lindenstraat) werden kleine bordjes geplaatst met de vermelding dat er VLACO-compost wordt gebruikt.
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
5: 6: 7: 8: 9:
MIWA magazine maart MIWA magazine juni Stadskroniek maart 2012: p 7: cursus composteren stadskroniek mei 2012: miliscoop: Juni compostmaand 2012 Stadskroniek mei 2012: p 11: infoavonden gft-afval
b. Duurzaam geëxploiteerd hout - Posters Het gebruik van duurzaam FSC-hout wordt gepromoot bij de milieudienst via posters, flyers en informatiebrochures. Aan het loket liggen er flyers over duurzaam geëxploiteerd hout. Een overzicht van de documentatie werd meegestuurd bij het MJP 2010. - Subsidiereglement duurzaam bouwen In het subsidiereglement duurzaam bouwen staan een aantal verwijzingen naar websites over FSCgelabeld hout en andere bio-ecologische materialen (www.vibe.be, www.milieuadvieswinkel.be, …)
Bijlage 10: Subsidiereglement duurzaam bouwen
c. Natuurverven Het tijdschrift “Wonen met de Natuur” van het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen (VIBE) publiceerde in zijn uitgave van maart 2008 een heleboel informatie over natuurverven. De milieudienst bestelde een pakket van deze tijdschriften om aan het loket te verdelen. Bijlage 11: Publicatie „Wonen met de Natuur‟ (VIBE) d. Fairtrade Gemeente Sint-Niklaas draagt sinds 2008 de titel van FairTradeGemeente. Om deze campagne zichtbaar te maken in het straatbeeld werd communicatiemateriaal aangekocht die de activiteiten binnen deze campagne kracht bij kunnen zetten. Er werden 30 vlaggen aangekocht, die op regelmatige tijdstippen worden uitgehangen op de Grote Markt en in de hoofdstraten van de stad (tijdens de week rond 12 mei: Internationale Dag van de Fair Trade en de eerste helft van oktober: Week van de Fairtrade).
3.2. ONDERSCHEIDING 3.2.1. Milieuverantwoord productgebruik eigen diensten 3.2.1.1.
Gebruik van compost met VLACO label of gelijkwaardig
Het stadsbestuur gebruikt eigen geproduceerd (compost)grondverbeteringmiddel voor groenonderhoud. Dit werd gekeurd door VLACO en voldoet aan de parameters van VLACO-groencompost. De groendienst bevestigt dat het geen producten meer aankoopt in relatie tot het onderhoud van openbaar groen, die turf bevatten. Momenteel wordt compost gebruikt om de kwaliteit van de bodem
18
te verbeteren. Dit bevestigde het college van burgemeester en schepenen in zitting van 22-09-2008. Een uittreksel van dit college werd meegestuurd in het MJP 2010. 3.2.1.2.
Gebruik van gekeurd breekpuin ter vervanging van nieuwe materialen
Hierbij een overzicht van alle werken waar Copro-gekeurde steenslag gebruikt is, zoals beschreven in het Standaardbestek 250. Eigen ontwerp Asfalt 2011 Lepelhoekstraat - Kasteelstraat - Oude Molenstraat Asfalt 2012 - Gouden Leeuwstraat, Drielindenstraat Driekoningenstraat - vernieuwen van een deel van de rijweg Plezantstraat - aanleg van een voetpad thv Beenaertwijk Vleeshouwerstraat – heraanleg Adolf Daens plein & Sint-Jansplein - aanleg voetpaden Broodstraat & Casinostraat - aanleg voetpaden Studiebureau Jouret Verkaveling Dillaartwijk fase 2 - aanleg voetpaden Verkaveling Watermolenwijk fase 2, deel A Rioproject Hugo Verrieststraat Studiegroep Irtas/Ibeo Verkaveling Tortelduifstraat Collector Nieuwkerken-Oost Fase B Rioproject Nijverheidsstraat – Gasmeterstraat Verkaveling Populierenwijk fase 2 Rioproject Lange Rekstraat - Van Landeghemstraat Studiebureau Mebumar Hogenakkerstraat – heraanleg 3.2.1.3.
Gebruik van milieuverantwoorde materialen in gerecycleerde kunststoffen
In 2012 werden er een aantal diamantkoppalen in gerecycleerde kunststof aangekocht. De facturen worden toegevoegd als bijlage.
Bijlage 12: Factuur diamantkoppalen (afzetpalen)
3.2.1.4.
Gebruik milieuverantwoorde kantoormaterialen
In 2010 werd een nieuw bestek opgesteld voor kantoormateriaal voor de administratieve diensten, de scholen en de Academies. In overleg met de dienst logistiek en de dienst milieu werden milieuvoorwaarden overlopen en waar mogelijk maximaal toegepast. Als basis werden de milieucriteria van de milieukoopwijzer (www.milieukoopwijzer.be) gebruikt. Dit bestek liep verder in 2012. In de eigen drukkerij wordt uitsluitend op 100% post consumer gerecycleerd papier met Blaue Engel (of gelijkwaardig) of FSC-gelabeld papier gedrukt. Externe drukopdrachten in opdracht van de stad worden uitgevoerd op 100% post consumer gerecycleerd papier met een Blauwe Engel label of gelijkwaardig of FSC-gelabeld papier. Dit laatste wordt enkel toegestaan wanneer kwalitatief zeer hoogwaardig drukwerk wordt vereist.
Bijlage 13: Bestek bureelmateriaal Bijlage 14: Factuur FSC-gelabeld papier
3.2.1.5.
Gebruik van milieuverantwoorde cateringproducten
19
Tijdens vergaderingen in het stadhuis wordt fairtrade koffie en fairtrade thee afkomstig van biologische teelt aangeboden met suiker in hervulbare, glazen vulkannetjes en halfvolle melk uit glazen flessen in hervulbare melkkannen. Op recepties, in opdracht van het stadsbestuur, wordt steeds fairtrade fruitsap uit glazen flessen geschonken. Broodjes voor vergaderingen en hapjes voor recepties worden standaard besteld bij catering De Wilg, een lokaal sociaal tewerkstellingsproject van het OCMW. Op deze manier kan gemakkelijk met herbruikbare materialen (plateaus,…) gewerkt worden. Catering De Wilg beschikt over een aanbod vegetarische broodjes. In verschillende stadsgebouwen staan drinkwaterbars op leidingwater voor het personeel. Er worden bewust geen (plastic) bekertjes bijgeplaatst, zodat de personeelsleden zelf een herbruikbaar recipiënt dienen te voorzien. Bij de lunchgesprekken voor het personeel wordt steeds geopteerd voor een duurzame lunch: vegetarische broodjes, biologische producten (biologisch brood en broodbeleg), lokale producten (kaasschotel van lokale geitenboer), fairtrade drank en koekjes,…. 3.2.1.6.
Gebruik van milieuverantwoorde houtverduurzamingsmiddelen
Bij Longerstaey, PPG (sigma), Verhelst,… kopen de stadsdiensten op regelmatige basis kwalitatieve houtveredelingsproducten om het te behandelen hout van een lange duurzaamheid te garanderen. De producten hieronder opgesomd zijn milieuvriendelijke producten om het hout (buiten) langdurig te beschermen. De technische fiches werden toegevoegd bij het MJP 2011. -
Toll‟ Azur Opaque Toll‟Azur Imprim Lucite Contact primer …
3.2.1.7.
Gebruik van milieuverantwoorde verven en vernissen
Bij de aankoop van producten trachten de schilders zoveel mogelijk rekening te houden met mens en milieu. De schilders werken bijna uitsluitend met watergebaseerde producten (plamuren, muurverven, lakken, vernissen, vloerverven, acrylaatkitten,...). Een aantal van de verven die de schilders gebruiken hebben een Eco-label of een ander milieulabel. Om te kijken hoe milieuvriendelijk de gebruikte producten zijn, werd voor een aantal producten de producttest van OVAM uitgevoerd in samenwerking met de schilderdienst. Sommige verven scoorden heel goed. De fiches werden toegevoegd bij het MJP 2012. -
Formule 12 (Standaard muur- en plafondverven binnen): 96,11 % (gem: 79,66 % (21)) Sigmatex Superlatex (Standaard muur- en plafondverven binnen): 96,11 % (gem: 79,66 % (21)) Tigron Aqua Satin (Hout- en metaallak voor binnen): 76,11 % (gem: 58,86 (5)) …
3.2.1.8.
Gebruik van milieuverantwoorde schoonmaakproducten
In het laatste bestek voor schoonmaakproducten (toegewezen in 2011 voor een periode van drie jaar) werd uitdrukkelijk gevraagd naar producten die beter zijn voor het milieu en voor de gezondheid van de gebruikers. Er werden gedetailleerde milieugerelateerde gegevens opgevraagd over de opgegeven producten, verpakkingen,… om een objectieve beoordeling mogelijk te maken. Om te kijken hoe milieuvriendelijk de gebruikte producten zijn, werd voor een aantal producten, die in 2011 aangekocht zijn, de producttest uitgevoerd. Volgende producten werden beoordeeld: -
Dagelijkse vloerreiniger Eco Floor 11: 76 % (gemiddelde score: 62,34 % (256)) Dagelijkse sanitairreiniger Eco Sanitary 4: 84,17 % (gemiddelde score: 65,29 (167))
20
De fiches werden als bewijs toegevoegd bij het MJP 2012. Bijlage 15: Bestek schoonmaakproducten Bijlage 16: Bijlage bij bestek schoonmaakproducten Bijlage 17: Facturen schoonmaakmiddelen 3.2.2. Milieuverantwoord productgebruik stimuleren bij burgers 3.2.2.1.
Actieve sensibilisatie rond één of meerdere productgroepen
FSC-gelabeld hout + natuurverven
Inwoners worden aangespoord om natuurverven en FSC-gelabeld hout (of gelijkwaardig) te gebruiken door het stedelijk het subsidiereglement duurzaam bouwen. Voor het gebruik van FSC-gelabeld hout voor daktimmerwerk en buitenschrijnwerk krijgen inwoners een forfaitaire premie van 250 EUR. Voor het gebruik van natuurverven en aanverwante afwerkingproducten voor binnen- en/of buitentoepassingen krijgt men 15% op hun aankoopbedrag met een maximum van 250 EUR. Voor beide premies werden er in 2012 aanvragen ingediend en uitbetaald. Hierover wordt gecommuniceerd via de website www.sint-niklaas.be, de woonwinkel, het loket „duurzaam bouwen‟ van de milieudienst,… Bijlage 10: Subsidiereglement duurzaam bouwen
Compost
Thuiscomposteren is helemaal niet moeilijk: om mensen te overtuigen om zelf te composteren, organiseerde de afvalintercommunale MIWA, samen met VLACO en de milieudienst, een compostbasiscursus waar inwoners gratis de knepen van het composteren konden leren. De cursus bestond uit drie „lesdagen‟ in mei: een theorieles, een bezoek aan bezoekerscentrum Hof ter Winkelen in Londerzeel en een praktijkles in de demotuin onder begeleiding van een deskundige. Bekendmaking gebeurde o.a. via het MIWA magazine van maart dat verdeeld wordt in alle brievenbussen van Sint-Niklaas. Ook tijdens twee infovergaderingen in de buurthuizen van het Peter Benoitpark en de Baenslandwijk werden nuttige tips voor thuiscomposteren gegeven. De vergaderingen gingen door in mei en juni en werden aangekondigd via de nieuwsbrief duurzaamheid, de Stadskroniek en de buurtwerking.
Bijlage 5: MIWA magazine maart 2012: Composteren in de kringlooptuin Bijlage 18: Nieuwsbrief Cel Duurzaamheid 2012 Bijlage 9: Stadskroniek mei 2012: Infoavonden: Tips om groente-, fruit- en tuinafval te verminderen
Op de fietstocht van de compostmeesters op 3 juni 2012 in het kader van Juni Compostmaand werden mensen geïnformeerd over thuiscomposteren en kringlooptuinieren op verschillende locaties in de stad. Deelnemers maakten kans om een ecotuinscan te winnen. Bij een ecotuinscan komt een ecologisch tuinarchitect thuis langs en worden de belangrijkste aandachtspunten rond kringlooptuinieren overlopen. Bij deze adviezen ligt de nadruk op het vermijden van bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen, het gebruik van compost en het verhogen van de natuurwaarde. Er worden tips en verbeterpunten aangereikt aan de eigenaars, waardoor ze zelf aan de slag kunnen gaan. Achteraf krijgen de tuineigenaars een schriftelijk tuinadvies op maat van de tuin.
Bijlage 19: Affiche fietstocht Juni Compostmaand 2012 Bijlage 6: MIWA magazine juni 2012: Fietstocht
Hebruikbare luiers
21
Je staat er niet gauw bij stil, maar kleine kindjes hebben vaak een enorme ecologische voetafdruk. Eén baby brengt in de hele luierperiode maar liefst één ton restafval voort, goed voor 1300 euro aan luiers en vuilniszakken. Wie kiest voor herbruikbare luiers, bespaart al snel 500 euro. Toch denken niet veel jonge ouders aan herbruikbare luiers voor hun kleintje. De oude doeken met veiligheidsspelden zitten nog vers in het geheugen. Terwijl de herbruikbare luiers van tegenwoordig veel handiger zijn geworden: ze zien eruit als wegwerpluiers en bestaan in verschillende maten, vormen, kleuren,… Sluiten gebeurt niet langer met spelden, maar met knoopjes en lintjes. Hoewel herbruikbare luiers over de hele periode bekeken goedkoper zijn dan wegwerpluiers, vergen ze van de ouders een grote investering aan het begin van de luierperiode. Daarom wil MIWA in het kader van haar afvalpreventiebeleid een financieel duwtje in de rug geven aan ouders die milieu- en afvalbewust kiezen. Wie herbruikbare luiers gebruikt, kan een premie aanvragen die de helft van de aankoopsom van de luiers bedraagt (met een maximum van 125 euro). In 2012 werden er in SintNiklaas 15 aanvragen gedaan voor de premie herbruikbare luiers, goed voor een totaal premiebedrag van 1512,50 EUR. Op een totaal van 906 geboorten wil dat zeggen dat 1,7% van de ouders overtuigd voor herbruikbare luiers koos. Om dit cijfer naar volgend jaar toe op te proberen trekken, werd er ook een informatieavond georganiseerd bij MIWA. Op dinsdag 23 oktober konden jonge en toekomstige ouders kennismaken met de verschillende soorten herbruikbare luiers, en konden ze luisteren naar de ervaringen van ouders die voor hun nieuwe spruit de milieubewuste keuze al maakten.
Biologische producten
a. Villa Pace: bio- en fairtrade brunch Zondag 2 september van 10.30 tot 13.00u was jong en oud naar jaarlijkse traditie welkom in de Broederschool voor een (h)eerlijke biologische en fairtrade brunch, georganiseerd door Oxfam Wereldwinkels Sint-Niklaas, VELT, Voedselteams en de stad Sint-Niklaas. Op het menu stonden heerlijke warme en koude gerechten: maaltijdsoep met seizoensgroenten door VELT, Moorse courgettensalade, Griekse aardappelsalade, couscous met zeven soorten groenten en Oosterse paddenstoelenrisotto. Verder uiteraard de zoete specialiteiten van Oxfam Wereldwinkels: chocolade, speculaas, honing, confituur, ... Voedselteams levert biokaas, eitjes en yoghurt. Op de brunch was informatie beschikbaar over de afkomst van de lokale producten, biologische producten en biolabels. Communicatie gebeurde via de website www.sint-niklaas.be, www.villapace.be, de Stadskroniek, UITinSint-Niklaas, de katern over Villa Pace in Gazet van Antwerpen, de harmonicaflyer van Villa Pace,…
Bijlage 20: Uitnodiging brunch Villa Pace Bijlage 21: Harmonicaflyer Villa Pace
b. Villa Trade Tijdens de kerstmarkt van 2012 werd, zoals vorige jaren, de alternatieve geschenkenbeurs van Oxfam Wereldwinkels Sint-Niklaas, in samenwerking met het stadsbestuur, georganiseerd. Aangezien deze beurs tegelijkertijd met de kerstmarkt plaatsheeft, komen veel mensen met eerlijke en duurzame handel in aanraking. In 2012 werd de geschenkenbeurs voor de tweede maal volledig geïntegreerd in de kerstmarkt, om nog meer mensen te bereiken. Communicatie hierover gebeurde via het magazine van OWW, affiches, folders,…
Bijlage 22: Flyer kerstmarkt
c. Donderdag Veggiedag
22
Gevarieerd eten is belangrijk en dat houdt in dat we niet elke dag vlees hoeven te eten. Op donderdag 20 september zette het stadsbestuur lekkere vegetarische alternatieven in de kijker tijdens “de langste veggietafel” op de Grote Markt. Zo‟n 400 veggie-liefhebbers brachten hun picknick mee naar de Grote Markt en genoten van de „randanimatie‟: kookdemonstraties door EVA vzw, een DJ-set van Stijn Van De Voorde (Studio Brussel), een kinderravotzone en een gratis hoeve-ijsje. Wie geen picknick bij zich had kon ook ter plaatse zijn avondmaal samenstellen: soep (catering De Wilg), vegetarisch broodbeleg (Bioshop), quiches (Vegabites) en warme en koude dranken (Oxfam). Communicatie hierover gebeurde via de Stadskroniek, flyers, posters, een facebookpagina,… Op Villa Pace werden er postkaartjes met veggie-picknickrecepten uitgedeeld en konden voorbijgangers deelnemen aan een wedstrijd om een ballonvlucht te winnen. De winnaars stegen op met de aardbeiballon van de veiling van Hoogstraten van op de Grote Markt tijdens de veggie-picknick.
Bijlage 23: postkaartjes Veggiepicknick Bijlage 24: poster Donderdag Veggiedag Bijlage 25: stadskroniek september 2012
d. Villa Pace – Thema en duurzaam productgebruik In 2012 werd „Klimaat voor vrede‟ uitgeroepen tot het jaarthema van Villa Pace. Om het thema „klimaat‟ duidelijk in beeld te brengen voor de bezoekers werd gewerkt met het actiemodel „Kies voor het Klimaat‟, ontwikkeld door 11.11.11 en Bond Beter Leefmilieu. Vier fictieve en ludieke partijen probeerden de festivalgangers te verleiden voor hun oplossing voor het klimaatprobleem. Met verkiezingsaffiches, -spotjes, t-shirts voor de campagneteams, aangepaste gadgets, … werd de verkiezingskoorts opgevoerd. Omdat de partijen concrete oplossingen boden, konden deze worden gereflecteerd op het gedrag van de bezoekers. Het belang van de strijd tegen klimaatopwarming voor het Zuiden werd geduid in het ontwikkelde materiaal. Er werd sterk geappelleerd aan de mogelijkheid voor bezoekers om zelf maatregelen te nemen tegen klimaatverandering. Elk -
van de vier partijen kwam op de proppen met een andere oplossing: Afvalpreventie en recyclage: “Consuminderen, uw bewuste keuze!” Energiebesparingen: “Stroomafwaarts” Duurzaam eten en drinken (vooral een verminderde vleesconsumptie): “Jan-zonder-vlees” Duurzame mobiliteit: “Trappersunie”
De bezoekers konden ook stemmen op hun favoriete partij in stemhokjes. Op de stembiljetten stonden tips/oplossingen die de partijen voorstelden en die mensen zelf konden toepassen in hun dagelijks leven. Villa Pace wil een warm, sfeervol stadsfestival zijn voor iedereen, met een zo laag mogelijke impact op de aarde waarop we leven. Sinds enkele jaren worden initiatieven en inspanningen ondernomen om de milieudruk van Villa Pace te verlagen. Afval, catering, energie, mobiliteit zijn jaarlijks onze aandachtspunten. Standhouders worden aangespoord om hun afval zelf te verzamelen en naar een centraal afvalpunt te brengen. Voor bezoekers wordt het aantal vuilbakken op het terrein verdubbeld, zodat we properder kunnen feesten. Elke standhouder ontvangt hiervoor de nodige vuilniszakken. Reeds voor de tweede maal kan je op de wereldmarkt, in de Castrodreef, genieten van een smakelijke hap op een „echt‟ bord met „echt‟ bestek. De borden worden ter plaatse afgewassen door vrijwilligers van het VLOS en opnieuw gebruikt. Op vlak van mobiliteit wordt promotie gemaakt voor de 4 extra fietsenstallingen die tijdens de feesten in de stadskern worden geplaatst en wordt het gebruik van het openbaar vervoer extra aangemoedigd. Het derde jaar op rij reeds dragen de 800 vrijwilligers van de Vredefeesten t-shirts die gemaakt zijn van biologisch katoen, volgens de principes van eerlijke handel. Confectie en verkoop van de kledij wordt gecontroleerd door de internationale „Fair Wear Foundation‟.
23
Fair Wear Foundation (FWF) is een internationale organisatie die werkt aan de verbetering van de arbeidsomstandigheden van werknemers over de hele wereld. Hiermee steunen we tevens de „Schone Kleren Campagne‟. De t-shirts zijn ontworpen en vervaardigd door een bedrijf dat de principes van deze campagne volgt. Aan bedrijven die deelnemen, wordt gevraagd om een gedragscode te ondertekenen. Ze garanderen hiermee dat ze alleen kleding verkopen die gemaakt is in correcte omstandigheden: leefbare lonen, het recht op organisatie, geen gedwongen overwerk, geen discriminatie, veilige en gezonde werkomstandigheden, geen dwangarbeid en geen kinderarbeid. Deze basisvoorwaarden stemmen overeen met internationaal erkende arbeidsnormen.
Bijlage 26: Magazine Vredefeesten Bijlage 27: Website Villa Pace
e. Filmvoorstelling ‘Smakelijk Eten’ De milieudienst en Velt Waasland organiseerden op 31 januari 2012 een gratis filmvoorstelling van de documentaire „Smakelijk Eten‟ van Walter Grotenhuis. Hierin onderzoekt de documentairemaker de schade aan mens en milieu, de voor- en nadelen van globalisering en de roekeloze overexploitatie van de aarde. Specifiek wordt er ingezoomd op drie producenten: garnalen uit de Filippijnen, soja uit Brazilië en boontjes uit Kenia. Na de film konden bezoekers extra info vragen op het infomarktje en napraten bij een duurzaam drankje. Bijlage 28: Stadskroniek januari 2012, p. 14: „Smakelijk Eten: Filmvoorstelling 3.2.2.2.
Actieve sensibilisatie voor gebruik van milieuverantwoorde producten bij bouw of renovatie
a. Subsidiereglement duurzaam bouwen Inwoners van Sint-Niklaas kunnen bij renovatie van hun woning genieten van een financiële tegemoetkoming via het subsidiereglement duurzaam bouwen. Ook voor nieuwbouw gelden een aantal van de tegemoetkomingen. Wie ervoor kiest om duurzaam te bouwen of te verbouwen krijgt via het subsidiereglement een extra duwtje in de rug. Het reglement geeft onder andere subsidies bij renovatie van de woning voor: het vervangen van enkel of dubbel glas door superisolerende beglazing het plaatsen van (bijkomende) vloer -, wand -, en dakisolatie met gebruik van gewone isolatiematerialen Het reglement geeft subsidies bij renovatie van de woning en bij nieuwbouw voor: het plaatsen van (bijkomende) vloer -, wand -, en dakisolatie met gebruik van isolatiematerialen uit nagroeibare grondstoffen het plaatsen van een zonneboiler het plaatsen van een (combi)warmtepompsysteem het gebruik van FSC-gelabeld hout voor daktimmerwerk en buitenschrijnwerk het gebruik van natuurverven en aanverwante afwerkingproducten voor binnen- en/of buitentoepassingen Bekendmaking van het reglement gebeurt o.a. via de website van Sint-Niklaas, via Premiezoeker, op infoavonden, op de seniorenbeurs, in de woonwinkel,… b. Subsidiereglement voor het realiseren van een passiefwoning en een laag energiewoning
24
Sinds 1 april 2011 kunnen inwoners van Sint-Niklaas ook een premie bekomen voor een laag energiewoning en een passiefwoning. Voor passiefwoningen bedraagt de premie 5.000 EUR. Voor laag energiewoningen bedroeg de premie in 2012 2.000 EUR voor aanvragen tot 31 maart. Vanaf 1 april 2012 is dit nog 1.500 EUR. Voor passiefwoningen bedraagt de premie 5.000 EUR. Voor laag energiewoningen bedroeg de premie in 2012 2.000 EUR voor aanvragen tot 31 maart. Vanaf 1 april 2012 is dit nog 1.500 EUR. In 2012 werden 5 aanvragen gedaan voor laag energiewoningen en 2 voor passiefwoningen. Bekendmaking van het reglement gebeurt o.a. via de website van Sint-Niklaas, via Premiezoeker, , in de woonwinkel, via de stadskroniek van maart 2012,… -
Bijlage 29: Subsidiereglement voor het realiseren van een passiefwoning Bijlage 30: Subsidiereglement voor het realiseren van een laag energiewoning Bijlage 7: Stadskroniek maart: subsidies LEW, groendaken,…: p 7
c. Plaatsen van fotovoltaïsche zonnepanelen op het politiehuis/ ’t Bauhuis Om een voorbeeld te stellen naar de burgers toe, liet het stadsbestuur netgekoppelde fotovoltaïsche zonnepanelen installeren en exploiteren op twee gebouwen: - het Politiehuis (operationeel sinds 22/03/2012; 40,32 kWp geïnstalleerd vermogen) - ‟t Bauhuis (operationeel sinds 30/06/2012; 11,52 kWp geïnstalleerd vermogen). De stad koos bewust voor deze twee nieuwe gebouwen die voldoende geïsoleerd zijn, vermits dit prioriteit moet krijgen op de productie van hernieuwbare energie. 3.2.2.3.
Actieve sensibilisatie rond milieuverantwoord productgebruik van catering en bioproducten bij (groot)keukens in scholen, rusthuizen, ziekenhuizen, OCMW’s,…
a. Wase speelpleinenwerking De Wase speelpleinen in Sint-Niklaas worden aangemoedigd om lokale en biologische producten aan te kopen en duurzame projecten op te starten. Zes speelpleinwerkingen gingen de uitdaging aan om elk minstens vier duurzame acties uit te voeren. Indien de werkingen lokale of biologische producten verbruiken, worden deze gedeeltelijk terugbetaald door het Stadsbestuur Sint-Niklaas in het kader „Duurzaamheid op het speelplein‟. Deze actie werd via de coördinator bekend gemaakt aan de speelpleinen. Verschillende werkingen van de Wase Speelpleinen deden beroep op deze tegemoetkoming en kochten duurzame producten aan.
Bijlage 31: factuur speelpleinenwerking Bijlage 32: engagementsverklaring speelpleinwerking 2012 Bijlage 33: collegenota speelpleinwerking 2012
b. Projecten 2012 Internationale Samenwerking Projectdag duurzaamheid H. Familie in samenwerking met FairTradeGemeente De H. Familie organiseerde voor de vijfdejaars uit het secundair onderwijs op 18/10/2012 een projectdag rond duurzaamheid. De leerlingen konden doorheen vijf workshops kennismaken met enkele lokale, duurzame initiatieven: bezoek aan de bioboerderij van JOMI, toelichting over een jongereninleefreis naar Senegal (Dwagulu dekkente), een workshop van Vredeseilanden, een workshop rond water van Protos en een interactieve workshop over de zes criteria van FairTradeGemeente. In deze laatste workshop werden de leerlingen bewust gemaakt van het belang van lokale en fairtrade producten. Aan de hand van opdrachten liet men de leerlingen kennismaken met het Max Havelaar logo en met seizoensgebonden groenten. Traject over duurzame ontwikkeling en noordzuid ‘Doe de Gloob’
25
Dit traject werd in het voorjaar 2012 aangeboden aan de 3e kleuterklassen in Sint-Niklaas i.s.m. vzw Djapo. Via foto‟s en verhalen van de handpop Gloob ontdekten de kleuters via hun zuiderse leeftijdsgenootjes dat ze wereldwijd heel wat te delen hebben en dat we samen zorg moeten dragen voor de aarde en haar bewoners. Na het informatief startmoment voor de leerkrachten gingen zij met de Gloob-koffer en -pop aan de slag in de klassen. Dit gebeurde in 11 klassen, goed voor 231 kleuters. Op slotmoment op 31 mei werd het Gloob-poppentheater in 2 voorstellingen vertoond in de stadsschouwburg. Daar namen in totaal 502 kleuters aan deel. c. Milieuverantwoord productgebruik in scholen Sint-Niklase scholen werden in 2012 aangemoedigd om aan de slag te gaan rond het thema „Gezonde en vegetarische voeding‟. De stad bood de scholen daarom een gratis educatief pakket rond Donderdag Veggiedag aan in het schooljaar 2012 – 2013. Het pakket werd speciaal voor scholen ontwikkeld door EVA vzw (Ethisch Vegetarisch Alternatief) uit Gent, dat op Vlaams niveau de expertise bundelt rond vegetarische voeding en tevens de promotor is van de campagne Donderdag Veggiedag. Het aanbod voor het lager onderwijs en de 3de kleuterklas bestaat uit een map „Donderdag veggiedag in de klas!‟ met kant-en-klaar materiaal dat perfect aansluit bij het gezondheidsbeleid en de MOSwerking van de school. De map werd ondersteund met een workshop voor leerkrachten met tips om concreet aan de slag te gaan. Bovendien konden de scholen ook een workshop voor leerlingen bestellen, waar kinderen stil leerden staan bij hun eigen eetgedrag en dit konden vergelijken met een gezond voedingspatroon. Zes Sint-Niklase basisscholen werkten in 2012 met de themamap, één van hen organiseerde ook de workshop voor leerlingen. Voor het secundair onderwijs bestond het aanbod uit de „PlanEet‟ workshop voor leerlingen, waarin de impact van voeding op onze planeet, de mensen in het Zuiden, de gezondheid en de dieren wordt bekeken, en een basis vegetarische kookworkshop voor leerlingen. Vijf Sint-Niklase middelbare scholen gingen aan de slag met de PlanEet-workshop, drie scholen kozen voor de kookworkshop.
Bijlage 34: Brief aan de scholen
3.2.3. Aannemers/ leveranciers aansporen CoC aan te vragen In bestekken voor de aankoop van houten speeltoestellen, houten zitbanken,… wordt standaard FSC- of PEFC-gelabeld hout gevraagd.
Bijlage 1: Bestek speeltoestellen op het Westerplein Bijlage 2: Bestek speellandschap op recreatiepark „De Ster‟
Daarnaast probeerden we aannemers ook op andere manieren aan te sporen om een label aan te vragen.
-
Subsidiereglement duurzaam bouwen, waarbij burgers gestimuleerd worden om naar houtzaken te gaan waar ze FSC-gelabeld hout of PEFC-gelabeld hout verkopen. Brief geschreven aan Vandewalle Houthandel (schijnwerkerij) …
Bijlage 35: Brief naar Vandewalle Houthandel
-
26
thema WATER
27
4. Thema WATER 4.1. BASIS 4.1.1. Pesticidenreductie 4.1.1.1.
Risico-evaluatie
Via de internettoepassing „online inventaris pesticidengebruik‟ op www.zonderisgezonder.be werd gerapporteerd over de gebruikte chemische en niet-chemische bestrijdingsmiddelen in 2012. Sinds 2009 worden geen chemische bestrijdingsmiddelen meer gebruikt voor het regulier onderhoud en beheer van openbare verhardingen en groenzones. De stad houdt de verhardingen proper dankzij de organisatie van een intensief veegplan. Bij de uitvoering van de veegbeurt wordt zowel aandacht besteed aan kruidbeheersing, het reinigen van kolken, zwerfvuil en bladruiming (voornamelijk in het najaar). In heel uitzonderlijke gevallen wordt een kleine hoeveelheid Roundup (in totaal ongeveer 3 liter/jaar voor het ganse grondgebied) gebruikt voor het onderhoud van halfopen verhardingen (zie rapportering). 4.1.1.2.
Pesticidentoets
Vermits Sint-Niklaas een nulgebruik toepast op verhardingen, is het uitvoeren van een pesticidentoets niet verplicht bij heraanleg. De groendienst en de milieudienst streven er echter naar dat deze toets door aannemers en (stedelijke) ontwerpers wordt toegepast tijdens de ontwerpfase om de aanleg van verhardingen te evalueren en te verbeteren. Bij het ontwerp van verkavelingsprojecten (vnl. inbreidingsprojecten) wordt dit al voorzien, maar bij heraanleg van wegenis kan dit nog verbeterd worden. Er werd afgesproken met de dienst openbare werken om een pesticidenvrij beheerplan op te nemen in de ontwerpen. 4.1.2. Passieve sensibilisatie rond water -
Op de website www.sint-niklaas.be kunnen burgers info vinden over de premie voor een IBA, een hemelwaterinstallatie en een infiltratievoorziening, die de stad aanbiedt aan haar inwoners.
-
Aan het loket liggen talrijke brochures over water en waterbesparing voor particulieren en architecten.
-
Het stadsbestuur houdt de straten en pleinen proper volgens een veegplan. Elke straat wordt hierbij twee tot vier keer per jaar onder handen genomen. Tijdens een veegbeurt wordt het kruid verwijderd op een ecologische manier, zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Het zand wordt opgeveegd. Op die manier kan men de kruidgroei beperken. Zwerfvuil wordt opgeruimd. Eventueel wordt ook bladafval ingezameld en de kolken gereinigd. De uitvoering is een samenspel van verschillende stedelijke diensten, externe partners en de politie. Vooraf krijgen mensen van de straten met parkeerverbod uit het veegplan een bewonersbrief over de aankondiging van de veegbeurt. Hierin wordt gecommuniceerd over milieuvriendelijke kruidbeheersing van verhardingen en mensen worden gewezen op hun eigen verantwoordelijkheden. Na de veegbeurt krijgen bewoners af en toe ook een kaartje in hun brievenbus met heel wat weetjes en tips over pesticidenvrij onderhoud van verhardingen.
-
In de stadskroniek werden verschillende artikels gepubliceerd over water. Stadskroniek januari: uitgebreid artikel over het veegplan
28
Stadskroniek van maart: artikel over waterbezoedeling Stadskroniek van mei: artikel over controle watermeter
-
Project Loop naar de Pomp?!: een watertraject voor Sint-Niklase lagere en secundaire scholen. Vanaf september 2012 gingen 13 secundaire scholen en 9 lagere scholen uit Sint-Niklaas aan de slag rond „water‟. Dit educatief project zoomt in op „water‟ in al zijn aspecten en er wordt op alle mogelijke manieren aan gewerkt. Zo plaatsen we ons binnen het verhaal van educatie voor duurzame ontwikkeling. De centrale thema‟s zijn „eigen waterverbruik‟ en „water in het Zuiden‟. Iedere school stippelt zijn eigen watertraject (o.a. door een ruim aanbod aan workshops door de diverse partners) uit tijdens dit schooljaar. Hierbij worden ze meestal begeleid door een projectcoach. Elk traject kent zijn hoogtepunt op wereldwaterdag 22 maart 2013. Dan stappen de scholen massaal door de stadskern van Sint-Niklaas en maken het belang van water duidelijk aan de stad en de hele wereld. Loopnaardepomp?! kwam tot stand door de samenwerking van verschillende organisaties: Bevrijde Wereld vzw, Protos, MOS, Kleur Bekennen en Kleur Bekennen Kids, stad Sint-Niklaas, Djapo en Green. Gedetailleerde informatie is te vinden op de website www.loopnaardepomp.be.
Bijlage 1: Bewonersbrief veegplan Bijlage 2: Stadskroniek jan 2012: p 9 – 11: Samenwerken voor een propere stad Bijlage 3: Stadskroniek maart 2012: p 11: Artikel waterbezoedeling
4.1.3. Ruimen baangrachten en waterlopen Elk jaar worden de belangrijkste afvoerassen in Sint-Niklaas gerijt (= maaien van talud en bedding). De kleine waterlopen, die omwille van hun smalle bedding niet gerijt kunnen worden, worden in principe elke drie jaar geruimd. Indien noodzakelijk geacht op basis van terreinkennis, wordt deze frequentie opgevoerd. Beddingen met vervuild slib worden in principe enkel gerijt, om het dure transport van vervuild slib te vermijden. Enkel indien de waterafvoer in het gedrang dreigt te komen, of na de afkoppeling van afvalwater na een rioleringsproject, zal vervuild slib verwijderd worden.
29
thema HINDER
30
5. Thema HINDER 5.1. BASIS 5.1.1. Digitaal opvolgen van (milieu)klachten: MKROS Alle klachten en meldingen afkomstig van burgers worden gecentraliseerd bij de klantendienst. De medewerkers van de klantendienst registreren de klachten en meldingen en sturen ze door naar de betrokken ambtenaar. Er wordt een ontvangstmelding naar de melder gestuurd. De verdere afhandeling gebeurt op de betrokken dienst. Na behandeling wordt teruggekoppeld naar de melder. Voor de registratie van milieuklachten, voornamelijk over geluid, geur en bodemverontreiniging, los van het feit of ze al dan niet een vergunningsplichtige inrichting betreffen, wordt gebruik gemaakt van MKROS.
Bijlage 1: Milieuklachten MKROS
5.1.2. Passieve sensibilisatie rond 2 hinderthema’s Sensibilisatie over lichthinder -
Earth Hour
In het kader van de klimaatverandering organiseerde WWF op zaterdag 31 maart 2012 voor de vierde maal in België het internationale Earth Hour. Deze actie wil gemeenten/steden aansporen om wereldwijd tussen 20.30 uur en 21.30 uur symbolisch de openbare verlichting te doven als internationale oproep aan steden, bedrijven en burgers om klimaatverandering tegen te gaan. In Sint-Niklaas werden tijdens het weekend van Earth Hour, van vrijdagavond 30 maart tot maandagmorgen 2 april 2012, werden een aantal openbare lichten gedoofd: -
de de de de
lichten op het middenplein van de Grote Markt lichten van de cipierage lichten van de Witte Molen monumentverlichting van het stadhuis
De campagne werd via de stadskroniek bekendgemaakt bij de burgers. Hierbij werden burgers opgeroepen om in die nacht het licht zoveel mogelijk te doven.
Bijlage 2: Stadskroniek maart: p7: Earth Hour 2012
-
Nacht van de Duisternis
Op zaterdag 20 oktober 2012 organiseren Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen (BBL), de Werkgroep Lichthinder van de Vereniging voor Sterrenkunde (VVS) en vzw Preventie Lichthinder de 17 e editie van de Nacht van de Duisternis. Met deze jaarlijks weerkerende campagne wordt de impact van lichtvervuiling op mens en milieu in de kijker gesteld. Het Sint-Niklase stadsbestuur steunt de Nacht van de Duisternis door tijdens het weekend van 20 oktober de monumentverlichting te doven van het stadhuis, de Cipierage en de Witte Molen. Tegelijkertijd worden ook de bevolking, de handelaars en de industrie opgeroepen om mee te doen en tuinverlichting, reclameverlichting of klemtoonverlichting te doven. Hierdoor kan de nacht terug in ere hersteld worden.
31
Op de website van de stad werd dit initiatief gekaderd naar de burgers toe:
“Verlichting verbruikt heel wat energie. Licht dat niet op de juiste plaats terecht komt, maar in de sterrenhemel of in een nabijgelegen stukje natuur is verspilde energie en is slecht voor de portemonnee. Bovendien is dat strooilicht ook niet zo onschuldig als het lijkt. Omdat veel dieren en planten, gestuurd door hun biologische klok, leven op het ritme van de cyclus van dag en nacht, kan kunstmatig licht dit biologisch systeem danig verstoren. En dit geldt bovendien ook voor de mens. De stad besteedt extra aandacht aan het voorkomen van lichthinder door bij openbare verlichting zo veel mogelijk te zorgen voor aangepaste lichtarmaturen, zodanig dat licht enkel terecht komt op plaatsen waar het effectief nodig is en de omgeving niet onnodig wordt vervuild.”
Bijlage 3: collegenota Nacht van de Duisternis
-
Autohandtekeningen
Autohandtekening in de mails van de medewerkers van de milieudienst: maart Wereldwijd het licht uit… tegen de klimaatopwarming. Earth Hour: 31 maart 2012 http://www.earthhour.org Sensibilisatie over rookhinder, met name sluikstoken De brochure „Slimmer stoken‟ wordt verspreid via de infostand aan de milieudienst. Daarnaast stond er in de stadskroniek van mei 2012 ook een artikel over de campagne „slimmer stoken‟. Op die manier staan mensen stil bij de schadelijke gassen die vrijkomen door een illegaal vuurtje te stoken.
Bijlage 4: Folder „„Slimmer stoken‟ (niet digitaal) Bijlage 5: Stadskroniek mei: p11: Vuurtje stoken in de tuin: stook slim
5.2. ONDERSCHEIDING 5.2.1. Doorlichting van de hinderklachten 5.2.1.1.
Analyseren en rapporteren van hinderklachten
In 2012 zijn er geen ingrijpende verschuivingen te noteren in vergelijking met de vorige jaren. De belangrijkste klachten die ontvangen worden op de milieudienst zijn klachten of opmerkingen over problemen met huisvuil, rioolkolken en sluikstorten gelinkt aan particulieren. Klachten over geluid- en geurhinder komen minder frequent voor, maar toch nog in een belangrijke mate. Voor de registratie van milieuhinderklachten, voornamelijk over geluid, geur en bodemverontreiniging wordt gebruik gemaakt van MKROS. Ook de opvolging wordt in MKROS genoteerd. Daarnaast houdt de Vlarem-cel zelf een inventaris bij van alle controles die worden uitgevoerd in het kader van de Vlarem-wetgeving. Meestal wordt er i.v.m. geur- en geluidshinder contact opgenomen met de klager en/of beklaagde om meer gegevens te vernemen over het probleem. Indien het probleem nog steeds aanwezig is, wordt ter plekke gegaan. Hierbij gaat men na of er zich wel degelijk een probleem stelt en wat er aan kan verholpen worden. Er wordt gecommuniceerd met de betrokkenen, de wetgeving wordt meegedeeld, er wordt een verslag opgesteld en de betrokken instanties worden gecontacteerd (o.a. OVAM, VMM, Milieu-inspectie,…). Controle en opstellen van een proces-verbaal zijn delen van de oplossingsmogelijkheden die vaak gehanteerd worden. Er wordt naar gestreefd om de betrokkenen zoveel mogelijk op de hoogte te houden tijdens de zoektocht naar een oplossing.
32
In bijlage een overzicht van alle klachten die in 2012 gemeld werden. De milieuklachten kunnen op een eenvoudige manier geselecteerd worden uit het algemeen meldpunt. Het jaarverslag wordt aan de bevolking gerapporteerd door publicatie op de website. Bijlage 6a: Jaarverslag 2012 (wordt later nagestuurd) Bijlage 6b: Grafiek milieuklachten MKROS (via rapporteringsmodule MKROS) Bijlage 6c: Overzicht + grafiek milieuklachten MKROS 5.2.1.2.
Analyse van de opvolging van de hinderklachten
Bij gegeven aanmaningen over o.a. hinder wordt een termijn vooropgesteld waarbij de veroorzaker de inbreuken dient weg te werken. De controle van het naleven van deze aanmaningen wordt ingevoerd als taak bij de ambtenaren van de Vlarem-cel, waardoor de opvolging verzekerd wordt. 5.2.2. Beleidskader geluidshinder 5.2.2.1.
Opstellen van een geluidshinderreglement
In 2009 werden een aantal bestaande politieverordeningen geïntegreerd in een allesomvattend nieuw politiereglement. Zo werden ook de bepalingen inzake de strijd tegen het lawaai opgenomen in het nieuwe algemene politiereglement dat werd vastgesteld in de gemeenteraad van 27-03-2009. Het APR werd laatst gewijzigd door de gemeenteraad van 25-11-2011. Hierin zaten geen nieuwe bepalingen over lawaai. Communicatie over het algemeen politiereglement gebeurt via de website www.sint-niklaas.be (http://www.sint-niklaas.be/over-de-stad/beleidsinfo/politiereglement) De bepalingen van het modelreglement geluidshinder werden nooit letterlijk overgenomen in het politiereglement van de stad, maar er werd een eigen invulling aan gegeven. Het nieuwe politiereglement bouwt immers verder op vorige reglementen die werden samengevoegd en verbeterd. - het politiereglement is enkel van toepassing op openbaar domein en privaat domein van de stad en privaat domein die toegankelijk zijn voor publiek, in tegenstelling tot het modelreglement dat ook bepalingen bevat voor uitsluitend privaat domein. - artikel 2 van het modelreglement werd ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 1, § 1+2 en artikel 7 - de bepalingen inzake het geluidsniveau van artikel 2 worden vastgelegd door Vlarem en het KB inzake elektronische muziek en dienen niet te worden vermeld in het politiereglement - artikel 3 en 4 van het modelreglement werd ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 3 en hoofdstuk 4, afdeling 1, artikel 2 - de bepalingen van 2.2 van het modelreglement werden opgenomen in hoofdstuk 4, afdeling 2, onderafdeling 3, artikel 9 - artikel 6 van het modelreglement werd ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 6 - artikel 7 en 8 van het modelreglement werden ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling1, artikel 2 - artikel 9 van het modelreglement werd niet als dusdanig overgenomen en bevat enkel bepalingen over geluid voortgebracht door muziekinstallaties in voertuigen (hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 6) - artikelen 10 en 11 van het modelreglement werden niet overgenomen aangezien het vooral het produceren van geluid op privaat terrein betreft - artikelen 12 en 13 van het modelreglement werden opgenomen in hoofdstuk 2, afdeling 3, artikel 23 - artikel 14 van het modelreglement werd ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 4 - artikel 15 en 16 van het modelreglement werden niet in het politiereglement opgenomen; dit veroorzaakt zelden grote overlast en kan ook via andere wetgeving geregeld worden. - artikel 17 van het modelreglement wordt geregeld door hoofdstuk 5, afdeling 3, artikel 8 §2 - artikel 18 van het modelreglement wordt geregeld door hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 5
33
-
de strafbepalingen van het modelreglement worden in het politiereglement uitvoerig besproken in hoofdstuk 8 en 9
5.2.2.2.
Opleiding geluid meten en beoordeling
n.v.t.
5.2.3. Beleidskader geurhinder 5.2.3.1.
Opstellen van een geurhinderreglement
n.v.t. 5.2.3.2.
Opleiding geur meten en beoordelen
n.v.t. 5.2.4. Beleidskader lichthinder 5.2.4.1.
Opstellen van een lichthinderreglement
In het VLAREM staat onder hoofdstuk 6.3 het volgende vermeld:
“ Beheersing van hinder door licht Art. 6.3.0.1. Onverminderd andere reglementaire bepalingen moet men de nodige maatregelen treffen om lichthinder te voorkomen. Art. 6.3.0.2. Het gebruik en de intensiteit van lichtbronnen in open lucht zijn beperkt tot de noodwendigheden inzake uitbating en veiligheid. De verlichting is dermate geconcipieerd dat nietfunctionele lichtoverdracht naar de omgeving maximaal wordt beperkt. Art. 6.3.0.3. Klemtoonverlichting mag uitsluitend gericht zijn op de inrichting of onderdelen ervan. Gewijzigd art. 247 B.Vl.Reg. 19 januari 1999, B.S. 31 maart 1999, eerste editie. Art. 6.3.0.4. Lichtreclame mag de normale intensiteit van de openbare verlichting niet overtreffen.” Een apart lichthinderreglement zou aldus overlappen met de bepalingen van het VLAREM. 5.2.5. Actieve sensibilisatie rond hinderthema’s 5.2.5.1.
Fuivenkoffer
Door het invoeren van de fuivenkoffers is de uitvoering van de geluidshinderbestrijding nog verbeterd. In deze fuivenkoffers zit immers een geluidsmeter vervat waardoor de verenigingen die een muziekactiviteit organiseren een notie krijgen van het geproduceerde geluidsniveau en hierop anticiperen. De werking van de geluidsmeter staat genoteerd op een bijgevoegde infokaart maar sowieso wordt aan het loket van uitlening duidelijke info gegeven over het doel van de geluidsmeters en de werking ervan. De uitlening van de fuivenkoffer is opgenomen op het evenementenformulier van de stad. De website van de stad vermeld eveneens deze fuivenkoffers. Bovendien werden er ook in 2012 heel wat geluidsmetingen uitgevoerd op fuiven. Door de aanwezigheid van een toezichthoudende ambtenaar van de milieudienst of de dienst bijzondere wetten van de politie met een geluidsmeter wordt een verhoogde aandacht geschonken aan het geluidsniveau van de muziekactiviteit. De jeugdverenigingen en organisatoren worden vaak ook actief begeleid bij de organisatie en vooraf uitgenodigd om het aspect geluidshinder te bespreken, afbouwscenario‟s voor te stellen en de werking van de geluidsmeters nog eens toe te lichten. Door een intense begeleiding bij al deze muziekactiviteiten werd het geluidshinderbeleid verder op punt gesteld en werden in 2012
34
nauwelijks klachten inzake geluidshinder gemeld. Muziekactiviteiten die toch een groot aantal klachten kenden in 2012 worden automatisch geselecteerd voor een controle in 2013.
Bijlage 7: aanvraagformulier evenementen 2012
5.2.5.2.
Sensibilisatie over geluidshinder
Gehoorschade is een niet te onderschatten probleem dat steeds meer in onze samenleving opduikt en steeds meer jonge mensen treft. Op lokale festivals, fuiven en evenementen werden in 2012 oordopjes en flyers uitgedeeld om de jonge feestgangers te sensibiliseren. Deze campagne kon rekenen op de steun van de provincie Oost-Vlaanderen.
Bijlage 8: Folder 1 „„Eén en al oor‟ Bijlage 9: Folder 2 „Eén en al oor‟
5.2.5.3.
Nacht van de Duisternis
Op zaterdag 20 oktober 2012 organiseren Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen (BBL), de Werkgroep Lichthinder van de Vereniging voor Sterrenkunde (VVS) en vzw Preventie Lichthinder de 17 e editie van de Nacht van de Duisternis. Met deze jaarlijks weerkerende campagne wordt de impact van lichtvervuiling op mens en milieu in de kijker gesteld. Het Sint-Niklase stadsbestuur steunt de Nacht van de Duisternis door tijdens het weekend van 20 oktober de monumentverlichting te doven van het stadhuis, de Cipierage en de Witte Molen. Tegelijkertijd worden ook de bevolking, de handelaars en de industrie opgeroepen om mee te doen en tuinverlichting, reclameverlichting of klemtoonverlichting te doven. Hierdoor kan de nacht terug in ere hersteld worden. De stad besteedt extra aandacht aan het voorkomen van lichthinder door bij openbare verlichting zo veel mogelijk te zorgen voor aangepaste lichtarmaturen, zodanig dat licht enkel terecht komt op plaatsen waar het effectief nodig is en de omgeving niet onnodig wordt vervuild.
Bijlage 3: collegenota Nacht van de Duisternis
5.2.6. Opstellen van een handhavingsbeleid rond hinder niet gerelateerd aan ingedeelde inrichtingen n.v.t. 5.2.7. Opstellen en bijhouden van een hinderinventaris n.v.t.
35
thema ENERGIE
36
6. Thema ENERGIE 6.1. BASIS 6.1.1. Implementatie van de energieprestatie-regelgeving door aan te sluiten op het elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen (via VEA) Het EPB-nummer van de bouwaanvraag wordt door de dienst ruimtelijke ordening elektronisch doorgegeven aan het Vlaams EnergieAgentschap (VEA). 6.1.2. Uitvoering energieboekhouding Publiek toegankelijke gebouwen met een oppervlakte groter dan 1000m² Een energieprestatiecertificaat (EPC) voor publieke gebouwen is verplicht voor gebouwen waarin publieke organisaties gevestigd zijn die aan een groot aantal personen overheidsdiensten verstrekken. De invoering van het EPC in het Vlaamse Gewest verloopt gefaseerd afhankelijk van de bruikbare vloeroppervlakte van het publieke gebouw. Sinds 2009 is het verplicht voor gebouwen groter dan 1000 m² een EPC op te maken en zichtbaar uit te hangen in het gebouw. In Sint-Niklaas is dat het geval in deze gebouwen: 1) Stadhuis (Sint-Niklaas) 2) Sporthal De Witte Molen (Sint-Niklaas) 3) Sporthal De Klavers (Belsele) 4) Sporthal Ter Beke (Sinaai) 5) Sporthal De Mispelaer (Nieuwkerken) 6) Basisschool De Droomballon (Nieuwkerken) 7) Stedelijk Zwembad Sinbad (Sint-Niklaas) 8) Hoofdbibliotheek H. Heymanplein (Sint-Niklaas) 9) Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (Sint-Niklaas) 10) Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans (Sint-Niklaas) 11) Stadsschouwburg (Sint-Niklaas) 12) Basisschool Gavertje Vier (Belsele) 13) Kinderdagverblijf Driekoningen (Sint-Niklaas) 14) Vrije Ateliers (Sint-Niklaas) 15) Stedelijk Museum STEM (Sint-Niklaas) 16) Mercatormuseum (Sint-Niklaas) 17) Autonoom Gemeentebedrijf ‟t Bauhuis (Sint-Niklaas) Gebouwen met een energieboekhouding Van volgende gebouwen wordt een energieboekhouding bijgehouden: 1) Stadhuis (Sint-Niklaas) 2) Sporthal De Witte Molen (Sint-Niklaas) 3) Sporthal De Klavers (Belsele) 4) Sporthal Ter Beke (Sinaai) 5) Sporthal De Mispelaer (Nieuwkerken) 6) Basisschool De Droomballon (Nieuwkerken) 7) Stedelijk Zwembad Sinbad (Sint-Niklaas) 8) Hoofdbibliotheek H. Heymanplein (Sint-Niklaas) 9) Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (Sint-Niklaas) 10) Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans (Sint-Niklaas) 11) Stadsschouwburg (Sint-Niklaas) 12) Basisschool Gavertje Vier (Belsele) 13) Kinderdagverblijf Driekoningen (Sint-Niklaas)
37
14) Vrije Ateliers (Sint-Niklaas) 15) Stedelijk Museum STEM (Sint-Niklaas) 16) Mercatormuseum (Sint-Niklaas) 17) Autonoom Gemeentebedrijf ‟t Bauhuis (Sint-Niklaas) 18) Brandweer (niet publiek toegankelijk) en tafeltennis (aparte vzw, meer dan 1000m²): samen op één teller 6.1.3. Passieve sensibilisatie
Energiescans
Om sociale doelgroepen tips bij te brengen om te besparen op hun energiefactuur van hun (huur)woning, kunnen ze een gratis energiescan aanvragen. Dit aanbod wordt bekend gemaakt via de milieudienst, woonwinkel, sociale dienst, OCMW, sociale tewerkstellingsprojecten,… Bijlage 1: flyer gratis energiescan
Uitlenen van energiemeters aan burgers
De energiemeter wordt gratis uitgeleend voor een periode van twee weken, mits betaling van een waarborg. Via de meter krijgt de ontlener een goed beeld van welke huishoudelijke toestellen energieverslinders zijn. De uitleen wordt kenbaar gemaakt via het loket van de milieudienst en op infoavonden over energie. Het uitleenformulier werd toegevoegd bij het MJP 2011.
FRGE fonds
In de gemeenteraad van 27 november 2009 werd de samenwerkingsovereenkomst tussen de lokale entiteit, intercommunale Interwaas enerzijds en de stad Sint-Niklaas en het OCMW anderzijds betreffende het FRGE goedgekeurd. In 2012 werden de FRGE-energieleningen aan 2% uitgebreid tot renteloze leningen, enkel voor de bijzondere, sociale doelgroep. De leningen werden bekend gemaakt via flyers, de stadskroniek,… In Sint-Niklaas staat voornamelijk de woonwinkel, de sociale dienst en de milieudienst in voor de informatieverlening omtrent de goedkope energieleningen. De geïnteresseerden worden doorverwezen naar de lokale entiteit Interwaas. Bijlage 2: flyers FRGE-leningen Interwaas Bijlage 3: stadskroniek mei 2012: p11: Goedkope energieleningen
Bouwteams in Temse, Wachtebeke,…
In 2012 werden er enkel flyers verspreid voor de bouwteams die doorgingen op andere plaatsen in de provincie Oost-Vlaanderen (o.a. Wachtebeke, Temse, Ninove), vermits Sint-Niklaas niet werd geselecteerd als locatie voor een bouwteam. Het programma bouwteams loopt verder door in 2013, dan zal er een bouwteam-cursus doorgaan in Sint-Niklaas.
Verwijzing op de website van Sint-Niklaas en in het subsidiereglement duurzaam bouwen naar websites over energie (www.energiesparen.be, www.vibe.be, www.premiezoeker.be, www.milieuadvieswinkel.be)
Overzicht van de premies duurzaam bouwen op de website van Sint-Niklaas.
6.2. ONDERSCHEIDING 6.2.1. Uitbreiden van de energieboekhoudingen naar andere gebouwen
38
n.v.t. 6.2.2. Opmaak energieprestatiecertificaten EPC (< 1000 m²) Een energieprestatiecertificaat (EPC) voor publieke gebouwen is verplicht voor gebouwen waarin publieke organisaties gevestigd zijn die aan een groot aantal personen overheidsdiensten verstrekken. In 2012 was de opmaak van EPC‟s voor gebouwen < 1000m² nog niet verplicht. Vanaf 1 januari 2013 wordt het dat wel voor gebouwen groter dan 500m². Om hier op tijd mee in orde te zijn, werd in 2012 alvast begonnen met de opmaak ervan. 6.2.3. Actieve sensibilisatie a. Infoavond + loket ‘Samenaankoop Groene Stroom’ Sint-Niklaas organiseerde in 2012, in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen, een groepsaankoop van 100% groene stroom en aardgas voor alle geïnteresseerde inwoners. Er werd op de milieudienst een loket voorzien om burgers in te schrijven. In samenwerking met het bureau iChoosr, dat door de provincie werd aangesteld om de samenaankoop te organiseren, organiseerde het stadsbestuur een infoavond om het verloop van de samenaankoop toe te lichten. Deze infoavond ging door op dinsdag 27 maart 2012 om 20 uur in de trouwzaal van het stadhuis. Er waren een honderdtal aanwezigen. De samenaankoop werd bekend gemaakt via de stadskroniek, flyers, posters,… Aan het loket van de milieudienst konden burgers ook vrijblijvend informatie inwinnen en zich laten inschrijven. Bijlage 4: Stadskroniek maart 2012: p6: Samenaankoop groene energie. b. Subsidiereglement duurzaam bouwen In 2006 werd het subsidiereglement duurzaam bouwen voor het eerst opgesteld. Het reglement bevat subsidies voor hoogrendementsbeglazing, vloer-, dak- en wandisolatie, zonneboilers, warmtepomp, gebruik van FSC-hout voor daktimmerwerk en buitenschrijnwerk en natuurverven- en vernissen. Het reglement is te raadplegen op de website www.sint-niklaas.be of te verkrijgen op de milieudienst van Sint-Niklaas. c. Subsidiereglement voor het realiseren van een passiefwoning en een laagenergiewoning Sinds 1 april 2011 kunnen inwoners van Sint-Niklaas ook een premie bekomen voor een laagenergiewoning en een passiefwoning. Voor passiefwoningen bedraagt de premie 5.000 EUR. Voor laagenergiewoningen bedroeg de premie in 2012 2.000 EUR voor aanvragen tot 31 maart. Vanaf 1 april 2012 is dit nog 1.500 EUR. In 2012 werden 5 aanvragen gedaan voor laagenergiewoningen en 2 voor passiefwoningen. Bekendmaking van het reglement gebeurt o.a. via de website van Sint-Niklaas, via Premiezoeker, in de woonwinkel,… -
Bijlage 5: Subsidiereglement voor het realiseren van een passiefwoning Bijlage 6: Subsidiereglement voor het realiseren van een laagenergiewoning Bijlage 4: Stadskroniek maart: subsidies LEW, groendaken,…: p 7
d. Duurzaam bouwadvies Om inwoners te ondersteunen duurzaam te (ver)bouwen, biedt de stad elke eerste dinsdag van de maand (ver)bouwers tweemaal anderhalf uur gratis duurzaam planadvies aan door een architect van de MilieuAdviesWinkel (MAW).
39
Een planadviseur-architect van de Milieuadvieswinkel (MAW) overloopt alle onderdelen van het bouwproject en bekijkt waar energiezuinige of milieuvriendelijke aanpassingen op vlak van energie, water en materialen haalbaar en nuttig zijn. Voor een persoonlijk planadvies moet vooraf een afspraak gemaakt worden via de milieudienst van Sint-Niklaas. Dit advies is enkel voor personen met bouw- of verbouwplannen op het grondgebied van Sint-Niklaas. In 2012 kende het advies opnieuw succes. Verschillende inwoners van Sint-Niklaas tekenden in en kregen interessante informatie van een deskundige van de MilieuAdviesWinkel. Communicatie hierover gebeurde via flyers, de MilieuAdviesWinkel, de website,... Bovendien wordt hiervoor ook reclame gemaakt op infoavonden en aan het loket van de milieudienst.
Bijlage 7: Flyer duurzaam (ver)bouwadvies
6.2.4. Aankoop minimum percentages groene stroom Sinds januari 2011 koopt het stadsbestuur 100% groene elektriciteit aan, voor een periode van drie jaar.
Bijlage 8: bewijs aankoop 100% groene stroom 6.2.5. Opleiding energie Infosessie passiefhuis Sint-Niklaas besliste om alle nieuwe stadsgebouwen in de toekomst te laten uitvoeren volgens de passiefhuisstandaard. Een fameuze opdracht met veel consequenties op alle niveaus van het gebouw, van ontwerp en beheer tot gebruik. Een passiefbouw kan pas gerealiseerd worden als alle betrokkenen van bij het begin van het bouwproject voldoende geïnformeerd zijn over dit nieuwe concept. Daarom werd er een vorming georganiseerd over „Passiefbouw‟ voor alle betrokken en geïnteresseerde personeelsleden. Deze infosessie ging door op 18 januari 2012 en was voornamelijk bedoeld voor technisch personeel (technische dienst, dienst gebouwen). Het was dan ook een zeer technische benadering van het onderwerp „passiefbouw‟. Er waren uiteindelijk meer geïnteresseerden dan enkel technisch personeel. In totaal kwamen er zeventig leergierige deelnemers (personeelsleden en mandatarissen, geïnteresseerden uit de jeugdsector, de intercommunale en de sociale huisvestingsmaatschappijen). Programma: 9u – 10u Wat is passiefbouw? (architect Milieuadvieswinkel) 10u – 10u15 Mogelijkheid tot vragen 10u15 – 11u15 Passief jeugdhuis Troelant, Sinaai (studiebureau technieken) Opleiding Duurzaam Bouwen Provincie Oost-Vlaanderen organiseerde in 2012 een tweedaagse opleiding rond duurzame overheidsgebouwen. Enkele personeelsleden van de technische dienst en de milieudienst volgden deze opleiding. NAAM
DIENST
Van Acker Kristof
Technische Dienst
FUNCTIE Stadsarchitect
OPLEIDING
Van Bogget Kristof
Technische Dienst
Coördinator onderhoud en keuringen
Van Acker Kristof
Technische Dienst
Stadsarchitect
40
Duurzame overheidsgebouwen: energie-efficiënte stookplaatsrenovatie Duurzame overheidsgebouwen: energie-efficiënte stookplaatsrenovatie Duurzame over-
ORGANISATIE
DATUM
Oost-Vlaamse Bestuursacademie Gent
13/12/2012
Oost-Vlaamse Bestuursacademie Gent
13/12/2012
Oost-Vlaamse
18/12/2012
Van Bogget Kristof
Technische Dienst
Coördinator onderhoud en keuringen
Roels Bart
Milieudienst
Duurzaamheidsambtenaar
heidsgebouwen: energie-efficiënte stookplaatsrenovatie Duurzame overheidsgebouwen: aanpak en praktijkvoorbeelden Duurzame overheidsgebouwen: aanpak en praktijkvoorbeelden
Bestuursacademie Gent Oost-Vlaamse Bestuursacademie Gent
18/12/2012
Oost-Vlaamse Bestuursacademie Gent
18/12/2012
6.2.6. Uitvoering duurzame energiescan (DE-scan) n.v.t. 6.2.7. Opmaak van een gemeentelijk plan van aanpak voor duurzame energie ahv DEscan n.v.t. 6.2.8. Het opnemen van energie-efficiëntie als criterium bij overheidsopdrachten -
Adviezen energiecoördinator en duurzaamheidsambtenaar
Bijlage 9: Advies nota Troelant februari Bijlage 10: Advies nota Troelant mei Bijlage 11: Advies nota stookinstallatie kinderdagverblijf 6.2.9. Lager energieverbruik n.v.t. 6.2.10. Stimuleren van kleine energiebesparende maatregelen a. Sinterklaasactie In december 2012 werden personeelsleden die de thermostaatkraan van de dichtstbijzijnde radiator of hun computerscherm uitgezet hadden, beloond door de sint met een fairtrade chocolade sinterklaas. Met de aankoop van de chocoladefiguren werden meteen duurzame landbouwprojecten in het zuiden ondersteund. Ze werden gesensibiliseerd door middel van affiches, flyers, interne mededelingen,… Op de flyers stond bv. onderstaande tekst: - Door elke avond het scherm van uw computer uit te zetten, bespaart u heel wat energie. Het -
scherm 1 uur/dag op stand-by laten staan, verbruikt immers gemiddeld 90 kWh per jaar. Door elke avond de radiator in de buurt van uw bureau zelf uit te zetten, bespaart u extra energie, ook al wordt de verwarming centraal geregeld.
Met deze actie wou het Stadsbestuur Sint-Niklaas van energiebesparing een gespreksonderwerp maken en de bewustwording van het personeel vergroten.
Bijlage 12 a-b-c-d-e-f: flyers verwarming/computer 1-2-3
b. Energiescans In 2012 werden in Sint-Niklaas meer dan 150 energiescans uitgevoerd door het Energiesnoeiersbedrijf van Den Azalee, een merendeel hiervan bij de prioritaire (sociale) doelgroep. Het aanbrengen van de
41
adressen gebeurde via doelgroepgerichte sensibilisatie door volgende partners: milieudienst, dienst huisvesting (de Woonwinkel), het OCMW, het Sociaal Verhuurkantoor, de sociale huisvestingsmaatschappij (SNMH) en Interwaas (Lokale Entiteit voor de FRGE-leningen). In 2012 werd ook ingestapt in het sociale dakisolatieproject van de Vlaamse Regering, waarbij in woningen van kwetsbare huurders aan een zeer lage kost dakisolatie wordt aangebracht. Energiesnoeiersbedrijf Den Azalee treedt op als promotor van het traject. Toeleiding gebeurt via de basisenergiescans en eventuele opvolgingsscans.
42
thema MOBILITEIT
43
7. Thema MOBILITEIT 7.1. BASIS 7.1.1. Passieve sensibilisatie a. Gratis bussen + korting op Buzzy Pazz Ook in 2012 bleef het stadsbestuur fors investeren in het openbaar vervoer. In samenwerking met De Lijn werden heel wat maatregelen uitgewerkt om het gebruik van de bus te stimuleren. Het gaat ondermeer om: -
-
-
Gratis busvervoer op zaterdag, voor alle diensten van De Lijn op heel het grondgebied. Een korting van 50% voor jongeren van Sint-Niklaas bij aankoop van een Buzzy Pas (jongerenabonnement van De Lijn voor -26-jarigen). Gratis laatavond- en/of nachtbussen bij grote evenementen, zoals de openluchtfuif in Nieuwkerken (29 en 30 juni). Tijdens de Vredefeesten (31 augustus tot 2 september) werden er op zaterdag extra (betalende) feestbussen ingezet ‟s nachts. Gratis laatavond- en/of nachtbussen van privé-busfirma‟s voor enkele kleinere evenementen. Gratis lijnkaart voor de nieuwe inwoners.
Deze initiatieven zijn bedacht om de auto zo veel mogelijk thuis te laten. Mensen worden aangespoord om de auto thuis te laten en het openbaar vervoer te gebruiken om op die manier minder CO 2 te verbruiken. Hierover wordt uitgebreid gecommuniceerd via de stadskroniek, het loket van de dienst mobiliteit,…
Bijlage 1: stadskroniek mei 2012: miliscoop: duurzame mobiliteit: korting Buzzy Pazz
b. Korting op Siniscoopparking Burgers die regelmatig met de trein of met de bus reizen, kunnen hun wagen nu voordeliger parkeren op de Siniscoopparking. Ze kunnen immers rekenen op een stedelijke tussenkomst van ongeveer 60% op hun parkeerabonnement. Bijlage 1: stadskroniek mei 2012: miliscoop: duurzame mobiliteit: korting parking c. Autodelen/Cambio in Sint-Niklaas Cambio startte op 15 mei 2011, samen met de stad, op drie standplaatsen in Sint-Niklaas. Je kan een Cambio-wagen oppikken aan het station, aan het H. Heymanplein of aan het Fabiolapark. Een 75-tal stadsgenoten zijn aangesloten bij Cambio. Van zodra de wagens niet meer voldoende kunnen voorzien in de vraag van de gebruikers, worden extra wagens ingezet. Als Cambio-gebruiker heb je trouwens toegang tot alle Cambio-wagens in België, dus ook in de andere steden waar Cambio actief is. Vooraleer je mag beginnen rijden met een Cambio wagen, moet je een infosessie volgen over het gebruik van de wagens. In Sint-Niklaas werden er in 2012 verschillende infosessies georganiseerd in het stadhuis: -
23 26 28 27 29
februari april juni september november
Op de verschillende infosessies werden brochures uitgedeeld zodat de aanwezigen de info thuis konden nalezen.
44
Over het project en de infoavonden werd uitgebreid gecommuniceerd via de stadskroniek, flyeracties bij grote evenementen en op de wekelijkse markt, via doorverwijzing naar website www.cambio.be… Bijlage 2: stadskroniek januari 2012 Bijlage 1: stadskroniek mei 2012: miliscoop: duurzame mobiliteit: Cambio d. Fietsbeurs Velospor Van vrijdag 6 april tot en met zondag 8 april 2012 ging er in ‟t Bau-huis te Sint-Niklaas een fietsbeurs Velospor door, gericht op o.a. recreanten, stadsfietsers en 50+ fietsers. Het peterschap van de beurs werd waargenomen door Johan Museeuw. De beurs werd actief ondersteund met een publicitaire campagne door het Stadsbestuur Sint-Niklaas. De organisatie werd actief ondersteund door de inzet van verschillende stadsdiensten: communicatie, toerisme, sport, milieu en welzijn. Communicatie gebeurde o.a. via persberichten en de stadskroniek van maart 2012. Bijlage 3: stadskroniek maart 2012 e. Autohandtekening Autohandtekening van de medewerkers van de milieudienst (juli): -
Energiezuinig op vakantie? Alle tips om zuinig te rijden: www.ecodriving.be
f.
Openbare fietspompen
Om burgers te stimuleren om meer de fiets te nemen en onze stad leefbaar te houden, kunnen burgers sinds 2011 gratis gebruik maken van 2 openbare fietspompen. Deze fietspompen staan op twee, door fietsers druk bezochte knooppunten, namelijk ter hoogte van de markt en ter hoogte van het station. In 2012 kwam er nog een derde fietspomp bij ter hoogte van de hogeschool KaHo SintLieven. Bijlage 1: stadskroniek mei 2012: miliscoop: openbare fietspompen g. Laadpunten elektrische voertuigen Elektrische wagens zijn (zonder uitlaatgassen en motorgeluid) erg geschikt voor het stadsverkeer. Om het gebruik ervan in Sint-Niklaas te stimuleren, heeft het stadsbestuur twee oplaadpunten voor elektrische voertuigen voorzien: één op het Hendrik Heymanplein en één op het Schouwburgplein. Ook elektrische fietsen en scooters kunnen op deze twee locaties terecht om hun voertuig op te laden. Op elk „oplaadeiland‟ kunnen sinds september 2012 tegelijk 2 auto‟s en 6 fietsen of scooters opladen. Dat kan via sms of met een „Blue Corner‟-kaart (voor auto‟s, verkrijgbaar bij autodealers of via www.bluecorner.be) of een fietslaadkaart (verkrijgbaar bij de infobalie van het stadhuis en de deelgemeentehuizen, het toeristisch infokantoor en fietspunt De Versnelling aan het station). Met dit pilootproject ondersteunt het stadsbestuur de klimaatdoelstellingen en het innovatieproject EVA (Elektrische Voertuigen in Actie). Bijlage 4: stadskroniek september 2012: laadpunten voor elektrische voertuigen Bijlage 1: stadskroniek mei 2012: miliscoop: duurzame mobiliteit: laadpunten 7.1.2. Deelname duurzaamheidambtenaar aan gemeentelijke beleidingscommissie (GBC)
45
Het gemeentelijk mobiliteitsplan werd conform verklaard op 15 april 2002. Door de omzendbrief MOW/2007/3 werd het jaarlijks voortgangsverslag vervangen door de evaluatie (sneltoets) en bijsturing van het gemeentelijke mobiliteitsplan. De sneltoets werd besproken tijdens de GBC op 5 februari 2008. De interne auditor mobiliteitsplannen van de provinciale auditcommissie heeft op 21 april 2008 gunstig advies uitgebracht over de sneltoets. De keuze van de stad Sint-Niklaas voor spoor 2 „verbreding en verdieping‟ werd door de auditor als juist gezien. Het bestaande plan voldoet qua basis nog steeds, maar behandelt niet (meer) de meest actuele thema‟s. Nieuwe thema‟s moeten worden toegevoegd, of bestaande thema‟s moeten grondiger bekeken worden. Doel is onder meer een stap verder te gaan richting duurzame mobiliteit. In de sneltoets geeft de auditor aan om de milieutoets toe te passen op het mobiliteitsplan. Om dit concreet te maken beslist de GBC om de milieuraad, de duurzaamheidsambtenaar, de natuurambtenaar bij het vervolgproces zeer nauw te betrekken. In 2011 is er goede en frequente samenwerking geweest tussen de dienst mobiliteit en de milieudienst. Beide diensten werkten onder meer samen voor: -
-
-
-
Autodelen: Cambio. De taken werden evenredig verdeeld. De milieudienst staat in voor het communicatieluik, de mobiliteitsdienst voor de administratieve afhandeling en het terreinwerk. De infoavonden worden verdeeld over beide diensten. Openbare fietspompen: hierbij deed de milieudienst de administratieve opvolging, de bestelling,… De dienst mobiliteit zorgt voor de installatie op het terrein. Trage wegenplan: het schepencollege besliste op 11 mei 2011 om via de Trage Wegen vzw een trage wegenplan op te maken voor de deelgemeente Sinaai. Het Trage Wegenplan werd voorgesteld in de zomer van 2012. Veegplan: het plaatsen, opvolgen en optimaliseren van parkeerverbod. De aanduiding van het parkeerverbod, het noteren van de nummerplaten, het wegslepen van wagens,... gebeurt steeds in overleg tussen beide diensten. Met Belgerinkel naar de Winkel. Aankoop van milieuvriendelijke wagens: het integreren van milieuvoorwaarden. …
Het stadsbestuur werkt verder ook nauw samen met externe organisaties zoals De Lijn, de Fietsersbond,…
7.2. ONDERSCHEIDING 7.2.1. Stimuleren milieuvriendelijk rijgedrag van het gemeentepersoneel a. Ecodriving Autohandtekening van de medewerkers van de milieudienst (juli): Energiezuinig op vakantie? Alle tips om zuinig te rijden: www.ecodriving.be b. Dienstfietsen personeelsleden In 2011 werden er nieuwe dienstfietsen voor het stadspersoneel aangekocht, zodat meer personeelsleden gebruik konden maken van de fietspool in plaats van een verplaatsing met een dienstwagen. Deze fietsen werden in 2012 nog steeds gretig gebruikt. In 2012 was het politiepersoneel aan de beurt. Er werden 6 elektrische fietsen aangekocht in vervanging van de vervuilende scooters. Verder werden er ook 6 bijkomende dienstfietsen aangekocht voor de politie.
46
Bijlage 5: Bestek aankoop elektrische fietsen politie 7.2.2. Sneltoets n.v.t. 7.2.3. Luchtverontreiniging door verkeer 7.2.3.1.
In kaart brengen van knelpunten van luchtverontreiniging door verkeer
n.v.t. 7.2.3.2.
Uitbreiden van knelpuntenanalyse van luchtverontreiniging door verkeer
n.v.t. 7.2.3.3.
Opmaak van een actieplan luchtverontreiniging door verkeer
n.v.t. 7.2.4. Actieve sensibilisatie a. Met Belgerinkel naar de Winkel Het Stadsbestuur van Sint-Niklaas nam in 2012 opnieuw deel aan de campagne „Met Belgerinkel naar de Winkel‟. De bedoeling van de deelname was om inwoners van Sint-Niklaas te stimuleren om hun boodschappen meer met de fiets te doen en de auto thuis te laten. Wie fietst, heeft geen last om een parkeerplaats te vinden en draagt slechts in zeer geringe mate bij aan een mogelijke verkeersoverlast in het centrum van de stad. Door de auto thuis te laten wordt het milieu gespaard. Concreet verloop de actie als volgt: handelaars, die meedoen aan de actie, geven een stempel elke keer een klant met de fiets komt. Volle stempelkaarten worden ingezameld en komen in aanmerking voor de prijzenpot. De milieudienst zorgde in 2012 voor de inschrijving bij de Bond Beter Leefmilieu en het aanschrijven van de handelaars. Daarnaast zorgde de milieudienst voor de bekendmaking van de actie via de stadskroniek, via brieven,…
Bijlage 6: Brief aan de Sint-Niklase handelaars: Met belgerinkel naar de winkel 2012 Bijlage 7: Bijlage aan de Sint-Niklase handelaars: Met belgerinkel naar de winkel 2012 Bijlage 1: Stadskroniek mei: miliscoop: Campagne „Met belgerinkel naar de winkel‟
b. Sensibilisatieactie Bike to Work Het hele jaar door kunnen personeelsleden van de stad via het ingeven van woon-werkverplaatsingen met de fiets via de website van Bike to Work fietspunten sparen via het unieke fietspuntensysteem. Punten kunnen worden omgeruild voor uiteenlopende prijzen en voordelen uit een permanent aanbod. Elk jaar wordt er ook een zomer- en winteractie georganiseerd. Het stadsbestuur nam in 2012 deel aan beide acties. In het kader van de zomeractie plande de cel duurzaamheid van de milieudienst, in samenwerking met de Fietsersbond regio Sint-Niklaas, een sensibiliseringsactie voor personeelsleden die duurzaam naar het werk komen. De personeelsleden die met de fiets naar het werk kwamen kregen een ontbijt met fairtrade producten en informatie over de wedstrijd aangeboden.
47
De milieudienst zorgde steeds voor de bekendmaking naar het stadspersoneel toe en de nodige ondersteunende sensibiliseringsacties (ontbijt, informatie,…). De Fietsersbond zorgde voor het nodige campagnemateriaal (folders, affiches,…) en de website.
Bijlage 8: Interne mededeling Bike to Work
7.2.5. Milieuvriendelijke voertuigen 7.2.5.1.
Opmaak inventaris en evaluatie wagenpark door middel van Milieutoets voertuigenpark
n.v.t. 7.2.5.2.
Actualisatie inventaris en evaluatie van het wagenpark door middel van programma milieutoets
n.v.t. 7.2.5.3.
Opmaak actieplan om te komen tot een milieuvriendelijk voertuigenpark
n.v.t. 7.2.5.4.
Aankoop milieuvriendelijk voertuig ter vervanging in het kader van het actieplan (niet via MTV) Bart
In 2012 werden er drie personenwagens voor de pool van het stadhuis, één personenwagen voor de technische dienst en één bestelwagen voor de bodekamer aangekocht. Deze kwamen er in vervanging van andere voertuigen. Via de aangekochte voertuigen proberen we de gemiddelde ecoscore van het wagenpark te verbeteren.
Bijlage 9: Bestek voertuigen 2012 Bijlage 10: factuur voertuigen 2012
7.2.5.5.
Opname milieuaspecten in bestek (niet via MTV)
In 2012 werden een aantal bestekken opgemaakt voor de aankoop van milieuvriendelijke wagens. In de bestekken komt het aspect milieu uitgebreid aan bod. Zo wordt er onder meer bepaald dat de motornorm minimum euro-5 moet zijn (bij voorkeur zelfs euro-6), en wordt er ook een minimum ecoscore gevraagd.
Bijlage 9: Bestek voertuigen 2012
7.2.5.6.
Resultaatsverbintenis over de hele vloot (via MTV)
n.v.t. 7.2.6. Bedrijfsvervoerplannen: evaluatie woon-werkverkeer en opmaak actieplan voor milieuvriendelijker woon-werkverkeer n.v.t.
48
thema NATUUR
49
8. Thema Natuur 8.1. BASIS 8.1.1. Bermbeheer Net als de voorbije jaren werden 270 km straat- en trage wegbermen beheerd, zoals opgenomen in het door het Agentschap voor Natuur en Bos goedgekeurde bermbeheersplan. 8.1.2. Promotie streekeigen soorten en autochtoon plantmateriaal Bij het verlenen van stedenbouwkundige vergunningen wordt steeds opgelegd dat heraangeplant moet worden met bij voorkeur streekeigen, inheemse soorten. Een lijst van streekeigen inheemse bomen en struiken wordt bij de vergunning toegevoegd (zie bijlage). Tevens is in de brochure omtrent de subsidie voor aanplant en onderhoud van een klein landschapselement (KLE) een lijst opgenomen van betoelaagbare streekeigen loofbomen en struiken. Er wordt ook enkel maar subsidie verleend voor de aanplant en onderhoud van soorten die opgenomen zijn in deze lijst.
Bijlage 1: Lijst streekeigen inheemse bomen en struiken
8.1.3. Code van goede natuurpraktijk -
-
-
In het stedelijke subsidiereglement voor aanplanting, aanleg en onderhoud van kleine landschapselementen zijn de bepalingen inzake manier van aanplanting, aanleg en onderhoud, gebaseerd op de Code van goede natuurpraktijk. Bij de controle van de subsidieaanvragen wordt steeds de nodige aandacht besteed aan het naleven van die code. Bij het afleveren van stedenbouwkundige vergunningen voor het oprichten van bedrijven en loodsen wordt, indien een groenscherm opgelegd wordt, opgenomen op welke wijze de aanplanting en het latere onderhoud dient te gebeuren. Deze zijn gebaseerd op de Code van goede natuurpraktijk. In het kader van de zorgplicht wordt standaard in vergunningen voor het vellen van bomen een heraanplant als verplicht opgenomen. Bij het verlenen van vergunningen voor het aanplanten van een bos (Veldwetboek) en voor het aanplanten van KLE‟s (Natuurdecreet) worden voorwaarden opgelegd inzake wijze van aanplanten en soortenkeuze. Deze zijn gebaseerd op de Code van goede natuurpraktijk en de lijst van streekeigen inheemse bomen en struiken.
8.2. ONDERSCHEIDING 8.2.1. Subsidiereglement opstellen en promoten. In totaal zijn er in Sint-Niklaas voor het thema natuur 4 subsidiereglementen. 1. 2. 3. 4.
Aankoop van natuurgebieden door erkende natuurverenigingen; Natuurinrichtings- en herstelprojecten voor natuurverenigingen; Aanbrengen van particuliere groendaken; Aanplanting, aanleg en onderhoud van kleine landschapselementen.
Een overzicht met het aantal ingediende en goedgekeurde aanvragen, het verbruikte budget en de initiatieven die de stad nam voor de promotie van het reglement werd in bijlage toegevoegd.
Bijlage 2: Overzicht subsidies
Promotie
50
Bijlage 3: Stadskroniek maart: subsidies LEW, groendaken,…: p 7 8.2.2. Vorming personeel Pieter Durinck, natuurambtenaar volgde volgende opleidingen in 2012: De juiste boom op de juiste plaats. Harmonisch Park- en Groenbeheer: vademecum kruidachtigen
26/04/2012 14/06/2012
8.2.3. Deelname Dag van het Park of Dag van de Natuur Op 27 mei 2012 nam het stadsbestuur Sint-Niklaas deel aan de Dag van het Park. In samenwerking met de groendienst, de dienst leefmilieu, stadsanimatie, evenementenbeheer, de buurtmanagers, vrijwilligers,… werd voor het Romain De Vidtspark een programma uitgewerkt, dat ideaal was voor een gezinsuitstap. Communicatie hierover gebeurde via de stadskroniek, flyers, posters,…
Bijlage 4: Flyer „Dag van het Park 2012‟ Bijlage 3: Stadskroniek maart 2012: p6: Dag van het Park Bijlage 5: Stadskroniek mei 2012: p 2 - 3: Dag van het Park
8.2.4. Aanplanten streekeigen/autochtone plantensoorten In 2012 werd een bebossing uitgevoerd in het kader van de ontwikkeling van een geboortebos. Hierbij werd uitsluitend streekeigen bosgoed en beschikbaar autochtoon plantmateriaal aangeplant.
Bijlage 6: lijst van aangeplant bosgoed geboortebos 2012
8.2.5. Actieplan KLE’s Er wordt omtrent het behoud van KLE‟s in samenwerking met de dienst bijzondere wetten van de politie en het Agentschap voor Natuur en Bos een handhavingsbeleid gevoerd. In 2009 is met de stedelijke milieuraad STRAMIN een actie opgestart omtrent het opwaarderen van poelen en root- en hoekputten op het grondgebied van Sint-Niklaas. In 2010 en 2011 zijn een 20-tal van deze KLE‟s geïnventariseerd. In 2012 werden vier poelen te Belsele (Ransbeekpoel, Eikenlaan, Eikenlaan/Marinswegel) geruimd en heringericht, met een toelage van de stad. 8.2.6.
Andere sensibiliseringsacties
a. Sensibliseringsproject: invasieve planten in België Invasieve planten zijn exotische soorten die door de mens vrijwillig of toevallig buiten hun natuurlijk verspreidingsgebied werden geïntroduceerd. Ze vestigen zich in natuurlijke habitats, breiden zich uit en zorgen zo voor concurrentie met de inheemse flora en fauna. Invasieve planten worden, zowel op Europese als wereldschaal, als een ernstige bedreiging voor het milieu, de biodiversiteit, het ecosysteem en de volksgezondheid beschouwd en hebben grote economische gevolgen voor de maatschappij. In de strijd tegen de verspreiding van deze invasieve soorten ondertekende de stad de Gedragscode invasieve planten in België (AlterIAS) en gaat het engagement aan de opgenomen maatregelen toe te passen: o.a. stopzetten van de aanplant van invasieve soorten en informeren inwoners. De medewerkers van de groendienst zullen een opleiding rond invasieve soorten volgen. Hierover werd gecommuniceerd via folders en affiches.
Bijlage 7: folder invasieve planten
51
thema BODEM
52
9. Thema Bodem 9.1. BASIS 9.1.1. Inschakelen van een erkend bodemsaneringsdeskundige met subsidie van OVAM In 2006 werd een erkend bodemsaneringsdeskundige aangesteld door het college voor het uitvoeren van de vaststellingen bij een acuut geval van bodemverontreiniging en indien nodig om verdere maatregelen in het kader van het bodemsaneringsdecreet te laten voorstellen. Deze saneringsdeskundige was Soresma. In 2009 werd echter het contract door Soresma opgezegd wegens het weinig aantal gevallen waarin wij hen konden inschakelen. De strategie is nu dat de milieudienst, in samenspraak met de brandweer, OVAM en milieupolitie beslist wat er verder dient te gebeuren. Indien het nodig wordt geacht en conform de vigerende wetgeving wordt een bodemsaneringsdeskundige alsnog aangesteld. 9.1.2. Gebruik maken van de Code van goede praktijk van OVAM, voor tijdelijke grondopslagplaatsen (TOP) Bij het vergunnen van tijdelijke grondopslagplaatsen wordt rekening gehouden met de code van goede praktijk van OVAM.
9.2. ONDERSCHEIDING 9.2.1. Acties en maatregelen binnen het Vlaams bodembeleid 9.2.1.1.
Inventarisatiestudie uitvoeren voor woonzones gelegen op potentieel verontreinigde grond
In opdracht van OVAM werd door het studiebureau TEC nv een aanvang genomen met een inventarisatiestudie voor woonzones gelegen op potentieel verontreinigde grond. De inventarisatie gebeurde in eerste instantie, in samenwerking met de stedelijke milieudienst, op basis van fiches, registers en vergunningdossiers. 9.2.1.2. n.v.t. 9.2.1.3.
Inzamelplaats inrichten voor het verzamelen van klein partijen verontreinigde grond vnl. afkomstig van schadegevallen bij particulieren en deze inzamelplaats uitbaten Inventaris uitvoeren van alle gronden waarvan de gemeente eigenaar is en waarop een historische risico-evaluatie plaatsvond
n.v.t. 9.2.1.4. n.v.t.
Inventarisatie uitvoeren inzake andere bodemproblemen, bv. bodemverdichting
9.2.2. Bodemerosie: actieve sensibilisatie erosiebestrijding 9.2.2.1.
Infovergadering
n.v.t. 9.2.2.2.
Individueel benaderen van 4 landbouwers
n.v.t.
53
thema DUURZAME ONTWIKKELING
54
10.
Thema Duurzame ontwikkeling
10.1. BASIS 10.1.1. Passieve (en actieve) sensibilisatie rond duurzame ontwikkeling a. Duurzaamheid in de bibliotheek In 2012 startte 10.1.1.1. 10.1.1.2. 10.1.1.3. 10.1.1.4.
de stedelijke bibliotheek met een Werkgroep Duurzaamheid. De bib wil hiermee: bezoekers en personeel sensibiliseren; voorbeeldfunctie uitoefenen; consuminderen; bewust omgaan met materialen.
Concrete acties naar de bezoekers toe: Een tweede leven voor afgevoerde boeken: 10.1.1.5. geregeld boekenverkopen in de hoofdbib en filialen 10.1.1.6. gratis boeken voor scholen en academies 10.1.1.7. kringloopwinkel 10.1.1.8. met afgevoerde boeken werd eind 2012 zelfs een duurzame „boekenkerstboom‟ gebouwd Boekenruilrek: Bib-bezoekers kunnen in het boekenruilrek elke zondagochtend eigen boeken (die ze niet meer willen houden) ruilen voor andere. Er zijn wel enkele regels, zo mogen het geen kinderboeken of afgevoerde boeken zijn. Het boekenruilrek is een initiatief van de vzw Solied en werkt met vrijwilligers. Duurzame collectie: In de collectie van de bib wordt meer aandacht geschonken aan ecologie, duurzaamheid, vegetarisme, natuur,… Het aanbod van tijdschriften met deze thema‟s werd uitgebreid en er zijn themastanden met beschikbaar folder- en infomateriaal. Met Belgerinkel naar de Bib: Ook wie met de fiets naar de bib komt, krijgt een stempel op zijn spaarkaart. In 2012 deed de bib ook mee met de etalagewedstrijd, en kwamen ze in de top-5 van de 105 deelnemers terecht. Lezingenreeks “Buitenbeentjes”: In 2012 was het thema van de lezingenreeks “Red de Wereld!” Op 15 november kwam Jan Mertens langs, met zijn lezing “Kan duurzaamheid de wereld redden?”. Tentoonstelling: In samenwerking met de milieuraad werd het dier van het jaar 2012 (de mus) in de kijker gezet tijdens een tentoonstelling in de hoofdbib en de filialen.
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
1: boekenkerstboom 2: boekenruilrek folder 3: promotiestand Belgerinkel 4: folder lezing „Kan duurzaamheid de wereld redden?‟
b. Medewerking aan Zuiddag Op donderdag 18 oktober 2012 was het Zuiddag. 10 000 scholieren uit Vlaanderen en Brussel werkten dan één dag in plaats van naar school te gaan. Hun vergoeding van 40 euro voor het geleverde werk staan ze af aan leeftijdsgenoten uit Venezuela. Ook in Sint-Niklaas namen 6 scholen deel aan Zuiddag. Meer dan 1.000 leerlingen in Sint-Niklaas werkten een dagje voor het Zuiden. Ook het stadsbestuur
55
maakte zestien werkplaatsen beschikbaar. De jongeren namen onder andere de job van de burgemeester en enkele schepenen voor een dagje over. Zuiddag kiest elk jaar zorgvuldig een project van een andere organisatie. Dit jaar werkten ze samen met de vzw Bello Belgo en hun Venezolaanse partner Embajadores Comunitarios. De opbrengst van Zuiddag 2012 ging naar een project rond kwaliteitsonderwijs in de Venezolaanse hoofdstad Caracas. In de sloppenwijken van Caracas zijn de meeste mensen arm, vaak werkloos en heerst er helaas veel te vaak ook criminaliteit. De jongeren uit de sloppenwijken hebben door deze negatieve omgeving geen kans op zelfontplooiing, hoger onderwijs of een job. Ze geraken in een vicieuze cirkel. Bello Belgo en EC bieden hen een educatief alternatief. De jongeren uit de sloppenwijken kunnen deelnemen aan een buitenschools studieprogramma. Ze krijgen lessen in actualiteit en leren debatteren, onderhandelen en probleemoplossend denken. Om hun eigen wijk te verbeteren krijgen ze bovendien de kans gemeenschapsprojecten op te zetten. Hun zelfbeeld wordt positief, net als hun toekomstperspectief. Ze worden ambassadeurs van verandering.
Bijlage 5: Jobflyer Zuiddag 2012 c. Villa Pace Villa Pace is een festival met een boodschap, gebracht door het stadsbestuur en meer dan 100 lokale verenigingen die actief zijn op vlak van milieu en Noord-Zuid of met een sociale doelstelling. Naast de muziekconcerten is er ook een uitgebreid inhoudelijk programma met de succesvolle wereldmarkt, de grote leermarkt, enkele fototentoonstellingen, een bio- en fairtrade brunch, een sociaal-cultureel project van de armoedepartners en thematische stands en workshops. Milieumaatregelen Villa Verde, de milieuwerkgroep van het stadsfestival tracht ieder jaar de ecologische voetafdruk van Villa Pace te verlagen. Villa Pace wil een warm, sfeervol stadsfestival zijn voor iedereen, met een zo laag mogelijke impact op de aarde waarop we leven. Afval, catering, energie, mobiliteit worden één voor één getoetst. Standhouders werden aangespoord om hun afval zelf te verzamelen en naar een centraal afvalpunt te brengen. Voor bezoekers werd het aantal vuilbakken op het terrein verdubbeld, zodat er properder kon worden feesten. Voor enthousiaste bekerverzamelaars werd een fairtrade beloning voorzien. Mensen konden op de wereldmarkt ook genieten van een smakelijke hap op een „echt‟ bord met „echt‟ bestek. De borden werden ter plaatse afgewassen door een enthousiaste vrijwillige afwasploeg en hergebruikt. Ook in 2012 droegen de 800 vrijwilligers van de Vredefeesten T-shirts die gemaakt zijn van biologisch katoen, gefabriceerd volgens de principes van eerlijke handel. Confectie en verkoop van de kledij werd gecontroleerd door de internationale „Fair Wear Foundation‟. Over dit evenement werd uitgebreid gecommuniceerd op milieuvriendelijke drukwerk via de verschillende kanalen (affiches, flyers,…). Ook op de website www.villapace.be stond alle info vermeld. Bijlage 6: Vredefeesten/Villa Pace 2012: Magazine Bijlage 7: Vredefeesten/Villa Pace 2012: Flyer d. FairTradeGemeente (FTG) Op 5 december 2008 ontving Sint-Niklaas de titel van FairTradeGemeente. Op basis van de activiteiten in 2012 werd de titel herbevestigd voor 2013. Ook in 2012 zat de trekkersgroep niet stil. Een lijst van de activiteiten die in 2012 werden gerealiseerd: 14-01-2012 31-01-2012 16-02-2012
Slotevent Unicef Solidariteitsstad Oxfam bar VELT-film: Smakelijk eten: infostand en nabespreking FTG trekkersgroepvergadering
56
Feb. 2012 19-04-2012 27-04-2012 10-05-2012 11-05-2012 12-05-2012 03-06-2012 28-06-2012 06-09-2012 20-09-2012
Stad schenkt FT kledij aan Bwamanda FTG trekkersgroepvergadering FTG op Gemeenteraad FT@work stadspersoneel: High Tea FT@fterschool: actie aan Noord-Zuid steunpunt Mundo Loco Post-it en cocktailactie aan de Wereldwinkels Ecotuindag Velt: FTG-spel + infostand FTG trekkersgroepvergadering FTG trekkersgroepvergadering Donderdag Veggiedag: picknick op Grote Markt 30 FTG-vlaggen fleuren het stadscentrum op 03-10-2012 Smeer-ze boterhammenactie aan het station 05-10-2012 Kookworkshop Week van de Fair Trade 07-10-2012 Verrassingsactie Oxfam Wereldwinkel – 30 huisbezoeken 13-10-2012 Wereldwinkeldag 18-10-2012 Duurzaamheidsdag Heilige Familie FTG-workshop leerlingen 19-10-2012 Dag van de jeugdbeweging: FT-chocomelk op Grote Markt 15-11-2012 FTG trekkersgroepvergadering 14 – 16-12-2012 Geschenkenbeurs Oxfam wereldwinkels Kerstmarkt met gaststanden en infostand FTG e. Villa Trade Zie thema 3, 3.2.2 Tijdens de kerstmarkt van 2012 werd, zoals vorige jaren, de alternatieve geschenkenbeurs van Oxfam Wereldwinkels (OWW) Sint-Niklaas, in samenwerking met het stadsbestuur, georganiseerd. Aangezien deze beurs tegelijkertijd met de kerstmarkt plaatsheeft, komen veel mensen met eerlijke en duurzame handel in aanraking. In 2012 werd de geschenkenbeurs voor de tweede maal volledig geïntegreerd in de kerstmarkt, om nog meer mensen te bereiken. Er was ook de viering van 25 jaar Oxfam Wereldwinkels Sint-Niklaas. Communicatie gebeurde via het magazine van OWW, affiches, folders,…
Bijlage 8: Flyer kerstmarkt
f.
Geboortebos
Het gezamenlijk plantmoment voor alle kinderen van Sint-Niklaas, geboren in 2011, vond plaats op 18 maart 2012. Voor elk kindje konden de ouders en familieleden een boom planten met een naamlabel. Naarmate de kinderen groeien, groeit ook hun boompje en is het een toffe plek om met oma en opa te gaan wandelen, de natuur te ontdekken en te respecteren,… Het bos wordt volledig natuurlijk beheerd. g. Patersbos Op 26-10-2009 werd door het ANB het uitgebreid bosbeheersplan Patersbos goedgekeurd voor een periode van 20 jaar. In 2012 zijn, conform het beheerplan, bosbeheermaatregelen uitgevoerd cfr. het bosbeheerplan, onder meer herbebossing van een deel van het Patersbos. h. Andere openbare bossen Begin 2009 is een studiebureau in opdracht van de stad Sint-Niklaas begonnen met de opmaak van een uitgebreid bosbeheerplan voor alle openbare stedelijke bossen. Tevens doen een paar private boseigenaars mee met dit bosbeheerplan (gezamenlijk bosbeheerplan). In 2010 is de opmaak van dit beheerplan afgerond. Daaraan gekoppeld is in 2011 een toegankelijkheidsregeling voor al deze bossen opgemaakt. Het beheerplan “Bossen van Puitvoet, Heimolen, Nieuwe Molenwijk, Parkbos Nieuwker-
57
ken-Waas, de Ster & de Mierennest‟ werd goedgekeurd door de provinciaal directeur van de provinciale dienst Oost-Vlaanderen van het Agentschap voor Natuur en Bos bij besluit d.d. 18-06-2012. i.
Stedelijk groenplan
In 2009 werd een studiebureau aangesteld voor de opmaak van een groenplan voor het stedelijk gebied Sint-Niklaas. De opdracht werd afgerond eind 2011. Het groenplan vormt de basis voor advisering, selectie van projecten en locaties,... j.
Soortenbeschermingsproject: Dier in de kijker
In samenwerking met de stedelijke milieuraad Stramin is in 2010 het soortenbeschermingsproject „Dier in de Kijker‟ gestart. Gedurende 2010 en 2011 zijn tal van acties en initiatieven genomen rond de „honingbij‟. In 2012 werd de huismus als dier in de kijker gekozen en werden er acties voorbereid.
Bijlage 9: Dier in de Kijker
k. Lunchgesprekken Geregeld worden er voor personeelsleden lunchgesprekken gehouden tijdens de middagpauze. Ook in 2012 werd er weer rond enkele interessante onderwerpen gepraat bij een (h)eerlijke, vegetarische lunch. Op 21 maart 2012 (de „Dag van de Diversiteit‟) werden mensen met een handicap positief in de kijker gezet tijdens het gesprek rond „Anders maar toch gewoon‟. Twee vluchtelingenvrouwenverenigingen, Sintar en Vrouwen van de Albanese Gewesten, zorgden voor een huisbereide, internationale én bovendien vegetarische maaltijd. Op 27 september was het thema van het lunchgesprek „Klimaat voor Vrede‟. Ludo De Brabander van Vrede vzw gaf ons meer uitleg over het algemene vredesconcept en de link tussen vrede en (duurzame) ontwikkeling. Op 17 oktober draaide het hele lunchgesprek rond „duurzame voeding‟. Natuurlijk konden hierbij de (h)eerlijke producten van Oxfam en Den Azalee niet ontbreken. Tijdens de lunch konden we kijken naar de documentaire “De Muffinman‟ van Trees Heirbaut, en kregen we info over Voedselteams. Op het laatste lunchgesprek van 2012, op 16 november, werd dieper ingegaan op het traject „kindvriendelijke stad‟ waarin Sint-Niklaas een pilootrol vervult. Bij afwerking van het traject krijgt de stad het label voor kindvriendelijkheid, als het zich op een duurzame manier engageert voor het verbeteren van de blootgelegde prioritaire thema‟s. Voor Sint-Niklaas zijn deze mobiliteit, jeugdruimte en actief burgerschap. De lunchgesprekken werden bekend gemaakt bij de personeelsleden door brieven aan de diensten te verspreiden, en door publiciteit op het intranet. l.
Projectdag duurzaamheid H. Familie in samenwerking met FairTradeGemeente
De middelbare school, H. Familie, organiseerde voor de vijfdejaars uit het secundair onderwijs op 18/10/2012 een projectdag rond duurzaamheid. De leerlingen konden doorheen vijf workshops kennismaken met enkele lokale, duurzame initiatieven: bezoek aan de bioboerderij van JOMI, toelichting over een jongereninleefreis naar Senegal (Dwagulu dekkente), een workshop van Vredeseilanden, een workshop rond water van Protos en een interactieve workshop over de zes criteria van FairTradeGemeente. In deze laatste workshop werden de leerlingen bewust gemaakt van het belang van lokale en fairtrade producten. Aan de hand van opdrachten liet men de leerlingen kennismaken met het Max Havelaar logo en met seizoensgebonden groenten.
58
m. Traject over duurzame ontwikkeling en noordzuid ‘Doe de Gloob’ Dit traject werd in het voorjaar 2012 aangeboden aan de 3 e kleuterklassen in Sint-Niklaas i.s.m. vzw Djapo. Via foto‟s en verhalen van de handpop Gloob ontdekten de kleuters via hun zuiderse leeftijdsgenootjes dat ze wereldwijd heel wat te delen hebben en dat we samen zorg moeten dragen voor de aarde en haar bewoners. Na het informatief startmoment voor de leerkrachten gingen zij met de Gloob-koffer en -pop aan de slag in de klassen. Dit gebeurde in 11 klassen, goed voor 231 kleuters. Op slotmoment op 31 mei werd het Gloob-poppentheater in 2 voorstellingen vertoond in de stadsschouwburg. Daar namen in totaal 502 kleuters aan deel.
10.2. ONDERSCHEIDING 10.2.1. Participatieve en sensibiliserende initiatieven voor duurzame ontwikkeling Doorlichting beleid (duurzaamheidspiegel) n.v.t. 10.2.2. Duurzaam bouwen en wonen 10.2.2.1. Campagne duurzaam bouwen a. Gratis duurzaam bouwadvies Om inwoners te ondersteunen duurzaam te (ver)bouwen, biedt de stad alle (ver)bouwers tweemaal anderhalf uur gratis duurzaam planadvies aan door een architect van de MilieuAdviesWinkel (MAW). Een planadviseur van de Milieuadvieswinkel (MAW) overloopt alle onderdelen van het bouwproject en bekijkt waar energiezuinige of milieuvriendelijke aanpassingen op vlak van energie, water en materialen haalbaar en nuttig zijn. Voor een persoonlijk planadvies dient vooraf een afspraak gemaakt te worden via de milieudienst van Sint-Niklaas. Dit advies is enkel voor personen met bouw- of verbouwplannen op het grondgebied van Sint-Niklaas. In 2012 kende het advies opnieuw een groot succes. Verschillende inwoners van SintNiklaas tekenden in en kregen interessante informatie van een deskundige van de MilieuAdviesWinkel. Communicatie hierover gebeurt via de website van Sint-Niklaas, flyers en via het loket van de milieudienst en de woonwinkel.
Bijlage 10: Flyer duurzaam (ver)bouwadvies
b. Stadsprijs 2012 In 2012 organiseerde het stadsbestuur een vernieuwde stadsprijs renovatie, invulbouw en duurzaam bouwen. Er zijn 3 prijzen te winnen, elk van 2.000 EUR. Volgende categorieën komen in aanmerking: 1. het renoveren of verbouwen van een bestaand gebouw 2. het oprichten van een invulbouw 3. het realiseren van een duurzaam bouwproject Communicatie over deze stadsprijs gebeurde o.a. via brieven aan architecten en geïnteresseerden, flyers,…
59
Bijlage 11: Reglement stadsprijs duurzaam bouwen Bijlage 12: Flyer stadsprijs
c. Subsidiereglement duurzaam bouwen Inwoners van Sint-Niklaas kunnen bij renovatie of (ver)bouwingen van hun woning genieten van een financiële tegemoetkoming via het subsidiereglement duurzaam bouwen. Wie ervoor kiest om duurzaam te bouwen of te verbouwen krijgt via het subsidiereglement een extra duwtje in de rug. Het reglement geeft onder andere subsidies bij renovatie van de woning voor: het vervangen van enkel of dubbel glas door superisolerende beglazing het plaatsen van (bijkomende) vloer -, wand -, en dakisolatie met gebruik van gewone isolatiematerialen Het reglement geeft subsidies bij renovatie van de woning en bij nieuwbouw voor: het plaatsen van (bijkomende) vloer -, wand -, en dakisolatie met gebruik van isolatiematerialen uit nagroeibare grondstoffen het plaatsen van een zonneboiler het plaatsen van fotovoltaïsche zonnepanelen het gebruik van FSC-gelabeld hout voor daktimmerwerk en buitenschrijnwerk het plaatsen van een (combi)warmtepompsysteem het gebruik van natuurverven en aanverwante afwerkingproducten voor binnen- en/of buitentoepassingen Bekendmaking van het reglement gebeurt o.a. via de website van Sint-Niklaas, via Premiezoeker, op infoavonden, op de seniorenbeurs, in de woonwinkel,…
Bijlage 13: Subsidiereglement duurzaam bouwen
d. Seniorenbeurs Op dinsdag 20 november 2012 ging de jaarlijkse seniorenbeurs door in ‟t Bauhuis. Ook de milieudienst was aanwezig met een infostandje. De Sint-Niklase senioren konden er terecht voor info over duurzaam bouwen, composteren, autodelen,… Ook VIBE, het EcoHuis, de MilieuAdviesWinkel en de provincie Oost-Vlaanderen bezorgden een heleboel materiaal en folders om het standje met zoveel mogelijk informatie te vullen. e. Subsidiereglement LEW en passiefbouw
Bijlage 14: Subsidiereglement LEW Bijlage 15: Subsidiereglement passiefbouw
10.2.2.2. Opname van criteria in vergunningenbeleid/bouwkundige verordening a. Verkoop stadseigendommen Om het beheer van stadsgebouwen te verduurzamen, werd een werkgroep gebouwen opgericht. Deze werkgroep toetst de haalbaarheid van verschillende maatregelen, zoals de verkoop van stadsgebouwen, het optimaliseren van het gebruik van de stadsgebouwen, het integreren van functies, het implementeren van energiezuinige maatregelen,… b. Regenwaterafvoer Wat water betreft zijn er de stedelijke richtlijnen regenwaterafvoer, waar regenwaterhergebruik en buffering met vertraagde afvoer van regenwater gestimuleerd wordt. Deze richtlijnen zijn beiden strenger dan de Vlaamse hemelwaterverordening.
60
Bijlage 16: Richtlijnen regenwaterafvoer bij nieuwbouw en verbouwingswerken
10.2.2.3. Informatiepunt Informatie over stedelijke premies kunnen burgers verkrijgen bij de WOONWINKEL, Parkstraat 10, 9100 Sint-Niklaas. Telefonisch kan men de woonwinkel bereiken op het nummer 03 760 91 99. Bovendien kunnen inwoners met al hun vragen over de premies met betrekking tot duurzaam bouwen terecht op de milieudienst op het stadhuis van Sint-Niklaas, Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas. Aan het loket van de milieudienst, cel duurzaamheid, hangt een themabord „duurzaam bouwen‟. Telefonisch kunnen inwoners contact opnemen met de cel duurzaamheid op de nummers 03 760 92 19 en 03 760 92 12. In alle publicaties en activiteiten met betrekking tot duurzaam bouwen wordt verwezen naar cel duurzaamheid van de milieudienst. In publicaties van de stadskroniek wordt ook steeds verwezen naar de cel duurzaamheid en de woonwinkel voor verdere informatie over energiebesparende maatregelen, renovatie en duurzaam bouwen. Bijlage 17: Stadskroniek maart 2012: p7: Premies LEW, groendaken,… 10.2.3. Ondersteuning van maatschappelijk verantwoord ondernemen 10.2.3.1. Initiatief waaraan bedrijven en omwonenden deelnemen a. Fairtradegemeente Sint-Niklaas werd op 5 december 2008 bekroond tot FairTradeGemeente. Door de titel engageert de stad zich om eerlijke handel een warm hart toe te dragen en er effectief werk van te maken! Jaarlijks moet aangetoond worden dat de stad de titel nog waardig is. Om de titel te behouden moet de stad een minimum aantal verkopers en verbruikers tellen. Vrijwilligers gaan actief op pad naar nieuwe winkels, verenigingen,… die fairtrade producten willen aanbieden of verbruiken. Ook voor 2012 werd de titel herbevestigd (zie ook 10.1.1). b. Solidair Sint-Niklaas In 2011 was Sint-Niklaas de allereerste UNICEF Solidariteitsstad. Het hele jaar werkten het stadsbestuur, de Actie- en Adviesgroep Solidariteit, scholen en tal van verenigingen samen om kinderrechten en internationale solidariteit in de kijker te plaatsen. Dit zorgde voor een ongeziene dynamiek in onze stad. Nooit eerder werkten zoveel uiteenlopende organisaties rond een Noord-Zuidgerelateerd thema. Maar het werk is nog niet af! Sint-Niklaas wil zich verder profileren als solidaire stad en zal dit de komende jaren doen onder de noemer “SOLIDAIR Sint-Niklaas”. Klimaat voor Vrede Villa Pace 2012 stond in het teken van een “Klimaat voor Vrede”. Onder de noemer van SOLIDAIR Sint-Niklaas willen we dit jaar dat thema verder in de kijker zetten. Omdat het noodzakelijk is! 300.000 mensen. Zoveel mensen sterven jaarlijks door de klimaatverandering. De opwarming van de aarde zal overal gevolgen hebben, maar vooral het Zuiden betaalt de rekening. Meer en meer ontstaan vluchtelingenstromen en conflicten als gevolg van de klimaatopwarming. Het goede nieuws is dat we hier iets aan kunnen veranderen! We kunnen meer zichtbaarheid geven aan het thema, mensen wijzen op hun verantwoordelijkheden en vooral zelf in actie schieten door bijvoorbeeld minder en andere energie te gebruiken.
61
Bijlage 18: website Solidair Sint-Niklaas 10.2.3.2. Aankoopbeleid: rekening houden met sociale aspecten Door in het bestek uitdrukkelijk te vragen naar producten met een Max Havelaar-logo (of gelijkaardig), kiest het bestuur bewust voor eerlijke producten. Deze producten moeten voldoen aan strenge internationale, ethische, sociale en milieucriteria.
Bijlage 19: voorbeeldbestek
a. Aankoop fairtrade koffie, biothee, fruitsap,… bij vergaderingen
Bijlage 20: Factuur fairtrade fruitsap Bijlage 21: Factuur fairtrade biothee Bijlage 22: Factuur fairtrade chocolade
b. Fairtrade@work Het stadsbestuur ondersteunt eerlijke handel door zelf fairtrade producten aan te kopen, maar wil fairtrade ook promoten bij de personeelsleden. Op FT@work (10 mei 2012) werd het personeel van de stad uitgenodigd om over de middag een zeer divers aanbod van fairtradethee en –gebak te proeven. Dit werd zeker gesmaakt! c. Schenken van fairtrade dranken op activiteiten van de stad
Bijlage 20: Factuur fairtrade fruitsap Bijlage 21: Factuur fairtrade biothee Bijlage 22: Factuur fairtrade chocolade
d. Catering door sociaal tewerkstellingsproject Voor recepties,… doen we geregeld een beroep op catering De Wilg, een sociaal tewerkstellingsproject van het OCMW. Voorbeelden - nieuwjaarsreceptie compostmeesters - jaarvergadering STRAMIN - … 10.2.4. Duurzame ontwikkeling in Noord-Zuid context 10.2.4.1. Tentoonstelling Foodprints Deze tentoonstelling ging door in Sint-Niklaas van 27 augustus tot en met 16 oktober 2012 op het Stationsplein in Sint-Niklaas. Ze ging dus van start n.a.v. Villa Pace en eindigde op Wereldvoedseldag. Foodprints is de reizende foto-expo van ngo Bevrijde Wereld over de harde maar hoopvolle realiteit van boeren in het Zuiden. FOODPRINTS neemt je mee naar de meest afgelegen plattelandsgebieden in Bolivia, West-Afrika en de Filippijnen. Bevrijde Wereld werkt er dag in dag uit met 250.000 boeren aan een betere voedsel- en watervoorziening.
"Wij vinden het normaal dat onze maaltijd dagelijks voor ons klaarstaat. Maar voor veel mensen in het Zuiden is dit nog steeds niet het geval. Toch is niet alles negatief”, vertelt algemeen coördinator Marc Joolen. “De getuigenissen in de foto-expo tonen hoe duizenden boeren hard werken aan hun toekomst. En hun resultaten zijn hoopvol en duurzaam.”
Bijlage 23: Afbeelding Foodprints
62
10.2.4.2. Convenant ontwikkelingssamenwerking De stad Sint-Niklaas heeft voor de periode 2012-2013 een nieuw convenant afgesloten met VAIS, Vlaams Agentschap Internationale samenwerking inzake ontwikkelingssamenwerking. Het strategisch en operationeel plan ziet er als volgt uit: Strategische doelstellingen
Operationele doelstellingen
Strategische doelstelling 1 De stad Sint-Niklaas blijft een actieve rol opnemen (i.s.m. lokale partners) in de sensibilisering over noordzuidthema‟s bij de Sint-Niklase bevolking, waarbij via een thematische benadering gefocust wordt op de doelgroep kinderen en jongeren.
Operationele doelstelling 1.1 Kinderen en jongeren in Sint-Niklase scholen worden gesensibiliseerd door inhoudelijke trajecten over noordzuidthema‟s.
Strategische doelstelling 2 De stad blijft de bestuurskracht van het gemeentebestuur in Tambacounda ondersteunen door te focussen op een efficiëntere dienstverlening van de burgerlijke stand.
Operationele doelstelling 2.1 Een instrumentarium dat kennisoverdracht binnen de dienst burgerlijke stand beoogt wordt uitgewerkt en wordt door het personeel geconsulteerd.
Operationele doelstelling 1.2 Inwoners van Sint-Niklaas worden gesensibiliseerd over NZthema‟s, met specifieke aandacht voor vierde pijlerbewegingen en verbreding van de werking van de Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking (GROS).
Operationele doelstelling 2.2 De informatisering van de dienst burgerlijke stand wordt gerealiseerd conform de Senegalese wetgeving en is operationeel.
Federaal dossier stedenband Sint-Niklaas – Tambacounda m.b.t. het afvalbeleid Sint-Niklaas heeft sinds 2003 een stedenband met de Senegalese stad Tambacounda. Voor het federale dossier wordt gewerkt rond de lokale afvalproblematiek. In 2008 werd een meerjarenplan opgesteld (2008-2012) om het afvalprobleem aan te pakken. De duurzaamheidsambtenaar neemt deel aan de werkgroep gemeentelijke internationale samenwerking (GIS) om het technische aspect van de afvalproblematiek te volgen. In 2012 werd op dezelfde manier als de voorgaande jaren verder gewerkt in Tambacounda: in 3 pilootwijken werd de afvalophaling met ezel en kar opgestart. 10.2.5. Educatie voor duurzame ontwikkeling Tijdens de AAS-vergaderingen (Actie- en Adviesgroep Solidariteit) kwamen enkele toelichtingen met een vormend aspect aan bod: - Ann Martens, ondersteuner GROS 11.11.11 licht de brochure “beleidsvoorstellen Noord-Zuid” toe, een basis voor het opstellen voor een memorandum vanuit de GROS - Luc Verbeke: voorstelling steunpunt vierde pijler 10.2.6. Vlaams implementatieplan educatie voor duurzame ontwikkeling n.v.t.
63
