Gemeentelijk Milieujaarprogramma 2012 Milieudienst, stadsbestuur Sint-Niklaas
Algemeen infokader
Oppervlakte:
8.818 ha
Aantal inwoners op 1 januari 2012:
72.881 inwoners
Adres:
Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas
Telefoonnummer milieudienst:
03 760 92 12 (Veerle Stuer) 03 760 92 19 (Kim Verstraeten)
Fax:
03/766 08 82 (fax stadhuis)
E-mail:
[email protected] [email protected]
Website:
www.sint-niklaas.be
Burgemeester: Christel Geerts
Stadssecretaris: Marie-Louise Chalmet
Schepen van milieu: Marc Heynderickx
Adviseur duurzaamheidsambtenaar: Veerle Stuer
Deskundige duurzaamheidsambtenaar: Bart Roels
2
1.
Thema INSTRUMENTARIUM .................................................................................................... 7 1.1. BASIS ............................................................................................................................ 7 1.1.1. Gemeentelijke diensten............................................................................................ 7 1.1.2. Handhaving ............................................................................................................ 7 1.1.3. Logistieke ondersteuning ......................................................................................... 9 1.1.4. Milieu Management Informatie Systeem ................................................................... 9 1.1.5. Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur.......................................................10 1.1.6. Gemeentelijk milieubeleid .......................................................................................10 1.2. ONDERSCHEIDINGSNIVEAU ...........................................................................................11 1.2.1. Duurzaamheidsambtenaar ......................................................................................11 1.2.2. Gemeentelijk milieubeleidsplan (GMBP) ...................................................................11 2. Thema AFVAL ........................................................................................................................13 2.1. BASIS ...........................................................................................................................13 2.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................13 3. Thema Milieuverantwoord Productgebruik ...............................................................................15 3.1. BASIS ...........................................................................................................................15 3.1.1. Implementatie van milieuverantwoord productgebruik binnen de eigen .....................15 werking .................................................................................................................................15 3.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................17 3.2.1. Milieuverantwoord productgebruik eigen diensten ....................................................17 3.2.2. Milieuverantwoord productgebruik stimuleren bij burgers ..........................................20 3.2.3. Aannemers/ leveranciers aansporen CoC aan te vragen ............................................24 4. Water ...................................................................................................................................26 4.1. BASIS ...........................................................................................................................26 4.1.1. Pesticidenreductie ..................................................................................................26 4.1.2. Passieve sensibilisatie rond water ............................................................................26 4.1.3. Ruimen baangrachten en waterlopen .......................................................................27 5. Thema Hinder .......................................................................................................................29 5.1. BASIS ...........................................................................................................................29 5.1.1. Digitaal opvolgen van (milieu)klachten: MKROS ........................................................29 5.1.2. Passieve sensibilisatie rond 2 hinderthema‟s .............................................................29 5.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................30 5.2.1. Doorlichting van de hinderklachten ..........................................................................30 5.2.2. Beleidskader geluidshinder ......................................................................................30 5.2.3. Beleidskader geurhinder .........................................................................................31 5.2.4. Beleidskader lichthinder ..........................................................................................31 5.2.5. Actieve sensibilisatie rond hinderthema‟s .................................................................32 5.2.6. Opstellen van een handhavingsbeleid rond hinder niet gerelateerd aan ingedeelde inrichtingen ...........................................................................................................................32 5.2.7. Opstellen en bijhouden van een hinderinventaris ......................................................32 6. Thema Energie ......................................................................................................................34 1.1. BASIS ...........................................................................................................................34 1.1.1. Implementatie van de energieprestatie - regelgeving door aan te sluiten op het elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen (via VEA) .....................................................34 1.1.2. Uitvoering energieboekhouding ...............................................................................34 1.1.3. Passieve sensibilisatie .............................................................................................35 1.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................36 1.2.1. Uitbreiden van de energieboekhoudingen naar andere gebouwen .............................36 1.2.2. Opmaak energieprestatiecertificaten EPC (< 1000 m²) .............................................36 1.2.3. Actieve sensibilisatie ...............................................................................................36 1.2.4. Aankoop minimum percentages groene stroom ........................................................38 1.2.5. Opleiding energie ...................................................................................................38 1.2.6. Uitvoering duurzame energiescan (DE-scan) ............................................................39 1.2.7. Opmaak van een gemeentelijk plan van aanpak voor duurzame energie ahv DE-scan.39 1.2.8. Het opnemen van energie-efficiëntie als criterium bij overheidsopdrachten ................39 1.2.9. Lager energieverbruik .............................................................................................40 1.2.10. Stimuleren van kleine energiebesparende maatregelen .............................................40 3
7.
Thema MOBILITEIT ...............................................................................................................43 7.1. BASIS ...........................................................................................................................43 7.1.1. Passieve sensibilisatie .............................................................................................43 7.1.2. Deelname duurzaamheidambtenaar aan gemeentelijke beleidingscommissie (GBC) ....44 7.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................45 7.2.1. Stimuleren milieuvriendelijk rijgedrag van het gemeentepersoneel ............................45 7.2.2. Sneltoets ...............................................................................................................46 7.2.3. Luchtverontreiniging door verkeer ...........................................................................46 7.2.4. Actieve sensibilisatie ...............................................................................................47 7.2.5. Milieuvriendelijke voertuigen ...................................................................................48 7.2.6. Bedrijfsvervoerplannen: evaluatie woon-werkverkeer en opmaak actieplan voor milieuvriendelijker woon-werkverkeer .....................................................................................49 8. Thema Natuur .......................................................................................................................51 8.1. BASIS ...........................................................................................................................51 8.1.1. Bermbeheer ...........................................................................................................51 8.1.2. Promotie streekeigen soorten en autochtoon plantmateriaal .....................................51 8.1.3. Code van goede natuurpraktijk ...............................................................................51 8.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................51 8.2.1. Subsidiereglement opstellen en promoten. ...............................................................51 8.2.2. Vorming van 1 personeelslid ...................................................................................52 8.2.3. Deelname Dag van het Park of Dag van de Natuur ...................................................52 5.2.9. Actieplan KLE ‟s ......................................................................................................52 5.2.10. Andere sensibiliseringsacties ...................................................................................52 9. Thema Bodem .......................................................................................................................55 9.1. BASIS ...........................................................................................................................55 9.1.1. Inschakelen van een erkend bodemsaneringsdeskundige met subsidie van OVAM ......55 9.1.2. Gebruik maken van de Code van goede praktijk van OVAM, voor tijdelijke grondopslagplaatsen (TOP) ....................................................................................................55 9.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................55 9.2.1. Acties en maatregelen binnen het Vlaams bodembeleid ............................................55 9.2.2. Bodemerosie: actieve sensibilisatie erosiebestrijding .................................................55 10. Thema Duurzame ontwikkeling ..........................................................................................57 10.1. BASIS ...........................................................................................................................57 10.1.1. Passieve (en actieve) sensibilisatie rond duurzame ontwikkeling ................................57 10.2. ONDERSCHEIDING ........................................................................................................60 10.2.1. Participatieve en sensibiliserende initiatieven voor duurzame ontwikkeling .................60 10.2.2. Duurzaam bouwen en wonen ..................................................................................60 10.2.3. Ondersteuning van maatschappelijk verantwoord ondernemen .................................63 10.2.4. Duurzame ontwikkeling in Noord-Zuid context..........................................................64 10.2.5. Educatie voor duurzame ontwikkeling ......................................................................67 10.2.6. Vlaams implementatieplan educatie voor duurzame ontwikkeling ..............................68
4
Inleiding Het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid bepaalt dat een milieujaarprogramma moet opgesteld worden. Dit bevat een verslag van het milieu- en natuurbeleid dat de gemeente in het afgelopen jaar, 2011, heeft gevoerd. De Vlaamse regering heeft op 21 december 2007 de nieuwe Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 2008-2013 goedgekeurd. De nieuwe overeenkomst kan afgesloten worden voor de periode van zes jaar (2008-2013), wat overeenkomt met de duur van de bestuursperiode. Gemeenten en provincies kunnen echter ook ieder jaar beslissen of ze al dan niet toetreden tot de overeenkomst. Op 25 april 2008 heeft de stad Sint-Niklaas de Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 2008-2013 ondertekend met het Vlaamse Gewest op basis- en onderscheidingsniveau. De contracttekst van deze overeenkomst is beschikbaar op www.samenwerkingsovereenkomst.be. Via de Samenwerkingsovereenkomst engageert de stad zich om een duurzaam milieubeleid uit te werken. Een aantal acties zijn verplicht uit te voeren (= basis), andere acties zijn optioneel (= onderscheidingsniveau). Op onderscheidingsniveau moet een totaal van 35 punten verzameld worden. Via het milieujaarprogramma (MJP) moet de stad rapporteren over de uitvoering van deze overeenkomst. Volgende thema‟s komen aan bod: Thema Thema Thema Thema Thema Thema Thema Thema Thema Thema
Instrumentarium Afval Milieuverantwoord productgebruik Water Hinder Energie Mobiliteit Natuur Bodem Duurzame ontwikkeling
Aan de realisatie van het Milieujaarprogramma 2012 werkten onder meer volgende diensten mee: milieudienst, dienst logistiek, dienst communicatie, technische dienst, dienst mobiliteit, dienst gebouwen, groendienst en de personeelsdienst. Het document werd ter advies voorgelegd aan STRAMIN (stedelijke raad voor advies van milieu en natuur) op 28 februari 2012 en ter goedkeuring aan het college van burgemeester en schepenen op 12 maart 2012.
5
thema INSTRUMENTARIUM
6
1. Thema INSTRUMENTARIUM 1.1. BASIS 1.1.1. Gemeentelijke diensten In het kader van artikel 1 over gemeentelijke diensten moet de stad tweemaal rapporteren over de gemeentelijke diensten, namelijk over het eerste jaar van de ondertekening en over het jaar 2012. Deze rapportering gebeurde in het MJP 2009. 1.1.2. Handhaving 1.1.2.1
Aanstelling personeel - samenwerkingsovereenkomst - natuurvergunning en vrije velddelicten.
Er waren tot 30-11-2011, 2 erkende Vlarem-ambtenaren aanwezig op de milieudienst (Filip Van Boxelaer, Pieter Vincke (uit dienst sinds 01-12-2011)) en 1 bij de milieupolitie (Wim Van Brouck). In totaal kunnen momenteel 2 personen het toezicht conform artikel 58 van Vlarem I uitoefenen. Door de inwerkingtreding van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid treden deze personen op als gemeentelijke toezichthouders in de milieuhandhaving. Zij werden hiertoe aangesteld in het college van burgemeester en schepenen van 7 december 2009. Er werd geen samenwerkingsovereenkomst met een aangrenzende gemeente of met een intergemeentelijke vereniging of politiezone waarvan de stad deel van uitmaakt, opgesteld. Er is immers een goede samenwerking tussen de milieudienst en de milieupolitie zodat er geen behoefte is aan een protocol. Tevens zijn er flowcharts ter beschikking met procedures voor het behandelen van diverse milieuproblemen en wie hiervoor verantwoordelijk is. Wekelijks is er een technisch overleg tussen de VLAREM-cel van de milieudienst en de milieupolitie. Hierbij worden o.a. de klachten, problemen of controles besproken die kaderen in de Vlarem-wetgeving. Er worden afspraken gemaakt over wie zal optreden. Vaak worden controles door de milieudeskundigen van de politie en de milieudienst samen uitgevoerd. De Vlarem-opleiding van de milieudeskundige van de milieupolitie heeft ervoor gezorgd dat meer expertise aanwezig is zodat de samenwerking tussen de milieudienst en milieupolitie nog werd verbeterd. Toezicht op naleving van het Bosdecreet en Decreet Natuurbehoud en optreden tegen velddelicten gebeuren door de stedelijke natuurambtenaar. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de milieupolitie en de beleidswachter van het Agentschap voor Natuur en Bos. Toezichtacties milieudienst In 2011 werden volgende taken uitgevoerd: -
-
controles op basis van klachten of meldingen van het meldpunt; nacontroles van het verlenen van milieuvergunningen; nacontroles na aktename meldingen klasse 3; controles in het kader van campagnes, zowel van andere controlerende instanties (OVAM, milieuinspectie) als eigen opgerichte campagnes. In 2009 werd een uitgebreide controle van de industrieparken opgestart. Het eerste industriepark dat gecontroleerd werd, is „Entrepot‟ en de omliggende straten. In 2011 werd deze controle voltooid. In de loop van het jaar werd een aanvang genomen met de controle van een tweede industriepark, nl. „Europark-Noord‟. Er werden twee akoestische onderzoeken uitgevoerd. Het eerste akoestisch onderzoek werd uitgevoerd op vraag van een exploitant, om een idee te krijgen van het akoestisch isolatierendement van zijn inrichting. Er werden op basis van het onderzoek een aantal aanbevelingen gedaan. Het
7
-
-
tweede akoestisch onderzoek werd uitgevoerd tijdens een openbaar onderzoek op basis van ingediende bezwaren om een betere beoordeling te kunnen maken van het dossier. In het kader van het KB op geluidshinder van 1977 werden bijkomend twee metingen uitgevoerd. In 2011 werden geluidsmetingen uitgevoerd op 18 muziekactiviteiten (Nacht van Waas, Bal van Sint-Niklaas, Openingsparty ‟t Bau-huis, Beachvolleyhappening, Café Dansant, Crazy Dating Party, Kristoffelrock, Leebrugkermis, Mojito Party, Nacht van de Wase, Openluchtfuif Nieuwkerken, Parkies, Sinnekloas Danst2011, StatieWest, Stenenmuurfeesten, Villa Pace, Witte Molenfeesten, Dag en Nachtvrienden). Er werden bij de meeste evenementen weinig klachten van geluidshinder opgetekend. De ontlening van de fuivenkoffer met een geluidsmeter in samenwerking met de dienst jeugd werd verder gezet.
De cel Vlarem-Vlarebo-Rampenplanning behandelde 22 milieuvergunningsaanvragen klasse 1, 46 klasse 2 aanvragen, 4 bodemsaneringsprojecten en 63 bouwvergunningen. Er werden 119 erkenningen voor niet-ingedeelde muziekactiviteiten toegekend. Er werden 48 controles uitgevoerd om na te gaan of de milieuwetgeving werd nageleefd (zie onderstaande tabel). In het totaal werden door de erkende VLAREM-ambtenaren van de milieudienst 4 processen-verbaal van inbreuk opgesteld en 2 processen-verbaal inzake het KB op de geluidshinder van 1977. Door de milieupolitie werden 148 aanvankelijke processen-verbaal opgesteld met een stedenbouwkundig- en milieuluik. Volgende tabel geeft een overzicht van de controles die door de milieuambtenaren werden uitgevoerd. ambtshalve Afvalwater Lekkende mazouttank/olievervuiling/bodem Geluidshinder Ontoereikende/geen vergunning Vraag brandweer Stopzetting activiteiten Sluikstort (gevaarlijk) afval Lichthinder Naleven vergunningsvoorwaarden Geurhinder/verbranden afval Allerlei Opvolging TOTAAL = 48
1.1.2.2.
8
calamiteit
klacht 3 3 5 1
Vraag parket
3 9 11 2 1 29
2 19
Proactieve en reactieve controles
Pro-actieve controles: planmatige aanpak en eigen initiatieven en plannen In 2011 werden geluidsmetingen uitgevoerd op 18 muziekactiviteiten (Bal van Sint-Niklaas, Openingsparty ‟t Bau-huis, Beachvolleyhappening, Café Dansant, Crazy Dating Party, Kristoffelrock, Leebrugkermis, Mojito Party, Nacht van de Wase, Openluchtfuif Nieuwkerken, Parkies, Sinnekloas Danst2011, StatieWest, Stenenmuurfeesten, VillaPace, Witte Molenfeesten, Nacht van Waas, Dag en Nachtvrienden). Er werden bij de meeste evenementen weinig klachten van geluidshinder opgetekend. Tevens worden controles uitgevoerd op vraag van het Parket. Meestal kadert dit wel in één of andere meldings- of vergunningenprocedure. De milieudienst wil de bedrijven controleren die deel uit maken van een industriepark. Hiertoe werd in 2009 een inventaris opgesteld en de grenzen van het controlegebied vastgesteld.. Ondanks het feit dat een industriepark duidelijk bekend staat als een groepering van bedrijven, is de identiteit en uitgevoerde activiteiten niet steeds gekend of accuraat omwille van overnames en stopzettingen. Een juiste weergave van de aanwezige bedrijven met een actualisatie van de bestaande en nieuwe activiteiten in het industriepark is het doel van deze campagne. In 2009 werd deze actie uitgewerkt en in het najaar van 2009 werd gestart met het industriepark „Entrepot‟. De bedrijven die echter recent gecontroleerd werden in het kader
8
van hernieuwingen of veranderingen van milieuvergunningsaanvragen, of in andere controleprojecten, werden niet meer opgenomen. In 2010 werd de actie verder gezet. Van de 59 geselecteerde bedrijven werden er reeds 50 gecontroleerd. In 2011 werd de actie voltooid. Er werd eveneens gestart met de controle van een tweede industriepark, nl. Europark-Noord. Deelname aan initiatieven van de afdeling Milieu-inspectie Er werd door de afdeling geen vraag tot deelname aan nieuwe initiatieven gesteld. Overzicht uitgevoerde proactieve controles
Bijlage 1: Overzicht proactieve controles
Reactieve Controles: overzicht
Bijlage 1: Overzicht reactieve controles
1.1.3. Logistieke ondersteuning De toezichthoudende ambtenaren kunnen beschikken over het vereiste materiaal voor het uitvoeren van hun toezicht. Zo zijn er recipiënten aanwezig om stalen te kunnen nemen van afvalwater, twee sonometers bij de milieudienst om geluidsmetingen uit te voeren en de nodige kledij. De milieupolitie beschikt ook over een sonometer. De geluidsmeters worden jaarlijks gekeurd. 1.1.4. Milieu Management Informatie Systeem 1.1.4.1.
Internetverbinding / Inventarissen en MMIS
In de vorige Milieujaarprogramma‟s werd reeds gerapporteerd over de internettoegang, de invoer van gegevens en de organisatie van het meldpunt milieuklachten. 1.1.4.2.
Databanken
Milieuvergunningenloket: eMIL De stad beschikt over het programma CEMOS waarin op heden alle milieuvergunningen en meldingen worden ingevoerd en beheerd. Volgens CEVI voldoet CEMOS aan de vereisten van artikel 5.1.2.1.3.6 van de samenwerkingsovereenkomst. Milieuklachten-, registratie – en opvolgingssysteem: MKROS De stad draagt bij tot het gegevensinvoer in de databank MKROS. Sinds 1 juli 2006 is MKROS operationeel voor de registratie van milieuklachten van de stad. Inventaris pesticidenreductieprogramma Zie thema water Inventaris risicogronden De inventaris van risicogronden vormt een onderdeel van CEMOS. Energieprestatiedatabank Hierbij de datums van de epb-doorgaven van 2011: 04-01-2011 15-02-2011 10-03-2011
9
05-04-2011 03-05-2011 06-06-2011 06-07-2011 08-08-2011 06-09-2011 07-10-2011 07-11-2011 06-12-2011 1.1.5. Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur 1.1.5.1.
Jaarverslag STRAMIN (Stedelijke Adviesraad voor Milieu en Natuur)
Het jaarverslag wordt rond april/mei 2012 opgemaakt. Net zoals vorige jaren zal het later opgestuurd worden. De statuten werden in 2011 niet aangepast. Het stadsbestuur geeft zowel logistieke als inhoudelijke ondersteuning. -
De vergaderingen van STRAMIN gaan door in zalen op het stadhuis van Sint-Niklaas of op één van de deelgemeentehuizen. Deze zalen zijn in eigendom van de stad. De secretaris van de milieuraad is het diensthoofd van de milieudienst. Deskundigen van het stadsbestuur geven toelichting rond bepaalde thema’s, indien dit gevraagd wordt door de milieuraad.
In STRAMIN zitten 21 stemgerechtigde leden en 13 niet-stemgerechtigde leden. De 1/3 regel geslachtverhouding voor de milieuraad werd ondanks inspanningen niet bekomen. Het is heel moeilijk om vrouwen te vinden die in STRAMIN willen zetelen. In 2011 werden er tijdens de vergaderingen opnieuw verschillende oproepen gedaan om nieuwe vrouwelijke leden in de milieuraad te krijgen. Bovendien werd er mondeling reclame verspreid door de leden en het dagelijks bestuur.
Bijlage 2: jaarverslag STRAMIN (volgt later)
1.1.6. Gemeentelijk milieubeleid Meer uitleg over het gemeentelijk milieubeleid staat vermeld bij ONDERSCHEIDINGSNIVEAU 1.2.2. Gemeentelijk milieubeleidsplan (GMBP).
10
1.2. ONDERSCHEIDINGSNIVEAU 1.2.1. Duurzaamheidsambtenaar Gelet op het inwonersaantal heeft de stad recht op subsidies voor de aanstelling van twee duurzaamheidsambtenaren; een adviseur duurzaamheidsambtenaar (niveau A) voor de algemene coördinatie en de uitvoering van de samenwerkingsovereenkomst en een deskundige duurzaamheidsambtenaar – coördinator (niveau B) voor het doelgroepenbeleid. 1. Adviseur milieu (duurzaamheid) (niveau A, 100%): Veerle Stuer Veerle Stuer is in dienst sinds 1 oktober 2006. Op 11 december 2007 werd de aanstelling van onbepaalde duur goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen. De functiebeschrijving, het contract, de arbeidsovereenkomst en het takenpakket van de adviseur milieu (duurzaamheid) is ongewijzigd gebleven t.o.v. MJP 2009. 2. Deskundige milieu (duurzaamheid) – NME-coördinator (niveau B, 100%): Bart Roels Bart Roels is in dienst sinds 1 september 2007. Op 14-05-2007 werd zijn aanstelling goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen. In zitting van 18 augustus 2008 besliste het college Bart Roels, contractueel deskundige duurzaamheidsambtenaar, een contract van onbepaalde duur aan te bieden met ingang van 1 september 2008. De functiebeschrijving, het contract, de arbeidsovereenkomst en het takenpakket van de deskundige milieu (duurzaamheid) is ongewijzigd gebleven t.o.v. MJP 2009. Bovenstaande duurzaamheidsambtenaren worden administratief bijgestaan door: Administratief medewerker (niveau C, 80%): Kim Verstraeten 1.2.2. Gemeentelijk milieubeleidsplan (GMBP) Het Milieubeleidsplan 2007-2013 werd principieel goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen op 4 december 2007. Op 21 december 2007 werd het definitief GMBP goedgekeurd door de gemeenteraad. Het GMBP werd nadien ter kennisgeving bezorgd aan het Vlaams Gewest. Het milieubeleidsplan volgt de structuur van de Samenwerkingsovereenkomst. 1.2.3. Milieubarometer n.v.t. 1.2.4. Open milieuraad In 2011 werd er één open milieuraad georganiseerd, namelijk op 26 april 2011. Hierop werd een voorstelling gegeven over Rootputten en werd het jaarverslag overlopen. In bijlage vindt u de uitnodiging, met daarop het volledige programma.
Bijlage 3: Uitnodiging OJV Stramin
1.2.5. Vergunde sloopwerken m.b.t. selectief slopen n.v.t.
11
thema AFVAL
12
2. Thema AFVAL 2.1. BASIS 2.2. ONDERSCHEIDING De rapportering van het thema afval werd volledig opgenomen in de afvalenquête van OVAM. Vandaar dat dit thema niet meer wordt behandeld in het Milieujaarprogramma.
13
thema MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK
14
3. Thema Milieuverantwoord Productgebruik 3.1. BASIS 3.1.1. Implementatie van milieuverantwoord productgebruik binnen de eigen werking 3.1.1.1.
Gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout binnen de werking van de eigen gemeentelijke diensten: standaard in elk bestek opnemen
Het stadsbestuur implementeert het gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout in de werking van de eigen gemeentelijke diensten. Het stadsbestuur neemt standaard in elk bestek voor de aankoop van hout en houtproducten het voorschift voor duurzaam geëxploiteerd hout op. Het college van burgemeester en schepenen ging in zitting van 16-09-2009 akkoord om in elk bestek voor drukwerk en papier, in opdracht van het stadsbestuur, een aantal milieuvoorwaarden omtrent het gebruik van FSC gelabeld hout op te leggen. In 2011 werd er ook een bestek uitgeschreven voor - het plaatsen van zitbanken in FSC – gelabeld hout - het plaatsen van parkmeubilair, bij voorkeur in FSC – gelabeld hout - speeltoestellen in Belsele - … Concrete realisaties met betrekking tot het gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout zijn o.a.: - FSC-gelabeld drukwerk en printpapier; - Aankoop van palen in FSC-gelabeld hout; - Aankoop van een tuinhuis in FSC-gelabeld hout; - … In bijlage een aantal facturen en bestekken.
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
3.1.1.2.
1: 2: 3: 4: 5: 6:
Bestek zitbanken Bestek parkmeubilair Bestek speeltoestellen in Belsele Factuur palen Factuur tuinhuis Factuur FSC-gelabeld papier
Gekeurd breekpuin standaard opnemen in bestekken
Het stadsbestuur neemt het gebruik van COPRO-gekeurd breekpuin op in alle werfbestekken. De technische dienst werkt steeds met het Standaardbestekboek 250 versie 2.1. Hieraan moet elke aannemer zich houden. In dat bestek staan de producten waarvoor een COPRO-merk vereist is, wat onder andere voor breekpuin het geval is. Soms worden er nog bijkomende voorwaarden opgelegd.
3.1.2. Passieve sensibilisatie rond één of meerdere productgroepen Compost In de MIWA-nieuwsbrieven, via de activiteiten van de compostmeesters en de milieudienst, wordt thuiscomposteren en het gebruik van compost aangemoedigd.
15
Geïnteresseerde burgers kunnen bij de milieudienst, de afvalintercommunale MIWA en op activiteiten van de compostmeesters heel wat brochures en informatie bekomen over composteren. Op die manier kunnen ze alles over composteren thuis rustig nalezen. Op de website van de intercommunale MIWA wordt ook verwezen naar de website van www.thuiscomposteren.be. Hierop vinden burgers heel wat nuttige info om zelf aan de slag te kunnen gaan. Bijlage 7: MIWA magazine maart Bijlage 8: MIWA magazine juni Bijlage 9: MIWA magazine september Duurzaam geëxploiteerd hout - Vorming schrijnwerkers Op 19 januari 2011 kregen de schrijnwerkers van het stadsbestuur een vorming rond FSC-gelabeld hout. Deze vorming werd gegeven door Geertrui Goyens van FSC Belgium – Fair Timber vzw. - Posters Het gebruik van duurzaam FSC-hout wordt gepromoot bij de milieudienst via posters, flyers en informatiebrochures. Aan het loket liggen er flyers over duurzaam geëxploiteerd hout. Een overzicht van de documentatie werd meegestuurd bij het MJP 2010. - Subsidiereglement duurzaam bouwen In het subsidiereglement duurzaam bouwen staan een aantal verwijzingen naar websites over FSCgelabeld hout en andere bio-ecologische materialen (www.vibe.be, www.milieuadvieswinkel.be,…) - MIWA – magazine In het MIWA magazine van maart staat op pagina 4 een tekst met tips hoe je het papierverbruik kan verminderen. Er wordt verwezen naar milieucriteria die je helpen om milieuvriendelijker papier aan te kopen. Men verwijst hiervoor naar de website www.milieukoopwijzer.be.
Bijlage 10: Subsidiereglement duurzaam bouwen Bijlage 7: MIWA magazine maart
16
3.2. ONDERSCHEIDING 3.2.1. Milieuverantwoord productgebruik eigen diensten 3.2.1.1.
Gebruik van compost met VLACO label of gelijkwaardig
Het stadsbestuur gebruikt eigen geproduceerd (compost)grondverbeteringmiddel voor groenonderhoud. Dit werd gekeurd door VLACO en voldoet aan de parameters van VLACO-groencompost. De groendienst bevestigt dat het geen producten meer aankoopt in relatie tot het onderhoud van openbaar groen, die turf bevatten. Momenteel wordt compost gebruikt om de kwaliteit van de bodem te verbeteren. Dit bevestigde het college van burgemeester en schepenen in zitting van 22-09-2008. Een uittreksel van dit college werd meegestuurd in het MJP 2010. 3.2.1.2.
Gebruik van gekeurd breekpuin ter vervanging van nieuwe materialen
Hierbij een overzicht van alle werken waar Copro-gekeurde steenslag gebruikt is, zoals beschreven in het Standaardbestek 250. Eigen ontwerp Lepelhoekstraat: fiets- en voetpaden Aanleg voetpaden Weynstraat Asfalt 2010 Waterschootstraat - Ransbeekstraat - Schuilhoek E. Prissestraat - aanleg voetpaden school Nieuwkerken: vernieuwen voetpad Dendermondse steenweg - deel 3 Houten Schoen - vernieuwen fietspad Heraanleg Walburgstraat Bibliotheek Nieuwkerken - aanleg van een parking Asfalt 2011 Lepelhoekstraat - Kasteelstraat - Oude Molenstraat t Bauhuis - omgevingswerken Vleeshouwerstraat - heraanleg Verbreden van de rijweg in een deel van Europark-Zuid IBEO / Irtas (studiebureau) Uitbreiding Boomezelstraat Verkaveling Den Beenaart Rioproject Europark-Oost en Singel fase 2 KMO-zone Metalunion Rioproject Nijverheidsstraat - Gasmeterstraat Collector Nieuwkerken-Oost Fase B Rioproject Lange Rekstraat - Van Landeghemstraat Jouret Westelijke Tangent Verkaveling Watermolenwijk fase 2 Verkaveling Dillaartwijk fase 2 - aanleg voetpaden Mebumar Hogenakkerstraat - heraanleg O-Micron Repelstraat en Zwingelstraat - aanleg wegenis
17
3.2.1.3.
Gebruik van milieuverantwoorde materialen in gerecycleerde kunststoffen
In 2011 werden er een aantal rijbaankussens en diamantkoppalen in gerecycleerde kunststof aangekocht. De facturen worden toegevoegd als bijlage.
Bijlage 11: Facturen diamantkoppalen (afzetpalen) Bijlage 12: Factuur rijbaankussens
3.2.1.4.
Gebruik milieuverantwoorde kantoormaterialen
In 2010 werd een nieuw bestek opgesteld voor kantoormateriaal voor de administratieve diensten, de scholen en de Academies. In overleg met de dienst logistiek en de dienst milieu werden milieuvoorwaarden overlopen en waar mogelijk maximaal toegepast. Als basis werden de milieucriteria van de milieukoopwijzer (www.milieukoopwijzer.be) gebruikt. Dit bestek liep verder in 2011. In de eigen drukkerij wordt uitsluitend op 100% post consummer gerecycleerd papier met Blaue Engel of FSC-gelabeld papier gedrukt. Externe drukopdrachten in opdracht van de stad worden uitgevoerd op FSC-gelabeld papier of op 100% post consumer gerecycleerd papier met een Blauwe Engel label of gelijkwaardig.
Bijlage 13: Bestek bureelmateriaal Bijlage 6: Factuur FSC-gelabeld papier
3.2.1.5.
Gebruik van milieuverantwoorde cateringproducten
Tijdens vergaderingen in het stadhuis wordt fairtrade koffie en fairtrade thee afkomstig van biologische teelt aangeboden met suiker in hervulbare, glazen vulkannetjes en halfvolle melk uit glazen flessen in hervulbare melkkannen. Op recepties, in opdracht van het stadsbestuur, wordt steeds fairtrade fruitsap uit glazen flessen geschonken. Broodjes voor vergaderingen en hapjes voor recepties worden standaard besteld bij catering De Wilg, een lokaal, sociaal tewerkstellingsproject van het OCMW. Op deze manier kan gemakkelijk met herbruikbare materialen (plateaus,…) gewerkt worden. In verschillende stadsgebouwen staan drinkwaterbars op leidingwater voor het personeel. Er worden bewust geen (plastic) bekertjes bijgeplaatst, zodat de personeelsleden zelf een herbruikbaar recipiënt dienen te voorzien. In 2010 werd de aanbesteding hernieuwd door het uitschrijven van een bestek, waarin het elektriciteitsverbruik van de toestellen expliciet werd opgenomen in de gunningcriteria. Bij de lunchgesprekken voor het personeel wordt steeds geopteerd voor een duurzame lunch: vegetarische broodjes, biologische producten (biologisch brood en broodbeleg), lokale producten (kaasschotel van lokale geitenboer), fairtrade drank en koekjes,….
Bijlage 14: Factuur melk Bijlage 15: Factuur suiker
3.2.1.6. -
Gebruik van biologische producten
Voor de actie „Bike to Work‟ werden bio-fairtrade bananen aangekocht. Ook bij de BouwTeams in april 2011 werden er bio-appelen en biokoekjes verdeeld onder de deelnemers. Daarnaast werd er ook biothee, o.a. voor vergaderingen van personeelsleden en nietpersoneelsleden, aangekocht.
Alle facturen zijn beschikbaar op het stadhuis. In bijlage een aantal voorbeelden.
Bijlage 16: Factuur fairtrade bio-thee
18
Bijlage 17: Factuur bio-appels
3.2.1.7.
Gebruik van milieuverantwoorde houtverduurzamingsmiddelen
3.2.1.8.
Gebruik van milieuverantwoorde verven en vernissen
Bij Longerstaey, PPG (sigma), Verhelst,… kopen de stadsdiensten op regelmatige basis kwalitatieve houtveredelingsproducten om het te behandelen hout van een lange duurzaamheid te garanderen. De producten hieronder opgesomd zijn milieuvriendelijke producten om het hout (buiten) langdurig te beschermen. De technische fiches werden toegevoegd bij het MJP 2011. -
Toll‟ Azur Opaque Toll‟Azur Imprim Lucite Contact primer …
Bij de aankoop van producten trachten de schilders zoveel mogelijk rekening te houden met mens en milieu. De schilders werken bijna uitsluitend met watergedragen producten (plamuren, muurverven, lakken, vernissen, vloerverven, acrylaatkitten,...). Een aantal van de verven die de schilders gebruiken hebben een Eco-label of een ander milieulabel. Om te kijken hoe milieuvriendelijk de gebruikte producten zijn, werd voor een aantal producten de producttest van OVAM uitgevoerd in samenwerking met de schilderdienst. Sommige verven scoorden heel goed. -
Formule 12 (Standaard muur- en plafondverven binnen): 96,11 % (gem: 79,66 % (21)) Sigmatex Superlatex (Standaard muur- en plafondverven binnen): 96,11 % (gem: 79,66 % (21)) Tigron Aqua Satin (Hout- en metaallak voor binnen): 76,11 % (gem: 58,86 (5) …
Bijlage 18: Producttest Formule 12 Bijlage 19: Producttest Sigmatex Superlatex Bijlage 20: Producttest Aqua Satin
3.2.1.9.
Gebruik van milieuverantwoorde schoonmaakproducten
In het nieuwe bestek voor schoonmaakproducten (toegewezen in 2011) werd uitdrukkelijk gevraagd naar producten die beter zijn voor het milieu en voor de gezondheid van de gebruikers. Er werden gedetailleerde milieugerelateerde gegevens opgevraagd over de opgegeven producten, verpakkingen,… om een objectieve beoordeling mogelijk te maken. Om te kijken hoe milieuvriendelijk de gebruikte producten zijn, werd voor een aantal producten, die in 2011 aangekocht zijn, de producttest uitgevoerd. Volgende producten werden beoordeeld: -
Dagelijkse vloerreiniger Eco Floor 11: 76 % (gemiddelde score: 62,34 % (256)) Dagelijkse sanitairreiniger Eco Sanitary 4: 84,17 % (gemiddelde score: 65,29 (167))
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
21: Bestek schoonmaakproducten 22: Bijlage bij bestek schoonmaakproducten 23a: Producttest_Ecover Floor 11 23b: Producttest_Ecover Sanitary 4 24: Facturen schoonmaakmiddelen
19
3.2.2. Milieuverantwoord productgebruik stimuleren bij burgers 3.2.2.1.
Actieve sensibilisatie rond één of meerdere productgroepen
FSC gelabeld hout + natuurverven Inwoners worden aangespoord om natuurverven en FSC-gelabeld hout (of gelijkwaardig) te gebruiken door het stedelijk het subsidiereglement duurzaam bouwen. Voor het gebruik van FSC gelabeld hout voor daktimmerwerk en buitenschrijnwerk krijgen inwoners en forfaitaire premie van 250 EUR. Voor het gebruik van natuurverven en aanverwante afwerkingproducten voor binnen- en/of buitentoepassingen krijgt men 15% op hun aankoopbedrag met een maximum van 250 EUR.Voor beide premies werden er in 2011 aanvragen ingediend en uitbetaald. Hierover wordt gecommuniceerd via de website www.sint-niklaas.be, infoavonden, de woonwinkel, het loket „duurzaam bouwen‟ van de milieudienst,…
Bijlage 10: subsidiereglement duurzaam bouwen Compost
Om mensen te overtuigen om zelf te composteren organiseerde de afvalintercommunale MIWA, samen met VLACO en de milieudienst, twee compostbasiscursussen waar inwoners de knepen van het composteren konden leren. Op deze cursus kregen de deelnemers een syllabus en brochures over composteren en kringlooptuinieren. Bekendmaking gebeurde o.a. via het MIWA magazine van maart.
Bijlage 7: MIWA magazine maart 2011: Composteren in de kringlooptuin
Op de fietstocht van de compostmeesters op 4 juni 2011 in het kader van Juni Compostmaand werden mensen geïnformeerd over thuiscomposteren en kringlooptuinieren op verschillende locaties in de stad. Deelnemers maakten kans om een ecotuinscan te winnen. In 2011 werden op die manier twee ecotuinscans uitgereikt. Bij een ecotuinscan komt een ecologisch tuinarchitect thuis langs en worden de belangrijkste aandachtspunten rond kringlooptuinieren overlopen. Bij deze adviezen ligt de nadruk op het vermijden van bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen, het gebruik van compost en het verhogen van de natuurwaarde. Er worden tips en verbeterpunten aangereikt aan de eigenaars, waardoor ze zelf aan de slag kunnen gaan. Achteraf krijgen de tuineigenaars een schriftelijk tuinadvies op maat van de tuin.
Bijlage 25: Affiche fietstocht Juni Compostmaand Biologische producten
a. Villa Pace: bio- en fairtrade brunch Op zondag 4 september 2011 konden 200 deelnemers genieten van een biologische, fairtrade brunch, georganiseerd door Oxfam Wereldwinkels Sint-Niklaas, Velt vzw, Voedselteams en de stad Sint-Niklaas (milieudienst en dienst internationale samenwerking). Op het menu stonden warme en koude gerechten: Maaltijdsoep van lokale bioseizoensgroenten, tabouleh, rodebietensalade met spinazie, geitenkaas en gesuikerde cashewnoten, vegetarische paëlla en kip met dadels en amandelen. Verder konden deelnemers genieten van heerlijke lokale bio en fairtrade ontbijtproducten geleverd door de Voedselteams en Oxfam Wereldwinkels. Op de brunch was informatie beschikbaar over biologische producten en biolabels. Communicatie gebeurde via de website www.sint-niklaas.be, www.villapace.be, de stadskroniek, UITinSint-Niklaas, de katern over Villa Pace in Gazet van Antwerpen, de harmonicaflyer van Villa Pace,…
20
Bijlage 26: Uitnodiging brunch Villa Pace (website Villa Pace)
b. Villa Trade Tijdens de kerstmarkt van 2011 werd, zoals vorige jaren, de alternatieve geschenkenbeurs van Oxfam Wereldwinkels Sint-Niklaas, in samenwerking met het stadsbestuur, georganiseerd. Aangezien deze beurs tegelijkertijd met de kerstmarkt plaatsheeft, komen veel mensen met eerlijke en duurzame handel in aanraking. In 2011 werd de geschenkenbeurs voor de eerste maal volledig geïntegreerd in de kerstmarkt, om nog meer mensen te bereiken. Communicatie hierover gebeurde via het magazine van OWW, affiches, folders,…
Bijlage 27: Magazine Oxfam Wereldwinkels Sint-Niklaas Bijlage 28: Affiche kerstmarkt
c. Donderdag Veggiedag Gevarieerd eten is belangrijk en dat houdt in dat we niet elke dag vlees hoeven te eten. Het stadsbestuur maakte daarom op donderdag 12 mei 2011 lekkere vegetarische alternatieven bekender bij het grote publiek op de veggiehappening. Bezoekers konden proeven van een uitgebreid aanbod vegetarische hapjes zoals nuggets, quiches, wokgerechtjes… Iedereen ontving een gratis receptenboekje om zelf aan de slag te gaan en kon een engagementsverklaring „Ik kies een jaar lang voor één dag per week vegetarisch‟ onderschrijven. Communicatie hierover gebeurde via de stadskroniek, flyers, posters,…
Bijlage 29: Stadskroniek mei 2011: p7: Veggiehappening op donderdag 12 mei 2011 Bijlage 30: flyer Donderdag Veggiedag
d. Lunchgesprek veggie Op woensdag 6 april 2011 organiseerden we een lunchgesprek om aan het personeel duidelijk te maken dat vegetarisch eten lekker en gezond is. Bovendien probeerden we de deelnemers warm te maken om naar de veggiehappening van 12 mei te komen. Dit lunchgesprek werd bij de personeelsleden van het stadsbestuur uitgebreid bekend gemaakt via intranet, posters en een interne mededeling. 3.2.2.2.
Actieve sensibilisatie voor gebruik van milieuverantwoorde producten bij bouw of renovatie
a. Subsidiereglement duurzaam bouwen Inwoners van Sint-Niklaas kunnen bij renovatie of (ver)bouwingen van hun woning genieten van een financiële tegemoetkoming via het subsidiereglement duurzaam bouwen. Wie ervoor kiest om duurzaam te bouwen of te verbouwen krijgt via het subsidiereglement een extra duwtje in de rug. Het reglement geeft onder andere subsidies bij renovatie van de woning voor: het vervangen van enkel of dubbel glas door superisolerende beglazing het plaatsen van (bijkomende) vloer -, wand -, en dakisolatie met gebruik van gewone isolatiematerialen Het reglement geeft subsidies bij renovatie van de woning en bij nieuwbouw voor:
21
het plaatsen van (bijkomende) vloer -, wand -, en dakisolatie met gebruik van isolatiematerialen uit nagroeibare grondstoffen het plaatsen van een zonneboiler het plaatsen van fotovoltaïsche zonnepanelen het gebruik van FSC-gelabeld hout voor daktimmerwerk en buitenschrijnwerk het plaatsen van een (combi)warmtepompsysteem het gebruik van natuurverven en aanverwante afwerkingproducten voor binnen - en/of buitentoepassingen Bekendmaking van het reglement gebeurt o.a. via de website van Sint-Niklaas, via de stadskroniek van maart, via Premiezoeker, op infoavonden, in de woonwinkel,… -
Bijlage 10: Subsidiereglement duurzaam bouwen Bijlage 31: Stadskroniek maart 2011: p8
b. Subsidiereglement voor het realiseren van een passiefwoning en een laagenergiewoning Sinds 1 april 2011 kunnen inwoners van Sint-Niklaas ook een premie bekomen voor een laagenergiewoning en een passiefwoning. Deze premie bedraagt respectievelijk 2000 EUR en 5000 EUR. Tot hiertoe deden reeds 3 aanvragers een principiële aanvraag. Bekendmaking van het reglement gebeurt o.a. via de website van Sint-Niklaas, via Premiezoeker, op infoavonden, in de woonwinkel, via de stadskroniek van januari 2011,…
-
Bijlage 32: Subsidiereglement voor het realiseren van een passiefwoning Bijlage 33: Subsidiereglement voor het realiseren van een laagenergiewoning Bijlage 34: Stadskroniek januari: p 7
c. Plaatsen van fotovoltaïsche zonnepanelen op het politiehuis Het stadsbestuur tekende in op het raamcontract van het Integraal Waterbedrijf (Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening, TMVW) voor de plaatsing en exploitatie van netgekoppelde fotovoltaïsche zonnepanelen op het politiehuis. In december 2011 werden de zonnepanelen geplaatst. Op die manier probeert het stadsbestuur een voorbeeld te zijn naar de burgers. 3.2.2.3.
Actieve sensibilisatie rond milieuverantwoord productgebruik van catering en bioproducten bij (groot)keukens in scholen, rusthuizen, ziekenhuizen, OCMW’s,…
a. Wase speelpleinenwerking De Wase speelpleinen in Sint-Niklaas worden aangemoedigd om lokale en biologische producten aan te kopen en duurzame projecten op te starten. Indien de werkingen lokale of biologische producten verbruiken, worden deze gedeeltelijk terugbetaald door het Stadsbestuur Sint-Niklaas in het kader „Duurzaamheid op het speelplein‟. Deze actie werd via de coördinator bekend gemaakt aan de speelpleinen. Verschillende werkingen van de Wase Speelpleinen deden beroep op deze tegemoetkoming en kochten duurzame producten aan. Bijlage 35: factuur speelpleinenwerking Bijlage 36: nota speelpleinenwerking 2011
22
b. Projectdag duurzaamheid H. Familie in samenwerking met FairTradeGemeente De H. Familie organiseerde voor de vijfdejaars uit het secundair onderwijs op 20/10/2011 een projectdag rond duurzaamheid. De leerlingen konden doorheen vier workshops kennismaken met enkele lokale, duurzame initiatieven: bezoek aan de bioboerderij van JOMI, toelichting over een inleefreis naar Benin (Vredeseilanden), vegetarische kookworkshop met lokale en biologische groenten (EVA vzw) en een interactieve workshop over de zes criteria van FairTradeGemeente. In deze laatste workshop werden de leerlingen bewust gemaakt van het belang van lokale en fairtrade producten. Aan de hand van opdrachten liet men de leerlingen kennismaken met het Max Havelaar logo en met seizoensgebonden groenten. c. Traject 3de graad lager onderwijs rond eerlijke handel Voor de derde graad lager onderwijs werd een traject uitgestippeld (sept. – dec. 2011) door de stad in samenwerking met Maya Honing, Oxfam Wereldwinkels Sint-Niklaas en Jomi. Na een startvergadering voor leerkrachten namen de klassen deel aan verschillende workshops en werden ze uitgenodigd een affiche te maken met slogan en beeld. Er werd een winnende affiche gekozen om als placemat te gebruiken op verschillende gelegenheden, o.a. de brunch van Villa Trade. De winnende klas kreeg een bio- en fair trade ontbijt aangeboden. d. Voorstelling fair trade chocolade aan Sint-Niklase bakkers Fairtradegemeente startte in 2011 een fair tradeproject voor bakkers. Als bakkers fair tradechocolade gebruiken in hun gebak of chocoladecreaties, dan krijgen ze de mogelijkheid om hierover in hun winkel te communiceren, zonder dat hun producten zelf het Max Havelaar-logo moeten behalen. Om dit project aan de bakkers voor te stellen werd een toelichting gegeven op de vergadering van de 'Koninklijke Bond der Brood- en Banketbakkers Sint-Niklaas en omliggende'. Alle Sint-Niklase bakkers werden uitgenodigd op de infovergadering. Geïnteresseerde bakkers worden persoonlijk verder geïnformeerd en opgevolgd.
Bijlage 37: Uitnodiging bakkers
e. Milieuverantwoord productgebruik in scholen Donderdag veggiedag werd in 2011 uitgebreid gepromoot naar de Sint-Niklase scholen. Op 8 april 2011 kregen de scholen een nieuwsbrief, waarin ze aangespoord werden om actief deel te nemen aan deze actie. Een deeltje uit de nieuwsbrief maakt dit reeds duidelijk:
“Wat Donderdag Veggiedag juist inhoudt, welke initiatieven scholen kunnen ondernemen om zelf aan de slag te gaan rond het thema „Gezonde vegetarische voeding‟ en welke ondersteuning er concreet kan worden geboden vindt u terug op de website http://www.donderdagveggiedag.be/scholen. Raadpleeg ook zeker de website van EVA vzw, de bezieler achter de campagne Donderdag Veggiedag in verschillende Vlaamse steden (www.vegetarisme.be).” Daarnaast schreven we ook enkele scholen met een richting „koken‟ aan om deel te nemen aan de veggiehappening op 12 mei 2011. Enkele scholen sprongen op de kar en boden kleine gerechtjes aan die de burgers tijdens de happening konden proeven.
23
f.
Milieuverantwoord productgebruik in rusthuizen, OCMW’s,…
De werkgroep duurzaamheid van het OCMW, waarvan de duurzaamheidsambtenaar deel uitmaakt, heeft naar aanleiding van de donderdag Veggiedaghappening, georganiseerd door het stadsbestuur, op 12 mei 2011 een veggiedag gehouden in de rusthuizen en dienstencentra. De bedoeling is om dit initiatief jaarlijks te herhalen. Daarnaast is er in het OCMW een nieuwe aanbesteding voor voeding geweest, waarbij er specifiek gekeken is naar het aanbod fairtrade en duurzame voedingsproducten van de leveranciers. De werkgroep van het OCMW wil in de toekomst graag een jaarlijkse minimumafname bepalen van deze producten. In de cafetaria‟s van het OCMW wordt er fairtrade fruitsap en wijn geschonken. 3.2.3. Aannemers/ leveranciers aansporen CoC aan te vragen In bestekken voor drukwerk wordt standaard FSC-drukwerk geëist.
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
38: Bestek: Wenskaarten 2012 39: Bestek: drukken jaarboek 2011 40: Bestek: drukken van groeten- en naamkaartjes 41: Bestek: drukken omslagen 42: Bestek: brochure „vakantie op maat‟
De laatste jaren wordt ook de eigen houtproductie uit openbare bossen aangewend door de schrijnwerkers om stedelijke projecten te verwezenlijken. Tijdens de houtkap geven de schrijnwerkers aan welke bomen ze kunnen gebruiken. Deze worden afgevoerd naar een lokale houtzagerij om nadien in de stedelijke schrijnwerkerij te drogen. Aan het Agentschap van Natuur en Bos (ANB) werd nagevraagd of het mogelijk is de stedelijke bossen te laten certificeren volgens het FSC-label. De ANB bemerkte dat de omvang van de bossen te beperkt was voor certificatie. De administratieve lasten liggen in verhouding te hoog. Daarnaast werden een aantal drukkerijen rechtstreeks aangeschreven.
Bijlage 43: brief naar 2 drukkerijen
24
thema WATER
25
4. Water 4.1. BASIS 4.1.1. Pesticidenreductie 4.1.1.1.
Risico-evaluatie
Via de internettoepassing „online inventaris pesticidengebruik‟ op www.zonderisgezonder.be, werd gerapporteerd over de gebruikte chemische en niet-chemische bestrijdingsmiddelen in 2011. Sinds 2009 worden (bijna) geen chemische bestrijdingsmiddelen meer gebruikt voor het onderhoud en beheer van openbare verhardingen en groenzones. De stad houdt de verhardingen proper dankzij de organisatie van een intensief veegplan. Bij de uitvoering van de veegbeurt wordt zowel aandacht besteed aan kruidbeheersing, het reinigen van kolken, zwerfvuil en bladruiming (voornamelijk in het najaar). In heel uitzonderlijke en unieke gevallen wordt een kleine hoeveelheid Roundup (in totaal ongeveer 1 liter) gebruikt voor het onderhoud van halfopen verhardingen (zie rapportering). 4.1.1.2.
Pesticidentoets
Vermits Sint-Niklaas een nulgebruik toepast op verhardingen, is het uitvoeren van een pesticidentoets niet verplicht. De groendienst en de milieudienst streven er echter naar dat deze toets door aannemers en (stedelijke) ontwerpers moet worden toegepast tijdens de ontwerpfase om de aanleg van verhardingen te evalueren en te verbeteren. Ontwerpers worden door deze diensten steeds aangespoord om een pesticidenvrij beheersplan voor te leggen. 4.1.2. Passieve sensibilisatie rond water -
Op de website www.sint-niklaas.be kunnen burgers info vinden over de premie voor een IBA, die de stad aanbiedt aan haar inwoners.
-
Aan het loket liggen talrijke brochures over water en waterbesparing.
-
Op 29 maart 2011 werd er een waterwandeling georganiseerd voor leerkrachten uit het secundair onderwijs. Met deze wandeling werd aangetoond dat “water” alomtegenwoordig is in ieders onmiddellijke omgeving. De bedoeling van de waterwandeling was om leerkrachten aan te zetten om zelf een wandeling uit te werken voor hun leerlingen/school, waarbij de link met duurzame ontwikkeling en meer specifiek water wordt gelegd. Water is namelijk een belangrijk item voor de toekomst aangezien de gevolgen van de opwarming duidelijk zichtbaar zijn in water (verdroging, overstroming).
-
Het stadsbestuur houdt de straten en pleinen proper volgens een veegplan. Elke straat wordt hierbij twee tot vier keer per jaar onder handen genomen. Tijdens een veegbeurt wordt het kruid verwijderd op een ecologische manier, zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Het zand wordt opgeveegd. Op die manier kan men de kruidgroei beperken. Zwerfvuil wordt opgeruimd. Eventueel wordt ook bladafval ingezameld en de kolken geledigd. De uitvoering is een samenspel van verschillende stedelijke diensten, externe partners en de politie. Vooraf krijgen mensen van de straten met parkeerverbod uit het veegplan een bewonersbrief over de aankondiging van de veegbeurt. Hierin wordt gecommuniceerd over milieuvriendelijke kruidbeheersing van verhardingen en mensen worden gewezen op hun eigen verantwoorde-
26
lijkheden. Na de veegbeurt krijgen bewoners af en toe ook een kaartje in hun brievenbus met heel wat weetjes en tips. -
Verder staat er in de stadskroniek van januari en maart ook een artikel over het veegplan.
Bijlage 1: Bewonersbrief veegplan Bijlage 2: Stadskroniek jan 2011: p 8,9 Bijlage 3: Stadskroniek maart 2011: p 8
4.1.3. Ruimen baangrachten en waterlopen Het ruimen van de waterlopen gebeurde volgens een planning die loopt over drie jaar. Vanaf 2012 is het de bedoeling alle waterlopen op het grondgebied jaarlijks te rijten. Enkel de waterlopen waar de slibaanvoer te hoog is zullen worden geruimd. Voor de baangrachten is een planning opgesteld. Het grondgebied is ingedeeld in 6 sectoren. Voor Nieuwkerken is er in 2011 geruimd volgens een nieuw systeem. Het slib wordt niet uitgeschept maar uitgezogen. Deze werkwijze werd gunstig geëvalueerd, en zal voor heel het grondgebied worden toegepast. Het is de bedoeling dat de frequentie van ruimen wordt opgedreven, indien hiervoor de nodige financiële middelen beschikbaar worden gesteld.
27
thema HINDER
28
5. Thema Hinder 5.1. BASIS 5.1.1. Digitaal opvolgen van (milieu)klachten: MKROS Alle klachten en meldingen afkomstig van burgers worden gecentraliseerd bij de klantendienst. De medewerkers van de klantendienst registreren de klachten en meldingen en sturen ze door naar de betrokken ambtenaar. Er wordt een ontvangstmelding naar de melder gestuurd. De verdere afhandeling gebeurt op de betrokken dienst. Na behandeling wordt teruggekoppeld naar de melder. Voor de registratie van milieuklachten, voornamelijk over geluid, geur en bodemverontreiniging, onafhankelijk of ze gelinkt zijn aan bedrijven, wordt gebruik gemaakt van MKROS.
Bijlage 1: Milieuklachten MKROS
5.1.2. Passieve sensibilisatie rond 2 hinderthema’s Sensibilisatie over lichthinder -
Earth Hour
Op zaterdag 26 maart 2011 tussen 20.30 uur en 21.30 uur werd de verlichting van het middenplein van de Grote Markt gedoofd in het kader van Earth Hour. Bijkomend werd tijdens het volledige weekend van Earth Hour, van vrijdagavond 25 maart tot maandagmorgen 28 maart, de monumentverlichting van het stadhuis, de Cipierage en de Witte Molen gedoofd. De campagne werd via de stadskroniek bekendgemaakt bij de burgers. Hierbij werden burgers opgeroepen om in die nacht het licht zoveel mogelijk te doven.
Bijlage 2: Stadskroniek maart: p9: Internationale actie Earth Hour 2011
-
Autohandtekeningen
Autohandtekening in de mails van de medewerkers van de milieudienst: maart Wereldwijd het licht uit… tegen de klimaatopwarming. Earth Hour: 26 maart 2011 http://www.earthhour.org/ Sensibilisatie over rookhinder, met name sluikstoken De brochure „Wie thuis afval verbrandt, ziet zijn toekomst in rook opgaan‟ wordt verspreid via de infostand aan de milieudienst. Daarnaast werd er een poster hierover opgehangen. Op die manier staan mensen stil bij de schadelijke gassen die vrijkomen door een illegaal vuurtje te stoken.
Bijlage 3: Folder „„Wie thuis afval verbrandt, ziet zijn toekomst in rook opgaan‟
29
5.2. ONDERSCHEIDING 5.2.1. Doorlichting van de hinderklachten 5.2.1.1.
Analyseren en rapporteren van hinderklachten
In 2011 zijn er geen ingrijpende verschuivingen te noteren in vergelijking met de vorige jaren. De belangrijkste klachten die ontvangen worden op de milieudienst zijn klachten of opmerkingen over problemen met huisvuil, rioolkolken en sluikstorten gelinkt aan particulieren. Klachten over geluid- en geurhinder komen minder frequent voor maar toch nog in een belangrijke mate. Voor de registratie van milieuhinderklachten, voornamelijk over geluid, geur en bodemverontreiniging wordt gebruik gemaakt van MKROS. Ook de opvolging wordt in MKROS genoteerd. Daarnaast houdt de Vlarem-cel zelf een inventaris bij van alle controles die worden uitgevoerd in het kader van de Vlarem-wetgeving. Meestal wordt er ivm geur- en geluidshinder contact opgenomen met de klager en/of beklaagde om meer gegevens te vernemen over het probleem. Indien het probleem nog steeds aanwezig is, wordt ter plekke gegaan. Hierbij gaat men na of er zich wel degelijk een probleem stelt en wat er aan kan verholpen worden. Er wordt gecommuniceerd met de betrokkenen, de wetgeving wordt meegedeeld, er wordt een verslag opgesteld, instanties (o.a. OVAM, VMM, Milieu-inspectie) worden gecontacteerd,... Controle en opstellen van een proces-verbaal zijn delen van de oplossingsmogelijkheden die vaak gehanteerd worden. Er wordt naar gestreefd om de betrokkenen zoveel mogelijk op de hoogte te houden tijdens de zoektocht naar een oplossing. In bijlage een overzicht van alle klachten die in 2011 gesignaliseerd werden. De milieuklachten kunnen op een eenvoudige manier geselecteerd worden uit het algemeen meldpunt. Het jaarverslag wordt aan de bevolking gerapporteerd door publicatie op de website. Bijlage 4a: Jaarverslag 2011 (klantendienst) Bijlage 4b: Grafiek milieuklachten MKROS (via rapporteringsmodule MKROS) Bijlage 4c: Overzicht + grafiek milieuklachten MKROS 5.2.1.2.
Analyse van de opvolging van de hinderklachten
Bij gegeven aanmaningen over o.a. hinder wordt een termijn vooropgesteld waarbij de veroorzaker de inbreuken dient weg te werken. De controle van het naleven van deze aanmaningen wordt ingevoerd als taak bij de ambtenaren van de Vlarem-cel, waardoor de opvolging verzekerd wordt. 5.2.2. Beleidskader geluidshinder 5.2.2.1.
Opstellen van een geluidshinderreglement
In 2009 werden een aantal bestaande politieverordeningen geïntegreerd in een allesomvattend nieuw politiereglement. Zo werden ook de bepalingen inzake de strijd tegen het lawaai opgenomen in het nieuwe algemene politiereglement dat werd vastgesteld in de gemeenteraad van 27-03-2009. Het APR werd laatst gewijzigd door de gemeenteraad van 25-11-2011. Hierin zaten geen nieuwe bepalingen over lawaai. Communicatie over het algemeen politiereglement gebeurt via de website www.sint-niklaas.be (http://www.sint-niklaas.be/over-de-stad/beleidsinfo/politiereglement) De bepalingen van het modelreglement geluidshinder werden nooit letterlijk overgenomen in het politiereglement van de stad maar er werd een eigen invulling aan gegeven. Het nieuwe politiereglement bouwt immers verder op vorige reglementen die werden samengevoegd en verbeterd.
30
-
-
-
het politiereglement is enkel van toepassing op openbaar domein en privaat domein van de stad en privaat domein die toegankelijk zijn voor publiek, in tegenstelling tot het modelreglement dat ook bepalingen bevat voor uitsluitend privaat domein. artikel 2 van het modelreglement werd ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 1, § 1+2 en artikel 7 de bepalingen inzake het geluidsniveau van artikel 2 worden vastgelegd door Vlarem en het KB inzake elektronische muziek en dienen niet te worden vermeld in het politiereglement artikel 3 en 4 van het modelreglement werd ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 3 en hoofdstuk 4, afdeling 1, artikel 2 de bepalingen van 2.2 van het modelreglement werden opgenomen in hoofdstuk 4, afdeling 2, onderafdeling 3, artikel 9 artikel 6 van het modelreglement werd ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 6 artikel 7 en 8 van het modelreglement werden ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling1, artikel 2 artikel 9 van het modelreglement werd niet als dusdanig overgenomen en bevat enkel bepalingen over geluid voortgebracht door muziekinstallaties in voertuigen (hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 6) artikelen 10 en 11 van het modelreglement werden niet overgenomen aangezien het vooral het produceren van geluid op privaat terrein betreft artikelen 12 en 13 van het modelreglement werden opgenomen in hoofdstuk 2, afdeling 3, artikel 23 artikel 14 van het modelreglement werd ingevoerd in hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 4 artikel 15 en 16 van het modelreglement werden niet in het politiereglement opgenomen; dit veroorzaakt zelden grote overlast en kan ook via andere wetgeving geregeld worden. artikel 17 van het modelreglement wordt geregeld door hoofdstuk 5, afdeling 3, artikel 8 §2 artikel 18 van het modelreglement wordt geregeld door hoofdstuk 2, afdeling 1, artikel 5 de strafbepalingen van het modelreglement worden in het politiereglement uitvoerig besproken in hoofdstuk 8 en 9
5.2.2.2.
Opleiding geluid meten en beoordeling
n.v.t. Er zijn 3 personen die beschikken over een bekwaamheidsbewijs voor het opsporen en vaststellen van de inbreuken op de regelen ter bestrijding van de geluidshinder, waarvan drie personen op de milieudienst (Pieter Vincke, Filip Van Boxelaer) en 1 persoon bij de milieupolitie (Wim Van Brouck). Pieter Vincke verliet het stadsbestuur vanaf december 2011.
5.2.3. Beleidskader geurhinder 5.2.3.1.
Opstellen van een geurhinderreglement
n.v.t. 5.2.3.2.
Opleiding geur meten en beoordelen
n.v.t. 5.2.4. Beleidskader lichthinder 5.2.4.1.
Opstellen van een lichthinderreglement
In het VLAREM staat onder hoofdstuk 6.3 het volgende vermeld:
“ Beheersing van hinder door licht Art. 6.3.0.1. Onverminderd andere reglementaire bepalingen moet men de nodige maatregelen treffen om lichthinder te voorkomen.
31
Art. 6.3.0.2. Het gebruik en de intensiteit van lichtbronnen in open lucht zijn beperkt tot de noodwendigheden inzake uitbating en veiligheid. De verlichting is dermate geconcipieerd dat nietfunctionele lichtoverdracht naar de omgeving maximaal wordt beperkt. Art. 6.3.0.3. Klemtoonverlichting mag uitsluitend gericht zijn op de inrichting of onderdelen ervan. Gewijzigd art. 247 B.Vl.Reg. 19 januari 1999, B.S. 31 maart 1999, eerste editie. Art. 6.3.0.4. Lichtreclame mag de normale intensiteit van de openbare verlichting niet overtreffen.” Een apart lichthinderreglement zou aldus overlappen met de bepalingen van het VLAREM.
5.2.5. Actieve sensibilisatie rond hinderthema’s 1. Fuivenkoffer Door het invoeren van de fuivenkoffers is de uitvoering van de geluidshinderbestrijding nog verbeterd. In deze fuivenkoffers zit immers een geluidsmeter vervat waardoor de verenigingen die een muziekactiviteit organiseren een notie krijgen van het geproduceerde geluidsniveau en hierop anticiperen. De werking van de geluidsmeter staat genoteerd op een bijgevoegde infokaart maar sowieso wordt aan het loket van uitlening duidelijke info gegeven over het doel van de geluidsmeters en de werking ervan. De uitlening van de fuivenkoffer is opgenomen op het evenementenformulier van de stad. De website van de stad vermeld eveneens deze fuivenkoffers. Bovendien werden er ook in 2011 heel wat geluidsmetingen uitgevoerd op fuiven. Door het visueel aanwezig zijn van een toezichthoudende ambtenaar van de milieudienst of milieupolitie met een geluidsmeter wordt reeds een verhoogde aandacht gespendeerd aan het geluidsniveau van de muziekactiviteit. De jeugdverenigingen en organisatoren worden vaak ook actief begeleid bij de organisatie en vooraf uitgenodigd om het aspect geluidshinder te bespreken, afbouwscenario‟s voor te stellen en de werking van de geluidsmeters nog eens toe te lichten. Door een intense begeleiding bij al deze muziekactiviteiten werd het geluidshinderbeleid verder op punt gesteld en werden in 2011 nauwelijks klachten inzake geluidshinder gemeld. Muziekactiviteiten die toch een groot aantal klachten kenden in 2011 worden automatisch geselecteerd voor een controle in 2012.
Bijlage 5: aanvraagformulier evenementen 2011
2. Sensibilisatie over geluidshinder Gehoorschade is een niet te onderschatten probleem dat steeds meer in onze samenleving opduikt en steeds meer jonge mensen treft. Op lokale festivals, fuiven en evenementen werden in 2011 oordopjes en flyers uitgedeeld om de jonge feestgangers volop te sensibiliseren. Deze campagne kon rekenen op de steun van de provincie Oost-Vlaanderen.
Bijlage 6: Folder 1 „„Eén en al oor‟ Bijlage 7: Folder 2 „Eén en al oor‟
5.2.6. Opstellen van een handhavingsbeleid rond hinder niet gerelateerd aan ingedeelde inrichtingen n.v.t.
5.2.7. Opstellen en bijhouden van een hinderinventaris n.v.t.
32
thema ENERGIE
33
6. Thema Energie 1.1. BASIS 1.1.1.
Implementatie van de energieprestatie - regelgeving door aan te sluiten op het elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen (via VEA)
Het EPB-nummer van de bouwaanvraag wordt door de dienst ruimtelijke ordening elektronisch doorgegeven aan het Vlaams EnergieAgentschap (VEA). 1.1.2.
Uitvoering energieboekhouding
Publiek toegankelijke gebouwen met een oppervlakte groter dan 1000 m² Voor al deze gebouwen is het stadsbestuur verplicht een energieprestatiecertificaat (EPC) op te maken en zichtbaar uit te hangen in het gebouw.
Stadhuis Sint-Niklaas (1) Sporthal De Witte Molen, Sint-Niklaas (2) Sporthal De Klavers, Belsele (3) Sporthal Ter Beke, Sinaai (4) Sporthal De Mispelaer, Nieuwkerken (5) + Lagere School De Droomballon, Nieuwkerken (6) Stedelijke Zwembad Sinbad (7) Hoofdbibliotheek H. Heymanplein, Sint-Niklaas (8) Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (9) + Stedelijke Academie Muziek Woord en Dans (10) Stadsschouwburg (11) Lagere school Gavertje Vier, Belsele (12) Kinderdagverblijf Driekoningen (13) Vrije Ateliers (14) Museum Zwijgershoek (15) + Mercatormuseum (16)
(zal opgemaakt worden in 2012 – nu pas gegevens beschikbaar) Autonoom Gemeentebedrijf ‟t Bauhuis (open vanaf september 2011) (nog geen EPC)
Gebouwen met een energieboekhouding Van volgende gebouwen wordt een energieboekhouding bijgehouden:
Stadhuis Sint-Niklaas (1) Sporthal De Witte Molen, Sint-Niklaas (2) Sporthal De Klavers, Belsele (3) Sporthal Ter Beke, Sinaai (4) Sporthal De Mispelaer, Nieuwkerken (5) + Lagere School De Droomballon, Nieuwkerken (6) Stedelijke Zwembad Sinbad (7) Hoofdbibliotheek H. Heymanplein, Sint-Niklaas (8) Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (9) + Stedelijke Academie Muziek Woord en Dans (10) Stadsschouwburg (11) Lagere school Gavertje Vier, Belsele (12) Kinderdagverblijf Driekoningen (13) Vrije Ateliers (14) Museum Zwijgershoek (15) + Mercatormuseum (16) Autonoom Gemeentebedrijf ‟t Bauhuis (open vanaf september 2011) (zal later opgemaakt
worden)
Brandweer (niet publiek toegankelijk) en tafeltennis (aparte vzw, meer dan 1000 m²) (op 1 teller)
34
1.1.3.
Passieve sensibilisatie
Energiescans Om sociale doelgroepen tips bij te brengen om te besparen op hun energiefactuur van hun (huur)woning, kunnen ze een gratis energiescan aanvragen. Dit aanbod wordt bekend gemaakt via de milieudienst, woonwinkel, sociale dienst, OCMW, sociale tewerkstellingsprojecten,…. Bijlage 1: flyer gratis energiescan Uitlenen van energiemeters aan burgers De energiemeter wordt gratis uitgeleend voor een periode van twee weken, mits betaling van een waarborg. Via de meter krijgt de ontlener een goed beeld van welke huishoudelijke toestellen energieverslinders zijn. De uitleen wordt kenbaar gemaakt via het loket van de milieudienst en op infoavonden over energie. Het uitleenformulier werd toegevoegd bij het MJP 2011. FRGE fonds In de gemeenteraad van 27 november 2009 werd de samenwerkingsovereenkomst tussen de lokale entiteit, intercommunale Interwaas enerzijds en de stad Sint-Niklaas en het OCMW anderzijds betreffende het FRGE goedgekeurd. De leningen werden bekend gemaakt via flyers, de stadskroniek,… In Sint-Niklaas staat voornamelijk de woonwinkel, de sociale dienst en de milieudienst in voor de informatieverlening omtrent de goedkope energieleningen. De geïnteresseerden worden doorverwezen naar de lokale entiteit. Bijlage 2: Flyer FRGE Bijlage 3a: stadskroniek maart 2011: p8: Premies duurzaam (ver)bouwen Verwijzing op de website van Sint-Niklaas en in het subsidiereglement duurzaam bouwen naar websites over energie (www.energiesparen.be, www.vibe.be, www.premiezoeker.be, www.milieuadvieswinkel.be) Overzicht van de premies duurzaam bouwen op de website van Sint-Niklaas.
35
1.2. ONDERSCHEIDING 1.2.1.
Uitbreiden van de energieboekhoudingen naar andere gebouwen
Voor de brandweer (niet publiek toegankelijk, wel EPC aanwezig, maandelijkse meteropname) en de tafeltennis (aparte vzw, jaarlijkse meteropname, geen EPC, meer dan 1000 m²) wordt er een energieboekhouding bijgehouden. Beiden zitten op 1 teller. 1.2.2.
Opmaak energieprestatiecertificaten EPC (< 1000 m²)
n.v.t. 1.2.3.
Actieve sensibilisatie
a. Infoavond + loket Samenaankoop Groene Stroom Sint-Niklaas organiseerde in 2011, in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen, een groepsaankoop van 100% groene stroom en aardgas voor alle geïnteresseerden. Er werd op de milieudienst een loket voorzien om burgers in te schrijven. In samenwerking met het bureau iChoosr, die door de provincie werd aangesteld om de samenaankoop te organiseren, organiseerde het stadsbestuur een infoavond om het verloop van de samenaankoop toe te lichten. Deze infoavond ging door op maandag 9 mei 2011 om 20 uur in de trouwzaal van het stadhuis. Er waren een hondertal aanwezigen. De samenaankoop werd bekend gemaakt via de stadskroniek, flyers, posters,… Aan het loket van de milieudienst konden burgers ook vrijblijvend informatie inwinnen en zich laten inschrijven. Bijlage 4: Stadskroniek mei 2011: p 12: Samen op weg naar goedkopere groene energie. b. Subsidiereglement duurzaam bouwen In 2006 werd het subsidiereglement duurzaam bouwen voor het eerst opgesteld. Het reglement bevat subsidies voor hoogrendementsbeglazing, vloer -, dak - en wandisolatie, zonneboilers, warmtepomp, gebruik van FSC-hout voor daktimmerwerk en buitenschrijnwerk en natuurverven- en vernissen. Het reglement is te raadplegen op de website www.sint-niklaas.be of te verkrijgen op de milieudienst van Sint-Niklaas.
Bijlage 5: Subsidiereglement Duurzaam Bouwen Bijlage 6: Aanvraagformulier duurzaam bouwen
c. Subsidiereglement voor het realiseren van een passiefwoning en een laagenergiewoning Sinds 1 april 2011 kunnen inwoners van Sint-Niklaas ook een premie bekomen voor een laagenergiewoning en een passiefwoning. Deze premie bedraagt respectievelijk 2000 EUR en 5000 EUR. Tot hiertoe deden reeds 3 aanvragers een principiële aanvraag. Bekendmaking van het reglement gebeurt o.a. via de website van Sint-Niklaas, via Premiezoeker, op infoavonden, in de woonwinkel, via de stadskroniek van januari 2011,… -
Bijlage 7: Subsidiereglement voor het realiseren van een passiefwoning Bijlage 8: Subsidiereglement voor het realiseren van een laagenergiewoning
36
-
Bijlage 9a: Stadskroniek januari: p 7
d. Duurzaam Bouwadvies Om inwoners te ondersteunen duurzaam te (ver)bouwen, biedt de stad alle (ver)bouwers tweemaal anderhalf uur gratis duurzaam planadvies aan door een architect van de MilieuAdviesWinkel (MAW). Een planadviseur van de Milieuadvieswinkel (MAW) overloopt alle onderdelen van het bouwproject en bekijkt waar energiezuinige of milieuvriendelijke aanpassingen op vlak van energie, water en materialen haalbaar en nuttig zijn. Voor een persoonlijk planadvies moet vooraf een afspraak gemaakt worden via de milieudienst van Sint-Niklaas. Dit advies is enkel voor personen met bouw - of verbouwplannen op het grondgebied van Sint-Niklaas. In 2011 kende het advies opnieuw succes. Verschillende inwoners van Sint-Niklaas tekenden in en kregen interessante informatie van een deskundige van de MilieuAdviesWinkel. Communicatie hierover gebeurde via flyers, de stadskroniek,... Bovendien wordt hiervoor ook reclame gemaakt op infoavonden en aan het loket van de milieudienst.
Bijlage 10: Flyer duurzaam (ver)bouwadvies Bijlage 9b: Stadskroniek januari 2011: p7: Gratis (ver)bouwadvies voor wie duurzaam aan de slag wil
e. Bouwbeurs duurzaam bouwen en renoveren Het stadsbestuur van Sint-Niklaas en de Confederatie Bouw Waasland organiseerden op zaterdag 19 november 2011 de beurs „Duurzaam bouwen en renoveren‟ in ‟t Bauhuis in Sint-Niklaas van half 10 tot 18 uur. Om de bezoekers optimaal te informeren, deden we een beroep op exposanten uit zoveel mogelijk verschillende sectoren van de (lokale) bouwsector. Reclame over de bouwbeurs gebeurde via de stadskroniek, stadsTV, De Zondagskrant, de communicatiekanalen van de Confederatie Bouw Waasland, flyers, websites,…
Bijlage 11: Folder bouwbeurs Bijlage 12: Stadskroniek november: cover + p 2 - 3
f.
Workshop ‘Een muts op je dak’
Op zaterdag 12 maart 2011 van 14 tot 18 uur organiseerde het stadsbestuur Sint-Niklaas in samenwerking met de MilieuAdviesWinkel een infosessie over het nut van (goedgeplaatste) dakisolatie. Na de professionele uitleg door een deskundige konden de deelnemers zelf aan de slag. Op de infosessie konden geïnteresseerden ook heel wat brochures meenemen over duurzaam bouwen om thuis eens rustig na te lezen. Hierover werd uitgebreid gecommuniceerd via de stadskroniek, via het loket van de milieudienst, via mailings,… Bijlage 9c: Stadskroniek januari 2011: p 7: Praktische workshop „Een muts voor je huis‟ g. BouwTeams 2011 Op de zaterdagen 2 en 9 april 2011 organiseerde het stadsbestuur Sint-Niklaas van 9 tot 17 uur in samenwerking met Dialoog vzw en Infrax cvba een BouwTeam voor alle particuliere bouwers en verbouwers in het gemeentehuis van Sinaai, in een zaaltje dat eigendom is van de stad. Alle deelnemers
37
kregen info over alle aspecten van duurzaam bouwen. Thuis konden ze alles nog eens nalezen in een cursus of in allerlei brochures die ze meekregen. Hierover werd uitgebreid gecommuniceerd via de stadskroniek, via het loket van de milieudienst, via flyers van Infrax,…
Bijlage 3b: Stadskroniek maart 2011: p 9: BouwTeams: cursus voor duurzame (ver)bouwers
h. Jeugdcentra naar Kyoto De actie Jeugdcentra naar Kyoto startte in 2007. Drie jeugdcentra gingen de uitdaging aan met het stadsbestuur om tegen 2012 8% op hun energieverbruik te besparen. Het stadsbestuur geeft advies en begeleiding op maat aan de jeugdhuizen, in ruil voor hun engagement. 1.2.4.
Aankoop minimum percentages groene stroom
Vanaf januari 2011 koopt het stadsbestuur 100% groene elektriciteit aan, voor een periode van drie jaar. Volgend bericht werd op 6 januari 2011 door de milieudienst op het intranet van het stadsbestuur geplaatst zodat alle personeelsleden van de stad hiervan op de hoogte gesteld werden en aangespoord werden om hetzelfde te doen.
“Het stadsbestuur koopt sinds 1 januari jl. 100% Europees groene stroom voor alle stadsgebouwen, incl. het politiehuis, vzw De Ster, het OCMW, de Sint-Niklase huisvestingsmaatschappij, MIWA en diverse kerkfabrieken binnen de stad. Door groene stroom te kopen, zorgen we niet langer voor hoog-radioactief afval dat nog miljoenen jaren gevaarlijk radioactief blijft. Op deze manier ondersteunen we een duurzame, groene economie. Energiebesparing blijft echter topprioriteit. De energie die je niet verbruikt is immers de milieuvriendelijkste en de goedkoopste! Koopt u thuis al groene stroom? Stap vandaag nog af van kernenergie en zoek op www.vreg.be jouw goedkoopste groene stroomleverancier en bespaar jaarlijks voor tientallen euro's. Dit alles eenvoudig en gratis! Een handig klassement van energieleveranciers en andere nuttige informatie vind je op www.greenpeace.org/groenestroom. Meer info: milieudienst, cel duurzaamheid. Tel: 9212.” Bijlage 13: bewijs aankoop 100% groene stroom 1.2.5.
Opleiding energie
a. Lichtberekening DIAlux Deze opleiding werd op 9 juni 2011 gevolgd door Jan Burm, energiecoördinator van de stad SintNiklaas. b. Infosessie passiefhuis Sint-Niklaas besliste om alle nieuwe stadsgebouwen in de toekomst te laten uitvoeren volgens de passiefhuisstandaard. Een fameuze opdracht met veel consequenties op alle niveaus van het gebouw, van ontwerp en beheer tot gebruik. Een passiefbouw kan pas gerealiseerd worden als alle betrokkenen van bij het begin van het bouwproject voldoende geïnformeerd zijn over dit nieuwe concept.
38
Daarom werd er een vorming georganiseerd over „Passiefbouw‟ voor alle betrokken en geïnteresseerde personeelsleden. Deze infosessie was oorspronkelijk gepland in november 2011. Door omstandigheden is deze sessie verplaatst naar 18 januari 2012. Er waren zeventig aanwezigen: personeelsleden en mandatarissen, geïnteresseerden uit de jeugdsector, de intercommunale en de sociale huisvestingsmaatschappijen. Programma: 9u – 10u Wat is passiefbouw? Algemene toelichting over passiefbouw. 10u – 10u15 Mogelijkheid tot vragen/pauze 10u15 – 11u15 Passief jeugdhuis Troelant, Sinaai 1.2.6.
Uitvoering duurzame energiescan (DE-scan)
n.v.t. 1.2.7.
Opmaak van een gemeentelijk plan van aanpak voor duurzame energie ahv DE-scan
n.v.t. 1.2.8. -
Het opnemen van energie-efficiëntie als criterium bij overheidsopdrachten
Energie-efficiëntie in bestekken
Bij overheidsopdrachten wordt de energie-efficiëntie in de mate van het mogelijke opgenomen in de bestekken. In bijlage het bestek voor de aankoop van drankautomaten, een wasmachine, een droogkast en een ijskast. Energie-efficiëntie speelde een belangrijke rol bij de keuze van de leverancier. Bijlage 14: bestek drankautomaten Bijlage 15: bestek was- en droogautomaat zwembad Bijlage 16: bestek ijskast bodekamer
-
Advies duurzaamheidsambtenaar voorontwerp Troelant
De duurzaamheidsambtenaar gaf in september 2011 advies voor het voorontwerp van Troelant. Hierbij werd er geadviseerd om voor Troelant het passief concept te hanteren.
“Voor een gebouw kan men enkel een goede financiële keuze maken als men rekening houdt met zowel de investeringskost, als het onderhoud en beheer van het gebouw op lange termijn. Hieruit blijkt dat het passief concept financieel het meest interessant is op lange termijn. Op basis hiervan besliste het college van burgemeester en schepenen in 2010 om gebouwen, in opdracht van de stad, enkel nog uit te voeren volgens de passiefhuisstandaard. Passiefbouw voor openbare gebouwen wordt verplicht vanaf 2018. … Het passiefconcept mag niet ten koste gaan door de keuze voor een uitbreiding. Het gelijktijdig organiseren van activiteiten met 200 zitplaatsen (of 400 staanplaatsen) in Sinaai (Troelant en parochiezaal), zal slechts zeer uitzonderlijk voorvallen en kan beter vermeden worden. De aanzienlijk winst na 30 jaar bij passiefbouw (334.327,50 EUR) is niet te verwaarlozen. Indien men resoluut kiest voor passiefbouw dan: kan men rekenen op meer subsidies heeft Sint-Niklaas een eerste passief gebouw kan men positief uitpakken met een echt duurzaam beleid”
39
-
Advies energiecoördinator en duurzaamheidsambtenaar: voorstel plan bib
De duurzaamheidsambtenaar en de energiecoördinator gaven in december 2011 ook advies voor het plan van de bibliotheek op het Heymanplein. Hierbij werd er geadviseerd om voor een bijnaenergieneutraal gebouw te gaan.
“Op dit moment zijn er te veel onbekende factoren (locatie, timing, gebruik, technieken,...) die maken dat het momenteel onmogelijk is om een exacte energieprestatie van het toekomstig gebouw vast te leggen. Eerder werden de passiefhuisnormen vooropgesteld, vermits dit het enige gedefinieerde concept is dat verzekert voldoende aandacht te besteden aan een lagere energievraag van het gebouw door goede isolatie, ventilatie en aangepaste technische installaties. Tot op heden zijn geen eenduidige eisen vastgelegd voor bijvoorbeeld een laag energiegebouw. Momenteel zijn er in Vlaanderen echter nog geen realisaties van passieve bibliotheken of archieven van vergelijkbare omvang. De richtlijn energieprestatie gebouwen (2010/31/EU) voorziet een afbouw van de wettelijke minimum eis van de energieprestatie van gebouwen. Op 1 januari 2012 moeten alle nieuwe gebouwen voldoen aan E70, op 1 januari 2014 aan E60. Vanaf 1 januari 2019 moeten alle openbare gebouwen bijnaenergieneutraal (BEN) zijn. Een BEN-gebouw voldoet aan het kostenoptimaal niveau van energieprestatie 2021 en gebruikt een minimum niveau aan hernieuwbare energie. Momenteel is de concrete definitie van een BEN-gebouw nog niet bepaald. Dit is een taak voor de Vlaamse Overheid in 2012. In praktijk zullen de eisen van een BEN-gebouw, slechts beperkt verschillen van het passiefhuisconcept. Het grote voordeel is dat een BEN-gebouw een oplossing biedt voor de technische beperkingen die er momenteel zijn aan het concept van een passiefhuis, vooral voor openbare gebouwen (vb. grote ventilatiedebieten). Langs de andere kant zal de verbruikte energie maximaal gecompenseerd moeten worden met hernieuwbare energietechnieken. Op basis van de beslissingen omtrent locatie, timing,… en de wettelijke bepalingen zal een geschikte energieprestatie voor het bibliotheekgebouw worden vastgesteld.” 1.2.9.
Lager energieverbruik
n.v.t. 1.2.10.
Stimuleren van kleine energiebesparende maatregelen
a. Sinterklaasactie In december 2011 werden personeelsleden die de thermostaatkraan van hun radiator of hun computerscherm uitgezet hadden, beloond door de sint met een fairtrade chocolade sinterklaas. Met de aankoop van de chocoladefiguren werden meteen duurzame landbouwprojecten in het zuiden ondersteund. Ze werden gesensibiliseerd door middel van flyers met daarop o.a. volgende tekst. - Door elke avond het scherm van uw computer uit te zetten, bespaart u heel wat energie. Het scherm 1 uur/dag op stand-by laten staan, verbruikt immers gemiddeld 90 kWh per jaar. - Door elke avond de radiator in de buurt van uw bureau zelf uit te zetten, bespaart u extra
energie, ook al wordt de verwarming centraal geregeld.
Met deze actie wou het Stadsbestuur Sint-Niklaas van energiebesparing een gespreksonderwerp maken en de bewustwording van het personeel vergroten.
Bijlage 17 a-b-c-d-e-f: flyers verwarming/computer 1-2-3
40
b. Energiescans In 2009 werd een energiesnoeiersbedrijf opgericht door Den Azalee vzw, om energiescans te kunnen uitvoeren. De stad zorgt, samen met het OCMW, jaarlijks voor een gedeeltelijke financiering van het project. Hiervoor wordt gedurende drie jaar, jaarlijks maximum 25.000 euro op de begroting voorzien. Met dit bedrag kan extra geïnvesteerd worden in communicatiemiddelen en –acties voor de sociale doelgroep en kunnen extra energiebesparende maatregelen geïnstalleerd worden tijdens de scan voor deze doelgroep. Door deze ondersteuning is het bestaan van het project ook op lange termijn verzekerd. Met de stimulans van de milieudienst, wordt dit project verder uitgebreid. Zo kon men eind 2010 starten met de uivoering van opvolgingsscans voor woningen zonder dakisolatie en/of met enkel glas. Deze bewoners worden begeleid bij de uitvoering van grotere, energiebesparende maatregelen (het plaatsen van dakisolatie en superisolerende beglazing) door het aanspreken van de eigenaar of het aanschrijven van aannemers. Er is ook een samenwerking met Interwaas, de intercommunale die FRGE-leningen voor energiebesparende maatregelen toekent. Dienst huisvesting, de Woonwinkel, de sociale huisvestingsmaatschappijen, het OCMW, Samenlevingsopbouw,… zijn tevens betrokken bij dit project. Om de scans te promoten werden informatie en flyers verstrekt via ondermeer het loket van de sociale dienst, de woonwinkel, de werking van het OCMW en de milieudienst en wordt het project gepubliceerd in buurtkranten, de kansenpaskrant,… Bijlage 1: flyer gratis energiescan c. Campagne ‘Energiejacht sociale doelgroepen’ (1 dec 2010 – 31 maart 2011) Net zoals bij Klimaatwijken worden bij Energiejacht groepen, onder leiding van een energiemeester, uitgedaagd om in een bepaalde periode (dit jaar 4 maanden) zo veel mogelijk energie te besparen in hun woning. Oost-Vlaanderen en Sint-Niklaas kozen ervoor om de campagne dit jaar te beperken tot sociale doelgroepen. De stad en de provincie zorgden voor de nodige ondersteuning, net zoals bij Klimaatwijken. In SintNiklaas namen 4 sociale groepen deel. Deze enthousiaste deelnemers kregen op het eind van de campagne een mooie energiebeloning van de provincie en van de stad. Deze actie werd bij de sociale doelgroepen bekend gemaakt door hen persoonlijk te contacteren via telefoon en mail.
41
thema MOBILITEIT
42
7. Thema MOBILITEIT 7.1. BASIS 7.1.1. Passieve sensibilisatie a. Gratis bussen Ook in 2011 bleef het stadsbestuur fors investeren in het openbaar vervoer. In samenwerking met De Lijn werden heel wat maatregelen uitgewerkt om het gebruik van de bus te stimuleren. Het gaat ondermeer om: -
-
Gratis busvervoer op zaterdag, voor alle diensten van De Lijn op heel het grondgebied. Een korting van 50% voor jongeren van Sint-Niklaas bij aankoop van een Buzzy Pas (jongerenabonnement van De Lijn voor jongeren van 6 tot 25 jaar). Gratis laatavond- en/of nachtbussen bij grote evenementen, zoals de Sterfeesten (zaterdag 14 mei), de openluchtfuif in Nieuwkerken (vrijdag 24 juni), het Na-Tourcriterium (vrijdag 29 juli) en de vredefeesten (van vrijdag 2 tot zondag 4 september). Gratis laatavond- en/of nachtbussen van privé-busfirma‟s voor enkele kleinere evenementen. Gratis lijnkaart voor de nieuwe inwoners.
Deze initiatieven zijn bedacht om de auto zo veel mogelijk thuis te laten. Mensen worden aangespoord om de auto thuis te laten en het openbaar vervoer te gebruiken om op die manier minder CO 2 te verbruiken ( = milieulink). Hierover wordt uitgebreid gecommuniceerd via de stadskroniek, het loket van de dienst mobiliteit,… Bijlage 1a: stadskroniek mei 2011: p11: Sint-Niklaas op de bus! b. Autodelen/Cambio in Sint-Niklaas Op 23 mei verschenen de eerste drie Cambio wagens aan het station in Sint-Niklaas, op het H. Heymanplein, aan het station en in het Koningin Fabiolapark. Na reservatie en tegen een vergoeding kan je de wagens gebruiken wanneer je wil. Vooral voor personen die weinig kilometers afleggen met hun wagen, is het project interessant. Een maand na de opstart stond de teller reeds op 45 gebruikers. Eind 2011 waren 70 inwoners aangesloten bij Cambio. Dit is meer dan voldoende om van een succesvolle start te spreken. Van zodra de wagens niet meer voldoende kunnen voorzien in de vraag van de gebruikers, worden extra wagens ingezet. Vooraleer je mag beginnen rijden met een Cambio wagen, moet je een infosessie volgen over het gebruik van de wagens. In Sint-Niklaas werden er in 2011 verschillende infosessies georganiseerd in het stadhuis: -
Donderdag Donderdag Donderdag Donderdag Donderdag Donderdag
26 30 25 22 17 15
mei juni augustus september november december
Op de verschillende infosessies werden brochures uitgedeeld zodat de aanwezigen de info thuis konden nalezen.
43
Over het project en de infoavonden werd uitgebreid gecommuniceerd via bewonersbrieven rond de locaties van de wagens, de stadskroniek, een persbericht en –conferentie, De Metro, posters, bericht in de nieuwsbrief van de Confederatie Bouw Waasland, tijdschrift van intercommunale Waasland,…
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
1b: stadskroniek mei 2011: p2 - 3: Autodelen, nu ook in Sint-Niklaas 2: bewonersbrief Cambio Koningin Fabiolapark 3: bewonersbrief Cambio station - H. Heymanplein 4: Cambio in Het Nieuwsblad 5: Cambio in Het Laatste Nieuws 6: Cambio in De Gazet van Antwerpen
c. Autohandtekening Autohandtekening van de medewerkers van de milieudienst: september Een duurzame mobiliteit in de kijker. Week van de mobiliteit: 16 – 22 september 2011 www.komimo.be/content/campagnes d. Aankoop fietspomp Stationsstraat Om burgers te stimuleren om meer de fiets te nemen en onze stad leefbaar te houden, werd er in september 2011 een tweede openbare fietspomp geïnstalleerd. Momenteel staan er 2 openbare fietspompen in Sint-Niklaas, op twee druk bezochte knooppunten door fietsers. Iedereen mag hier gratis gebruik van maken. 7.1.2. Deelname duurzaamheidambtenaar aan gemeentelijke beleidingscommissie (GBC) Het gemeentelijk mobiliteitsplan werd conform verklaard op 15 april 2002. Door de omzendbrief MOW/2007/3 werd het jaarlijks voortgangsverslag vervangen door de evaluatie (sneltoets) en bijsturing van het gemeentelijke mobiliteitsplan. De sneltoets werd besproken tijdens de GBC op 5 februari 2008. De interne auditor mobiliteitsplannen van de provinciale auditcommissie heeft op 21 april 2008 gunstig advies uitgebracht over de sneltoets. De keuze van de stad Sint-Niklaas voor spoor 2 „verbreding en verdieping‟ werd door de auditor als juist gezien. Het bestaande plan voldoet qua basis nog steeds, maar behandelt niet (meer) de meest actuele thema‟s. Nieuwe thema‟s moeten worden toegevoegd, of bestaande thema‟s moeten grondiger bekeken worden. Doel is onder meer een stap verder te gaan richting duurzame mobiliteit. In de sneltoets geeft de auditor aan om de milieutoets toe te passen op het mobiliteitsplan. Om dit concreet te maken beslist de GBC om de milieuraad, de duurzaamheidsambtenaar, de natuurambtenaar bij het vervolgproces zeer nauw te betrekken. Het vervolg van de procedure verloopt in drie fasen: verkenningsfase, uitwerkingsfase en beleidsplan. Momenteel is de verkenningsfase afgerond, met een verkenningsnota als resultaat. De nota is bedoeld als loutere verkenning van de bestaande situatie. Hiertoe werden in 2011 3 GBC‟s georganiseerd. Op de eerste GBC, op 16 april 2009, bleek dat er best eerst een vergadering belegd werd omtrent de aanpak van het nieuwe planproces voor grotere steden. Deze vergadering werd belegd op initiatief van de Vereniging Voor Steden en Gemeenten (VVSG) met enkele auditoren en mobiliteitsbegeleiders. Dit overleg zorgde voor heel wat verduidelijking. Op 16 juni 2011 werd de tweede GBC in verband met de verkenningsnota georganiseerd en op 6 september 2011 de derde. Omwille van het inventariseerde karakter van de verkenningsnota en de on-
44
duidelijkheid over de administratieve procedure nam de duurzaamheidsambtenaar niet deel aan deze vergaderingen. In het voorjaar 2012 zal de uitwerkingsfase worden opgestart. Zoals eerder vermeld zal hierbij de duurzaamheidsambtenaar actief betrokken worden. In 2011 is er goede en frequente samenwerking geweest tussen de dienst mobiliteit en de milieudienst. Beide diensten werkten onder meer samen voor: -
-
-
-
-
-
Autodelen: Cambio en Autopia. De taken werden evenredig verdeeld. De milieudienst staat in voor het communicatieluik, de mobiliteitsdienst voor de administratieve afhandeling en het terreinwerk. De infoavonden worden verdeeld over beide diensten. Openbare fietspompen: hierbij deed de milieudienst de administratieve opvolging, de bestelling,… De dienst mobiliteit zorgt voor de installatie op het terrein. Trage wegenplan: het schepencollege besliste op 11 mei 2011 om via de Trage Wegen vzw een trage wegenplan op te maken voor de deelgemeente Sinaai. Het Trage Wegenplan moet afgewerkt zijn tegen de zomer van 2012. Nadien is het de bedoeling om ook voor de andere deelgemeenten (Belsele en Nieuwkerken) een trage wegenplan op te maken via de vzw. Veegplan: het plaatsen, opvolgen en optimaliseren van parkeerverbod. De aanduiding van het parkeerverbod, het noteren van de nummerplaten, het wegslepen van wagens,... gebeurd steeds in overleg tussen beide diensten. Villa Velo: een alternatieve fietsbeurs op het stadsfestival Villa pace op 3 september 2011. De organisatie van een kinderfietsparcours, het graveren van fietsen door het fietspunt De Versnelling en de activiteiten van andere standhouders werden in samenwerking met de milieudienst en de dienst mobiliteit uitgevoerd. Dienstfietsen: de milieudienst integreerde bijkomende voorwaarden op vraag van verschillende diensten bij de aankoop van tien dienstfietsen in 2011 (o.a. gele kleur, fietstassen, fietsen op verschillende locaties,…). Op deze manier tracht men het gebruik van de fietsenpool te verhogen. De aankoop werd gerealiseerd door de dienst mobiliteit, milieu en logistiek. Met Belgerinkel naar de Winkel. Aankoop van milieuvriendelijke wagens: het integreren van milieuvoorwaarden. Cursus ecodriving voor vrachtwagenchauffeurs van maart 2010 t.e.m. maart 2011. …
Het stadsbestuur werkt nauw samen met externe organisaties zoals De Lijn, de Fietsersbond,… Zo werd het bio- en fairtrade ontbijt bij de start van de campagne Bike to Work en het lunchgesprek, de voorstelling voor personeelsleden en de publieksavond van Klaus Bondam over Kopenhagen als fietsstad, georganiseerd door het stadsbestuur in nauwe samenwerking met de fietsersbond.
7.2. ONDERSCHEIDING 7.2.1. Stimuleren milieuvriendelijk rijgedrag van het gemeentepersoneel e. Ecodriving Ecodriving draait om drie aspecten: economisch, ecologisch en energiebewust rijden. Wanneer rekening wordt gehouden met de ecodriving-tips zal men preventiever, meer relaxed, veiliger, economischer en milieuvriendelijker rijden. Het stadsbestuur Sint-Niklaas organiseerde in 2010 - 2011 een cursus ecodriving voor personeelsleden die met een vrachtwagen rijden. De start werd gegeven op 11 maart 2010. Deze cursus liep verder tot maart 2011. De resultaten worden toegevoegd in bijlage. Bijlage 7: Eindevaluatie ecodriving vrachtwagens
45
f.
Lunchgesprek Ecodriving in de stadswerkplaatsen
Op dinsdag 3 mei 2011 trakteerde de werkgroep interne milieuzorg het personeel van de stadswerkplaatsen op een aangenaam lunchgesprek „ecodriving‟. Tijdens dit lunchgesprek konden de deelnemers luisteren naar een boeiende spreker die hen de knepen van energiezuinig en veilig rijden bijbracht. Dit lunchgesprek werd bekend gemaakt via een interne nota naar de betrokken diensten en via de diensthoofden. Bijlage 8: Interne nota lunchgesprek ecodriving g. Lunchgesprek Autopia Op donderdag 5 mei 2011 organiseerden we een lunchgesprek om het particulier autodelen bekender te maken. Tijdens het lunchgesprek leerden de deelnemers Autopia vzw kennen en konden ze smullen van een heerlijk vegetarisch buffet. Autopia vzw ondersteunt particulieren met advies, praktijkvoorbeelden en praktische tips en hulpmiddelen (vb. verzekering, website,…) die onderling samen een wagen willen delen. Dit lunchgesprek werd bekend gemaakt via een interne mededeling. Bijlage 9: Interne nota lunchgesprek Autopia h. Lunchgesprek Klaus Bondam Op woensdag 21 september 2011, tijdens de week van de mobiliteit, organiseerden we een lunchgesprek om de fiets en fietsvoorzieningen te promoten in een stedelijke omgeving. Tijdens het lunchgesprek leerden de deelnemers Klaus Bondam, ex-burgemeester van Kopenhagen, kennen en konden ze smullen van een heerlijke lunch met fairtrade producten. Dit lunchgesprek werd eveneens bekend gemaakt via een interne mededeling. i.
Dienstfietsen personeelsleden
In 2011 werd er een bestek uitgeschreven voor de aankoop van nieuwe dienstfietsen. Op die manier wil het stadsbestuur de fietspool aantrekkelijker maken, opdat meer personeelsleden dienstfietsen zouden gebruiken voor een verplaatsing i.p.v. een dienstauto. Bijlage 10: Bestek: Aankoop dienstfietsen 7.2.2. Sneltoets De sneltoets van het gemeentelijk mobiliteitsplan, conform verklaard op 15 april 2002, werd besproken tijden de gemeentelijke begeleidingscommissie op 5 februari 2008. Zie punt 7.1.2.
7.2.3. Luchtverontreiniging door verkeer 7.2.3.1.
In kaart brengen van knelpunten van luchtverontreiniging door verkeer
n.v.t.
46
7.2.3.2.
Uitbreiden van knelpuntenanalyse van luchtverontreiniging door verkeer
n.v.t. 7.2.3.3.
Opmaak van een actieplan luchtverontreiniging door verkeer
n.v.t. 7.2.4. Actieve sensibilisatie a. Met Belgerinkel naar de Winkel Het Stadsbestuur van Sint-Niklaas nam in 2011 deel aan de campagne „Met Belgerinkel naar de Winkel‟. De bedoeling van de deelname was om inwoners van Sint-Niklaas te stimuleren om hun boodschappen meer met de fiets te doen en de auto thuis te laten. Wie fietst, heeft geen last om een parkeerplaats te vinden en draagt slechts in zeer geringe mate bij aan een mogelijke verkeersoverlast in het centrum van de stad. Door de auto thuis te laten wordt het milieu gespaard. Concreet verloop de actie als volgt: Handelaars, die meedoen aan de actie, geven een stempel elke keer een klant met de fiets komt. Volle stempelkaarten worden ingezameld en op een speciaal moment (in Sint-Niklaas op de Terrasjesdagen) worden een aantal winnaars geloot. De milieudienst zorgde in 2011 voor de inschrijving bij de Bond Beter Leefmilieu en het aanschrijven van de handelaars. Daarnaast zorgde de milieudienst voor de bekendmaking van de actie via de stadskroniek, via brieven, …
Bijlage 11a +b: Brief + Bijlage aan de Sint-Niklase handelaars: Met belgerinkel naar de winkel 2010 Bijlage 1c: Stadskroniek mei: p12: Campagne: Met belgerinkel naar de winkel
b. Sensibilisatieactie Bike to Work Gans het jaar door kan je via de website van Bike to Work fietspunten sparen via het unieke fietspuntensysteem. Elke fietsrit is een punt. Punten kan je omruilen voor uiteenlopende prijzen en voordelen uit een permanent aanbod. Het stadsbestuur nam deel aan de zomer- en winteractie van Bike To Work. Deelnemers moesten een fietsuitdaging aangaan en konden op die manier prachtige prijzen winnen. Voor beide acties vielen een aantal personeelsleden van het stadsbestuur in de prijzen. De milieudienst zorgde voor de inschrijving, de bekendmaking van de campagne (interne mededeling, bericht op intranet) naar het stadspersoneel toe en de nodige ondersteunende sensibiliseringsacties (ontbijt, informatie,…). De Fietsersbond zorgde voor het nodige campagnemateriaal (folders, affiches,…) en de website. In het kader van deze actie plande de cel duurzaamheid van de milieudienst, in samenwerking met de Fietsersbond regio Sint-Niklaas, een sensibiliseringsactie voor personeelsleden die duurzaam naar het werk komen. De personeelsleden die met de fiets naar het werk kwamen kregen een ontbijt aangeboden met informatie over de campagne.
Bijlage 12: Interne mededeling Bike to Work
47
c. Villa Vélo Op zaterdag 3 september 2011 vond er op Villa Pace een alternatieve fietshappening plaats met verschillende (lokale) partners. Op deze fietshappening konden burgers kennis maken met verschillende fietsdomeinen. Geïnteresseerden konden fietstochten maken op een bakfiets, een ligfiets, een vouwfiets of een elektrische fiets. Daarnaast werd een wedstrijd „surplacen‟ georganiseerd door de fietsersbond, konden bezoekers hun fiets laten graveren en konden de kleinsten hun fietskunsten tonen op een uitdagend fietsparcours. Deze happening werd bekend gemaakt via de promotiecampagne van Villa Pace (website, flyers,…). 7.2.5. Milieuvriendelijke voertuigen 7.2.5.1.
Opmaak inventaris en evaluatie wagenpark door middel van Milieutoets voertuigenpark
n.v.t. 7.2.5.2.
Actualisatie inventaris en evaluatie van het wagenpark door middel van programma milieutoets
n.v.t. 7.2.5.3.
Opmaak actieplan om te komen tot een milieuvriendelijk voertuigenpark
n.v.t. 7.2.5.4.
Aankoop milieuvriendelijk voertuig ter vervanging in het kader van het actieplan (niet via MTV)
In 2011 werden er een aantal milieuvriendelijke wagens aangekocht. Deze wagens werden aangekocht ter vervanging van een ander voertuig. Via de aangekochte voertuigen proberen we de gemiddelde ecoscore van het wagenpark te verbeteren.
Bijlage 13a: Facturen milieuvriendelijke wagens 2011 Bijlage 13b: Factuur milieuvriendelijke wagen 2011 (politie)
7.2.5.5.
Opname milieuaspecten in bestek (niet via MTV)
In 2011 werden er een aantal bestekken opgemaakt voor de aankoop van milieuvriendelijke wagens. In de bestekken komt het aspect milieu uitgebreid aan bod.
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
7.2.5.6.
14: Bestek huisvuilwagen 15: Bestek bestelwagens 16: Bestek anoniem voertuig 17: Bestek vrachtwagen groendienst 18: Bestek vrachtwagen OW Resultaatsverbintenis over de hele vloot (via MTV)
n.v.t.
48
7.2.6. Bedrijfsvervoerplannen: evaluatie woon-werkverkeer en opmaak actieplan voor milieuvriendelijker woon-werkverkeer n.v.t.
49
thema NATUUR
50
8. Thema Natuur 8.1. BASIS 8.1.1. Bermbeheer Net als de voorbije jaren worden 270 km straat- en trage wegbermen beheerd zoals opgenomen in het door het Agentschap voor Natuur en Bos goedgekeurde bermbeheersplan. 8.1.2. Promotie streekeigen soorten en autochtoon plantmateriaal Bij het verlenen van stedenbouwkundige vergunningen en natuurvergunningen wordt steeds opgelegd dat heraangeplant moet worden met streekeigen inheemse soorten. Een lijst van streekeigen inheemse bomen en struiken wordt bij de vergunning toegevoegd (zie bijlage). Tevens is in de brochure omtrent de subsidie voor aanplant en onderhoud van KLE een lijst opgenomen van betoelaagbare streekeigen loofbomen en struiken. Er wordt ook enkel maar subsidie verleend voor de aanplant en onderhoud van soorten die opgenomen zijn in deze lijst.
Bijlage 1: Lijst streekeigen inheemse bomen en struiken
8.1.3. Code van goede natuurpraktijk -
-
-
In het stedelijke subsidiereglement voor aanplanting, aanleg en onderhoud van kleine landschapselementen zijn de bepalingen inzake manier van aanplanting, aanleg en onderhoud, gebaseerd op de Code van goede natuurpraktijk. Bij de controle van de subsidieaanvragen wordt steeds de nodige aandacht besteed aan het naleven van die code. Bij het afleveren van stedenbouwkundige vergunningen voor het oprichten van bedrijven en loodsen wordt, indien een groenscherm opgelegd wordt, opgenomen op welke wijze de aanplanting en het latere onderhoud dient te gebeuren. Deze zijn gebaseerd op de Code van goede natuurpraktijk. In het kader van de zorgplicht wordt standaard in vergunningen voor het vellen van bomen een heraanplantingsplicht opgenomen. Bij het verlenen van vergunningen voor het aanplanten van een bos (ikv veldwetboek) en voor het aanplanten van KLE ‟s (ikv Natuurdecreet) worden voorwaarden opgelegd inzake wijze van aanplanten en soortenkeuze. Deze zijn gebaseerd op de Code van goede natuurpraktijk en de lijst van streekeigen inheemse bomen en struiken.
8.2. ONDERSCHEIDING 8.2.1. Subsidiereglement opstellen en promoten. In totaal zijn er in Sint-Niklaas voor het thema natuur 4 subsidiereglementen. 1. 2. 3. 4.
Aankoop van natuurgebieden door erkende natuurverenigingen; Natuurinrichtings- en herstelprojecten voor natuurverenigingen; Aanbrengen van particuliere groendaken; Aanplanting, aanleg en onderhoud van kleine landschapselementen.
Een overzicht met het aantal ingediende en goedgekeurde aanvragen, het verbruikte budget en de initiatieven die de stad nam voor de promotie van het reglement werd in bijlage toegevoegd.
Bijlage 2: Overzicht subsidies
51
8.2.2. Vorming van 1 personeelslid Pieter Durinck, natuurambtenaar volgde volgende opleidingen in 2011: Paden en verhardingen. Groen in de stad en om het huis.
24/03/2011 21/09/2011
8.2.3. Deelname Dag van het Park of Dag van de Natuur Op 29 mei 2011 nam het stadsbestuur Sint-Niklaas deel aan de Dag van het Park. In samenwerking met de groendienst, de dienst leefmilieu, stadsanimatie, evenementenbeheer, de buurtmanagers, vrijwilligers,… werd voor het Romain De Vidtspark een programma uitgewerkt, dat ideaal is voor een gezinsuitstap. Communicatie hierover gebeurde via de stadskroniek, flyers, posters,…
Bijlage 3: Flyer Dag van het Park 2011 Bijlage 4: Stadskroniek mei 2011: p5: Dag van het Park
5.2.8. Aanplanten streekeigen/ autochtoon soorten In 2011 werd een bebossing uitgevoerd in het kader van de ontwikkeling van een geboortebos. Hierbij werd uitsluitend streekeigen bosgoed en beschikbaar autochtoon plantmateriaal aangeplant.
Bijlage 5: lijst van aangeplant bosgoed geboortebos 2011
5.2.9. Actieplan KLE ’s Er wordt omtrent het behoud van KLE‟s in samenwerking met de stedelijke milieupolitie en het ANB een handhavingsbeleid gevoerd. In 2009 is met de stedelijke milieuraad STRAMIN een actie opgestart omtrent het opwaarderen van poelen en root - en hoekputten op het grondgebied van Sint-Niklaas. In 2010 en 2011 zijn een 20tal van deze KLE‟s geïnventariseerd waarrond in 2012 specifieke acties rond bescherming en opwaardering gevoerd zullen worden. 5.2.10. Andere sensibiliseringsacties a. Sensibliseringsproject: Ecologisch groenbeheer Om inwoners te laten kennismaken met het verhaal van ecologisch groenbeheer, organiseerde het stadsbestuur twee infosessies. De eerste infosessie ging door op woensdag 8 juni 2011, de tweede op woensdag 15 juni 2011. Na een korte wandeling langs ecologisch beheerde groene plekjes in de buurt, werd een toelichting gegeven over ecologisch beheer. Hierover werd uitgebreid gecommuniceerd via bewonersbrieven, via de pers, de Stadskroniek… Bijlage 6: bewonersbrief Clementwijk
52
b. Sensibilisering: Week van de begraafplaatsen Dit jaar werd de begraafplaats Tereken volledig heringericht. De oude cederlaan werd vervangen door een nieuwe lindelaan, wandelpaden werden opgewaardeerd met nieuwe bomen, talrijke natuurlijke kunstwerken kwamen tevoorschijn,… -
In mei/juni 2011 werden er op de begraafplaats Tereken, in het kader van de aanwezige fauna en flora en de positieve evolutie van de biodiversiteit als resultaat van het ecologisch groenonderhoud, een aantal rondleidingen gegeven. De doelgroepen waren voornamelijk lagere schoolkinderen en buurtbewoners.
-
De nieuwe laan en natuurlijke kunstwerken werden officieel ingehuldigd en geopend op woensdagavond 1 juni. Vooral de buurtbewoners en geïnteresseerde bezoekers werden hierbij betrokken. De kunstwerken, ontworpen en geplaatst door JOMI vzw, vormen een belangrijke culturele, emotionele en ecologische meerwaarde voor de begraafplaats. Zij bestaan grotendeels uit natuurlijke materialen en kaderen perfect in de geleidelijke evolutie van begraafplaats naar begraafpark. Dankzij hun duurzaamheid zullen de bezoekers jarenlang kunnen genieten van deze land art.
Bijlage 7: Uitnodiging laan en kunstwerken
53
thema BODEM
54
9. Thema Bodem 9.1. BASIS 9.1.1. Inschakelen van een erkend bodemsaneringsdeskundige met subsidie van OVAM In 2006 werd een erkend bodemsaneringsdeskundige aangesteld door het college voor het uitvoeren van de vaststellingen bij een acuut geval van bodemverontreiniging en indien nodig om verdere maatregelen in het kader van het bodemsaneringsdecreet te laten voorstellen. Deze saneringsdeskundige was Soresma. In 2009 werd echter het contract door Soresma opgezegd wegens het weinig aantal gevallen waarin wij hen konden inschakelen. De strategie is nu dat de milieudienst, in samenspraak met de brandweer, OVAM en milieupolitie beslist wat er verder dient te gebeuren. Indien het nodig wordt geacht en conform de vigerende wetgeving wordt een bodemsaneringsdeskundige alsnog aangesteld. 9.1.2. Gebruik maken van de Code van goede praktijk van OVAM, voor tijdelijke grondopslagplaatsen (TOP) Bij het vergunnen van tijdelijke grondopslagplaatsen wordt rekening gehouden met de code van goede praktijk van OVAM.
9.2. ONDERSCHEIDING 9.2.1. Acties en maatregelen binnen het Vlaams bodembeleid 9.2.1.1.
Inventarisatiestudie uitvoeren voor woonzones gelegen op potentieel verontreinigde grond
In opdracht van OVAM werd door het studiebureau TEC nv een aanvang genomen met een inventarisatiestudie voor woonzones gelegen op potentieel verontreinigde grond. De inventarisatie gebeurde in eerste instantie, in samenwerking met de stedelijke milieudienst, op basis van fiches, registers en vergunningdossiers. 9.2.1.2.
Inzamelplaats inrichten voor het verzamelen van klein partijen verontreinigde grond vnl. afkomstig van schadegevallen bij particulieren en deze inzamelplaats uitbaten
n.v.t. 9.2.1.3. n.v.t. 9.2.1.4.
Inventaris uitvoeren van alle gronden waarvan de gemeente eigenaar is en waarop een historische risico-evaluatie plaatsvond Inventarisatie uitvoeren inzake andere bodemproblemen, bv. bodemverdichting
n.v.t. 9.2.2. Bodemerosie: actieve sensibilisatie erosiebestrijding 9.2.2.1.
Infovergadering
n.v.t. 9.2.2.2.
Individueel benaderen van 4 landbouwers
n.v.t.
55
thema DUURZAME ONTWIKKELING
56
10.
Thema Duurzame ontwikkeling
10.1. BASIS 10.1.1. Passieve (en actieve) sensibilisatie rond duurzame ontwikkeling a. Heilige Boontjes Tentoonstelling vergeten groenten en fruit uit de abdijtuinen - 06/03/2011 tot 27/03/2011 (Stedelijk museum) De tentoonstelling schetste een beeld van de herkomst en het gebruik van allerhande (vergeten) groenten, fruit en kruiden in het verleden en bracht dit in verband met de abdijtuinen van de cisterciënzers zoals die van Baudelo in Klein Sinaai. Velt-tuinders droegen een stevig steentje bij aan deze expositie. Kookworkshop voor kinderen rond vergeten groenten - 08/03/2011 (Stedelijk museum) In het kader van de tentoonstelling „heilige boontjes‟ leerden kinderen van 8 tot 12 jaar in een kookworkshop allerlei lekkers maken met vergeten groenten. Hans-Jurgen Coppens was de kok van dienst. Dit alles gebeurde in een middeleeuwse abdijsfeer. Aperitieflezing rond vergeten groenten - 13/03/2011 (Stedelijk museum) Daarnaast was er op 13 maart in het STEM ook een lezing over vergeten groenten. Deelnemers kregen een speciaal voor de gelegenheid gebrouwen aperitief en lekkere hapjes van vergeten groenten. Museumrondleiding "heilige boontjes" - 20/3/2011 (Stedelijk museum) Deelnemers kregen op 20 maart 2011 een rondleiding door de expositie rond vergeten groenten en fruit uit de abdijtuinen. Geschiedenis, culinaire mogelijkheden en teelt van in onbruik geraakte rassen en soorten kwamen aan bod. Kookworkshop rond vergeten groenten - 24/03/2011 (’t punt, Lamstraat) In het kader van de tentoonstelling „heilige boontjes‟ en de campagne „donderdag-veggiedag‟ leerde Wim Maes van „Cook and herbs‟ vergeten en onbekende groenten verwerken in heerlijke gerechten. Deze kookworkshop werd eveneens georganiseerd in samenwerking met het stadsbestuur. Over al deze activiteiten werd uitgebreid gecommuniceerd via flyers en de communicatiekanalen van het STEM, de stad en Velt vzw. Bijlage 1: Flyer „Heilige Boontjes‟ b. Medewerking aan Zuiddag 2010 Op donderdag 20 oktober 2011 was het Zuiddag. 10 000 scholieren uit Vlaanderen en Brussel werkten dan één dag in plaats van naar school te gaan. Hun vergoeding van 40 euro voor het geleverde werk staan ze af aan leeftijdsgenoten uit Tanzania. Ook in Sint-Niklaas namen 6 scholen deel aan Zuiddag. Meer dan 1.000 leerlingen in Sint-Niklaas werkten een dagje voor het Zuiden. Ook het stadsbestuur maakte zestien werkplaatsen beschikbaar. De jongeren namen onder andere de job van de burgemeester en enkele schepenen een dagje over. Met de opbrengst van de werkdag wordt door en voor Tanzaniaanse jongeren een ontmoetingscentrum gebouwd. Daar zullen ze trainingen en vormingen krijgen in leiderschapsvaardigheden, ondernemen, HIV/AIDS-preventie, technieken om de overheid te betrekken,… Zo krijgen zij een stem en inspraak in hun eigen leven.
57
Bijlage 2: Jobflyer Zuiddag 2011 Bijlage 3: Stadskroniek sept_Oproep jobs Zuiddag_p8
c. Villa Pace Villa Pace is een festival met een boodschap, gebracht door het stadsbestuur en meer dan 100 lokale verenigingen die actief zijn op vlak van milieu en Noord-Zuid of met een sociale doelstelling. Naast de muziekconcerten is er ook een uitgebreid inhoudelijk programma met de succesvolle wereldmarkt, de grote leermarkt, enkele fototentoonstellingen, een biologische en fairtrade brunch, een sociaalcultureel project van de armoedepartners en thematische stands en workshops.
Milieumaatregelen Villa Verde, de milieuwerkgroep van het stadsfestival tracht ieder jaar de ecologische voetafdruk van Villa pace te verlagen. Villa Pace wil een warm, sfeervol stadsfestival zijn voor iedereen, met een zo laag mogelijke impact op de aarde waarop we leven. Afval, catering, energie, mobiliteit worden één voor één getoetst. Standhouders werden aangespoord om hun afval zelf te verzamelen en naar een centraal afvalpunt te brengen. Voor bezoekers werd het aantal vuilbakken op het terrein verdubbeld, zodat we properder konden feesten. Voor enthousiaste bekerverzamelaars voorzagen we een fairtrade beloning. Mensen konden op de wereldmarkt ook genieten van een smakelijke hap op een „echt‟ bord met „echt‟ bestek. De borden werden ter plaatse afgewassen en herbruikt door een enthousiaste vrijwillige afwasploeg. Ook in 2011 droegen de 800 vrijwilligers van de Vredefeesten T-shirts die gemaakt zijn van biologisch katoen, volgens de principes van eerlijke handel. Confectie en verkoop van de kledij wordt gecontroleerd door de internationale „Fair Wear Foundation‟. Over dit evenement werd uitgebreid gecommuniceerd op milieuvriendelijke drukwerk via de verschillende kanalen (affiches, flyers,…). Ook op de website www.villapace.be stond alle info vermeld. Bijlage 4: Vredefeesten/Villa Pace 2011: Magazine (papieren versie) Bijlage 5: Vredefeesten/Villa Pace 2011: flyer (papieren versie) d. FairTradeGemeente Op 5 december 2008 ontving Sint-Niklaas de titel van FairTradeGemeente. Ook in 2011 zat de trekkersgroep niet stil. Een lijst van de activiteiten die in 2011 werden gerealiseerd: Datum 19-03-2011 12-05-2011 12-05-2011 23/06/11 03-04/09/2011 04/09/11 13/09/11 Najaar 2011 startdag 14/09 10-15/10/2011 13/10/11 15/10/11
Activiteit Fair Affaire door OLV Presentatie: infostand FT@work quiz met FT prijzen + promo FT ism „donderdag veggiedag‟ Ontvangst OWW-partner APICOOP op het stadhuis: debat Filip Meirhaeghe deelt 180 kg FT bananen uit op markt Wereldmarkt op Villa Pace met infostand fair trade/OWW en spel over duurzame landbouw FT- en biobrunch tijdens Villa Pace Voorstelling FT-ingrediënten voor bakkers via bakkersbond FT-traject naar 3e graad lager onderwijs ism Maya Honing, Jomi en OWW: september tem december Week van de Fair Trade: winkelkar in OWW's en Alma GB Week van de Fair Trade: Chileense FT-cooperatieve op bezoek bij studenten Spaans volwassenenonderwijs Janitor Wereldwinkeldag met bezoek Chileense partner aan de 3 Wereldwinkels van de stad voor gesprek met klanten
58
20/10/11 06/12/2011 December 2011
Duurzaamheidsdag School Heilige Familie (vijfde middelbaar) Personeelsleden van de stad kregen een fair trade chocolade Sinterklaasje ?? Alle kinderen van stadspersoneel ( tussen 3 en 9 jaar) krijgen van de sint een geschenk. Na enig lobbywerk werk, werd alvast voor 1 leeftijdscategorie een duurzaam geschenk uitgekozen, namelijk houten speelgoed van Ecobos. In de toekomst hopen we dit naar andere leeftijdscategorieën uit te breiden. Villa Trade: geschenkenbeurs van OWW op de Grote Markt, met infostand van FTG- trekkersgroep, FT- en biobrunch, …
9-11/12/2011
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
6: 7: 8: 9:
flyer debat met Apicoop vertegenwoordiger uitnodiging lagere scholen met trajectoverzicht uitnodiging bakkers krantenartikels activiteiten i.k.v. Fairtradegemeente
e. Villa Trade Zie thema 3, 3.2.2 Tijdens de kerstmarkt van 2011 werd, zoals vorige jaren, de alternatieve geschenkenbeurs van Oxfam Wereldwinkels Sint-Niklaas, in samenwerking met het stadsbestuur, georganiseerd. Aangezien deze beurs tegelijkertijd met de kerstmarkt plaatsheeft, komen veel mensen met eerlijke en duurzame handel in aanraking. In 2011 werd de geschenkenbeurs voor de eerste maal volledig geïntegreerd in de kerstmarkt, om nog meer mensen te bereiken. Communicatie hierover gebeurde via het magazine van OWW, affiches, folders,… f.
Geboortebos
Het gezamenlijk plantmoment voor alle kinderen van Sint-Niklaas, geboren in 2010, vond plaats op 20 maart 2011. Voor elk kindje konden de ouders en familieleden een boom planten met een naamlabel. Naarmate de kinderen groeien, groeit ook hun boompje en is het een toffe plek om met oma en opa te gaan wandelen, de natuur te ontdekken en te respecteren,… g. Patersbos Op 26-10-2009 werd door het ANB het uitgebreid bosbeheersplan Patersbos goedgekeurd voor een periode van 20 jaar. In 2011 zijn, conform het beheerplan, bosbeheermaatregelen uitgevoerd cfr. het bosbeheerplan. h. Andere openbare bossen Begin 2009 is een studiebureau in opdracht van de stad Sint-Niklaas begonnen met de opmaak van een uitgebreid bosbeheerplan voor alle openbare stedelijke bossen. Tevens doen een paar private boseigenaars mee met dit bosbeheerplan (gezamenlijk bosbeheerplan). In 2010 is de opmaak van dit beheerplan afgerond. Daaraan gekoppeld is in 2011 een toegankelijkheidsregeling voor al deze bossen opgemaakt. i.
Stedelijk groenplan
In 2009 is een studiebureau aangesteld voor de opmaak van een groenplan voor het stedelijk gebied Sint-Niklaas. In 2011 is de opdracht gefinaliseerd en beschikt de stad dus over een stedelijk groenplan.
59
j.
Lunchgesprek Style Me Green
Het twaalfde lunchgesprek ging door op 25 november 2011. Het gespreksonderwerp was duurzame kleding en natuurlijke cosmetica. Cristina van „Style Me Green‟, het platform voor verschillende leuke eco-ideetjes, leerde de deelnemers hoe ze duurzame en modieuze kleren bij elkaar shoppen. Daarnaast vertelde ze alles over ecologische make-up. Dit lunchgesprek werd bekend gemaakt via een interne mededeling naar de personeelsleden van het stadhuis, de bibliotheek H. Heymanplein en de politie.
Bijlage 10: Interne mededeling lunchgesprek „Style Me Green‟
10.2. ONDERSCHEIDING 10.2.1. Participatieve en sensibiliserende initiatieven voor duurzame ontwikkeling Doorlichting beleid (duurzaamheidspiegel) n.v.t. 10.2.2. Duurzaam bouwen en wonen 10.2.2.1. Campagne duurzaam bouwen a. Gratis duurzaam bouwadvies Om inwoners te ondersteunen duurzaam te (ver)bouwen, biedt de stad alle (ver)bouwers tweemaal anderhalf uur gratis duurzaam planadvies aan door een architect van de MilieuAdviesWinkel (MAW). Een planadviseur van de Milieuadvieswinkel (MAW) overloopt alle onderdelen van het bouwproject en bekijkt waar energiezuinige of milieuvriendelijke aanpassingen op vlak van energie, water en materialen haalbaar en nuttig zijn. Voor een persoonlijk planadvies dient vooraf een afspraak gemaakt te worden via de milieudienst van Sint-Niklaas. Dit advies is enkel voor personen met bouw- of verbouwplannen op het grondgebied van Sint-Niklaas. In 2011 kende het advies opnieuw een groot succes. Verschillende inwoners van SintNiklaas tekenden in en kregen interessante informatie van een deskundige van de MilieuAdviesWinkel. Communicatie hierover gebeurt via flyers en via het loket van de milieudienst en de woonwinkel. Op de bouwbeurs duurzaam bouwen en renoveren werd hier ook reclame voor gemaakt.
Bijlage 11: Flyer duurzaam (ver)bouwadvies
b. Bouwbeurs duurzaam bouwen en renoveren Het stadsbestuur van Sint-Niklaas en de Confederatie Bouw Waasland organiseerden op zaterdag 19 november 2011 een bouwbeurs „Duurzaam bouwen en renoveren‟ in ‟t Bauhuis in Sint-Niklaas van half 10 tot 18 uur. Om de bezoekers optimaal te informeren, deden we een beroep op exposanten uit zoveel mogelijk verschillende takken van de bouwsector. Reclame over de bouwbeurs gebeurde via de stadskroniek, flyers, websites,… Op de bouwbeurs duurzaam bouwen konden de bezoekers ook een quickscan aanvragen bij de MAW.
60
Bijlage 12: Folder bouwbeurs Bijlage 13: Stadskroniek november: cover + p 2-3
c. Workshop ‘Een muts op je dak’ Op zaterdag 12 maart 2011 van 14 tot 18 uur organiseerde het stadsbestuur Sint-Niklaas in samenwerking met de MilieuAdviesWinkel een infosessie over het nut van een goede dakisolatie. Na de professionele uitleg door een deskundige konden de deelnemers zelf aan de slag. Op de infosessie konden geïnteresseerden ook heel wat brochures meenemen over duurzaam bouwen om thuis eens rustig na te lezen. Hierover werd uitgebreid gecommuniceerd via de stadskroniek, via het loket van de milieudienst,… Bijlage 14a: Stadskroniek januari 2011: p 7: Praktische workshop „Een muts voor je huis‟ d. BouwTeams 2011 Op de zaterdagen 2 en 9 april 2011 van 9 tot 17 uur organiseerde het stadsbestuur Sint-Niklaas in samenwerking met Dialoog vzw en Infrax cvba een BouwTeam voor alle particuliere bouwers en verbouwers in het gemeentehuis van Sinaai, in een zaaltje dat eigendom is van de stad. Alle deelnemers kregen info over duurzaam bouwen. Thuis konden ze alles nog eens nalezen in een cursus of in allerlei brochures die ze meekregen. Hierover werd uitgebreid gecommuniceerd via de stadskroniek, via het loket van de milieudienst,…
Bijlage 15a: Stadskroniek maart 2011: p 9: BouwTeams: cursus voor duurzame (ver)bouwers
e. Stadsprijs 2011 In 2011 organiseerde het stadsbestuur een vernieuwde stadsprijs renovatie, invulbouw en duurzaam bouwen. Er zijn 3 prijzen te winnen, elk van 2.000 EUR. Volgende categorieën komen in aanmerking: 1. het renoveren of verbouwen van een bestaand gebouw 2. het oprichten van een invulbouw 3. het realiseren van een duurzaam bouwproject De aanvragen moesten binnen zijn bij de betrokken diensten op 9 december 2011. De uitreiking van de prijzen gebeurt in de loop van 2012. Communicatie over deze stadsprijs gebeurde o.a. via brieven aan architecten, geïnteresseerden, de Stadskroniek, flyers,…
Bijlage 16: Reglement stadsprijs duurzaam bouwen Bijlage 17: Flyer stadsprijs ( poster is een flyer in A 3) Bijlage 18: Stadskroniek juli 2011: p 13: Stadsprijs renovatie, invulbouw en duurzaam bouwen 2011 Bijlage 19: Brief stadsprijs 2011 naar architecten Bijlage 20: Brief stadsprijs 2011 naar particulieren
61
10.2.2.2. Opname van criteria in vergunningenbeleid/bouwkundige verordening a. Verkoop stadseigendommen In 2011 werden de stadseigendom van het jeugdcentrum Troelant verkocht. In de akte werd in overleg met de duurzaamheidsambtenaar een „duurzame‟ paragraaf opgenomen (zie hieronder). Het is de bedoeling een dergelijke paragraaf steeds te hernemen bij andere verkopen.
“Bijzondere voorwaarden omtrent energie: De koper/bouwheer is ertoe gehouden, dit zowel bij renovatie als bij nieuwbouw: - een peil van globale warmte-isolatie van maximaal K30 (berekend volgens de norm NBN B 62-301 en gedefinieerd in het decreet van 22-12-2006 houdende eisen en handhavingsmaatregelen op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen en tot invoering van een energieprestatiecertificaat en tot wijziging van artikel 22 van het REG-decreet) te respecteren; - een peil van primair energieverbruik E60 (berekend volgens de EPB methode, zoals beschreven in het Besluit van de Vlaamse Regering van 11 maart 2005 tot vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen, en gedefinieerd in het decreet van 22-12-2006 houdende eisen en handhavingsmaatregelen op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen en tot invoering van een energieprestatiecertificaat en tot wijziging van artikel 22 van het REG-decreet) te respecteren; - een berekend energieverbruik voor verwarming van 60 kWh/m²/jaar niet te overschrijden. Ter controle van deze verplichting dient de koper/bouwheer: - het voorlopige EPB-verslag, opgemaakt door een geregistreerd EPB-verslaggever, samen met - een verklaring op eer dat de koper/bouwheer de nieuwbouwwerken en/of verbouwingen zal uitvoeren conform dit verslag, over te maken aan het stadsbestuur bij de bouwaanvraag. Indien het voorlopige EPB-verslag hogere waarden aantoont dan deze opgelegd in de bijzondere verkoopsvoorwaarden van dit lastenboek, zal de koper/bouwheer de bouwwerken niet mogen starten, dit tot op het ogenblik dat het EPB-verslag conform de vooropgestelde norm aan de stad wordt voorgelegd. Tevens dient de koper/bouwheer het definitief EPB-verslag, binnen een termijn van één jaar na de ingebruikname, over te maken aan het stadsbestuur. Indien het definitief EPB-verslag voor de opgeleverde woning hogere waarden aantoont dan deze opgelegd in de bijzondere verkoopsvoorwaarden van deze overeenkomst kan dit aanleiding geven tot inhouding van de waarborg.” b. Regenwaterafvoer Wat water betreft zijn er de stedelijke richtlijnen regenwaterafvoer, waar regenwaterhergebruik en buffering met vertraagde afvoer van regenwater gestimuleerd wordt. Deze richtlijnen zijn beiden strenger dan de Vlaamse hemelwaterverordening. 10.2.2.3. Informatiepunt Informatie over stedelijke premies kunnen burgers verkrijgen bij de WOONWINKEL, Parkstraat 10, 9100 Sint-Niklaas. Telefonisch kan men de woonwinkel bereiken op het nummer 03 760 91 99. Bovendien kunnen inwoners met al hun vragen over de premies met betrekking tot duurzaam bouwen terecht op de MILIEUDIENST op het stadhuis van Sint-Niklaas, Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas. Aan het loket van de milieudienst, cel duurzaamheid, hangt een themabord „duurzaam bouwen‟. Telefonisch kunnen inwoners contact opnemen met de cel duurzaamheid op de nummers 03 760 92 19 en 03 760 92 12. In alle publicaties en activiteiten met betrekking tot duurzaam bouwen wordt verwezen naar cel duurzaamheid van de milieudienst. In publicaties van de stadskroniek wordt ook steeds verwezen naar de
62
cel duurzaamheid en de woonwinkel voor verdere informatie over energiebesparende maatregelen, renovatie en duurzaam bouwen. Bijlage 14b: Stadskroniek januari 2011: p7: Nieuwe premies voor energiezuinige woningen Bijlage 15b: Stadskroniek maart 2011: p8: Premies duurzaam (ver)bouwen 10.2.3. Ondersteuning van maatschappelijk verantwoord ondernemen 10.2.3.1. Initiatief waaraan bedrijven en omwonenden deelnemen a. Fairtradegemeente Sint-Niklaas werd op 5 december 2008 bekroond tot FairTradeGemeente. Door de titel engageert de stad zich om eerlijke handel een warm hart toe te dragen en er effectief werk van te maken! Jaarlijks moet aangetoond worden dat de stad de titel nog waardig is. Om de titel te behouden moet de stad een minimum aantal verkopers en verbruikers tellen. Vrijwilligers gaan actief op pad naar nieuwe winkels, verenigingen,… die fairtrade producten willen aanbieden of verbruiken. Ook voor 2011 werd de titel herbevestigd (zie ook 10.1.1). b. UNICEF Solidariteitsstad UNICEF België heeft Sint-Niklaas in 2011 uitgeroepen tot de allereerste „UNICEF Solidariteitsstad‟. Deze titel is een belangrijke erkenning van de aandacht in het stadsbeleid voor kinderen, kinderrechten en internationale solidariteit. Verenigingen, scholen, bedrijven en heel wat individuele burgers waren in de weer voor UNICEF. Er werden meer dan 80 acties georganiseerd, waardoor Sint-Niklaas meer dan 45.000 kinderen in het Zuiden naar school stuurt.
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
21: Persbericht “Sint-Niklaas is de eerste UNICEF Solidariteitsstad” 22: Persbericht “Slotevent Sint-Niklaas UNICEF Solidariteitsstad” 23: Uitnodiging Kick Off 24: Uitnodiging UNICEF-avond 25: Uitnodiging Slotevent (a en b: voor- en achterkant)
10.2.3.2. Aankoopbeleid: rekening houden met sociale aspecten Door in het bestek uitdrukkelijk te vragen naar producten met een Max Havelaar-logo (of gelijkaardig), kiest het bestuur bewust voor eerlijke producten. Deze producten moeten voldoen aan strenge internationale, ethische, sociale en milieucriteria. a. Aankoop fairtrade koffie, biothee, fruitsap,… bij vergaderingen
Bijlage 26: Factuur fairtrade fruitsap Bijlage 27: Factuur fairtrade biothee Bijlage 28: Factuur fairtrade chocolade
b. Fairtrade@work Het stadsbestuur ondersteunt eerlijke handel door zelf fairtrade producten aan te kopen, maar wil fairtrade ook promoten bij de personeelsleden. Alle stadspersoneelsleden die de veggie-happening (12 mei 2011) bezochten, konden deelnemen aan de fairtrade wedstrijd in de stand van Fairtradegemeente. Door deel te nemen konden ze kans maken een prachtige Vietnamese fairtrade slakom te winnen.
63
c. Schenken van fairtrade dranken op activiteiten van de stad -
Geboortebos: schenken van fairtrade fruitsap, wijn en chocolademelk Dag van het Park: drankstand van Oxfam Wereldwinkel met fairtrade dranken Ontbijtactie Bike to Work …
Bijlage 29: factuur Geboortebos Bijlage 30: factuur drank „Bike to Work 2011‟
d. Catering door sociaal tewerkstellingsproject Door catering De Wilg, een sociaal tewerkstellingsproject van het OCMW: - nieuwjaarsreceptie compostmeesters - receptie Bouwbeurs duurzaam bouwen en Renoveren - lunchgesprekken voor het personeel: veggiebroodjes - allerlei personeelsvergaderingen en recepties - …
(Facturen zijn beschikbaar op de milieudienst.) 10.2.4. Duurzame ontwikkeling in Noord-Zuid context 10.2.4.1. Tentoonstelling a. Tentoonstelling Foodprints: inkomhal station Sint-Niklaas omgetoverd tot expo Bevrijde Wereld Naar aanleiding van Villa Pace, het stadsfestival waar solidariteit, vrede en diversiteit hoog in het vaandel worden gedragen, besloten Bevrijde Wereld en het stadsbestuur van Sint-Niklaas de handen in elkaar te slaan. Van 29 augustus tot en met Wereldvoedseldag (16 oktober 2011) deed de inkomhal van het station dienst als een exporuimte voor de Sint-Niklase NGO Bevrijde Wereld, die boeren in het Zuiden ondersteunt in hun initiatieven voor een betere voedsel- en watervoorziening. De tentoonstelling bracht de voedsel- en waterprojecten in het Zuiden in beeld. In deze reeks namen de boeren uit Bolivia, WestAfrika en de Filippijnen het woord, met sterke getuigenissen en sprekende beelden. Bijlage 31: Flyer tentoonstelling Foodprints b. Fototentoonstelling met reisverslag inleefreis Bevrijde Wereld Bolivië In juli 2010 gingen 6 personen op inleefreis naar Bolivië met de Sint-Niklase NGO voor ontwikkelingssamenwerking Bevrijde Wereld. De reis concentreerde zich op duurzame ontwikkelingsprojecten die de NGO in Bolivië steunt. De nadruk bij die projecten ligt op voedselzekerheid voor de arme boeren. De inleefreizigers hebben verschillende van deze projecten bezocht. Van deze reis maakten ze een fototentoonstelling en een beeldend reisverslag. De foto‟s werden in de maanden maart en april tentoongesteld in Muziekclub ‟t Ey in Belsele. Op 20 maart 2011 werd daar een hele namiddag aan Bolivië gewijd, met het reisverslag gebracht door de inleefreizigers, Boliviaanse hapjes en een optreden van en Boliviaanse muziekgroep.
64
Het stadsbestuur heeft een convenant met NGO Bevrijde Wereld voor de ondersteuning van dergelijke sensibiliseringsactiviteiten. Verder zorgde de stad ook voor bekendmaking van deze avond via onder andere de digitale nieuwsbrief internationale samenwerking. c. Kultour 2011: Focus of Afrika Kultour11, een intercultureel festival in Sint-Niklaas dat op 25 maart 2011 van start ging, handelde over kunst, Afrika en Thailand. Kultour11 luisterde naar dromen van kinderen, jongeren, nieuwe inwoners en vluchtelingen. In het kader van Kultour 11 startten verschillende activiteiten in het kader van het thema „Afrika‟: het Afrika Filmfestival en de tentoonstelling „Indépendence ChaCha‟. Afrika Filmfestival In 2011 participeerde we voor de eerste maal aan het „Afrika Filmfestival‟. Twee Afrikaanse films werden vertoond in Siniscoop: „Benda Bilili‟ en „Life Above All‟. Beide films konden op drie verschillende momenten in de Siniscoop bekeken worden. -
Benda Bilili
Ricky droomt er van om van de muziekgroep Staff Benda Bilili de beste band in Congo Kinshasa te maken. De muzikanten schuimen de straten af in hun aangepaste “Mad Max” rolstoelen. Benda Bilili vertelt ons een droom die werkelijkheid geworden is... -
Life Above All
De 12-jarige Chanda woont met haar familie in Elandsdoorn, een zwarte township nabij Johannesburg. Ze wordt verstoten uit de gemeenschap nadat haar moeder en stiefvader aids krijgen. Indépendence ChaCha Deze tentoonstelling werd georganiseerd door Boulevard Amandla, La Piscine d‟Activité, Antwerp Art Info, Sinafrika, Amuka en de stad Sint-Niklaas. Vrijdag 25 maart ging deze expo van start in de inkomhal van het stadhuis. Tchukudu's zijn Afrikaanse vrachtfietsen. Ze zien eruit als houten steps recht uit het stenen tijdperk, maar de tchukudu is een uiterst handig en ingenieus transportmiddel. Het is een typisch voertuig voor de bergachtige streken rond de Oost Congolese stad Goma. Zoals New York zijn Yellow Cabs heeft, zo heeft Goma zijn tchukudu‟s. Voor de expo werden deze tchukudu's artistiek ingekleed door verschillende Afrikaanse kunstenaars. Bijlage 32: folder Kultour 11, Focus op Afrika Bijlage 33: Persmap Kultour 11_deel focus op Afrika d. Dansvoorstelling Cie Thor – Stadsschouwburg Om het 20-jarig bestaan van Cie Thor te vieren gaf Thierry Smits ons een heel bijzonder geschenk: hij ensceneerde negen dansers van Afrikaanse afkomst en van uiteenlopende nationaliteit in een sublieme esthetische choreografie. Smits‟ boodschap was niet politiek, noch neigde ze naar exotisme. Het uitgangspunt was het choreograferen van lichamen die gevormd zijn door westerse danstechnieken en tegelijkertijd gekneed zijn door andere tradities en dansen. De dansers bespeelden een witte scène en werden gedragen door de generositeit en de virtuositeit van de muziek van J.S. Bach. Negen door dans en muziek gebeeldhouwde lichamen leverden een hommage aan de liefde… een waar geschenk voor ogen en oren dat getuigt van een hartstochtelijke energie en overgave.
65
e. Traject derde kleuterklas ‘Doe de Gloob’ Dit traject focust op noordzuidverhoudingen en duurzaamheid. Via foto‟s en verhalen van de handpop „Gloob‟ ontdekken de kleuters via hun zuiderse leeftijdsgenootjes dat ze wereldwijd heel wat te delen hebben en dat we samen zorg moeten dragen voor de aarde en haar bewoners. Tien leerkrachten kregen het voorrecht om dit traject gratis met hun klas te mogen volgen doorheen het schooljaar 2011-12. Dienst internationale samenwerking coördineert en geeft de nodige logistieke en financiële ondersteuning. Djapo vzw verzorgt het inhoudelijke luik van het traject: begeleiding van de leerkrachten via een startmoment, samenstelling van de educatieve koffer „Doe de Gloob‟,… Over dit traject werd gecommuniceerd via een brief een de kleuterscholen, via een startmoment,…
Bijlage 34: Brief „Doe de Gloob‟
10.2.4.2. Convenant ontwikkelingssamenwerking De stad Sint-Niklaas heeft voor de periode 2009-2011 een convenant afgesloten met VAIS, Vlaams Agentschap Internationale samenwerking inzake ontwikkelingssamenwerking. Het strategisch en operationeel plan ziet er als volgt uit: Strategische doelstellingen
Operationele doelstellingen
Operationele doelstelling 1.1 Via vormings- en sensibiliseringsactiviteiten de bevolking inSint-Niklaas wil een actieve rol opneformeren en vormen over de noord-zuidthematiek, duurzame men (ism lokale partners) in de sensi- ontwikkeling en de stedenband. bilisering van en de draagvlakverbreOperationele doelstelling 1.2 ding bij de Sint-Niklase bevolking en Via vormings- en infoactiviteiten de stadsdiensten informeren de diverse stadsdiensten omtrent en vormen over de noord-zuidthematiek, duurzame ontwikkenoord-zuidthematiek, duurzame ontling en de stedenband. wikkeling en de stedenband met Tam- Operationele doelstelling 1.3 bacounda. Bestendigen, versterken en uitbreiden van de netwerking en samenwerking tussen lokale partners en het stadsbestuur aangaande noord-zuidthema‟s en de stedenband. Strategische doelstelling 2 Operationele doelstelling 2.1 Sint-Niklaas wil expliciet de aandacht Bestendigen en uitbreiden (verdiepen en verbreden) van de voor fair trade en de millenniumdoelaandacht en activiteiten rond fair trade en FairTradeGemeente. stellingen (MD‟s) levendig houden. Operationele doelstelling 2.2 Hierbij wordt uitgegaan van de 6 crite- In de schijnwerper plaatsen van de Millenniumdoelstellingen ria m.b.t. FairTradeGemeente en de 8 binnen activiteiten van de GROS en de stedelijke diensten. MD‟s. Strategische doelstelling 3 Operationele doelstelling 3.1 Sint-Niklaas wil de bestuurskracht van Ondersteunen van de capaciteit van Tambacounda om het het gemeentebestuur in Tambacounda beleid en de dienstverlening van de burgerlijke stand uit te ondersteunen, in concerto een efficiwerken en te optimaliseren. ëntere dienstverlening van de burger- Operationele doelstelling 3.2 lijke stand bewerkstelligen. Uitbouwen van ervaringsuitwisseling met andere gemeenten met een stedenband, zowel in België als in Senegal.
Strategische doelstelling 1
Bijlage 35: Operationeel plan 2011
66
Federaal dossier stedenband Sint-Niklaas – Tambacounda m.b.t. het afvalbeleid Sint-Niklaas heeft sinds 2003 een stedenband met de Senegalese stad Tambacounda. Voor het federale dossier wordt gewerkt rond de lokale afvalproblematiek. In 2007 ging de duurzaamheidsambtenaar ter plaatse om de situatie te inventariseren. Op basis daarvan werd in 2008 een meerjarenplan opgesteld (2008-2012) om het afvalprobleem aan te pakken. De duurzaamheidsambtenaar neemt deel aan de werkgroep gemeentelijke internationale samenwerking (GIS) om het technische aspect van de afvalproblematiek te volgen. In mei en november 2010 werden werkbezoeken gebracht aan Tambacounda om een stand van zaken in het afvaldossier na te gaan en het actieplan 2011 uit te werken. Van 4 juli tot 13 augustus 2011 ondernam de duurzaamheidsambtenaar een langdurige missie naar Tambacounda opdat de stedenband maximale resultaten zou boeken bij het afsluiten van het meerjarenplan 2008-2012 en om de contacten met het huidige bestuur en haar medewerkers te versterken. Tijdens de missie optimaliseerde de duurzaamheidsambtenaar zowel de administratieve procedures van het af te werken meerjarenprogramma, als de technische terreinkennis. Zo werden onder meer de financiële voorzieningen aangepast aan de actuele noden, het ingezette materiaal voor de afvalophaling werd geoptimaliseerd en tijdens de missie werden twee pilootprojecten composteren opgestart. Uit de ervaring die geput werd uit gesprekken, vormingen en terreinbezoeken, werd een aanzet gemaakt voor de opmaak van het volgende meerjarenprogramma. De duurzaamheidsambtenaar volgde verschillende opleidingen die in het kader van het afvalproject werden georganiseerd. Op deze manier kreeg de stedenband een gezicht. De langdurige aanwezigheid van iemand uit de partnerstad veroorzaakte een ware verbreding van het draagvlak voor het project, zowel op politiek vlak, als bij de medewerkers en uitvoerders van het project, als bij de bevolking. De duurzaamheidsambtenaar legde een uitgebreid verslag voor van de missie aan de GIS-werkgroep en het bestuur. Een samenvatting kan je in de artikels in bijlage vinden. Over de missie werd aan de personeelsleden gecommuniceerd via een fotoreisverslag tijdens de middagpauze, een artikel in het personeelsblad Den Belleman, een voorstelling voor de personeelsleden van de groendienst en de emancipatieraad. Bijlage 36: Programma missie duurzaamheidsambtenaar juli-aug 2011 Bijlage 37: Gemeenschappelijke verklaring missie Bijlage 38: Artikel Den Belleman 10.2.5. Educatie voor duurzame ontwikkeling 10.2.5.1. Vorming voor adviesraden Vorming Emancipatieraad Bijlage 39: Uitnodiging emancipatieraad Bijlage 40: Toelichting emancipatieraad Vorming ASS Op 4 april 2011 begeleidde Ann Martens (11.11.11-ondersteuner voor het lokaal Noord-Zuidbeleid in Oost-Vlaanderen) de adviesraad voor ontwikkelingssamenwerking (AAS). Aan de hand van op voorhand door de AAS-leden ingevulde vragenlijsten (de zogenaamde GROSthermometer) werd in de AAS-vergadering een werkplan opgemaakt voor de (nabije) toekomst. Aan
67
de basis hiervan lagen een brainstorm en prioriteitenstelling. Vier doelstellingen werden voor de AAS geformuleerd. Hieraan wordt door verschillende werkgroepjes gewerkt. 10.2.6. Vlaams implementatieplan educatie voor duurzame ontwikkeling n.v.t.
68