MILIEUJAARPROGRAMMA 2014
Beleids – en beheerscyclus (BBC)
Beleidsdomein 3. Natuur en milieubeheer Beleidsdoelstelling: De gemeente Brecht is een propere gemeente waar de burgers milieubewust leven. Actieplan: uitbouw van een milieuzorgsysteem Actie: themagericht milieubeleid Actie: milieuzorg stimuleren
Ook binnen andere beleidsdomeinen en/of actieplannen zijn er werkingskosten voorzien omtrent milieutaken zoals voor de acties rond Fair Trade, afval, energie, duurzaamheid, groen, ... en dergelijke. De acties, taken en werking zitten vervat in dit thematisch overzicht ongeacht de financiële middelen die daarvoor aangewend worden. Voor de financiële opvolging verwijzen we graag naar de BBC en bijhorende acties, actieplannen en budgetsleutels.
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
-2-
THEMAGERICHT MILIEUBELEID thema 1 instrumentarium: thema 2 afval thema 3 milieuverantwoord productgebruik thema 4 water thema 5 hinder thema 6 energie thema 7 mobiliteit thema 8 natuur thema 9 bodem thema 10 duurzame ontwikkeling
MILIEUZORG STIMULEREN ecopremies -hemelrecuperatie -hemelwaterinfiltratie -groendaken -kleine landschapselementen
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
-3-
Actieplan: uitbouw van een milieuzorgsysteem Actie: themagericht milieubeleid Budgetsleutel: 2014/6153015/3/0320 (€ 19.000)
-Zorg dragen voor milieu en natuur -Duurzaam omspringen met de omgeving -Sensibilisatieacties organiseren -Inspelen op elementen die dicht bij het leven van de mensen aansluiten [zie ook : BBC riolering / afval / klimaatneutraal / milieuzorg ]
1 thema instrumentarium
aandachtspunten milieuraad werking diensten duurzaamheidsambtenaar milieuambtenaar toezicht
milieuraad
http://www.brecht.be/over-brecht/inspraak/adviesraden/milieuraad 5x vergadert in 2014 (6/02,18/03,23/06, 6/11 en 18/12) cursus milieuvriendelijk tuinieren lezing SOS Noordpool door Francesca Vanthielen do 18/12 om 20u GC Jan vander Noot ondersteuning behaagactie samenwerking vleermuizenwandeling en landschaps- en sterrenwandeling
werking gemeentelijke diensten http://www.brecht.be/over-brecht/diensten Milieutaken zitten verspreid over verschillende diensten, hetzij Milieudienst voor wat betreft themagericht milieubeleid, planning en toezicht, Dienst Duurzaamheid en Milieu voor wat betreft afval, duurzaamheid en energie, Dienst Welzijn voor wat betreft gezonde voeding zoals streekeigen en bioproducten, Fair
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
-4-
Trade en NoordZuidwerking, Groendienst voor wat betreft bermbeheer, park -en groenbeheer, exotenbestrijding, gebruik streekeigen plantensoorten. Daarnaast zijn milieutaken van toepassing op de ganse organisatie met betrekking tot de bedrijfsinterne milieuzorg en staat elke dienst individueel in voor bij de interne werking of aankopen het milieuvriendelijk en duurzaamheidsaspect in overweging te nemen zoals bij de Dienst gebouwen het gebruik van duurzaam hout, door de Dienst Wegen het gebruik van gekeurd steenpuin en correct beheer van trage wegen door de Jeugddienst bij de aankoop van speeltoestellen en inrichting van speelpleintjes. Kortom, milieu is iets van iedereen binnen de gemeentelijke werking. duurzaamheidsambtenaar Thans ingevuld door Peter Budts. milieuambtenaar Thans ingevuld door Wendy Neirynck. lokaal toezicht Thans intern ingevuld door Wendy Neirynck en daarnaast heeft de gemeente een overeenkomst met de intercommunale Igean voor wat betreft ondersteuning bij de handhavingstaken. Ook bij de lokale politie zone Voorkempen zijn toezichthouders beschikbaar. gemeente: 1 intercommunale: 1 politiezone: 2 milieubeleid Milieubeleidsplan, Visienota en Milieujaarprogramma zijn de beleid- en opvolgingstools uit het verleden. Na het einde van de samenwerkingsovereenkomst in 2013 tussen Vlaanderen en de lokale besturen vormt voortaan de lokale beleidsverklaring de rode draad ook voor het te voeren milieubeleid. Daarnaast zal de beleids- en beheercyclus (BBC) het te volgen pad uitstippelen aan de hand van de financiële middelen en daaraan gekoppelde acties en actieplannen. Om een iets meer gedetailleerd overzicht te bewaren wordt er alsnog een jaarlijks rapport uitgeschreven met de voornaamste aandachtspunten, acties, taken en campagnes van het voorgaande actiejaar: het milieujaarprogramma.
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
-5-
2 thema afval aandachtspunten afvalpreventie en hergebruik selectieve inzameling doelstellingen restafval opruiming klein gevaarlijk afval illegaal ontwijkgedrag
-In de vuilbak: zwerfvuilopruimactie http://www.brecht.be/zappa-de-vuilbak
-GroenEvent : duurzame evenementen stimuleren http://www.brecht.be/groenevent http://www.groenevent.be/ proefproject: Brechtse Stratenloop: 2014 nulmeting uitgevoerd met de eventscan, voor 2015 op de planning: voetafdruk verkleinen! -Afvalpreventie http://www.brecht.be/wonen/leefomgeving/afval-voorkomen
-Antireclamestickers
-Frituurvet
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
Anti-reclamestickers Composteren Kringwinkel Verminderen (ongewenst) papierafval kunt u verminderen. Verdelen van antireclamestickers en de mogelijke tot online bestellen promoten, http://www.ovam.be/papier-karton. Recycleer je frituurolie tot biodiesel. Wist je dat gebruikte frituurolie of -vet een tweede leven krijgt aan de pomp? Ze worden namelijk verwerkt tot biodiesel. Je brengt je frituurolie of -vet naar het containerpark: jou kost het niets en je bent in één moeite
-6-
verlost van je afvalprobleem terwijl je zorgt voor een schoner milieu. Over een tankbare oplossing gesproken! Bekijk hier wanneer je terecht kan op de containerparken in Brecht om je frituurvet of -olie binnen te brengen.Info: Igean milieulijn, 03 350 08 14 of
[email protected] - "Vergroot de hoop - verklein de kanker!"
Taxusinzameling via containerparken IGEAN Goede snoeiwerk 2014 levert 28.460 euro op voor vzw Surplus, een verwenfonds voor kankerpatiënten.
-Drinkbussenactie 2014
(zie thema mvp & water) Project herbruikbare verpakkingen en duurzaam waterverbuik bij alle Brechtse scholen.
LET'S DO IT ! BELGIUM ZWERFVUILCAMPAGNE Let's do it! Belgium 2014. Nationale campagne tegen zwerfvuil en sluikafval weekend 21-23 maart 2014. Een grote lenteschoonmaak met als opzet een zwerfvuilvrije start! De gemeente geeft mee bekendheid aan de campagne via de gebruikelijke kanalen. Deelnemers kunnen dezelfde materialen verkrijgen als bij de actie 'in de vuilbak' om de opruimwerken uit te voeren. Meer info op http://www.facebook.com/letsdoitbelgium, http://www.letsdoitbelgium.be en http://www.letsdoitworld.org/ DIFTAR Selectieve inzameling GFT
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
start inzameling GFT met Diftar volgens kostprijs per gewicht, 'de vervuiler betaalt'
-7-
3 thema milieuverantwoord productgebruik aandachtspunten duurzaam geëxploiteerd hout , Chain of Custody gekeurd breekpuin vlaco-compost of gelijkaardig materialen uit gerecycleerde kunststoffen cateringproducten, biologische en streekproducten kantoormaterialen schoonmaakmiddelen houtverduurzamingsmiddelen verven en vernissen producten uit kringloopcentra CATERING - Binnen de eigen werking: bio/Fairtrade fruitsap, koffie, thee ... -Bio: aandacht voor gezonde voeding en duurzame landbouw (zie ook duurzame) ontwikkeling http://www.brecht.be/bio -Buitengewoon Sportief : aankoop van de biokatoenen truien voor Buitengewoon Sportief -Fairlicious (Fair Trade / bio): zie thema duurzame ontwikkeling -Week van de Smaak: actie rond eerlijke, gezonde voeding en duurzame landbouw -Ecowijzer: gids voor duurzaam en (h)eerlijk consumeren http://www.brecht.be/sites/default/files/welzijn/ecogids_2013_draft_3.pdf -World Overshoot Day: aandacht voor de ecologische voetafdruk http://www.brecht.be/world-overshoot-day -Bio speculoos van de Sint voor kids van de gemeentescholen en het gemeentepersoneel "Brief van de Sint aan gemeentepersoneel:
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
-8-
Van vrijdagavond op zaterdagnacht zal Sinterklaas bij alle brave kindjes langsgaan met speelgoed en snoepgoed. Maar ook ons zal hij niet vergeten; binnenkort mag je ook wat lekkers op je dienst verwachten! De Sint geeft jullie biologische en fairtrade speculaas. Niet alleen heerlijk, ook eerlijk! De leveranciers die de grondstoffen leveren voor biologische voedingsproducenten hechten veel belang aan de natuurlijke kringloop. Er worden geen kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt, goed voor het milieu en de natuur! Daarnaast is het gemaakt van biologische producten zoals bloem, vetstoffen en kruiden. Om de speculaas lekker zoet te maken, werd Fair Trade honing uit Mexico en Guatemala gebruikt. Niet alleen omwille van de solidariteit, ook omdat het een honing is van superieure kwaliteit. Daarnaast wordt ook ruwe Fair Trade rietsuiker gebruikt, die onder andere door Oxfam wordt geïmporteerd. Geniet van deze (h)eerlijke speculaas!" -Drinkbussenactie : Project herbruikbare verpakkingen en duurzaam waterverbuik bij alle Brechtse scholen. Voor elk schoolgaand kind binnen de gemeente Brecht: Flyer en ecologische drinkbus vrij van BPA en ftalaten vervaardigd van biologisch afbreekbare kunststof polyethyleen met een toevoeging van speciaal materiaal dat de moleculaire structuur van het materiaal verandert. Het materiaal valt uiteen in biogas en biomassa, wat de bodem voedt en volledig door de natuur wordt opgenomen. Licht, warmte en vocht hebben geen invloed op de kwaliteit van het product. Het biologische afbraakproces komt pas op gang als de bidon in een microbiologische omgeving terechtkomt (composthoop, vuilstort). Een milieuvriendelijk initiatief binnen het themagericht milieubeleid bij het uitbouwen van een eigen milieuzorgsysteem in opvolging van de samenwerkingsovereenkomst (milieuconvenant). Het project herbruikbare verpakkingen - drinkbus - kadert in het stimuleren van acties met focus op afvalbeleid en rationeel waterverbruik door de ondersteuning van duurzame gedragsveranderingen bij de burgers met aandacht voor afvalpreventie en water.
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
-9-
-Duurzaam hout: Verspreiden oproep duurzame geschenken. 'Denken de Sint en de Kerstman aan duurzame geschenken? Groot gamma PEFC-gelabeld speelgoed beschikbaar' Als we willen dat onze bossen blijven bestaan, moeten we er met z’n allen een verantwoord aankoopgedrag op nahouden. Het kopen van PEFC-gelabelde producten (in hout of papier) is een steun aan duurzaam bosbeheer, een beheer dat een evenwicht nastreeft tussen de ecologische, economische en sociale functies van het bos. Op de markt is een heel gamma PEFC-gelabelde producten beschikbaar. Denk maar aan houten speelgoed (bijvoorbeeld van Habba en Heros), (kleur)potloden van Stabilo en Staedtler, strips als Lucky Luke, Bollie & Billie, Robbedoes, Largo Winch, XIII, Valérian, Blueberry, BlackSad, Thorgal en Naruto, maar natuurlijk ook agenda’s, schriften, mappen,… Als de Sint of de Kerstman het groots zien, dan zijn er ook PEFC-gelabelde speeltoestellen, zandbakken en slaapkamers. Voor elk wat wils dus. Een geschenkje onder de kerstboom wordt uiteraard ingepakt in PEFC-gelabeld geschenkpapier. OVERIGE - Binnen de eigen werking: aankoop duurzaam hout en houtproducten zoals speeltuigen (COCleveranciers), aankoop producten uit gerecycleerde materialen zoals valtegels, compostbakken -Compostbakken: periodieke samenaankoop promo composteren, actie groenafval
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 10 -
-Kringlooptuin http://www.brecht.be/wonen/leefomgeving/groen-en-natuur/tuinieren/biologische-nuts-en-kringlooptuin -Cursussen tuinieren: moestuin, siertuin, kruidentuin, etc Cursus composteren en kringlooptuinieren Cursus natuurvriendelijke siertuinen 2015 Cursus biologisch tuinieren: de moestuin Cursus telen van keukenkruiden Kruidenworkshop
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 11 -
4 thema water aandachtspunten pesticidengebruik terugdringen pesticidentoets bij (her)aanleg openbare domeinen bestrijdingsmiddelen algemeen rationeel watergebruik groendaken integraal waterbeheer
-opvolger SO2008-2013: subsidie lokaal waterbeleid in 2014 Acties met focus op waterbeleid komen in aanmerking voor subsidie in 2014. We ontvangen 47.000 euro om te besteden aan lokale wateracties zoals herwaarderen grachten, bevorderen infiltratie, herinrichten waterloop, onderhouden van riolering, ... kortom waterprojecten met eigen middelen komen in aanmerking voor 100% subsidie tot 47.000 euro. Tegen 1 april 2015 rapporteert de gemeente over de acties die met deze middelen werden uitgevoerd. De rapportering zal verlopen via de BBC, beleids- en beheerscyclus.
-monitoring waterlopen: periodieke waterstalen ter controle toestand van de Brechtse waterlopen. -monitoring effluent iba's (waterzuivering bij particulieren): controle afvalwaters en werking van individuele afvalwaterbehandelingsinstallaties. -ecopremies: Aanmoediging tot uitvoeren van duurzame water/natuurmaatregelen. Stimuleren van acties met focus op waterbeleid, aangaande verhogen van infiltratie en bufferend vermogen, aanleggen van ecologische watervoorzieningen en aanzetten tot duurzaam watergebruik. http://www.brecht.be/wonen/subsidies-en-premies/ecopremies/hemelwater -zonderisgezonder: aanzetten tot nulgebruik bestrijdingsmiddelen http://www.brecht.be/zonderisgezonder http://www.brecht.be/wonen/leefomgeving/groen-en-natuur/bestrijding/bestrijdingsmiddelen http://www.brecht.be/wonen/leefomgeving/groen-en-natuur/bestrijding/pesticiden Jaarlijks herhalend sensibilisatieproject met telkens het nieuw campagnemateriaal van de Vlaamse Milieumaatschappij. thema 2014 : "Hou het pesticidenvrij." http://www.zonderisgezonder.be/campagnemateriaal/campagnemateriaal Binnen de gemeente Brecht was er in 2014 al een nulgebruik van pesticiden !
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 12 -
-Stuwtjesproject: agrarisch stuwpeilbeheer en waterconservering: http://www.brecht.be/stuwtjesproject http://issuu.com/regionaallandschapdevoorkempen/docs/brochure_waterconservering_2013_pre -Drinkbussenactie : Project herbruikbare verpakkingen en duurzaam waterverbruik bij alle Brechtse scholen. -Brecht 'Vriend van den tap' : Aankoop waterkruiken. Voortaan drinken we in alle gemeentelijke gebouwen kraantjeswater!
-Wedstrijd Groen Lente (Vereniging voor openbaar groen), pesticidenvrije realisaties De beste pesticidenvrije en watervriendelijke groenrealisaties in 2014 laureaat Brecht Antitankgracht Ter nagedachtenis van WO I werd er naast de bunker aan het kanaal DesselSchoten een trapsgewijs monument geplaatst. Dit opklimmende effect vinden we ook terug in de plantenkeuze. Vooraan tegen de straatkant werd de zouttolerante Festuca glauca aangeplant, als laagste niveau en in functie van de verkeersveiligheid. Achteraan tegen de waterkant werd er gekozen voor Panicum virgatum, een stevige grassoort die weerstand biedt tegen de hevige wind aan het kanaal. Tussen deze twee grassen in zijn er bijen- en vlindervriendelijke aanplantingen met wisselende grootte. Onder de beplanting werd een laag haksel aangebracht, die afkomstig is van eerder gesnoeide takken. Het onderhoud van deze groenzone beperkt zich tot het terugsnoeien van de beplanting in het voorjaar tot op een hoogte van ca. 10 cm boven het maaiveld. adres: Vaartlaan ontwerp: groendienst
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 13 -
aanleg: dienst wegenwerken en groendienst onderhoud: groendienst -aandacht voor duurzaam watergebruik in elke afgeleverde bouwvergunning voor nieuwbouw: "Richtlijnen duurzaam waterverbruik en -beheer bij nieuwbouw of verbouwing - hetzij richtlijnen of verplichtingen op voor de lozing van huishoudelijk afvalwater en regenwater en voor het drinkwatercircuit, zie www.vmm.be/water/waterwegwijzerbouwen." + controle op toepassen watermaatregelen ingevolge de Vlaamse Hemelwaterverordening.
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 14 -
5 thema hinder aandachtspunten klachtenbehandeling GAS-reglement hinderthema's: geluid, geur, licht handhaving Klachtenbehandeling MKROS: behandelen en opvolgen van milieuklachten http://www.brecht.be/wonen/leefomgeving/milieu/hinder/klachten-hinder Mkros is sinds 2006 in gebruik binnen de gemeente Brecht, voordien werden klachten beperkt via een eigen systeem bijgehouden en opgevolgd. Er zijn gemiddeld 50 milieuklachten per jaar. Er waren in 2014 47 milieuklachten of milieugerelateerde klachten geregistreerd bij de gemeentelijke diensten -bodem -fauna & flora -geluid -lucht -water -varia GAS - Gemeentelijk reglement administratieve sancties Er werden 38 GAS-pv's uitgeschreven voor allerlei 'kleine' hinder zoals -lawaaihinder van dieren (2) -hinder van dieren verstoren van de rust van de omwonende door dieren -nachtlawaai (3) -geluidshinder -loslopende honden (19) -verbranden van verboden afval in open lucht (4) -sluikstorten (2) -verstoren van de zondagsrust -vervuiling van de openbare weg -verstoren van de rust van de omwonenden bij het laden en lossen van materialen (3) Hetzij overlast in die zin dat zij het harmonieuze verloop van de menselijke activiteiten verstoort en de levenskwaliteit van de inwoners van de gemeente, wijk of straat beperkt op een manier die de normale druk van het sociale leven overschrijdt. Zwerfkatten
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 15 -
Er is sedert enkele jaren in onze gemeente een zwerfkattenbeleid. Mensen kunnen de aanwezigheid van zwerfkatten melden bij het onthaal van de gemeente (dienst interne zaken). Vervolgens zal contact opgenomen worden met vzw Het Dierenthuisje welke de dieren zal ophalen. De katten worden gesteriliseerd of gecastreerd bij een lokale dierenarts en terug uitgezet in hun eigen leefomgeving. 2014: aantal aanvragen ...47... / aantal behandelde katten ...51... Milieutoezicht - handhaving Milieuhandhavingsprogramma De gemeente beschikt over een milieuhandhavingsprogramma 2015-2020 conform het Decreet Algemene Bepalingen Milieubeleid (DABM), hetzij een richtinggevend kader voor het uitvoeren van de milieuhandhaving en het stellen van prioriteiten. CONTROLE Controles en handhaving op vlak van milieuwetgeving door de lokaal toezichthouder. Dit omvat de gegevens zoals verstrekt aan de Vlaamse Hoge Handhaving voor Ruimte en Milieu (VHRM) bij de bevraging van de milieuhandhavingsactiviteiten in functie van het milieuhandhavingsrapport. Re-actieve controles Er werden in 2014 12 milieuhandhavingscontroles/plaatsbezoeken uitgevoerd naar aanleiding van klachten en meldingen. Pro-actieve controles Er werden in 2014 11 controles milieuhandhavingscontroles/plaatsbezoeken uitgevoerd op eigen initiatief. Resultaten -Er werd geen overtreding vastgesteld in 18 gevallen. -Er werd een raadgeving en/of aanmaning geformuleerd in 14 gevallen -Er werden geen bestuurlijke maatregelen of veiligheidsmaatregelen opgelegd conform DABM. HINDERACTIES Pro-actieve actie:Geluid: preventie geluidshinder / gehoorschade: opleiding geluidsmeter voor jeugdverenigingen in het kader van lopende actie Meten is Weten Nacht van de duisternis: Landschaps- en sterrenwandeling: actie tegen lichthinder / energie http://www.brecht.be/nacht-van-de-duisternis Iets minder is de max: geluidscampagne met aandacht voor hinder & gezondheid, gevolgen luide muziek http://www.brecht.be/iets-minder-de-max http://www.ietsminderisdemax.be/ http://www.lne.be/campagnes/help-ze-niet-naar-de-tuut http://www.provincieantwerpen.be/aanbod/doe/amai-mijn-h-oren.html Meten is weten: geluidscampagne rond muzieknormen promo rond iets minder is de max, help ze niet naar de tuut, amai mijn (h)oren
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 16 -
6 thema energie aandachtspunten klimaatneutraal 2020 burgemeesterconvenant duurzaam (ver)bouwen energieprestatieregelgeving energieboekhouding - lager energieverbruik energiebesparende maatregelen energieprestatiecertificaten (epc) groene stroom duurzame energiescan (DE-scan) energie-efficiëntie bij overheidsopdrachten rationeel energiegebruik hernieuwbare energie energiezuinige verlichting publiek domein dimmen/doven openbare verlichting -Eco-tour : gratis infosessies
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 17 -
"Wil je energie of water besparen en/of overweeg je om zelf te investeren? Of heb je vragen over duurzame mobiliteit, dakisolatie of energiezuinig verwarmen? Dan is het aangewezen om je goed te laten informeren! De gemeenten Brecht, Brasschaat, Schilde, Schoten en Stabroek organiseren een intergemeentelijke informatietoer rond het thema duurzaam en energiezuinig wonen en (ver)bouwen! Voor informatie en inschrijvingen kan je terecht op onderstaande dienst."
Duurzame mobiliteit
za. 4 oktober van 13.30 tot 17.00 uur Blokwegvelden, Hoevenen
Muurisolatie
do. 16 oktober om 20.00 uur
LDC 't Dorp, Jozef Van Craenstraat 1, Schoten
Kringlooptuinieren
wo. 22 oktober om 20.00 uur
Orangerie, De Pont 45, Schilde
Gratis individueel planadvies
do. 23 oktober
gc Jan vander Noot
Voedselteams
do. 30 oktober om 20.00 uur
gemeentehuis, Brasschaatbaan 30, Schilde
Dakisolatie
di. 4 november om 20.00 uur
Lokaal Molenhoek, Binnenpad 50, Stabroek
Pesticidenvrij terreinbeheer
do. 13 november om 20.00 uur
De Kaekelaar, Cordulastraat, Schoten
Energiezuinig verwarmen do. 20 november om 20.00 uur
gc Jan vander Noot, Mudaeusstraat 9, Brecht
Info en inschrijven: dienst duurzaamheid, Gemeentepark 1, 03 660 25 69 of
[email protected] -groepaankoop groene energie: ondersteuning en promotie hernieuwbare energie http://www.brecht.be/groene-energie deelname provinciale groepsaankopen: groene stroom en gas, zonnepanelen http://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dlm/duurzaam-leven/groepsaankopen-energie.html -dikketruiendag: 14 februari 2014 Deelname met gemeentegebouwen met bijzondere aandacht voor de klimaatsverandering.
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 18 -
http://www.brecht.be/dikketruiendag -Earth Hour: deelname wereldwijde campagne met aandacht voor klimaatverandering http://www.brecht.be/earth-hour media-aandacht (webartikel), doven klemtoonverlichting Doof de lichten op zaterdag 29 maart 2014 tussen 20.30 en 21.30 uur om een positief gebaar te maken tegen de klimaatverandering. Earth Hour 2014 is reeds 6de editie in België. Wij doen mee, jij toch ook! Bestel jouw gratis feestkit voor Earth Hour.
-Nacht van de duisternis: doven klemtoonverlichting: actie energiebesparing en klimaatsverandering http://www.brecht.be/nacht-van-de-duisternis -Energiebesparende maatregelen binnen de gemeentelijke gebouwen: plaatsing muurisolatie GBS De Sleutelbloem plaatsing vloerisolatie GBS De Schakel en GBS De Sleutelbloem stookplaatsrenovatie GBS Klavertje Drie
-dimmen en doven openbare verlichting
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 19 -
7 thema mobiliteit aandachtspunten gemeentelijke begeleidingscommissie duurzame verplaatsingen stimuleren milieuvriendelijk rijgedrag milieuvriendelijke voertuigen mobiliteitsplan luchtverontreiniging door verkeer STOP-principe -Autoluwe woensdagen: campagne voor milieuvriendelijk verkeer bij scholen en gemeentediensten http://www.brecht.be/autoluwe-woensdagen
-Belgerinkel: met belgerinkel naar de winkel http://www.brecht.be/belgerinkel
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 20 -
-Bike to work: interne werking : bij gemeentepersoneel gebruik van de fiets voor woonwerkverplaatsingen stimuleren. http://www.brecht.be/bike-work http://www.fietsersbond.be/ -Europese Week van de mobiliteit 16-22 septmeber 2014 bekendmaken door middel van affiches en aanzetten voor duurzame verplaatsingen en STOP-principe ..stappen ... trappen ... openbaar vervoer ... privévervoer Deze week moedigen we iedereen aan om te kiezen voor duurzame mobiliteit! Ga eens met de fiets, bus of trein naar het werk. Kies voor carpool. Neem deel aan de talrijke acties binnen en buiten de gemeente.
wo 17/09 autoluwe woensdag WEER EEN AUTO MINDER do 18/09/ car free day vrij 19/09 strapdag, stappen of trappend naar het werk zo 21/09 autovrije zondag
-Milieuvriendelijk dienstvoertuig voor gemeentepersoneel
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 21 -
bron: Rondom Noorderkempen woensdag 26/11/2014
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 22 -
8 thema natuur aandachtspunten biodiversiteit fauna & flora bermbeheer streekeigen soorten autochtoon plantgoed code van goede natuurpraktijk kleine landschapselementen campagnes: week van het bos, week van de natuur, dag van het park, dag van de natuur ondersteuning natuurverenigingen -Wedstrijd Groene Lente (Vereniging voor openbaar groen) - Projecten 2014 (zie campagnewebsite) 1. GROENE GEMEENTE Categorieën groenrealisaties: speelgroen park landschapsgroen educatief groen omgevingsgroen buurtgroen verkeersgroen Categorie Buurtgroen: 3e laureaat Brecht Waterhoeve Dit project is gelegen aan de rand van de dorpskern en werd genoemd naar de vlakbij gelegen hoeve. De beplanting op deze smalle grondstrook vormt een groene buffer naast het pad dat van het dorp naar de begraafplaats leidt. Zelfgemaakte schanskorven werden opgevuld met kleine stukken stam. De wanden zijn begroeid met wilde kamperfoelie, hop en bosrank. Door gebruik te maken van wilgentakken werd een vlechtwerk opgetrokken en een verhoogd plantbed aangelegd van ca. 1 m breed en ca. 20 m lang. Het is ingevuld met grote partijen kruiden die door de compostmeester werden
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 23 -
opgekweekt. Bezoekers hebben de mogelijkheid de verse kruiden te ruiken en te proeven. Het vlechtwerk van wilgentenen vormt een zelfregenererende wand die een aantal keer per jaar wordt gesnoeid. Erlangs groeien rabarberplanten waarvan men vrij mag plukken. Een beukenstam is het focuspunt van het totale ontwerp. Omdat men op en rond de liggende stam kan wandelen ervaart men de omvang van deze boom op een compleet andere manier. Voor de aanleg van de groenzone werd hoofdzakelijk gebruikgemaakt van recuperatiemateriaal. Niettegenstaande hier vooral ecologie centraal staat, is er ook een verwijzing naar de eerste wereldoorlog. De vlecht- en houtwanden verwijzen indirect naar de loopgraven waarin soldaten beschutting zochten. adres: Heiakker ontwerp en aanleg: groendienst onderhoud: groendienst en beschutte werkplaats Werminval 2. ZONDER IS GEZONDER De beste pesticidenvrije en watervriendelijke groenrealisaties in 2014 laureaat Brecht Antitankgracht Ter nagedachtenis van WO I werd er naast de bunker aan het kanaal DesselSchoten een trapsgewijs monument geplaatst. Dit opklimmende effect vinden we ook terug in de plantenkeuze. Vooraan tegen de straatkant werd de zouttolerante Festuca glauca aangeplant, als laagste niveau en in functie van de verkeersveiligheid. Achteraan tegen de waterkant werd er gekozen voor Panicum virgatum, een stevige grassoort die weerstand biedt tegen de hevige wind aan het kanaal. Tussen deze twee grassen in zijn er bijen- en vlindervriendelijke aanplantingen met wisselende grootte. Onder de beplanting werd een laag haksel aangebracht, die afkomstig is van eerder gesnoeide takken. Het onderhoud van deze groenzone beperkt zich tot het terugsnoeien van de beplanting in het voorjaar tot op een hoogte van ca. 10 cm boven het maaiveld. adres: Vaartlaan ontwerp: groendienst aanleg: dienst wegenwerken en groendienst onderhoud: groendienst 3. GEMEENTE IN BLOEI De beste bloemenrealisaties in de Vlaamse steden en gemeenten in 2014 Brecht = Bloemengemeente met 1 bloemensymbool Bebloeming met bloementoerens
-Binnen de eigen werking gebruik streekeigen soorten en autochtoon plantgoed, plant van hier De aanplant van streekeigen soorten kadert in het stimuleren van acties met focus op natuurbeleid, aangaande bevorderen van de natuurlijke rijkdom en instandhouding en ontwikkeling van de lokale biodiversiteit, en actieve ondersteuning door aanplant van streekeigen plantgoed. *Haagbeuk, carpinus betulus, aanplant PVH 7LMP / 4KEMP *Kerkhof Sint Lenaarts aanplant 6375 stuks cornus mas - PVH 6BDO Inheems plantmateriaal en/of streekeigen soorten zijn soorten die van nature voorkomen in een bepaalde streek en ze vormen een karakteristieke aanplant voor een bepaalde streek. Kiezen voor streekeigen planten is kiezen voor meer natuur. Ze sluiten goed aan bij het bestaande landschap en zijn aangepast aan het lokale klimaat en de plaatselijke bodem. Daardoor groeien ze beter en zijn ze beter bestand tegen ziektes en (insecten)plagen. Streekeigen planten gedijen hier beter dan hun uitheemse of exotische soortgenoten.
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 24 -
Het promoten van streekeigen planten bij de bevolking alsook het gebruik ervan binnen de eigen werking behoort tot het themagericht milieubeleid en bij het uitbouwen van een milieuzorgsysteem in opvolging van de vroegere samenwerkingsovereenkomst (milieuconvenant). De gemeente streeft ernaar meer voor streekeigen, inheems en/of autochtoon plantgoed of gelabeld plantgoed 'Plant van Hier' te kiezen binnen openbare domeinen, parken, perken en plantsoenen. Voor 2014 werd gekozen voor de heraanleg van het kerkhof in Sint-Lenaarts hetzij een homogeen omvormingsproject met streekeigen soorten welbepaald Cornus mas of gele kornoelje: een streekeigen én autochtone plantsoort die visueel mooi oogt en een meerwaarde betekent voor mens en natuur. Via de actie 'Behaag natuurlijk' kan op voordelige en eenvoudige wijze gelabeld inheems plantgoed aangekocht worden voor gebruik binnen de eigen werking.
-Vleermuizenproject: Mestbunker in de Merel wordt opnieuw zichtbaar gemaakt
In domein de Merel ligt nog een oude mestbunker helemaal verscholen tussen de bomen. De mestbunker is zoals de naam het aangeeft, een bunker waarin beer en aal van de inwoners van de stad Antwerpen werd opgeslagen. Hier konden de landbouwers beer aftappen om te gebruiken op hun landbouwgronden. De mestbunker werd gebouwd in 1912 en kwam in onbruik rond 1930. Nu zit de mestbunker helemaal verscholen tussen de bomen. Op en tegen de mestbunker groeien bomen. Recent werd er een ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt voor de Merel om de bestemming van het gebied vast te leggen. De mestbunker werd in dit plan aangeduid als te behouden cultuurhistorisch erfgoed. Bovendien moet 1/3 van de bunker ingericht worden als vleermuizenoverwinteringsplaats. Regionaal Landschap de Voorkempen, het gemeentebestuur Brecht en Natuurpunt Brecht hebben de handen in elkaar geslagen om dit uniek stukje erfgoed te vrijwaren en in te richten als vleermuizenhotel. In september heeft Natuurpunt samen met de leerlingen van het Sint-Lutgardusinstituut van Antwerpen al een deel van de omliggende bomen in hakhoutbeheer gezet. Hakhoutbeheer is een beheervorm waarbij de bomen tegen de grond worden afgezaagd zodat er opnieuw jonge scheuten kunnen beginnen groeien. Na een week hard werken was het werk nog niet afgelopen. De volgende weken zal er nog hard verder gewerkt worden om de overige bomen rondom de bunker terug in hakhoutbeheer te zetten. In het
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 25 -
voorjaar, als de vleermuizen uit hun winterslaap zijn, wordt een deel van de bunker ingericht als vleermuizenverblijfplaats. -Behaagactie : promoten streek eigensoorten bij de bevolking door deelname aan de behaagactie van Natuurpunt door de verkoop van plantgoed, bomen en bijenhotels http://www.brecht.be/behaagactie http://users.telenet.be/behaag/ -Paddentrek : ondersteuning werking paddentrek in samenwerking met de lokale Natuurpunt afdeling. Logistieke ondersteuning door middel van aankoop verkeersborden, voorzien materialen amfibieënmuurtjes, folders voor buurtbewoners, affiches in gemeentelijke gebouwen, aandacht voor actie en telling in het gemeentelijk informatieblad. respecteren paddentrek periode binnen de eigen diensten vb niet roeren of ruimen van de grachten of uitvoeren geen (groen)beheerswerken gedurende de periode 1 februari-31 maart. -Rattenbestrijding http://www.brecht.be/rattenbestrijding Inspelen op preventie en aanzetten tot alternatieve bestrijdingsmiddelen. Verdelen rattenvergif steeds mét provinciale informatiefolder met onder meer tal van preventieve tips. -Boombruggen: actie biodiversiteit (eekhoorn) project Andrélaan http://www.brecht.be/boombruggen -biodiversiteit: permanente aandacht voor biodiversiteit http://www.brecht.be/biodiversiteit -Week van het bos: aandacht voor gemeentelijk speelbossen én Vlaamse campagne, ANB http://www.brecht.be/week-van-het-bos -Dag van het park: ondersteuning Vlaamse campagne, ANB - geen lokale initiatieven http://www.brecht.be/dag-van-het-park http://www.dagvanhetpark.be/ -Dag van de natuur: ondersteuning Vlaamse campagne, natuurpunt- geen lokale initiatieven http://www.brecht.be/dag-van-de-natuur http://www.dagvandenatuur.be -Natuureducatief Centrum 't Kerkuiltje met steun van de gemeente Brecht, info René Strijbos 03 313 91 21 - 0477 05 32 48 of www.c-v-n.be LUCHT -Lekker fris: ondersteuning campagne voor gezond binnenklimaat Mogelijkheid tot ontlenen meter. http://www.brecht.be/lekkerfris http://www.lekkerfris.be
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 26 -
9 thema bodem aandachtspunten bodemregister - gemeentelijk grondeninformatieregister bagger- en ruimingspecie verwerking verontreinigde grond / slib tussentijdse opslagplaats uitgegraven bodem (TOP) opruiming klein gevaarlijk afval -Bijhouden gemeentelijk grondeninformatieregister met potentieel verontreinigde percelen en overzicht van vlarebo-activiteiten binnen de gemeente + uitwisseling informatie met ovam. -Opvolgen regelgeving ruimingspecie dmv waterbodemstalen voor controle toestand Brechtse grachten met desgevallend afvoer vervuild slib naar erkend grondverwerker. -Uitbaten gemeentelijke TOP voor de interne werking aan de Westmallebaan onder begeleiding van Grondwijzer. -Opruiming achtergelaten gevaarlijk afval: er waren geen incidenten of opruimingen in 2014.
10 thema duurzame ontwikkeling aandachtspunten duurzame ontwikkeling duurzaam bouwen en wonen maatschappelijk verantwoord ondernemen duurzame aankopen Fair trade ontwikkelingssamenwerking gros - gemeentelijke raad voor ontwikkelingssamenwerking duurzame ontwikkeling in Noord-Zuidcontext Betrokken diensten (en werkingsbudgetten andere dan milieubudget) in de gemeentelijke werking: dienst Welzijn - welzijnsambtenaar dienst Milieu & duurzaamheid - duurzaamheidsambtenbaar
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 27 -
GROS, gemeentelijke raad voor ontwikkelingssamenwerking http://www.brecht.be/leven/welzijn-gezondheid/ontwikkelingssamenwerking-fairtrade/gros De GROS ontwikkelt samen met het gemeentebestuur een beleidsvisie over ontwikkelingssamenwerking. Als adviesorgaan geeft de GROS vorm aan het beleid door: overheid en bevolking te sensibiliseren projecten en personen actief in ontwikkelingslanden, (financieel) te steunen aandacht te vestigen op de problematiek die samenhangt met ontwikkelingssamenwerking zoals o.m. migratie, eerlijke handel, duurzame ontwikkeling, … Meer weten? Lees zeker de folder van de GROS. Lid worden? Elke persoon (zonder politiek mandaat) die in Brecht woont en interesse heeft in ontwikkelingssamenwerking, kan de algemene vergadering van de GROS bijwonen. Momenteel zetelen de afgevaardigden van verschillende projecten in het Zuiden in de GROS. Vergaderingen De vergadering van de GROS bestaat uit een dagelijks bestuur (voorzitter, penningmeester, secretaris) en algemene vergadering (dagelijks bestuur, personen en verenigingen met een hart voor het Zuiden). De AV vergadert 3 x per jaar. Projecten Onderstaande projecten werken aan een betere wereld in het Zuiden. Van elk project zetelt er minstens 1 persoon in de GROS. Lokale afdelingen van het Rode Kruis, Broederlijk Delen, 11.11.11. en Oxfam Wereldwinkel Sint Job nemen ook deel aan de vergaderingen.
Jef Floren werkt in Noord Oost Brazilië. Watervoorziening via het opvangen van regenwater in reservoirs en het voorzien van kindercrèches zijn realisaties van zijn projecten. Lieve Vermeiren vertegenwoordigt binnen de GROS een project in Togo dat zorgt voor kwaliteitsvol onderwijs. Issa Barboza werkt in Lomé (Togo) aan de uitbouw van een bibliotheek in een publieke basisschool. In het noorden van Laos werkt Anna Schooffs samen met de vereniging voor duurzaam en natuurlijk imkeren, waarbij vrouwen centraal staan voor de productie Het project Rosa Vos ondersteunt het Centrum voor Kinderwelzijn in Brazilië. Opvoedingsondersteuning, huisbezoeken en gemeenschapsvorming zijn de kernopdrachten van mevrouw Rosa Vos. Pater Damen heeft reeds tal van sociale projecten opgezet in Brazilië. Hij bouwde een 'sociaalfamiliaal centrum voor de gezondheid van het kind', waarin medische bijstand wordt verschaft aan de armste kinderen van Botelhos.
FAIR TRADE
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 28 -
http://www.brecht.be/leven/welzijn-gezondheid/ontwikkelingssamenwerking-fairtrade/fairtradegemeente Enkele acties: -Fair trade at work, http://www.brecht.be/sites/default/files/welzijn/uitnodiging.pdf -Faillicious http://www.brecht.be/sites/default/files/welzijn/affiche_fairlicious_algemeen.pdf
Intergemeentelijke campagne Fairlicious Benieuwd naar de gerechtjes en broodjes die worden aangeboden in de deelnemende horecazaken? In het informatieblad BrechtsNieuws van oktober vind je een kortingsbon die je kan inleveren bij onderstaande horecazaken. Vul de kortingsbon in en maak kans op een biomand! Geniet van een korting ter waarde van 0,50 euro voor een broodje of 2,5 euro voor een menu. In Brecht kan je in volgende horecazaken terecht voor een (h)eerlijk biomenu- of broodje: 1. Jobland, De Renlaan 19, 03 636 45 57 2. Carré Confituur, Gemeenteplaats 15, 03 289 88 26 3. Torsk, Bethovenstraat 61, 03 313 70 72 4. Brasserie Eikenhof, Eikenlei 60, 03 290 66 29 5. De Schandpaal, Hendrik Schoofstraat 6, 03 293 81 68 6. Het Laar, Vaartstraat 23, 03 288 64 98 7. De Goeien Tijd, Vaartdijk 16, 0475 71 67 11 Je kan uiteraard ook gaan proeven in de deelnemende horecazaken in Wuustwezel en Essen. Zeker doen! -Week van de smaak - de burgemeester kookt duurzaam
De Week van de Smaak is een tiendaags evenement rond smaak- en eetcultuur. De nadruk ligt op participatie, ontmoeting en beleving van en
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 29 -
met burgers! In Vlaanderen zorgt deze campagne jaarlijks voor een 1000 grote en kleine acties. Onze burgemeester kookt dit jaar 'duurzaam' (denk aan proevertjes, restjes, seizoensgroenten, Fairtrade producten,…) en nodigt u van harte uit om samen van dit lekkers te komen proeven! Kom proeven van (h)eerlijke, duurzame hapjes, bereid door lokale verenigingen & geniet van de muzikale sfeer! “Burgemeester kookt” vond dit jaar plaats op zondag 23 november in het Gemeenschapscentrum Jan vander Noot van 11.30 uur tot 16.00 uur. Laten we samen werken aan de te grote voedselverspilling in de wereld en genieten van alles wat ‘moeder aarde’ te bieden heeft. OVERIGE -Ecowijzer: http://www.brecht.be/node/536 instandhouden duurzame aankoopgids, gids voor duurzaam en (h)eerlijk consumeren -Wereldwinkel http://www.oxfamwereldwinkels.be/pageview.aspx?pv_mid=8458&wkl_ID=412 - Ecobouwers : ondersteuning oproep deelnemers, eigenaars van passiefhuizen etc bekendmaking ecobouwers opendeur -Kamp C, promoten duurzaam planadvies -Ecotour, ecologisch en duurzaam bouwen / wonen ondersteunen (zie thema energie) -Bouwvergunningen -aandacht voor duurzaam watergebruik in elke afgeleverde bouwvergunning voor nieuwbouw: "Richtlijnen duurzaam waterverbruik en -beheer bij nieuwbouw of verbouwing - hetzij richtlijnen of verplichtingen op voor de lozing van huishoudelijk afvalwater en regenwater en voor het drinkwatercircuit, zie www.vmm.be/water/waterwegwijzerbouwen." + controle op toepassen watermaatregelen ingevolge de Vlaamse Hemelwaterverordening.
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 30 -
Actieplan: uitbouw van een milieuzorgsysteem Actie: milieuzorg stimuleren Budgetsleutel: 2014/6493009/3/0320 (€7000)
Ecopremies Aanmoediging tot uitvoeren van duurzame water- en/of natuurmaatregelen. Stimuleren van acties met focus op waterbeleid, aangaande verhogen van infiltratie en bufferend vermogen, aanleggen van ecologische watervoorzieningen en aanzetten tot duurzaam watergebruik. Stimuleren van acties met focus op natuurbeleid, aangaande aanleggen kleine landschapelementen tot instandhouding en ontwikkeling van de lokale biodiversiteit, bevorderen van de natuurlijke rijkdom, promoten streekeigen soorten en actieve ondersteuning van kleine landschapselementen in landbouwgebied.
2014: 3 uitgekeerde premies van 500 euro voor hemelwaterrecuperatie bij gezinnen
http://www.brecht.be/wonen/subsidies-en-premies/ecopremies [Overlapping met Themagericht milieubeleid, zie thema water en thema natuur.]
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 31 -
werkingsjaar 2015 2015 wordt in Brecht het jaar van de biodiversiteit en richten we onze pijlen op onze lokale natuur, water, fauna en flora! Thema natuur is hét werkobject voor het milieujaarprogramma. Het milieujaarprogramma voor 2015 staat volledig in het teken van het thema NATUUR. We gaan acties doen en campagnes op touw zetten rond biodiversiteit door middel van onder meer: -een grootschalig educatief bijenproject, -we investeren in vogelhuisvesting, -we doen aan vleermuizenondersteuning, -we werken rond water en nemen daarbij het water in onze eigen gemeente onder de loep, maar varen ook mee met de Milieuboot 6/06 om het waterverhaal in de streek te verkennen
BBC - milieujaarprogramma BRECHT 2014
- 32 -