gemeente Eindhouen
sector osP, unit Beleid
Raadsnummer XO.Rg774.OOI Inboeknummer toBSTota8t Beslisdatum B%W 6 juli 2oro Dossiernummer 027 352
Raadsvragenuan de raadsleden de heren F. Depla en E. Isik betreffende bekendheid Bbz-regeling(Besluit Bij standsuerlening Zelfstandigen) Naar aanleiding van een interview in de Volkskrant 12 mei 2010 met het IMK komt het beeld naar voren dat veel aanvragen voor de Bbz-regeling worden afgewezen door gemeenten. Deze regeling biedt ondernemers die in financiele problemen zijn geraakt of dreigen te raken de mogelijkheid om financiele ondersteuning te krijgen om een slechte periode te overbruggen. Juist nu in tijden van economisch crisis is het van belang dat hiervan optimaal gebruik wordt gemaakt zodat ondernemingen met perspectief blijven bestaan. Uit de Volkskrant van 12 mei 2010 : "De helft van de ondernemers die als gevolg van de crisis in problemen zijn gekomen, vangt bot bij de gemeente. Zij krijgen het advies hun onderneming te beeindigen en de bijstand in te gaan. Volgens het IMK (Instituut Midden en Kleinbedrijf) is er sprake van een stijging van 20’/o. De snel gegroeide groep ZZP’ers betaalde met een gemiddelde inkomensdaling van 12 procent in 2009 de hoogste prijs voor de economische crisis. De brancheorganisatie ZZP Nederland vindt het verontrustend dat zoveel aanvragen worden afgewezen. De Bbz was bedoeld om ondernemers in nood een overbrugging aan te bieden, niet om ze regelrecht de bijstand in te loodsen. Volgens de brancheorganisatie is het beleid per gemeente bovendien verschillend. Ook blijkt deze vangnetregeling, volgens de FNV Zelfstandigen, relatief onbekend te zijn. Indien er eerder aan de bel getrokken zou zijn waren er misschien wel mogelijkheden voor bijvoorbeeld een microkrediet."
De PvdA heeft de volgende vragen: 1. Hoe is de situatie in Eindhoven?
2. Hoe groot is bij ons de stijging? 3. Hoeveel ondernemers hebben in 2009 een beroep gedaan op de Bbz? Hoeveel zijn er hiervan afgewezen? En wat is hiervan globaal de reden? 4. Hoeveel ondernemers hebben ondermeer dankzij deze regeling het hoofd boven water kunnen houden?
5. Wat doet de gemeente eraan om bekendheid te geven bij ondernemers voor deze regeling? Bijvoorbeeld: PIT teams, ondernemersplein? Tenslotte, er heerst dikwijls schaamte om aanspraak te maken op een dergelijke regeling "ik heb
Raadsnummer ZO. Rg774. OOI
gefaald etc.". Hoe zorgt de gemeente dat de drempel voor een dergelijke aanvraag laag is zodat ondernemers op tijd hulp inschakelen? Eindhoven, 31 mei 2010.
Antwoord uan burgemeester en wethouders Voor de beantwoording van de vragen is het van belang om eerst uitleg te geven over het Team Zelfstandigen van de gemeente Eindhoven en de Bbz 2004.
De gemeente Eindhoven kent sinds enkele jaren een gespecialiseerd team, het Team Zelfstandigen, onderdeel van de sector Werk. Vijf professionals houden zich sinds het jaar 2009 dagelijks bezig met de uitvoering van het Bbz 2004. Het team voert de regeling volledig zelfstandig uit, zonder tussenkomst van een externe (IMK). Dit is niet nodig omdat de benodigde expertise in huis is. Het betekent ook tijdswinst, wat gezien de aard/ernst van de aanvraag van belang is (IMK = 13 weken). Het Bbz 2004 richt zich op bijstandsbehoeftige ondernemers. Uitgangspunt is dat er altijd sprake zijn van een ( op termijn) levensvatbaar bedrijf. De Bbz 2004 kent vier "type ondernemers":
1 Startende ondernemer: Startende ondernemers die aan de criteria voldoen kunnen gebruik maken van een uitkering levensonderhoud gedurende drie jaar en een bedrijfskapitaal van maximaal 6 32.905,ÃćâĆňâĂİ. Voor de feitelijke start als zelfstandige ondernemer kan
gebruik gemaakt worden van een pre-start van maximaal 1 jaar. Deze pre-starters krijgen wel externe begeleiding (bijvoorbeeld IMK).
2. Gevestigd zelfstandige: Het Team Zelfstandigen beoordeelt wat de ondernemer met een levensvatbaar bedrijf tijdelijk nodig heeft om zijn bedrijf te behouden. Naast inhoudelijke beoordeling van de aanvraag wordt ook gekeken naar de persoonlijke situatie en de gevolgen voor de lokale economie en de werkgelegenheid. Het gaat om levensonderhoud en/of bedrijfskapitaal (maximaal 6 178.731,-). 3. Oudere zelfstandige: Ondernemers van 55 jaar en ouder met een inkomen uit onderneming van 6 7.000,ÃćâĆňâĂİ
per jaar kunnen tot hun 65" een aanvulling krijgen op bijstandsniveau.
4. Beeindigde zelfstandigen: Zelfstandigen die hun bedrijf willen beeindigen kunnen onder voorwaarden in aanmerking komen voor een uitkering levensonderhoud, maximaal 12 maanden.
Raadsnummer ZO. Rg774. OOI
1. Hoeisdesituatiein Eindhoven? 2. Hoegrootisbij onsdestijging? 3. Hoeveel ondernemers hebbenin 2009een beroep gedaan op de Bbz? Hoeveel zijn er hiervan afgewezen? En wa ti s hiervan globaal de reden?
In de raadsvragen wordt uit een interview met het IMK geciteerd (Volkskrant van 12 mei 2010; bijlage). In dat artikel wordt aangegeven dat de helft van de ondernemers, die als gevolg van de crisis in problemen zijn gekomen, bot vangt bij de gemeente. Zij zouden het advies krijgen de onderneming te beeindigen en de bijstand in te gaan. Hierbij zou volgens berichtgeving IMK mogelijk sprake zijn van een stijging van 20o/o. Uit het interview blijkt niet waartegen dit percentage is afgezet. Om de situatie in en de stijging in Eindhoven inzichtelijk te maken hieronder de volgende cijfers. Tabel 1: Aantal uitkeringen levensonderhoud Bbz 200z/ en bedrij fsl
" Prognose 2010 gezien het aantal aanvragen/verstrekkingen tot op heden en de praktijkervaring.
In de tabel wordt een onderscheid gemaakt tussen een uitkering ten behoeve van levensonderhoud en ten behoeve van bedrijfskapitaal. Het verschil zit in de aard van verstrekking, de hoogte van het bedrag en de wijze van financiering. De grondslag van Bbz-uitkering ligt in de WWB, levensonderhoud. De vragen en richtlijnen in de Bbz zijn afgeleid van de WWB. Een bedrijfskapitaal daarentegen is een rentedragende lening. De verstrekking en de hoogte van het bedrag is afhankelijk van de clientsituatie en de financiele toestand van het bedrijf. Bij gevestigde ondernemers is levensonderhoud een onderdeel van het bedrijfskapitaal (moeilijk te splitsen). De tendens is dat met name gevestigde ondernemers een aanvraag indienen (bedrijfskapitaal). In een goede economische situatie komen vooral de starters. ZZP’ers werkzaam zijn in diverse soorten branches kunnen allen gebruik maken van de Bbz 2004. Het aanbod is er. Ook in Eindhoven blijkt uit het aantal aanvragen de gevolgen van de crisis. Opvallend is dat een groot deel van de stijging afkomstig is van ZZP’ers uit de bouwsector. Het betreft veelal ZZP’ers die formeel begin 2008
Raadsnummer ZO. Rg774. OOI
zijn gevestigd en medio 2009 over onvoldoende financiele middelen beschikten. Deze ZZP’ers zijn vaak onderaannemers die zelf niet aan acquisitie doen, maar afhankelijk zijn van vaak een opdrachtgever. Verder zijn hoge schulden of het daadwerkelijk niet levensvatbaar zijn van de onderneming een belangrijke afwijzingsgrond. Sommige ZZP-ers slaan na de intake alsnog een andere weg in, werken in loondienst. Dit omdat ze de risico’s niet goed hadden ingeschat. 4. Hoeveel ondernemers hebben ondermeer dankzij deze regeling het hoofd boven wa ter kunnen houden?
Hoeveel ondernemers dankzij de Bbz 2004’het hoofd boven water hebben kunnen houden’ is nog niet bekend. Hierover kan pas een uitspraak worden gedaan wanneer de economische situatie weer stabiel is. Uit de praktijkervaring van de medewerkers Bbz blijkt dat een groot deel van de gevestigde ondernemers, die een beroep deden op een Bbz-uitkering levensonderhoud of bedrijfskapitaal, hun onderneming hebben weten te behouden. 5. Wat doet de gemeente eraan om bekendheid te geven bij ondernemers voor deze regeling? Bijvoorbeeld: PIT teams, ondernemersplei n? Tenslotte, er heerst dikwijls schaamte om aanspraak te maken op een dergelijke regeling "i k heb gefaald etc.. Hoe zorgt de gemeente dat de drempel voor een dergelijke aanvraag laag is zodat ondernemers op tijd hulpi nschakelen? Een belangrijk speerpunt van het Team Zelfstandigen is om de drempel om een
aanvraag in te dienen te verlagen. Door onder andere de samenwerking te zoeken met buurtondernemingen, de Kamer van Koophandel, MKB Eindhoven en de afdeling economische zaken, probeert de gemeente zo laagdrempelig te zijn. De regeling is ook onder de aandacht gebracht bij banken, de belastingdienst, accountants, etc. Het Team richt zich meer op de individuele klant en zijdelings op branches en koepelorganisaties. Het Team maakt verder onderdeel uit van Werkplein Mercado. De werkzoekenden worden vanuit dit plein doorgeleid naar het Team Zelfstandigen. Ook de casemanagers van de sector Werk zijn bekend met het bestaan van de Bbz-regeling. Zelfstandig ondernemers en starters die zich melden bij het Ondernemersplein van de gemeente Eindhoven worden eveneens rechtstreeks doorverwezen. Zie ook de website van de gemeente Eindhoven en de betreffende pleinen. De producten van het Team Zelfstandigen zijn op deze manier zichtbaar voor de doelgroep. Ondanks de genoemde inspanningen om de bekendheid te vergroten is het moeilijk om de potentiele doelgroep volledig te bereiken. De genoemde "schaamte" is herkenbaar. Dit geldt in bijzonder voor de gevestigde ondernemer. Zoals uit de cijfers uit de tabel blijkt is er in ieder geval geen sprake van
’onbekendheid’. Eindhoven, 6 juli 2010.
Raadsnummer ZO. Rg774. OOI
YG10031282
Bijlage raadsvragen PvdA-fractie Bekendheid Bbz-regeling)
ZZP: met billen bloot voor krediet ACHTERGROND, Door Sander Heijne en Carfijne Vos op 12 mei ’10, 00:00, bijgewerkt 12 mei 2010 17:0&
Gemeenten helpen zelfstandigen ln nood. Maar ze zijn behoorlijk streng. ’ik wil gewoon mijn eigen broek ophouden. Al moet ik nog jaren op een houtje bijten’, vertelt een 45jarige consultant uit Amsterdam die ÃćâĆňâĂİ tevergeefs ÃćâĆňâĂİ bij de gemeente aanklopte voor een financiÃńle
overbrugging, De dienst Werk en inkomen van de gemeente Amsterdam oordeelde anders over de levensvatbaarheid van zijn onderneming en verwees de Amsterdammer door naar de bijstand, ’Nu moet ik mijn hand ophouden en de schuldsanering in’, briest hij. En dat terwijl hij als ’ondernemer
in broodnood’ alleen om een paar maanden inkomenssteun ter overbrugging had gevraagd. Opdrachten bleven op dat moment al enkele maanden uit en het gezin met drie kinderen leefde letterlijk van de lucht,
Bezwaarprocedure De afgelopen vier maanden ontving hij van de gemeente Amsterdam 1.200 euro per maand als overbruggingskrediet om het hoofd boven water te houden. Nu zijn aanvraag is afgewezen, moet hij het krediet per direct terugbetalen, Omdat hij nog geen inkomen heeft en niet van zins is zijn inmiddels
oplevende ondemerning te staken, is hij een bezwaarprocedure begonnen. Oe Amsterdamse consultant is een van de duizenden zelfstandige ondernemers die de afgelopen anderhalf jaar bij gemeenten hebben aangeklopt voor financiÃńle steun, Door het Besluit
Bijstandverlenlng Zelfstandigen (Bbz) kunnen ondernemers bij de gemeentelijke sociale dienst vragen om financiÃńle ondersteuning of begeleiding,
Sinds het uitbreken van de crisis hebben duizenden kieine zelfstandigen die in betalingsproblemen zijn gekomen, aangeklopt bjj gemeenten voor een Bbz-krediet. Volgens het instituut Midden- en
Kleinbedrijf (IMK), dat voor 380 gemeenten kredietaanvragen beoordeelt, is het aantal aanvragen vorig jaar met 20 procent toegenomen. In de eerste vier maanden van dit jaar ligt het percentage nog eens 10 tot 15 procent hoger dan vorig jaar, stelt directeur Klaas Ooms.
Maar lang niet elke ondernemer in nood komt in aanmerking voor een Bbz-krediet, Gemiddeld de helft
van de aanvragen wordt afgewezen omdat de onderneming niet meer levensvatbaar wordt geacht. ’Dat is natuurlijk zuur voor de ondernemer’, zegt Renb Paas van Divosa, de koepelorganisatie van
gemeentelijke sociale diensten. ’Maar als je ondernemers nog langer laat aanmodderen en nog meer schulden laat maken, zijn ze straks verder van huis en hun gezin ook.’
Volgens Linde Gonggrijp van FNV Zelfstandigen is de vangnetregeling voor zelfstandigen nog steeds relatief onbekend. Bovendien wachten ondernemers veel te lang. ’Ze moeten veel schroom
overwinn om aan te kloppen voor hulp en gaan pas als het water echt tot aan de lippen staat, Dan is het vaak al te laat,’
Gonggrijp adviseert zzp’ers eerder aan de bel te trekken. ’Dan zijn er misschien nog wel mogelijkheden om een microkrediet te krijgen.’ Dat kan bijvoorbeeld bij Qredits. Deze bankinstelling,
die door het ministerie van Economische Zaken wordt gesubsidieerd, heeft ruim 500 ondernemers een krediet verstrekt van maximaal 35 duizend euro. ’Ondernemers moeten zich realiseren dat de Bbz echt de laatste strohalm is voor de bijstand’, aldus Gonggrijp.
Ook Johan Marrink van brancheorganisatie ZZP Nederland vindt dat ondernemers te lang wachten met het zoeken van financiÃńle hulp en bovendien te veel risico’s nemen door in goede tijden geen buffer op te bouwen. ’Als je in de gevarenzone komt moet je echt op tijd je schaamte opzij zetten en met de billen bloot.’
Want een Bbz-krediet aanvragen is geen pretje, Ondernemers moeten in een tijdrovende procedure hun hele hebben en houden overleggen, De Amsterdamse consultant kreeg het gevoel dat ’de poten
onder zijn stoel werden weggezaagd’ door het bureau dat de gemeente Amsterdam had ingeschakeld om zijn verzoek te beoordelen. ’Dan kreeg ik te horen dat ik in de afgelopen jaren op te grote voet had
geleefd en dat ze er geen vertrouwen in hebben dat ik nu de buikriem kan aanhalen.’ Volgens Ooms van het IMK is die kritiek helaas wel terechtt. ’Als je niet tijdig bijstuurt, neemt de
levensvatbaarheid van je bedrijf snel af en moeten wij de aanvraag afwijzen.’
