Sociale samenhang in het Heilige Land
Gemeente Delft Cluster Middelen Vakteam Informatiediensten i.o. Afdeling Onderzoek & Statistiek Augustus 2008
Inhoudsopgave
1. Inleiding............................................................................................................ 3 2. Sociaal Isolement ............................................................................................. 4 1.1 Subjectieve eenzaamheid Heilige Land ........................................................................... 4 1.2 Objectieve eenzaamheid Heilige Land ............................................................................. 5
2. Risicofactoren .................................................................................................. 7 2.1 Demografisch profiel........................................................................................................ 7 2.2 Gezondheidsrisico’s ......................................................................................................... 7 2.3 Bezorgdheid ..................................................................................................................... 7
3. Verbondenheid ................................................................................................ 8 3.1 Stad en buurt..................................................................................................................... 8 3.2 Voorzieningen .................................................................................................................. 8 4.1 Helpen ............................................................................................................................ 10 4.2 Geholpen worden ........................................................................................................... 10
5. Conclusie ........................................................................................................ 12 Literatuurlijst ........................................................................................................................ 13 Bijlage 1. Wat vindt u prettig aan deze buurt? ..................................................................... 14 Bijlage 2. Wat vindt u minder prettig aan deze buurt?......................................................... 16 Bijlage 3. Kunt u aangeven welke voorzieningen u mist in de buurt? ................................. 18 Bijlage 4. Maakt u zich bezorgd over mensen in de buurt? ................................................. 20 Bijlage 5. Helpt u wel eens mensen in de straat of buurt? ................................................... 21 Bijlage 6. Zou u (meer) dingen willen kunnen doen voor andere in de buurt of straat? ...... 22
2
1. Inleiding Het Heilige Land is een buurt in de Delftse wijk Vrijenban. De buurt kenmerkt zich door een relatieve hoge bevolkingsdichtheid. Ook wonen er veel 65 plussers in de buurt. De verwachting is dat de vergrijzing de komende jaren zal toenemen. Een derde van de woningen is gebouwd voor de Tweede Wereldoorlog. Het grootste gedeelte van de woningen is een huurwoning. De meeste bewoners wonen al lang in het Heilige Land. Van oorspong is de buurt een hechte autochtone arbeidersbuurt. De oorspronkelijke bewoners hebben de buurt zien veranderen. Een in het oog springende verandering is de afname van het aantal voorzieningen. De buurt Heilige Land bestaat uit twee delen. Bovenstaande ontwikkelingen gelden met name voor het “katholieke deel”. Vroeger was dit deel van de buurt in bezit van de katholieke Hypolythus woningbouwvereniging. Nu zijn bijna alle woningen in handen van Woonbron. In dit deel van het Heilige Land heeft geen renovatie plaatsgevonden, hoewel de woningen verouderd zijn. Er staat ook geen renovatie gepland. Dit alles maakt dat het perspectief voor de buurt er zorgelijk uit ziet. Bewoners zullen steeds meer zorgafhankelijk worden en de kans op sociaal isolement zal toenemen. In het kader van de WMO is er de werkgroep pilot Heilige land actief (Gemeente, Woonbron, Ouderenwerk Delft, Ipse). In deze werkgroep staat het bestrijden en voorkomen van sociaal isolement centraal. Om invulling te geven aan het eerste prestatieveld van de WMO (Samenwerken in de wijken) is onderzoek gedaan naar sociale samenhang in de buurt Heilige land. Hoe ervaren bewoners de buurt? Hoeveel contacten hebben ze en hoe ervaren ze deze contacten? Ook wilde de werkgroep graag weten waar de kracht van de wijk ligt. Wat de bewoners voor elkaar doen en wat zouden ze nog meer kunnen of willen doen? Hoe kunnen we bewoners ondersteunen actief te worden of blijven. Om een antwoord te vinden op bovenstaande vragen heeft de werkgroep pilot Heilige Land een Ouderenwerk Delft opdracht gegeven om de bewoners van het Heilige Land te bevragen op bovenstaande onderwerpen. Ervaren vrijwilligers van de SOD hebben een vragenlijst afgenomen onder 75 bewoners van een deel van het Heilige Land. Alle 300 bewoners hebben een brief gekregen over het onderzoek. Hierna hebben de vrijwilligers alle bewoners telefonisch benaderd voor een afspraak. Voor de bewoners bestond ook de mogelijkheid de vragen schriftelijk in te vullen. De afdeling O&S van de gemeente Delft heeft geadviseerd over de vragenlijst en heeft de gegevens geanalyseerd en dit rapport geschreven. Gezien de aard van de problematiek richt dit onderzoek zich op de oudere deel van de buurt Heilige Land (”katholieke deel”). Dit zijn de volgende straten: - dr. Schaepmanstraat - van de Madestraat - Odulphustraat - Cornelius Musiusstraat - Geertruyt van Oostenstraat - Alyd Buserstraat - Vondelstraat
3
2. Sociaal Isolement Sociaal isolement is een begrip dat vele definities kent. Gemeenschappelijk in de meeste definities is het ontbreken van betekenisvolle persoonlijke relaties. De grootte van het netwerk is de belangrijkste invalshoek voor het begrip sociaal isolement. Sociaal isolement kan daarom als volgt worden omschreven: “Van sociaal isolement is sprake wanneer iemand zich eenzaam voelt en geen of nauwelijks sociale contacten heeft.” Uit deze definitie komt naar voren dat er een tweetal aspecten van belang is bij sociaal isolement; het gevoel (de beleving van de contacten) en het hebben van sociale contacten (het aantal contacten). Dit samen geeft een beeld van de mate van sociaal isolement. In dit rapport noemen we het aspect dat betrekking heeft op het gevoel subjectieve eenzaamheid en het aspect dat slaat op het aantal contacten objectieve eenzaamheid.
1.1 Subjectieve eenzaamheid Heilige Land We hebben gekeken naar de subjectieve eenzaamheid van de bewoners in het Heilige Land: Hoe ervaren de bewoners hun sociale contacten? Om een antwoord op deze vraag te krijgen hebben we de bewoners gevraagd aan te geven in welke mate zij tevreden zijn over de bezoeken die zij krijgen en die zij zelf afleggen. Ook konden zij op een drietal stellingen aangeven in welke mate zij het hier mee eens dan wel oneens zijn. De bewoners zijn over het algemeen tevreden over de bezoeken zie zij zelf afleggen aan vrienden, kennissen en familie en over de bezoeken die zij ontvangen. In alle gevallen is minimaal 80% van de bewoners hierover (zeer) tevreden. Over het bezoek krijgen van kinderen is zelfs 89% (zeer) tevreden. Ook bestaat er grote tevredenheid over het zelf op bezoek gaan bij kinderen (82%). De grootste bijdrage subjectieve eenzaamheid in de buurt Heilige Land komt door het gevoel over de hoeveelheid vrienden. Een op de zeven respondenten geeft aan het (zeer) eens te zijn met de stelling ‘Ik vind mijn kring van vrienden en kennissen te beperkt’. Voor de andere twee stellingen (‘Er is altijd iemand in de buurt waar ik terecht kan om bijvoorbeeld: boodschappen te doen als ik ziek ben, te praten als ik ergens mee zit, etc.’ en ‘Vaak voel ik me in de steek gelaten’) geldt dat het minder bijdraagt aan de subjectieve eenzaamheid. Als we alle antwoorden op deze vragen bij elkaar nemen kunnen we een score berekenen voor de subjectieve eenzaamheid (zie Figuur 1). De subjectieve eenzaamheidsscore1 voor bewoners in het Heilige Land ligt (op een tienpuntsschaal) op 2,2. Hierbij geldt dat een 0=niet eenzaam en een 10=altijd eenzaam.
1
Om te bepalen of de verschillende variabelen hetzelfde meten is er een betrouwbaarheidsanalyse gehouden. De betrouwbaarheidsanalyse (ofwel de ‘homogeniteitsindex alpha’) komt op 0,84. Dit is erg hoog, omdat sociaal isolement een complex begrip is. De minimale alpha (betrouwbaarheid) voor complexe begrippen ligt op 0.6. Een volledig homogene schaal geeft een coëfficiënt van 1,0 een volledig heterogene schaal geeft een coëfficiënt van 0,0.
4
10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0
2,2
1,2
2,1
2,2
1,5
2,1
2,3
3,3 1,9
2,3
ki nd er en
Su bj ec tie
ve
ee nz aa
m ko he m id ke en nn fa la is m ng se ilie s n/ (te ko vr ie m vr nd tl ed an en en ze g he ko s lf ( op id m te ) e v be n re la zo d e n ek nh gs ze ei bi (te lf d) j op ki vr n ed de be en ze re zo he lf n ek op ( id te b ) vr ij be f e am zo de ek ilie nh ei bi (te ge d) jk vr ge en vo e vo i de el ss el ov nh en hu er ei ( t d) lp ev de te r e h de oe ku nh ve nn ei el en ge d) h ei kr vo d ijg el v en rie 'in nd bi de jk en st l e ee in e k kl te us w je or s de n ge la te n'
0,0
Figuur 1: Gemiddelde cijfers voor subjectieve eenzaamheid
1.2 Objectieve eenzaamheid Heilige Land Naast de subjectieve eenzaamheid, hebben we ook gekeken naar de objectieve eenzaamheid van de bewoners in het Heilige Land: Hoe zit het met de aantallen sociale contacten? Om een antwoord op deze vraag te krijgen hebben we de bewoners gevraagd aan te geven wat de frequentie is van de bezoeken die zij krijgen en die zij zelf afleggen. Daarnaast is er gevraagd naar het gebruik van telefoon en het buiten de buurt komen. Het ontvangen van familiebezoek (exclusief kinderen) ligt niet erg hoog: 28% van de respondenten geeft aan één tot enkele keren per jaar bezoek te krijgen van familie. Daarnaast geeft 14% aan één tot enkele keren per jaar bezoek te krijgen van kennissen/vrienden. Ditzelfde geldt voor het zelf op bezoek gaan bij familie (exclusief kinderen): 21% geeft aan dit één tot enkele keren per jaar te doen. En 18% geeft aan één tot enkele keren per jaar op bezoek te gaan bij kennissen/vrienden. Deze twee aspecten leveren een grote bijdrage aan de objectieve eenzaamheid. De frequentie van het ontvangen van bezoek van de kinderen ligt hoog: 29% geeft aan bijna dagelijks kinderen over de vloer te krijgen en 46% krijgt dit één tot enkele keren per week. De frequentie van het zelf op bezoek gaan bij kinderen ligt wat lager dan het ontvangen van bezoek van kinderen, maar nog steeds wel hoog: 7% geeft aan bijna dagelijks bij kinderen op bezoek te gaan en 49% doet dit één tot enkele keren per week.
5
Het gebruik van de telefoon (zowel bellen als gebeld worden) ziet er als volgt uit: 40% doet dit meerdere keren per dag, 36% dagelijks en 22% één tot enkele keren per week. De respondenten uit het Heilige Land komen nog zeer frequent buiten de buurt, 82% geeft aan dit dagelijks te doen. Als we alle antwoorden op deze vragen bij elkaar nemen kunnen we een score berekenen voor de objectieve eenzaamheid (zie Figuur 2). De objectieve eenzaamheidsscore2 van respondenten in het Heilige Land komt (op een tienpuntsschaal) uit op 3,3.
10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0
5,0
2,0
3,3
4,6 1,6 0,4
(a vr ko an ie m nd ta tl l) an en ze gs ko lf (a m op en an be ta l a l) zo ng ek s ze ( aa bi lf jk nt op in al de be ) ze r z lf e o n op ek (a be bi an jf zo ta am ek l) ilie bi jk (a bu en an ite n ta n is l) se de n bu (a ur an tk ta o l) m ge e br n ui (a k an te ta le l) fo on (a an ta l)
la ng s
m ilie
fa
ke nn is se n/
ki nd e
re n
ko m en
ie ve
ee nz aa m he id
0,0
bj ec t
4,8 3,6
2,3
1,0
O
4,6
Figuur 2: Gemiddelde cijfers voor objectieve eenzaamheid
Als we de subjectieve en objectieve eenzaamheid met elkaar vergelijken (Figuur 1 en Figuur 2), dan zien we dat de objectieve eenzaamheidsscore (3,3) hoger ligt dan de subjectieve eenzaamheidsscore (2,2). Dit betekent dat de mensen in het Heilige Land zich minder sociaal geïsoleerd voelen dan ze objectief gezien zijn.
2
De betrouwbaarheidsanalyse ofwel de ‘homogeniteitsindex alpha’ komt op 0.82. Dit is hoog, omdat sociaal isolement een complex begrip is.
6
2. Risicofactoren De respondenten van het Heilige Land lopen meer risico op eenzaamheid in vergelijking met de gemiddelden voor geheel Delft. Er is een aantal factoren op buurtniveau die de risico’s op eenzaamheid verhogen. Het Sociaal Cultureel Planbureau noemt als risicogroepen voor eenzaamheid onder andere: leeftijd van 65 jaar of ouder, slechte gezondheid en het vrouwelijk geslacht. 2.1 Demografisch profiel In het Heilige Land wonen minder mannen (47%) dan vrouwen (53%). De gemiddelde leeftijd is met 42 jaar hoger dan het Delftse gemiddelde van 38 jaar. Er wonen relatief weinig kinderen en jongeren in het Heilige Land. Het aandeel 65 plussers is erg groot (19%, Delft 12%). Vijftien jaar geleden was het aandeel 65 plussers een groter (24%). De prognose voor 2020 laat echter een toename van het aandeel 65 plussers zien voor de wijk Vrijenban (geen cijfers op buurtniveau). Gezien het aandeel 55 tot en met 64-jarigen in het Heilige Land zal er waarschijnlijk sprake zijn van vergrijzing. In het Heilige Land wonen dus veel vrouwen en het huidige aandeel 65 plussers is hoger dan gemiddeld. 2.2 Gezondheidsrisico’s Bijna drie op de tien respondenten (29%) hebben gezondheidsproblemen die activiteiten buitenshuis belemmeren. Een kleine meerderheid van de respondenten die gezondheidsproblemen hebben, krijgt hiervoor professionele hulp. Deze gezondheidsproblematiek kan in de toekomst bijdragen aan een hogere objectieve eenzaamheidsscore (het aantal contacten). Dit beïnvloed namelijk de mogelijkheid tot bezoek aan kinderen, kennissen en andere relaties. Bovendien kan deze gezondheidsproblematiek het voor bewoners moeilijker maken om buiten de buurt te komen. Tabel 1. Gezondheidsproblemen die u belemmeren om activiteiten buitenshuis te ondernemen
Ja Nee Totaal
Aantal 20 49 69
% 29 71 100
2.3 Bezorgdheid Een ruime meerderheid (82%) geeft aan zich niet bezorgd te maken over mensen in de buurt, 18% maakt zich wel zorgen. Tabel 2. Bezorgd over mensen in de buurt Ja Nee Totaal
Aantal 12 53 65
% 18 82 100
7
3. Verbondenheid 3.1 Stad en buurt Van de respondenten in het Heilige Land voelt 85% zich verbonden met de buurt. Het aandeel respondenten dat zich verbonden voelt met de stad Delft is met 90% nog groter. Tabel 3. Voelt u zich verbonden met de buurt / Delft
Ja nee Totaal
Buurt (N=73) % 85 15 100
Delft (N=73) % 90 10 100
Respondenten is gevraagd wat ze prettig en onprettig vinden aan de buurt. Respondenten vinden het rustige karakter van het Heilige Land fijn. Ook wordt de centrale ligging gewaardeerd (ten opzichte van het centrum en Delftse Hout). Minder prettig zijn de hangjongeren en het ontbreken van een supermarkt in het Heilige Land. Alle open antwoorden op deze vragen zijn te vinden in Bijlage 1 en Bijlage 2. 3.2 Voorzieningen In de buurt Heilige Land zijn diverse voorzieningen. De voorzieningen die door het grootste aandeel van de respondenten wordt gebruikt zijn de buurtwinkels (21%), de kapper (16%), de fysiotherapeut (12%) en de bus (10%). Tabel 4. Voorzieningen die gebruikt worden in de buurt (meerdere antwoorden mogelijk) N=293 Buurtwinkels Kapper Fysiotherapeut Bus Buurtcentrum Ooievaarsnest Huisarts Regiotaxi Bankjes in de openbare ruimte Kerk Chinees Italiaanse vereniging
Aantal 42 31 23 19 17 16 14 14 11 7 5
% 21 16 12 10 9 8 7 7 6 4 3
8
Van alle respondenten heeft een ruime meerderheid (83%) aangegeven dat zij een voorziening missen. Een supermarkt is de voorziening die het meeste genoemd wordt. Bijlage 3 geeft een volledige opsomming van de voorzieningen die respondenten missen. Tabel 5. Mist u voorzieningen in de buurt Ja Nee Totaal
Aantal 62 13 75
% 83 17 100
9
4. Potentie 4.1 Helpen Een minderheid, namelijk drie op de tien respondenten, geeft aan mensen in de straat of buurt wel eens te helpen. Wanneer dit aandeel verhoogd wordt, kan de subjectieve eenzaamheid en de objectieve eenzaamheid worden verlaagd. Als respondenten helpen, doen ze voornamelijk kleine klusjes voor mensen in de buurt. Alle manieren van hulp die respondenten noemen, staan in Bijlage 5. Het verhogen van het aandeel personen dat mensen wel eens wil helpen is echter niet eenvoudig. Ruim acht op de tien respondenten zouden niet (meer) dingen willen of kunnen doen voor anderen in de buurt of straat. Tabel 6. Hulpaanbod
Ja Nee Totaal
Helpt mensen (N=72) 31 69 100
Zou (meer) willen helpen (N=72) 18 82 100
Vier op de tien respondenten verlenen op dit moment hulp aan bekenden vanwege gezondheidsproblemen of beperkingen. Tabel 7. Verleent u zelf hulp aan bekenden bij het verrichten van taken die zij zelf niet meer kunnen vervullen vanwege gezondheidsproblemen en/of beperkingen Ja Nee Totaal
Aantal 28 41 69
% 41 59 100
4.2 Geholpen worden Zojuist (tabel 6) zagen we dat 31% van de respondenten wel eens mensen in de straat / buurt helpt. Hier staat tegenover dat iets meer dan de helft van de respondenten (56%) wel eens wordt geholpen door mensen in de straat of uit de buurt. Een relatief kleine groep helpt waarschijnlijk een grote groep. Zoals uit onderstaande tabel blijkt, zitten respondenten echter niet te wachten op meer hulp van straat/buurtbewoners. Tabel 8. Hulpvraag
Ja Nee Totaal
Wordt geholpen (N=72) 56 44 100
Wil (meer) hulp (N=70) 4 96 100
10
Iets meer dan drie op de tien respondenten hebben een idee hoe mensen in de straat of buurt elkaar vaker kunnen helpen. De ideeën lopen uiteen, maar vaak wordt voorgesteld ‘iets’ te organiseren in de buurt. Bijlage 4 geeft een overzicht van deze ideeën.
11
5. Conclusie Eenzaamheid De subjectieve eenzaamheidsscore (gevoel van eenzaamheid) is een lager dan de objectieve eenzaamheidsscore (aantal contacten). De bewoners in het Heilige land vinden de kring van vrienden en kennissen te beperkt. De objectieve eenzaamheidsscore is hoger. Het weinig bezoeken en ontvangen van familie, vrienden en kennissen zorgt voor een hoge objectieve eenzaamheidsscore. Het aantal contactmomenten is gering (objectieve eenzaamheid), maar de tevredenheid hierover is relatief groot (subjectieve eenzaamheid). Risico Bewoners van het Heilige Land lopen meer risico op eenzaamheid dan gemiddeld in Delft door het demografisch profiel van deze buurt. In het Heilige Land wonen veel vrouwen, de bewoners vergrijzen en het huidige aandeel 65 plussers is hoog. Drie van de tien respondenten geven aan problemen te hebben met de gezondheid. Dit levert ook een verhoogd risico op eenzaamheid. Vergrijzing en / of eventuele medische problematiek kan onder andere de mobiliteit van bewoners verkleinen. Dit kan het aantal contacten doen verminderen en / of het gevoel van eenzaamheid vergroten. Verbondenheid Een zeer ruime meerderheid voelt zich verbonden met de buurt. Het rustige karakter en de centrale ligging van het Heilige Land worden gewaardeerd. Bijna twee op de tien respondenten zijn bezorgd over buurtbewoners in het Heilige Land. Potentie Drie op de tien respondenten helpen mensen in de straat of buurt. Twee op de tien zouden (meer) willen helpen. Bijna geen enkele respondent wil echter zelf (meer) hulp ontvangen.
12
Literatuurlijst Machielse, A. (2006). Onkundig en onaangepast, Een theoretisch perspectief op sociaal isolement. Jan van Arkel, Utrecht, Blz: 3. Sociaal Cultureel Planbureau (2004). Sociale uitsluiting in Nederland. Den Haag, Blz: 58.
13
Bijlage 1. Wat vindt u prettig aan deze buurt? Lekker rustig (was het), gezellig, gemodelijk Heel prettig. Rustige bewoners. Heel rustig, vertrouwd. Ja zeker. Ik zou het niet weten. Vertrouwd, ben hier geboren. Rustig Lekker rustig. Is centraal Dat het nog een beetje een volksbuurt is. Goede sociale controle. Vrij rustig Ik ben hier geboren en getogen. Rustige buurt Het plein voor ons huis. Rustige buren.
Ligging, rustig, dicht bij natuur en bij stad Erg rustig en veilig Lekker rustig, goede omgang. Recreatie (Delftse Hout snel bereikbaar + C1000 met fiets) Prettige, veilige buurt Stad dichtbij Weinig allochtonen Dicht bij de stad. Gezellige buurt. fijne buurman Prettige buurt, men gaat goed met elkaar om; geem problemen -> vandalisme Mw is verhuisd in de buurt; contacten in de buurt ligging tussen binnenstad en Delftse Hout; rustige buurt; openbare school; kinderen kunnen buiten spelen Knusse buurt, ligt centraal, Delftse Hout Gezellige mensen; aandacht voor elkaar; behulpzaam Vergrijsde buurt, rustige bewoners, overal dichtbij gezellige, rustige buurt overal in de buurt, rustig, prettige kontakten, ligt centraal, vele mogelijkheden ligt centraal, dicht bij het centrum, rustig, prettige buren, veel groen (o.a. park) rustig, schoon, netjes, stil, veel vogels aangename rustige buurt saamhorigheid, vlakbij Delftse Hout het licht dicht bij de stad en natuurgebied heel prettig wel alles in de buurt, winkels rustig veel bekenden, opgegroeid in deze buurt woning voor zichzelf; dicht bij de stad en natuurgebied; ontsluiting naar grote wegen huur; mensen van dezelfde leeftijd; goed contact, behulpzaam de woning op zich; aardige mensen (geen ruziemakers) dicht bij Delftse Hout en binnenstad Buurt bevalt prima, mooi uitzicht. Het vrije uitzicht. Rustige buurt. Weinig. Rustige buurt. Rustig.
14
Dat het schoon is. Dichtbij het centrum Hechte band (mevrouw is geboren in de vondelstraat) Huur, goedkoop, dicht bij centrum Rustige buurt. Gemoedelijk, rustig Rustig, dichtbij de Stad, Delftse Hout De sociale structuur van de wijk, de rust. Gezellige buurt, veel contacten, snel in de stad, snel in de natuur. Heerlijk, o.a. dichtbij de stad, lekker rustig. Rustige buurt, groen terrein, lekkere tuin, vlak bij de stad. Rustig, gezellig, iedereen kent iedereen. Rustig, direct bij de stad. Ben hier geboren, geen saamhorigheid meer. Rustige buurt, goed contact met buren Ligging ten opzichte van Delft Dorp in de stad, redelijke sociale controle. Veilige Buurt, Rustig, Ligt centraal Hele fijne, rustige, mooie buurt, weinig criminaliteit. Rustig, dicht bij de stad. De rust, weinig problemen, centraal wonen, vlak bij centrum en Delftse Hout.
15
Bijlage 2. Wat vindt u minder prettig aan deze buurt? Ik zou het niet kunnen zeggen, fijne buren en met de hele overkant fijne connecties. Nee, weet niet. Luchtverontreiniging rijksweg, vuil en geluid. Tot op heden niets. Geen pin-automaat, postkantoor, winkels. Stoor me nergens aan, o ja: parkeren. Toename, aantal Hagenaars in de buurt. Hondepoep in de speeltuin. Vuilnis op straat. Te kort aan parkeerplaatsen. Dat er niet veel winkels zijn. De onverzorgde hoek winkels en hier en daar vuilcontainers en zwerfvuil. Dat gedonder van vrachtauto's en bussen door de straat (hard rijden) Klierende jongeren overlast hangjongeren Er komen meer mensen wonen die zich minder goed gedragen. Herrie. Er komen meer buitenlandse mensen. Te weinig winkels Buslijn 80 of 82 weggehaald Buurt niet meer als vroeger. Nieue mensen maak je minder contact mee, komt ook dat je geen kleine kinderen meer hebt. Winkels te weinig parkeerplaatsen Openbaar vervoer halte te ver weg alles is anders geworden; geen winkels meer; geen contacten meer; geen praatje meer op straat Jongeren maken minder contact; de sfeer (van vroeger) verandert daardoor Jongere mensen die in de buurt komen wonen : maken rotzooi; tuinen worden verwaarloosd; aanzien van de buurt is veranderd geen winkels, m.n. supermarkt, pinautomaat, postkantoor Komen steeds meer buitenlanders en Hagenezen hier wonen geen supermarkt er is geen supermarkt alcoholiste die ernstige overlast geeft winkels: groenten, brood etc. weinig echte kontakten directe aanvaring met turkse buren, wonen er inmiddels niet meer de buurt gaat achteruit doordat er veel studenten en minder gezinnen wonen geen speelgelegenheden voor kinderen de bruggetjes parkeerproblemen weinig winkels; overlast van buren eerder veel overlast: opgroeiende jongeren uit de straat (geklaagd bij wijkagent) de wijze waarop men parkeert (een groot probleem) geen winkels, pinautomaat; meer uitgaansgelegenheid/ontmoetingsplek Geen idee N.v.t. Rondhangende jeugdpoort naast huis. Weinig winkels. Asociale gedrag van bepaalde mensen. Geen buurtwinkels. Komen steeds meer mensen van buitenaf wonen (Hagenaars)
16
Geen supermarkt en pingelegenheid Niets Niets. Auto's teveel vanuit de stad. Eventueel parkeren zou goedkoper moeten. Wijkagent vaker zien. je ziet hem nooit. Honden voor de deur en poep waar kinderen spelen. Er komen steeds meer jongeren bier kopen in de avondwinkel, gooien de blikjes en flesjes op straat. Loslopende honden, niet aangelijnd. Niets, verder zie opmerking. Containers voor de deur e.d. In de speeltuin zitten veel jongeren, buitenlanders. Parkeergelegenheid, vrij parkeren. Geen winkels, weinig voorzieningen Niets. Marokkanen, Kattekwaad (ruiten ingooien) Dat er steeds meer auto's hier parkeren. De buurt verpauperd. Betaald parkeren.
17
Bijlage 3. Kunt u aangeven welke voorzieningen u mist in de buurt? Een supermarkt Behoefte aan tuinman. Winkels en supermarktk, Supermarkt en betere bustijden. Zonder overstappen naar de stad. Wij hebben ons sterk gemaakt voor een supermarkt. Giromaat Bakker kruidenier, postkantoortje Supermarkt Supermarkt Supermarkt / Gezondheidscentrum Een verzorgde gevel, straten reinigen. Supermarkt Supermarkt Buurtwinkel Supermarkt Supermarkt, gezondheidscentrum voor ouderen Supermarkt die tot laat open is; sportmogelijkheid; bereikbaarheid per bus; bioscoop Bus, supermarkt Grote supermarkt, goede busverbinding, dienstencentrum/zorgpunt winkels winkels winkels winkels supermarkt postkantoortje, supermarkt goede supermarkt supermarkt, pin, postkantoor; OBS verdwijnt: goede, gemengde school supermarkt postagentschap, supermarkt supermarkt supermarkt supermarkt huisarts, bus naar TU-wijk supermarkt een supermarkt meer speelgelegenheid winkels, m.n. supermarkt postkantoor, supermarkt buurtwinkel verlichting achterpad, hek of deur poort. Woonbron verlangt wel betaling? supermarkt, beter openbaar vervoer supermarkt met postagentschap pinautomaat, opvang jeugd, supermarkt Grotere supermarkt. Winkels Postkantoor. Supermarkt Winkels (supermarkt) Bakker, Drogist, Goede busverbinding met de stad en station. Supermarkt.
18
Supermarkt Medisch zorgpunt, pinautomaat, supermarkt. Jeugdhonk, supermarkt, bereikbare bushalte. Supermarkt, zorgpunt. Supermarkt. Postkantoor, vooral voor ouderen, drogist. Supermarkt, postkantoor. Supermarkt, buurthuis weinig toegankelijk, heel weinig open, jeugdwerker 8 uur per week Supermarkt Een grote supermarkt. Supermarkt. Het project van de Brede School Meetingen organiseren. Meer dingen organiseren dat de mensen meer met elkaar in contact komen. Als mensen vragen dat ze hulp nodig hebben, bijv. d.m.v. een buurtvereniging Amusement in de buurt, bijv. net als de concertboten in de gracht 's zomers op de Lodesteynstraat; 1x in de maand een optreden briefjes ophangen bijv. met vragen om hulp of rond in de brievenbus met elkaar de buurt leefbaar houden (opruimen rommel b.v.) als er meer mensen naar het buurtcentrum zouden komen de kontakten die er zijn meer stimuleren tijdens opvoeding kinderen laten zien wat een medemens kan doen meer activiteiten met elkaar organiseren straat-/buurtfeest door mensen te stimuleren meer met elkaar te doen door wat meer in de buurt te organiseren in de tuinbouw Een keer in de zomer een buurtfeest met de buren. Geen idee Ouderen in buurthuis bij elkaar brengen, beter begrip voor elkaar, ze kunnen dan terecht voor een vraag en een praatje. De vijver in de Lodesteynlaan benutten voor ontmoeting. Telefooncirkel, voor ouderen, buurtvereniging. buurtfeest, bijvoorbeeld met koninginnedag Meer contact hebben met de mensen.
19
Bijlage 4. Maakt u zich bezorgd over mensen in de buurt? Bijvoorbeeld mijn buurman die suiker heeft. Ik leef met veel mensen mee, bak en kook voor ze. Eenzaamheid. ik houd soms mensen 'in de gaten' (letten op elkaar in goede zin) oudere buurvrouw van 80; dochter komt er dagelijks en thuiszorg als ik ze lang niet gezien heb soms als mensen een tijdje niet gezien worden gaan we erop af Asociale gedrag, na 22:00 keiharde muziek spelen. Soms. Als mensen ziek zijn, was extra aandacht geven. buren met hoge leeftijd hangjongeren in de straat twee ouderen
20
Bijlage 5. Helpt u wel eens mensen in de straat of buurt? Gewoon met de post enzo. Als het nodig is. Op bezoek Sporten en bewegen, wandelen, boodschappen. Op bezoek gaan, gezoek arts /z iekenhuis, helpen computer. Buurvrouw op bezoek gaan, boodschappen doen, in de tuin helpen met computer helpen, schutting zetten op bezoek gaan bij buren, op verjaardagen plantjes water geven bij buren waar nodig; b.v. ziekenhuisbezoek e.d. men kan een beroep op me doen indien nodig post, huis in de gaten houden bij afwezigheid bij ziekte help ik de buren boodschappen planten verzorgen, post, begeleiden ziekenhuis moeder woont in een andere straat, sleutel van de kapsalon (vriendin): zij opent vaak de salon, helpt buren met boodschappen, bezoek arts boodschappen, bezoek arts chinese vereniging hand- en spandiensten boodschappen doen, bezoekje brengen boodschappen klusjes (als het nodig is) boodschappen met buurvrouw boodschappen, naaiklusjes, kleine klusjes (straatje vegen) als iemand hulp nodig heeft, bijv. even oppassen op kindjes, op de hond passen, boodschapje bijvoorbeeld post of maaltijd aannemen, onder de pannen van oude buurvrouw, buitenlandseburen bijstaan Als nood aan de man is, mantelzorg aan echtpaar in de wijk. Bij ziekte. In geval van ziekte. Computer en klusjes. Als het nodig is. De buren helpen als ze op vakantie zijn, de tuin, post, ziekenbezoek Als het nodig is, als men erom vraagt, of bij iets accuuts bijvoorbeeld overlijden van de buurvrouw. ze het vragen haar moeder Ramen zemen, sociale contacten. boodschappen doen voor buurvrouw boodschappen doen Als ik wat hoor, ga ik even kijken of alles goed is.
21
Bijlage 6. Zou u (meer) dingen willen kunnen doen voor andere in de buurt of straat? We hebben hangplekken verzorgd voor jongeren, dit moet onderhouden worden. het parkeerbeleiden moeten we bekijken. Als het nodig is als het nodig is ben ik er als nodig indien nodig en gevraagd als er hulp nodig is helpen wij tai-chi les kunnen geven booschappen, indien nodig bijv. in de zomer een straatfeest met kraampjes als buurtgenoten iets organiseren, bereid om mee te doen Indien nodig. Helpen waar nodig.
22
