Geloven in de toekomst. Beleidsplan

“Geloven in de toekomst” Beleidsplan 2012 – 2017

Inhoudsopgave

pagina Inleiding

2

1 - Visie Hofkerk

3

2 - Beleid komende 5 jaren

4

2.1 Dienen, wat te behouden

4

2.2 Dienen, wat te verbeteren

5

2.3 Vieren, wat te behouden

5

2.4 Vieren, wat te verbeteren

6

2.5 Overdenken, wat te behouden

7

2.6 Overdenken, wat te verbeteren

9

3 - Speerpunten van het beleid 3.1 Middengroep + Heroverweging diensten

10

3.2 In kaart brengen van hulpbehoeftigen

12

3.3 Heroverwegen bezoekwerk

12

3.4 Sociale media + communicatievormen

14

3.5 Bestuursstructuur Hofkerk

14

3.6 Financiële toekomst Hofkerk

15

4 – Samenvattend

Beleidsplan 2012- 2017 Hofkerk Oldenzaal

10

maart 2012

17

1/18

Inleiding De kerkenraad van de Protestantse Gemeente De Hofkerk te Oldenzaal presenteert hierbij het beleidsplan voor de periode 2012 – 2017: “Geloven in de toekomst”. Het beleidsplan is uitgewerkt in de periode juni 2010 en december 2011 door de kerkenraad waarbij als leidraad het stappenplan van de PKN is gebruikt, beschreven in het boek ’30 Kansrijke modellen voor de missionaire gemeente’. Er zijn een aantal sessies georganiseerd met de kerkenraad onder leiding van Jan Jacob Tiemersma. De voorbereiding van de sessies en de uitwerking van het beleidsplan zijn uitgevoerd door Joke Flokstra-Meems, Yvonne Ponsteen, Jan Bos en Jan Jacob Tiemersma. Het nieuwe beleidsplan is als volgt tot stand gekomen. De uitwerking startte met een drietal voorbereidende besprekingen met de kerkenraad waarin nagedacht is over de thema’s missionair zijn, het gebed om ontvankelijkheid van de Geest, en het belang van het hebben van relaties. Vervolgens is de kerkenraad op 6 november 2010 een dag in het klooster Frenswegen geweest, waarin onder begeleiding van een gemeenteadviseur van de PKN, de heer Jan Boer, nagedacht is over het huidige profiel en het gewenste, toekomstige profiel van de Hofkerkgemeente. Vervolgens is in een vijftal sessies van de kerkenraad het toekomstige profiel omgezet naar de visie van de Hofkerk: de wijze waarop de gemeente in de komende jaren vorm en inhoud wil geven aan de geloofsbeleving. De visie is verder uitgewerkt tot het beleid, bestaande uit de zaken die behouden blijven om dat ze goed zijn en de onderwerpen die moeten worden verbeterd. Een kritische beschouwing in de vorm van een zogenoemde SWOT-analyse heeft geresulteerd in een inventarisatie van de sterke en zwakke kanten, en de kansen en bedreigingen voor de Hofkerk en haar directe omgeving en is het uitgangspunt geweest voor het gevormde beleid. Tijdens een Gemeenteavond in februari 2011 is een kort overzicht gegeven van de inventarisatie en is over enkele punten van gedachte gewisseld met gemeenteleden. De basis van de visie betreft de thema’s dienen, vieren en overdenken. De thema’s vormen de leidraad van het beleidsplan en zijn verder uitgewerkt waarbij per thema beleidsmatig is bepaald ‘wat te behouden’ en ‘wat te verbeteren’. Tevens zijn enkele speerpunten vastgesteld die koersbepalend zijn voor de toekomst van de Hofkerk. De speerpunten zijn vanwege het belang en omvang ervan door aparte werkgroepen uitgewerkt. De tot nu toe bekende resultaten van de diverse werkgroepen zijn in dit beleidsdocument vastgelegd. Daarnaast heeft de commissie Financiële Toekomst de financiële toekomst van de Hofkerk geïnventariseerd en worden aanbevelingen uitgewerkt. De aanbevelingen zijn gericht op het sluitend krijgen van de begrotingen voor de komende jaren. Het beleidsplan is de leidraad voor de Hofkerk in de komende 5 jaar. Het beleidsplan zal jaarlijks door de kerkenraad worden geëvalueerd en waarnodig op basis van voortschrijdend inzicht worden aangepast. Niet alleen open deuren verder openen, maar samen zoeken naar nieuwe deuren.


maart 2012

2/18

1 - Visie Hofkerk De Hofkerk heeft een lange historie in Oldenzaal. De protestantse gemeente heeft een oecumenisch, diaconaal en conciliair profiel en is dus een open en plurale leergemeenschap met volop ruimte voor communicatie en dialoog. De kernwoorden voor de Hofkerk gemeente zijn openheid, vrijheid, dienstbaarheid en solidariteit. De geloofsbeleving wordt gezien als een zoektocht naar het mysterie van het geloof waarbij er vanuit wordt gegaan dat niemand de wijsheid in pacht heeft. Er is binnen de gemeente veel aandacht voor het pastoraat. In het gewenste, toekomstige profiel van de Hofkerk staan de volgende drie invalshoeken centraal. Ten eerste de wens om een dienende gemeente te zijn die met aandacht en ondersteuning present is bij mensen in nood. Ten tweede een bezielende gemeente te zijn die in gesprek is over en bezield wordt door het geloof. Ten slotte een lerende gemeente te zijn die zelf leert en anderen, ook mensen van buiten de kerk, daarbij betrekt. Daarnaast is het belangrijk om als gemeente in de spiegel te kijken. Reflectie, bezinning op onze identiteit, leidt tot verandering en nieuwe initiatieven. Aandacht voor interne en externe communicatie speelt hierin een wezenlijke rol. De zienswijze en de wijze waarop de Hofkerk in de maatschappij wil staan is verwoord in de volgende visie: In de Hofkerk geloven we in God en daarmee in de medemens. We beleven ons geloof met handen, hart en hoofd. We willen de medemens dienen met aandacht en ondersteuning, het leven samen vieren en het overdenken. Onze drijfveer is het geloof in God en Jezus met als leidraad de verhalen uit de bijbel. Vanuit onze geloofsvisie willen wij deel uitmaken van de samenleving en zoeken wij naar verbindingen met anderen. De thema’s dienen, vieren en overdenken zijn bepalend in de visie van de Hofkerk en vormen de basis van het beleid voor de komende 5 jaar. De medemens dienen met aandacht en ondersteuning. De gemeente is present bij mensen in nood. Er zíjn voor de medemens, juist voor degene die in de knel zit. Beschikbaar zijn voor mensen die pijn lijden aan het leven. Naast hulp gaat het ook om gerechtigheid: opkomen voor mensen. Woorden zonder daden zijn leeg. Het leven samen vieren, in gesprek over en bezield door het geloof. Gemeenteleden kunnen op een persoonlijke manier over hun geloof praten. De gemeente zoekt geloofsverdieping, via gesprek in kleinere groepen en op kerkenraadniveau. Het leven samen overdenken: de gemeente leert zelf en betrekt anderen daarbij. De kracht van het geloof. Het Bijbelverhaal als metafoor om levenswijsheden ruimte te geven. Op een toegankelijke manier, zonder drempels voor buitenstaanders.


maart 2012

3/18

2 - Beleid komende vijf jaren In de volgende paragrafen worden de thema’s vieren, dienen en overdenken toegelicht. Van elk thema is beschreven wat wordt behouden en de verbeteringen die worden voorgesteld.

2.1 Dienen: wat te behouden Het dienen van de medemens gebeurt organisatorisch langs twee wegen: diaconaal en pastoraal. In de volgende paragrafen wordt toegelicht wat behouden blijft in de diaconie en het pastoraat. 2.1.1 Diaconie De diaconie verleent concrete hulp aan mensen in nood, dichtbij in de gemeente, in de stad en verder weg. Naast concrete hulp aan mensen (geld/woninginrichting/ vervoer etc.) organiseert de diaconie verschillende projecten waar geld wordt ingezameld voor een goed doel: de boekenmarkt en de Dorcasvoedselpakkettenactie in november en de kerstbakken-verkoop op de Kerstmarkt. Daarnaast helpt de diaconie mee bij de oliebollenactie van de jeugd en stelt zij de kerk open op Koninginnedag. De diaconie heeft contact met diverse andere hulporganisaties in de stad: de Wereldwinkel, de Voedselbank en Amnesty International. Ook heeft zij twee vertegenwoordigers in het Pizo-overleg (Platform Informele Zorg Oldenzaal) waardoor zij beter in beeld heeft wat er nog meer op hulpverleningsgebied in Oldenzaal gebeurt. Met kerst brengt de diaconie met behulp van de bezoekwerkers aan alle 75-plussers een kerstgeschenk. Deze vorm van aandacht wordt zeer op prijs gesteld 2.1.2 Pastoraat Op pastoraal gebied krijgen gemeenteleden aandacht door allerlei vormen van bezoekwerk. Ouderlingen, dominee, kerkelijk werker en bezoekmedewerkers brengen bezoeken aan gemeenteleden die daarom vragen of bij mensen waarvan bekend is dat zij een bezoek op prijs stellen. Per oktober 2011 zijn er twee jeugdouderlingen, een ouderling voor nieuw-ingekomen, een ouderling voor de groep 18-35, twee ouderlingen voor mensen boven de 75 jaar en een speciale ouderling voor mensen die iemand hebben verloren aan de dood. De twee ouderlingen voor de mensen boven de 75 jaar worden geholpen door een 20-tal bezoekmedewerkers, die op verjaardagen en met kerst (en soms ook daar buitenom) een bezoek afleggen. Al deze bezoekmedewerkers hebben geregeld contact om te weten te komen wat er gedaan moet worden. Daarnaast is er een pastoraal team van een aantal mensen die bezoeken brengen aan mensen tussen de 35 en 75 jaar.


maart 2012

4/18

2.2 Dienen: wat te verbeteren Uit de voorgaande paragraaf blijkt dat er veel aandacht en diaconale en pastorale inzet is in de Hofkerk gemeente. Toch zijn er onderwerpen die verbeterd kunnen worden. In de volgende paragraaf worden de veranderingen beschreven. 2.2.1 Diaconie De diaconie is op dit moment een te kleine groep. De kerkenraad is druk bezig met het zoeken van versterking van de drie diakenen die er in november 2011 zijn. Er is 1 gemeentelid dat heeft toegezegd om diaken te worden, vier anderen hebben het nog in beraad. Het voornemen is om een jaarlijkse middag voor ouderen in de Hofkerk te organiseren. De doelgroep is met name de ouderen die niet in de stad wonen, omdat er al relatief veel georganiseerd wordt voor de bewoners van de Scholtenhof. De middagen zullen gericht zijn op ontmoeting, aandacht en betrokkenheid. Er moet een beter zicht komen op mensen in Oldenzaal die in nood verkeren en de vormen waarop ondersteuning geboden wordt (door de diverse instanties) en de rol van de diaconie daar in. Daarnaast moet er meer helderheid komen over welke mensen in onze eigen gemeente behoefte aan hulp hebben en ook welke vorm van hulp nodig is zoals boodschappen, oppas, financiële middelen en vervoer. Dit is één van de speerpunten in ons beleid. Eens per jaar organiseert Impuls de vrijwilligersdag in het kader van het landelijke project Nederland Doet. Het voornemen is om elk jaar met een groep gemeenteleden van de Hofkerk mee te helpen aan deze dag waarbij ook geprobeerd wordt de jongeren erbij te betrekken. 2.2.2 Pastoraat Ondanks het feit dat er veel bezoekwerk georganiseerd wordt, wordt er een heroverweging gemaakt. Er zijn delen van het bezoekwerk die beter kunnen. Zo functioneert het pastorale team (gericht op mensen tussen 35 en 75) zeer matig en is er geen ouderling voor die groep. Bovendien is het de vraag of het bezoekwerk niet effectiever georganiseerd kan worden. Het heroverwegen van het bezoekwerk is een speerpunt van beleid.

2.3 Vieren: wat te behouden Over de huidige opzet, vorm en inhoud van de kerkdiensten in de Hofkerk zijn de meeste mensen tevreden. Dat blijkt uit de enquête die de werkgroep Eredienst hield in juni 2011. Natuurlijk zijn er verschillen in beleving, en is er ook kritiek op onderdelen, maar de grote lijn is goed. Er is variatie in het aanbod van de diensten en ook de diensten zelf zijn niet ‘standaard’ of ‘traditioneel’ te noemen. De klassieke opzet van de liturgie wordt gehandhaafd, maar door bijdragen van gemeenteleden, kinderen en door het taalgebruik proberen we de viering zo dicht mogelijk bij de mensen te brengen. De gedachte is door deze opzet de mensen het geloof te laten beleven en ruimte te creëren waarbij continu gezocht wordt naar een goede mix van plechtigheid en informaliteit. Een kindernevendienst maakt deel uit van de viering en is gericht op de kinderen in de basisschoolleeftijd. In de nevendienst wordt op hun niveau het


maart 2012

5/18

verhaal van de zondag verteld aan de hand van het blad ‘Kind op zondag’. De werkgroep eredienst streeft ernaar ongeveer eens in de maand een koor of een andere speciale muzikale inbreng aan de ‘gewone’ dienst toe te voegen. In het verzorgingshuis Scholtenhof verzorgt een groep gemeenteleden elke zaterdag een ‘weeksluiting’. Belangrijke recente veranderingen in de dienst zijn de medewerking van het ‘zondagskind’ en de lectoren en de gelegenheid om kaarsen aan te steken vlak voor de voorbeden. Dit versterkt het gevoel dat de eredienst van ons allemaal is en niet eenrichtingsverkeer van voorganger naar gemeente. In 2009 is de muziekbundel ‘Tussentijds’ ingevoerd waardoor er meer keuze en variatie in de liederen is gekomen. Naast de gewone diensten zijn er onder andere de startzondag, een Kunst- en Religiedienst, twee jeugddiensten, een viering ter gedachtenis van de overledenen (laatste zondag van het kerkelijk jaar), een overstapdienst voor kinderen van groep 8 en een dienst in de Twentse Sproake. Ongeveer 6 keer per jaar vieren we het avondmaal in de dienst. De Hemelvaartsdagviering wordt gehouden in samenwerking met de omliggende gemeenten van de kleine ‘ring’: Ootmarsum, Denekamp, Weerselo, Tubbergen en Oldenzaal. Ongeveer 15 mensen uit onze gemeente doen daar elk jaar aan mee. Sinds 2010 hebben we ook de Biddag-viering (in maart) en de Dankdag-viering (in november) ingevoerd. Deze vinden midden in de week plaats en worden voorafgegaan door een eenvoudige maaltijd. Daarna is er een Hofavond met een thema dat met ‘gewas en arbeid’ te maken heeft. Er zijn 4 keer per jaar Taizé-vieringen die oecumenisch worden voorbereid en uitgevoerd. Eens in het jaar, in de gebedsweek voor de eenheid van de christenen, is er een oecumenische viering, waarin ook bijna altijd enkele kinderen ‘oecumenisch’ worden gedoopt. Hieraan is veel behoefte bij ouders van wie de een katholiek en de ander protestants is. Op de vroege Paasmorgen is er ook een jaarlijkse oecumenische viering die veel gelovigen trekt. Het aantal mensen dat de kerkdiensten bezoekt is al jaren ongeveer 100. Bij gastvoorgangers is dat aantal ongeveer 80. Over het algemeen zijn de gasten die onze kerk bezoeken getroffen door de gemoedelijke en ontspannen sfeer, waardoor mensen betrokkenheid, warmte en geloof ervaren. De gemiddelde leeftijd van de kerkgangers is ongeveer 65 jaar. Gelukkig is het aantal kinderen in de dienst weer toegenomen, onder andere door een sterke groep kindernevendienstleiders, maar toch is het aantal mensen van boven de 60 hoger. Het is moeilijk om de groep jonge ouders, jongeren, maar ook de mensen van de ‘tussengeneratie’ (35-60) te bereiken.

2.4 Vieren: wat is te verbeteren Er zijn gemeenteleden die vraagtekens zetten bij het nut van de vieringen in de Stille Week, de Hemelvaartsdagviering en bij de viering op de startzondag. De vieringen voor Pasen (vanaf donderdag tot en met zaterdag) worden echter niet afgeschaft omdat ze - samen met de Paasmorgenvieringen – uitgebreid stilstaan bij de kern van het geloof: kruis en opstanding. De viering van de Stille Zaterdag wordt nader uitgewerkt omdat er nog teveel onduidelijkheid is over het nut, de vorm en de inhoud van deze viering. De Oudejaarsdagviering en de Hemelvaartsdagviering trekken steeds minder bezoekers. Natuurlijk voldoen deze vieringen aan een zekere behoefte maar het is de vraag of we deze vieringen in de toekomst moeten blijven organiseren. Voorlopig wordt er mee doorgegaan. Hetzelfde geldt voor de startzondag: niet iedereen doet er aan mee, maar de mensen die er zijn, ervaren het als een bijzondere dag in de gemeente.


maart 2012

6/18

Het voornemen is om de mensen van de middengroep meer bij de diensten te betrekken. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door (twee keer per jaar?) aan een groep mensen te vragen de dienst (met een van de voorgangers) voor te bereiden. Tevens zullen de oecumenische jongerenbands ‘VOF de Hof’ en ‘Undercover’ regelmatiger betrokken worden bij de erediensten. Hun muziek is het meest geschikt voor jongeren en mensen van de tussengeneratie. Er zijn plannen voor zangdiensten met de titel ‘Oldenzaal zingt’. Het gaat hier om middagdiensten waarin veel traditionele liederen gezongen worden. Onze organisten René van Dijken en Koos Schollaardt werken dit uit.

2.5 Overdenken: wat te behouden Het thema ‘overdenken’ heeft betrekking op het vormen en toerusten op het gebied van theologie, godsdienst, spiritualiteit, in verbinding met de maatschappelijke vragen van deze tijd. Het overdenken is gericht op de gemeenteleden maar ook op mensen van buiten de Hofkerk. Tweemaal per jaar stelt de commissie Vorming & Toerusting het zogenoemde ‘rode boekje’ samen, waarin het hele aanbod op het gebied van leren – vorming en toerusting – is opgenomen. Het doel is om een gevarieerd aanbod samen te stellen zodat er ‘voor elk wat wils’ is. Er zijn activiteiten die al meerdere jaren op het programma staan, als ook nieuwe onderwerpen. De volgende paragrafen heeft een overzicht van de activiteiten op het gebied van overdenken die vanuit de Hofkerk worden aangeboden. 2.5.1 Het leerhuis Het leerhuis bestaat al sinds de 70-er jaren in Oldenzaal. De stuurgroep van het oecumenisch leerhuis verzorgt tweemaal per jaar een lezingencyclus. De thema’s liggen op het gebied van religie, geloof, spiritualiteit en theologie. Zo heeft in het najaar van 2011 Gerard Luttikhuizen, emeritus hoogleraar Nieuwe Testament en Vroeg-christendom aan de Rijksuniversiteit Groningen drie lezingen verzorgd over de Evangeliën van Thomas, Maria Magdalena en Judas. De groep die het leerhuis bezoekt is qua samenstelling oecumenisch en de lezingen worden goed bezocht. 2.5.2 De Hofavond De Hofavond wordt georganiseerd sinds 2001 op elke tweede woensdag van de maand. Er komen onderwerpen aan bod die spelen in de maatschappij en een relatie hebben met geloof en spiritualiteit. De werkgroep V&T bedenkt de thema’s maar ook wordt bezoekers gevraagd thema’s aan te reiken. De Hofavond heeft een vaste kern bezoekers met daar omheen wisselende bezoekers die op een bepaald thema afkomen. 2.5.3 De BuitenHofavond Het initiatief voor deze avonden komt voort uit een van de aanbevelingen van het rapport ‘Ontmoeten Centraal’, en is erop gericht om de Hofkerk meer te betrekken bij de wereld om haar heen. Het doel van de BuitenHofavonden is om mensen in Oldenzaal bij elkaar brengen rond en aan het denken zetten over een actueel levensbeschouwelijk, maatschappelijk, ethisch, of religieus thema. De werkgroep BuitenHofavonden bestaat uit 7 personen die de thema’s bedenken en voor de publiciteit en de


maart 2012

7/18

organisatie zorgen. Voor elke avond wordt een panel bij elkaar gezocht met een inleider en een gespreksleider. 2011 is het derde seizoen dat deze avonden worden aangeboden en er worden drie avonden per jaar georganiseerd. 2.5.4 Bijbellezen als voorbereiding op de zondag Deze activiteit is voortgekomen uit een van de aanbevelingen van het rapport ‘Ontmoeten Centraal’ en is er op gericht om gemeenteleden meer te betrekken bij de zondagse eredienst. Deze activiteit wordt ongeveer 10 maal per jaar aangeboden. Op de maandagavond tussen 19.00 en 20.00 uur wordt de Bijbeltekst voor de aanstaande zondag onder leiding van de voorganger besproken. 2.5.5 Groep jongvolwassenen, 20-35 jaar Het doel voor de groep jongvolwassenen is om ruimte en aandacht geven aan levensvragen die spelen in hun levensfase, zowel religieus als maatschappelijk. Dit is het derde seizoen (2011/2012) dat deze activiteit wordt aangeboden. Elke derde donderdagavond van de maand komt deze groep bij elkaar. 2.5.6 Basiscatechese Dit is een vorm van catechese die erop gericht is dat de kinderen aan het eind van een cyclus van twee jaar die dingen weten en kunnen, die zij nodig hebben om in een gemeente mee te doen. Kinderen van de groepen 7 en 8 van de basisschool worden hiervoor uitgenodigd. 2.5.7 Hofbrug Elke eerste zondag van de maand komt in de Hofkerk een groep jongeren samen in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar. De opzet van deze Hofbrug is om de jongeren die een reguliere kerkdienst niet zien zitten toch bij de kerk te betrekken en te houden. Er wordt over allerlei onderwerpen gesproken die jongeren in deze leeftijdscategorie bezighouden, niet alleen op kerkelijk gebied, maar ook actuele onderwerpen komen aan bod. Twee maal per jaar wordt er een jeugddienst gehouden, voorbereid door de jongeren van de Hofbrug samen met een van de begeleiders en de voorganger. 2.5.8 Gesprekskringen Elk jaar worden er gesprekskringen aangeboden rond actuele thema's op het terrein van geloof en spiritualiteit, nieuwe ontwikkelingen in de theologie en maatschappelijke thema's. De animo voor deze gesprekskringen is wisselend. 2.5.9 Contacten met de moskee Al in de negentiger jaren is begonnen met de dialoog moslims-christenen, met als doelstelling om meer van elkaars cultuur te weten te komen en daarmee meer begrip te kweken voor elkaars gewoonten en gebruiken. Na een paar jaar van stilte is in 2010 de draad weer opgepakt op initiatief van de moskee. De moskee is niet vertegenwoordigd in de Raad van Kerken omdat het geen kerk is. Om te zorgen voor continuïteit in de contacten tussen moslims en christenen moet gezocht worden naar een structurele opzet hiervan. In het najaar van 2011 organiseerden jongeren uit de Oldenzaalse kerken en moskeeën een avond met als thema: “Rondje cultuur”.


maart 2012

8/18

2.5.10 Projecten met scholen Projecten met de scholen hebben betrekking op het basisonderwijs en het vervolgonderwijs. In het basisonderwijs is er een goed contact met de Klimop-school en wordt ds. Jan Bos soms gevraagd om in de les dingen uit te leggen over het geloof. Tijdens het seizoen 2010/2011 heeft de Hofkerk voor het eerst meegedaan met het jaarlijkse project van de subgroep catechese van de Drie-eenheidkerk. De jeugdouderling van de Hofkerk was bij dit project betrokken. De deelnemende scholen waren de Bongerd, de Esch, Drie-eenheidsschool en de Klimop. Jaarlijks komen er verschillende groepen 8 van een aantal basisscholen op bezoek in de Hofkerk in het kader van het project “de week van de ontmoeting”, dat georganiseerd wordt door de synagoge in Enschede. De leerlingen krijgen uitleg over het christelijk geloof en het verschil tussen de protestanten en de katholieken. Er is jaarlijks een ‘multicultureel project’ voor scholen uit het vervolgonderwijs in Oldenzaal. Er komen dan 8 brugklassen op bezoek in de Hofkerk. Zij krijgen uitleg over het protestantisme, het christelijk geloof en de gebruiken in de Hofkerk.

2.6 Overdenken: wat te verbeteren De volgende onderwerpen binnen het thema Overdenken zijn voor verbetering vatbaar. Onder de paraplu met het opschrift “Vorming & Toerusting” gaat een oecumenische commissie schuil die jaarlijks een aanbod van activiteiten samenstelt, zoals: film- of videopresentaties; thema-avonden over geloof, bijbel of samenleving; samen lezen van boeken, invulling geven aan de maandelijkse Hofavonden. De commissie is in 2011 te klein en moet worden uitgebreid met nieuwe leden met een creatieve geest en frisse ideeën. Het programma-aanbod wordt heroverwogen en er moet geëvalueerd worden of het aanbod strookt met de behoefte van de zogenoemde middengroep. Tevens is het wenselijk om zo nu en dan een bekende spreker uit te nodigen en meer gebruik te maken van ideeën van gemeenteleden.


maart 2012

9/18

3 – Speerpunten van het beleid Er zijn een aantal onderwerpen die naar mening van de kerkenraad koersbepalend zijn voor de Hofkerk in de komende jaren. De onderwerpen, in het beleid ‘speerpunten’ genoemd, kunnen worden gerubriceerd in de thema’s vieren, dienen en overdenken maar zijn vanwege het koersbepalende karakter in een apart hoofdstuk beschreven. De volgende speerpunten zijn geformuleerd: 3.1 Middengroep + Traditionele diensten heroverwegen 3.2 In kaart brengen hulpbehoeftigen 3.3 Heroverwegen bezoekwerk 3.4 Sociale media + communicatievormen: 3.5 Bestuursstructuur Hofkerk 3.6 Financiële toekomst Hofkerk De speerpunten zijn vanwege het belang voor de toekomst van de Hofkerk uitgewerkt door aparte werkgroepen en door de commissie ‘Financiële toekomst Hofkerk’. De verschillende werkgroepen bestaan uit kerkenraadsleden en gemeenteleden. Het speerpunt “Sociale media en communicatievormen in de Hofkerk” is in het kader van een opdracht van de Saxion hogeschool uitgewerkt. In de volgende paragrafen zijn per speerpunt de onderzoeksvraag, de werkgroepsamenstelling en de aanbeveling van de werkgroep beschreven. De eventuele rapporten zijn opgenomen als bijlage van dit rapport.

3.1 Speerpunt Middengroep + heroverwegen traditionele diensten 3.1.1. Onderzoeksvraag Voor veel mensen, met name uit de middengroep, is de kerk niet meer vanzelfsprekend en dat geldt ook voor de manier van geloven en leven waar de kerk in vroeger dagen voor stond. Dit stelt de Hofkerk voor veel vragen. Hoe zal het over vijf jaar zijn? Hoe ziet de gemeente er dan uit? In onze visie is verwoord dat we de medemens willen dienen met aandacht en ondersteuning, het leven samen willen vieren en overdenken. We zien het als onze hoofdopdracht om er te zijn voor mensen, zowel materieel als geestelijk, zowel binnen als buiten de kerk. Maar, hoe dient dat ‘er zijn’ er uit te zien? Bij behoefte versus aanbod Hofkerk gaat het om tweerichtingsverkeer: het gaat om de vraag aan de middengroep wat zoek jij bij de kerk, maar ook wat heb jij te bieden aan de kerk? De kerkenraad van de Hofkerkgemeente wil daarom meer inzicht krijgen in de vragen, behoeften, verlangens en ideeën van deze middengroep t.a.v. kerk en kerkzijn. Strookt wat wij te bieden hebben met de behoeften en verlangens uit de middengroep. Is de inhoud prikkelend genoeg? Het beoogde resultaat bestaat uit het kiezen van vormen om onze visie uit te dragen aan de middengroep, op een manier die de middengroep aanspreekt. Voor kerkzijn op zondag (vieren) en voor kerkzijn door de week (dienen, overdenken).


maart 2012

10/18

3.1.2 Aanbeveling Een werkgroep bestaande uit Joke Flokstra, Yvonne Ponsteen, Wim Timmers, Ria van Dijk en Rob Lubberding heeft zich gebogen over bovenstaande onderzoeksvraag. In seizoen 2007-2008 speelde dezelfde vragen in de Hofkerk. Er is daarom gestart met het project OntMoeten Centraal. Het doel was toen vitalisering en opbouw van de gemeente. Het ging allereerst om het leren kennen van en het luisteren naar mensen uit de zogenaamde ‘tussengeneratie’ (25-50 jaar). Het project maakte gebruik van speciaal ontwikkeld gespreksmateriaal. Een 40-tal gemeenteleden zijn bezocht. Van alle gesprekken is een verslag gemaakt, resulterend in het rapport Ont-Moeten Centraal. De werkgroep `Middengroep bereiken` besluit geen nieuwe enquête te maken, maar gebruik te maken van dit rapport en alle aanbevelingen uit dit rapport te evalueren. Er is gekeken welke aanbevelingen al zijn overgenomen en welke nog niet. Vervolgens is gesproken over de nog over te nemen aanbevelingen en over nieuwe inzichten en voorstellen. Ook is gebruik gemaakt van de enquête van de Werkgroep Eredienst die in de maand juni 2011 gedurende drie zondagse diensten kon worden ingevuld door de bezoekers van de Hofkerk. Kerkzijn op zondag (vieren) Er is vooral behoefte aan korte kerkdiensten, die niet langer duren dan een uur. Met meer inbreng van gemeenteleden in de dienst, bijvoorbeeld door “De preek van de leek”. In de diensten is ruimte voor een preek, voor stilte en beleving en het zingen van eigentijdse liederen en opwekkings-liederen. Bijzondere diensten, zoals bijvoorbeeld de Taizé-vieringen worden altijd op een vaste zondag georganiseerd, bijvoorbeeld de eerste zondag van het kwartaal. Er wordt meer gebruik gemaakt van moderne middelen tijdens de dienst. In de kerkzaal hangt een digitaal scherm, waarop de orde van dienst, de liederen (bij nieuwe liederen de tekst met muziek) en de Bijbelteksten staan. Elkaar zien is belangrijk bij samen vieren. De inrichting van de kerk kan die verbondenheid uitstralen. Er moet een plek zijn waar de kinderen tijdens het koffiedrinken na de dienst zich in de gemeenschappelijke ruimte (kerkzaal) kunnen vermaken. Kerkzijn door de week De Hofstem wordt (ook) digitaal toegestuurd. Buiten het kerkgebouw staat een digitaal bord met het laatste nieuws, de komende activiteiten en thema’s. Via de sociale media (twitter, facebook, sms, email) krijgen mensen een berichtje waarin ze uitgenodigd worden voor een kerkdienst die week, of voor een Hofavond wanneer er een thema aan de orde is dat past bij hun leefsituatie. De kerk is op vaste tijden open voor pastorale gesprekken of als stiltecentrum. Ook is de kerk open bij stedelijke activiteiten. De BuitenHofavonden blijven voor betrokken leden en belangstellenden. Er komen actuele thema’s aan de orde over onderwerpen die op dat moment in de maatschappij spelen, vaak met spreker(s) van buiten de (Hof)kerk. Deze bijeenkomsten worden ook in de krant aangekondigd. Een onderwerp zou kunnen zijn: Balans in je leven, Opvoeding en de bijbel of Hoe past de kerkdienst in mijn weekendplanning. Er kunnen ook andere activiteiten vanuit de kerk worden gestimuleerd (film- of theaterbezoek, wandelen op zondag e.d.).


maart 2012

11/18

Er wordt een avond of middag georganiseerd over boeken en andere lectuur rondom geloofsopvoeding en kinderbijbels voor het hele gezin met bijvoorbeeld een voorleeswedstrijd. Het zou goed zijn om de nieuwkomers door een leeftijdgenoot te laten bezoeken. Bereiken van de Middengroep Een wezenlijk deel van het speerpunt ‘Middengroep + heroverweging traditionele diensten’ is het bereiken van de Middengroep door andere vormen van diensten. Er zijn gemeentes in Nederland die door ander invullingen van diensten veel gelovigen uit de middengroep aantrekken. Vanwege het belang voor de Hofkerk en omvang van het onderwerp is er in overleg met de beleidsgroep besloten om een aparte werkgroep te vormen die zich specifiek richt op andere vormen van diensten (“gluren bij de buren”). De werkgroep heeft de volgende taken: 1. Een overzicht maken van alternatieve vormen van vieringen, zoals Thomasvieringen, opwekkingsvieringen, etc. 2. Onderzoeken hoe die vieringen worden georganiseerd. Wat is de succesformule? 3. Een aantal van deze vieringen bezoeken tot aan de zomervakantie 2012. De resultaten van de werkgroep worden in juni 2012 gepresenteerd aan de kerkenraad.

3.2 In kaart brengen hulpbehoeftigen 3.2.1 Onderzoeksvraag Breng de hulpbehoeftigen in kaart; primair in onze eigen gemeente en secundair binnen Oldenzaal. Maak anderzijds inzichtelijk wat de Hofkerk te bieden heeft en wie deze hulp kunnen bieden. Hoe maken we aan onze doelgroep duidelijk dat we kunnen helpen. 3.2.2 Aanbeveling De diaconie werkt aan het onderwerp en zal in de zomer van 2012 met aanbevelingen komen. Een van de mogelijkheden betreft het intensiveren van de samenwerking met het Platform Informele Zorg Oldenzaal. Daarnaast kan ook hulp worden geboden door samen te werken met andere hulpinstanties of door daarnaar te verwijzen.

3.3 Heroverwegen bezoekwerk 3.3.1 Onderzoeksvraag Het bezoekwerk in de Hofkerk loopt vrij goed. Met name de mensen boven de 75 hebben we goed in beeld. Het komt echter niet vaak voor dat mensen uit zichzelf vragen om bezoek. Er is speciaal bezoekwerk voor nieuw-ingekomenen en voor mensen in rouw. Voor de middengroep is er een pastoraal team, dat wisselend functioneert. Jan is op dit moment hoofdverantwoordelijke voor het hele pastoraat (± 500 adressen). Is dat niet teveel? Moeten we de indeling misschien veranderen? Zijn er geen andere


maart 2012

12/18

vormen van pastoraat denkbaar (internet/café/open kerk)? Over dit soort vragen gaat een werkgroep zich buigen. Het beoogde resultaat van de werkgroep is dat er een duidelijk overzicht komt van het bezoekwerk op dit moment. Welke mensen worden bezocht? Op wat voor manier en hoe vaak gebeurt dat? Kunnen we gemeenteleden niet meer betrekken bij het bezoekwerk? Zijn er andere vormen denkbaar? Moeten we niet meer aandacht aan andere leeftijdsgroepen besteden? 3.3.2 Aanbeveling Een werkgroep bestaande uit Jan Bos, Wies Sanderman, Christien Wiecherink, Janny Standhardt, Andries Ponsteen en Geeke Koster heeft zich gebogen over bovenstaande onderzoeksvraag. Overzicht van het bezoekwerk op dit moment: - voor kinderen en jongeren tot 18 jaar zijn er 2 jeugdouderlingen - voor de leeftijd 18 - 35 jaar is er 1 ouderling - voor de leeftijd 35 - 75 jaar is er een pastoraal team bestaande uit gemeenteleden - voor de leeftijd 75 jaar en ouder zijn er 2 ouderlingen: - één voor de Scholtenhof met 5 bezoekmedewerkers - één voor de stad (in ruime zin) met 15 bezoekmedewerkers - voor de nieuw-ingekomenen is er 1 ouderling - voor het onderdeel rouwpastoraat is er 1 ouderling De aanbevelingen zijn: Leeftijdsgroep 0-18 jaar Alleen met een aanleiding, bij probleemsituaties stellen jongeren bezoekwerk op prijs. Hoe zie je die? “Ogen en oren open houden”. Maak ook gebruik van Facebook. 18 – 35 jarigen De gespreksgroep voor deze leeftijd moet blijven. Incidenteel kan een bezoek worden afgelegd bij ziekte e.d. 35 – 75 jarigen Het Pastoraal Team bezoekt mensen waarvan zij de namen en adressen krijgen via de predikant. We laten los dat elk adres bezocht moet worden. Nieuw-ingekomenen Een goed welkom is van groot belang. Hoeft niet per se door een ouderling gedaan te worden. Verdere aanbevelingen - Er moet voorzichtig omgegaan worden met namen van gemeenteleden, in de Hofstem en bij afkondiging in de dienst. - De bos bloemen van de wekelijkse dienst blijft gehandhaafd. - Koffie drinken na elke dienst heeft een goede functie. - Het rouwpastoraat door de ouderling heeft een aanvullende functie naast het werk van predikant en kerkelijk werker. Continuïteit moet gewaarborgd blijven. De contacten lopen van predikant naar ouderling.


maart 2012

13/18

-

-

Gezien de vergrijzing in onze kerk heeft de predikant in de toekomst onvoldoende tijd om het aantal uitvaartdiensten te leiden. Het is goed om daarom een uitvaartgroep samen te stellen. Deze mensen worden opgeleid ter ondersteuning van de predikant bij uitvaartdiensten. Een goede voorlichting naar de gemeente is noodzakelijk. Pastoraat via internet. De sociale media als e-mail, internet en facebook hebben hun nut al bewezen. Pastoraat via de mail lijkt onpersoonlijk, maar kan zeer nuttig zijn. Bij elke bijeenkomst van het team van bezoekmedewerkers moet er op gewezen worden dat geheimhoudingsplicht t.a.v. namen een must is. Oren en ogen open houden!

3.4 Sociale media + communicatievormen 3.4.1 Onderzoeksvraag De Hofkerk ziet dat jongeren actief zijn op diverse sociale media. De kerk zou graag alle (leeftijds)groepen in de kerk op adequate wijze willen bereiken en zoekt naar nieuwe mogelijkheden. Welke media kunnen er gebruikt worden? En op welke manier? Kunnen er nog meer doelgroepen bereikt worden? 3.4.2 Aanbeveling Albert Wierenga, een student van Hogeschool Saxion heeft eind 2011 onderzoek gedaan naar het gebruik van Sociale Media in de (Hof)kerk. Hij werd hierin vanuit de Hofkerk begeleid door Jan Bos en Harm Schreurs. Hij bracht verslag uit over zijn bevindingen in een rapportje inclusief stappenplan. Gezien het gebruik en bekendheid bij de jongeren kiezen we voor Facebook en Twitter. De oudere generatie gebruikt overwegend e-mail, we blijven daarom dit communicatiekanaal gebruiken. De oudere generatie verschuift echter wel richting de sociale media. Voordeel van Facebook en Twitter is openheid: als randkerkelijke (of buitenstaander) kan men laagdrempelig een kijkje nemen 'in de kerk'.

3.5 Bestuursstructuur Hofkerk 3.5.1 Onderzoeksvraag De kerkenraad bestaat op dit moment uit 17 personen, waaronder de beide voorgangers. Er wordt 10 keer per jaar door de kerkenraad vergaderd en twaalf keer per jaar door het moderamen. De taken en verantwoordelijkheden van de kerkenraad en het moderamen zijn: De kerkenraad: Het algemeen bestuur Beleidsvormend en eindverantwoordelijk Toezichthouder: goedkeuring hechten aan datgene wat het moderamen doet.


maart 2012

14/18

Het moderamen: Het dagelijks bestuur Besluitvormend Beleidsvoorbereidend Het moderamen is uitvoerend, opereert volgens het beleidsplan en legt (achteraf) verantwoording af aan de kerkenraad. 3.5.2 Aanbeveling Met ingang van 2012 zal het moderamen iedere maand (blijven) vergaderen en de kerkenraad vijf keer per jaar. De kerkenraadvergadering zal efficiënter worden door per agendapunt duidelijk aan te geven wat er bij dat agendapunt van de kerkenraad verwacht wordt. Vanzelfsprekend handhaven we na de kerkenraadsvergaderingen de gebruikelijke nazit. Daarnaast zal er jaarlijkse kerkenraaddag worden georganiseerd, bij voorkeur aan het begin van het kerkelijk jaar in september. De verslagen van de diverse deelraden worden steeds (tussen de vergadering door) ter informatie rondgestuurd aan de kerkenraadleden. De frequentie van vergaderen met de kerkenraad en de daarmee samenhangende aanpassingen in communicatiewijze en –momenten, worden ingevoerd voor een proefperiode die is ingegaan met de kerkenraadsvergadering in januari 2012 en loopt tot en met de laatst geplande kerkenraadsvergadering in november 2012. In die vergadering zal de nieuwe vergaderfrequentie- en -wijze geëvalueerd worden.

3.6 Financiële toekomst Hofkerk 3.6.1. Onderzoeksvraag Naast de begroting voor het komend jaar en de jaarrekening voor het afgelopen jaar, wordt door het college van kerkrentmeesters ook jaarlijks een meerjarenprognose opgesteld voor de komende 5 jaren. Uit deze laatste prognose blijkt, dat er bij de Hofkerk vanaf 2013 tekorten gaan ontstaan bij ongewijzigd beleid, naar verwachting redelijk snel oplopend van € 20.000 in 2013 naar € 37.500 in 2016. De onderzoeksvraag voor de werkgroep Financiële Toekomst Hofkerk betreft het uitwerken van voorstellen waarmee in de toekomst de financiën van de Hofkerk gemeente op orde te houden zijn en zoveel mogelijk evenwicht creëren tussen inkomsten en uitgaven. 3.6.2. Aanbeveling Een werkgroep Financiële Toekomst Hofkerk bestaande uit Albert Barelds, Gerrit Dortland, Rianke Lubberding, Klaas Visser en Harm Medema houdt zich bezig met bovenstaande onderzoeksvragen. Er komt een breed onderzoek naar mogelijkheden van multifunctioneel gebruik van onze bestaande gebouwen op gebied van bijvoorbeeld kinderopvang, hospice, muziekschool, congressen, verhuur aan derden etc. Ook de mogelijkheden van horeca en catering worden hierbij betrokken. Er wordt gezocht naar een HBO-student om dit te laten onderzoeken als een afstudeeropdracht in de periode februari – juni 2012.


maart 2012

15/18

Daarnaast wordt gekeken naar de mogelijkheid voor uitbreiding van de gebouwen. In samenwerking met gemeente en musea wordt onderzocht of uitbreiding c.q. nieuwbouw tot de mogelijkheden behoort. Begin 2012 gaan we aan de hand van een globale schets van architect Koop met de betrokken partijen om de tafel om de diverse mogelijkheden na te gaan. Hiertoe behoren natuurlijk ook een kosten/baten-analyse, een marktonderzoek en investerings- en financieringsprognoses. Aan de hand van een inventarisatie van de diverse voorstellen wordt een concept totaalplaatje opgesteld. Dit concept bestaat uit keuzes en aannames (met toelichtingen) met een bijbehorende financiële doorrekening naar de toekomst.


maart 2012

16/18

4 - Samenvattend

Het beleidsplan 2012 – 2017 is in het afgelopen jaar onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad uitgewerkt en beschrijft de wijze waarop de Hofkerk gemeente “geloven in de toekomst” vorm wil geven. De visie van de Hofkerk is de basis voor het beleid waarin de thema’s dienen, vieren en overdenken centraal staan. Het beleid is er enerzijds op gericht om de sterke kanten van de gemeente te behouden en waar mogelijk te verbeteren. Anderzijds bestaat het beleid uit enkele zogenoemde speerpunten, die koersbepalend zijn voor de komende jaren. De speerpunten zijn of worden in de loop van 2012 uitgewerkt door werkgroepen tot aanbevelingen. De kerkenraad zal de aanbevelingen in de komende jaren verder (laten) uitwerken en invoeren om daarmee toekomst te geven aan de Hofkerk gemeente in Oldenzaal. Het voornemen is om op een jaarlijkse kerkenraaddag de status van het beleidsplan te evalueren, waar nodig op basis van voortschrijdend inzicht bij te stellen en de onderwerpen te benoemen die in een komend kerkelijk jaar extra aandacht zullen krijgen.


maart 2012

17/18

Geloven in de toekomst. Beleidsplan

Recommend Documents