Hervormde Wijkgemeente van Bijzondere Aard te Krimpen aan den IJssel
Getuigen, geloven en gehoorzamen
Beleidsplan 2015-2019
1. INLEIDING ....................................................................................................................................................... 0 2. GEMEENTE ZIJN IN CHRISTUS .................................................................................................................. 1 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
INHOUD EN DOELSTELLING ............................................................................................................................ 1 GEMEENTEOPBOUW VANUIT HET WOORD ................................................................................................... 1 HUIDIGE KARAKTERISTIEK VAN ONZE WIJKGEMEENTE ................................................................................ 2 PLAATSELIJKE SITUATIE IN DE CENTRALE GEMEENTE .................................................................................. 4 OVERSCHRIJVINGEN ........................................................................................................................................ 5 AANDACHTSPUNTEN IN DE BELEIDSPERIODE ............................................................................................... 5
3. DE BELIJDENDE GEMEENTE ..................................................................................................................... 6 3.1 3.2 3.3 3.4
INHOUD EN DOELSTELLING ............................................................................................................................ 6 VERKLARING MET HET OOG OP DE PLAATS IN DE PROTESTANTSE KERK IN NEDERLAND ......................... 6 DE AMBTEN ..................................................................................................................................................... 7 AANDACHTSPUNTEN IN DE BELEIDSPERIODE ............................................................................................... 7
4. KERNTHEMA 1: HET PASTORAAT .......................................................................................................... 8 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8
INLEIDING ....................................................................................................................................................... 8 DE KERN VAN HET PASTORAAT ...................................................................................................................... 8 WAT IS PASTORAAT? ...................................................................................................................................... 8 DE HERDER ZIET OM ....................................................................................................................................... 9 VORMEN VAN PASTORAAT .......................................................................................................................... 10 RELATIE TUSSEN PASTORAAT EN DIACONAAT ........................................................................................... 11 TEN SLOTTE ................................................................................................................................................. 11 AANDACHTSPUNTEN IN DE BELEIDSPERIODE ............................................................................................ 11
5. KERNTHEMA 2: DE PREDIKING ............................................................................................................ 12 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6
INLEIDING .................................................................................................................................................... 12 DE PREDIKING, HET KLOPPEND HART VAN DE EREDIENST ........................................................................ 13 DE HOORDERS .............................................................................................................................................. 13 DE INHOUD ................................................................................................................................................... 13 TRINITARISCHE PREDIKING ........................................................................................................................ 14 AANDACHTSPUNTEN IN DE BELEIDSPERIODE ............................................................................................ 14
6. KERNTHEMA 3: CHRISTEN ZIJN IN DEZE WERELD ........................................................................ 15 6.1 6.2 6.3 6.4
WAT IS DIACONAAT? ................................................................................................................................... 15 ONDERLINGE GEMEENSCHAP EN VERBONDENHEID .................................................................................... 15 WAAKZAAM DIACONAAT VANDAAG ............................................................................................................ 16 AANDACHTSPUNTEN IN DE BELEIDSPERIODE ............................................................................................ 17
7. KERNTHEMA 4: CHRISTUS VOOR DE WERELD ................................................................................ 18 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5
EVANGELISATIE, UITGANGSPUNT EN DOELSTELLING ................................................................................. 18 DE INHOUD VAN EVANGELISATIE ................................................................................................................ 18 DOELGROEP EN MANIER VAN AANPAK ........................................................................................................ 19 NAZORG EN GEBED ....................................................................................................................................... 19 ZENDING EN WERELDDIACONAAT, UITGANGSPUNT EN DOELSTELLING .................................................... 19 1
7.6 AANDACHTSPUNTEN IN DE BELEIDSPERIODE ............................................................................................ 20 8. KERNTHEMA 5: CATECHESE EN JEUGDWERK ................................................................................. 21 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7
INLEIDING .................................................................................................................................................... 21 DE CATECHESE OP HET ERF VAN HET VERBOND ......................................................................................... 21 JEUGDWERK ALS GELOOFSOPVOEDING, GEMEENSCHAPSBELEVING EN VORMING .................................... 22 HUIDIG BELEID VAN HET JEUGDWERK ........................................................................................................ 22 UITWERKING VAN HET HUIDIGE BELEID .................................................................................................... 22 TERUGBLIK OP CATECHESE EN JEUGDWERK IN DE AFGELOPEN BELEIDSPERIODE ................................... 23 AANDACHTSPUNTEN IN DE BELEIDSPERIODE ............................................................................................ 24
9. DE BEHERENDE GEMEENTE .................................................................................................................. 25 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6
2
DOELSTELLING ............................................................................................................................................. 25 ORGANISATIE ............................................................................................................................................... 25 GEBOUWEN .................................................................................................................................................. 26 FINANCIËN .................................................................................................................................................... 26 COMMUNICATIE ........................................................................................................................................... 27 AANDACHTSPUNTEN IN DE BELEIDSPERIODE ............................................................................................ 29
1. Inleiding Getuigen, geloven en gehoorzamen zijn belangrijke fundamenten van de gemeente in een tijd waarin secularisatie en culturele dynamiek een grote rol spelen. Getuigen staat voorop, en dat heeft een dubbele betekenis. Het horen van het Woord is van essentieel belang, daar begint het geestelijk leven in de gemeente mee en het wordt erdoor onderhouden. Van groot belang is de kerk, juist in een tijd waarin het geloof lijkt te zijn teruggedrongen tot persoonlijke levens. In een tijd van secularisatie is de tweede betekenis van het getuigenis ook zeer wezenlijk. Het brengen van de boodschap van het Evangelie vanuit de kerk aan de moderne mens is een grote kans en noodzaak. We zoeken de verbinding tussen het Woord van God en de wereld. Het Woord is er immers voor het behoud van de wereld: “Want God heeft Zijn Zoon niet in de wereld gezonden opdat Hij de wereld zou veroordelen, maar opdat de wereld door Hem behouden zou worden” (Johannes 3:17). Geloven, het tweede woord, is de kern van de rijke boodschap van het Evangelie. Vele christenen zijn ons erin voorgegaan. In de complexiteit van het leven van vandaag is het een persoonlijk en gezamenlijk houvast in de tijd en voor de eeuwigheid. Gehoorzamen is het onmisbare derde fundament. Het Evangelie van Christus dient werkelijk betekenis te hebben in het persoonlijke leven, het huwelijksleven, het gezinsleven, het gemeentelijk leven, het schoolleven, het werkzame leven. Het Woord van God is niet vrijblijvend. Het is zegenrijk als het Woord van God wordt aanvaard in geloof en in gehoorzaamheid gevolgen heeft voor het leven. Het is onze wens en gebed dat dit beleidsplan mag bijdragen aan de versterking van het getuigenis, het geloof en de gehoorzaamheid in de gemeente. Tot eer van God.
Namens de kerkenraad van de hervormde wijkgemeente van bijzondere aard,
Krimpen aan den IJssel, 14 maart 2015
Ds. A.J. Mensink
D. de Jong,
preses
scriba
2. Gemeente zijn in Christus 2.1 Inhoud en doelstelling Christus is het Hoofd van de Kerk, de gelovigen zijn de leden. De realiteit leert ons in de gemeente als de gemeenschap der heiligen onderscheid te maken tussen de zichtbare kerk en de Kerk van de Heere. In de zichtbare zijde van kerk zijn gelovigen en niet-gelovigen. De Kerk van de Heere is vele malen groter dan de gemeente. Vanuit het verbond en de doop ligt er een belofte van God, Die het geloof werkt, door de doop Zijn belofte betuigt en verzegelt en door het Heilig Avondmaal versterkt. Voor de gemeenschap der heiligen ligt er een oproep de geschonken gaven dienstbaar te stellen aan de gemeente. Er is de roeping Gods daden bekend te maken in de wereld, in woord en in daad. Er dient groei te zijn in de gemeente, naar aantal en naar het opwassen in de genade. Naast het ambt van alle gelovigen zijn er de bijzondere ambten van dienaren van het Woord, van ouderlingen en van diakenen. De ambtsdragers zijn in het bijzonder geroepen dienstbaar te zijn aan Christus en Zijn gemeente. Vanuit het ambt van alle gelovigen geldt dat elk op eigen wijze ook voor de gemeenteleden.
2.2 Gemeenteopbouw vanuit het Woord We zijn als gemeente van Christus geroepen tot de persoonlijke gemeenschap met Christus. Dat is de basis voor de gemeenschap met elkaar en voor ons gezonden zijn en staan in de wereld waarin we leven. Onze gemeente is de werkplaats van de Heilige Geest. De kerk is geen bedrijf, wel een organisatie waarin gemeenteleden mogen arbeiden tot eer van God en tot opbouw van de gemeente. Gemeenteopbouw omschrijven we als het samenhangend en doelgericht handelen in afhankelijkheid van de Heilige Geest en met het oog op de eer van God en het heil van mensen, ten dienste van het samenkomen, gestalte krijgen en gezonden worden van Christus’ gemeente in de wereld van vandaag. In biddend opzien tot God mogen we arbeiden tot opbouw van een geestelijk gezonde gemeente, in het vertrouwen dat het welzijn van de gemeente uiteindelijk niet in onze handen, maar in Gods handen ligt. Daarbij hebben we de overtuiging dat de grondlijnen van gemeente zijn aan de Bijbel ontleend moeten en kunnen worden. Gemeenteopbouw rondom het Woord, waarbij de gemeente groeit in genade en kennis, gemeenschap en getuigenis. Daarbij is van belang dat we nagaan hoe wij kunnen handelen zoals Jezus zou hebben gehandeld en dat we handelen in Zijn Geest. Met zelfonderzoek naar ons persoonlijke geloofsgehalte (vgl. 2 Kor.13:5) en dus onze persoonlijke relatie tot de Heere Jezus Christus. Gemeenteopbouw rondom het Woord vereist dat we allereerst luisteren naar wat de Bijbel ons te zeggen heeft en daarnaast ook dat we de Bijbel onderzoeken. Op verschillende wijzen wordt daaraan in de gemeente invulling gegeven. Vanuit dit onderzoek en de toepassing van wat de Bijbel ons leert, worden activiteiten uitgevoerd en ontwikkeld. Elkaar bewustmaken van het geestelijke doel van een activiteit plaatst deze activiteit in het juiste perspectief. En het neemt de spanning weg in het ‘moeten’ uitvoeren van activiteiten en legt juist de nadruk op het ‘mogen’ arbeiden in Zijn gemeente. Het gebed voor het werk in de gemeente neemt daarbij een belangrijke plaats in. Ora et Labora. Gemeenteopbouw betekent ook dat we ons inspannen om en naar wegen zoeken om de Bijbelse boodschap helder te maken in de hedendaagse tijd, zoals Paulus een Jood voor de Joden en een Griek voor de Grieken wilde zijn, zodat verbinding met de hedendaagse mens kan ontstaan en zo het Woord
1
betekenis kan krijgen in ieders leven door werken van barmhartigheid in navolging van Jezus onze Verlosser. Dit ter meerdere glorie van Zijn Naam. In dit beleidsplan wordt veel gesproken over de praktijk van gemeenteopbouw. De hoofdstukken in dit beleidsplan geven vorm aan deze praktijk naar de verschillende facetten van de wijze waarop onze gemeente functioneert en zich in en aan de wereld openbaart. Deze facetten zijn ontleend aan de kerntekst inzake de christelijke gemeente met Pinksteren: “En zij waren volhardende in de leer der apostelen, en in de gemeenschap, en in de breking van het brood, en in de gebeden” (Hand.2:42). De kerkenraad wil de opbouw van de gemeente op laten komen vanuit de principiële plaatsbepaling zoals hierboven omschreven, en gemeenteleden stimuleren vanuit deze visie in de gemeente te arbeiden. Het verdiepen van de geestelijke basis van de gemeente, en het elkaar stimuleren en bewustmaken is hierbij van belang. In dat kader heeft de kerkenraad besloten om jaarlijks één van de vier kernthema’s uit dit beleidsplan te bespreken.
2.3 Huidige karakteristiek van onze wijkgemeente De kerk In een tijd van individualisering en de keuzes van de autonome mens is de kerk van grote waarde. Onze wijkgemeente maakt deel uit van de kerk van het verleden en van het heden, van alle tijden en plaatsen. Door de geschiedenis heen en naar de toekomst toe is de kerk in het heden de verbinding. Het is het lichaam van Christus. De onmisbare gemeenschap der heiligen wordt erin beoefend. Gemeente, mens en maatschappij zijn gediend met een herwaardering van de kerk als instituut vanwege haar kennis, ervaring en traditie. We hechten aan het kerkelijk denken en aan het besef van het belang ervan. Onze wijkgemeente Onze gemeente staat tussen de geschiedenis en de toekomst. Die geschiedenis begint bijbels bij het scheppingswerk van de God de Vader, de val van de mens en het verzoeningswerk van Christus. Na de uitstorting van de Heilige Geest ontstond en groeide de kerk wereldwijd. De gemeente is plaatselijk voortgekomen uit de Nederlandse Hervormde Kerk, in 1935 als Evangelisatie, in 1970 als hervormde buitengewone wijkgemeente. De toekomst van de gemeente is de wederkomst van Christus, waarna
2
geen einde meer zal zijn. Tussen geschiedenis en wederkomst leeft de gemeente in gebrokenheid. Zij is het eigendom van Christus, die Zijn kerk vergadert, beschermt en onderhoudt door Zijn Woord en Geest. Eenheid in verscheidenheid Wij erkennen dat er binnen de gemeente binnen de eenheid in het bijbels gereformeerd belijden verscheidenheid is in gaven en geloofsbeleving en de uitingen daarvan. Christus heeft als Hoofd van de gemeente geboden dat de Zijnen één zullen zijn. Het niet gedeeld kunnen zijn van het Lichaam van Christus is ook de basis voor de eenheid van de gemeente. De kerk is Kerk in haar afhankelijkheid van Hem, Wiens Geest Zijn gemeente met gaven vervult. Eenheid is dan ook eenheid in de waarheid van Zijn Woord en Geest. Deze verscheidenheid kan dus nooit op gespannen voet staan met de ons in Christus geopenbaarde waarheid. De verscheidenheid in geloofsbeleving heeft altijd het Lichaam van Christus gekenmerkt. De Heilige Schrift is beslissend in het omgaan met deze verscheidenheid wat betreft de ruimte en de grenzen die er zijn in Christus. Gemeenteleden moeten in deze interne verscheidenheid op respectvolle wijze met elkaar omgaan. In het naast elkaar bestaan van verschillende kerken die nochtans de naam van Christus willen belijden, kan en mag de gemeente niet berusten. De gemeente heeft daarom de Bijbelse roeping naar eenheid te streven, gegrond op het bevel van Christus. Daar waar het mogelijk is zal daarom gesprek en samenwerking met andere (wijk-)gemeenten, kerken en kerkgenootschappen - ook over de grenzen heen - op basis van de eenheid van het geloof plaatsvinden en worden voortgezet. De wijkgemeente wil haar verantwoordelijkheid in de Protestantse Gemeente verstaan in taken en deelnamen, waarbij de handhaving van de hervormd-gereformeerde identiteit en de financiële zelfstandigheid het uitgangspunt is. Werken in wijken en werken in generaties Het werken in wijken behoort tot het beleid van de kerkenraad. De twee predikanten die onze gemeente kent hebben beiden een eigen pastorale wijk. Sinds 2003 zijn er wijkavonden georganiseerd, die eens per twee jaar worden gehouden. Het bezoek van de wijkavonden neemt af. Het ledental van de gemeente is per saldo de laatste jaren stabiel. Er zijn echter ook zorgen dat de gemeente bepaalde groepen kwijtraakt. Voor de komende beleidsperiode heeft de kerkenraad zich voorgenomen een aantal generatiegesprekken te houden. De wijkavonden zetten we daarom even opzij voor deze generatiegesprekken. We nemen ons voor zeven gesprekken te houden, waarvan zes met een leeftijdsgroep (belijdende leden tot 40 jaar, 40-60 en 60+, gesplitst naar wijk Noord en wijk Zuid, eindigend in een gemeenteavond met alle generaties). De verwachtingen hiervan moeten net te hoog worden gesteld, in de gesprekken gaat het primair om het geestelijk welzijn van de gemeenteleden van de verschillende leeftijden. Onder leiding van de predikant spreken vanuit het thema “Kinderen van één moeder” over wat de generatie nodig heeft in kerk en gemeente, en wat de generatie kan betekenen voor kerk, gemeente en voor andere generaties. Voor het werk in de wijken is er samenwerking tussen de wijkpredikant, de wijkouderling, de wijkdiaken, de bejaardenouderling, de jeugdouderling, twee personen van het evangelisatiebezoekteam, twee personen voor het jongerenpastoraat en één medewerker PPH (Psycho Pastorale Hulpverlening). De wijkouderling is daarbij in overleg met de wijkpredikant en de wijkdiaken verantwoordelijk voor het onderlinge contact en de uitvoering van het pastorale werk van dit wijkteam.
3
Kringwerk Het doorbreken van de anonimiteit en de zorg voor elkaar, zoals verwoord in het Beleidsplan 2008-2012 van onze gemeente, zijn twee belangrijke functies van de (wijk)kringen. Daarnaast vervullen de kringen de onderstaande functies: ●
Samen bestuderen van Gods Woord en spreken over het persoonlijk geloof (leergemeenschap)
●
Delen van blijdschap en verdriet en gebed voor elkaar end e gemeente (pastoraat)
●
Oog en gebed voor de wijk en de wereld, voor mensen in onze directe woonomgeving en mensen in zendingsgebieden (apostolaat)
●
Een gemeenschap bieden voor eenzamen (diaconaat)
Naast de individuele stille tijd, de ‘huisgodsdienst’ in het gezin en de zondags eredienst, neemt de wijkkring een belangrijke plaats in in het geloofsleven van onze gemeenteleden. Het lichaam van Christus bestaat uit vele leden, deze leden, met ieder zijn of haar eigen gaven en bediening, hebben elkaar nodig om samen de gemeente op te bouwen en de eenheid en onderlinge liefde in Christus te beoefenen. Of zoals de Heidelberger Catechismus het zo mooi verwoordt in het antwoord op de vraag 55 "Wat verstaat u onder de gemeenschap der heiligen? Ten eerste dat de gelovigen allen tezamen en ieder persoonlijk, als leden deel hebben aan de Heere Christus en aan al zijn schatten en gaven. Ten tweede dat ieder zich verplicht moet voelen om zijn gaven tot nut en heil van de andere leden bereidwillig en met vreugde te gebruiken". De wijkkring vormt in het licht hiervan, en in onze visie, zo: ●
een leergemeenschap met de Bijbel als basis en waarin we mogen groeien in het geloof
●
een eenheid waarbinnen we elkaar concreet tot een hand en een voet kunnen zijn (diaconaat)
●
een veilige plek waarin we omzien naar elkaar en met en voor elkaar kunnen bidden (pastoraat)
●
een open gemeenschap die zich bekommert om de mensen om ons heen, zowel op wijk- als wereldniveau (apostolaat)
Vanuit de diepe wens door de eenheid en de groei van de gemeente Jezus Christus groot te maken en het verlangen om individuele gemeenteleden een leergemeenschap te kunnen bieden waar zij kunnen groeien in het geloof en discipelschap, formuleren wij de volgende doelen voor het kringwerk in onze gemeente voor de komende beleidsperiode dat in iedere wijk bij voorkeur 1 wijkkring functioneert. De wijkkringen vormen een leergemeenschap, een plaats van diaconaat, pastoraat en apostolaat. In de wijkkring staat het ‘toenemen in kennis’ en het geloofsgesprek centraal en wordt (in aanvulling op de zondagse eredienst) de eenheid binnen de gemeente beoefend en in de praktijk gebracht. De kringen vormen geen eigen entiteiten maar maken integraal onderdeel uit van onze kerkelijke gemeente. Het kringwerk staat onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad en de kringen onderhouden daarin nauw contact met de wijkouderling. De kringen zijn nadrukkelijk ‘levensvatbaar’ als het gaat om het aantal kringleden. De wijkkringen staan open voor, en zijn zichtbaar in, de wijk. De kringcoördinator onderhoudt daartoe het contact met de kringcontactpersonen en is het eerste aanspreekpunt van de kerkenraad.
2.4 Plaatselijke situatie in de centrale gemeente Onze gemeente weet zich verwant met de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland. Vanuit het ontstaan van onze gemeente vindt de prediking naar Schrift en belijdenis noodgedwongen in
4
een afzonderlijke hervormde wijkgemeente plaats. We bidden dat deze situatie van tijdelijke aard is en we zoeken binnen de Protestantse Kerk in Nederland naar een meer volwaardige plaats voor de gereformeerde Woordverkondiging en de daarmee samenhangende positie van onze hervormde gemeente. Dit willen we doen zonder daarbij het gereformeerde karakter van verkondiging en gemeente zijn te verliezen. Het hervormd zijn weegt daarbij voor ons zeer zwaar. We hebben daarbij de roeping de kerk landelijk, in de classis en plaatselijk te wijzen op het fundament van Gods Woord en de gereformeerde belijdenisgeschriften, zoals genoemd in artikel I-4 van de kerkorde. De invulling en vormgeving van onze positionering in de kerk is nader verwoord in hoofdstuk 3.
2.5 Overschrijvingen De gemeente kent ook leden van aangrenzende geografische gemeenten. Voor overschrijving is de toestemming van de kerkenraad van de ontvangende kerkelijke gemeente nodig. De grotere vrijheid die wordt gegeven in de kerkorde benutten we echter bewust weinig. Het afwijzende en terughoudende beleid wordt voortgezet. Lid zijn van de gemeente en niet in Krimpen aan den IJssel wonen, zien we als een noodoplossing. Voor zogenaamde “inburgeringssituaties” (iemand heeft zich nieuw gevestigd in een aangrenzende gemeente) en “woonsituaties” (iemand woont al langer in een aangrenzende gemeente) geldt dat het beleid terughoudend is. Voor senioren, die in verzorgingstehuis of dergelijke gaan wonen, wordt een uitzondering gemaakt. Na aanvraag wordt, tenzij er bijzondere omstandigheden zijn, een jaar wachttijd in acht genomen. In de procedure komt ook aan de orde welk contact er met de plaatselijke gemeente en de plaatselijke kerkenraad geweest is. Indien nodig wordt er na overleg met de aanvrager door de kerkenraad contact met de plaatselijke kerkenraad gezocht.
2.6 Aandachtspunten in de beleidsperiode Aan het volgende willen we bijzondere aandacht schenken in de beleidsperiode. Aandachtspunt
Voornemen
Bepaalde groepen raken we kwijt.
We houden in 2015/2016 generatiegesprekken die zich richten op de binding van de generatie op de kerk en de gemeente en het geestelijk welzijn van de generaties.
Je kunt je verstoppen in de twee kerkgebouwen.
De kerkenraad bezint zich hierop in 2015
Het wordt lastiger om mensen bij activiteiten te krijgen.
De kerkenraad bezint zich hierop in 2015. In de jeugd- en evangelisatiecommissie, en de diaconie denken we hier ook over na.
Kerkelijk denken in relatie tot de hedendaagse cultuur
Bezinning in het consistorie in het jaar 2016
De belevingswereld van ouderen en jongeren
We agenderen dit in de kerkenraad in 2016
5
3. De belijdende gemeente 3.1 Inhoud en doelstelling De kerkenraad hecht er beslissende waarde aan dat onze gemeente zich gebonden weet aan het gereformeerde belijden. Onze verwachting is van het Woord van de Heere alleen. De gereformeerde belijdenisgeschriften verwoorden dit nader. In deze context dient het gehele beleidsplan gelezen te worden. De kerkenraad stemt in met de inhoud van het Convenant, zoals opgesteld door de Classis Alblasserdam. Hierin is de gebondenheid aan de belijdenis van de Nederlandse Hervormde Kerk verwoord. De inhoudelijke punten uit het Convenant zijn verder op diverse plaatsen in dit beleidsplan verwoord. Deze inhoudelijke punten vinden we ook terug in de door het moderamen van de synode gegeven verklaring. Deze verklaring is bedoeld voor opname in het beleidsplan van gemeenten die in overeenstemming met de gereformeerde belijdenisgeschriften in de kerk willen staan. Als lichaam van Jezus Christus enerzijds moeten we enerzijds belijden dat we zelf schuld hebben aan de gebrokenheid van de gemeente, en anderzijds als ‘hervormde’ en Christelijke kerk vurig en krachtig bidden en zoeken naar herstel en eenheid binnen de vaderlandse kerk. Met instemming citeert de kerkenraad dan ook hierna deze verklaring.
3.2 Verklaring met het oog op de plaats in de Protestantse Kerk in Nederland Als kerkenraad van de hervormde gemeente weten we ons door onze Nederlandse Hervormde Kerk gebracht op een weg die wij niet hebben begeerd en waarover wij in het geweten bezwaard zijn. Wij erkennen dat wij delen in de schuld van onze kerk. Gedachtig aan het woord van de apostel: 'indien wij ontrouw zijn, Hij blijft getrouw' (2 Tim. 2:13) weten wij ons echter, zelf levend van Gods trouw, verschuldigd binnen de kerk trouw te zijn aan de roeping waarmee de Koning der Kerk, Jezus Christus ons geroepen heeft. Met de kerk belijden wij dat 'Christus een eeuwig Koning is, die zonder onderdanen niet zijn kan' (art. 27 Ned. Geloofsbelijdenis) en dat Hij Zijn kerk bewaart. Daarom beloven wij dat wij ons in gehoorzaamheid zullen onderwerpen aan het juk van Christus. Wij begeren ons te houden aan de verkondiging van Zijn Evangelie, de sacramenten te bedienen naar Zijn inzetting en de kerkelijke tucht te oefenen om elkaar te bewaren bij Zijn ontferming. Wij beloven ons te houden aan het betrouwbare Woord van God en alle dingen te verwerpen die daar tegen zijn, houdende Jezus Christus voor het enige Hoofd. Als wij zo als gemeente - met vreze en beven - onze plaats innemen binnen het geheel van de verenigde kerk, verklaren wij ons gebonden te weten aan de gereformeerde belijdenis. Met Gods hulp zullen wij weerspreken en weren al wat met dit belijden in strijd is. Bij de inrichting van het leven der gemeente zullen wij ons houden aan de instellingen die met deze belijdenis overeenstemmen. In de gemeente zal de nodiging tot het Heilig Avondmaal en de roeping tot het ambt uitgaan naar hen die tot de openbare belijdenis van het geloof zijn gekomen. In de gemeente zal geen andere levensverbintenis worden ingezegend dan een huwelijk van man en vrouw dat wettig voor de overheid is gesloten. Omdat wij ons schuldig weten onze gaven 'ten nutte en ter zaligheid der andere lidmaten gewillig en met vreugde aan te wenden' (antwoord 55 van de Heidelbergse Catechismus) zullen wij de kerk en elkaar
6
blijven oproepen om - in overeenstemming met de gereformeerde belijdenisgeschriften van de kerk - de weg van gehoorzaamheid aan God en Zijn Woord te gaan.
3.3 De ambten Enerzijds zijn de ambtsdragers door God aangewezen en in dienst genomen; anderzijds komen de ambtsdragers voort uit de gemeente zelf. Hoewel de vrouwen in de gemeente ook bekleed zijn met het ambt van alle gelovigen en van daaruit ten volle dienstbaar kunnen en mogen zijn aan de gemeente, maakt de Heilige Schrift duidelijk dat de bijzondere ambten van predikant, ouderling en diaken niet door vrouwen uitgeoefend kunnen worden. Dat maakt de positie van de vrouwen in de gemeente niet tot een mindere maar tot een andere. Het belijdende karakter van het ambt betekent dat dit alleen uitgeoefend kan worden door belijdende leden. Tot nu toe geschiedt de verkiezing van ambtsdragers in de vergadering van lidmaten op voordracht van de kerkenraad. Het beleid is erop gericht deze wijze van verkiezing te handhaven, omdat op deze wijze de verantwoordelijkheid van de lidmaten – in het ambt van alle gelovigen – naast de ambtelijke verantwoordelijkheid tot zijn bijbels recht komt.
3.4 Aandachtspunten in de beleidsperiode Aan het volgende willen we bijzondere aandacht schenken in de beleidsperiode. Aandachtspunt
Voornemen
De gereformeerde identiteit van onze wijkgemeente
Bezinning in de kerkenraad en colleges in 2016
7
4. Kernthema 1: Het pastoraat 4.1 Inleiding De brieven van de apostel Paulus aan Timotheüs en Titus worden wel Pastorale Brieven genoemd. Ze worden zo genoemd vanwege het grote aantal herderlijke vermaningen. Het gaat in de Pastorale Brieven dus om Paulus’ herderlijke zorg voor de gemeenten. Bij dit pastoraat richt de apostel zich in deze brieven met name op de ambtsdragers die geroepen zijn om zorg te dragen voor de gemeente zoals ze dat zouden doen voor hun eigen gezin (1 Tim.3:5). De gemeente wordt in dit verband getypeerd als een geestelijk huis (1 Tim.3:15). Het pastoraat is dus allereerst een ambtelijke aangelegenheid, maar blijft daar niet toe beperkt. In de eerste brief aan Timotheüs richt Paulus zich ook tot vrouwen, die met ambtsdragers samenwerken in de gemeente (1 Tim.3:11). Bovendien zorgt hij ook zó voor weduwen in de gemeente, dat hij hen activeert om op kosten van de gemeente te dienen (1 Tim.5:3-10).
4.2 De kern van het pastoraat Kern van pastoraat is het omzien naar de kudde. Het is de prediking aan de huizen met geen andere doelstelling dan de prediking in het openbaar. Dat is een belangrijk uitgangspunt voor het denken over pastoraat. Dit neemt niet weg dat bij huisbezoeken veel meer aandacht kan worden besteed aan de persoonlijke noden en omstandigheden. Ook hebben tal van facetten van het gemeentewerk, zoals bijv. het jeugdwerk, het diaconaat en het evangelisatiewerk pastorale kanten. Bij het pastoraat gaat het er vooral om dat ook wordt geluisterd naar wat gemeenteleden beweegt, om zó met hen op weg te kunnen gaan. De wijkouderlingen gaan op bezoek met bezoekbroeders. Deze bezoekbroeders staan de ouderlingen bij en zijn gehouden aan de geheimhoudingsplicht. Dit past geheel in het beleid om zoveel mogelijk tijd vrij te maken om zich te concentreren op het eigenlijke gemeentewerk.
4.3 Wat is pastoraat? Er is een onderscheid tussen pastoraat en alle andere onderdelen van het gemeenteleven. Toch hangt alles met elkaar samen. Een preek heeft pastorale aspecten, maar ook aan het jeugdwerk, het diaconaat en het evangelisatiewerk zit een pastorale zijde. Pastoraat is afgeleid van pastor en dat betekent herder. In de beoefening van het pastoraat gaat het om herderlijke zorg. Hierbij denken we vooral aan de Heere Zelf (Psalm 23, Jes.40:11). De Heere staat aan het Hoofd van de kudde, leidt haar, brengt haar naar weidegronden en aan water gelegen rustplaatsen en beschermt haar met de herdersstaf. In het N.T. wordt de titel Herder op Jezus toegepast (Johannes 10; Hebr.13:20,21 en 1 Petr.5:4). Hoewel er ouderlingen worden aangesteld worden om pastoraal werk te verrichten (Hand.20:28; Ef.4:11), blijft de herderlijke zorg in handen van de Heere Jezus. Hij zegt: “weid Mijn lammeren, hoed Mijn schapen en weid Mijn schapen” (Johannes 21).
8
4.4 De herder ziet om Vanuit Ezechiël 34 kunnen we zeggen dat de herder om mag en moet zien naar zwakke en kwetsbare schapen. Vier aspecten zijn er te noemen: 1. Helen Mensen helpen zodat zij kunnen functioneren in de totaliteit van hun bestaan. Te denken valt aan momenten als mensen uit het ziekenhuis of een inrichting komen en aan opvang als professionele hulpverlening stopt. Heling kan ook betekenen dat men innerlijke vrede aanvaardt om een lijdensweg te gaan. Voorbede is hier van belang.
2. Bijstaan Mensen troosten die in moeitevolle omstandigheden verkeren. Verschil met het vorige is dat het hier gaat om situaties waarbij geen verandering of verbetering van omstandigheden te verwachten is (hier is er een raakvlak met diaconaat).
3. Begeleiden In een tijd van individualisering is het van belang om mensen raad te geven bij allerlei vragen en keuzen (raakvlak met leren). Onder dit punt valt het vermanen. Niet te verstaan als het nemen van dwangmaatregelen, maar elkaar aanspreken op de levenswandel met het doel elkaar in liefde vast te houden.
4. Verzoenen. Belangrijk is het om te leren wat het is om verzoend te worden met God. In deze door conflicten bepaalde wereld is het nodig om uit de verzoening te leven en ook elkaar te aanvaarden en te vergeven (raakvlak met de prediking, de dienst van de verzoening).
9
4.5 Vormen van pastoraat 1. Kerkdienst In een kerkdienst gaat het vooral om de ontmoeting van God met de gemeente, maar ook de onderlinge ontmoeting is van belang. Hierbij kan gedacht worden aan de ontvangstcommissie en het bezoeken van nieuwingekomenen.
2. Huisbezoek De ouderlingen die zich kunnen laten bijstaan door een bezoekbroeder of diaken, gaan een maal per twee jaar op huisbezoek en spreken met de gemeenteleden over de vrucht op de prediking en de betekenis van de prediking voor het leven van elke dag.
3. Crisispastoraat Gemeenteleden die zich in een crisissituatie bevinden, krijgen bezoek van de predikant en de ouderling. Zij kunnen zich laten bijstaan door PPH-ers.
4. Wijkavonden Mensen in een bepaalde wijk krijgen op deze wijze de gelegenheid elkaar te leren kennen en naar elkaar om te zien. Ook is er bezinning op facetten van het gemeentewerk. Gedurende de voorgenomen generatiegesprekken worden de wijkavonden geparkeerd.
5. Kringen en verenigingen Bedoeling is dat hier geleerd wordt uit de Bijbel. Ook is het van belang aandacht te hebben voor het wel en wee van de kringleden, zodat er een band met elkaar mag zijn. Voor hen voor wie de kerkdienst een te grote stap is, is een kring een goed middel om langzaam in te groeien in de gemeente (evangelisatorische spits; tevens lijn naar Echomedewerkers) en de kennis van de Bijbel te vergroten.
6. Wijkkringen In overleg met de wijkouderling zijn er in elke wijk een of meerdere wijkkringen. Het gevaar van een grote gemeente is dat mensen vreemden voor elkaar zijn. In een wijkkring wordt geleerd uit de Bijbel, en kan aandacht zijn voor de onderlinge band en zorg voor elkaar, zodat de anonimiteit wordt doorbroken. Een huiskring dient niet los van de gemeente te staan.
7. Jeugdpastoraat Het jeugdpastoraat valt onder verantwoordelijkheid van de jeugdouderlingen. Zij zijn graag breid met jongeren of met ouders te spreken over vragen.
8. Groepspastoraat Nagedacht kan worden over het bij elkaar brengen van mensen die in dezelfde situatie zijn (bijv. gescheidenen, incestslachtoffers, rouwverwerking enz.). Zij kunnen leren van elkaar.
9. Dooppastoraat Het dooppastoraat valt onder de werkzaamheden van de wijkpredikant. Daarnaast zijn er raakvlakken met de doopcatechese.
10. Huwelijkspastoraat Het huwelijkspastoraat valt onder de werkzaamheden van de wijkpredikant. Daarnaast zijn er raakvlakken met de huwelijkscatechese. Het consistorie bezint zich op de onderwerpen huwelijk en echtscheiding.
10
4.6 Relatie tussen pastoraat en diaconaat In de paragraaf 'Huidige karakteristiek van onze wijkgemeente’ in hoofdstuk 2 staat onder het kopje 'Werken in wijken' al dat de wijkouderling en de wijkdiaken met elkaar samenwerken. In de paragraaf 'Vier aspecten' in dit hoofdstuk komen zaken aan de orde waarbij er raakvlakken zijn met het diaconaat: de aandacht voor de zieken en het bijstaan van mensen in moeitevolle omstandigheden. In de praktijk gaat daarom de wijkdiaken in sommige gevallen mee met de wijkouderling op huisbezoek of legt de wijkdiaken individueel huisbezoeken af. Verder coördineert de diaconie het bezoekwerk bij bijvoorbeeld eenzamen of langdurig zieken en is er een diaconale hulpdienst om (tijdelijk) praktische hulp te verlenen.
4.7 Ten slotte De beide predikanten zijn als herder en leraar de geestelijke leiders van de gemeente. Het predikambt wordt - vanwege de hoge betekenis van het gepredikte woord - gezien als het eerste, fundamentele, breedste en belangrijkste ambt. Ondanks het belang van onderling pastoraat, blijft de predikant een spilfunctie behouden. Hij brengt deskundigheid mee. De kerkenraad draagt eindverantwoordelijkheid voor het pastoraat in de gemeente en dient voorop te lopen in het “oog hebben voor elkaar”. Duidelijke werkafspraken en afbakening van werkterrein is nodig om te voorkomen dat er dubbel werk wordt gedaan. Een pastoraal wijkteam bevordert de coördinatie in het pastoraat. Het is daarbij van belang dat de wijkpredikant en de wijkouderling elkaar op de hoogte houden van de pastorale werkzaamheden. Dit gebeurt regelmatig op de consistorievergadering. Ook wordt informatie uitgewisseld tussen de wijkouderling en de wijkdiaken over de diaconale zaken die in de wijk spelen. De verantwoordelijke werkers ontmoeten elkaar jaarlijks. Pastoraal omzien naar elkaar krijgt alleen gestalte als we persoonlijk de stem van de Herder kennen en Hem volgen en ons oefenen in het leven met de Heere.
4.8 Aandachtspunten in de beleidsperiode Aan het volgende willen we bijzondere aandacht schenken in de beleidsperiode. Aandachtspunt
Voornemen
Gebroken gezinnen en scheidingen vragen veel aandacht.
In consistorie en diaconie formuleren we beleid hiervoor in 2015.
11
5.
Kernthema 2: De prediking
5.1 Inleiding Evenals gebruikelijk is in de andere brieven van Paulus gaat de prediking van het evangelie voorop. Daarna komen de vermaningen aan de orde. Paulus noemt zich een prediker en apostel, een leraar der heidenen (1 Tim.2:7). Kerntekst in de eerste brief aan Timotheüs is “dat Christus Jezus in de wereld gekomen is om de zondaren zalig te maken” (1 Tim.1:15). Tegenover de verleidelijke spitsvondigheden van de valse profeten in Efeze stelt de apostel de eenvoudige prediking van het Woord van God, de prediking van wet en evangelie. Paulus noemt het “de gezonde leer” (1 Tim.1:10), omdat door deze leer God verheerlijkt wordt in de zaligheid van zondige mensen. Maar ook “gezond” omdat door de genade van Christus mensen leren leven naar de wet van God. Ten slotte bindt Paulus zijn geestelijke zoon Timotheüs op het hart dit geloof(sgoed), dat hem door de geslachten heen is overgeleverd, vast te houden (1 Tim.1:19; 6:20; 2 Tim.1:5,6).
12
5.2 De prediking, het kloppend hart van de eredienst De prediking van het Woord van God is in de handen van de Heilige Geest van God het heilsmiddel voor de Kerk van Christus, samen met de sacramenten. Door het Woord vergadert Christus Zijn Gemeente (H.C., vraag en antwoord 54), en maakt God de gelovigen zalig (1 Kor.1:21). Vandaar dat de Woordbediening in de gemeente in de zondagse eredienst het kloppend hart van de gemeente is. Alle activiteiten van en in de gemeente dienen vanuit de prediking van het Woord te worden gezien; zij zijn allemaal vormen van bediening van het Woord. Dit betekent dat ook alle ambten en bedieningen in de gemeente op hun eigen manier dienst aan het Woord zijn. Het karakter van de prediking van het Woord is, dat het bediening van de verzoening is. Dit wordt nog het meest duidelijk bij de bediening van de sacramenten, maar de gewone prediking is niet minder bediening van de verzoening (Joh. 15:3). De prediking is de hoofdtaak van de predikant. De avonddiensten hebben het karakter van een leerdienst. De opkomst in de avonddiensten blijft de laatste jaren achter en is een belangrijk aandachtspunt.
5.3 De hoorders De doelgroep van de prediking in de eredienst is de gehele gemeente, van jong tot oud. Uiteraard mogen bepaalde groepen gemeenteleden van tijd tot tijd bijzondere aandacht krijgen, maar gewaakt dient te worden voor eenzijdigheid in deze aandacht. Zowel ouderen als jongeren zijn gebaat bij helderheid en levendigheid in de prediking. Omdat de Bijbel een zeer veelzijdig boek is, met vele vormen van literatuur, zal de prediking veelzijdig en beeldrijk zijn. De vorm en de taal van de prediking moet het doel van de prediking (kerkvergaderen en zaligmaken) dienen. De prediking dient derhalve “stichtend” te zijn. Niet eenzijdig rationeel of emotioneel of populair. De effecten die de prediking beoogt zijn anders dan die van welke andere vorm van communicatie ook. Dit geeft aan de prediking als vorm van communicatie een geheel eigen karakter. Uiteraard spreekt de prediking tot de hele mens; niet alleen tot zijn hoofd maar zeker ook tot zijn hart. Overigens maakt de Bijbel een dergelijke scheiding tussen hoofd en hart niet en het bijbelse begrip “leren” of “wijsheid” slaat niet alleen op het verstand, maar ook op het hart. Het onderwijzende element in de prediking is van het grootste belang.
5.4 De inhoud Het onderwerp van de prediking is de tekst van de Bijbel en in de leerdiensten de Heidelbergse Catechismus. Incidenteel kunnen in de leerdiensten ook andere teksten tot onderwerp dienen waarbij de betekenis van oude vragen en daarop geformuleerde antwoorden betekenis krijgen voor de hedendaagse cultuur en in het licht van het Woord geplaatst worden. Te denken valt aan De Nederlandse Geloofsbelijdenis, de Dordtsche Leerregels, de Formulieren van Doop en Avondmaal etc. In de keuze van onderwerpen uit de Bijbel en de genoemde belijdenisgeschriften wordt het kerkelijk jaar in hoofdlijnen gevolgd, omdat het goed is dat de gemeente de heilsfeiten in heel hun diepte gepredikt krijgt, zodat het geloof van de gemeente deze vaste grond als fundament ontvangt. Het is mede de taak van de ouderlingen om de predikanten inzake de prediking te adviseren over wat de gemeente aan specifieke toerusting en stichting nodig heeft.
13
5.5 Trinitarische prediking Inhoudelijk gezien dient de prediking “trinitarisch” te zijn, d.w.z. dat de werken van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest aan de orde komen, zoals God Zich in het Oude en Nieuwe Testament heeft geopenbaard. Het wil ook zeggen, dat de drie Personen in God niet van elkaar mogen worden losgemaakt. Met name mag de Heilige Geest niet worden losgemaakt van Christus. Wanneer dit gebeurt, vervalt men in geestdrijverij, waarbij een beroep wordt gedaan op de Heilige Geest met verwaarlozing van de Bijbel als het Woord van God. Ook mag Christus niet worden losgemaakt van de Heilige Geest, omdat men dan vervalt in een geloof dat het getuigenis van de Heilige Geest in het hart miskent. Heilsordelijke vragen (die van de toepassing van het Woord in het mensenleven) behoren uiteraard aan de orde te komen, evenals vele andere vragen die leven bij en in de gemeente. Maar deze vraagstellingen dienen de prediking niet te overheersen. Deze opmerking wil zeggen dat de Bijbel, als Woord van God, haar eigen vraagstelling kent, die inbreekt in alle menselijke vragen en die deze overstijgt. Samengevat: Prediking van bovenaf en niet van beneden af. Niet de mens maar God staat centraal in de prediking van de Kerk.
5.6 Aandachtspunten in de beleidsperiode Aan het volgende willen we bijzondere aandacht schenken in de beleidsperiode. Aandachtspunt
Voornemen
Het deelnemen aan de tweede dienst wordt minder.
In de beleidsperiode bezinnen we ons in 2015 op deze deelname en mogelijke vervlakking in het geestelijk leven.
14
6. Kernthema 3: Christen zijn in deze wereld 6.1 Wat is diaconaat? Diaconaat heeft alles te maken barmhartigheid. Er is geen groter werk van barmhartigheid dan de komst van Jezus Christus. God de schepper is barmhartig doordat Hij mens werd en doordat Hij van meester dienstknecht werd. Door mens te worden werd Christus zelf kwetsbaar en vatbaar voor datgene wat een menselijk lichaam nu eenmaal nodig heeft. Hij hield zich niet groot maar maakte zich klein om zo het lot van de mensen te delen. Barmhartigheid kan geen houding zijn waarbij men letterlijk vanuit hoogte wel eens even voor een ander bepaalt wat goed voor hem of haar is. God is barmhartig door in de persoon van Jezus Christus mens te worden en dezelfde honger en dorst, kou en hitte te voelen wat ieder mens voelt. De barmhartigheid van God is de basis van onze barmhartigheid naar elkaar toe. Dit wordt zichtbaar in het verhaal van de werken van barmhartigheid in Matteüs 25:31-46. “Want Ik had honger en u hebt Mij te eten gegeven; Ik had dorst en u hebt Mij te drinken gegeven; Ik was een vreemdeling en u hebt Mij gastvrij onthaald. Ik was naakt en u hebt Mij gekleed; Ik ben ziek geweest en u hebt Mij bezocht; Ik was in de gevangenis en u bent bij Mij gekomen”. Omdat Jezus zich zwak heeft gemaakt, vereenzelvigt Jezus zich met de zwakken en noodlijdenden in onze wereld. Hij bevestigt door af te sluiten met: “Voorwaar; Ik zeg u: voor zover u dit voor een van deze geringste broeders van Mij gedaan hebt, hebt u dit voor Mij gedaan”.
Diaconaat is de inzet van de geloofsgemeenschap voor barmhartigheid en vrede. Diaconaal werk is individuele hulpverlening en noodhulp aan mensen die door maatschappelijke omstandigheden (tijdelijk) niet in staat zijn voldoende voor zichzelf en/of hun gezin kunnen zorgen. Deze barmhartigheid krijgt gestalte in de volgende maatschappelijke aandachtsvelden: ●
directe
hulp aan slachtoffers van armoede, rampen, epidemieën, onrecht en geweld of
ondersteuning van organisaties die zich hiervoor inzetten; ●
duurzame ontwikkeling en bestrijding van armoede en uitsluiting;
●
aandacht voor zieken, eenzamen, alleenstaanden, gehandicapten en andersbegaafden.
●
een zodanige ordening van de samenleving, dat barmhartigheid zichtbaar wordt en tot zijn recht kan komen.
Diaconaat helpt in de eerste plaats waar geen helper is. Het zet zich in op sociaal-maatschappelijk terrein, waar overheid en samenleving onvoldoende mogelijkheden hebben of tekort schieten. Als gemeente spreken ook de overheid aan op haar taak in de samenleving en de zorg voor de zwakkere.
6.2 Onderlinge gemeenschap en verbondenheid Vanuit het besef dat in hongerige en dorstige mensen Christus schuilgaat ontstaat volgens de kerkvader Augustinus het beeld van de totale Christus zoals Paulus dat omschrijft in 1 Korinthe 12:12-31. Hij vergelijkt hier de kerk met een lichaam. Ieder heeft zijn of haar taak en roeping in de kerk en iedereen is ook nodig, zoals een lichaam ook verschillende ledematen heeft. Wij zijn de ledenmaten van het lichaam en het hoofd van het lichaam is Christus. De ledematen, het hoofd en het lichaam horen bij elkaar. Er is echter wel een verschil tussen het hoofd en de ledematen. De ledematen van het lichaam van Christus
15
zijn nog op aarde, maar het hoofd is al in de hemel. De hele Christus is zowel in de hemel als op de aarde, maar hoofd en ledematen zijn wel van elkaar te onderscheiden. Van Christus kun je zeggen dat Hij zowel rijk is als arm: Hij is rijk in de hemel, maar Hij is arm op de aarde. Hij is al in de hemel, maar hier lijdt Hij nog zolang de kerk hier lijdt. Hier heeft Christus honger, hier heeft Christus dorst, hier is Hij naakt, of ziek, vreemdeling of gevangen. Christus is de stem waardoor de hongerigen en dorstigen spreken. In een mooi sprekend beeld zegt Augustinus het zo: “Als iemand in een dichte mensenmassa op je voet trapt, zegt je hoofd natuurlijk: “Je trapt me!” Toch heeft niemand op je hoofd of je tong getrapt. Die zitten bovenaan, die zijn veilig, die hebben niet geleden. Maar door de liefdesband bestaat er een eenheid van hoofd en voeten”. Zo is het hoofd Christus de stem van hen die op aarde niets te vertellen hebben. De onderlinge verbondenheid en eenheid van het lichaam (kerk) en hoofd (Christus) komt tot uiting aan de Tafel des Heeren, waar wij brood en wijn ontvangen als tekenen en zegelen van Christus’ verbroken lichaam en vergoten bloed en wij Zijn dood gedenken totdat Hij komt.
6.3 Waakzaam diaconaat vandaag In onze verzorgingsstaat heeft de overheid veel taken op zich genomen. Dat is in de lijn van Romeinen 13, waar Paulus de overheid Gods liturg en diaken noemt. Maar het vraagt wel om een gemeente die met haar voorbede en getuigenis de overheid kritisch volgt. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning biedt een kans voor een waakzaam diaconaat. Waakzaam, want de kerk is niet geroepen gaten te vullen die de overheid laat ontstaan. Het blijft de taak van de overheid om sociale gerechtigheid te betrachten. De nieuwe wet biedt wel een kans aan de diaconieën en gemeenten om te laten zien wat ons drijft: de barmhartigheid van de Heere (zie ook Rom.12:1). In de geseculariseerde wereld van vandaag stuiten we niet alleen op velen die van het Evangelie vervreemd zijn, maar ook op velen die in de wereldsamenleving in situaties verkeren van niet-welzijn: vluchtelingen, asielzoekers, vreemdelingen, verslaafden, gevangenen, jongeren die het spoor bijster zijn, alleenstaanden, terminale patiënten, mensen die beneden het bestaansminimum leven. Vooral de diaken is en blijft geroepen leiding te geven aan de beoefening van de gemeenschap, de verbondenheid in het ene lichaam, de zorg voor de huisgenoten van het geloof en allen die op haar weg komen. Door het steeds verder gaande individualisme dreigen steeds meer mensen in een sociaal isolement te raken. Ook bezuinigingen in de zorg dragen ertoe bij dat er steeds minder tijd is voor zorg en oprechte aandacht voor mensen die van zorg afhankelijk zijn. Het is onze plicht als Christenen om onze naaste net zo lief te hebben als onszelf en hen de aandacht en zorg te geven die zij nodig hebben. Als gevolg van de economische crisis van de afgelopen jaren zijn veel mensen werkloos geworden. Dit heeft vaak een grote impact op zowel financieel als geestelijk en psychisch vlak. Niet zelden is het verlies van werk een oorzaak van opstapelende problemen. De diaken kan hier ondersteuning bieden door zich in te zetten om deze mensen weer aan het werk te krijgen en/of te zorgen dat zij zich gewaardeerd weten en niet hun eigenwaarde verliezen.
16
6.4 Aandachtspunten in de beleidsperiode Aan het volgende willen we bijzondere aandacht schenken in de beleidsperiode. Aandachtspunt
Voornemen
Eenzaam wordende ouderen
In de diaconie en door de seniorenouderlingen wordt vanaf 2014 gewerkt aan het opzetten van een breed initiatief van het bezoeken van deze ouderen.
Komen we de echte diaconale noden op het spoor. En de echte diakenen?
De diaconie bezint zich hierop in 2016
Werkloosheid van kostwinners
We zijn alert en ondersteunen waar mogelijk.
Veranderingen in de WMO
Bezinning en bijsturen door diaconale initiatieven
17
7. Kernthema 4: Christus voor de wereld 7.1 Evangelisatie, uitgangspunt en doelstelling De Bijbelse grond voor evangelisatie vinden we (onder andere) terug in Mark.16:15. Deze opdracht (“Gaat heen in de gehele wereld, predikt het Evangelie aan alle kreaturen”) is door Jezus gegeven aan de elf overgebleven discipelen. Maar niet alleen de discipelen hebben deze opdracht gekregen. In Matth.5:13-14 wordt aan alle aanwezige mensen (en er was een schare volgens Matth.7:28) de opdracht gegeven om het zout der aarde en het licht der wereld te zijn. Zout is smaakmakend, en bederfwerend, terwijl licht de duisternis verdrijft. Onze doelstelling is derhalve zout en licht te zijn. Men moet aan ons kunnen zien dat we leven overeenkomstig wat we zeggen, dat we hier kracht en vreugde uit putten. Evangelisatie is niet in eerste instantie een zaak van doen, het is een zaak van getuigend zijn, gedragen door onze handel- en leefwijze als een jaloersmakende leesbare brief van Christus. Van belang is dat ieder gemeentelid, zowel binnen als buiten de kerkenraad, in alle geledingen van de gemeente, ervan doordrongen is dat de opdracht van evangelisatie voor iedereen geldt. Derhalve is het van belang om de bewustheid hiervan te bevorderen. Elk gemeentelid heeft een taak in het evangelisatiewerk, als lid van het lichaam van Christus. Hoe deze taak tot uitvoering gebracht moet worden zal van persoon tot persoon verschillen, maar een gemeente wordt nooit een missionaire gemeente als de gemeenteleden hun taak hierin niet oppakken. Als we ons bewust worden van de ernst van de taak worden we ook gedreven om de boodschap te verkondigen, zoals Petrus en Johannes in Hand.4:20.
7.2 De inhoud van evangelisatie De boodschap die we mogen brengen is kernachtig weergegeven in Joh.14:6, waar Jezus zegt “Ik ben de Weg, en de Waarheid, en het Leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij.” en in Joh.3:16 “Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder die in Hem gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe.” Het is derhalve een boodschap die relevant is voor het eeuwig heil van alle mensen. Wij kennen de Weg, namelijk Jezus Christus. Deze weg moeten we wijzen aan alle mensen die op onze weg geplaatst worden. Over de boodschapper kunnen de volgende zaken gezegd worden: 1.
Wees werkelijk zout (niet smakeloos) en werkelijk licht (niet onder een korenmaat). Dit is alleen te bereiken door aangesloten te zijn op de Bron. Op die manier wordt ons leven gezuiverd door de Heilige Geest, en is onze manier van leven in overeenstemming met de boodschap die we verkondigen.
2.
We moeten ons realiseren dat onze afkomst gelijk is aan de afkomst van de mensen met wie we spreken. Bovendien moeten we ons inleven in de belevingswereld van deze mensen. Dan bevinden we ons in goed gezelschap, ook Paulus paste zijn manier van spreken aan, zoals vermeld in 1 Kor.9:19-23.
Toerusting van de boodschappers is zowel een taak van de boodschappers zelf als van de kerk van waaruit de activiteiten uitgevoerd worden. De boodschappers zelf zullen moeten zorgen voor een vaste
18
grond, door het onderhouden van een levende relatie met God, welke vorm krijgt in bijbelstudie en gebed. Daarnaast is het de taak van de kerk om voeding aan te bieden. In de eerste plaats in de prediking, maar ook in andere gemeenteactiviteiten. Tenslotte kan gedacht worden aan het ondersteunen van gemeenteleden door middel van het aanreiken van cursussen, of het financieren hiervan.
7.3 Doelgroep en manier van aanpak Binnen onze gemeente is reeds een veelheid aan missionaire activiteiten ontplooid. Het is echter goed om van tijd tot tijd na te gaan of alle doelgroepen die bereikt moeten worden, ook daadwerkelijk bereikt worden, en of de manier van aanpak nog wel de juiste is. Het indelen in specifieke doelgroepen heeft tot belangrijkste doel dat de activiteiten ook kunnen worden gericht op die specifieke groep. Daarnaast moet niet worden volstaan met losse acties voor elke doelgroep. Als iemand geïnteresseerd raakt door een actie, moet deze persoon de mogelijkheid hebben naar een volgende actie te komen. Van belang is om te beseffen dat het er niet om gaat zoveel mogelijk activiteiten te organiseren. De middelen van de gemeente zijn per definitie beperkt. Met deze middelen moet derhalve zorgvuldig omgegaan worden. Naast de activiteiten die vanuit onze gemeente worden georganiseerd nemen we actief deel aan de Centrale Missionaire Commissie van de PKN Krimpen. In deze commissie worden activiteiten met elkaar afgestemd, waardoor we zo min mogelijk overlap hebben en van elkaars ervaringen kunnen leren. Daarnaast kunnen vanuit deze commissie gezamenlijke activiteiten ontplooid worden.
7.4 Nazorg en gebed Zoals in de vorige paragraaf al vermeld, is het bij evangelisatie niet mogelijk om een losse actie te organiseren. Er moet sprake zijn van opvolging. Personen die interesse hebben, die meer willen weten, moeten opgevangen worden. Uiteindelijk is het de bedoeling dat mensen die in het nazorgtraject zijn opgenomen, hun eigen weg gaan vinden in de gemeente. Dit gaat niet altijd op eigen initiatief. Derhalve is het belangrijk om vanuit de gemeente de mensen te betrekken bij activiteiten, zoals gemeentedagen, wijkkringen, bijbelstudiegroepen, gebedsbijeenkomsten. In de komende beleidsperiode wordt hierover verder nagedacht. Het evangelisatiewerk wordt uitgevoerd door mensen, in opdracht van onze Heere Jezus. Het getuigenis van de evangelisatiewerkers kan echter ontzettend toenemen in kracht door het gebed van de gemeente. Het is derhalve essentieel dat de hele gemeente hiervan bewust is / wordt.
7.5 Zending en werelddiaconaat, uitgangspunt en doelstelling Als uitgangspunt voor zending en werelddiaconaat is gekozen Matth.9:35-38, de constatering en oproep van Jezus Christus: de oogst is wel groot, maar de arbeiders zijn weinig. “Bid dan de Heere van de oogst, dat Hij arbeiders in Zijn oogst uitstoot.” (Matth.9:38) Onze eerste verantwoordelijkheid is om het gebed zoals Jezus ons dat opdraagt in Matth.9:35-38 te stimuleren in de gemeente. Als we dit serieus nemen en doen, zal dit leiden tot meer (zendings-)werkers die zich laten uitzenden. Om bij de gemeente het bewustzijn, dat deze opdracht voor iedereen geldt, te
19
laten groeien, zullen met regelmaat in de Ora missionaire activiteiten onder de aandacht worden gebracht en zal blijvend gebed worden gevraagd en gestimuleerd. Het bewustzijn zal tevens gestimuleerd worden door de band met zendingswerkers die vanuit onze gemeente gesteund worden te intensiveren. Concreet gebeurt dit door aandacht te geven aan het door onze gemeente ondersteunde Deelgenotenproject van de GZB (Janneke Wolswinkel in Zimbabwe) en door de gemeente op de hoogte te houden van de werkzaamheden die door gemeenteleden in zending en hulpverlening worden verricht. In de vaste overtuiging dat, als Christus ons opdraagt om de Heere van de oogst te bidden om arbeiders, dit gebed verhoord zal worden, is zorg voor gemeenteleden die hun leven gaan inzetten voor zending en hulpverlening cruciaal. Als commissie zending en werelddiaconaat houden we met enige regelmaat contact met thuisfrontcommissies en / of zendende organisaties, zowel in de periode voorafgaand aan uitzending als daarna.. In 2015 heeft Ds. Mensink een prekenserie gehouden over het thema Apologetiek. In de komende beleidsperiode willen we als commissie nadenken over een verdere verdieping van dit onderwerp. Daarnaast willen we ons gaan verdiepen in het verwante thema Getuigende levensstijl (wellicht mede in te vullen door het opstarten van een Micha-cursus). De komende seizoenen zal de commissie, naast de hierboven reeds genoemde activiteiten, de jaarlijks GZB-zendingsdag, de ledenwerving/boekjesverkoop en de zendingszondagen, als ook de collecten en voorbede een duidelijke plek in de gemeente blijven geven.
7.6 Aandachtspunten in de beleidsperiode Aan het volgende willen we bijzondere aandacht schenken in de beleidsperiode. Aandachtspunt
Voornemen
Het omzien naar de ander buiten de kerk.
Bezinning in evangelisatiecommissie en kerkenraad in 2016.
Mogelijk verdere integratie tussen jeugdwerk en evangelisatiewerk.
Gezamenlijk denken de jeugd- en evangelisatiecommissie hier over na in 2016.
Gemeenteleden zijn betrokken op evangelisatie en zending
We appelleren op het zendings- en evangelisatiebesef van de gemeenteleden vanuit het appel van de Bijbel.
Verdere verdieping thema Apologetiek.
Bezinning binnen CZWD met hulp van enkele gemeenteleden in 2015.
Nadere bezinning op thema Getuigende levensstijl.
Bezinning binnen CZWD in 2015. Mogelijk opstarten Micha-cursus.
20
8. Kernthema 5: Catechese en jeugdwerk 8.1 Inleiding In de Pastorale Brieven toont Paulus grote zorg voor de overdracht van de leer van het evangelie. Al in een van de eerste verzen vermaant hij Timotheüs bij herhaling erop toe te zien, dat er geen andere leer wordt geleerd (1 Tim.1:3). Timotheüs moet volharden in het onderwijzen (1 Tim.4:13). Het getuigende onderwijs brengt mensen tot geloven en gehoorzamen. Het gaat erom dat dit geloof en deze leer in gehoorzaamheid wordt vastgehouden, dat daarin geleefd wordt en dat het wordt doorgegeven aan huidige en komende generaties. (1 Tim.1:19 en 4:13 en 15).
8.2 De catechese op het erf van het verbond Catechese hoort thuis binnen het kader van het verbond. Het verbond is de “dragende grond voor heel het catechetisch gebeuren”. Door de Heilige Geest wil God Zijn volk leren om Hem te vrezen en te wandelen in Zijn wegen. Omdat de Geest middellijk werkt, worden mensen ingeschakeld, waarbij de ouders steeds als eersten worden genoemd. Het doel van alle onderwijs is dat kinderen leren leven als kinderen van het verbond (zie Deut.6; psalm 78; Matth.28: 19; Hand.2: 39; Efeze 4: 20). Catechese is het leerproces aan de kinderen en de jongeren van de christelijke gemeente, dat henvervlochten met de opvoeding thuis en in samenwerking met andere vormen van onderwijs- ertoe wil brengen om als gedoopte christenen te leven. In de gemeente is de volgende lijn aanwezig: doop- catechese/opvoeding- belijdenis- deelname aan het avondmaal- voortgezette catechese. Catechese stopt dus niet bij de openbare geloofsbelijdenis, maar is levenslang nodig. Ouderen en jongeren kunnen hierbij van elkaar leren. Een belangrijk punt is ook de leerdienst. Kenmerkend voor de catechese is dat deze zich voltrekt binnen de gemeenschap van de kerk. Bij godsdienstonderwijs op school gaat het om algemene ontwikkeling, in de catechese gaat het om heenleiden naar openbare geloofsbelijdenis. Prestatie is niet het belangrijkste in de catechese. Een “slechte leerling” op school kan een “goede catechisant” zijn. Er is samenhang en wisselwerking tussen gezinscatechese en kerkelijke catechese. In het gezin dient de basis te worden gelegd, waarop de catechese kan voortbouwen. In de catechese is een priesterlijk element. Catecheten hebben oog en hart te hebben voor de individuele catechisant. Dit wordt de “pastorale catechese” genoemd.
21
8.3 Jeugdwerk als geloofsopvoeding, gemeenschapsbeleving en vorming Zowel jeugdwerk als catechese zijn gericht op de vorming van de jeugd. Wel is er een principieel verschil tussen jeugdwerk en catechese. Het accent van de catechese ligt vooral op het onderwijs, is meer verbonden aan het ambt en wil toe leiden naar de openbare geloofsbelijdenis. Het accent van het jeugdwerk ligt meer op de christelijke gemeenschapsbeleving en vorming. Catechese en jeugdwerk zijn aanvullend op elkaar belangrijk. Onder jeugdwerk wordt verstaan alles wat betrekking heeft op de geloofsopvoeding van de jeugd in onze gemeente en daarbuiten. Het jeugdwerk richt zich op vorming, toerusting en gemeenschapsbeleving. Hierbij helpen we kinderen, tieners en jongeren bij hun geloofsontwikkeling in een
betrokken en
liefdevolle omgeving, wat een kenmerk is van de christelijke gemeente. Deze geloofsopvoeding begint bij de doop waar de ouders in de derde vraag van het doopformulier beloven dat zij hun kinderen zullen onderwijzen en zullen laten onderwijzen, met als doel te komen tot belijdenis en avondmaal. Het kerkelijk jeugdwerk speelt hierin een grote rol, zowel in het overdragen van de gereformeerde leer als de onderlinge ontmoetingen. Vanuit de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland hebben de volgende doelen een plaats gekregen. A. Leren leven uit Gods beloften en naar Zijn geboden; B. De toerusting tot het christelijke getuigenis in de wereld; C. Het ontdekken en leren aanwenden van de gaven voor de opbouw van de gemeente van Christus; D. de toeleiding tot de viering van doop en avondmaal en voorbereiding op de openbare belijdenis van het geloof. Uiteindelijk staat alle werk voor, met en onder de jeugd onder het bevel en de belofte van Jezus: “Laat de kinderen bij Mij komen en verhinder hen niet, want voor zulke mensen is het Koninkrijk van God." (Markus 10: 14).
8.4 Huidig beleid van het jeugdwerk Het gehele jeugdwerk wordt vormgegeven door allerlei activiteiten die onder toezicht van de kerkenraad worden uitgevoerd door gemeenteleden. Bij de geloofsopvoeding van kinderen tot en met 12 jaar staat Bijbelse kennisoverdracht centraal. Vanaf 13 jaar neemt in het jeugdwerk de persoonlijke betrokkenheid van getuigen geloven en gehoorzamen een steeds grotere plaats in zodat dit resulteert in belijdenis en avondmaal.
8.5 Uitwerking van het huidige beleid We stimuleren de ouders om hun kinderen zo vroeg mogelijk mee te nemen naar de eredienst. De commissie Kind en Eredienst dragen adviezen en middelen aan zodat de betrokkenheid van de kinderen op de Eredienst vergroot wordt. Voor die tijd is er de crèche, waarbij vanaf 3 jaar Bijbelse verhalen met verwerking worden aangeboden. Van 4- 12 jaar is er zondagschool met de nadruk op het overdragen van Bijbelkennis. Vanaf 6-15 jaar zijn er clubs die naast de Bijbelkennisoverdracht meer gericht zijn op ontspanning creativiteit en ontmoeting. Vanaf 16 jaar is er de jeugdvereniging Sola Gratia. Vanaf 12-18 jaar is er catechese waarbij het onderwijs vanuit de kerk centraal staat. Voor de 12 en 17/18 jarigen bieden wij de klassieke catechese aan. Voor de 13-16 jarigen is er mentorcatechese. Daarnaast
22
zijn er clubs en is er een jeugdvereniging en een 19+ kring. Deze kring is in principe bedoeld voor jongeren die geen gewone catechese meer volgen en nog niet toe zijn aan belijdeniscatechese Aansluitend is er de belijdeniscatechese. Ter stimulering van de betrokkenheid bij zending, evangelisatie en diaconaat wordt jaarlijks een project gekozen, waarvoor geld ingezameld wordt en waarover informatie gegeven wordt. Om de catechese goed te doordenken is de catechesecommissie opgericht. Deze commissie bestaat uit een predikant, een jeugdouderling (voorzitter), een secretaris, catecheten en belijdende gemeenteleden. Daarnaast is er de werkgroep Kind en Eredienst die jonge kinderen bij de dienst probeert te betrekken o.a. door materiaal voor de kinderen te maken die betrekking hebben op de dienst. Onlangs is er de Special Needs Groep opgericht. Deze groep houdt zich bezig met kinderen en jongeren die niet op een gewone wijze kunnen/willen deelnemen aan de activiteiten in de gemeenten en daardoor dus makkelijk buiten de boot kunnen vallen. De SNG probeert deze jongeren in de picture te krijgen en ze te helpen om in onze gemeente te kunnen participeren. Er zijn ook activiteiten voor randkerkelijke en onkerkelijke jongeren. De Youth Alpha is een laagdrempelige kennismaking met het christelijke geloof, gericht op jongeren van 11 t/m 20 jaar. Twee keer per jaar wordt de vakantiebijbelclub (VBC) georganiseerd. Iedere herfst- en voorjaarsvakantie worden er laagdrempelige activiteiten gedaan voor randkerkelijke en onkerkelijke kinderen. Ook zijn er gemeenteleden betrokken bij het Christelijke jongerencafé ‘t Vooronder, een initiatief van de jeugdraad van Krimpen.
8.6 Terugblik op catechese en jeugdwerk in de afgelopen beleidsperiode Catechese: In de afgelopen beleidsperiode zijn we voor een deel overgestapt op mentorcatechese. Dit is in gang gezet om zowel jongeren als ouders meer te betrekken bij de catechese. Door mentorcatechese wordt een breder draagvlak gecreëerd in de gemeente en kunnen de jongeren in kleinere groepen kennis tot zich nemen, waardoor er meer betrokkenheid en binding is. De catechese gaat naast de kennisoverdracht ook om de toe-eigening op weg naar de zelfstandigheid. Dit heeft aanvankelijk geresulteerd in een toename van het aantal catechisanten, maar gaandeweg is deze toename wel weer afgenomen. In grote lijnen zien we een grote opkomst tot 14 jaar, daarna een daling tot en met 16 jaar en een sterke daling vanaf 17/18 jaar. Ook blijkt het lastig om aan voldoende goed onderlegde mentoren te komen. Ook rees de vraag of de kennisoverdracht gewaarborgd kan worden. Op deze en andere punten willen wij ons de komende periode gaan bezinnen.
Clubs De clubs worden over het algemeen goed bezocht. Er komen ook jongeren uit andere gemeenten naar onze clubs. De 15 jarigen laten het echter voor een groot deel wel afweten. Hier gaan we ons op bezinnen. Vanaf 16 jaar gaan er wel weer meer naar de JV. Algemeen blijkt het moeilijk om aan voldoende mentoren, leiding en coördinatoren te komen. De Special Needs Groep heeft een eerste start gemaakt en is begonnen met het in kaart brengen van jongeren met problemen en jongeren die niet of nauwelijks (kunnen) participeren in het gemeenteleven. Deze activiteiten zullen nog uitgebreid gaan worden.
23
8.7 Aandachtspunten in de beleidsperiode Aan het volgende willen we bijzondere aandacht schenken in de beleidsperiode. Aandachtspunt
Voornemen
Zijn de vormen van catechese zoals we die nu hebben geschikt om mee door te gaan of is een aanpassing noodzakelijk? 1. Kennisoverdracht en inhoud. a. Zijn de huidige methoden geschikt genoeg om er mee door te gaan? b. Hoe gaan we om met grote verschillen tussen jongeren in kennis en manier van leren. 2. Opkomst. a. Hoe bevorderen we de verbondenheid met catechese zodat we de vrijblijvendheid kwijt raken? b. Aansluiting, bezinning op de catechese vanaf 17 jaar. 3. Bezetting mentoren/ catecheten.
Onderzoek door catechesecommissie in 2015/2016
Aandacht voor Special Needs Jongeren.
In kaart brengen, randvoorwaarden scheppen en hulp bieden indien nodig.
Hoe zorgen we voor meer onderlinge verbondenheid tussen het jeugdwerk?
Onderzoek door Jeugdambtsdragers en Jeugdcommissie
Zijn er naast Youth Alpha en VBC nog andere manieren om randkerkelijke en onkerkelijke kinderen en jongeren te bereiken?
Onderzoek door Jeugdambtsdragers en Jeugdcommissie
Hoe kunnen we de werving, scholing en betrokkenheid van jeugdwerkers verbeteren?
Onderzoek door Jeugdambtsdragers en Jeugdcommissie
24
9. De beherende gemeente 9.1
Doelstelling
Een rentmeester is volgens de Dikke van Dale ‘iemand die voor de eigenaar een goed beheert en de administratie voert’. Het college van ouderlingen-kerkrentmeester (‘college’) mag zo de kerkelijke organisatie, gebouwen en financiën beheren ten dienste van onze gemeente, waar Jezus Christus eigenaar van is. Het college vervult haar taak in dienst van de Eigenaar, dit doet zij met dankbaarheid voor de betrokkenheid en vrijgevigheid van de gemeente.
9.2 Organisatie De Bijbel vergelijkt de gemeente met een gebouw dat door Jezus Christus wordt gebouwd (Hebr. 3:6). God’s kinderen zijn de levende stenen van dit gebouw (1 Petr. 2:5) en Jezus is de onwankelbare Hoeksteen en het Fundament waarop de gemeente wordt gebouwd (Matt. 21:42 en 1 Kor. 3:11). In het vertrouwen dat de wereldwijde gemeente van Jezus Christus zal blijven bestaan (1 Kor. 3:16-17), weet het college zich verantwoordelijk voor de organisatie van onze gemeente. Daarbij dient als uitgangspunt een juiste balans tussen de omvang, de aanwezige gaven en talenten en de financiële draagkracht van de gemeente. Kerntaken hierin zijn: ●
Ondersteunen en faciliteren van het personeel, te weten de beide predikanten, de pastoraal medewerker en de kosters
●
Ondersteunen en faciliteren van de organisten en het kerkelijk bureau
●
Ondersteunen en coördineren van het vrijwilligerswerk
●
Verzorgen van de ledenadministratie
●
Verzorgen van de communicatie binnen en buiten de gemeente (o.a. Ora et Labora en website)
Speerpunten beleidsperiode 1. In de afgelopen periode constateren we dat er verhoudingsgewijs veel gemeenteleden in de leeftijd van 30 tot 40 onze gemeente hebben verlaten. Deze ontwikkeling heeft invloed op de opbouw van onze gemeente waarin we als levende stenen en in alle diversiteit, één gebouw vormen. Het college zal zich in de komende beleidsperiode, samen met de kerkenraad, bezinnen op de vraag wat hier de reden van is en hoe deze ontwikkeling is tegen te gaan. De discussie richt zich daarbij niet alleen op de dertigers en veertigers, we benaderen dit vanuit de betrokkenheid van alle doelgroepen, bijvoorbeeld in de al eerder genoemde generatiegesprekken. 2.
De betrokkenheid in de gemeente is groot. Honderden gemeenteleden zetten zich in voor een grote diversiteit aan activiteiten binnen de kerk. Het wordt echter steeds moeilijker alle vacatures in het gemeentewerk (tijdig) te vervullen. Om te voorkomen dat de balans tussen het aantal activiteiten dat wordt georganiseerd en de omvang van en beschikbare tijd in de gemeente verstoord raakt, bezint het college zich de komende beleidsperiode op de vraag hoe het gemeentewerk op een verantwoorde wijze voortgang kan vinden zonder dat er een te zwaar beroep wordt gedaan op gemeenteleden. Het college doet dit in nauwe afstemming met het consistorie, diaconie, de verschillende commissies en de vrijwilligerscoördinatoren.
25
3.
Het college is kerkordelijk verplicht het kerkelijk archief te beheren. Het huidige archief vraagt om een betere en overzichtelijke opzet en ook het opzetten van een digitaal archief vraagt deze beleidsperiode nadrukkelijk aandacht. Het college doet in nauwe samenspraak met een aan te stellen archiefbeheerder en laat zich hierin adviseren door gemeenteleden en het dienstencentrum van de PKN.
9.3 Gebouwen De kerkgebouwen vormen de centrale plek waarin de gemeente het evangelie mag horen, waar zij samen komt om te bidden en te zingen. De kerkgebouwen vormen een aantrekkelijke en veilige plek voor de onderlinge samenkomst op zondag en voor de vele ontmoetingen door de weeks. Daarnaast hebben beide kerkgebouwen een zichtbare plek en functie in ons dorp. Vanuit de overtuiging dat we als Christelijke gemeente onze omgeving mogen verkondigen dat God de wereld heeft liefgehad, mogen we als gemeente dienend aanwezig zijn in de omgeving waarin we als kerk zijn gesteld. Het college onderscheidt de volgende kerntaken als het gaat om het beheer en het gebruik van de kerkgebouwen (en pastorieën): ●
De gewenste bouwkundige toestand, bouwtechnische kwaliteit en uitstraling behouden
●
Het verantwoord gebruik van de kerkgebouwen mogelijk maken als aantrekkelijke en functionele ontmoetingsplek voor de gemeente en als gastvrije plek voor bezoekers en wijkgenoten
Speerpunten beleidsperiode: 1.
Het gebruik van beide kerkgebouwen is intensief. Waar het kerkbezoek licht afneemt, neemt het aantal doordeweekse bezoekers verder toe. Daarnaast is er een verschuiving zichtbaar in activiteiten en kerkbezoek van de Sionskerk naar de Rehobothkerk. Deze verschuiving is mede te verklaren door de lichte en meer moderne uitstraling van de Rehobothkerk, evenals de meer functionele indeling van de Rehobothkerk ten opzichte van de Sionskerk. Deze ontwikkelingen vragen de komende beleidsperiode om een herbezinning op het gebruik, uitstraling en de functionele (her)indeling van de Sionskerk.
2.
Als Christenen zijn we als rentmeesters gesteld over de schepping. Het verantwoord en duurzaam omgaan met grondstoffen en energie is voor het college een belangrijk uitgangspunt. In de komende beleidsperiode bezint het college zich op de vraag hoe we als gemeente het energie- en materiaalgebruik kunnen beperken en welke mogelijkheden er zijn gebruik te maken van zon- of windenergie. Het college laat zich hierin adviseren door gemeenteleden en het dienstencentrum van de PKN.
9.4 Financiën Ter inleiding citeren we twee ordinanties.
●
Ordinantie 11, artikel 1 lid 2: De kerkenraad vertrouwt de verzorging van de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de gemeente van niet-diaconale aard toe aan het college van kerkrentmeesters en die van diaconale aard aan het college van diakenen.
●
Ordinantie 11, artikel 2 lid 7:
26
Het college van kerkrentmeesters heeft tot taak: -
het in overleg met en in verantwoording aan de kerkenraad scheppen en onderhouden van de materiële en financiële voorwaarden voor het leven en werken van de gemeente door:
-
het meewerken aan de totstandkoming van het beleidsplan, de begroting en de jaarrekening van de gemeente overeenkomstig het bepaalde in ordinantie 4-7-1 en het bepaalde in de artikelen 6 en 7;
- het zorg dragen voor de geldwerving… e.v. Met deze citaten zijn de financiële kerntaken van het college eigenlijk wel aangegeven. En het beheer is tot dusver ook effectief gebleken…, de Hervormde WBA is anno 2015 een financieel gezonde gemeente. Er is nog altijd sprake van een opwaartse beweging van de cashflow, terwijl de reguliere kosten ‘gewoon’ uit de lopende exploitatie kunnen worden bestreden. Desalniettemin is er reden tot zorg, zeker voor de middellange termijn. Ten aanzien van de twee belangrijkste inkomstenbronnen (de vrijwillige bijdrage en de collecten) valt een (licht) dalende tendens waar te nemen. Dat staat uiteraard niet op zichzelf, dit verschijnsel valt samen met de ontwikkelingen in de landelijke kerk (lees: minder kerkbezoek en/of kerkverlating). Het Regionaal College voor de Behandeling van Beheerszaken Zuid-Holland van de PKN heeft de begroting van de Hervormde WBA over 2015 beoordeeld en goedgekeurd. Die sluit met een tekort, welke zich naar verwachting doorzet in de jaren tot 2019. De financiële positie van de gemeente is zodanig dat er voldoende ruimte is, tekorten van die omvang op te vangen. Het Regionaal College is echter ook van mening dat een sluitende begroting het uitgangspunt dient te zijn. Zij stelt daarom in haar brief van 17-12-2014 voor, beleid te ontwikkelen dat leidt “tot een meer sluitende begroting”. Met dat doel voor ogen heeft het college van ouderlingen-kerkrentmeester een aantal speerpunten benoemd. Hiervoor wordt verwezen naar onderstaand kader. Een punt dat niet in dit rijtje is opgenomen, maar al wel is genoemd onder ‘Organisatie’, betreft de constatering dat veel 30-ers onze gemeente de afgelopen jaren hebben verlaten. Die ontwikkeling betekent niet slechts een aderlating met het oog op de vorming van toekomstig (bestuurlijk) kader, maar heeft ook consequenties voor de financiële draagkracht van de gemeente op langere termijn. Het college heeft het moderamen c.q. de kerkenraad daar al eerder over geïnformeerd. In de context van deze paragraaf volstaat het college met een appèl richting kerkenraad, zich nu en in de naaste toekomst diepgaand te bezinnen op het thema ‘Kerk zijn’ anno 2015 e.v. Mogelijk dat het rapport ‘Kerk en dertigers 2.0’ (uitg. Dienstenorganisatie, PKN, sept. 2012) daartoe een goede aanzet vormt.
9.5 Communicatie De vraag die als eerste moet worden beantwoord, is wat precies onder communicatie moet worden verstaan. Een definitie die aansluit bij de aard van de communicatieve uitingen van een kerkelijke gemeente betreft “het overbrengen van berichten, geconcretiseerde beleidsvoornemens en activiteiten van de gemeente, met inbegrip van het uitdragen van de achtergronden en opvattingen die daar bij horen, waaronder cultuur en identiteit…”. Daarvan uitgaande moet bij ‘communicatie’ dus primair worden gedacht aan de manier waarop de kerk haar kerntaken zowel intern als extern voor het voetlicht brengt en welke media daarbij worden ingezet.
27
De vraag welke communicatiemiddelen het meest effectief zijn, hangt nauw samen met het doelgroepenbeleid van de kerkelijke gemeente. Met enige regelmaat dient dat beleid op doeltreffendheid te worden beoordeeld en zo nodig te worden aangepast of geïntensiveerd. In het licht van de al eerder geschetste problematiek zou hierbij kunnen worden gedacht aan extra aandacht voor – bijvoorbeeld – de doelgroep van 30+… , de jongeren of misschien ook de randkerkelijken. Het is hoe dan ook noodzakelijk, de inzet van communicatiemiddelen af te stemmen op de verschillende doelgroepen binnen de gemeente.
Interne communicatie In veel kerkelijke gemeenten beschikt men over een communicatieplan. Eén gemeente heeft haar doelstelling ten aanzien van de interne communicatie als volgt verwoord: “bevordering van de gemeenschapszin door elkaar te (helpen) informeren over wie we als gemeente willen zijn, waarin wij geloven en wat er in de gemeente gebeurt…, bedoeld om elkaar te stimuleren tot onderlinge betrokkenheid en inhoudelijke verdieping”. Veel van de gangbare media zijn ook binnen onze gemeente in gebruik (kerkblad, website en gemeentegids), terwijl ook de weekbrief zich als communicatiemiddel inmiddels ruimschoots heeft bewezen. Dat garandeert niet dat daarmee àlle doelgroepen worden bereikt. De wereld van vandaag kenmerkt zich nu eenmaal door het massaal gebruik van ‘social media’, met als hoofdkenmerken interactie en de dialoog tussen de gebruikers. Dus ligt het voor de hand, de communicatie in de richting van – met name – de jongeren in toenemende mate via die kanalen te laten verlopen. Verder onderzoek naar een verantwoord gebruik voor kerkelijke doeleinden is daarom geboden!
Externe communicatie Ter inleiding een citaat van prof. dr. Anne van der Meiden: “De christelijke kerk van de eerste eeuwen volgde een duidelijke strategie bij het veroveren van ‘nieuwe markten’. Dat had niets te maken met bewust agressieve marketingtechnieken, maar met de innerlijke houding van de kerk…, die zich uitdrukte in een aantrekkelijk maatschappelijk handelen…”. Is daarmee het wereldwijde ‘succes’ van de kerk verklaard? Niet direct, want daarmee zou afbreuk kunnen worden gedaan aan het ‘inwinnende’ karakter van het werk door de Heilige Geest. Toch wordt hier een duidelijk verband gelegd tussen geloofsovertuiging en de wijze waarop die gestalte kreeg in het maatschappelijk leven van hen die tot de christelijke kerk behoorden. De kerk staat midden in de samenleving…, zij is immers draagster van een unieke Boodschap die moet worden uitgedragen in de wereld waar zij deel van uitmaakt. Binnen onze gemeente groeit het besef dat samenwerking met de andere (PKN)wijkgemeenten bijdraagt aan dat doel, maar ook dat nadrukkelijk(er) het contact met de wijk(en) kan/moet worden gezocht, al of niet met gebruikmaking van de (lokale) media. De wijze waarop aan deze initiatieven vorm moet worden gegeven is een punt dat in de komende periode meer aandacht zal krijgen.
28
Persoonlijke communicatie Tot slot…, het gaat bij communicatie ook niet altijd om de media. We onderscheiden namelijk ook de persoonlijke communicatie, die nauw samenhangt met de ‘public relations’…, ofwel de wijze waarop de gemeente zich via haarleden profileert en – naar buiten toe – manifesteert. Daarbij kan worden gedacht aan het verwelkomen van gasten en/of nieuw ingekomenen, maar ook of het kerkgebouw toegankelijk oogt en een uitnodigend karakter heeft. In de visie van het college kan de Sionskerk op dat punt wel een facelift gebruiken, waarvoor dan ook al plannen zijn ontwikkeld. Ook is hier overleg over gaande met de Evangelisatiecommissie. Zoals altijd is de uitvoering van deze plannen echter afhankelijk van de mate waarin voor dit doel financiële middelen kunnen worden vrijgemaakt.
9.6 Aandachtspunten in de beleidsperiode Aan het volgende willen we bijzondere aandacht schenken in de beleidsperiode. De aandachtspunten met bijbehorende voornemens en planning worden in een afzonderlijk plan van aanpak verder uitgewerkt.
Aandachtspunt
Voornemen
Organisatie Vasthouden van de 30-ers en 40-ers
Formeren van een werkgroep die deze ontwikkeling en de financiële consequenties nader onderzoekt en analyseert en de kerkenraad adviseert
Balans vinden tussen hoeveelheid activiteiten en beschikbaarheid vrijwilligers
In samenspraak met de verschillende kerkelijke geledingen en vrijwilligerscoördinatoren kritisch beoordelen en verdelen van bestaande en nieuwe activiteiten
Opzetten en beheren van kerkelijk archief
Aanstellen van een archiefbeheerder om het kerkelijk archief op te zetten en te beheren
Gebouwen Groot onderhoud en herindeling Sionskerk
Opstellen van projectplan en begroting ten behoeve van de modernisering en functionele herindeling van de Sionskerk
Materiaal- en energiegebruik beperken en verduurzamen
Opstellen van plan van aanpak en investerings-afweging voor het verduurzamen van de kerkelijke activiteiten
Financiën Terugdringing aandeel ‘niet (terug)ontvangen’ enveloppen VVB (toezeggingen i.h.k.v. de ‘Aktie Kerkbalans’)
29
Inkomsten: Aandachtspunt bij zowel oproep (dec.) als bij het op-halen e van de enveloppen (jan.), m.n. in die gevallen dat in 1 instantie geen gehoor is verkregen
Normering hoogte VVB in % van het beschikbare inkomen
Inkomsten: Via inlegvel bij de ‘Ora’
Oproep tot procentuele verhoging van de VVB.
Inkomsten: Via inlegvel bij de ‘Ora’ de gemeente oproepen, de vrijwillige bijdrage in 2015 zo mogelijk licht te laten stijgen. Doelstelling: minimaal 1%.
Streven naar (verdere) kosten-daling, inzet van vrijwilligers
Kostenbeheersing blijft speerpunt, al of niet te realiseren door inzet van (nog meer) vrijwilligers (adequate afstemming vraag/aanbod via coördinatoren)
Communicatie Inzet communicatiemiddelen
Gebruik communicatiemiddelen nadrukkelijk(er) verbinden aan bepaalde doelgroepen. Verder beraden over inzet van social media. Opstellen communicatieplan?
Kerk is primair bedehuis, maar kent ook de functie van ontmoetingsplaats.
Zie onder ‘Gebouwen’
Samenwerkingsverbanden binnen PKN
Initiëren c.q. ondersteunen van (meer) activiteiten in gezamenlijkheid met de andere wijkgemeenten van de PKN-Krimpen
Meer kerk zijn in en voor de wijk, communicatie naar ‘buiten’ toe transparanter en meer profilering
Onderzoek naar mogelijkheden, echt kerk in en voor de wijk te zijn.
30