25e JAARGANG NUMMER 5 MEI 2015 UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDEN EN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.
Geestkracht door Ellis Ezinga
Per auto mijn woonplaats Noordwijk verlatend om naar mijn werkplek in Leiden te rijden wijkgemeente Leiden Zuid West - passeerde ik de afgelopen maand voor Pinksteren steeds uitbundig bloeiende bollenvelden. Een veld tulpen is vereeuwigd voor dit artikel. De op geestgronden groeiende gele en rode bloemen deden mij sterk denken aan vlammen, het vuur van Pinksteren, het feest van de Geest bedacht ik zo (een dominee denkt daar toch gauw aan) en zelfs aan geestdriftig pinksterliederen zingende mensen. En ze zetten me in hun vurige verschijning aan het denken over geestkracht en dat even mooie als misschien wat vage woord spiritualiteit – het Engelse spirit en het Latijnse spiritus komen er vandaan en betekenen geest (-kracht). Wat zet ons in beweging, wat doet ons ontvlammen, om te leven, om te gelo-
dezelfde manier gedreven is of moet zijn, maar dat is natuurlijk helemaal niet zo. Het valt me steeds weer op dat mensen die samenwerken – bijvoorbeeld van dezelfde kerkelijke gemeenschap zijn – op verschillende manieren geestkracht ontvangen.
ven, wat maakt ons enthousiast? En welke geest doet ons besluiten om soms anders te durven zijn, een tegengeluid te laten horen, kritisch te zijn, juist niet mee te doen, en er op te vertrouwen dat dat ook kan en gedragen wordt door de anderen. De foto laat een witte bloem zien te midden van al het rode. Een enkeling die af durft te wijken van de rest, dacht ik bij mezelf. Soms lijkt het alsof iedereen op
In haar boek Tijd voor de ziel beschrijft Mia Leijssen, een psychotherapeute, vier manieren om die geestkracht te ervaren: ‘via gevoel of leven vanuit het hart, door middel van activiteit of het pad van het handelen, door middel van stilte of het pad van oefening, en via denken en zelfonderzoek of het pad van inzicht en wijsheid’ lezen we op bladzijden 27 en 28. Elke vorm van interessante indeling en ook deze zet mij onwillekeurig aan tot privé-onderzoek: Wat geeft mij Geest-
Gezalfd met de Geest De werkelijkheid van de Heilige Geest is iets ongrijpbaars. In de calvinistische traditie zijn er buiten het Woord nauwelijks hulpmiddelen om die geestelijke werkelijkheid te symboliseren. Maar in de brede christelijke traditie wordt sinds mensenheugenis olie gebruikt. Na de doop met water onderging de dopeling ook de Geestesdoop in de vorm van zalving met olie. Een prachtig ritueel dat helaas de protestantse hervormingsdrift niet heeft overleefd. Bij de doop, zo schrijft Clemens van Alexandrië (ca. 200) in zijn boek Christus de pedagoog, wordt de Heilige Geest over ons uitgegoten, een mengsel van eeuwig zonlicht, zodat we in staat zijn het goddelijk licht te aanschouwen en zelf een licht te worden. Cor Hoogerwerf
Leids Kerkblad | 1
Vervolg van pagina 1
kracht? Ben ik die typische doener, die misschien wat ongeduldig wordt van al te grote en hoge bespiegelingen van de denker, die niet stil kan zitten, en het bidden liever aan een ander overlaat? Of ben ik die bidder, iemand die van nature graag en vanzelfsprekend in gesprek gaat met God, Hem ook ervaart, die soms wat verwonderd kan staan over de horizontalistische insteek van de doener, of die zich afvraagt waarom het vaak zo ingewikkeld gezegd moet worden terwijl het ook gemakkelijk kan? Of degene die pas door stil te zijn God
Colofon
ontmoet, en moe is van alle woorden uit een preek en nog vermoeider wordt van alle activiteiten van de doener? Of een denker die door alles goed en genuanceerd op een rijtje te zetten pas iets vat van het grote mysterie dat God is, en een stilteviering soms iets te mager vindt? Zoals die bloemen alleen vurig kunnen stralen door zonlicht, voeding, geestgrond, deskundigheid en meer factoren samen te laten werken, zo is het ook de kunst om verschillende vormen van Geestkracht op elkaar in te laten werken in een gemeenschap als de kerk. Een goed pinkstervoornemen zou kunnen zijn: elkaar vertellen hoe bij ons die Geestkracht werkt, en hoe we alle vormen kunnen bundelen om de Geest alle ruimte te geven.
Ellis Ezinga is predikant van de Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest
Leids Kerkblad is een uitgave van de Protestantse gemeente te Leiden en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o.
Koster/beheerder in beeld
Dit blad verschijnt 8x per jaar; tussentijds wordt (wijk-)informatie verspreid.
Ria Schotsman
Redactieraad De redactieraad wordt gevormd door de scriba’s of andere vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en is verantwoordelijk voor deze uitgave. Redactie ds. A. Alblas, hoofdredacteur mw. H. Eshuis-Boter, eindredactie E. van der Plicht, algemeen mw. J.I. Schoonwater, jongerenredactie mw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeen mw. S.G. Visscher, eindredactie en website e-mailadres van de redactie:
[email protected] Fotografen Voor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de redactie. H.W. Bertram (hwb) J. van Duuren J.H. Labots (jhl) E. Elstak F. Voets Cho Tang Fotografie Rob Overmeer
N. Bavelaar mw. H. van den Broek A.P.J.J. Snepvangers mw. M. van Vliet mw. C. ‘t Hoen mw. J. Geijtenbeek
Advertentieredactie R. Favier, e-mail:
[email protected] Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, telefoon: 071-5764145
[email protected] Het volgende nummer verschijnt op 3 juli De kopij moet uiterlijk op zaterdag 20 juni om 09.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba. Vormgeving
[email protected] Druk Groen Media Leiden
2 | Leids Kerkblad
Mijn naam is Ria Schotsman en ik ben sinds mei 1994 koster/beheerder van de Evangelische Lutherse Kerk. Omdat onze gemeente toen al flink aan het vergrijzen was is het een parttime functie geworden. Voor mij goed te combineren met mijn werk als psychiatrisch verpleegkundige. Ik vind het belangrijk dat de generatie vóór mij, die zich altijd vol heeft ingezet voor het gemeenteleven, zolang als mogelijk hun geloofsbeleving in stand kan houden, inclusief kerkbezoek in hun eigen vertrouwde kerk. Eenentwintig jaar verder ga ik ervan uit dat dit voor een groot deel gelukt is. Ik ben er van overtuigd dat de jeugd een nieuwe andere vorm zal vinden. Gelukkig kan ik onze sfeervolle kerk geregeld verhuren, ook aan jonge mensen voor hun trouwdienst. Ik vind het prettig om er, achter de schermen, voor te zorgen dat alles goed verloopt. Het verzorgen van de bloemen voor de eredienst is altijd weer een hoogtepuntje. Samen met een hecht clubje vrijwilligers hoop ik als koster een aandeel te leveren om nog een aantal jaren de Lutherse Gemeente levend te houden.
Bezoek ook onze website: www.protestantsegemeenteleiden.nl
Jong!
Jacqueline Schoonwater
[email protected]
Zorg bloeit op in de Keukenhof Hoe is het om zorg te verlenen? En wat betekent het om zorg te ontvangen? Op deze en andere vragen zochten 16 leerlingen van het Kalsbeek College uit Woerden een antwoord in de week van 13 tot 17 april. M25 Leiden hielp daarbij een handje door een gevarieerd programma samen te stellen. Op de laatste dag van de stageweek, vrijdag 17 april, gingen de jongeren een dag achter de rolstoel om bewoners en mensen van de dagverzorging van Wooncentrum De Parelvissers een onvergetelijke dag te bezorgen in de Keukenhof. De dag begon bewolkt en fris, maar dat mocht de pret niet drukken. Bij de ingang kreeg iedere jongere een rolstoel-voor-de-dag toegewezen. Best spannend in het begin, want wat trof je aan? Is iemand aanspreekbaar? Of zwaar invalide? Moet je helpen met eten en de
toiletgang, of staat iemand ineens op uit de rolstoel om een foto te nemen? De herkenbare M25-hesjes en naamstickers hielpen de eerste voorzichtige gesprekjes op gang. Na koffie, thee en appelgebak werd in drie groepen het park bezocht: bloemen werden benoemd, routes zorgvuldig gekozen of juist vermeden, de souvenirwinkel werd aangedaan, een pratend horloge bewonderd, gewillig geposeerd voor de fotograaf, gepicknickt, gekeuveld, ijsjes gevoerd en boterhammen gedeeld. En
wat bleek? Ouderen zijn net mensen! En de zorg was wederzijds. Moe maar tevreden ging de stoet in één lange optocht richting uitgang, waar jong en oud afscheid nam van elkaar.
Voordat de Paasmorgen aanbreekt
J. van der Veen
[email protected]
De jongeren van Youth United verzamelen ’s avonds in de Regenboog om de Veertigdagentijd op hun eigen manier af te sluiten. Eerst kijken zij met z’n allen
Bij het paasvuur gaven we het licht aan elkaar door, met kaarsen.
op een groot scherm een passiefilm om daarna te vertrekken naar de Vlietlanden. Voor het zevende achtereenvolgende jaar lopen zij de Paaswake Wandeltocht. Door de bossen en via de donkere waterkant lopen zij het paasvuur tegemoet. Door zo van het donker naar het licht te lopen beleef je het paasverhaal op een heel andere en bijzondere manier! Hieronder het ooggetuigenverslag van één van de aanwezige jongeren: ‘We gingen eerst met z’n allen in de kerk de film: Jesus Christ Superstar kijken. Toen de film afgelopen was begonnen we aan de tocht naar het vuur. Toen we een tijdje gelopen hadden zag ik licht, ik dacht dat dat het vuur was. Maar toen we verder liepen verdween het licht achter de bomen. Daarna was het niet meer te zien. Ik denk dat het iets anders
dan het paasvuur moet zijn geweest want daarna heb ik het niet meer gezien. Het was heel mooi om langs het donkere water te lopen. Ik dacht eraan dat het donker de dood is en dat we naar het vuur liepen dat voor mij leek als het nieuwe leven. Zoals Jezus meegemaakt heeft toen hij aan het kruis gehangen werd, dat was de dood. En toen Hij opstond uit het graf. Dat was het nieuwe leven. Eindelijk zag ik ons paasvuur branden. Daar liepen we naar toe. Bij het paasvuur gaven we het licht aan elkaar door, met kaarsen. We kregen ook stokken waar we broodjes aan deden om die boven het vuur te houden. Daarvan maakten we lekkere worstenbroodjes en we dronken warme chocomel. Ik vond het ontzettend leuk en ik ga volgend jaar weer mee.’ Elvira Dierickx
Leids Kerkblad | 3
Bijzonder Kerkenwerk Leiden Predikant: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488,
[email protected] Secretaris: E. van der Plicht, Raaphorst 35, 2352 KJ Leiderdorp,
[email protected] Penningmeester: F. van Dijk, Koninginnelaan 88, 2313 AT Leiden Bankrekeningnr.: IBAN: NL 15 INGB 0000 7839 95 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk Website www.openkerkleiden.nl
moslim-mysticus Rumi, tegen de achtergrond van de gedachten van Franciscus van Assisi.
Evensong op 5 juli
Evensong op 14 juni De Schola Davidica uit Utrecht o.l.v. Lisette Bernt is in de Hooglandse heel vertrouwd, en zeker na het gezamenlijke optreden met de Leidse Cantorij tijdens de jubileumevensong ook heel bekend. Op 14 juni begint het koor met ‘A new commandment’ van Thomas Tallis, gevolgd door het intochtslied onder dezelfde titel uit de bundel van Iona. De openingsgebeden zijn gecomponeerd door Gert Oost en de canticles worden gezongen in een zetting van John Stainer. Als anthem klinkt ‘the spirit of the Lord’ van Edward Elgar en gezamenlijk zingen we de slothymne: ‘hills of the Nord, rejoice’. Het thema van de lezingen en meditatie luidt: ‘in de vallei van zijn liefde’. Hierin klinken teksten van de
Op 5 juli begroeten we Tewkesbury Abbey Schola Cantorum o.l.v. Simon Bell, begeleid door Carleton Etherington. Dit koor bestaat uit mannen- en jongensstemmen en is zeer bekwaam in het zingen van Evensongs. De faam van dit Engelse koor leverde het vele reizen op in Europa en Amerika. Deze zomer bezoeken ze Nederland, met onder
andere deze Evensong in Leiden. Om klokke 19.00 uur klinkt vanuit het hoogkoor ‘O clap your hands’ van Gibbons. Het Magnificat en Nunc Dimittis zijn in een zetting van Purcell en de responses van de hand van Smith. Het thema van de lezingen en meditatie luidt: ‘ondanks alles hoor ik bij jou’.
Hooggetijden Op 6 juni om 14.30 uur gaat de serie Hooggetijden van start. Een kwartier met muziek en meditatie tussen het boodschappen doen door. Orgelmuziek omgeeft de lezing van de Psalm van die week waarover een voorganger een korte gedachte geeft. Het is een ‘inloopviering’ waarbij passanten gauw even blijven staan, of zitten.
Column Moed ING-topman Ralph Hamers verdedigde onlangs zijn loonsverhoging van bijna 30 procent. Hamers was zich van geen kwaad bewust: ‘Het getuigt juist van moed dat ik een verlaging van 20 procent accepteer.’ Moed? Omdat de loonsverhoging 360.000 euro is, in plaats van 600.000 euro? Zijn vaste jaarsalaris is 1,63 miljoen. ING maakte ook de winst bekend: 1,8 miljard euro. En vermeldde dat de spaarrente onder de 1% duikt. Het blijft opmerkelijk dat al die woedende Nederlanders massaal klant blijven bij de grote banken… In de bankenwereld is het inleveren van salaris blijkbaar een teken van zwakte. Of juist van ‘moed’. Ook als je 1,63 miljoen per jaar overhoudt. Een fooi, vergeleken bij je internationale collega’s. Maar als je het met anderen vergelijkt in de samenleving? Rutger Bregman en Jesse Frederik schreven het boek Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers. Waarom krijgt een leraar of een verpleger 40 tot 50 keer minder salaris dan de heer Hamers? Zacheüs was de bankier van zijn tijd. Had veel geld, maar mensen minachtten hem. Hij veranderde zijn leven radicaal en gaf de helft van zijn bezit aan de armen. Heel moedig, in de ogen van Jezus. Ik hoop op Zacheüssen in de financiële sector. Ze zijn er, zeker weten!
4 | Leids Kerkblad
OKL op weg naar fase 2 OpenKerkLeiden.nl is nu drie en half jaar actief en heeft zijn plek verworven. De afgelopen maanden hebben wij nagedacht en vooral gebrainstormd over hoe verder? De brainstorm heeft veel goede ideeën opgeleverd. Dat is verwerkt in een groeidocument, onze visie en ambitie voor OKL fase 2. Inmiddels is er ook een keuze gemaakt: de eerste uitbreiding is ‘Open Gesprek’, een discussie over een thema. Het thema wordt toegelicht, of er wordt stelling genomen, door een ‘ingewijde’ en iedereen kan daarop reageren zowel op de website als op facebook. Wilt u meedenken? Heel graag, u kunt ons bereiken via de website. We houden u op de hoogte. Bezoek wekelijks OPEN KERK LEIDEN: www.openkerkleiden.nl
Wereldkerk Iconen als vensters op de eeuwigheid door redactielid Ad Alblas Beeldtaal en woordtaal Pinksteren toont overtuigend aan dat de Geest van God alle talen spreekt. Geldt dat ook voor de beeldtaal? In de Reformatie werden de beelden afgekeurd en afgebroken. In de wereldkerk bleef de beeldtaal gangbare geloofstaal, zowel in de Rooms-Katholieke als in de Oosterse Orthodoxe traditie. De beeldcultuur van onze tijd geeft alle aanleiding om na te denken over de kracht van beeldtaal. Kunst komt nadrukkelijker binnen in kerken en daarmee wordt bewust of onbewust aangesloten bij de oude traditie. De actuele vraag is of het zinvol zou zijn om beelden hun onuitroeibare plaats ook in onze protestantse kerken terug te geven? Over de beeldtaal van iconen spreken we met een gezaghebbend vertegenwoordiger van de Koptische Kerk. De Oriëntaalse kerken trokken bij het concilie van Chalcedon in 451 een eigen lijn. Samen met de Syrische en Armeense Kerken zonderde de Koptische Kerk zich af van toen nog niet in oost en west verdeelde kerk. In Nederland is een Koptische Kerk, met als bisschopsplaats Amsterdam, momenteel bekleed door bisschop Arseny. Met hem spreken we over de beeldtaal van de iconen.
zijn: ‘Ik ben de goede herder’ en ‘Ik ben de weg, de waarheid en het leven’. Op de vraag of iconen aanbeden worden is zijn haast verontwaardigde antwoord “Wij aanbidden de Here Jezus zelf! De icoon is om hem ook te voelen. We zijn mensen met zintuigen, we hebben ook ogen om iets van God te ervaren”. Iconen zijn actief. De beelden roepen verbeelding op bij wie er naar kijkt. Niemand zal beweren dat dit het ‘juiste beeld’ van Jezus is. Het is wél hoe het op dat moment bij de gelovige binnenkomt. Dat dringt diep door.
Kussen Gelovigen kussen de icoon, met een handkus of soms ritueel tijdens een viering door de icoon te kussen. Dat komt vreemd over voor wie het niet begrijpen, maar heeft een ontroerende betekenis. Wat gebeurt is niet wat je ziet. Het is andersom: de icoon kust de gelovige. Arseny: “Het kussen van de icoon is om de zegening te ontvangen. Dat kan ook door een lichte aanraking of uitgestrekte hand op afstand”.
Dichterbij brengen De iconen brengen de eeuwigheid dichterbij door daar zicht op te geven in de afgebeelde personen. Op veel iconen is Jezus te zien. Ook Maria is een geliefde gestalte. Maar ook profeten uit het oude testament, ook de beschermheilige van een gebied en andere heiligen. Ze kijken je aan, spreken zonder woorden over hun godservaring, laten je daarin delen als je je ermee verbindt.
Specifieke voorschriften
Iconen De naam komt van een Grieks woord dat betekent: beeltenis, portret. Dat is niet zo maar iets. Een icoon verbeeldt iemand zó, dat die bij het portret ervaren kan worden. Vergelijkbaar met onze grote schilders; ook met de foto van een overleden geliefde. Natuurlijk is dat schilderij de afgebeelde persoon niet werkelijk/stoffelijk, dat weet iedereen, maar de afgebeelde wordt wel ervaarbaar gemaakt, gerepresenteerd.
Zintuigen Bisschop Arseny: “De icoon zegt iets tegen de mensen. Jezus spreekt door die icoon. De meest verbeelde woorden daarbij
Iconen zijn niet gewone schilderijen. De schildering ervan vindt plaats volgens strenge voorschriften. Die gelden zowel de bereidingswijze van de verf als het proces van schilderen. Met het schilderen van Iconen zijn gebed en het lezen van Bijbelteksten verbonden. Bij de wijding van een icoon zal de geestelijke vijf maal een kruisje met zalf maken en vervolgens drie maal daarover blazen. Op de vraag ‘waarom?’ lacht de bisschop, ‘dat is een typisch Nederlandse vraag’
Op zondag 7 juni om 16.00 uur wordt tijdens een vesper de icoon in de Hooglandse Kerk ingewijd door bisschop Arseny. Hij geeft daarbij uitleg over de betekenis van de icoon. Het koor van de Koptische Kerk in Amsterdam verleent medewerking.
Leids Kerkblad | 5
Raad van Kerken in Leiden Voorzitter: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, telefoon 071- 523 24 88; email:
[email protected] Secretaris: Truus de Haan, Goudsbloem 7, 2317 KZ Leiden email:
[email protected] Internet: www.raadvankerkenleiden.nl
Herdenking
Kerkennacht
Vergadering
De jaarlijkse bijeenkomst in de Hooglandse Kerk ter Herdenking van de Jodenvervolging werd door weer meer mensen bijgewoond. Ook uit de Joodse gemeenschap waren velen gekomen. De toespraak van Peter Hein maakte diepe indruk op jong en oud. Ondanks de vakantie waren er ruim 21 jongeren die een ‘bloemenmonument’ maakten tijdens het noemen van de namen van de omgebrachte joodse kinderen.
Op vrijdag 19 juni is de landelijke kerkennacht. Dat houdt in dat die avond kerken openstaan en dat er een programma geboden wordt door leden van de betrokken geloofsgemeenschap. Hoewel elke kerk mee kan doen is de praktijk dat het vooral kerken in de binnenstad zijn die deelnemen. De Raad van Kerken brengt de informatie bijeen en stelt een flyer samen. Op dit moment is bekend dat de volgende kerken deelnemen: de Hooglandse Kerk, de Lodewijkskerk, de Lokhorstkerk, en de Marekerk.
Op 16 juni is de jaarvergadering waarbij het beleid wordt besproken en plannen worden uitgewerkt. De leden van de Raad zijn de deelnemende kerken; zij vaardigen een vertegenwoordiger af naar de jaarvergadering. Nadat een extra vergadering plaatsvond in januari, vanwege de aanslagen in Parijs, zal nu de Freedom Talk Leiden en de interreligieuze dialoog in het middelpunt van de belangstelling staan. Informatie over deze en andere activiteiten vanuit de Raad vindt u op www.raadvankerkenleiden.nl
Levensbeschouwelijk Platform Vergaderingen Op 27 mei vergadert het Levensbeschouwelijk Platform om 20.00 uur in de Turkse moskee Mimar Sinan aan het Kooiplein. Op 17 juni vergadert het Platform Charter for Compassion Leiden. Wie hierover meer wil weten vindt informatie op www.c4cleiden.nl. Het herdenken kreeg bijzondere diepte door de zang en het gesproken gebed door chazan Ken Gould. De muzikale omlijsting door Ester Groenleer en Matthias Havinga raakte menig gevoelige snaar.
Kranslegging Namens de Raad van Kerken in Leiden is tijdens de herdenkingsbijeenkomst op 4 mei een krans gelegd bij het monument op het Pieterskerkplein.
Compassieprijs voor Omalief Dit initiatief van het ‘gouden hart’ verovert veler harten, en óók terrein. Er is veel belangstelling en grote waardering voor. Op 18 april kreeg de werkgroep de unaniem toegekende Compassieprijs 2015. Een verslag van de bezielende leider Mustafa Kus: ‘Op zaterdag 18 april ging ik een beetje nerveus met de jongeren van Omalief en een aantal leden van onze werkgroep naar de Jacobikerk te Utrecht. We gingen daar heen om de landelijke Compassieprijs 2015 in ontvangst te nemen. Dit jaar ging het om ‘verbinden’. Omalief werd gezien als een sterk instrument voor het versterken van de sociale cohesie, het was verbinden buiten de grenzen van je eigen organisatie maar wat Omalief vooral is: het verbinden van harten. We zijn erg blij dat wij de prijs hebben gewonnen. Dit wordt door ons gezien als een waardering vanuit het Neder-
6 | Leids Kerkblad
landse volk, een waardering voor hetgeen wij doen. Dit geeft ons weer meer kracht en energie, het motiveert onze wil om dit project door te zetten en uit te breiden. Het heeft mij als mens ook het volgende gegeven: mooie tranen vanuit mijn hart. Tranen vanuit compassie, mensenliefde maar vooral tranen door omarming want voor mij was deze prijs een soort omarming mede vanuit de kerk naar ons, de Turkse islamitische gemeenschap. Een omarming van mij, een moslim, door mijn christelijke vrienden. Ik voelde me gewaardeerd en
gezien. Ik voelde me welkom te midden van hen. Het gaf me hoop, de hoop dat we samen kunnen komen, dat we samen iets moois kunnen verwezenlijken. Wij allen zijn schepselen van dezelfde Schepper. Zijn wens is dat wij elkaar omarmen en elkaar bijstaan waar nodig is. Hij wil dat wij hem aanbidden en niets anders dan Hem alleen. Ik hoop dat we te allen tijde bij elkaar kunnen komen in Zijn naam, onze almachtige Schepper, de Heer van het gehele heelal.’
Wereldkerk Het evangelisch seminarie in Caïro door Piet Dirksen
Op 13 en 14 november 2014 vierde het seminarie van de Evangelisch Presbyteriaanse Kerk in Egypte (sinds een paar jaar de nieuwe naam van de Koptische Evangelische Kerk) zijn 150ste verjaardag. Deze viering had eigenlijk in 2013 moeten plaatsvinden, maar werd toen uitgesteld vanwege de onrust in Egypte. Aan dit seminarie heb ik tussen 1963 en 1977 Oude Testament gedoceerd. Er is sindsdien, vooral gedurende de laatste jaren, veel veranderd en laat ik er gelijk aan toevoegen: ten goede.
Om te beginnen de buitenkant: het seminariegebouw is grondig opgeknapt en gemoderniseerd, zowel van binnen als van buiten. Het ziet er allemaal zeer verzorgd uit. De geheel vernieuwde kapel kende ik nauwelijks terug. Ook de campus eromheen is ingrijpend gerenoveerd. Oude bijgebouwen zijn verdwenen en hebben deels plaatsgemaakt voor een bescheiden boekwinkel, voor de studenten een grote aanwinst. Belangrijker dan deze zichtbare veranderingen zijn de veranderingen in het docentenbestand en het studieprogramma. Wat het eerste betreft: naast enkele part-timers zijn er 14 full-time docenten, voor het merendeel Egyptisch en gepromoveerd. Wel een verschil met mijn tijd, toen de meeste Egyptische docenten predikanten waren wier enige betrokkenheid bij het seminarie bestond in een paar lesuren per week tussen hun gemeentewerk in. Wat het studieprogramma betreft: dit is de laatste jaren ingrijpend verdiept en uitgebreid. De verdieping komt vooral naar voren in de academische graad van Master of Theology als eindpunt voor de opleiding van toekomstige Egyptische predikanten. Voor andere studenten is er de graad van Master of
Arts. De uitbreiding van het curriculum houdt onder anderen in dat de studenten les krijgen in het gebruik van de computer, waarvoor een speciaal lokaal is ingericht met moderne apparatuur. Verder is er speciale aandacht voor het eigen kerkhistorisch verleden: een geheel nieuwe verdieping op het oude gebouw is het onderkomen van het nieuwe Centre for Middle East Christianity. In een aangrenzend nieuw gebouw is een hele verdieping aangekocht voor (onder anderen) distance learning en taalonderricht, zowel voor theologische als andere studenten. Deze laatste categorie neemt sinds enkele jaren een veel grotere plaats in dan in mijn tijd. Een groot deel van hen wordt gevormd door studenten die niet voor het predikantschap studeren maar op vrijwillige basis als pastoraal werker/werkster de kerk willen dienen, met name in dorpen en stadswijken zonder predikant. Daartoe zijn er sinds 2010 dependances van het seminarie in Alexandrië en Minya; hierbij wordt dankbaar gebruik gemaakt van distance learning. Elk jaar voltooien tussen de tien en vijftien studenten deze opleiding. Daarnaast worden er sinds een paar jaar vanuit het seminarie in verschillende kerken in Egypte korte trainingsbijeenkomsten georganiseerd voor kerkleden die op enigerlei wijze actief willen zijn in de kerk. Nieuw zijn de jaarlijkse cursussen en seminars voor predikanten die hun kennis en vaardigheden up-to-date willen brengen. Hieraan wordt deelgenomen door zo’n 30 predikanten vanuit heel Egypte. Alle cursussen staan open voor vrouwelijke studenten afgezien van die voor predikanten. Vrouwen worden (nog?) niet toegelaten tot het ambt van predikant. Het seminarie streeft er echter wel naar om vrouwen meer bij het kerkelijk werk te betrekken. Vooral op het platteland leven veel vrouwen nog in een maatschappelijke achterstandspositie. Met het oog daarop heeft het seminarie speciaal voor vrouwen een trainingsprogramma opgezet. Vanuit heel Egypte komen zo’n dertig vrouwen naar het seminarie om daar gedurende een week een intensieve cursus te volgen gericht op een leidende rol in het plaatselijke kerkelijke werk. Egypte zucht onder vele maatschappelijke, economische en politieke problemen. Maar het deed me goed te zien en te horen hoe in deze moeilijke tijd “mijn seminarie” als een energiecentrale wil fungeren voor de kerk en zo mogelijk ook voor de maatschappij.
Piet Dirksen was docent Oude Testament aan het evangelisch seminarie en is lid van de Oecumenische geloofsgemeenschap in de Merenwijk
Leids Kerkblad | 7
Met respect voor uw wensen In rust en stijl afscheid nemen
du Prie BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23
Ichthus
Boekhandel
LEIDEN - TELEFOON 071-5222919
BijBels, Boeken en muziek www.ichthusboekhandel.nl hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden
e •Leiden AMBASSADOR korevaarstraat leiden •• Telefoon: 071-5147061 Nieuwstraat 27 2•164 postbus
2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax 071 514 35 49 e-mail
[email protected]
Dat kan 24 uur per dag, Dat was pas een mooie uitvaart. 7 dagen per week in Maar hoe regel je zoiets? ons uitvaartcentrum.
Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s
email:
[email protected]
Rhijnhof - centrum voor begraven en cremeren dan eer
Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.
*** r
Al m35 jaa
Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.
Monuta Luit BelVan 071der - 521 32 31 WillemMonuta de Zwijgerlaan 179, Leiden Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden 071-5213231 Bel’t071 - 573 08 30 Monuta Leidse Huys Monuta ‘t Leidse Huys & Soek Gitstraat 1, Leiden Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl 071-5730830 Monuta Soek Hoogmadeseweg 66, Leiderdorp 071-5730834
met recht van koop BARNING PIANO’S sinds 1921 Rijkstraatweg 2171 Sassenheim Al meer dan 100 jaar is22d, Rhijnhof eenAL bijzondere www.barning.com begraafplaats met een prachtige natuur.
De steun bij iedere uitvaart.8
ZAALBERG
***
makelaardij
Het nieuwe gedeelte met mooi aangelegde vijvers en hagen kwam in 2010 gereed. De begraafplaats biedt een ruime keuze aan Verhuur van zaalruimte mogelijkheden voor begraven en as-bestemmingen. voor vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d.
Lid LMV
Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47
- snelle transactie - snelle taxaties - scherpe tarieven
“Rijks beëdigd makelaar”
Boekhandel
***
BijBels, Boeken en muziek www.ichthusboekhandel.nl
du Prie
korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061
BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23 LEIDEN - TELEFOON 071-5222919
. 8
8 |
hooigracht 35 2312 kn leiden postbus 164 2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax www.baartbv.nl 071 514 35 49 e-mail Leids Kerkblad
[email protected]
n r dra e e Al m35 jaa REDKEN AMBASSADOR
Fournituren DMC splitzijden Babykleding
Openingstijden kantoor in het Poortgebouw op werkdagen van 09.00 tot 16.00 uur e-mail:
[email protected] website: www.rhijnhof.nl
Setterlady / Setterlaine damesmode Hollandia / Ten Cate ondermode
Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding
Ichthus
Rooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl
Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s
web: www.zaalbergmakelaardij.nl email:
[email protected]
leidend in communicatie productie
Beheerder : R. van Heyningen Watermolen 1, 2317 ST Leiden Tel. 071 - 52 128 58
LAAN TE RHIJNHOF 2332 HZ LEIDEN TEL. 071 532 06 09 FAX 071 532 04 48
Leiden, Tel. (071) 5123578
Kerk en Theologie
Hoge Rijndijk 114, 2313 KM
HAARHUIS VA N TO N G E R E N Kappersbenodigdheden Pruiken - Toupets Breestraat 32 Leiden Telefoon 071-5125212
Spreken over God Dijkmanschans 198
ZoeTermeerJilles de Klerk Vorig jaar promoveerde Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw Telefoon 079-3312993 Onderbrekingen: het begrip metaforis
[email protected]
www.haarhuisvantongeren.nl
Eberhard Jüngel? Dat is niet echt een bekende naam.
Kerk in de buurt Het familiegevoel in de Kooi muzikale theaterroute met het PS|theater door Eline Levering ‘Een wijk precies zoals alle andere, maar net even anders. Een wijk met een Turkse supermarkt naast de Albert Heijn, een wijk waar gegraven en gebouwd wordt, die meer op een dorp lijkt dan een wijk. Met aangeharkte tuintjes en rommelige balkons, met geuren van over de hele wereld en waar iedereen familie lijkt te zijn…’ (Fragment uit Noorderling, theaterroute door Leiden Noord van PS|theater)
In april vond een bijzonder project plaats in de Leidse Kooi: de muzikale theaterroute Noorderling, die bezoekers dwars door de wijk voerde. Het was de afsluiting van een project van drie maanden van PS|theater: De Atlas op Het Plein. PS|theater is een stadsgezelschap. Dit betekent dat de theatermakers de stad als uitgangspunt nemen: de bijzondere plekken, de geschiedenis en de verhalen van ondernemers, instellingen en bewoners van Leiden vormen de inspiratie voor de voorstellingen en projecten van het gezelschap. En dit keer zochten zij hun inspiratie in Leiden Noord, een wijk die bekend staat als een echte volksbuurt maar waar veel veranderingen gaande zijn.
Tegeltjeswijsheden en familieverbanden In februari, maart en april werkte stadsgezelschap PS|theater aan het project De Atlas op Het Plein in Leiden Noord. Vanuit De Atlas, een tot theater, podium, archief en huiskamer omgebouwde bouwkeet, verkenden theatermakers
Rian Evers en Julia Schmitz en radiomaker René van Es de wijk. Ze gingen in gesprek met bewoners en verzamelden onder andere tegeltjeswijsheden uit de Kooi, zoals: ‘De Kooi is één grote familie. Als je erbij hoort tenminste….’ En: ‘Carnaval en Ramadan, dat gaat gewoon niet samen’. Ook liepen ze mee bij instellingen, organisaties en families in de wijk: de Mimar Sinan Moskee, de Albert Heijn, de familie Oomen, Muziekcentrum Leiden Noord en Het Gebouw. Tijdens De Atlas op Het Plein ontdekten de theatermakers van PS|theater dat verschillende groepen in Leiden Noord nieuwe ‘Noorderlingen’, buitenlandse ‘Noorderlingen’ en rasechte ‘Kooienaren’ - gescheiden naast elkaar leven. Tegelijkertijd bleken er veel overeenkomsten te zijn. Rian Evers vertelt: ‘Eigenlijk is het familiegevoel voor alle bewoners in de Kooi heel belangrijk. De familie Oomen, die al generaties lang in De Kooi woont, eet bijvoorbeeld elke week samen. De familie is heel hecht verbonden maar ook gastvrij: wij mochten gewoon aanschuiven. Bij een Turkse familie die we ontmoetten was er een zelfde warmte en loyaliteit. De verschillende groepen in De Kooi hebben allemaal een zelfde sterke verbondenheid met elkaar binnen hun eigen gemeenschap. Het zijn eigenlijk allemaal grote families.”
Theaterroute door de Kooi Alle ervaringen, verhalen en markante bewoners die de theatermakers tegenkwamen in de wijk kwamen samen in Noorderling, een muzikale theaterroute door Leiden Noord. In die voorstelling werden bezoekers dwars door Leiden
Noord geleid: van het dakterras van Het Gebouw, tot het woonhuis van Kooienaar Bram Pater en van de Mimar Sinan Moskee tot het buurtcentrum. Zowel de tegenstellingen als de overeenkomsten tussen de verschillende groepen kwamen aan bod. Bezoekers speelden bijvoorbeeld een ‘tegeltjeswijsheden-Bingo’ in het Buurtcentrum. Vervolgens horen ze dat op wel 20 plekken in Leiden Noord bingo wordt gespeeld. Of dat álle vrouwen regelmatig samenkomen. Maar de éne groep bij het ontbijt in de moskee, en anderen in het rokershok van het buurtcentrum.
Onderdeel van Het geloof van Leiden Het project De Atlas op Het Plein en de theaterroute Noorderling maken deel uit van het themajaar Het geloof van Leiden. Dit jaar zoekt PS|theater naar het ‘houvast’ van de stad. Het themajaar wordt afgesloten met de grote locatievoorstelling Het geloof van Leiden, van 4 tot en met 15 juli te zien in de Pieterskerk. PS|theater maakt deze voorstelling samen met Dansorkest Date 7-2-7, theatergroep Domino en een groep jongeren. Het geloof van Leiden gaat over Sarah, Adam, Jonah, Eva. Allemaal geloven ze dat het ánders kan. Deze zomer laten zij een nieuwe wind door de stad waaien. Het geloof van Leiden is een voorstelling over dromers, hipsters en utopisten die helemaal opnieuw willen beginnen. Maar dat blijkt nog niet zo gemakkelijk te zijn.... Meer informatie over de projecten van PS|theater is te vinden op www.pstheater.nl Eline Levering, publiciteit PS|theater en lid van de Leidse Binnenstadsgemeente
Leids Kerkblad | 9
Diaconie Secretariaat: De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965,
[email protected] Coördinator: Ton Snepvangers,
[email protected] Diaconaal werker: Jacqueline Schoonwater,
[email protected] Redactie diaconie-pagina: Henriëtte van den Broek,
[email protected] Bankrekeningnrs: NL46INGB0000097065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; NL61INGB0007820129 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij Website: www.debakkerijleiden.nl Stichting Hofjes Hervormde Diaconie:
[email protected]
FEESTELIJKE OPENING NIEUWE VLEUGEL CASA DIACONALA
toespraken, vertaald door een van de predikanten uit Targu Mures. De bisschop noemde het Casa een uniek huis in Roemenië, waar over het algemeen geen opvang is voor bejaarden. De vrouw van de Hongaarse premier schaarde Ilona in het rijtje van beroemde Hongaarse vrouwen! Jacqueline Schoonwater memoreerde de 25 jaar verbondenheid van Leiden met Roemenië. Zij legde ook het contact met De Carolusgulden, meldde Gerard Slakhorst, voorzitter van de stichting, die € 255.000 bijdroeg aan de bouw.
Plaquette Ter gelegenheid van de opening van de nieuwe vleugel van het Casa Diaconala, het bejaardencentrum van de Fundatia Lazarenum in Targu Mures, reisde vanuit de Diaconie een aantal mensen naar Roemenië. De reis had nog een andere reden: ongeveer 25 jaar geleden kwam het eerste contact met de gemeente van de Vartemplom (Burchtkerk) tot stand. Ook daar wilden we even bij stilstaan.
Kerkdienst Palmzondag 29 maart 2015 stond geheel in het teken van de opening. In de kerkdienst in de versierde Vartemplom werd daar door predikant Joeri Henter aandacht aan besteed. Hij zette Ilona Fülop, directrice van het bejaardenhuis, in het zonnetje en noemde het vele werk dat zij voor de projecten van de Fundatia Lazarenum (diaconie van de Vartemplom) doet. Voor de Nederlandse gasten - ook een aantal andere hulporganisaties uit Nederland was aanwezig - deed hij dat in het Nederlands. Dat 36 jongeren in de dienst ‘Konfirmation’ deden, allemaal in klederdracht, maakte de dienst extra feestelijk.
Toespraken In het Casa Diaconala volgde een aantal
10 | Leids Kerkblad
In het trappenhuis van de nieuwe vleugel onthulde hij een grote plaquette met de logo’s van De Carolusgulden en de Fundatia Lazarenum erop én de namen van de organisaties die steun verleenden aan het huis. Ook Diaconaal Centrum De Bakkerij staat er op! De nieuwe kamers zijn ruim en licht, met eigen douche en toilet en balkon. De vleugel zit inmiddels vol.
Cadeaus Vanzelfsprekend kwamen we niet met lege handen. Van de giften van de Diaconie, enkele particulieren en de Vredeskerk werd een grote koelkast met vriesvak gekocht en een bedrag achtergelaten voor iets lekkers met de paasdagen voor de bewoners. Het Staalwijkfonds doneerde geld voor een wasmachine, wasmiddelen, een serveertafel en een waterkoker. Van een bijdrage van De Carolusgulden werd een koelkastje gekocht (om maaltijden te bewaren voor voedselcontrole), een semiprofessionele mixer en voor alle personeelsleden van het Casa een tasje met levensmiddelen.
Leidse Straat We brachten ook een bezoek aan de Leidse Straat, waar dakloze gezinnen worden opgevangen. Sinds Kerst woont
in het nieuwe huis een gezin met twee kinderen. Beide ouders hebben een agrarische opleiding. Zij hebben inmiddels het land omgeploegd en verbouwen groenten in de volle grond en de twee kassen. De groenten zijn voor het Casa en voor de verkoop.
Sightseeing Natuurlijk hebben we rondgekeken in Targu Mures, waar zowel de mensen als de auto’s er modern uitzien. Opvallend was dat we er geen bedelende Romakinderen tegenkwamen. De laatste dag reden we door het glooiende, steeds meer in cultuur gebrachte land en de pittoreske dorpen naar het mooie stadje Sighisoara. Onderweg Roemeense tafereeltjes: ooievaars op hun nest, paard en wagen, Roma-vrouwen met kleurige kleding en schaapskuddes. Het was een geslaagde reis: goed om bij de opening te zijn en onze vrienden weer te ontmoeten. Dat werd zeer zeker op prijs gesteld door Ilona Fülop!
EEN OPGEKNAPTE TUIN EN EEN SCHOON HUIS! Zoals bekend heeft de Diaconie Franstalige Afrikanen (DFA) per 1 maart 2015 haar werkzaamheden beëindigd. Franstalige Afrikanen kunnen uiteraard ook na 1 maart onveranderd bij De Bakkerij terecht voor hulp en ondersteuning, ook voor plannen rond projecten en activiteiten. Het diaconale team is altijd bereid om mee te denken over de haalbaarheid van de plannen, adviezen te geven en te helpen bij het zoeken en aanschrijven van fondsen. Het opvanghuis Makaazi ya Imani (Leiden ZW) blijft voorlopig gehandhaafd, afhankelijk van de ontwikkelingen rond de bed/bad/brood voorziening van de gemeente Leiden. In het opvanghuis verblijven steeds wisselende gasten, die een tijdje op verhaal kunnen komen. Na een paar jaar was het huis dringend toe aan een grote
vrijwilligers hadden gezorgd voor lekker eten en drinken en er hing een gezellige sfeer in De Bakkerij.
Buiten- en binnenkant
schoonmaak en ook de tuin kon wel een opknapbeurtje gebruiken. Leerlingen van het Kalsbeek College uit Woerden deden in de week van 13 tot 17 april hun maatschappelijke stage in Leiden. M25 Leiden had voor hen een gevarieerd programma samengesteld rond het thema ZORG. Op donderdag werd het thema – letterlijk - uitge’werkt’ door het opvanghuis van boven tot onder te soppen en schoon te maken. Ook werd de voortuin omgespit en volgestort met grind. De materialen hiervoor werden door Tuincentrum JK van den Dool kosteloos ter beschikking gesteld! Een prachtig gebaar van zorgen voor diegenen die het wat minder hebben. In de achtertuin werd onkruid getrokken, gesnoeid en een moestuin aangelegd. Door één van de bewoners werd dankbaar gebruik gemaakt van de extra handjes om intern van kamer te verhuizen.
M25 OP ZOEK NAAR HET VERHAAL ACHTER MASKERS Een verslag van Willemijn Griep
Zondag 19 april heeft een groep deelnemers van M25 maskers geverfd samen met een aantal dak- en thuisloze jongeren. De middag werd geleid door straatpastor Folly Hemrica. Er was een ochtendgroep en een middaggroep. De
Eerst werd de buitenkant van het masker beschilderd. Hier schilderden we hoe mensen ons van buiten zagen en hoe we wilden dat een ander ons zag. Dit zorgde vooral voor maskers met vrolijke kleuren en veel positieve symbolen zoals de zon, hartjes en mooie landschappen. Daarna werd het serieuzer, want nu moesten we de binnenkant schilderen. De binnenkant moest laten zien hoe je je voelde. De één gebruikte alleen maar gekleurde vlakken en de ander gebruikte woorden. Uiteindelijk waren de maskers heel verschillend en iedereen ontdekte vaak ook nieuwe dingen over zichzelf.
geld, het aanleggen van een groentetuintje en de keuze van een opleiding. Er staan wat speeltoestellen en een ronde hut, een rondavel, waar de kinderen bij regen of koud weer in kunnen spelen. Het Isibindi-project heeft nu één grote wens: een tweede rondavel, om als bibliotheek en huiswerkplek te gebruiken. Daarnaast kunnen maatschappelijk werkers er psychische hulp en ondersteuning geven.
Mooie en zware verhalen Tijdens het verven zaten we in kleine groepjes. Het bijzondere was dat de groep van M25 en de groep jongeren elkaar normaal gesproken niet snel zouden tegenkomen en dat maakte de middag uniek. Nadat de maskers gedroogd waren, vertelde iedereen kort over zijn masker. Er kwamen hele mooie verhalen langs, maar ook een aantal zware verhalen. Iedereen deed enthousiast mee en dat maakte het tot een zeer geslaagde dag! ‘Maskers’ werd georganiseerd door M25 Leiden Regio, straatpastor Folly Hemrica en de Stichting Jongeren in Nood.
EEN TWEEDE RONDAVEL Met Pasen 2015 startte een nieuw Avondmaalsproject: de opbrengst van de collecten bij het Avondmaal is een jaar lang bestemd voor een tweede rondavel voor kids in het Safe Park in Duncan Village, een krottenwijk in Buffalo City, Zuid Afrika. Het Isibindi-project ondersteunt er kinderen zonder ouders en kinderen uit een slecht of niet functionerend gezin. Maatschappelijk werkers helpen met voedselpakketten, schooluniformen of tijdelijke opvang en verwijzen naar medische hulp, politie of rechtsbijstand. Er wordt ook geholpen bij rouwverwerking, alcohol- en drugsverslaving en bij het verwerken van verkrachting. In het Safe Park, een veilige plek, worden overdag de kleintjes opgevangen en grotere kinderen krijgen er hulp bij hun huiswerk, leren omgaan met
Meer info: de Avondmaalsfolder en www.debakkerijleiden.nl Wilt u bijdragen: rekening NL 46 INGB 0000 097065, Diaconie Protestantse gemeente Leiden, o.v.v. Rondavel voor kids.
AFSCHEID WIL ROORDA Na zijn pensioen was Wil Roorda nog één dag per week werkzaam als financieel administrateur bij de Diaconie. Na twaalf en een half jaar werd er in mei afscheid van hem genomen. De nieuwe financieel administrateur, ook voor één dag per week, is Diane Kralt.
JAARVERSLAG M25 Het Jaarverslag M25 Leiden 2014-2015 is verschenen. Een kleurrijk verslag boordevol activiteiten van het afgelopen jaar, met prachtige foto’s. Wie interesse heeft kan het verslag opvragen bij het secretariaat van De Bakkerij.
Leids Kerkblad | 11
Leidse Binnenstadsgemeente Predikant: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, mail:
[email protected] tel. 071 - 5232488, bij voorkeur tussen 08.00 en 09.00 uur, bij spoed: 06 - 54797098 Pastoraal medewerker: Henny van der Mark; mail:
[email protected] Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden Scriba: M. Dijkstra, tel.: 06 - 25275203,
[email protected] Penningmeester: mw. G.G. Betgen-Vroomans, Nijmanhof 2, 2375 WD Rijpwetering Bankrekeningnr.: IBAN: NL30INGB0000111806 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 - 5149636,
[email protected]
GEMEENTELEVEN 21 jaar Leidse Binnenstadsgemeente De 21ste verjaardag van de LBG valt samen met het 700-jarig bestaan van de Hooglandse Kerk. De kerk van alle eeuwen en van alle tijden, maar er is in de loop van de eeuwen veel veranderd. Putten uit dezelfde bron, maar wel op een dynamische wijze die inspeelt op ontwikkelingen in de samen leving en het leven van mensen. Inmiddels is in onze geloofsgemeenschap een nieuwe generatie aangetreden en veel LBG’ers van het eerste uur zijn ons ontvallen. Zat in 1994 een zekere gemeenschapszin in de aderen van mensen en in de structuur van de kerk, tegenwoordig is de hoofdstroom van het denken van veel gelovigen en zoekenden individueel. Eenentwintig is een jaartal om bestaande vormen van inspiratie, geloof en rituelen te ijken en met elkaar om te zien naar nieuwe mogelijkheden. De eerste contouren van een nieuw beleidsplan zijn in de kerkenraad besproken. Wat kan ons binden en verbinden? Vervolgens is in enkele groepen en kringen gesproken over het profiel en de activiteiten van de LBG. De zomer wordt gebruikt om de contouren verder af te ronden om daarna met de verschillende groepen, kringen en individuen in gesprek te gaan over Gods aanwezigheid in ons leven en in de samenleving. [21 jaar is ook een goede gelegenheid om met een gebruik te stoppen, namelijk het bijeenbrengen en uitdelen van bloemen met Pinksteren.] Cent van Vliet
12 | Leids Kerkblad
Doopviering De eerstvolgende doopviering is op zondag 31 mei. De voorbespreking wordt gehouden op woensdagavond 20 mei om 20.00 uur in het Hooglandsche Huys.
Kerkenraadsleden Op pinksterzondag is er bevestiging van ambtsdragers. We begroeten Diony Hoogstraaten, die Jan-Peter Loof gaat opvolgen als jeugdouderling, Aad Hamoen, die een nieuwe plaats inneemt en Willem Stolk, die zich vooral op Citykerk gaat richten. Voor een volgende periode worden bevestigd Cent van Vliet en Jitske Visser, die beiden hun werk in het moderamen voortzetten. Na afloop van de ambtsperiode geven twee ouderlingen het ambt weer terug aan de gemeente: Jan-Peter Loof en Aiko de Raaf. Wat fijn dat we zoveel mensen hebben die een poosje wat extra willen doen voor de kerk!
Trouwen Op 4 juni trouwen Aad Ciere en Wilma Belt. De kerkelijke inzegening van hun huwelijk vindt plaats om 14.30 uur in de
genietend van het leven, waardoor haar heengaan geheel onverwacht kwam. Ze was heel zorgzaam, trok zich meer aan wat haar kinderen meemaakten dan dat ze zich zorgen maakte over zichzelf. Haar geloof bleek onder meer uit haar avondgebed, elke avond voor het slapen gaan. Op 27 maart vond de uitvaartplechtigheid en begrafenis plaats op Rhijnhof. Op 22 april overleed dhr. Hendrikus Breedeveld. Hij werd bijna 78 jaar en woonde de laatste jaren in Leiderdorp. Hij voelde zich een echte Leidenaar en was bekend van de grote kampeerwinkel in de stad. In de kerk was de ervaren ondernemer voor heel wat mensen een stille steun. In de groep Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen was hij de wijze en kritische gesprekspartner met gezaghebbende stem. De Hooglandse Kerk was zijn geestelijk thuis. Vanwege vakantie van de wijkpredikant leidde collega Esther de Paauw uit Leiderdorp de afscheidsdienst op 29 april, waarna de begrafenis plaatsvond op Rhijnhof. We wensen de familieleden en dierbaren van de overledenen kracht van Boven en steun van mensen.
Koffie met de dominee De volgende ochtenden van ‘Op de koffie met de dominee en Gré’ zijn op dinsdag 9 juni en donderdag 18 juni. Graag aanmelding vooraf bij Gré van der Voorst, tel. 5135915.
LEREN Hooglandse Kerk. Kernachtig is hun thema: ‘geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de meeste van deze is de liefde’. We wensen hen een geweldige dag en veel zegen toe.
Gestorven Op 22 maart is mw. Clasina Petronella Maria Rijlaarsdam-Hoogervorst overleden. Zij was al 91 jaar, maar nog volop
Verdiepingskring Op 4 juni is de laatste ontmoeting-overde-tijden met een Bijbelse figuur, belichaamd door één van de groepsleden. Ten slotte is er een afsluitende avond op 25 juni.
Bewust geloven De beide groepen beleven spannende avonden. Doordat de totaal 10 voorziene
avonden alle in enkele maanden zijn gepland is de groepsintensiteit groot. De afsluitende (belijdenis-)dienst zal plaatsvinden op zondag 5 juli.
DIENEN Indonesië en Nepal Door de directe betrokkenheid van leden van onze gemeente zijn we deze weken bijzonder intens bezig. Judith van den Berg-Meelis informeerde ons op zondag 3 mei over het kerkelijk leven op WestTimor. Ram Budhadhoki vertelde het verhaal van zijn ouders en familie in Nepal, ter ondersteuning van de collecte op 17 mei.
CITYKERK Kerkennacht in de Hooglandse Zelf op de kansel? Vrijdag 19 juni is je kans om meer te zien en van je te laten horen in de Hooglandse Kerk in Leiden. Deze avond is de kerk van 20.00 uur tot 23.00 uur voor iedereen geopend. In de kerk zullen 1000 lichtjes branden en is er gelegenheid om ook zelf een lichtje aan te steken. Kom en laat je verrassen op deze avond die in het teken staat van Licht en ontmoeting. In de kerk is er gelegenheid om in het stiltecentrum te zitten, naar muziek te luisteren, te zingen en zelf op de kansel te gaan staan.
Inwijding icoon Op zondagmiddag 7 juni is er om 16.00 uur een vesper voor alle belangstellenden, waarin de bisschop van de Koptische Kerk in Nederland, bisschop Arseny, vertelt over de betekenis van iconen. Samen met de wijkpredikant laat hij zien hoe de oosterse en westerse kerken met het geheim van Gods nabijheid omgaan. Na de uitleg zal hij de in de Hooglandse Kerk aanwezige icoon volgens Oosters ritueel wijden. Het
koor van de Koptische Kerk in Amsterdam verleent medewerking. Daarbij zal iconenschilder Piet van der Ploeg vertellen over de bijzondere totstandkoming van een eigentijdse icoon.
GROET
Met Pinksteren is de paastijd voltooid. De Meester heeft verteld over zijn en onze God. Door daarin voor te gaan heeft hij de weg van Mozes en de profeten gewezen. Dat loopt uit op zijn verschijnen in de tekenen van de Heilige Geest die op allen wordt uitgestort. Daar kunnen we mee verder! Hartelijke groet, ds. Ad Alblas
VIEREN Op 24 mei is het de 50e dag van Pasen, Pinksteren. Na 7 volle weken oefening in het omgaan met de Verrezene, die bij God is en niet minder bij mensen, krijgen zijn toegewijden de Geest en de kracht om daarmee zelf door te gaan. Het thema is ‘in vuur en vlam’. De Leidse Cantorij o.l.v. Hans Brons verleent muzikale medewerking. Op zondag 31 mei is het ‘Trinitatis’, het feest van de heilige drievuldigheid. Een prachtig moment om te dopen in de naam van Vader, Zoon en Geest, en om te bedenken wat je daar allemaal in mee krijgt. We lezen Exodus 3 over ‘de stem uit het vuur’ en Johannes 3, waaraan het thema is ontleend: ‘op een nieuwe manier geboren worden’. Spannende Bijbelteksten bij een heilig gebeuren, voor allen. Zondag 7 juni besteden we aandacht aan de sacramentsdag bij de viering van het Heilig Avondmaal. De Leidse Cantorij verleent haar medewerking. We lezen dan volgens rooster uit Marcus 3, waarin Jezus de kring rondkijkt en de mensen zijn moeder, broer en zuster noemt. Het thema is: ‘allemaal familie’. Op die middag is de vesper rond de inwijding van de icoon. Zie hierboven voor meer informatie.
Het programma begint om 19.45 uur en vermeldt: een saxofoonoptreden door Pieter Kousemaker, zang door de Schola Cantorum o.l.v. Wim de Ru met de mogelijkheid om mee te zingen, en een optreden van Capella 1315 Vesperkoor o.l.v. Theo Visser. Verder is er nog een toelichting op het gebruik en de betekenis van de menora, en dan als bijzondere invulling is er driemaal poëzie op de kansel. Om een gedicht vanaf de kansel voor te lezen of voor te dragen is opgave vooraf noodzakelijk. Dit kan bij Henny van der Mark, kerkelijkmedewerker.
[email protected].
Op zondag 14 juni is er een soort ruil van voorgangers vanuit de clusterkerken. We wisselen de Hooglandse en de Haarlemse Bavo-voorgangers. Dat brengt ds. Bernard Luttikhuis op de Leidse kansel. Op 21 juni gaat ons gemeentelid ds. Dennis Verboom voor in de eredienst. De dienst op 28 juni wordt samen met de jongeren voorbereid. We sluiten aan bij de ‘Levensparels’, die voor de kinderen van de basiscatechese een rode draad vormden door hun bijeenkomsten. Het thema is: ‘Alles of niets’. Het gaat over relaxte momenten waarop je je helemaal happy voelt en over dieptepunten waarbij je je alleen in de woestijn voelt. Die momenten horen allebei bij het leven en de vraag is hoe God dan nabij is. (Jan-Peter Loof) Op 5 juli is de belijdenisdienst met afsluiting van de kringen ‘bewust geloven’. In het volgende kerkblad hierover meer.
Leids Kerkblad | 13
Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071 - 5134558,
[email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl, www.rapenburg100.nl Studentenpastores: ds. Rob van Waarde (PKN), 06 - 41935997,
[email protected] pastor Walther Burgering (RK), 06 - 2956 2865,
[email protected] Participantenpastor: ds. Christiane van den Berg-Seiffert (PKN), 071 - 5125137,
[email protected] Academiepredikant: ds. Christiane Berkvens-Stevelinck (Rem.), 010 - 2298774,
[email protected], www.moederoverste.nl Rekeningnummers: Voor lidmaatschap LSE en vrijwillige bijdragen: NL66 INGB 0004 8198 29 t.n.v. Vereniging LSE Voor diaconaat: NL42 INGB 0003 3133 66 t.n.v. Stichting Diac. Fonds LSE Vereniging LSE: Amos Kater,
[email protected], Marga Bakker, vicevoorzitter,
[email protected] Wim Schouten,
[email protected], Diederik van Essel,
[email protected]
HOOGLANDSE VIERINGEN Iedere zondag is er om 11.45 uur een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niet alleen door studenten bezocht, maar ook door anderen die aangesproken willen worden in een taal die niet dogmatisch is, maar ook niet vrijblijvend. De diensten zijn op internet rechtstreeks of later te beluisteren via www.kerkomroep.nl De teksten van de meditaties zijn na twee weken verkrijgbaar op de informatietafel. Meestal zijn ze ook te vinden op www.ekklesialeiden.nl onder ‘overwegingen’.
Serie diensten Vanaf Pinksteren volgt een serie diensten over het thema inspiratie. Op pinksterzondag zelf zal ds. Christiane van den Berg daarover spreken. Op 31 mei hebben we ds. Heleen Zorgdrager in ons midden, deskundige op het gebied van het oosterse christendom. Zij was van 1991-1996 studentenpredikant in Leiden en is thans hoogleraar aan de Catholic University te Lviv (Oekraïne) en aan de Protestantse Theologische Universiteit Amsterdam. Haar onderwerp is het oosters-orthodoxe begrip theosis, de ‘vergoddelijking van de mens’. Op 7 juni gaat Ton Snepvangers voor. Hij verzorgt bij De Bakkerij de algehele coördinatie van de hulpverlening en de projecten. Op 14 juni is er een jongerendienst; op 21 juni gaat de studentenpredikant ds. Rob van Waarde voor. Hij sluit dan de reeks diensten over inspiratie af. De dienst van 28 juni sluit nog aan bij de literatuurserie. Ds. Japke van Malde bespreekt dan in haar overweging de roman ‘Sprakeloos’ van Tom Lanoye. ‘Sprakeloos’ betekent in dit verband velerlei: niet kunnen spreken door een hersenbloeding, weinig woorden gebrui-
14 | Leids Kerkblad
ken, het spreken liever aan anderen over laten, niet goed uit je woorden kunnen komen. Ten slotte gaat ds. Christiane van den Berg voor in de kinderdienst van 5 juli. Daarna volgen de zomerdiensten waarin we het zoals gebruikelijk helaas zonder de ondersteuning van de Schola moeten doen. Op zondag 6 september zal het nieuwe academisch jaar worden geopend door prof. Ruard Ganzevoort, die als hoogleraar praktische theologie verbonden is aan de VU. Daarnaast is hij lid van de Eerste Kamer voor GroenLinks.
de microfoon met verschillende genres (Bijbel)teksten. We schenken aandacht aan houding, stemgebruik en je inleven in een tekst. De workshop duurt tot 14.30 uur. Opgeven kan tot 10 juni bij
[email protected] Desirée van Keulen is verhalenverteller, schrijver, ontwerper en begeleider. Zij richt zich met name op mensen met dementie. Zie: www.hetverhalen-rijk.nl
Landelijke Dag van de Verbinding groot succes
Kloosterweekend 5 - 7 juni Van vrijdagmiddag 5 juni tot zondagmiddag 7 juni is er weer een kloosterweekend georganiseerd in Priorij Schotenhof in Schoten te België. Het is een mooi gelegen en zeer kunstzinnig klooster. Voor liefhebbers een inspirerende ervaring. Het bezoek wordt geleid door Henk Schouten. De voorbereidingsavond is op donderdagavond 21 mei op Rapenburg 100. Je kunt je per e-mail opgeven bij Henk Schouten; schoutendrexhage@ hetnet.nl, liefst voor 21 mei. Je krijgt dan ook nadere informatie. Op de website www.benedictinessen-schoten.be kun je een en ander nader bekijken.
Workshop ‘Voorlezen in de kerk’ - zondag 14 juni Voor mensen die het leuk vinden om voor te lezen in de vieringen en willen oefenen met lezen en spreken voor een groep, biedt Desirée van Keulen een korte workshop aan. Op zondag 14 juni gaan wij direct aansluitend aan de dienst in de Hooglandse Kerk naar het Hooglandsche Huys, waar we gezamenlijk lunchen en beginnen met de eerste oefeningen. Zodra het koffiedrinken na de dienst is afgelopen oefenen wij in de kerk achter
Op zondag 19 april organiseerde de LSE de Dag van de Verbinding. Eerst ging ds. Karin van den Broeke voor in de Hooglandse Viering, waarna burgemeester Henri Lenferink de goede doelenmarkt opende. Prof. Hans Opschoor ging in gesprek over Idealisme nieuwe stijl. De dag Karin geïnterviewd door jongeren
Agenda De vieringen zijn altijd in de Hooglandse Kerk, Middelweg 2, Leiden Aanvang: 11.45 uur zondag 24 mei Christiane van den Berg - Pinksteren zondag 31 mei Heleen Zorgdrager - (liturg: Christiane van den Berg) vrijdag 5 - zondag 7 juni Kloosterweekend in Schoten (B) eindigde met verbindend zingen, begeleid door de Schola Cantorum. De opkomst was uitstekend; diverse mensen en groepen uit het land waren voor deze dag naar Leiden gekomen. Voor de kinderen werden er leuke dingen gedaan; zij konden een kijkje nemen bij het orgel en Karin van den Broeke interviewen. Marga Bakker, onze vicevoorzitter van de LSE, die een belangrijke rol vervulde bij de organisatie van de dag, kon toen nog niet vermoeden dat zij een paar dagen later benoemd zou worden tot lid in de Orde van Oranje-Nassau. Gefeliciteerd, Marga!
Pianist gezocht … en gevonden De pianist voor wie wij in het vorige nummer van dit blad nog een oproep deden, is gevonden. Het is Daan Boertien (1991), die eenmaal per maand onze diensten zal gaan begeleiden. De pianobegeleiding van de andere diensten wordt door onze vaste pianist Ronald Meester verzorgd. Daan behaalde in 2010 tijdens de regionale finale van het Prinses Christina Concours de tweede prijs. Behalve als solist treedt hij regelmatig op als organist in verschillende kerken en als begeleider en in kamermuziekensembles met verschillende samenstellingen. Momenteel studeert hij voor zijn Master aan het Sweelinck Conservatorium van Amsterdam bij David Kuyken.
zondag 7 juni Ton Snepvangers - (liturg: Jac van der Hoeven) zondag 14 juni Christiane van den Berg - jongerendienst zondag 14 juni (na de dienst) Workshop ‘Voorlezen in de kerk’ o.l.v. Desirée van Keulen zondag 21 juni Rob van Waarde - inspiratie zondag 28 juni Japke van Malde - literatuur zondag 5 juli Christiane van den Berg - kinderdienst
Cluster Binnenstad Contactadres: dhr C. van Vliet - e-mail:
[email protected]
Scratch Kindermusical op 4 juli Het Cluster Binnenstad organiseert vanuit het door de Algemene Kerkenraad goedgekeurde vitaliseringsproject een kindermusical. Inmiddels is besloten de scope van het project te verbreden naar de andere wijken binnen de Protestantse gemeente te Leiden (PgL). Op 4 juli wordt in samenwerking met de Jeugdtheatergroep De Vliegende Speeldoos een scratch kindermusical uitgevoerd. In één dag wordt met kinderen van 4 tot en met 12 jaar de musical David en Goliath ingestudeerd. De voorstelling wordt gedragen door professionele acteurs, zangers en dansers. Samen zorgen zij aan het einde van de dag voor een fantastisch en stralend optreden. Een onvergetelijke ervaring! De voorbereidingen zijn in volle gang. Kinderen uit de groepen 1 t/m 8 uit alle PgL wijken zijn van harte welkom om mee te doen. Inmiddels hebben zich al 50 kinderen opgegeven om deel te nemen. Aanmeldingen voor 12 juni zijn nog van harte welkom. De voorbereiding (vanaf 10.15 uur) en uitvoering voor echt publiek (16.00) is op zaterdag 4 juli in de Hooglandse Kerk. Bij de voorstelling aan het eind van de dag zijn ouders, verzorgers, broertjes en zusjes, opa’s en oma’s, ooms en tantes, gemeenteleden en vriendjes en vriendinnetjes van harte welkom om te komen kijken. Opgave is nog mogelijk via het speciale e-mailadres: kindermusicalleiden@ kpnmail.nl. We hebben de volgende gegevens nodig: naam kind, leeftijd, basisschool-groep, telefoonnummer, e-mailadres. Te zijner tijd ontvang je nadere informatie over de dag. Verdere informatie kun je vragen aan de leden van de voorbereidingsgroep: Bely Voskamp, Alieke Wildenbeest, Antje Ras, Marjolein Labuschagne, Aenneli Houkes, Sietske de Jongh, en Cent van Vliet.
Leids Kerkblad | 15
Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071 - 8870207,
[email protected] Scriba: Jan en Tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp, tel. 071 - 5897816, e-mail:
[email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122,
[email protected] Bankrekeningnr.: NL62 INGB 0001 7202 66 t.n.v. Hervormde Marewijkgemeente Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473 Website: www.marekerk.nl
Pinksterfeest
Overleden
Dit feest zet ons in vuur en vlam. Ieder jaar willen wij het Pinksterfeest verbinden met onze missionaire gaven. Dit jaar hopen we rondom Mark en Annemarie Horst dit feest inhoud te geven. Mark en Annemarie willen we in deze dienst aan het woord laten om te vertellen over hun werk in Zimbabwe als arts en ziekenhuisorganisator. Annemarie is eerder naar Nederland gekomen vanwege verminderd gezichtsvermogen. Zij is momenteel onder behandeling van het oogziekenhuis in Rotterdam. We hopen en bidden dat ze weer beter mag worden.
In de nacht van woensdag 1 april is Gerrigje de Jong - Slob overleden. Zij is 94 jaar oud geworden. Tot op hoge leeftijd was mevrouw De Jong relatief gezond en ze heeft tot het einde toe zelfstandig kunnen wonen aan de Jacob van Campenlaan 86 te Leiden.
Prekenserie over Galaten In de middagdiensten van de afgelopen periode heb ik een serie gehouden over de brief aan de Galaten. Op D.V. zondag 7 juni hoop ik deze af te ronden met een preek over Galaten 6. Gezien de vele positieve reacties en ook gezien mijn eigen ervaringen kan ik niet anders zeggen dan dat dit heel waardevol is (geweest). In deze brief gaat het over die onvoorwaardelijke liefde van God. Wat blijkt deze brief actueel te zijn. Wij worstelen niet met de vraag of wij de Thora moeten naleven om welkom te zijn bij God. Maar voor we het weten hebben wij wel onze eigen voorwaarden bedacht. Tim Keller noemt dat de valkuil van het bijbels moralisme. Aan het einde van de Galatenbrief wordt wel duidelijk dat de gekregen vrijheid - de vergeving van onze zonden door Jezus Christus niet misbruikt mag worden. Die vrijheid kan alleen tot z’n recht komen door te ‘wandelen met de Geest’.
Geboren Bij Herman en Esther Paul is een dochtertje geboren: Debora Neeltje (Parelstraat 11, 2332 JK Leiden). Haar roepnaam is Debora. We zijn met hen dankbaar en blij met haar geboorte. Hun blijdschap hebben zij als volgt verwoord: ‘Child of God, your loving parent, - learn to know whose child you are. - Grow to laugh and sing and worship, - trust and love God more than all’.
16 | Leids Kerkblad
In 1968 kwam zij vanuit Scheveningen in Leiden wonen, omdat haar man, Arie Jan de Jong, predikant werd in onze gemeente. Hij overleed op 6 september 1989. Deze ingrijpende gebeurtenis heeft diepe sporen in haar leven getrokken. Mevrouw De Jong had vrede met de gedachte dat ze moest gaan sterven. Het geloof gaf haar de kracht en de moed om het van de Here te verwachten. Boven de rouwkaart staat ‘Geloven is wachten in heilig vertrouwen - wie biddende wacht, zal dankend aanschouwen’. Op dinsdag 7 april hebben we haar begraven. In de afscheidsdienst hebben we haar herdacht vanuit Psalm 84. Ons leven is als een pelgrimsreis. De weg naar Jeruzalem gaat ook door dalen als de Bakavallei. Uiteindelijk mogen we vol vreugde de poorten van Jeruzalem binnengaan om voorgoed bij God te zijn. Wij wensen de bedroefde familie Gods troostvolle nabijheid toe.
Huwelijken In deze periode mogen wij in dankbaarheid stilstaan bij verschillende huwelijken en huwelijksjubilea. Langs deze weg willen wij hen allen feliciteren en Gods zegen toewensen. De familie Tuynder - Mellema (Rosenburch 56, 2321 RA Leiden) hoopt op 20 mei vijftig jaar getrouwd te zijn. Wij kennen dit echtpaar als betrokken en bewogen gemeenteleden. Blij en dank-
baar zijn we met jullie en jullie wijze van staan in onze gemeente. De familie Lut - de Willigen (Groenrand 8 2331, HG Leiden) hoopt op 6 juni maar liefst zestig jaar getrouwd te zijn. Mevrouw Lut tobt met haar gehoor en kan ook minder goed lopen. De heer Lut zien we nog regelmatig in de Marekerk.
Zij hebben beiden veel voor onze gemeente gedaan. Daar zeggen wij hen hartelijk dank voor. Op donderdag 18 juni hopen Teico Sikkema en Marga de Jong te gaan trouwen. Hun toekomstig adres is Nieuwe Koningstraat 315, 2316 ER Leiden. De trouwdienst begint om 15.30 uur en zal door mij geleid worden. Teico en Marga hebben elkaar op iets oudere leeftijd leren kennen. Prachtig dat dit nu mag uitlopen op een huwelijk.
Agenda zondag 24 mei Pinksterfeest - ontmoeting met Mark en Annemarie Horst uit Zimbabwe
Op donderdag 25 juni hopen Henk Jan Ligtenberg en Eline ten Voorde te gaan trouwen. De dienst wordt geleid door dr. A. J. Kunz uit Katwijk en begint om 19.00 uur in de Marekerk. Henk Jan en
zondag 31 mei Jeugddienst zondag 7 juni Themadienst: Galaten 6 zondag 14 juni Doopprojectdienst m.m.v. MareKidz donderdag 18 juni Trouwdienst van Teico Sikkema en Marga de Jong (15.30 uur Marekerk) vrijdag 19 juni Kerkennacht zondag 21 juni voorbereiding Heilig Avondmaal donderdag 25 juni Trouwdienst van Henk Jan Ligtenberg en Eline ten Voorde (19.00 uur Marekerk)
Eline zijn beiden student (in respectievelijk Leiden en Gouda). Door hun trouwen willen ze actiever gaan meeleven met onze gemeente. Heel welkom! Ze gaan wonen op de 4e Binnenvestgracht 2A, 2311 NT te Leiden.
zondag 28 juni viering en dankzegging Heilig Avondmaal zaterdag 4 juli Kindermusical Hooglandse Kerk vrijdag 10 juli Trouwdienst van Michiel Hollebrandse en Wieneke Kirpenstein (16.00 uur Marekerk)
Op 10 juli hopen Michiel Hollebrandse en Wieneke Kirpenstein te gaan trouwen. Ze gaan wonen aan de Burggravenlaan 54, 2313 HW Leiden. Hun trouwdienst begint om 16.00 uur in de
Marekerk onder leiding van mij. Michiel en Wieneke zijn al jaren met onze gemeente verbonden. Mooi om nu ook getuige te zijn van hun trouwverbond.
Missionair Stadswerk Missionair ouderling: Bastiaan Koutstaal
Pinksterexpositie: ‘In Vuur en Vlam’ in de Marekerk De Geest van God kan kunstwerken gebruiken om mensen te inspireren bij het beleven van hun geloof. Dat is onder meer het doel van de pinksterexpositie In Vuur en Vlam. Van zaterdag 23 mei tot en met zondag 21 juni is deze tentoonstelling te zien in de Marekerk. De tentoonstelling bestaat uit kunstwerken in diverse technieken. Daarbij zijn werken op doek en driedimensionale installaties van verschillende materialen. De titels en kunstenaars zijn: - Lopend vuur - Wilma Wagenaar - Hemel en aarde - Willem Zijlstra - Nieuw leven - Henny van Hartingsveldt - To End All Wars II - Davitha van de Kuilen - Terpkerk 4 en Terpkerk 7 - Erik van ’t Hoff - De Tempelstroom - Annewil Jansen - True Color Movement - Myriam Hazelzet De Marekerk organiseert deze kunstexpositie om met mensen in gesprek te kunnen gaan over het feest van Pinksteren en het geloof. U kunt de tentoonstelling (gratis) komen bekijken op: de zaterdagen 23 mei, 30 mei, 6 juni en 20 juni en de zondagen 24 mei,
31 mei, 7 juni 14 juni en 21 juni, steeds tussen 12 en 16 uur. Op 6 juni is de kerk geopend van 12-15 uur. In de data kunnen wijzigingen optreden. Kijk voor actuele info op www.marekerk.nl. De kunstwerken zijn van kunstenaars die lid zijn van Ars Pro Deo. Deze organisatie wil een vitrine zijn voor alle christenkunstenaars die hun werk ter beschikking van de Kerk stellen. Ze tonen voorbeelden van hoe christelijk thematische kunst een rol kan spelen in de geloofscommunicatie binnen een gemeente. Namens de Kunstcommissie van de Marekerk, Henny Vermaas
Leids Kerkblad | 17
Maranathawijk Kerkelijk medewerkers: Elly Mulder, tel. 0654640544, e-mail
[email protected] Mario Boelen, tel. 0651903576, e-mail
[email protected] Consulent: dr. G.J. Venema (Vredeskerkgemeente, gegevens: zie aldaar) Scriba: Bas van Velzen, Coornhertstraat 7, tel. 5132551, e-mail
[email protected] Bankrekening (IBAN): NL43 INGB 0000 2407 76, t.n.v. Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden Internet: www.vredeskerk-leiden.nl Kerkdienst op internet: www.kerkomroep.nl Wijkcentrum: ‘De Wijkplaats’, Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden, tel: 7851276 Beheerder: Jacintha Groen, tel. 5763372, e-mail
[email protected]
Pinksteren: God geeft de Geest Pinksteren, feest van vuur, van wind. Er valt zoveel moois over te schrijven. Zo schreef Wilma Hartogsveld in de Doornse Catechismus en ik volsta maar met die woorden omdat ik het niet bondiger kan: Ik geloof dat God de God van leven is. Zijn Geest werkt in en door mensen als levenskracht. De Geest streeft niet naar aanbidding, extase of verheven vroomheid. Midden in het leven van alledag waait ze binnen. Stoffige saaiheid, passieve berusting en vastgeroeste denkbeelden verdwijnen. Creatief en verrassend doortrekt de Geest ons lijf en leven om ons mensen steeds op nieuwe manieren Gods nabijheid te doen ervaren en ons te inspireren om vanuit die nabijheid te gaan leven. Het doet me denken aan een gedicht van Anje Maria de Sonnaville (uit: Voettocht bij avondlicht): De Duif Het is als een grapje begonnen. Ik treurde en onverwacht zat een sneeuwwitte duif bij het raam. Hij keek naar mij en koerde wat. Mijn zoon kwam net uit school. Ik wees. “Het was noodweer in mijn dromen. Toen bad ik tot God en kijk nou, de Heilige Geest is gekomen.” Dagen later stond mijn zoon glimlachend voor het vensterglas. Ik vroeg: “Wat zie je? “ “O, de Geest scharrelt hier weer door het gras.” Sindsdien komt de duif steeds terug en koert zijn troost op warme toon. Het kan ons niet ontgaan. Hij neemt de schoorsteen als zijn megafoon.
18 | Leids Kerkblad
Wij kunnen hem in huis niet zien, maar hebben dagelijks plezier. Klinkt “roekoe” door het rookkanaal, dan weten we: de Heer is hier. Ik wens u allen een begeesterd pinksterfeest en een geïnspireerd bestaan. Mario Boelen
Mededeling namens de kerkenraden Op 19 april vond er na afloop van de eredienst een gemeenteberaad plaats, over het voornemen van de kerkenraden om onze wijkgemeenten te laten fuseren op Pinksteren volgend jaar, 15 mei 2016. Dit voornemen kreeg tijdens het beraad veel bijval. Een verdergaande samenwerking en samenvoeging tot één wijkgemeente wordt door iedereen ervaren als een logische en gewenste stap. In het kerkblad dat op 21 mei verschijnt, is voor iedereen een bericht te lezen dat door de voorzitters van beide kerkenraden is geschreven. De kerkenraden laten u weten dat inmiddels contact is gezocht met de Algemene Kerkenraad en met de Classis Leiden om te overleggen over de weg die volgens de kerkorde bewandeld moet worden om alles officieel te regelen. Op Pinksteren, zondag 24 mei, komt er meer informatie over de planning voor het komende jaar. Tevens wordt u dan uitgenodigd om mee te denken over de nieuwe naam voor de geloofsgemeenschap. De gebouwen behouden hun naam - De Wijkplaats en Vredeskerk -, de ene wijkgemeente zal een nieuwe naam krijgen. Mocht u vragen of opmerkingen hebben, dan kunt u zich richten tot de voorzitters, Koos Groen en Bas Oerlemans.
Kerkdiensten in Schouwenhove Na de dienst op 20 mei houden we een zomerstop. In juni en juli zullen er geen diensten zijn. Op 19 augustus gaan we
weer van start. Ton Snepvangers, coördinator van ons diaconaal centrum De Bakkerij zal dan onze voorganger zijn. Allemaal hartelijk welkom, ook als u niet in Schouwenhove woont! Elly Venekamp - van Hal
Inloopmiddag in De Wijkplaats Na de inloopmiddag op 21 mei stoppen we een paar maanden. We hopen op donderdag 20 augustus weer bij elkaar te komen. U bent vanaf 14.30 uur van harte welkom in De Wijkplaats voor ontmoeting, een praatje en koffie of thee. Elly Venekamp - van Hal
Rommelmarkt 27 juni Steeds meer mensen weten hun weg te vinden naar De Wijkplaats. Dat geldt voor de activiteiten van de Maranathawijk zelf, maar de zaal wordt ook steeds vaker verhuurd.
Om de functie van ontmoetingsplek te versterken moet het interieur nodig worden opgeknapt. Daarvoor is geld nodig. We willen daarom een rommelmarkt organiseren op zaterdag 27 juni. Als u spullen heeft waar u vanaf wilt en die geschikt zijn voor de rommelmarkt laat het ons weten. U kunt de spullen brengen bij De Wijkplaats, Topaaslaan 2 vanaf zaterdag 20 juni. Wij kunnen ze ook bij u ophalen, neem dan even contact op met Jacintha Groen, tel. 06-10983686. Laten we er met zijn allen een feestje van maken.
Agenda Nieuwe activiteiten In haar gedicht ‘Samenhorigheid’ – naar 1 Korintiërs 12:27 – zegt Jolanda Vlastuin-van Deelen:
dinsdag 26 mei - 13.30 uur Naaiatelier in De Wijkplaats vrijdag 29 mei - 14.30 uur Bijbelgesprekskring, Vijverzaal, Robijnhof vrijdag 29 mei - 16.00 uur Bijbelgesprekskring, 11e etage, Schouwenhove vrijdag 29 mei - gehele dag Ontmoetingsdag Vredeskerk (zie pagina Vredeskerk) zondag 31 mei - 12.00 uur Lunch in De Wijkplaats dinsdag 2 juni - 13.30 uur Picknick; verzamelen bij De Wijkplaats. We nemen allemaal wat lekkers mee.
Het lichaam van de Heiland bestaat uit vele leden, misschien bent u Zijn hand wel en jij Zijn rechterbeen. Maar één ding weet ik zeker: We hebben elkaar nodig, want leven doe je samen, dat kan geen mens alleen... Leven kan geen mens alleen. Op grond van die gedachte gaan we in De Wijkplaats vanaf juni starten met twee nieuwe activiteiten.
Twaalfuurtje met Mario en Elly Vanaf 5 juni is er op vrijdag tussen 12 en 14 uur in De Wijkplaats een inloopmoment voor iedereen die behoefte heeft aan een goed gesprek. Of het nu gaat om grote zaken of kleine zorgen, elke vrijdag rond lunchtijd zijn Mario Boelen en Elly Mulder in De Wijkplaats aanwezig met een luisterend oor en een warm hart. Het tijdstip - tijdens het middaguur - is bewust gekozen. Een spreekuur rond lunchtijd om efficiënt met onze tijd om te gaan, om zoveel mogelijk mensen te kunnen spreken en een hart onder de riem te steken, zonder dat vaste activiteiten ’s morgens of ‘s middags verzet hoeven te worden. Daarom noemen we het: Twaalfuurtje. Elke vrijdag vanaf 12 uur kunt u binnenlopen in De Wijkplaats. Maar let op: het is ook mogelijk om op dat tijdstip telefonisch contact te zoeken via telefoonnummer 071-7851276. En ook dan luisteren wij graag! Daarom: wilt u een boom opzetten over kwesties die u bezighouden? Behoefte aan een gesprek dat ergens over mag gaan? Kom langs of bel naar De Wijkplaats. Elke vrijdag van 12-14 uur: Twaalfuurtje - met Mario en Elly.
Wijkplaats-Café Op 12 juni, vanaf 17 uur, gaan voor de eerste keer de deuren van het ‘Wijkplaats-Café’ open. Het idee van een café in De Wijkplaats zal niet iedereen direct
vrijdag 5 juni - 12.00-14.00 uu Spreekuur in De Wijkplaats dinsdag 9 juni - 13.30 uur Wandelen in de buurt. Verzamelen bij De Wijkplaats. woensdag 10 juni - 20.00 uur Kerkenraadsvergadering Maranathawijkgemeente in De Wijkplaats vrijdag 12 juni - 12.00 uur-14.00 uur Spreekuur in De Wijkplaats vrijdag 12 juni - 17.00 uur Kerkcafé in De Wijkplaats dinsdag 16 juni - 13.30 uur Creatief in De Wijkplaats vrijdag 19 juni - 12.00-14.00 uur Spreekuur in De Wijkplaats dinsdag 23 juni - 13.30 uur Naaiatelier in De Wijkplaats vrijdag 26 juni - 12.00-14.00 uur, Spreekuur in De Wijkplaats vrijdag 26 juni - 14.30 uur Bijbelgesprekskring, Vijverzaal, Robijnhof vrijdag 26 juni - 16.00 uur Bijbelgesprekskring, 11e etage, Schouwenhove dinsdag 30 juni - 13.30 uur Film in De Wijkplaats
aanspreken. Wat heeft een kroeg immers met de kerk te maken? Misschien meer dan u denkt. Feit is dat binnen onze gemeente al langere tijd de wens bestond om in De Wijkplaats laagdrempelige bijeenkomsten te organiseren waarin vooral ‘gezelligheid’ en ‘ontmoeting’ centraal staat. Gezocht werd naar een nieuwe vorm van gemeente-zijn, die past in het drukke, jachtige en overbelaste leven dat velen van ons leiden. Langzaam groeide het idee van een ‘vrijdag-middag-borrel’, ook wel ‘vrijmibo’ genoemd, in De Wijkplaats - als goede start van het weekend. Het idee is om elkaar in een ontspannen sfeer te ontmoeten. Onder genot van een drankje en een hapje is er ruimte om nieuwe vrienden te maken en bestaande vriendschappen te onderhouden. Om te
discussiëren over belangrijke zaken, te praten over wat ons bezighoudt, maar vooral om samen te lachen en te genieten van de goede kanten van het leven! Want: leven kan geen mens alleen… In eerste instantie wordt het ‘WijkplaatsCafé’ op onregelmatige basis georganiseerd, dit in verband met afspraken met andere huurders van De Wijkplaats. In de toekomst hopen wij echter het ‘Wijkplaats-Cafe’ wekelijks op de vrijdag vanaf 17.00 uur te openen. U bent van harte welkom! Een hartelijke groet, Elly Mulder
Giften 12 maart - 2 mei Giften wijkwerk: dhr. A.R.M. de W. 2 x € 25,00. Collecte avondmaal Robijnhof 21 januari (via Lia van der Laan) € 52,00. Met vriendelijke groet, de penningmeester
Leids Kerkblad | 19
Vredeskerk Predikant: dr. G.J. Venema, Voltastraat 22, 2316 DN Leiden, tel. 071 - 5137919,
[email protected] Scriba: mw. R. Smit, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden,
[email protected] Penningmeesters: R. Boter, Zeemanlaan 41, 2313 SW Leiden en A.G. Leeuwis, Veilingkade 42, 2321 GW Leiden Bankrekeningnr.: NL32 INGB 0008 28 55 72 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317 Koster/beheerder: H. Holswilder,
[email protected] Website: www.vredeskerk-leiden.nl
Van Pasen tot Pinksteren hebben we gelezen uit Hooglied. Zeven weken lang liederen die getuigen van liefde, van de ware liefde, die vrij maakt. Het is de contradictie van de liefde die in deze poëzie op unieke wijze wordt verwoord. Wanneer je werkelijk ‘geboeid’ bent door iemand, gevangen in liefde, ben je tegelijk op ongekende wijze vrij. Zo is het ook met de liefde die God en zijn mensen verbindt, en die we in de grote boog tussen Pasen en Pinksteren vieren. God heeft zich met ons verbonden op leven en dood. Hij doet een beroep op ons en laat niet meer los. En zo wordt ons leven vrij van elke beklemming.
het overlijden van zijn vrouw in 2004 lukte het hem goed om zijn leven opnieuw vorm te geven, in zijn woning in de Duyvendakstraat. Piet Selier genoot van de eenvoudige dingen van het leven, die zo bijzonder zijn. Hij was een lieve man, die trouw was aan de mensen om hem heen, zijn kinderen, kleindochter en ook de gemeenschap van de Vredeskerk. Stil, bescheiden, maar present en met karakter. De dienst in de Vredeskerk ademde de sfeer die bij hem paste. Eenvoudig, en tegelijk overtuigend door innigheid. We hebben gelezen uit de Psalmen van David: ‘ik vrees geen gevaar, want u bent bij mij’ (23:4).
van de wijkgemeenten van de Vredeskerk en de Maranathawijk. Tijdens deze bijeenkomst presenteerden de beide kerkenraden het voornemen om de gemeenten te laten fuseren op Pinksteren volgend jaar, 15 mei 2016. Dit voornemen kreeg veel bijval tijdens het beraad en in de periode daarna. Dat lag in de lijn der verwachting, want in de afgelopen jaren is de samenwerking tussen beide wijkgemeenten langs natuurlijke weg gegroeid. Zo worden de erediensten inmiddels al weer 9 jaar samen gevierd, zijn er tal van gezamenlijke activiteiten ontwikkeld en worden deze ook via een gezamenlijke website gepresenteerd.
Gedachtenis
De gedachtenis van Johannes Marius Emmanuel Masurel en van Piet Selier zij ons allen tot zegen.
Een verdergaande samenwerking en samenvoeging tot één wijkgemeente wordt ervaren als een logische en gewenste stap. De activiteiten zullen blijven plaatsvinden in zowel De Wijkplaats als de Vredeskerk, maar straks vanuit een gezamenlijke coördinatie door één kerkenraad en overige gezamenlijke overlegorganen.
Johannes Marius Emmanuel Masurel (1924-2015) Op 25 maart is ons trouwe gemeentelid Johan Masurel op 90-jarige leeftijd overleden. We waren gewend om te zeggen: ‘meneer Masurel van de Lammenschansweg’. En hoewel hij sinds enige tijd woonde in zorgcentrum Overrhyn, is dat eigenlijk altijd zo gebleven. Hij kon zich het leven niet anders voorstellen dan daar, thuis aan de zijde van zijn vrouw. Johan Masurel was zijn leven lang actief bij de kerk betrokken. Als lid van het toenmalige College van Collectanten, waar hij trots op was, maar ook op andere manieren. Hij gebruikte aan het eind van zijn leven al zijn krachten om op zondagochtend naar de kerk te kunnen gaan. Tijdens de gedachtenisdienst hebben we stilgestaan bij de woorden uit het Evangelie naar Johannes, wanneer Jezus sprekend over de liefde - zegt: ‘…zonder Mij kunt gij niets doen’ (15:5) Zo is de liefde als verbindende kracht aanwezig gebleven, tot in de dood.
Doopdienst 21 juni
Een feestelijke dienst op zondag 21 juni! Dan wordt Chiel Oerlemans gedoopt, zoon van Bas en Kirsten Oerlemans, broertje van Joris. Onlangs is de familie binnen Leiderdorp verhuisd naar een woning waar zij de komende jaren heerlijk samen kunnen leven, groeien en bloeien. We wensen hen daarbij alle geluk van de wereld en zijn blij dat ook Chiel als teken van de nieuwe toekomst waarin wij allen gesteld zijn, de doop mag ontvangen.
Piet Selier (1931-2015)
Plannen tot fuseren Vredeskerken Maranathawijkgemeente
Op 17 april overleed geheel onverwacht Piet Selier, op de leeftijd van 83 jaar. Na
Op 19 april vond na afloop van de eredienst een gemeenteberaad plaats
20 | Leids Kerkblad
Voor dit proces wordt bewust een jaar uitgetrokken, teneinde de integratie zorgvuldig te laten verlopen, waarbij gemeenteleden zoveel mogelijk worden betrokken, geïnformeerd en gehoord. Over ons voornemen zal uiteraard ook overleg plaatsvinden met de Algemene Kerkenraad en het breed moderamen van de Classis. We zijn blij ons voornemen tot fuseren nu te kunnen communiceren en houden u graag op de hoogte van de vorderingen. Namens beide kerkenraden, Bas Oerlemans en Koos Groen
Open Podium Zondagmiddag 26 april opende de Vredeskerk haar deuren voor het jaarlijkse Open Podium, georganiseerd in samenwerking met de wijkgemeenten. Ruim 100 mensen genoten van een zeer afwisselend programma: van klassiek via jazz naar pop, van vocaal via
Oost-Europakoor Mila o.l.v. Helga Kruse in de foyer’ instrumentaal tot percussie. Muziek voor en door amateurs (liefhebbers), gespeeld op hoog niveau. Denk nu vast na over uw bijdrage aan het programma van volgend jaar.
foto’s. Wilt u uw (oude) foto’s nog eens met andere ogen bekijken? Welke (bijna vergeten) historie is nog te vinden in uw album of schoenendoos? Heeft u nog een foto waar het interieur of exterieur van de kerk op staat? U kunt een scan of een digitaal bestand mailen naar Jan Hendrik Labots (
[email protected]). Wanneer digitaliseren niet lukt, dan kunt u de foto of het album meenemen naar de kerk. Er wordt dan door Jan Hendrik Labots een foto van de foto gemaakt. Hij hoort graag van uw vondst! Jan Hendrik Labots (tel. 5142998)
Ontmoetingsdag vrijdag 29 mei in de Vredeskerk
2. Expositie ‘Vier uw Feesten’ Iedereen wordt uitgenodigd om foto’s over feesten uit uw eigen leven of uw omgeving in te leveren. Het kan gaan over belangrijke levensmomenten als huwelijk en geboorte, maar ook over vakanties, verjaardagen, etc. De foto’s worden in A4-formaat tentoongesteld. U kunt foto’s afgedrukt (10x15cm) inleveren in de foyer van de kerk of in digitale vorm sturen naar:
[email protected]. Graag alles voorzien van uw naam en adres, en in te leveren vóór 30 augustus.
Rondom de eredienst
De jaarlijkse ontmoetingsdag voor mensen die doorgaans niet in staat zijn naar de kerk te komen, wordt gehouden op vrijdag 29 mei. De dag wordt georganiseerd voor mensen uit de Vredeskerken Maranathawijkgemeente. We beginnen met ontvangst en samen koffiedrinken in de foyer van de kerk. Daarna is er een kerkdienst waarin dominee Venema voorganger is. We zingen en bidden samen, en delen brood en wijn. Na de lunch is er nog een kort middagprogramma. Hebt u interesse? Wilt u gehaald en thuisgebracht worden? Neemt u dan contact op met mevrouw Boter (tel. 5127937), mevrouw Van Zwieten (tel. 5120447) of Bea Anes (tel. 5768909).
Met Pinksteren komt een passend einde aan de lezing uit Hooglied. Daarna pakken we de draad weer op en vervolgen de lezing uit het Evangelie naar Marcus. We lezen korte, bekende verhalen die in al hun eenvoud parels van vertelkunst zijn. In mei en juni werken de tieners hard aan de voorbereiding van de jaarlijkse jeugddienst op 5 juli. Het belooft opnieuw een inspirerend en origineel geheel te worden, niet alleen voor de jongeren, maar voor iedereen! Zondag 24 mei - ‘Stormachtige Liefde’ Pinksterdienst, waarin we de lezing van Hooglied afsluiten. Dienst voor jong en oud; Schrift en Tafel. Voorganger: René Venema
Vredeskerk 1965-2015: ‘50 jaar met de tijd mee’
Zondag 31 mei - Dienst voor slechthorenden. Voorganger: ds F. van Dijk
Van 19-27 september vieren we het 50-jarig bestaan van de Vredeskerk. In het volgende nummer van het kerkblad zult u meer over het programma in die week kunnen lezen. We vragen nu uw aandacht voor twee foto-exposities die gehouden zullen worden en waarvoor u zelf foto’s kunt aanleveren.
Zondag 7 juni - Verkondiging over Marcus 3:20-35: ‘Een verdeeld huis’ Voorganger: René Venema Na afloop van de dienst een korte presentatie van het op te richten Fonds Staalwijk. Zondag 14 juni - Verkondiging over Marcus 4:26-34: ‘Als een zaadje dat groeit’. Voorganger: Mario Boelen Zondag 21 juni - Verkondiging over Marcus 4:35-41: ‘De zee het zwijgen opgelegd’ Doopdienst; de doop wordt bediend aan Chiel Bastiaan Johannes Oerlemans. Voorganger: René Venema Zondag 28 juni - Verkondiging over Marcus 5:22-43: ‘Dochtertje van Jaïrus’ Voorganger: Paula Stuurman Zondag 5 juli - Dienst in samenwerking met de tieners van de jeugdkapel ‘De Bijbel en andere (indianen)verhalen’. We luisteren en kijken naar verhalen die er toe doen, en die uit heel verschillende hoek komen. Voorganger: René Venema
1. Expositie ‘50 jaar Vredeskerk’ Deze expositie besteedt aandacht aan het kerkgebouw en alles wat daarmee samenhangt. We zijn op zoek naar
Met een hartelijke groet en tot ziens in en rondom de eredienst, dominee René Venema. Voor actuele informatie: zie www.vredeskerk-leiden.nl
Leids Kerkblad | 21
Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Predikant: mw. ds. E. M Ezinga, Pieter Bedijnstraat 32, 2202 VK Noordwijk, tel. 06 - 81118017,
[email protected] Ouderenwerker: Elly den Herder-Michielsen, tel. 071 - 561 5094,
[email protected] Scriba: H. van der Vlist, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 - 5790677 Penningmeester: mw. E.T. van der Vlist-Zandstra, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 - 5790677 Bankrekeningnr.: NL51 INGB 0000 5349 30 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Wijkkerk: Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zie pagina 35 en 36) Wijkcentrum: ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 - 8882393 Website: http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net
Waar is dat feestje? Onze wijk heeft onvoldoende vrijwilligers om al haar oudere gemeenteleden regelmatig te kunnen bezoeken. Wij zochten naar een andere manier om met hen in contact te komen en te blijven. Een initiatief van de
Protestantse Gemeente van Stiens (Fr.) waar voor de oudere gemeenteleden een gezamenlijk verjaardagsfeest werd gehouden, leek ons een goed idee. En zo is 25 maart het eerste van drie gezamenlijke verjaardagsfeesten voor 75-plussers van onze wijk gevierd. Twee andere groepen volgen later dit jaar. De achterliggende gedachte was dat deze groep gemeenteleden, waar dit nog niet het geval was, elkaar zou leren kennen, en na de bijeenkomst ook contact met elkaar zou blijven houden. En zo ook mogelijk het sociaal netwerk te vergroten. Wellicht ook voor deze groep een bevestiging dat de kerk hen niet uit het oog is verloren. Wij hebben onze meer dan 400 gemeenteleden ouder dan 75 jaar verdeeld in drie groepen. Allen die de afgelopen vier maanden 75 jaar of ouder zijn geworden, kregen een persoonlijke uitnodiging voor een gezamenlijke verjaardagsviering. Als locatie werd gekozen voor het restaurant van wooncentrum “De Parelvissers”. Dit centrum
22 | Leids Kerkblad
ligt midden in onze wijkgemeente en is gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer. Na een welkomstdrankje begon het programma. Er was een vragenspel ontwikkeld waarmee de aanwezigen verdeeld over een aantal tafels aan de slag gingen, en de deelnemers van de winnende tafel kregen een prijs. Er was voldoende tijd voor onderling contact en om te genieten van koffie met gebak en drankjes. In de pauze konden de genodigden kennis maken met onze nieuwe predikant ds. Ellis Ezinga en onze vertrekkende ouderenwerker ds. Casper van Dongen nog eens spreken. Tussendoor speelde Mozes Workala bekende liedjes op zijn gitaar. Het eerste verjaardagsfeest werd bezocht door 40 gemeenteleden die voor een groot deel niet meer naar de kerk gaan. Onze gasten en de dames van de organisatie (leden van onze wijkgemeente), kijken met genoegen terug op dit eerste verjaardagsfeest. Het bleek dat het omzien naar elkaar als prettig wordt ervaren. Wij hopen dat de twee andere bijeenkomsten in dezelfde prettige sfeer zullen verlopen. Anne Wipkink, Henny Boom en Henny de Jong
Afscheid Casper van Dongen Enige tijd geleden gaf ds. Casper van Dongen aan dat hij eind april ging stoppen als ouderenwerker. Zo vormden de dienst op Witte Donderdag 2 april, en de dienst van zondag 26 april de laatste twee keren dat hij ‘in functie’ voorging in de eredienst. Verheugend was daarom dat hij zelf de naam van zijn opvolgster kon noemen, Elly den Herder, die de functie van ouderenpastor zal vervullen voor de komende 4 jaar. Namens de wijkgemeente heel erg bedankt voor je inzet voor de gemeenteleden in de wijk. Of zoals je zelf zegt : A Dieu! DANK EN À DIEU
Met grote dankbaarheid en met veel vreugde kijk ik terug op de ruim 2,5 jaar, die ik als ouderenwerker in Leiden Zuidwest mocht werken, inclusief het prachtige afscheid op zondag 26 april. Jullie hebben me met lied, wensen, bloemen en een ‘praxis’-gift – in verband met de naderende verhuizing - enorm in het zonnetje gezet. Mooi om zo’n afscheid te krijgen. Jullie blijven in m’n herinnering als een hele fijne, warme gemeente. En voor mij is het een enorme geruststelling, dat het ‘team’ compleet door kan gaan: met ds. Ellis Ezinga en ook de nieuwe ouderenpastor Elly den Herder. De overdracht heeft inmiddels plaatsgevonden, en we gaan voort richting Pinksteren en verder: À Dieu! Hartelijke groet, ds. Casper van Dongen
Overlijden ds. Kasper Jansen Ons bereikte het bericht dat ds. Kasper Jansen afgelopen vrijdag 23 april op 83 jarige leeftijd is overleden. Ds. Kasper Jansen heeft als hervormde predikant onze wijkgemeente gediend van 1983 tot 1989, waarna hij een beroep naar Boskoop aannam. Daar ging hij in 1994 met emeritaat. Onze gedachten en gebeden zijn bij zijn vrouw, kinderen en verdere familie. Annet Pelleboer
Agenda Mijn hart is onrustig Kerkvader Augustinus heeft ons prachtige geloofsuitspraken overgeleverd, een van de mooiste vind ik wel: Mijn hart is onrustig, tot het rust vindt in U. Laatst sprak ik uit in een preek: bij God vinden we rust. Iemand zei me daarna: Ik geloof in God, maar rust vind ik niet, ik ben juist heel erg onrustig. Die persoon is niet de enige, veel mensen zijn onrustig, ikzelf ook. Een zekere mate van niet-rust is ook goed en leuk denk ik, anders zouden we nooit in beweging komen, maar rust doet aandacht toenemen. En ik geloof van harte, dat we bij God rust zullen ontvangen. Ik denk wel dat we er regelmatig wat moeite voor moeten doen. Ik mag graag elke dag een Bijbeltekst lezen. Maar ik zal altijd beginnen met ontspanningsoefeningen. Ik ga zitten en let op mijn ademhaling, is die jachtig en hoog in de borst? Ik concentreer me totdat die onderin mijn buik voelt. Zijn al mijn ledematen ontspannen, ook hoofd en schouders? Vanuit deze ontspannen houding komt een tekst tot leven, zo is mijn ervaring. En is een begin van rust vinden bij God. Dit najaar wil ik dit in de kleine kapel van de Antoniuskerk regelmatig met een groep doen: een tekst lezen met aandacht voor stilte, rust en ontspanning. Misschien doet u te zijner tijd ook mee. ds. Ellis Ezinga
Uitnodiging boottocht Ook dit jaar varen we met de River Queen, een heel fijne boot met voldoende zitplaatsen en ook rolstoeltoegankelijk (alleen met eigen – betalende - begeleider). We gaan opnieuw naar rozenkwekerij
29 mei - vanaf 18.00 uur Maaltijd Plus, De Verdieping, Stevensbloem 269 10 juni - 10.15 uur Groep mantelzorg en rouwverwerking, pastorie Antoniuskerk 10 juni - 15.30 uur Bijbelstudie Statenhof, Bachstraat 590 24 juni - 10.30 uur Bijbelstudie De Verdieping, Stevensbloem 269 28 juni - na afloop van de dienst Derde kennismakingsbijeenkomst ds. Ellis Ezinga pastorie Antoniuskerk, thema is ‘groei’
Rozen en Radijs in Burgerveen. De vertraging van vorig jaar gaat niet weer gebeuren, we hebben nu voldoende tijd om rustig te lunchen en rond te kijken tussen de prachtige planten en bloemen! Indien gewenst brengen wij u met de auto van de boot naar de kwekerij en terug, dit graag bij aanmelden opgeven. Op 17 juni schepen we om 09.30 uur in bij De Parelvissers. Aan boord serveren wij in de ochtend koffie en thee, in de middag krijgt u twee consumptiemuntjes. We zijn rond 17.30 uur terug bij De Parelvissers. U kunt zich opgeven in de Antoniuskerk of telefonisch bij Els van der Vlist 06-4236 7469 (Graag na 14.00 uur). Kosten: € 30,00 p.p., contant te voldoen bij opgave of (bij voorkeur) per bank op rekeningnummer NL51INGB0000534930 van de Prot. Wijkgemeente Leiden Zuidwest o.v.v. “boottocht” en uw naam. Een ieder is van harte welkom! Ook dit jaar belooft het weer een gezellige, leuke dag te worden! Voor het restaurant geldt een maximum van 100 gasten, dus meld u tijdig aan.
Pinksterviering en zegen Pinksteren in de Antoniuskerk heeft dit jaar als thema: De Gaven van de Geest, gewoon doen! In deze lichtvoetige viering o.l.v. ds. Ellis Ezinga, waarin zangstemmen en muziekinstrumenten het enthousiasme van de Geest onderstrepen, zal ook onze nieuwe ouderenpastor Elly den Herder een zegen ontvangen over het werk dat ze zal doen in onze gemeente.
Nieuwe ouderenpastor Zuidwest stelt zich voor Wat een verrassing om allerlei bekende gezichten te zien toen ik - bij het afscheid van ds. Casper van Dongen voor het eerst in de Antoniuskerk kwam. Ik herkende veel mensen die als vrijwilliger werkzaam zijn in verpleeghuis Zuydtwijck, waar ik in 2011-2012 stage liep in
het kader van mijn studie Theologie & Geestelijke Verzorging. Eerder was ik onder meer werkzaam als psycholoog en als docent aan de Hogeschool Ede. Muziek is mijn grote hobby. Ik speel viool en altviool. Mijn man Frank is musicus (pianist en cellist). We hebben elkaar leren kennen via een christelijke studentenbeweging en zijn inmiddels 35 jaar getrouwd. We hebben twee zoons en twee kleindochtertjes en wonen in Voorschoten. Sinds 2012 werk ik als geestelijk verzorger in verpleeghuis Duinstede in Wassenaar. Deze kleine aanstelling kan ik goed combineren met de 50% aanstelling als ouderenpastor, waar ik erg blij mee ben. Wijkgemeente Leiden Zuidwest komt op mij over als een warme en actieve geloofsgemeenschap die haar eigen weg gaat. Dit spreekt mij wel aan. Ik zie ernaar uit om mij - samen met ds. Ellis Ezinga - voor deze bijzondere gemeente in te zetten en ik hoop velen van u persoonlijk te leren kennen. Elly den Herder - Michielsen
Leids Kerkblad | 23
Oecumenische geloofsgemeenschap Merenwijk Pastores: mw. M. Hoogervorst, tel. 06 - 20551458, e-mail:
[email protected] mw. ds. E.S. Smidt, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5284909,
[email protected] Scriba: mevr. J. Langeveld, Stadzicht 105, 2317 RV Leiden,
[email protected] Wijkkerkenraad: voorzitter P.J. van den Broek,
[email protected] Algemene Kerkelijke Merenwijkraad: voorzitter: mw. I.J.A.M. Weitenberg, tel. 071 - 5211963, e-mail:
[email protected] secretaris: mw. E.M. Korbee-van Hille,
[email protected] Bankrekeningnr: NL70 INGB 0002 5811 91t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Wijkkerk: Kerkelijk Centrum de Regenboog, Watermolen 1, 2317 ST Leiden,tel. 071 - 5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen,
[email protected] Website: www.deregenboogmerenwijk.nl
Huwelijk Gideon van Es en Ilona Schaap
Alles wat je doet voor de minste, doe je voor mij, zegt Jezus Christus. De bisschop haalde de Heilige Martinus aan die een arme zijn halve mantel gaf (de andere helft kon hij niet geven want die behoorde aan de staat, zoals dat in het leger toen ging). Mantel komt van het Latijnse pallium, palliatieve of mantelzorg. Ook vertelde hij over Elisabeth van Thüringen, een dame van adel die brood deelde aan de armen. Toen haar familie haar wilde betrappen - omdat zij het oneens was met haar goedgeefsheid was het brood in haar schort veranderd in rozen. Peerke Donders die in Suriname voor de melaatsen zorgde en hen weer waardigheid en onderlinge solidariteit
Op vrijdag 22 mei hopen Gideon van Es en Ilona Schaap elkaar het ja-woord te geven in een feestelijke bijeenkomst van familie en vrienden. De kerkelijke bevestiging van hun huwelijk is toevertrouwd aan ds. Smidt. Wij wensen het bruidspaar alle geluk toe in hun verdere leven. ds. Inge Smidt
binnen de (oosters-)orthodoxe tradities. Van harte welkom, we beginnen om 20.00 uur. ds. Inge Smidt
Jongvolwassenen Jonge gezinnen De groep jonge mensen onder de 50 komt bij elkaar op dinsdag 26 mei, om 20.15 uur. Zij gaan met elkaar een viering voorbereiden voor de tweede helft van dit jaar en delen met elkaar wat er in dat proces aan inspiratie, gedachten en vragen naar boven komt. Jan-Pascal van Best kan je alle informatie geven als je zin hebt om een keer mee te komen doen. Heb je zin om mee te doen? Ook hier geldt: van harte welkom.
[email protected]
Reflectie bij schilderijen Dinsdag 2 juni is in het Stiltecentrum de laatste avond rond schilderijen. Deze keer nemen we de tijd om te kijken naar een icoon: de z.g. icoon van de oudtestamentische triniteit, ook wel bekend als de icoon van het bezoek van God en de engelen aan Abraham. We verkennen daarbij ook voorzichtig de rol van iconen
24 | Leids Kerkblad
Maandag 15 juni staat een bijeenkomst van de jongvolwassenen gepland. Wij gaan met elkaar een viering voorbereiden voor het eind van dit seizoen of voor het begin van het volgende. Neem even contact op met Wander Gubler als je interesse hebt om een keer te komen kijken. We beginnen om 19.45 uur en komen bij elkaar in de pastoreskamer van de Regenboog. Van harte welkom!
[email protected]
Diaconale avond met bisschop van den Hende Op woensdag 8 april sprak bisschop Van den Hende over de diaconale taken van de kerk en haar leden. Hij gaf aan dat de instelling van zeven diakenen al uit de tijd van de apostelen stamt. Diaken = dienaar, niet alleen in de zin van dienen, maar ook in de zin van oog hebben dat iedereen genoeg heeft. We hebben talenten gekregen om die dienende taak uit te voeren, ieder op zijn/haar manier.
bracht, is een ander voorbeeld, en niet te vergeten Moeder Teresa. De bisschop sloot af met het refereren aan paus Franciscus, die noemt de armen en behoeftigen de bemiddelaars die ons weer op het goede spoor krijgen. ‘verkondig het evangelie, desnoods met woorden’. André Vording
Geloven aan God voorbij
zal een aantal kinderen deze zondag hun Eerste Heilige Communie of hun Kom-Aan-Tafel vieren na een voorbereiding van zes weken, begeleid door Maja van Spaandonk, Marianne Hoogervorst en Inge Smidt. Net als vorig jaar zal pastoor Arno Kocx de viering leiden en hij verheugt zich er alweer op, net als wij.
Het is niet vanzelfsprekend om in de kerk te zeggen dat je niet in God gelooft, of dat je daar erg onzeker over bent, ook in de Regenboog niet. Tegelijk is geloofstwijfel voor veel mensen een belangrijke bron om te leren. Immers, als je alles zeker weet, dan heb je weinig nieuws nodig. Op zondag acht maart spraken we over zulke twijfels, en deelden we onze ervaringen met het loslaten (of juist niet) van het geloof. Het was een open, eerlijk gesprek, met ruimte voor veel verschillende gezichtspunten. Voor sommigen had het (oude) geloof afgedaan, voor anderen was het juist een warme jas. De regels en voorschriften van de kerken lijken hun overtuigingskracht te hebben verloren. De geschriften zijn wel zeer inspirerend. Door ze niet als letterlijke, feitelijke verhalen te beschouwen, maar als metaforen, betekenisvolle beelden, behouden of herwinnen ze hun kracht. De kracht van mystieke ervaringen staat boven alles. En dat kun je God noemen, of aanwezigheid, of liefde. Ieder heeft daar eigen woorden voor. En de beelden uit de schriften zijn pogingen om taal te geven aan die ervaringen. De veelheid aan perspectieven, de zoekende woorden zijn overigens ook een heel waardevolle bron voor iedereen: juist uit de verschillen kunnen we leren, daarin kun je jezelf spiegelen, daarin zit de inspiratie van en voor de gemeenschap. En dat is ook de kracht van deze gemeenschap – die geeft ruimte voor dit soort gesprekken. Pieter Schrijnen
Pinksteren Dit jaar vieren we op 24 mei het hoogfeest van Pinksteren, na Pasen het grootste feest van het kerkelijk jaar. Wat heeft de regenboog met Pinksteren te maken? Zij die hierover nadenken komen uit bij het getal zeven. De regenboog kent zeven kleuren, de Heilige Geest kent zeven gaven. Maar de geloofsgemeenschap van de Regenboog heeft nog meer binding met de Heilige Geest dan het getal zeven. Daar willen we in de viering op deze bijzondere zondag wat bij stilstaan. We hebben de gaven van de Heilige Geest immers nodig om te doen wat we op 8 april (zie elders in dit blad) verwoord hebben?!
31 mei Zondag 31 mei mogen we binnen onze geloofsgemeenschap en breder zelfs, binnen de gemeenschap van de kerken,
21 juni
een nieuw lid verwelkomen. Het afgelopen jaar heeft Jessica Presik gesprekken gevoerd met ds. Inge Smidt en het gedachtegoed van de christelijke traditie verkend. Daarvoor was ze actief betrokken bij Connect, de Bijbelkring. Op grond van haar zoektocht naar geloven de laatste jaren en haar ontwikkeling daarin, wil ze graag gedoopt worden. U hebt haar vast wel eens gezien in de vieringen of ontmoet bij het koffiedrinken na de kerkdienst. Op deze zondag Trinitatis gaat het ook om zoektochten en om aangetrokken worden door een onverklaarbaar licht: Mozes (Exodus 3:1-6) door de brandende braamstruik, Nicodemus (Johannes 3:1-16) door het licht dat Jezus uitstraalde. Na de viering is er voor de kinderen bijbelbios.
7 juni Zondag 7 juni om 14.00 uur hopen we met een aantal kinderen ook een belangrijk moment te vieren. Als het allemaal doorgaat zoals het er nu uitziet
Zondag 21 juni lezen we Marcus 4:35-41. Het is het verhaal over de storm op het meer. Een verhaal dat je bijna van de sokken blaast, wanneer je je voorstelt hoe bang de leerlingen zijn met hun boot midden in het geweld van wind en water. Een verhaal ook dat je uitnodigt naar de stormen in je eigen leven of in de wereld om ons heen te kijken. Naast de evangelietekst horen we een andere Bijbeltekst over de overmacht van de natuurverschijnselen en het vertrouwen op een God die redt uit nood: Psalm 107:23-32. De verlamming door het oergeweld dat zomaar over het leven heen kan rollen, of dat nu van de natuur komt of van mensen, is van alle eeuwen. Hoe blijven mensen daarin staande en wat krijgen we mee vanuit de ervaringen van mensen in de Bijbel? Na de viering is er voor de kinderen bijbelbios.
Hartvormige kussens voor vrouwen met borstkanker De dames van de naaigroep van het EpiCentrum maken hartvormige kussens voor vrouwen met borstkanker. Het kussentje past onder de arm waardoor het de pijn kan verlichten. Daarnaast herinnert het hart de mensen eraan dat ze niet alleen zijn en dat er aan ze wordt gedacht. De afgelopen twee jaar hebben de deelnemers van het EpiCentrum via de Mammapoli van het LUMC al heel wat mensen blij gemaakt. Het zou leuk zijn om dit project in 2015 samen met deelnemers van De Regenboog verder op te nemen. Op 27 mei komen we met deelnemers van beide organisaties samen om de harten te maken. Het maken van de kussentjes brengt wel wat onkosten met zich mee. Met name het materiaal (katoenen stof en wasbare vulling) waarmee de kussens worden gevuld, is kostbaar. (5 euro per zak/ 8 kussens). De stof zelf, dat krijgen we vaak wel als gift van mensen. Wie mee wil doen of een bijdrage wil leveren kan contact opnemen met Atty Talma, Mary Pouw of Joke Langeveld.
Leids Kerkblad | 25
Evangelisch-Lutherse Gemeente Kerkelijk werker: Barbara Heckel MA, Kortenaerstraat 21, 2014 RR Haarlem, tel. 023 - 5444525 Consulent: drs. S. van Kammen, Abraham Mensstraat 26, 2015 JR Haarlem Voorzitter kerkenraad: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 - 414887,
[email protected] Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 - 5762782,
[email protected] Bankrekeningnrs: NL14 INGB 0000 1039 46 en NL63 ABNA 0451 0243 03 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 - 5140783,
[email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 - 5140783,
[email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl
Jan Hus, Tsjechisch reformator, 1369 - 1415 In 2017 is het 500 jaar geleden dat Luther zijn 95 stellingen aan de deur van de kerk van Wittenberg spijkerde. Traditioneel wordt dit gezien als het begin van de Reformatie, en samen met alle andere Lutherse kerken wereldwijd zal de Evangelisch-Lutherse Gemeente Leiden dat jubileum over twee jaar vieren. Al sinds 2007 vinden er in Lutherse kerken activiteiten in het kader van de Luther-Dekade plaats. Als beginjaar van de Reformatie is 1517 door iedereen als zodanig geaccepteerd, maar toch kun je vragen stellen bij dat ijkmoment. De reformatie van Luther in 1517 kwam niet uit de lucht vallen. Luther stond in een bescheiden traditie van eerdere Reformatoren. Lang niet zo bekend als hij, en zeker niet zo succesvol. Onder hen waren de Engelsman John Wiclif (ca. 1324 - 1384) en de Tsjech Jan Hus. Dit jaar is het 600 jaar geleden dat deze Tsjechische kerkhervormer op het concilie van Konstanz als ketter werd veroordeeld en op de brandstapel werd omgebracht. Luther bouwde 100 jaar later voort op het werk van Wiclif en Hus. In tegenstelling tot die laatste bracht hij het er wel levend van af. Luther is in veel opzichten vergelijkbaar met Hus. Hus studeerde theologie en werd tot priester gewijd, maar werd al gauw een kritisch lid van de kerk. Net als zijn grote voorbeeld Wiclif vond Hus het belangrijk dat er in de taal van het volk gepreekt werd. In zijn geval was dat het Tsjechisch. Wiclif vertaalde de Bijbel naar het Engels, Hus maakte de eerste Tsjechische vertaling van de Bijbel. Luther maakte de eerste Bijbelvertaling naar het Duits. Zowel Wiclif als Hus braken een lans voor een avondmaalsviering door de hele gemeente in brood én wijn, net als Jezus dit met zijn leerlingen had gedaan. Wiclif stierf een natuurlijke dood, maar na het concilie van Konstanz
26 | Leids Kerkblad
en de verbranding van Hus werd zijn lichaam opgegraven en verbrand en de as verstrooid. De kerk was niet bereid om veranderingen toe te laten, en wilde haar grote invloed op de politiek niet kwijt raken. Honderd jaar later konden ze de kritiek van Luther niet meer naast zich neerleggen. Wiclif en Hus zijn voorlopers van Luther. Alle drie streden zij er voor om de kerk weer terug te brengen naar hoe Jezus Christus deze bedoeld had: een gemeenschap van gelijken, van christenen, zelfstandige mensen, die zichzelf voor God verantwoorden. Een kerk die niet voortdurend met geld en macht bezig is. Een kerk, die iedereen in zijn waarde laat en kritiek toestaat, en die gebaseerd is op de Bijbel. Voor ons Lutheranen is de aan Jan Hus toegeschreven uitspraak, staand op de brandstapel, natuurlijk van grote waarde: ‘U heeft een gans gebraden, maar over honderd jaar zal een witte zwaan komen die niet gebraden zal worden’. Daar de naam ‘Hus’, ‘gans’ betekent, en Luther vergeleken wordt met de zwaan, is het niet moeilijk om daarin een voorspelling te zien voor de komst van de grote reformator Luther. In 2017 vieren we het jubileum van 500 jaar Reformatie door Luther. In 2015 herdenken we één van zijn voorgangers. Barbara Heckel
In memoriam ‘Waar gaan we nu naar toe? – Altijd naar huis’. Deze uitspraak van de Duitse dichter Novalis stond boven de rouwkaart van Ingrid van Houten-Groeneveld, overleden
op 30 maart in de leeftijd van 93 jaar. Ingrid van Houten was een actief en betrokken gemeentelid. Zij was diaken van 1974 - 1986, bezocht en vervoerde met de auto andere gemeenteleden, en was altijd geïnteresseerd in het wel en wee van de gemeente en haar leden. De Lutherse gemeente lag haar altijd na aan het hart, en zij vond het pijnlijk om te zien dat deze steeds kleiner werd. Ingrid van Houten-Groeneveld werd geboren in Berlijn en groeide op in Heidelberg, waar zij sterrenkunde studeerde. Ze werkte samen met haar Nederlandse man aan de Sterrewacht in Leiden, waar ze zich richtte op het onderzoek van de kleine planeten. Lang niet alle gemeenteleden wisten dat zij op dit gebied een heel bekend onderzoeker was. Misschien lag dat ook aan het feit, dat ze zich nog voor zoveel meer interesseerde: voor literatuur, muziek, geschiedenis en theologie. Ondanks de lichamelijke beperkingen in haar laatste levensjaren bleef haar geest scherp, en ze bleef tot op het laatst geïnteresseerd in alles waarmee ze zich haar leven lang had beziggehouden. Op 7 april hebben we haar begraven op begraafplaats Rhijnhof. Bij de voorafgaande kerkdienst hebben wij samen stilgestaan bij het scheppingsverhaal en bij een vers uit de Jacobusbrief dat haar bij haar belijdenis is meegegeven: Elke goede gave, elk volmaakt geschenk komt van boven, van de Vader van de hemellichten; bij hem is nooit enige verandering of verduistering waar te nemen. (Jac. 1:17).
Gedecoreerd Op vrijdag 24 april is tijdens de 200e lintjesregen op het gemeentehuis van Lisse Janny Roodzant benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Zij kreeg deze onderscheiding voor al haar vrijwilligerswerk. Het protocol noemde dat zij vele jaren actief in de zwemvereniging Stich-
Agenda Barbara Heckel(
[email protected]), kerkelijk werker, is op dinsdag en verder wisselend op woensdag of vrijdag werkzaam in onze gemeente. Voor dringende zaken op andere dagen kunt u contact opnemen met de voorzitter of secretaris van de kerkenraad. Activiteiten van A tot Z
ting de Zevensprong is geweest, sinds 1989 maatschappelijk begeleider bij Stichting Vluchtelingenwerk, sinds 2006 lid van het college van diakenen/regenten van de Evangelisch-Lutherse Gemeente Leiden en al zeven jaar vrijwilliger bij de Voedselbank Lisse. De Lutherse gemeente feliciteert haar met deze onderscheiding.
Vanuit de kerkenraad In de kerkenraadsvergadering van april is de laatste hand gelegd aan het beleidsplan 2015 – 2020. Dit plan moet nu door de gemeente goedgekeurd worden. Om u in de gelegenheid te stellen het beleidsplan eerst rustig thuis door te lezen, zullen er 7 juni voldoende exemplaren op de tafel in de consistorie liggen. U kunt het beleidsplan ook digitaal ontvangen door een e-mail te sturen naar
[email protected]. Op 14 juni zullen we na de dienst het beleidsplan met de gemeente bespreken en vragen om uw goedkeuring.
Eten met Ruth Nog even een herinnering. Zondag 7 juni om 16.00 uur eten met Ruth. Geef u op via de lijst in de consistorie of per telefoon bij Ria (071 -5140783) of (Greet 0252 – 414887).
Erediensten 24 mei - mw. B. Heckel, viering Heilig Avondmaal 31 mei - geen dienst 7 juni - geen dienst, zie eten met Ruth 14 juni - mw. B. Heckel 21 juni - geen dienst 28 juni - drs. G. W. Scholten, viering Heilig Avondmaal 5 juli - geen dienst 12 juli - mw. B. Heckel Eten met Ruth Zondag 7 juni om 16.00 uur in de consistorie Gemeenteberaad Zondag 14 juni na de dienst bespreking beleidsplan Kerkenraad 9 juni om 20.00 uur in de consistorie Redactiecommissie contactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778). Periode van het volgende Leids Kerkblad is van 5 juli t/m 30 augustus. Inleverdatum kopij: uiterlijk 17 juni per e-mail bij
[email protected]
ervaring is eigenlijk wel een vereiste en vlot van blad kunnen zingen is zeker een pré. Wat doen we deze week: ♪ stem- en koorvorming, repetities; ♪ dagelijkse viering van Metten en Completen (facultatief); ♪ genieten van de mooie accommodatie en omgeving; ♪ donderdagdagmiddag vrij, ’s avonds gezellige avond (door de deelnemers zelf in te vullen); ♪ zaterdagavond try-out in de kloosterkapel;
♪ medewerking aan eredienst op zondag in de Grote Kerk in Almelo; ♪ slotuitvoering op zondagmiddag 2 augustus in de Dorpskerk in Twello; Prijzen voor deelname (incl. muziekmap), op basis van volpension: ♪ eenpersoonskamer € 550,00, tweepersoonskamer € 490,00 ♪ voor jongeren zonder vast inkomen geldt een prijs van € 260,00 (op basis van tweepersoonskamer). Voor meer informatie: mail naar
[email protected]
Koorweek Voor de 65e keer organiseert de Lutherse Werkgroep voor Kerkmuziek een koorweek van maandagmiddag 27 juli t/m zondag 2 augustus in Huize Elisabeth te Denekamp. Heb je zin om met andere koorzangers een programma met kerkmuziek in te studeren en uit te voeren in een concert op zondagmiddag in de Dorpskerk te Twello? Kijk dan op de website www. luthersewerkgroepkerkmuziek.nl en geef je op met het aanmeldformulier, dat te vinden is onder: activiteiten / werkweek. De deelnemers aan zo’n week komen uit het hele land en hebben allen zeer diverse achtergronden. Zang-
Leids Kerkblad | 27
Vereniging van Vrijzinnige Protestanten Pastoraal werker: mw. G. Kooijman-van Andel, Prinses Irenelaan 19, 2341 TP Oegstgeest, tel. 06 - 18392604 e-mail:
[email protected] Voorzitter: dr. L. Leertouwer, Rijnsburgerweg 36, 2333 AB Leiden, tel. 071 - 5190227 Secretaris: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest tel. 071 - 5153865,
[email protected] Bankrekeningnr.: NL56 INGB 0000175067 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Dorpscentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl
Een belangrijk en emotioneel besluit Op 13 april hebben de aanwezige leden van de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten Leiden-Oegstgeest tijdens de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering een belangrijk en zeer emotioneel besluit genomen. Met een meerderheid van 90% van de stemmen zijn de leden akkoord gegaan met het beleidsvoornemen van het bestuur om, na een uiterst zorgvuldig afrondingsproces gedurende het komende anderhalf jaar over te gaan tot het opheffen van de Vereniging per 1 januari 2017.
We kijken terug op een constructieve vergadering, waarin een goede sfeer aanwezig is geweest. Het is helaas niet anders, maar na 119 jaar zal er een einde komen aan de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten Leiden-Oegstgeest.
Gezamenlijke diensten In de zomermaanden organiseert de Vereniging weer in samenwerking met de Doopsgezinde en Remonstrantse Gemeente haar diensten om en om in het Dorpscentrum in Oegstgeest en in de Lokhorstkerk in Leiden. Op zondag 12 en 26 juli en op zondag 9 augustus is de dienst in het Dorpscentrum en op de zondag 19 juli en op zondag 2 en 16 augustus is de dienst in de Lokhorstkerk. De diensten in de Lokhorstkerk beginnen om 10.15 uur; die in het Dorpscentrum om 10.30 uur.
Afwezigheid Pastoraal Werker Onze pastoraal werker, Gerrie Kooijman-van Andel, is afwezig van 30 mei tot 22 juni. In deze periode wordt zij van 30 mei tot 11 juni vervangen door ds. Martine Wassenaar, Vuurbaakplein 8, 2225 JB Katwijk, tel: 06 – 49704995 of e-mail:
[email protected]. Van 11 juni tot 22 juni neemt ds. Marjan Driessen de taken waar, Lammenschansweg 51 2313 DJ Leiden, tel 071 - 5131422 of e-mail:
[email protected]. Voorafgaande aan de stemming over dit beleidsvoornemen heeft onze pastoraal werker, Gerrie Kooijman-van Andel, een korte inleiding gehouden. Zij heeft als eerste genoemd, dat na 1 april 2016 drie bestuursleden aftredend en niet herkiesbaar zijn. Als tweede wees zij op de niet levensvatbaarheid van de Vereniging kijkend naar de leeftijdsopbouw en tot slot, dat, ondanks alle pogingen daartoe, in het afgelopen halfjaar men er niet in is geslaagd nieuwe bestuursleden te vinden. Na de stemming is volop gelegenheid geboden in kleine groepjes met elkaar over de betekenis van dit emotionele besluit na te denken en te discussiëren aan de hand van een aantal vragen. Daarbij heeft ook de vraag centraal gestaan wat men in de toekomst ten aanzien van het vrijzinnige geluid in de omgeving Leiden-Oegstgeest zou willen behouden. Onder leiding van prof. dr. L. Leertouwer, die nu voorzitter is, zal het bestuur de weg naar 1 januari 2017 vervolgen. We zorgen er in ieder geval voor, dat de pastorale zorg voor de leden en vrienden gewaarborgd blijft. Daarnaast gaan we bekijken welke vrijzinnige activiteiten behouden kunnen blijven.
28 | Leids Kerkblad
Afscheid van de Sociale Commissie Door de voortschrijdende vergrijzing en de daarmee samenhangende inkrimping van de commissie, die het bezoekerswerk aan de leden en de vrienden organiseerde, is de Sociale Commissie opgehouden te bestaan. Op 30 maart hebben wij in de theetuin van de Leidse Hout herinneringen opgehaald. Ondanks de toch wat minder prettige aanleiding was het een geanimeerde bijeenkomst. G. Eegdeman
Eglise wallonne
Pasteur consulent: ds. H. Out (Église wallonne de La Haye), tél. 06-44948059,
[email protected] Président du consistoire: A. Vletter, Valkenburgerweg 96, 2231 AP Rijnsburg,
[email protected] Diaconie: Kumi Tempels,
[email protected] Temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071-5134139 Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden Compte de l’Eglise: NL72 INGB 0005 3700 99 Compte de la diaconie: NL67 ABNA 0578 6724 48 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden. Marguillier et organiste: Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071-5134139,
[email protected] Secrétariat: Breestraat 64, 2311 CS Leiden,
[email protected] Site web: https://sites.google.com/site/eglisewallonnedeleyde Facebook: eglise wallonne leiden
Le pasteur-consulent
Visites pastorales
Depuis quelque temps le consistoire de l’Église wallonne de Leyde est assisté dans son travail par le pasteur Hartman Out en tant que pasteur-consulent. Hartman Out est le nouveau pasteur de l’Église wallonne de La Haye depuis octobre 2014. Agé de 57 ans, le pasteur Out est néerlandais, marié à une française. Après avoir suivi une année de cours à l’Institut Biblique Belge à Louvain, il a fait ses études de théologie pendant 5 ans à la Faculté Libre de Théologie Évangélique à Vaux-sur-Seine (Île de France), puis une année suplémentaire à l’Université Libre d’Amsterdam. Actuellement il suit une formation de coach professionnel certifié à La Haye. Il a fait son stage de pasteur entre autres à l’Église Réformée Néerlandaise à Paris. Entre 1986 et 2010, is a été pasteur à Boven-Hardinxveld, à Terschelling, à Middelharnis et à De Lier. De là, il a prêché plusieurs fois dans les Églises wallonnes de La Haye, Delft et Leyde. Entre 2010 et 2014 il a été pasteur à Velp près d’Arnhem. Il aime jouer du piano.
Pour un entretien pastoral n’hésitez pas à contacter soit le pasteur-consulent (coordonnées ci-dessus), soit l’un des membres du consistoire.
Collectes diaconales Le 24 mai pour Kerk-in-Actie (voir www. kerkinactie.nl), le 7 juin pour Fondation NeBa (Stichting Nederland-Bantam, voir www.neba.nl), le 21 juin pour Fondation Batu (orphelinat et maison de retraite de
Batu-Malang à Java, Indonésie, qui pour continuer leur travail nécessaire, ont un besoin urgent de soutien financier) et le 5 juillet pour Kerk & Israel.
Dimanches sans culte Pendant l’été il n’y aura pas de culte le 19 juillet, le 2 août et le 16 août (sous réserve).
Programme des prédications Culte le dimanche à 10h30 le 24 mai (pentecôte): Pr L. van Hilten-Matthijsen le 31 mai: Mr J. la Grouw le 7 juin: Pr. D. Ribs le 14 juin: Pr K. Blei le 21 juin: pas encore connu le 28 juin: Mr. J. la Grouw le 5 juillet: pas encore connu
Leids Kerkblad | 29
BMS Netwerk Notarissen Notarissen mr. R.H. Breedveld mr. E.J. Moolenaar mr. M. Schwarze
Plantsoen 25 2311 KG Leiden T (071) 516 29 30 F (071) 516 29 35 E
[email protected]
persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij
> Alle rechtsgebieden > Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten
Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.
> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief > Eigen parkeerterrein 16458
www.bmsnotarissen.nl
in online Schrijf u
voor d
ieuw tis n e gr a
e sbri
071 - 57 20 076 dag en nacht www.arumuitvaartzorg.nl
BOUW & AANNEMERSBEDRIJF
H. de Bolster BV nieuwbouw - verbouw - renovatie © Corné Rijlaarsdam
Con Amore Gioaccino Rossini Petite messe solennelle vrijdag 5 juni 2015 20.00 uur
Bernhard Touwen, dirigent COV Con Amore Roland Aalbers, piano Arjen Leistra, harmonium Deirdre Angenent, sopraan Florieke Beelen, mezzosopraan Joaquin Asiain, tenor Krešimir Stražanac, bas
zomerconcert in de Vredeskerk van Vollenhovenkade 24, Leiden voorverkoop € 20 (jeugd tot 18 jaar € 10) via de leden www.con-amore.nl 0172 - 518143 € 22,00 aan de kerk
met dank aan
30 | Leids Kerkblad
Rooseveltstraat 14-K, 2321 BM Leiden Tel. 071-5213733 - Fax 071-5217070 E-mail:
[email protected]
f
Mens in beeld Gesprek met Barbara Heckel kerkelijk werker van de Evangelisch-Lutherse Gemeente door redactielid Ella Veenstra
Barbara is geen nieuwkomer in de PgL want ze is al sinds 1 juni 2012 in dienst van de Evangelisch-Lutherse Gemeente. Helaas werd ze al snel ernstig ziek en dat betekende een ziekteverlof van ruim een jaar. In januari 2014 is ze zodanig hersteld dat ze weer aan het werk kon gaan. Tot grote opluchting van zowel de gemeente als van haarzelf. Inmiddels heeft zij voor deze gemeente ook een preekconsent en de bevoegdheid de sacramenten te bedienen. We voeren het gesprek in de ruime consistorie van de Lutherse Kerk aan de Hooglandse Kerkgracht. Ik bewonder de ruimte en de grote tuin die van daaruit te zien is met achterin nog een glimp van de kosterswoning. Barbara vertelt dat het complex van kerk en gebouwen vroeger ook nog een weeshuis bevatte. De Lutherse Gemeente in Leiden is een echte streekgemeente. De leden komen uit de wijde omtrek en ontmoeten elkaar ’s zondags in de kerk. Er wordt altijd veel tijd besteed aan ontmoetingen en koffiedrinken na de dienst. Barbara is van origine een Duitse, afkomstig uit Beieren. Ze komt uit een predikantengezin en wilde na het gymnasium zelf ook theologie gaan studeren. Ze koos voor Heidelberg waar ze Frans en Theologie studeerde. In Heidelberg kwam ze haar Nederlandse partner tegen en zo vertrok ze naar Nederland waar ze, samen met Heleen , al weer 18 jaar in Haarlem woont. In haar woonplaats werd ze actief in de Lutherse Kerk en intussen deed ze een master theologie in Utrecht met het accent op
geestelijke verzorging. Ze werd opgeleid om in zorginstellingen te werken. In Haarlem was ze jarenlang als vrijwilliger actief bij het Diaconaal Centrum Stem in de Stad (te vergelijken met het Diaconaal centrum De Bakkerij). In deze periode werkte ze vooral samen met de straatpastor en ze is nog steeds lid van de beleidsgroep voor het Straatpastoraat. Dit werk beantwoordde aan haar verlangen zich in te zetten voor de mensen in de stad. Met mensen werken vindt ze sowieso bevredigender dan bijvoorbeeld vertaalwerk doen vanachter een bureau. Momenteel werkt ze naast haar aanstelling als kerkelijk werker in de Lutherse Kerk ook in Den Haag als geestelijk verzorger in een instelling voor ouderen. Het is al met al een druk bestaan maar ze doet het werk met plezier. Wat is jouw visie op de huidige kerk en het gemeenteleven? ‘Het is jammer dat er momenteel geen jeugdgroepen zijn in mijn gemeente. Dat mis ik wel maar ik kan me uitleven in het pastoraat. Ik voel me echt een herder van een verstrooide kudde. Ik probeer veel huisbezoeken te doen en omdat de gemeenteleden ver uit elkaar wonen kost dat veel tijd. Vóór dit gesprek met jou ben ik ook nog op huisbezoek geweest. Mijn drijfveren om dit werk te doen zijn: laten zien dat de werken van barmhartigheid zeer belangrijk zijn in het leven en dat wij de genade die we ontvangen kunnen doorgeven aan elkaar. Ik ben erg pastoraal ingesteld, ik kan luisteren naar de mensen en ben in ze geïnteresseerd. In de preken die ik maak voor de diensten, waarin ik voorga, probeer ik uit te leggen dat teksten uit de Bijbel vaak over onszelf gaan en dat we die kunnen toepassen in ons dagelijks leven. Ook gebeurtenissen om ons heen en in de wereld kunnen we zo beter begrijpen. Wat mijn oecumenische gezindheid betreft: samen met de Vredeskerk en de Oud-Katholieke parochie organiseer ik enkele malen per jaar gezamenlijke diensten. Sinds kort vergadert hier bovenin de kerk een studentengroepje en onlangs kwam er een groep catechisanten van de Vredeskerk hier naar toe. Al met al heb ik een kleine kudde onder mijn hoede maar we voelen ons wel een specifiek onderdeel van een groter geheel. We voelen ons welkom in de PgL maar we zijn trots op onze eigenheid als Lutheranen.’ Barbara en ik maken nog een rondgang door de kerk en de zalen. Het ziet er allemaal sfeervol en goed onderhouden uit. ‘Mede dankzij het prachtige orgel is de kerk gewild als concertzaal en er worden zelfs bruiloften gevierd’, vertelt ze lachend.
Leids Kerkblad | 31
Algemene Kerkenraad Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leiden preases: F. van Oosten, Akkerhoornbloem 36, Leiden scriba: M.P.H.J. Korbee, Zandzegge 11, 2318 ZK Leiden, tel. 071 - 5126574 postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden telefoon: 071 - 5764145 e-mail:
[email protected]
De (gast)leden van de Algemene Kerkenraad (AK) kwamen op 28 april bijeen in de Vredeskerk. Na de opening door Bas van der Hoeven, hield Metha van Vliet - als lid van het College van Kerkrentmeesters - een presentatie over de Notitie Belegd Vermogen. Tijdens de bespreking van de Begroting 2014 heeft het college toegezegd een notitie op te stellen over het belegd vermogen van de Protestantse gemeente te Leiden (PgL). Er is in kaart gebracht op welke manier het vermogen van de PgL verdeeld is over beleggingen, sparen, liquiditeiten (geld dat direct uitgegeven kan worden) en registergoederen (gronden, huizen en kerken). In de notitie wordt helder aangegeven wat de omvang van het vermogen is, hoe het is belegd, wat de spaartegoeden zijn en de liquiditeiten. Later komt het college nog met een beleggingsstatuut waarin bijvoorbeeld criteria staan om te bepalen in welke fondsen we als PgL wel én niet willen beleggen. Een spannende vraag blijft hoeveel geld we ‘op de bank moeten hebben staan’. Het doel van de PgL is niet om ‘schatten op deze aarde te vergaren’, maar de financiële werkelijkheid is wel dat we dankzij dat vermogen, de helft van onze kosten al kunnen betalen. De overige kosten moeten betaald worden uit het levende geld, ofwel wat gemeenteleden met elkaar geven aan Aktie Kerkbalans, collecten en giften. Die opbrengsten zullen naar verwachting dalen, omdat het aantal gevers vrijwel jaarlijks daalt. Kortom, goed rentmeesterschap van het vermogen is van groot belang voor de PgL. Na de presentatie werd ingestemd met de notitie. Vervolgens werd de Jaarrekening 2014 van de Diaconie in eerste lezing vastgesteld. Elders in het kerkblad kunt u een samenvatting hiervan vinden. De jaarrekening ligt vanaf 24 mei op de voor u bekende plaats in uw vierplek en tevens twee weken ter inzage op het Kerkelijk Bureau. Het Bureau aan de Van Vollenhovenkade 22, is geopend van maandag tot en met donderdag tussen 9.00 en 12.00 uur. Tot slot is deze van de website van de PgL te downloaden. De jaarrekening wordt definitief vastgesteld tijdens de AK-vergadering van 23 juni. Eventuele reacties kunt u tot uiterlijk woensdag 10 juni richten aan: Kerkelijk Bureau, t.a.v. scriba PgL, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden. Op 28 april werd de Perspectievennota 2016 besproken. Het is voor het eerst dat de AK een aantal perspectieven schetst die
32 | Leids Kerkblad
het College van Kerkrentmeesters helpt bij het voorbereiden van de begroting voor volgend jaar. In de nota staat centraal welke ontwikkelingen wij verwachten die van invloed (kunnen) zijn op de inkomsten en uitgaven in 2016? Onder andere bij de wijken is geïnformeerd of zij deze perspectieven hadden. Dat was geen eenvoudige vraag omdat we allemaal nog niet gewend zijn al zo ver vooruit te denken en er maar twee weken tijd was om te reageren. Mede daarom is besloten de termijn te verlengen om ideeën voor besparingen of het vergroten van inkomsten en wensen voor investeringen, in te leveren. Ook is het Startdocument, opzet voor zelfscan wijken, vastgesteld en zijn de leden voor de Commissie Zelfscan benoemd. In het Beleidsplan 2014-2017 wordt de zelfscan genoemd als één van de instrumenten (naast de matrix) op basis waarvan de AK goed geïnformeerd kan worden over het reilen en zeilen van een wijkgemeente. Op deze basis kan de AK met de wijkgemeente in gesprek gaan over lopende en komende zaken. Al is afgesproken dat de Oecumenische geloofsgemeenschap Merenwijk als eerste een zelfscan maakt en dat deze in november tijdens een gezamenlijke vergadering tussen wijk en AK besproken wordt. Tijdens de AK zijn ook de vestiging recht van opstal van het Engelse kathedraalorgel (van SCOL) in de Hooglandse Kerk en het ‘Reglement feitelijk gebruik’ van het orgel vastgesteld. Tot slot meldden de aangewezenen uit de Vredeskerk- en de Maranathawijkgemeente dat beide (wijk)gemeenten wensen samen te gaan tot één geloofsgemeenschap. Het streven is erop gericht dit samengaan rond Pinksteren 2016 te realiseren. De leden van beide (wijk)gemeenten zijn hierover eerder ingelicht en hebben positief gereageerd. Meer informatie hierover vindt u op de themapagina’s van genoemde wijken. Michael Korbee
College van Kerkrentmeesters Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 - 5212087 Adres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5764145,
[email protected] Bankrekeningnrs: NL78INGB0000041878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) NL92INGB0000121554 t.n.v. Actie Kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen) Kerkelijk Bureau: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden Geopend: maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 - 5764145 Mutaties: in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de verwerking in de ledenadministratie. Collectebonnen: bonnen van € 0,75 van € 15,00 per vel, bonnen van € 1,20 van € 24,00 per vel, en bonnen van € 2,00 van € 40,00 per vel. Betaling op rekening nr. NL78INGB0000041878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden o.v.v. aantal bonnen en prijs.
Kerkbalans 2015
700 jaar Hooglandse Kerk
Het is goed om de actuele stand van de toezeggingen voor de actie Kerkbalans weer te geven. Per april hebben we van 1836 personen/huishoudens een toezegging ontvangen voor een bedrag van € 534.533. Daarnaast ontvingen wij aan losse bijdragen een bedrag van € 16.449,25. Van circa 100 personen ontvingen wij nog geen toezegging. Zij zullen deze maand benaderd worden met de vraag alsnog een toezegging te doen. Meestal wordt daar wel positief op gereageerd. Op basis van de nu bekende gegevens verwachten wij het voor 2015 begrote bedrag ad € 574.000 te zullen ontvangen. Dat is overigens bijna € 20.000 minder dan in 2014. Maar onze gemeente wordt kleiner en dat heeft financiële gevolgen.
De nieuwe folder over de jubileumactiviteiten in het kader van 700 jaar Hooglandse Kerk is van de drukpers gerold. Deze is te verkrijgen in de Hooglandse Kerk en op het Kerkelijk Bureau.
Cees van der Poel nieuwe orgeladviseurl In juli 2013 overleed onze orgeladviseur dr. Jaap den Hertog. Na overleg met onze organisten besloten wij de vacature opnieuw te vervullen. Enkele gecertificeerde orgeladviseurs werden door ons benaderd met de vraag of zij geïnteresseerd zijn in deze vacature. Cees van der Poel uit Hilversum liet ons weten dat hij belangstelling heeft. Na een constructief gesprek met een delegatie van ons College en met Theo Visser namens de organisten besloot het College in zijn vergadering van 13 april Cees van der Poel te benoemen. Cees is 44 jaar en onder andere organist van de Morgensterkerk in Hilversum. Zijn orgelopleiding genoot hij onder meer aan het Sweelinckconservatorium in Amsterdam. In 2006 behaalde hij het diploma orgeladviseur. Hij is voorzitter van het College van Orgeladviseurs in Nederland. Zijn werkzaamheden zal hij verrichten op basis van urendeclaratie.
Op vrijdag 22 mei (20.00 - 21.00 uur) is het openingsconcert in het kader van Signatures Cultuurweken Leiden en de Leidse Hofjesconcerten door Lavinia Meijer, harp en Carel Kraayenhof, bandoneon. Het slotconcert is op 25 mei (16.00 - 18.00 uur) door het Carel Kraayenhof Ensemble.
Het advieswerk omvat de beide orgels in de Hooglandse Kerk (De Swart/Van Hagerbeerorgel en kabinetorgel), de Marekerk (Garrelsorgel en Kloporgel) en de Vredeskerk. Na overleg met de organisten van De Regenboog is besloten dat dit orgel niet valt onder het advieswerk van de heer Van der Poel. Hans Karstens
Uw bijdrage gevraagd voor ons kerkblad Bij dit Kerkblad treft u een acceptgiro aan voor uw bijdrage aan het Kerkblad. Een oud gezegde luidt ‘Goede wijn behoeft geen krans’. We behoeven over ons prachtige Kerkblad dus niets meer te zeggen. Maar uw bijdrage is wel nodig om het te laten vervaardigen. Wij hopen op tenminste hetzelfde bedrag als vorig jaar: € 24.600! Bij voorbaat onze dank!
Vanaf 6 juni t/m 3 oktober is de tentoonstelling over 700 jaar Hooglandse Kerk. Al meer dan een halfjaar heeft een groep noeste, deskundige en gemotiveerde gemeenteleden aan de voorbereiding gewerkt. Veel informatie is over de jubileumperiode verzameld. De tentoonstelling is in de kooromgang en de letterlijke kern is de zogenoemde schatkamer. Er zijn bruiklenen uit de Lakenhal en Erfgoed Leiden & Omstreken, oude foto’s uit de 19e eeuw en veel herkenbare objecten te zien. U kunt de tentoonstelling bezoeken tijdens openingsuren van de kerk. In dezelfde periode is er op elke zaterdag (11.00 11.30 uur) een rondleiding in de kerk. Voor andere dagen kan een verzoek worden ingediend via www.vriendenhooglandsekerk.nl. De Kerkennacht is op vrijdag 19 juni (20.00 - 23.00 uur). Het thema is Kerk in Licht. Op zondag 21 juni (20.00 uur) is er een uitvoering van de Leidse Cantorij o.l.v. Hans Brons met Theo Visser aan het orgel. Centraal staan de Geneefse psalmen, muziek verspreid door de wereld. Toegang € 15,00. Cent van Vliet voorzitter Programma Commissie
Leids Kerkblad | 33
Financieel jaarverslag 2014 Diaconie ’t Kan verkeren, meldde G.A. Bredero al rond het jaar 1600. Dit is een uitspraak, die nog immer op veel terreinen geldt en ook opgaat voor de financiën van de Diaconie van de Protestantse Gemeente te Leiden. Met betrekking tot de uitkomsten over het jaar 2013 constateerden wij met enige zorg dat een bedrag van bijna € 37.000 aan de vrije reserves moest worden onttrokken. Weliswaar was hier een éénmalige last inbegrepen in verband met het faillissement van onze huurder de Free Record Shop, maar ook voor het jaar 2014 voorzagen wij in de begroting een tekort van € 17.000 en dit met een meer structureel karakter. De uitkomst van het jaar 2014 toont een aanzienlijk beter beeld met een onttrekking van niet meer dan circa € 3.000 aan de vrije reserves. Uit het saldo van baten en lasten dient daarnaast over 2014 op grond van subsidiebepalingen en bestuursbesluiten een bedrag van bijna € 45.000 te worden toegevoegd aan bestemmingsfondsen inzake projecten. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat de baten uit de diverse projecten en giften de lasten uit deze projecten in 2014 overtroffen. Dit overschot dient echter
Diaconie van de Protestantse gemeente te Leiden Staat van baten en lasten 2014
Baten Algemene collecten en giften Inkomsten uit leningen en effecten Huuropbrengst diaconale panden Huuropbrengst beleggingspanden Coll., giften, subsidies voor projecten Overige baten
Lasten Personeel en bureau Ondersteuningen en bijdragen Landelijke quota Gebouwen Projecten
Saldo lasten en baten Bestemming saldo continuïteitsreserve reserve materiële vaste activa bestemmingsreserves
34 | Leids Kerkblad
2014 x € 1.000
Begroot 2014 x € 1.000
2013 x € 1.000
108 12 78 130 159 14 501
84 15 75 135 163 16 488
79 12 75 109 170 27 472
209 21 13 76 140 459
233 21 13 73 165 505
231 18 14 76 142 481
42
-17
-9
1 -4 45 42
-17 0 0 -17
-32 -5 28 -9
in volgende jaren te worden besteed - waardoor dan de lasten de baten op deze projecten zullen overtreffen – dan wel (deels) te worden terugbetaald aan subsidiegevers. De verbetering van het resultaat is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan meevallende overhead-doorberekeningen aan projecten. Het streven is om waar mogelijk deze doorberekeningen toe te passen. Toch zijn er ook wel zorgen: - Zoals ook al eerder is gemeld, nemen de verzoeken om ‘individuele hulp’ hand over hand toe. Mede door het zoeken naar fondsen om deze hulp te kunnen financieren, kost dit niet alleen geld maar ook veel tijdsbeslag. Gelukkig hebben wij voor individuele hulp een ‘potje’ kunnen vormen uit de opbrengst van avondmaalscollecten en giften. - Als gevolg van teruggelopen economie en afnemende (overheids-) subsidiestromen constateren wij dat onze huurders meer en meer moeite hebben om hun huurbetalingen op te kunnen brengen. Dit heeft al geleid tot faillissement (Free Record Shop), huuropzeggingen en verzoeken om huurverlaging. Voor het eerst sinds geruime tijd hebben wij inmiddels te maken met enige leegstand van langere duur. In de balans is, in 2014 voor het eerst, in de vrije reserves een splitsing aangebracht in een ‘continuïteitsreserve’ en een ‘reserve materiële vaste activa’. Vanuit de gedachte dat het vermogen van de diaconie ten dele is vastgelegd in materiële vaste activa (onroerend goed en inventaris en dat dit vermogen niet op korte termijn liquide kan worden gemaakt, is de reserve materiële vaste activa gesteld op het bedrag van de boekwaarde van deze activa. De continuïteitsreserve vormt dan het echt vrij besteedbare vermogen en een buffer tegen tegenvallers. De cijfers van het jaar 2013 zijn voor deze presentatie-wijziging aangepast. In 2014 werd, mede op grond van de toch wat onzekere financiële situatie, het onderhoud aan onze panden op een laag pitje gezet. De onderhoudstoestand liet dit, door forse onderhouds-inspanningen in de jaren vóór 2012, toe. De gebruikelijke toevoeging aan de onderhoudsvoorziening voor toekomstig onderhoud werd echter wel gepleegd en in 2015 is inmiddels een aantal werkzaamheden uitgevoerd en/of aanbesteed. Ook in 2014 bruiste het in De Bakkerij weer van de activiteiten, hetgeen mede blijkt uit het overzicht daarvan dat in dit rapport is opgenomen. Wij danken wederom de vele particulieren, fondsen en instellingen, die het ons met hun (financiële) steun weer mogelijk hebben gemaakt om ook in 2014 te ‘helpen waar geen (andere) helper is’. Ook onze vele vrijwilligers, die belangeloos heel veel werk verzetten, zijn wij veel dank verschuldigd.
Namens de Diaconie van de Protestantse gemeente te Leiden, Wim Nieboer, penningmeester
Diaconie van de Protestantse gemeente te Leiden Balans per 31 december 2014 31 12 2014 x € 1.000 Vaste activa Materiële vaste activa Onroerend goed 1.355 Inventaris 14 1.369 Financiële vaste activa Beleggingen Leningen u/g
31 12 2013 x € 1.000
1.355 18 1.373
153 90 243
150 90 240
Vlottende activa Vorderingen
33
45
Liquide middelen
460
367
2.105
2.025
31 12 2014 x € 1.000
31 12 2013 x € 1.000
348 1369 169 1.886
346 1373 125 1.844
150
110
69
70
2.105
2.024
Vermogen Continuïteitsreserve Reserve materiële vaste activa Bestemmingsfondsen projecten
Voorziening Groot onderhoud
Kortlopende schulden
Kerkdiensten ■■ Zondag 24 mei - Eerste Pinksterdag
■■ Maandag 25 mei - Tweede Pinksterdag
10.30 u. J. la Grouw
Zorgcentrum Groenhoven Deurcollecte: huur/onderhoud kerkelijke gebouwen
Zuydtwijck
Hooglandse Kerk
Haagwijk
10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert Marekerk
10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. C. Blenk, Den Haag
10.30 u. pastor H. van Breukelen en mw. ds. M. Wassenaar 15.00 u. mw. ds. M. Wassenaar en pastor H. van Breukelen
Vredeskerk
Hooglandse Kerk
10.00 u. mw. ds. E.M. Ezinga
10.00 u. ds. A. Alblas, Heilige Doop 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. H.E. Zorgdrager 19.00 u. koorvesper
10.00 u. mw. pastor M. Hoogervorst, m.m.v. het Regenboogkoor
10.00 u. ds. T. Jacobs, jeugddienst 17.00 u. ds. J. van der Meijden, Rijssen
Antoniuskerk
De Regenboog
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. mw. B. Heckel, Heilig Avondmaal Dorpscentrum Oegstgeest
10.30 u. ds. L. Leertouwer Waalse Kerk
10.30 u. L. van Hilten-Matthijsen Zorgcentrum Groenhoven
Marekerk
Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk 10.00 u. ds. F. van Dijke, dienst voor slechthorenden Antoniuskerk
9.15 u. ds. P.F. Warmenhoven
De Regenboog
10.30 u. mw. E. Kruyt
Evangelisch-Lutherse Kerk
LUMC
10.00 u. ds. A.J. Hammer
Diaconessenhuis/Alrijne
10.15 u. pastor H. van Breukelen
LUMC
10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp Diaconessenhuis/Alrijne
10.15 u. mw. R. Schultheiss, Sassenheim
Haagwijk
15.00 u. pastor H. van Breukelen ■■ Zaterdag 6 juni
Zuydtwijck
10.30 u. mw. pastor E. den Herder-Michielsen ■■ Zondag 7 juni
Deurcollecte: huur/onderhoud kerkelijke gebouwen
Vredeskerk
10.00 u. ds. A. Vuijst, Noordwijkerhout Overrhyn
10.30 u. nog niet bekend
■■ Maandag 1 juni
Maranathawijk
10.00 u. ds. G.J. Venema, dienst van Schrift en Tafel, dienst voor jong en oud
Overrhyn
■■ Zondag 31 mei
Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers
10.00 u. zie Vredeskerk
10.00 u. geen dienst
10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt, belijdenis en doop 10.15 u geen dienst
Dorpscentrum Oegstgeest
10.30 u. ds. F. Knoppers, Naarden/Bussum Waalse Kerk
Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. A. Alblas, Heilig Avondmaal, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst, T. Snepvangers en pastor J. van der Hoeven (liturg) 16.00 u. vesper met bisschop Arseny en ds. A. Alblas Marekerk
10.00 u. ds. A.F. Troost, Ermelo 17.00 u. ds. T. Jacobs
Leids Kerkblad | 35
Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk
9.15 u. mw. ds. E.M. Ezinga De Regenboog
10.00 u. mw. pastor C. Hofschreuder 14.00 u. pastor A.C.N.M. Kocx, Samen aan Tafel Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. geen dienst
Dorpscentrum Oegstgeest
10.30 u. D. de Roest Waalse Kerk
10.30 u. ds. D. ribs
Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking
15.00 u. ds. P. van Ankeren ■■ Maandag 15 juni
Haagwijk
15.00 u. mw. ds. M. Wassenaar ■■ Zaterdag 20 juni
10.30 u. mw. ds. M. Wassenaar ■■ Zondag 21 juni
Overrhyn
Deurcollecte: huur/onderhoud kerkelijke gebouwen
LUMC
Hooglandse Kerk
10.30 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp 10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries Diaconessenhuis/Alrijne
10.15 u. mw. J. Leeffers
■■ Donderdag 11 juni
De Regenboog
19.00 u. pastor A. van der Helm, eucharistieviering
10.00 u. mw. ds. E.M. Ezinga De Regenboog
10.00 u. mw. pastor M. Hoogervorst Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. G.W. Scholten, Heilig Avondmaal Dorpscentrum Oegstgeest
10.30 u. ds. G.J. Venema Waalse Kerk
10.30 u. J. la Grouw
Zorgcentrum Groenhoven Zuydtwijck
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. ds. A. Vuijst, Noordwijkerhout
Antoniuskerk
10.00 u. ds. D. Verboom 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. R. van Waarde
10.00 u. geen dienst Overrhyn
10.30 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest LUMC
10.00 u. ds. A.J. Hammer Diaconessenhuis
10.15 u. pastor H. van Breukelen
Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
10.00 u. ds. H.J. Hemstede, Leiderdorp ■■ Zaterdag 4 juli
Marekerk
10.00 u. ds. T. Jacobs, voorbereiding Heilig Avondmaal 17.00 u. dr. H. de Leede, Amersfoort 19.30 u. ds. H. van Wijnen, Nieuwegein, alphadienst
10.30 u. pastor H. van Breukelen ■■ Zondag 5 juli
10.00 u. zie Vredeskerk
Deurcollecte: jeugdwerk PKN: ‘Zomer, Kerk van kinderen’, Marekerk: HGJB
Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers
10.00 u. ds. G.J. Venema, doopdienst
Hooglandse Kerk
Hooglandse Kerk
De Regenboog
■■ Zondag 14 juni
Maranathawijk
Zuydtwijck
Vredeskerk
10.00 u. ds. B.A.M. Luttikhuis 11.45 u oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert 19.00 u. ds. A. Alblas, Evensong m.m.v. Schola Davidica Marekerk
10.00 u. ds. T. Jacobs, doopprojectdienst 17.00 u. ds. J.B. Alblas, Katwijk aan Zee Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. M. Boelen Antoniuskerk
10.00 u. ds. B.J. W. Schelhaas, Heilig Avondmaal De Regenboog
10.00 u. mw. Pastor M. Hoogervorst, m.m.v. musici Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. mw. B. Heckel
Dorpscentrum Oegstgeest
Antoniuskerk
9.15 u. mw. pastor E. den Herder-Michielsen 10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt, Maaltijd van de Heer, m.m.v. het Regenboogkoor Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. geen dienst
Dorpscentrum Oegstgeest
10.30 u. ds. T. Noorman, Rotterdam Waalse Kerk
10.30 u. nog niet bekend
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. R. Rus, Oegstgeest Overrhyn
10.30 u. ds. P.F. Warmenhoven LUMC
10.00 u. pastor C. van Haasteren Diaconessenhuis
10.15 u. mw. B. Heubeck ■■ Zondag 28 juni
10.30 u. mw. J. Magliano-Tromp
Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers
10.30 u. ds. K. Blei
Hooglandse Kerk
Waalse Kerk
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. geen dienst Overrhyn
10.30 u T. van de Ende LUMC
10.00 u. pastor J.H.S. Evers Diaconessenhuis
10.15 u mw. M. Maas
Dienst voor doven, Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
10.00 u. nog niet bekend
36 | Leids Kerkblad
10.00 u. ds. A. Alblas, bevestiging lidmaten 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert 19.00 u. ds. A. Alblas, evensong, m.m.v. Tewkesbury Abbey Choir Marekerk
10.00 u. ds. W.J. Gorissen, Voorthuizen 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. ds. G.J. Venema, dienst i.s.m. tieners Antoniuskerk
9.15 u. ds. P. Kuiper De Regenboog
10.00 u. werkgroep vieringen Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. geen dienst
Dorpscentrum Oegstgeest
10.30 u. ds. K.H. van Klaveren, Den Haag Waalse Kerk
10.30 u. nog niet bekend
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. ds. B.A. Nieuwenhuijse Overrhyn
10.00 u. ds. A. Alblas, jeugddienst 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. J. van Malde Marekerk
10.00 u. ds. T. Jacobs, Heilig Avondmaal 17.00 u. ds. T. Jacobs, dankzegging Heilig Avondmaal Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. mw. P.W.A. Stuurman
10.30 u. pastor H. van Breukelen LUMC
19.30 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp Diaconessenhuis
10.15 u. nog niet bekend ■■ Maandag 6 juli
Haagwijk
15.00 u. pastor H. van Breukelen