Goed Gelovig. Drie-eenheid. door ds. Ton Jacobs. Leids Kerkblad 1

25e JAARGANG NUMMER 6 JuLi 2015 UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDEN EN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.

Goed Gelovig door ds. Ton Jacobs

‘Wat is uw enige troost in leven en in sterven?’ Deze vraag - en naar ik hoop ook het antwoord hierop - zullen nog veel (oudere) gemeenteleden kunnen opzeggen. Vroeger leerden we op catechisatie uit de Heidelbergse Catechismus. Vroeger werden in de middagdienst door de eigen predikant leerdiensten gehouden. Bij het verdwijnen van de middagdiensten stierf de leerdienst ook een stille dood. In meer orthodoxe gemeentes zijn wel middagdiensten en leerdiensten, zo ook in de Marekerk. Inmiddels noem ik deze diensten themadiensten. Aan de hand van een passage uit de catechismuszondag probeer ik met de gemeente na te denken over het thema dat de Heidelbergse Catechismus aandraagt. Afgelopen jaren heb ik bloksgewijs gewerkt. Zo was er een serie over de tien geboden, een serie over de sacramenten, een serie over de twaalf artikelen, enzovoort.

hwb

Nu ik bijna zes jaar aan de Marekerkgemeente verbonden ben, heb ik alle thema’s van de Heidelbergse Catechismus in de themadiensten behandeld. De vraag is nu: ‘hoe verder?’ In de zomervakantie van 2012 zat ik op een mooie avond met mijn schoonvader in Zuid Frankrijk na te denken over thema(leer)diensten in de gemeente. Ik

Drie-eenheid Na de grote feesten is God ‘compleet’: dat werd gevierd op zondag Trinitatis. Ook al zal niet iedereen Gods drie-eenheid volledig voor zijn of haar rekening kunnen nemen, toch blijft zij een kostbaar geloofsgoed waarvan je overal de sporen vindt. Een aansprekend aspect van de (vroeg)christelijke discussie hierover vind ik dat de drie-eenheid niet bedoeld is als technische formule, maar als uitdrukking van het goddelijk mysterie, dat zich niet laat reduceren tot een eenvoudig principe. Augustinus zegt treffend: ‘als je denkt iets van God begrepen te hebben, dan is wat je denkt te snappen in elk geval niet God’. Daarom is het niet vervelend dat Gods drie-eenheid spot met de logica. Dat is juist de bedoeling! Cor Hoogerwerf

gaf toen aan dat ik het lerende element van een middagdienst heel belangrijk vind. Maar ik vond (en vind) het best ingewikkeld om het thema van een catechismuszondag goed door te vertalen naar ons nu. “Ik heb behoefte aan een actuele postille (handboek voor predikanten met het oog op de prediking) over de Heidelbergse Catechismus”, was mijn reactie. Na de vakantie hebben wij contact gezocht met uitgeverij Boekencentrum te Zoetermeer. Zij reageerden enthousiast op ons plan om te gaan werken aan zo’n nieuwe postille. Met een heel aantal predikanten hebben wij de afgelopen tweeënhalf jaar hieraan gewerkt. Op 15 september zal dit boek gepresenteerd worden tijdens een studiemiddag. Ik hoop dat de uitgave van deze postille een mooi begin zal zijn om de leerdiensten met hernieuwd elan ter hand te nemen. Wie goed gelovig wil zijn, kan niet zonder leren! Het uitgangspunt van deze postille is dat we willen nadenken over belangrijke

Leids Kerkblad | 1

Vervolg van pagina 1

thema’s van het christelijk geloof. Een leerdienst is anders dan een morgendienst. In een morgendienst is het een Woorddienst. De Bijbeltekst is leidend. In een leerdienst is het thema leidend en zal de predikant geschikte Bijbelgedeelten moeten zoeken. De aanvliegroute is hier dus anders dan bij een Woorddienst. Dit neemt niet weg dat ook in een leerdienst de Bijbel de bron is. In het geval van een catechismusdienst draagt de Heidelbergse Catechismus het thema aan en ga je dit als predikant uitleggen aan de hand van de Bijbel.

Colofon

Leids Kerkblad is een uitgave van de Protestantse gemeente te Leiden en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o. Dit blad verschijnt 8x per jaar; tussentijds wordt (wijk-)informatie verspreid. Redactieraad De redactieraad wordt gevormd door de scriba’s of andere vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en is verantwoordelijk voor deze uitgave. Redactie ds. A. Alblas, hoofdredacteur mw. H. Eshuis-Boter, eindredactie E. van der Plicht, algemeen mw. J.I. Schoonwater, jongerenredactie mw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeen mw. S.G. Visscher, eindredactie en website e-mailadres van de redactie: [email protected] Fotografen Voor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de redactie. N. Bavelaar H. de Bruin J. van Duuren I. Grovenstein J.H. Labots (jhl) mw. M. van Vliet F. Weber

De redactie van de postille beseft heel goed dat de Heidelbergse Catechismus de trekken draagt van de context waarin hij tot stand is gekomen. We hebben de ruimte genomen om thema’s die niet besproken worden in de catechismus, maar wel belangrijk zijn voor ons nu, een plaats te geven in deze postille. Een ander winstpunt is de aandacht die besteed wordt aan de leefwereld van de hoorders. Gemeenteleden ademen dagelijks in een cultuur, die kan worden weergegeven als postmodern, ervaringsgericht, individualistisch, multicultureel, multireligieus en geseculariseerd. Die context klinkt duidelijk door in het doordenken van de thema’s. Dus op de vraag ‘hoe verder na zes jaar?’ heb ik met de komst van Goed Gelovig een prachtig antwoord gekregen. ds. Ton Jacobs is predikant van de Hervormde Marewijkgemeente

Koster/beheerder in beeld Sinds december 2009 werk ik als koster/beheerder van de Hooglandse kerk. Mijn collega, Peter Breedijk, en ik verzorgen de kosterswerkzaamheden in de Hooglandse kerk en de exploitatie en verhuur van zowel de Hooglandse Kerk als de Marekerk. We werken met veel plezier in beide kerken en voelen ons gedragen door de kerkelijke gemeentes. En dat is uiteraard een belangrijke voorwaarde om onze werkzaamheden goed uit te kunnen voeren. Aan de ene kant zijn we een spirituele ontmoetingsplaats die midden in de samenleving wil staan en aan de andere kant zijn we buiten de zon- en feestdagen om een evenementenlocatie. Onze grootste en mooiste uitdaging is om deze twee functies naadloos op elkaar aan te laten sluiten!

H.W. Bertram (hwb) mw. H. van den Broek E. Elstak mw. C. ‘t Hoen A.P.J.J. Snepvangers F. Voets

Advertentieredactie R. Favier, e-mail:[email protected] Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, telefoon: 071-5764145 [email protected] Het volgende nummer verschijnt op 28 augustus De kopij moet uiterlijk op zaterdag 15 augustus om 09.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba. Vormgeving [email protected] Druk Groen Media Leiden

2 | Leids Kerkblad

Bezoek ook onze website: www.protestantsegemeenteleiden.nl

hwb

Jong! Jacqueline Schoonwater: [email protected]

50 km fietsen, windkracht 6, en.... 3197,15 euro opgehaald! Op zaterdag 13 juni stapten 11 jongeren en zes begeleiders van TOV (Tieners Op Vrijdag, een club van de Marekerk) om half één enthousiast op de fiets. Voor een sponsortocht van 50 kilometer, georganiseerd in samenwerking met M25 Leiden, voor de Stichting STOPhersentumoren.nl. Hoe ze op dat idee kwamen? Stephan en Robbert-Jan vertellen dat ‘er via M25 een man met een hersentumor iets kwam vertellen over zijn ziekte. Dat was een heftig verhaal en we vonden het een goed doel’. De groep besloot de stichting te gaan steunen. Stephan nam het initiatief om een supermarkt van AH te vragen om TOV te sponsoren met broodjes en frikandellen. Die werden op school verkocht. Evenzo organiseerde de groep een lunch in de Marekerk, een lege flessenactie én de fietstocht, waarvoor de

deelnemers zich ook hadden laten sponsoren. Eerst ging het naar Den Haag, met tegenwind, windkracht 6! Na een pauze weer op de pedalen door de duinen, nu met wind méé, naar Katwijk en Noordwijk. Vervolgens weer met tegenwind naar Leiden, waar ze tegen half zes aankwamen bij het Marehuis. Gelukkig bleef het droog en ‘viel het eigenlijk wel mee, maar we voelen onze spieren best een beetje!’ En toen was er patat mét, zeer verdiend want de totale opbrengst van alle acties is maar liefst 3197,15 euro!! voor de Stichting STOPhersentumoren.nl, die geld inzamelt om onderzoek te doen naar hersentumoren bij kinderen en volwassenen. Een geweldig resultaat en ‘volgend jaar doen we het weer, maar dan met windkracht 9!’

Robbert-Jan en Stephan (rechts)

Jong in Leiden Zuidwest Herman de Geus: [email protected] over wat je er in deze tijd mee kunt. De laatste keer lazen we 1 Petrus 2:1125. God wil dat we het goede doen. Maar wat is dat dan, het goede doen? In dit stukje wordt gesproken over slaven die het gezag van hun meesters moeten erkennen en ontzag voor hen moeten hebben en niet alleen voor de goede meesters, maar ook voor de onrechtvaardige. Dat dit zwaar moet zijn geweest voor die slaven is duidelijk. Maar hoe vertalen we dit naar onze tijd? Als voorbeeld wordt genoemd een vervelende chef op je werk, die je dan niet een grote mond geeft als hij je oneerlijk behandelt. Dat je gewoon doet wat hij zegt ook al vind je het onrechtvaardig. Dat is niet makkelijk.

Iedere maand komt een groepje jongvolwassenen onder leiding van ondergetekende bij elkaar om samen over het geloof te praten. We zingen, steken een

kaars aan, bidden en lezen een stukje uit de Bijbel. Daarna praten we erover wat de betekenis van het stukje voor vroeger was en

Er wordt altijd met gebed geëindigd, waarbij iedereen gebedspunten kan noemen. Daarna is er koffie en thee en tijd voor gezelligheid. Corrie Heijligers

Leids Kerkblad | 3

Bijzonder Kerkenwerk Leiden Predikant: Secretaris: Penningmeester: Bankrekeningnr.: Website

ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, [email protected] E. van der Plicht, Raaphorst 35, 2352 KJ Leiderdorp, [email protected] F. van Dijk, Koninginnelaan 88, 2313 AT Leiden iBAN: NL 15 iNGB 0000 7839 95 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk www.openkerkleiden.nl

Evensong 5 juli

matie bezoek onze website: www. evensongsleiden.nl.

Hooggetijden

Deze Evensong wordt gezongen door een koor uit Engeland: het Tewkesbury Abbey Schola Cantorum o.l.v. Simon Bell, met als organist Carlton Etherington. Zie voor meer informatie het vorige kerkblad of de site www.evensongsleiden.nl

Na wat zoeken is er goede inrichting tijdens de Hooggetijden gevonden. Het is een soort ‘stiltehoek’ in een V-vorm bij het koororgel. De voorganger staat achter een losse lezenaar gelijkvloers. Hierdoor is de concentratie veel groter bij degenen die er echt voor gaan zitten. Terwijl degenen die door willen lopen, of op afstand toch wat mee willen pikken, dat kunnen doen zonder de anderen te storen.

Evensong 23 augustus Door onvoorziene omstandigheden kan The Leiden Choristers de aangekondigde medewerking niet realiseren. Er wordt op moment van schrijven van dit bericht stevig gezocht naar een vervangend koor. We gaan er van uit dat dit tot resultaat zal leiden. Voor actuele infor-

Column Waardevol werk Onlangs ontmoette ik Reind Breman. Hij stond aan de basis van de Breman Installatiegroep in Genemuiden, maar ook aan het ‘Bremanisme’. Werknemers hebben net zoveel inspraak als het management. De filosofie is al sinds de jaren ’70 ook: in de zeven vette jaren moet het bedrijf voorbereid zijn op de zeven magere jaren. In de crisis heeft het bedrijf niemand hoeven ontslaan en de werknemers zijn bijna allemaal in vaste dienst. Niet alleen ‘hardwerkende’ Nederlanders zijn belangrijk, maar ook mantelzorgers, vrijwilligers en mensen die willen maar de kans niet krijgen. Je bent ouder dan 50 jaar en komt niet meer aan de bak. Je bent flexwerker met alleen tijdelijke contracten. Je hebt een arbeidsbeperking en leeft van een Wajonguitkering, terwijl je eigenlijk graag wilt werken. Breman heeft veel Wajongers in dienst. Het werk bezorgt hen waardigheid. Zoals in de gelijkenis van de talenten: werknemers die pas later op de dag begonnen met werken en dus minder werk verrichtten, kregen toch evenveel uitbetaald als de anderen. Reind Breman vindt het een mooie gelijkenis, maar voegt ook toe: ik had alle werknemers vanaf het begin mee laten doen! Iedereen is immers een even waardevol onderdeel van zijn bedrijf en de samenleving. Wouter Langendoen

4 | Leids Kerkblad

OKL-fase 2 Het nadenken over hoe verder, de voorbereiding, budget en mankracht regelen heeft veel tijd gekost. Nu de kogel door de open kerk is kunnen wij hierover informeren. Met een aantal mensen hebben wij gebrainstormd over onze visie en ambitie. Dat heeft geleid tot een aantal ideeën, vastgelegd in het OKL-groeidocument. Stap voor stap gaan wij nu fase-2 ambitie realiseren. De eerste stap zouden wij “Open Gesprek” willen noemen, een discussie over een thema of onderwerp. Dat kan van alles zijn, waar mensen mee zitten, levensvragen of maatschappelijke vraagstukken. Het onderwerp wordt door verschillende mensen / ervaringsdeskundigen belicht en iedereen kan er op reageren, vragen stellen, in discussie gaan. En dat kan op de website, facebook en twitter. Wij verwachten begin september hiermee te beginnen. De website moet worden aangepast en ons facebookaccount moet anders worden ingericht, daar zijn wij nu druk mee bezig. Wij verwachten in augustus te kunnen gaan proefdraaien en dan begin september live.

OKL en ‘identi-tijd’ Een onderwerp dat in ‘Open Gesprek’ terugkomt is ‘Identi-tijd’, het ontwikkelen van het zelfbewustzijn, sociaal bewustzijn en lichaamsbewustzijn van kinderen, onze jeugd, onze toekomst. Zodat zij zelfverzekerd en sterker in het leven staan en bewust de juiste keuzes kunnen maken. Femke Krijger maakt zich sterk voor een doorlopende leerlijn die begint in het basisonderwijs en doorloopt tot in de laatste klas middelbare school. In de opinie vertelt zij hierover. Bezoek wekelijks OPEN KERK LEIDEN: www.openkerkleiden.nl

Mens in beweging Op bezoek bij mijn sponsorkind in Tanzania door Lia van der Laan De redactie vroeg Lia van der Laan te vertellen over haar bezoek aan een sponsorkind in Tanzania, georganiseerd door de internationale christelijke hulporganisatie Compassion.

In februari heb ik mijn sponsorkind bezocht. Deze reis werd georganiseerd door Compassion, één van de grootste christelijke kindsponsororganisaties ter wereld, een organisatie die al 60 jaar bestaat. We waren met 34 sponsorouders in een speeltuin waar al onze kinderen uit heel Tanzania naar toe waren gebracht. Sommige kinderen hadden drie dagen moeten reizen. De ontmoeting met ‘mijn’ kind was het eerste hoogtepunt: dat raakte me diep. Het jongetje van net tien jaar rende op mij af en sloeg zijn kleine armen om mijn middel om mij nooit meer los te laten. Ook al is het niet je eigen kind, zo voelt het niet!

kon ik met Rajabu communiceren. Wij hebben eerst met zijn allen ontbeten. Hij wist niet wat hij zag en koos dingen die hij nog nooit had geproefd. Later heeft hij gezwommen in zijn nieuwe zwembroek en oranje T-shirt. Hij had niet eerder een zwembad gezien. Ik heb hem geleerd hoe je een puzzel maakt. Naast vele cadeaus was de oranje voetbal, die mijn buurman van boven cadeau had gedaan een van de hoogtepunten voor hem. Hij mocht zelf met een pompje de bal oppompen. Voetballen is voor veel Afrikaanse jongens een hobby. Het doet veel met je als je met eigen ogen ziet hoe mensen in armoede leven, maar ook wat er aan gedaan wordt om kinderen en hun families hieruit te bevrijden. Een tweede hoogtepunt was een huisbezoek bij zijn moeder en oma. In de schone eenkamerwoning was geen elektriciteit, sanitair, water of kookgelegenheid. Met een groot geluksgevoel kijk ik op deze reis terug. Het gevolg ervan is dat ik nu nog intenser ga schrijven hoe belangrijk hij voor mij is en hem bemoedigen zijn best te doen op school, zodat hij straks een beroep kan leren om zo zijn familie te helpen. Er wachten over de hele wereld nog honderden kinderen op een sponsorouder.

Compassion

Ik ondersteun Rajabu nu 2 jaar. Het was zo mooi om hem in het echt te ontmoeten en te zien en vast te houden. De kinderen zelf vinden het helemaal bijzonder, ze krijgen niet iedere dag bezoek van de andere kant van de wereld! Er was een vertaler aanwezig, zo

Het is mooi om de organisatie Compassion van binnenuit te leren kennen. De manier waarop deze organisatie werkt is uniek: kinderen die ondersteund worden ontvangen niet alleen onderwijs, maar ook voedsel en medicatie. Ze ontwikkelen zich door trainingen tot sterke persoonlijkheden. Het reisprogramma was actief en inhoudelijk. Doel van de reis was om mensen

kennis te laten maken met het werk van Compassion in Tanzania. De deelnemers sponsoren via deze organisatie een kind in dit land, en zagen met eigen ogen wat voor verschil deze ondersteuning maakt in het leven van een kind. Behalve de ontmoeting met het sponsorkind bezochten wij diverse projecten van Compassion, waaronder het Child Survival Programma. Dit programma is voor moeders en baby’s die zonder hulp weinig overlevingskans hebben. Door middel van voedsel, (medische) zorg en voorlichting worden zowel moeder als kind ondersteund en bevrijd uit uitzichtloze en levensbedreigende situaties. Ook ontmoetten wij de studenten van het Leadership Development Programma. Deze jongeren volgen een universitaire opleiding en worden via Compassion ondersteund. Compassion biedt kinderen kans op een leven zonder armoede. Ieder kind dat door een sponsor wordt ondersteund, wordt opgenomen in een Compassionproject dat door de plaatselijke kerk wordt uitgevoerd. Via Compassion worden wereldwijd momenteel ruim 1,6 miljoen kinderen in 26 landen gesponsord. Een belangrijk onderdeel van het sponsorprogramma is de briefwisseling tussen kind en sponsor. Meer informatie is te vinden op www.compassion.nl Voor meer informatie over de andere kinderen die ik ondersteun en de mogelijkheid om mij daarbij weer te steunen door 3D kaarten te bestellen voor diverse gebeurtenissen zoals de christelijke feestdagen, nieuwjaar, verjaardagen en geboorten:[email protected]. Lia van der Laan is lid van de Leidse Binnenstadsgemeente

Leids Kerkblad | 5

Raad van Kerken in Leiden Voorzitter: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, telefoon 071- 523 24 88; email: [email protected] Secretaris: Truus de Haan, Goudsbloem 7, 2317 KZ Leiden email: [email protected] internet: www.raadvankerkenleiden.nl

Jaaroverzicht De jaarvergaring van de Raad van Kerken vond plaats op 16 juni. Dan worden de uitvoerende taken van het dagelijks bestuur besproken en plannen gemaakt voor het volgende seizoen. We besloten om de jaarplanning parallel te laten lopen aan het schooljaar. Met de bescheiden beschikbare middelen was in het voorbije jaar goed omgesprongen, waardoor het financiële jaarverslag aller goedkeuring ontving. Het afgelopen seizoen was de Raad van Kerken een aantal keren betrokken bij belangwekkende gebeurtenissen, zoals de demonstratie op het Stadhuisplein naar aanleiding van de aanslag op Charlie Hebdo en mede als vervolg daarop bij de Freedom Walk Leiden en het vervolg daarvan in de Freedom Talk Leiden.

van Oeveren veel werk. Inmiddels is het aantal schrijvende redacteuren gegroeid tot vijf personen. De Raad breidt uit! We verwelkomen het Apostolisch Genootschap als nieuw lid/ associé. Daarbij breidt de raad het interkerkelijke overleg uit tot de Leidse regio. Ook in de omliggende plaatsen zijn allerlei oecumenische en interreligieuze initiatieven en de uitwisseling daarvan is voor alle betrokkenen verrijkend. Ondertussen gaan de gebruikelijke activiteiten door. Dat zijn o.m. de Herdenking Jodenvervolging, de Vredesweek, de Wereldgebedsdag (waarvan bijgaande foto’s). Nieuw is de wekelijkse rubriek in het Leids Nieuwsblad, die inmiddels een klein half jaar een feit is. De eindredactie wordt gevormd door Truus de Haan en Ad Alblas, als corrector verzet Nienke

Levensbeschouwelijk Platform Het Levensbeschouwelijk Platform kwam op 27 mei bij elkaar in de Mimar Sinan Moskee. De activiteiten waarbij meerdere godsdiensten en levensbeschouwingen samenwerken vallen onder dit platform. Door de groeiende samenwerking met de moskeeën in Leiden krijgt ook dit platform meer werk en statuur. De verdere invulling van de Freedom Talk Leiden wordt vanuit dit platform gestimuleerd en gecoacht. Ook op andere momenten was het Levensbeschouwelijk Platform gespreks- en samenwerkingspartner. Inmiddels is er een facebookpagina van het platform dat we graag onder uw aandacht brengen.

Moskeeën Platform Leiden Bij de introductie van het Moskeeën Platform Leiden werd het Levensbeschouwelijk Platform enkele malen genoemd. Namens dit platform sprak Ad Alblas tijdens deze introductie en overhandigde de bestuursvoorzitters een boek-metopdracht. Het gaat om het boek ‘Catechismus van de compassie’ en de opdracht is om in elk van de besturen daaraan minstens éénmaal een uur te

6 | Leids Kerkblad

Omalief

besteden en de inhoud van de bespreking met elkaar uit te wisselen op de Freedom Talk Leiden 2016.

Charter for Compassion Leiden Dit platform is ontstaan bij de lancering van het Charter for Compassion, waarbij vertegenwoordigers van B&W, kerken en allerlei maatschappelijke instellingen hun handtekening zetten onder dit charter. Als intentieverklaring om in de eigen kring bij alle activiteiten en beslissingen compassie als uitgangspunt te kiezen. Dit platform houdt zich o.m. bezig met de Dag van Respect in november. Het ziet er naar uit dat dit jaar een flink aantal scholen daaraan aandacht gaan besteden.

De jongeren van Omalief ontvingen al eerder het Leidse jeugdlintje en de Nederlandse Compassieprijs. Kortgeleden waren zij te gast bij minister president Mark Rutte. Mustafa Kus schrijft hierover het volgende. “Op deze dag was een groepje mensen uitgenodigd die met een bijzonder project bezig waren om verbetering in onze samenleving te verwezenlijken. Omalief werd dus beschouwd als een van die bijzondere projecten en daar stonden we dan samen met Mark Rutte. Ik vond het een waardering naar ons toe, een waardering welk ons doet stimuleren om op deze weg door te gaan”.

Kerken in Leiden Expositie 700 jaar Hooglandse Kerk door Rebecca Roscam

Vorig jaar is een commissie begonnen met het doel een expositie te realiseren over 700 jaar Hooglandse Kerk. 700 jaar, dan moet je groot denken! En dat hebben we gedaan. We wilden bruiklenen van Museum De Lakenhal en Erfgoed Leiden & Omstreken (ELO). Dat klinkt eenvoudig, maar om museale bruiklenen te presenteren moet een ruimte voldoen aan klimaat- en lichteisen. Het klimaat beheersen is wat lastig in de kerk en het raamoppervlak van 1600 m2 is dan ook ineens een nadeel. Een oplossing werd snel gevonden: we bouwen een doos van ca. 7 x 4 meter in de kerk! Ruimte zat in dit kerkgebouw waar in principe een Boeing in past. In overleg werd de tentoonstelling gepland in de kooromgang en de ‘doos’ (inmiddels Schatkamer geheten) dus ook. Dat was toch wel een tamelijk gewaagd idee, maar dankzij kleurnummer 9010 hoorden we al snel ‘Maar die stond er toch altijd al?’ De Schatkamer, kortom, valt dus nauwelijks op. Maar met een schatkamer heb je nog geen tentoonstelling. Terwijl Joop Volker gestaag doorwerkte aan de nieuwe bouwmodellen van de kerk, doken de andere leden in de boeken en in digitale databases. Er werd heel veel materiaal verzameld en er werden mooie ontdekkingen gedaan. Want het is toch wel

heel bijzonder dat de protestantse kerkmeesters toestemden dat de laatste kanunnik van de Sint Pancras na zijn dood werd afgebeeld op een metershoog gebrandschilderd raam. Een andere mooie ontdekking waren de oudste foto’s van het interieur van de kerk uit 1858 in het archief van ELO. En we waren zeer in ons nopjes dat de eigenaar van De Branderij vier koperen wandarmen in bruikleen gaf. Ze hangen, dankzij poetswerk van Arnold Vroomans, nu aan de Schatkamer. Uit deze enorme berg materiaal en informatie is een samenhangend verhaal gedestilleerd. De hulp daarbij van Museum De Lakenhal en de gemeente Leiden is daarbij onmisbaar geweest. Van het museum kreeg de kerk zeven vitrines cadeau en de gemeente heeft ons tien grote driehoekige zuilen in bruikleen gegeven. Die zuilen zijn de rode draad van de tentoonstelling geworden waar per thema (bouwgeschiedenis, van RK naar protestants, restauraties, etc.) de gebeurtenissen en ontwikkelingen in die 700 jaar worden verteld. De vitrines zijn vakkundig en met veel toewijding ingericht door Wim Timmers met objecten en herinneringen. De Schatkamer doet zijn naam eer aan. Twee grote schilderijen van het kerkinterieur van Hendrik Ringeling, een aquarel van Johannes Bosboom en een aantal vroege aquarellen van ELO die een zeldzaam inkijkje geven hoe de kerk er vroeger uitzag. In één van de vitrines staat een deel van het achttiende-eeuwse Avondmaalsservies zacht te glanzen. Dit stel werd tot na de Tweede Wereldoorlog in de Hooglandse Kerk gebruikt (en daarna in bruikleen gegeven aan Museum De Lakenhal en het Catharijneconvent). Het is nu weer even terug naar de plaats waar het ooit voor gemaakt is. En als u er bent, loop niet voorbij aan het verhaal van de doopschaal en ds. Laurillard! Als laatste dit. De commissie bestond uit Rutger Veldhuyzen van Zanten, Ingrid Moerman, Wim Timmers, Joop Volker, Niek Bavelaar, Arnold Vroomans en ondergetekende. En, het mag echt gezegd worden: het is een superteam. Ieder lid had zijn eigen expertise, kennis, netwerk en ervaringen en het samenspel daarvan was fantastisch! Iedereen kan nu genieten van deze expositie, maar met zijn allen kijken we terug op maanden voorpret. Ik heb niet iedereen kunnen noemen die ons geholpen heeft, maar bij deze aan alle helpende handen: BEDANKT! NB: kwetsbare objecten van papier en zijde kunnen niet veel licht verdragen, daarom is de verlichting in de Schatkamer heel zacht afgesteld. Rebecca Roscam is kunsthistorica en lid van de Leidse Binnenstadsgemeente

Leids Kerkblad | 7

Met respect voor uw wensen In rust en stijl afscheid nemen

du Prie BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23

Ichthus

Boekhandel

LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

BijBels, Boeken en muziek www.ichthusboekhandel.nl hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden

e •Leiden AMBASSADOR korevaarstraat leiden •• Telefoon: 071-5147061 Nieuwstraat 27 2•164 postbus

2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax 071 514 35 49 e-mail [email protected]

Dat kan 24 uur per dag, Dat was pas een mooie uitvaart. 7 dagen per week in Maar hoe regel je zoiets? ons uitvaartcentrum.

Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s

email: [email protected]

Rhijnhof - centrum voor begraven en cremeren dan eer

Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.

*** r

Al m35 jaa

Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.

Monuta Luit BelVan 071der - 521 32 31 WillemMonuta de Zwijgerlaan 179, Leiden Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden 071-5213231 Bel’t071 - 573 08 30 Monuta Leidse Huys Monuta ‘t Leidse Huys & Soek Gitstraat 1, Leiden Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl 071-5730830 Monuta Soek Hoogmadeseweg 66, Leiderdorp 071-5730834

met recht van koop BARNING PIANO’S sinds 1921 Rijkstraatweg 2171 Sassenheim Al meer dan 100 jaar is22d, Rhijnhof eenAL bijzondere www.barning.com begraafplaats met een prachtige natuur.

De steun bij iedere uitvaart.8

ZAALBERG

***

makelaardij

Het nieuwe gedeelte met mooi aangelegde vijvers en hagen kwam in 2010 gereed. De begraafplaats biedt een ruime keuze aan Verhuur van zaalruimte mogelijkheden voor begraven en as-bestemmingen. voor vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d.

Lid LMV

Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47

- snelle transactie - snelle taxaties - scherpe tarieven

“Rijks beëdigd makelaar”

Boekhandel

***

BijBels, Boeken en muziek www.ichthusboekhandel.nl

du Prie

korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061

    

    

BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23 LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

. 8

8 |

hooigracht 35 2312 kn leiden postbus 164 2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax www.baartbv.nl 071 514 35 49 e-mail Leids Kerkblad [email protected]

n r dra e e Al m35 jaa REDKEN AMBASSADOR

Fournituren DMC splitzijden Babykleding

Openingstijden kantoor in het Poortgebouw op werkdagen van 09.00 tot 16.00 uur e-mail: [email protected] website: www.rhijnhof.nl





Setterlady / Setterlaine damesmode Hollandia / Ten Cate ondermode

Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding

Ichthus

Rooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl

Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s

web: www.zaalbergmakelaardij.nl email: [email protected]

leidend in communicatie productie

Beheerder : R. van Heyningen Watermolen 1, 2317 ST Leiden Tel. 071 - 52 128 58

LAAN TE RHIJNHOF 2332 HZ LEIDEN TEL. 071 532 06 09 FAX 071 532 04 48

              Leiden, Tel. (071) 5123578    

Kerk en Theologie

Hoge Rijndijk 114, 2313 KM

HAARHUIS VA N TO N G E R E N Kappersbenodigdheden Pruiken - Toupets Breestraat 32 Leiden Telefoon 071-5125212

Spreken over God Dijkmanschans 198

ZoeTermeerJilles de Klerk Vorig jaar promoveerde Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw Telefoon 079-3312993 Onderbrekingen: het begrip metaforis [email protected]

www.haarhuisvantongeren.nl

Eberhard Jüngel? Dat is niet echt een bekende naam.

Mens en maatschappij ‘Mensenrechten zijn geen ver-van-mijn-bed-show’ door Jan-Peter Loof

rechten dan andere burgers, onder meer omdat zij geen duidelijke stem hebben in de politieke besluitvorming. Maar soms gaat het ook om de rechten van heel gewone Nederlanders. Als College hebben wij met eigen ogen kunnen constateren dat de bewoners van het aardbevingsgebied in Groningen enorm zijn aangetast in hun persoonlijke levenssfeer, in hun lichamelijk en geestelijk welbevinden, omdat de vrees voor nieuwe en misschien nog wel ernstiger aardschokken hun hele leven beheerst. Sinds 2012 ben ik lid van het College voor de Rechten van de Mens. Het College is de onafhankelijke toezichthouder op de naleving van mensenrechten in Nederland. Het is bij wet ingesteld en beschermt, bevordert, bewaakt en belicht mensenrechten door middel van onderzoek, advies en voorlichting. Daarnaast ziet het College toe op de naleving van de gelijkebehandelingswetgeving en in individuele gevallen oordeelt het of iemand gediscrimineerd is op het werk, in het onderwijs of als consument. Als ik anderen vertel over mijn werk als lid van het College krijg ik nogal eens verbaasde reacties. Moet je je druk maken over mensenrechten in Nederland? Is dat niet meer iets voor landen als Rusland, China en Saoedi-Arabië?

Wat zijn mensenrechten? Mensenrechten zijn inherent aan het mens-zijn. Ze beschermen ons tegen de macht van de staat en zorgen ervoor dat een mens in waardigheid kan leven. Zo heb je bijvoorbeeld recht op een vrije mening, onderwijs, genoeg te eten en een dak boven je hoofd. Die rechten zijn vastgelegd in de Grondwet en internationale verdragen. Het College ziet toe of de overheid zich aan die regels houdt. In mei publiceerde het College zijn derde Rapportage Mensenrechten in Nederland. Hierin doet het College ruim 40 aanbevelingen om de mensenrechtensituatie te verbeteren. Want hoewel in Nederland heel veel dingen goed geregeld zijn, kan het met de mensenrechten

in bepaalde situaties en voor bepaalde mensen écht beter. Denk bijvoorbeeld aan de moeizame discussie over de bedbad-brood-voorziening voor mensen zonder geldige verblijfsstatus. Veel mensen vinden dat personen die na een uitgebreide rechterlijke procedure niet in aanmerking komen voor asiel in Nederland ‘uiteraard moeten vertrekken’. Het is in ons vreemdelingenrecht echter niet uitgesloten dat iemand niet in aanmerking komt voor een verblijfs­ titel, maar evenmin terug kan naar zijn land van herkomst. Volgens de Nederlandse wetgeving komt zo iemand niet in aanmerking voor overheidsvoorzieningen (behalve voor acuut noodzakelijke medische hulp in levensbedreigende situaties). Als je echter de grondgedachte van de mensenrechten - rechten die inherent zijn aan het mens-zijn - serieus neemt, dan ontkom je niet aan de conclusie dat ook deze mensen recht hebben op de meest basale levensvoorzieningen: bed, bad en brood. Daar hebben we als College dan ook stevig voor gepleit bij het kabinet.

Niet-populaire groepen Diezelfde grondgedachte brengt met zich dat het College relatief vaak opkomt voor de rechten van mensen die in de samenleving niet zo populair zijn: asielzoekers, gedetineerden, Roma of personen met radicale religieuze opvattingen. Juist deze groepen worden makkelijker aangetast in hun mensen-

Door het standpunt naar buiten te brengen dat hier mensenrechten in het geding zijn, hebben wij duidelijk willen maken dat de Groningers in heel, heel, heel fundamentele belangen worden geraakt en dat die niet zo maar terzijde kunnen worden geschoven ten gunste van het economisch belang.

Meer kennis van mensenrechten nodig Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders niet zo veel over mensenrechten weten. Dat komt onder meer doordat scholen hier niet veel structurele aandacht aan besteden. Het College vindt dat dat anders moet. Nederland voldoet niet aan de verdragsplicht om ervoor te zorgen dat scholieren kinderrechten en mensenrechten leren en begrijpen. Wat betekenen die rechten voor de verhouding tussen de overheid en de burgers en wat betekenen ze voor de verhouding tussen burgers onderling? Als je daar wat meer van weet kan dat bevorderend zijn voor de sociale cohesie, voor interculturele dialoog, voor het respecteren van seksuele en religieuze diversiteit. Een gedeelde waardering van menselijke waardigheid is belangrijk om zonder geweld conflicten en problemen op te lossen. Dat is het overkoepelende doel dat het College nastreeft. Jan-Peter Loof is docent staatsrecht en mensenrechten en lid van de Leidse Binnenstadsgemeente

Leids Kerkblad | 9

Diaconie Secretariaat: Coördinator: Diaconaal werker: Redactie diaconie-pagina: Bankrekeningnrs:

De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected] Ton Snepvangers, [email protected] Jacqueline Schoonwater, [email protected] Henriëtte van den Broek, [email protected] NL46iNGB0000097065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; NL61iNGB0007820129 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij Website: www.debakkerijleiden.nl Stichting Hofjes Hervormde Diaconie: [email protected]

‘IEMAND NET ALS JIJ’

Na een half jaar straatpastoraat in Leiden weet ik inmiddels een beetje waar de kansen en uitdagingen voor dit werk liggen. Het is fijn om te merken dat het pastoraat goed op gang begint te komen. De mannen van de Nieuwe Energie, de daklozenopvang aan de Langegracht, zien me nu een half jaar lang een paar keer in de week langskomen en kennelijk hebben ze de conclusie getrokken dat de straatpastor “een blijvertje” is. Bovendien hebben ze me bij drie uitvaarten bezig gezien en dat maakt dat ik inmiddels echt hun pastor ben. Bijzonder dat ze na zoveel maanden naar me toe komen met vragen en verhalen, die allemaal zeer verschillend zijn. De Nieuwe Energie en het Sociaal Pension zijn inmiddels de vaste aanlegsteigers voor het werk geworden. Lastig is nog steeds dat het werk moeilijk te plannen is. Een afspraak maken met mensen bij wie de telefoon ofwel zoek of stuk is, blijft een uitdaging. En mensen die verslaafd zijn, draperen hun gebruik ook niet altijd netjes rond de afspraken met de pastor. En zo komt het regelmatig voor dat iemand net in een flinke roes is als ik aankom. Dat frustreerde me in het begin. In mijn vorige werk als justitiepastor wist ik in ieder geval waar mijn mensen waren, op cel of in de werkzaal, iedereen was zonder enige moeite te vinden, maar dat is nu wel anders! Het is vaak een heel gezoek voor ik iemand gevonden heb. Mijn conclusie is dat het de kunst is om maar zo vaak mogelijk te zijn waar zij zijn en dan maar zien wie er aanspreekbaar is. Omgaan met mensen die dakloos zijn is niet vanzelfsprekend. Dat heb ik gemerkt toen ik een paar weken geleden met een advocaat, een ambtenaar van de gemeente en een dakloze man

10 | Leids Kerkblad

op het terras voor het Centraal Station ging zitten. Mensen aan het tafeltje naast ons rekenden pijlsnel af, een groepje studenten begon grappen te maken en ons aan te staren. Alsof we met een melaatse koffie dronken. Schokkend om mee te maken. Ik moest denken aan het verhaal van Franciscus, die op een goede dag, wandelend door de bossen van Foligno, ook een melaatse man trof. Voor deze keurige koopmanszoon was de confrontatie met dit met zweren bedekte gezicht een ingrijpende ervaring. Hij deinsde terug voor de stank, die de man verspreidde en wilde er zo snel mogelijk vandoor gaan. Maar dan treffen zijn ogen de ogen van de melaatse man en met een schok herkent hij in die ogen een mens net als hijzelf. ‘Broeder, jij bent net als ik’, roept hij uit en dat is voor Franciscus het begin van zijn theologie, waarin de broeder- en zusterschap van alle mensen centraal zal staan. Een ontmoeting die zijn leven verandert, mag je wel zeggen. Wie de ander in de ogen kijkt, zal dat inderdaad ontdekken, dat we veel meer met elkaar gemeen hebben dan we van elkaar verschillen. Daarom is het zo goed om de mensen die op straat leven in ieder geval aan te kijken! Het heeft me al zoveel bijzondere ontmoetingen opgeleverd. De ander herkennen als je broeder of zuster. Dat brengt me tot slot bij een klein chassidisch verhaal. De Baal Shem Tov, een beroemde Chassidische leermeester, werd door zijn leerlingen vaak overspoeld met vragen. “Wanneer moet je je ochtendgebed doen? Hoe laat precies? Wanneer begint eigenlijk de Sabbat? Wanneer is het eigenlijk ‘dag’ geworden? Wanneer is het einde van de nacht?” In één zin antwoordde hij: “Als je in het gezicht van de mens die naast je loopt het gezicht van je broeder of zuster kunt herkennen, dán is het dag geworden!”

Ik hoop dat we nog vele goede dagen zullen zien, samen met de daklozen van Leiden. ds. Folly Hemrica, Straatpastoraat Leiden

INZAMELING KLEDING VOOR SYRIË GESLAAGD! Veel Leidenaren gaven gevolg aan de oproep in mei om kleding naar De Bakkerij te brengen. Ruim 200 zakken met kleding voor volwassenen en kinderen, dekens, lakens en schoenen werden gesorteerd en konden naar Syrië getransporteerd worden. De inzameling werd georganiseerd door M25 Leiden, het jongerenproject van De Bakkerij. In het kader van hun maatschappelijke stage sorteerden en verpakten 14 leerlingen van het Teylingen College uit Noordwijkerhout alle ingezamelde spullen. De Stichting Hand in Hand zorgt ervoor dat alle zakken in juni aankomen in Syrië, waar de inhoud door plaatselijke vrijwilligers uitgedeeld wordt aan de mensen die het meest in nood zitten. Alle gevers hartelijk dank!

EERSTE ZINVOL KOKENATELIERS VAN START! Zit je krap bij kas en vind je het moeilijk om maandelijks rond te komen? Kom je er niet toe om wat uitgebreider en met aandacht te koken? Heb je problemen met je gezondheid en daarom een dieet? Heb je er gewoon geen plezier meer in om iets lekkers en gezonds klaar te maken?

Meld je dan aan bij de -gratis- Zinvol Kokenateliers van het project Lekker Gezond Goedkoop/De Bakkerij in De Bakkerij. Daar ontdek je samen met anderen mogelijkheden om weer met plezier gezond én goedkoop te koken! Als deelnemer kom je drie keer naar een atelier van drie uur met maximaal 10 cursisten bijvoorbeeld in Diaconaal Centrum De Bakkerij, of in een kerk- of wijkgebouw bij jou in de buurt. Elke bijeenkomst heeft een eigen hoofdthema dat aan de hand van de recepten wordt besproken:

1. Voeding en gezondheid: Kan gezond en goedkoop eten ook lekker zijn? 2. Voeding en geld: Moet je rijk zijn om gezond te kunnen koken? 3. Voeding en zingeving: Kan een andere kijk op eten je leven verrijken? Na de bespreking van het thema bereiden we in een informele sfeer met elkaar de maaltijd (een 3-gangen menu voor minder dan € 2,50 p.p.) en eten we ook gezamenlijk.

Bakkerij, met een aantal enthousiaste deelnemers. Ze vonden hun weg naar het Kookatelier via de flyer, die onder andere verspreid werd in kerken, bij sociale instellingen, de Voedselbank, huisartsen, diëtisten en buurthuizen. Aan de hand van een informatieboekje vertelde Gerda Pieters iets over goede, gezonde en goedkope voeding en werden de te maken recepten (voor 6 personen) besproken. Gehuld in donkerrode schorten met het logo van het project gingen de deelneemsters vervolgens aan het kokkerellen. Het was een gezellige boel en al gauw rook het in De Bakkerij naar viskoekjes en een Griekse bonenschotel. De eerste groep bakte ook nog koekjes voor bij de thee. Toen alles klaar was werd er samen gegeten en werden allerlei ‘kookweetjes’ uitgewisseld. Deze keer was het toetje Griekse yoghurt met abrikozen uit blik. En dat alles voor minder dan € 2,50 per persoon. De volgende keren werd er weer iets anders gekookt. Ook zin om mee te doen? Voor aanmelden of vragen over het project Lekker Gezond Goedkoop/De Bakkerij: Gerda Pieters: [email protected] of 06-20589063 Tamara Breton: [email protected] of 06-29571073 Zie ook: www.lekkergezondgoedkoop.nl

M25 VAART UIT MET DE SCHEVE SCHUIT Op vrijdag 19 juni was het zo ver: jongeren van M25 Leiden trokken met cliënten van de maatschappelijke opvang het water op om eventjes uit hun normale leven te stappen en te genieten van de omgeving, het water en elkaar. Een activiteit die elk jaar wordt georganiseerd. Ook dit jaar was het weer enorm gezellig op de Scheve Schuit! Met maar liefst 60 man over de Kaag met het thema Hawaï! Om half elf werd de boot bemand door negen gele M25-polo’s, feestelijke bloemenkransen en gekleurde rokjes (ja, ook voor de jongens) en om elf uur precies was het alle hens aan dek! Aan het begin was het even aftasten en moesten we allemaal nog een beetje aan elkaar wennen. Na een halfuurtje kwam de sfeer er steeds beter in. Tussen het serveren door waren de M25-jongeren erg geïnteresseerd in de gasten zelf en in hun geschiedenis. Hoe deze mensen over hun leven vertellen is heel inspirerend om te zien. Heftig en bijzonder. Twaalf uur: lunchtijd! De groentesoep, broodjes en kroketjes waren zo weggewerkt door de passagiers. En stil was het zeker niet op de boot. Een accordeonist speelde de sterren van de hemel en er werd luidkeels meegezongen door iedereen. En toen kwam toch het moment van afscheid. Na drie gezellige uurtjes voeren we rond twee uur weer de haven van Leiden binnen. De 60 passagiers liepen met een grote glimlach van de Scheve Schuit af. Het was een enorm geslaagde dag. Veel gelachen en veel geleerd!

Op 11 en 16 juni zijn weer twee nieuwe Zinvol Kokenateliers van Lekker Gezond Goedkoop/De Bakkerij gestart in De

MULTICULTIKOKEN, OOK VOOR MANNEN! Op vrijdag 24 juli is de 25e bijeenkomst van de 071multicultikookclub. Er wordt een Indonesische maaltijd gekookt. De kookclub is een initiatief van het Vrouwennetwerk Leiden, maar bij het koken en samen eten zijn mannen ook van harte welkom! U kunt zich vóór 21 juli opgeven via [email protected]. Wie mee wil eten is welkom tussen 18.30 en 19.00 uur. De hoofdelijk omgeslagen kosten voor een maaltijd met drie gangen bedragen niet meer dan € 10,00 per persoon. Bij niet tijdig afmelden (vóór 23 juli) wordt € 5,00 in rekening gebracht. Plaats: De Wijkplaats, Topaaslaan 23, Leiden.

Leids Kerkblad | 11

Leidse Binnenstadsgemeente Predikant: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, mail: [email protected] tel. 071 - 5232488, bij voorkeur tussen 08.00 en 09.00 uur, bij spoed: 06 - 54797098 Pastoraal medewerker: Henny van der Mark; mail: [email protected] Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden Scriba: M. Dijkstra, tel.: 06 - 25275203, [email protected] Penningmeester: mw. G.G. Betgen-Vroomans, Nijmanhof 2, 2375 WD Rijpwetering Bankrekeningnr.: iBAN: NL30iNGB0000111806 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 - 5149636, [email protected]

GeMeenTeLeVen

de Maria Himmelfahrtkirche in Meschede door pater Reinald en ondergetekende. Na een grondige speurtocht kwamen zij uit bij Johannes 15 als trouwlezing.

Ambtsdragers Tijdens de pinksterviering traden ambtsdragers terug. Anderen ontvingen voor het eerst of opnieuw een ambt, van God én van de gemeente. Onze kerk ziet ambten als verbijzondering van de roeping en verantwoordelijkheid van allen. Omdat niet iedereen altijd in de

gelegenheid is om hieraan inhoud te geven, is het van belang dat sommigen namens allen het voortouw nemen. Blijft staan dat de gemeente van Christus alleen vooruit komt als we er allemaal aan trekken.

Geboren ‘Dankbaar en dolblij zijn wij met de geboorte van onze dochter en mijn zusje’. Met die woorden melden Marcel Kort en Ellen Hoek, mede namens hun zoontje Alex, de geboorte van Robine Sammie Isabeau op 12 mei. ‘Zo word je het leven ingeschreven, als een wondere wending in ons verhaal’. Die woorden gelden Lucas, geboren op 13 mei, de zoon van Elias en Elizabeth van der Plicht-Kooman. ‘Geboren om voor altijd lief te hebben’. Deze spreuk vergezelt het geboortebericht van Esmée Juliëtte, de dochter van Annemieke en Joost van KempenConstandse. Zij is het zusje van Jasmijn en Laurens en werd geboren op 23 mei.

12 | Leids Kerkblad

Doopvieringen

Overleden

Op zondag Trinitatis is het vertrouwen in de drievuldige God bejubeld in woord en sacrament. Door de Heilige Doop werden verbonden met Christus en zijn gemeente: Anna Elize, dochter van Roel en Jantien Bolt-Wieringa; Bram Johannes Aldert, zoon van Ellen en Justin Loth; Daniël Harm, zoon van Dorien en Stefan Pool-Rijkaart, broertje van Sofie; Louisa Chiquita Elisabeth, dochter van Jasmijn en Maxim Snippe, en zusje van Allan. De volgende doopviering is op 30 augustus, de voorbereidingsavond op maandag 24 augustus. Graag aanmelding vooraf bij de wijkpredikant.

Op 21 mei is overleden dhr. Nanne Hempel, de vader van Rietje van Wijlen. De laatste maanden van zijn leven bracht hij door in Leiden onder de pastorale verantwoordelijkheid van onze gemeente, waarin hij zich (ook) helemaal thuis voelde. De afscheidsdienst is op 28 mei gehouden in zijn woonplaats Wolvega. Hij gaf aan zijn dierbaren een mooi geschenk mee: Gezang 416: “Ga met God en Hij zal met je zijn”. Het was een voorrecht deze levensetappe met hem mee te maken.

Trouwen “Wij gaan trouwen” melden Wilco Gorthuis en Colinda de Korte. Dat gaat gebeuren op vrijdag 17 juli. Hun huwelijk zal kerkelijk worden ingezegend in een dienst van onze gemeente in de Buurtkerk te Noordwijk met als gastvoorganger ds. Ad van Houwelingen uit Noordwijk. Op zaterdag 18 juli is de kerkelijke huwelijksviering van onze gemeenteleden Elisabeth Wunderle en Hessel Heins. Zij ontvangen de zegen over hun huwelijk in een oecumenische viering in

Belijdenisdienst Op 5 juli is de afsluiting van de beide groepen Bewust Geloven. De gedachten en uitspraken van de deelnemers aan deze gespreksgroep lichten voortdurend op tijdens deze dienst. Een aantal van hen zal belijdenis doen met een persoonlijk gebed en zegen door de voorganger. In het volgende kerkblad volgt een verslag.

Leren Verdiepingskring De verdiepingskring kijkt terug op een seizoen vol intense ontmoetingen, met Bijbelse kernfiguren, met elkaar, met God.

Deze kring is éénjarig. Wel wordt direct al bij de evaluatie bekeken of er belangstelling is voor een volgende jaargang. Die gaat er zeker komen en daarvoor nodigen we ook andere belangstellenden uit. Informatie bij Gerda Hamoen ([email protected]) of bij de wijkpredikant.

Bewust geloven Door allerlei omstandigheden waren er dit jaar twee groepen, met in totaal 8 deelnemers. Een aantal van hen zal op 5 juli belijdenis doen.

Ontmoetingsavond Op 21 mei is het initiatief van ontmoetingsavonden weer opgepakt door Jan Hulzinga en Ruurd Salverda. Gemeenteleden die (min of meer) bij elkaar in de buurt wonen worden voor dezelfde avond uitgenodigd. Na een informele kennismaking kwam het gesprek over wat ons bindt in en aan onze gemeente. Het feit dat men zich vrij voelt, thuis voelt, dat de gemeente gekenmerkt wordt door diversiteit en dat het een open gemeenschap is waar standpunten niet vastliggen worden als waardevolle elementen ervaren.

DIENEN Diaconale Raad in actie In het kader van PRESENT gingen de leden van de Diaconale R aad met cliënten van De Haardstee naar de kinderboerderij in de Merenwijk. De cliënten zijn mensen met een verstandelijke beperking. In theehuis De Pauw trakteerden we ze op drinken met heerlijk appelgebak. Daar hoorden we mooie verhalen. Jolanda, die mooie sieraden maakt, Piet die gepensioneerd is en nog elke dag werkt en ontbijtjes verzorgt. Daarna hebben we gewandeld langs de dieren waar ze van genoten! Het aanraken, aaien van sommige dieren, was ontroerend om te zien. Het waren leuke uurtjes, we vonden het fijn de mensen zo blij te zien! (Adrie Lindhout)

Nepal Dankzij ons gemeentelid Ram Budhadhoki hebben we als LBG direct contact met het rampgebied in Nepal. Dat heeft tot een aantal spontane acties geleid, waarvan we direct verslag krijgen. Na geld bijeen gebracht te hebben voor o.m. onderdak vieren we nu actie om de arme bevolking te helpen (opnieuw) een koe aan te schaffen. De jonge gemeenteleden zijn aan het werk gegaan. Bij de koffie na de dienst worden verrukkelijke baksels voor het goede doel verkocht.

CITYKERK Kindermusical Samen met de Leidse Studenten Ekklesia en de Marewijkgemeente verzorgen we de kindermusical op zaterdag 4 juli om 16.00 uur in de Hooglandse Kerk.

De icoon We hebben niet langer ‘een schilderij’ maar een ‘icoon’ in de Hooglandse Kerk. De Koptische bisschop Arseni en een koor van gemeenteleden uit zijn parochie waren op 7 juni naar de Hooglandse Kerk gekomen. Daar waren ook iconenschilder Piet van der Ploeg en ruim honderd belangstellenden samengekomen. Aan het eind van de vesper stonden we in een kring om de icoon als getuigen van de inwijding.

moskee aan de Kooilaan een gebedsdienst bij. Het onthaal met Turkse thee en zoete lekkernijen was hartelijk. Op kousenvoeten hebben we achterin in de gebedsruimte de gebedsdienst kunnen volgen. Vooral ook veel jongeren waren hierbij aanwezig. In zijn overweging veroordeelde de imam het geweld van IS. De Profeet leert namelijk dat wie één mens doodt, de hele wereld doodt. Beter is het, zo zei de imam, om behulpzaam te zijn voor wie dit nodig heeft. De openheid en gastvrijheid van deze Turkse gemeenschap heeft ons geraakt en onze onderlinge verbondenheid versterkt. (Lyanne Blonk)

GROET

Ontmoeting in de Mimar Sinan moskee Toenadering zoeken tot elkaar. Dat gevoel overheerste bij verschillende Leidse geloofsgemeenschappen na de aanslagen in Parijs begin dit jaar. Vanuit dit gevoel waren bestuursleden van de Turkse Mimar Sinan moskee te gast in een dienst van de Leidse Binnenstadsgemeente. Op uitnodiging van de Turkse moskee woonde een deel van de kerkenraad van de LBG in de Mimar Sinan

Nog een paar weken en dan gaan we de zomervakantie in. Kinderen zijn vrij van school. Een aantal middelbare scholieren hing hun tas aan de vlaggenmast ten teken dat voor hen die periode succesvol is afgesloten. Reisplannen worden al volop gemaakt en de reisverhalen gaan we straks weer delen met elkaar. De kerkelijke activiteiten gaan op een laag pitje. Voor dringende pastorale hulp kunt u terecht bij de scriba (tel.0625275203) of de voorzitter (tel.0613577348). Een mooie zomer gewenst! ds. Ad Alblas

Vieren Op zondag 5 juli grijpen we vooruit in het leesrooster en lezen we Marcus 6: 6b-13 over de roeping van de discipelen. Dit biedt volop gelegenheid om de geloofsgedachten van de deelnemers aan Bewust Geloven te vertellen. Op zondag 12 juli wijken we helemaal af van het rooster en lezen 2 Koningen 2:23-25. Daarbij ga ik dankbaar gebruik maken van een studie van ons gemeentelid Huib Roelofs onder de titel: ‘Gruwelverhaal of een goede aanwijzing?’ De tekst handelt over jongens die de profeet Elisa bespotten en vervolgens door beren uit het bos worden overvallen. Muzikale medewerking zal worden verleend door zangeres Franciska Dukel. Zij zingt werken van Bach en Huygens. Zie voor de voorgangers in de zomervakantie bij de kerkdiensten achterin dit blad. Op zondag 23 augustus zal de preek worden verzorgd door Jan Boersema en de liturgie door de wijkpredikant. Op zondag 30 augustus lezen we volgens rooster het verhaal van de aanraking door Jezus van de blinde man. Daarop sluit de heilzame aanraking bij de Doop mooi aan.

Leids Kerkblad | 13

Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071 - 5134558, [email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl, www.rapenburg100.nl Studentenpastores: ds. Rob van Waarde (PKN), 06 - 41935997, [email protected] pastor Walther Burgering (RK), 06 - 2956 2865, [email protected] Participantenpastor: ds. Christiane van den Berg-Seiffert (PKN), 071 - 5125137, [email protected] Academiepredikant: ds. Christiane Berkvens-Stevelinck (Rem.), 010 - 2298774, [email protected], www.moederoverste.nl Rekeningnummers: Voor lidmaatschap LSE en vrijwillige bijdragen: NL66 iNGB 0004 8198 29 t.n.v. Vereniging LSE Voor diaconaat: NL42 iNGB 0003 3133 66 t.n.v. Stichting Diac. Fonds LSE Vereniging LSE: Amos Kater, [email protected], Marga Bakker, vicevoorzitter, [email protected] Wim Schouten, [email protected], Diederik van Essel, [email protected]

HOOGLANDSE VIERINGEN Iedere zondag is er om 11.45 uur een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niet alleen door studenten bezocht, maar ook door anderen die aangesproken willen worden in een taal die niet dogmatisch is, maar ook niet vrijblijvend. De diensten zijn op internet rechtstreeks of later te beluisteren via www.kerkomroep.nl De teksten van de meditaties zijn na twee weken verkrijgbaar op de informatietafel. Meestal zijn ze ook te vinden op www.ekklesialeiden.nl onder ‘overwegingen’.

Zomerdiensten Na de kinderdienst van 5 juli waarin Christiane van den Berg zal voorgaan, volgen de zomerdiensten waarin we het zoals gebruikelijk zonder de ondersteuning van de Schola moeten doen. Maar op zondag 6 september is de schola weer op volle sterkte aanwezig. Het nieuwe academisch jaar zal dan worden geopend door prof. dr. Ruard Ganzevoort, die als hoogleraar praktische theologie verbonden is aan de VU. Daarnaast is hij lid van de Eerste Kamer voor GroenLinks.

Doop- en belijdenisdienst 24 mei In een feestelijke pinksterdienst is gedoopt Thomas Johannes Cornelis Koot. Zijn moeder Mariëlle KootOudesluijs legde belijdenis af van haar

geloof. Bianca Noom legde eveneens belijdenis af van haar geloof, waarna ook zij werd gedoopt.

Algemene ledenvergadering LSE 19 mei Op deze goedbezochte en geanimeerde vergadering in de aula van het Bonaventuracollege werd het jaarverslag 2014 besproken en de jaarrekening 2014 goedgekeurd. Daarna kwam het voorstel aan de orde onze pastor voor de participanten Christiane van den Berg in vaste dienst te nemen voor 0,7 fte. Dit voorstel werd unaniem aangenomen, reden om Christiane daarmee hartelijk te feliciteren. De inzet van Christiane was eerder nog beperkt vanwege de tijd die nodig was voor haar promotieonderzoek. Op 24 september hoopt zij te promoveren aan de Protestantse Theologische Universiteit te Groningen. De vacature in het bestuur, ontstaan door het overlijden van Liesbeth Korthof, kon worden opgevuld door het toetreden van Ronald Meester, die bij iedereen al bekend is als onze vaste pianist. Vervolgens is in groepjes gediscussieerd over de keuze voor een maatschappelijk project. Over de diverse suggesties zal het bestuur zich beraden. Ook unaniem was de vergadering over het voorstel Huib Godding te benoemen tot lid van verdienste. Tot slot ontvingen diverse leden die zich bijzonder hadden ingezet voor de vereniging LSE een bloemenhulde, reden om onder het genot van een glaasje gezellig na te praten.

14 | Leids Kerkblad

Huib Godding: Lid van verdienste

Ons oudste lid van de vereniging is Huib Godding (95). Hij is nog steeds actief binnen de LSE. Zo geeft hij al jaren op Rapenburg 100 een leerhuis over de Bijbel, dat zeer goed wordt bezocht. De vereniging is hem daarvoor zeer erkentelijk. Als blijk van waardering is Huib benoemd tot lid van verdienste. De oorkonde en de bloemen zijn hem overhandigd door voorzitter Amos Kater op 24 mei in de Hooglandse Kerk.

Het archief van de LSE Alweer geruime tijd geleden vroeg het bestuur van de Vereniging LSE mij of ik bereid was mij te gaan bezighouden met de ordening van het LSE-archief. De bedoeling was om het oudste deel van het archief na ordening over te brengen naar - toen nog - het Regionaal

ig

Agenda De vieringen zijn altijd in de Hooglandse Kerk, Middelweg 2, Leiden Zomerdiensten zondag 5 juli Christiane van den Berg kinderdienst zondag 12 juli Jan Delhaas zondag 19 juli Herman van Bemmel zondag 26 juli Roosmarijn Goldbach

Archief Leiden en Omstreken, inmiddels onderdeel van Erfgoed Leiden en Omstreken. Doordat ik moeilijk ‘nee’ kan zeggen en het me bovendien een ontzettend leuke klus leek, toog ik optimistisch een ochtend per week aan het werk. Inmiddels zijn we bijna twee jaar verder en is een groot deel van het materiaal ruwweg geordend. In plaats van een groot aantal verhuisdozen en een nog groter aantal losse ordners staan nu ongeveer 75 zuurvrije archiefdozen met inhoud - en ook nog wel wat ordners - in de pastoreskamer op Rap 100. Het werk is zodanig gevorderd, dat ik aan de feitelijke ordening en beschrijving van het archief zou kunnen beginnen. Echter, het is me in de loop van de tijd wel duidelijk geworden dat het archief verre van volledig is. Ik heb zo het vermoeden, dat bij vele (oud-)LSE-ers nog wel mappen en/of dozen op zolders kunnen staan met voor de LSE-geschiedenis waardevol materiaal.

zondag 2 augustus Henk Schouten zondag 9 augustus Christiane van den Berg zondag 16 augustus Christiane van den Berg zondag 23 augustus Henk Schouten zondag 30 augustus Japke van Malde zondag 6 september pening Academisch Jaar prof. dr. Ruard Ganzevoort Daarom: hebt u nog archiefmateriaal van één van de vele werk- en actiegroepen die binnen de LSE hebben bestaan en wilt u eigenlijk wel van die spullen af? Neem dan contact met mij op, zodat we een afspraak kunnen maken (e-mail: [email protected]). U mag het mate-

riaal ook - zonder afspraak - op werkdagen tussen 10.00 en 12.00 uur afgeven op Rap 100. Wel even aangeven dat het materiaal bestemd is voor het archief van de LSE. Sytske Visscher

Cluster Binnenstad Contactadres: dhr C. van Vliet - e-mail: [email protected] Kerkennacht Voor de Raad van Kerken maakte Françoise Weber een tocht langs de deelnemende kerken. Fragmenten en foto’s uit haar verslag. In de Hooglandse Kerk zag ik in elke hoek wel groepjes mensen. Het oplich-

tende kruis van 1000 kleine lichtjes op de grond in het hoogkoor staat voor het licht in de nacht. Het is een universeel beeld van spiritualiteit De opening door saxofoon klinkt smachtend en ingetogen.

In de Heilige Lodewijkskerk is het rustig. Hier word ik geïnformeerd over het kerkgebouw en over de enige activiteit: de aanbidding van het heilig Sacrament. Hun manier om de aanwezigheid van Christus met de bezoekers te delen. In de Marekerk vind ik een lange tafel met hartelijke vrijwilligers. Ik geniet met een glas in de hand van de expositie en laat me meenemen door de muziek.

In de Oud-Katholieke Kerk is eveneens een vesper. Even later kan ik meelopen in een zen-meditatie door de kerk. Dit geeft een goed beeld van de diversiteit van geloofsuitdrukkingen.

In de Haarlemmerstraat hoor je de klanken van een concert in de Hartebrugkerk, waarvoor aandacht wordt gevraagd door een groot bord met ballonnen. Eenmaal binnen word ik overweldigd door de ruimte. Een compleet koor voert echt kwaliteit uit.

In de Lokkhorstkerk is een hele team ook aanwezig in drie verschillende plekken van het gebouw om in gesprek met jou te komen. Indrukwekkend is het filmpje van de Remonstranten over ”Geven, ontvangen, delen “, diep ontroerend, en vol van hoop.

Leids Kerkblad | 15

Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071 - 8870207, [email protected] Scriba: Jan en Tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp, tel. 071 - 5897816, e-mail: [email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122, [email protected] Bankrekeningnr.: NL62 iNGB 0001 7202 66 t.n.v. Hervormde Marewijkgemeente Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473 Website: www.marekerk.nl

Zomertijd In de zomer komen we een wonderlijke mix tegen van rust en onrust. Tijdens de vakantie rusten we uit van het vele wat ons bezig heeft gehouden. Maar tegelijk is het een onrustige periode van komen en gaan. Met name voor de niet-vakantiegangers onder ons kan het zomaar een eenzame periode worden: ‘Waar is iedereen?’. In een stadsgemeente als de onze merk je het ook heel duidelijk. Het kerkelijk leven staat op een laag pitje. Tegelijk kan dit ook geestelijk gelden. Uitrusten zonder God is geestelijke armoede. Daarom raad ik iedereen aan om daar over na te denken. Hoe kan ik in mijn vakantie een goed evenwicht bewaren? Ik wens u een gezegende zomer toe.

Salomo Op zondag 14 juni heb ik een begin gemaakt met een serie preken over koning Salomo. Ik ben begonnen met 2 Samuel 12:24-25. Daar lezen we over zijn geboorte. Zijn vader David heeft hem al een kostelijke naam gegeven: Salomo (vrede). Maar de profeet Nathan doet er namens de Here nog een schepje bovenop: Jedidja (geliefde van de Here). Het Hebreeuwse woord Jadid (geliefde) komt maar zeven keer voor in het Oude Testament. Het Griekse equivalent agapètos daarentegen komt relatief vaak voor in het Nieuwe Testament. De gemeente wordt vaak als geliefden aangesproken. Dat kan dankzij Gods geliefde Zoon Jezus Christus. De vervolgpreken zullen gaan over gedeelten van 1 Koningen 1-11.

Afscheid van de kindernevendienst In de morgendienst van 14 juni hebben we afscheid genomen van 11 kinderen

hwb

16 | Leids Kerkblad

van de kindernevendienst. Zij zijn 12 jaar geworden en gaan na de zomervakantie naar de middelbare school. En bij deze overgang hoort dan ook dit afscheid. Vanaf nu hopen we hen iedere zondagmorgen in de kerk te ontmoeten. De kindernevendienst is trapsgewijs opgebouwd. We hebben een onderbouw, een middenbouw en een bovenbouw. De bovenbouwkinderen gaan de ene zondag na de Schriftlezing naar de kindernevendienst, de andere zondag blijven ze in de kerk. We wensen deze 11 Gods zegen toe in de nieuwe fase van hun leven en heten hen welkom op TOV (Tieners Op Vrijdag).

Geboren God gaf Marnix en Anne Molenaar een prachtige zoon: Olivier Lars Jacob (Oranjegracht 53, 2312 ND Leiden). Olivier is het broertje van Hidde. Samen met Debora Paul is Olivier op zondag 21 juni in de Marekerk gedoopt. In die dienst stonden we stil bij de droom van Salomo in Gibeon. ‘Wat wil je hebben?’, vroeg God aan hem. Salomo antwoordt vanuit zijn verlegenheid: ‘Ik weet niet uit of in te gaan’. Vanuit die houding kan hij maar één ding vragen: een opmerkzaam hart om op een juiste wijze rechter te kunnen zijn in Israël. Mogen wij ook vanuit de verlegenheid naar het goede, bidden om wijsheid voor onszelf en onze kinderen.

Huwelijken Na de zomervakantie volgen er nog verschillende trouwdiensten. Op donderdag 20 augustus hopen Jan Pieter in ‘t Veld en Cora Janse te gaan trouwen. De trouwdienst begint om 14.00 uur in de Marekerk. In deze dienst hopen ds. Smaling en ik voor te gaan. Jan Pieter is al van kinds af aan bij onze gemeente betrokken en Cora is ook al heel wat jaren trouw meelevend. We zijn met hen blij dat ze hun trouwdag in ons midden mogen vieren en wensen hen alle goeds toe. Hun adres wordt Boerhaavelaan 313, 2334 EM Leiden.

Op donderdag 27 augustus hopen Gert van Weelden en Rosa Schouten in het huwelijk te treden. Ze zijn/waren student in Leiden. Deze dienst wordt geleid door de vader van Gert, ds. W. van Weelden uit Oud Alblas. Ze gaan helaas niet in Leiden wonen; hun adres wordt Koningin Wilhelminalaan 10e, 4205EV Gorinchem. Moge God met jullie meegaan op jullie gezamenlijke levensreis!

Op vrijdag 28 augustus hopen Joost Kramer en Marieke van Werven te gaan trouwen. Hun trouwdienst begint om 14.30 uur in de Marekerk. Marieke’s broer, ds. B. van Werven uit Zuilichem, zal in deze dienst voorgaan. Hun adres is Koppenhinksteeg 5, 2312HX Leiden. Ook hen wensen wij een prachtige trouwdag toe en een goed leven samen.

Agenda vrijdag 10 juli 16.00 uur trouwdienst van Michiel Hollebrandse en Wieneke Kirpenstein

Met vakantie Mijn laatste dienst voor de zomervakantie staat gepland op zondag 12 juli. Daarna hoop ik vier weken afstand te nemen van mijn ‘werkplek’. In ZuidFrankrijk hoop ik heerlijk onder mijn luifel het één en ander te lezen dat verband houdt met mijn ambt als predikant. In Anduze zal ik ook nog een vakantiedienst leiden (waarschijnlijk 9 augustus). Op zondag 16 augustus hoop ik de draad weer op te pakken en met frisse moed aan de slag te gaan.

donderdag 20 augustus 14.00 uur trouwdienst van Jan Pieter in ‘t Veld en Cora Janse zondag 23 augustus ‘s middags themadienst donderdag 27 augustus 19.00 uur trouwdienst van Gert van Weelden en Rosa Schouten vrijdag 28 augustus 14.30 uur trouwdienst van Joost Kramer en Marieke van Werven zondag 30 augustus voorbereiding Heilig Avondmaal; extra aandacht voor de zieken in de voorbede x

Gemeentedag Hierbij maak ik alvast bekend dat de gemeentedag dit jaar gehouden wordt op zaterdag 19 september in de Marekerk. In het volgende kerkblad zal er meer over deze dag geschreven worden. ds. Ton Jacobs

goede gaven in die 25 jaar vriendschap. Het geloof in God bindt en verbindt!

25 jaar zustergemeente Pusztaújlak Református en Hervormde Marewijk Met een knipoog naar het TV programma van de EO, met de titel ‘geloof en een hoop liefde’ vertellen we over de treffende gelijkenis met onze 25-jarige zusterband met de gemeente van Pusztaúljak (Roemenië). Wat begon als een vriendschap tussen twee predikanten groeide 25 jaar geleden al snel uit tot een hechte band tussen twee gemeenten, die nog steeds bestaat.

Een hoop liefde Op 6 mei reisde een enthousiaste groep van 13 personen af naar de Hongaars sprekende zustergemeente in Pusztaúljak. We werden er hartelijk ontvangen

en verbleven in gastgezinnen. In de week hebben we diverse activiteiten gedaan. We hebben de omgeving van het dorpje gezien, met elkaar gegeten op de ‘wijnberg’. We zijn naar de grootste zoutmijn van Roemenië geweest (Turda) en naar de steden Oradea en Cluj. Maar we hebben méér gedaan; een klusproject, een kinderactiviteit en een diaconale actie uitgevoerd. Het is bijzon-

der om daarvoor als Nederlanders en Hongaarse Roemenen zo samen te werken. Wat een hoop liefde kun je leggen in het schilderen van het wijkgebouw, in het plezier maken met Oud Hollandse spelletjes op een Roemeens grasveld en in het bezoeken van de ouderen en hulpbehoevenden uit het dorp, waar we onder andere voedselpakketten bezorgden. Dat is na 25 jaar nog steeds heel hard nodig. Wat hebben we een schrijnende gevallen gezien en waren we onder de indruk van hoe ruim 150 gehandicapte kinderen in een internaat leven en maar één keer per jaar een weekje familie zien.

Geloof Bijzonder was de kerkdienst op zondag 11 mei. De predikanten van toen, dominee Smaling en dominee Csomay gingen voor in een Hollands/Hongaarse eredienst, waar teruggekeken is op 25 jaar zusterband. Maar bovenal is de Here God gedankt om Zijn trouw, zorg en

Voor sommigen was dit hun eerste ervaring en ontmoeting met Roemenië. Anderen kwamen er voor de zoveelste keer. Oude bekenden hebben we ontmoet en nieuwe vriendschappen gemaakt. We kijken terug op een zeer bijzondere week met onze vrienden in Roemenië. Het was werkelijk een ontmoeting met geloof en een hoop liefde! Namens de Roemenië commissie en het reisgezelschap, Jan Pieter in ’t Veld, Juriaan van Duuren en Marlies Morsch

Voor mij was het de eerste keer dat ik meegegaan ben naar Roemenië. Wat de reis voor mij zo bijzonder heeft gemaakt, is de verbondenheid in Christus. Het feit dat je vanuit Leiden de reis naar Pusztaúljak onderneemt, maakt dat men zich verheugt op je komst. Je bent zonder meer welkom, ook al kennen de mensen je niet. Er wordt een plekje in hun huis voor je ingeruimd waarvoor gezinsleden wijken en er wordt op toegezien dat het je aan niets ontbreekt gedurende de week. De gastvrijheid is overweldigend, zeker als je bedenkt hoe weinig mensen soms hébben, hoe hard men daarvoor moet werken en hoeveel ze daarvan aan jou weggeven, ook in tijd. Ik heb nog nooit een week meegemaakt waarin er zoveel zelfgemaakt gebak is aangeboden en er hoe laat we ook thuis kwamen nog een heerlijke warme maaltijd op ons te wachten stond. Voor mij is deze warme ontvangst een bijzondere ervaring. Ik denk er met blijdschap en dankbaarheid aan terug. Het is een reis die voor herhaling vatbaar is! Gerdien de Bruin (een van de meereizenden)

Leids Kerkblad | 17

Maranathawijk Kerkelijk werker Kerkelijk medewerker Consulent: Scriba: Bankrekening (iBAN): Wijkkerk: internet: Kerkdienst op internet: Wijkcentrum: Beheerder:

Memento Mori; Memento mori is een Latijnse zin die traditioneel wordt vertaald als ‘Gedenk te sterven’ of ‘Denk eraan te (moeten) sterven’. Vrijere vertalingen zijn: ‘Bedenk dat u sterfelijk bent’ of ‘Denk aan je eigen sterfdag’. Het is het devies van de trappistenkloosterorde (die er toch gezien haar traditie in de bierbrouwerij zonder meer een vrolijke leefstijl op nahoudt). De spreuk komt al voor op zilveren Romeinse bekers uit de oudheid. In de middeleeuwen was ‘memento mori’ het levensmotto, zou je kunnen zeggen. De dood lag eigenlijk altijd op de loer in de vorm van ziekten, dijkdoorbraken, hongersnood et cetera. Gemiddeld leefden mensen zo’n veertig jaar. Er werd voortdurend gehamerd op het leven na de dood en de verantwoording die men af moest leggen aan God voor gemaakte keuzes in het leven. Ook ik wil u graag aansporen om eens na te denken over uw eigen overlijden, en over wat en hoe u het dan wilt. Want regelmatig komt het in mijn werk voor, dat degenen die achterblijven met de handen in het haar zitten en zich - min of meer radeloos - afvragen: “Wat zou hij/zij gewild hebben”. Vooral als men, vaak de kinderen, niet (meer) zo vertrouwd is met de belevings- en geloofswereld van de overledene. Dan is het een grote steun als er aanwijzingen of wensen zijn nagelaten. Ik heb daar een handige en eenvoudige checklist voor, waarop je kunt aangeven wat je wensen zijn als het zover is. En ik help u graag om één en ander op een rijtje te zetten. Laat u het me even weten, als ik u hiermee van dienst kan zijn? Mario Boelen - kerkelijk werker (contactgegevens hierboven).

Ter nagedachtenis aan Han van Oosterhoud Han van Oosterhoud werd geboren op 21 oktober 1926, in de Rijndijkstraat op nummer 100 in Leiden. Hij overleed op 9 mei in woonzorgcentrum De Parelvissers.

18 | Leids Kerkblad

Mario Boelen, tel. 0651903576, e-mail [email protected] Elly Mulder, tel. 0654640544, e-mail elly@textfilter.nl dr. G.J. Venema (Vredeskerkgemeente, gegevens: zie aldaar) Bas van Velzen, Coornhertstraat 7, tel. 5132551, e-mail [email protected] NL43 iNGB 0000 2407 76, t.n.v. Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden www.vredeskerk-leiden.nl www.kerkomroep.nl ‘De Wijkplaats’, Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden, tel: 7851276 Jacintha Groen, tel. 06-31321779, e-mail [email protected]

Hij was de echtgenoot van Geertje Vink, trotse vader van twee dochters en liefhebbende opa van vier kleinkinderen (en nog twee op komst!). Na de oorlog ging Han werken in de Zilverfabriek DCW in Voorschoten. Uiteindelijk kreeg hij de leiding over de afdeling eindcontrole van de DCW. Zijn loopbaan heeft hij daar ook afgesloten, na 40 jaar trouwe dienst. Hij werd een liefhebber van voetbal en van VV Leiden en jarenlang heeft hij volleybal gespeeld bij Donar. Maar ook op andere gebieden was hij actief. Zo werd hij ook lid van de oudercommissie van de lagere school die zijn dochters bezochten. Jarenlang was hij ook ouderling in de Maranathakerk. Bij zijn pensioen op de leeftijd van 57 jaar, na 40 dienstjaren, behaagde het de koningin dan ook hem te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

lang met plezier in zijn volkstuin (Veldheim) heeft gewerkt. Moge de herinnering aan Han van Oosterhoud hen die hem missen veelvuldig inspireren en bemoedigen. Mario Boelen

SAT In september van dit jaar viert Samen aan Tafel een jubileum. SAT bestaat dan 40 jaar en dat wordt uiteraard gevierd. Dik Boelee, die inmiddels al weer acht jaar mee kookt, vertelt hoe hij op de afgelopen jaren terugkijkt. ‘We zijn begonnen in gebouw Staalwijk,’ vertelt hij. ‘Dat was een sfeervolle locatie, maar sinds een aantal jaren eten we nu in de foyer van de Vredeskerk, en dat is ook een mooie plek om elkaar te ontmoeten. We hebben hier alle ruimte, goede gelegenheid om te koken en ons eigen kookgerei.’

In 1993, op 67-jarige leeftijd verhuisde hij naar de Muiderkring. Door zijn ziekte en verdergaande ouderdom werd het steeds moeilijker voor hem om de controle te houden over alles wat om hem heen gebeurde. Dat was moeilijk voor hem. Alles werd gecontroleerd en nagevraagd. De verhuizing in augustus 2014 naar De Parelvissers ging niet van harte. De zorg die hij nodig had, maakte deze verhuizing onontkoombaar. In een dankdienst voor zijn leven, klonken woorden van afscheid, maar ook woorden om verder te kunnen. Zo lazen we uit Psalm 37: ‘Vertrouw op de Heer en doe het goede’, woorden uit hun trouwtekst, woorden die 62 jaar met hen mee zijn gegaan. Daarna hebben wij zijn lichaam in Gods hand en in Gods goede aarde gelegd, op de plek waar hij jaren-

Dik vindt het elke keer weer een feestje om mee te helpen met de maaltijd. ‘We proberen steeds weer iets lekkers te bedenken, maar in september eten we steevast hutspot en in de winter erwtensoep.

Agenda Over het algemeen zijn het dezelfde mensen die komen eten. De eters nemen soms nieuwe mensen mee, en er komen ook altijd een paar mensen van Exodus. En als we niet in de keuken staan, gaan we aan tafel zitten en maken hier en daar een praatje. Zo hebben we ook nog een beetje een pastorale functie.’ De afgelopen jaren heeft Dik veel bijzondere momenten beleefd. Hij heeft een schat aan anekdotes, maar wat hem het meest bij is gebleven zijn de maaltijden met kerst. ‘Meneer Jasperse kwam altijd keurig in pak,’ vertelt hij. ‘Compleet met vlinderstrikje. Iedereen is dan op chique.’ Tot nu toe heeft Dik nog geen moment gedacht aan stoppen. Hij vindt het nog veel te leuk om mee te doen, mede dankzij de groep kokers. ‘Het is een gezellige groep mensen, we maken grappen en we sluiten de avond altijd met elkaar af met een borrel. Bovendien is het altijd goed om te zien dat de eters een fijne avond hebben gehad. Dat is uiteindelijk waar je het voor doet. Als de mensen tevreden naar huis gaan, ben ik ook blij.’ Marijke Boter

Vrijwilligerslunch

Iedere vrijdag - Twaalfuurtje: Inloopspreekuur in De Wijkplaats, ook telefonisch via 071 - 7851276 Datum 7 juli - vanaf 14.00 uur Buurtinloop vakantieprogramma voor de thuisblijvers 10 juli - vanaf 17.00 uur Wijkplaats-Café 14 juli - vanaf 14.00 uur Buurtinloop vakantieprogramma voor de thuisblijvers 21 juli - vanaf 14.00 uur Buurtinloop vakantieprogramma voor de thuisblijvers 24 juli - vanaf 16.30 uur Multicultikookclub koken (16.30 uur) en mee-eten (18.30 uur) 28 juli - vanaf 14.00 uur Buurtinloop vakantieprogramma voor de thuisblijvers 4 augustus - vanaf 14.00 uur Buurtinloop vakantieprogramma voor de thuisblijvers 7 augustus - vanaf 17.00 uur Wijkplaats-Café 11 augustus - vanaf 14.00 uur Buurtinloop vakantieprogramma voor de thuisblijvers 18 augustus - 13.00 uur start Vrouwenmiddag met aansluitend buurtinloop 19 augustus - 14.30 uur kerkdienst Schouwenhove, voorganger Ton Snepvangers 20 augustus - vanaf 14.30 uur start inloopmiddagen in De Wijkplaats. 21 augustus - vanaf 17.00 uur Wijkplaats-Café

Op zondag 31 mei werden in De Wijkplaats onze vrijwilligers in het zonnetje gezet.

De foto’s geven een impressie van deze gezellige én lekkere bijeenkomst.

Multicultikookclub Op vrijdag 24 juli is de 25e bijeenkomst van de 071multicultikookclub. Jacintha, Daan, Joke en Michiel hebben aangeboden een Indonesische maaltijd te koken. Zij zijn vanaf ongeveer 16.30 uur aanwezig in De Wijkplaats, Topaaslaan 23 Leiden. Graag horen wij zo spoedig mogelijk op hoeveel mensen we mogen rekenen.

In een sfeervolle setting werd aansluitend aan de kerkdienst een uitgebreide lunch geserveerd.

De kookclub is een initiatief van het Vrouwennetwerk Leiden. Het netwerk wil contacten tussen vrouwen en vrouwenorganisaties bevorderen, krachten bundelen, talenten ontwikkelen, kortom: belangen van vrouwen behartigen. Bij het samen koken en met elkaar eten zijn mannen echter ook van harte welkom! Het recept van de kookclub is eenvoudig: samen inkopen doen voor de maaltijd en zo elkaars ingrediënten, winkels, gewoontes en gebruiken leren kennen.

Vervolgens samen koken en eten. Aan tafel ontwikkelen zich vaak leuke en informatieve gesprekken! Wie mee wil eten is welkom tussen 18.30 en 19.00 uur. De hoofdelijk omgeslagen kosten voor een maaltijd met drie gangen bedragen niet meer dan € 10,00 per persoon. Doe mee op vrijdag 24 juli 2015 Aanvang: 19.00 uur, welkom vanaf 18.30 uur Plaats: De Wijkplaats, Topaaslaan 23 Leiden Geef je vóór 21 juli op via [email protected] Bij het niet tijdig afmelden (uiterlijk 23 juli) moeten wij helaas € 5,00 in rekening brengen

Giften periode 3 mei tot en met 17 juni Giften wijkwerk: dhr. A.R.M. de W. € 25,00 Met vriendelijke groet, De penningmeester

Leids Kerkblad | 19

Vredeskerk Predikant: dr. G.J. Venema, Voltastraat 22, 2316 DN Leiden, tel. 071 - 5137919, [email protected] Scriba: mw. R. Smit, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, [email protected] Penningmeesters: R. Boter, Zeemanlaan 41, 2313 SW Leiden en A.G. Leeuwis, Veilingkade 42, 2321 GW Leiden Bankrekeningnr.: NL32 iNGB 0008 28 55 72 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317 Koster/beheerder: H. Holswilder, [email protected] Website: www.vredeskerk-leiden.nl

Start nieuwe Cantorij Vredeskerk bij 50-jarig jubileum De enquête die onlangs is gehouden over een nieuw te vormen koor heeft veel respons gekregen, meer dan 70 reacties! Ongeveer de helft van de mensen heeft te kennen gegeven mee te willen doen in een nieuw koor. De opzet en vorm zal nog bekeken worden, maar we gaan beginnen, en wel op zondag 27 september, de afsluiting van de jubileumweek ‘50 jaar Vredeskerk’! Wilt u inderdaad meezingen in het nieuwe koor? Laat het weten aan Maarten Boonstra na afloop van de dienst, of in een e-mail: [email protected]. De repetities zullen zijn op zondag 6 en 13 september na de dienst en op zaterdagochtend 19 september.

Gedachtenis We ontvingen bericht dat op 2 april is overleden mevrouw A.G. Kalden-Dekker. Zij was op 3 februari 100 jaar geworden en al vele jaren weduwe. Mevrouw Kalden behield een goede gezondheid en kon dankzij de mantelzorg van haar dochter en schoonzoon thuis blijven wonen, in de Lekstraat. Zij ging elk jaar met haar dochter mee op vakantie naar Italië, zelfs toen ze al 97 jaar oud was. Het afscheid was op 9 april in Oudewater in familiekring, waar mevrouw Kalden in het familiegraf ter ruste werd gelegd. Haar gedachtenis zij tot zegen van haar familie en van ons allen.

Geboorte Ook op afstand leven mensen mee met de Vredeskerkgemeente. En met leden van onze gemeente die naar elders zijn vertrokken, blijven er soms goede contacten bestaan. Een tijdje geleden ontvingen we het verheugende bericht dat Aurelie Lange en Daan van Helden een tweede zoon hebben gekregen: Jona! Het broertje van Sam is geboren op 12 maart. We wensen de ouders van harte geluk. De mooie woorden van Jan Wit op het geboortekaartje gaan een leven lang mee: ‘Laat mij door de wereld gaan / met open ogen, open oren / om al uw tekens te verstaan.’

20 | Leids Kerkblad

Samenvoeging wijkgemeenten De kerkenraden van de Maranathawijk en de Vredeskerk hebben uitgesproken dat zij met Pinksteren 2016 beide wijkgemeenten graag samengevoegd zien tot één nieuwe wijkgemeente. Reeds eerder hebt u kunnen lezen dat hierover in april een gemeenteberaad is gehouden. De reacties waren enthousiast. Inmiddels zijn er vervolgstappen gezet. Op 8 juni werd een informeel overleg gehouden met het moderamen van de Algemene Kerkenraad en met het breed moderamen van de classis Leiden. Een samenvoeging van twee bestaande wijkgemeenten tot één nieuwe binnen een plaatselijke protestantse gemeente komt niet vaak voor. De kerkorde geeft dan ook niet veel aanwijzingen. Toch was het zinvol en goed om met elkaar te overleggen. Het is nu duidelijk geworden welke rol de Algemene Kerkenraad en de classis hebben en wat de planning dient te zijn, om met Pinksteren 2016 de samenvoeging te kunnen realiseren. Het belangrijkste punt is de vraag: willen de wijkgemeenten zelf deze samenvoeging? De kerkenraden zijn vol vertrouwen dat na de jarenlange, groeiende samenwerking, deze stap gewenst is en breed gedragen wordt binnen de wijkgemeenten. Voor de nieuwe wijkgemeente zijn we op zoek gegaan naar een nieuwe naam! De gebouwen behouden hun naam: Vredeskerk, respectievelijk De Wijkplaats. Maar hoe zal de gemeente gaan heten? In de afgelopen tijd hebt u uw ideeën kunnen inleveren. Uit de binnengekomen voorstellen kiezen de kerkenraden drie namen, waarover in september gestemd zal kunnen worden. Ten slotte hebben de kerkenraden en de pastorale organen binnen beide wijkgemeenten afgesproken om vanaf september de vergaderingen op elkaar af te stemmen en zoveel mogelijk samen te houden. U leest daarover meer in het najaar.

Jubileumweek 50 jaar Vredeskerk Het komt dichterbij, de viering van ‘50 jaar Vredeskerk’. De afgelopen maanden is door de jubileumcommissie en veel anderen hard gewerkt aan het programma van de jubileumweek, die zal zijn van 19 tot en met 27 september. In het volgende kerkblad, dat eind augustus verschijnt, zal hieraan uitgebreid aandacht worden besteed. Gemeenteleden van de Vredeskerk en Maranathawijk vinden dan bovendien een volledig overzicht van het programma in een bijlage.

Er is een grote variatie: van een dagelijks ochtendgebed naar benedictijnse traditie tot een knalfeest voor de hele gemeente, op vrijdag 25 september. Van een multimediale avond over ‘de kunst van wachten’ tot een gospelconcert, en nog veel meer. Houd de website in de gaten voor de meest actuele informatie! We wijzen nog een keer kort op twee exposities die worden gehouden, en waarvoor u foto’s kunt inleveren: 1. Expositie ‘50 jaar Vredeskerk’ Deze expositie besteedt aandacht aan ons kerkgebouw en alles wat daarmee samenhangt, zowel interieur als exterieur uit heden of verleden. U kunt een scan of een digitaal bestand mailen naar Jan Hendrik Labots via stobal@ live.nl en bij eventuele vragen kunt ook bellen naar 071-5142998. Inleveren graag zo spoedig mogelijk. 2. Expositie ‘Vier uw Feesten’ Voor deze expositie zoeken we uw persoonlijke foto’s over dit thema.

Hierbij kunt u denken aan huwelijk en geboorte, maar ook aan vakanties, verjaardagen, etc. De foto’s worden in A4-formaat tentoongesteld. U kunt foto’s afgedrukt (10x15cm) inleveren in de foyer van de kerk of in digitale vorm sturen naar: aj.vandoorn@ziggo. nl. Graag alles voorzien van uw naam en adres, en in te leveren vóór 30 augustus.

Nieuwe groep basiscatechisatie Het duurt nog even, maar het lijkt ons goed om u alvast te laten weten dat we op woensdag 23 september starten met een nieuwe groep voor de basiscatechisatie. Kinderen die komend schooljaar in groep 6, 7 of 8 van de basisschool zitten, ontvangen eind augustus een brief met een uitnodiging en informatie. Mocht die brief niet komen, of als u vriendjes / vriendinnetjes van buiten de Maranathawijk- en Vredeskerkgemeente kent die wellicht ook interesse hebben, laat u het dan even weten aan dominee Venema ([email protected]). De leiding heeft al voorbereidingen getroffen, en we hebben veel zin om weer leuke lessen te verzorgen en interessante excursies te maken. We hebben inmiddels afscheid genomen van Ria Wassen, met dank voor haar betrokkenheid, en zoeken momenteel iemand die haar kan opvolgen, om samen met de anderen de catechese vorm te geven. Het team bestaat uit: Petra Bos, Marieke Boter, Alfred Robbers, René Venema en Dirk Zwitser.

Kampeerweekend jeugdkapel 28-30 augustus Van 28 augustus t/m 30 augustus organiseert de Jeugdkapel weer het traditionele kampeerweekend als start van het nieuwe seizoen! En JIJ bent uitgenodigd....! Ook dit jaar gaan we weer naar het YMCA terrein in Leusden: een mooi

groot terrein met veel verschillende tentenkampen, waarvan wij er één dan in gebruik hebben. Er zijn grote slaaptenten, een grote groepstent en een aparte tent voor de kampleiding. Verder hebben we een eigen stuk terrein (bos) tot onze beschikking. De YMCA zorgt voor het ontbijt en er zijn gezamenlijke toiletten en douches voor het hele terrein. Graag horen we zo snel mogelijk op hoeveel aanmeldingen we mogen rekenen. Dus: wil je mee? Meld je dan nu alvast aan bij Jan Hendrik Labots via [email protected]

Giften In de afgelopen maanden zijn de volgende giften ontvangen: 1 januari t/m 18 maart: via ds Venema 2 x € 20 ; 6 x € 50 19 maart t/m 31 mei: via ds Venema 1 x € 20; 1 x € 30; 1 x € 40; 1 x € 50 via Ruud Boter: 2 x € 20; 2 x € 25; 1 x € 45; 5 x € 50 via Henk Vis (voor voedselbank): 5 x € 20 Alle gevers hartelijk dank voor hun bijdragen! Ruud Boter, penningmeester Protestantse Wijkgemeente Vredeskerk

Rondom de eredienst 5 juli - jeugddienst: Broedertwist en zusternijd. In samenwerking met de jongeren en de leiding van de jeugdkapel vieren we een bijzondere dienst over zuster- en broederschap. Er komen verschillende verhalen uit de Bjbel aan bod. Ondere anderen over Jacob en Esau, Rachel en Lea, Martha en Maria. Op creatieve wijze worden verhalen tot spreken gebracht en laten we zien wat dat voor onszelf betekent: ‘broeder’ of ‘zuster’ zijn. Voorganger is René Venema. In de weken hierna vervolgen we het rooster uit het Evangelie naar Marcus: 12 juli - Dienst van Schrift en Tafel; G.J. Venema Marcus 6:1-13; Jezus in Nazareth; de uitzending van de discipelen 19 juli - M. Boelen Marcus 6:30-44; de eerste wonderbare spijziging 26 juli - F.D. Rooze Marcus 6:45-52; Jezus gaat over het meer 2 augustus - B.J.J. Boter Marcus 7:1-23; twistgesprekken met de Farizeeën 9 augustus - F. Weber Marcus 7:24-30; de syrofenicische vrouw 16 augustus - H. Boter Marcus 7:31-37; de genezing van een doofstomme Vanaf zondag 23 augustus beginnen we met een nieuwe cyclus, over de profeet Elia. Tot en met 27 september lezen we uit het boek Koningen over de grote profeet. 23 augustus - G.J. Venema 1 Koningen 16:29-17:6; Elia staat op tegen koning Achab 30 augustus - Dienst van Schrift en Tafel, G.J. Venema 1 Koningen 17:7-24; Elia en de weduwe van Sarefat

Met een hartelijke groet en tot ziens in en rondom de eredienst, dominee René Venema

Voor actuele informatie: zie www.vredeskerk-leiden.nl

Leids Kerkblad | 21

Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Predikant: mw. ds. E. M Ezinga, Pieter Bedijnstraat 32, 2202 VK Noordwijk, tel. 06 - 81118017, [email protected] Ouderenpastor: drs. E. den Herder-Michielsen, [email protected], tel. 071-5615094 Scriba: H. van der Vlist, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 - 5790677 Penningmeester: mw. E.T. van der Vlist-Zandstra, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 - 5790677 Bankrekeningnr.: NL51 iNGB 0000 5349 30 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Wijkkerk: Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zie pagina 35 en 36) Wijkcentrum: ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 - 8882393 Website: http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net

Een goede vakantie. ‘Prettige vakantie gewenst ! Waar ga jij naartoe? Veel plezier!’ Aan de gesprekken om je heen, hoor je het: het is bijna vakantie! Heerlijk ! Maar… de zomer is niet voor iedereen prettig. In het verpleeghuis waar ik werk is het stiller dan anders. Veel bewoners voelen zich eenzaam omdat hun kinderen met vakantie zijn. In het gewone leven is het vaak niet anders. Veel mensen lopen met hun ziel onder de arm als de gebruikelijke activiteiten zijn gestopt. En de mensen die wel met vakantie gaan hebben het niet alleen maar leuk. Op een bekende psychologische schaal waarmee stress wordt gemeten wordt vakantie zelfs genoemd als een oorzaak van stress. Stress is niet altijd verkeerd. Er is een zekere spanning nodig om in beweging te komen. En er is ontspanning nodig om tot rust te komen. We functioneren het best als er evenwicht is tussen inspanning en ontspanning, tussen geven en ontvangen, tussen in gezelschap zijn en alleen zijn.

Hierin kunnen we leren van de Heer Jezus. Ook Hij nam rust en deed niet alles wat anderen van hem verwachtten. Wij mogen zelf keuzes maken. Ga ik me inspannen of zoek ik ontspanning? Ga ik geven in plaats van ontvangen? Of juist andersom?

22 | Leids Kerkblad

Een goede vakantie draagt bij aan de balans in het leven. Goede vakantie gewenst ! Elly den Herder

Pinksterzegen ouderenpastor Elly den Herder Met Pinksteren kwam de Geest ooit eens als een warme zegen over deze wereld om mensen te verwarmen en te inspireren tot het vormen van gemeentes. De verjaardag van de kerk hebben we in de Antoniuskerk ook dit jaar sfeervol gevierd. Tijdens deze viering mocht ik Elly den Herder-Michielsen de hand opleggen en Gods zegen meegeven over het werk dat zij bij ons de komende vier jaar gaat doen als ouderenpastor.

We zijn enorm blij met deze begaafde vrouw! De woorden die ik uitsprak: Jij die met jouw achternaam zo’n symbolische naam hebt als ouderenpastor, ouderenherder, jou geef ik Gods zegen mee voor de jaren in ons midden. Opdat je vreugde ervaart in je werk en vreugde uitstraalt: De genade van onze Heer Jezus Christus, de Goede Herder, de liefde van God, de bron van alle wijsheid, en de gemeenschap met de Heilige Geest, deze vlam van vuur, zij met jou, moge een kracht zijn in jou en door jou heen naar de mensen om je heen bij het vervullen van de taak van ouderenpastor. Amen ds. Ellis Ezinga

Boottocht met Rozen en Radijs vlekkeloos en sfeervol Vorig jaar was er ook al een boottocht georganiseerd, met als doel: rozenkwekerij Rozen en Radijs. Omdat dat toen al een leuk idee was maar de uitvoering hier en daar niet vlekkeloos verliep, werd deze tocht herhaald. Ik mocht mee en het was voor mij de eerste keer eveneens voor ouderenpastor Elly den Herder - en ik was helemaal enthousiast. Wat een mooie boot met aardig personeel, wat een sfeervolle tocht over de Leidse wateren naar de Kagerplassen. En wat een heerlijk eten bij Rozen en Radijs hebben we gehad, en een indrukwekkende uitleg bij de unieke manier waarop rozen gekweekt worden in deze kwekerij - uniek in Nederland - en een heerlijke kas om wat rond te neuzen. Opvallend was dat er niet alleen ouderen van Leiden Zuidwest meegingen, we nodigen dan ook graag gasten uit. En wat hebben we gezellig en diepgaand gepraat onderweg, wat was het gaan van boot naar kwekerij goed geregeld (lopend of met auto) tot en met oranje hesjes voor degenen die hielpen oversteken toe, en wat was het weer uitstekend, en wat heerlijk dat we een stuk minder hoefden te betalen dan vorig jaar! Hulde aan organisatoren Els van der Vlist, Gerrie de Graaf en Erna van Hove, en chauffeurs en andere helpenden. Ik zie nu al uit naar volgend jaar. ds. Ellis Ezinga

Agenda ‘Groei’ in wijkgemeente Leiden Zuidwest

In de zomerperiode gaan de volgende activiteiten gewoon door:

Sinds 8 maart hebben wij in ds. Ellis Ezinga een nieuwe predikant. Daar zijn wij zeer verheugd over. Er komen eerst diverse kennismakingsgesprekken met gemeenteleden. Met als centraal thema ‘groei’. Wat zijn de verwachtingen en is er groei in de wijkgemeente en wat betekent dat? Wij hopen daar met Gods hulp en leiding en het enthousiasme van ds. Ellis Ezinga samen met Elly den Herder als ouderenpastor invulling aan te geven. Wil je hier en nu werken aan een hoopvolle toekomst, dan lijkt het me zinvol, kennis te nemen van het verleden van onze gemeente. En verwijzend naar het thema ‘groei’ blik ik even terug in de tijd. Niet naar de groei van de kerk als zodanig, maar naar de groei van haar grondgebied in de loop van de tijd. De gemeente Leiden Zuidwest die nu haar diensten houdt in de Antoniuskerk kwam voort uit de Boshuizerwijkgemeente. De eerste tien jaar hielden hervormden en gereformeerden in onze wijk de diensten in de voormalige Prinses Margrietschool, later Sleutelbloem, nu de Daltonschool, aan de Boshuizerkade. Daar was ook de zondagsschool. In 1962 gingen we over naar de pas gebouwde Bevrijdingskerk aan de Aerent Bruunstraat. Hier maakte onze wijkgemeente onder de bezielende leiding van ds. Bouter en ds. Bovenberg, een periode van groei door. Wat begon als kleine wijkgemeente in de aula van de Prinses Margietschool breidde zich in alle richtingen uit, eerst in zuidelijke richting, waar de Vijf Meilaan werd aangelegd, er kwam een winkelcentrum, en een heel nieuwe wijk in zuidelijke en in westelijke richting tot de grens van Voorschoten.

Datum Woensdag 8 juli - 10.15 uur Bijbelkring in De Verdieping Woensdag 29 juli - 10.15 uur Mantelzorg en rouwverwerking in de Antoniuskerk Woensdag 29 juli - 15.30 uur Bijbelkring in De Statenhof Woensdag 19 augustus – 10.15 uur Bijbelkring in De Parelvissers (de geplande bijeenkomst van 15 juli vervalt) In de maand juli hoop ik een aantal individuele bezoeken af te leggen. Wilt u bezoek, bel mij dan en als u de telefoon­ beantwoorder krijgt, spreek dan in elk geval uw telefoon­nummer in. Dan bel ik terug voor een afspraak. Elly den Herder, ouderenpastor.

kijkt zie je groene weilanden. Er verschenen vele nieuwe gebouwen, onder anderen het Vijf Meibad, de sporthal en de Antoniuskerk. Hier werden wij in 2006 door onze katholieke vrienden met open armen ontvangen, toen onze kerk verkocht werd en nu de Opstandingskerk heet. Na de aanleg van de Churchilllaan kwam de muziekbuurt, Jac. Urlusplantsoen en de wijk Coebel. Vele jaren later de Stevenshof en een woonwijk op het NEM-terrein. Onlangs is er nog een nieuwe woonwijk, ‘In de Hoven’ gebouwd achter de Hoflaan die ook aan onze wijk wordt toegevoegd. Ten slotte komt er op het LFC terrein de nu in aanbouw zijnde woonwijk ‘Churchillpark’. Gesteld kan worden dat deze groei ertoe kan leiden dat wij een van de grootste kerkelijke wijkgemeenten van Leiden worden. Wat een groei, er is veel arbeid, maar arbeiders zijn er weinig. Moses Workala.

Maaltijd Plus

Een foto uit 1953 laat de Boshuizerkade zien, met achter het laatste blok - net niet zichtbaar - de Prinses Margietschool. Hoe vredig ziet het straatbeeld er in die tijd uit met wandelende mensen, enkele fietsers en niemand had een auto voor de deur. Als je aan het eind van de Boshuizerkade in zuidwestelijke richting

Eind mei is weer een seizoen Maaltijd Plus afgesloten. Maaltijd Plus is in principe elke laatste vrijdag van de maand in de periode van september tot en met mei. De maaltijd wordt verzorgd door onze kok Reggy van West, die keer op keer weer voortreffelijke en originele maaltijden weet te bereiden. Tussen de gangen door wordt het onderwerp besproken. Deelnemers aan de Maaltijd Plus zijn voor een groot deel afkomstig uit de Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest en de Parochie Lam Gods. Een oecumenisch gebeuren dus.

In augustus nam gemeentelid Ernst van der Bijl ons aan de hand van oude ansichtkaarten/foto’s mee op een tocht van de Haagse Schouw naar de Lammenschansweg via de Breestraat. In september hield Casper van Dongen een inleiding over de relatie tussen Joden en Palestijnen. Piet Warmenhoven sprak in oktober over de ‘rechtervleugel’ van de Reformatie. Oud-conservator van museum De Lakenhal, mw. Ingrid Moerman liet ons in december dia’s zien over kerst in de kunst. In januari verhaalde Piet Warmenhoven over zijn fietstocht door met name het voormalige Oost-Duitsland. Is er in kerk en staat veel veranderd na de Wende? Onze gast in februari was Ellen van der Laan, zuster van de burgemeester van Amsterdam. Zij vertelde over haar tijd als ambassadeur in Mali en over de huidige situatie in dit land. In maart was er een inleiding van Wim de Ru, dirigent van COV ‘Ex Animo’ over Bach en de Matthaüs Passion. Jan Koeleman, onder anderen pastor in het Rijnlands Ziekenhuis (nu Alrijne) in Leiderdorp vertelde in april over zijn werk aldaar. We besloten het seizoen in mei met het kijken naar de prachtige film ‘Le Passé’. We kunnen terugkijken op een boeiend seizoen, de voorbereidingen voor komend seizoen zijn al weer in volle gang. Namens Maaltijd Plus Wilbert van Erp, Herman de Geus, Piet Warmenhoven en Reggy van West

Leids Kerkblad | 23

Oecumenische geloofsgemeenschap Merenwijk Pastores: mw. M. Hoogervorst, tel. 06 - 20551458, e-mail: [email protected] mw. ds. E.S. Smidt, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5284909, [email protected] Scriba: mevr. J. Langeveld, Stadzicht 105, 2317 RV Leiden, [email protected] Wijkkerkenraad: voorzitter P.J. van den Broek, [email protected] Algemene Kerkelijke Merenwijkraad: voorzitter: mw. i.J.A.M. Weitenberg, tel. 071 - 5211963, e-mail: [email protected] secretaris: mw. E.M. Korbee-van Hille, [email protected] Bankrekeningnr: NL70 iNGB 0002 5811 91t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Wijkkerk: Kerkelijk Centrum de Regenboog, Watermolen 1, 2317 ST Leiden,tel. 071 - 5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen, [email protected] Website: www.deregenboogmerenwijk.nl

RONDOM DE VIERINGEN Zondag 19 juli - 16e zondag door het jaar Vandaag lezen we uit het boek van de profeet Jeremia en uit het evangelie volgens Marcus. Het is de eerste zondag van de schoolvakantie. Veel mensen trekken er op uit net als de apostelen die in het evangelie terugkomen van hun eerste zending. Hebben wij ook veel te verhalen net als zij? Beseffen wij dat God nooit op vakantie is? Hij is altijd bereikbaar voor wie Hem zoeken. Marianne Hoogervorst pastoraal werkster

Vormsel Op 6 juni hebben Elvira Dierickx, Wiktoria en Gabriella Frontczak het vormsel ontvangen in de Sint Josephkerk aan de Herensingel. Van harte gefeliciteerd!

Kom aan Tafel en Eerste Heilige Communie Zondagmiddag 7 juni was het feest in de Regenboog. Na een voorbereiding van zes weken aan de hand van het project ‘Blijf dit doen’ mochten Anna en Loes van Duinen en Janneke en Juul Kampschreur deelnemen aan de Maaltijd van

de Heer. De feestelijke viering vond plaats in het Stiltecentrum van de Regenboog. Pastoor A. Kokx en ds. E. S. Smidt leidden de dienst.

24 | Leids Kerkblad

Doopviering

Vieren

Op zondag 14 juni is door het sacrament van het doopsel in onze gemeenschap opgenomen: Kyem Noah Clark, geboren op 26 mei 2014. Binnenkort verhuist hij met zijn ouders naar België. We feliciteren Kyem en zijn ouders met deze belangrijke stap op weg in het geloof. Daarnaast wensen we hen veel geluk toe in het nieuwe vaderland. Marianne Hoogervorst pastoraal werkster

In november is er een avond geweest waarin we u het plan en model van vieringen van Woord en Gebed voorlegden en naar aanleiding van de enquête van de Raad van Kerken met elkaar gesproken hebben over de beleving van Eucharistie en Avondmaal.

UIT DE AKM

Dienen In april werd een avond georganiseerd over diaconie. Bisschop Van den Hende was daarbij aanwezig en vertelde iets over het Laurentiusjaar en voorbeelden van diaconie. Ook De Bakkerij had een inbreng met concrete projecten en ten slotte mochten we zelf aan de slag.

In juni heeft de AKM de laatste vergadering van het seizoen. Het is een goede gelegenheid om even terug te kijken wat er het afgelopen jaar gebeurd is.

Uitwerking beleidsplan We begonnen dit Regenboogjaar met het presenteren van het beleidsplan ‘Vitale Oecumene”. Er zijn vijf commissies ingesteld, die ieder voor een bepaald deelgebied moeten nagaan wat mogelijk en wenselijk is in een totaal kader van meer transparantie, meer openheid naar buiten, meer interne verbondenheid en minder (tijd) inzet van beroepskrachten. Inmiddels hebben de commissies ‘financiën’ en ‘bestuursstructuur’ hun onderzoek afgerond. Het was prettig te horen dat de financiën van onze geloofsgemeenschap helder en gezond zijn. Wat de bestuursstructuur betreft streven we naar een kleinere, maar slagvaardige AKM die dicht bij de geloofsgemeenschap staat en het beleid van de wijkkerkenraad en het vicariaat omzet in vitale oecumene. De commissie communicatie heeft wel al onderzoek gedaan, maar is nog niet tot een advies gekomen. Zo ook de commissies externe en interne betrokkenheid.

Vierstromenberaad Verder zijn er contacten gelegd met de Vredeskerk, Maranatha-gemeente en Zuidwest om onderling ideeën en ervaringen uit te wisselen. Het heeft de mooie naam van Vierstromenberaad gekregen.

Ons Kerkgebouw Ook aan ons gebouw, het Kerkelijk Centrum De Regenboog, is hard gewerkt. Na een wat moeizame gedeeltelijke renovatie van de achtergevel, ging de verbouwing van de keuken als een trein. De frisse nieuwe werkvlakken en het grote fornuis vrágen om veelvuldig gebruikt te worden. Ook in de kerkzaal gaat e.e.a. veranderen: Er komen 2 beamers in de kerkzaal

Bij de vieringen

zodat u straks geen liedboeken meer nodig hebt, maar met opgeheven hoofd alles kunt meezingen en –bidden. Het is wel een hele investering, maar het geeft ook veel nieuwe mogelijkheden van presentatie. En als tegenhanger van die misschien wat kille beamertechniek zijn we ook bezig met een nieuw doopvont, een eigen ontwerp dat past bij de altaartafel en lezenaar èn bij het mooie raam. Als laatste is er een haalbaarheidsonderzoek gaande naar de omvorming (en mogelijke verplaatsing) van het Stiltecentrum naar een meer toegankelijke en openbare gebed/bezinningsruimte. Daar komt heel wat voor kijken. U hoort daar komende jaren nog meer over. Vrijdag 3 juli sluiten we het seizoen af met een barbecue. U bent allemaal van harte welkom. (wel opgeven!) Ingrid Weitenberg, voorz. AKM

Zomertijd Binnenkort gaan er weer vele mensen op reis. Andere lucht inademen, op adem komen, nieuwe energie opdoen. Dikwijls gaan de voorbereidingen op zo’n reis gepaard met heel veel geregel en stress. Er zijn echter ook mensen die er voor kiezen om heel bewust niet op pad te gaan maar vakantie te houden in eigen omgeving. Om de stad of het dorp waar je woont eens te bekijken als toerist. Om eens gezellig met een boek in de tuin te gaan zitten, tijdloos. Er hoeft immers niets! Tot slot is er een grote groep mensen die niet kunnen genieten van de vakantie. Mensen die er simpelweg geen geld voor hebben. Of mensen die ziek zijn of door ouderdom en gebreken niet meer op pad kunnen gaan. Voor deze mensen breekt er dikwijls een tijd aan van eenzaamheid. De zomertijd is voor hen een onaangename confrontatie met een onmacht waar ze zelf niet voor kiezen. Aan ieder van ons de opdracht om eens stil te staan bij de betekenis van de vakantietijd voor onszelf en de mensen in onze omgeving. We hebben er immers tijd voor….? Ik wens u allen ook namens mijn collega, een heel heilzame zomertijd toe.

Marianne Hoogervorst – pastoraal werkster Wat gaat door in de vakantie? In de vakantieperiode is de Regenboog niet de hele dag open. We proberen elke maandag-, dinsdag-, woensdag-, donderdag- en vrijdagochtend van 10.00 uur - 12.00 uur open te zijn. Er is in augustus geen inzameling van oud papier, metaal en kleding. Uw gaven voor de voedselbank kunt u de hele vakantie op de ochtenden dat de Regenboog open is, deponeren in de kast in de hal. De Regenboogdis serveert in de vakantieperiode een speciaal zomermenu. Iets minder uitgebreid maar wel even lekker als altijd. De weekagenda zal om de week verschijnen i.p.v. wekelijks. Zie voor actuele informatie www.deregenboogmerenwijk.nl



gen. Kenmerk van de hulp is dat je er ook iets voor terugdoet. “Voor wat, hoor wat” is het motto. Een dienst met een dienst betalen.

‘Bewoners voor bewoners’ In samenwerking met de ZWO/MOVgroep van De Regenboog onderzoekt Op Eigen Wieken hoe mensen zich in de Merenwijk voor elkaar kunnen inzetten door vraag en aanbod bij elkaar te krij-

een vrijwilliger die het klusje kan oppakken. Wat nodig is dat mensen zich aanmelden als vrijwillig(st)er om iets voor een ander te doen. Wat kun je terugdoen? Gedacht wordt aan een cake bakken voor een groep, meehelpen met koken, iets waarvoor jij talent hebt. Het gaat om een kleine tegenprestatie die binnen jouw bereik en mogelijkheden ligt.

Poëziemiddag ‘de seizoenen’ Dichters zijn misschien door niets zó geïnspireerd als door de wisseling van de seizoenen. Vooral de lente en de herfst zijn als voor- en naspel van de grote zomer en de strenge winter populair. Seizoenen wekken herinneringen en nodigen uit tot dromen. Wij lezen deze woensdagmiddag 2 september vanaf 13.30 uur o.a. gedichten van de dichters Bloem, Vasalis, Enquist en van Wissen. leiding: ds. Ronald da Costa; graag opgeven bij Anja Rijken, tel. 5216606

Ingrid Weitenberg

Waarvoor zou je hulp kunnen vragen? Band plakken, stofzuigeren, oppas bij bezoek aan dokter, kleine meubels verplaatsen, kapotte verlichting, ramen lappen, lichte werkzaamheden in de tuin, pc hulp, gezelschap, hulp bij huiswerk, hulp bij opvoeden etc. De lijst kan met allerlei klussen en klusjes aangevuld worden. Is er een vraag dan zoekt OEW

Waarom zet de ZWO/MOV-groep zich hiervoor in? Is er niet genoeg te doen binnen de eigen gelederen? Natuurlijk, dat ook. Maar als gelovig mens en als kerk wil je je ook inzetten voor je naaste. Als oecumenische gemeenschap wil je je blik ook naar buiten richten. Daarom vraagt de ZWO/MOV-groep aan u om u aan te melden als vrijwilliger/ster bij OEW of het Wijkparticipatiebedrijf Merenwijk. En belangrijk, het is ook leuk een vrijwilliger/ster te zijn! U kunt zich aanmelden of informatie krijgen bij Cecile Werner (8887405) of bij Ireen Kolstee (5212449). Namens de ZWO/MOV-groep, Harry Delemarre

Leids Kerkblad | 25

Evangelisch-Lutherse Gemeente Kerkelijk werker: Barbara Heckel MA, Kortenaerstraat 21, 2014 RR Haarlem, tel. 023 - 5444525 Consulent: drs. S. van Kammen, Abraham Mensstraat 26, 2015 JR Haarlem Voorzitter kerkenraad: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 - 414887, [email protected] Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 - 5762782, [email protected] Bankrekeningnrs: NL14 iNGB 0000 1039 46 en NL63 ABNA 0451 0243 03 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 - 5140783, [email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 - 5140783, [email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl

Woord van de redactie Omdat het steeds moeilijker werd om twee pagina’s te vullen met nieuws uit de gemeente, heeft de kerkenraad besloten om vanaf dit nummer door te gaan met één pagina.

Vrede? Misschien is het u opgevallen. Op de paaskaars, die al weer een tijd in de kerk naast de altaartafel staat, is een aardbol afgebeeld met een vredesduif. Toen vroeg in het voorjaar in de kerkenraad de kaars voor 2015 gekozen werd, stond de wereld in brand. Het geweld van IS, bootvluchtelingen in Italië – het was alomtegenwoordig. De paaskaars werd gekozen omdat de leden van de kerkenraad het gevoel hadden, dat wij vrede heel erg nodig hebben, en dat dat in deze kaars mooi wordt uitgebeeld.

Inmiddels zijn de berichten over de oorlog in het Midden-Oosten verdwenen van de voorpagina’s van de kranten en als er niet net een boot is gekapseisd dan verschijnen de vluchtelingen niet meer in het nieuws. Het lijkt er bijna op dat het weer rustiger is geworden in de wereld, maar helaas is dat niet zo. Alleen de aandacht is verslapt. Ook de grootste ellende went als ze ons dagelijks wordt voorgeschoteld. Als wij op zondag bij elkaar komen in de kerk, dan kunnen wij ons door de paarskaars er aan laten herinneren dat vrede in deze wereld nooit vanzelfsprekend is en hoe belangrijk het is om ons te blijven inzetten voor vrede. Barbara Heckel

Eten met Ruth Wat hebben we weer geboft met het weer. Een prachtige zondag, gezellig in de tuin van de kerk met een drankje. We waren met bijna 30 mensen. Voor we aan de maaltijd begonnen werden er al aardig wat gesprekjes gevoerd, herinne-

Agenda Barbara Heckel([email protected]), kerkelijk werker, is op dinsdag en verder wisselend op woensdag of vrijdag werkzaam in onze gemeente. Voor dringende zaken op andere dagen kunt u contact opnemen met de voorzitter of secretaris van de kerkenraad. Activiteiten van A tot Z Erediensten 5 juli 12 juli 19 juli 26 juli 2 augustus 9 augustus 16 augustus 23 augustus 30 augustus

- geen dienst - mevr. B. Heckel - geen dienst - pastor N. Schoorl - geen dienst - mevr. B. Heckel, viering Heilig Avondmaal - geen dienst - D. de Roest - geen dienst

Kerkenraad 11 augustus om 20.00 uur in de consistorie Redactiecommissie contactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778). Periode van het volgende Leids Kerkblad is van 30 augustus t/m 11 oktober. Inleverdatum kopij: uiterlijk 12 augustus per mail bij [email protected]

26 | Leids Kerkblad

ringen opgehaald, naar de toekomst gekeken. De maaltijd werd in de consistorie opgediend, maar wie in de tuin in het zonnetje wilde eten, kon dat gerust doen. We kregen eerst saoto, een Surinaamse zoute soep. Dit is van oorsprong een Javaans gerecht, maar iedereen weet dat de Surinaamse keuken een smeltkroes is van verschillende culturen. Het recept van de soep kun je op de website vinden als je het zelf ook een keer wilt maken. Als hoofdgerecht was er de Surinaamse jachtschotel. Het geheel zag er erg smakelijk uit, maar dat niet alleen, iedereen liet het zich ook uitstekend smaken. Ruth kreeg alle eer van haar werk en heeft beloofd ons volgend jaar weer op een voortreffelijke maaltijd te vergasten. We kijken er al naar uit.

Beleidsplan goedgekeurd Na de dienst van zondag 14 juni is de gemeente gehoord over het beleidsplan 2015 – 2020 dat door de kerkenraad is opgesteld. De kerkenraad kreeg de complimenten voor de duidelijke opstelling van het plan. De concrete plannen voor 2017 (Lutherjaar) en 2018 (400-jarig bestaan van het kerkgebouw) zijn een aansporing om extra inspanningen te verrichten. Met een kleine aanpassing ten aanzien van de verdere toekomst kreeg het beleidsplan de instemming van de gemeente.

Overleden In mei is ons oudste gemeentelid mevrouw Elisabeth Maria van EgmondHonsbeek op 99-jarige leeftijd overleden. Voor de jaarlijkse bazaar heeft zij zich veel ingezet. De laatste jaren van haar leven werd zij verzorgd in Verpleeghuis Van Wijckerslooth.

Inspiratie Insecten en de Ark van Noach door Rinny E. Kooi

‘Ik maak mij alleen wat ongerust over de twee rupsen. Als ’t eens geen paar was?’, zegt Noach in ‘Het scheepsjournaal van de Ark door Noach’ (door Charivarius, 1925). Het verhaal over de Ark van Noach is natuurlijk bij iedereen bekend, maar dan in een andere versie. De Ark moet - gezien de afmetingen en het aantal mensen en dieren er in - als vaartuig volledig onbruikbaar zijn geweest. Volgens het verhaal konden Noach, zijn vrouw, zijn drie zonen en hun vrouwen, en veel dieren de zondvloed toch overleven. Noach mocht van alle dieren en vogels slechts één paartje meenemen, met uitzondering van de reine dieren waarvan er zeven paartjes werden toegelaten tot de Ark en van de vogels des hemels mochten ook zeven paartjes mee. Zij kregen als taak ‘zaad levend te houden op de gansche aarde’. Het verhaal is een geloofsverhaal en natuurlijk niet de beschrijving van een historische gebeurtenis. Het heeft vele kunstenaars en schrijvers geïnspireerd om er een eigen interpretatie aan te geven en de fantasie er op los te laten. Er zijn mensen die het verhaal letterlijk nemen uit overtuiging en anderen die alles wat met geloof te maken heeft als lariekoek beschouwen, ook dit verhaal. Er zijn veel boeken geschreven waarin dit Bijbelverhaal wordt naverteld, vaak met illustraties. Het aantal dieren dat herkenbaar is afgebeeld, is echter maar een fractie van het aantal dat we kennen en dat ook de Bijbelschrijvers moeten hebben

gekend. Want waar zijn in het verhaal de insecten? Noach had volgens Charivarius moeite met het seksen van rupsen. Maar wist hij meer dan de Bijbelschrijvers over dieren en insecten? Wist hij van de parasieten die alle dieren wel hebben? Moest Noach de dieren ontluizen, ontvlooien en ontmijten en had hij last van muggen en vliegen? Aten de houtwormen van de binten van de boot? De Bijbelschrijvers zullen van een heleboel zaken geen weet hebben gehad en dat voor het geloofsverhaal niet belangrijk hebben gevonden. En dan praten we nog niet over de ontwikkeling van soorten volgens de evolutietheorie. Daar gaat het ook niet om. Het verhaal geeft de mogelijkheid om met humor na te denken over de vraag of alles wat met de Ark te maken heeft eigenlijk wel kan of waarom juist niet. In het verhaal waarmee ik begon komen wel insecten voor. Zoals we veel vragen mogen hebben over het verblijf in de Ark, hebben we die ook over de periode na het droogvallen van de aarde en de stranding van de Ark op - naar de overlevering - de berg Ararat. Met de resultaten uit wetenschappelijk onderzoek is het natuurlijk mogelijk te beschrijven hoe de natuur zich heeft kunnen herstellen na een zondvloed. Is er aan de voorwaarden voldaan die het mogelijk maakten dat dieren - en dus ook insecten - zich konden vestigen en ook voortplanten? Wij weten dat het vestigen van een nieuwe populatie, gebaseerd op slechts één paartje, door gebrek aan erfelijke variatie nauwelijks kans heeft op succes. Daarvoor zijn minimaal tien paartjes nodig die daadwerkelijk nageslacht opleveren. Alleen de dieren waarvan zeven paartjes in de Ark werden toegelaten hadden misschien een kans om te overleven. Als we het Genesis-verhaal als insectendeskundige lezen, moet het als vrijwel onmogelijk worden beschouwd dat overlevenden van de zondvloed de basis vormden voor nieuw leven. Ik weet het allemaal ook niet, maar daar zit ik niet mee. De Ark van Noach is een inspiratiebron voor geloof en fantasie. Symbolisch heb ik daarom in mijn tekening zeven vlinderpaartjes getekend die nu in mijn tekening voortleven! Dit is een bewerking van een artikel in Entomologische Berichten 73(4) 2014

dr. Rinny E. Kooi is biologe aan de Leiden Universiteit en lid van de Leidse Studenten Ekklesia

Leids Kerkblad | 27

Vereniging van Vrijzinnige Protestanten Pastoraal werker: mw. G. Kooijman-van Andel, Prinses irenelaan 19, 2341 TP Oegstgeest, tel. 06 - 18392604 e-mail: [email protected] Voorzitter: dr. L. Leertouwer, Rijnsburgerweg 36, 2333 AB Leiden, tel. 071 - 5190227 Secretaris: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest tel. 071 - 5153865, [email protected] Bankrekeningnr.: NL56 iNGB 0000175067 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Dorpscentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl

Ons voorjaarsuitstapje

Gezamenlijke diensten

Zaterdag 25 april kwamen de leden van onze Vereniging bij elkaar in Leiderdorp, in Brasserie Park, voor het traditionele voorjaarsuitje. Onze pastoraal werker, Gerrie Kooijman en Marijke Eegdeman hadden zich geweldig ingespannen om er een leuke dag van te maken. ‘Ontmoeting’ stond daarbij hoog in het vaandel.

In de zomermaanden organiseert de Vereniging weer in samenwerking met de Doopsgezinde en Remonstrantse Gemeente haar diensten om en om in het Dorpscentrum in Oegstgeest en in de Lokhorstkerk in Leiden.

De dag begon stormachtig en regenachtig. De storm bleef, de regen hield gelukkig op. Na de koffie met gebak was er gelegenheid in het park te wandelen. Bij terugkomst wachtte de deelnemers een heerlijke en goed verzorgde broodmaaltijd. Rond 14.00 uur werd de bijeenkomst afgesloten. (foto)

middelpunt stond, zowel in de overdenking als in de omlijsting. Het koor zong natuurlijk, maar ook de gemeente deed geweldig haar best. Aan het eind van de dienst sprak Gé Eegdeman een kort historisch overzicht en na de dienst was er koffie met gebak. Voor de leden van het koor was er nog een andere verrassing. Enkele koorleden hadden een high tea georganiseerd in het Pieterskerkcafé. Daarvoor was er een buitengewoon interessante rondleiding door de kerk.

Ontmoetingszondag VVP ZuidHolland

Libera Voce 25 jaar Het 25-jarig bestaan van ons koor is gevierd op zondag 26 april. Ds. van Wijngaarden-Junge uit Rotterdam had speciaal voor deze gelegenheid een liturgie in elkaar gezet, waarbij muziek in het

Agenda De komende periode geen activiteiten

28 | Leids Kerkblad

De ontmoetingszondag van de VVP-ZuidHolland wordt dit jaar gehouden op zondag 23 augustus in de Oudshoornse Kerk in Alphen aan den Rijn. Deze kerk bestaat dit jaar 350 jaar. Redenen genoeg dus om de ontmoetingszondag juist daar te houden. De bijeenkomst begint met een dienst in de kerk. Aanvang 10.00 uur in de Oudshoornsekerk aan de Oudshoornseweg 90 Alphen aan den Rijn.

Zondag 12, 26 juli en 9 augustus is de dienst in het Dorpscentrum en op de zondagen 19 juli, 2 en 16 augustus is de dienst in de Lokhorstkerk. De diensten in de Lokhorstkerk beginnen om 10.15 uur; die in het Dorpscentrum om 10.30 uur.

Het jaarprogramma 2015-2016 Ondanks het negatieve bericht over de opheffing van de Vereniging per 1 januari 2017 wordt er voor het komend verenigingsjaar 2015-2016 een volwaardig jaarprogramma georganiseerd. Voor de diverse lezingen zijn al enkele sprekers vastgelegd. Dr. Gerda Hoekveld, prof. dr. Ruard Ganzevoort, dr. Erwin Kompanje, en prof. dr. H. Zock hebben hun medewerking toegezegd. Ds. Marjan Driessen zal haar kringen ‘Literatuur en Religie’ en ‘Kunst en Spiritualiteit à la Carte’ voortzetten. In oktober zal er een theaterconcert georganiseerd worden in samenwerking met de Protestantse gemeente te Oegstgeest. Misschien is dàt wel voor ons de toekomst. Enkele enthousiaste mensen, die zich inzetten om het vrijzinnige geluid waar dat mogelijk is te laten horen. Waarbij wij ons wel degelijk realiseren, dat ook die energiebronnen wel eens opgeladen moeten worden. Het komend jaar zal het zeker de moeite waard blijven deze pagina in het Leids Kerkblad te blijven volgen om op de hoogte te blijven van het programmaaanbod van de VVP.

Eglise wallonne Pasteur consulent: Président du consistoire: Diaconie: Temple: Salle Loeber: Compte de l’Eglise: Compte de la diaconie: Marguillier et organiste: Secrétariat: Site web: Facebook:

ds. H. Out (Église wallonne de La Haye), tél. 06-44948059, [email protected] A. Vletter, Valkenburgerweg 96, 2231 AP Rijnsburg, a_fl[email protected] Kumi Tempels, [email protected] Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071-5134139 Breestraat 62, 2311 CS Leiden NL72 iNGB 0005 3700 99 NL67 ABNA 0578 6724 48 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden. Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071-5134139, [email protected] Breestraat 64, 2311 CS Leiden, [email protected] https://sites.google.com/site/eglisewallonnedeleyde eglise wallonne leiden

het aantal classes te verminderen of de classes helemaal af te schaffen. Worden de Églises wallonnes aux Pays-Bas dan één gemeente met twaalf wijkgemeentes? Wordt vervolgd. De volgende Réunion wordt gehouden op 3 oktober (!) in Utrecht.

Étude biblique Le 14 juin le groupe d’étude biblique autour des Psaumes a eu sa dernière rencontre avant les grandes vacances. On a décidé à continuer ce ‘Projet des Psaumes’ à la rentrée. Le date de la prochaine rencontre n’est pas encore fixé.

Collectes diaconales Ingang Waalse kerk Den Haag “Ik ben de weg, de waarheid en het leven” Op 6 juni jl. werd in de Waalse kerk te Den Haag de Réunion wallonne gehouden, de classicale vergadering van de Églises wallonnes aux Pays-Bas. Het is bekend dat de Waalse kerken in Nederland deel uitmaken van de Protestantse Kerk in Nederland. Minder bekend is dat ze binnen die Protestantse Kerk een afzonderlijke classis vormen met een eigen classicale vergadering, de Réunion wallonne, en een breed moderamen, de Commission wallonne. Volgens de Kerkorde vergadert de Réunion wallonne (minstens) drie keer per jaar. Hiervoor waren op een zonovergoten 6e juni délégués van de Waalse kerken uit het hele land, van Groningen tot Middelburg, naar Den Haag gekomen. Leiden was goed vertegenwoordigd, met één ambtsdrager in de Commission wallonne en twee als délégués. Daarnaast waren twee leden van onze gemeente naar Den Haag gekomen in hun respectieve hoedanigheden van président en trésorier van de Commission de l’Histoire et de la Bibliothèque Wallonnes, voor de presentatie van hun jaarverslag. En ten slotte was ook onze predikant-consulent aanwezig, de predikant van de Waalse kerk te Den Haag, die optrad als gastheer. Op de agenda stonden onder meer de jaarverslagen van de diverse commissies. Ook bracht de Waalse gedelegeerde bij de synode van de PKN verslag uit van de ontwikkelingen binnen de PKN op landelijk niveau, waaronder een voorstel om

La deuxième collecte du 5 juillet sera pour Kerk & Israel, celle du 23 août pour la diaconie centrale ‘De Bakkerij’ (voir les pages 10 et 11 de ce magazine). Les autres dimanches la deuxième collecte sera pour le travail de la diaconie de notre propre paroisse.

Visites pastorals Pour un entretien pastoral n’hésitez pas à contacter soit le pasteur (coordonnées ci-dessus) soit l’un des (autres) membres du consistoire.

Openstelling De Waalse kerk opent haar deuren voor belangstellenden op de zaterdagmiddagen 11 juli en 8 augustus vanaf 12.00 uur. De orgelconcerten gaan weer van start na de zomervakantie. De Psalmen in de moderne Franse berijming

Programme des prédications Culte le dimanche à 10h30 le 5 juillet - pas encore connu le 12 juillet - M J.B. la Grouw le 19 juillet - pas de culte le 26 juillet - M J.B. la Grouw le 2 août - pas de culte le 9 août - M J.B. la Grouw le 16 août - pas de culte le 23 août - Pr K. Blei le 30 août - Pr D. Ribs

Leids Kerkblad | 29

BMS Netwerk Notarissen Notarissen mr. R.H. Breedveld mr. E.J. Moolenaar mr. M. Schwarze

Plantsoen 25 2311 KG Leiden T (071) 516 29 30 F (071) 516 29 35 E [email protected]

persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij

> Alle rechtsgebieden > Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten

Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.

> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief > Eigen parkeerterrein 16458

www.bmsnotarissen.nl

in online Schrijf u

voor d

ieuw tis n e gr a

e sbri

071 - 57 20 076 dag en nacht www.arumuitvaartzorg.nl

BOUW & AANNEMERSBEDRIJF

Sfeervol wonen!

H. de Bolster BV nieuwbouw - verbouw - renovatie

Lammenschansweg 138 ■ Leiden ■ (071) 532 38 48

w w w. w j - z i r k z e e . n l

“Je was onzichtbaar waar mogelijk en nadrukkelijk aanwezig waar nodig. Het liep allemaal voortreffelijk.” Lange Voort 3, Oegstgeest, t 071 565 15 77, AttendoUitvaartzorg.nl

30 | Leids Kerkblad

Rooseveltstraat 14-K, 2321 BM Leiden Tel. 071-5213733 - Fax 071-5217070 E-mail: [email protected]

f

Kerk en cultuur Leidse orgeldroom wordt werkelijkheid door Frank Resseler

Leidse orgeldroom wordt werkelijkheid Op 19 mei 2006 presenteerde Stichting Cathedral Organ Leiden het plan om de Hooglandse Kerk te verrijken met een Engels orgel. Nu is het zover, op het moment van schrijven is het binnenwerk van het orgel opgebouwd en zijn de eerste klanken te horen. ‘De Hooglandse Kerk is bij uitstek geschikt voor een Engels orgel. De Leidse Cantorij kan nu perfect worden begeleid bij hun Engelse repertoire’. Een Engels orgel laat zich typeren als een symfonisch romantisch orgel en kan fluisteren met zachte strijkende klanken en bulderen met de ‘tongwerken’, registers met een trompettimbre. Het voelt aan als een warme deken. In aanvang ging men uit van complete nieuwbouw, maar medio 2008 deed zich de gelegenheid voor om een orgel te verwerven, in 1892 opgeleverd door ‘Father’ Henry Willis. Deze orgelbouwer is wereldberoemd geworden door zijn eigen klankwereld en uitvindingen, waar menig orgelbouwer tegenwoordig nog steeds gebruik van maakt. Hij bouwde onder anderen de orgels voor St. Paul’s Cathedral te Londen, kathedralen zoals in Hereford, Gloucester, Lincoln en Salisbury, maar ook bekende concertlocaties zoals de Royal Albert Hall en Alexandra Palace. ‘We hadden voor ons project een specifieke klankwereld in gedachten en het ‘Father’ Willis-orgel komt daarmee precies overeen’ aldus Eric Brons, secretaris van de stichting. Verschillende Engelse orgelbouwers en een externe deskundige uit Engeland hebben het orgel geïnspecteerd en allen concludeerden zonder voorbehoud dat dit een unieke kans was om een nagenoeg origineel bewaard instrument in bezit te krijgen, welke fantastisch zal klinken in de akoestiek van de Hooglandse Kerk. Bestuursleden en adviseurs hebben zich volledig kosteloos ingespannen voor de fondswerving. Naast grotere bijdragen van onder andere Cultuurfonds Leiden, Fonds 1818, Stichting Utopa en het Prins Bernhardcultuurfonds hebben vele particuliere donateurs zich gemeld. Medio 2013 werd de concrete opdracht verstrekt aan Henry Willis & Sons Organ Builders Ltd. te Liverpool, de firma die in 1845 door ‘Father’ Willis is gestart. Vanaf september is het Willis-orgel officieel in gebruik en ontstaat in de Hooglandse Kerk een klein orgelparadijs, waar honderden jaren muziek met de drie aanwezige orgels kunnen worden uitgevoerd. Met het College van Kerkrentmeesters zijn daartoe schriftelijke afspraken gemaakt over de plaatsing en het gebruik ervan. ‘Het Willis-orgel geeft extra gebruiksmogelijkheden aan het gebouw en zo helpen wij ook mee aan de instandhouding van dit unieke monument’, zo vertelt de penningmeester Geertrui Betgen. Peter Longbottom vult aan:

‘We zijn blij dat het orgel precies op tijd klaar is voor de feestelijkheden vanwege het 700 jaar bestaan van de Hooglandse Kerk’. In augustus wordt de definitieve kast om het binnenwerk geplaatst, met aan de achterzijde de tot tien meter lange orgelpijpen van de Double Open Wood 32’. Deze pijpen laten een diep laag basgeluid horen, welk geluid vaak voorgeschreven wordt in Engelse orgel- en koormuziek. Er worden nog twee andere registers toegevoegd, zodat een orgel ontstaat van 34 registers. Als de fondswerving het toelaat kan het orgel in de toekomst nog verder uitgebreid worden. Achter en bovenin de nieuwe kast is nog genoeg ruimte voor een aantal kenmerkende Engelse klankkleuren. Omdat er voldoende ruimte is, zal het orgel qua uiterlijk niet meer wijzigen. Voorlopig kan er echter uitgebreid genoten worden van het orgel en kunnen leuke initiatieven gestart worden, ook voor een nieuw publiek.

Op donderdag 10 september is de officiële ingebruikname door Theo Visser en de Leidse Cantorij onder leiding van Hans Brons. De aanvang is 20:00 uur en de toegang is grratis. Vrijdag 11 september om 20:00 uur is er een Celebrity Recital door prof. Ian Tracey, organist-titulaire van de Liverpool Anglican Cathedral. Voor meer informatie wordt verwezen naar www. cathedralorgan.nl. Frank Resseler is voorzitter van de Stichting Cathedral Organ Leiden en organist in Kerkelijk Centrum De Regenboog

Leids Kerkblad | 31

Algemene Kerkenraad Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leiden preases: F. van Oosten, Akkerhoornbloem 36, Leiden scriba: M.P.H.J. Korbee, Zandzegge 11, 2318 ZK Leiden, tel. 071 - 5126574 postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden telefoon: 071 - 5764145 e-mail: [email protected]

Vitaliseringsfonds Tot en met 30 augustus kunnen projectaanvragen voor het Vitaliseringsfonds bij de scriba van de Algemene Kerkenraad worden ingediend. Wie ideeën heeft, dient eerst contact met zijn of haar wijkkerkenraad op te nemen, want alleen die kan aanvragen indienen. In 2014 vond de eerste aanvraagronde plaats voor het fonds, dat een direct resultaat is van het Beleidsplan 20142017. Toen werden vier aanvragen gehonoreerd, te weten: - Een jaarlijkse kerkmuziekdag voor de PgL; ingediend door wijkgemeente Vredeskerk, samen met Leiden Zuidwest, Maranathawijkgemeente en Oecumenische geloofsgemeenschap Merenwijk. De eerste kerkmuziekdag zal zijn op zaterdag 7 november. Musici vanuit alle wijkgemeenten verzorgen onderdelen van het programma op deze dag. - Kunst in de kerk; ingediend door wijkgemeente Leidse Binnenstadsgemeente en Marewijkgemeente. Korte inhoud: door middel van exposities mensen over de kerkdrempel krijgen en aan de hand van kunstwerken met hen in gesprek gaan.

hwb

- Kindermusical; ingediend door Leidse Binnenstadsgemeente, Marewijkgemeente en Leidse Studenten Ekklesia. Korte inhoud: Kinderen uit de stad worden uitgenodigd mee te doen met

32 | Leids Kerkblad

een musical over een bijbels figuur. Deze wordt op 4 juli uitgevoerd. - Open Kerk Leiden; ingediend door Bijzonder Kerkenwerk Leiden. Korte inhoud: vanaf 2011 gaat Bijzonder Kerkenwerk Leiden de uitdaging aan om de ‘zoekende mens’ via social media en internet te benaderen. Om te kunnen voortbestaan is verbreding nodig en meer interactie. Wie door het bovenstaande geïnspireerd is geraakt of al langer met een idee rondliep, kan tot 1 oktober via zijn of haar wijkkerkenraad een aanvraag indienen voor het fonds. In het stuk ‘Reglement voor het vitaliseringsfonds’ dat in het bezit is van de wijkkerkenraden en op de website van de PgL te vinden is (knop ‘Downloads’), is over de aanvraag onder meer te lezen: - De maximale bijdrage uit het Vitaliseringsfonds aan een project bedraagt 20.000 euro per jaar. Het totale bedrag voor een project komt in principe ten laste van het budget dat beschikbaar is voor de ronde waarin het project wordt toegekend. - De maximale looptijd van een project is twee jaar. - Verlenging tot maximaal twee jaar kan worden aangevraagd voor projecten met een aanvankelijk kortere looptijd. De procedure voor aanvragen van verlenging is gelijk aan die van een eerste aanvraag. In een aanvraag moeten de volgende vragen kort en bondig beantwoord worden: - Wie is (zijn) de aanvrager(s)? - Wie is de penvoerder? - Wanneer een aanvraag door meerdere partijen wordt gedaan, wordt er één als penvoerder aangewezen. - Met wie wordt samengewerkt in het project? Hier partijen benoemen voor

zo ver die niet mede-aanvrager zijn. - Stimuleert het project bestaande of nieuwe vormen van vitaal geloofsleven? - Wat houdt het project in? Geef een bondige beschrijving van het project, inclusief een tijdpad voor de uitvoering van het project. - Wat is de verwachte opbrengst voor de vitaliteit van de PgL? Geef hierbij aan hoe het project * de betrokkenheid bij de kerk vergroot; * de zichtbaarheid van de kerk in Leiden vergroot; * bestaande banden binnen de PgL versterkt of tot nieuwe samenwerking leidt; * bijdraagt aan de vernieuwing van de kerk. - Wat zijn de kosten van het project? Geef een begroting van het project en vermeldt andere inkomstenbronnen als die er zijn. - Is er draagvlak voor het project in de wijkgemeente(n)? Geef aan hoe het draagvlak in de wijkgemeente(n) is gepeild. - Wat zijn de vooruitzichten voor voortzetting van het project? Geef aan welke mogelijkheden er zijn om het project bij welslagen voort te zetten nadat de ondersteuning uit het Vitaliseringsfonds is gestopt. Het tijdschema voor de tweede aanvraagronde is: - 30 augustus 2015 uiterlijk indienen aanvragen - september/oktober 2015 beoordeling aanvragen - november 2015 besluitvorming AK - vanaf december 2015 start projecten. De AK nodigt u van harte uit om projectaanvragen in te dienen! Michael Korbee

Mens in Beeld Gesprek met Elly den Herder-Michielsen ouderenpastor wijkgemeente Zuidwest

door redactielid Ella Veenstra

Een mooi, oud karakteristiek huis aan de Papelaan in Voorschoten. Een grote tuin met achterin een verbouwde boerenschuur. ‘Hier geven we huisconcerten’, vertelt Elly. Haar man is musicus en zelf speelt ze viool en altviool. Een kennismaking met de nieuwe ouderenpastor van Wijkgemeente Leiden Zuidwest. ‘Ik ben opgegroeid in een gereformeerd gezin in IJmuiden en heb daar de middelbare school (HBS) bezocht. Nadat ik in Amsterdam de opleiding voor muziekbibliothecaris had afgerond, leerde ik Frank kennen. Via ‘de Navigators’, een christelijke studentenbeweging. Naast het geloof deelden we ook onze liefde voor muziek. Al na een jaar zijn we getrouwd. Inmiddels deed ik de vooropleiding voor het Conservatorium en studeerde ik voor de MO akte Frans’. Elly en Frank kregen twee zoons. ‘Toen de jongste drie maanden was, vond ik werk in de journalistiek. Stukjes schrijven in huis-aan-huis bladen. Zodra de kinderen op de basisschool zaten, ging ik naar de universiteit en studeerde in deeltijd Klinische Psychologie. Heerlijk was dat. Als Frank de kinderen naar bed bracht en de afwas deed, ging ik naar college. Zeven jaar later, onze zoons zaten inmiddels op het Stedelijk Gymnasium, studeerde ik cum laude af op een onderzoek naar de behandeling van faalangst’. Van 2001-2009 werkte Elly als psychologiedocent bij de opleiding Journalistiek & Communicatie van de Christelijke Hogeschool Ede. ‘Met veel plezier’, vertelt ze. ‘Maar de afstand Voorschoten-Ede ging mij ten slotte opbreken en daarom heb ik deze baan vrijwillig opgezegd. Daarna had ik een eigen psychologiepraktijk en gaf faalangstreductie-trainingen bij de VU. Ook schreef ik een

boek over de gevolgen die een suïcide voor nabestaanden heeft. De aanleiding was dat een van mijn beste vriendinnen voor de trein was gesprongen. Een vreselijke gebeurtenis’. ‘Het geloof is voor mij altijd de kern van mijn bestaan geweest. Als jong gezin waren we acht jaar lang lid van de Volle Evangeliegemeente Leidschendam. Toen we meer in onze eigen woonplaats betrokken wilden zijn, sloten we ons aan bij Het Kruispunt waar we veel geleerd hebben van ds. Bob Ledegang’. ‘De laatste jaren ging ik er steeds meer

naar verlangen om bezig te zijn met wezenlijke vragen die verder gaan dan psychologische hulpvragen. Ook verdiepte ik mij in de Joodse wortels van het christelijk geloof. In 2010 ging ik Theologie & Geestelijke Verzorging studeren aan de Universiteit Utrecht. Tijdens mijn stage in verpleeghuis Zuydtwijck heb ik gezien wat geestelijke verzorging kan betekenen en hoe belangrijk muziek hierin kan zijn. In 2013 ben ik afgestudeerd op een onderzoek naar de toepassing van muziek in de geestelijke verzorging van mensen met dementie’. Elly schenkt thee in en we praten nog wat over ouderen en hun plaats in de kerkgemeenschap. Elly, die ook als geestelijk verzorger in een verpleeghuis in Wassenaar werkt, zegt enthousiast: ‘Elk mens is boeiend. Door naar het levensverhaal te luisteren, ontdek je waar iemand betekenis uit haalt’. Wat is haar visie op ouderenpastoraat? ‘Pastoraat gaat over de ‘trage vragen’. Dat zijn vragen waarop eigenlijk geen antwoord bestaat, zoals de ‘waaromvraag’ als je met lijden te maken krijgt. Het doel van pastoraat is verbondenheid. Met jezelf, met elkaar en met God. Eenzaamheid en isolement veroorzaken vaak extra lijden. Aandacht is heilzaam, vooral bij crisismomenten en mijlpalen in het leven. Ik hoop dat ik daarin een bijdrage kan leveren. Door veel te luisteren maar misschien ook door anderen te trainen in het voeren van pastorale gesprekken. Ook zal ik gespreksgroepen begeleiden en in kerkdiensten voorgaan. Om de registratie kerkelijk werker te behalen ben ik tot verrassing van mijn oud-collega’s weer terug in de Christelijke Hogeschool Ede. Nu als student!’

Leids Kerkblad | 33

In de vakantieperiode is het Kerkelijk Bureau beperkt geopend

College van Kerkrentmeesters Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 - 5212087 Adres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5764145, [email protected] Bankrekeningnrs: NL78iNGB0000041878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) NL92iNGB0000121554 t.n.v. Actie Kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen) Kerkelijk Bureau: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden Geopend: maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 - 5764145 Mutaties: in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de verwerking in de ledenadministratie. Collectebonnen: bonnen van € 0,75 van € 15,00 per vel, bonnen van € 1,20 van € 24,00 per vel, en bonnen van € 2,00 van € 40,00 per vel. Betaling op rekening nr. NL78iNGB0000041878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden o.v.v. aantal bonnen en prijs.

700 jaar Hooglandse Kerk door Cent van Vliet

Kop er af De kop is van het jubileumprogramma af met de lezing over Pancratius, twee concerten uit de reeks muziek door de eeuwen heen, en de opening van de tentoonstelling. Over dit laatste leest u meer elders in dit blad.

Concertreeks De concertreeks wordt vervolgd op zondag 19 juli door het Oude muziekensemble waar Cornelis Schuyt en zijn tijdgenoten centraal staan. Op maandag 17 augustus staan de schijnwerpers op Feike Asma die in 1933

organist werd in de Hooglandse Kerk. Vanaf 1935 gaf hij wekelijks van mei tot september een orgelconcert. Theo Visser zal eerst iets vertellen over Asma tijdens zijn Leidse jaren. Daarna zal hij orgelwerken spelen die Asma op het orgel van de Hooglandse Kerk speelde. Ook zal hij enkele koraalbewerkingen ten gehore brengen die in de Leidse jaren van Asma zijn ontstaan. De aanvang van beide concerten is 20.00 uur en de toegangsprijs bedraagt € 15,00.

Kindermusical Op zaterdag 4 juli zal de Kindermusical David en Goliath tussen 16.00 en 17.15 uur in de Hooglandse Kerk worden uitgevoerd. Iedereen is van harte welkom en bij de uitgang wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd. De kinderen oefenen vanaf ’s morgens 10.00 uur in verschillende groepen onder deskundige begeleiding met hulp van een groot aantal vrijwilligers. Er zijn wapendragers, wilde dieren, dorpsbewoners, kwakzalvers, de Filistijnen en het leger van Saul. In verschillende zalen worden liedjes geleerd en er wordt veel geknutseld. Alle wijken van de PgL zijn uitgenodigd aan deze musical mee te doen.

Kerk in het Licht De kerk staat elke avond van 3 t/m 13 september letterlijk in het licht. Het begint op donderdagavond om 21.00 uur met een spetterende en verrassende video- en lichtpresentatie. Muziek, geluid en beelden wisselen elkaar in het groot en klein af. De gebeurtenis op het plein van de Hooglandse Kerk eindigt met een groots optreden van vele koren! Het duurt daar ongeveer driekwartier en het vervolg is in de kerk zelf. De eerste reacties bij het bespreken van de opzet waren hartverwarmend.

34 | Leids Kerkblad

Galaconcert Een van de hoogtepunten van 700 jaar is het galaconcert op zaterdag 12 september. De kerk wordt omgetoverd tot een feestelijk verlichte ruimte, waarin de sfeer van deze Oud-Hollandse gotische kathedraal op bijzondere wijze wordt geaccentueerd. U zult versteld staan van de mogelijkheden die de akoestiek van de Hooglandse Kerk biedt. Zowel groots en meeslepend als fluisterzacht en meditatief zal de muziek u verrassen. De composities van Britten, Copland, Elgar, Händel, Richard Strauss en Pärt zijn door Leonard Evers in een vloeiende lijn gearrangeerd. U hoort de prachtige countertenor Kaspar Kröner in samenspel met het net geplaatste Willis-orgel, bespeeld door Theo Visser. Trompetten en percussie zorgen voor vuurwerk. Ook de Leidse stadsdichter Wouter Ydema treedt op. De muzikale leiding is in handen van Joost Geevers. In de pauze en na afloop wordt u weer door de cateraar getrakteerd op heerlijkheden. Kaarten (€ 52,50) zijn vanaf 24 juli verkrijgbaar via de website van Stadspodia.nl.

Jubileumdienst De eerste contouren worden zichtbaar van de jubileumdienst op 13 september. Deze dienst begint om 12.00 uur en zal de gebruikelijke dienst van de LBG om 10.00 uur en die van de LSE om 11.45 uur vervangen. Het thema is ‘Geloofsbeleving in de Hooglandse de eeuwen door’. Wat heeft er gedurende die periode geklonken aan woorden en later aan woorden, muziek en zang dat de tand van de tijd kan doorstaan? Welke lichtpunten van toen hebben waarde in het hier en nu? Licht, instrumenten en stemmen zullen stiltes breken en de ruimte vullen. Cent van Vliet is voorzitter van de Programma commissie

Kerkdiensten ■ Zondag 5 juli

Deurcollecte: Jeugdwerk PKN: “Zomer, Kerk van kinderen”, Marekerk: HGJB

Vredeskerk

LUMC

Antoniuskerk

Alrijne Ziekenhuis Leiden

10.00 u. ds. G.J. Venema 10.00 u. mw. ds. E.M. Ezinga De Regenboog

Hooglandse Kerk

10.00 u. ds. A. Alblas, bevestiging lidmaten 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert 19.00 u. ds. A. Alblas, Evensong, m.m.v. TTewkesbury Abbey Schola Cantorum Marekerk

10.00 u. ds. W.J. Gorissen, Voorthuizen 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

10.00 u. ds. G.J. Venema, dienst i.s.m. tieners Antoniuskerk

9.15 u. ds. P. Kuiper

De Regenboog

10.00 u. leden geloofsgemeenschap Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. geen dienst

Dorpscentrum Oegstgeest

10.30 u. ds. K.H. van Klaveren, Den Haag

10.00 u. ds. E. Meijering

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. ds. B.A. Nieuwenhuijse Overrhyn

10.30 u. pastor H. van Breukelen LUMC

10.15 u. mw. B. Heckel, Heilig Avondmaal Dorpscentrum Oegstgeest

10.30 u. mw. ds. A. van der Zijpp, Boskoop, gezamenlijke dienst met de DoRe-Gemeente Waalse Kerk

Hooglandse Kerk

Overrhyn

10.30 u. mw. E. Kruyt LUMC

10.00 u. pastor H. van Breukelen Alrijne Ziekenhuis Leiden

10.15 u. mw. M. Maas

Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal) dienst voor doven

10.00 u. F. de Best

■ Zaterdag 18 juli

Zuydtwijck

10.30 u. pastor H. van Breukelen ■ Zondag 19 juli

19.00 u. pastor A. van der Helm, eucharistieviering ■ Zondag 12 juli

Deurcollecte: Catechese en Educatie, Marekerk: IZB Hooglandse Kerk

10.00 u. ds. A. Alblas m.m.v. Franciska Dukel, zang 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. J. Delhaas, m.m.v. Franciska Dukel, zang Marekerk

10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. W.H. Hendriks, Mijnsheerenland Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk

10.00 u. ds. M. de Leeuw, Rijswijk 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. R. Goldbach Marekerk

10.00 u. ds. C.A. van ’t Hof, Nunspeet 17.00 u. ds. W. Markus, Bergschenhoek Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

10.00 u. ds. F.D. Rooze Antoniuskerk

10.00 u. ds. J.C. van Dongen De Regenboog

10.00 u. A.W. Ridder

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. N. Schoorl

Dorpscentrum Oegstgeest

Hooglandse Kerk

De Regenboog

■ Zondag 26 juli

10.00 u. geen dienst

10.15 u. ds. A.C. Kooijman

■ Donderdag 9 juli

15.00 u. mw. ds. M. Wassenaar

Zorgcentrum Groenhoven

Alrijne Ziekenhuis Leiden

15.00 u. pastor H. van Breukelen

Haagwijk

Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers

10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp

Haagwijk

■ Maandag 20 juli

10.30 u. M.J.B. la Grouw

Deurcollecte: huur/onderhoud kerkelijke gebouwen

■ Maandag 6 juli

10.15 u. ds. A.C. Kooijman

Evangelisch-Lutherse Kerk

Waalse Kerk

10.30 u. nog niet bekend

10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries

10.30 u. ds. M.F.C. Junte, Gouda, gezamenlijke dienst met de DoRe-Gemeente Waalse Kerk

10.00 u. ds. J. Korf 11.45 u. oecumenische studentendienst, H. van Bemmel Marekerk

10.00 u. J.P. Karstens 17.00 u. ds. J. Ouwendijk, Alphen a/d Rijn Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

10.00 u. M. Boelen Antoniuskerk

9.15 u. mw. pastor E. den Herder-Michielsen

De Regenboog

10.00 u. mw. pastor M. Hoogervorst Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. geen dienst

Dorpscentrum Oegstgeest –dienst in Lokhorstkerk

10.30 u. M.J.B. la Grouw

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. geen dienst Overrhyn

10.30 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest LUMC

10.00 u. geen dienst

Alrijne Ziekenhuis Leiden

10.15 u. pastor H. van Breukelen

Scheppingskerk Leiderdorp (Kapelzaal) dienst voor doven

10.00 u. geen dienst

■ Zaterdag 1 augustus

Zuydtwijck

10.30 u. pastor H. van Breukelen

10.15 u. mw. ds. Chr. Berkvens-Stevelink, gezamenlijke dienst met de DoRe-Gemeente Waalse Kerk

10.30 u. geen dienst

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest Overrhyn

10.30 u. R. Rus, Oegstgeest

Leids Kerkblad | 35

■■ Zondag 2 augustus

Deurcollecte: huur/onderhoud kerkelijke gebouwen

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. geen dienst Overrhyn

10.30 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp LUMC

Hooglandse Kerk

10.00 u. ds. J. van den Berg, Voorhout 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. H.E. Schouten Marekerk

10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegstgeest 17.00 u. ds. D. Verboom Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

10.00 u. ds. B.J.J. Boter, Voorschoten Antoniuskerk

  9.15 u. ds. P.F. Warmenhoven De Regenboog

10.00 u. mw. pastor C. Hofschreuder Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. geen dienst

Dorpscentrum Oegstgeest –dienst in Lokhorstkerk

10.00 u. pastor H. van Breukelen Alrijne Ziekenhuis Leiden

10.15 u. mw. R. Schultheiss, Sassenheim

Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal) dienst voor doven

10.00 u. W. Smit

■■ Donderdag 13 augustus

19.00 u. pastor A. van der Helm, eucharistieviering ■■ Zaterdag 15 augustus

10.30 u. mw. ds. M. Wassenaar ■■ Zondag 16 augustus

10.30 u. geen dienst

Hooglandse Kerk

Waalse Kerk

Overrhyn

10.30 u. R. Leijdekker

10.00 u. ds. I. de Zwart, Deventer 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. Van den Berg-Seiffert Marekerk

10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. B.H. Weegink, Katwijk aan Zee

10.15 u. ds. A.C. Kooijman

10.00 u. zie Vredeskerk

Alrijne Ziekenhuis Leiden ■■ Maandag 3 augustus

15.00 u. pastor H. van Breukelen ■■ Zondag 9 augustus

  9.15 u. ds. H.E. Schouten De Regenboog

10.00 u. mw. ds. B. Heubeck, viering van de Maaltijd

Hooglandse Kerk

10.15 u. mw. ds. M. Driessen, gezamenlijke dienst met de DoRe-Gemeente

Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

10.00 u. mw. ds. F. Weber Antoniuskerk

10.00 u. mw. ds. M. Driessen, Heilig Avondmaal

Dorpscentrum Oegstgeest –dienst in Lokhorstkerk Waalse Kerk

10.30 u. geen dienst

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegstgeest Overrhyn

10.30 u. mw. E. Kruyt LUMC

10.00 u. ds. A.J. Hammer

Alrijne Ziekenhuis Leiden

10.15 u. ds. A.C. Kooijman

■■ Maandag 17 augustus

De Regenboog

10.00 u. ds. B.A. Nieuwenhuijse Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. mw. B. Heckel, Heilig Avondmaal Dorpscentrum Oegstgeest

10.30 u. ds. A. Noordijk, Amsterdam, gezamen­ lijke dienst met de DoRe-Gemeente Waalse Kerk

10.30 u. M.J.B. La Grouw

36 | Leids Kerkblad

10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk

10.00 u. mw. ds. E.M. Ezinga 10.00 u. ds. B.J.W. Schelhaas

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. D. de Roest

Dorpscentrum Oegstgeest

10.30 u. ds. T. Noorman, Rotterdam 10.30 u. ds. K. Blei

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. geen dienst Overrhyn

10.30 u. T. v.d. Ende LUMC

10.00 u. pastor J.H.S. Evers

10.15 u. mw. R. Schultheiss, Sassenheim

Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal) dienst voor doven:

10.00 u. J. Karstens

■■ Zondag 30 augustus

Hooglandse Kerk

10.00 u. H. Boter

10.15 u. geen dienst

10.00 u. ds. J. Smit, Katwijk aan de Rijn 17.00 u. proponent W. Braaksma, Bodegraven

Vredeskerk

Vredeskerk

Evangelisch-Lutherse Kerk

Marekerk

10.00 u. zie Vredeskerk

Deurcollecte: G.O.O.S.

Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers

10.00 u. mw. ds. S.G.H. Vroomans-van Hattem, Delft 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. Van den Berg-Seiffert

Maranathawijk

Maranathawijk

Antoniuskerk Haagwijk

10.00 u. ds. F.J. van Harten, Scheveningen 17.00 u. ds. T. Jacobs

Alrijne Ziekenhuis Leiden

10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries

LUMC

Marekerk

Waalse Kerk Zuydtwijck

Deurcollecte: huur/onderhoud kerkelijke gebouwen

10.00 u. ds. B.A. Nieuwenhuijse

10.00 u. ds. A. Alblas en prof.dr. J. Boersema 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. H.E. Schouten

De Regenboog De Regenboog

10.15 u. mw. ds. C. Dahmen, Berkenwoude, gezamenlijke dienst met de DoRe-Gemeente Zorgcentrum Groenhoven

Hooglandse Kerk

Haagwijk

15.00 u. mw. ds. M. Wassenaar ■■ Zondag 23 augustus

Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers

10.00 u. ds. A. Alblas, doopviering 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. J. van Malde Marekerk

10.00 u. ds. T. Jacobs, voorbereiding Heilig Avondmaal 17.00 u. ds. W.J. Gorissen, Voorthuizen Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk

10.00 u. ds. O. Elseman, Den Haag De Regenboog

10.00 u. mw. pastor M. Hoogervorst Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. geen dienst

Dorpscentrum Oegstgeest

10.30 u. ds. M.F.C. Junte, Gouda Waalse Kerk

10.30 u. ds. D. Ribs

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. ds. J. Groenleer Overrhyn

10.30 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp LUMC

10.00 u. ds. A.J. Hammer

Alrijne Ziekenhuis Leiden

10.15 u. pastor H. van Breukelen