Rapport Gemeentelijke Ombudsman
Geen regie bij melding gat in de stoep Gemeente Amsterdam Stadsdeel Oost Waternet
29 maart 2012 RA120494
Samenvatting Voor de garagedeur van een woonblok, dat eigendom is van een Vereniging van Eigenaren (VvE), is een gat in de bestrating ontstaan. Een van de bewoners maakt hiervan melding bij stadsdeel Oost. Het stadsdeel komt kijken en zet het gat af met linten. Omdat het stuk stoep niet van de gemeente is verwijst het stadsdeel de bewoner naar de eigenaar en naar Waternet. Mogelijk komt het gat door een defecte hemelwaterafvoer. Daarmee is de melding voor het stadsdeel afgerond. Waternet constateert ter plaatse dat het niet aan leidingen van Waternet ligt en geeft aan dat het gat gedicht kan worden. Het wordt de bewoner echter niet duidelijk hoe het gat er gekomen is en wie het moet oplossen. Als het gat na een herhaalde melding bij het stadsdeel nog steeds niet is gedicht, schakelt hij de ombudsman in. Na tussenkomst van de ombudsman dicht het stadsdeel, inmiddels drie weken na de melding, het gat alsnog. De ombudsman houdt daarna een hoorzitting met het stadsdeel en Waternet om de behandeling van de melding te bespreken. Bij een melding van een gat in de stoep, is het niet altijd direct duidelijk hoe dat komt en wie het moet oplossen. Het had op de weg van het stadsdeel gelegen om de regie in handen te nemen en het gat te dichten. Tevens had het stadsdeel na de herhaalde melding van de man contact met hem op moeten nemen om deze melding mogelijk als klacht in behandeling te nemen. Door de bal steeds bij de burger terug te leggen heeft het stadsdeel niet slagvaardig gehandeld.
Datum : 29 maart 2012 Rapportnummer : RA120494 Pagina : 2/7
Oordeel De onderzochte gedraging is in strijd met het vereiste van voortvarendheid.
Amsterdam, 29 maart 2012
Ulco van de Pol Gemeentelijke Ombudsman
Datum : 29 maart 2012 Rapportnummer : RA120494 Pagina : 3/7
Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 30 juni 2011 schriftelijk ingediend en betreft de gemeente Amsterdam, stadsdeel Oost en Waternet.
Bevindingen aanleiding Voor de garagedeur van het woonblok, waar verzoekers woning deel van uitmaakt, is een gat van circa 100 cm diep en 70 cm doorsnede in de bestrating ontstaan. Verzoeker maakt hiervan in juni 2011 melding bij Stadsdeel Oost, dat hem in hem vervolgens verwijst naar Waternet omdat het probleem te maken zou hebben met een hemelwaterafvoer. Waternet en het stadsdeel komen ter plaatse kijken. In de contacten met beide organisaties wordt het verzoeker echter niet duidelijk hoe het gat er gekomen is en wie het moet oplossen. Hij is niet tevreden over het optreden van Waternet en het stadsdeel. Omdat het gat nog steeds niet gedicht is, schakelt hij de ombudsman in. klachtomschrijving Het onderzoek van de ombudsman richt zich op: de behandeling van een melding openbare ruimte over een gat in de stoep. onderzoek Om in deze zaak duidelijkheid te verkrijgen houdt de ombudsman op 29 september 2011 een hoorzitting. Van het stadsdeel zijn het Hoofd beheer Openbare Ruimte en de Teammanager Wegen, Water en Technische Dienst aanwezig. Waternet wordt vertegenwoordigd door de Teamleider Programmamanagement en een Programmamanager. Verzoeker is verhinderd. De ombudsman heeft naderhand telefonisch van verzoeker een toelichting op zijn klachten ontvangen. De volgende bevindingen zijn opgesteld op basis van het relaas van verzoeker en de reacties tijdens de hoorzitting. behandeling Meldingen Openbare Ruimte (MOR) Het stadsdeel geeft tijdens de hoorzitting aan dat meldingen in de regel in een volgsysteem worden geboekt. Het backoffice van het stadsdeel wijst de melding in het systeem toe aan de medewerker die deze moet behandelen. De werkafspraak is dat het stadsdeel meldingen binnen 48 uur behandelt. Dat wil zeggen dat er gereageerd moet zijn naar de melder. Normaliter wordt er een notitie gemaakt van het (telefonisch) contact en de afspraken die daarin gemaakt worden. Dit om de voortgang van de afhandeling te kunnen monitoren. In de reactie op de melding wordt verwezen naar de mogelijkheid om een nieuwe melding te maken. Via die weg kan een melder ook op een eerdere melding terugkomen.
Datum : 29 maart 2012 Rapportnummer : RA120494 Pagina : 4/7
melding bij stadsdeel Op 13 juni 2011 maakt verzoeker melding van het gat bij Stadsdeel Oost. Daarop gaan buitendienstinspecteurs/stratenmakers ter plaatse kijken. Bij een melding van een gat bekijken de stratenmakers of het gat door ratten is veroorzaakt of door een kapotte buis of leiding. 1 Verzoeker heeft van een van de inspecteurs begrepen dat het gat mogelijk veroorzaakt is door een defecte hemelwaterafvoer en dat hij hiervoor bij Waternet moet zijn. Het stadsdeel zet het gat met hekken af. Op 17 juni 2011 stuurt het stadsdeel verzoeker per e-mail een reactie op zijn melding: ‘Hemelwaterafvoer is stuk. Hiervoor zou u contact moeten opnemen met Waternet of VvE (Vereniging van Eigenaren).’ Hiermee is deze melding voor het stadsdeel afgerond. melding bij Waternet Verzoeker belt dezelfde dag naar Waternet. Hij verneemt dat Waternet in opdracht van verzoeker of de eigenaar kan komen kijken. Indien het defect binnen 1 meter van de gevel in de hemelwaterafvoer of riolering ligt, is Waternet echter niet verantwoordelijk en komen de kosten van het bezoek voor de eigenaar. Het gat bevindt zich voor een deel in de openbare ruimte. De eigenaar kan daarom geen particulier inhuren omdat die niet bevoegd is om in de openbare ruimte te werken. Verzoeker bespreekt dit met de VvE van het woonblok. In de ochtend van 24 juni vraagt hij Waternet langs te komen. Dit doet Waternet direct. Waternet bekijkt bij een inspectie of het probleem gelegen is in de hemelwaterafvoer of riolering, zo blijkt tijdens de hoorzitting. Waternet constateert dat er wel een buis ligt, maar dat deze niet van Waternet is en bovendien geen hemelwaterafvoerbuis is. Volgens Waternet is het waarschijnlijk een loze leiding, maar niet van Waternet. Loze leidingen worden aangelegd om in de toekomst nieuwe aansluitingen, zoals glasvezelkabels, aan te leggen. Er liep waarschijnlijk water door de leiding, waardoor er zand richting de kruipruimte wegspoelde. Wat Waternet betreft kan het gat gedicht en herbestraat worden. Waternet verwijst verzoeker naar de gemeente. tweede melding bij het stadsdeel Vervolgens probeert verzoeker tevergeefs telefonisch contact te leggen met de afdeling Openbare Ruimte van het stadsdeel. Hij kan niet reageren op de reactie op zijn melding. Daarom doet hij op 24 juni nogmaals een melding openbare ruimte, waarin hij vermeldt wat hij van Waternet heeft vernomen. Verzoeker vertrouwt er op dat het dichten van het gat, gezien de gevaarlijke situatie, met spoed wordt uitgevoerd. Op 4 juli geeft het stadsdeel nagenoeg dezelfde reactie als op de eerdere melding. Namelijk dat de buitendienstmedewerker op 17 juni aan verzoeker heeft doorgegeven dat de melding niet bij het stadsdeel thuishoort maar bij de VvE of de woningbouw. Verzoeker belt voor opheldering naar het stadsdeel en verneemt dat de buitendienstinspecteur zegt dat het stuk stoep dat verzakt is, behoort bij de eigendom van de VvE en dat deze dus verantwoordelijk is voor de oplossing van het probleem. interventie ombudsman Verzoeker neemt op 30 juni contact op met de ombudsman omdat, hij zich niet in deze gang van zaken kan vinden. Ten eerste vraagt hij zich af waarom het stadsdeel hem niet direct duidelijk heeft gemaakt dat de VvE verantwoordelijk is voor het herstel van het gat. Ten tweede vindt hij het vreemd dat de gemeente zich niet verantwoordelijk acht voor het stuk stoep, aangezien de
1
Dat kan een hemelwaterafvoer zijn, een riool of een loze (mantel)buis die de fundering in loopt.
Datum : 29 maart 2012 Rapportnummer : RA120494 Pagina : 5/7
gemeente dit stuk onlangs wel, zonder enige vorm van communicatie met de VvE, gelijktijdig met de rest van de stoep, heeft herbestraat. De ombudsman verzoekt het stadsdeel om de gevaarlijke situatie adequaat en snel te verhelpen. Daarnaast vraagt hij om de klachten van verzoeker in behandeling te nemen. Op 6 juli laat het stadsdeel de ombudsman weten dat de stoep op 5 juli is gedicht en de klacht in behandeling is genomen. klachtbehandeling door het stadsdeel Op 18 juli stuurt het stadsdeel een reactie op verzoekers klacht. Het onderhoud van het straatwerk valt onder de beheersverantwoordelijkheid van het stadsdeel. Dat geldt echter niet voor zaken die zich binnen de zogenaamde margestrook van 60 cm van de gevel en onder de grond en het straatwerk bevinden. Dat is geen openbare ruimte. Voor dat gebied is de eigenaar of VvE van het pand verantwoordelijk. Het is mogelijk dat de buitendienstmedewerker hierover niet duidelijk tegenover verzoeker is geweest. Bij de herbestrating heeft de gemeente de margestrook wel meegenomen als service naar de eigenaren toe, zo licht het stadsdeel tijdens de hoorzitting toe. Inmiddels is bekend dat het gat wordt veroorzaakt door een loze leiding. Ten onrechte veronderstelden buitendienstmedewerkers dat het ging om een hemelwaterafvoer die niet op het riool was aangesloten. Om te voorkomen dat het probleem zich herhaalt moet de loze leiding afgedopt worden. Dit kan door Waternet worden gedaan als de eigenaar van het pand of de VVE hiertoe opdracht geeft. Het stadsdeel geeft hier niet zelf opdracht toe, omdat Waternet geen gemeentelijke instantie is en het stadsdeel anders de rekening krijgt. Dit terwijl het stadsdeel niet de verantwoordelijkheid draagt voor het beheer van ondergrondse leidingen. gat gedicht, probleem opgelost? Tijdens de hoorzitting komt naar voren dat het stadsdeel bij het dichten van het gat waarschijnlijk geen aandacht heeft besteed aan het oplossen van het onderliggende probleem. Verzoeker licht naderhand telefonisch toe dat hem niet duidelijk was wat het onderliggende probleem was. Verzoeker noch de VvE hebben hier verder onderzoek naar gedaan. Later komt het stadsdeel op het dichten van het gat terug. Het stadsdeel heeft de loze mantelbuis in de fundering afgedicht met plastic en een opstaande tegel, alvorens het gat te dichten en herbestraten. De ombudsman heeft tijdens de hoorzitting met het stadsdeel en Waternet afgesproken dat, indien verzoeker daarom verzoekt, het stadsdeel in dit geval Waternet opdracht geeft om de boel weer open te breken om het probleem met zekerheid te kunnen vast stellen. Wie de eventuele reparatie moet uitvoeren en betalen hangt af van de oorzaak van het wegspoelen van de grond. regie Het stadsdeel geeft tijdens de hoorzitting aan dat het in dit soort gevallen de regie niet op zich neemt, maar dat een verwijzing gebruikelijk is. De ervaring is namelijk dat het lastig is om medewerkers van een andere organisatie sturing te geven en daarvan terugkoppeling te krijgen. Het stadsdeel voelt zich tijdens de hoorzitting echter bezwaard over de verwijzing naar Waternet. Het ziet in dat het stadsdeel de regie hier had moeten voeren en dat niet aan verzoeker had moeten overlaten. Waternet merkt tijdens de hoorzitting op in de regel wel verzoeken tot inspectie van het stadsdeel te krijgen als er gebreken in de openbare ruimte zijn. Ook indien deze op de grens met een particulier perceel liggen. Waternet stuurt dan een hele ploeg van deskundigen die de kwestie mogelijk sneller had kunnen oplossen en die rapporteert aan het stadsdeel.
Datum : 29 maart 2012 Rapportnummer : RA120494 Pagina : 6/7
reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker, Waternet en Stadsdeel Oost gestuurd om na te gaan of de feiten juist zijn weergegeven. Waternet heeft laten weten dat de feiten kloppen. Het stadsdeel heeft enkele feitelijke wijzigingen en aanvullen gegeven, die de ombudsman heeft overgenomen. Daarnaast laat het stadsdeel weten dat er een gesprek met verzoeker is geweest over het mogelijk opnieuw openen van het gat. Ze hebben afgesproken op dit moment geen actie te ondernemen omdat er nu geen directe aanleiding is. Mochten er verzakkingen optreden dan kan het verzoeker met de betreffende medewerker van het stadsdeel contact opnemen.
Beoordeling De ombudsman beoordeelt of het bestuursorgaan zich in de door hem onderzochte aangelegenheid behoorlijk heeft gedragen2.
Behoorlijkheidsvereisten Indien naar het oordeel van de ombudsman de gedraging niet behoorlijk is, vermeldt hij in het rapport welk vereiste van behoorlijkheid is geschonden3. In dit onderzoek toetst hij de gedragingen aan het vereiste van voortvarendheid.
Overwegingen Het vereiste van voortvarendheid houdt in dat een bestuursorgaan slagvaardig en met voldoende snelheid moet optreden. Beide componenten zijn op deze zaak van toepassing. Dat brengt met zich mee dat een bestuursorgaan de regie voert bij de behandeling van een melding openbare ruimte. Gebleken is dat het niet altijd direct duidelijk is wat de oorzaak van een gat in bestrating is en wie het moet oplossen. Het stadsdeel verwijst verzoeker bij herhaling naar de eigenaar en Waternet, terwijl het stadsdeel het stuk stoep in het verleden wel zelf heeft herbestraat. Het duurt drie weken voordat het stadsdeel, het gat, na tussenkomst van de ombudsman dicht. Gebleken is verder dat Waternet gewoonlijk door het stadsdeel zelf wordt benaderd in dit soort zaken Het had op de weg van het stadsdeel gelegen om de regie in handen te nemen. Dit had gekund door Waternet zelf in te schakelen, zodat het probleem zonder meer vastgesteld had kunnen worden. Daarna had het stadsdeel het gat kunnen dichten. Na een herhaalde melding had het stadsdeel verzoeker moeten benaderen om deze kwestie als klacht in behandeling te nemen. Dat dit niet gebeurd is, klemt te meer omdat de ombudsman dit in zijn rapport ‘Meldingen Openbare Ruimte4’ in 2009 aan het stadsdeel heeft aanbevolen. Door de bal steeds bij de burger terug te leggen heeft het stadsdeel niet slagvaardig gehandeld.
artikel 9:27 lid 1 Algemene wet bestuursrecht artikel 9:36 lid 2 Algemene wet bestuursrecht 4 Rapport ‘Meldingen Openbare Ruimte’ (RA0943559), www.gemeentelijkeombudsman.nl/onderzoekrapporten . 2 3
Datum : 29 maart 2012 Rapportnummer : RA120494 Pagina : 7/7
Oordeel De onderzocht gedraging is in strijd met het vereiste van voortvarendheid.
