CONCEPT-VERSLAG
Gecombineerde vergadering adviescommissies voor Ruimte en Wonen & Mobiliteit d.d. 2 april 2009 te Zevenaar Aanwezig:
dhr D.W. Tiemens (Arnhem), dhr E.J. ter Meulen (Arnhem), mw M.J. van Gastel-Schäffner (Arnhem), dhr F.M.H.P. Houben (Beuningen), dhr F. Hofman (Doesburg), dhr P. Mekkink (Duiven), dhr B. van Loon (Duiven), mw J.P.J.M. van Veluw (Heumen), dhr H.G. Gertsen (Lingewaard), dhr F.S.A. Wissink (Montferland), dhr P.H. Martens (Mook en Middelaar), dhr F.H.G.M. Witjes (Overbetuwe), dhr D.H. van Uitert (Renkum), mw B.J.C. van Westdorp (Rheden), dhr A.C.L. Adema (Rozendaal), dhr L. de Boer (Rheden), mw M.A. Barber-Hendriks (Ubbergen), mw S.J. Wobma (Westervoort), dhr R.G.P. Jeurissen (Wijchen), dhr G.J.M. Nijland (Zevenaar), mw J.G. van Norel-Hansen (Zevenaar)
Voorzitter: Secretaris: Portefeuillehouders:
dhr R.W. Mooij (Overbetuwe) dhr B. W. Visser dhr J. van der Meer, dhr J. Walraven
Verslag:
Buro Service Overasselt, mw M.R.H.M. de Meijer
Verhinderd:
dhr H.J. Mak (Beuningen), mw C.B.A. Teunissen (Nijmegen), dhr M.J.M. van Nijnatten (Nijmegen), dhr E. Heinrich (Renkum)
0.
Opening en vaststelling agenda
De voorzitter opent de vergadering om 14.00 uur. Agendapunt 7 wordt aan punt 2 toegevoegd.
1.
Mededelingen
Dhr Walraven deelt met betrekking tot de aanbesteding stadsregiotaxi mee dat de denktank uitstekend heeft gewerkt en dit werk zal voortzetten. De denktank heeft gerapporteerd dat zij 80% van het PvE goed vindt en dat er nog aan de overige 20% gewerkt moet worden. Er zijn veel gesprekken gevoerd in de werkgroep en het College van Bestuur heeft gesproken met wethouders Wmo uit de regio. Deze wethouders willen het programma voor het ophogen van bushaltes naar voren halen, zodat mensen met een lichte indicatie van reguliere lage vloerbussen gebruik kunnen maken. Dit is mogelijk, als de cofinanciering vanuit de gemeenten zeker wordt gesteld, want het afgesproken programma 2008 is voor slechts 25% uitgevoerd. De stadsregio heeft het geld van het Rijk beschikbaar; voor het overige is het een lokale verantwoordelijkheid. De onderhandelingen met het bedrijf in het kader van de aanbesteding zijn op 31 maart afgerond. Het onderhandelingsresultaat moet nog intern worden besproken. Het bedrijf met zijn onderaannemers geeft de voorkeur aan verlenging van het huidige contract met één jaar, niet minder dan een jaar om te voorkomen dat diverse onderaannemers afhaken. In de komende tijd wordt samen met het bedrijf gekeken welke verbeteringen kunnen worden gerealiseerd met het malusgeld. Het college heeft besloten om bij de aanbesteding 1 september 2010 als uitvoeringsdatum te kiezen, zodat in het najaar, voordat de nieuwe busconcessie van kracht wordt, duidelijk is wie er de taxiconcessie gaat doen voor vier tot zes jaar. Het zal niet worden gekoppeld aan de concessie openbaar vervoer. Het college heeft besloten tot een voorlopige gunning aan Novio; over zes weken volgt de definitieve gunning. De stadsregio heeft een goed product gekregen.
1 Vergadering gecombineerde commissie Mobiliteit & Ruimte en Wonen d.d. 2 april 2009 te Zevenaar
Dhr Gertsen vraagt 1. of aanpassing van alle bushaltes tegen dezelfde voorwaarden kan geschieden; 2. of het zo is dat de lage vloerbussen per 1 oktober 2010 beschikbaar zijn. Dhr Adema steunt de keuze voor optie 2, maar hij dacht dat er nog ruimte was voor overleg. Dhr Tiemens is verheugd over de woorden van de heer Walraven. Dhr Walraven antwoordt dat de lage vloerbussen gaan rijden per december 2009 met het ingaan van de nieuwe concessie. De gemeenten als wegbeheerders zijn er zelf voor verantwoordelijk om de haltes op het juiste niveau te brengen maar ze kunnen er subsidie voor aanvragen bij de stadsregio. De gekozen variant 2 is equivalent met de concessie per 1 september 2010.
2.
Ingekomen brieven
Er zijn geen opmerkingen.
3.
Concept verslag van de gecombineerde commissievergadering van 5 februari 2009 inclusief 3 gegeven presentaties
PRESENTIE: De heer Witjes was aanwezig. Het verslag wordt vastgesteld met inachtneming van bovenstaande opmerking.
4.
Presentatie Luchtkwaliteit (Eureka) door Erik Zweers
VRAGEN NAAR AANLEIDING VAN DE PRESENTATIE: Dhr Mekkink vraagt of het effect van verschillende soorten groen (wel of niet bladverliezende bomen en struiken) op luchtkwaliteit wordt onderzocht en ook gedurende de verschillende seizoenen. Dhr Zweers antwoordt dat er inderdaad verschillende soorten naaldbomen en loofbomen worden ingezet. De vooronderstelling is dat loofbomen vooral stikstofoxide uit de lucht halen, met name als het blad uitloopt, en dat naaldbomen vooral fijn stof afvangen. Dhr Van der Meer (portefeuillehouder) vraagt met betrekking tot het programma Helios waar de stadsregio een meerwaarde kan hebben in het klimaatprogramma van de individuele gemeenten. Dhr Gertsen zegt dat Lingewaard druk doende is met 1. het van de grond tillen van een aardwarmteproject waar destijds in de stadsregio geen aandacht voor was; 2. een bio-installatie waar vijf agrariërs samen aan de slag gaan om groen gas te maken. Dhr Van Uitert geeft aan dat Renkum graag ondersteuning wil hebben bij het vervangen van de afvalinzamelvoertuigen, waarbij het idee is om deze voertuigen op aardgas te laten rijden. Wat Renkum betreft zou de stadsregio bestaande of geplande initiatieven moeten verknopen, het ontstaan van initiatieven moeten stimuleren en ondersteunen, zoals het Europese project Girandol waar Renkum aan deel wil nemen. Renkum wil overigens graag de twaalfde gemeente zijn om de intentieverklaring te ondertekenen. Dhr Zweers zegt toe contact te zullen opnemen met de gemeente Renkum. Dhr Nijland zegt dat alle gemeenten continu de afweging maken welke investering zij moeten doen om energie te besparen. Veel gemeenten zijn in dat kader bezig met openbare verlichtingsprojecten. Hij zou graag zien dat de stadsregio dit soort onderzoekswerk dat meerdere gemeenten nu afzonderlijk gaan doen, verzamelt en dat de gemeenten met de resultaten ervan aan de slag kunnen gaan. Zevenaar heeft vorig jaar de introductie van de energiemakelaar gehad, die het management heeft gedaan op de openbare verlichting en adviezen heeft gegeven om het stroomverbruik terug te dringen. Het heeft de gemeente geld bespaard en het milieu geholpen. De presentatie gaf een breed scala van allerlei onderwerpen. Daarbij is het belangrijk of er een uitvoeringsprogramma voor is bedacht maar ook hoe het financiële plaatje eruit ziet.
2 Vergadering gecombineerde commissie Mobiliteit & Ruimte en Wonen d.d. 2 april 2009 te Zevenaar
Dhr Zweers antwoordt dat er een programma is dat zich gaandeweg vult. Er zijn vijf boekjes waarin de planning en de concrete stappen worden beschreven, maar het is aan de afzonderlijke gemeenten om projecten op te pakken en zich hiervoor te melden bij de stadsregio. Het gaat het laatste jaar in een heel rap tempo. Eureka is via de provincie bij het ministerie neergelegd. De stadsregio heeft er € 10 miljoen voor gekregen op voorwaarde dat het wordt gebruikt voor luchtkwaliteit en dat er sprake is van co-financiering van 50%. Dhr Mekkink meent dat, als een advies zou zijn om meer bomen langs wegen aan te planten, dit vooral in het buitengebied zou moeten gebeuren waar het voornamelijk om rijks- of provinciale wegen gaat. Hij vraagt in hoeverre de stadsregio er dan invloed op uit kan oefenen. Hij is groot voorstander van groenaanplant in bevolkingscentra, maar vreest dat daar de ruimte ontbreekt. Dhr Van der Meer antwoordt dat groen goed is voor enerzijds CO2-opvang, verkoeling en woningisolatie en anderzijds voor het afvangen van NO2 en fijn stof om de luchtkwaliteit te verbeteren, maar het Rijk is er nog niet van overtuigd. Het proefproject bij de A50 levert het bewijs voor drukke rijkswegen maar niet voor stedelijk gebied. Daarom worden er ook enkele proefprojecten geïnitieerd in Arnhem en Nijmegen om te kijken of het ook in de stad werkt. In de stad is er weinig ruimte langs wegen, maar er zijn toch mogelijkheden om groen toe te voegen, zoals gevelbegroeiing (klimop), daktuinen e.d. Dhr Hofland vraagt waarom het woord ‘biodiesel’ niet voorkomt in het programma, dat teveel focust op aardgas dat ook weer eindig is. Er zijn vooral in de vrachtwagensector initiatieven op het gebied van biodiesel die echter worden getorpedeerd door accijnzen. Hij pleit ervoor dat dit onderwerp in de stadsregio op de politieke agenda komt. Dhr Van der Meer antwoordt dat er veel ethische bezwaren kleven aan biodiesel, omdat vaak landbouwgewassen worden omgezet in brandstof en omdat er veel landbouwareaal voor wordt ingezet. Bovendien blijkt uit onderzoek dat biodiesel leidt tot meer CO2-uitstoot dan het bespaart. Hij pleit ervoor om te blijven inzetten op aardgas als tussenstap naar biogas en vervolgens waterstof. Dhr Hofland distantieert zich van de woorden van de heer Van der Meer. Als dit het beleid is van de stadsregio stelt hij voor om het ter discussie te stellen, want het landelijke beleid ondersteunt het gebruik van biodiesel wél.
5.
Presentatie Stadsregiorail door Reindert Augustijn
VRAGEN NAAR AANLEIDING VAN DE PRESENTATIE: Dhr Ter Meulen mist het onderzoek naar de mogelijke stations Pleij en Kema, terwijl dit wél was afgesproken. Dhr Van Uitert sluit zich aan bij de heer Ter Meulen. Mw Wobma vraagt naar de stand van zaken van de aanleg van het vierde perron op station Arnhem. Het is belangrijk voor de realisatie van station Westervoort. Dhr Nijland is deels verrast door het woord ‘mogelijk’ in verband met station Zevenaar-Oost, ook al is het woord ook in het verleden al gebruikt vanwege de financiën. Daarnaast speelt de aanbesteding concessie 2013 – 2028. Hij neemt aan dat, als hierover in juni uitvoerig bestuurlijk overleg plaatsvindt in de stadsregioraad, er geen onduidelijkheid meer bestaat over het station, ook vanwege de consequentie van ruimtelijke ontwikkeling. Daarbij komt de doelstelling van het oplossen van het fileprobleem. Dhr Mekkink stelt dat de verbetering aan de spoorlijn Winterwijk – Arnhem met vier keer per uur een trein vanaf Doetinchem duidelijk voordelen heeft. Het nadeel is echter dat de spoorwegovergangen vaker gesloten zijn waardoor het verkeer stagneert. Hij vermeldt dat de route Duiven-Nijmegen twee manieren kent. Overstappen in Arnhem Centraal op de sprinter Elst-Nijmegen of overstappen op station Velperpoort. De eerste methode heeft veel nadelen nu het station Arnhem verbouwd wordt; de tweede methode heeft het voordeel dat men er op hetzelfde perron kan blijven wachten. Wellicht kan men Synthus vragen het in de trein te laten omroepen. Dhr Witjes stelt dat de gemeente Elst destijds, toen de discussie over de Betuweroute werd gevoerd, een overeenkomst met het ministerie heeft gesloten. Er is toen besloten tot kleine oortjes voor de aantakking op de lijn Arnhem-Nijmegen. Nu wordt er met het ministerie gesproken over extra goede3 Vergadering gecombineerde commissie Mobiliteit & Ruimte en Wonen d.d. 2 april 2009 te Zevenaar
rentreinen vanaf de Betuweroute naar het noordoosten en gaat ProRail kijken naar capaciteit en veiligheid. In de presentatie werd gezegd dat de stadsregio hierover met het ministerie gaat praten, maar omdat het alle gemeenten aangaat, vraagt hij wanneer alle gemeenten gaan acteren ten aanzien van deze ontwikkeling en hoe dit in het vat wordt gegoten. Als de ontwikkelingen zover zijn en er zijn resultaten te melden, ziet hij het onderwerp graag geagendeerd. Dhr Walraven antwoordt dat het oorspronkelijke programma tot en met 2010 wordt uitgevoerd. Dit wordt verschoven naar 2012, omdat gegarandeerd wordt dat op dat moment de westelijke vrije kruising in Arnhem klaar is. De voorlopige planning voor de westelijke kruising is dat er in 2010 en 2011 werkzaamheden over een langere aaneengesloten periode zullen plaatsvinden, maar het finale besluit is nog niet genomen. De programma’s van de stations Kema en Pleij worden naar een latere fase verschoven. Ze zaten niet in het oorspronkelijke uitvoeringsprogramma waarvoor de stadsregio geld heeft gekregen. Ook Zevenaar Oost zat in het begin in geen enkel programma, maar het heeft een relatie met de ontwikkeling van Zevenaar. ‘Mogelijk’ houdt een positieve benadering in; de stadsregio werkt eraan in positieve richting. Het gaat erom dat er straks voldoende in- en uitstappers zijn om van het ministerie geld te krijgen voor de aanleg van het station; zo niet, legt het ministerie niets bij. De stadsregio gaat ermee door, ook omdat het een goede oplossing kan bieden om het fileprobleem terug te dringen. De stadsregio heeft wel degelijk een historisch besef en heeft ProRail gevraagd wie het goederenwachtspoor veroorzaakt, waarom de stadsregio ervoor zou moeten betalen, waarom het ministerie andere dingen wil dan in het verleden zijn afgesproken en waarover de Raad van State uitspraken heeft gedaan. De stadsregio stelt zich op het standpunt dat een passeerspoor noodzakelijk is en geen goederenwachtspoor. Meer treinen per uur betekent inderdaad meer gesloten spoorwegovergangen. Het gaat om een performanceverbetering van de hele lijn Arnhem-Winterswijk. Er wordt gewerkt aan passeersporen, betere seinen en wissels en het mogelijk sluiten van gelijkvloerse kruisingen die niet beveiligd zijn. Daarnaast is er een project met Arnhem, Westervoort, Zevenaar, Montferland en alle gemeenten in de Achterhoek over de sociale veiligheid op de spoorlijn. Dit gaat de goede kant uit. Overstappen op het station Velperpoort is zeker mogelijk en wellicht gemakkelijker, maar vanaf Arnhem Centraal rijdt er veel vaker een trein naar Nijmegen en hoeft men minder lang te wachten. Dhr Ter Meulen benadrukt dat de 2 stations in potentie belangrijk zijn voor Arnhem en Oosterbeek. Dhr Van Uitert merkt op dat de portefeuillehouder nu somberder is over het station Mariëndaal dan onlangs de heer Modder was bij de bespreking van de studie Mobiliteit en Bereikbaarheid Stadsregio Noord-West. Als de toekomstige ontwikkelingen rondom het Kema-terrein niet uit het oogpunt van transit-oriented development worden gefaciliteerd, zullen mensen daar nooit meer in de trein stappen. Mw Van Norel schrikt ervan dat de komst van het station Zevenaar-Oost afhankelijk is van het aantal in- en uitstappers, want er waren afspraken over gemaakt met de stadsregio. Zij stelt voor om hierover op niet al te lange termijn een afspraak te maken. Dhr Walraven antwoordt dat de stations Mariëndaal en Pleij in het masterplan Openbaar Vervoer zijn en blijven opgenomen, maar op dit moment is de financiering niet geregeld. Om financiering van het Rijk te krijgen is er nu eenmaal een bepaald aantal instappers nodig. Hetzelfde geldt voor ZevenaarOost. Er zijn aparte afspraken gemaakt met het college van Zevenaar over de ontwikkeling van de totale locatie in relatie tot de afrit op de A12 enz. Het is opgenomen in het totale pakket van de realisatie van een groot complex aan woningen en werkgelegenheid. Mw Van Gastel merkt op dat het rechtstreekse vervoer Nijmegen-Arnhem-Den Haag is ingeruild voor Nijmegen-Arnhem-Schiphol. Er blijkt echter zeer veel behoefte aan de rechtstreekse verbinding Den Haag te zijn.
6.
Presentatie OV-chipkaart door Carol van Eert
VRAGEN/OPMERKINGEN NAAR AANLEIDING VAN DE PRESENTATIE: Mw Van Veluw is bezorgd dat er op 1 juli slechts een enkel oplaadapparaat beschikbaar zal zijn. Mensen zouden dan vanuit de kerkdorpen eerst een aantal kilometers moeten reizen om de chipkaart op te laden. 4 Vergadering gecombineerde commissie Mobiliteit & Ruimte en Wonen d.d. 2 april 2009 te Zevenaar
Dhr Walraven antwoordt dat de verwachting is dat mensen eerst hun strippenkaarten zullen opmaken en dat pas langzaamaan de chipkaarten gebruikt zullen worden.
7.
Rondvraag en sluiting
Er zijn geen vragen. De voorzitter sluit de vergadering om 15.50 uur.
5 Vergadering gecombineerde commissie Mobiliteit & Ruimte en Wonen d.d. 2 april 2009 te Zevenaar
