Gebruik en waardering van de lokale media en de rol van internet

Gebruik en waardering van de lokale media en de rol van internet gemeente Amersfoort Ben van de Burgwal september 2013

Samenvatting Het internetgebruik onder Amersfoorters blijft nog steeds stijgen: circa 80% zit vrijwel dagelijks op het web en ook de sociale media (met name Facebook) zijn voor velen een belangrijke informatiebron. Toch maken inwoners vooral gebruik van de papieren media, zoals de huis-aan-huisbladen, als men op de hoogte wil zijn van het lokale nieuws. De gemeente Amersfoort verstrekt informatie via onder andere lokale kranten (Stadsberichten), Twitter en e-mailnieuwsbrieven. De Stadsberichten hebben veruit het grootste bereik. Nog maar weinig Amersfoorters kiezen voor Twitter, de wekelijkse emailbrief of de videoboodschappen voor hun informatievoorziening. De gemeentelijke website (www.amersfoort.nl) is wel favoriet als men zélf op zoek is naar informatie van de gemeente. Twee derde van de bewoners vindt dat de informatie die de gemeente verstrekt duidelijk is en dat zowel de website als de lokale kranten daarin goed voorzien. Toch geven sinds 2009 meer mensen aan dat men onvoldoende geïnformeerd wordt door de gemeente of dat ‘meer informatie welkom is’. Daarvoor geeft men uiteenlopende verklaringen. Men mist bijvoorbeeld bepaalde informatie, men heeft kritiek op de feedback die de gemeente geeft op klachten en vragen of op de rol die burgers hebben in de besluitvorming. Aanleiding tot het onderzoek De gemeente communiceert met de inwoners via verschillende media. De laatste jaren zijn daar nieuwe manieren bijgekomen zoals de digitale nieuwsbrief, twitter en de weekvideo. De afdeling Communicatie moet opnieuw afwegen op welke mix van communicatiemiddelen men wil inzetten. Om deze afweging te maken wil men de ontwikkeling volgen van het gebruik van de verschillende communicatiekanalen. De gemeente gaat steeds meer informatie digitaal aanbieden. In dat kader wil de afdeling communicatie graag weten hoe het internetgebruik onder Amersfoorters zich ontwikkelt en hoe zij informatie zoeken. Tot slot wil de afdeling Cultuur graag weten wat het bereik is van de door de gemeente gefinancierde media. Hiervoor heeft O&S onderzoek uitgevoerd in mei 2013. Onderzoeksopzet Voor het onderzoek is een aselecte steekproef getrokken uit de Amersfoortse bevolking van 18 jaar en ouder. Aan het onderzoek hebben uiteindelijk 627 mensen meegedaan, een respons van circa 45%. De respondenten zijn gewogen naar leeftijd en wijk, waardoor de uitkomsten een betere afspiegeling vormen van de mening van de totale populatie. Doordat sommige vragen eerder zijn gesteld, kunnen trends worden geschetst.

Internet en sociale media Gebruik van internet blijft stijgen In de afgelopen vier jaar is het aandeel Amersfoorters dat toegang heeft tot internet verder gestegen. Had in 2009 nog 14% geen toegang tot internet, in 2013 geldt dit nog voor 4% van de volwassen bevolking. Omgerekend gaat het om naar schatting ruim 4.000 Amersfoorters. Zelfs van de 65-plussers heeft driekwart toegang tot het internet. Ook de intensiteit van het gebruik neemt toe. Anno 2013 maakt vier op de vijf inwoners vrijwel dagelijks gebruik van internet. Dat was in 2009 nog maar drie op de vijf. Figuur 1. Hoe vaak zit u doorgaans op internet? geen toegang tot internet

minder dan 1 keer per week

ongeveer een keer per week

een paar keer per week

2009 dagelijks

2013 0%

20%

40%

60%

80%

100%

bron: O&S, Stadspeiling 2009, 2013

Sociale media: vooral Facebook in trek Dit jaar is in het onderzoek voor het eerst ook gevraagd van welke sociale media bewoners gebruik maken. Iets meer dan de helft van de volwassen Amersfoorters blijkt een account op Facebook te hebben. Van Google+ en LinkedIn heeft iets minder dan de helft een account. Hyves en Twitter volgen met ruim 20% en Pinterest kent relatief weinig gebruikers. Figuur 2. Gebruik van sociale media in 2013 Facebook

Google+

LinkedIn

Twitter

heeft geen account

Hyves

vrijwel niet

Pinterest

paar keer per maand

Youtube

wekelijks of dagelijks 0%

20%

40%

bron: O&S, Stadspeiling 2013

2 Gebruik en waardering van de lokale media

60%

80%

100%

Gebruik sociale media vooral leeftijdgebonden Vooral jongeren zijn actief met sociale media: onder 18 tot 30-jarigen worden met name Facebook en YouTube vaak gebruikt. Twitter en LinkedIn bereiken in de regel een bredere leeftijdsgroep: Linkedln wordt relatief het meest gebruikt door veertigers. Boven de 65 jaar is het gebruik van sociale media (nog) zeer beperkt.

Lokaal nieuws Huis-aan-huiskranten blijven belangrijk voor lokaal nieuws Via kranten, tv, radio en internet kunnen Amersfoortse burgers te weten komen wat er speelt in de stad en in de regio. Van welke media maken onze inwoners vooral gebruik om aan informatie te komen? Uit onderstaande overzichten blijkt dat de papieren informatie en vooral de huis-aan-huiskranten het meeste worden benut om op de hoogte te blijven van lokaal nieuws. Wel daalt het aandeel inwoners dat hiervoor het AD vaak leest. Figuur 3. Geraadpleegde kranten voor lokaal- en regionaal nieuws huis-aan-huiskrant De Stad Amersfoort

2011 2013

huis-aan-huiskrant Amersfoort Nu

2011 2013

AD / Amersfoortse Courant

2011 2013 0%

20% ken ik niet



40% nooit

60%

80% soms

100% vaak

Lokale radio en tv: ouder publiek Het aandeel inwoners dat uitzendingen op de lokale tv of radio volgt is zeer beperkt. Alleen RTV Utrecht weet nog altijd een relatief groot aantal kijkers te trekken, hoewel dat aandeel wel terugloopt. Naarmate het publiek ouder is, neemt de kijken luisterdichtheid toe. Figuur 4. Geraadpleegde tv- en radiozenders voor lokaal- en regionaal nieuws1 RTV Utrecht (televisie)

2011 2013

Lokale televisie Mediagroep EVA

2013

Internet-TV (bv. AmersfoortGezien) 2013 Lokale radio Mediagroep EVA Radio M

2013 2011 2013

Bingo FM

2011 2013

Golfbreker Radio / QFM

2011 2013 0%

20% ken ik niet

40% nooit

60%

80% soms

100% vaak


Websites van kranten en omroepen weinig bekeken Een relatief kleine groep Amersfoorters volgt het lokale en regionale nieuws op websites van kranten en omroepen, zoals www.RtvUtrecht.nl of www.AmersfoortNu.nl. De websites blijken in de afgelopen jaren wel iets meer in trek te zijn gekomen.2

1

De vragen over Omroep EVA zijn in 2011 niet gesteld, omdat deze omroep ten tijde van het onderzoek nog niet actief was in Amersfoort. De toenmalige zendgemachtigde Omroep Amersfoort was toen uit de lucht vanwege faillissement en hierover zijn daarom ook geen vragen gesteld. In 2009 zijn er wel vragen over Omroep Amersfoort gesteld, maar deze uitkomsten zijn in verband met een veranderde vraagstelling niet vergelijkbaar. 2

Een andere indicatie voor het bereik van de nieuwsbrieven is door te kijken naar het aantal digitale abonnees van bijvoorbeeld De Stad Amersfoort en RTV-Utrecht. Dit is hier niet nader onderzocht.


Figuur 5. Geraadpleegde informatie via websites van lokale en regionale media www.DeStadAmersfoort.nl

2011 2013

www.RtvUtrecht.nl

2011 2013

www.AmersfoortNu.nl

2011 2013

www.mediagroep-eva.nl

2013 0%

20% ken ik niet

40%

60%

nooit

80%

100%

soms

vaak

Bron: O&S, Stadspeiling 2011, 2013

Gemeentelijke informatie Stadsberichten blijven belangrijkste bron voor informatie van de gemeente De gemeente probeert haar inwoners op verschillende manieren actief te informeren over haar beleid. De informatie op papier, de Stadsberichten die elke woensdag verschijnen in Amersfoort Nu, blijven het meest benutte medium: 36% leest ze vaak en 41% soms. Sinds 2011 worden ze zelfs iets vaker gelezen. Dit is opvallend, gezien het feit dat Amersfoort Nu als krant eerder minder lijkt te worden gelezen (zie figuur 3). Ook de website van de gemeente (www.amersfoort.nl) wordt door veel Amersfoorters wel eens geraadpleegd en het gebruik is eveneens licht toegenomen. Andere kanalen, zoals de wekelijkse e-mailnieuwsbrief “AmersfoortMail”, de videoboodschap van de burgemeester en het Twitteraccount van de gemeente worden maar door een zeer beperkt deel gelezen. Maar ook bij deze media is sprake van een licht toenemende bekendheid (zie figuur 6). Figuur 6. Van welke media maakt u gebruik als u informatie wilt over de gemeente? Stadsberichten in Amersfoort Nu 2011 2013 www.amersfoort.nl 2011 2013 AmersfoortMail 2011 2013 videoboodschappen als van de burgemeester 2011 2013 twitter (via @Gem_Amersfoort) 2011 2013 0% ken ik niet bron: O&S, Stadspeiling 2011, 2013


20%

40% (bijna) nooit

60%

80% soms

100% vaak

Op zoek naar informatie: internet veruit favoriet Als Amersfoorters gericht op zoek zijn naar informatie over hun gemeente, hoe zoeken zij dan? Eén op de tien belt daarvoor bij voorkeur met het stadhuis. Iets minder, zo’n 8%, komt liever zelf naar het stadhuis. Veruit het grootste deel zoekt de gewenste informatie op internet en daarbij wordt de gemeentelijke website het meest bezocht. Senioren vormen een uitzondering op dit beeld: van de 65-plussers kiest een kwart voor een bezoek aan het stadhuis en 30% gaat het liefst bellen. Figuur 7. Als u informatie zoekt van de gemeente, hoe zoekt u dan meestal? 8% 10%

20% 62%

bezoek balie op het stadhuis bellen met het stadhuis via een zoekmachine op internet via www.amersfoort.nl

bron: O&S, Stadspeiling 2013

Meerderheid van de Amersfoorters positief over kwaliteit van gemeentelijke informatie Via vier stellingen konden burgers zich uitspreken over de kwaliteit van de informatie die de gemeente aanbiedt. Circa twee derde van de inwoners is positief over de informatie op de website en de duidelijkheid en vindbaarheid van de informatie die wordt aangeboden. Het oordeel over de gemeentelijke website wordt iets minder positief beoordeeld dan twee jaar geleden. Ook is men in 2013 van mening dat men iets moeilijker aan informatie kan komen.


Tabel 1. Wat vindt u van de gemeentelijke informatie? de gemeente geeft in het algemeen duidelijke informatie

2011

2013

(helemaal) eens

68%

66%

neutraal

25%

24%

7%

10%

(helemaal) eens

72%

69%

neutraal

20%

23%

8%

8%

71%

71%

23%

22%

6%

7%

(helemaal) eens

70%

65%

neutraal

22%

27%

8%

8%

(helemaal) oneens ik kan gemakkelijk aan gemeentelijke informatie komen

(helemaal) oneens de gemeentelijke informatie via de lokale kranten is goed (helemaal) eens neutraal (helemaal) oneens de informatie op de gemeentelijke website is goed

(helemaal) oneens

De tabel geeft weer welk percentage het (helemaal) eens of oneens is met de genoemde stellingen op het totaal van de antwoorden, exclusief ‘weet niet/geen mening’. bron: O&S, Stadspeiling 2011, 2013

Behoefte aan informatie van de gemeente neemt toe Sinds 2009 blijken Amersfoortse burgers meer behoefte aan informatie te hebben (een toename van 17% in 2009 naar 32% in 2013). Ook zijn er sinds 2009 meer mensen van mening dat ze onvoldoende geïnformeerd worden (een toename van 6% naar 10%). Mogelijk dat dit samenhangt met de afname van het aantal folders, flyers en Stadsberichten Extra. Tabel 2 Vindt u dat de gemeente u voldoende informeert? 2009

2011

2013

ik word voldoende geïnformeerd

75%

63%

57%

meer informatie is welkom

17%

26%

32%

ik word onvoldoende geïnformeerd

6%

9%

10%

ik krijg te veel informatie

2%

2%

0%

De percentages geven de antwoorden weer op het totaal van de antwoorden, exclusief ‘weet niet/geen mening’. bron: O&S, Stadspeiling 2009 - 2013

Wat mist men aan de informatievoorziening door de gemeente? Uit de vorige tabellen bleek dat Amersfoorters kritischer zijn geworden over de hoeveelheid aangeboden informatie en over het gemak om aan de juiste informatie te komen. In een open vraag konden de inwoners van Amersfoort in de vragenlijst toelichten wat men mist aan de informatievoorziening van de gemeente of wat men er juist goed aan vindt. Dit leverde ruim 200 reacties op en het maakt duidelijk waarom men soms kritisch is over de communicatie of waarom men vindt dat men behoefte heeft aan meer informatie. Positief over de informatievoorziening Ongeveer een kwart van alle reacties is overwegend positief. Deze burgers zijn vooral lovend over de website van de gemeente, maar ook de krant, de Stadsberichten krijgt lof toegezwaaid. Informatie aan nieuwe inwoners of de persoonlijke aandacht bij problemen


“Goede website en informatie in lokale huisaan-huisbladen is gemakkelijk te vinden.”

(zoals destijds bij de jongerenoverlast in Hoogland) worden gewaardeerd. Het taalgebruik is toegankelijk. Men krijgt onvoldoende informatie Een deel van de mensen mist specifieke informatie, "Ik mis informatie over zoals een jaarkalender van evenementen, kinderdagverblijven en open dagen informatie over de boerenmarkt op vrijdag, van brandweer en politie op de site." beweegredenen voor politieke besluiten of voor vertraging in plannen. Ook de vindbaarheid kan beter: er wordt wel veel informatie aangeboden, maar de informatie die men zoekt kan men niet vinden. Kritiek op de aard van de informatievoorziening “Ideetje: plaats een elektronisch Opmerkingen in deze categorie zijn van velerlei aard: gevelbord met 'lopende' informatie over men zou meer informatie digitaal willen ontvangen, onderwerpen & besluiten van de politiek de zoekfunctie van de website kan beter, men zou (…) .” vaker gerichte mailings willen ontvangen, stukken zijn te ambtelijk geschreven (‘degelijk, maar saai’), de live uitzendingen van de raad zijn van slechte kwaliteit. Sommigen betreuren het dat de Stadsberichten in “het reclameblad Amersfoort NU” staan en niet in de informatieve Stad Amersfoort. Meerdere mensen hebben behoefte aan informatie op wijkniveau.

“Al enkele jaren klaag ik over ernstige hondepoep-overlast bij de afd. Handhaving. Er worden geen oplossingen voorgedragen en uitgevoerd. Ik krijg wel mails dat de boel is afgehandeld. Er is niets afgehandeld (…)”.

Informatie wordt slecht teruggekoppeld Een deel van de bewoners klaagt over het feit dat men niet geïnformeerd wordt over het vervolg of de voortgang van een bepaald project of over hoe de besluitvorming tot stand komt. Ook vinden sommige bewoners dat men geen reactie krijgt op ingediende klachten of ideeën.

De burger wordt niet serieus genomen “Informatiebijeenkomsten zijn vaak al na de Reacties in deze categorie liggen vaak in het besluitvorming. Dat is een gemiste kans. verlengde van de hiervoor genoemde Bolsius' weekbrief is leuk, maar ook allemaal opmerkingen. Deze burgers vinden dat de achteraf (…).” gemeente wel veel informatie geeft, maar weinig doet met de informatie die burgers geven en dat er slecht geluisterd wordt. Uit sommige reacties blijkt dat men de informatievoorziening van de gemeente niet vertrouwt, omdat deze te veel sturend zou zijn, de berichtgeving is volgens hen te partijdig, suggestief of positief. Overige opmerkingen De overige reacties die betrekking hebben op de communicatie variëren van opmerkingen als ‘teveel informatie’, ‘informatie te versnipperd’, ‘juiste ambtenaren zijn niet bereikbaar’ tot ‘informatie is onjuist’. Een aantal reacties betreft het beleid zelf: de bezuinigingen op buurthuizen en dergelijke.


Bijlage 1. Vragenlijst met scores in procenten B1

Wat vindt u van de gemeentelijke informatie? Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met de hier genoemde stellingen? helemaal mee eens

mee eens

neutraal

niet mee eens

helemaal niet mee eens

3%

59%

23%

9%

0%

6%

7%

58%

21%

7%

1%

6%

5%

58%

20%

5%

1%

11%

6%

49%

22%

6%

1%

16%

De gemeente geeft in het algemeen duidelijke in informatie Ik kan gemakkelijk aan gemeentelijke informatie komen De gemeentelijke informatie via de lokale kranten is goed De informatie op de gemeentelijke website is ggoed

B2

Vindt u dat de gemeente u voldoende informeert over haar activiteiten en beslissingen?

0% 47% 26% 8% 19%

ik krijg te veel informatie ik word voldoende geïnformeerd meer informatie is welkom ik word onvoldoende geïnformeerd dat weet ik niet / geen mening

B3

weet niet / geen mening

→ ga naar vraag B4

Wat mist u in de informatievoorziening door de gemeente of wat vindt u er juist goed aan?

B4

De gemeente informeert bewoners op verschillende manieren. Van welke onderstaande media maakt u gebruik en hoe vaak? ken ik niet Stadsberichten (de informatiepagina’s op woensdag in 10% Amersfoort Nu) De wekelijkse e-mailnieuwsbrief van de gemeente 65% (AmersfoortMail) De gemeentelijke website www.amersfoort.nl 11% Videoboodschappen zoals die van de burgemeester 64% Twitter (via @Gem_Amersfoort) 55% B5

(bijna) nooit

soms

vaak

13%

41%

36%

25%

6%

4%

36% 28% 39%

47% 7% 4%

6% 1% 2%

Via kranten, tv, radio en internet kunnen bewoners weten wat er speelt in de stad en de regio. Van welke onderstaande media maakt u gebruik en hoe vaak? ken ik niet nooit soms

vaak

huis-aan-huiskrant De Stad Amersfoort (woensdag) huis-aan-huiskrant Amersfoort Nu (woensdag) AD / Amersfoortse Courant (elke dag) RTV Utrecht (televisie) Lokale televisie Mediagroep EVA Internet-TV (zoals AmersfoortGezien of Kei TV)

4% 4% 5% 2% 18% 23%

11% 12% 59% 51% 62% 64%

35% 38% 18% 37% 18% 12%

50% 46% 18% 10% 2% 1%

Lokale radio Mediagroep EVA Radio M Bingo FM Golfbreker Radio / QFM website www.DeStadAmersfoort.nl website www.RtvUtrecht.nl website www.AmersfoortNu.nl website www. mediagroep-eva.nl

23% 19% 21% 22% 11% 12% 14% 21%

69% 69% 74% 74% 52% 70% 65% 75%

7% 9% 5% 4% 33% 13% 19% 3%

1% 3% 0% 0% 4% 5% 2% 1%


B6

Als u informatie zoekt van de gemeente Amersfoort, hoe zoekt u dan meestal?

8% 10% 62% 20%

dan ga ik het liefst naar een balie op het stadhuis dan pak ik de telefoon en bel ik met het stadhuis ik kijk op internet, op de website van de gemeente (www.amersfoort.nl) ik kijk op internet en zoek dan via een zoekmachine zoals google

B7

Heeft u toegang tot internet en via welke manier? Meerdere antwoorden zijn mogelijk.

4% 3% 34% 92% 34% 45%

nee, ik heb geen toegang tot internet → ga naar blok C ja, via buren of familie ja, op mijn werk of op school ja, thuis via laptop of computer ja, ik heb toegang tot internet via tablet ja, ik heb toegang tot internet via smartphone

B8

Hoe vaak zit u doorgaans op internet? Het gaat hierbij om al het internetgebruik, dus e-mail, facebook, twitter, websites, google etc.

84% 11% 3% 1% 2%

dagelijks een paar keer per week ongeveer een keer per week één of een paar keer per maand (vrijwel) nooit

B9

Bent u actief op sociale media?

Facebook Twitter LinkedIn Hyves Google+ Pinterest Youtube

nee, ik heb geen ja, maar ik gebruik account he het (vrijwel) niet 43% 9% 73% 13% 58% 10% 78% 19% 55% 16% 93% 4% 43% 16%

ja, gebruik ik af en toe (paar keer per maand) 11% 5% 17% 2% 10% 2% 24%

ja, gebruik ik vaak (w(wekelijks of dagelijks) 37% 9% 15% 1% 20% 1% 17%

Bijlage 2. Kengetal voor de begroting Communicatie 2011 % inwoners dat vindt dat de gemeente over het algemeen duidelijke informatie geeft 68%3

2013 66%4

3

In het vorige rapport was nog een percentage voor 2011 genoemd van 70%. Dit kwam doordat toen is gewerkt met een weging, die voor de Burgerpeiling destijds was voorgeschreven. Dit is nu losgelaten. O&S heeft voor gekozen voor een meer nauwkeurige weging. Het percentage voor 2011 komt daardoor iets lager uit. 4

Dit is exclusief ‘weet niet / geen mening’. De rest van de inwoners die hier wel een mening over heeft is hier neutraal over (24%) of vindt de informatie over het algemeen niet duidelijk (10%).


Gebruik en waardering van de lokale media en de rol van internet

Recommend Documents