Tutorial
Fundamenten voor besturing Architectuur én Portfoliomanagement Daniël Smits 29 November, 2012
[email protected] #LAC2012
Introductie •
Daniël Smits
•
Vroeger – IT ontwikkeling / IT ontwerp – Project management / IT management
•
Heden – 1996 Management Consultant, Sogeti – 2006 Voorzitter NAF werkgroep IT Governance – 2011 Voorzitter afdeling Governance, Ngi – 2012 PhD onderzoeker IT governance, Universiteit van Twente
2
Mijn verhaal • •
Waarom IT governance? Wat is mijn doel?
DYA | Governance, 2006
Focus op besturing, 2008 3
Vooruitblik op vandaag Fundamenten voor besturing gaat in essentie om vier factoren: •
Besturen
•
Plannen
•
Samenhang
•
Gedrag
Waarom volstaat dit?
4
Agenda • • • • • •
Introductie Besturing van IT Inzichten vanuit de praktijk Workshop (1e deel) Mijn onderzoek / onderzoeksresultaten Gedrag Workshop (2e deel) Enkele tips
5
Besturing en IT governance
6
Het moet eenvoudiger!
DYA | Governance, 2006
* Het boekje “Succes met IT governance” is beschikbaar als download op www.sogeti.nl
7
Governance portfolio’s Aandeelhouders, Overheid, Maatschappij
Verantwoording Business strategie / beleid Kansen en bedreigingen
Producten en Diensten
Business portfolio
Governance
IT Verantwoording
Project portfolio IT portfolio
Beheer portfolio
IT Producten en Diensten
IT Governance
8
Is portfoliomanagement voldoende?
Nee!
Wat missen we?
Portfoliomanagement Architectuur geeft geeft inzicht in: inzicht in: Samenvattend: - Kosten en Baten - Samenhang - Risico’s - Modellen IT governance rust - Planningen - Principes op de pijlers: - Resources - Architectuur en- Visie op de toekomst
Kwantitatief
- Portfoliomanagement.
Kwalitatief
9
Inzichten vanuit de praktijk
1. Geïntegreerde besturing
2. Gelijkwaardige disciplines
3. Verbinden
4. Empowerment! 10
Frameworks en best practices voor elke discipline
RLCM
COBIT Val IT
MSP MoP
TOGAF 9
OPM3 PRINCE2 DYA
Feeny / Willcocks P3M3 BiSL
ASL Risk IT
ISO 27002
ITIL Kraljic
11
Steeds meer rollen en functies
IT directeur
Contract manager
IT auditor
CIO
Bedrijfsproces eigenaar
Delivery Manager
Applicatie portfoliomanager
IT project manager
Bedrijfsproces manager Applicatie eigenaar
Informatiemanager Service delivery manager
Informatiearchitect
Projectportfoliomanager Service manager
Business servicemanager Business architect
Enterprise architect Requirementsmanager Transitie manager
Project architect Releasemanager
Gordiaanse knoop
12
De visie op besturing verschilt
CIO
Contract manager
IT auditor
Bedrijfsproces eigenaar IT directeur
Delivery Manager
Applicatie portfoliomanager
IT project manager
Bedrijfsproces manager Informatiemanager Applicatie eigenaar
Informatiearchitect
Service delivery manager
Projectportfoliomanager
Service manager Business servicemanager
Business architect
Enterprise architect Requirementsmanager
Project architect
Transitie manager
Releasemanager
13
Geïntegreerde besturing 1
14
Gelijkwaardige schakels in de keten 2
15
Alleen integratie is onvoldoende! 3
Onnodige overlap = waste
A
A
Informatie manager Demand manager
Enterprise architect Business analist
waste Service manager Functioneel beheerder
B
C
B
C
16
Span het paard niet achter de wagen 4 Maarten Hillenaar (CIO rijk):* “Onze oproep aan architecten om onze bestuurders veel beter te helpen bij keuzes en beslissingen, begint nu vruchten af te werpen. Vanuit een kleine centrale club die met referentiekaders zijn begonnen, hebben wij nu een community van 200 architecten, die zich gewaardeerd voelt. Zij worden betrokken bij alle beslissingen waar het onderwerp architectuur van belang is. Er wordt naar hun adviezen geluisterd; sterker nog, zonder advies nemen wij als bestuurders geen beslissingen meer.”
Prima, let er wel op dat de beslissingen op het juiste niveau worden genomen! *NAF onderzoek onder CIO’s, zomer 2012; Plaatje: SquareWheels©
17
Research •
Research topic -
•
How to improve IT governance effectiveness? How to improve IT governance maturity? How do they relate?
Steps 1. Collect prior research knowledge
2. Check relevance with practitioners
3. Design the instrument
Phase 1
•
4. Use, improve and validate the instrument
Phase 2
Results -
Rigor Relevance
Articles (scientific foundation) Two books (together with
and
)
18
Wat zegt de wetenschap?
Literatuurstudie: (voorlopige resultaten)
: 2012 niet compleet
- 222 relevante documenten (uit getoonde set van 484), - 103 aanvullingen o.b.v. een citatie analyse (totale set backward 517, forward 252) 19
Hoofdstromingen IT governance 1. IT Auditing 2. Besluitvorming 3. Onderdeel van Corporate governance - Performance - Conformance
20
1. IT Auditing Frameworks to facilitate IT management and IT control •
CobiT
•
Val IT, Risk IT
21
2. Besluitvorming IT governance as a structure for decision making on IT services •
Peter Weill & Jeanne Ross
Additions: • Structure • Process • Mechanism
22
3. CORPORATE GOVERNANCE IT governance as an integral part of corporate governance (enterprise governance) •
Two pillars: - Conformance or comply with the rules and regulation (compliance) - Performance or corporate performance
•
Two visions on implementation: - Board responsibility on control and strategic direction of IT - Empowerment: employees with as much responsibility as possible
23
Enkele voorlopige onderzoeksresultaten CIO Colloquium IT governance • Delphi studie* • Wie? #
Sector
1
Agrarische sector
2
Ziekenhuis
3
Zware industrie
4
Groothandel
5
Ingenieursbedrijf
6
Chemische industrie
7
Non-profit
8
Detailhandel
9
Energiebedrijf
10
Havenbedrijf
11
Zorgverzekeraar
12
Gemeente
13
Overheid
14
Pensioenfonds
* Voorlopige resultaten meeting 30 oktober 2012
24
Waar ligt het zwaartepunt (1) Waar ligt het zwaartepunt in uw huidige IT governance inrichting? •
Als u 100 punten mag verdelen om uw huidige inrichting te beoordelen, waar liggen de accenten?
25
Waar ligt het zwaartepunt? (2) Waar ligt het zwaartepunt in uw huidige IT governance inrichting? •
Als u 100 punten mag verdelen om uw huidige inrichting te beoordelen, waar liggen de accenten?
26
Belangrijke disciplines Welke disciplines spelen naar uw mening een belangrijke rol bij IT governance?* •
Voorbeelden van mogelijke antwoorden: – – – –
Architectuur Portfoliomanagement IT management …
*13 van de 14 CIO's hebben antwoord gegeven op deze vraag
27
Wat moet er gebeuren? A. Wat moet er naar uw mening gebeuren om IT governance te verbeteren? B. Geef de top prioriteit voor de verbeterideeën (top 7, 1 = beste idee) Meerdere keren genoemd zijn:
*13 van de 14 CIO's hebben antwoord gegeven op deze vraag, 6 hebben ook geprioriteerd.
28
ISO 38500 Principle
Description
Acquisition
IT acquisitions are made for valid reasons, on the basis of appropriate and ongoing analysis, with clear and transparent decision making. There is appropriate balance between benefits, opportunities, costs, and risks in both the short term and the long term.
Conformance
IT complies with all mandatory legislation and regulations. Policies and practices are clearly defined, implemented and enforced.
Human Behavior
IT policies, practices and decisions demonstrate respect for Human Behavior, including the current and evolving needs of all the “people in the process”.
Performance
IT is fit for purpose in supporting the organization, providing the services, levels of service and service quality required to meet current and future business requirements.
Responsibility
Individuals and groups within the organization understand and accept their responsibilities in both supply of, and demand for IT. Those with responsibility for actions also have the authority to perform those actions.
Strategy
The organization’s business strategy takes into account the current and future capabilities of IT; the strategic plans for IT satisfy the current and ongoing needs of the organization’s business strategy.
29
Gedrag •
Wie heeft er wel eens van het kleurenmodel voor veranderen van de Caluwé gehoord?
30
Veranderkleuren volgens de Caluwé
Geel
Zon: macht, politiek, structuren
Blauw
Blauwdruk: plannen, organiseren
Rood Groen Wit
Bloed: de mens, beïnvloeden, verleiden
Verander management
Groeien: leren, ontwikkelen Evolutie: zelforganisatie, niets in ingevuld 31
Bestuurbaarheid
Geel
Midden
Doelen bijstellen, inzet v. middelen
Groot
Resultaat of beheers aspecten wijzigen
Rood
Midden
Ander instrument, resources vervangen
Groen
Midden
Andere methode van leren, resources vervangen
Laag
Anders faciliteren
Blauw
Wit
32
Hoe moet het wel?
Besturing Verander management
Architectuur
Portfolio
Gedrag 33
Aan de slag
Besturing
Gedrag
Architectuur
Portfolio
34
Tips •
Ken de functies en rollen in uw organisatie en zorg dat u begrijpt wat ze bijdragen
•
Zoek medewerkers op met andere functies en bepaal waar je elkaar kunt versterken
•
Respecteer het vakmanschap, de kennis en ervaring van uw collega’s
•
Maak duidelijke afspraken over de taakverdeling en hou u hier ook aan
Voor architecten: •
Maak eens een schets van de functies die uw organisatie kent Zijn de verschillen duidelijk? Zijn ze allemaal nodig?
35
Bedankt voor uw aandacht ! Ben jij ook een winnaar? Zoek de samenwerking op met je collega’s buiten je vakgebied!
Tip: Track 9c: Agile architectuur, Piet Jan Baarda 36
Thank you
[email protected] #LAC2012
