Functiecreatie bij Sligro

Particip atiewet Pagina 1 3t o t en m

et 27

Functiecreatie bij Sligro Remco van der Sanden over stigmatisering in de SW Albert Bruins Slot neemt afscheid van de SW

Tom de Haas over de emancipatie van de SW NR. 5 JUNI 2015, JAARGANG 44

SW05_2015.indd 1

08/06/15 8:59 AM

FPO

FPO

SW-Journaal is hét vakblad voor sociale werkgelegenheid en re-integratie. SW-Journaal verschijnt acht keer per jaar. 44ste jaargang, nummer 5, juni 2015

Redactieadres Y-Publicaties Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Tel.: (020) 520 60 77 [email protected] www.sw-journaal.nl www.y-publicaties.nl

2

Uitgever Ralf Beekveldt Hoofdredactie Stan Verhaag ([email protected]) Eindredactie Stan Verhaag Tekstcorrectie Ron Brassinga Beeldredactie Stan Verhaag Lay-out Thomson Digital Opmaakbegeleiding Hans Jansens (Impaginator.nl) Druk BalMedia Medewerker Annemiek Onstenk Fotograaf Johannes Abeling

Abonnementen Postbus 105, 2400 AC Alphen a/d Rijn Tel.: (0172) 47 60 85 E-mail: [email protected] Abonnementen kunnen elk moment ingaan. Opzeggen kan alleen schriftelijk tot uiterlijk twee maanden voor afloop van het abonnementsjaar. Prijzen 1 instellingsabonnement € 112,50 1 particulier abonnement € 81,95 2-5 abonnementen op één adres: (per abonnement) € 70,95 6-25 abonnementen op één adres: (per abonnement) € 59,95 26 jaarabonnementen op één adres: (per abonnement) € 43,50 Losse nummers € 8,50 excl. verzendkosten

Advertenties Bureau Van Vliet bv Postbus 20, 2040 AA Zandvoort Tel.: (023) 571 47 45 Fax: (023) 571 76 80 [email protected] www.bureauvanvliet.com SW-Journaal is een uitgave van Y-Publicaties. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Uitgeverij Y-Publicaties gebruikt of verveelvoudigd worden.

ISSN 0165 – 8134

SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 2

08/06/15 8:59 AM

Remco van der Sanden over stigmatisering

10

Remco van der Sanden, directeur van de ATEAgroep, promoveerde in juni op een onderzoek naar stigmatisering van mensen met een psychische aandoening. ‘De aanpak wordt bij de medewerker

Psychische ‘beperking’

gelegd en amper bij de organisatie of begeleidende medewerker.’

14

Werknemers met een psychische beperking zijn

Inclusief Groep valt in de prijzen

een hot item in de SW. Hoe ga je om met deze

Het tv-programma De Succesfactor (RTL7) kende

relatief nieuwe doelgroep? Maartje van der

de Inclusief Groep in mei een Nationale Business

Zedde schreef een artikel op basis van een uit-

Succes Award toe. In 2015 gebeurt dat in 19 ver-

gebreid interview met Erik Derks. Hij kent de doelgroep als geen ander en geeft trainingen

schillende categorieën, waarvoor in totaal 250

aan SW-bedrijven. Annemiek Onstenk strikte

bedrijven zijn genomineerd. Inclusief Groep wint

mensen uit de doelgroep zelf en een personeels-

in de categorie ‘sociale ondernemingen’.

adviseur uit de SW en stelde hen de vraag of

16

gemeenten en UWV klaar zijn voor deze bijzon-

Biedt functiecreatie kansen?

dere doelgroep. SW-Journaal besteedt dus ook in

‘Werken in de logistiek en productietechniek’. Dat

dit nummer aandacht aan mensen met een psy-

is de naam van de pilot waarmee Philips, Vetipak,

chische ‘beperking’, want dat verdient deze doel-

Sligro en Kuehne+Nagel samen aan de slag

groep, en dat verdienen de mensen die hen begeleiden cq. die leiding aan hen geven.

gingen. Biedt functiecreatie kansen voor mensen

Natuurlijk interviewen we weer een directeur,

met een afstand tot de arbeidsmarkt in de

deze keer is dat Gert Veld van Reestmond. En

voedingsmiddelen- en diervoedersector?

natuurlijk belichten we een bedrijf dat het goede voorbeeld geeft als het gaat om het bieden van

Zo creëer je een inclusieve arbeidsmarkt

werk aan mensen met een (vermeende) afstand

20

Het realiseren van een inclusieve arbeidsmarkt

tot de arbeidsmarkt: Avabel.

voor de doelgroep van de Wsw en de Participatie-

En uiteraard zijn we er ook bij als zich ergens iets opmerkelijks voordoet. Deze keer is dat het geval

wet is een emancipatieproces. Het is noodzakelijk

in Brabant, waar de cliëntenraad van De

om te investeren in de werkwijze van bedrijven en

Baanbrekers opstapte. Ik interviewde voorzitter

in zelfregie, eigen kracht en zelfvertrouwen van

Anita Hütten daarover (pagina 10/11) en vroeg

nieuwe medewerkers, aldus Tom de Haas.

de gemeenten om hun reactie (pagina 12).

‘Uitvoering Participatiewet is te

Stan Verhaag Hoofdredacteur SW-Journaal [email protected] 020-520 60 77

24

ingewikkeld’ SW-Journaal interviewde Albert Bruins Slot (60) in 2009 en doet dat nu weer. Op 1 juli neemt hij afscheid van Alescon. ‘Wij hebben het imago van de SW niet zozeer willen oppoetsen, maar eraf gehaald.’

Rubrieken 4 Nieuws

28 SBCM

30 Boeken


SW05_2015.indd 3

3

08/06/15 8:59 AM

Tekst: Stan Verhaag

SBCM zet in op Taal met de WERK-portal

MVO-platform AANtWERK breidt zich uit IBN, Weener XL en WSD gaan samen ver-

markt’. AANtWERK bestaat al in het

der met AANtWERK: het MVO-platform

werkgebied van WSD in Boxtel. Het plat-

SBCM heeft zich aangesloten bij het

waar werkgevers ‘elkaar inspireren op

form heeft 15 founders en 90 partners. In

Taalakkoord van het ministerie van

het gebied van de P van People als onder-

2015 breidt AANtWERK uit naar de

SZW. Met het Taalakkoord wil het

deel van Maatschappelijk Verantwoord

regio’s van IBN en Weener XL. Samen

ministerie werkgevers en werkne-

Ondernemen’. Met AANtWERK willen de

vormt dat de arbeidsregio Noordoost-

mers stimuleren zich in te zetten

drie bedrijven laten zien dat sociaal en

Brabant. AANtWERK wil werkgevers

voor taalbevordering op de werk-

succesvol zakendoen samengaan. Ze

inspireren door succesverhalen te delen,

vloer. In de WERK-portal in bevin-

doen dat onder het motto ‘We zijn samen

elkaar te helpen met lastige maatschap-

den zich enkele taalprogramma’s

verantwoordelijk voor de inzet van men-

pelijke vraagstukken of inspiratie te krij-

voor mensen met een afstand tot de

sen met een afstand tot de arbeids-

gen van interessante sprekers.

arbeidsmarkt. De WERK-portal bevat online oefenprogramma’s om beter te leren lezen en schrijven, zoals Lees en Schrijf! en de Taalklas. nl. De programma’s sluiten aan op de standaarden en eindtermen voor de volwasseneneducatie, die per 1 januari 2013 wettelijk zijn. De WERK-portal is ontwikkeld door SBCM en Stichting Expertisecentrum ETV.nl en inloggen kan via www.oefenen.nl/werk. Naast de taalprogramma’s staan er op de portal instructie- en oefenprogramma’s die betrekking hebben op werk, zoals ‘solliciteren’ en ‘aan de slag blijven’. Op alle evenementen van AANtWERK worden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ingezet, zoals hier bij een autowasservice.

Heeft u nieuws? Mail dit dan naar [email protected].

Website Het actueelste SW- en re-integratienieuws vindt u op www.sw-journaal.nl.

Nieuwsbrief Meld u aan voor de nieuwsbrief en ontvang automatisch het laatste SW- en re-integratienieuws in uw mailbox.

4

Mbo-maatwerk in groen en schoonmaak Nordwin College, Friesland College en

groenmedewerkers en schoonmakers.

Pastiel/Empatec in Friesland werken

Docenten van Nordwin College en

sinds kort samen. Met name scholen en

Friesland College begeleiden de

recreatiebedrijven blijken dringend

leerlingen in groepen van 15 personen

behoefte te hebben aan op mbo-niveau

één jaar lang, met praktijklessen en één

geschoolde medewerkers in de

dag theorie op school. Het plan is om het

groenvoorziening en schoonmakers.

scholingsproject meerdere keren per jaar

Daarom bieden de twee scholen en het

van start te laten gaan. In de winter ligt

SW-bedrijf de combinatie leren en

de nadruk op theoretische lessen, in

werken aan voor aankomende

andere seizoenen op de praktijk.


SW05_2015.indd 4

08/06/15 8:59 AM

Drechtwerk werkt samen met Barendrecht en Ridderkerk De gemeenten Barendrecht en Ridderkerk hebben in het licht van de Participatiewet de banden aangehaald met Drechtwerk, het SW-bedrijf in de Drechtsteden. Bij Drechtwerk werken 150 mensen met een beperking uit deze gemeenten. Met de nu ondertekende overeenkomst willen de partijen de krachten bundelen om zoveel mogelijk mensen te kunnen helpen en de bedrijven te kunnen faciliteren met het invullen van de zogenaamde garantiebanen. In dat kader is bijvoorbeeld een medewerker van Drechtwerk langdurig als projectleider gedetacheerd bij de gemeenten. Daarnaast is vastgelegd dat de gemeenten mensen vanuit de doelgroep beschut werk of arbeidsmatige dagbesteding bij Drechtwerk te plaatsen. Ook gaan de gemeenten zich inspannen

Van links naar rechts: Walter Bak (directeur Drechtwerk), André Flach (algemeen

om een bepaald volume aan werkzaamhe-

bestuur Drechtwerk), Lennart van der Linden (wethouder Barendrecht) en Henk

den door Drechtwerk uit te laten voeren.

Dokter (wethouder Ridderkerk).

Team BigaBliksem aangestoken met Roparun-virus Het team van Biga Groep (Zeist) heeft

verzorgers; iedereen heeft er hard

bussen beschikbaar, de teamleden

eind mei meegedaan aan de Roparun,

voor geknokt.’ Biga Groep stelden de

verkochten loten en wijn.

de jaarlijks terugkerende estafetteloop van Parijs naar Rotterdam waarbij geld ingezameld wordt voor zorg en ondersteuning van mensen met kanker. Het team werd binnengehaald op de Coolsingel in Rotterdam De verwachting is dat het BigaBliksem-team zo’n vijfduizend euro heeft opgehaald. Teamcaptain Jeroen Verheijen was zeer tevreden: ‘Zoiets presteren met collega’s van Biga Groep voor het goede doel is ongelooflijk. We hadden twee teamleden die de Roparun een keer eerder hebben meegemaakt, maar voor de andere 18 teamleden was het de eerste keer. Het was echt een teamprestatie. De chauf-

Het team BigaBliksem bij de finish op de Coolsingel in Rotterdam.

feurs, masseurs, fietsers, lopers en

(Foto: Lisette Brenkman.)


SW05_2015.indd 5

5

08/06/15 8:59 AM

Tekst: Stan Verhaag

Presikhaaf en Ahrend werken samen Presikhaaf Bedrijven en Koninklijke

der uitbouwt. Volgens Eugène Sterken,

Ahrend NV ondertekenden eind mei een

algemeen directeur van Ahrend, worden

langjarige detacheringsovereenkomst.

door de samenwerking ‘de krachten op

Koninklijke Ahrend N.V. richt zich op de

het gebied van innovatieve schoolmeu-

ontwikkeling, productie en verkoop van

belen en een krachtig sociaal beleid’

meubelen voor het primair en voortgezet

gebundeld. Joost van Loon, algemeen

onderwijs, terwijl Presikhaaf Bedrijven

directeur van Presikhaaf Bedrijven: ‘Deze

zorgt voor de detachering, ondersteuning

samenwerking past uitstekend in ons

en begeleiding van SW-medewerkers.

beleid om met bedrijven samen te wer-

Alle medewerkers van Presikhaaf School-

ken die mensen uit de doelgroep van de

meubelen (190 SW’ers en veertig mensen

Participatiewet in het reguliere werkpro-

overig personeel) behouden hun baan. De

ces kunnen en willen laten meedoen. De

intensieve samenwerking tussen Ahrend

Participatiewet is voor ons een bron van

Van links naar rechts: Rolf Verspuij,

en Presikhaaf Bedrijven houdt in dat

inspiratie als het gaat om samenwerkin-

financieel directeur Koninklijke Ahrend

Ahrend de schoolmeubelactiviteiten ver-

gen van sociaal ondernemerschap.’

NV, Joost van Loon en Eugène Sterken.

Klijnsma deelt zorgen doelgroepregister

‘Hoge verwachtingen belemmeren Participatiewet’

Staatssecretaris Klijnsma heeft Kamervragen beantwoord over de werking van het doelgroepregister. De PvdA had geïnformeerd naar de positie van

Sociale diensten kunnen de steeds hogere

leerlingen in het praktijkonderwijs in de Participatiewet. De SP meldde

verwachtingen van politiek en samenleving

problemen bij het plaatsen van mensen met een arbeidsbeperking op een

niet waarmaken. Daarvoor waarschuwt

garantiebaan. Klijnsma meldt dat het kabinet niet verwacht dat de

Divosa, de vereniging van leidinggevenden van

Participatiewet de uitstroom van leerlingen uit het praktijkonderwijs

sociale diensten. ‘Als je sociale diensten

negatief beïnvloedt. Wel herkent de staatssecretaris de door de Tweede

overvraagt, vanuit Den Haag gedetailleerd mee

Kamerleden gemelde zorg over het doelgroepregister. Ze verwijst naar de

blijft sturen en onvoldoende oog hebt voor de

aanpassing van de werkprocessen die

praktijk, zijn teleurstellingen onvermijdelijk’,

begin mei zijn aangekondigd. Het

zei voorzitter René Paas eind mei bij de

effect daarvan, bijvoorbeeld op het

opening van het Divosa Voorjaarscongres 2015

aantal aanmeldingen door het

in Groningen. Het wordt volgens Paas tijd om

VSO- en Praktijkonderwijs,

een aantal mythes door te prikken, zoals ‘werk

inventariseert de Werkkamer in

voor iedereen’, ‘maatwerk voor elke burger’,

de zomer. Pas op termijn en bij een

‘strenger straffen’ en ‘geen kinderen in

voldoende aantal beoordelingen

armoede’. Het zijn mythen zegt Paas, ‘want

kan worden bepaald of het feit dat

zelfs gemeenten kunnen geen wonderen

een leerling afkomstig is van het

verrichten.’ Als voorbeeld noemt hij het

VSO, Pro- of MBO (entreeopleiding)

voorstel om ook mensen die vanwege een

een goede voorspeller is voor het

arbeidsbeperking op een werkplek het

behoren tot de doelgroep

minimumloon niet kunnen verdienen mee te

banenafspraak.

laten tellen voor de banenafspraak. Strenge criteria maken dat nu moeilijk. ‘In theorie mag

6

Staatssecretaris Jetta

de voorgeschreven werkwijze kloppen. De

Klijnsma

praktijk is weerbarstiger.’


SW05_2015.indd 6

08/06/15 8:59 AM

Amfors versterkt regionale samenwerking Amfors heeft haar technische dienst sinds begin juni uitbesteed aan de Bakker Bedrijfswagen Groep en Kraakman Perfors. Kraakman Perfors onderhoudt met en bij Amfors een steunpunt waar alle machines onderhouden worden (vier medewerkers van de technische dienst gaan aan het werk bij Kraakman Perfors). De Bakker Bedrijfswagen Groep beheert voortaan het wagenpark van Amfors. Zo bespaart Amfors kosten. Op 4 juni ondertekenden Amforsdirecteur Ronald de Koning, algemeen directeur Ernst Knaapen van Kraakman Perfors en algemeen directeur Guus van Neijenhof van de

Van links naar rechts: Ernst Knaapen, Ronald de Koning en

Bakker Befrijfswagen Groep de samenwerkingsovereenkomst. Guus van Neijenhof.

Tony’s Chocolonely op bezoek bij Felua-groep Veertig klanten van Felua-groep, UWV en

ly, bekend van de chocoladerepen, nam de

de werkgeversdienstverlening gemeente

aanwezigen mee in de wereld

Apeldoorn schoven op donderdag 4 juni

van ‘slaafvrije’ cho-

aan bij Felua-groep voor een seminar over

cola en hoe je

MVO als marketingtool. Dit was de vijfde

principiële doel-

in een reeks van zogenaamde Learning

stellingen kunt

Dinners, waarbij ‘leren’ centraal staat.

bereiken. Voor

Een verantwoorde chocoladereep van

Henk Jan Beltman van Tony’s Chocolone-

medewerkers van

Tony’s Chocolonely

Felua-groep, allemaal in opleiding, was het een kans te leren hoe je gasten ontvangt en een diner serveert. Zij zijn allemaal in opleiding bij Felua-groep.

Tomingroep ondertekent Schoonmaak-code Eind mei heeft Tomingroep de ‘Code Verantwoordelijk Marktgedrag’ van de Raad voor Arbeidsverhoudingen voor de schoonmaak – en glazenwassersbranche (RAS) ondertekend. Deze code wil een einde maken aan ‘de doorgeschoten marktverhoudingen in de schoonmaaken glazenwasserbranche’. Hierdoor kan de branche als geheel eerlijker en duurzamer werken. Maurice Elstrodt, directeur van Tomin Facilitair, zegt: ‘Wij tekenen de code omdat we op kwaliteit concurreren en niet op prijs. Hierdoor heeft de schoonmaker voldoende tijd om goed werk te verrichten.’ De ondertekening past in de strategie van de Tomingroep om mensen

Kees Blokland, voorzitter van de Code-commissie (links) en Maurice Elstrodt,

te ontwikkelen naar hun mogelijkheden.

directeur Tomin Facilitair. SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 7

7

08/06/15 9:00 AM

Tekst: Stan Verhaag

935 ‘echte extra banen’ in Groningen en Noord-Drenthe In de arbeidsmarktregio Groningen en

gevers. Werk in Zicht bestaat uit afgevaar-

extra banen te creëren. De extra banen zijn

Noord-Drenthe worden 935 extra banen

digden van 27 gemeenten, UWV, VNO/

hard nodig voor mensen die anders buiten

gerealiseerd tot 2017 voor mensen met een

NCW-MKB , FNV, CNV en AWVN. ‘Het

de boot vallen. Het gaat echt om extra

arbeidsbeperking. Een regionaal akkoord is

mooie is dat je deze verantwoordelijkheid

banen, niet om vervanging van huidige

afgesloten door het bestuurlijk samenwer-

met zoveel partijen draagt,’ zegt wethouder

banen.’ Als ‘aanjager’ is onderneemster

kingsverband Regionaal Werkbedrijf Werk

Van der Schaaf, voorzitter van het samen-

Nina Beswerda benoemd. Zij informeert de

in Zicht, de schakel tussen de arbeidsgeha-

werkingsverband. ‘Alle partijen in het

werkgevers over de mogelijkheden,

nidcapten in de 27 gemeenten en de werk-

bestuur zetten zich volledig in om deze

enthousiasmeert hen en ondersteunt hen.

WAVA/!GO: ‘Beste resultaten in deze eeuw’ WAVA/!GO heeft het jubileumjaar 2014

waarmee de bedrijfsvoering een

kostenmaatregelen. Het bestuur heeft

afgesloten met positieve cijfers.

positief resultaat laat zien. Ook is er een

besloten om van het positieve resultaat

Hetbedrijf spreekt van ‘de beste

positief resultaat op het subsidietekort.

844.000 euro uit te keren aan de

resultaten van deze eeuw’. Financieel

Deze verbeteringen zijn mogelijk

deelnemende gemeenten. Nog achttien

sluit WAVA/!GO het jaar 2014 positief af

gemaakt doordat de medewerkers hun

procent van de medewerkers heeft een

ten opzichte van de begroting met bijna

werk efficiënter deden, door

beschermde werkplaats bij !GO en de

1 miljoen euro. Dit is met name

samenwerking met partners in het

overige medewerkers (82%) hebben

gerealiseerd door het ombuigingsplan

bedrijfsleven en de overheid en door

extern een werkplek gevonden.

WVS-groep eindigde 1,8 miljoen boven begroting Dankzij de uitruil van de SW-taakstelling met de gemeente Enschede, een goed gevulde orderportefeuille, een besparing op de kosten voor regulier personeel en bedrijfskosten en een aanvullende gemeentelijke bijdrage heeft WVS-groep in Roosendaal het jaar 2014 afgesloten met een voordelig exploitatieresultaat van 1.837.000 euro. Ondanks de forse vermindering van de subsidie van de overheid is de begroting (begroot was een verlies van 3.704.000 euro) dus ruim 1,8 miljoen euro positiever uitgevallen dan voorzien, ‘door sterk te sturen op kostenbesparing en omzetverhoging’.

8


SW05_2015.indd 8

08/06/15 9:00 AM

Atlant Groep keerde 2,3 miljoen uit De Atlant Groep in Helmond realiseerde

euro uitgekeerd aan de deelnemende

Groningen en Almelo, om zo veel moge-

in 2014 de taakstelling door in totaal aan

gemeenten. In 2014 kregen 123 mensen

lijk personen van de wachtlijst te plaat-

1918 mensen werkgelegenheid te bieden

die op de wachtlijst sociale werkvoorzie-

sen ter voorbereiding op de Participatie-

in het kader van de Wsw. Eind 2014

ning stonden een baan bij of via de

wet. Daarnaast kocht de gemeente Gel-

werkte 75 procent van de SW-medewer-

Atlant Groep. Daarvan traden 18 mensen

drop-Mierlo 2,55 meer arbeidsjaren in

kers via begeleid werken of detacherin-

direct in dienst bij een reguliere werkge-

dan voorzien. Hierdoor werd de de taak-

gen bij reguliere bedrijven. Het bedrijfs-

ver via de begeleidwerkenregeling. Ook

stelling van 1638 arbeidsjaren ruim

economische resultaat bedroeg 2.948.000

vond voor 22,3 arbeidsjaren uitruil van

gehaald: er werden 1644 arbeidsjaren

euro. Daarvan werd ruim 2,3 miljoen

taakstelling plaats met de gemeenten

aan plaatsingen gerealiseerd.

Larcom (Ommen) schreef zwarte cijfers Hoewel de resultaten in 2014 onder druk

opdracht aan Larcom is gegund. Het

inspringen op veranderingen in de

hebben gestaan, heeft Larcom in Ommen

betekent dat Larcom sinds 1 januari 2015

markt is essentieel. Door goed op de kos-

het achtste boekjaar op rij met zwarte

de uitvoering van het beschut werk voor

ten te letten, een werkgeversgerichte

cijfers afgesloten. In de tweede helft van

de gemeenten Oldenzaal en Losser uit-

aanpak en door aansluiting te zoeken bij

2014 schreef Larcom in op een aanbeste-

voert. Volgens Larcom wordt het de

gemeenten bij de uitvoering van hun

ding van de gemeenten Losser en Olden-

komende jaren ‘moeilijk om de Participa-

arbeidsmarktbeleid is Larcom zich aan

zaal voor de uitvoering van Beschut Bin-

tiewet budgetneutraal uit te voeren.

het omvormen naar een toekomstbe-

nen. Larcom is ‘bijzonder blij’ dat de

Beheersing van de kosten en adequaat

stendig bedrijf.’

Opbrengst UW: 41 miljoen Bij UW in Utrecht steeg het aantal indivi-

uitkering gestart. Het totaal van de

euro (gelijk aan 2013), waarvan 60 procent

dueel gedetacheerde Wsw-medewerkers

opbrengsten bedroeg over 2014 41 miljoen

Wsw-subsidie en 40 procent omzet.

in 2014 licht ten opzichte van 2013. Van het aantal nieuwe detacheringen werden 26 medewerkers geplaatst bij nieuwe opdrachtgevers, de overige 30 bij bestaande relaties. Het totaal aantal opdrachtgevers bleef met ongeveer 110 gelijk. Het aantal medewerkers dat in 2014 in groepsdetacheringen werkte op locaties van klanten bleef stabiel op ongeveer 300. Ongeveer 35 mensen gingen vanuit de WWB aan de slag bij groepsdetacheringen van UW. Met onder meer de klanten PostNL (postbezorging in Houten), PostNL Pakketservice, Hella en Jumbo Supermarkten verlengde UW de contracten. Bij de Werktraining, een project dat UW uitvoert in opdracht van de gemeente Utrecht, zijn meer dan 600 mensen met een bijstands-

UW verlengde het contract met PostNL. SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 9

9

08/06/15 9:00 AM

Maak stigma’s bespreekbaar

Niets menselijks is Remco van der Sanden, directeur van de ATEA-groep, promoveerde in juni op een onderzoek naar stigmatisering van mensen met een psychische aandoening. SW-Journaal vroeg hem zijn visie te verwoorden in een artikel. ‘In veel opleidingstrajecten is vooral instrumentele aandacht.’ Tekst: Dr. Remco van der Sanden

M

ijn eerste onderzoek naar de meningen en denkbeelden van begelei-

ders en leidinggevenden in de SW over nieuwe medewerkers en cliënten met psychische aandoeningen deed ik in de periode 2006 tot 2009. De aanleiding voor mijn onderzoek werd gevormd door de veranderingen die de SW onderging. Tot 1998 bestond de doelgroep van de SW-sector uit mensen met een verstandelijke of fysieke beperking. Vanaf 1998 was er binnen de meeste SW-organisaties een toename van cliënten, medewerkers en wachtlijstkandidaten met een psychische aandoening.

Je eigen

SW-organisaties die ook op het terrein van

denkbeelden en

re-integratie en dagbesteding werkzaam

stigma’s vormen de

waren, kregen zelfs nóg meer met deze

basis voor je omgang met

destijds nieuwe doelgroep te maken.

medewerkers en cliënten.

10


SW05_2015.indd 10

08/06/15 9:00 AM

s ons vreemd Angst en onzekerheid

'Stigmatisering van mensen met een psy-

professionalisering') waarin ze nadrukke-

Uit mijn onderzoek bleek dat veel bege-

chische aandoening en hun familiele-

lijk aandacht vragen voor de eigen denk-

leiders en leidinggevenden in die tijd erg

den', waarnaar ik de afgelopen jaren

beelden, meningen en overtuigingen van

opzagen tegen de komst van deze doel-

onderzoek deed. Stigmatisering is het

professionals oftewel het ‘waardensys-

groep. Uit het onderzoek bleek dat hier

proces waarbij iemand van anderen een

teem’ van professionals en het effect

vooral gevoelens van angst en onzeker-

‘negatief stempel’ opgelegd krijgt en wat

daarvan in hun werk en hun contacten

hem of haar als het ware als persoon

met cliënten.

heid aan ten grondslag lagen. Mensen met een psychische aandoening

devalueert. Zo worden mensen met een psychische aandoening in onze maat-

Instrumentele aandacht

schappij nog vaak als vreemd, instabiel,

Het valt mij op dat er in veel opleidings-

onvoorspelbaar, gevaarlijk, gewelddadig,

trajecten nog steeds vooral ‘instrumente-

baar, gevaarlijk,

incompetent of onintelligent gelabeld.

le aandacht’ is voor het omgaan met

instabiel, lastig, ver-

Daar niets menselijks ons vreemd is,

mensen met een psychische aandoening

storend of onverant-

nemen ook wij (onbewust) een deel van

en hun eventuele problematiek. Er is in

woordelijk. Niette-

die maatschappelijke beelden en stigma’s

deze trajecten meestal geen of slechts

over. In mijn proefschrift en de daaraan

zeer beperkt aandacht voor de eigen

werden door begeleiders en leidinggevenden vaak gezien als onvoorspel-

min behoorden zij

ten grondslag liggende onderzoeken

denkbeelden en stigma’s bij de professio-

doelgroep, stonden zij

besteed ik dan ook aandacht aan items

nals of voor de stigmatisering van men-

op de wachtlijst en was

als informatie, educatie en training van

sen met een psychische aandoening in

gewoon tot de SW-

het aan de SW-sector en

professionals rondom mensen met een

de sector. Er is vooral instrumenteel aan-

-organisaties om daarop in te

psychische aandoening. Daarnaast heb-

dacht voor de belevingswereld van men-

spelen. De sector heeft deze uit-

ben Wassink & Bakker (2013) een prima

sen met een psychische aandoening, hun

daging ter hand genomen en onder

publicatie uitgebracht ('Op zoek naar

ziektebeelden en de eventuele aanpak

meer een groot aantal opleidingstra-

balans: Instrumentele en normatieve

van hun problemen en functioneren. Op

jecten ingezet om beter om te kunnen gaan met deze nieuwe doelgroep. Opvallend was overigens dat een behoorlijk aantal van deze trajecten een zeer moei-

E-mail van Remco van der Sanden

zame start en nogal wat weerstand van

In mei ontving SW-Journaal een e-mail van Remco van der Sanden. Hij reageerde

de deelnemers ontmoette. Enkele jaren

op twee artikelen in SW-Journaal van april 2015. Het ene artikel ging over Erik

later kijken veel van de ex-deelnemers

Derks, die een training ontwikkelde voor leidinggevenden die willen leren

echter positief op deze cursussen terug

omgaan met psychische beperkingen. Het tweede artikel ging over Nathalie Hex-

en zijn zij, zeker gezien de veranderende

spoor, die tweemaal in de WWB zat en die als gevolg van een traumatisch verleden

doelgroepen, blij dat zij deze hebben

slechts beperkt belastbaar is. Van der Sanden schreef: ‘Naar aanleiding van de ove-

gevolgd. Op dit punt kan de sector zich-

rigens prima artikelen over Erik Derks en Nathalie Hexspoor valt het mij op dat er

zelf zeker recht in de ogen blijven kijken

in deze beschrijvingen en trajecten veel aandacht is voor de belevingswereld van

en kan zij de verbrede taakstelling vanuit

mensen met een psychische aandoening, hun ziektebeelden en de eventuele

de Participatiewet en de Wmo met ver-

maatwerkaanpak van hun deficiënties. Minder aandacht lees ik echter voor de

trouwen tegemoet treden.

stigmatisering van mensen met een psychische aandoening en hun familieleden. Het eventuele probleem/de uitdaging en de aanpak ervan worden in hoge mate in

Negatief stempel

of bij de medewerker met de psychische aandoening gelegd en amper (hooguit

Afgelopen juni promoveerde ik, alge-

functioneel) bij de organisatie of begeleidende medewerker. Tevens blijft de fami-

meen directeur van de ATEA-groep in

lie als steunfactor buiten beeld.’ SW-Journaal vroeg Van der Sanden zijn visie uit te

Breda, als onderzoeker aan de universi-

werken in een artikel. Het resultaat is ‘Niets menselijks is ons vreemd’.

teit van Maastricht op het onderwerp SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 11

11 08/06/15 9:00 AM

Remco van der Sanden.

zich is deze kennisverbreding een prima

nen, omdat deze de basis vormen voor

opleidings- en ontwikkelingstrajecten

zaak, maar tegelijkertijd is kennisverbre-

zijn omgang met medewerkers en cliën-

én het durven overgaan tot een kriti-

ding slechts een deel van het traject dat

ten. Als begeleiders en leidinggevenden

sche zelfreflectie op dit punt gaat dus

doorlopen moet worden om cliënten met

onvoldoende weten door welke norma-

een stap verder en zal zowel de begeleider, de leidinggevende, de organisatie

een psychische aandoening goed te kunnen ondersteunen. Er moet ook in de SW gewerkt moeten worden aan de normatieve professionalisering van begeleiders, leidinggevenden en organisaties. Naast de instrumentele benadering in opleidings- en ontwikkelingstrajecten moet ook geïnvesteerd worden in de bespreking en het uitpluizen van de ‘eigen’ denkbeelden, meningen en houdingen van cursisten ten opzichte van

Het bespreekbaar maken van stigma’s én kritische zelfreflectie helpen iedereen een forse stap verder

als de persoon met een psychische aandoening een forse stap verder helpen. Huiswerk is er naar mijn mening dan ook binnen zowel de sociale werkvoorziening, sociale diensten en gerelateerde organisaties waar het gaat om het kritisch beschouwen van de eigen denkbeelden, meningen, houdingen en stigma’s ten aanzien van mensen met een psychische aandoening. Kritische zelfreflectie en het openlijk

mensen met een psychische aandoening. Hierdoor worden het probleem, het wer-

tieve overtuigingen zij worden gedreven

bespreken en bediscussiëren van de

ken aan gedrag, meningen en denkbeel-

en hoe deze hun handelen beïnvloeden,

eigen denkbeelden, angsten en stigma’s

den niet alleen als taak bij de persoon

zijn ze minder goed in staat om te begrij-

moet daarom nadrukkelijk bij de door-

met de psychische aandoening neerge-

pen hoe hun denkbeelden en overtuigin-

ontwikkeling van deze sectoren betrok-

legd, maar ook bij de organisatie, de

gen interacteren. Dan zullen deze regel-

ken worden, om de effectiviteit van

begeleider en de leidinggevende. Het

matig (onnodig) conflicteren met de

begeleiders en leidinggevenden verder

buiten beeld houden van de eigen denk-

denkbeelden en houding van medewer-

te vergroten. ■

beelden en stigma’s kan een gevoel van

kers en cliënten met een psychische aan-

(schijn)veiligheid in cursustrajecten

doening.

oproepen, maar daarmee wordt een

Remco van der Sanden is algemeen directeur van de ATEA-groep in Breda. Daartoe behoren

belangrijke slag gemist. De begeleider of

Bespreekbaar maken

het SW-bedrijf, de Sociale Dienst, de arbeidsge-

leidinggevende moet namelijk ook zijn

Het bespreekbaar maken van deze

richte wijkontwikkeling en de alphahulpen in

eigen denkbeelden en stigma’s goed ken-

denkbeelden, meningen en stigma’s in

Breda.

12


SW05_2015.indd 12

08/06/15 9:00 AM

Participatiewet

Zijn SW’ers niet flexibel? Bij de Inclusief Groep in Nunspeet denken ze daar anders over, zegt Eveline Versluis, beleidsmedewerker Communicatie. Een jaar geleden richtte het bedrijf een flexpool op. Er was koudwatervrees bij medewerkers en begeleiders. Nu is het bedrijf door de Nationale Business Succes Award gekozen tot winnaar in de branche ‘sociale ondernemingen’.


SW05_2015.indd 13

13 08/06/15 9:00 AM

Inclusief Groep wint prijs Inclusief Groep in Nunspeet is door de Nationale Business Succes Award gekozen tot winnaar in de branche ‘sociale ondernemingen’. Wat houdt deze verkiezing in? En waar is hij aan te danken? Tekst: Stan Verhaag

'Inclusief Groep wordt algemeen gezien

factor en er verschenen artikelen in Het

zetten groepen mensen flexibel in vanuit

als een van de leidende bedrijven in de

Financieele Dagblad en De Telegraaf. 'We

de gedachte dat er in Nederland welis-

branche en weet haar grote kennis van

krijgen dus de kans om onze organisatie

waar minder vacatures zijn dan voor-

alle aspecten van arbeidsbemiddeling

onder de aandacht te brengen van heel

heen, maar dat er wel werk is.' Veenman

voor mensen met een afstand tot de

veel mensen,' zegt Eveline Versluis,

beaamt dat mensen met een afstand tot

arbeidsmarkt en haar klanten oplos-

beleidsmedewerker communicatie van

de arbeidsmarkt behoefte hebben aan

singsgerichte aanpak uitstekend met

Inclusief Groep. 'Aan het eind van het tv-

rust en regelmaat en dat ze gebaat zijn bij

elkaar te combineren, waardoor zij een

seizoen beslist de jury welke onderne-

een duidelijke structuur. 'Vandaar dat de

grote mate van tevredenheid bij haar

ming de totaalwinnaar wordt en een

Flexpool in het begin heel veel weerstand

opdrachtgevers en klanten weet te berei-

bedrag van 100.000 euro wint.'

opriep, zowel bij onze begeleiders als de

ken.'

mensen zelf. We hebben vervolgens de

Ziedaar het oordeel van de jury die Inclu-

Flexpool

uitgelegd dat het financieel noodzakelijk

sief Groep in mei een Nationale Business

Volgens Versluis speelt de Flexpool een

is en we hebben de voordelen uitgelegd.

Succes Award toekende. Het tv-program-

belangrijke rol in de succesvolle aanpak

En we hebben mensen getraind, laten

ma De Succesfactor (RTL7) reikt deze prijs

van Inclusief Groep. De organisatie start-

zien wat het inhoudt als je bij een regu-

sinds 2011 uit aan ondernemers. In 2015

te er een jaar geleden mee. 'Het gaat om

lier bedrijf gaat werken. Op die manier

gebeurt dat in 19 verschillende catego-

medewerkers die altijd op de afdeling

hebben we alle bezwaren kunnen weer-

rieën, waarvoor in totaal 250 bedrijven

Verpakken of de afdeling Montage werk-

leggen. Er was gewenning nodig, maar

zijn genomineerd. Inclusief Groep wint

ten. Zij zijn klaargestoomd om op locatie

nu gaat het goed.'

de award in de categorie 'sociale onder-

aan de slag te gaan. Ze kregen een trai-

nemingen'.

ning van zes dagdelen. Wij maken het

Volgende dag

Het doel van de Nationale Business Suc-

voor ondernemers aantrekkelijk om op

Eveline Versluis bevestigt dat medewer-

ces Award is om het delen te bevorderen

piekmomenten mensen van ons aan de

kers het inmiddels leuk vinden om op

van actuele kennis en innovatie en om

slag te hebben en wij zorgen voor de

locatie te werken. 'Een jaar geleden was

het succes van ondernemers te verster-

begeleiding en het vervoer.'

dat nog ondenkbaar, omdat mensen niet

ken. Inclusief Groep ontvangt niet alleen

In het tv-programma De Succesfactor

de juiste competenties hadden of omdat

een award, er is ook een reportage uitge-

wordt ook Nicole Veenman, manager van

ze erg aan hun beschutte werkplek

zonden in het tv-programma De Succes-

de Flexpool, geïnterviewd. Zij zegt: 'We

gehecht waren. Wij hebben het zover

14


SW05_2015.indd 14

08/06/15 9:00 AM

‘De Participatiewet biedt zowel kansen als bedreigingen’

Gert-Jan Gerrits (links, directeur Inclusief Gresbo) wordt geïnterviewd door Bert Kuizenga van het tv-programma ‘De Succesfactor’.

gekregen dat ze het leuk vinden om bij

typisch een voorbeeld van de flexibili-

lukt het hen om steeds meer mensen

bedrijven aan de slag te gaan. We worden

teit die we dankzij de Flexpool kunnen

met een beperking aan een passende en

nu wel eens gebeld met de vraag of we de

leveren.'

voldoening biedende baan te helpen. En

volgende dag een groepje van acht perso-

het mes snijdt aan twee kanten, want

nen kunnen leveren voor een klus. Een

Gedrevenheid

voor de deelnemende bedrijven zijn er

jaar geleden was dat ondenkbaar, maar

Het laatste woord is aan de jury van de

vaak diverse financiële voordelen, in de

nu kan ik "ja" zeggen. De schakels zijn

Nationale Business Succes Award:

vorm van een premiekorting (mobili-

goed op elkaar afgestemd. De vraag van

'Inclusief Groep onderscheidt zich door

teitsbonus).' ■

een bedrijf komt binnen, wij gaan vervol-

de gedrevenheid waarmee zij zich voor

gens naar de betreffende afdelingsleider,

deze groep medewerkers inzet. Door de

De reportage van De Succesfactor over Inclusief

hij of zij weet precies welke medewerkers

grote zorg en moeite die de jobcoaches

Groep is te zien op: www.succesaward.nl/

geschikt zijn voor de klus, en de mede-

van Inclusief Intervens zich getroosten

bedrijven-2015/inclusief-groep/

werkers weten dat ze er klaar voor moeten zijn. De schakels zijn goed op elkaar

tot vijfentwintig medewerkers gedeta-

‘Belangrijke bijdrage aan Participatiewet’

cheerd bij zo'n vijftien verschillende

Volgens Gert-Jan Gerrits, directeur van het onderdeel Inclusief Gresbo, sluit de

bedrijven op de Veluwe. Als voorbeeld

aanpak van Inclusief Groep goed aan bij de Participatiewet. In het tv-programma

noemt Versluis het bedrijf Hellema in

De Succesfactor zegt hij daarover: ‘Volgens de Participatiewet moeten 125.000

Harderwijk, dat kleurkaarten en kleu-

mensen met een arbeidsbeperking aan het werk worden geholpen door de over-

renwaaiers maakt. 'Hier werken meestal

heid en het bedrijfsleven. Wij kunnen daaraan een heel belangrijke bijdrage leve-

drie mensen van ons, soms zijn het er

ren, want wij beschikken over een deel van die mensen en die kunnen wij perfect

ook tien, op dit moment werkt er even

doordetacheren naar bedrijven, om op die manier een bijdrage te leveren aan het

niemand. Ze hebben echter laten weten

Banenakkoord. Sociaal en commercieel kunnen prima samengaan, wij leveren het

dat er een grote order aankomt en geven

bewijs. Wij hebben een belangrijke rol om een infrastructuur te bieden aan al die

binnenkort aan ons door hoeveel men-

mensen met een arbeidsbeperking.’

afgestemd.' Via de Flexpool zijn groepjes van twee

sen ze daarvoor nodig hebben. Dat is SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 15

15 08/06/15 9:00 AM

Pilot in voedingsmiddelen- en diervoedersector

Als je een menselijk b Biedt functiecreatie bij groepsdetachering kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in de voedingsmiddelen- en diervoedersector? Op die vraag zochten Philips, Vetipak, Sligro en Kuehne+Nagel het antwoord. Daarom startten ze een pilot, samen met SW-bedrijf IBN en ROC De Leijgraaf. Tekst: Maartje van der Zedde

'W

erken in de logistiek en

gen. De pilot ontstond dankzij het

mensen met een afstand tot de arbeids-

productietechniek'. Dat is

samenwerkingsverband van Stichting

markt duurzaam te laten werken naar

de naam van de pilot

Food & Feed (zie kadertekst 1) en Locus

vermogen). Locus Netwerk initieerde en

waarmee Philips, Vetipak, Sligro en

Netwerk (netwerk van bedrijven,

ondersteunde de pilot. De directe aanlei-

Kuehne+Nagel samen aan de slag gin-

gemeenten en SW-bedrijven met als doel

ding voor de pilot was het gebrek aan

Robin Schoenmakers, gedetacheerd bij Sligro via IBN (Foto: Tjitske Sluis) 16


SW05_2015.indd 16

08/06/15 9:00 AM

k bedrijf wilt zijn arbeidskrachten in de voedingsmidde-

niveau van permanente beschutting,’

lopende band. Het is uitproberen en

len- en diervoedersector; het concrete

zegt Ton van der Bruggen, projectleider

vooral veel geduld hebben. Ze hebben

doel was om een functie 'Assistent in de

bij Locus Netwerk. ‘We wilden deze men-

tijd nodig om in een werkritme te

logistiek en productietechniek' te creë-

sen de kans geven op een hoger niveau te

komen.’ Een van de medewerkers heeft

ren. Twaalf kandidaten volgden een jaar

functioneren. Dat is uitstekend gelukt. Ze

inmiddels een vast contract bij Sligro.

lang één dag per week de opleiding tot

haalden in overgrote meerderheid de

Zopfi: ‘Die jongen heeft een enorme ont-

assistent logistiek medewerker (niveau

opleiding en verhoogden hun kwaliteit in

wikkeling doorgemaakt. Toen hij begon

1) bij ROC De Leijgraaf in Veghel. De rest

het productieproces.’ De betrokken bedrij-

was hij helemaal niet zelfstanding en

van de week werden ze via IBN gedeta-

ven weekten secundaire logistieke en/of

woonde nog bij zijn ouders. Hij woont nu

cheerd bij de bedrijven.

productietaken los uit reguliere functies

op zichzelf, leert koken, kan vele malen

en bundelden deze taken in een nieuwe

beter communiceren en draait als een

Combinatietraject

functie. Daardoor konden hoger gekwali-

van de beste hier.’

Bij het samenstellen van de opleiding

ficeerde vaste medewerkers zich meer

maakte ROC De Leijgraaf een mix van de

richten op hun kerntaken.

Doorzetter Bij de selectie van deelnemers werd veel

bestaande opleidingen ‘assistent logistiek medewerker’ en ‘assistent productie-

Draagvlak

waarde gehecht aan de motivatie van de

techniek’ (mbo-diploma AK1). Deze twee

‘We willen graag als menselijk bedrijf

medewerkers. Bekkers: ‘In eerste instan-

opleidingen hebben elk een eigen kwali-

bekend staan en de overheid verwacht

tie hebben we gekeken naar wie we

ficatiedossier, maar er bleek een ruime

ook dat we op dit gebied een inspanning

geschikt achtten om zowel fysiek als

overlap te bestaan tussen beide beroeps-

leveren,’ zegt Henny Zopfi, site manager

mentaal een stap te maken in hun ont-

opleidingen (zie kader). ‘De twee oplei-

logistiek bij Sligro Food Group. ‘We wil-

wikkeling. Mensen die niet tegen veran-

dingen bleken zo goed te overlappen dat

len deze mensen graag een kans bieden

dering kunnen zijn bijvoorbeeld niet

we er een combinatietraject van hebben

en bij onze medewerkers is daar ook

geschikt voor zo’n traject. Ze moeten kun-

gemaakt,’ zegt Paul Bekkers, hoofddocent

draagvlak voor. Dat draagvlak is erg

nen en willen leren. Ook het reken- en

onderwijs- en opleidingsontwikkeling bij

belangrijk. Je medewerkers moeten er

taalniveau zijn belangrijk, maar het aller-

ROC De Leijgraaf. ‘Leerlingen werden

voor open staan. Ze moeten geduld heb-

belangrijkst is de motivatie om door te

voor beide trajecten opgeleid en afhanke-

ben, het niet erg vinden om iets drie of

zetten. Dat kan niet iedereen en daar zou

lijk van de werkplek hebben we gekeken

vier keer uit te leggen. Ook moeten ze

ik de volgende keer nog strenger op selec-

of ze voor één of voor twee diploma’s in

willen luisteren, samenwerken, en per-

teren. Deze doelgroep heeft te maken

aanmerking kwamen. Uiteindelijk heb-

soonlijke belangstelling tonen. Er moet

met fysieke en mentale beperkingen en

ben vier mensen twee diploma’s gehaald,

een band kunnen ontstaan tussen men-

daar moet je goed naar kijken bij de selec-

en vijf een.’

sen.’ Bij Sligro gingen vier medewerkers

tie. Elke keer dat iemand een lesdag mist,

De pilot was gericht op mensen met een

van IBN aan het werk, waarvan er twee

is dat van invloed op zijn kansen om een

indicatie voor werken in een beschermde

het traject voltooiden. ‘Een van de mede-

diploma te halen. Je moet goed kijken

werkomgeving. Dit in tegenstelling tot

werkers had lichamelijke problemen en

naar de geschiedenis en achtergrond van

een eerdere pilot ('Functiedifferentiatie

hield het fysiek niet vol. Hij heeft de

mensen. Is iemand makkelijk ziek of een

in de procesindustrie') die Locus uitvoer-

opleiding wel afgemaakt. Een ander

doorzetter? Zegt iemand al snel “dat kan

de in samenwerking met SW-bedrijf

werd overgeplaatst naar Kuehne+Nagel

ik niet” of is iemand juist geneigd om

Breed en NXP Semiconductors Nijmegen.

omdat hij moeite had met de werkzaam-

naar oplossingen te zoeken? Ik zou een

Voor die pilot werden mensen geselec-

heden. Ook voor deze mensen geldt dat

volgende keer nog meer op zoek gaan

teerd met relatief veel competenties.

het bedrijf en de werkzaamheden bij hen

naar mensen die intrinsiek gemotiveerd

‘Maar voor de pilot "Werken in de logis-

moeten passen. Dat is soms even zoeken.

zijn om echt iets af te ronden.’ Eenmaal

tiek en productietechniek" kozen we

Sommige mensen doen graag productie-

aan de slag is ook de continuïteit van het

mensen met competenties net boven het

werk, anderen staan liever achter een

werk van belang voor de kans van slagen. SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 17

17 08/06/15 9:00 AM

Pascal Lourenssen, gedetacheerd bij Kuehne+Nagel via IBN (foto: Phil Hemmis)

Bekkers: ‘Tijdens het opleidingsjaar met

in vaste dienst. Sligro was het enige

mensen schuiven is ongelukkig. Conti-

bedrijf dat meedeed aan de pilot waar

nuïteit is erg belangrijk voor deze men-

het nieuwe plaatsingen betrof. Bij de

sen. Het is belangrijk om de werkplek en

andere bedrijven waren al medewerkers

Binnen de regio Noordoost-Brabant

de begeleiding zo veel mogelijk stabiel te

van IBN in groepsdetachering aan het

hebben zo’n 25 bedrijven in de voe-

houden. In het opleidingsjaar iemand

werk. Zij kregen gedurende het traject

dingsmiddelen- en diervoedersector

verplaatsen omdat dat een hogere loon-

meer en nieuwe taken. Johan Roeffen,

zich verenigd in de stichting Food &

waarde oplevert is niet aan te raden. Een-

Manager Werk bij IBN Arbeidsintegratie:

Feed Noordoost-Brabant. Een van de

maal klaar zijn ze in principe in staat om

‘We hadden gehoopt dat de pilot meer

doelen van de stichting is zorgen

flexibeler te kunnen werken en zouden

nieuwe plaatsingen zou opleveren, maar

voor voldoende gekwalificeerde

ze wisselende werkplekken en taken

vooralsnog ligt de winst in dat we heb-

arbeidskrachten in de regio. Sommi-

moeten aankunnen. Ze hebben tijd nodig

ben aangetoond dat deze mensen wel

ge van deze bedrijven richten zich

om te groeien en zelfvertrouwen te ont-

degelijk op een hoger niveau kunnen

geheel op de productie van (dier)voe-

wikkelen. Als ze weten dat ze een diplo-

functioneren. Van de deelnemers had

ding. Bij andere bedrijven ligt het

ma kunnen halen, staan ze veel stabieler

niemand ooit in zijn leven een diploma

zwaartepunt op opslag van goederen

in het werk en in de maatschappij.’

gehaald. Dat dit negen van de twaalf

Stichting Food & Feed

(warehousing) en order picking. Vaak

mensen is gelukt stemt ons positief. Het

zijn er dwarsverbanden tussen en

Over de streep

zou mooi zijn als de resultaten van de

binnen deze bedrijven. Kijk op www.

De pilot heeft tot nu toe één nieuwe regu-

pilot bedrijven over de streep gaat trek-

food-feed.nl voor meer informatie.

liere plaatsing opgeleverd, bij Sligro. De

ken om mensen op deze manier te laten

eerder genoemde medewerker is daar nu

functioneren.’

18


SW05_2015.indd 18

08/06/15 9:00 AM

Assistent Logistiek en Productietechniek Dit zijn de taakomschrijvingen van de assistenten Logistiek en Productietechniek: Logistiek: • Assisteren bij de ontvangst en de opslag van goederen. • Assisteren bij de uitvoering van handelingen op producten. • Assisteren bij het controleren van ontvangen goederen. • Assisteren bij het verzamelen en verzendklaar maken van goederen. Productietechniek: • Voorbereiden van werkzaamheden voor aan- en afvoer van grond- en hulpstoffen. • Bedienen en bewaken van apparatuur. • Uitvoeren van kwaliteitscontroles aan proces en/of product. • Onderhouden van apparatuur. Overlapping: • Beheren van de kwaliteit van de werkplek (orde, netheid, veiligheid). • Starten en afronden van werkzaamheden. • Producthandelingen.

Medewerkers van IBN werkzaam bij Kuehne+Nagel (foto: Phil Hemmis)

• Controleren op kwaliteit.

De pilot werd in november 2013 afgerond.

Locus Netwerk onlangs de handreiking

Meer informatie?

Van den Bruggen: ‘We hebben een poging

'Ik werk in de logistiek en productie-

Kijk voor meer informatie op www.

gedaan om in de regio een tweede pilot op

techniek – functiecreatie bij groepsde-

locusnetwerk.nl, mail naar vragen@

te starten, maar daar was onvoldoende

tachering in de logistiek en productie-

locusnetwerk.nl of bekijk het filmpje

animo voor bij bedrijven. Wel bekijkt een

techniek'. Deze handreiking is geba-

‘Ik werk in de logistiek en productie-

aantal SW-bedrijven of dit voor hen in

seerd op de ervaringen tijdens het pilot-

techniek’ op www.locusnetwerk.nl/

hun regio een haalbare kaart is.’

project en biedt praktische tips bij het

videos. Meer informatie over scho-

ontwikkelen en uitvoeren van zo’n pro-

ling en het (laten) uitvoeren van

Handreiking

ject gericht op het toepassen van func-

taakanalyses? Neem contact op met

Om andere bedrijven, gemeenten en

tiecreatie bij groepsdetachering. De

Paul Bekkers, ROC De Leijgraaf in

SW-bedrijven te inspireren een soortge-

handreiking is te downloaden via de

Veghel: [email protected].

lijk project op te starten, publiceerde

website www.locusnetwerk.nl. ■ SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 19

19 08/06/15 9:00 AM

Emancipatieproces met drie succesfactoren

Zo creëer je een inclusieve a

Voorbeeld van een ‘inclusief bedrijf’: het Van der Valk Hotel in Eindhoven, dat nauw samenwerkt met het SW-bedrijf Ergon. 20


SW05_2015.indd 20

08/06/15 9:00 AM

e arbeidsmarkt Wat is er nodig om een inclusieve arbeidsmarkt te realiseren? Het is een emancipatieproces met drie succesfactoren, betoogt Tom de Haas. Tekst: Tom de Haas | Foto: Van der Valk

H

et doel van de Participatiewet is

Inclusie gaat ook over de manier waarop

zonneklaar: zoveel mogelijk

mensen met een beperking hun behoef-

mensen aan het werk op regu-

te, hun ambitie tot een succes maken

liere werkplekken bij reguliere werkge-

door steeds beter kun eigen kracht en

vers. Zo worden diverse doelen gediend.

hun eigen talent te benutten en in te

Minder aparte voorzieningen voor men-

zetten. Vanuit het individuele, het werk-

sen met een beperking. Deelnemen aan

nemersperspectief is er sprake van een

het gewone leven, en aan werk als onder-

emancipatieproces. De conclusie dat er

deel daarvan. Duidelijk is ook dat de

sprake is van emancipatie stelt ook

beschikbare middelen voor arbeidsparti-

eisen aan de manier waarop ondersteu-

cipatie en inkomensvoorziening voor

ning en begeleiding moet worden

mensen met een beperking onder druk

vormgegeven.

staan. Burgers, bedrijven en instellingen staan voor de opdracht om samen meer

Meer dan een optelsom

oplossingen te ontwikkelen binnen hun

Wat is een inclusieve arbeidsmarkt? Een

eigen bereik. Ook als het gaat om arbeids-

inclusieve arbeidsmarkt is meer dan een

participatie van mensen met een (tijdelij-

optelsom van de al bestaande inclusieve

ke) afstand tot de arbeidsmarkt.

arbeidsorganisaties. Er is sprake van een inclusieve arbeidsmarkt als er aanvullende

Inclusie

voorzieningen en infrastructuur beschik-

Wat is inclusie? De term inclusie heeft een

baar zijn. Voorbeelden hiervan zijn:

veel breder bereik dan alleen het leefge-

• Voor schoolverlaters uit het praktijkon-

bied werk. Inclusie heeft betrekking op

derwijs en VSO zijn regionaal aanpak-

alle leefgebieden. Inclusie gaat over mee

ken ontwikkelen die een naadloze aan-

doen, volwaardig participeren op alle voor

sluiting tussen school en werkplek als

een persoon relevante leefgebieden. Inclusie gaat over de manier waarop mensen

opdracht hebben • Binnen een regio zijn diverse formules

die al voorwaardig participeren voor-

beschikbaar waarmee personeel inge-

waarden scheppen, het mogelijk maken

zet kan worden bij bedrijven in instel-

dat ook anderen dan kunnen. Omdat het

lingen; bemiddeling, groepsdetache-

waardevol is dat iedereen kan mee doen.

ring, flexpools, coöperaties en een net-

omdat het mogelijk is om dat te organise-

werk van sociale ondernemingen

ren. Ondernemers en managers worden

• Lokaal of regionaal is expertise

uitgedaagd economische en maatschap-

beschikbaar om bedrijven en instellin-

pelijke doelstellingen te combineren.

gen te adviseren en begeleiden bij het

Omdat het overall meer waarde oplevert.

(her)inrichten van werkprocessen SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 21

21 08/06/15 9:00 AM

Het balance board • Lokaal of regionaal zijn programma’s

het noodzakelijk om af en toe van werk-

banden en passende beloning. Reactie

beschikbaar waarmee kandidaten uit

plek te veranderen. Hieronder een paar

werkgevers: we moeten verder gaan

de doelgroep getraind worden op weg

illustraties hiervan uit het nieuws van

naar en op een reguliere werkplek

het afgelopen jaar:

• Werkgevers gaan samen onderlinge

• Een lokale smederij bestaat 50 jaar. In

met flexibilisering van werk • 2 mei 2015: overheid gaat na de schoonmakers nu ook de beveiligers

afspraken aan om medewerkers die een

2012 moet de smid: alle medewerkers

beperking ontwikkelen aan het werk te

ontstaan; ze kunnen terugkomen als

Tegelijkertijd zien we op diverse plaatsen

houden. En soort coöperatief verband.

ZZP-er. Anders kan het bedrijf niet

in Nederland private ‘sociale onderne-

overleven.

mingen’ ontstaan die ervoor kiezen om

• Een aanpak voor frictiewerkloosheid

zelf in dienst nemen

juist bij de doelgroep van mensen met

• Najaar 2014: veel MBO banen; admini-

met hun onderneming maatschappelijke

een beperkter loonwaarde. Actief hou-

stratief en technisch verdwijnen door

en economische waarde te realiseren. De

den op het juiste niveau. Geen afstand

verdergaande automatisering. Er is een

maatschappelijke opdracht privatiseert.

tot de arbeidsmarkt opbouwen.

duidelijke tendens: werk wordt laagge-

Een spannende vraag is wat deze ontwik-

schoold of vraagt juist een hogere

keling voor werknemers uit de Wsw, voor

Dynamiek

opleiding: er komt concurrentie op

de doelgroep binnen de Participatiewet

De arbeidsmarkt is volop in beweging. De

lager geschoold werk

met een loonwaarde van 30 tot 80% van

arbeidsmarkt wordt steeds flexibeler. Het

• 17 april 2015: Zorgvisie; in de periode

het WML betekent. Mogen we van hen

voortbestaan van bedrijven en instellin-

tussen juli 2014 en februari 2015 zijn

een zelfde flexibiliteit vragen? Of is de

gen is veel spannender dan tien, vijftien

door zorginstellingen bijna 11.000 col-

opdracht juist om binnen die trend van

jaar geleden. De banden tussen werkge-

lectieve ontslagen aangevraagd; voor

flexibilisering samen aanpakken te ont-

vers en werknemers worden steeds los-

20 medewerkers of meer

wikkelen die voor alle belanghebbenden

ser. Meedoen op de huidige arbeidsmarkt vraagt om flexibiliteit. Meedoen maakt

22

• 1 mei 2015: FNV vraagt bij de dag van

aantrekkelijk zijn? In het vervolg van dit

de arbeid om echte banen, dienstver-

artikel gaan we uit van laatstgenoemde


SW05_2015.indd 22

08/06/15 9:00 AM

opdracht. Daarbij wordt voor iedere

de ruimte en de variatie in aanpakken?

een betere prestatie komen? Het beant-

belanghebbende ook uitgewerkt welke

En zo nee, hoe maken we daar dan proces

woorden van die vragen vraagt om nieu-

bijdrage, welke inzet dat van ieder afzon-

op? Hoe geven we vorm en inhoud aan

we oplossingen in het inrichten van

derlijk vraagt.

ontwikkelingsgericht werken, terwijl er

werkprocessen en werkzaamheden, in

ook resultaat geboekt moet worden?

het creëren van functies, en in het combi-

Succesfactoren

neren van geldstromen om tot een posi-

Wie heeft direct belang bij een inclusieve

De bijdrage van werknemers

tief bedrijfsresultaat te komen.

arbeidsmarkt? Op de lange termijn heeft

Hier gaat het specifiek om werknemers

De manier waarop mensen uit de doel-

de samenleving als geheel belang bij een

met een beperking die werken in een

groep zich ontwikkelen tot volwaardige

inclusieve arbeidsmarkt. Toch is het goed

regulier bedrijf, op een gewone werkplek.

werknemers op de reguliere arbeidsmarkt

om te benoemen welke partijen als eerste

Individueel of in een groep van collega’s.

is ook een uitdagend vraagstuk. In de vori-

een belang hebben. Om van daaruit te kij-

Het begint met basisthema’s. Afspraken

ge eeuw stonden vakvaardigheden cen-

ken welke bijdrage zij kunnen ( of moe-

nakomen, je aanpassen aan de gewoon-

traal. Sinds vijftien jaar ligt de nadruk op

ten) leveren aan het bereiken van dit doel.

ten van het bedrijf. Sociale vaardigheden

werknemersvaardigheden. Sinds 2010 ver-

Het boek All@Work (januari 2015) noemt

in de omgang met collega’s. Mee doen.

schuift de aandacht naar het versterken

de drie voornaamste stakeholders van de

Motivatie en betrouwbaarheid zijn vor-

van de eigen kracht, van de zelfredzaam-

Participatiewet, en daarmee ook van het

men de basis. Het toenemend accent op

heid en van het zelfvertrouwen van aan-

realiseren van een inclusieve arbeids-

emancipatie zet de schijnwerper op

staande werknemers. Vaardigheden die

markt. Ze zijn samengebracht in een

onderwerpen als verantwoordelijkheid

absoluut noodzakelijk zijn om te emanci-

balance board. Het gaat om: de burger die

nemen en dragen voor je eigen bijdrage,

peren tot volwaardige medewerker van

een beroep doet op de Participatiewet;

ontwikkelen van zelfvertrouwen bij het

een gewoon bedrijf. Om mee te kunnen

werkgevers, bedrijven en instellingen; en

uitvoeren van je werkzaamheden.

doen op een inclusieve arbeidsmarkt.

de gemeenten als beleidsregisseur en uit-

De kern van mijn betoog is dat het reali-

voerder van de wet.

De bijdrage van gemeenten

seren van een inclusieve arbeidsmarkt

Welke bijdrage leveren deze partijen aan

Cruciaal voor de bijdrage van gemeenten

voor de doelgroep van de Wsw en de Par-

het realiseren van een inclusieve arbeids-

is dat zij als uitgangspunt nemen dat het

ticipatiewet een emancipatieproces is.

markt? Eerder stelde ik dat het realiseren

inzetten van werknemers met een beper-

Om tot succes te komen is het noodzake-

van een inclusieve arbeidsmarkt ook een

king een werkgever waarde moet opleve-

lijk om te investeren in de werkwijze van

emancipatieproces is. Werken aan eman-

ren. Welke waarde wordt nagestreefd dat

bedrijven en in het ontwikkelen van zelf-

cipatie stelt specifieke eisen aan de

bepaald die werkgever zelf.

regie, eigen kracht en zelfvertrouwen van

manier waarop burgers, werkgevers en

Er zijn uiteenlopende manieren waarop

de nieuwe medewerkers. Deze beweging

de gemeenten hun bijdragen leveren aan

medewerkers met een beperking ingezet

is niet alleen gaande op de arbeidsmarkt

het tot stand komen van die inclusieve

(kunnen) worden in een regulier bedrijf.

en in de Participatiewet. Ook op andere

arbeidsmarkt. Mijns inziens is er een aan-

Gemeenten moeten er voor zorgen dat er

leefgebieden als wonen, welzijn en zorg

tal factoren die het succes van een inclu-

voldoende variatie is om werkgevers en

leeft dit thema. Meer zelf, samen, onder-

sieve arbeidsmarkt bepalen. Ik zet ze op

werknemers te kunnen bedienen. Voor-

ling tot oplossingen komen. En manieren

een rij:

beelden zijn: leerwerk trajecten, indivi-

van leren ontwikkelen die daarbij hel-

duele bemiddeling, groepsdetachering,

pend zijn. Werk en economische zelfred-

De bijdrage van werkgevers

poolvorming, publieke werkbedrijven,

zaamheid zijn cruciale onderdelen van

De uitdaging voor werkgevers ligt in de

uitzend- en detachering formules.

deze ontwikkeling. ■

vraag of zij kans zien economische en

Van gemeenten wordt gevraagd een

maatschappelijke doelstellingen in één

nieuwe visie op de werkgelegenheid voor

aanpak, een verdienmodel te combine-

de doelgroep van de Wsw en de Participa-

Studiedag

ren. Iemand vatte die opdracht een keer

tiewet te ontwikkelen. Hoe combineren

Op donderdag 8 oktober 2015 orga-

als volgt samen: Hoe kunnen we een

we duurzaam werk voor de doelgroep

niseert Tom de Haas Consultancy

hoger resultaat boeken door de inzet van

met toenemende flexibiliteit op de

een studiedag over het onderwerp

meer medewerkers?

arbeidsmarkt?

‘zelfregie, eigen kracht en inclusie op de leefgebieden wonen, werken,

Werkgevers die deze weg in slaan komen ook voor vragen te staan die betrekking

Emancipatieproces

welzijn en zorg’. Tijdens deze studie-

hebben op de bedrijfscultuur, op de aan-

Het realiseren van een inclusieve

dag komen de laatste inzichten en

wezige soft skills in het bedrijf. Hoe tole-

arbeidsmarkt is een uitdagende ambitie

ontwikkelingen aan de orde op

rant, hoe respectvol zijn we in de onder-

die op veel terreinen om innovatie en

dit vlak. Voor meer informatie

linge omgang? Mogen mensen anders

ontwikkeling vraagt. Binnen bedrijven

en aanmelding zie de website

zijn? En hoe halen we daar met elkaar het

liggen boeiende vragen als: Hoe kan ik

www.tomdehaas-consultancy.nl.

beste uit? Gunnen medewerkers elkaar

met de inzet van meer medewerkers tot SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 23

23 08/06/15 9:00 AM

Interview Albert Bruins Slot neemt afscheid van Alescon

‘Uitvoering Participatiewet is te ingewikkeld’ SW-Journaal interviewde Albert Bruins Slot (60) in 2009 en doet dat nu weer. Op 1 juli neemt hij afscheid van Alescon. ‘Wij hebben het imago van de SW niet zozeer willen oppoetsen, maar eraf gehaald.’ Tekst: Stan Verhaag | Foto’s: Alescon

Waarom vertrekt u?

mensen die gedetacheerd werken of

tweeduizend mensen in de SW, zeshon-

Albert Bruins Slot: 'Die reden is heel sim-

begeleid werken. Het leggen van die ver-

derd in andere trajecten en er was een

pel. Ik heb altijd gezegd dat ik niet tot

binding is wat ik bij het Drenthe College

staf van honderdvijftig medewerkers.

mijn pensioen hier zou blijven. Toen u

opnieuw ga doen.'

Wat is daarin veranderd in de afgelopen zes jaar?

mij in 2009 interviewde, riep ik iets over houdbaarheid...'

Waarom is die link met het bedrijfsle-

'Er werken hier nog steeds tweeduizend

ven zo belangrijk voor een onderwijs-

mensen. We hebben de ruimte gekregen

Klopt, u zei destijds: 'Voor mijzelf geldt

instelling?

om onze taakstellingen te halen. Dat -

dat ik na een jaar of zeven, acht moet

'Omdat het mbo en het bedrijfsleven

hebben we tot aan de invoering van de

wisselen. Dan gaat het bedrijf heel erg

steeds meer in elkaars verlengde komen

Participatiewet gedaan, want vorig jaar

naar mijn hand staan en er zijn

te liggen. Vaak roept het onderwijs dat

kwamen hier nog honderdvijftig mede-

meerdere wegen die naar Rome leiden.'

het bedrijfsleven niet snapt hoe het

werkers binnen. Onze staf is kleiner

'Inderdaad. Inmiddels werk ik hier al elf

onderwijs werkt, en het bedrijfsleven

geworden; dat zijn er nog 120. Het aantal

jaar, en dus is het tijd om iets anders te

roept vaak dat het onderwijs niet aan-

trajecten buiten de deur is gehalveerd.'

gaan doen. Voor mij is altijd de vraag

sluit bij het bedrijfsleven. De kunst is om

geweest: wat is het goede moment om de

hen meer met elkaar in verbinding te

Hoe komt dat?

stap te maken? Door het uitstel van de

krijgen. In deze tijd moeten mensen zich

'De bezuinigingen in de re-integratie heb-

Wet Werken naar Vermogen heb ik mijn

eigenlijk een leven lang blijven -

ben hun sporen nagelaten. Dankzij de

vertrek steeds uitgesteld. Maar zo is er

ontwikkelen. Dat zie je ook in de SW. Dus

Participatiewet komt de discussie over

altijd een reden om te blijven zitten. Toen

als je van school komt, krijg je steeds

het belang van re-integratie nu weer

een nieuwe kans zich aandiende, heb ik

vaker de vraag of je je wilt blijven scholen

helemaal terug. Nog steeds is de helft van

de knoop doorgehakt.'

en beroepsmatig wilt laten begeleiden.

onze mensen bij een reguliere werkgever

Ook daar liggen uitdagingen. De parallel

aan het werk. Dat is een verschil met

U wordt voorzitter van de Raad van

met de SW is dus groot. En wat mijn nieu-

2009. Toen hadden we 150 man in

Bestuur van het Drenthe College. -

we functie tot slot zo leuk maakt, is dat

begeleid werken, nu 400.'

Waarom die functie?

het werkgebied Drenthe is. Hier heb ik

'Ik heb altijd gezocht naar functies met

een groot netwerk en daarmee kan ik

Is begeleid werken nog steeds 'het beste

maatschappelijke relevantie. Nu kwam

gewoon verder blijven gaan. Ik woon zelf

product dat de SW te bieden heeft', zoals

het onderwijs. Ze zoeken iemand die ver-

in de buurt van Meppel.'

u in 2009 zei?

binding maakt met het bedrijfsleven. Dat

'Ja. In begeleid werken zijn mensen

heb ik de afgelopen jaren bij uitstek

Toen ik u interviewde in 2009

echte werknemers van het reguliere

gedaan bij Alescon. We hebben heel veel

bestond Alescon negen jaar. Er werkten

bedrijf. Precies hetzelfde als bij de

24


SW05_2015.indd 24

08/06/15 9:00 AM


SW05_2015.indd 25

25 08/06/15 9:00 AM

beschut werk wordt beoordeeld vanuit de optiek: "Het kost geld", niet vanuit de optiek "Het is een nuttig instrument voor mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt." Dat betreur ik zeer. Ik ben dan ook bang dat een aantal onderdelen van de Participatiewet zoals die bedacht zijn nu onder druk komen te staan.' Zoals? 'Ik maak mij zorgen over de mensen met een verdiencapaciteit die lager is dan zestig procent. Wie gaat voor hen de verantwoordelijkheid nemen? Wie gaat energie in hen steken?' Wat is uw antwoord? 'Er is heel veel discussie ontstaan over de vraag wie toe het doelgroepenregister behoort. Daar wordt ingewikkeld over gedaan. Er worden nieuwe normen aan verbonden. Ik vind dat raar, want tot nu toe konden wij met zijn allen mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt perfect indiceren, en dat noemden we dan SW. De laatste tien jaar zijn er nauwelijks mensen in de SW beland die er niet thuis hoorden. Maar sinds 1 januari 2015 weten we het niet meer. Nu moet het allemaal opnieuw worden beoordeeld. Maar ze zijn er nog steeds, hoor! Al dat gedoe met regelingen en keuringen

Thomas Schencke in gesprek met de dames van Haeghe Groep die de catering ver-

leidt tot kopschuwheid bij werkgevers. Zij

zorgden tijden de Ooievaarsrun, een jaarlijkse toertocht voor vrachtwagens waar-

denken: "Ga het eerst eens regelen voor-

Westland naar de visafslag in Scheveningen. Haeghe Groep is gastheer tijdens dit

dat je ons benadert." Het was vooraf goed

evenement. (Foto: Joost Hubeek.)

bedacht, maar in de uitvoering wordt het nodeloos ingewikkeld gemaakt.'

Garantiebanen; dat zijn in feite bege-

naar hoe ze dingen moeten aanpakken.

Waar ligt de oplossing? In Den Haag? Bij

leidwerkenbanen.'

Wat ik lastig vind, is dat de cliënt of de

de gemeenten?

klant nog steeds onvoldoende in beeld is.

'De gemeenten hoeven er voor mij niet

Bent u blij met de Participatiewet, nu

Vorig jaar hadden we op dit moment al

harder aan te trekken. Zij moeten slechts

deze bijna een half jaar van kracht is?

120 nieuwe plaatsingen binnen Alescon,

keuzes maken en daarna consequent ver-

'Ik vind de basis prima: één regeling voor

nu zijn het er nul. We slagen er wel in om

der gaan. Maar de uitwerking van de

iedereen aan de onderkant van de

onze mensen extern te plaatsen, maar de

regelgeving is nu te gedetailleerd, waar-

arbeidsmarkt. Voor mij had ook het UWV-

nieuwe instroom is tot stilstand geko-

door wij niet kunnen uitleggen wie wel

deel van de Wajong erin gemogen. Dan

men. Gemeenten werken er wel hard aan

en niet tot de doelgroep behoort en wat

had je alles onder één dak gehad. Ik voor-

om het voor elkaar te krijgen, maar voor-

wel en niet een garantiebaan is. Ik kan

zag dat 2015 een ingewikkeld jaar zou

lopig schiet het niet op.'

niet uitleggen waarom het zo ingewik-

worden en dat is uitgekomen. Nieuwe

keld is of iemand in aanmerking komt

wetgeving heeft altijd tijd nodig, omdat

Wat bedoelt u met 'gemeenten zijn nog

voor beschut werk. Ik zie het als volgt.

je pas in de praktijk weet hoe regels uit-

heel erg met zichzelf bezig'?

Iedereen heeft het steeds over 125.000

pakken. Ik zie dat gemeenten nog heel

'Heel veel dingen blijken onbekend te zijn

nieuwe banen voor mensen met een

erg met zichzelf bezig zijn, dat ze zoeken

bij gemeenten. En verder zie ik dat

beperking. Ik zeg: er waren er al 50.000,

26


SW05_2015.indd 26

08/06/15 9:00 AM

het worden er 175.000. Als je zo rede-

ik wilde aangeven welke visie wij had-

'Eigenlijk is diezelfde discussie nog

neert, hoeven we ook niet meer te kijken

den om de wet tot uitvoering te brengen.

steeds gaande. Formeel zijn de bevoegd-

naar wie welk labeltje heeft. Want dat is

Maar in dit soort processen moet je

heden van de Participatiewet naar de

wat werkgevers niet snappen. Het moet

gemeenten tijd geven voor een eigen

gemeenten gegaan. Prima. Tegelijkertijd

dus simpeler.'

standpunt.'

probeert de staatssecretaris via het

U werkte elf jaar bij Alescon. Waar bent

Is het inmiddels wel goed gekomen

regelen. Dat spanningsveld tussen

u het meest trots op?

tussen Alescon en de gemeenten?

gemeenten en landelijke overheid is er

'Het feit dat de mensen die buiten de

'We zijn daarover nog steeds in gesprek.'

nog steeds. Ik vind dat Klijnsma het

UWV nog een aantal dingen centraal te

deur werken een grotere arbeidstevre-

goed doet, ze heeft de wet doorgevoerd.

denheid hebben dan de mensen die hier

Is er hierbij een verband te leggen met

Maar als je het loslaat, laat het dan ook

intern werken. Ik ben er trots op dat we

wat u zegt over gemeenten die met

los. Probeer niet via de zijlijn nog dingen

zó veel mensen buiten de deur aan het

zichzelf bezig zijn?

te regelen via wetgeving of uitvoerings-

werk hebben gekregen én dat nu met

'Ja, dat proces kost meer tijd dan ik des-

organen.'

terugwerkende kracht blijkt dat het de

tijds dacht. Het uitstel van de wet is niet

juiste keuze voor de toekomst was. Daar-

bevorderlijk geweest.'

gen weg.'

Wat vindt u van een eventuele Quotumwet?

mee kan dit bedrijf verder op de ingeslaHoe lang hebben ze nog nodig, denkt u?

'Op zich prima, maar ik hoop dat hij

Want daar krijgt uw opvolger ook mee

nooit wordt uitgevoerd. Wat er moet

Wat is het geheim van al die mensen

te maken.

gebeuren, is werkgevers verleiden. En

buiten de deur?

'Het feit dat de Participatiewet er nu is, is

dat gaat nooit onder dwang. Richt het

'Dat we een keuze maakten en er conse-

een zegen. Nu moet het gewoon gebeuren.'

dus zo in dat het voor werkgevers aan-

quent voor bleven gaan. Een beweging

trekkelijk is om mensen aan de onder-

van binnen naar buiten is geen kleinig-

In 2009 vertelde u dat u eens in een dorp

kant van de arbeidsmarkt aan het werk

heid. Het is iets waar je aan begint en

aan het werk was waar de uitvoerder

te krijgen.'

waar je vervolgens jaren aan moet wer-

per fiets zijn ploegen langsging. 'Ik fiets-

ken om het voor elkaar te krijgen. We zijn

te met hem mee, en we droegen allebei

En als verleiden niet lukt, dan is dwang

er ook in geslaagd om de arbeidsontwik-

een hesje met ons bedrijfslogo. Er kwam

toegestaan, vindt u?

keling van mensen hier binnen voor

iemand langsrijden in zijn auto, hij

'Dan zullen we ze moeten dwingen,

elkaar te krijgen en hen klaar te maken

draait zijn raampje open en begon te

want er is de keuze gemaakt om een

voor de externe arbeidsmarkt.'

schelden en reed daarna helaas snel

aparte voorziening aan de onderkant

door! Sommige mensen denken blijk-

van de arbeidsmarkt op te heffen

Is er in elf jaar ook iets geweest waar-

baar dat je tegen medewerkers uit de

en onder te brengen bij normale

van u zegt: 'Dat had ik wellicht anders

sociale werkvoorziening kunt roepen

werkgevers.'

moeten doen.'

wat je wilt.' Is het imago van de SW in de

'Ik heb enkele afdelingen verzelfstan-

afgelopen zes jaar verbeterd?

Snapt u dat werkgevers over het alge-

digd waar ik eerder een einde aan had

'Nee. Er valt niet tegenaan te vechten. Dat

meen niet blij zijn met de quotumwet?

moeten maken. Met de afdeling Hout

imago zit er diep in bij buitenstaanders.

'Werkgevers hebben met hun volle ver-

zijn we een langdurig verzelfstandi-

In onze joint-ventures vermijden wij dat

stand het Sociaal Akkoord ondertekend.

gingstraject ingegaan. Daar had ik ech-

het woord "Alescon" valt. Onze mensen

Ik bespeur absoluut een bereidheid om

ter meteen afscheid van moeten nemen.

voelen zich mede zo thuis bij externe

stappen te zetten. Maar als ik zie hoe

Dingen die in de kern verlieslatend zijn,

werkgevers omdat ze het stempel van

ingewikkeld sommige dingen worden

zijn ook extern niet winstgevend te

Alescon daar kwijt zijn. Wij hebben het

gemaakt, dan begrijp ik hun twijfel ook

maken. Ik had de hoop dat het wel zou

imago van de SW niet zozeer willen ver-

wel. Er is veel onduidelijkheid over de

gebeuren.

anderen door het op te poetsen, maar

voorwaarden waaronder iemand bij een

'Verder heb ik in 2012 heel duidelijk

door het eraf te halen.'

reguliere werkgever aan de slag kan. Dat

tegen mijn gemeenten verteld hoe wij

moet snel anders, anders worden werk-

vonden dat de Participatiewet moest

In 2009 was er net een nieuwe staatsse-

gevers kopschuw gemaakt.

worden uitgevoerd. Dat is ons achteraf

cretaris op SZW, mevrouw Klijnsma. U

'Ook dit zal niet lukken met honderden

niet in dank afgenomen. Ik had hen de

was blij dat zij de discussie aanging met

nieuwe mensen bij één werkgever. Ik zie

tijd moeten gunnen om eerst zelf hun

minister Donner, die volgens u zeer cen-

namelijk dat heel veel mensen met een

oordeel te vormen. Het verwijt was dat ik

tralistisch dacht. Klijnsma wilde de

arbeidsbeperking bij kleinere bedrijven

voor eigen parochie preekte. Maar dat

gemeenten een grotere rol geven. Wat

terechtkomen. Prima, als er dan maar

was niet aan de orde. Het ging erom dat

vindt u van haar rol nu?

veel werkgevers meewerken.' ■ SW-Journaal 5 juni 2015

SW05_2015.indd 27

27 08/06/15 9:00 AM

Tekst: Paul Kattestaart | Foto: Ivonne Zijp

Functiecreatie in Doetinchem

Pilot geslaagd: drie nieuwe arbeidsplaatsen De gemeente Doetinchem en SW-bedrijf Wedeo werken al jaren samen. Werkzaamheden in het groen en facilitaire zaken – schoonmaak, kantine – zijn uitbesteed aan mensen met een arbeidsbeperking. Dankzij de pilot ‘Functiecreatie bij gemeenten en provincies’ kwamen er drie medewerkers op nieuwe plekken bij.

N

ieuwsgierigheid. Dat was voor

tie. De dynamiek van een afdeling

al wat administratieve ervaring bezat. Zij

de gemeente Doetinchem de

bepaalde vervolgens of wij de kansen ook

is eind februari begonnen en heeft

belangrijkste reden om deel te

daadwerkelijk konden benutten. Door op

inmiddels een aanstelling op basis van

nemen aan de pilot Functiecreatie, zegt

afdelingen mee te lopen en de quick scan

detachering voor twaalf uur.

beleidsmedewerker en projectleider

uit te voeren, konden wij nog beter zien

Milad Lahdo. ‘Wij wilden weten of func-

waar we welke elementaire taken zou-

Geen ideale omstandigheden

tiecreatie een goede methodiek is om

den kunnen samenvoegen om een func-

De invoering van de Participatiewet

méér mensen uit de doelgroep te plaat-

tie van te maken. Uiteindelijk is dat op

zorgde niet bepaald voor ideale omstan-

sen, overeenkomstig de opdracht in het

drie afdelingen gelukt.’

digheden om de pilot uit te werken, zegt Lahdo. Niet alleen bevat de wet nog

sociaal akkoord. De pilot was dé manier om erachter te komen.’ SW-bedrijf Wedeo

Administratieve taken

onduidelijkheden, ook is de nieuwe

was net zo nieuwsgierig en deed graag

Op het Zorgplein begon eind april een

decentralisatie een grote opgave voor de

mee. ‘Te meer omdat de methodiek

jonge medewerkster in een nieuwe func-

gemeente. Die krijgt te maken met een

steeds meer wordt ingezet om werkplek-

tie van twintig uur. Zij verricht facilitaire

verbreding van de doelgroep, moet nieu-

ken bij bedrijven te creëren’, zegt job-

en administratieve taken, zoals postaf-

we afspraken maken met partners.

coach Petra Douma, die in de pilot nauw

handeling, klantenontvangst, zorgen dat

‘Wedeo, het UWV, onze afdelingen Werk

met Lahdo samenwerkte.

de pantry’s netjes blijven en de printers

& Inkomen en Personeel & Organisatie:

gevuld. In de Gemeentewinkel is geen

elke uitvoeringsorganisaties heeft haar

Kansen

nieuwe functie gecreëerd, maar een

eigen expertise. In het proces van func-

Tijdens de uitvoering van de pilot bleek al

bestaande functie speciaal afgestemd op

tiecreatie moet je vooraf met elkaar in

snel dat er kansen lagen. ‘We hebben

een SW-medewerkster. Zij heeft contact

gesprek gaan en de juiste vraag bij de

eerst alle acht afdelingshoofden geïnter-

met klanten aan de telefoon. Op Wonen

juiste persoon neerleggen. Wij hebben

viewd’, blikt Lahdo terug. ‘Verschillenden

& Bedrijven zijn licht administratieve

dat in de pilot niet vanaf het begin

waren direct enthousiast en positief en

taken samengevoegd tot een functie op

gedaan. Dat zorgde voor een lichte

zagen de mogelijkheden van functiecrea-

mbo 2-niveau voor een medewerkster die

vertraging bij het vinden van de juiste

28


SW05_2015.indd 28

08/06/15 9:00 AM

Milad Lahdo en Petra Douma tijdens een bijeenkomst over de pilot ‘Functiecreatie bij gemeenten en provincies’. mensen en een niet-optimale communicatie. Inmiddels doen we dat beter.’

Vijf pilots: opbrengsten en ervaringen

Verbreding doelgroep

In vijf pilots onderzochten drie koppels van SW-bedrijven en gemeenten en twee

De jobcoach liep vooral aan tegen de ver-

koppels van SW-bedrijven en provincies de methodiek functiecreatie. SBCM, A+O

breding van de doelgroep: behalve SW’ers

fonds Gemeenten en het Interprovinciaal Overleg (IPO) startten de pilots, met

ook mensen van het UWV - wajongers - en

ondersteuning van ESF-subsidie. Naast Doetinchem en Wedeo creëerden de vol-

voormalige medewerkers op de wachtlijs-

gende partijen functies:

ten WSW. ‘Wat voor nieuwe plekken levert

• gemeente Delft en Werkse! - adviseur en ondersteuner cluster Ruimte;

de pilot uiteindelijk op, hoe kom ik tot de

• gemeente Wijchen en Breed - administratief medewerker BAG (Basisregistratie

beste match vanuit al die groepen? Dat waren best lastige vragen,’ bekent Douma. ‘Ik heb natuurlijk het meeste zicht op de medewerkers van Wedeo, maar wilde ook die andere er nadrukkelijk bij betrekken.

Adressen en Gebouwen); • provincie Fryslân en Caparis, Empatec en NEF - medewerker monitoring verkeersgegevens; • provincie Drenthe en Reestmond, Alescon, EMCO-groep - assistent directiesecretariaat, assistent koffiecorner en assistent logistiek/onderhoud.

Die moest ik dus ook goed in beeld krijgen, hun gegevens verzamelen. Andere vragen

Bevlogen mensen, goede communicatie

waren: hoe gaan we met elkaar het werk-

Wat waren de ervaringen van de pilots? Een van de voorwaarden om een traject

geverschap invullen, waar komt het bud-

functiecreatie met succes op te starten en gaande te houden, is dat zowel bij de

get vandaan? Dat laatste ligt natuurlijk bij

gemeente als bij het SW-bedrijf bevlogen mensen nodig zijn. Voortrekkers zor-

de gemeente, maar je komt dat soort vra-

gen ervoor dat het draagvlak binnen de organisatie behouden blijft. Daarom

gen samen in het proces tegen en je moet

is het belangrijk om een of meer afdelingen te kiezen die openstaan voor -

er samen goed over nadenken.’

functiecreatie. Essentieel is ook goede communicatie, intern én extern. Vertel als organisatie wat

Mooie kans

je doet, waarom het nuttig is om banen voor mensen met een afstand tot de

Al met al kijken beiden terug op een

arbeidsmarkt te realiseren, en neem bezwaren serieus. Benadruk het gemeen-

geslaagde pilot. Milad Lahdo ‘Het belang-

schappelijke belang van de gemeente/provincie en het SW-bedrijf om acceptatie

rijkste is dat drie nieuwe medewerkers

en draagvlak te vergroten. Betrek de ondernemingsraad van begin af aan bij het

zijn gestart. Een prima resultaat.’ Petra

project. Uit de businesscase van de gemeente Delft blijkt dat functiecreatie op den

Douma: ‘Ze zijn alle drie blij en zeer

duur kostenneutraal kan. Toch is het aan te raden om budget te reserveren om

gemotiveerd om iets moois te maken van

functiecreatie uit te voeren en mensen aan te nemen. Bereid zowel de zittende als

de kans die ze bij de gemeente Doetin-

de nieuwe medewerker goed voor op hun taken.

chem hebben gekregen.’ ■


SW05_2015.indd 29

29 08/06/15 9:00 AM

Tekst: Stan Verhaag

In 10 stappen je stress beheersen Ondertitel: Met aandacht voor je leefstijl Auteur: David H. Barlow Uitgeverij: Nieuwezijds ISBN: 9789057124235 Prijs: € 21,95 Te veel stress is niet goed voor je gezondheid, je relaties en je prestaties. Stressvolle situaties kun je niet uitbannen, maar je kunt wel je leefstijl zo aanpassen dat je beter opgewassen raakt tegen stress. In 10 stappen je stress beheersen biedt een programma op basis van dertig jaar onderzoek. De auteur leert nieuwe vaardigheden en technieken om: • de oorzaak van je stress vast te stellen • tot rust te komen • dagelijkse problemen realistisch te benaderen • assertiever te worden • je tijd beter in te delen • je stress te reduceren tot een beheersbaar niveau. Met de oefeningen ontwikkel je nieuwe manieren van denken en doen waarmee je meer controle krijgt over je stress — en daarmee je leven, zo belooft de uitgever.

Laat je niet kisten Ondertitel: De meest voorkomende vergissingen bij het uitvoeren van projecten Auteur: Bernard Vuijk Uitgeverij: Skills Management Consultancy ISBN: 9789462661158 Prijs: € 11,95 Veel veranderprojecten mislukken: bij de overheid en in het bedrijfsleven, in ICT en in reorganisaties, in kleine en grote projecten. In Laat je niet kisten staan ervaringen die je helpen om door te gaan en in evenwicht te blijven. De auteur gaat ervan uit dat je elkaar kunt helpen kwaliteiten te ontwikkelen tijdens het project en dat iedereen in staat is te groeien door te leren en door ervaringen op te doen tijdens het project. Door deze benadering (aandacht voor het resultaat en aandacht voor de relatie) toe te passen in projecten kunnen doelen sneller worden bereikt. Het boek is bestemd voor projectmanagers, managers van projectmanagers en voor iedereen die te maken heeft met verandering in zijn organisatie.

Stop met communiceren! Ondertitel: Waarom communicatie meestal mislukt en hoe je daar verandering in brengt Auteur: Harrie van Rooij Uitgeverij: Adfo Groep ISBN: 9789491560590 Prijs: € 22,95 Hoe komt het dat argumenten meestal niet helpen om iemand van gedachten te laten veranderen? Communicatie verloopt vaak grillig en onvoorspelbaar. De laatste jaren zijn heel wat nieuwe inzichten uit de neurowetenschappen en psychologie beschikbaar gekomen die helpen om te begrijpen waarom sommige boodschappen werken en andere totaal niet. Dit boek geeft je eenvoudige toegang tot deze inzichten. Je maakt kennis met vier karikaturale menstypen: Oblomovs, Wij-mensen, Veranderhaters en Verhalenvertellers. Je leert drie makkelijk te onthouden psychologische basisregels die onmisbaar zijn voor iedereen die communiceert met klanten, medewerkers en doelgroepen (of met zichzelf). Stop met communiceren! is een praktisch handboek voor iedereen die wel eens iets van anderen

De chimp paradox Ondertitel: De mind management methode voor zelfvertrouwen, succes en geluk Auteur: Steve Peters Uitgeverij: Bruna Uitgevers, A.W. ISBN: 9789400505827 Prijs: € 19,95 Heb jij soms moeite om jezelf te begrijpen? Nemen emoties soms je leven over? De Chimp Paradox is een methode voor zelfvertrouwen, succes en geluk. Professor Steve Peters legt uit welke strijd je brein dagelijks moet leveren ( jij wil het een, je ‘chimp’ wil het ander) en hoe je dat stemmetje onder controle krijgt. Peters’ methode is gebaseerd op wetenschappelijke uitgangspunten die in een model zijn gegoten om mee aan de slag te gaan. Het kan helpen om angsten aan te pakken, zelfvertrouwen te vergroten en emoties onder controle te houden. Dit boek laat zien hoe het brein werkt en hoe je het kunt sturen.

‘Boeken’ besteedt aandacht aan uitgaven op het gebied van de arbeidsmarkt, bedrijfskunde, beleid, beperkingen, chronische ziekten, coaching, management, marketing, de samenleving, psychiatrie, psychologie, re-integratie en verslavingsproblematiek. Kortom alles waar een SW- of re-integratiebedrijf mee te maken heeft. De besproken boeken zijn in de meeste gevallen ook als e-book te krijgen. Recensie-exemplaren kunt u samen met een persbericht sturen naar: SW-Journaal, Postbus 10208, 1001 EE Amsterdam. 30


SW05_2015.indd 30

08/06/15 9:00 AM

Het mediaboek

Minimal management

Ondertitel: Hoe kom je in de media? Auteurs: Jochum de Graaf en Stephan Steinmetz Uitgeverij: Boom Lemma Uitgevers ISBN: 9789059318717 Prijs: € 30,-

Auteur: Paul Verburgt Uitgeverij: Vakmedianet Management ISBN: 9789462760561 Prijs: € 22,50

Media zijn er altijd en alom. Niet alleen zijn het er veel, ze zijn ook voortdurend aan verandering onderhevig. Het mediaboek is een poging om een eerste inzicht in de werking van de media te bieden en vervolgens een handleiding voor het omgaan met die media. Daarbij gaat het niet om een doorwrochte inleiding in de communicatiewetenschappen. Het gaat ook niet om een uitgebreide cursus journalistiek. ‘Het mediaboek’ is vooral een praktisch boek als hulp voor al die organisaties en personen die in de overdaad aan nieuwszoekende zenders en programma’s een weg willen vinden. Onlangs verscheen de volledig geactualiseerde, veertiende druk. In deze editie is veel nieuw materiaal opgenomen over de vraag: ‘Wat bieden de sociale media’?

Persberichtenwijzer Ondertitel: Hoe komt uw nieuws in het nieuws? Auteur: Jeanine Mies Uitgeverij: BIM Media ISBN: 9789012095105 Prijs: € 17,50 De jaarcijfers van een bedrijf, een nieuwe samenwerking, een nieuwe directeur... dagelijks verschijnen er honderden persberichten. Waarom haalt het ene persbericht de kranten wel, en het andere niet? De Persberichtenwijzer laat zien welk nieuws de aandacht trekt van journalisten en wat dat betekent voor voorlichters bij bedrijven en overheden. Dit boek gaat niet alleen in op strategische keuzes (het persbericht als instrument, media en timing), maar ook op de praktische uitwerking (opbouw, stijl en verzending). Vele praktijkvoorbeelden behandelen het persbericht van kop tot noot. Het boek bevat checklists om nieuws glashelder en geloofwaardig over te brengen, zodat de gebruiker meer vat krijgt op wat er in de media verschijnt.

Bedrijven en instellingen staan bol van de managers, regels en stafmedewerkers. Maar waarom? Zijn de medewerkers niet goed bij hun hoofd? Moeten ze in de gaten worden gehouden omdat ze er anders een potje van maken? Onzin, maar hardnekkige onzin. Het kan anders. Het is goed mogelijk een organisatie succesvol te laten zijn met een minimum aan managers, regels en staf en een maximum aan vrijheid en eigen verantwoordelijkheid voor de medewerkers. In dit boek lees je hoe ‘minimal management’ werkt. Geen theorie, maar in de praktijk bewezen. Tal van praktische voorbeelden en nuttige tips.

Sociaal werk in Nederland Ondertitel: Vijfhonderd jaar verheffen en verbinden Auteurs: Jan Bijlsma en Hay Janssen Uitgeverij: Coutinho ISBN: 9789046904558 Prijs: € 29,50 Sociaal werk wordt telkens opnieuw vormgegeven. Voor mensen die in een moderne verzorgingsstaat als Nederland zijn opgegroeid, zijn allerlei voorzieningen en regelingen de gewoonste zaak van de wereld. Dit boek bespreekt de geschiedenis van mensen in de marge van de samenleving, het ontstaan van de verzorgingsstaat en een geprofessionaliseerd maatschappelijk vangnet en de recente transities, waaronder de ontwikkeling richting de participatiesamenleving. Deze derde druk van Sociaal werk in Nederland is geheel geactualiseerd, met aandacht voor de Participatiewet en de Wmo 2015, het stimuleren van de eigen kracht van burgers en de inzet van hun sociale netwerk,


SW05_2015.indd 31

31 08/06/15 9:01 AM

FPO

SW05_2015.indd 32

08/06/15 9:01 AM

Overset Text Stop met communiceren! gedaan wil krijgen: je adviezen opvolgen, iets van je kopen, geld doneren, regels naleven, een enquête invullen.

SW05_2015.indd 33

Sociaal werk in Nederland mantelzorgers en vrijwilligers. Jan Bijlsma is verbonden aan de opleiding SPH van Christelijke Hogeschool Windesheim te Zwolle. Hay Janssen is verbonden aan de lerarenopleiding maatschappijleer van de Fontys Lerarenopleiding Tilburg.

08/06/15 9:01 AM

Functiecreatie bij Sligro

Recommend Documents