De grootste positieve impact van Triodos Bank op het milieu is de financiering van ondernemers en ondernemingen die innovatieve manieren ontwikkelen om klimaatverandering tegen te gaan. Maar de organisatie is natuurlijk ook verantwoordelijk voor haar eigen impact als instelling op het milieu. Dit hoofdstuk beschrijft het interne milieubeleid, de milieumanagementstrategie en de milieuprestaties van Triodos Bank in 2010. Milieuoverwegingen vormen een belangrijk onderdeel van de activiteiten van Triodos Bank. De organisatie hanteert een milieumanagementsysteem (EMS) om de negatieve milieueffecten van al haar activiteiten in kaart te brengen en te verminderen. De afdeling interne audit controleert de EMS-procedures jaarlijks. Hoewel de daadwerkelijke toepassing van het milieubeleid van Triodos Bank de verantwoordelijkheid is van elke individuele medewerker, zijn bij elke vestiging een centrale milieucoördinator en een lokale milieucoördinator aangesteld om het EMS binnen Triodos Bank te verankeren. De lokale milieucoördinatoren voorzien alle medewerkers ten minste twee maal per jaar van actuele informatie over de milieuprestaties en -voortgang van hun vestiging om bewustzijn rond milieukwesties die intern spelen op peil te houden.
Milieukerncijfers 2010
2009
2008
2007
2006
2005
2.991
2.884
3.075
2.961
2.965
2.305
163
105
101
83
113
124
Per vliegtuig in km/fte
6.804
6.621
6.329
5.651
5.984
5.556
Per auto in km/fte
2.389
2.596
2.416
2.597
2.130
1.926
Per openbaar vervoer in km/fte
1.149
809
808
824
607
530
5.597
6.229
5.458
5.201
5.708
6.006
197
238
131
203
431
442
3.939
3.820
3.642
3.796
4.529
3.450
724
808
619
612
901
815
301
288
334
313
344
413
556
477
393
346
294
258
30
33
43
40
—
—
23.250
18.933
15.040
12.546
10.125
7.124
88.256
72.651
55.596
35.836
29.058
20.654
Energieverbruik Elektriciteit in kWh/fte 3
Gas in m /fte Zakelijk verkeer
Woon-werkverkeer Per auto in km/fte Carpoolen in km/fte Per openbaar vervoer in km/fte Per fiets of lopend in km/fte Papierverbruik In kg/fte** Medewerkers Fte's Externe, tijdelijke medewerkers Gebouwen (absolute cijfers) Oppervlakte in m2 3
Volume in m * **
Fte’s: gemiddeld aantal full-time medewerkers gedurende het jaar. De vergelijkende cijfers voor 2009 zijn aangepast.
Opmerkingen grondslag en milieukerncijfers De milieukerncijfers tonen het totale cijfer van de vijf vestigingen van Triodos, uitgedrukt per fte. Tijdelijke werknemers van Triodos Bank zijn meegeteld in de berekening van de milieucijfers. Dit geeft een realistischer beeld van de feitelijke milieu-impact van de organisatie. De medewerkers in dienst van Triodos MeesPierson zijn niet opgenomen in deze berekening, omdat zij geen gebruik maken van de gebouwen van Triodos Bank. De medewerkers van Triodos Real Estate Development maken gebruik van de faciliteiten van Triodos Bank en zijn daarom wel opgenomen in de cijfers over 2010. De energiecijfers tonen het elektriciteits- en gasverbruik per fte. De cijfers zijn ontleend aan facturen en meterstanden.
Zakelijk verkeer toont het aantal kilometers per fte dat medewerkers hebben afgelegd per openbaar vervoer, vliegtuig of auto (hetzij met de eigen auto of taxi op basis van kilometerdeclaraties, hetzij met een bedrijfsauto op basis van kilometerstand). De berekening van het vliegverkeer en het gebruik van het openbaar vervoer vindt plaats aan de hand van vervoersbewijzen. De berekening van de afgelegde afstand woon-werkverkeer per fte vindt plaats op basis van de afstand tussen woon- en werkadres en op basis van gegevens uit gesprekken met of vragenlijsten van medewerkers waarin het gebruikte vervoermiddel is vermeld. Een carpooler wordt gedefinieerd als een medewerker die per auto naar het werk reist, samen met een collega. Triodos Bank is zich bewust van het feit dat de afstanden voor woon-werkverkeer ook zijn meegenomen in de gegevens inzake zakelijk verkeer, waardoor het totaal aantal kilometers effectief hoger wordt. De belangrijkste doelstelling van Triodos Bank echter is om CO2-neutraal te opereren. Zij kiest er derhalve voor om de CO2-emissies verder te compenseren dan misschien in theorie verplicht is. Bovendien heeft Triodos Bank ervoor gekozen om al haar emissies te compenseren, ongeacht of deze reeds door de (groene) leveranciers van Triodos Bank zijn gecompenseerd. In 2011 zal Triodos Bank de compensatie door leveranciers volgen en bekijken of de gebruikte methoden in overeenstemming zijn met de business principles van Triodos Bank. Triodos Bank kan dan besluiten of ze rekening houdt met de compensaties van die leveranciers. Het papiergebruik wordt vastgesteld aan de hand van de inkoopfacturen en door berekening van het soortelijk gewicht van de verschillende papiersoorten die in elke vestiging worden gebruikt.
Uitstoot van CO2 (equivalenten) in duizenden kilogrammen
Elektriciteit
2010
2009
0
138
Gasverbruik (verwarming)
232
130
Papier
686
600
Openbaar vervoer
107
80
Auto
867
832
Vluchten Totaal Af: Compensatie voor CO2 credits CO2-saldo (neutraal) CO2-compensatiekosten per ton (EUR) *
908
824
2.800
2.604
(2.800)
(2.604)
0
0
12,50*
12,50
50% van de CO2-uitstoot is gec ompenseerd door emissiereductieprojecten, die een waarde vertegenwoordigen van EUR 15 per ton CO2, in lijn met de Gold Standard. De overige 50% wordt gecompenseerd door duurzame bosbouwprojecten die een waarde van EUR 10 per ton CO2 vertegenwoordigen.
Triodos Bank heeft zich voor haar milieuprestaties een aantal doelen gesteld en meet de voortgang daarvan jaarlijks. De afdeling Triodos Investment Management is een pilotproject gestart om te onderzoeken of het beter is om zelf ons (dubbelzijdig) briefpapier te printen of om voorgedrukt briefpapier te gebruiken om het papierverbruik van Triodos Bank verder terug te dringen en de efficiency van printmaterialen te verbeteren. Als het project slaagt, zal het in de hele groep worden doorgevoerd. De Nederlandse vestiging heeft in 2010 een videoconferentiesysteem aangeschaft in haar nieuwe kantoor om minder te hoeven reizen en de daarmee samenhangende CO2-uitstoot te reduceren. De eerste ervaringen met het nieuwe systeem waren teleurstellend als gevolg van technische problemen. Triodos Bank zal andere interne telefoonconferentiefaciliteiten vaker inzetten om het reizen verder te beperken. Het team zal zich richten op een verdere verbetering van het milieumanagementsysteem, onder andere door een nieuwe en gestructureerde manier van communicatie over de milieu-impact van Triodos Bank, zowel intern als extern. In 2010 is een raamwerk opgezet waarmee de bredere maatschappelijke, culturele en milieu-impact van Triodos Bank kan worden gemeten en is er een pilotproject gestart om de impact van onze kredieten bij één vestiging te meten en te volgen. De planning is om dit raamwerk in 2011 bij meer vestigingen te implementeren. In 2010 is tevens een pilotproject gestart om het energieverbruik van de ICT-activiteiten en de dataroom van Triodos Bank omlaag te brengen.
Energieverbruik In 2010 steeg het gasverbruik per medewerker met 55%. Hiermee bleef het verbruik per kubieke meter (m3) kantoorruimte gelijk ten opzichte van 2009. Het elektriciteitsverbruik per medewerker steeg met 5%, terwijl het elektriciteitsverbruik per vierkante meter (m2) met 2% daalde. Het elektriciteitsverbruik is meer gerelateerd aan individueel verbruik, bijvoorbeeld door het gebruik van computers, terwijl het gasverbruik meer gerelateerd is aan energieverbruik van een heel gebouw. Het gasverbruik per medewerker steeg door de verhuizing van de Nederlandse vestiging naar een huurpand met een gasgestookt verwarmingssysteem. De kantoren in Nederland, het Verenigd Koninkrijk, België en Duitsland maken uitsluitend gebruik van groene stroom. Dit jaar is de Spaanse vestiging ook overgestapt op groene stroom. Vanaf september 2010 is 94% van haar kantoorruimte voorzien van groene stroom. De overige 6% zal in het eerste kwartaal 2011 overstappen.
Vervoer Zakelijk verkeer De vestigingen maken zoveel mogelijk gebruik van het openbaar vervoer, maar als er noodzakelijk per auto gereisd moet worden, koopt Triodos Bank bedrijfsauto’s met de beste milieuprestaties. Daarnaast hebben de Nederlandse vestiging en het hoofdkantoor een elektrische auto gekocht voor de noodzakelijke reizen tot 70 km. In 2010 is het aantal vliegkilometers per fte gestegen met 3%.
Woon-werkverkeer Het totale aantal kilometers woon-werkverkeer per medewerker is in 2010 met 5,5% gedaald. Het gebruik van de auto daalde eveneens, met meer dan 9%. Medewerkers van Triodos Bank hebben 38% van de totale reisafstand woon-werkverkeer met het openbaar vervoer gereisd, tegen 35% in 2009. Beleid van Triodos Bank is medewerkers te stimuleren op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier van en naar het werk te reizen. In het Verenigd Koninkrijk werd in 2010 voor woon-werkverkeer bijna anderhalf keer de omtrek van de aarde, oftewel 55.688 km, op de fiets of lopend afgelegd. De Duitse vestiging beschikt over een fietsplan en komt tegemoet in de kosten van fietsverzekeringen en reparaties. Bij de Nederlandse vestiging en op het hoofdkantoor is in 2010 een regeling ingesteld die medewerkers die op dit moment nog niet op de fiets naar het werk komen, in staat stelt een elektrische fiets te proberen.
Papierverbruik Waar mogelijk maakt Triodos Bank gebruik van kringlooppapier en milieuvriendelijke printprocessen en -materialen, zoals waterbesparend printen en plantaardige inkten. In 2010 werd er per medewerker 4% meer papier gebruikt dan in 2009. Dit is deels het gevolg van het stijgende aantal klanten. Triodos Bank stimuleert haar klanten om zoveel mogelijk op milieuvriendelijke manier met de bank te communiceren (telefoon, e-mail en internet). Uitbreiding van het online productaanbod en verbetering van de efficiency van het online openen van rekeningen zijn hier slechts twee voorbeelden van. Zo is de vestiging in het Verenigd Koninkrijk erin geslaagd om het aantal particuliere klanten dat zijn correspondentie elektronisch ontvangt uit te breiden van 5.000 naar 8.500. Dit zal leiden tot aanzienlijk minder papierverbruik bij de informatieverschaffing aan klanten over veranderingen in hun rekeningen. In de loop van 2010 heeft Triodos Bank erkenning gekregen voor haar inspanningen. Triodos Bank Spanje heeft in 2010 de International Partner Award van de Forest Stewardship Council (FSC) toegekend gekregen omdat zij als enige financiële instelling al haar briefpapier en zakelijke publicaties op FSC-gecertificeerd papier drukt en op al haar kantoren FSC-meubilair en FSC-papier gebruikt.
Biodiversiteit Triodos Bank verstrekt geen kredieten aan en belegt niet in grond in regio's met een hoge biodiversiteitswaarde, De bank erkent dat dit, gezien de mogelijke indirecte effecten van kredieten en beleggingen, onopzettelijk schade kan opleveren voor de wereldbiodiversiteit. Daarom hanteert Triodos Bank criteria voor kredietverlening aan ondernemingen die actief zijn in bedrijfstakken die een groot risico lopen negatieve effecten te hebben op de biodiversiteit. Volgens deze criteria dienen ondernemingen een beleid te hanteren waarbij deze risico’s in kaart worden gebracht en problemen worden aangepakt zodra ze zich voordoen. Tegelijkertijd richt Triodos Bank zich op het financieren van ondernemingen die biodiversiteit beschermen en bevorderen.
Afval Triodos Bank bewaakt haar afvalinzamelingsproces zeer zorgvuldig en neemt glas, papier, plastic en GFT-afval gescheiden in. Ook bevordert de bank proactief hergebruik. Het Belgische kantoor heeft in 2010 een extern bedrijf ingeschakeld om de voordelen en de praktijk van effectief hergebruik onder de aandacht te brengen.
Water Triodos Bank bewaakt ook haar waterverbruik en gaat zo zuinig mogelijk met water om. Zo is de vestiging in België voor haar drinkwatervoorziening overgestapt van flessenwater op kraanwater. Het hoofdkantoor in Nederland benut grondwater voor verwarming en koeling van het gebouw en regenwater voor het doorspoelen van de toiletten.
Triodos Bank is volledig CO2-neutraal. Het milieubeleid van de bank is erop gericht de uitstoot van broeikasgassen omlaag te brengen in drie stappen. Ten eerste streeft Triodos Bank ernaar zoveel mogelijk energiebesparende maatregelen te nemen. Ten tweede wordt het resterende noodzakelijke energieverbruik waar mogelijk verkregen uit duurzame bronnen. Ten slotte wordt onvermijdbare CO2-uitstoot gecompenseerd door CO2-credits te kopen via de Klimaat Neutraal Groep. De CO2-uitstoot werd in 2010 gecompenseerd door duurzame bosprojecten (50%) en emissiereductieprojecten (50%) met het keurmerk van The Gold Standard. Binnen Triodos Bank wordt het gebruik van vluchtige organische stoffen en stoffen die de ozonlaag afbreken zoveel mogelijk vermeden. 100% van de financiering door Triodos Bank komt ten goede aan duurzame projecten.
Triodos Bank hecht eraan dat de gebouwen waarin zij is gehuisvest een aangename, stimulerende omgeving bieden aan haar medewerkers en dat de invloed van de gebouwen op het milieu zo klein mogelijk is. Dit geldt voor al haar vestigingen. De materialen en producten die in al haar kantoren worden gebruikt moeten aan strenge milieu-eisen voldoen. Het totale vloeroppervlak van de gebouwen in gebruik bij Triodos Bank is in 2010 met 23% gestegen. Dit is voornamelijk het gevolg van de opening van twee nieuwe kantoren in Spanje en de huur van een extra gebouw in Nederland voor de Nederlandse vestiging.
Alle leveranciers van Triodos Bank, van catering tot gebouwbeheer, wordt gevraagd gegevens te verstrekken over hun duurzaamheidsbeleid en de mate waarin dit ook wordt doorgevoerd in de praktijk, arbeidsomstandigheden voor hun werknemers, vereiste vergunningen en of ze milieuvriendelijke bronnen en productieprocessen gebruiken. De Belgische vestiging heeft werkgroepen ingesteld om duurzamere inkoop van diensten op het werk en duurzamere leefgewoonten thuis te onderzoeken. Waar mogelijk schakelt Triodos Bank leveranciers in uit de directe omgeving van de vestigingen. Indien nodig vraagt zij om maatwerk met betrekking tot duurzaamheid, zoals het gebruik van duurzame grondstoffen, en vraagt of de leverancier op zijn beurt gebruik maakt van lokale leveranciers. Bij de aanschaf van kantoorinventaris en andere producten wordt rekening gehouden met hun energie-efficiëntie en milieueffecten. Door dit inkoopbeleid stimuleert Triodos Bank leveranciers om bewuster en duurzamer om te gaan met sociale en milieuaspecten van hun diensten.
In het kader van het kredietverleningsproces worden potentiële kredietnemers beoordeeld op hun ecologische, sociale en culturele impact om er zeker van te zijn dat zij passen bij de kernwaarden van Triodos Bank. Voor de beleggingsfondsen voert Triodos Bank eigen duurzaamheidsanalyses uit. Deze dienen als criterium voor opname in de beleggingsportefeuille. Uitsluitingscriteria zijn onder andere bedreiging van de biodiversiteit, overtredingen van milieuwetgeving en kernenergie. De producten van Triodos Bank weerspiegelen haar waarden. Zo heeft de Spaanse vestiging in 2010 een innovatieve betaalpas geïntroduceerd, gemaakt van 100% biologisch afbreekbare materialen.
Milieubeleidsverklaring Triodos Bank Milieuoverwegingen vormen een integraal onderdeel van alle activiteiten van Triodos Bank; zij ondersteunt duurzame ontwikkeling waar mogelijk op actieve wijze. Eindverantwoordelijkheid voor het milieubeleid ligt bij de Directie. De uitvoering ervan behoort tot de verantwoordelijkheid van iedere individuele medewerker. De kernelementen van het milieubeleid van Triodos Bank zijn als volgt: 1. Triodos Bank richt zich bij haar (bancaire) financieringsbeleid op activiteiten die een duurzame ontwikkeling beogen; 2. Triodos Bank streeft bij haar eigen activiteiten naar het voorkomen en/of verminderen van milieubelasting door milieuoverwegingen integraal onderdeel van haar activiteiten te maken; 3. Triodos Bank leeft alle relevante wettelijke bepalingen na, alsmede alle bijbehorende regels en afspraken; 4. Triodos Bank informeeert en schoolt haar medewerkers voor een effectieve uitvoering van het milieubeleid;; 5. Triodos Bank streeft naar een open dialoog met al haar stakeholders. In het jaarverslag worden de resultaten van haar milieubeleid gerapporteerd en doelen gesteld voor volgende jaren; 6. Triodos Bank streeft naar voortdurende verbetering en ontwikkeling van het milieumanagementsysteem; 7. Triodos Bank hanteert een periodieke beoordeling van de implementatie van haar milieubeleid.
Naleving Er zijn over 2010 geen milieu-incidenten of overtredingen van de milieuwet- en regelgeving te melden.
De belangrijkste doelen van het milieuzorgprogramma in 2011 zijn: blijvende aandacht voor vermindering van het papiergebruik; verdere verhoging van de doelmatigheid van het milieumanagementsysteem; uitvoeren van een initiatief om het energieverbruik van de ICT-activiteiten en de dataroom van Triodos Bank omlaag te brengen; ontwikkeling van een nieuwe EMS-handleiding
