Fotokring De Krakeling - Tutorials

Fotokring De Krakeling - Tutorials

pagina 1 van 5

BEGRIJPENDE DIGITALE TAAL (deel II) Dpi, ppi, exif & dpi, resolutie, afdrukken, camera’s (compact & spiegelreflex) printerresolutie, drukwerk, scannen. In deel I hebben we al kennis gemaakt met bepaalde termen gebruikt in digitale fotografie. Nu gaan we een stap verder, met uitbreiding naar foto’s bestemd voor te gebruiken voor drukwerk en het uitprinten thuis. Aangezien PHOTOSHOP hier ook een rol in speelt en de meesten onder ons er gebruik van maken zullen we rekening moeten houden met de instellingen of aanpassingen nodig voor een degelijke fotoprint en of drukwerk. 1. Wat betekent nu eigenlijk dpi of ppi? Dpi betekent DOTS PER INCH (vrij vertaald inktpunten per inch) als men spreekt over “INKTEN” van prints. Wordt ook gebruikt voor PIXELS per INCH of ppi. Voor ppi wordt dikwijls de uitdrukking dpi gebruikt een betere schrijfwijze of term zou zijn pixels per inch of px/inch of als we omzetten naar cm px/cm. Omrekening van inch naar cm = 1 inch = 2,54 cm. En 1cm = 0,39 inch. 2. EXIF en opgegeven waardegetal in dpi zin of onzin: Zin of onzin hoe? Open een foto in het fotobewerkingsprogramma of in de verkenner. Kijk naar de eigenschappen van de foto(s), (klik met rechtermuisknop op het bestand dan eigenschappen samenvatting en geavanceerd). Deze eigenschappen worden ook EXIF gegevens genoemd afgekort EXIF. Daar ziet men een waarde staan voor dpi bv. 72, 150, 300 enz… dit getal zegt eigenlijk niets kortom totale onzin, en is niets anders dan een verzonnen getal eigen aan de frabikant. Waarom onzin? Omdat een FOTOBESTAND in ons fototoestel enkel is samengesteld in PIXELS (ook een Fotobestand op de pc.) het heeft geen afmeting in cm of inch dus kan het ook geen pixels per cm of inch bezitten daarom ook geen ppi (of dpi). Zo een bestand heeft alleen een onderverdeling, een RESOLUTIE, in PIXELS. Enkel wanneer men gaat AFDRUKKEN kan men spreken van pixels per inch (PPI) meestal dpi genoemd helaas. Samengevat kan men het eigenlijk zo vertalen: Een Digitale foto HEEFT DIE PIXELS? JA Een Digitale foto HEEFT DIE INCHES OF CENTIMETERS? NEEN Dus ook GEEN PIXELS PER INCH of CM. Vb: een foto(bestand) heeft een RESOLUTIE van 4500 X 3000 PIXELS dit bestand gaan we afdrukken op 15 X 10 inch of(38,1 X 25,4 cm) dan is de RESOLUTIE van die afdruk 300 ppi (4500: 15 = 300 & 3000 : 10 = 300) dus de afdrukresolutie is 300 en is in de breedte en lengte/hoogte altijd gelijk en hoeven we dit maar een keer te noemen. Wie liever rekent met cm geldt het volgende: 4500 : 38,1cm (15 inch) X 2,54 (1 inch ) geeft 300 3000 : 25,4 cm (10 inch) X 2,54 (1 inch) geeft 300 Als de foto de verhouding 3: 2 heeft in pixels, kan de foto alleen maar op 3 : 2 worden afgedrukt.

DE SCHETS HIERBOVEN LINKS VERDEELT (de opname) in 3:2 en RECHTS in 4:3

http://www.fotokring-de-krakeling.be/digi_taal/digitale_taal2.php

9/02/2010


pagina 2 van 5

Samengevat: De RESOLUTIE van een foto wordt UITGEDRUKT in PIXELS (b x h) De RESOLUTIE van een afdruk wordt UITGEDRUKT in PIXELS PER INCH 3. En Dpi in Photoshop? Dpi (eigenlijk ppi) is enkel van belang bij AFDRUKKEN In Photoshop opent men een fotobestand, er wordt een dpi waarde vermeld. Dit zegt niets want je kunt de dpi waarde veranderen in welk getal je maar wilt via (afbeelding/afbeeldingsgrootte) het verandert niets aan de foto: maar let op je moet dan wel RESAMPLEN (nieuwe beeldpixels) UITZETTEN. Als je RESAMPLEN uitzet, kan je de dpi waarde wijzigen de bijbehorende afdrukmaat wordt dan aangegeven. Andersom werkt ook wijzig de afdrukmaat en dan zie je welke dpi hier bij hoort. Men kan ook zonder Photoshop of ander fotobewerkingsprogramma de dpi gaan berekenen: de PIXELS (in lengte of Breedte) delen door de inches (in Lengte of Breedte) is de dpi RESAMPLEN = NIEUWE PIXELS BEREKENEN. 4. Dpi en drukwerk Voor drukwerken (door drukker) wordt meestal 300 dpi vereist (afhankelijk van het raster dat wordt gebruikt) en eigenlijk moet men zeggen 300 ppi. Je kunt in Photoshop berekenen of de foto aan deze 300 dpi/ppi die nodig is voldoet. Men moet wel de afdrukmaat weten ga naar afbeelding/afbeeldingsgrootte zet RESAMPLEN uit, vul de afdrukmaat in Photoshop geeft de dpi/ppi waarde aan voor die afdrukmaat. Als de foto (opname) daar niet aan voldoet (te lage dpi voor die afdrukmaat) zet je de Dpi op 300 zet RESAMPLEN AAN en de foto is geschikt om af te drukken. MAAR PAS OP ligt de foto ver onder de 300 dpi, je kunt wel naar 300 RESAMPLEN maar de afdruk kan slecht zijn dus het verschil mag niet te groot zijn. Op een website van een drukker stond er vermeld dat 30 % vergroten een aanvaardbaar resultaat geeft. Met andere woorden lager dan 240 dpi en resamplen tot 300 dpi is niet aangeraden. Wat ook kan dat een foto voor een bepaalde afdrukmaat (of door de afdrukmaat) hoger komt dan 300 dpi kan men beter ook RESAMPLEN dus naar beneden brengen tot 300 dpi; want hoe meer pixels hoe groter het bestand (in MB) zowel de drukker als de fotograaf veronderstel ik hebben er geen nut aan aan te grote bestanden (tijdverlies). Tenslotte nogmaals: veel wordt vaakvoorkomende denkfout gemaakt over de 300dpi. Wat inhoudt dat: de digitale foto (opname) zelf heeft geen dpi/ppi men berekend op die manier enkel uit of de foto voldoende PIXELS bezit om een bepaalde afdrukmaat te maken of te bekomen. Dus een foto heeft alleen maar PIXELS pas als men gaat AFDRUKKEN, is er ppi (pix/inch). De ppi die men bv. Ziet in Photoshop bij de foto is de ppi van de afdrukmaat die er vermeld staat en niet van het FOTOBESTAND (foto) zelf. En zoals eerder al vermeld een FOTOBESTAND BESTAAT EN IS ENKEL EEN BESTAND bestaande uit PIXELS. 5. 300dpi? Nee, PIXELS daar draait alles om. Verder gebruikt men de term PIXELMAAT afgekort plm, en ga ik hier de afkorting verder voor gebruiken. Een vb. Een 4MP camera geeft (in verhouding 3:2) foto(s) van plm afgerond 2300 X 1500 PIXELS. De volgende waarden hieronder zijn waarden die door de fabrikant al zijn ingegeven in het EXIF bestand als men de foto bv. Opent in Photoshop. Bij Nikon staat er 2300 X 1500 PIXELS, 300 dpi Bij Canon staat er 2300 X 1500 PIXELS, 72 dpi Bij Canon zijn de nieuwe modellen nu toch al een waarde ingegeven van 180 dpi; De foto(s) worden naar de drukker gestuurd (alle merken) en moeten op dezelfde formaat van foto worden afgedrukt. De Nikon wordt aanvaard, die voldoet volgens de drukker aan de eisen (300 dpi). De Canon wordt geweigerd, vanwege te lage resolutie (72, 180 dpi) te slechte kwaliteit om af te drukken kortom de drukker zal zeggen de dpi is te laag. Raar maar waar: Dit komt door het onbegrip met wat eigenlijk dpi/ppi is. (nogmaals een bewijs dat de dpi waarde ingevuld of meegegeven door de fabrikant(en) van geen enkel nut is kortom een verzonnen getal dat dan toch maar moest ingevuld worden). Want de foto van Canon heeft precies dezelfde kwaliteit als die van Nikon, en kan net zo groot worden afgedrukt want beiden hebben net zoveel PIXELS. Alleen heeft Cannon de waarde van (72 of 180) neergezet in het dpi vakje en Nikon 300 dpi. (Andere merken kunnen ook andere waarden ingeven). Zoals we eerder al hebben vermeld heeft zo een getal geen enkele betekenis, je kunt bij wijze van spreken dit getal doorstrepen en een ander getal invullen. Uiteraard omdat het een digitaal bestand is, moet men dit doen met een fotobewerkingsprogramma (bv. Photoshop). En in ons vb wijzigt men bij Canon (OF ANDER MERK) in Photoshop het getal 72 of 180 in 300 dpi (RESAMPLEN UITVINKEN) deze foto sla je op en stuur je door naar de drukker, de drukker krijgt zijn 300 dpi en is tevreden. Terwijl er aan de kwaliteit van de foto niets is gewijzigd alles is hetzelfde gebleven alleen is 72 en of 180 gewijzigd in 300. Nog een Vb. Een 4 MP camera, verhouding 3 : 2, geeft een foto plm. 2300 X 1500 PIX. Een 5 MP camera, verhouding 3 : 2, geeft een foto plm. 2600 X 1700 PIX. Veronderstel de eerste foto (4MP) komt uit een Nikon camera dan staat er 2300 X 1500 PX, 300 dpi. De tweede foto (5 MP) komt uit een Canon daar staat er 2600 X 1700, 72 dpi. BEIDEN WORDEN OF MOETEN OP DEZELFDE MAAT WORDEN AFGEDRUKT.


9/02/2010


pagina 3 van 5

De eerste wordt aanvaardt 300 dpi de tweede (72 dpi) wordt geweigerd door de drukker vanwege te lage RESOLUTIE. Onaanvaardbaar want de tweede foto heeft een hogere resolutie. BESLUIT: De Resolutie van een (niet afgedrukte ) foto is de PIXELMAAT en het is die plm die bepalend voor de afdruk bij een bepaalde grootte en een bepaalde dpi (300). Maak het u zelf niet moeilijk vraagt de drukker om een foto met zoveel dpi in plaats van een foto met zoveel PIXELS probeer niet het uit te leggen maar geef hem wat hij vraagt met andere woorden, wijzig het dpi getal van de foto in welk getal hij of zij maar willen (Resamplen uitvinken niet vergeten). Het dpi getal zegt toch niets dus het getal is betekenisloos. Wat kan er nog misgaan? Foto(s) moeten worden aangeleverd (doorgestuurd) worden op 300 dpi (eigenlijk de afdruk moet 300 dpi zijn of worden) zie vorige alinea’s. In de praktijk kan het gebeuren dat deze eis gesteld wordt als de afdrukmaat (formaat) nog niet gekend is. Wat nu? Dit is geen probleem als men weet dat je BV in Photoshop RESAMPLEN (nieuwe beeldpixels berekenen) kunt uitvinken. Weet men dit niet dan zal er het een en ander mislopen. Bv. De foto(s) van een 4 MP camera (Kodak) wordt geladen in Photoshop 2304 X 1536,230 dpi en (uiteraard vanwege 230 dpi bij Kodak) 10,017 x 6,678 inch (in cm is dat 25,443 X 16,962) men brengt de dpi naar 300 en vergeet of weet niet RESAMPLEN uit te vinken dat zal de PIXELS wijzigen ( 3005 X 2003) op 300 dpi de afdrukmaat blijft 10,017 X 6,678 inch. De afdrukmaat is uiteindelijk gekend en moet 8 inch br. Worden de 300 dpi moet uiteraard blijven staan dan wordt dat 2400 X 1600 px,300 dpi en 8 X 5,333 inch. Wat is er nu mislopen? Door het RESAMPLEN vergeten uit te vinken heeft men de PIXELS naar boven GERESAMPELD en daarna weer naar beneden terwijl Resamplen (naar boven) helemaal niet nodig was geweest. Jammer om op deze manier mooi foto(s) te verknoeien. BESLUIT: Is de afdrukmaat nog niet gekend en de drukker eist dat de foto(s) op 300 dpi moeten geleverd worden, wijzig de dpi maar vergeet RESAMPEL (nieuwe beeldpixels berekenen) niet uit te vinken. Dan kan er niets misgaan. RESAMPLEN vergeten uit te vinken is dat nu zo erg? Goed, 300 dpi dat weten we nu stilaan voor drukwerk en we nemen nu als voorbeeld dat een foto geprint moet worden (of gedrukt) op 5 X 7 inch in centimeters wordt dat 12,7 X 17,78 cm. Men heeft een opname van 2048 X 1536 PIXELS men kijkt in de eigenschappen in de EXIF of in Photoshop 72 dpi staan (naar gelang fabrikant) RESAMPLEN ja vergeten uiteraard en men wijzigt van 72 naar 300dpi. De pixelmaat (plm) van de foto(s) wordt nu 8533 X 6400 (DAT IS NU resamplen) 4 x ZO GROOT DAN HET ORIGINEEL gevolg de kwaliteit is zodanig slecht dat men de foto zeker retour krijgt te slecht om af te drukken (korrelig, vlekkerig van kleur enz….) De ontgoocheling is uiteraard groot! Nochtans men had een foto(s), die prima geprint kon worden op 5 X 7 inch reken maar uit hij was ruim 292 dpi. Uitrekenen? Eerder al eens vermeld = PIXELS (in L of Br) gedeeld door INCHES (in L of Br) is de DPI. Dus RESAMPLEN kan wel degelijk lelijk te keer gaan. REKENVOORBEELD (300 dpi) Bij een camera van 4 MP (als vb) kan ook 5, 6, 8, of 10 MP zijn Dus 4mp als de foto(s) gemaakt worden in de verhouding 4 : 3 dan worden de beelden 2304 X 1728 PIXELS (2304 X 1728 is 3.981.312 = (afgerond) 4 MP. In de verhouding 3 : 2 worden ze 2304 X 1536 = 3.538.944 (afgerond) 3,5 MP. Fotografeer je meestal op 3 : 2 en je wilt een afdruk van 15 X 10 inch dan wordt de dpi/ppi : 2304 : 15 =153,6 of als men het berekent met de hoogte 1536 : 10 = 153,6.Dit is ver beneden de 300 dpi je zou zeggen en RESAMPLEN dan neen hier is het verschil toch vrij groot 153 naar 300, de foto zal erg slecht zijn van kwaliteit. Eerder heeft men het al gehad over RESAMPLEN van max. 30% om aanvaardbaar te zijn niet vergeten resamplen zijn nieuwe pixels berekenen (toevoegen) en teveel resamplen gaat een onscherpe, vlekkerige enz… afdruk geven. Als men uitgaat van 300 dpi/pi kan men volgende berekening maken: 2304 : 300 = 7,68 inch en 1536 : 300 = 5,12 inch dus een foto van (afgerond) 8 X 5 inch of 20 X 13 cm is de maximale afdrukmaat voor die camera uitgaande van een dpi van 300 wil men toch een afdruk van 15 X 10 inch, ja dan zit er niets anders op om een camera te kiezen met een groter formaat van PIXELS of MP. Als men dit alles voor onze eigen afdrukken willen toepassen en uitrekenen zou je volgende toch kunnen toepassen iets onder de 300 dpi/ppi voor een bepaalde afdrukmaat kan men RESAMPLEN houdt toch ook hier rekening met de max van de eerder besproken 30% speelruimte ( toelaatbaar) met andere woorden 230 a 240 ppi dan kan dat gerust opgewaardeerd worden tot 300 dpi/ppi en de afdruk zal nog aanvaardbaar zijn. Zit je boven de 300 dpi dan moet je naar beneden RESAMPLEN. Maar persoonlijk denk ik met de camera’s die tegenwoordig verkrijgbaar zijn 8 a 10 MP, kunnen we al een heel eind op weg. Samengevat: Deel pixels door inches is dit groter of gelijk aan 300, dan krijgt men een goede afdruk. Deel pixels door inches is dit kleiner dan moet je pixels bijmaken (RESAMPLEN) houdt rekening met de 30% marge. Deel pixels door 300, en je hebt de maximale afdruk in inches voor deze camera. Werk je liever in cm? Eerst de de 300 dpi/PPI (inch) omzetten naar dpi/ppi voor cm. Dat is dan 300 : 2,54 = 118 dpi/ppi per cm. Deel de pixels door cm is dit gelijk of groter dan 118, dan krijgt men een goede afdruk. Deel de pixels door cm is dit kleiner dan 118 dan pixels bijmaken (RESAMPLEN) houdt rekening met de 30% marge hier geld dan van 85 kan men bijresamplen tot 118 om ook hier de afdruk aanvaardbaar te houden. Deel pixels door 118 en je hebt de maximale afdruk in cm voor deze camera.


9/02/2010


pagina 4 van 5

Ter informatie: DPI als dots per inch (vrij vertaalt inktstippen om niet verder technisch uit te putten in dit onderwerp)( zeker niet verwarren met ppi). Kortom zijn dit de inktdruppels per inch die terechtkomen op het papier bij het afdrukken. De dpi (dots per inch) moet groter zijn dan de dpi/ppi pixels per inch anders is de afdruk slecht. Dit stukje informatie is slechts bedoeld om enig idee te geven wat dpi is en is zeker meer complexer dan wat hier nogal vrij is neergepend, en ook zijn nog veel andere factoren zoals inkt, printer, papier inktsoort enz… die bijdragen tot het printen van een degelijke afdruk. Zelf afdrukken: Thuis print men meestal met een inktjetprinter, algemeen gezien is het thuis niet noodzakelijk eerst de dpi/ppi aan te passen. Hoewel ik persoonlijk voorstander ben om een inschatting of de uiteindelijke grote te bepalen met andere woorden hoe groot de afbeelding (maximaal) kan worden afgedrukt. Een handig hulpmiddel is om snel te weten hoe groot men een foto kan uitprinten in cm IS DE PIXELS VAN HET FOTOBESTAND DOOR 100 TE DELEN. Uitleg: 100 pixels per cm = 254 pixels per inch = 254 dpi/ppi. Gebruikt men bv. Photoshop om af te drukken RESAMPLING uit vinken als men de afdrukmaat invoert, Alleen als men zeker is of weet dat men pixels wilt verwijderen of toevoegen dan en enkel dan RESAMPLEN aanvinken. Scannen? (Scannen om te printen) Hier houd ik mij beperkt tot een korte informatieve indruk en de tekst die volgt is bedoeld om toch een leidraad te zijn voor wie noodzakelijk toch het een en ander moet scannen. Scannen verdient een toch meer ernstige uitleg en technisch ook wat meer aandacht. Vb. Een foto van 4 bij 5 cm die men wil afdrukken op dezelfde grootte scant men in op 300 dpi(ppi) wil men afdrukken op 8 bij 10 (dubbel van het origineel) dan scant men op 600 dpi de afdruk wordt dan 300 dpi. MAAR? Kan de scanner dit aan zonder interpolatie, zijn of worden de bestanden niet te groot voor het geheugen van de pc enz… Dit en nog vele ander factoren vereisen een aanpak en een betere uitleg daarover later misschien een artikel daarover. Megapixels van de camera (MP) Er zijn camera’s die gebaseerd zijn op het 4:3 VERHOUDING anderen op 3:2 VERHOUDING en sommigen kunnen ingesteld worden op beide VERHOUDINGEN. Als voorbeeld een camera van 4 MP is ingesteld op de 4:3 VERHOUDING dan zal de afstelling op hoogste kwaliteit (of hoogste resolutie) 2304 X 1728 PIXELS zijn dit is afgerond 4.000.000 pixels of 4MP. Wordt de camera ingesteld op een lagere Resolutie dan is in de opname de pixelmaat kleiner met andere woorden minder pixels in Br. En H. Kan men de camera instellen op de 3:2 VERHOUDING en op hoogste resolutie dan wordt de opname in pixels 2304 X 1536 = afgerond 3.500.000 pixels of afgerond 3,5MP. Toch heeft die foto of is de foto van dezelfde kwaliteit, dezelfde resolutie als de opname van verhouding 4:3 HOEDAT? Het aantal pixels wijzigt, dit komt door de VERHOUDING en niet door de kwaliteit de breedte blijft gelijk (2304 pix) enkel de hoogte wijzigt van 1728 in 1536 DUS ZIJN ER MINDER PIXELS. Enkel het afdrukformaat zal verschillen BV: de afdruk 10/15 bij 2:3 zal bij 4:3 op 11/15 papier moeten afgedrukt worden om niets van het beeld te moeten verliezen. Op Internet vindt men genoeg afdrukcentrales waar je een kijk kan nemen wat de formaten zijn en welk aanbod er is. Dus met MP, kan men de pixels van een foto uitrekenen. Bij 4:3 is dat 4x X 3x = MP. OF 12 x Kwadraat is MP. BV: Een camera van 5MP geeft dit 12x Kwadraat = 5.000.000 pixels, bereken daaruit x en je foto heeft bij benadering 2582 X 1936 Pixels. Hoe? 5.000.000 delen door 12 HET BEKOMEN GETAL daar de wortel uit trekken dit getal dan met 4 en dan met 3 VERMENIGVULDIGEN EN MEN BEKOMT DE BR X H in pixels. 5.000.000 : 12 = 416.666,6667 DAAR DE WORTEL UITTREKKEN GEEFT OF IS GELIJK AAN 645,4972244 645,4972244 X 4 = 2582 Br (afgerond) 645,4972244 X 3 = 1936 H (afgerond) Zo kan men vertrekkende van de MP (camera) berekenen hoe groot de foto(s) afgedrukt kunnen worden. Eerst de formule 12 x kwadraat berekenen dan delen door 118 en men heeft de afdrukmaat in cm. Een gedeelte staat hierboven al genoteerd om de cm te kennen deelt men de berekende pixels door 118. Dus 2582: 118 = 21,8 cm en 1938: 118 = 16,4 cm Heeft men liever inch deel de pixels door 300dpi/ppi. Bij een spiegelreflex geeft de MP-aanduiding een pixelmaat (plm) aan van foto(s) op verhouding 3 : 2 (4 : 2 kan uiteraard ook). Dus de 6 MP op hoogste resolutie (3 : 2 )geeft een plm van: 3000 X 2000 maar nu is 6 x kwadraat (te gebruiken voor de berekening). 6.000.000 : 6 = 1.000.000 vierkantswortel = 1000 X 3 = 3000 PIXELS : 118 = 25,4 6.000.000 : 6 = 1.000.000 vierkantswortel = 1000 X 2 = 2000 PIXELS : 118 = 16,9 Liever in inch, deel de pixels (h en br) door 300. SAMENVATTING: 1. Een foto heeft geen dpi maar enkel pixels, dat geldt voor een foto op de pc., website/internet, camera ook al


9/02/2010


pagina 5 van 5

staat er een dpi getal. 2. Pas als de foto wordt (af)gedrukt heeft deze een dpi eigenlijk ppi-px/inch. 3. Een afgedrukte foto is of heeft meestal 300 dpi, dat betekent 300 px/inch (of 118 px/cm wat hetzelfde is). Rekening houdend met die 300 dpi moet de foto voldoende pixels hebben om met 300 te kunnen afdrukken. Als men de afdrukmaat kent of weet moet men het aantal cm in br en h vermenigvuldigen met 118 dan is dit getal dan het aantal pixels dat die afdruk minimaal moet hebben. Eerder is al besproken wat en hoe toe toepassen indien te weinig of te veel pixels voor die afdrukmaat (gekend). En ook wat men moet toepassen indien men de afdrukmaat (nog) niet weet. © Fotokring De Krakeling, André Turrekens


9/02/2010

Fotokring De Krakeling - Tutorials

Recommend Documents