Fotografie Ron Tetteroo Model Max Models
Proef
Istanbul Leg de wereldkaart plat en trek lijnen tussen alle belangrijke plekken en gebeurtenissen uit de wereldgeschiedenis. Op het punt waar de lijnen elkaar kruisen ligt Istanbul. Met het ene been in Europa en het andere in Azië is deze wereldstad zó rijk geschakeerd; waar te beginnen? De hamam? “Wie die niet bezoekt, is niet echt in Istanbul geweest.” The Taste of Life
75
Istanbul
De soundtrack van een zinderende
wereldplek
76
The Taste of Life
The Taste of Life
77
Istanbul
trekkend verkeer en de melancholieke scheepshoorns van de machtige Bosporus componeren de zangerige verzen de soundtrack van Istanbul.
Hip en historisch Geschiedenis is mooi, maar Istanbul is geen stad die over haar schouder kijkt naar het roemruchte verleden van Constantinopel. Tamer Oz kan me er alles over vertellen. Hij is in Istanbul opgegroeid, maar de liefde bracht hem naar Nederland. Al woont hij daar nu al jaren, Istanbul blijft zijn stad. Dat maakt hem mijn gids. “Om te beginnen, hét centrum van Istanbul bestaat niet,” steekt hij van wal terwijl we van Sultanahmet in de richting van de wijk Taksim aan de overkant van de Gouden Hoorn wandelen. “We zitten nu
Het traditionelere Istanbul vind je in de wijk Fatih en wie zoekt naar de P.C. Hooftstraat moet in de wijk Nişantasi zijn.
Wegwijs Tekst Joost Scholten Fotografie Ron Tetteroo
worden in de
wirwar
Van indrukwekkende historie tot bruisend nachtleven: Istanbul biedt pracht en praal in alle smaken. De stad is zo groot dat je minimaal een week of tien dagen nodig hebt om een eerste indruk te krijgen. 78
The Taste of Life
D
e schoenpoetsers met hun zonverweerde gezichten op het Sul-
in het oude Istanbul, het historische centrum.”
tanahmetplein, kijken een beetje teleurgesteld naar mijn vale sport-
Hij wijst naar een groepje wolkenkrabbers in de
schoenen. Geen eer aan te behalen. Ze passen met hun traditionele am-
verte. “Het zakencentrum is bij die hoogbouw en
bacht perfect in het decor van historische bouwwerken. Op het plein voor
het uitgaanscentrum is gevestigd rond het Tak-
de prachtige Blauwe Moskee hebben ze uitzicht op een van de mooiste
simplein. Daar bevinden zich clubs, restaurants,
plekjes van Istanbul en Turkije: de Hagia Sophia. De oude kerk die tegen-
theaters en barretjes. Het grootste winkelcen-
woordig dienst doet als museum. Achter dit majestueuze gebouw verrijst
trum zit juist weer in het Aziatische gedeelte. Het
het Topkapipaleis. Dit was de residentie van de sultans en kaliefen van het
traditionelere Istanbul bevindt zich in de buurt
eens zo machtige Ottomaanse rijk. Ik klim hier door de paleistuinen naar
van de wijk Fatih ten westen van hier en wie
boven en kijk uit over de Bosporus die de stad in twee delen deelt. Van
zoekt naar de P.C. Hooftstraat moet in de wijk
de Europese oever zie ik het andere gedeelte van de stad dat in Azië ligt.
Nişantasi zijn.” We passeren de terminals voor
Enorme containerschepen trekken hier naar Odessa aan de Zwarte Zee in
de veerboten waar roodverbrande toeristen zich
het oosten en via de Zee van Marmara ten westen van Istanbul naar de rest
laten inpalmen door slimme kaartverkopers of
van de wereld. De Bosporus splitst zich af in een kleine arm die de Gouden
een broodje vers gebakken vis afnemen van de
Hoorn genoemd wordt. Deze snijdt het Europese gedeelte van Istanbul aan
deinende schepen die hier als drijvende markt-
de noordelijke oever in tweeën. Temidden van de koepels en paleistuinen
kraampjes aanmeren. “In de oude wijken gaan
voel ik de mystiek van het Verre Oosten. De opstijgende koranverzen van
de mensen traditioneler gekleed, maar in de mo-
de minaretten van de Blauwe Moskee versterken dat gevoel. Ze worden
dernere gebieden wanen bezoekers zich in een
beantwoord door op de wind gedragen gezangen van de duizenden mina-
westerse stad”, vertelt Tamer. “Istanbul bevindt
retten uit alle hoeken van de stad. Samen met de eeuwige ruis van voorbij-
zich in meerdere tijdperken tegelijk.”
The Taste of Life
79
Istanbul
Bosporus en badhuizen Het duizelt me van de wijken, namen, tips en, vooral, afstanden. “Er zijn een aantal dingen waar je de tijd voor moet nemen”, vertelt Tamer. “Een tocht over de Bosporus kost een dag en om de badhuizen echt te beleven als een Turk moet je daar ook een dagdeel voor vrijmaken. Als je dan ook nog alle!sights!wilt zien…” De stad doemt op als een onneembare vesting. Om een andere kant van Istanbul te verkennen steken we de Galatabrug over, waar Geert Mak een paar jaar geleden zijn
Jongens met ringbaardjes en modern geklede vrouwen dwalen mobiel bellend rond. De wijk Taksim oogt Amsterdams.
boekenweekgeschenk over schreef. Tientallen oude en jonge mannen hebben vanaf de reling hun hengel uitgeworpen in de Gouden Hoorn. Ze zijn midden in de stad op jacht naar hun dagelijkse kostje verse zeevis. “De Galatabrug verbindt het oude centrum van Istanbul met de uitgaanswijk Taksim,” vertelt Tamer. “In Taksim heb ik veel tijd doorgebracht toen ik hier studeerde. Elke keer dat ik Istanbul bezoek is dat de plek waar ik afspreek met vrienden.” Aan de overkant van de brug gaan we via een tunneltje onder de weg door. We betreden de historische tramhalte El Tunel om ons met een volgepakt boemeltje de heuvel naar Taksim op te laten trekken. Het ritje is zo steil dat het eerder een lift lijkt dan een trambaan. ”Voilà!”, roept Tamer als we uitstap-
pen. “Modern Istanbul.” Ik zie een straatbeeld dat ik net zo goed in Londen of Amsterdam had kunnen treffen. Modern geklede vrouwen en jongens met hippe ringbaardjes dwalen hier mobiel bellend van etalage naar etalage. Een wereld van verschil met het Istanbul uit de geschiedenisboeken aan de andere oever.
Nosejobs en naveltruitjes Na zijn stoomcursus en een hartelijk afscheid laat Tamer me achter op een terras. Hij vertrekt naar de verzamelplaats van de collectieve taxi’s om zijn ritje naar huis te scoren. Op zijn aanraden vervolg ik mijn weg naar Nişantasi. Hier ben ik duidelijk underdressed en outclassed. De etalages hangen vol met Gucci en Prada. De in kapitale auto’s af- en aanrijdende dames en heren gaan gebukt onder het gewicht van meer bling-bling dan in rapvideo’s. Zien en gezien worden is hier het credo. Merkzonnebrillen met de omvang van kleine satellietschotels balanceren achteloos op subtiele nosejobs van de nouveaux riches van een stad die hier haar meest mondaine zijde toont. De paar kilometer die de schoenpoetsers van Sultanahmet scheiden van de welgestelde bovenklasse vormt een wereld van verschil. Als de avond valt, wandel ik terug in de richting van het oude centrum door de verlaten straten van de wijk Beyöglu. Een straatkat is het enige dat in de steile straatjes beweegt en ik vraag me af of er nog iets te doen valt. De verrassing is dan ook groot als ik de hoek bij het Taksimplein omsla. Hiervandaan kijk ik uit over de uitgerekte winkelstraat Istiklal Caddesi, waar een mensenzee in een onophoudelijke getijdenstroom over de klinkers deint. Een oude tram steekt als een klif uit de massa en baant zich moeizaam een weg de heuvel op. Zo val ik van de ene verbazing in de andere.
80
The Taste of Life
The Taste of Life
81
Over eten gesproken...
overhandigt ons gastronomisch Turkije op een presenteerblaadje. “Ik ga elke dag naar de kruidenbazaar. Je kunt het gebouw vanaf hier aan de overkant van de Gouden Hoorn zien liggen”, wijst hij. “Ik kom daar al jaren, maar nog iedere dag zou ik er iets nieuws kunnen ontdekken. Is-
De ‘Jamie’ van Turkije De Turkse keuken? Kebabs en köfte! Maar er is meer. Topkok Mehmet Gürs speelt in de voorhoede Turkse chefs die een nieuwe dimensie toevoegen aan de rijke Turkse keuken.
H
tanbul is een soort culinaire schatkamer. Kruiden van over de hele wereld en de beste ingrediënten van het land: we hebben hier alles. Ik maak alleen maar gebruik van producten van Turkse bodem en dat is meer dan voldoende. Alleen ons kaasplateau al is een rondreis door het land.” Hij wijst met de windstreken mee. ”Van de in jonge huiden gerijpte geitenkaas uit Anatolië, daar in
et tellen van de minaretten vanaf de dertiende etage van het Marmara
het zuiden, tot de gerookte kaas van koeienmelk
Pera hotel is als het tellen van de sterren. Hoe langer je bezig bent,
die hier uit de buurt in het noorden komt.
hoe meer erbij lijken te komen en hoe uitzichtlozer de taak lijkt. Duizenden moeten het er zijn in deze stad die uitgestrekt lijkt als het firmament zelf. Dit
Sexy schapen
is het adembenemende uitzicht dat gasten van een van de spannendste
Behalve voor de regio is ook voor de achter-
restaurants van de stad naast de gerechten voorgeschoteld krijgen. Hier
grond van Gürs een belangrijke rol in de keuken
zwaait televisiekok Mehmet Gürs, de ‘Jamie’ van Turkije, de scepter over
weggelegd. “Ik ben half Fins en half Turks. In mijn
de keuken van restaurant Mikla.
keuken wil ik de Turkse keuken opnieuw uitvinden met behoud van mijn achtergrond. Daarom
Tekst Joost Scholten Fotografie Ron Tetteroo
82
The Taste of Life
Turkije op een presenteerblaadje
maak ik gebruik van bereidingswijzen die ook uit
Je verwacht Gürs eerder op te zien duiken uit de oceaan met een surfboard
Finland komen. Ik rook Turks lamsvlees bijvoor-
onder zijn arm dan hem in een witte buis uit zijn keuken te zien komen.
beeld op een manier waarop de Finnen hun ren-
Hij oogt atletisch met felle blauwe ogen en de gebronsde huid van een
diervlees roken. Volgens een oud familierecept
buitensporter. Vanaf het dakterras van Mikla verkennen we de stad en het
van moederskant.” Daarmee is Gürs eigenlijk de
land aan de hand van de culinaire omzwervingen die hij maakt in woord en
verpersoonlijking van Istanbul. Hij kookt zoals de
gebaar. Met royale motoriek en expressie zet hij zijn woorden kracht bij en
stad is: vooruitstrevend maar met respect voor
‘Istanbul is een soort culinaire schatkamer. Kruiden van over de hele wereld en de beste ingrediënten van het land: we hebben
The Taste of Life
83
Travel Turkish delight
Hier moet een leuke travel tekst komen!
Op de kruidenbazaar ligt het in kleurige
Hij kookt zoals de stad is: vooruitstrevend maar met respect voor tradities
en zoet geurende rijen uitgestald, in de etalages is het alomtegenwoordig: Turks fruit. Niets is zo Turks als deze traditionele lekkernij. Verschillende verhalen doen de ronde over de oorsprong en het doel van Shopping
het snoepgoed en de geestelijk vader Ha-
tradities, met internationale invloeden maar ge-
dji Bekir.
bruikmakend van de regionale specialiteiten en,
Er is een verhaal dat verklaart dat Bekir
boven alles, verrukkelijk. Behalve uit de Finse
een soort eigentijdse Willy Wonka was.
invloeden van moederszijde in zijn keuken put
Hij opende zijn zaak in Constantinopel en
Gürs ook inspiratie uit de Turkse tak van vaders-
introduceerde zijn nieuwe uitvinding: Turks
kant. “Ik heb van mijn Turkse opa een wijze les
fruit. Dankzij zijn uitzonderlijke talent was
geleerd. Hij is een fantastische keurmeester en ik
de heerlijke rahat lokhoum, zoals Turks
zag hem eens aan het werk met een nieuwe la-
fruit officieel heet, een doorslaand succes
ding lamsvlees. Hij maakte zonder aarzeling een
onder de bevolking. Natuurlijk ontsnapte
selectie uit wat voor mij allemaal perfect mooie
dit niet aan de aandacht van de sultan
dieren waren. Toen ik hem vroeg hoe hij dat deed
die Bekir onmiddellijk bij zijn hofhouding
zei hij me naar de schapen te kijken alsof het
inlijfde.
vrouwen zijn, die op een zwoele avond heupwie-
In een andere versie van het verhaal was
gend over de boulevard flaneren.”
Bekir al onderdeel van het gevolg van de sultan toen hij zijn lekkernij uitvond. De
Het beste van Istanbul
oude sultan kreeg te kampen met een
De keuze voor regionale producten heeft nog
teruglopende eetlust en het bijbehorende
een andere reden. “Waarom zou ik met milieu-
gebrek aan fut. Bekir bedacht speciaal voor
vervuilende vliegtuigen mijn producten aan moe-
zijn vorst het energierijke snoepgoed en
ten laten voeren terwijl Turkije alles heeft wat het
maakte het zacht genoeg om te eten voor
hart van een kok begeert? Behalve de kruiden-
mensen die moeite hebben met kauwen.
bazaar biedt Istanbul nog veel meer smaken en
De handelaren op de kruidenbazaar
mogelijkheden. Deze stad is een culinaire goud-
fluisteren dat Turks fruit lustopwekkende
mijn. Een zeearm loopt hier dwars door de stad!”
vermogens heeft. De lekkernij hoort in
Hij wijst naar de Bosporus die in de verte richting
het rijtje van afrodisiaca. Wie Turks fruit in
de Zwarte Zee slingert. “Versere vis dan in Istan-
zijn mond steekt wordt niet geacht erop
bul kun je daarom nergens krijgen. Er wonen hier
te kauwen. Langzaam in de mond laten
elf miljoen mensen en er is toch nog commerci-
smelten en de met suiker en rozenwater
ele visserij midden in een metropool. Waar vind
op smaak gebrachte gelei zachtjes over
je dat? In het seizoen springen en zwemmen hier
de tong laten strelen moet volgens de
honderden dolfijnen door de stad. Dan weet je
zoetgevooisde verkopers voldoende zijn
dat er veel vis in het water zit. Ik zou gek zijn
om zelfs het kilste hart sneller te doen
daar geen gebruik van te maken. We passen ons
kloppen.
menu aan de seizoenen aan. Elk jaargetijde biedt nieuwe producten die op dat moment op hun best zijn. Ik bestel groenten bij ecologische boeren even buiten Istanbul. Daar kun je niets vast inkopen. Ze leveren wat er die week toevallig het mooiste bij staat. Mijn keukenbrigade wordt daar wel eens wanhopig van, maar ik vind het heerlijk om ter plekke een nieuw menu te verzinnen van het beste dat Istanbul op elk moment te bieden heeft.”
84
The Taste of Life
The Taste of Life
85
Typisch Typisch Turks: dat zijn de onweerstaanbare smaken van knapperige groenten en aubergines, Turkse yoghurt, couscous, dadels, munt, feta en gevulde pitabroodjes.
Turks
De smaak van Istanbul
Recepten Culinair Team Magazine - Fotografie Cameron Studio - Styling Jan-Willem van Riel
Koude komkommer-yoghurtsoep Soep – 4 personen - bereiden ca. 20 minuten 1 komkommer - 750 ml Turkse yoghurt - 3 tenen knoflook -4 takjes munt - zout, versgemalen peper - 300 ml groentebouillon - olijfolie - cayennepeper
Fruitig filodeeg Dessert – 4 personen - bereiden ca. 30 minuten
100 ml olijfolie - 8 vellen filodeeg - 125 g verse vijgen - 125 g verse abrikozen - 100 g gedroogde dadels - 2 eetlepels honing - 2 eetlepels gepelde ongezouten pistachenoten
Rasp de komkommer boven een kom. Schep de yoghurt erop. Pel en snijd de knoflook fijn. Pluk de Verwarm de oven voor op hete lucht 180°C. Bestrijk munt en snijd de blaadjes in ragfijne reepjes. Meng 4 kleine taartvormpjes met olie. Snijd het filodeeg in de knoflook en ¾ van de munt door de yoghurt. Ver-
16 vierkantjes en bestrijk ze met olie. Bekleed elk
dun de soep met de bouillon en breng op smaak
muffinvormpje met 4 velletjes filodeeg. Bak het fi-
met zout en peper. Laat de soep ca. 15 minuten
lodeeg in 8-9 minuten goudbruin. Snijd de vijgen in
staan zodat de smaken goed met elkaar vermen-
vieren. Halveer de abrikozen en dadels, verwijder de
gen. Schep de soep in glazen. Druppel er olijfolie pit en snijd ze in partjes. Meng de vijgen, abrikozen naar smaak over en bestuif met de cayennepeper.
en dadels. Vul de filodeegbakjes met het fruitmeng-
Garneer met de reepjes overgebleven munt.
sel. Lepel de honing erover. Hak de pistachenoten en garneer de taartjes ermee.
Gevulde aubergine Bijgerecht – 4 personen - bereiden ca. 45 minuten Couscoussalade met pitabrood 4 aubergines - 3 tenen knoflook - 100 ml olijfolie Maaltijdsalade – 4 personen - bereiden ca. - 1 rode ui - 3 tomaten - 1 groene paprika - zout, 20 minuten versgemalen peper 150 g couscous - 250 ml groentebouillon - 150 g feta - 250 g peultjes - 100 g gemarineerde Verwarm de oven voor op hete lucht 200°C. Snijd tomaten - 100 ml olijfolie -zout, versgemalen de aubergines over de lengte in maar niet helemaal peper - 2 tenen knoflook - 125 ml Turkse yoghurt door. Pel en snijd de knoflook fijn. Verdeel de knof-
- 4 pitabroodjes
look over de aubergines en besprenkel vanbinnen met olijfolie. Verpak de aubergines per stuk in alu-
Wel de couscous 5 minuten in de groentebouillon.
miniumfolie. Pof ze ca. 30 minuten in de oven. Pel
Snijd de feta in blokjes van ca. 1 cm. Snijd de rau-
en halveer de ui. Snijd hem in halve ringen. Snijd de we peultjes en de gemarineerde tomaten in ragfijne tomaten in blokjes. Halveer de paprika, verwijder de
reepjes. Meng de feta, peultjes, tomaten en de olijf-
zaadlijsten en snijd de paprika in repen.
olie door de couscous. Breng op smaak met zout
Meng de uien, tomaten en paprika. Breng op smaak en peper. Pel en snijd de knoflook fijn. Meng de met zout, peper en olijfolie. Haal de aubergines uit knoflook door de Turkse yoghurt. Rooster de pitade oven. Laat ze 2 minuten staan. Maak het alumini-
broodjes goudbruin. Halveer de broodjes, snijd ze
umfolie los. Haal de twee helften van elkaar, bestrooi in driehoekjes en serveer ze met de yoghurt bij de met zout en peper en schep de salade erin.
86
The Taste of Life
couscous.
The Taste of Life
87
Istanbul
H
amam !"#!$%!&'!( Een hangmat in de Caribbean? Een deckchair tijdens een cruise over de Nijl? De zon onder zien gaan vanaf een verlaten bergtop in Tibet? Pft. Genieten voor amateurs. Wie serieus werk wil maken van het hedonisme begeeft zich zo spoedig mogelijk naar een hamam in Istanbul. Tekst Joost Scholten Fotografie Ron Tetteroo
D
e sultans raadden het de bevolking aan: een regelmatig bezoek aan een badhuis is goed voor een gezonde geest in een gezond lichaam.
Bovendien was het een plaats om vrienden te ontmoeten en bij te praten. Istanbul heeft verschillende prachtige authentieke en historische hamams. Omdat je niet echt in Istanbul geweest bent als je niet een van deze traditionele badhuizen bezocht hebt, moet ik dit natuurlijk ook meemaken.
Ottomaanse koepels Bij binnenkomst leidt een gastheer me naar een klein hokje. Hier kleed ik me om en sla een handdoek rond mijn middel. Ik krijg ook een paar slippers toegewezen. Niet overbodig. Op blote voeten proberen te lopen over warm en nat marmer is als op blokjes boter een hete pan oversteken: je glibbert alle kanten op. Als ik de deur naar het badhuis opendoe valt mijn mond open. Ik betreed een werkelijk schitterende ruimte, geheel opgetrokken uit wit marmer. Enorme Ottomaanse koepels buigen zich over mijn hoofd. In de koepels zitten tientallen minuscule raampjes waar het zonlicht door naar binnen valt, alsof de architect honderden jaren geleden het firmament na wilde bootsen. In het midden van de ruimte bevindt zich een soort verwarmd eiland, ook alweer van marmer. Ik volg het voorbeeld van de locals en ga op mijn rug op het harde steen liggen. De warmte verspreid zich door mijn hele lichaam en ik voel me als een zachtjes spinnende kat in een zonnige vensterbank. Langzaam raakt mijn hoofd leeg en wordt elke spier in mijn lichaam vloeibaar.
88
The Taste of Life
The Taste of Life
89
foodmusic Hier moet een leuke tekst komen!
Traditionele badhuizen Het oudste badhuis van Istanbul is de Cagloglu Hamam. Dat zullen bezoekers weten ook. Vanaf de entree hangt het gebouw vol met tijdschriftartikelen en portretten van be-
Shopping
roemde bezoekers. De bezoekershandleiding is in vijftien verschillende talen verkrijgbaar. Voor wie altijd al graag op hetzelfde marmer wilde zweten als Florence Nightingale of Harrison Ford is dit de plek. www.cagalogluhamami.com.tr Iets minder commercieel, maar ook erg mooi en een stuk authentieker? Bezoek dan de Cemberlita Hamam van de hand van de beroemde architect Sinan. www.cemberlitashamami.com.tr Kom een beetje op tijd om goed te kunnen genieten van de rust. De masseurs zijn hier zachtzinniger en geduldiger dan bij Cagaloglu. Eigenlijk is elke hamam een goede keuze, als het maar geen gemengde is. Die zijn er alleen
rubriek
voor de toeristen. De echte hamamcultuur beleven Turken met mannen of vrouwen onder elkaar.
Omar, de masseur
Na de massage openbaart zich pas het ware ge-
Na een half uurtje word ik uit een beginnend dutje gewekt door mijn mas-
heim van de badhuizen in Istanbul. Rust. Ik neem de
seur. Een sprekende Omar Sharif lookalike met indrukwekkende grijzende
tijd om de schoonheid van de omgeving op me in te
snor en donkere ogen. Zijn naam? Omar. Het voelt meer en meer alsof
laten werken. Ik zie de tijd verstrijken aan de hand
ik op een filmset verzeild ben geraakt. Hij kiepert een paar liter warm
van de zonnestralen die door de kunstmatige ster-
water over me heen. Daarna scrubt hij mijn hele lijf met een ruw was-
renhemel van de Ottomaanse koepel langs de mu-
handje. Meer water om me schoon te
ren glijden. Het is de bedoeling dat bezoekers de tijd
spoelen. Vervolgens pakt hij een soort
nemen, achterover liggen op het marmer, het hoofd
scheerkwast, maar dan tien keer zo
leegmaken en het laatste restje vermoeidheid uit hun
groot. Hij klopt een enorm schuimbad
spieren laten sijpelen. Modern Turkije is even weg en
op in een van de stalen en fraai ver-
de klassieke architectuur brengt het Constantinopel
sierde kommen die overal verspreid
van sultans, harems en eunuchen zo dichtbij dat ik
liggen en bedoeld zijn om water mee
het bijna kan voelen. Turkse mannen bespreken met
te scheppen. Vervolgens zeept hij mijn
zachte stem zaken waar ik geen touw aan vast kan
hele lijf in. Liggend op het warme op-
knopen. Dat draagt alleen nog maar meer bij aan
pervlak krijgt de uitdrukking ‘als was
de exotische sfeer en het idee onderdeel uit te ma-
in je handen’ een heel nieuwe dimen-
ken van een Hollywoodproductie à la Lawrence of
sie. Alsof ik werkelijk vloeibaar ben
Arabia. Schoner dan een chirurgisch instrument en
geworden, glijd ik langzaam richting
met een babybilletjeszachte huid zweef ik drie uur
de rand van het spekgladde marmer
na binnenkomst naar buiten. Alle gevoel voor tijd en
zonder dat ik verzet kan bieden. Het
ruimte ben ik kwijt. Ik loop door de straten van Istan-
is dat Omar me af en toe als een sjoel-
bul, maar voel een afstand tot de chaos en drukte
steen een zetje van de rand af geeft,
van de wereldstad midden op de dag. Mijn stoffelijke
anders was ik door een van de afvoerputjes in de Romeinse riolen van het
verschijning mag hier rondwandelen, mijn geest ver-
oude Constantinopel gespoeld. Zo moet een aal zich voelen in een em-
keert nog in het Constantinopel van de kaliefen en
mer olijfolie. Dan is het moment van gelukzaligheid pas echt aangebroken:
sultans. Wie had kunnen vermoeden dat de toegang
gelegen op het verwarmde marmer in deze adembenemende omgeving
tot een oase van rust van eeuwen geleden zich een
masseert Omar me van top tot teen. Ik voel de vermoeidheid van het
badhuis verderop bevindt?
Ik voel de vermoeidheid van het slenteren en het vuil van de stad van me afglijden.
slenteren en het vuil van de stad van me afglijden.
90
The Taste of Life
The Taste of Life
91
Istanbul
O zaligheid, wat een rust
De Prinseneilanden voor de kust van Istanbul zijn zo mooi als de naam doet vermoeden. Dé plek voor een dagtrip, met uiteraard vele, vele stadsbewoners. Tekst Joost Scholten Fotografie Ron Tetteroo
Z
oals in elke zichzelf respecterende metropool
waarop zij gebouwd is. Zelfs van kilometers uit de
gaat het leven in Istanbul 24 uur per dag door.
kust kun je de grenzen van de stad niet waarnemen.
Dat is wel eens vermoeiend. Maar zoals New York
Maar op de Prinseneilanden lijkt deze kolos even ver
de parken heeft om de stad leefbaar te houden, be-
weg. Een weggetje langs de kust slingert geleidelijk
schikt Istanbul over reservaten voor de citydweller.
heuvelopwaarts. Een klimmetje van een half uur leidt
De Prinseneilanden voor de kust. Op zondagmiddag
langs bloeiende pruimenbomen. Wandelaars wor-
pakt Istanbul massaal de boot voor een dagje vakantie. Het is alsof je in Amsterdam de pont naar de
Groen Eldorado Heybeli Ada is nog relatief Büyük
onontdekt. Ada
is
ook
mooi, maar toeristi-
Op zondagmiddag
scher en groter. Wie
paradijs op een steenworp afstand.
pakt Istanbul
aan de hectiek van
Hoefgeklepper
massaal de boot
beste op dit kleinere
voor een dagje
zolang als de rust zal
vakantie.
groen Eldorado voor
Waddeneilanden kunt nemen. Een boottochtje van veertig minuten brengt bezoekers naar een stukje
Het vakantiegevoel ligt in de vorm van de veerboot geduldig dobberend in de haven te wachten. Rust maakt zich onherroepelijk meester van iedereen die aan boord gaat. Jonge en hippe Turken flaneren over het dek. Nog brak van een zware zaterdag-
echt wil ontsnappen Istanbul kan dus het eiland terecht. Voor duren natuurlijk. Een een kust waar dagelijks zo’n elf miljoen
avond is dit blijkbaar de plek voor de bloem der natie om weer op krachten te komen.
den met enige regelmaat in de berm gedrukt door
Wie voor het eerst voet zet op het eiland Heybeli
passerende rijtuigen. Alsof de koetsiers ze verwijten
Ada ervaart een onwerkelijk soort sereniteit. Ligt
niet van hun diensten gebruik te maken.
dit eiland echt op een uurtje varen van een van de grootste steden ter wereld? Geen minaretten,
Fata morgana
schreeuwende straatverkopers, krijsende trams of
Aan het einde van de klim wacht een niet geringe
de suïcidale taxichauffeur die zich na afloop van een
beloning. De terrastuin van een klein restaurant
bloedstollende reeks bijna-dood-ervaringen glimla-
biedt plek aan groepjes dagjesmensen. IJskoude
chend omdraait om zijn diploma voor rallycoureur
wijn walst in kristalheldere glazen en het uitzicht
te tonen. Gemotoriseerd verkeer is hier, o zalig-
over de azuurblauwe Zee van Marmara is adembe-
heid, verboden en er heerst de rust van een slaperig
nemend. Alsof je als Alice door de spiegel in een an-
dorpje op een klein Grieks eiland. De enige geluiden
dere wereld bent gestapt. Een wereld in die als een
die door de verlaten straten opstijgen, zijn de zachte
ijle fata morgana altijd aan de rand van het bewust-
gesprekken op de terrassen in de haven en het ge-
zijn van Istanbul zweeft. Het enige stressmoment is
klepper van de hoeven van paarden die bezoekers
als de boot terug gehaald moet worden. Want een
met rijtuigjes rondvoeren. Aan de overzijde van het
vakantiegevoel is prettig, maar de opwinding van
water schittert Istanbul in de zon. Als een lappende-
een nacht in Istanbul wil ook niemand missen.
paar ogen begerige blikken
op
werpen
is nou niet direct het best
bewaarde
ge-
heim ter wereld.
ken ligt de stad uitgespreid over de zeven heuvelen
92
The Taste of Life
The Taste of Life
93
