Foerageergedrag van
en
voedsel
Drentse Ooievaars
Ciconia ciconia Rob+G.
Een
de vele raadsels
van
vogelsoorten
van
als
bedreigd
die
die
vandaag
nog
boek
te
van
Nachtzwaluwen
Waar die
vandaan,
is het herstel
dag
twintig
geen
stonden.
de
Bijlsma
jaar
komen
geleden al
opeens
Roodborsttapuiten,
Blauwborsten, Rietzangers, Grasmussen, Geelgorzen... In dat
rijtje past ook de Ooievaar. Het feit dat heeft
Lijst stonden,
Lijsten zijn papieren zich
onledig
weer
Ooievaars
werden
vroeger voor
Terwijl
28
te
geen
roepen
plaats
achter),
gedijen?
in
van
hebben
op
kilos
ze
en
is hier
ingegrepen,
gelijk.
plaatsen
aan
en
Maar hoe
in landen
eendagskuikens
Is dat
een
Rode
dan
waar
werden
de hand?
dat
er
te
geen
Natuurlijk
dientengevolge
verklaren
dat die
ooievaarsdorpen
gedistribueerd. Bovendien,
landschap zodanig was uitgekleed
dat
landschap inmiddels zodanig opgekalefaterd
Niemand
gras nog
oren.Wat
hebben
dat het Nederlandse
meer was.
het afvoeren
(background, right)
ook
duizenden
geroepen
tijdig
ze
zien. Misschien
kunnen
rechts
dat
goed doen,
noch
altijd
er weer
je goed kijkt: Stork
er
Ooievaars
1.
zijn
overal
opgericht werd
Ooievaars
Foto
het
op
maken. Rode
vogelbeschermers
waarmee
de onderzoekers zich achter de
vogelbeschermers
Ooievaars
verzinsels
ze
te
houden.
Ondertussen krabben zullen
dat herstel niets
met
aan
die het
weet.
Men kletst
maar wat.
de gang is, stapt de eerste
Vledder Aa, 24 augustus
2012
recently mown grassland along
(Foto:
Rob
VledderAa,
er
dat
Ooievaar al rond
Bijlsma). Foraging 24 August 2012.
(als
White
Wat
ook niet weten,
we
Op
school leerde ik dat
van
Schauburg
en
kikkers
stapelvoedsel, toch
die ik las
dat
zoals
het
als
schaars, oud,
een
Vledder komen
te
jaar geregeld een exemplaar ik ‘s
zomers
Helaas vond
Plaats De en
ik
Dat is
beekdal,
deed
ook
een
heide
van
tijd
wanneer
Drentse schets zich
en
soms
om
naar
ik in
Vogels) de
en
alle
13
toter
weet
zelfs
dan
april
liep
niet of de
een
heb
anekdotisch, maar
de
omgeving
te
opeisen.
21
toevallig
Ik kan
Nederland
de
is
is
paartje bij
een
Zijn
te
het deze
die ik in
groot,
er
juli
die
vooral
en
dragen
soms
vorig
vogels
ze een
voedselprotocollen bijgehouden.
Soms
september
één
zag
ik
op
niet mee;
niet,
mijn
van twee
de
zag ik
plek waar
blik is
26 (2012)
is
vooral nietin een
zeggen
van
een
hun
tijdje
en
kan
de
geen
idee
zie
de
aan
kurkdroog te
passen,
afstanden
van
had
nog ze
een
wat
ze
minder
geeft.
te
een
klein
op
dan
die
wezens
name
it, en
die in
van
een
te
dagen
meer,
het
(ik
nest
paardenwei zien wat
de Ooievaars. Ook van
30-100
m
tegenkwam (muizen,
holletjes
allemachtig, wat
om
nest in Wateren
hoogwerkerbij
die ik
ook
8
en
met
individuen, adulte
foerageren, in de hoop te
scherp
ik
enkele Ooievaar
geen
gefoerageerd: over lengtes
Maar
de 70
tussen
aten,
beeld
gelegenheid
waarnemingen deed
jonge Ooievaar
had zien
ik dan alle levende
ervoor
de
observeerde ik 87 minuten
heb ik wel eenmaal
ik
en voorzomer
elders in deze
representatief
een
dieet. Wanneer
overigens lange tijd
al dan niet hadden
gek
ook
voorjaar
ander,
dat ik
minuten. De
In totaal
blijkbaar
meter) telde
wat
veel terrein
was
van
muizen
het leuk
om
en
naar
langpoten te kijken.
genoeg
(water)kevers.
hele bende
‘herstelde’
moerig, in
foerageerstrategieën toe
het
zo
niet
ik vaak
telescoop.
20 november 2012
op
en
was
ongeringde juvenielen opdoken vlakbij het
gebieden waar ze
bandbreedte
Merkwaardig
zo. De
2012
van
Doldersum
Willem,
boerenland,
genomen
zomer
andere
noch
of enkele
waarom
augustus
twee
ging ik kijken
Dat viel
de
jaar
ontdekte Ooievaars
ook
Oude
Wateren,
van
nog
dus
jongenvanWateren zijn geringd, al
die rondbenende
Vogels
vast
een
dan wel?
het is beter dan niets.
productie
zomers
foerageren,
tijdseenheden van
molshopen). Kortom, het
Drentse
in
hoe
zoeken.
Vliegenvangers (en
Ooievaars
waar
uit
sprinkhanen, kevers, langpootmuggen,naaktslakken, you
1
uit.
groepjes
zijn
ik
Er
zijn overwegend fijnlemig zandig
heb ik ‘s
kijken
te
Na die 29ste
ik transecten in
(met
naar
Wateren bezet nadat
20 november 2012. Het betrof tenminste 16 verschillende
en
opeens op
zagen.
de aantallen
zijn:
gedwongen zijn
op
zo’n afstand zonder
van
gezien). Daar vlakbij
zij
Ooievaars.
bij
dat de kleine
Dat is niet elk
piasdras.
Bonte
bekeek ik
juveniele.
rondstapte.
nagaan,
eten ze
maar voor
vlogen twee jongen
overvloedige neerslag in
de
10x40 Leitz. Dat verklaart
determineren
zowel als
vinden,
te
het kunstnest
aantal individuen
2012 in
aandacht
plekken
voordeed,
tussen
kunnen
een
bossen. De bodems
Ooievaars
roofvogels
150 meter, meestal in
mijn
dat ondenkbaar. Wat
bijna dagelijks
weer
mengeling van boerenland,
verwacht dat Ooievaars
van
maar eens
je
Misschien
(1927), woonachtig
moet
daar alle kikvorschen
om
over
idee. Zeker is wel
Het blijft
misschien ook door andere habitats Veel
kikkers rond.
tegelijk (Snouckaert van Schauburg 1901, Vriends
gestaan. Hier
vogels
ook,
venig. Door
vochtige kant,
staan. Ik
had
braakballen.
geen
waarnemingen
beekdalen
lokale
dan
“Men
het
Ooievaars zie
meeste
Veldhuizen
van
dag is
ander
en
jaar (2012)raakte
dit
op
de
maar
,
Natuurlijk
inderdaad
werkwijze
en
Wapse.
natuur,
de
altijd
niet. Hoe
soms
een
eten.
1957, Jonkers 1987).
rondstappen?Geen
zie
niet augustus zie,
ring,
het
er
Rooth
broeden, en
[1)
afjaagt de
Vandaag
zie ik in West-Drenthe
jaar
paar
weideveld
een
ruimen.”
het onzin.
jaar geleden
huppen tegenwoordig nauwelijks
anekdotisch ofdat alles
1937, Haverschmidt 1949,
die honderd
(1949)
A.
precies
kinderliedjes (Schoenmaker-Ytsma s.a.)
zijn algemeenheid is
waren
dominee
Ooievaars
voorstellingen op prentjes (Snouckaert
Groningen, mogen geloven:
literatuur is
In de buitenlandse
Sinds
te
in
Nederlandse
wat
De
de vele
misschien
althans
we
echtpaar stelselmatig op
is
zijn.
door Haverschmidt
Daar
actief tot in
en
kikkers
kikkerhapperij’),
banjeren.
gemeenschappelijkplan
informatie
op
bevestigden dat, maar
gesuggereerd
anders,
vroeger
Noord-Drenthe
somtijds
gek
(Jurriaanse 1912), en
door weilanden
was
tamelijk schrijnend,
vooral
1901: ‘klassieke
de kinderboeken
eten ze
dat is
en
ze
wijst zijn
In de val
analyse
getrapt
van
van
braakballen op het
de communis
tegendeel: hierin
uitsluitend
opinio?
29
Resultaten
Foerageergebieden In
2012
noteerde
ik
van
niet
vogels liepen bepaald heide
Integendeel, zag
je
ik
zelden
ze
afstand
op
productie
bijna
Ooievaars
akkerland
en
(en
20
willekeurig
nooit
op
werden
volledig gemeden,
deze
bij
moet
niet
hier
is
nodig:
hoe
foerageren betrapte; habitats
de Vledder
Tabel
verdeling
en
zomer
2012
dat ik
noten
maar
Daar staat
een
bezocht
voorkeur
een
hun
op
deze
dat ik
hebben. Nu
tijdens
van
het
de verschillende
afkeek. Of de
en
uitsnede
de uit waren
Een statistische
zang
Ooievaars
weinig
waarvan
voor
nadat
(Tabel 1).
tegenover
willekeurige
reguliere grasland
hardgroen gras
bijzonder
voorkomen
van
geregeld
foeragerende vogels
van
dan in het
het
op
van
hadden
vogels
Aa, en
die?
ook
en
zien dat Ooievaars
representatief zijn
Die
foerageerden.
ze
de
1
in Tabel
werkelijkheid
niet.
weet ik
1.
kan
De
worden verdisconteerd
gedurende voorjaar
vermelde
betreft,
wel
gegevens
kind
een
waar
monocultures
gemaaid. Ruige vegetatie werd gebruikt naar rato toets
plek
potentieel aanwezige foerageergebieden rond.
kunstgras is).
graslanden langs
genomen
de
kunstgraslanden, die
denkt dat het écht
de
nauwgezet
in
Verdeling in
foerageergebied Drenthe in 2012,
foeragerende
van
West-Drenthe
in
Ooievaars
2012.
compared to availability
het
over
Distribution of
potentieel aanwezige
foraging
White
Storks
oppervlak in
western
of foraging habitat.
Habitat
Oppervlak (ha)
Habitat
Area
%
Ooievaar
%
(N)
White Stork
(ha)
%
(N)
%
Heide Healhland
450
39.7
0
0.0
Akkerland Arable land
283
25.0
0
Grasland
256
22.6
4
20.0
81
7.1
15
75.0
63
5.6
Grassland
Natuurgrasland
0.0
‘Natural’ grassland
Ruigte Rough herbage
1
5.0
Foerageerwijze De Ooievaars in de
half de
gespreide vleugels, of van de
vegetatie
soms
zien is de
liepen met
kalme
zakken, aandachtig in de
zelfs
met
de
aan
klassieke
die ik
minuten
maaien
de
van
Veldmuizen aan
Veldmuis
in
namelijk van
van
zijn
was
kladden
scheef
na
porden
beweging.
In één
een
later
paste
een
doodstil
kwam
hij
niet
adulte de
van
de
verse
ik
sporen
daar
een
goed
waren
hals
en
vogel
grond
en
dieper,
kop.
echter
een
turen. In
Een
te
Dit
de
latere
holletjes
van
actief stelsel dat door
Ooievaar
snavelstoten
heftige
wat
zijn plaats.
een
uit
prooien
snavel
van
naar
sprintje met
kleine
bovengrondse loopgangen
zag
enkele
hun
ze met
met de handen
een
slikbewegingen
De
geval
ze
ze
gelijktijdige opheffen
licht, gezien
en
lopend pikten
gehouden kop
bracht
gekomen. Wat
Al
keer
protocolleerde,
het
spreken
van
enkele maal trokken
aan.
het
en
Ooievaars.
plek
grijpen
Een
enkele
wroetende
dit individu
aan
een
veld, bij wijze
en
111
ontsnapper
licht
desbetreffende
het licht
kijkend.
de hals
van
met
Microtus arvalis
door beemd
Slechts
grond.
foerageerwijze
vijf
een
aanhoudend
een
toe,
controle
achter
kronkelbeweing
reigertaktiek
pas
rondte
-
daadwerkelijk
doorslikken
een
(buiten
mijn waarneemprotocol).
1
Volgens Snouckaert ziet stappen
■
booze daden verrichten. In Snouckaerts
30
van
Schauburg (1901):
met hel onschuldigste
tijd:
’ Die
‘Wanneer
ooievaars bedaard door ’t weiland
ge
voorkomen ter wereld,
daden bestaan
er
uit dat
ze
denk dan niet dat ze daar geen
ook
nestjes
van
vogels plunderen.
foei!
Drentse Vogels
26 (2012)
Tabel 2.
Foerageerintensiteit van
stilstand). Foraging intensity Hunting like heron
Ooievaars in West-Drenthe in 2012.
of White Storks
*
Jagend
in various habitats in western
als
reiger (vanuit
(standing still).
Datum
Tijd
Date
Time
Plaats, habitat
Leeftijd
Site, habitat
Age
Minuten
Pikken
Minutes
Pecks
Slikken
13
april
14
Oude Willem,
adult
8
34
19
juli
10
Wateren, ponywei
adult
2
15
22 augustus
12
VledderAa,
natuurgras
adult
12
22
augustus
13
VledderAa,
natuurgras
adult*
24 augustus
10
VledderAa,
gemaaid
VledderAa,
27
ruigte
0.42
5
0
0
0.00
gras
adult
6
0
0
0.00
adult
26
158
152
5.85
5
14
14
2.80
juveniel
10
14
14
29
gemaaid
18
Vledder Aa,
gemaaid
gras
29
augustus
19
VledderAa,
gemaaid
gras
20
september
adulte
werd een
Wateren,
grasland
juveniel
13
9
Wateren,
ponywei
juveniel
6
die
dras staand
doorgebracht met
grote
op
27
augustus zeker
grasland, lasten en
poetsen
helaas
dekveer,
adult
9
Ooievaars
en
geen
4.25
7.50
augustus
gemaaid
34
5
29 augustus
op
Prey/min
5
gras
20 november
Slik/min
Succ.
15
9
Twee
*
Drenthe in 2012.
half
een
rondkijken. Op
die
non-stop
uur
uitbuikfase
van exact
een
11
hadden
1.40
2.23
10
1.67
gefoerageerd
36 minuten in. Deze
vond ik later
plek
29
diverse
tijd
veertjes
en
braakballen.
Foerageersucces Het
foerageersucces
zeven
prooien
waarschijnlijk
per op
die in hetzelfde zo
efficiënte
varieerde
minuut
enorm,
(Tabel 2).
Veldmuizen
uit waren:
gemaaide weiland liepen
In de
meeste
vingen. Te insect, 22x kikker. la
gevallen (67%
klein
om
6x
regenworm,
goed te zien bij gelezen, op
het
4
te
Drentse Vogels 26 (2012)
en
oppikken na
en
adulten
bij
niets
met
gevallen
veel
of emelt, 6x
De
wormen
29
en
kever,
had
zijn
regenwormen
die
werden
na
te
ruim
valt
die
Ooievaars een
half
niet uit
te
maken.
wel:
me
18x
en
geweest,
2x
welke
prooi
sprinkhaan,
een
ze
36x
kleine bruine
zeker niets
stammen
groots
voornamelijk
a
van
overvloedige regenval pleksgewijs
van
de
grasmat opgepikt
opgooien.Alle overige prooien werden
die in
tot
individuen
juveniele
Uiteraard
lx naaktslak
insecten
op
augustus suggereerden
(Tabel 2).
leeftijd
banjeren
weer
adulte
de determinatie
paardenvijgen)
De
aan
en
betrekking
vangpogingen) ontging
lukte
moeten welhaast
geworden.
acht insecten
en
foerageren op
als
of naaktslakken.
pony’s
was
heen
hadden
Waarnemingen
273 succesvolle
regenworm
prooien
slakken
ponyweide (met
behoorlijk zompig
van
was,
zien. In 91
te
De ‘onzichtbare’
muizen, kikkers,
een
nulwaarden
foerageerwijze bij juvenielen
sluiten dat het verschil individueel
vruchteloos
van
De
verruigd, nat grasland van
de
van
en waren
gemaaid grasland
vegetatie werden geplukt.
31
Tabel 3.
leven
Dierlijk
(of tekenen daarvan)
Aa in 2012, 3-10 dagen
lopend alles loopspoor)
te tellen wat in een bandbreedte
zichtbaar
VledderAa in
was., Animal life (or
productie
van twee
indications
meter
(een in
thereof)
27 augustus Transect
(m)
genomen
grasland langs
het jaar), gekwantificeerd
snee van
meter
aan
de Vledder
door langzaam
weerszijden van het
transects of 2
grassland
wide,
m
2012.
summer
Datum Date
Transect
op uit
het maaien (eerste
na
29 augustus
:
180
(m)
Orthoptera
3
Tipula spp. Tlpula
30 augustus
1
230
100
4
_0
32
26 26
15
0
Syrphidae
2
4
0
Muscidae
2
2
2
Arion
0
20 20
1
0 O
0
_
spp.
Rana
temporaria
Muizengat
Vole burrow burrow
13
Molehill Molshoop Molshoop Molehill
de
Op
plekken
0 O
waar
verbazing weinig
Ooievaars
waarvan
ik
35
0 O
foerageerden
kon voorstellen
me
1
32 32
of hadden dat het
11
gefoerageerd,
de
belangstelling
vond
van
ik
mijn
tot
Ooievaars
kon
hebben.
Discussie
De Drentse
Ooievaars
overwegend insecten, laatste zag ik toe
ook
veel
een
Mol
uit
bij snackten,
productie
zelfs zonder niet de
zich braaf
vulden
gevangen worden
muizengaten
voor
hielden en
te
genomen
de
invasie
Vledder
Vossen, weer
pas
weken
Dassen...
wel
-
in
zodra
daar werd
de uit
productie
al,
lieten zien tussen
muizenstand.
tegen
goed
graslanden).
De
mijn
regulier
voor
en
(Bijlsma 2012). Voor een
deel
verspreiding Dat
betrof
plukken
foerageergebied. De broedvogels
foeragerend; die
32
de verste
afvlogen richting
maar
dat
geldt
niet alleen
overigens
productie
genomen
Grote
Rode
Zilverreigers,
die
Kwikstaarten, Graspiepers,
en
nauwelijks Spreeuwen, die
veel korter de hand
voor
mollen
te
dan het
een
huidige
steeds
boerenland
evenzeer
extensieve
boerenland.
grotere discrepantie zo
voor
nog
groot
geworden, de
en
lokale
volop Veldmuizen
insecteneters, is
genomen
in
geschoren dan liggen:
regulier grasland, ongeacht
is
-
ik
was
reguliere naastgelegen grasland
jaren
gewoon
(die
af en
de Ooievaars
Kiekendieven,
Dat verschil is inmiddels
ik ook in
Ooievaars
geschikt van
Wateren
bij Wateren;
gelieerd
was
habitat
foerageergebieden (die
nestlocatie
en
der
loop
er
het dus
het eind
aan
van
de
gemaaid.
foeragerende
van
het
lijkt
raaien in
mijn
Witte
Wulpen
graslanden uit productie
één of enkele keren wordt
boerenland.
in de
Bruine
geen
emelten, grasmat
conclusie
grasland.
in
muizeneters, de
en
en
op
insecten, muizen
extensief
van
of
afkwamen
De
muizencensus
ontbreken
jaarlijks
Kieviten
geen
honderden
Twintig jaar geleden kwam
nieuws dat
zomer
ook:
Gele
ze
plekken waar je
Daar
de uit
over
geschoren:
Reigers (opmerkelijk:
gemaaid (regenwormen genomen
omdat
dat Veldmuizen
die werden
van
de
waren
halen viel.
proteïne-snackers spoelde
met
-
er wat te
dat
aten
muis
en
rondliepen telden
niet zonder reden. Dat
zodra
Opmerkelijk
groot
de vleet. De voorkeur
Aa
Blauwe
ze
is
Ze
nagaan.
naaktslak
De kans
graslanden waar
dat
ik kon
zover
kikker,
van
graslanden zijn aantrekkelijker Dat wist ik
meeste
molshopen bij
later), Raven, Zwarte Kraaien,
augustus
voor
mijn protocollen om).
graslanden was
Wouw, Buizerds, Torenvalken, kwamen
de
ook
boekje,
de occasionele
onmiddellijk door kreeg
-
in. Een
enige
graslanden langs
want
het
aan
aan met
buiten
hadden
maar
tellen
dat
vond ik
ik
met
temidden
een
ik tot op twee
althans
weet
‘herstelde
van
vaststelde
daarbij
km
aan
uiteraard
natuur’
zee
van
van
de
de
hand
en
ex-
ongeschikt broedplaats van
vogels
niet zeker of dat écht
Drentse
Vogels
26 (2012)
broedvogels waren) lagen
de Waterense door koeien
van
km het
de
De
mannetje).
Dan
móet de
ook
Wateren, zonder
6c
Kuzniak
evenzo
beekdal
ook
er
setting
van een
dus
(braakballen leveren dieren of
1-2
Mata
Muizen,
en
dat
zeggen
kunnen
bereikbaar
altijd
benutten
het aanbod
van
als het
voedsel
is
de beschikbaarheid
al
is
groeiende maaien
kunt
in het
voor
ter
boeren
zoiets
Nederlandse door
beschikking
weg
jaren tachtig, is
behaviour
In
a
2012,
Drenthe,
the first
possibly
europaea , prey,
aside,
on
top
22
of
Drentse Vogels
and
a
as
as
habitats in
te
een
zeker
insecten,
de
om
het voordeel wordt
niet
van
van
omgezet
gewervelde
al.
dat
terug.
na
Twee weken
pleit
wel
(Schaub
et al.
eens
nog
in het
et
het
enigerlei
op
van
uitgaande bevatten,
de andere kant:
je
zoals hen dat
zien dat
dat ze in het vernielde worden
daarbij
al.
2002, het
hebben laten
substantieel
2004, Zwarts
et al.
compensatieregelingen
met
ze
is
het maaien
ervoor om
landschap
bewijzen
Dat
pas
maaien
insecten
en
weidevogels
zoeken hebben.
niet
doordat
wel
natuurlijk
er
gezeur
de
na
vooral
altijd
er
Veldmuizen, Mollen
allerlei
het
gereduceerd (Johst
zodat
wil
die voedselbronnen Direct
2001).
dat alles
Bij
dat
belangrijk zijn,
zicht onttrekt. Dat
2002);
ook
successfully
a
mosdy
prey.
3 km
(but
brook
arthropod Out
prey
not
two
geholpen
is verbeterd
sinds
de
2009).
near
Wateren in
recorded
foraging up
first time late in the
fauna
(Table 2). Foraging successful
leatherjackets, taken whilst
Stork used
a
6
catching
beetles,
1
in
season, i.e. late
Storks
and
the
recently
August).
and Moles
were
attempts,
slowly walking
heron-like
2 km
to
(‘natural’ meaning:
soil
slug
western
of uncertain
strongly preferred foraging
peat-dominated
a
of Common Voles Microtus arvalis
of 273
were
chicks
were
individually identified,hence
Storks
with
mowed for the
6 earthworms/ These
birds
valley
high density
insects.
raised
decades. These birds
vegetation or the ground. One
26 (2012)
et
En de Ooievaars
available, White a
being
diverse
earthworms,
identified
from the
Storks
far
as
showed
presumably
insects, were
set
grasslands
het
die
breedingattempt in
‘natural’grasslands
grasslands These
dan
de helft
tot
is.
et al.
2004).
wat
in
and food of White Storks Ciconia ciconiain Drenthe
status). Compared to mowed
degelijk
hebben
zandgronden een utopie is. Aan
Johst
et al.
meegenomen
of White
pair
from the nest,
wel
Ooievaars
maar moeten uitzoeken
adultenoverleving,
mooi
Foraging
(Kleijn
is
landschap
uitstekende
een
door
door
gedurende een broedseizoen;
dat Ooievaars
loopt
Dat voorkomt
staat.
2002,
adult is
per
benodigd
muizen
insectendieet, maar
erop
aantallen
de
op
dat die uivers het
(zoals voorgesteld
heilloze
een
boerenland
reguliere
Europa,
et al.
verklaarbaar,
kj
uitsluitend
kg
gewervelde prooien
plaatsvinden,
gemaaid grasland beschikbaar
ook redeneren
momenteel
aan
laten
te
in
grasland
2600
uitgeknobbeld), vermoedelijk
prooi
mate
graslanden daadwerkelijk goede
wat
de
mogen
wijst
biomassa
dierlijke
dat hebben
zij
graslanden gefaseerd
moment recent
dat die
de
van
is
2011).
al snel
maar
van
Drenthe.
gedekt
daarmee
genomen van
met
dekken
te
gemaaid (Johst
is
hoogst,
in toenemende
gras
van
het
Alles
is
grasland
250-270
2010).
het
van
km
Duidelijk
plaatsen
toch vooral worden
dekken
te
van
regenwormen,
zijn.
grasland
hoe
onduidelijk
me
ook
waarschijnlijk
ze
al.
et
>95%
indicaties
aardige
drie
ruim
ik niet.
veel
op
voedselbehoefte
jongen
Rosin 6c Kwiecinski
regenwormen;
op
weet
een
door
jongenfase (vooral
zaten
productie
uit
gevoed (c.
studie
(Böhning-Gaese 1992, Tryjanowski
voor
die behoefte
broedpaar met
1986, Böhning-Gaese 1992,
behoefte
voor
dagelijkse
een
moeten worden
jongen
De
voorkeur binnen
hoofdprooi zijn (Antczak
regenwormen
de voorkeur
Met
Aa
bieden. Hoewel aantal de
Ooievaars
van
-
de
in
afgegraven,
gekomen.
vogels bij
vier km
Vledder
energetische
hoge verteringsefficiëntie, waarbij
een
iets
de
vrijwel onmogelijk
nog
voedselbehoefte Profiis
voorkeur
(met venige grond).
het in Nederland indien
De
Drentse
een
de
voedsel
bijzonder Veldmuizen, en
2002).
in
-
moet
de
is
ruigte
bijgevoerd, jongen kunnen grootbrengenin
voldoende
2002),
zien dat
is
boerenland
waar
veel
broedvogels betrof,
(Jonkers 1987), insecten in
Tsachadilis 6c Goutner in het
worden
die
Willem,
vooral
krap
tot
of het
maar
te
wel
omgeving
inclusief Nederland
muizen,
met tochten
liet
foeragerende vogels langs
van
Ooievaars,
de Oude
op
ontstaan en
in Oberschwaben
bleven
nestplaats
broedplaats
dat
plassen zijn
Böhning-Gaese (1992) van
de
vermodderde
Talpa
taking
18
small
locusts,
2 Common
36
Frogs
fields, pecking
prey
foraging strategy, i.e. standing 33
still
and
0
7.5/min
to
(and
a
waiting for voles
to show up.
Foraging
averaged
success
2.94
prey/minute, ranging from it attracted White Storks
(Table 1). Apparendy, mowing in grassland is importantas of other
range
enhance the
mowing may
and insectivorous
vole-eating predators of
availability
to
prey
White Storks
from afar.
passerines)
Sequential
through time.
Literatuur
Antczak
Konwerski
M.,
mature and
Bijlsma R.G. eeuw.
2012. Voedsel
Takkeling
De
Böhning-Gaese schwaben:
Dallinga H.
K.
Johst
K.,
Johst
K.,
an
Natuur-
effectiveness of
F.,
over
Smit
lands. Conservation
variation in
energy
J.H.
cicona
Biology
in Nederland.
voedsel
N.,
van
Smit
dynamic landscape:
allocation of
to
species protection
de Ooievaar in Schoonrewoerd.
Rapport
1: 11.
J., Brak
B. & Groeneveld K. 2004.
agricultural landscapes in
and
body composition
Biochemical und
Physiology,
in
Ecological
The Nether-
D. & LeMaho Y. 2010.
captive White
Part A 155:
Bioenergetik des Weiflstorchs
Storks
Seasonal
( Ciconia
19-24.
in Polen. Beih. Veröff.
voedsel,
de terreinkeus
en
de
achteruitgang
van
de
Ooievaar,
Ciconia
Ardea 45: 93-116.
Digestibility ofprey by
the White Stork
(Ciconia ciconia)
88: 40-50.
Pradel R. & Lebreton J.-D. 2004. Is the reintroduced White Stork
M.,
human land
Vianen.
in different
conditions. Omis Fennica
Switzerland
Schoenmaker-Ytsma A. De
and
Bad.-Württ. 43: 205-220.
1957. Over het
population in
Zeist.
18; 775-786.
Rosin Z.M. & Kwiecinski Z. 2011.
Schaub
Vogels,
60-69.
Caloin M., Michard-Picamelot
S.,
Brutbiologie
experimental
patchy
van
37-49.
Gilissen
expenditure
Landsch.pfl.
L.,
41:
de Ooievaar Ciconia ciconia
Leiden.
spatio-temporal
den Ooievaar. Ardea
R.,
ciconia). Comparative and Profus P. 1986. Zur
a
Ober-
ecological-econotnic modellingprocedure
for the efficiënt
agri-environment schemes
Mata A., Massemin-Challet
Natursch.
in
Vogelwacht “De Vijlheerenlanden”,
Juiriaanse J.H. 1912. Iets
under
Foraging
Foerageergebiedenen
D., Berendse
afgelopen
133: 61-71.
Brill,
EcologicalApplications 11:
Economics
Ecological
en
in de
Vereniging tot Bescherming
1949. The life of the White Stork. E.J.
1987.
in Nederland
Populatieveranderingenbij
Drechsler M. & Watzold F. 2002. An
measures.
Rooth
1984.
1850-1975. Nederlandse
periode
designcompensation payment
Kleijn
zwei Paaren. J. Omithol.
Brandl R. & Pfeifer R. 2001.
Jonkers D.
of im-
composition
Nahrungsökologie des Weiflstorchs ( Ciconia ciconia) im
1992, Zur
and the White Stork.
use
P. 2002. The food
Torenvalken Falco tinnunculus
van
& Schoenmakers M.
Haverschmidt F.
Tryjanowski
Storks in Poland. Waterbirds 25: 424-428.
20:255-271.
Beobachtungen
ciconia in de
S. &
S., Grobelyn
non-breedingWhite
s.a.
self-sustainable? Odebar:
Rijmen, liedjes en gezegden
over
(Ciconia ciconia)
119: 105-114.
Biological Conservation
de ooievaar.
De
Lokkerij,
Wijk.
Snouckaert
van
Tryjanowski
Schauburg
R.
1901. Iets
O. & Kuzniak S. 2002.
ciconia in relation
over onze
Ooievaars. De Levende Natuur 6:
Population size
26-31.
and productivity of the White Stork Ciconia
to Common Vole Microtus arvalis
density.
Ardea 90: 213-217.
Tsachadilis E.P. & Goutner V. 2002, Diet of White Stork in Greece in relation to habitat. Waterbirds 25:417-423. Veldhuizen A.
van
1927, De Ooievaar. In: De roep der velden: 240-247.
Vriends J.
1937. De
Zwarts
Bijlsma R.G.,
L.,
and birds in
a
ooievaar, zijn van
familie
en
der Kamp J. &
changing Sahel.
KNNV
zijn prooi. Nijgh &
Van
Wymenga E.
Living
2009.
Schoonderbeek,
Ditmar, on
Laren.
Rotterdam.
the
edge:
Wetlands
Publishing, Utrecht.
Adres:
Doldersummerweg 1,
34
7983
LD
Wapse,
[email protected]
Drentse Vogels
26 (2012)
Foto 2. Ooievaar
,
Ciconia ciconia.
Bron: sxc.hu
35
