Focusgroepen:
een
dag
uit
het
leven
van...
VMBO
jongeren PlayFit
project
v0.3 Rob
Tieben Jan
Willem
van
Lieshout December
2010
PlayFit:
focusgroepen
2
Inleiding Dit
verslag
maakt
deel
uit
van
PlayFit
deliverable
1.1
‘Analyse
van
de
gebruikersgroep
(VMBO‐scholieren). Om
taak
1.1.1
(Jeugdcultuur
in
kaart
brengen)
en
taak
1.1.3
(Rol
gaming
bij
jeugd)
te
beantwoorden,
is
er
op
vier
niveaus
onderzoek
gedaan: ‐ breedte
‐
syntheseverslag
van
studies
naar
jongeren,
hun
leefwereld
en
hun
vrijeRjd
acRviteiten ‐ diepte
‐
verhalen
achter
de
cijfers
uit
studies
en
controle
van
de
breedte
bevindingen ‐ inzicht
‐
inzicht
verkrijgen
in
de
leefwereld
en
leefsRjl
van
de
doelgroep ‐ empathie
‐
gevoel
krijgen
voor
de
doelgroep
ten
behoeve
van
de
ontwerp‐stappen De
resultaten
in
alle
vier
de
niveaus
zullen
uiteindelijk
verwerkt
worden
in
persona’s,
ficReve
representaRes
van
de
personen
in
de
doelgroep,
om
gebruikt
te
worden
als
ontwerp
hulpmiddel. De
aspecten
‘diepte’,
‘inzicht’
en
‘empathie’
zijn
onderzocht
door
middel
van
zogenaamde
‘focus
groepen’.
Een
focus
groep
is
een
groepsgesprek
waarin
een
discussie
tussen
de
deelnemers
over
een
bepaald
onderwerp
wordt
gehouden,
geleid
door
een
moderator.
Dit
verslag
geeV
dit
onderzoek
weer:
de
opzet
van
de
focusgroepen,
de
resultaten
en
bevindingen,
en
een
samenvaWng
van
de
conclusies. Er
zijn
in
totaal
zeven
focusgroepen
gehouden,
op
twee
verschillende
middelbare
scholen.
In
de
focusgroepen
is
een
dag
uit
het
leven
de
jongeren
besproken,
met
extra
aandacht
voor
de
vrijeRjdsbesteding.
Inhoudsopgave 2
3
4
9
11
12
Inleiding Opzet
onderzoek Analyse
focusgroepen Algemene
bevindingen
focusgroepen Discussie SamenvaWng
/
Conclusie
PlayFit:
focusgroepen
3
Opzet
onderzoek Opzet
focusgroepen School
1:
VMBO,
stedelijke
omgeving,
prakRsch
(laag)
niveau,
hoog
percentage
allochtone
leerlingen
(>50%) Groep
1:
1e
klas
VMBO,
12‐13
jaar
oud,
4
jongens,
2
meisjes Groep
2:
2e
klas
VMBO,
13‐14
jaar
oud,
4
jongens,
5
meisjes Groep
3:
3e
klas
VMBO,
14‐15
jaar
oud,
4
jongens,
5
meisjes School
2:
VMBO,
klein‐stedelijke
omgeving,
theoreRsch
(hoger)
niveau,
laag
percentage
allochtone
leerlingen Groep
1:
1e
klas
VMBO,
12‐13
jaar
oud,
3
jongens,
3
meisjes Groep
2:
2e
klas
VMBO,
13‐14
jaar
oud,
3
jongens,
3
meisjes Groep
3:
1e
klas
VMBO,
12‐13
jaar
oud,
3
jongens,
3
meisjes Groep
4:
3e
klas
VMBO,
14‐15
jaar
oud,
4
jongens,
2
meisjes Duur
focusgroep:
1
uur Groepssamenstelling:
6‐8
personen,
gemengd
jongens
en
meisjes,
uit
dezelfde
leeVijdscategorie
Inhoud
focusgroep 1. introducRe:
welkom,
voorstellen,
uitleg
gamedesign
+
‘weten
wat
jongeren
zoal
doen’ 2. uitleg
focusgroep:
groepsgesprek,
geen
goed/fout,
mag
op
elkaar
reageren,
mag
met
elkaar
praten,
gaat
om
jullie
mening 3. openingsvraag:
wie
ben
je,
en
wat
doe
je
‘s
ochtends
als
eerste
wanneer
je
opstaat 4. dagindeling:
beschrijf
je
dag
op
het
formulier,
van
een
normale
doordeweekse
dag
of
van
een
dag
in
het
weekend 5. foto’s:
1
leerling
die
snel
klaar
is
foto’s
laten
nemen
van
andere
leerlingen 6. aantal
dagindelingen
bespreken:
per
punt,
doorvragen
en
vergelijken
met
elkaar.
Focus
op
vrijeRjdsbesteding
en
hobbies.
Doorvragen
naar
waarom/wie/met
wie/wie
ook/etc. 7. algemene
onderwerpen:
bespreken
zakgeld,
muziek,
hobby’s,
sport,
computer,
games,
weekend,
reizen,
pauze,
huiswerk,
geld
besteding,
tv,
films,
series,
msn,
hyves,
mobiele
telefoon,
shoppen,
imago,
kleding,
etc. 8. eventueel:
dagindeling
voorbeelden
bespreken,
overeenkomsten
&
verschillen 9. typetjes:
elke
leerling
zichzelf
laten
beschrijven
als
typetje
bijv.
‘ik
ben
een
echte
sporter’ 10.video:
elke
leerling
in
1
dag
zijn
hobby’s
laten
beschrijven
‘ik
doe
voetbal
omdat
het
leuk
is’ 11.afsluiten:
bedanken,
eventuele
vragen
beantwoorden Directe
resultaten
focusgroepen 1. geluidsopnames 2. aantekeningen
onderzoekers 3. aantekeningen
leerlingen 4. video
fragmenten
hobbies 5. foto’s
door
leerlingen Opzet
analyse
focusgroepen 1. Controle
van
bevindingen
syntheseverslag:
de
bevindingen
van
de
focusgroep
worden
vergeleken
met
de
bevindingen
in
het
syntheseverslag
‐
komen
de
uitspraken
van
de
jongeren
over
hun
dagindeling
overeen
met
de
resultaten
van
eerdere
studies?
2. Focusgroep
analyse:
per
school
en
per
groep
worden
de
volgende
analyses
uitgevoerd.
(1)
omschrijving
van
het
karakter
van
de
opleiding,
(2)
algemene
indruk
van
de
geïnterviewde
leerlingen,
(3)
reflecRe
bevindingen
per
groep
en
per
deelnemer:
opvallende
dagbestedingen,
verschillen
jongens/meisjes,
etc,
(4)
verschillen
tussen
groepen
en
(5)
reflecRe.
Alleen
‘nieuwe’
bevindingen
worden
gemeld;
opeenvolgende
focusgroepen
herhalen
dus
niet
de
algemene
opmerkingen
van
de
vorige
groep(en). 3. Algemene
bevindingen
focusgroepen:
algemene
opmerkingen,
conclusies
en
observaRes.
PlayFit:
focusgroepen
4
Analyse
focusgroepen
Controle
van
bevindingen
syntheseverslag Het
syntheseverslag
concludeert
het
volgende: In the life of VMBO youth, school plays an important role: a large amount of :me and (social) a>en:on is spent here. In addi:on, the majority of the youngsters fills their days with: ‐ social & media: profile sites (Hyves), instant messaging (MSN), text messaging, etc ‐ gaming: individual, with friends, and online ‐ sport ‐ television ‐ mee:ng friends (face‐to‐face and via digital media) ‐ music On average, the VMBO youth has 6 hours of leisure :me per day. (..) Those ac:vi:es are oLen performed in parallel to each other: for example, youngsters watch television, while listening to music, and chaMng on MSN messenger. Naturally, those averages are just ‘averages’. The actual :me spent on each ac:vity depends on the individual youngster, the gender, the age, and other factors. Some youngsters focus almost purely on sport, while others prefer television and gaming. The actual hours per day differ; the fact remains that almost all youngsters spent a lot of :me on those six ac:vi:es. De
focusgroepen
bevesRgen
deze
bevindingen
totaal:
VMBO
leerlingen
spenderen
vrijwel
al
hun
vrije
Rjd
aan
sociale
media,
gaming,
sport,
televisie,
vrienden
en
muziek
‐
vaak
in
parallelle
acRviteiten.
Er
waren
duidelijke
verschillen
tussen
jongeren
te
zien;
sommigen
waren
veel
bezig
met
sport,
terwijl
anderen
vooral
met
gaming
bezig
waren.
Ook
de
verschuiving
door
leeVijd
en
geslacht
was
duidelijk.
Bij
elke
focusgroep
was
het
duidelijk
dat
de
leerlingen
veel
bezig
waren
met
deze
acRviteiten.
Dit
wordt
dan
ook
niet
meer
genoemd
in
de
analyse
van
de
focusgroepen.
Focusgroep
analyse School
1,
groep
1:
1e
klas
VMBO,
12‐13
jaar
oud,
4
jongens,
2
meisjes Algemene
bevindingen: Duidelijk
verschil
tussen
jongens
en
meisjes:
de
jongens
waren
nog
heel
‘kinderlijk’,
de
meisjes
waren
‘meisjes’
(beginnende
puber,
onzeker). De
leerlingen
zijn
nauwelijks
met
het
andere
geslacht
bezig. Op
de
computer
doen
de
meisjes
vooral
aan
MSN
en
de
jongens
gamen
vooral. Computerspelletjes
worden
gespeeld
omdat
ze
‘zo
leuk
zijn’;
vooral
sporReve
spellen
op
de
Wii
zijn
populair. De
jongens
luisteren
vooral
naar
Rap,
Rock,
Top
40
en
soms
hardcore;
de
meisjes
vinden
vooral
hiphop
erg
leuk. De
mobiele
telefoon
is
erg
belangrijk,
en
een
duidelijk
imago
object
(“Ik
laat
de
mijne
thuis,
het
is
zo’n
oud
ding”).
Mobiele
telefoons
worden
vooral
gebruikt
om
foto’s
te
maken
en
om
te
smsen;
de
foto’s
worden
vaak
op
de
computer
en
op
Hyves
gezet. Het
geld
dat
verkregen
wordt
via
zakgeld
(of
soms
een
bijbaan)
wordt
door
de
jongens
voornamelijk
besteed
aan
de
aanschaf
van
nieuwe
games,
de
meisjes
kopen
voornamelijk
nieuwe
kleren
en
schoenen. Opvallende
bevindingen: Alle
leerlingen
gaan
met
de
fiets
naar
school. Vijf
van
de
zes
leerlingen
sporten
(voetballen
of
dansen). De
jongeren
in
deze
groep
hadden
het
voornamelijk
over:
Playsta:onen, Tv kijken,
MSNen,
computeren, gamen, naar buiten met vrienden/vriendinnen, huiswerk maken Uitspraken
over
hobby’s: Jongen
1:
Mijn hobby’s zijn gamen, voetballen en playsta:onen. Jongen
2:
Mijn hobby’s zijn gamen en voetbal. Meisje
1:
Mijn hobby’s zijn dansen en heel soms spelletjes op de computer.
PlayFit:
focusgroepen
5
Meisje
2:
Mijn hobby’s zijn ook dansen en met vriendinnen naar buiten gaan. Jongen
3:
Mijn hobby’s zijn voetballen en playsta:onen Jongen
4:
Mijn hobby’s zijn voetballen en meisjes School
1,
groep
2:
2e
klas
VMBO,
13‐14
jaar
oud,
4
jongens,
5
meisjes Algemene
bevindingen: De
jongens
zijn
echt
aan
het
puberen
en
proberen
stoer
te
zijn.
De
meisjes
gedroegen
zich
volwassener
en
waren
al
meer
‘dametjes’. Hyves,
MSN
en
Facebook
zijn
erg
belangrijk
voor
deze
groep.
De
meisjes
vinden
shoppen
en
leuke
dingen
doen
met
vriendinnen
belangrijk.
De
jongens
sporten,
computeren
en
gamen
liever. Feesten
wordt
ook
steeds
belangrijker;
nauwelijks
op
stap,
maar
wel
bij
vrienden
en
familie. Films
en
naar
de
bioscoop
gaan
wordt
populairder. De
mobiele
telefoons
worden,
naast
foto’s
en
smsen,
ook
gebruikt
voor
spelletjes
en
internet.
De
telefoon
staat
zeer
duidelijk
24
uur
per
dag
stand‐by. Opvallende
bevindingen: De
deelnemers
van
de
groep
hadden
vooral
géén
mening,
behalve
‘vet’,
‘cool’
of
‘leuk’. De
leerlingen
waren
minder
meewerkend
en
erg
kort
van
stof.
De
groep
reageerde
veel
meer
op
elkaar
dan
op
de
onderzoekers
(uitdagen,
flirten,
pesten,
groepsdruk,
etc). De
jongeren
in
deze
groep
hadden
het
vooral
over:
achter msn/hyves gaan, rondhangen, tv kijken, niksen, slapen, gamen, computeren, shoppen. Uitspraken
over
hobby’s: Jongen
1:
Ik doe voetbal omdat ik het gewoon leuk vind. Jongen
2:
Wat?
voetbal
Waarom?
leuk Wat
is
er
leuk
aan?
‘K weet nie Jongen
3:
Ook voetbal, omdat ik dat al mijn hele leven doe. Meisje
1:
Winkelen Meisje
2:
Ook winkelen Meisje
3:
Voetbal Meisje
4:
Basketbal Meisje
5:
Computeren en msn’en Jongen
4:
Karate School
1,
groep
3:
3e
klas
VMBO,
14‐15
jaar
oud,
4
jongens,
5
meisjes Algemene
bevindingen:
De
jongens
zijn
nog
vol
aan
het
puberen
en
erg
druk/stoer,
de
meisjes
zijn
al
‘vrouwtjes’. Er
wordt
de
hele
Rjd
met
veel
gezucht
naar
elkaar
een
mening
gegeven.
De
groep
reageert
de
hele
Rjd
op
elkaar,
praat
door
elkaar
heen,
en
is
erg
druk. Verkering
is
belangrijk
geworden. Er
wordt
veel
minder
gesport. Uiterlijk
is
erg
belangrijk
voor
beide
geslachten;
jongens
doen
veel
aan
fitness. Er
wordt
veel
binnen
gezeten,
alleen
of
met
vrienden. De
groep
doet
allerlei
acRviteiten,
maar
van
alles
een
beetje:
even
tv
kijken,
een
beetje
gamen,
wat
computeren,
etc. DaRngsites,
eroRsche
sites
en
porno
worden
belangrijker,
en
dit
wordt
‘pestend’
besproken:
Nee jij zit al:jd porno te kijken! Nee jij dan, jij date met oude mannen! Voor
meisjes
is
het
afspreken
met
vrienden
en
vriendinnen
erg
belangrijk. De
vriendengroepen
zijn
gemengd:
zowel
jongens
als
meisjes. De
leerlingen
hebben
een
veel
sterkere
idenRteit:
ze
komen
duidelijk
voor
hun
hobby/passie
uit,
ongeacht
de
mening
van
leeVijdgenoten:
Ik schrijf gedichten, ook al vinden anderen dat stom Opvallende
bevindingen: Eén
meisje
gaat
binnenkort
naar
een
discotheek
in
België:
dit
is
erg
stoer
en
‘volwassen’. De
aandacht
in
de
groep
is
totaal
op
elkaar
gericht;
er
wordt
voortdurend
geflirt
en
op
elkaar
gereageerd. Er
is
zeer
veel
aandacht
voor
uiterlijk
en
idenRteit.
PlayFit:
focusgroepen
6
De
jongeren
in
deze
groep
hadden
het
voornamelijk
over:
niksen, relaxen, chillen, shoppen, ergens heen gaan. Uitspraken
over
hobby’s: Meisje
1:
Euh, euh... winkelen. Meisje
2:
Ik sport omdat ik vind dat je in beweging moet zijn. Jongen
1: Ik kitesurf omdat ik het leuk vind. Jongen
2:
Ik tafeltennis omdat ik er goed in ben. Jongen
3: Ik doe aan kickboksen zodat ik mijn agressie kwijt kan. Jongen
4:
Ik doe voetballen omdat ik dat leuk vind. Meisje
3:
Ik kijk vaak tv omdat ik dat gewoon leuk vind. Meisje
4:
Euh... niksen. Meisje
5:
[wordt
totaal
doorheen
gepraat,
niet
hoorbaar
op
geluidsrecorder/video]
ReflecJe
focusgroepen
VMBO
school
1 stedelijke
omgeving,
prakJsch
(laag)
niveau,
hoog
percentage
allochtonen De
opleiding
heeV
een
relaRef
laag,
prakRsch
niveau,
met
een
groot
aantal
allochtone
leerlingen.
Dit
is
duidelijk
te
merken
in
de
antwoorden:
meningen
en
argumenten
zijn
erg
beperkt,
en
niet
diep
onderbouwd.
Een
aantal
leerlingen
komt
uit
lagere
sociaal‐economische
milieus,
wat
te
merken
is
aan
de
hobby’s
en
het
te
besteden
geld. Op
de
opleiding
is
het
gebruikelijk
dat
docenten
en
medewerkers
met
“u”
en
“meneer”
worden
aangesproken.
Hierdoor
was
er
een
duidelijk
contrast
te
zien
qua
omgang
tussen
de
leerlingen
onderling
(brutaal
en
uitdagend)
en
naar
de
onderzoekers
(zeer
netjes). School
2,
groep
1:
1e
klas
VMBO,
12‐13
jaar
oud,
3
jongens,
3
meisjes Algemene
bevindingen: De
meeste
leerlingen
hadden
een
eigen
computer
of
laptop
op
de
eigen
slaapkamer.
De
dag
begint
en
eindigt
alRjd
met
msnen.
Zowel
jongens
als
meisjes
gamen
veel;
jongens
spelen
vooral
schietspellen,
meisjes
vooral
Sims2. Op
Hyves
ziwen
veel
vrienden,
volwassen
familieleden
en
kennissen.
Er
wordt
vooral
veel
vrienden gecheckt,
profiel gepimpt
en
veel
gemsnend. De
leerlingen
communiceren
zeer
veel
via
sociale
media
(sms,
msn,
hyves):
kort,
interacRef,
en
de
hele
dag
door.
Langere
(e‐mail)
berichten
worden
niet
gebruikt. Twee
hartsvriendinnen
hebben
de
hele
dag
en
nacht
contact:
kletsen,
smsen,
msnen,
en
hyvesen.
Opvallende
bevindingen: De
groep
was
erg
enthousiast,
energiek,
spontaan,
netjes
en
welbespraakt.
Erg
sterk
taalkundig,
en
erg
serieus
in
uitdrukkingen.
Er
werden
veel
details
gebruikt
in
de
argumenten. Leerlingen
hadden
duidelijk
een
eigen
mening,
en
wisten
dit
met
meerdere
argumenten
goed
te
onderbouwen. Normale
kleding
en
een
normaal
uiterlijk
zijn
belangrijk.
Er
volgde
een
interessante
discussie
over
groepsverwachRngen
en
de
gevolgen
voor
je
imago. De
jongeren
in
deze
groep
hadden
het
voornamelijk
over:
relaxen, chillen, msen, hyvesen en gamen. Uitspraken
over
hobby’s: Jongen
1:
Ik ben echt iemand die buiten hangt enzo. Chillen met mijn vrienden. Jongen
2:
Ik ben echt een sporter. Ik wil al:jd voetballen. Meisje
1:
Computerfreak; want ik zit heel vaak achter mijn laptop. Meisje
2:
Paardrijden; want ik heb mijn eigen paard. Meisje
3:
Hockey; want ik doe het vaak. Jongen
3:
Gamen, want ik vul mijn vrije :jd met gamen. School
2,
groep
2:
2e
klas
VMBO,
13‐14
jaar
oud,
3
jongens,
3
meisjes Algemene
bevindingen:
PlayFit:
focusgroepen
7
De leerlingen
in
de
groep
gamen
veel.
Meisjes
spelen
vooral
Sims2,
jongens
vooral
Fifa. Belangrijke
gespreksonderwerpen
zijn
feesten,
weekend
vieren,
gezelligheid
en
luieren. De
groep
lijkt
erg
homogeen,
en
lijkt
veel
op
de
vorige
groep. De
mobiele
telefoon
wordt
veel
gebruikt
om
foto’s
te
maken.
Een
oude
telefoon
is
niet
hip,
en
die
neem
je
dan
ook
niet
mee
naar
school. Op
de
computer
zijn
de
leerlingen
vooral
bezig
met
YouTube,
Hyves,
interne>en
en
msn. Opvallende
zaken: De
jongeren
hebben
veel
online
contacten,
ook
met
mensen
die
ze
niet
kennen.
Verschillende
leerlingen
hebben
deze
contacten
‘in
het
echt
ontmoet’. De
meisjes
profileren
zich
heel
erg,
en
zijn
erg
‘pestend’
naar
elkaar. De
groep
is
minder
spraakzaam
en
iets
terughoudend;
ze
laten
nauwelijks
het
‘achterste
van
de
tong’
zien. De
jongeren
in
deze
groep
hadden
het
voornamelijk
over:
msnen, luieren, lol hebben, weekend vieren, haren doen (jongens), make‐uppen (meisjes),
playsta:onen Uitspraken
over
hobby’s: Jongen
1:
Ik sport graag omdat ik het leuk vind en om een beetje goed in condi:e te blijven. Ik game graag omdat ik het gewoon leuk vind, beetje vermaken. En ik sjouw gewoon om wat lol te trappen met iemand. Jongen
2:
Ik ga vaak gamen omdat ik het gewoon leuk vind. En ik ga ook vaak buiten spelen met vrienden en een potje voetbal. Meisje
1:
Ik shop graag en ik game graag. Ik shop graag omdat ik er leuk uit wil zien. En ik game omdat ik dat leuk vind. Meisje
2:
Ik doe graag winkelen omdat dat heel gezellig is en zo. En ik kijk heel vaak tv omdat er meestal wel leuke dingen op zijn en zo die ik graag wil zien. Jongen
3:
Ik sport graag met voetballen omdat ik het leuk vind om met vrienden en familie te doen. Ik game graag omdat “voor de lol” en vaak naar de stad met vrienden “voor de lol” of als ik iets nodig heb. Meisje
4:
Gezelligheid, vrolijkheid en sport vind ik ook leuk. School
2,
groep
3:
1e
klas
VMBO,
12‐13
jaar
oud
+
doubleur
van
14,
3
jongens,
3
meisjes Algemene
bevindingen: De
groep
is
erg
druk,
energiek,
bijdehand
en
dwaalt
gauw
af.
Er
is
behoorlijk
sterk
afwijkend
gedrag
door
1
persoon,
en
de
hele
groep
gaat
hierin
mee.
Er
wordt
bijvoorbeeld
de
hele
Rjd
een
stoer
handgebaar
met
vuistgroet
gebruikt
(“boks!”)
bij
elke
opmerking.
Er
was
ook
een
erg
sterke
zondebok
in
de
groep,
die
de
hele
Rjd
aangevallen
en
gepest
werd.
Profilering
en
idenRteit
is
erg
belangrijk. Deelnemers
hebben
erg
verschillende
en
uitlopende
hobby’s,
zoals
waveboarden,
vissen,
freerunnen
en
graffity.
Deelnemers
gebruiken
allemaal
msn
en
tv
voordat
ze
naar
school
gingen. Opvallende
zaken: De
leerlingen
hadden
erg
snel
hun
mening
klaar,
vooral
over
elkaar.
De
acRviteiten
van
deze
groep
leken
erg
op
die
van
de
voorgaande
groepen. De
jongeren
in
deze
groep
hadden
het
voornamelijk
over:
computeren, hyvesen, msnen, gamen, boks‐en (vuistgroet) Uitspraken
over
hobby’s: Jongen
1:
Ik vind gamen harts:kke leuk omdat ik er best wel veel :jd mee kwijt ben. Je kan je lekker uitleven. Meer games! Meisje
1:
Ik vind free‐runnen leuk, daar kun je je mee uitleven. Meisje
2:
Zingen; ik vind het gewoon leuk om te doen. Meisje
3:
Dansen; omdat je er best veel :jd mee kwijt bent en je kan het op verschillende manieren doen. Jongen
2:
Ik game heel veel. Je bent er veel :jd mee kwijt. Ik vind computeren soms saai omdat je te veel hebt gegamed en dan ga je weer wat anders doen. Jongen
3:
Ik houd het meest van games en muziek omdat ik zelf ook al 5 jaar nou muziek speel en games omdat het gewoon leuk zijn. School
2,
groep
4:
3e
klas
VMBO,
15
jaar
oud,
4
jongens,
2
meisjes
PlayFit:
focusgroepen
8
Algemene
bevindingen: De
groep
is
totaal
anders
dan
de
voorgaande
groepen
uit
de
onderbouw.
Jong
volwassen
en
vol
in
de
puberRjd. De
acRviteiten
zijn
vooral
gericht
op
uitgaan
en
vrienden. Er
wordt
veel
geshopt
door
de
meisjes
met
vriendinnen. De
groep
doet
van
alles
een
beetje;
meisjes
kijken
wat
meer
films,
en
jongens
gamen
meer.
Thuis
ziwen,
alleen
of
met
vrienden,
is
ook
populair. Deelnemers
hebben
een
eigen
idenRteit,
en
profileren
zichzelf
veel
minder:
ze
zijn
veel
volwassener
en
rusRger. Homogene
groep,
weinig
verschil
tussen
jongens
en
meisjes
qua
acRviteiten,
mengt
goed. Opvallende
bevindingen: Muziek
en
films
zijn
erg
belangrijk
geworden. Er
wordt
vooral
veel
afgesproken
met
vrienden
en
vriendinnen. Alle
acRviteiten
hebben
een
sociaal
karakter:
alRjd
samen
(‘echt’
of
virtueel). De
jongeren
in
deze
groep
hadden
het
voornamelijk
over:
uitgaan, feesten, blowen, alcohol, uitslapen, roken
ReflecJe
focusgroepen
VMBO
school
2 klein‐stedelijke
omgeving,
theoreJsch
(hoger)
niveau,
laag
perc.
allochtonen De
leerlingen
op
deze
school
komen
duidelijk
uit
een
hoger
sociaal‐economisch
milieu
dan
bij
school
1.
Dit
is
duidelijk
te
zien
in
duurdere
hobby’s,
nieuwere
spullen,
en
meer
geld
om
te
besteden. De
opleiding
op
deze
school
combineert
de
vroegere
MAVO
en
HAVO,
en
het
niveau
is
dus
hoger
en
theoreRscher
dan
school
1.
Dit
is
zeer
duidelijk
te
zien
in
het
gedrag
en
niveau
van
de
leerlingen;
argumenten
zijn
goed
onderbouwd,
er
wordt
dieper
over
dingen
nagedacht,
en
dergelijke.
Typetjes Tijdens
de
analyse
van
de
focusgroepen
zijn
ruwweg
de
volgende
typetjes
benoemd,
om
een
eerste
aanzet
voor
mogelijke
personas
te
geven: Groep
1:
gamende
sporter/sportende
gamer verlegen
meisje ondernemende
shopper/dansende
diva stoer
jongetje/wanna‐be/stoere
gamer Groep
2: shop‐aholic pro‐gamer stoere
man msn‐hyver Groep
3: winkeltutje gezonde
sporter surfdude mannetje
van
alles ruige
jongen/stoere
man volwassen
buitenstaander nikser
Groep
4: buiten
hanger gezelligheids‐type sporter social
computer
media
girl/ computerfreak newe
meisje gamer
in
hart
en
nieren Groep
5: ondernemende
jongeman speler imago
shopper
/
normalo
shopper juffer sporReve
gamer feestneus
Groep
6: gepassioneerde
gamer stoere
urban
freerunner eigen
ik dansmarietje gamer gamende
muzikant Groep
7: hockeyer gamer luie
zitzak sociale
nikser gezellige
shopper gezellige
feestneus atleetje
PlayFit:
focusgroepen
9
Algemene
bevindingen
focusgroepen Homogeen op/rond school De
deelnemers
waren
vrij
homogeen
op
en
rond
de
school:
ze
fietsten
vrijwel
allemaal
naar
school
toe,
zaten
in
de
pauzes
binnen
te
‘relaxen’,
gingen
alleen
met
hun
eigen
vriendengroep
om,
gebruikten
allemaal
sRekem
hun
telefoon
in
de
les,
etc.
Na
schoolRjd
waren
er
duidelijke
verschillen
te
zien
in
acRviteiten
van
personen.
Aandacht
andere
geslacht
Volwassenheid
3e
klas
adolesc.
2e
klas
puber m
1e
klas
j
kind m
j
12
13
14
15
16
Aandacht andere geslacht De
aandacht
voor
het
andere
geslacht
veranderde
totaal
tussen
klas
1
en
3.
In
de
1e
klas
was
er
een
duidelijke
scheiding
te
zien:
een
groepje
jongens,
en
een
groepje
meisjes.
Aandacht
voor
of
reacRes
op
het
andere
geslacht
waren
vrijwel
geheel
afwezig.
In
de
2e
klas
was
er
veel
aandacht
voor
het
andere
geslacht:
de
leerlingen
reageerden
de
hele
Rjd
op
elkaar,
en
bij
elke
uitspraak
werd
er
gekeken
naar
wat
de
andere
kant
daarvan
vond.
Wel
gebeurde
dit
‘op
een
afstand’:
de
groepen
waren
nog
steeds
gescheiden.
In
de
3e
klas
bleven
de
wederzijdse
aandacht
en
reacRes,
al
was
er
wel
veel
meer
flirtend
gedrag
te
zien.
Opvallend
was
dat
de
jongens
en
meisjes
gemengd
met
elkaar
omgingen:
de
scheiding
jongens‐meisjes
was
grotendeels
verdwenen,
en
vriendengroepen
waren
gemengd.
Volwassenheid Aan
het
gedrag
van
de
leerlingen
was
duidelijk
te
zien
dat
meisjes
een
aantal
jaren
voor
lopen
in
de
ontwikkeling
Rjdens
de
puberteit.
In
de
1e
klas
waren
er
‘kinderlijke
jongetjes’
en
‘puberende
meisjes’;
dit
veranderde
in
drukke
en
puberende
jongens,
en
zuchtende
ontwikkelde
meisjes.
De
latere
klassen
bestonden
vooral
uit
puberende
jongemannen
en
jonge
‘vrouwtjes’. IdenJteitsvorming
en
profilering
AcJviteiten
en
individualiteit Meer
acRviteiten licht
intensief
16 15 14
Eén
acRviteit
zeer
intensief
13 Fysiek alleen
Fysiek samen
12
PlayFit:
focusgroepen
10
Ac:viteiten en individualiteit Er
waren
twee
duidelijke
verschuivingen
te
zien
in
de
vrijeRjdsacRviteiten
en
de
uitvoering
van
deze
acRviteiten.
De
jongere
deelnemers
(12‐13)
besteedden
vaak
zeer
veel
Rjd
aan
een
enkele
acRviteit,
zoals
‘ik
ga
alRjd
gamen
vanaf
dat
ik
thuis
kom
tot
ik
ga
slapen’.
De
oudere
deelnemers
waren
juist
met
verschillende
acRviteiten
bezig,
‘een
beetje
chillen,
even
tv
kijken,
wat
msnen’.
Ten
tweede
veranderde
de
groepssamenstelling
waarin
deze
acRviteiten
werden
uitgevoerd:
waar
de
jongere
deelnemers
vaak
fysiek
alleen
speelden,
was
bij
de
ouderen
juist
‘samen
zijn’
en
‘dingen
met
vrienden
doen’
erg
belangrijk.
Virtueel
gezien
is
er
niemand
alleen:
er
wordt
alRjd,
dag
en
nacht,
gecommuniceerd
via
sms,
msn
en
hyves. Iden:teitsvorming en profilering De
idenRteitsvorming
was
duidelijk
te
zien
door
de
verschillende
leeVijdsgroepen
heen.
In
de
1e
klas
waren
alle
jongens,
en
alle
meisjes,
vrij
homogeen.
Dit
veranderde
in
de
2e
klas,
waar
er
duidelijke
idenRteitsgroepen
ontstonden
(bijv.
de
stoere
jongens
en
de
computernerds);
hier
werd
ook
erg
veel
geprofileerd,
om
duidelijk
te
maken
wat
ze
van
die
andere
groep
vonden.
In
de
latere
jaren
had
iedereen
zijn
eigen
idenRteit,
en
respecteerde
dat
ook
bij
de
anderen. Mening geven en reageren Vanaf
de
2e
klas
bestond
het
overgrote
deel
van
de
communicaRe,
zowel
tussen
de
deelnemers
en
tegen
de
onderzoekers,
uit
het
geven
van
een
mening
over
de
ander,
en
het
reageren
hierop.
Op
bijna
elke
uitspraak
kwamen
een
of
meerdere
reacRes
van
anderen,
variërend
van
een
‘zucht’
tot
een
volmondig
argument.
Ditzelfde
is
te
zien
op
internet:
sociale
media
zoals
Hyves
en
MSN
bestaan
grotendeels
uit
reacRes,
‘krabbels’,
en
andere
manieren
om
interacRef
een
mening
te
uiten.
Groepsdynamiek en groepscultuur De
groepsdynamiek
en
groepscultuur
verandert
totaal
door
de
jaren
heen.
In
de
1e
klas
is
er
een
duidelijke
scheiding,
tussen
jonge
jongetjes
en
puberende
meisjes.
Dit
verandert
in
pestende
puberende
jongens,
en
jong‐volwassen
meisjes,
om
uiteindelijk
een
groep
van
flirtende
en
samenlevende
jong‐volwassenen
te
vormen.
MSN als standaardac:viteit Opvallend
is
dat
msn
door
vrijwel
alle
deelnemers
als
standaard
dagelijkse
acRviteit
werd
genoemd.
Voor
het
naar
school
gaan
kom
je
uit
bed,
je
poetst
je
tanden,
je
msnt
even,
en
dan
fiets
je
naar
school.
Het
is
duidelijk
een
normaal
deel
van
het
ochtendritueel,
en
ook
aan
het
eind
van
de
dag
is
msn
het
laatste
dat
gebeurd. Hobby’s als :jdverdrijf Verschillende
deelnemers
gaven
aan
dat
ze
een
bepaalde
hobby
uitvoerden
omdat
ze
‘er
lekker
veel
Rjd
mee
kwijt
waren’.
Dansen
omdat
het
lekker
veel
Rjd
kost,
sporten
omdat
je
dan
tenminste
bezig
bent,
gamen
omdat
het
nooit
af
is,
etc.
Vaak
volgde
hierop
de
reflecRe
‘soms
heb
je
het
zoveel
gedaan,
dan
moet
je
even
iets
anders
vinden,
anders
ga
je
je
vervelen’.
Opvallend
is
dus
dat
de
jongeren
bewust
bezig
zijn
met
Rjdverdrijf,
en
alRjd
iets
te
doen
willen
hebben.
PlayFit:
focusgroepen
11
Discussie Het
is
belangrijk
om
te
realiseren
dat
dit
onderzoek
kwalitaRef
en
oriënteert
van
aard
was.
Het
doel
was
tweevoudig:
allereerst
ter
bevesRging
en
verdieping
van
de
feitelijke
informaRe
uit
bestaande
studies,
en
ten
tweede
om
inzicht
in
en
empathie
met
de
doelgroep
te
verkrijgen.
De
methode,
uitvoer
en
analyse
van
de
focusgroepen
zijn
hiervoor
dan
ook
geopRmaliseerd;
zo
is
er
bijvoorbeeld
geen
transcript
van
de
focusgroepen
gemaakt,
omdat
dit
niet
noodzakelijk
was
voor
het
doel
van
dit
onderzoek. De
focusgroepen
zijn
uitgevoerd
op
twee
scholen.
Deze
scholen
verschilden
enorm,
en
dit
kan
invloed
gehad
hebben
op
de
resultaten
van
het
onderzoek.
De
soort
school,
het
niveau
van
de
leerlingen,
de
etnische
a|omst,
en
het
sociaal‐ economische
milieu
hebben
vanzelfsprekend
een
relaRe
met
de
vrijeRjdsacRviteiten
van
de
deelnemers;
zo
waren
er
bijvoorbeeld
duidelijke
verschillen
te
zien
in
hobby’s
(niks
of
voetbal
tot
duiken
en
paardrijden).
Ook
de
informaRevoorziening
op
de
scholen
was
verschillend;
bij
school
1
waren
de
leerlingen
niet
voorbereid,
en
werden
door
de
onderzoekers
uit
de
klas
gehaald.
Bij
school
2
waren
de
leerlingen
door
de
docenten
voorbereid
op
een
‘interview
over
gaming’.
PlayFit:
focusgroepen
12
Conclusie
/
SamenvaZng Er
zijn
zeven
focusgroepen
van
één
uur
uitgevoerd
op
twee
verschillende
VMBO
scholen.
In
de
focusgroepen
is
een
dag
uit
het
leven
van
de
jongeren
besproken,
met
extra
aandacht
voor
de
acRviteiten
in
de
vrije
Rjd. Uit
de
focusgroepen
blijkt
zeer
duidelijk,
dat
jongeren
vooral
bezig
zijn
met
internet,
televisie,
gamen,
sporten,
vrienden
en
muziek.
Verschillende
van
deze
acRviteiten
worden
parallel
uitgevoerd.
Vooral
internet
is
erg
populair
bij
vrijwel
iedere
jongere:
msnen,
Hyvesen
en
YouTuben
gebeurt
de
hele
dag
door,
van
net
na
het
wakker
worden
tot
voor
het
slapen
gaan.
CommunicaRe
gaat
vooral
over
het
geven
van
een
mening,
en
het
reageren
op
de
mening
van
anderen. De
mate
waarin
deze
zes
acRviteiten
worden
uitgevoerd
verschilt
per
jongere:
sommigen
richten
zich
bijvoorbeeld
vooral
op
sport,
en
andere
spenderen
veel
Rjd
aan
gamen.
In
de
ontwikkeling
van
12‐16
zijn
er
verschillende
veranderingen
te
zien
in
de
idenRteit
van
de
jongeren,
de
groepscultuur
en
de
groepsdynamiek.
Zo
verandert
de
aandacht
voor
het
andere
geslacht,
van
gescheiden
jongens
en
meisjes
naar
samenlevende
gemengde
vriendengroepen.
Ook
de
verschillen
in
volwassenheid
veranderen:
in
het
eerste
jaar
vind
je
vooral
kinderlijke
jongetjes,
en
puberende
meisjes,
maar
dit
trekt
bij
naar
jong‐volwassenen
in
de
laatste
jaren.
De
idenRteitsvorming
is
ook
duidelijk:
van
homogene
jongens
en
meisjes,
tot
sterk
profilerende
splitsingen,
naar
duidelijk
verschillende
idenRteiten
in
het
laatste
jaar.
Ten
slowe
is
er
een
duidelijke
verschuiving
te
zien
qua
acRviteiten
en
individualiteit:
de
wat
jongere
deelnemers
spendeerden
zeer
veel
Rjd
aan
een
enkele
acRviteit,
vaak
alleen.
Bij
de
ouderen
worden
‘dingen
met
vrienden
doen’
belangrijk,
en
werd
er
een
mengeling
van
acRviteiten
uitgevoerd
op
een
lage
intensiviteit.
Aandacht
andere
geslacht
Volwassenheid
3e
klas
adolesc.
2e
klas
puber
1e
klas
kind m
j
AcJviteiten
en
individualiteit
Meer
acRviteiten licht
intensief
m
Eén
acRviteit
zeer
intensief
j
Fysiek alleen
Fysiek samen
De
leerlingen
hadden
het
vooral
over
de
volgende
acRviteiten:
(.122%$ ()"*+,%-%$
'2().)2!72)8%$!7)3#5%$!
.'-%$5:)%$! .+1#8%-35"'3%$!
!
./0%#%$
! 2)25.%77%$! "'3%5+**%$!
$13#%$ *2'/#,',1)$%$ -%2'4%$ ,053163%$ !
!%-&%$#5.%%$5&''$!9%%#,%$!
!
!+1,&''$!8%%3%$:501%-%$
Dit
onderzoek
heeV
op
vier
niveaus
resultaten
opgeleverd: breed:
bevesRging
van
de
resultaten
in
het
syntheseverslag diepte:
verhalen
achter
de
cijfers,
moRvaRes
en
argumenten inzicht: inzicht
in
de
leefwereld
en
het
leefmilieu
van
de
doelgroep empathie:
een
beter
begrip
en
gevoel
voor
de
doelgroep
&'"%$
"#$%$
! -)3%$! -)$:.'$&%$!
! $''-57+1,%$
#.)**%$ #2'*%$ !
