Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank Inleiding De Rabobank geeft hierna een toelichting op het fiscale beleid en het country-by-country-overzicht in de jaarrekening 2015 (Toelichting 5: Bedrijfssegmenten). De volgende onderdelen komen aan de orde: (A) Fiscaal beleid
De fiscale afdeling ziet erop toe dat het beleid wordt nageleefd.
1. Hoe komt het fiscale beleid van de Rabobank tot stand?
Zij beoordeelt alle belangrijke producten en transacties en
2. Relatie met de belastingautoriteiten
heeft het laatste woord in belastingzaken: wat niet binnen het
3. Beleid ten aanzien van fiscale planning
fiscale beleid past, krijgt geen goedkeuring.
4. Beleid ten aanzien van ontwikkelingslanden 5. Beleid ten aanzien van klanten
2. Relatie met de belastingautoriteiten
6. Wat vindt de Rabobank van de internationale discussie
De Rabobank is transparant tegenover de belastingautoriteiten.
over het belastingbeleid van multinationals?
Dat betekent dat we alle feiten duidelijk en volledig op tafel leggen, maar bovendien de fiscale uitkomst die we voor ogen
(B) Toelichting op de fiscale informatie in de jaarrekening 2015
hebben en de mogelijke discussiepunten. Dat doen we omdat
7. Belastingdruk (winstbelastingen)
verantwoord ondernemen.
8. Country-by-country overzicht
In het kader van het horizontale toezicht heeft de Rabobank
9. Toelichting vennootschapsbelasting
in Nederland een samenwerkingsovereenkomst met de
10. Toelichting andere heffingen
belastingdienst gesloten.
we transparantie een onderdeel vinden van maatschappelijk
Horizontaal toezicht betekent een gelijkwaardige samen-
(A) Fiscaal beleid 1. Hoe komt het fiscale beleid van de Rabobank tot stand?
werking tussen de Nederlandse belastingdienst en belas-
Het fiscale beleid van de Rabobank wordt ontwikkeld en in de
vertrouwen en een zeer transparante communicatie.
praktijk gebracht door een gespecialiseerde afdeling Fiscale
Deze uitgangspunten worden vastgelegd in een overeen-
Zaken. Deze afdeling draagt de verantwoordelijkheid voor
komst.
alle belastingzaken binnen de hele groep. Daaronder valt
De belastingdienst gaat een dergelijke overeenkomst
bijvoorbeeld de fiscale informatievoorziening aan de klanten
alleen aan als de onderneming een goed functionerend
van de Rabobank, het zeker stellen dat de fiscale wetgeving
tax control framework heeft, dat wil zeggen dat de onder-
juist is toegepast op onze producten en het waarborgen dat de
neming haar fiscale positie en fiscale risico’s goed in de
Rabobank zelf aan al haar fiscale verplichtingen voldoet.
greep heeft.
tingplichtige ondernemingen, gebaseerd op wederzijds
De Rabobank vindt dat fiscale verplichtingen niet alleen bestaan omdat de wet ze nu eenmaal oplegt, maar omdat
In Groot-Brittannië en Australië heeft de Rabobank vergelijkbare
ze een onderdeel vormen van haar maatschappelijke
overeenkomsten getekend. Andere landen kennen dergelijk
verantwoordelijkheid. Daarbij past dat de Rabobank niet
beleid nog niet.
betrokken wil zijn bij agressieve tax planning. Al het fiscale beleid, zoals toegelicht in de volgende paragrafen, is op dat uitgangspunt gebaseerd.
1
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank
De Rabobank is verplicht om voor onder andere spaar- en
De Rabobank is het eens met het internationale uitgangspunt
effectenproducten bepaalde gegevens door te geven aan
dat de belastingverplichtingen van een onderneming haar
de Nederlandse belastingautoriteiten. Enerzijds zijn de
daadwerkelijke activiteiten volgen. Een consistent uitgevoerd
belastingautoriteiten daarmee in staat om belastingontduiking
beleid op het gebied van transfer pricing (de prijsstelling van
(bijvoorbeeld in de vorm van zwartsparen) tegen te gaan.
transacties binnen de eigen groep van ondernemingen) is in
Anderzijds wordt de aangifte inkomstenbelasting van
onze visie een middel om aan dat uitgangspunt te voldoen
Nederlandse belastingplichtigen eenvoudiger, omdat
en juist niet, zoals in de internationale fiscale discussie soms
deze is vooringevuld met de gegevens die de bank aan de
verondersteld wordt, om inkomsten willekeurig te verschuiven.
belastingdienst heeft verstrekt. Transfer pricing ziet op de prijsstelling van transacties Niet alleen binnen Nederland, maar ook internationaal
binnen een (internationaal) concern. Bedrijven moeten
bestaan er verplichtingen voor banken om gegevens over
zakelijke prijzen en voorwaarden hanteren voor de verkoop
hun klanten aan te leveren.
van producten, het verlenen van diensten en het uitlenen van geld binnen een concern. Transfer-pricing-regels
FATCA
zorgen ervoor dat de gehanteerde prijzen recht doen aan
FATCA staat voor ‘Foreign account tax compliance act’. Dit zijn
de werkzaamheden, functies en risico’s van de verschil-
Amerikaanse regels die bedoeld zijn om belastingontduiking
lende onderdelen in een concern.
door Amerikaans belastingplichtigen (US persons) tegen te gaan. Sinds 1 januari 2015 levert de Rabobank (verplicht)
Fiscaal gezien is dat van belang omdat op die manier de
financiële informatie over US persons aan de belasting-
winst en de belastingverplichting van een concern de
dienst. Op basis van een overeenkomst met de VS geeft de
daadwerkelijke activiteiten volgen. Concerns zijn wettelijk
belastingdienst deze informatie door aan de Amerikaanse
gebonden aan deze transfer-pricing-regels. Zij mogen
belastingautoriteiten. In ruil daarvoor ontvangt de belasting
niet naar eigen inzicht verrekenprijzen aanpassen om hun
dienst gegevens van inwoners van Nederland die bank
belastingverplichtingen te verschuiven, bijvoorbeeld naar
rekeningen aanhouden in de VS.
een laagbelast land.
CRS CRS staat voor ‘Common Reporting Standard’. Dit zijn inter-
Termen als ‘fair share’ en ‘een redelijke wetstoepassing’
nationale regels om belastingontduiking tegen te gaan.
blijven altijd vatbaar voor discussie. Wat de één voldoende
Op basis van de CRS is de Rabobank vanaf 1 januari 2016
zakelijk motief voor fiscale planning vindt, is volgens de
verplicht na te gaan of klanten fiscaal inwoner zijn van een
ander niet genoeg. De Rabobank legt daarom - in Nederland,
ander land dan Nederland. Deze informatie wordt tezamen
en zo mogelijk ook in het buitenland - de gemaakte
met de rekeninggegevens gedeeld met de belastingauto-
keuzes en mogelijke twijfelpunten transparant voor aan de
riteiten van de deelnemende landen. Omgekeerd ontvangt
belastingautoriteiten. De Rabobank stelt hen tijdig in de
de belastingdienst van de deelnemende landen informatie
gelegenheid om hun visie kenbaar te maken en zij betrekt deze
over inwoners van Nederland die in die landen bank
visie in de te maken fiscale keuze.
rekeningen aanhouden. Banken zijn regelmatig betrokken bij complexe financiële transacties. Zulke transacties zijn soms lastig te doorgronden
3. Beleid ten aanzien van fiscale planning
en kunnen grote fiscale gevolgen hebben voor de betrokken
In elk land geeft de belastingwet aan welke opbrengsten belast
partijen. De Rabobank hanteert voor deze transacties al
zijn en welke kosten aftrekbaar. Daar bestaat geen keuze in.
geruime tijd doelgericht beleid om te zorgen dat zij in lijn blijft
De Rabobank past deze belastingregels in redelijkheid toe en
met het doel en de strekking van de fiscale wetgeving. Als een
houdt rekening met de bedoeling van de wetgever. Bij een
transactie een door de wet bedoeld fiscaal voordeel meebrengt,
redelijke wetstoepassing past niet dat er gestuurd wordt op
vinden we dat prima. De Rabobank wil niet meewerken aan
een kunstmatige verlaging van de belastingdruk. Dat doet de
transacties waarvan belastingbesparing het hoofddoel is.
Rabobank dan ook niet.
Wij verwachten van de belastingautoriteiten op hun beurt een opstelling die recht doet aan een redelijke wetstoepassing en aan de rechten van de Rabobank en haar klanten als belastingplichtigen.
2
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank
Er is, nationaal en internationaal, geregeld discussie over
Dit beleid sluit aan bij een van de thema’s op de agenda van
houdster-, financierings- en doorstroomvennootschappen.
De Nederlandsche Bank (DNB) voor de komende jaren, te
Het gaat dan vooral over de eisen die aan de substance
weten: fiscale klantintegriteit. DNB verwacht van alle banken in
(kritische massa) van dit soort entiteiten moeten worden
Nederland dat zij een beeld vormen van de houding van hun
gesteld. In die discussie worden trusts vaak genoemd.
klanten op belastinggebied. De Rabobank vindt het daarbij wel van groot belang dat er steeds recht wordt gedaan aan de
Onder trustactiviteiten verstaan wij het beheer en de
belangen en de privacy van de klant.
administratie van vennootschappen voor derden. voor (tussen)houdster- en financieringsvennootschappen.
6. Wat vindt de Rabobank van de internationale discussie over het belastingbeleid van multinationals?
Dit is mede het gevolg van een aantal kenmerken van
Er is in toenemende mate publieke aandacht voor het
het Nederlandse belastingstelsel die voor zulke vennoot-
belastingbeleid van multinationals. Dit uit zich in parlementaire
schappen van belang zijn, zoals de deelnemingsvrijstelling
discussies, staatssteunonderzoeken van de Europese
en de afwezigheid van bronbelastingen op rente en royalty’s.
Commissie, onderzoeken van instanties op het gebied van
Om in aanmerking te komen voor toepassing van de
maatschappelijk verantwoord ondernemen en kritische
Nederlandse belastingregels moeten vennootschappen die
publicaties in de media. Daarnaast zijn er op nationaal en
zich in Nederland vestigen wel voldoen aan ‘substance’-eisen.
internationaal niveau diverse wetgevingsinitiatieven gestart.
Nederland geniet populariteit als vestigingsland
Een voorbeeld van internationale samenwerking is het initiatief De Rabobank verricht zelf geen trustactiviteiten. Dat wil
van de OESO inzake Base Erosion and Profit Shifting (BEPS)
niet zeggen dat we er bezwaar tegen hebben als klanten
en de daaruit voortvloeiende aanpassingen in lokale
bij trustactiviteiten betrokken zijn, maar in het licht van de
belastingwetgeving. De Rabobank onderschrijft de waarde van
bovengenoemde discussie kijken we er wel kritisch naar.
dit initiatief, dat erop is gericht om via internationale coördinatie tot een evenwichtige wijze van belastingheffing te komen.
4. Beleid ten aanzien van ontwikkelingslanden
Dat evenwicht ziet er enerzijds op dat zich geen dubbele
Door bancaire investeringen in en betrokkenheid bij lokaal
belastingheffing voordoet en wil anderzijds voorkomen dat
gevestigde financiële instellingen wil de Rabobank een
er helemaal geen belasting wordt geheven. De EU heeft met
positieve bijdrage aan de economie van ontwikkelingslanden
het Anti Tax Avoidance-programma (ATA) een soortgelijke
leveren. Hetzelfde geldt voor de charitatieve activiteiten
agenda opgesteld en zet daarnaast in op de invoering van een
van Rabobank Foundation. De Rabobank wil niet in of via
gemeenschappelijke winstbelastinggrondslag, de Common
ontwikkelingslanden betrokken zijn bij fiscale structuren die
Consolidated Corporate Tax Base (CCCTB).
leiden tot een lagere belastingafdracht.
De Rabobank onderkent het belang van een open en constructieve maatschappelijke discussie, in het bijzonder over belastingethiek.
5. Beleid ten aanzien van klanten
We vinden het daarbij wel belangrijk dat de huidige regelgeving
De Rabobank geeft waar nodig gedegen fiscale informatie
en algemeen geldende principes van internationaal belastingrecht
aan klanten, maar verstrekt nooit fiscale adviezen. Zij vindt
nadrukkelijker als uitgangspunt dienen.
dat haar klanten zelf verantwoordelijk zijn voor hun fiscale beslissingen. De Rabobank verwacht daarbij dat klanten zich
De Europese Commissie meent dat een aantal overheden,
integer gedragen. Dat wil niet zozeer zeggen dat klanten
waaronder de Nederlandse, ongeoorloofde staatssteun
dezelfde fiscale normen en waarden hoeven te hanteren als
heeft gegeven aan multinationals in de vorm van voor-
de Rabobank zelf, wel dat elke klant zich houdt aan algemeen
delige belastingafspraken. Nederland heeft aangegeven
aanvaarde maatschappelijke normen. Gedrag dat algemeen
zich hier niet bij neer te leggen. In het bancaire speelveld
wordt bestempeld als fraude (belastingontduiking) is voor
spitst de discussie zich toe op de fiscale behandeling van
de Rabobank niet acceptabel. Ook verwacht de Rabobank
de vergoeding op aanvullende tier 1-kapitaalinstrumenten,
van klanten dat zij transparant zijn tegenover de bank en de
vaak aangeduid als coco’s. Rabobank geeft regelmatig ver-
belastingautoriteiten. De Rabobank stapt bijvoorbeeld niet in
schillende soorten schuldpapier uit om in haar kapitaals-
een transactie als er twijfels zijn over de fiscale bedoelingen
behoefte te voorzien. Daarbij laat de bank zich niet primair
van de tegenpartij.
leiden door een renteaftrekmogelijkheid, maar door de financieringsbehoefte op dat moment.
3
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank
De Rabobank is van mening dat een zinvolle discussie over
Het gebruik van Delaware-vennootschappen ligt in
maatschappelijk verantwoord belastingbeleid het beste gevoerd
Amerika voor de hand, aangezien het vennootschapsrecht
kan worden aan de hand van uitgangspunten als transparante
van Delaware sterk ontwikkeld en flexibel is. Een fiscale
communicatie, oog voor de bedoeling van de wetgever en een
achtergrond is er voor de Rabobank niet: deze vennoot
consequente toepassing van het eigen fiscale beleid. Met dat
schappen zijn op normale wijze onderworpen aan
laatste bedoelen we dat een ondernemer bijvoorbeeld niet
Amerikaanse belastingregels.
alleen een gedegen transfer-pricing-beleid op papier moet zetten, maar dit vervolgens ook daadwerkelijk moet naleven.
Kaaimaneilanden De beide Kaaiman-vestigingen van de Rabobank, die
(B) Toelichting op de fiscale informatie in de jaarrekening 2015 7. Belastingdruk (winstbelastingen)
overigens beperkt van omvang waren, hebben in 2015
De belastingdruk die staat vermeld in de jaarrekening
die landen belast in de Verenigde Staten, respectievelijk
heeft alleen betrekking op winstbelastingen, waaronder de
Brazilië.
hun activiteiten beëindigd. De inkomsten van deze vestigingen werden overigens volgens de normale regels van
Nederlandse vennootschapsbelasting. Wereldwijd was de belastingdruk in 2015 23% van het bedrijfsresultaat.
Ierland De Rabobank oefent via diverse entiteiten in brede zin
8. Country-by-country overzicht
het bankbedrijf uit in Ierland: retail, wholesale, leasing en
In de jaarrekening 2015 staat een overzicht van de
internetbankieren zitten allemaal in het activiteitenpakket.
winstbelasting per land (de zogenoemde country-by-country-
ACC, een Ierse retailbank die de Rabobank in 2002 heeft
rapportage, zie Toelichting 5, Bedrijfssegmenten). Dit is een
overgenomen, is de grootste van die entiteiten. Vanwege
(wettelijk verplichte) opsomming van de landen waarin
de structurele verliezen is de omvang van ACC echter sub-
de Rabobank actief is. Per land zijn enkele kerngegevens
stantieel afgenomen.
vermeld, waaronder de winstbelastinglast over het afgelopen jaar. Dit overzicht heeft tot doel om te laten zien dat de belastingverplichtingen van de ondernemer de daadwerkelijke
9. Toelichting vennootschapsbelasting
bedrijfsactiviteiten volgen. Zoals in onderdeel 3 staat, sluit de
Er zijn erg veel verschillen tussen boekhoud- en belastingregels.
Rabobank zich aan bij dit uitgangspunt.
Daardoor wijkt het boekhoudkundige resultaat (het resultaat in de jaarrekening van de Rabobank) af van het fiscale resultaat.
Hierna volgt een korte toelichting op enkele landen uit het
De omvang van deze verschillen staat niet van tevoren vast,
country-by-country overzicht.
maar kan bij een bedrijf als de Rabobank zeer groot zijn.
Curaçao
Bijvoorbeeld: de winst die wordt gemaakt bij verkoop van
De vennootschap in Curaçao is in 1978 opgericht als eerste
de aandelen in een dochtervennoot- schap zit wel in de
buitenlandse kantoor van de Rabobank om transacties met
commerciële winst, maar dit bedrag hoort volgens de
Zuid-Amerikaanse klanten te doen. De vennootschap is van
belastingwet niet tot de fiscale winst. Dat is dus een wette-
rechtswege onderwerpen aan het lokale lage belastingta-
lijk voorschrift, de belastingplichtige kan er niet voor kiezen
rief. Als gevolg van reorganisatie van de regio Zuid-Amerika
om van deze vrijstelling af te zien.
zullen de activiteiten van kantoor Curaçao afnemen.
Dergelijke verschillen kunnen ook andersom uitpakken: de hierboven beschreven vrijstelling bij verkoop van aandelen
Verenigde Staten
geldt niet alleen als bij die verkoop winst wordt behaald,
De Rabobank heeft enkele tientallen dochtervennoot-
maar ook als de transactie een verlies oplevert. Dan is de
schappen in de Verenigde Staten die zijn opgericht naar het
fiscale winst dus juist hoger dan de commerciële winst.
recht van de staat Delaware. Dit zijn vennootschappen die
Nog een voorbeeld van een verschil: de Nederlandse
gebruikt worden in uitwinningsituaties bij klanten in finan-
bankenbelasting is boekhoudkundig wel een kostenpost,
ciële moeilijkheden (bijzonder beheer), voor het ophalen
maar volgens de belastingwet niet en mag dus niet van de
van financiering door middel van emissies, voor securitisatie-
fiscale winst worden afgetrokken.
transacties, voor transacties die plaatsvinden in een samenwerkingsverband met andere partijen en voor enkele andere activiteiten waarvoor geen bankvergunning nodig is.
4
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank
Het is bovendien zo dat de winst in de jaarrekening betrekking
zijn van btw. Daarom mag de Rabobank bij de Nederlandse
heeft op alle activiteiten van de hele Rabobank Groep.
belastingdienst maar een beperkt deel terugvragen van de btw
Dit resultaat is in veel verschillende landen behaald en in
die leveranciers in rekening brengen. De rest van deze btw is
al die landen moet de Rabobank daarom aangifte doen.
een kostenpost.
Dat gebeurt volgens de lokale fiscale regels en die zijn overal anders. De fiscale beleidsuitgangspunten van de Rabobank
Toelichting loonheffing
zijn overigens in alle landen gelijk (zie onderdeel 1 van deze
Dit betreft de loonbelasting en premieheffing ter zake van de
toelichting).
betaalde salarissen. Het gaat om een inhouding op het brutosalaris van de werknemer. De loonheffing vormt een kostenpost
Kortom: het groepsresultaat van 2,2 miljard euro
voor de Rabobank.
over 2015 houdt geen rechtstreeks verband met de vennootschapsbelasting die de Rabobank in Nederland moet
Toelichting bankenbelasting
betalen. Het fiscale resultaat over 2015 is positief, maar dat
De bankenbelasting is een heffing die in 2012 is ingevoerd
leidt in Nederland niet tot een daadwerkelijke betaling van
naar aanleiding van de economische crisis, met name
vennootschapsbelasting omdat er nog fiscale verliezen te
omdat de Nederlandse overheid aan diverse financiële
verrekenen zijn. Dat geldt ook voor enkele andere landen waar
instellingen financiële steun heeft verleend (overigens niet
Rabobank actief is, zoals de Verenigde Staten.
aan de Rabobank). Deze belasting is te zien als een soort verzekeringspremie die de financiële instellingen betalen
10. Toelichting andere heffingen
omdat de overheid in feite garant staat voor hun verplichtingen.
De eerdergenoemde country-by-country-gegevens en de
De belasting wordt per financiële instelling berekend op basis
informatie over de effectieve belastingdruk in de jaarrekening
van de uitstaande schulden exclusief de schulden die onder het
hebben alleen betrekking op winstbelasting. Winstbelasting is
depositogarantiestelsel vallen.
echter maar een van de heffingen waarmee de Rabobank te maken heeft. In 2015 nam de Rabobank in Nederland onder
Toelichting bijdragen garantiestelsels
meer de volgende bijdragen voor haar rekening:
De Nederlandse banken financieren het depositogarantie-
• niet-verrekenbare btw 286 miljoen euro;
stelsel (DGS) tot nu toe achteraf via een omslagstelsel.
• loonheffing 1,15 miljard euro;
Met ingang van 2016 is er een DGS-fonds, dat vooraf wordt
• bankenbelasting 168 miljoen euro;
gevuld met bijdragen van de Nederlandse banken. Het DGS-
• bijdragen garantiestelsels 172 miljoen euro.
fonds zal uiteindelijk een omvang hebben van 0,8% van het totaal van de gedekte deposito’s. De bijdrage van een
Andere belastingen die de Rabobank afdraagt, maar die niet in
individuele bank wordt berekend over de omvang van haar
dit overzicht zijn opgenomen, zijn bijvoorbeeld gemeentelijke
gedekte deposito’s. Die bijdrage wordt verhoogd met een
heffingen, overdrachtsbelasting en assurantiebelasting.
opslag die afhankelijk is van het risicoprofiel van de bank.
Toelichting niet-verrekenbare btw
Daarnaast worden op nationaal en Europees niveau
Ondernemers mogen de btw die andere partijen aan hun
zogenoemde resolutiefondsen opgericht. Deze fondsen zijn
in rekening brengen, terugvragen bij de Nederlandse
bedoeld om de afwikkeling van banken in problemen mogelijk
belastingdienst. Voor een ondernemer is de btw in de meeste
te maken, zonder een beroep op de belastingbetaler te
gevallen dus geen kostenpost. Een belangrijke voorwaarde om
moeten doen. De Rabobank heeft in 2015 aan het nationale
de btw terug te mogen vragen, is dat de ondernemer zelf ook
resolutiefonds bijgedragen en zal met ingang van 2016 aan het
btw berekent op de door hem verrichte prestaties. Het grootste
Europese fonds bijdragen. Het Europese fonds zal uiteindelijk
deel van de dienstverlening door banken is echter vrijgesteld
een omvang hebben van 1% van de, op Europees niveau,
van btw. Zo zijn het verstrekken van kredieten, diensten
gedekte deposito’s. De bijdrage van een individuele bank
met betrekking tot effecten en bemiddeling in financiële
wordt (eenvoudig gezegd) berekend over het balanstotaal
transacties allemaal vrijgesteld van btw. Dat merkt de klant
verminderd met het eigen vermogen en de gedekte deposito’s.
bijvoorbeeld aan het feit dat de bank hem of haar geen btw
Daarbij wordt ook rekening gehouden met het risicoprofiel van
in rekening brengt over de verschuldigde hypotheekrente.
de bank.
Ook de Rabobank levert voornamelijk diensten die vrijgesteld
5
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank
