Fireflies, river of Light

Fireflies, river of Light

Fireflies, river of Light 1

in het kort Nadat hij zijn lerarendiploma op zak heeft, komt Miwa terecht in een kleine school. Door zijn frisse manier van lesgeven is Miwa al snel populair bij de kinderen. Eén meisje uit de klas trekt zijn aandacht; het is Hikari. Het lukt hem maar niet haar bij de klasgroep te betrekken. Tot Miwa op een dag hardop droomt over het kweken van vuurvliegjes omdat ze met uitsterven bedreigd zijn. De leerlingen zijn laaiend enthousiast en Hikari lijkt langzaam te ontdooien. De collega’s van Miwa en de ouders van de kinderen uit zijn klas zijn echter minder tevreden over zijn aanpak.

technische fiche Fireflies, river of Light (Hokari No Hoshi) – Japan – 2003 – 101' regisseur: Hiroshi Sugawara cast: Yukiyoshi Ozawa (Miwa) - Risako Sugaya (Hikari)


Wat vond je van de film?

1. Over elk vuurvliegje mag je een woord zetten dat voor jou bij de film past. Of heb je meer zin om een vliegje te kleuren? Dat mag natuurlijk ook. Is er een kleur die goed bij de film past? Welke? Waarom?


Hoe ging het ook alweer? 2. In welke volgorde komen de foto’s voor in de film? Kan je bij elke foto kort iets vertellen? Weet je nog wat er gebeurde? A

B

C

D

E

F


Wat heb je gezien? 3. Fireflies, river of Light is een Japanse film. Zou het ook een film uit België kunnen zijn? Waarom wel of waarom niet?

4. Het verhaal speelt zich af in een school. Ziet jouw school er hetzelfde uit of anders? Wat is er anders?

Wat is er hetzelfde?


dromen van… 5. In Fireflies, river of Light willen heel wat mensen hun dromen waarmaken. De regisseur heeft voor deze dromen een symbool gekozen. Weet jij wat het is?

6. Wanneer zag je het voor het eerst in de film?

7. Vind je dat een goed symbool voor ‘dromen’? Hoezo?

8. Hikari en Miwa hebben allebei één grote wens. Welke wens is dat? De wens van Hikari is: __________________________________________ De wens van Miwa is:___________________________________________


9. Droom jij ook ergens van? Waarvan dan?

10. Wat wil jij allemaal doen om je droom te laten uitkomen?


11. Ken je het spreekwoord 'de aanhouder wint'? Weet je wat het betekent?

Vind je dat het bij de film past? Hoezo?

Past het bij jou? Hoezo?


een droomtekening Teken hier je grootste droom!


leerkrachtendossier bij een film voor kinderen vanaf het 3de LO

algemene doelstellingen * de beeldtaal en het gebruik van geluid bij bepaalde scènes analyseren * meer inzicht krijgen in de thema's en de personages uit de film * de dieper liggende betekenis achter een verhaal vinden * stilstaan bij een aantal waarden en kritisch denken stimuleren * uiten van een eigen standpunt of mening

specifieke doelstellingen * het verhaal van de film aan de hand van foto's terug kunnen samenstellen * verschillen en gelijkenissen kunnen geven tussen de eigen schoolomgeving en die uit de film * reflecteren over dromen, zowel de dromen van de personages uit de film als de eigen dromen * de betekenis van enkele spreekwoorden zoeken en toetsen aan zowel de film als de eigen persoon * samen sterk zijn * in groep discussiëren over 'opgeven' * knutselen rond 'licht' en 'dromen'


Je kan de leerlingen individueel de vragen in hun dossier laten invullen. Toch is het aan te raden hen in groep te laten zoeken naar mogelijke verklaringen. Kies je ervoor om de leerlingen in kleine groepjes te laten denken, laat hen dan per groepje een voorzitter, tijdsbewaker en verslaggever aanduiden. De voorzitter zorgt ervoor dat iedereen aan bod komt en dat er geluisterd wordt naar mekaar. De tijdsbewaker let op de klok. (Wordt er niet te lang stilgestaan bij een vraag, wordt er niet te veel afgeweken van de vragen?) De verslaggever noteert wat er gezegd wordt en brengt later verslag uit voor de klas. Hou er rekening mee dat het niet de bedoeling is dat de leerlingen de dieper liggende betekenis achter een aantal zaken gaan vinden. De verklaringen bij de vragen zijn enkel ter duiding. Je kan ze aan de leerlingen meegeven indien er behoefte aan is. Je gaat met hen dus niet op zoek naar sluitende antwoorden op vragen, het is eerder het uiten van een eigen standpunt of mening.


voor de film

interessant om weten Hiroshi Sugawara Als veelbelovend student afgestudeerd aan de UCLA Film School in 1981, blijft Sugawara Hiroshi in Los Angeles om zijn carrière te lanceren. Bij zijn terugkeer naar Japan maakt hij in 1988 zijn regiedebuut met Seven days of War. Ondertussen ontpopte Hiroshi zich eveneens als scenarist en producer van langspeelfilms. Hij kiest er bewust voor om te werken met debuterende acteurs. Zijn meest gekende films zijn o.a. Drug (2001), Dreammaker (1999) en Cheating (1996). Fireflies river of Light is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Het speelde zich af in een basisschool in de regio van Yamaguchi. De kinderen die meespelen in de film komen uit Yamaguchi, net als de leraar die model stond voor het personage van Miwa. Tijdens het Internationaal Filmfestival in Japan vertelden Hoofdrolspeler Ozawa en regisseur Sugawara het volgende over de film: "Ik heb er tijdens het spelen heel erg opgelet mijn handen niet in mijn zakken te stoppen. Wanneer je met je handen in je zakken loopt, schep je een gevoel van nonchalance. Miwa voelt zich eerder gespannen en ongemakkelijk, wat ik door lichaamstaal extra in de verf wilde zetten." "Zelf wist ik niet zoveel af van vuurvliegjes. De laatste scène bijvoorbeeld is samengesteld uit dat wat anderen, die al eens een echte vuurvliegjesdans hebben gezien, me vertelden. Ik gebruikte echte vuurvliegjes in mijn film. Het grote aantal moet de hoop van velen belichamen."


na de film

Wat vond je van de film? 1. Over elk vuurvliegjes mag je een woord zetten dat voor jou bij de film past. Of heb je meer zin om een vliegje te kleuren? Dat mag natuurlijk ook. Is er een kleur die goed bij de film past? Welke? (vuurvliegjes: zie leerlingendossier) bijkomende vragen: - Waarom heb je dat woord geschreven of die kleur gekozen? - Zijn er nog leerlingen die dat vinden? - Zijn er misschien leerlingen die iets helemaal anders vinden? Je kan de leerlingen met een lichtgevende viltstift of met lichtgevende verf over de lijfjes van de leeg gebleven vuurvliegjes laten gaan. Mocht de verf doorzichtig zijn dan kunnen ook de vuurvliegjes waarin een woord geschreven staat, gekleurd worden. Laat de kinderen het vlak met vuurvliegjes uitknippen en ophangen in de voorleeshoek. Misschien is deze verduisterbaar? Dan kan je tijdens het volgende voorleesmoment het licht in de klas doven en de gordijnen/rolluiken sluiten. Het lijkt dan net alsof er, verspreid over de muren, vuurvliegjes te zien zijn.


Hoe ging het ook alweer? 2. In welke volgorde komen de foto’s voor in de film? Kan je bij elke foto kort iets vertellen? Weet je nog wat er gebeurde? 1. foto B: Miwa's grootste wens is leraar worden. Hij is wel een beetje klunzig maar raakt toch door zijn studies heen. Op zijn eerste dag als leerkracht wil hij grappig zijn. Hij stelt zichzelf voor als Leonardo di Caprio en wanneer de kinderen zeggen dat dat zijn echte naam niet is, zegt hij: "Jullie hebben gelijk, mijn naam is Brad Pitt." De kinderen testen hem uit. Stellen hem vragen over zijn liefje, noemen zijn stem sexy, vegen de witte lijn uit die hij op het sportveld trekt, zijn uitgelaten en brengen hem in problemen. Miwa wordt er een beetje ongemakkelijk van. De jongeman ontdekt het al snel: "Je wordt geen leraar door te slagen voor een examen. Je wordt het door het te doen." 2. foto E: De leerlingen kijken samen met hun leraar naar de zon. Miwa vertelt over de sterren; dat die er overdag ook zijn maar dat je ze dan niet ziet, dat we allemaal broers en zussen van de sterren zijn. Op dat moment mijmert hij: "Het zou mooi zijn als hier vuurvliegjes zouden rondvliegen." De interesse van de kinderen is gewekt en de klas begint met opzoekwerk. Waar leven de vuurvliegjes? Waarom leven ze niet in de stad? Waarom kunnen ze vliegen? Miwa ontdekt dat ze gevoelig zijn aan hun omgeving. 3. foto C: Hikari blijft nog altijd afzijdig. Miwa brengt haar na school naar huis en maakt kennis met de tante van Hikari. Het meisje blijkt bij haar te wonen omdat de moeder van Hikari stierf aan kanker. De vader van het meisje dronk zijn verdriet weg en sloeg zijn dochter. Als Miwa naar huis rijdt, zie je een flashback. Miwa is klein, het onweert. Zijn ouders hebben ruzie en zijn vader slaat zijn moeder. Uit deze flashback leer je dat zijn ouders gescheiden zijn en dat zijn moeder hem achterliet bij zijn vader. Ook Miwa werd niet goed verzorgd door zijn vader. Uiteindelijk is het de leraar van Miwa die ervoor zorgt dat hij weer zelfvertrouwen krijgt. "Jij bent de enige die je eigen dromen in vervulling kan laten gaan." Het is ook zijn leraar die altijd zei: "Wij zijn allemaal broers en zussen van de sterren." 4. foto D: Langzaamaan begint Hikari interesse te tonen voor de vuurvliegjes. De collega's van Miwa geloven niet echt in het slagen van het project. Ook een aantal oudere jongens maken opmerkingen, waardoor sommige kinderen dreigen op te geven. Dit brengt een negatieve stroom op gang die Hikari doorbreekt door te blijven geloven in het project. Na heel wat tegenslagen is het uiteindelijk zover: het is tijd om de rivier schoon te maken en de larven van de vuurvliegjes in de rivier uit te zetten.


5. foto A: De kinderen blijven, onder leiding van Miwa, oefenen met de samenloop. In het begin ging dit allemaal heel moeizaam en blijft Hikari aan de zijlijn zitten. Aan het eind doet ook zij mee en slagen de kinderen er in, dit keer met knielappen aan, de overkant van de speelplaats te bereiken. 6. foto F: Een jaar is voorbij. De werken aan de rivier komen langzaam op gang. De kinderen gaan elke avond hoopvol kijken naar de rivier. Ze willen de vuurvliegjes zien uitvliegen. Ze leven maar drie dagen dus de kans om ze te zien is klein. Stilaan verliezen ze de moed en druipen ze af. Alleen Hikari en Miwa blijven achter. De vuurvliegjes kunnen zien, staat voor hun twee immers gelijk met het vervullen van hun dromen. Het is Hikari die het eerste lichtje ziet. Dan komen er ineens veel. Een vuurvliegje licht het gezicht van Hikari en daarna dat van Miwa op. Boven de rivier zweven honderden lichtjes. Hikari blijft zoeken en ziet plots in een fel licht haar moeder verschijnen. Miwa kijkt het tafereeltje van op afstand aan. Dan krijgt hij een klap op zijn schouders: daar staat zijn oude leraar die zegt dat hij nu écht een leraar is. De hele klas staat plots terug aan de rivier. Langzaam glijdt het beeld over het dorp. Overal zijn er vuurvliegjes. De mensen worden er sentimenteel van. De camera glijdt langzaam naar boven. De vuurvliegjes lijken te volgen. Zo komen we terecht in de sterrenhemel waar Miwa het al heel de film over heeft.


Wat heb je gezien? 3. Fireflies river of Light is een Japanse film. Zou het ook een film uit België kunnen zijn? Waarom wel/waarom niet? De meest opvallende thema’s in de film – persoonlijke groei en samenwerking – zijn universeel. Ook de achtergrond van het verhaal – een school in een landelijke omgeving, een vervuilde rivier, de diversiteit in gezinssamenstellingen – is heel erg herkenbaar. Je zou dus het verhaal in zijn geheel kunnen exporteren naar een Westers land. 4. Het verhaal speelt zich af in een school. Ziet jouw school er hetzelfde uit of anders? Wat is er anders/Wat is er hetzelfde? Je kan de leerlingen de gelijkenissen en verschillen in twee kolommen laten onderbrengen (zie leerlingendossier). In Japan is onderwijs heel erg belangrijk. Dat kan je ook merken in de film: ouders eisen dat hun kinderen veel huiswerk krijgen, kinderen gaan na schooltijd naar de bijles, er wordt gehamerd op discipline,… Kinderen volgen verplicht zes jaar lagere school en drie jaar voortgezet onderwijs. Docenten heten sensei, een titel met aanzien. In de film zeggen de ouders zelf dat een leraar koning is van de klas. Ook op zaterdagochtend is er school en kinderen krijgen veel huiswerk. Scholieren worden aangemoedigd om lessen te nemen in bijvoorbeeld kalligrafie en muziek. Bijna iedereen volgt nog drie jaar voortgezet onderwijs en 40% gaat studeren aan een hogeschool of universiteit. Ouders stimuleren hun kinderen om hard te werken voor een school met een goede reputatie, zodat ze toegelaten worden tot een universiteit. Door de competitie in het systeem bezoeken veel kinderen juku (huiswerkklassen). Degenen die niet meteen worden toegelaten tot de universiteit volgen vaak yobiko (fulltime bijlessen). Fireflies biedt dus een blik op het hedendaagse Japan, waar van kinderen en hun opvoeders héél veel verlangd en geëist wordt. Kinderen moeten presteren, kennis vergaren, correcte omgangsvormen beheersen, enz. Maar Miwa voert hen met het vuurvliegjes-project terug naar de basis; hij brengt samenhorigheid en engagement in de klasgroep. Intussen worstelt de leraar met zichzelf. Hij heeft nog steeds de open, idealistische blik van een kind en vindt het moeilijk om te voldoen aan de eisen die aan een volwassene worden gesteld.


dromen van… 5. In Fireflies, river of Light willen heel wat mensen hun dromen waarmaken. De regisseur heeft voor deze dromen een symbool gekozen. Weet jij welk het is? Wanneer zag je het voor het eerst in de film? 6. Wanneer zag je het voor het eerst in de film? Het licht van zowel de vuurvliegjes als de sterren staat symbool boor het in vervulling gaan van dromen. Net zoals dat bij ons het geval was met de dwaallichtjes werden de vuurvliegjes vroeger geëerd omdat men geloofde dat zij de ziel van overledenen bevatten. Ook Hikari droomt ervan om via een vuurvliegje even in contact te kunnen komen met haar overleden moeder. De vuurvliegjes vormen zo een teken van hoop, van licht in de duisternis. Al van bij het begin van de film nemen de vuurvliegjes een centrale plaats in. Miwa, die een studentenjob heeft in een fabriek, ziet plots een vuurvliegje door het fabriek vliegen. Is het net nadat hij beslist heeft zijn bijbaantje op te geven om zich op zijn droomjob te storten: leerkracht worden. Helemaal aan het eind van de film glijdt de camera langzaam naar boven. De vuurvliegjes lijken te volgen en te veranderen in een sterrenhemel. Misschien wel het symbool van het in vervulling gaan van de wensen van heel velen aangezien Miwa heel de tijd vertelt dat wij allemaal broers en zussen zijn van de sterren? 7. Vind je dat een goed symbool voor dromen? Hoezo? 8. Hikari en Miwa hebben allebei één grote wens. Welke wens is dat? Hikari wil heel graag haar moeder nog een keer terug zien. Ze mist haar erg. Wanneer één van haar klasgenootjes op een dag vertelt dat als je een vuurvliegje ziet vliegen, je dan een geliefd persoon kan zien, zet Hikari alles op alles om het project te laten slagen. Ze wil absoluut dat de larven in leven blijven en uitgroeien tot volwassen kevertjes. Hikari spiegelt zich aan haar moeder. Wanneer er een vuurvliegje sterft zegt ze: "Ik ben de moeder van de vuurvliegjes maar ik kon hen niet beschermen." Miwa droomt ervan een goeie leraar te zijn en vraagt zich tegelijkertijd af hoe hij dat kan worden. Wanneer de vuurvliegjes uitvliegen komt hij in contact met zijn overleden leraar. Deze man was zijn steun en toeverlaat tijdens zijn jeugd. Hij geeft hem een schouderklop en zegt: "Nu ben je een goede leraar". 9. Droom jij ook ergens van? Waarvan dan? 10. Wat wil jij allemaal doen om je droom te laten uitkomen? In het leerlingendossier is ruimte gelaten om een tekening te maken van hun grootste droom.


Hieronder vind je nog een klassikale activiteit rond dromen. Neem een theelichtje en zet het op een vel papier. Ga met een balpen of potlood rond het theelichtje zodat je op het vel papier de omtrek van een cirkel krijgt die zo groot is als een theelichtje. Knip de cirkel uit en schrijf daarop in viltstift jouw droom. Haal het theelichtje uit het houdertje en leg de cirkel erin. Zet daarop het theelichtje. Nu mag iedereen zijn kaarsje aansteken. Als je even wacht tot het kaarsvet smelt, dan kan je door het kaarsvet heen lezen welke dromen de andere kinderen van je klas hebben. 11. Ken je het spreekwoord ‘de aanhouder wint’? Weet je wat het betekent? Vind je dat het bij de film past? Waarom? Past het bij jou? Hoezo? Fireflies stelt vragen bij waarden zoals engagement en discipline en hun belang voor de Japanse kinderen vandaag. Een film over nostalgie en ecologie, over leven en dood, over het verstrijken van de tijd en het behoud van de natuur. Maar ook een verhaal over verdriet en isolement. Een kind en een volwassene leggen moeizaam contact met elkaar. Maar de inspanning loont: Hikari 'ontpopt' zich – letterlijk – zoals een insect. Ze heeft zich ingesponnen in een veilige cocon, maar wikkelt nu één voor één de draden weer af, tot de tijd gekomen is om als een mooi volgroeid wezen naar buiten te treden. "Ik kan de droom van de kinderen niet wegooien", zo zegt Miwa op een gegeven moment. Hij is zelfs bereid te beloven dat hij ontslag neemt als het project mislukt, gewoon om het project te kunnen verder zetten. De directie en zijn collega’s zijn immers van mening dat het project enkel en alleen maar een teleurstelling voor de kinderen zal inhouden. Miwa en zijn leerlingen bijten zich echter vast in het kweken van de vuurvliegjes. Het schept verbondenheid en maakt dat ze groeien als groep. Wat aanvankelijk niet lukte, lijkt aan het eind als vanzelfsprekend: Hikari is één van hen en samen slagen ze erin om met de voeten aan mekaar gebonden, de speelplaats over te steken. Ook offeren ze allemaal samen hun zomervakantie op om de vuurvliegjes te verzorgen en houden ze samen het betonneren van de rivier tegen. Pas aan het eind haakt de groep af om Miwa en Hikari alleen achter te laten aan de oever van de rivier. Dan wordt nog maar eens duidelijk dat de grootste volhouders Hikari en Miwa zijn. Fireflies vat het leven in mooie kleuren, panoramische beelden en helder zonlicht. De film is een ode aan water en licht, sterke elementen die ook voor kinderen niks van hun schittering hebben verloren. En wie de juiste snaar weet te raken, kan ook kinderen engageren en motiveren. "Kinderen zijn tot alles in staat… precies omdat ze kinderen zijn", beweert Miwa. Deze laatste uitspraak kan misschien iets zijn om over door te bomen met de klas.


samen sterk Deze vragen zijn niet opgenomen in het leerlingendossier. Ken je het spreekwoord ‘samen sterk’? Weet je wat het betekent? Vind je dat het bij de film past? Waarom? Past het ook bij jullie klas? Hoezo? Zowel het spreekwoord : 'de aanhouder wint' als 'samen sterk' komen duidelijk naar voor in de klas van Miwa. Alleen door samen te werken en vol te houden lukt het om vuurvliegjes te kweken, de rivier schoon te krijgen, het betonneren tegen te gaan, de ouders en directie te overtuigen,… Deze volharding en eendracht worden extra in de verf gezet tijdens de turnlessen, waar Miwa de leerlingen twee aan twee laat lopen, om aan het eind van het schooljaar de hele klas, met de voeten aan elkaar gebonden, de speelplaats te laten oversteken. Alleen wanneer elke leerling zich inzet en volhoudt, lukt deze oefening. Je kan dit met de kinderen ook uitproberen. Laat hen tijdens de turnles wekelijks 5 minuutjes oefenen. Eerst laat je de kinderen twee aan twee lopen (al dan niet aan elkaar gebonden). Lukt dit goed dan kan je groepjes van drie vormen,… Misschien slagen jullie er na enkele maanden wel in – zonder al te veel builen – de turnzaal of speelplaats over te steken. Zorg ervoor dat er een duidelijk doel is aan de overkant van de zaal, bv. neerploffen op de matten zoals in de film. Misschien kunnen jullie een gezamenlijk doel stellen en er met heel de klas naar toe werken? - Het kweken van kruiden, groenten,… om er dan een feestmaal van te bereiden voor de ouders? - Het maken van een filmpje om het in te sturen voor een kinderfilmwedstrijd zoals Making Movies (meer info www.jekino.be)? - Het opknappen van de speelplaats of een pleintje uit de buurt? En wat netjes is wil je ook zo houden. Misschien kunnen de kinderen een petitie opstellen waarbij zij vragen voor meer vuilbakken op de speelplaats of in de straten van het dorp? - Het in elkaar boksen van een toneelvoorstelling en alle ouders, grootouders, vrienden,… uit te nodigen voor de opvoering? - Op het volgende webadres vind je bv veel informatie over watervervuiling. www.milieuloket.nl/9292000/modulesf/vfxhg9000000. Misschien een vertrekpunt van een projectweek? Een bezoekje aan Hidrodoe in Herentals zorgt zeker voor de nodige afwisseling (www.hidrodoe.be). - …


even nadenken Deze vraag is niet opgenomen in het leerlingendossier. Je bent pas verslagen als je zelf opgeeft! Wat vind jij van deze uitspraak? Waarom? Je kan rond deze stelling een discussiemoment opbouwen. Probeer je als gespreksleider zoveel mogelijk uit de discussie te houden. Wel is het belangrijk voldoende aanwezig te zijn om het gesprek, daar waar nodig, bij te sturen. tips voor het leiden van een groepsgesprek - Voor je aan een groepsgesprek begint, is het belangrijk eerst jezelf, bij wijze van voorbereiding, te bevragen. Door zelf eerst na te denken over het onderwerp krijg je er voeling mee en kom je niet zo snel voor verrassingen te staan. Praat er eventueel over met een collega. - Noteer op het bord toonaangevende opmerkingen. Op deze manier blijft iedereen een overzicht houden en kan ernaar terug verwezen worden in de loop van het gesprek. - Zorg dat iedereen mekaar kan zien, bv door de stoelen in een kring te zetten. - Bewaak het tempo. Zorg dat er niet te snel heen en weer gesproken wordt want dan gaat de helft van de opmerkingen verloren. Dit kan je doen door het stellen van tussenvraagjes als: - Wat bedoel je precies? - Herhaal dat nog eens? - Vat dat eens kort samen. - Zeg dat eens in 1 of 2 woorden. - Bedoel je dit: …? - Als gespreksleider doe je zelf niet mee aan de discussie. Zorg wel dat je betrokken bent en benoem je rol. - Probeer het onderwerp te bewaken, m.a.w: wijk niet af van de vraag. - Hou in elk geval de klok in de gaten. Na 45 minuten babbelen heeft het gesprek waarschijnlijk het beste gehad. Rond de discussie af met een eventuele conclusie. Let wel, je bent met je groep niet op zoek naar een sluitend antwoord!


suggesties Naar aanleiding van de film kan je een les geven rond vuurvliegjes. identiteitskaart vuurvliegje stam: Arthropoda. (geleedpotigen) klasse: Insecta. (insecten) orde: Coleoptera. (kevers) deze orde bestaat uit 2 families: familie: Lampyridae. (glimwormen) geslachten: Photinus en Photuris familie: Elateridae. (kniptorren) geslacht: Pyrophorus Vuurvliegjes zijn geen vliegjes maar kevers van de familie Lampyridae (de glimwormen) en de Elateridae (de kniptorren). Ze kunnen een helder licht uitstralen, dat meestal aan de achterlijfspunt wordt geproduceerd. Zoals bij de meeste kevers eten de vuurvliegjes alleen in het larvestadium. De larven zijn veelal vleeseters. De larven van de meeste Lampyridae (inclusief de glimworm) voeden zich met allerlei kleine slakjes. Andere vuurvliegjes, zoals de Elateridae (kniptorren), eten plantaardig materiaal; onder meer plantenwortels en rottend hout. Het volwassen stadium is over het algemeen maar kort (enkele dagen), in tegenstelling tot het larvestadium dat vele maanden, en zelfs jaren kan duren. Als ze eenmaal volwassen zijn, is de paringsdrift zo groot, dat ze geen tijd meer hebben om te eten. Volwassen glimwormen sterven binnen enkele dagen. De voornaamste vijanden van vuurvliegjes zijn kikkers en padden. Gedurende de dag verschuilen de vuurvliegjes zich in het struikgewas of in grotten. Als het insect in gevaar is, dooft het de gloed door de zuurstoftoevoer te onderbreken. licht maken Bij de vuurvliegjes geven beide geslachten ongeveer evenveel licht. Ook de eieren, larven en poppen van deze insecten kunnen een beetje licht geven. Niemand weet waarom, al lijkt het waarschijnlijk dat hun lichtproductie in eerste instantie een verdedigende functie heeft. In de achterlijfjes van de vuurvliegjes zitten de stoffen 'luciferine' en 'luciferase'. Als er zuurstof en water bij deze stoffen komt, ontstaat een chemische reactie en geeft het achterste deel van het lichaampje licht. Het


licht wordt versterkt door een spiegel van kleine kristallen. Dit kleine spiegeltje bevindt zich pal achter de lichtgevende stoffen. De vrouwtjes kunnen meestal niet vliegen. Ze zitten in de struiken en laten met tussenpozen hun lampjes schijnen om de mannetjes aan te trekken. De mannetjes letten aandachtig op lichtflitsen van de wijfjes. Vanaf zo'n tien meter kan het mannetje de 'schijnwerper' van het vrouwtje zien. Hij vliegt recht op haar af en landt op haar rug om te paren. Soms geven ze zelf eerst een reeks flitsen en wachten op het antwoord van een wijfje. De lichtjes gaan in een bepaald ritme aan en uit; deze regelmaat is kenmerkend voor de verschillende soorten en dient als herkenningsteken voor de geslachten. De meeste soorten hebben hun eigen code. Bij de Photinus pyralis laat het mannetje om de zes seconden zijn licht telkens heel even opflitsen; het vrouwtje reageert in de tussenliggende perioden. Dit gaat zo door tot de partners mekaar kunnen raken. Het voornaamste doel van de lichtseinen is dus het bij elkaar brengen van de seksen. de lichtsterkte van een vuurvliegje Men heeft kunnen meten dat de meest lichtgevende soort een schijnsel geeft met een sterkte van slechts 1/40 kaars. Dat we het licht zo helder vinden komt doordat het menselijk oog juist voor die kleuren het meest gevoelig is. Bij het licht van sommige soorten is het niet moeilijk om een boek te lezen. Het is dan ook geen wonder dat vuurvliegjes vaak als noodverlichting hebben dienst gedaan. Naar verluidt werden ze door arme studenten in China en Japan gebruikt om bij te studeren.


bibliografie www.opendoek.be www.filmhorizon.com www.tiff-jp.net www.pymmik.com interessante adressen: www.mina.be/front (beheer van waterlopen) www.hidrodoe.be www.milieuloket.nl/9292000/modulesf/vfxhg9000000 (bodem en water)

Dit dossier is een productie van Open Doek, ism KHK Turnhout, Dep. Lerarenopleiding, met steun van de Warande, Stad Turnhout, Prov. Antwerpen, Prov. Limburg, DGOS en de Vlaamse Gemeenschap.


Fireflies, river of Light

Recommend Documents