ING Financieel fit Barometer December 2014
Financieel fit Barometer valt iets terug Consument geeft wel meer geld uit aan Kerst De ING Financieel fit Barometer is in de tweede helft van 2014 iets teruggevallen. Inmiddels staat de meter nu op 88 punten. Na anderhalf jaar van stijging zijn Nederlandse huishoudens per saldo iets somberder over hoe zij de komende tijd gaan rondkomen. Toch geven huishoudens deze Kerst meer uit dan vorig jaar. Ze zullen naar eigen zeggen gemiddeld 135 euro uitgeven aan diners, cadeaus, kerstbomen en andere kerstuitgaven. Dit is zo’n 15 euro meer dan vorig jaar, zo blijkt uit de ING Financieel fit Barometer.
Financieel fit Barometer op 88 punten Richting het einde van het jaar verbetert de stemming onder Nederlandse huishoudens over hun eigen portemonnee niet. De stand van de ING Financieel fit Barometer is in het vierde kwartaal uitgekomen op 88 punten. Na een opgaande reeks van anderhalf jaar, waarbij huishoudens steeds minder somber werden over hun portemonnee, is de Barometer in de tweede helft van 2014 wat weggezakt. Een stand onder de 100 punten betekent dat er onder Nederlandse huishoudens meer pessimisten dan optimisten zijn.
ING Financieel fit Barometer Economisch Bureau, december 2014
Stand ING Financieel fit Barometer 95 90 85 80 75 70
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Iets somberdere verwachtingen Eén op de zeven huishoudens vindt het nu lastiger om rond te komen dan drie maanden terug. Dat sentiment is vergelijkbaar met de afgelopen twee metingen. Wel kijkt men nu iets somberder vooruit. Dat is de belangrijkste reden dat de barometer nu lager ligt. De groep huishoudens die denkt dat ze de komende drie maanden lastiger rondkomt, is toegenomen (van 13% in de zomer tot 21% nu). Zo zullen huishoudens zich bijvoorbeeld meer zorgen maken over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt dan in de zomer. Ook hogere vaste lasten vormen een zorg voor consumenten. Van de groep die verwacht moeilijker te kunnen rondkomen, wijst het grootste deel hogere vaste lasten namelijk aan als reden. Een belangrijke hogere uitgave zal voor veel huishoudens in 2015 de nominale zorgpremie zijn. Deze stijgt met gemiddeld 65 euro per jaar. Stijgende prijzen worden slechts door weinigen gevreesd. Minder dan een vijfde (17%) beschouwt inflatie als bedreiging voor hun huishoudportemonnee.
Huishoudens geven 135 euro uit aan Kerst Huishoudens zijn weliswaar iets somberder dan een half jaar terug, maar vergeleken met de vorige Kerst zijn ze juist iets positiever. Dat is ook terug te zien in hogere kerstuitgaven: huishoudens verwachten dit
jaar gemiddeld zo’n 135 euro uit te geven aan cadeaus, kerstdiners, kerstboom (en versiering) en andere kerstuitgaven. Dit bedrag ligt zo’n 15 euro hoger dan vorig jaar. Wel zijn de verschillen tussen huishoudens aanzienlijk. Waar de kerstuitgaven bij één op de vijf huishoudens (20%) beperkt zullen blijven tot maximaal 50 euro, zijn er ook huishoudens (5%) die zeggen meer dan 400 euro uit te geven aan het komende kerstfeest. Hoeveel geeft u gemiddeld uit aan Kerst? (diners, cadeaus, boom, etc…) % respondenten
Zo is 5% van de Nederlanders moslim en maken hindoes en boeddhisten samen 1% van de bevolking uit, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Met name onder huishoudens met een beneden modaal inkomen bevinden zich relatief veel mensen met een niet-christelijke achtergrond. Mede hierdoor wordt door huishoudens met een beneden modaal inkomen relatief vaak geen Kerst gevierd. Hoge inkomens spenderen gemiddeld 240 euro Des te hoger het inkomen, des te meer huishoudens gemiddeld genomen uitgeven voor de kerstdagen. Huishoudens die twee keer modaal of meer verdienen geven gemiddeld zo’n 240 euro uit aan het kerstfeest, meer dan drie keer zoveel als huishoudens met een inkomen beneden modaal (70 euro).
30% 25% 20% 15% 10%
Totale uitgaven aan Kerst (cadeaus, eten, boom, etc...) Euro's, gemiddeld per huishouden
5%
300
0% 1 tot 50 euro
51 tot 100 101 tot 200 201 tot 400 meer dan Ik vier geen euro euro euro 400 euro kerst
Eén op de negen viert geen Kerst Door zo’n 11% van de huishoudens wordt geen Kerst gevierd. Zo vieren bijvoorbeeld 65-plussers relatief vaak geen Kerst. Het gaat dan met name om alleenstaande ouderen. Onder hen viert bijna één op de drie (29%) geen Kerst. Ook onder mensen met een inkomen beneden modaal zijn er relatief veel mensen die niets speciaals doen tijdens de kerstdagen: één op de vijf huishoudens (20%). Ik vier geen Kerst % respondenten 25% 20%
15% 10% 5% 0% Beneden modaal
Modaal
1 tot 2 keer Meer dan 2 Gemiddeld modaal keer modaal
Andere religies, andere feesten Deze verschillen in inkomen hoeven overigens niet te betekenen dat de financiële positie een reden vormt om geen Kerst te vieren. Veel Nederlanders hebben geen christelijke achtergrond en vieren vanuit hun religieuze traditie geen Kerstmis. ING Financieel fit Barometer Economisch Bureau, december 2014
2
250 200
150 100 50 0 gemiddeld
beneden modaal
modaal
1-2 keer modaal meer dan 2x modaal
Lichte koopkrachtplus dankzij lage inflatie Huishoudens verwachten deze Kerst dus meer uit te geven dan vorig jaar. Wat hieraan bijdraagt is dat het vertrouwen van consumenten op een hoger niveau ligt dan vorig jaar rond deze tijd. Daarnaast worden de vooruitzichten voor hun koopkracht iets positiever: voor volgend jaar ligt krijgt het doorsnee Nederlandse huishouden volgens het kabinet iets meer (0,75%) te besteden. Deze koopkrachtstijging komt met name door een gunstige prijsontwikkeling. Onder meer de lage olie- en grondstofprijzen houden het consumenten-prijspeil naar verwachting ook in 2015 laag. De verbetering van de koopkracht ziet er echter lang niet voor alle huishoudens hetzelfde uit. Werkenden gaan er dankzij een lichte loonstijging en hogere belastingkorting op vooruit. Zij kijken per saldo een stuk positiever vooruit dan bijvoorbeeld ouderen. De meeste ouderen hebben echter geen koopkrachtvooruitgang in het vooruitzicht.
Eén op tien zet dit jaar uitgaven niet op een rij Het eind van het jaar is voor sommigen typisch een moment om de financiën eens tegen het licht te houden. Als consumenten hun inkomsten en uitgaven naast elkaar zetten, kunnen ze zich een beeld vormen van hoe ze er financieel voorstaan. De meeste Nederlanders zeggen dit minimaal één keer per jaar te doen. Meer dan de helft doet dit zelfs drie keer per jaar of vaker. Ongeveer één op de tien Nederlanders (10%) heeft het afgelopen jaar geen enkele keer de moeite genomen om inkomsten en uitgaven op een rij te zetten. Deze groep is een stuk groter onder 45plussers (12%) dan onder jongeren onder de 35 jaar (5%). In het afgelopen jaar minimaal 1 keer de tijd genomen om inzicht te krijgen in inkomsten en uitgaven
Hoge inkomens boekhouden vaker digitaal Huishoudens met een laag inkomen zijn net zo actief als huishoudens met een hoog inkomen als het gaat om het bijhouden van de financiën. De wijze waarop ze dat aanpakken verschilt wel. Waar mensen met een hoger inkomen de computer gebruiken, houden mensen met een lager inkomen er relatief vaak een schriftje of huishoudboekje op na. Hoge inkomens boekhouden vaker digitaal Hoe heeft u het afgelopen jaar echt de tijd genomen uw inkomsten en uitgaven bij te houden? 100%
80% Actief digitaal 60% Actief op papier 40%
100% Niet/inactief 20%
95% 0%
Beneden modaal
90%
85%
80% 18 tot 35 jaar
35 tot 45 jaar
45 jaar en ouder
Meerderheid zet zelf actief uitgaven op een rij ‘Op een rij zetten van inkomsten en uitgaven’ betekent niet voor iedereen hetzelfde. Voor 30% beperkt het zich tot het bekijken van saldo en/of bijen afschrijvingen op de bankrekening. Voor de meerderheid (60%) betekent het dat ze zelf actief alle inkomsten en uitgaven naast elkaar zetten. Actief hun huishoudboekje bijhouden doet de helft van deze huishoudens op de ‘traditionele’ manier: zij hebben een schriftje of huishoudboekje waarin zij alles opschrijven. De andere helft gebruikt de computer: veelal Excel of een ander rekenprogramma. De overige 10% gebruikt een ‘digitaal huishoudboekje’, een computerprogramma speciaal gemaakt voor het bijhouden van inkomsten en uitgaven.
Meer dan 2 keer modaal
Jongeren actievere boekhouders Onder jongeren is het actief zelf bijhouden van de inkomsten en uitgaven gebruikelijker dan onder ouderen. Bijna driekwart (73%) van de 18-25 jarigen heeft het afgelopen jaar minstens één keer actief de inkomsten en uitgaven naast elkaar gezet. Onder 55plussers is dat iets meer dan de helft. De actievere houding van jongeren bij het monitoren van hun inkomsten en uitgaven kan samenhangen met hun financiële situatie. De financiële situatie van jongeren is in de regel minder rooskleurig dan die van ouderen: hun inkomens en vermogens liggen vaak een stuk lager. Zo kan voor hen de noodzaak om inkomsten en uitgaven nauwlettend bij te houden groter zijn. Jongeren zetten vaker actief inkomsten en uitgaven naast elkaar (minimaal 1 keer in het afgelopen jaar) 80%
Hoe zet u uw inkomsten en uitgaven op een rij? 80%
70% 60%
60%
40%
20%
50% 18-25 jaar 25-35 jaar 35-45 jaar 45-55 jaar 55-65 jaar
0% Niet
Alleen saldo en/of Actief zelf: afschrijvingen schriftje/computer
ING Financieel fit Barometer Economisch Bureau, december 2014
Actief zelf: digitaal huishoudboekje
3
65+
Meerderheid ouderen gebruikt schriftje Zeven van de tien (70%) jongeren (18-25 jaar) die actief hun inkomsten en uitgaven monitoren gebruiken hiervoor de computer. Onder 55-plussers is het ‘traditionele’ papieren huishoudboekje nog in zwang. Een ruime meerderheid van 60% van de 55plussers die actief hun inkomsten en uitgaven bijhouden, doet dit op papier. Jongeren gebruiken vaker computer dan ouderen % huish. dat actief zelf inkomsten/uitgaven bijhouden 100% 80% 60%
Jongeren vinden besparen leuker dan ouderen Na het verkrijgen van inzicht in hun inkomsten en uitgaven kunnen mensen besluiten te zoeken naar besparingsmogelijkheden. Eén op de drie Nederlanders (31%) vindt besparen leuk, maar slechts één op de zeven (15%) vindt het ook gemakkelijk. Onder jongeren van 18 tot 25 vindt bijna de helft het leuk om te besparen. Niet alleen vinden ze het leuker, jongeren geven ook vaker dan ouderen aan het gemakkelijk te vinden om besparingen te vinden. Deze twee kunnen natuurlijk samenhangen. Wanneer besparen makkelijker is, zal het vaker lukken. En dingen die lukken zijn vaak leuker dan dingen die niet lukken. Proberen te besparen vind ik...
40%
60%
20%
50%
0% 18-25 jaar
40%
65+ Computer
30%
Schriftje/Huishoudboekje
leuk makkelijk
20% 10%
0% 18-25 jaar
ING Financieel fit Barometer Economisch Bureau, december 2014
4
25-35 jaar
35-45 jaar
45-55 jaar
55-65 jaar
65+
Verantwoording en disclaimer ING Financieel fit Barometer De ING Financieel fit Barometer meet het oordeel van Nederlandse huishoudens over hoe fit zij zich in financieel opzicht voelen. Met financieel fit wordt bedoeld: ‘Uw geldzaken op orde hebben en houden. Nu, en met het oog op de toekomst’. Hierin wordt gekeken naar de volgende thema’s: Inkomsten en Uitgaven, Woonsituatie, Vermogen en Pensioen. Elk kwartaal wordt aandacht besteed aan een van deze thema’s. De feitelijke barometerscore is gebaseerd op een aantal vragen uit marktonderzoek door TNS NIPO onder een representatieve groep Nederlandse huishoudens en geeft aan hoe zij vinden dat hun huishoudboekje sluit. De ING Financieel fit Barometer heeft als minimale waarde 0 en kan maximaal uitkomen op 200. De neutrale stand is 100. Het aantal optimisten en pessimisten over de eigen financiële situatie houdt elkaar bij die stand in evenwicht. In meting 24 (in november afgenomen onder 1022 Nederlandse huishoudens) is de Financieel fit Barometerscore uitgekomen op 88. De in deze publicatie neergelegde opvattingen zijn gebaseerd op de door ING vergaarde informatie en door ING betrouwbaar geachte bronnen. Deze gegevens zijn op zorgvuldige wijze in onze analyses verwerkt. Noch de ING, noch medewerkers van de bank kunnen aansprakelijk worden gesteld voor de in deze publicatie eventueel aanwezige onjuistheden. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. ING aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van de publicaties of voor informatie die op of via de sites wordt verstrekt. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Niets in deze publicatie mag worden gereproduceerd, verspreid of gepubliceerd zonder de uitdrukkelijke vermelding van de ING als bron van deze informatie. De afnemer van deze informatie is verplicht aanwijzingen van de ING betreffende het gebruik van de informatie op te volgen. Nederlands recht is van toepassing. De ING is met ruim 8,9 miljoen rekeninghouders een van de grootste en meest toonaangevende financiële dienstverleners van Nederland. ING is een wereldwijd opererende financiële instelling van Nederlandse origine die diensten aanbiedt via haar werkmaatschappijen ING Bank en NN Groep. Het doel van ING Bank bestaat erin om mensen in staat te stellen een stap vóór te blijven, zowel in het leven als in het werk. De meer dan 63.000 werknemers van ING Bank bieden retail- en commerciële bankdiensten aan klanten in meer dan veertig landen. Duurzaamheid maakt integraal deel uit van de bedrijfsstrategie van ING, hetgeen blijkt uit het feit dat ING is opgenomen in de Dow Jones Sustainability Index (Europe en World), de FTS4Good Index en de Euronext Vigeo Europe 120 Index. ING Bank N.V., statutair gevestigd te Amsterdam, Handelsregister nr. 33031431. Wilt u geen persberichten meer ontvangen van ING, klik dan hier.
ING Financieel fit Barometer Economisch Bureau, december 2014
