FilosofieWeek Frankrijk werken aan filosofie voor het leven
“Filosofie voor het leven. Dat is filosoferen over het leven en over de zin van het leven. Jezelf een pauze gunnen.” Zo afficheren wij ons op onze site. Een week filosoferen in Frankrijk is natuurlijk veel meer dan een pauze. Is een lange pauze waarin je je, anders dan bij onze workshops, even helemaal kunt onttrekken aan je dagelijkse besognes. Even weg van je oude conditioneringen en je een geheel nieuwe dagindeling eigen maken; even in een voor jou nieuwe omgeving op adem komen. Goede filosofische en niet filosofische gesprekken voeren met anderen. Genieten van de omgeving, genieten van lekker eten en een goed glas wijn. En uiteraard staat het je vrij om je verblijf in Frankrijk met een week of meer weken te verlengen. Er is genoeg te zien en te beleven.
programma workshops zondag 17.30 - 18.00 18.00 - 22.00
Aankomst, welkom in Monpazier Kennismaking, bespreken weekprogramma. Met aansluitend buffet/maaltijd.
maandag t/m vrijdag 08.45 - 09.00 Ontvangst, koffie 09.00 - 10.30 Workshop “Zaken die voor een goed leven van belang zijn” 10.30 - 11.00 Pauze 11.00 - 12.30 Filosofisch Atelier “Met andere ogen kijken naar je leven” 12.30 - 14.00 Déjeuner 14.30 - 18.00 Geen vast middagprogramma. Samen of zelf iets doen. Zie hierna onze suggesties. 19.30 - 22.00 Geen vast avondprogramma. Samen dineren is mogelijk. De workshop nabespreken. Het kan allemaal. Wij lunchen gezamenlijk in het restaurant waar we elke ochtend bijeen zijn. Dineren, al dan niet gezamenlijk, is mogelijk bij verschillende restaurants in en nabij Monpazier. geen vast middag- en avondprogramma In de middag en avond is er volop gelegenheid, alleen of samen met anderen, aan de slag te gaan met leessuggesties, materialen en vragen die wij in de workshops en het atelier aan u meegeven. Bij aanvang van de week bepalen we met elkaar op welke middagen we tijd nemen en gelegenheid scheppen om zaken filosofisch uit te werken. Ook als het gaat om niet-filosofische activiteiten is er in en om Monpazier van alles te doen. Denk bijvoorbeeld aan een schilder workshop (‘kleur bekennen’), wandelen, kanoën op de Dordogne, paardrijden en het bezoeken van wijnproeverijen. Bij voldoende gemeenschappelijke
1
belangstelling kunnen we desgewenst iets gezamenlijks organiseren. Geef jouw interesses bij je inschrijving aan ons door. Ook kunnen we het programma van een ochtend een keer naar de middag verplaatsen. Bijvoorbeeld omdat het dan mogelijk wordt een interessante ochtendmarkt te bezoeken. Uiteraard doen we dit alleen in overleg met alle deelnemers.
aanmelding filosofieweek Meld je aan door ons een e-mail te sturen met je gegevens. Wij bevestigen jouw aanmelding en sturen je een factuur. Na ontvangst van jouw betaling ben je definitief ingeschreven. Het maximaal aantal deelnemers is twaalf. Zodra wij acht aanmeldingen/betalingen ontvangen hebben, berichten wij dat de filosofieweek doorgaat. Indien wij voor 1 april nog geen acht aanmeldingen hebben, gaat de week niet door en krijg je het volledige bedrag teruggestort. kosten, materialen, voorzieningen Jouw investering voor de filosofieweek bedraagt € 195,00. In de prijs zijn begrepen de kosten van de workshops, van de materialen en van koffie, thee tijdens de workshops. De verblijfkosten (naar keuze in hotel, gîte of camping) en de kosten van de maaltijden bij lokale restaurants, alsmede de kosten van andere dan filosofie-activiteiten in de middag en avond, voor zover je daaraan deelneemt, zijn voor eigen rekening. locatie workshops, atelier In de ochtenden maken we gebruik van een zaal in het restaurant/café “La Bastide” in het centrum van Monpazier. Elke middag lunchen we gezamenlijk na de workshop/het atelier voor eigen rekening bij dit restaurant/café. Op sommige middagen, en elke avond vanaf 21.00 uur, kunnen we, nadat we ergens gegeten hebben, elkaar ook daar nog weer ontmoeten en bijpraten. Ook de verschillende terrasjes in Monpazier bieden natuurlijk prima gelegenheden om elkaar te ontmoeten en op twee minuten lopen van de markt vind je tal van mogelijkheden om ergens in het veld of een boomgaard te vertoeven. Er is veel ruimte en vrijheid om, als individu of als groep, de middagen of avonden zelf vorm te geven. Bij de bespreking van het weekprogramma op de dag van aankomst (zondag) komt een en ander aan de orde.
toelichting workshops Zaken die voor een goed leven van belang zijn (Albert Wessendorp)
Elke dag stel ik een thema aan de orde. Ik licht het thema toe door een aantal filosofen te bespreken, die zinnige dingen hebben gezegd over het onderwerp.
2
De 5 thema’s zijn: “geluk”, “gemoedsrust”, “de ander en ik”, “identiteit en authenticiteit” en “levenskunst”. Deze onderwerpen zijn niet willekeurig gekozen. Het gaat om zaken waarmee ieder van ons direct te maken heeft in ons alledaagse bestaan. We moeten allemaal enig benul hebben van wat voor ons geluk, gemoedsrust etc. betekent als we een goed leven willen leiden. We sluiten daarmee aan bij Socrates die als een der eerste filosofen stelde dat zelfkennis het begin van alle wijsheid is. Zoals gezegd gaan we na wat ook andere filosofen en andere denkers dan Socrates over deze onderwerpen gezegd hebben. Vervolgens staan we stil bij de vraag of met onze kennisname van hetgeen zij beweren ons zelfinzicht gegroeid is. En of we met die kennis in staat zijn om een goed, of een nog beter leven te leiden. In de middag is er gelegenheid om verder kennis te nemen van een bepaalde filosoof die jou aanspreekt. Er zal (een beperkte hoeveelheid) literatuur beschikbaar zijn. Mogelijk nog leuker is het voor je om met iemand anders of met anderen wat tekst door te nemen en daarover van gedachten te wisselen. Voor degenen die de thema’s willen gebruiken om zich uitdrukkelijk af te vragen hoe het met hen gesteld is op de genoemde gebieden is er elke dag een lijst met vragen over het die dag besproken onderwerp beschikbaar. De vragen helpen je om jezelf kritisch te evalueren op het desbetreffende thema. Zonodig kan er “een goed voornemen” worden gemaakt m.b.t. toekomstig handelen. Aan het eind van de week is het mogelijk om het resultaat van de 5 vragenlijsten samen te voegen. Alle goede voornemens tesamen vormen dan een soort “plan voor de nabije toekomst”. Maar....... het al dan niet beantwoorden van de vragen is ieders vrije keus. De antwoorden worden niet in de groep besproken. Het is prima als je meer beschouwend met de stof aan de slag gaat en de vragen laat voor wat ze zijn. Het lijkt me, tenslotte, heel leuk om je in het mooie Frankrijk te treffen. We zullen er alles aan doen om er een mooie, plezierige en ook leerzame week van te maken! Filosofisch Atelier: met andere ogen kijken naar je leven (Johan ter Heegde)
Filosoferen is een eeuwenoude bezigheid. Met dat filosoferen is misschien alles inmiddels wel gezegd over wie we zijn, waartoe we zijn en over de zin van wat we ondernemen of wat ons overkomt. Hoe nuttig kan dit filosoferen vandaag de dag dan nog zijn? Kun je nog wel woorden vinden en gedachten denken die iets kunnen betekenen of toevoegen aan dat waarmee je bezig bent? Wanneer we
3
tijd over hebben, nestelen we ons dan niet liever in het comfort of de verstrooiing die de hedendaagse maatschappij mogelijk maakt? Welk filosoferen is vandaag nog krachtig en aansprekend genoeg om ons te inspireren? In het Filosofisch Atelier onderzoeken we dit en kom je wellicht op een spoor van een voor jou inspirerend denken. Misschien vraagt dit een andere taal, een andere manier van kijken. Laat de filosoof Nietzsche niet iemand zeggen: “nieuwe wegen ga ik, een nieuwe spraak komt over mij: als alle scheppers ben ik oude tongen moe geworden. Niet langer wil mijn geest op stukgelopen zolen lopen.” Leuk en spannend is het onderzoek naar een filosofisch denken, naar een verhaal dat ons over versleten gedachten heen kan dragen. Een verhaal of een denken dat motiveert en inspireert. Op maandag maken we in het Filosofisch Atelier kennis met de meest dominante westerse filosofieën. Er zijn verschillende verhalen te vertellen. Ontdek of en hoe “jouw verhaal” verweven is met één of meer van deze verhalen. Na de start op maandag zoomen we wat in. Dinsdag, woensdag en donderdag verdiepen we ons in enkele van de meest toonaangevende verhalen en hun denkers. Wanneer je op een jou aansprekend spoor komt, kun je ook zelf met een verhaal aan de slag. Een beperkte filosofiebibliotheek kan je daarbij ondersteunen. Opmerking: desgewenst kun je, voorafgaand aan deze filosofieweek, al aan de slag om meer vertrouwd te raken met enkele dominante westerse filosofieën. We geven, na jouw aanmelding, enkele leessuggesties.
Mogelijk is de filosofieweek in Monpazier een eerste fase van een langere filosofische onderneming of zoektocht. In Nederland kan je hiermee verder gaan. Wij en andere deelnemers kunnen met je mee denken: af en toe houden we een “Filosofisch Atelier” op een van onze zaterdagworkshops in Nederland. Daar kun je je eigen (filosofisch) verhaal verder ontwikkelen en verbinden met een of meer (grote) verhalen van de denkers die die je op het spoor bent gekomen. Het kan je helpen met andere ogen te kijken naar je leven en gaandeweg vertrouwd te raken met andere zienswijzen en zijnswijzen: om beter nog op te merken wat zich in ons leven aandient.
Locatie: Monpazier(Dordogne) Over het departement Dordogne, een van de meest bekende streken in Frankrijk, is veel geschreven. Omdat je op het internet met een eenvoudige
4
muisklik uitgebreide informatie kunt vergaren melden we hier slechts in het kort iets over de streek. De Dordogne is verdeeld in 4 gebieden die landschappelijk gezien nogal van elkaar verschillen. Het gaat om de Périgord Blanc, Noire, Vert en Pourpre. De witte Périgord is genoemd naar de kalkstenen die enigszins wit uitgeslagen zijn. De Périgord Noire heet zo vanwege de donkere eikenbossen. Vert verwijst naar het groene landschap en de Périgord Pourpre is genoemd naar de paarse bladeren van de druivenranken. Monpazier ligt in de Périgord Pourpre en is een heel bijzonder dorpje. Het is een zogenaamde Bastide, een soort vestingstadje. Bastides werden gesticht in de middeleeuwen toen de Fransen met de Engelsen overhoop lagen. Zij boden de bevolking in die tijd bescherming tegen plunderingen. Monpazier werd gebouwd in 1284 op gezag van koning Edward 1van Engeland en geldt als een van de best geconserveerde Bastide van Frankrijk. Zij werd ook verkozen tot een van de mooiste (Plus Beaux Villages de France) dorpjes van Frankrijk. Het hele dorp is een bezienswaardigheid, er kan een tocht gemaakt worden met een gids en er is een permanente tentoonstelling met oude foto’s van Monpazier. Monpazier, een prima plek om te filosoferen Wij, Johan en Albert, hebben een bijzondere band met de Dordogne en met Monpazier. Johan heeft al jaren een tweede woning in de buurt van Monpazier. Als hij niet in Nederland vertoeft is hij in Frankrijk te vinden. Albert heeft nog zeer recent, 2 jaar in Bayac gewoond. Ook hij is zeer vertrouwd met Monpazier en omgeving. Op zijn fiets heeft hij de streek uitgebreid verkend en heeft hij genoten van het heuvelachtige landschap met zijn zonnebloemvelden en wijngaarden. Mooie plaatsjes die hij op zijn tochten aandeed zijn: Beaumont, Issigeac, Belves, Lalinde, Eymet en natuurlijk ook Monbazillac waar je een fantastisch uitzicht hebt over de wijngaarden en in het dal Bergerac ziet liggen. Voor wandeltochten moet je bij Johan zijn. Hij maakt er een gewoonte van om met een filosofisch werkje in zijn rugzak op pad te gaan. Hij onderbreekt zijn tocht zo nu en dan om op rustige plekjes wat wijsheden tot zich te nemen.
5
