kwartaalblad van de Nederlandse Mahjong Bond jaargang 2 nummer 2
Indien onbestelbaar svp retour aan: Marjan Demmer Prinsestraat 10 B 2513 CD Den Haag
mei 2005
ADVERTENTIE
Filmploeg in actie
Avenant Astbestsanering BV Kropaarstraat 12 1032 LA Amsterdam telefoon: 020 - 6365673 fax: 020 - 4940232 website: www.avenant.nl
Op OEMC schitteren Holland en mahjong in promotiefilm Sponsor van het OEMC
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Protempo B.V. is een technische groothandel op het gebied van wielen-, assen-, en landbouwtechniek gevestigd in Nijmegen (Nederland).
•
Professional Support to Provide Relationship Profitability Advanced Conference Management is hét organisatiebureau voor al uw nationale en internationale bijeenkomsten. Onze missie: “professionele ondersteuning voor succesvol relatiebeheer”. Met genoegen bieden wij onze jarenlange ervaring aan op het gebied van logistieke organisatie voor zakelijke congressen en informele evenementen in binnen- en buitenland. Wij verzorgen uw meeting van concept tot de daadwerkelijke uitvoering met onze grondige kennis en efficiënte planning. Uiteraard op basis van uw ideeën en volledig afgestemd op uw wensen. Advanced Conference Management Frambozenweg 163-165 2321 KA Leiden Tel.: (+31) (0)71 572 84 25 Website: www.congresevents.nl
•
•
•
Uit een zéér uitgebreid assortiment wielen voorzien wij dagelijks vele bedrijven in de Benelux van apparaten-, meubel- of transportwielen in vele variaties. Vrijwel iedere producent van aanhangwagens koopt producten uit het assortiment trailercomponenten zoals de bekende Knott-assen en oploopremmen, verlichting, spatschermen, gereedschapkoffers, neuswielen, koppelingen, hang- en sluitwerk enz.enz. In vrijwel elke sector van de industrie worden gasveren toegepast Protempo levert hier de bekende gasveren van de Duitse fabrikant Hahn. In tal van variaties voor vrijwel elke toepassing. Ook mogelijk bij kleinere series. Naast deze “kernproducten” heeft Protempo voor haar afnemers een breed scala van producten zoals handlieren, kogelpotten, stelvoeten, industriële remmen, wielen met luchtband voor zowel snel- als langzaam verkeer, steunpoten en steunwielen.
2 bestuur | 2 mahjongkalender | 3 OEMC | 4 de mahjongavond van... | 5 spelregelkwestie | 8 IJsselstein blaakt van ambitie 10 dames vol vuur | 11 column Op de lat | 12 arbiters OEMC getest | 12 Gouden Draak anders | 13 toernooien en ranglijst
wMahjong Magazine
14 2
mei 2005w
15 3
220 22 78 78
75
75
77
79
82
Evert van Voorthuysen
5
348 35
34
Maurice Demmer
5
Wil Foekema
81
70 70
66
66
72
76
80
7
383
A aantal toernooien B gemiddelde C ranglijstpunten 401 34 8
406 41 5 Marja van Diggele
Piet Scholte
78
79 75 71 70 74 75
71
409 37 7 André Boer 77 74 76 73 75 74
73
417
410 29
40 6
11 Tonia Strik
Joos Bijl 75
76 71
77 73
69 65 60 67
65
36 73 77 77
74
74
75
74
Paul Deege
8
419
a na Amsterdam b na Leusden c na Hilversum d na Hengelo weg e na Almere f na Varsseveld g na Mechelen 431 37 8 Hans Rijnders 73 65 62 58 40 40
53
457
451 35
38 9
10 Thea van de Lubben
Sandra van de Berkt 71
72 69
78 74
65 57
72
62 62
72 73 73
59
Verklaring letters in de tabel: 462
473
46 5 59 60
67
67
66
70
70
Eric van Balkum
45
477 46 Jeroen Meijer
6 69
68 72
68 64 56 47 48
58
70
Judith Baruch
6
479 38 10 Betsie Daanen 67 66 68 71 67 66
69
480 40 9
481 44 7
Onno Kiviet
Gerard Strik jr 65
66 67
64 61
63 60
64 64
61
66
65
65
46 46
wMahjong Magazine
Dicky Rep laat de spierballen rollen vanwege de overwinning in Mechelen
64
484
484 38
44 7
10 Gerrit Kragt
Mathijs Litjens 63
64 53
63 58
49 50
59 61 61
60
64 63
45
490
495
47 6
63 52
63
62
60
62
62
Gert van der Vegt
48
503 46
Marieke Strik
6
60
61 61
60 56
59 61
69 69 69
70
25 24
62
Richard van Gessel
7
504 50 Max van der Tol 59
5
509 43
523 46
9
Frederike Ouderkerk 57
Leni Janssen 49
58 54
47 48
37 44 43
39
72 72
38
58
8
524
525
52 5 53
57
56
Eric-Jan Hartstra
47
526 53
Harry Koot
8
54
55 56
55 51
52 41
54
29 38
56 57 58
43
Ydo Ehlers
5
534 45
545 53
Chris Janssen
9
52
53 54
52 67
50 63
68
55 57
68 68 68
52
Lydia van Gessel
6
551
9
546
43
47
11
Ada Ketzer
Jenneke Kragt 50
51 51
44 42
57 53
42
35 36
55
38 39
32
572
6
552
37
53
15
Eveline Broers
Marianne Strik 48
49 50
47 45
48 38
52
45 45
40
56 55
54
582
590 43
46 11
13 Teus Kamper
Gert Jan Davies 47
46 41
46 40
39 45
40 42 37
47
591
594 59
45 12
5 Frank Stork
Rien Viergever 45
44 43
45 43 49
594 55 7
596 54 8
48
Vraag folder en kijk op website: www.dajamahjong.nl e-mail:
[email protected]
50
Leden Nederlandse Mahjong Bond 10% korting
44
Foto Ria Rep
voor diverse mahjongspellen, mahjongboeken, mahjong-attributen, mahjonglatten (breed), mahjongspelregelboekjes, etc.
50
Griete van den Akker (actrice), Bram van Erkel (regisseur, acteur), Rianne Compier (actrice), Thomas Compier (acteur) en Pjotr van Dijk (geluid)
Brederostraat 19 7552 KA Hengelo
Teruggekeerd in de lijst is Lois Moralis op een achttiende plek, maar door haar geringe deelname aan landelijke toernooien valt van haar niet te veel van te verwachten. Hoogste nieuwkomer is Marjan Demmer op plaats 25. Grote
42
Op de set van de nieuwste mahjongfilm v.l.n.r. Wim Knieriem (acteur),
Bookshop DAJAmahjong
de hand weer compleet te maken na een vergeefs graaien naar stenen die zich aan het spel onttrokken. ‘Vliegtuigmahjong’ werd geopperd. Maar gezellig. Het uitblijven van echt hoge scores in het begin maakte het een toernooi met een open eind. Pas op het laatst sloeg Dicky Rep genadeloos haar slag met meer dan tienduizend punten. Daarmee bleef ze Marianne Croeze voor, die echter wel de zomer ingaat met een tweede plaats op de ranglijst.
41
Omslagfoto
ADVERTENTIE
Mikki Bes
Redactieadres Marjan Demmer Prinsestraat 10 B 2513 CD Den Haag
[email protected]
zaterdag 18 maart 2006 Witte Draak Toernooi, De Akker in Hilversum, NTS, informatie bij Jelte Rep Erik Wessel
Lay-out Adrie van Geffen
zaterdag 1 oktober 2005 Nederlands Kampioenschap ENMV, Complex Bergweg in Rotterdam, NTS zie pagina 13
zaterdag 25 februari 2006 Kersenbloesemtoernooi, Groot Krakhorst in Leusden, Riichi, informatie bij Sjef Strik
42
Sluitingsdatum kopij volgende nummer: 1 augustus 2005
Kinryu Majan Taikai, Groot-Krakhorst in Leusden, Riichi zie pagina 13
Kongrovers Toernooi, Flevohuis in Amsterdam, NTS, informatie bij Gert van der Vegt
43
zaterdag 17 september 2005
39
Reacties / bijdragen Reacties of bijdragen in de vorm van artikelen of columns worden zeer op prijs gesteld. U kunt ze sturen naar het redactieadres van Mahjong Magazine.
zondag 15 januari 2006
42
Japanese-Dutch Friendship Tournament, Japans Cultureel Centrum in Amsterdam, OCMR, informatie bij Désirée Heemskerk
Het laatste toernooi voor de zomervakantie geldt voor de deelnemers als één van de gezelligste. Maar ook als één van de krapst bemetene. Kleine tafels dicht op elkaar, rigide vastgespijkerde speelvelden met reguliere, dus wat kleine mahjongstenen, leidden na enig gekletter tot menige gymnastische oefening om
35
Het overnemen van artikelen of delen van artikelen is toegestaan, mits hiervoor toestemming is verkregen van de redactie.
zaterdag 12 november 2005 Gouden Draak Toernooi, Kolpinghuis in Nijmegen, OCMR, informatie bij Sjef Strik
41
maandag 27 juni 2005
24
vrijdag 24 t/m zondag 26 juni 2005 Europees Kampioenschap Mahjong, De Vereeniging in Nijmegen, OCMR
zaterdag 29 oktober 2005 Jubileumtoernooi De Drie Seizoenen in Almere, NTS, informatie bij Barend Eversen
51
Mahjongkalender
Een glunderende Robert Rijnders, ‘having fan’
55
N
atuurlijk bezoek je geregeld de nieuw vormgegeven eigen website van de Nederlandse Mahjong Bond op het adres www.mahjongbond.nl. Er is inmiddels een eigen webmaster voor benoemd, en wel ENMV-lid Zeger de Jong. Ideeën en suggesties kun je aan hem kwijt via
[email protected]. Een van de dingen die hij wil opzetten is een plek waar spelers die op zoek zijn naar andere spelers in hun omgeving oproepen kunnen plaatsen.
57
Nieuwe webmaster
17
Mahjong Magazine is een uitgave van de Nederlandse Mahjong Bond en verschijnt vier keer per jaar, in augustus, november, februari en mei. Lidmaatschap € 17,50 per jaar. Losse nummers € 3,75. Nadere inlichtingen hierover zijn te verkrijgen bij de secretaris van de bond, Désirée Heemskerk, Lingestraat 60, 2987 CG Ridderkerk,
[email protected]
Dezelfde Janco had kennelijk de smaak te pakken en veroverde in Varsseveld een tweede plaats. Terug van weggeweest was hier de eer voor Robert Rijnders. Na een derde plaats in Amsterdam eerder dit jaar greep hij nu de volle winst in de Hongkongvariant. Niet met loopschema’s, maar op basis van de tussenstand werden tafelgenoten aan elkaar gekoppeld., de top vier gezeten op een verhoging. Tafelbladen met grote stenen, afrekenen met fiches uit een zakje: het Fu-Hingtoernooi heeft een eigen oosters karakter. Zoals dat al was met het Rode Draak Toernooi voelt Robert zich duidelijk thuis in deze streek. Mede door afwezigheid van Albert en Anita keerde Ingrid terug op de tweede plaats in de ranglijst. Janco schoof door naar plaats twaalf. Marianne Croeze consolideerde haar derde plaats.
51
[email protected] www.mahjongbond.nl
Z
ondag 29 mei vindt in sportcentrum Merwestein in Nieuwegein de jaarlijkse algemene ledenvergadering plaats. De stukken voor deze vergadering worden twee weken voor de vergadering per post aan de leden toegezonden. Na het officiële gedeelte is er gelegenheid om te mahjongen, waarbij de aanwezigen zelf mogen uitmaken of ze volgens de ‘EK-regels’ of de Nederlandse Toernooi Regels willen spelen.
14
Bestuur Nederlandse Mahjong Bond Martin Rep, voorzitter Désirée Heemskerk, secretaris Marianne Croeze, penningmeester Chris Janssen, bestuurslid Eveline Broers, bestuurslid
Bestuur
verliezer is Adrie van Geffen die van een enige tijd aangehouden tweede plaats gestaag is afgezakt tot de elfde. Misschien doordat hij zich teveel met die ranglijst bezighield.
71
Redactie Mahjong Magazine Marjan Demmer, Adrie van Geffen, Jelte Rep, Martin Rep
van De Drie Wijzen. Rondewinsten van meer dan 6000 punten waren eerder regelmaat dan uitzondering. Een wat meer sluipende benadering werd gehanteerd door Janco Onnink die zo een derde plaats bemachtigde.
14
Uitgave van de Nederlandse Mahjong Bond
Niet vergeten: ledenvergadering 29 mei
71
Mahjong Magazine jaargang 2, nummer 2 mei 2005
mei 2005w
Toernooien en ranglijst vervolg van pagina 13
onnavolgbare niveau. Deze langdurige zegetocht werd ingezet met het behalen van het Nederlands Kampioenschap Riichi in 2004. De vorige editie van Mahjong Magazine meldde abusievelijk dat deze titel aan Frans Roquas toebehoorde, doch Ton heeft nu overduidelijk zijn gram gehaald.
OEMC in Rotterdam wist ze dit gemiddelde door een klinkende overwinning in De Akker op te vijzelen tot 84. Een overname van de tweede plaats op de ranglijst was het gevolg. De overwinning in Hilversum moest wel worden bevochten. Zelden werd in de loop van het toernooi de tussenstand zo door elkaar gegooid als daar. Inmiddels heeft Anita haar tweede plaats weer prijs moeten geven door wat mindere prestaties in Almere en Mechelen, en heeft ze tussentijds het toernooi in Varsseveld overgeslagen.
vond ze zichzelf terug op de tweede plaats in de ranglijst.
Het OEMC komt eraan Nog maar een maand en dan barst het eerste Open Europese Mahjongkampioenschap (OEMC) uit de geschiedenis los. Een greep uit het laatste nieuws.
14 2
603 58 6
33
59 55
36 41 35
33
33
41
Wil Meijer-Kal
37 17 Riek Strik
612
40
40
62 5 Sjef Strik 38 36
34
32 34
43
36 33
34
29
34
36
39
16
621
E
Yvonne Heemskerk
624
Bestuur
47
51
625
638 64 5
11 Wilmar Kränzlein 40
37
38
30
38
35
49 49
29
36 37
37
34
36
Ingrid Houtepen
8
653
639
47
58
14
Ida van der Bij 37
35
35
44
44
27
50 34
46
15 10
25
30
34
Greet Kamper
656 54 11
659 52 12
Ria Rep 26
33
32
23
25
28
22 22
18
32 33
21
37
32
Jan Ketzer
663
9
660
44
58
16
Wim Rijnders
Hans van der Poel
31
30 30
31
29
39
31 32
30
51 56
41
27
31
673 57 10 28 32 39 30
44
31
29
Martin Rep
686
9
683
59
60
10
Linda Thomassetti 24
28
25
21
19
33
23 26
24
43 42
35
24
27
Barend Eversen
688 61 9
702 70 5 Marjan Demmer
27 26 20 24 23
22
29 29 20 19
28
28
26
Yvonne van der Heide
25
704 46 17 Jaap Croeze 24
717
720
54 14 Gerard Strik sr 17 16 16 15
16
22
23
62 10
724 52 15
André Rijnders 19
22
21
19
17
22
18 17
20
28 28
23
23
21
Harry Kal
726 53 15
729 59 12
Gerda van Oorschot 23
20
18
11
20
18
10 17 20
26 26 25
13 13 13
12
15
19
Ma Prem Sohana
732 73 18 16
Lois Moralis
5
742 64 17 14 13
Jacobine van der Horn
10
752
9
747
49
67
18
Jelte Rep 22 21
9
26 30
8 10 11
31
31
15 13 12
16
José Kniest
770 67
774 71 8
10
Arthur Schouten
Anton Kösters
13 11
15
11
14
12
15
13 19
12
18
12
15
14
775 54 10
775 66 17
Jan Thomassetti
11 9
10
7
10
7
10
6
11
3
11
2
16
20
wMahjong Magazine
12
Adrie van Geffen
795 68 11 Dicky Rep
805 59 16 Janco Onnink 12
18 17
16 25
27 21
19
21 27
27
7
10
9
819 58 17 Désirée Heemskerk
823 56 18 Chris Scheffler
8
8
8
6
14
7 4
9
9 8
14
9
7
833 69
834 77 8
12 Robert Rijnders
Anita Neve
6
6
5
6
8
3
5 3
7
8 9
2
5
5
852
896
67 14 Albert de Bakker 4 5 6 5
5
2
4
64 18
905 67 17
Ingrid Broeder 2
3
3
4
4
2
2 6
3
4 7
4
3
2
Marianne Croeze
C B
78
A
17 1
1
f
1
1
d
1 1
1
b a
c
e
g
Ton Rijnders
1020
Ondanks een tweede plaats in Almere, na Remmert Borst die nog Inmiddels is de titel Nederlands Kampioen onvoldoende Anita Neve weet zich Riichi overgegaan naar één van de toernooien bijna zeker van de heeft gespeeld weinige belagers van Ton, en wel Ingrid overwinning in Hilversum Broeder. Zij heeft enige tijd wat minder Het wegvallen van het toernooi 'de Rode om een plaats gepresteerd, doch in Leusden was reeds Draak' 2003 bracht een verschuiving te verwerven in de ranglijst, herwon teweeg. Voor de in de loop der jaren Ingrid Broeder haar positie niet in de vanaf binnenkomst duidelijk dat de adrenaline werkte. De inmiddels beroemde steeds beter presterende Marianne Croeze lijst. Albert de Bakker kon een mindere bingomachine van Sjef Strik, waarmee werd op die manier een vuiltje, een op score wegwerken en kwam door zijn één na laatste plaats, weggewerkt en achtste plaats een stukje hogerop. Als een loopnummer wordt toegekend, moest het onmiddellijk ontgelden. Ondanks hij had geweten dat dit het het molest op het apparaat bleek geval was geweest én dat een achtste plaats werd beloond ze onaangedaan bestand tegen de felle concurrentie van de Deen met een schitterende prijs, Henrik Nielsen en Jan Thomassetti. beschikbaar gesteld door Jan en Linda Thomassetti die van Titelverdediger – daar is hij weer - Ton Rijnders behaalde een vierde geen ophouden weten als het plaats. Met die overwinning stormde gaat om het gedenken van hun trouwdag, dan was hij wellicht Ingrid door naar de tweede plaats op de ranglijst. even gebleven om die prijs in ontvangst te nemen. Albert was echter weer met stille trom In Leusden ontbrak ze, maar in Hilversum sloeg ze toe: Anita Neve. vertrokken, zodat een volle Als relatieve nieuwkomer stond ze zaal vergeefs uitkeek naar de uitreiking van zijn beloning. voor het toernooi met het hoogste Prijswinnaars in Almere. V.l.n.r Janco Onnink, Remmert Borst, Zoals een jaar geleden werd er gemiddelde van 81 te boek. Na een moeiteloze kwalificatie voor het Ingrid Broeder hevig gescoord op het toernooi
mei 2005w
r komen geen 100, maar 108 spelers. De organiserende werkgroep werd verrast door een aantal aanmeldingen uit Frankrijk van enkele zeer enthousiaste spelers. Het was gewoon onmogelijk ze af te wijzen. Inmiddels zijn de Fransen vreselijk hard aan het oefenen geslagen. Daarnaast meldde zich tot vreugde van het comité ook een groep namens de Chinese mahjongorganisatie. Wat zou een EK Mahjong zijn zonder afvaardiging uit het land waar het allemaal begon? De Chinezen sturen een scheidrechter mee die expert is op het gebied van de COMJregels en die opperscheidsrechter Désirée Heemskerk zal adviseren. *** Er komen niet alleen individuele prijzen, maar ook landenprijzen. De Chinese mahjongorganisatie heeft daar mooie prijzen voor beschikbaar gesteld. Volgens een nog geheime formule worden de resultaten van alle spelers van één land bij elkaar gevoegd, op basis waarvan een eerste, tweede en derde prijs worden toegekend. Sommige kleine mahjonglanden zullen samen één team vormen. Zo hebben België, Oostenrijk en Zweden maar twee spelers en Portugal zelfs maar één. *** Sponsors! Protempo uit Nijmegen steunt ons financieel. Het bedrijf is het grootste in Nederland op het gebied van wielen en assen. De directeur bevond zich in China op het moment dat de beslissing werd genomen en heeft zich daar vast door laten inspireren. *** Meteen een kleine diplomatieke rel nu én China én Taiwan beide vertegenwoordigd zijn op het EK. China ziet Taiwan als opstandige provincie en leeft daarmee op voet van oorlog. Voor de
wMahjong Magazine
benaming van Taiwan wordt nu de diplomatieke term gebruikt die wordt geadviseerd door het Internationaal Olympisch Comité: ‘Chinese Taipei’. *** Voor liefhebbers van mahjongspullen wordt het OEMC een eldorado. Klapper zullen de speciale herdenkingspellen zijn die Dragon Chang uit Taiwan heeft laten maken in China. In plaats van gewone bloemenstenen zijn er stenen met iconen van Nederland en toernooistad Nijmegen. Ze komen in drie soorten: bamboe (€ 65), kunststof (€ 75) en been/bamboe (€ 85). Als je zeker wilt zijn van een spel, kun je er nu al een reserveren door € 10 te storten op postgironummer 9657936 t.n.v. M. Rep, met vermelding welk spel je wilt hebben.
politicus van Nederland, verricht zaterdagmorgen 25 juni de officiële opening van het OEMC. *** Natuurlijk wil iedere niet-geplaatste mahjongspeler toch graag kijken op het toernooi. Dat kan, toegang is gratis. Je wordt in de Vereeniging in Nijmegen deskundig rondgeleid door Janco Onnink. Voor het bijwonen van het openingsfeest, diners en lunches moet je wel betalen, maar de prijsuitreiking, zondag 26 juni aan het einde van de middag, staat weer voor iedereen open. *** Voor het OEMC zijn geluidsarme tafelbladen gemaakt naar voorbeeld van Fu-Hing, met binnenmaat 81 cm, buitenmaat 94 cm en 4 cm dik. Gebrek aan opslagruimte noopt tot verkoop van 12 tafelbladen, tegen kostprijs van € 38,50, en wel ruim vóór het toernooi. Op zondagavond na het toernooi zelf direct meenemen. Inlichtingen en reservering bij Sjef Strik (e-mail
[email protected], tel. 024-6424228)
Jelte Rep ontwierp de bloemenstenen van het herdenkingsspel
Nederlandse deelnemers in Nijmegen
*** We hebben aan bijna elke deur in het Nijmeegse gemeentehuis geklopt, maar zonder resultaat. Nijmegen viert dit jaar het tweeduizendjarig bestaan en dat was voor de mahjongbond een van de redenen om daar het mahjongkampioenschap te houden. Maar de liefde werd niet beantwoord. *** ACM (Advanced Corporate Management), een van onze belangrijkste sponsors, verricht werk van onschatbare waarde voor het OEMC. Zo verzorgt het de registratie van alle 108 spelers en overige bezoekers. Maar laat je niet misleiden door de aardige ACM-dames: wie vóór 25 mei zijn of haar € 100 inschrijfgeld niet heeft voldaan, heeft zijn ticket verspeeld en speelt niet mee. Er staan reserves genoeg klaar om direct de openvallende plaatsen in te nemen en er worden geen aanmaningen meer verzonden. *** Erica Terpstra, voorzitter van de sportkoepel NOC*NSF en de populairste ex-
15 3
Kwalificatie 1: Maurice Demmer, Chris Scheffler, Anton Kösters, Franz Korntner, Anita Neve, Harry Kal, Yvonne Heemskerk, Gert van der Vegt, Arthur Schouten, Rudy Wong Chung, Hans van der Poel, Leni Janssen. Kwalificatie 2: André Boer, Ydo Ehlers, Jan Ketzer, José Kniest, Frederike Ouderkerk, Ingrid Broeder, Betsie Daanen, Rien Viergever, Eveline Broers, Ton Rijnders, Mathijs Litjens, Frans Roquas. Loting: Ida van der Bij, Gertjan Davis, Marjan Demmer, Paul Deege, Adrie van Geffen, Yvonne van der Heide, Jacobine van der Horn, Zeger de Jong, Teus Kamper(*), Wiepy van Kuppenveld, Annemiek Mallee, Jeroen Meijer, Gerda van Oorschot, Dicky Rep, Wim Rijnders, Piet Scholte.
(*) Teus heeft afgezien van deelname. Zijn plaats wordt ingenomen door eerste reserve Jaap Croeze.
mei 2005w
AANKONDIGINGEN TOERNOOIEN EN Kinryu Majan Taikai RANGLIJST
De mahjongavond van... Jelte Rep
SEPTEMBER: RIICHIMAAND
De mahjongavond van …
September wordt ook wel de herfst, fruitof gerstmaand genoemd, maar voor de verwoede mahjongers onder ons betekent september de riichimaand; het Kinryu Majan Taikan toernooi staat weer voor de deur. Dit keer niet zoals gewoonlijk op de laatste zaterdag van september, maar een week eerder.
Jelte Rep Wie? (op foto v.l.n.r.) Paul Hakker, Robert Rijnders, Wim Rijnders en Ton Rijnders. Waar? Om de beurt. Vanavond bij Wim in Amsterdam. Welke frequentie? De vrijdagavond is onze mahjongavond, maar daar komt de laatste tijd steeds vaker wat tussen. Van hoe laat tot hoe laat? We eten altijd eerst, uit of thuis, hangt er van af. Vanavond heeft Wim gekookt en het moet gezegd worden: een koningsmaal. Daarna komen de stenen op tafel, om een uur of half acht, en we spelen door tot een uur of elf. Sinds Robert zijn haren kwijt is, wil hij tegenwoordig wat eerder naar huis. Robert: ‘Vroeger toen ik in Brussel woonde, hielden we mahjongmarathons. Dan kwamen ze vrijdagsmiddags al, hapje eten, spelen, een paar uurtjes slapen, spelen, hapje, eten, en weer spelen tot zondagmiddag. Dat was soms erg heftig. Te heftig soms.’ Welke variant? Onze eigen. Je mag alleen met schoon spel mahjong maken. We spelen met de seizoenen en we hebben naast de heersende wind ook een heersende draak. Die geeft dus een extra verdubbeling. Misschien dat we in de toekomst wat EK-regels toevoegen. Hoe kennen jullie elkaar? Ton en Wim zijn broers, Robert is hun neef, een zoon van hun oudste broer en Paul is een (ex)zwager, was getrouwd met de jongste zus. Wim: ‘We konden geen afscheid van hem nemen.’ Paul: ‘Ze moesten iemand hebben die z’n centjes inlevert.’ Vroeg geleerd? We komen uit een groot gezin met negen kinderen. Op vrijdagavond werden steevast spelletjes gedaan: klaverjassen, pokeren, barricade, noem maar op. Vader was een bridger. Paul: ‘Het eerste wat hij over mij vroeg was: “ken ie kaarten?”’ Als kind mocht je alleen maar toekijken, want er werd altijd om geld gespeeld. Pas als je geld verdiende, mocht je mee doen. Ton: ‘Zodat pa je een poot kon uitdraaien! Die ouwe was snoeihard wat dat betreft, hij
wMahjong Magazine
Het riichimahjong staat open voor alle mahjongspelers vanaf 15 jaar.
Deelnemers krijgen na ontvangst van het inschrijvingsgeld begin september een bevestiging per e-mail gestuurd. Diegenen die geen e-mailadres hebben ontvangen een bevestigingsbrief inclusief routebeschrijving. De inschrijving sluit op 3 september 2005.
Waar?
Riichi?
Voor wie? Paul Hakker, Robert Rijnders, Wim Rijnders, Ton Rijnders had geen enkel medelijden met je. Van: “ach, die arme jongen”. Helemaal niet.’ Sinds wanneer mahjong? Zo’n 30 jaar geleden kwam broer Cor aanzetten met mahjong. Daar raakten we meteen aan verslingerd. De spelregels haalden we uit het Rode Boekje van Eberhardt. Toen vader overleed nam ma zijn plaats in. Zij maakte zich onsterfelijk door de W van westenwind te verwarren met de witte draak en aldus een ‘witte wind’ te annonceren. Ma is inmiddels ook overleden. Paul, Ton en Robert (de ‘Drie wijzen’) spelen het langst samen. Wim is er als laatste bijgekomen. Speelmateriaal? Een ronde tafel afgedekt met een stuk vinyl tegen het gekletter. Ze spelen met dikke stenen van kunststof en met een helgele rug. Het is het spel dat Ton van ma heeft geërfd. Of beter gezegd: heeft toegeëigend. Competitie? Nee, we spelen altijd om geld. We zijn de Chinezen van Europa. Geld maakt het spannender. Eén cent per punt en sinds de euro een halve cent per punt. Als je een goeie avond hebt kun je met € 20 naar huis gaan. De scores lopen niet zo hoog meer op als vroeger. Toen heeft een van hen ruim 80 gulden op een avond verdiend. Robert heeft de scores een tijd lang bijgehouden maar doet dat niet meer. Door de bank genomen won hij het meeste. Hij heeft daardoor een kleine 1000 gulden verdiend - in 15 jaar.
hoger en mooier, maar daar zijn we wel een beetje van terug gekomen. Het is wel jammer dat het niveau zo veel kan verschillen. Thuis spelen we een lekker hoog tempo, we leggen een steen al weg voor we een nieuwe van de muur trekken. Dat hoef je op een toernooi niet te proberen. Daar doen soms mensen mee, die verbaasd zeggen: ‘Wat is dat voor een steen? D’r staat niks op!’ Spelmoment. ‘Gooi ’s wat moois op!’ ‘Heb ik net gedaan! Ballen-2.’ ‘Dat is toch zeker levensgevaarlijk!’ ‘Wat zit jij nou te janken? Je speelt ballen! Ballen-5.’ ‘Ik word helemaal gek van die jongen! Ballen-5.’ ‘Doe ’s wat voor ‘m. Ballen-5.’ ‘Als jullie zò beginnen! Dit zal m’n dood worden: kringen-5.’ ‘Mahjong! Dat was een cadeautje!’ Uitslag? Rond half twaalf stoppen ze. Ton is de enige die wint: € 15.-. Robert verliest € 3.-, Wim € 5.- en Paul is met € 7.- de grootste verliezer van de avond.
Boerderij Groot-Krakhorst te Leusden
Wanneer?
Zaterdag 17 september, 10.30-18.00 uur (zaal open 9.45 uur)
Speelwijze
Er worden vier ronden van 90 minuten gespeeld. De eerste ronde start om 10.30 uur, de laatste om 16.00 uur, waarna de prijsuitreiking rond de klok van 17.45 uur zal plaatsvinden.
Spelregels
De riichispelregels inclusief overzicht van de verdubbelingen en een handige puntentabel zijn (in het Nederlands) te downloaden op de officiële Nederlandse riichiwebsite: www.riichi.tk.Tevens is hier ook een routebeschrijving terug te vinden.
Kosten?
Maak € 10,- (€ 12,50 voor niet-leden) over op postgirorekening 9655009
Het Kinryu Majan Taikai is het kleinste, maar ook het spannendste en gezelligste mahjongtoernooi van Nederland. Steeds meer mahjongspelers ontdekken riichi als de grootste uitdaging op mahjonggebied. De regels zijn niet moeilijk, maar vereisen wel dat je goed nadenkt voor je een steen weglegt of opeist. Strategisch inzicht is belangrijk, maar ook de minder geroutineerde speler die het geluk aan zijn of haar zijde heeft, maakt een grote kans om te winnen. Uiteraard telt het riichimahjong ook mee voor de Officiële Mahjong Ranglijst – mits minstens 24 spelers meedoen. Op de laatste twee toernooien waren 36 en 40 spelers present. Op dit moment hebben zich al 19 spelers aangemeld.
Goed presteren op de ranglijst is een kwestie van lange adem. Veel toernooien spelen en vooral op of boven je gemiddelde eindigen is van belang. Ton Rijnders houdt dat vol. Adrie van Geffen
O
fschoon hij bij uitzondering de afgelopen vijf toernooien niet bij de eerste drie viel te noteren, heeft Ton Rijnders het voorlopig voor elkaar. Voor het eerst in de geschiedenis van de Nationale Ranglijst zijn de duizend punten overschreden. Ton staat sinds het toernooi in Almere 2004 bovenaan en blijkt niet van zins die plaats af te staan. Zijn gemiddelde score is alleen maar opgelopen en is nu, na een verrassende binnenkomst van Anita Neve, het hoogst van allemaal met 78. Na de zomer wordt het alleen maar beter, want dan kan hij een extra toernooi inhalen en de enkele slechte scores van twee jaar geleden in Rotterdam en Nijmegen verbeteren tot op zijn vooralsnog
Nog vragen?
Stuur een e-mail naar Sjef Strik
[email protected] of bel 06-19566690.
Mahjongliefhebbers, noteer in jullie agenda’s: Op zaterdag 1 oktober 2005 organiseert de ENMV het
12e Nederlands Kampioenschap Mahjong
Toernooien? Zijn heel spannend. Je eigen clubje ken je van haver tot gort, maar op een toernooi is dat anders. Daar zie je gelukkig ook steeds nieuwe gezichten. Dat maakt het extra leuk, al vonden wij in het begin dat er vaak erg schijterig werd gespeeld. Wij willen altijd
12 4
van J.J.L.A. Strik te Wijchen, onder vermelding van ‘KMT riichi 2005’. Vermeld s.v.p. duidelijk je naam, adres en eventueel e-mailadres.
Plaats: Bergwegcomplex te Rotterdam Regels: Nederlandse Toernooi Spelregels (2002). Meer informatie en inschrijven vanaf 1 augustus 2005 op: www.enmv.nl
mei 2005w
wMahjong Magazine
13 5
Ton Rijnders, nummer 1 op de ranglijst, reikt de prijzen uit als een der Drie Wijzen vervolg op pagina 14
mei 2005w
Arbiters OEMC getest Désirée Heemskerk
O
p het OEMC zullen heuse scheidsrechters rondlopen. De verwachting was dat het werven ervan niet makkelijk zou zijn, omdat mahjongers nu eenmaal het liefst willen spelen, maar dat viel mee. De scheidsrechterploeg is compleet. Het is een internationaal gezelschap geworden, bestaande uit Elsbeth Heijna, Sohana Ma Prem en Marianne Croeze (Nederland), Uwe Martens (Duitsland) en Anders Labich (Denemarken). Désirée Heemskerk treedt namens de OEMC-werkgroep op als hoofdscheidsrechter. In deze taak zal zij worden bijgestaan door een scheidsrechter uit China, die vooral een adviserende rol zal hebben. Op 2 april kwam een bijna voltallig scheidsrechtersteam en de OEMCwerkgroep in Varsseveld bij elkaar; Anders Labich moest zich wegens ziekte helaas afmelden. Het doel van deze dag was nader met elkaar kennismaken, ins en outs van het toernooi doornemen en vooral discussiëren over spelregels en wedstrijdreglement. Dit laatste is ook gebeurd. Er waren pittige discussies, over het concept wedstrijdreglement, over het verplaatsen aan tafel na een ronde, over het diskwalificeren van spelers, iets waarvan we uiteraard hopen dat het absoluut niet nodig zal zijn, maar waar in het wedstrijdreglement wel iets over moet worden gemeld. Regels van andere buitenlandse toernooien zijn hierbij gebruikt als leidraad. De scheidsrechters kregen ook een test voorgelegd: een Powerpointpresentatie met diverse spellen met als opdracht de punten te tellen. Een leerzame opdracht, waarbij de scheidsrechters in goede harmonie steeds tot dezelfde slotconclusie kwamen. Het was een nuttige dag, een goede voorbereiding voor de scheidsrechters op de taak die zij op 25 en 26 juni moeten gaan vervullen.
wMahjong Magazine
Gouden Draak Toernooi gaat over op ‘nieuwe mahjong’ Het Gouden Draak Toernooi, momenteel het grootste mahjongtoernooi van Nederland, gaat een ingrijpende wijziging doorvoeren. Op het komende toernooi in november zal niet langer Hongkongmahjong worden gespeeld, maar worden de Chinese Officiële regels ingevoerd. Redactie
V
olgens organisator Sjef Strik is deze beslissing genomen omdat veel mahjongspelers enthousiast zijn over dit ‘nieuwe mahjong’, terwijl er nog geen toernooi is waar volgens deze regels kan worden gespeeld. Sjef Strik: ‘De Negen Poorten – de nieuwe club uit IJsselstein van Eveline Broers en Leni Janssen – is gelukkig ook bezig een dergelijk toernooi op te zetten. Maar het zal nog wel een jaar duren voordat het eerste toernooi daar kan worden gehouden. Zo lang wilden wij de Nederlandse mahjongers niet laten wachten.’
Maar de Gouden Draak zit met Hongkongmahjong dicht tegen de honderd deelnemers aan. Het toernooi neemt zo wel een groot risico. Sjef Strik: ‘Toen we begonnen in 1999, was het het eerste toernooi waarbij niet volgens de gangbare Nederlandse toernooiregels werd gespeeld. We hadden toen 48 deelnemers in het Kolpinghuis. Misschien dat we nu weer met een dergelijk aantal beginnen. Maar wat zou dat? We menen met deze wijziging een bijdrage te kunnen leveren aan de Nederlandse mahjongwereld. We hoeven er gelukkig niet van te leven.’ Ook in Rotterdam slaan de EK-regels aan. De ENMV, nota bene die club die aan de wieg stond van de Nederlandse Toernooi Spelregels, speelt inmiddels het ‘Pekingmahjong’. Alleen op het maandelijkse minitoernooi worden de Nederlandse regels nog gebruikt, en op het jaarlijkse open toernooi in oktober. Vraagje aan Sjef: wil de Gouden Draak zich nu profileren als het ‘Nederlands Kampioenschap Pekingmahjong’? Sjef: ‘Alsjeblieft zeg! We gaan toch geen NK houden in elke speelsoort die er maar te bedenken valt?’ Je bent toch ook betrokken bij het NK Riichimahjong? Sjef: ‘Die naam is ooit als geintje bedacht omdat we op het eerste riichitoernooi niet meer dan twaalf deelnemers hadden. We moeten maar van die naam af ook, nu je het zegt. We gaan een nieuwe bedenken (is geworden: ‘Kersenbloesemtoernooi’, red). Nee, als het aan mij ligt, moet er een soort overkoepelend Nederlands kampioenschap komen, waarop de spelers zich, liefst twee dagen achter elkaar, kunnen bewijzen in verschillende spelsoorten.’
Sjef Strik, werkpaard op de achtergrond, schuwt ook op de scheidsrechtersdag geen enkel creatief gevonden hulpmiddel om duidelijk te maken wat hij bedoelt. Foto Désirée Heemskerk
12 4
Als het Gouden Draak Toernooi stopt met Hongkongmahjong, blijft het jaarlijkse Fu-Hing Toernooi in Varsseveld over als enige toernooi waar deze variant wordt gespeeld. Overigens blijft de Nijmeegse Gouden Draak-club wel Hongkongmahjong spelen. Dat betekent dat ook de jaarlijkse clubcompetitie (het Vier Jaargetijden Toernooi) tegen FuHing in stand kan blijven.
mei 2005w
SPELREGELKWESTIE Is zwijgen gewetenloos? Iedereen ziet dat je vergeet een losse steen van de dode muur te pakken maar niemand zegt iets. Is dat onsportief of niet? De spelregels blijven de gemoederen bezighouden. Redactie
J
e annonceert een kong en je slaagt erin de stenen omgekeerd op tafel te leggen, wat lastig is omdat je niet gewend bent aan deze stenen en de tafel krap is. Maar je weet je trillende vingers te beheersen. Geen enkele steen glipt uit je vingers en de identiteit van je dichte kong blijft verborgen. Je legt tevreden een steen weg. Je medespelers proberen zo neutraal mogelijk te kijken. Dan besef je dat je vergeten bent de extra steen te pakken en dat je met een dood spel bent opgescheept. Shit! Het komt op ieder toernooi een paar keer voor. De ene keer wordt op de fout geattendeerd, een andere keer wordt gezwegen. ‘Iedereen is zelf verantwoordelijk voor een correct aantal stenen’, schrijft Franz Kortner ons. ‘Vergeten om te pakken is een fout.’ Oké, dat is duidelijk, maar druist het niet tegen onze sportieve gevoelens in om te moeten zwijgen? Thuis op de computer krijg je automatisch een extra steen als je een kong maakt. Dus zo basaal is de zwijgplicht ook weer niet. En tipt Franz Kortner fijntjes: ‘Er is geen straf op het attenderen van dood spel. Handel naar gelang je geweten je ingeeft.’ Dat betekent dus dat de zwijgplicht in feite niet bestaat en uit de Landelijke Toernooiregels geschrapt kan worden. Je mag pas na afloop zeggen dat het dood spel was, maar als je het eerder doet kan het niet bestraft worden. Dus kun je het gerust wel doen. Schrappen dus? Of een straf instellen? Laat ons je mening weten.
wMahjong Magazine
Ook Wilmar Kränzlein heeft het over de sportiviteit en schrijft: ‘Wat mij herhaaldelijk opvalt is dat veel spelers de weggelegde steen onder hun hand houden, zodat de afbeelding voor de andere spelers niet te herkennen is. Helaas kan ik daarvoor geen oplossing aan de hand doen. Ik kan alleen aan de sportiviteit van de spelers appelleren.’ Volgens de Landelijke Toernooiregels moet een weggelegde steen benoemd worden, maar in sommige toernooizalen is het zo rumoerig dat dat niet altijd voor iedereen hoorbaar is. Het is dus belangrijk om de weggelegde steen duidelijk te kunnen zien. Martin Rep meldt desgevraagd: ‘Het reglement van het OEMC voorziet expliciet in deze ellende: “Bij het afleggen van stenen worden deze direct duidelijk open neergelegd, dus niet met de hand bedekt”.’ Moet een dergelijke regel ook in de Landelijke Toernooiregels worden opgenomen? En zo ja, moet er dan ook een straf op komen? Of moeten we zoals Wilmar hoopt zelf zo sportief zijn?
Door een weg te leggen steen af te dekken wordt de bedenktijd van de andere spelers bekort en komen we weer op ons oude maar nog steeds levende discussiepunt: hoe lang om te pungen? Volgens Franz Kortner zou het principiële antwoord moeten zijn: ‘Totdat iedereen aangegeven heeft dat er aan de weggelegde steen geen behoefte is.’ Maar hij geeft onmiddellijk toe dat dat in de praktijk niet haalbaar is: ‘Niemand
13 5
heeft behoefte om bij iedere weggelegde steen “nee” te zeggen en dus wordt er gebruik gemaakt van “wie zwijgt stemt toe.” Er is niets aan de hand zolang de nieuwe steen niet omgedraaid is. Oppakken mag, zien niet.’ Sjoerd Krol, die ons uit ‘een regenachtig Koudekerk’ schrijft, is het daarmee eens: ‘Het is oneerlijk dat iemand een geziene steen van de muur weer teruglegt, daar hij deze al gezien heeft en dit dus een nadeel is voor de speler die deze trekt. Dus alleen bij een mahjongdeclaratie zou het nog wel moeten mogen, want dan is het spel toch al afgelopen. Een vlot spel is wel leuker om te spelen, zeker als je precies weet wat je wilt zien te bereiken, maar als je dat weet mag je je denk ik gelukkig prijzen. Soms gaat het voor mij ook te snel, maar soms ook weer te langzaam. Het hangt er maar net van af of je al zonder twijfel weet wat je wilt gaan doen.’ Franz Kortner: ‘Het meest extreme wat ik ooit heb meegemaakt was in Casino Scheveningen waar zo snel werd gespeeld, dat er al twee beurten voorbij waren voor ik ‘pung’ kon roepen. Geheel unaniem werden die beurten ongedaan gemaakt zodat ik alsnog die steen kon opeisen. Ik vind dat spelers elkaar mogen manen om sneller of langzamer te spelen, maar niet tijdens het spel. Een goed moment is tijdens het roeren en het moet met respect gebeuren.’ Sjoerd Krol: ‘Ik denk dat er voor toernooien wel iets moet worden afgesproken. Desnoods dat je lang mag nadenken, zodat de snelle mensen niet kunnen mopperen, want het zijn dan de regels. Aan de andere kant zou je van toernooispelers mogen verwachten dat ze wat vlotter kunnen spelen. Vijf seconden nadenken is wel erg lang. Tevens lijkt me een duidelijke afspraak gewenst wanneer een steen nog geclaimd mag worden.’ Ook een mening? Of een spelregelkwestie? Schrijf of e-mail naar het redactieadres.
mei 2005w
Pa en Ma Jong in Nijmegen Op de set van Mahjong in Holland in Nijmegen. Een legendarisch filmteam opnieuw bijeen ter gelegenheid van het EK mahjong. ‘Actie!’ Martin Rep
S
cène 1, 09.00 uur, Waalkade Nijmegen. Spiderman heeft zich vastgeketend aan de Waalburg in Nijmegen. Nadat de politie de brug heeft afgesloten en een dikke mist zich over Oost-Nederland begint te vormen, ontstaan al snel kilometers file in en om Nijmegen. Dramaregisseur Bram van Erkel met naast zich in de auto geluidsman Pjotr van Dijk zit zich te verbijten. Een paar kilometer verderop staat tvschrijver Jelte Rep, met bij zich in de auto Wim Knieriem en Griete van den Akker, gestoken in een Hollandse klederdrachtfantasie. Ze zitten zich al even hard te verbijten. Om acht uur hadden ze op een krib in de Waal moeten staan, vanwaar je een schitterend uitzicht op de Waalkade en de oude binnenstad hebt. Onder de brug door. Nu is vanaf die krib niet eens de brug zelf, honderd meter verderop, te zien. Laat staan de wanhopige vader die zich in een ultieme poging om aandacht te trekken voor het feit dat hij zijn kind niet mag zien, als superheld aan de brug heeft geketend.
zijn gewandeld. ‘Laten we het even doornemen.’ Wim: ‘Omdat u het te druk heeft met het kampioenschap, laten wij u enkele van de hoogtepunten van Holland zien die u waarschijnlijk niet kunt zien, in de hoop dat u ooit terug zult komen.’ Bram: ‘Je moet hier geen punt zetten. “In de hoop dat u ooit terug zult komen”...’ Wim: ‘Omdat u het te druk heeft met het kampioenschap, laten wij u enkele van de hoogtepunten van Holland zien die u waarschijnlijk niet kunt zien, in de hoop dat u ooit terug zult komen...’ Griete: ‘Om van de schoonheid van Holland te genieten.’ Bram: ‘Nee, niet de nadruk op genieten. Ze moeten terugkomen om van de schoonheid te genieten.’ Griete: ‘Om van de schoonheid van Holland te genieten.’ Bram: ‘Oké.’ Dit alles gebeurt in het Engels, de voertaal van de film. Pjotr plugt allerlei stekkertjes in zijn ontvanger en controleert of het geluid goed doorkomt. Vorige week ging in Cabauw een complete filmdag de mist in wegens problemen met het geluid. Buiten heeft de mist plaatsgemaakt voor een plensbui met af en toe een donderslag, binnen geurt de koffie.
Hier is een halve reünie aan de gang van een roemrucht filmteam uit vervlogen tijden. Fred Koster is tv-producer, onder meer van Boerin in Frankrijk; zij maakte samen met Bram producties als Armoede en De zomer van ‘45. Bram van Erkel is gelauwerd tv-regisseur en maakte legendarische series als Q&Q. Jelte schreef de scripts voor series als Rust Roest, Prettig geregeld en Coverstory. Allen zijn zij gepensioneerd maar beoefenen zij hun voormalige vak nog steeds als hobby uit. Allen zijn zij gepassioneerde mahjongspelers. Dat geldt in wat mindere mate voor de twee acteurs, Griete van den Akker en Wim Knieriem, in de rollen van Ma en Pa Jong. Griete speelde een héél klein rolletje in Het wassende water en is momenteel te zien in de soapserie Onderweg naar morgen. Wim is niet zo’n acteur, maar is nu eenmaal de man van Griete. Bij mahjongspelers is hij vooral bekend als de assistent van Jelte achter de pc tijdens het Hilversumse Witte Draak Toernooi. Deze ploeg is in Nijmegen voor de laatste opnamen van de film Mahjong in Holland, aangevuld met geluidsman Pjotr van Dijk, (‘de enige geluidsman met wie ik wil werken’, zegt Bram). Pjotr won twee keer een Gouden Kalf voor geluid op het filmfestival van Utrecht.
Scène 3, 10.00 uur, grand café Atlanta, Grote Markt Nijmegen. Bram van Erkel en Pjotr van Dijk zitten tevreden aan de koffie met appeltaart. Bram schuift naast Wim en Griete, die in hun klederdracht zojuist dwars door de binnenstad
wMahjong Magazine
Barend Eversen, van de mahjongclub ‘De Vier Seizoenen’ uit Almere, komt eens in de drie maanden langs. Dan wordt er lekker gespeeld en natuurlijk lekker gegeten. Barend gaat dan ook naar de club om enkele dames te coachen. ‘Sommige van onze mensen zijn al tevreden als ze 18 punten hebben’, legt Eugenie Teunissen uit. ‘Die spelen wel maar winnen nooit, omdat ze niet voldoende verdubbelingen halen. Die hebben nog de gedachte van vroeger. Barend legt ze uit hoe ze moeten spelen om aan die verdubbelingen te komen en neemt daar de tijd voor. Wij zelf praten meestal maar kort na.’ Ze zijn één keer op bezoek geweest bij De Negen Poorten en ze hebben ze één keer in De Oase ontvangen. Ze hebben pittige tegenstand geboden, maar een regelmatig contact zit er niet in. ‘Omdat ze geen 55+ zijn, mogen ze hier niet komen’, zegt Eugenie. ‘En bovendien werken de meeste van hen natuurlijk overdag. En wij vinden het niet prettig om ’s avonds over straat te gaan. Maar we zijn zeker niet door hen ingemaakt.’ Ze voegt er trots aan toe: ‘In Hilversum ben ik hoger geëindigd dan verschillende van hen.’ Mahjongvereniging De Oase Informatie: Eugenie Teunissen, telefoon 030-6884044 Iedere dinsdag- en/of woensdagmiddag van 13.00 – 16.30 uur in gebouw De Oase, Benschopperweg 342, IJsselstein Nederlandse toernooispelregels.
Scène 2, 09.30 uur, Waalkade Nijmegen. Jelte aan de gsm. ‘We zijn de parkeergarage voorbijgereden en nu moeten we opnieuw helemaal om de binnenstad heen. Hoe komen we bij jou?’ Waar is Bram? Geen idee. Terwijl Jelte voor de tweede keer het Nijmeegse Keizer Karelplein gaat trachten te nemen – de eerste keer duurde dat twintig minuten – blijft de mist onverstoorbaar boven de stad hangen.
OP DE LAT
maken. Ik probeer het nu met mijn linkerarm te doen. Maar op de toernooien speel ik met rechts!’
De Negen Poorten Informatie: Tonny van der Bie, telefoon 030-6886947, e-mail:
[email protected] Speelavonden: tot 30 juni op donderdagavond eenmaal in de twee (even) weken van 18.30 – 22.30 uur in de bijzaal van sporthal Poortdijk, Poortdijk 34, IJsselstein. Nederlandse toernooispelregels, binnenkort ook Pekingmahjong.
Watersport Adrie van Geffen
D
e zomer staat voor de deur. Als het Europees kampioenschap achter de rug is zijn de stenen voor een paar maanden uitgekletterd. Althans in landelijk toernooiverband. Zoals voetbal onbegrijpelijkerwijs een wintersport is, namelijk met een korte broek buiten op een veld in regen en sneeuw met publiek dat zich volgiet met alcohol om warm te blijven, terwijl de zomer onbenut blijft, zo schijnt dat ook voor mahjong te gelden. Niet omdat er een logisch verband is tussen sport en weersomstandigheden, doch slechts omdat dat “nu eenmaal zo is”. Iemand heeft een keer ‘nee’ gezegd tegen een voorstel om een toernooi in juli te houden en daarmee is die optie voorgoed uit beeld verdwenen. Om de toernooiagenda evenwichtig te verdelen wordt er geschoven met weken, terwijl er twee volle maanden braak liggen. Heet en vochtig doch onbenut. Hoe vast kan een groep mensen in een patroon vastzitten? En hoe makkelijk voegen de nieuwkomers zich in deze gewoonte? Als je ooit met een clubje van vier personen bent begonnen, en spelen van mahjong werd ondoenlijk tijdens deze maanden omdat met de kinderen vakantie gevierd moest worden, dan is het afgelasten van het gezamenlijk genieten van een dagje mahjong een redelijk besluit. Echter, als een fors aantal mensen in de rest van het jaar toernooien missen omdat zij dán vakantie houden, maar in de zomer gemakkelijk een dagje zouden kunnen spelen, dan is dat in de agenda een gemiste kans. Je kunt bedenken dat op goedkope wijze een openbaar grasveld wordt geconfisqueerd voorzien van enkele zonne- annex regenschermen. Bij bar weer heeft een uitwijkmogelijkheid de voorkeur, doch als
gecalculeerd risico kan het regelen hiervan worden nagelaten. Bij plotseling slecht weer wordt het dan een verregend dagje uit met museumbezoek. Maakt niet uit, het is toch zomer. Gaat het allemaal wel goed, dan is er speeltijd tot na zes uur, een barbecue en drank in de buitenlucht. Daarnaast heeft een buitentoernooi een bijzondere promotionele waarde. Immers, gezeten op een openbaar terrein, zo mogelijk gesteund door de lokale overheid en, belangrijker, met materiële sponsoring van de lokale middenstand, is het voor de nieuwsgierige journalist een eitje om een artikeltje bij elkaar te sprokkelen of het toernooi digitaal de huiskamers in te slingeren. Enkele jaren geleden werd het verzoek gedaan of er les gegeven zou kunnen worden aan de strandgangers op het strand van IJmuiden. Dat was een tof idee, doch de groep was wat omvangrijk. Het aardige is wel dat deze ervaren buitenmensen geen enkele belemmering zagen tegen mahjongen in de zomer in de buitenlucht. Daarbij werd niet alleen het risico van slecht weer als te verwaarlozen ingeschat, de kans op het kwijtraken van een steen in het zand werd domweg genegeerd. Zorgen over wat zou kúnnen gebeuren zijn slechts ballast. De angst voor een bui in de zomer valt te betitelen als warmwatervrees. Kom maar op met die toernooien in de zomer, een betere vakantie kun je je niet wensen. Er zullen genoeg liefhebbers zijn die een dagje buiten willen spelen. Bovendien zal de beschikbare ruimte moeilijk een bezwaar vormen voor het aantal deelnemers. Omwonenden zijn gewaarschuwd: de kans is groot dat er een tafel te leen gevraagd wordt.
ADVERTENTIE
Bram van Erkel (links) en Wim Knieriem: ‘Laten we het even doornemen.’
10 6
mei 2005w
wMahjong Magazine
11 7
mei 2005w
IJsselstein
vervolg van pagina 9
interrumpeert zoon Mark. ‘Nu krijg je het pas na een paar dagen te horen. Het gaat er niet om of je gewonnen of verloren hebt, maar het is wel leuk om het snel te weten.’ ‘Het idee is om met tafelpunten te gaan werken’, legt Tonny uit, ‘maar dat willen we eerst voor ons zelf verder uitwerken.’ ‘Dit is echt een aanloopjaar’, benadrukt Gerard. De nieuwe club heeft aan ambities geen gebrek. De drie vrouwen zijn niet bang en willen ook een landelijk toernooi organiseren. Eerst gaan ze in september een minitoernooi proberen met de leden van De Oase, de andere mahjongclub van IJsselstein (zie hiernaast). En als dat lukt en loopt, reiken de ambities naar een groot landelijk toernooi. ‘Onze gedachten gaan heel voorzichtig uit naar een toernooi volgens de regels van het Europese kampioenschap in Nijmegen’, onthult Tonny. Momenteel zijn Leni en Eveline de enigen van de club, die de regels van het Pekingmahjong kennen, maar er is een heel stel die ze ook graag wil leren. ‘Het idee is om ons er na de pauze met die liefhebbers in te bekwamen’, aldus Tonny. ‘Maar dat is nog toekomstmuziek’, matigt Gerard. ‘We willen eerst dit jaar helemaal afmaken.’ Als hem het mes op de keel gezet wordt voor meer onthullingen, roept hij de drie vrouwen erbij. Die houden eerst flink wat slagen om de arm, maar laten zich uiteindelijk verleiden door het lonkende toekomstperspectief om toch concrete uitspraken te doen. Ze wisselen wat onderlinge blikken voordat het hoge woord eruit komt. ‘Niet dit jaar. Volgend jaar. Juni 2006, een jaar na het Europese kampioenschap, lijkt ons een mooie datum.’ Waarvan acte. ADVERTENTIE
www.smittransformers.com Sponsor van het OEMC wMahjong Magazine
Dames vol vuur Jelte Rep
T
wee middagen per week kletteren bij mahjongvereniging De Oase de stenen, al sinds december 1997. Dewi Satriasaputra, toen net met de vut, had tot haar verbazing ontdekt dat er geen mahjongclub was in IJsselstein, maar toen ze Elza Ko ontmoette werd dat euvel snel verholpen. Dewi ging naar de bibliotheek om spelregels op te sporen. Ze had nog nooit mahjong gespeeld. ‘In Indonesië had ik er wel van gehoord, maar het stond bekend als een gokspel en als jong meisje doe je daar natuurlijk niet aan mee’, zegt ze. Voor Elza was mahjong ook een leven lang een verboden spel, totdat haar tweede man het haar leerde. Ze is nu de spelinstructrice van De Oase.
Op 22 juni 2004 – Elza heeft het met ferme letters voorin het Mahjongboek genoteerd – maakte De Oase dankzij Barend Eversen kennis met de nieuwe landelijke spelregels en lag de weg naar landelijke toernooien open. Nauwelijks drie maanden later deed Elza mee aan het toernooi in Rotterdam en werd achtste. Ze kan er nog opgewonden over raken: ‘Ze spelen váls! Ze rekenden een verdubbeling te veel. Ik wou protesteren maar ze hadden hun stenen al weggegooid. Dus dat had geen zin. En niemand anders zei ook niks. Want ze spelen allemaal onder een hoedje. Anders was ik misschien nog wel hoger geëindigd!’
Penningmeester Eugenie Teunissen, voorzitter Dewi Satriasaputra en spelleidster Elza Ko.
De vereniging maakt deel uit van het ouderenwerk in IJsselstein en is zodoende de enige gesubsidieerde mahjongclub van Nederland. Het geld wordt o.a. besteed aan een midweekje uit in Drenthe. De doelstellingen zijn dan ook weids: het bevorderen van het mahjongspel in Nederland en in het bijzonder in IJsselstein; het bevorderen van de integratie tussen allochtonen en autochtonen en het voorkomen van vereenzaming van de ouderen. Ouderencentrum De Oase aan de Benschopperweg is de lokaliteit. Het ledental schommelt door de jaren heen. Nu zijn het zo’n twintig man – of beter gezegd: vrouw, want heren zijn er momenteel niet.
10 6
Op De Oase wordt gestreden om een jaarbeker. Je moet dan minstens 42 keer hebben meegedaan. ‘Dat is soms best moeilijk’, zegt Elza. ‘Als je een keer naar Indonesië gaat ben je zo negen keer weg en mag je nog maar drie keer verzuimen!’ Maar je mag op beide middagen spelen. Kun je een keer ’s dinsdags niet dan ga je ’s woensdags en andersom. Een enkeling speelt op beide middagen. Ook buiten de club wordt veel gespeeld. Je hoeft Dewi alleen maar te bellen of je bent uitgenodigd voor een spelletje mahjong, hoewel het spelen haar steeds moeilijker af gaat: ‘Dat komt door de RSI. Met mijn rechterarm kan ik die beweging niet meer
mei 2005w
Geluidsman Pjotr van Dijk
Scène 4, St. Stevenskerkhof Nijmegen. Een nijvere werknemer van de Nijmeegse dienst afvalreiniging maakt een oorverdovende herrie met een apparaat waarmee hij gras tussen de straatstenen vandaan haalt. Pjotr van Dijk heeft zijn apparatuur opgesteld aan de voet van de eeuwenoude Stevenskerk. De regen komt met bakken naar beneden. Bram is op weg naar de krib in de Waal om daar shots van Nijmegen te maken. Hij heeft het regisseren van de scène hier overgedragen aan Jelte. ‘Die verantwoordelijkheid kun je best aan’, grapt hij. Wim en Griete, regenjack over hun nepklederdracht, oefenen het loopje dat ze straks moeten maken, en hun tekst. ‘Omdat u het te druk heeft met het kampioenschap, laten wij u enkele van de hoogtepunten van Holland zien die u waarschijnlijk niet kunt zien, in de hoop dat u ooit terug zult komen...’ ‘Om van de schoonheid van Holland te genieten.’ De regen houdt op. Dan rijdt een kleine truck het beeld binnen. De bestuurder springt uit en wandelt weg. Aan de andere kant staat een groep toeristen te schuilen onder een poort. Die moet Jelte ook nog weg te zien krijgen. De film Mahjong in Holland wordt gemaakt om te vertonen tijdens het openingsfeestje van het Europees mahjongkampioenschap in de Vereeniging in Nijmegen, nog geen kilometer van deze plaats verwijderd. Het idee om de deelnemers aan het OEMC op deze manier een toeristisch kijkje te gunnen op Nederland – dat voor de gelegenheid
wMahjong Magazine
wordt voorgesteld als een mahjongland bij uitstek – is van Jelte. Toen hij zijn maatje Bram polste, was die meteen enthousiast, evenals Fred Koster. Eerst zou Bram de rol van pa, de mannelijke gids, spelen, maar én regisseur én camera én algehele leiding, dat werd wat al te veel; vandaar dat Wim zijn debuut als tv-acteur mocht maken. (Wim: ‘Ik had bij Q&Q een figurantenrolletje. En ik heb in ’71 bij een toneelvereniging voor lijk gespeeld. Het doek ging op en ik schoot mezelf dood. Dat heb ik 24 keer gedaan.’) Dan was er nog altijd geen geld, want de opdrachtgever voor de film, de Nederlandse Mahjong Bond, is nog altijd druk bezig om de begroting voor het OEMC rond te krijgen. Gelukkig bleek het Japanse Mahjong Museum bereid de productie te sponsoren, in ruil voor een vette vermelding op de aftitelrol. Jelte en Bram op hun beurt hebben het museum beloofd voor een Japanse ondertiteling te zullen zorgen. Het werken aan Mahjong in Holland is vreselijk leuk, vertellen Wim en Griete onder de koffie, terwijl Jelte en Bram een Havana opsteken en het script voor deze dag proberen aan te passen aan de weersomstandigheden. ‘Pa’ en ‘Ma Jong’ wandelden tijdens de opnamen door Amsterdam in klederdracht, wat euforie veroorzaakte bij Japanse en Amerikaanse toeristen. Van een van hen kreeg Griete een halve euro in de hand gedrukt toen ze bereidwillig poseerde. Griete: ‘Maar eigenlijk ben ik wel gek dat ik dit doe hoor, na twee maanden heel intensieve opnamen voor Onderweg naar morgen. Dit is voor Mahjong in Holland alweer de achtste draaidag.’ Scène 5, 11.30 uur, St. Stevenskerkhof. Zal de achtste draaidag werkelijk de geplande laatste draaidag worden? Bram staat op de krib naast de Waalbrug, terwijl Jelte repeteert met Wim en Griete; het busje dat zojuist het St. Stevenskerkhof opdraaide, is inmiddels weer weg. De toeristen onder de boog draaien in opdracht van de gids hun hoofden nog steeds alle kanten op. Pa en Ma, de jacks over de klederdracht heen, oefenen hun loopjes. ‘Actie!’ roept Jelte. ‘Omdat u het te druk heeft met het kampioenschap, laten wij u enkele van de hoogtepunten van Holland zien die u waarschijnlijk niet kunt zien, in de hoop
11 7
De regen houdt op. Dan rijdt een kleine truck het beeld binnen dat u ooit terug zult komen...’ ‘Om van de schoonheid van Holland te genieten.’ Geluidsman Pjotr is tevreden. De toeristen steken achter de gids aan het St. Stevenskerkhof over en wandelen uit beeld. Jelte kan nu zijn debuut als dramaregisseur gaan maken. Bram belt. Hij heeft de opnamen vanaf de krib opgegeven, te slecht weer. Maar hij komt zo de regie van Jelte hier overnemen. Een halfuur later zit het erop. We gaan nu lunchen, beslist Bram, en dan kijken of we kunnen doorgaan. ‘Het weer is me hier van een triestheid, dat wordt waarschijnlijk niets meer vandaag.’ Scène 6, 16.30 uur, A12, ArnhemUtrecht. Twee auto’s staan geparkeerd bij een benzinestation aan de snelweg onder een bleek lentezonnetje. Traditiegetrouw trakteert Bram na een geslaagde opnamedag op een ijsje. Goed dat we toch doorgezet hebben, knort Jelte tevreden. Alle scènes zijn gedraaid, de opnamen voor Mahjong in Holland zitten erop.
Griete van den Akker en Wim Knieriem: ‘Omdat u het te druk heeft met het kampioenschap, laten wij u enkele van de hoogtepunten van Holland zien.’
mei 2005w
IJsselstein blaakt van ambitie
‘Onze gedachten gaan heel voorzichtig uit naar een toernooi volgens de regels van het Europese kampioenschap in Nijmegen.’ En na enig aandringen: ‘Niet dit jaar. Volgend jaar. Juni 2006, een jaar na het Europese kampioenschap, lijkt ons een mooie datum.’
over hebben’, zeggen ze. Met blinde stenen wordt geloot wie met wie gaat spelen. Er zijn vier bamboestenen, vier kringenstenen, vier windenstenen en vier drakenstenen blind op tafel gelegd, waaruit de spelers mogen kiezen. De bamboes gaan bij de bamboes zitten, de kringen bij de kringen, enzovoorts. Leni: ‘Dat doen we nog maar sinds kort. Anders gingen ze steeds bij dezelfden zitten.’ De eerste ronde duurt van half acht tot kwart voor negen, dan is er een pauze voor koffie en thee. En dan vanaf negen uur een tweede ronde met een nieuwe tafelindeling. Je hoeft geen ervaren speler te zijn om lid te worden van De Negen Poorten, want je kunt het spel er ook leren, vertelt Tonny: ‘We nemen ze dan apart en proberen het hen bij te brengen.’ Gerard: ‘Dat is soms heel erg moeilijk. De een pikt het sneller op dan de ander, maar we houden vol.’ Tonny: ‘Hij heeft engelengeduld, ik niet.’
Jelte Rep
H
et middeleeuwse vestingstadje IJsselstein heeft het in het verleden best moeilijk gehad in zijn strijd tegen het vermaledijde Utrecht en moest zich verschansen achter wallen, grachten en een stevige stadsmuur. De vrede van Utrecht (1713) maakte een einde aan de vijandelijkheden. Van de stadsmuur zijn slechts wat armzalige brokstukken over, maar wel mag het stadje zich sinds kort beroemen op Negen Poorten. Dat is namelijk de naam van de jongste en misschien wel meest ambitieuze mahjongclub van Nederland. Sporthallen zijn doorgaans niet moeilijk te vinden, maar deze ligt wat achteraf en verscholen in een modern woonwijkpatroon. Na de brede Utrechtseweg en de hoekige Frankrijkstraat vind je de al even hoekige Poortdijk waar de sporthal staat en meteen valt het kwartje. ‘Naar een naam hebben we niet lang hoeven zoeken’, glundert Gerard van der Bie, die me in het zijzaaltje staat op te wachten. ‘Omdat we op de Poortdijk spelen, leek ons dat wel een toepasselijke naam’, licht zijn vrouw Tonny toe. ‘Het is overigens wel een moeilijk spel om te maken. Mij is het nog nooit gelukt.’ Ook de twee andere bestuursleden Leni Janssen en Eveline Broers moeten bij navraag bekennen dat ze nog nooit dit limietspel op hun stok hebben gehad. Mahjongvereniging De Negen Poorten bestaat sinds 1 september 2004 en is een initiatief van Tonny van der Bie, Eveline Broers en Leni Janssen. Leni,
wMahjong Magazine
V.l.n.r: staand: Teus Kamper, Berrie Heijn, Gerard van der Bie, Mark van der Bie, Caroline van Rijn, Eveline Broers Gemma Lamers, Conny Staal, Michel Lamers, Tanny Hiemstra. Zittend: Paula van Dijk, Greet Kamper, Matti Roskam, Leni Janssen, Tonny van der Bie.
Eveline en hun mannen spelen al jaren mahjong met elkaar. Tonny en Gerard speelden ook al jaren mahjong op onregelmatige basis met Tonny’s zus en zwager. Op een cursusproject van de gemeente en bij haar thuis bracht Leni veel stadsgenoten in aanraking met het
Spel van de Tienduizend Wonderen. Leni en Tonny ontmoetten elkaar, omdat ze op dezelfde school werken en in dezelfde straat wonen, en ontdekten al snel dat ze beiden mahjongliefhebbers waren. Dus dat werd heel veel mahjongen bij elkaar.
��������������� Het fraaie limietspel Negen Poorten ontleent zijn naam aan de bijzondere structuur. Heb je de reeks 1-1-1 2-3-4-5-6-7-8 9-9-9 op stok staan, dan kun je met iedere willekeurige steen van dezelfde kleur een regulier mahjong maken. Een 1 geeft namelijk: pung 1-1-1, chows 2-3-4, 4-5-6, 7-8-9 en paar 9-9. Een 2 geeft: pung 1-1-1, paar 2-2-, chows 3-4-5, 6-7-8 en een pung 9-9-9. Een 3 geeft: paar 1-1, chows 1-2-3, 3-4-5, 6-7-8 en een pung 9-9-9. Zo zijn er negen mogelijkheden. (bron: Het Groot Mahjong Boek)
8
mei 2005w
‘Al gauw kwam toen bij ons vrouwen het idee: zullen we iets als een club doen? Dat leek ons leuk!’, vertelt Tonny. ‘Toen zijn Gerard en ik voor het eerst naar een landelijk toernooi gegaan, op aandrang van Leni. Die zei: als je wilt beginnen dan moet je in Hilversum beginnen, dat is reuze gezellig. En dat was ook zo. We zijn ook naar Rotterdam geweest en we waren dit jaar al voor de derde keer in Hilversum.’ Het gaat haar niet alleen om het spelen maar ook om het afkijken van de organisatie, want de ambities reiken verder dan alleen een club, zo blijkt later in het gesprek. Er moet ook een toernooi komen. Inmiddels komen de spelers opgewekt binnen. Ze hebben er duidelijk weer zin in. De club telt zo’n 25 leden; de
wMahjong Magazine
jongste is 26, de oudste is 68 jaar. ‘Er is inmiddels ook al een lid overleden’, kan Tonny niet nalaten te melden. ‘Maar we hebben ook flink wat jongeren, mensen tussen de 20 en 30 jaar. Daar zijn we best trots op. Mijn zoon en mijn schoondochter spelen het inmiddels ook. En de twee dochters van een vriendin, leuke meiden, zijn het aan het leren. Het blijkt dat heel veel mensen het spel kennen, maar helaas heeft niet iedereen zin om iedere twee weken hier te komen spelen. Maar ons ledental groeit gestaag.’ Twee bekende gezichten komen opgetogen binnen: Greet en Teus Kamper uit het verre Boskoop. Het is een uur rijden naar IJsselstein. ‘We vinden het zo leuk om op regelmatige basis te mahjongen dat we die rit er graag voor
9
Het zaaltje blijkt erg rumoerig als de stenen kletteren. ‘Daar gaat iets aan gebeuren’, verklapt Eveline. ‘We hebben het voor een prikkie, want het stond al jaren leeg en ze hadden de hoop al opgegeven dat ze het ooit nog eens zouden verhuren. Maar ze zijn zo blij met ons dat het aangepast wordt aan onze wensen. En er komen op ons verzoek vierkante tafels.’ ‘We zitten alles nog uit te vinden’, vertelt Tonny. ‘Iedereen verzint wat en doet wat’, vult Gerard aan. Er is vanzelf een taakverdeling ontstaan. Tonny is voor de zaalhuur, Leni voor de gezellige dingetjes en Eveline voor de regels en de voornemens. Gerard is de man achter de vrouwen. Hij doet de computerzaken. ‘Het belangrijkste is dat er hier een leuke sfeer hangt’, zegt Tonny. ‘De mensen moeten willen blijven komen. We doen daarom soms wat extra, zoals vanavond paaseitjes en gratis drinken.’ ‘En daarom proberen we ook een soort ranglijst op de computer te maken’, beaamt Gerard. ‘We mailen wel steeds alle punten door, zodat iedereen op de hoogte is.’ ‘Maar het zou leuk zijn dat je weet hoe je het gedaan hebt als je weg gaat’,
vervolg op pagina 10
mei 2005w
