Fier Sports Academy ‘Ik vind dit zó heerlijk! Alsof ik weer leef!’ - Muriël (17) – slachtoffer loverboy ‘Ik heb helemaal nergens aan gedacht!’ - Layla (15) – slachtoffer eergerelateerd geweld Bovenstaande uitspraken zijn echt. Ze zijn gedaan door meiden uit de anonieme opvang van Fier
Fryslân¹ na een partijtje voetbal. Muriël en Layla zijn slachtoffers. Muriël was jarenlang in handen van een loverboy, Layla is op de vlucht voor haar eigen familie. De meiden zijn nu op een veilige plek, maar ze zijn nog lang niet ‘vrij’. De verwerking begint nu pas; therapieën volgen, huilen, praten,
voelen. En wennen aan een leven in de anonimiteit, ver weg van al het bekende. Ooit moeten ze weer
terug de samenleving in. Een nieuwe stad, nieuwe vrienden, nieuwe contacten een nieuw leven. De Fier Sports Academy gaat ze hierbij helpen! En aan een beetje lol in het leven. Niet alleen sporten is gezond; lachen is dat ook! Fier Sports Academy De Fier Sports Academy (FSA) in het kort: Meiden uit de anonieme opvang (lees: slachtoffers van loverboys en eergerelateerd geweld) krijgen de kans om in bestaande sportteams uit de regio te
participeren. De één krijgt bijvoorbeeld een plek binnen de badmintonclub, terwijl de ander teamlid wordt van de plaatselijke basketballvereniging. De doelgroep De Fier Sports Academy richt zich op de cliënten van de anonieme opvanghuizen ‘Asja’, ‘Zahir’ en ‘Metta’. Deze meiden – in de leeftijd van 14-23 jaar - zijn afkomstig uit heel Nederland. •
Asja; voor meiden die gedwongen in de prostitutie hebben gewerkt of daar risico in lopen.
•
Zahir; voor meiden die bedreigd worden door hun eigen familie.
•
Metta; doelgroep van Asja en Zahir met ernstige problematiek
Voor deze groep bestaat in Nederland geen vergelijkbaar programma. Later willen we uitbreiden: het moet voor al onze cliënten mogelijk worden om te sporten! < 18
18 > 18
Totaal
Asja 1
9
8
17
Asja 2
14
5
19
Metta 1
8
5
13
Metta 2
9
5
14
12
13
25
2
8
10
Zahir Asja LH
Tabel: Leeftijdoverzicht cliënten over de periode 01-01-2010 - 30-06-2010.
Het plan
Door middel van inspannen ontspannen; dat is waar de Fier Sports Academy voor zorgt. De meiden uit de opvang krijgen een sportplan op maat. Bij het opstellen van het sportplan wordt gekeken naar de interesses, passies en de capaciteiten van de meiden. Aan de hand daarvan verwijzen we naar een passende sportclub.
Het zijn de sport, de trainers en de medespelers die de meiden aan meer kracht en grip op hun leven helpen. Het team laat zien: jij hoort erbij, je wordt niet afgewezen en er wordt geen misbruik van je
gemaakt. Wij als teamgenoten maken plezier met je, werken samen met je en helpen je als dat nodig is. De trainers en de medespelers zijn géén hulpverleners. In dit programma laten we de sport en het
teamgebeuren voor zichzelf werken. De Fiermeiden worden als gewone deelnemers in de groep
opgenomen. Door te sporten nemen ze even afstand van hun problemen, doen ze nieuwe contacten op en werken ze aan een gezond leven. De trainers en medespelers leveren hier direct en indirect een bijdrage aan. Oftewel: Ze hebben ‘aandeel in elkaars kracht’. Doelstelling Fier wil met de Fier Sports Academy de meiden uit de anonieme opvang een gezonde basis geven om hun leven weer op te pakken. Deelnemen aan activiteiten binnen een sportclub, betekent niet alleen een fitter lichaam en een gezondere geest, maar ook: weer meedoen met de samenleving, sociale contacten leggen en bouwen aan een gezond en kwalitatief leven. Sport is bewegen, grenzen opzoeken, je sterk en vrij voelen. Dit gunnen we alle meiden van Fier!
Fier heeft in de opvanghuizen structureel plek voor ongeveer 40 meiden. Doel is om al deze meiden via de FSA onder te brengen bij reguliere sportclubs. Naar verwachting blijft 70% van deze meiden sporten. Punt van aandacht: meiden blijven komen en gaan. Gemiddeld zit een meisje 6 maanden binnen de opvang. Daarna stroomt ze door. Het proces van plaatsing binnen sportclubs blijft dus gaande. Steeds weer nieuwe meiden betekent: steeds weer nieuwe plaatsingen. Duurzaamheid Fier laat zich inspireren door het thema ‘duurzaamheid’. We willen hulp bieden die duurzame effecten heeft; hulp die er toe doet en een verschil maakt in het leven van kinderen, jongeren en volwassenen.
Er kloppen vrouwen en kinderen bij ons aan voor opvang en hulp die al eerder in een voorziening voor vrouwenopvang hebben gezeten; minderjarige meisjes die voordat ze bij ons komen al in meer voorzieningen hebben gezeten; jongens en meisjes die al jaren hulpverlening krijgen als ze
uiteindelijk bij het Kinder en Jeugdtraumacentrum Fryslân worden aangemeld. Dat laat ons niet onverschillig. Onze ambitie is duurzame hulp; hulp die in één keer goed is. Daarom trekken we
experts aan die we uitdagen om nieuwe concepten te ontwikkelen, die de ambitie hebben om de intergenerationele overdracht van misbruik, mishandeling en verwaarlozing te doorbreken. De Fier Sports Academy is zo’n duurzaam plan. Waarom sport? Sport heeft meerdere belangrijke functies; het is door de jaren heen tientallen keren onderzocht en
bewezen. Gezien de situatie en de achtergronden van de meiden uit de anonieme opvang weten we zeker dat sport van groot belang is voor het herstel van deze meiden. We hebben het idee van de FSA voorgelegd aan de psychologen die momenteel met de meiden werken en ze zijn stuk voor stuk
enthousiast. Het is duidelijk: Met de Fier Sports Academy verhogen we de kwaliteit van leven op drie essentiële gebieden:
1. Geestelijk – Bijna 100% van slachtoffers van loverboys en eerwraak hebben psychische problemen. Ze lijden aan bijvoorbeeld angststoornissen, depressies, wantrouwen, onverwerkte trauma’s,
hechtingsproblematiek, concentratieproblemen, uitingsproblematiek, teruggetrokken gedrag en slechte prestaties op school of werk. Uit (recent) onderzoek² is gebleken dat mensen met een
psychische stoornis sneller herstellen als ze sporten. Door te sporten maak je bepaalde stofjes in je hersenen aan die trauma’s helpen bestrijden. Daarnaast: sporten versterkt je ego, je zelfvertrouwen! 2. Sociaal – De meiden die in de opvang verblijven, leiden een anoniem bestaan. Ze wonen op een
geheim adres, kennen beperkte vrijheden en zijn ver weg van hun oude, bekende omgeving.
Sommigen van hen hebben familie en vrienden moeten loslaten; allemaal voor hun eigen veiligheid. Opnieuw beginnen in een stad waar je niemand kent, valt niet mee. De Fier Sports Academy is een prachtige manier om nieuwe contacten op te doen!
3. Lichamelijk - Veel meiden die in de anonieme opvang terechtkomen, hebben een vertekend beeld
van hun eigen lichaam. (o.a. door seksueel misbruik en mishandeling). Door te sporten werken ze aan hun eigen lichaamsbesef- en beleving. Daarnaast: het lichaam van veel meiden verandert vanaf het
moment dat ze in de opvang wonen. Veel meiden kampen met gewichtstoename, bijvoorbeeld door weinig beweging en het zogenoemde emotie-eten. Sporten helpt hen het lichaam gezond te houden. Betrokken sportclubs
Fier werkt voor dit project samen met sportclubs uit de regio. Aan deze sportclubs wordt gevraagd om cliënten binnen hun vereniging op te nemen als ‘normale’ sporters, met –indien nodig- wat speciale begeleiding. Hoe meer samenwerkingsverbanden, hoe meer keuze voor de cliënten. Immers: niet iedereen houdt van voetbal, en niet iedereen is een danstalent.
Sportclubs hebben een maatschappelijke betrokkenheid. Een verantwoordelijkheid zelfs. Participeren in dit project betekent dat ze deze verantwoordelijkheid ook daadwerkelijk nemen.
Daarnaast is het is voor de betrokken teamspelers en de trainers erg leerzaam om iemand uit de anonieme opvang te ontmoeten en te leren kennen. De problematiek wordt bespreekbaar gemaakt en
blijft geen ‘ver van m’n bed show’. De kennis dat meiden van je eigen leeftijd zulke nare dingen
meemaken , doet iets met je. Het creëert een saamhorigheidsgevoel die vergelijkbaar is met het ‘Pink Ribbon’-effect. Het maakt je waakzaam en strijdbaar!
Uiteraard onderhoudt de ‘projectleider’ van de Fier Sports Academy intensief contact met de deelnemende sportclubs en trainers. De trainers worden op de hoogte gehouden van de
ontwikkelingen rondom de meiden, en kunnen, als dat nodig is, contact leggen met de projectleider voor vragen en tips. Goede begeleiding op dit gebied is voor ons absoluut noodzakelijk. We hebben immers te maken met meiden die veelal getraumatiseerd zijn.
De eerste contacten met sportclubs in de omgeving zijn inmiddels gelegd. We hebben contact met fitnesscentrum Ursus, voetbalclub Blauw Wit ’34 en de Leeuwarder Badmintonclub (allen uit
Leeuwarden). Alle clubs zijn positief over een samenwerking met Fier en de Fier-meiden. Zelfs de algemeen directeur en de spelers van profvoetbalclub Cambuur hebben toegezegd graag met de
meiden te gaan sporten. Dat we nu al zoveel steun van deze clubs krijgen, is voor ons een geweldige inspiratiebron. Hierdoor weten we: het werkt! Praktijkervaring Dit plan voor de Fier Sports Academy komt niet zomaar uit de lucht vallen. Begin dit jaar werden de meiden van Fier uitgenodigd door de dames 1 van voetbalclub Blauw Wit ’34 uit Leeuwarden.
Anderhalf uur lang werd er gezamenlijk getraind. Het resultaat: ontzettend veel lol en enthousiasme! Hier wilden we absoluut een vervolg aan geven. De meiden van Fier spraken weken later nog over hun voetbaluitje!
Inmiddels maken twee Fier-meiden structureel onderdeel uit van het damesteam van Blauw Wit; de een als keepster, de ander als linkshalf. Ook als er even niet gevoetbald kan worden vanwege een blessure, wordt de training bezocht: ‘Gewoon om te kijken’. Binnen het voetbalteam zijn de reacties enorm
positief. De Fier-meiden zijn volwaardig lid van het team en over hun ‘speciale’ achtergrond doet niemand moeilijk. In tegendeel: het wordt juist op een positieve manier bespreekbaar gemaakt. Over
en weer wordt er van elkaar geleerd. Bijzonder om te zien is de vooruitgang die de Fier-meiden iedere week laten zien. Ze zijn gedreven en gemotiveerd, het zelfvertrouwen groeit en angsten (zoals in groepsverband douchen) worden overwonnen. Daarin worden ze natuurlijk gesteund door hun
medespeelsters. We zien dat de meiden tijdens het sporten in hun rol als ‘onbezorgde jonge meid’
duiken; een rol die lange tijd verborgen is geweest. Een balletje trappen doet zichtbaar goeie dingen! Meetbaarheid Heeft dit project echt effect op de meiden? ‘Ja!’, durven we volmondig te zeggen. Gezien onze eigen
ervaringen en de vele onderzoeken op het gebied van sport, gezondheid en geestelijk welzijn weten
we dat dit zo is. Echter, we willen dit ook zelf inzichtelijk maken. Dit doen we door bij iedere Fiersportster een nulmeting te houden. Aan de hand van een uitgebreid interview bevragen we ze bij
aanvang over hun leven, geestelijke en lichamelijke gezondheid en hun verwachtingen. Op een later tijdstip interviewen we de meiden opnieuw om te kijken wat de sport voor hen heeft betekend. De onderzoeksresultaten willen we, samen met portretten van de meiden, bundelen in een boekje. Daarnaast zetten we een kinderpsychiater in die onderzoek naar de meiden zal doen. Taakverdeling De Fier Sports Academy heeft een heldere taakverdeling nodig. Voor de dagelijkse uitvoering van dit
project willen we een projectleider en een projectmedewerker aantrekken:
Projectleider – De projectleider is de spin in het web van dit project. Hij of zij legt en onderhoudt de contacten met alle partijen: de meiden, mentoren van de meiden, de psychomotorische therapeut, de sportclubs, de trainers en subsidieverstrekkers (bijvoorbeeld de gemeente Leeuwarden). Hij of zij
houdt het projectteam draaiende en zorgt ervoor dat het projectteam op regelmatige basis bijeen komt.
In het contact met de sportclubs zorgt de projectleider ervoor dat de clubs en betrokken trainers
voldoende op de hoogte zijn van de situatie van de meiden. Indien nodig zorgt de projectleider voor extra informatie en begeleiding.
De projectleider handelt in nauw overleg met het behandelend team rondom de meiden: de mentoren, de psychomotorische therapeut en andere behandelaars. Daarnaast staat hij of zij direct in contact
met de meiden zelf.
De projectleider zorgt als eindverantwoordelijke voor de doorontwikkeling van de Fier Sports Academy. Hij of zij beheert in die hoedanigheid tevens de geldstroom van het project.
Projectmedewerker – De projectmedewerker is de rechterhand van de projectleider. Hij of zij voert bijkomende taken uit, zoals subsidieaanvraag, regelen van lidmaatschappen, maken van rapportages, planning en andere administratieve werkzaamheden.
De projectmedewerker geeft extra informatie en begeleiding aan de sportclubs, trainers en het
sportteam. Het geven van een voorlichting voorafgaande aan het project, is hier onderdeel van. Voort zorgt hij of zij ervoor dat de Fier-organisatie voldoende op de hoogte wordt gehouden van de ontwikkelingen rondom de Fier Sports Academy.
Daarnaast begeleidt de projectmedewerker de Fiermeiden. Zijn ze nog gemotiveerd? Wat willen ze? Zijn er knelpunten? Et cetera.
De projectmedewerker neemt verder de interviews met de meiden af en zorgt ervoor dat de metingen worden verricht. Aan de hand daarvan schrijft de projectmedewerker een publicatie. Ook is de projectmedewerker verantwoordelijk voor de organisatie van de Fier Spelen 2011. Projectorganisatie – De projectorganisatie van de FSA dient als klantbord en denktank. De volgende personen hebben hierin zitting: -
Linda Terpstra (directie Fier Fryslân)
-
Annemarie van Rijn en Ellen de Ruiter (projectleiders)
-
Marloes Schreur (beleidsmedewerker gemeente Leeuwarden)
-
BV Sport
-
Lennert Vos (psychomotorisch therapeut Fier Fryslân) Karen van Brunschot (Federatie opvang)
Adviseur: Alfons Crijnen (kinderpsychiater Fier Fryslân) Tijdspad
De Fier Sports Academy kan per direct van start. De wil is er, de mensen zijn er. Nu het geld nog!
We willen binnen een jaar tijd 10 sportclubs aan ons verbinden. Dit bouwen we rustig op: steeds 2 clubs erbij. Ambitieus als we zijn willen we in september 2011 een eigen Fier Spelen houden! Een globale planning: Oktober 2010
Installeren projectorganisatie / uitwerken verdere plannen
Contact leggen met en bezoeken van sportclubs (gedurende het hele jaar)
Januari 2011
Start sportprogramma voor eerste 2 sportclubs en eerste groep meiden
Februari 2011
Eerste evaluatiemoment. Meetmoment meiden en evaluatie met sportclubs
(nulmeting en introductie sportclub)
Maart
Uitbreiding met twee sportclubs naar 4
Mei
Tweede evaluatiemoment. Meetmoment meiden en evaluatie met sportclubs
Augustus
Derde evaluatiemoment. Meetmoment meiden en evaluatie met sportclubs
Juni
September Oktober
November
Uitbreiding met twee sportclubs naar 6
Uitbreiding met twee sportclubs naar 8
Fier Spelen 2011 (Eigen kampioenschap met Fier-meiden en teamgenoten)
Uitbreiding met twee sportclubs naar 10
Vierde evaluatiemoment. Meetmoment meiden en evaluatie met sportclubs
Bekijken of de FSA wordt uitgebreid voor alle cliënten van Fier
Betrokkenheid vanuit Fier Binnen Fier is enthousiast gereageerd op de plannen rondom de Sports Academy. Iedereen ziet de
positieve effecten van dit sportprogramma. De directie heeft toegezegd geld in dit project te willen steken. Waarom is de Fier Sports Academy zo belangrijk?
Slachtoffers van loverboys en eergerelateerd geweld zijn niet zichtbaar ziek of gehandicapt. Op het eerste gezicht lijken het normale, spontane jonge meiden. Toch is er wel degelijk wat met ze aan de hand. Ze hebben duidelijk hulp nodig. Door te sporten werken ze – samen met hun trainers en teamgenoten - op een plezierige én gezonde manier aan hun herstel.
Als we bewijzen dat dit werkt (en we weten zeker dat dit werkt) kunnen ook andere meiden in dergelijke situaties op deze manier geholpen worden. Wij hopen een inspiratiebron te zijn voor andere hulpverleningsinstanties!
Begroting Fier Sports Academy oktober 2010 tot en met oktober 2011 Onderdeel
Kosten
Projectleider 8 uur per week
15.000
Projectmedewerker 16 uur per week
30.000
Psychomotorische Therapeut 4 uur per week
7.000
Lidmaatschap sportclubs 40 x 200
8.000
Publicatie ' Meiden aan het woord'
10.000
Fier Spelen 2011
10.000
Presentatie uitkomsten van het project
1.000
Reis en verblijfkosten algemeen
1.500
Reiskosten begeleidingscommissie
1.500
Totaal
84.000
Dekkingsplan
We hebben de Fier Sports Academy ingeschreven voor de Nationale Zorgvernieuwingsprijs (www.nationalezorgvernieuwingsprijs.nl). Ons plan is door de eerste ronde gekomen en is opnieuw –
aangescherpt – ingediend. We dingen met ons plan mee naar de prijs van € 75.000,-. In september worden de winnaars bekend gemaakt. De Rabobank Foundation heeft inmiddels € 50.000,toegekend.
Daarnaast hebben we de volgende fondsen aangeschreven: Kinderpostzegelfonds, Oranjefonds, , VSB fonds, Johan Cruijff Foundation, Richard Krajicek Foundation, Dirk Kuyt Foundation en het Fonds Psychische Gezondheid. Het Jeugd Sportfonds willen we benaderen voor de sponsoring van de sportlidmaatschappen voor de meiden. Inspiratiebron Fier wil met de Fier Sports Academy een inspiratiebron zijn voor andere instellingen. Het concept kan wat ons betreft gekopieerd worden of in aangepaste vorm elders worden geïmplementeerd. De
uitkomsten van het onderzoek naar de FSA-deelneemsters worden gepubliceerd en door middel van
een miniconferentie gepresenteerd. Ketenpartners en branchegenoten worden hiervoor uitgenodigd.
Noten: ¹ Fier Fryslân is een expertise- en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Fier helpt slachtoffers, getuigen én plegers van huiselijk geweld, jeugdprostitutie of eergerelateerd geweld. Waar nodig zorgt Fier voor opvang op een veilig en anoniem adres. Meer informatie over Fier is te vinden op: www.fierfryslan.nl. ² ‘Sporten en psychische gezondheid’, Trimbos-instituut, januari 2010, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
