in
4
fases terug en vooruit inzending plein06 ideeënprijsvraag Wegh der Weegen
[email protected]
Koen de Boo, Robert Jan van der Veen, Sijmen Schroevers, Jerryt Krombeen
Rotterdam 01-11-2011
fase 1 in 4 fases terug en vooruit
De eerste fase begint eigenlijk hetzelfde als bijna vierhonderd jaar geleden: het uitzetten van landmeetkundige paaltjes. Het landmeetkundige hoogstandje, wat deze weg feitelijk is, wordt op die manier weer blootgelegd. De ‘paaltjes’ volgen het ritme van de oorspronkelijke kavels en doen dienst als informatiezuilen over de betreffende kavels. De zuilen komen tussen de fietsstrook en het voetpad in, zodat het langzaam verkeer de mogelijkheid krijgt om de informatie die een bepaalde zuil over de kavels biedt, te lezen. De zuilen worden uitgevoerd in lokaal materiaal (steen of hout) en gemarkeerd met een opvallende kleur, zodat ze een accentuering van de kaarsrechte lijn vormen. Ze zijn tevens een verwijzing naar de Romeinse mijlpalen, die symbool staan voor de Romeinse wegenbouw waaraan in de Renaissance werd gerefereerd. Daarnaast krijgt de Wegh der Weegen weer een betekenisvolle eenheid, die mensen doet herinneren aan een 17de eeuws masterplan. Fase 1 is een low-key ingreep, is simpel/ uitvoerbaar (ook qua grondposities) en relatief goedkoop. De impact van een klein product is echter groot.
2
• • • •
•
Adressering kavels Informatie voorziening Lage kosten Paaltjes accentueren de hoogteverschillen en glooiingen Belevingswaarde
Romeinse mijlpalen markeerden de kaarsrechte via’s door het Romeinse rijk. In de wegh der weeghen uit de renaissance werd gerefereerd aan deze wegen.
In Frankrijk heb je verschillende historische routes die de weg naar vrede markeren. Voie de la Liberté is daar een van.
www.plein06.nl -
[email protected]
Entreepaaltje: bij iedere entree, met vermelding kavel nummer
Informatie paaltje: alleen bij gebouwen van cultuurhistorische historische waarde of met een maatschappelijke functie
Entree + informatie paaltje: dubbele functie. In het bovenste gedeelte van de paal zit een lamp, deze lamp verlicht zowel de rode entreepijl als de informatie op het bord.
Vak 10 noord
Vak 10 zuid
3
fase 2 in 4 fases terug en vooruit
In fase 2 is het tijd voor het herstellen en reorganiseren van het profiel. Hierbij gaat het erom dat het weer een ‘mooie weg voor de toekomst’ wordt, zoals de weg oorspronkelijk ook bedoeld was. De kracht van de Wegh der Weegen is dat het een duurzame weg is gebleken te zijn. De ruime maten gaven de weg een toekomstwaarde. Misschien is dit het moment waarop we opnieuw moeten gaan kijken naar de toekomstwaarde van de weg. Het is van belang om de rol van de weg in het infrastructurele systeem van Utrecht te kennen, maar ook de economische plaats die hij inneemt. In de toekomst komt er veel sterker een onderscheid tussen zakelijke en vrije tijdsmobiliteit. Bij zakelijk gaat het om optimale bereikbaarheid op basis van verschillende vervoersmodaliteiten: elect. auto, bus, trein en fiets en in de vrije tijd draait het veel meer om beleving tijdens het rijden. Daarom stellen we een profiel voor waarbij de bus en de fietser tussen Amersfoort en Utrecht voorrang krijgen, voor de auto scheiden we de rijbanen om vooral voor beleving te gaan. Op die manier is de weg een aantrekkelijke ‘snel’ route voor fietsers en de bus en geen sluiproute voor de automobilist van de A28.
4
De beleving van de fietser staat centraal. Hij neemt vanuit het midden het profiel het beste waar en fietst het veiligst door een gebrek aan zijwegen.
De Amersfoortseweg is vooral een snelroute voor de bus. De bus ontsluit snel Amersfoort en Utrecht vanuit het achterland; Soesterberg, Soest, Ter Heijde.
Versmalde rijbanen, met bermstenen, om snelheid te verminderen, maar door de vrije ligging kan er toch prettig worden gereden.
Oprit en afslag fiets combineren
www.plein06.nl -
[email protected]
OV en fietsen zijn de toekomst! Nieuwe vormen van busvervoer en betere overstapvoorzieningen tussen fiets, auto en bus zullen het bus gebruik intensiveren. In Eindhoven wordt al getest met nieuwe vormen van busvervoer.
De electrische fiets heeft de actieradius van de fietser sterk vergroot, daarmee is de ontwikkeling van ‘snelfietspaden’ in opkomst. Er zijn fietspaden nodig die goede verbindingen leggen en waarop hogere snelheden zijn te halen. De fiets wordt een belangrijke schakel in het woon- werkverkeer.
5
fase 3 in 4 fases terug en vooruit
In fase drie worden de 17e eeuwse kavels en groene casco’s weer zichtbaar. Het idee om een groen casco op te zetten die visuele kaders vormen in het gebied is sterk, maar er moet wel voor gezorgd worden dat een ieder dat kan ervaren. Daar helpen de infozuilen al bij, maar ter plaatse van de van Weerden Poelmanweg en Richelleweg stellen wij voor om de kamers te doorsnijden. Door de kamers scherp te doorsnijden komen ze open te liggen en wordt de opzet duidelijk. Daarvoor trekken we de Richelleweg naar het Oosten in het verlengde van de Poelmanweg. De twee doorsneden kamers gaan een transferium vormen. De twee kamers versterken de functionaliteit van de Utrechtseweg en de combinatie met de A28 en de N413. Voor de fietser wordt deze sterke knoop vergemakkelijkt door een lichte brug die de fietser over het knooppunt heen zet. Vanaf die brug ervaart de fietser de kracht van de Weg der Weeghen en de omliggende kamers. Bovendien vormt de fietsbrug een icoon en toegangspoort tot het recreatieve achterland.
6
P
transferium
OV en overstap Recreatie
P
P
carpool
Bedrijven
Eten/ verblijf
Transferium Ten noorden van de de Utrechtse weg is vooral het recreatieve en openbaar vervoersknooppunt. Aan de Westzijde grenst de kamer aan voormalig vliegveld Soesterberg. De kamer vormt hier een recreatief transferium met een informatiepunt en voldoende parkeergelegenheid. Dit is de start van een Soesterberg beleving. Aanvullend daarop is in de Oostzijde het transferium voor streekvervoer en fietsen. De dagrecreant kan het gebied dan ook per OV bereiken. Voor het zakelijk verkeer kan men op dit transferium ook overstappen van fiets naar bus, of auto naar bus. Zuid-oost ligt het zakelijke transferium dat hoort bij de A28. De snelweg gebruiker kan hier stoppen, rusten, eten en drinken. Daarnaast is het een transferium om over te gaan van lokaal op landelijk vervoer. Er zijn voldoende oplaadpunten voor electrisch vervoer om b.v. de eigen electrische auto achter te laten en te carpoolen met een collega. Zuid-Westelijk is in het transferium plek voor logistieke bedrijven. www.plein06.nl -
[email protected]
De knoop Op de meest moeilijke knoop in de weg, wordt de vertakking Richelle weg/ Poelmanweg opnieuw aangelegd. De wegen sluiten nu beter op elkaar aan, waardoor er nog maar 1 kruispunt is in plaats van twee. Dit kruispunt biedt kansen en zal een hotspot worden aan de Wegh der Weegen. Het nieuwe profiel, waarbij fietsers gecentreerd door het profiel bewegen, krijgen een eigen brug om veilig te kunnen oversteken. Dit komt de verkeersmachine ten goede, maar toch ook zeker de beleving van de fietser. De fietser krijg namelijk ineens een vergezicht over de hele as van de weg. Dit is het moment dat je als recreant/ passant, het 17de eeuwse concept pas echt in de volle lengte gaat ervaren. Je hebt overzicht. In de toch al glooiende route is deze brug niet heel vervelend, het biedt vrije en ongestoorde doorgen én uitzicht. Voor de brug zijn er voor fietsers aftakkingen naar de afslagen.
7
fase 4 in 4 fases terug en vooruit
Fase 4 bemoeit zich meer met de functies, invulling, randvoorwaarden en spelregels op een kavel binnen het grid. In de eerdere fases zijn de condities geschept voor ontwikkeling. De laatste fase in dit 17de eeuwse proces is de bebouwing. Hoe schep je goede condities om architectonische kwaliteit en landhuistypologie te kunnen maken? Als eerst hebben we geprobeerd uit een te zetten dat de buitenhuis/ landhuis typologie wat ons betreft wel degelijk toekomst waarde heeft. De ruimte behoefte is behoorlijk gegroeid en in de toekomst zal die nog verder groeien omdat mensen ook aan huis willen gaan werken en misschien ook wel zorg aan huis willen hebben. Ook opgesplitste panden, al dan niet met een bedrijvenmix, is wat ons betreft de toekomst. Zeker aan deze weg, die een gunstig vestigingsklimaat heeft voor zowel wonen als werken, past een cluster of unit gebouw uitstekend. In de toekomst moet de weg dezelfde rijkdom aan functies hebben als het nu heeft, alleen moeten de condities beter worden en moeten ook de gebouwen zo gebouwd worden dat er verandering en verschuiving van functie kan plaatsvinden. Een woonhuis moet ook een advocatenkantoor kunnen worden. 8
1910
m2
1950
m2
1980
m2
2010
m2
2050
m2
Monofunctioneel gebouw
Gebouw met dubbele functie
• •
• • •
kantoor/ bedrijf grotere instellingen, zorginstellingen
wonen/ werken wonen/ zorg grotere instellingen, zorginstellingen
Unitgebouw • • •
wonen/ werken mix clustering in gebouw van diverse functies verschillende bedrijfsvormen
www.plein06.nl -
[email protected]
Eigentijdse landhuis architectuur
9
In 4 fases terug en vooruit. Daarmee bedoelen we dat we met onze ingrepen een strategie uitzetten om zowel het 17de eeuwse concept weer beter uit de verf te krijgen, het hier en daar zelfs afmaken en weer toekomst bestendig maken. De Wegh der Weegen moet weer de Wegh der Weegen worden. We willen niet zo zeer conserverend zijn, maar wel randvoorwaarden scheppen zodat het 17de eeuwse concept nog wel lang mee kan gaan. Een stad of een plan is nooit af en moet een hoge mate van flexibiliteit kennen om te kunnen overleven. Het 17de eeuwse concept zit dus deels ook verpakt in het proces. Dit fases zijn nagenoeg hetzelfde als in het plan uit de Gouden Eeuw. Eens in de drie- a vierhonderd jaar moet een masterplan misschien wel vernieuwd worden, om het plan een toekomst waarde te geven en zich te laten aanpassen aan de tijd.
plein06 Vijverhofstraat 47 unit 400-2 3032 SB Rotterdam T 0031 10 466 57 95 E
[email protected] W www.plein06.nl oktober 2011
