FAQ: CE-markering en sterktesortering van structuurhout met rechthoekige doorsnede
P.03
I NHO U DSO PGAV E
P.05
• Wat is CE- ma rkering ? • Waa ro m d e v erplichting va na f 1 j a nua ri 2012 va nwe g e E u ro pa v o o r CE- ma rkering va n s tructuurho ut? • Welk ho ut mo et na a r s terkte g es o rteerd w o rd en?
P.07
• W ie ma g ho ut CE- s o rteren? • W elke ma rkeermetho d es b es ta a n er? • Wat is het v ers chil tus s en v is ueel s o rteren en a uto matis ch s orteren?
P.09
P.11
• I nd ien het g es o rteerd ho ut g emerkt w o rd t, wat mo et er d a n minima a l o p het g es o rteerd e ho ut s ta a n in het g eva l 05. .Wat is CE-markering? van ma rkering per s tuk, o f o p het pa k in het g eva l va n .Waarom de verplichting vanaf 1 januari 2012 vanwege m a rkering per pa k?voor CE-markering van structuurhout? Europa • • •
P.13
• • •
P.15
NOG IETS 07. NOG IETS K an va n H o o reb eke a ls erkend ho utkeurd er v o o r u NOG IETS NOG IETS C E- s o rteren? 07. NOG IETS Welke ho uts o o rt en to t we lke s terktekla s s en ka n NOG IETS va n H o o reb eke a utoNOG matis ch s o rteren? IETS NOG IETS H oe g eb eurt 07. d e s terktes o rtering d o o r va n H o o reb eke? NOG IETS NOG IETS NOGva IETS Wat zij n d e v07. o o rd elen n ma china le s o rtering ? NOG IETS M ag ho ut nat g es o rteerd w o rd en? NOG IETS M ag na a r s terkte g es o rteerd ho ut b ewe rkt w o rd en?
• Wat zij n d e po s itiev e a s pecten va n CE- ma rkering e n s o rtering ?
P.05 •
Wa t i s C E - m a r k e r i n g ?
Om handelsbelemmeringen tussen lidstaten van de Europese Unie weg te werken en ervoor te zorgen dat bouwproducten aan minimum eisen voldoen, stelt de Europese bouwproductenrichtlijn (BPR 89/106/EEG) dat alle bouwproducten die op de markt worden gebracht, moeten worden voorzien van een CE-markering. Voor structuurhout is de geharmoniseerde norm NBN EN 14081. Structuurhout moet als bouwproduct, net zoals industriële spanten, gelijmd gelamelleerde spanten, raamkozijnen, vloerdelen, een controle betreffende de eigenschappen inherent aan zijn gebruik ondergaan. In het geval van structuurhout zijn de aan te geven eigenschappen de mechanische sterkte en stabiliteit, de duurzaamheid en de brandweerstand. •
Wa a r o m d e v e r p l i c h t i n g v a n a f 1 j a n u a r i 2 0 1 2 v a n we g e E u r o pa v o o r C E - m a r k e r i n g va n s t r u c t u u r h o u t ?
Het merken van naar sterkte gesorteerd hout is noodzakelijk om op ondubbelzinnige wijze de sterkte van het hout te weten en om de naspeurbaarheid van het hout te verzekeren in geval van betwisting. •
W e l k h o u t m o e t n a a r s t e r k t e g e s o r t ee r d w o r d e n ?
Het verwerkte hout in de bouw wordt ingedeeld in twee groepen zijnde structuurhout en schrijnwerkhout. Enkel structuurhout moet naar sterkte gesorteerd worden. Onder de noemer structuurhout valt het zaaghout dat in een constructie verwerkt wordt en waarbij de sterkte als veiligheidsfactor belangrijk is. Voor overige toepassingen wordt schrijnwerkhout gebruikt waarbij het esthetisch aspect een belangrijke rol speelt. In geval van structuurhout (zowel loofhout als naaldhout) geldt dat bij gebruik, zowel in geschaafde als in niet geschaafde toestand, de minimaal toelaatbare houtsectie 2000 mm² bedraagt, met een minimum dikte van 20 mm bij een referentie houtvochtgehalte van 20%. Hierop zijn de toleranties van -1 mm en +3 mm van toepassing voor breedtes kleiner of gelijk aan 100 mm, -2 mm en +4 mm voor breedtes groter dan 100 mm volgens de NBN EN 336.
P.07 •
W i e m a g h o u t C E - s o r t e r e n ?
Om als houtkeurder erkend te worden, moet men de sorteerregels, beschreven in de NBN B 16-520 ‘Visuele sortering van structuurhout met rechthoekige doorsnede’, in de praktijk kunnen toepassen. Het Opleidingscentrum Hout (OCH) werd erkend door het certificatieorganisme CTIB-TCHN om de opleiding voor houtkeurder aan te bieden. Bij van Hoorebeke slaagden drie werknemers voor de kwalificatieproef georganiseerd door het TCHN. Het bezit van een sorteermachine ontslaat het bedrijf niet van de verplichting een erkend houtkeurder binnen het bedrijf te hebben om het werk van de machine aan te vullen en eventuele fouten op te sporen. Beschikken over een erkend houtkeurder blijft trouwens de voorwaarde om van het notified body een certificaat voor CE-markering te bekomen. •
W e l k e m a r k ee r m e t h o d e s b e s t a a n e r ?
Structuurhout dat visueel gesorteerd wordt, zal gemarkeerd worden per stuk of per pak. Machinaal markeert men per stuk. •
Wa t i s h e t v e r s c h i l t u s s e n v i s u ee l s o r t e r e n e n a u t o m at i s c h s o r t e r e n ?
Visueel sorteren naar sterkte wil zeggen dat de houtsorteerder zelf, aan de hand van visueel waarneembare houtgebreken, beslist tot welke sorteerklasse het hout behoort. Bij automatisch sorteren zijn het meettoestellen die bepaalde eigenschappen registreren en hout klasseren in een bepaalde sterkteklasse. Elke sorteerklasse moet overeenkomen met één van de sterkteklassen.
P.09 •
I n d i e n h e t g e s o r t ee r d h o u t g e m e r k t w o r d t , w a t m o e t e r d a n m i n i m a a l o p h e t g e s o r t ee r d e h o u t s ta a n i n h e t g e va l va n m a r k e r i n g p e r s t u k , o f o p h e t pa k i n h e t g e va l va n m a r k e r i n g p e r pa k ?
1. Het identificatienummer van de certificatie-instelling 2. De naam of het CE-certificatienummer van de producent (het adres mag ook vermeld worden) 3. De twee laatste cijfers van het jaartal waarin het merk werd aangebracht 4. De parameters die het hout bepalen en de verwachte toepassing a. De sterkteklasse en de sorteernorm bij een visuele sortering b. De letter “M” bij een machinale sortering c. De vermelding “Droog gesorteerd” (“Classé Sec”, “Dry Graded”) indien het hout effectief en doelbewust gesorteerd werd na droging tot een gemiddeld houtvochtgehalte van minder of gelijk aan 20% (geen enkel stuk mag een houtvochtgehalte hebben van meer dan 24%) d. De identificatiecode die het product identificeert en linkt aan het begeleidend document 5. De prestaties van sommige kenmerken van het hout, onder andere: a. De elasticiteitsmodulus, de buig-, de druk-, de trek- en de schuifweerstand; vermeld door te refereren naar een sterkteklasse i. Voor visueel gesorteerd hout is de vermelde sterkteklasse deze die overeenkomt met de visuele klasse: S4=C16, S6=C18, S8=C24, S10=C30 ii. Voor machinaal gesorteerd hout, zal de sterkteklasse overgenomen worden uit de norm NBN EN 14081, m.a.w. de sterkteklasse waarvoor de machine gehomologeerd werd.
P.11 •
K a n va n H o o r e b e k e a l s e r k e n d h o u t k e u r d e r v o o r u CE-sorteren?
Naast een beschikbare voorraad CE-hout, heeft van Hoorebeke in een CE-sorteermachine geïnvesteerd, waarmee aan alle CE verplichtingen kan worden voldaan. Van Hoorebeke kan zowel visueel als automatisch sorteren. •
W e l k e h o u t s o o r t e n t o t we l k e s t e r k t e k l a s s e n k a n va n H o o r e b e k e a u t o m a t i s c h s o r t e r e n ?
Van Hoorebeke kan verschillende houtsoorten – grenen, vuren, lariks, douglas, oregon – van verschillende herkomsten en veel verschillende secties sorteren. Voor speciale toepassingen kan u bij van Hoorebeke structuurhout van hogere sterkteklassen tot C40 bestellen. •
H o e g e b e u r t d e s t e r k t e s o r t e r i n g d o o r v a n H o o r e b e k e ?
De Triomatic van Concepts Bois Structure (CBS) in Frankrijk kan sorteren tot en met klasse C45, wat andere types niet kunnen. Bovendien is de machine gehomologeerd voor grenen, vuren, lariks, douglas en oregon voor alle groeigebieden van waaruit van Hoorebeke deze houtsoorten importeert. De sorteerlijn werkt in drie stappen: In eerste instantie wordt het gewicht, de dichtheid en het vochtgehalte van het hout gemeten. Daarna wordt de sterkte en elasticiteit bepaald door aan de kopse zijde een ultrasoongeluid door het hout te zenden. De snelheid van de geluidsgolf is een indicatie voor de sterkte van het hout. Zo zal het geluid vertragen door de aanwezigheid van groeionregelmatigheden of knopen. Als laatste stap wordt ieder stuk hout automatisch gemarkeerd en gesorteerd op sterkte. De sorteerlijn kan hout op sterkte sorteren, op lengte en breedte, hout oplatten, stapels opnieuw ontlatten en pakken hout hersamenstellen.
P.13 •
Wa t z i j n d e v o o r d e l e n v a n m a c h i n a l e s o r t e r i n g ?
Zowel naar resultaat in keuring als naar snelheid is het rendement groter dan bij visuele sortering. De uitval bij visuele sortering is veel groter dan bij mechanische sortering. Sterkteklassen hoger dan C30 kunnen niet visueel gesorteerd worden. Deze hogere kwaliteiten kunnen enkel via machinale wijze (ultrasone methode) gesorteerd worden. •
M a g h o u t n a t g e s o r t ee r d w o r d e n ?
Ja, de sorteermachine van van Hoorebeke is gehomologeerd om Oregon AD te sorteren. •
M a g n a a r s t e r k t e g e s o r t ee r d h o u t b ewe r k t w o r d e n ?
Ja, bij afkorten in de lengte moet het hout niet opnieuw gesorteerd worden. Ook na schaven blijft de oorspronkelijke gesorteerde sterkteklasse behouden binnen bepaalde grenzen: - Voor een afmeting kleiner of gelijk aan 100 mm bedraagt de maximale schaafafname 5 mm. - Voor gesorteerd hout met afmetingen groter dan 100 mm kan er in totaal (som afname in beide vlakken) 10 mm afgenomen worden zonder het hout opnieuw te moeten sorteren. Bij het ontdubbelen van gemarkeerd hout in de dikte moet het hout echter wel opnieuw gesorteerd worden.
P.15 •
Wa t z i j n d e p o s i t i e v e a s p ec t e n v a n C E - m a r k e r i n g e n sortering?
- Beoordeling van weerstand van structuurhout op objectieve en officieel erkende basis - Verhoogt de betrouwbaarheid van hout, los van alle beschouwingen in oorsprong of herkomst - Vergemakkelijkt de vrije uitwisseling van goederen - Harmonisatie van bouwtechnieken waardoor de markt toegankelijker wordt voor bouwbedrijven en studiebureaus uit andere lidstaten - Technische prestaties worden gemerkt op het hout - Wetenschappelijke vaststelling van technische kenmerken en prestaties van hout dus betere concurrentiële positie tegenover andere bouwmaterialen - Vergemakkelijkt de toegang tot openbare aanbestedingen - Verbetert het imago van het materiaal hout - Gezondere concurrentie
van Hoorebeke Kluizensesteenweg 1 9000 Gent Tel. +32 (0)9 253 86 61 Fax +32 (0)9 253 98 16
[email protected] www.vanhoorebeke.com
