Familie Nauta - Kieft
2
Inhoudsopgave 1 Hoe het begon 1.1 De zoektocht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2 De naam Nauta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3 Afkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 7 7 7
2 Terminologie 2.1 Genealogie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1 Herkomst van achternamen . . . . . . . . . 2.1.2 Hoofdvormen . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2 Stamboom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1 Voorouderonderzoek . . . . . . . . . . . . . 2.3 Stamreeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4 Kwartierstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.1 De methode van een kwartierstaat . . . . . 2.4.2 De kwartierstaat in het adels- en ordenrecht 2.5 Genealogie; beperkte betekenis . . . . . . . . . . . 2.6 Parenteel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7 Patroniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8 Toponiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8.1 Oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8.2 Achternamen . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
9 9 9 10 10 10 10 11 11 12 13 13 14 15 15 16
3 Kwartierstaat 3.1 Generatie 1 . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2 Generatie 2 - Ouders. . . . . . . . . . . 3.3 Generatie 3 - Grootouders. . . . . . . . 3.4 Generatie 4 - Overgrootouders. . . . . . 3.5 Generatie 5 - Betovergrootouders. . . . . 3.6 Generatie 6 - Oudouders. . . . . . . . . 3.7 Generatie 7 - Oudgrootouders. . . . . . 3.8 Generatie 8 - Oudovergrootouders. . . . 3.9 Generatie 9 - Oudbetovergrootouders. . 3.10 Generatie 10 - Stamouders. . . . . . . . 3.11 Generatie 11 - Stamgrootouders. . . . . 3.12 Generatie 12 - Stamovergrootouders. . . 3.13 Generatie 13 - Stambetovergrootouders. 3.14 Generatie 14 - Stamoudouders. . . . . . 3.15 Generatie 15 - Stamoudgrootouders. . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
17 17 18 18 22 26 37 54 72 92 114 133 144 152 158 161
3
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
4
INHOUDSOPGAVE 3.16 Generatie 16 - Stamoudovergrootouders. . . . . . . . . . . . . . . 163 3.17 Generatie 17 - Stamoudbetovergrootouders. . . . . . . . . . . . . 165 3.18 Generatie 18 - Edelouders. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
4 De Molens van Woudsend 4.1 Woudsend, een zeestad tussen twee meren . 4.2 De molens van Woudsend . . . . . . . . . . 4.2.1 Een paar apart . . . . . . . . . . . . 4.3 De Hoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4 De Jager . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1 Geschiedenis . . . . . . . . . . . . . 4.4.2 Eigenaars van De Jager van 1734 tot 4.4.3 Een nieuw begin . . . . . . . . . . . 4.4.4 Een Friese Houtzaagmolen . . . . . . 4.4.5 Werking van De Jager . . . . . . . . 4.5 Het Lam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.1 Geschiedenis . . . . . . . . . . . . . 4.5.2 Eigenaars van Het Lam van 1698 tot 4.5.3 Een Korenmolen . . . . . . . . . . . 4.5.4 Werking van Het Lam . . . . . . . . 4.5.5 Vrijwillige molenaars . . . . . . . . . 4.6 Belangrijkste literatuur en bronnen . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1849 . . . . . . . . . . . . . . . 1810 . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
169 169 172 172 172 174 174 175 176 178 178 181 181 181 183 183 184 185
5 Geschiedenis van Schellinkhout
187
6 Geschiedenis van Enkhuizen
189
7 Geschiedenis van Alkmaar
191
8 Geschiedenis van West-Friesland 8.1 Korte voorgeschiedenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2 Ontstaan van Westfrisia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3 West-Friesland en de oorlog met Holland . . . . . . . . . . . . . . 8.4 Onafhankelijkheid van West-Friesland en de oorlog met Holland . 8.5 Het einde van de onafhankelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.6 Van het Graafschap Holland en West-Friesland naar de provincie 8.7 Het einde van de provincie Holland en West-Friesland . . . . . .
193 194 194 195 195 197 197 198
9 De friezen in hun aard
199
10 Diagrammen
223
11 Referenties
291
5
6
HOOFDSTUK 1. HOE HET BEGON
Hoofdstuk 1
Hoe het begon
1.1. DE ZOEKTOCHT
1.1
7
De zoektocht
Een tijdje geleden heb ik bovenstaande gegevens van mijn vader gekregen; een stencil van wat zijn vader, Abel Nauta, indertijd gemaakt had na een aantal keer de archieven te hebben bezocht. Nieuwsgierig heb ik een aantal namen eens op het internet opgezocht. Al snel kwam ik op de site van John Zoethout terecht en de aansluiting met de molenaar ’Jelle Jurjens’ was snel gemaakt. Via verschillende sites werd de zoektocht voortgezet en het resultaat ligt nu voor u. Tegelijkertijd een kleine waarschuwing; dit document is een werk-document waarmee ik wil aangeven dat dit een moment-opname is van de zoektocht. Er zullen mogelijk fouten in zitten en er zullen gegevens ontbreken.
Barry Nauta, Mei 2007.
1.2
De naam Nauta
Bron: C.J. Nauta Van de naam Nauta zijn de volgende verklaringen bekend: • De meest bekende verklaring wordt gevonden in de Latijnse benaming voor ”schipper”, ”varen” en ”navigeren”. Verbastering tot Nata levert de Latijnse betekenis op van ”geboren” en ”afkomstig van” • Een tweede verklaring wordt gevonden in een oud Germaanse naam Nout. De zoon van Nout wordt Nouts genoemd, wat later verworden is tot Nauta.
1.3
Afkomst
Met behulp van het Nederlands Repertorium van Familienamen is een overzicht gemaakt van de verdeling van Nauta’s per provincie op basis van de volkstelling van 1947 in Nederland. Tijdens de volkstelling van 1947 bedraagt het totaal aantal Friezen 459.361 waarvan 906 Nauta’s oftewel 0,2%. Hiervan woont circa 60% in west Friesland (Westergo) en 10% in Leeuwarden. Een voorlopige analyse van Friese geboorteplaatsen vanaf 1600 tot 1900 leert dat de meeste Nauta’s afkomstig zijn uit West Friesland (Westergo) waarbij het zwaartepunt verschuift van Leeuwarden in de periode 1650-1750, via Franeker en Franekeradeel in 17501800, naar Bolsward, Wymbritseradeel, Sneek en IJlst in de periode 1800-1900. Daarbij is met name ook Harlingen sterk vertegenwoordigd in de periode 18501900.
8
HOOFDSTUK 1. HOE HET BEGON
Hoofdstuk 2
Terminologie Bron: Wikipedia
2.1
Genealogie
Genealogie, sibbekunde of stamboomonderzoek is een discipline van de geschiedkunde die zich bezighoudt met voorouderonderzoek dan wel de afstamming van de familienaam. Het beoefenen van genealogie is duidelijk een zeer aanstekelijke bezigheid, gezien de groeiende populariteit van deze vrijetijdsbesteding.
2.1.1
Herkomst van achternamen
Herkomst van achternamen kunnen op verschillende manieren tot stand zijn gekomen: de naam kan betrekking hebben op de voornaam van ´e´en van de ouders, schoonouders of grootouders, dit heet een patroniem. Een voorbeeld hiervan is Willem Janszoon, afgekort tot Willem Jans. De achternaam kan ook verband houden met de aardrijkskundige plek waar men vandaan komt (toponiem), bijvoorbeeld Jan van Boxmeer (van de plaats Boxmeer), maar ook Piet van de Ven (uit een veengebied) of Van de(r) Wijst (afkomstig van wijstgronden). In Oost-Nederland, met name in Twente en de Achterhoek, komt een speciale vorm van toponiemen voor: boerderijnamen. Mensen noemden zich naar de boerderij waarin ze woonden en konden dus wisselende achternamen hebben. Door verschrijvingen van ambtenaren en geestelijken zijn vele achternamen in de loop van de tijd veranderd. Verbruggen naast Vanbrugge of Van Brugge komen voor, zodat het uitzoeken van dergelijke familienamen een hele klus kan worden. Daarentegen kwam het fenomeen vernoemen vroeger zeer vaak voor, zodat een bepaalde voornaam of een kleine variatie daarop regelmatig weer bij de nakomelingen werd toegepast wat weer enigszins houvast biedt. Onder het regime van Napoleon werd het verplicht een achternaam te voeren vanwege de invoering van de burgerlijke stand. Dit kan voor een genealogisch onderzoeker problemen opleveren, omdat een familie ineens van achternaam veranderd kon zijn. Het aannemen van een achternaam werd vastgelegd in de zogenaamde registers van naamsaanneming. Die zijn een onderdeel van het 9
10
HOOFDSTUK 2. TERMINOLOGIE
bevolkingsregister. Het opgeven van een achternaam werd overigens niet altijd even serieus genomen, wat redelijk vreemde achternamen heeft opgeleverd.
2.1.2
Hoofdvormen
De meeste genealogen kiezen voor een bepaald soort onderzoek. Er zijn vier hoofdvormen te onderscheiden: • Stamreeks: rechtstreekse voorouders in mannelijke lijn • Kwartierstaat: alle voorouders in mannelijke en vrouwelijke lijn • Genealogie: nakomelingen in mannelijke lijn • Parenteel: alle nakomelingen in mannelijke en vrouwelijke lijn Er is dus ook een beperkte betekenis van het woord genealogie: een overzicht van nakomelingen in mannelijke lijn.
2.2
Stamboom
Een stamboom is een boomstructuur waarin veranderingen in de tijd worden weergegeven. Men kan van alle processen die in de tijd veranderen een stamboom opstellen. Er zijn stambomen mogelijk van instellingen, politieke partijen en dieren. Bij dieren wordt met een ’stamboom’ een overzicht van voorouders bedoeld, wat bij mensen een kwartierstaat heet. Wanneer bij een dier een stamboom met door een keurmeester gekeurde dieren wordt geleverd is er sprake van een ”rashond”, ”raspaard” of ”raskat”.
2.2.1
Voorouderonderzoek
Bij voorouderonderzoek is een ’stamboom’ een grafisch overzicht van voorouders, nakomelingen en hun partners in een boomvorm. De oudste voorouder (stamvader) wordt in de wortel of in de stam geplaatst. Dit is dan de probandus van de stamboom. Vaak wordt een echtpaar als probandus genomen. Zijn kinderen vormen de hoofdtakken, zijn kleinkinderen de zijtakken en de vruchten. De laatst-overlevende met de familienaam noemt men ’stamhouder’. Door de boomvorm komt er snel een ruimtegebrek in de kroon om alle generaties weer te geven. De stamboom wordt daarom weinig gebruikt door genealogen. Een stamboom met alleen de takken van de nakomelingen in mannelijke lijn noemt men een genealogie, wat ook de naam is voor stamboomonderzoek in het algemeen.
2.3
Stamreeks
Een stamreeks is een genealogisch overzicht met de voorouders van iemand, in mannelijke lijn. De verst gevonden voorvader in de stamreeks die dezelfde achternaam draagt als zijn mannelijke nakomelingen noemt men de stamvader van die achternaam.
2.4. KWARTIERSTAAT
11
Doel van een stamreeks is meestal om te onderzoeken wat de oorsprong is van de familie of familienaam. Soms wordt ook specifiek gezocht naar een familiewapen.
Een stamreeks kan op twee manieren worden uitgebreid: • door voorouders in vrouwelijke lijn te betrekken, dit vormt dan een kwartierstaat • door alle naamdragers van de oudste voorouder op te nemen, dit vormt dan een genealogie of door alle naamdragers van de nakomelingen op te nemen, dit vormt dan een parenteel.
2.4
Kwartierstaat
In de genealogie is een kwartierstaat een overzicht met alle voorouders van iemand, zowel in mannelijke als in vrouwelijke lijn. Per generatie verdubbelt het aantal personen dus. De naam is ontstaan uit de vier kwartieren van een wapenschild, waarin men dan de wapens van de vier grootouders plaatste.
2.4.1
De methode van een kwartierstaat
Iedereen kan van zichzelf een kwartierstaat maken, behalve een vondeling. Personen in een kwartierstaat worden meestal genummerd volgens het Kekul´e-systeem (naar Stephan Kekul´e von Stradonitz). De hoofdpersoon, probandus of kwartierdrager genaamd, krijgt nummer 1. De vader krijgt nummer 2, moeder nummer 3, de vader van de vader nummer 4, etc. Het nummer van een vader van een persoon is af te leiden door het nummer van de persoon met 2 te vermenigvuldigen. Het nummer van de moeder is 1 hoger dan het nummer van de vader. Met uitzondering van de probandus hebben alle mannen een even nummer (twee keer zo veel als het nummer van zijn kind), terwijl de vrouwen een oneven nummer hebben, namelijk die van hun man + 1. Een kwartierstaat wordt ook wel een Ahnentafel of Ahnenreihe genoemd en staat ook bekend onder de naam ”Sosa-Stradonitz System”.
12
HOOFDSTUK 2. TERMINOLOGIE
Per voorouder wordt het kwartiernummer weergegeven, de zijn/haar naam, geboortedatum en plaats, datum en plaats van het huwelijk. De partner wordt apart weergegeven, want deze heeft een eigen kwartiernummer. Deze gegevens worden zoveel mogelijk als een doorlopende zin weergegeven, bijvoorbeeld: 2. A, geboren 1 januari 1900 te B, trouwt 1 januari 1920 te C met 3. 3. D, geboren 1 januari 1901 te E. Soms volgt daaronder een lijst met kinderen en hun geboortegegevens. Naast de genoemde basisgegevens kunnen extra gegevens worden vermeld zoals religie, beroep, bezittingen, evt. wetsovertredingen en diverse anekdotes. Met name in kwartierstaten waarbij de voorouders beperkt zijn tot een klein geografisch gebied, kan kwartierverlies optreden. Dit betekent dat dezelfde voorouder meerdere keren voorkomt. Gaat men veel generaties terug, dan treedt dit verschijnsel onherroepelijk op. Zou dat niet het geval zijn, dan zou men dertig generaties geleden meer voorouders hebben dan er toentertijd mensen op aarde leefden. Op den duur zal ieder onderzoek stoppen omdat iemands ouders niet bekend zijn. Wat veel mensen leuk vinden aan kwartierstaatonderzoek, is dat men allerlei familienamen tegenkomt, die uit grote delen van Nederland of daarbuiten kunnen komen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een stamreeks, die over het algemeen beperkt is tot de eigen familienaam.
2.4.2
De kwartierstaat in het adels- en ordenrecht
Het begrip kwartierstaat is voortgekomen uit de in sommige landen gebruikelijke heraldische techniek van het kwartileren van het wapenschild. De gesloten kaste van de edelen accepteerde geen ridders of huwelijkspartners met een ouder of grootouder die niet van adel was. Een edelman poogde daarom om met de kwartierstaat aan te tonen dat al zijn grootouders of zelfs overgrootouders gerechtigd waren om een wapen te voeren. In deze zin duidt de kwartierstaat ook de vaak fraai versierde stambomen met wapenschilden aan die genealogen en heraldici voor de adel tekenen. Een aantal ridderorden eist nog steeds dat de ridders of dames vier, acht of zelfs zestien kwartieren kunnen tonen. Dat betekent in het laatste geval dat `alle zestien overgrootouders van adel moeten zijn geweest. Bij acht kwartieren spreekt men in Duitsland van ”Stiftadel” omdat dames met acht adellijke overgrootouders in adellijke stiften mochten intreden.
2.5. GENEALOGIE; BEPERKTE BETEKENIS
13
Ook voor functies in bepaalde hofhoudingen, het Weense hof bijvoorbeeld was bijzonder streng, waren dergelijke kwartierstaten onontbeerlijk.
2.5
Genealogie; beperkte betekenis
Een genealogie is een genealogisch overzicht van alle nakomelingen in alleen mannelijke lijn.
Een genealogie wordt meestal in een tekst weergegeven. Hierboven staat een grafisch overzicht. Per gezin wordt de naam van de man weergegeven, evenals zijn geboortedatum en plaats, datum en plaats van het huwelijk en de naam van de echtgenote en haar geboortegegevens. Deze gegevens worden als een doorlopende zin weergegeven, bijvoorbeeld: A, geboren 1 januari 1900 te B, trouwt 1 januari 1920 te C met D, geboren 1 januari 1901 te E als zoon/dochter van F en G. Daaronder volgt een lijst met kinderen en hun geboortegegevens. Naast de genoemde basisgegevens kunnen extra gegevens worden vermeld, zoals beroep, bezittingen, evt. wetsovertredingen en diverse anekdotes. In een genealogie komen gezinnen voor met allemaal dezelfde achternaam. Dit in tegenstelling tot een parenteel, waarin meer achternamen voorkomen. Toch kunnen in genealogie¨en de achternamen verschillend zijn door diverse oorzaken: • door verschrijvingen van ambtenaren en geestelijken zijn vele achternamen in de loop van de tijd veranderd, Verbruggen naast Vanbrugge of Van Brugge komen voor; • v´ o´ or 1800 had niet iedereen een familienaam, maar namen als patroniem (bijvoorbeeld Wim Janszoon) of toponiem (bijvoorbeeld Wim van Amsterdam).
2.6
Parenteel
Een parenteel is een genealogisch overzicht van alle nakomelingen, zowel in mannelijke als in vrouwelijke lijn.
14
HOOFDSTUK 2. TERMINOLOGIE
Een parenteel wordt meestal in een tekst weergegeven. Hierboven staat een grafisch overzicht. Per gezin wordt de naam van de nakomeling (man of vrouw) weergegeven, zijn/haar geboortedatum en plaats, datum en plaats van het huwelijk en de naam van echtgeno(o)t(e) en diens geboortegegevens. Deze gegevens worden als een doorlopende zin weergegeven, bijvoorbeeld: A, geboren 1 januari 1900 te B, trouwt 1 januari 1920 te C met D, geboren 1 januari 1901. Daaronder volgt een lijst met kinderen en hun geboortegegevens. Naast de genoemde basisgegevens kunnen extra gegevens worden vermeld, zoals beroep, bezittingen, evt. wetsovertredingen en diverse anekdotes. In een parenteel kunnen gezinnen voorkomen met verschillende achternamen. Dit in tegenstelling tot een genealogie waarin meestal maar ´e´en achternaam voorkomt.
2.7
Patroniem
Een patroniem is een naam, al of niet officieel, die aangeeft hoe de vader van de naamdrager heet. Nederlandse familienamen als Willemsen (van ’Willemszoon’) en Hendriks waren oorspronkelijk patroniemen. In Noord-Nederland geven de uitgangen als -ma of -sma dit aan (voorbeeld Jansma, Broersma en Gjaltema). In bepaalde gedeeltes van Zuid-Nederland was het gebruikelijk om zowel een patroniem als een familienaam te gebruiken, bijvoorbeeld ”Jan Jans van Galder”. Soms werden daarbij meer generaties vermeld: Gerrit Peter Wouters Jans van der Schuur (Gerrit, zoon van Peter, zoon van Wouter, zoon van Jan). In Scandinavische talen werd het patroniem gevormd door -son (later -sen in het Deens), ”zoon van” en -dotter (of in het IJslands -d´ottir), ”dochter van”. In het Nederlands kwam -dochter ook soms voor. Op het Scandinavische vasteland is de patronimische naamgeving, net als in Nederland, vervangen door een officieel systeem van familienamen, maar op IJsland is het de offici¨ele manier van naamgeving. In Oost-Slavisch taalgebied maakt de zogenoemde ottsjestvo (vrij vertaald: vadersnaam) nog steeds deel uit van de offici¨ele naam, samen met voor- en achternaam. In Rusland wordt de vadersnaam in alle offici¨ele documenten (zoals
2.8. TOPONIEM
15
paspoort) vermeld, maar niet in de reispas en andere documenten die voor het gebruik in het buitenland bestemd zijn. In het Russisch wordt Ivan, zoon van Nikolaj, Ivan Nikolajevitsj (-jevitsj of -ovitsj is ”zoon van”, -jevna of -ovna is ”dochter van”). Vadersnamen helpen om de verschillende personen, die diezelfde voor- en achternaam hebben, niet met elkaar te verwarren (het geven van meer voornamen gebeurt in Rusland niet). Langzaam raken de vadersnamen in Rusland in onbruik, hoewel het aanspreken met vervolgens voor- en vadersnaam (bijvoorbeeld Vitali Sergejevitsj) de meest beleefde en offici¨ele aanspreekvorm blijft. Het aanspreken met vadersnaam alleen daarentegen wordt als minachtend beoordeeld, hoewel het ook sympathie kan uitdrukken bij familiair gebruik, bijvoorbeeld in het gesprek tussen een caf´e-uitbater en een (vaste) klant. In het Roemeens werden -escu en -eanu gebruikt, zoals in Petrescu (zoon van Petre). In Friesland zijn patroniemen hier en daar nog in officieus gebruik. De naam van de vader met de uitgang -s wordt daarbij soms gevolgd door de achternaam, zoals in Pieter Jelles (Troelstra). In het Noord-Brabantse Liessel sprak men tot voor kort nog van Tijsse Toontjes Grardje als men Grard Janssen (1878-1951), zoon van Toon Janssen en kleinzoon van Tijs Janssen, bedoelde.
2.8
Toponiem
Toponiem is een plaatsnaam (uit het Grieks, topos = plaats, nmos = naam). Volgens het Belgische Nationaal Geografisch Instituut is een toponiem de eigennaam van een geografische entiteit en zou toponiem synoniem zijn met ”plaatsnaam”. Het begrip toponiem kan men voorstellen als een doorzichtige ”overlay”, een transparant waarop de namen voorkomen die men in een getypeerd gebied aantreft en daarom beschouwd als een typische naamplaatsing. Zo is Doorn een naam die in onze streken gevonden wordt in de nabijheid van een doornige vegetatie.
2.8.1
Oorsprong
Gehuchten, dorpen, steden en streken kregen vaak hun naam door de geografische verschijningsvorm, de persoon die er woonde, of een gebeurtenis die er plaatsvond. Sommige plaatsnamen zijn onmiskenbaar van Romeinse oorsprong, zoals Utrecht (Trajectum) en Nijmegen (Noviomagus). Plaatsnamen die eindigen op -donk, -holt, -horst, -laar, en -bos stammen van na 1000 na Chr. Nadien zijn veel plaatsnamen verder verbasterd. Byzueden (ten zuiden van) werd Bazuin, wat dus niets met het instrument bazuin te maken heeft en Riederkerk (kerk te Ried) werd Ridderkerk, wat dus niets met ridders te maken heeft. Groeneweg (Zuid-Holland) dankt zijn naam aan de oorspronkelijke met gras begroeide onverharde weg. Maar de verbastering maakt het soms moeilijk de oorsprong te vinden. Zo duidt Aalsmeer niet op een meer waaruit aal werd gevangen, zoals het stadswapen al sinds 1816 officieel suggereert. En Fretmarashem (naar een persoonsnaam Fretmar) werd uiteindelijk Farmsum
16
2.8.2
HOOFDSTUK 2. TERMINOLOGIE
Achternamen
Veel achternamen zijn ontstaan uit toponiemen. Een blik in het telefoonboek zegt genoeg, ze zijn het vaakst te herkennen aan het voorzetsel ’Van’. De achternaam Van Woerden ontstond uit de plaatsnaam Woerden, Van Brussel en Brusselmans ontstonden uit het toponiem Brussel. De naam Van Simpel ontstond als verbastering uit de stadsnaam Saint Pol.
Hoofdstuk 3
Kwartierstaat Kwartierstaat van Hans, Wil, Els, Erna, Dirk en Andr´e
3.1
Generatie 1
Hans Nauta Wilhelmina Baafje (Willy) Nauta Els Nauta Erna Nauta Dirk Nauta Andr´ e Nauta
17
18
3.2
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Generatie 2 - Ouders.
2. Abel Nauta Abel Nauta (kind van Hans Nauta (4 ) en Elisabeth de Graaff (5 )), geboren op 16 Mei 1912 in Alkmaar, trouwde op 01 Juni 1938 met Maartje Kieft (3 ). Hij is overleden op 24 April 1996 in Alkmaar. Kinderen van Abel Nauta en Maartje Kieft: • Hans Nauta • Wilhelmina Baafje Nauta • Els Nauta • Erna Nauta • Dirk Nauta • Andr´e Nauta
3. Maartje Kieft Maartje Kieft (kind van Dirk Kieft (6 ) en Baafje Stolp (7 )), geboren op 09 Mei 1914 in Alkmaar, trouwde op 01 Juni 1938 met Abel Nauta (2 ). Maartje is overleden op 25 December 2001 in Heiloo. Ze is begraven op 31 December 2001.
3.3
Generatie 3 - Grootouders.
4. Hans Nauta Hans Nauta (kind van Abel Baukes Nauta (8 ) en Ybeltje van Wieren (9 )), geboren op 06 November 1879 in Bolsward, trouwde op 09 November 1905 met Elisabeth de Graaff (5 ). Hij is overleden op 22 Mei 1953 in Alkmaar. Hans was Broodbakker. Kinderen van Hans Nauta en Elisabeth de Graaff:
3.3. GENERATIE 3 - GROOTOUDERS.
19
• Ybeltje Nauta, geboren op 16 September 1905, trouwde met Jaap Vis. Ybeltje is overleden. • Naatje Nauta, geboren op 1 Juni 1908. Naatje is overleden. • Geeske Nauta, geboren op 20 Januari 1910. Geeske is overleden. • Abel Nauta (2 ), geboren op 16 Mei 1912 in Alkmaar, trouwde op 01 Juni 1938 met Maartje Kieft (3 ). Hij is overleden op 24 April 1996. • Roelofje Nauta, geboren op 13 September 1913. Roelofje is overleden. • Cornelis Nauta, geboren op 3 Maart 1917. Cornelis is overleden.
Bron: Oud Enkhuizen Westerstraat 162 bakker H. Nauta. Op de hoek Oudegracht thans in 2007 een reisburo. van links naar rechts; Dirk Admiraal uit de Klopperstraat, Ab Bouwman van de Spijtbroekburgwal, Abel Nauta zoon van de eigenaar, Hans Nauta, Roelie Kistemaker, Afke Horrius, Bakker Otterloo, Cor of Roelie Nauta, Betje Nauta-de Graaff, Ijbel Nauta, Naatje Nauta en Geeske Nauta. Er werd brood uitgevent met een hondenkar. Bron: Tresoar Geboorteakte Bolsward, 1878 Aangiftedatum 8 november 1878, akte nr. 174 Hans Nauta, geboren 6 november 1878
20
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Zoon van Abel Nauta en Ybeltje van Wieren. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 39 Gemeente: Enkhuizen Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 59 Datum: 09-11-1905 Bruidegom Hans Nauta Leeftijd: 27 Geboorteplaats: Bolsward Bruid Elisabeth de Graaff Leeftijd: 21 Geboorteplaats: Enkhuizen Vader bruidegom Abel Nauta Moeder bruidegom Ybeltje van Wieren Vader bruid Roelof de Graaff Moeder bruid Naatje Kuijper Nadere informatie beroep bg.: broodbakker; beroep vader bd.: vishandelaar.
5. Elisabeth de Graaff Elisabeth (Betje) de Graaff (kind van Roelof de Graaff (10 ) en Naatje Kuijper (11 )), geboren op 25 December 1883 in Enkhuizen, trouwde op 09 November 1905 met Hans Nauta (4 ). Elisabeth is overleden op 29 December 1955 in Alkmaar.
3.3. GENERATIE 3 - GROOTOUDERS.
21
6. Dirk Kieft Dirk Kieft (kind van Andries Kieft (12 ) en Sijbrechtje Houter (13 )), geboren op 07 September 1876 in Alkmaar, trouwde op 03 Oktober 1906 met Baafje Stolp (7 ). Dirk is overleden. Dirk was Zeepziedersknecht. Kinderen van Dirk Kieft en Baafje Stolp: • Andries Kieft, geboren op 02 Juli 1907. Andries is overleden. • Maartje Kieft (3 ), geboren op 09 Mei 1914 in Alkmaar, trouwde op 01 Juni 1938 met Abel Nauta (2 ). Maartje is overleden op 25 December 2001.
Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 4 Gemeente: Alkmaar Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 151 Datum: 03-10-1906 Bruidegom Dirk Kieft Leeftijd: 30 Geboorteplaats: Alkmaar Bruid Baafje Stolp Leeftijd: 27 Geboorteplaats: Alkmaar Vader bruidegom Andries Kieft
22
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Moeder bruidegom Sijbrechtje Houter Vader bruid Gijsbert Stolp Moeder bruid Maartje Schut Nadere informatie beroep bg.: zeepziedersknecht; beroep vader bg.: melkslijter; beroep vader bd.: landman 7. Baafje Stolp Baafje Stolp (kind van Gijsbert Stolp (14 ) en Maartje Schut (15 )), geboren op 30 April 1879 in Alkmaar, trouwde op 03 Oktober 1906 met Dirk Kieft (6 ). Baafje is overleden op 22 Oktober 1964 in Alkmaar. Ze is begraven op 26 Oktober 1964. Baafje was Dienstbode.
3.4
Generatie 4 - Overgrootouders.
8. Abel Baukes Nauta Abel Baukes Nauta (kind van Bauke Harings Nauta (16 ) en Ytje Pot (17 )), geboren op 18 Maart 1851 in Sneek, trouwde op 25 Mei 1873 met Ybeltje van Wieren (9 ). Hij is overleden op 03 Augustus 1886 in Schoonhoven. Abel was Sleepbootkapitein en was vermoedelijk in zijn laatste jaren goud en zilversmid te Sneek. Kinderen van Abel Baukes Nauta en Ybeltje van Wieren: • Geeske Nauta, geboren op 21 Februari 1874 in Sneek. Geeske is overleden op 16 November 1887. • Hans Nauta, geboren op 25 Maart 1875 in Sneek. Hij is overleden op 28 November 1876. • Klaaske Nauta, geboren op 15 Maart 1877 in Sneek. Klaaske is overleden op 22 Oktober 1931. • Hans Nauta (4 ), geboren op 06 November 1879 in Bolsward, trouwde op 09 November 1905 met Elisabeth de Graaff (5 ). Hij is overleden op 22 Mei 1953. • Ytje Nauta, geboren op 28 September 1880 in Bolsward. Ytje is overleden op 23 November 1918. • Antonia Nauta, geboren op 11 Mei 1882 in Sneek, trouwde op 20 Februari 1908 met Pieter Eppinga. Antonia is overleden. Bron: Tresoar Geboorteakte Sneek, 1851 Aangiftedatum 19 maart 1851, blad nr. 37 Abel Nauta, geboren 18 maart 1851 Zoon van Bauke Nauta en Ytje Pot
3.4. GENERATIE 4 - OVERGROOTOUDERS.
23
Huwelijksakte Sneek, 1873 Man: Abel Nauta Vrouw: Ybeltje van Wieren Datum: 25 mei 1873, akte nr. 24 9. Ybeltje van Wieren Ybeltje van Wieren (kind van Hans van Wieren (18 ) en Klaaske de Jager (19 )), geboren op 22 Februari 1853 in Sneek, trouwde op 25 Mei 1873 met Abel Baukes Nauta (8 ). Ybeltje is overleden op 10 November 1911 in Smallingerland. Bron: Tresoar Geboorteakte Sneek, 1853 Aangiftedatum 24 februari 1853, blad nr. 23 Ybeltje van Wieren, geboren 22 februari 1853 Dochter van Hans van Wieren en Klaaske de Jager. Overlijdensakte Smallingerland, 1911 Aangiftedatum 10 november 1911, akte nr. 165 Ybeltje van Wieren, vrouw, overleden 10 november 1911 Oud 58 jaar, weduwe Dochter van Hans van Wieren en Klaaske de Jager. 10. Roelof de Graaff Roelof de Graaff (kind van Willem Sijbrandsz de Graaff (20 ) en Sijntje Kuiper (21 )), geboren rond 1844 in Enkhuizen, trouwde op 02 Mei 1867 met Naatje Kuijper (11 ). Roelof is overleden. Roelof was Visser, Vishandelaar. Kinderen van Roelof de Graaff en Naatje Kuijper: • Sijntje de Graaff, geboren rond 1868 in Enkhuizen, trouwde met Jan van Dok. Sijntje is overleden.
24
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Cornelis de Graaff, geboren rond 1870 in Enkhuizen, trouwde op 06 Augustus 1896 met Aafje Vries. Cornelis is overleden. • Maretje Teetje de Graaff, geboren rond 1871 in Enkhuizen, trouwde op 01 Oktober 1896 met Willem Schreuder. Maretje is overleden. • Jansje de Graaff, geboren rond 1877 in Enkhuizen, trouwde (1) op 27 September 1917 met Pieter Hoogland, trouwde (2) op 07 September 1899 met Jan Plas. Jansje is overleden. • Willem Sijbrand de Graaff, geboren rond 1879 in Enkhuizen, trouwde op 01 November 1900 met Maartje Vriend. Willem is overleden. • Elisabeth de Graaff (5 ), geboren op 25 December 1883 in Enkhuizen, trouwde op 09 November 1905 met Hans Nauta (4 ). Elisabeth is overleden op 29 December 1955. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 39 Gemeente: Enkhuizen Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 16 Datum: 02-05-1867 Bruidegom Roelof de Graaff Leeftijd: 23 Geboorteplaats: Enkhuizen Bruid Naatje Kuijper Leeftijd: 23 Geboorteplaats: Enkhuizen Vader bruidegom Willem Sijbrandsz de Graaff Moeder bruidegom Sijntje Kuiper Vader bruid Cornelis Kuijper Moeder bruid Maijke Mantel Nadere informatie beroep bg.: visser; beroep vader bg.: visser 11. Naatje Kuijper Naatje Kuijper (kind van Cornelis Jnz Kuijper (22 ) en Maijke Mantel (23 )), geboren rond 1844 in Enkhuizen, trouwde op 02 Mei 1867 met Roelof de Graaff (10 ). Naatje is overleden. 12. Andries Kieft Andries Kieft (kind van Dirk Kieft (24 ) en Niesje Hauwert (25 )), geboren rond 1847 in Avenhorn (Wester-Koggenland), trouwde op 10 Oktober 1875 met Sijbrechtje Houter (13 ). Andries is overleden. Andries was Arbeider, Melkslijter.
3.4. GENERATIE 4 - OVERGROOTOUDERS.
25
Kinderen van Andries Kieft en Sijbrechtje Houter: • Dirk Kieft (6 ), geboren op 07 September 1876 in Alkmaar, trouwde op 03 Oktober 1906 met Baafje Stolp (7 ). Dirk is overleden. • Johannes Kieft, geboren rond 1881, trouwde op 29 Mei 1907 met Rensina Pastoor. Johannes is overleden. • Cornelis Kieft, geboren rond 1890, trouwde op 20 Oktober 1915 met Jannetje Stolp. Cornelis is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 4 Gemeente: Alkmaar Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 85 Datum: 10-10-1875 Bruidegom Andries Kieft Leeftijd: 28 Geboorteplaats: Avenhorn Bruid Sijbrechtje Houter Leeftijd: 23 Geboorteplaats: Alkmaar Vader bruidegom Dirk Kieft Moeder bruidegom Niesje Hauwert Vader bruid Pieter Houter Moeder bruid Femmetje Elles Nadere informatie beroep bg.: arbeider; beroep vader bg.: landman; beroep vader bd.: melkverkoper 13. Sijbrechtje Houter Sijbrechtje Houter (kind van Pieter Houter (26 ) en Femmetje Elles (27 )), geboren rond 1852 in Alkmaar, trouwde op 10 Oktober 1875 met Andries Kieft (12 ). Sijbrechtje is overleden. 14. Gijsbert Stolp Gijsbert Stolp (kind van Maarten Kz Stolp (28 ) en Marijtje Gijsberts Lakeman (29 )), geboren op 17 Maart 1851 in Beemster, trouwde op 29 April 1877 met Maartje Schut (15 ). Hij is overleden op 31 Oktober 1930 in Heemskerk. Hij is begraven op 03 November 1930. Gijsbert was Veehouder, Landman. Kinderen van Gijsbert Stolp en Maartje Schut: • Maarten Stolp, geboren op 24 Maart 1878 in Alkmaar, trouwde (1) op 28 April 1908 met Jannetje Blankman, trouwde (2) op 17 December 1943 met Jansje Kaldewaij. Hij is overleden op 25 Februari 1961.
26
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Baafje Stolp (7 ), geboren op 30 April 1879 in Alkmaar, trouwde op 03 Oktober 1906 met Dirk Kieft (6 ). Baafje is overleden op 22 Oktober 1964. • Maartje Stolp, geboren rond 1884 in Alkmaar, trouwde op 04 Mei 1905 met Gerrit Doekes. Maartje is overleden op 29 Mei 1964. • Klaas Stolp, geboren op 23 Juli 1885 in Alkmaar. Hij is overleden op 28 November 1973. • Pieter Stolp, geboren op 23 Juli 1885 in Alkmaar. Hij is overleden rond 1936. • Jannetje Stolp, geboren op 21 Juli 1888 in Alkmaar, trouwde op 20 Oktober 1915 met Cornelis Kieft. Jannetje is overleden op 15 Oktober 1980. • Antje Stolp, geboren op 19 September 1891 in Alkmaar. Antje is overleden op 02 Mei 1917. • Gijsbert Stolp, geboren op 26 December 1894 in Alkmaar, trouwde op 14 April 1921 met Roelofje Visser. Hij is overleden op 08 September 1963. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 4 Gemeente: Alkmaar Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 40 Datum: 29-04-1877 Bruidegom Gijsbert Stolp Leeftijd: 26 Geboorteplaats: Beemster Bruid Maartje Schut Leeftijd: 22 Geboorteplaats: Heerhugowaard Vader bruidegom Maarten Stolp Moeder bruidegom Marijtje Lakeman Vader bruid Klaas Schut Moeder bruid Baafje Bakker Nadere informatie beroep bg.: landman; beroep vader bg.: landman; beroep vader bd.: landbouwer 15. Maartje Schut Maartje Schut (kind van Klaas Schut (30 ) en Baafje Bakker (31 )), geboren op 16 Januari 1855 in Heerhugowaard, trouwde op 29 April 1877 met Gijsbert Stolp (14 ). Maartje is overleden op 05 Juli 1907 in Alkmaar.
3.5
Generatie 5 - Betovergrootouders.
3.5. GENERATIE 5 - BETOVERGROOTOUDERS.
27
16. Bauke Harings Nauta Bauke (Bouke) Harings Nauta (kind van Haring Jelles Nauta (32 ) en Janke Baukes Visser (33 )), geboren op 26 Juni 1811 in Teroele (Scharsterland), trouwde op 15 Juni 1839 met Ytje Pot (17 ). Bauke is gedoopt op 07 Juli 1811 in Teroele (Scharsterland). Hij is overleden op 24 Juli 1851 in Sneek. Bauke was Schipper. Kinderen van Bauke Harings Nauta en Ytje Pot: • Haring Baukes Nauta, geboren op 09 April 1840 in Wymbritseradeel. Haring is overleden. • Geeske Baukes Nauta, geboren op 14 Oktober 1844 in Sneek. Geeske is overleden op 09 Mei 1864. • Abel Baukes Nauta (8 ), geboren op 18 Maart 1851 in Sneek, trouwde op 25 Mei 1873 met Ybeltje van Wieren (9 ). Hij is overleden op 03 Augustus 1886. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, geboortejaar 1811, doopjaar 1811 Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, Doop Herv. gem. 1609-1811 DTB: 887 Dopeling: Bauke Geboren op 26 juni 1811 in Teroele Gedoopt op 7 juli 1811 in Teroele Kind van Haring Jelles Nauta en Janke Baukes Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : BAUKE of BAUKJE Vader : HARING JELLES Moeder : JANKE BAUKES. Geboorteakte Doniawerstal, 1811 Aangiftedatum 18 juli 1811, akte nr. 18 Bauke Nauta, geboren 17 juli 1811 Zoon van Haring Jelles Nauta en Janke Baukes Huwelijksakte Wymbritseradeel, 1839 Man: Bauke Harings Nauta Vrouw: Ytje Nauta Pot Datum: 15 juni 1839, akte nr. 43. Overlijdensakte Sneek, 1851 Aangiftedatum 25 juli 1851, blad nr. 27 Bauke Nauta, man, overleden 24 juli 1851 Oud 40 jaar, gehuwd 17. Ytje Pot Ytje (Abes, Nauta) Pot (kind van Abel Willems Pot (34 ) en Geeske Jelles Nauta (35 )), geboren op 29 December 1818 in Sneek, trouwde (1) op 15 Juni 1839 met Bauke Harings Nauta (16 ), trouwde (2) op 31 December 1854 met Eebe Kramer, trouwde (3) op 15 Oktober 1874 met Sybe de Vries. Ytje is overleden op 20 Mei 1890 in Sneek.
28
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Bron: Tresoar Geboorteakte Haskerland, 1818 Aangiftedatum 30 december 1818, blad nr. 69 Ytje Pot, geboren 29 december 1818 Dochter van Abel Willems Pot en Geeske Jelles Nauta NB: Kind erkend en gewettigd bij huwelijk ouders d.d. 16 oktober 1824, gemeente Wymbritseradeel Huwelijksakte Sneek, 1854 Man: Eebe Kramer Vrouw: Ytje Nauta Pot Datum: 31 december 1854, akte nr. 71, suppl. nr. 3 Huwelijksakte Sneek, 1874 Man: Sybe de Vries Vrouw: Ytje Nauta Pot Datum: 15 oktober 1874, akte nr. 63. Overlijdensakte Sneek, 1890 Aangiftedatum 21 mei 1890, akte nr. 92 Ytje Abels Pot, vrouw, overleden 20 mei 1890 Oud 71 jaar, gehuwd 18. Hans van Wieren Hans van Wieren (kind van Timon Lolkes van Wieren (36 ) en Ybeltje Tjeerds Cnossen (37 )), geboren op 18 Oktober 1823 in IJlst (Wymbritseradeel), trouwde op 30 Mei 1852 met Klaaske de Jager (19 ). Hij is overleden op 11 Oktober 1883 in Sneek. Kinderen van Hans van Wieren en Klaaske de Jager: • Ybeltje van Wieren (9 ), geboren op 22 Februari 1853 in Sneek, trouwde op 25 Mei 1873 met Abel Baukes Nauta (8 ). Ybeltje is overleden op 10 November 1911. • Antonia van Wieren, geboren op 29 December 1854 in Sneek, trouwde op 01 Juni 1879 met Hein Koelmans. Antonia is overleden op 12 Oktober 1880. • Maaike van Wieren, geboren op 06 December 1856 in Sneek. Maaike is overleden op 16 Februari 1874. • Timon van Wieren, geboren op 14 September 1858 in Sneek, trouwde (1) op 29 November 1891 met Wypkje de Roos, trouwde (2) op 28 Mei 1882 met Atje de Vries. Hij is overleden op 11 December 1935. • Elisabeth van Wieren, geboren op 19 Januari 1860 in Sneek, trouwde op 15 Mei 1884 met Hendrik Wielinga. Elisabeth is overleden op 25 December 1934. • Douwe van Wieren, geboren op 02 April 1861 in Sneek. Hij is overleden op 29 Januari 1862.
3.5. GENERATIE 5 - BETOVERGROOTOUDERS.
29
• Sjoerdtje van Wieren, geboren op 02 April 1861 in Sneek. Sjoerdtje is overleden op 04 Juli 1861. • Douwe van Wieren, geboren op 04 November 1862 in Sneek. Hij is overleden op 17 Maart 1933. • Sjoerdtje van Wieren, geboren op 06 Juni 1864 in Sneek. Sjoerdtje is overleden op 17 Oktober 1864. Bron: Tresoar Geboorteakte IJlst, 1823 Aangiftedatum 20 oktober 1823, akte nr. 24 Hans van Wieren, geboren 18 oktober 1823 Zoon van Timon Lolkes van Wieren en Ybeltje Tjeerds Cnossen. Huwelijksakte Sneek, 1852 Man: Hans van Wieren Vrouw: Klaaske de Jager Datum: 30 mei 1852, akte nr. 37. Overlijdensakte Sneek, 1883 Aangiftedatum 11 oktober 1883, akte nr. 249 Hans van Wieren, man, overleden 11 oktober 1883 Oud 59 jaar, weduwnaar. 19. Klaaske de Jager Klaaske de Jager (kind van Douwe Douwes de Jager (38 ) en Antonia Everts Vlink (39 )), geboren op 09 Augustus 1821 in Sneek, trouwde op 30 Mei 1852 met Hans van Wieren (18 ). Klaaske is overleden op 21 Mei 1878 in Sneek. Geboorteakte Sneek, 1821 Aangiftedatum 10 augustus 1821, akte nr. 122 Klaaske de Jager, geboren 9 augustus 1821 Dochter van Douwe de Jager en Antonia Everts Vlink. Overlijdensakte Sneek, 1878 Aangiftedatum 21 mei 1878, akte nr. 98 Klaaske de Jager, vrouw, overleden 21 mei 1878 Oud 56 jaar, gehuwd. 20. Willem Sijbrandsz de Graaff Willem Sijbrandsz de Graaff (kind van Sijbrand de Graaff (40 ) en Jantje Boter (41 )), geboren rond 1816 in Enkhuizen, trouwde (1) op 06 September 1840 met Sijntje Kuiper (21 ), trouwde (2) op 29 Juni 1854 met Teetje Maartens. Willem is overleden. Willem was Visser. Kinderen van Willem Sijbrandsz de Graaff en Sijntje Kuiper: • Roelof de Graaff (10 ), geboren rond 1844 in Enkhuizen, trouwde op 02 Mei 1867 met Naatje Kuijper (11 ). Roelof is overleden. • Haring de Graaff, geboren rond 1850 in Enkhuizen, trouwde op 03 Juni 1875 met Aaltje Schaaf. Haring is overleden.
30
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 39 Gemeente: Enkhuizen Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 32 Datum: 06-09-1840 Bruidegom Willem Sijbrandsz de Graaff Leeftijd: 24 Geboorteplaats: Enkhuizen Bruid Sijntje Kuiper Leeftijd: 26 Geboorteplaats: Enkhuizen Vader bruidegom Sijbrand de Graaff Moeder bruidegom Jantje Boter Vader bruid Roelof Kuiper Moeder bruid Reinoutje Willems Nadere informatie beroep bg.: visser; beroep vader bg.: visser; beroep vader bd.: visser Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 39 Gemeente: Enkhuizen Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 18 Datum: 29-06-1854 Bruidegom Willem de Graaff Leeftijd: 37 Geboorteplaats: Enkhuizen Bruid Teetje Maartens Leeftijd: 43 Geboorteplaats: Enkhuizen Vader bruidegom Sijbrand de Graaff Moeder bruidegom Jantje Boter Vader bruid Maarten Leenderts Moeder bruid Bregje Teunis Nadere informatie beroep bg.: visser; beroep vader bg.: visafslager; weduwnaar van Sijntje Kuiper
21. Sijntje Kuiper Sijntje Kuiper (kind van Roelof Kuiper (42 ) en Reinoutje Willems (43 )), geboren rond 1814 in Enkhuizen, trouwde op 06 September 1840 met Willem Sijbrandsz de Graaff (20 ). Sijntje is overleden v´o´or 29 Juni 1854.
3.5. GENERATIE 5 - BETOVERGROOTOUDERS.
31
22. Cornelis Jnz Kuijper Cornelis Jnz Kuijper (Kuiper) (kind van Jan Kuijper (44 ) en Elisabeth Spaan (45 )), geboren rond 1798 in Enkhuizen, trouwde (1) op 15 Maart 1829 met Geertrui Grijpsma, trouwde (2) op 18 Februari 1838 met Maijke Mantel (23 ). Cornelis is overleden. Cornelis was Dagloner (1829), Winkelier (1838). Kinderen van Cornelis Jnz Kuijper en Geertrui Grijpsma: • Bernardus Kuiper, geboren rond 1829 in Enkhuizen, trouwde (1) op 20 Oktober 1853 met Klaartje Dangermond, trouwde (2) op 22 December 1859 met Brandina van Waart, trouwde (3) op 02 November 1865 met Jantje Hart. Bernardus is overleden. • Albert Kuiper, geboren rond 1835 in Enkhuizen, trouwde op 01 Augustus 1861 met Catherina Smit. Albert is overleden. • Jan Kuiper, geboren rond 1835 in Enkhuizen, trouwde op 21 Oktober 1858 met Cornelisje Kooijman. Jan is overleden. Kinderen van Cornelis Jnz Kuijper en Maijke Mantel: • Elisabeth Kuijper, geboren rond 1839 in Enkhuizen, trouwde op 29 Mei 1862 met Albert Kouwenhoven. Elisabeth is overleden op 23 November 1904. • Jacob Kuiper, geboren rond 1840 in Enkhuizen, trouwde op 16 Oktober 1862 met Cornelia Loots. Jacob is overleden. • Dieuwertje Kuijper, geboren rond 1841 in Enkhuizen, trouwde op 26 Mei 1864 met Seger Jaring. Dieuwertje is overleden. • Trijntje Kuijper, geboren rond 1843 in Enkhuizen, trouwde op 26 Mei 1864 met Luit Greiner. Trijntje is overleden. • Naatje Kuijper (11 ), geboren rond 1844 in Enkhuizen, trouwde op 02 Mei 1867 met Roelof de Graaff (10 ). Naatje is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 39 Gemeente: Enkhuizen Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 8 Datum: 15-03-1829 Bruidegom Cornelis Kuijper Leeftijd: 31
32
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Geboorteplaats: Enkhuizen Bruid Geertrui Grijpsma Leeftijd: 22 Geboorteplaats: Kampen Vader bruidegom Jan Kuijper Moeder bruidegom Elisabeth Spaan Vader bruid Bernard Grijpsma Moeder bruid IJda Vos Nadere informatie beroep bg.: dagloner; beroep bruid: dienstbode; beroep vader bg.: gerechtsdienaar Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 39 Gemeente: Enkhuizen Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 8 Datum: 18-02-1838 Bruidegom Cornelis Jnz Kuijper Leeftijd: 40 Geboorteplaats: Enkhuizen Bruid Maijke Mantel Leeftijd: 28 Geboorteplaats: Enkhuizen Vader bruidegom Jan Kuijper Moeder bruidegom Elisabeth Spaan Vader bruid Jacob Mantel Moeder bruid Oukje Sietses Nadere informatie beroep bg.: winkelier; beroep bruid: dienstbode; beroep vader bg.: gerechtsdienaar; beroep vader bd.: watermolenaar; weduwnaar van Geertrui Grijpsma 23. Maijke Mantel Maijke (Maaike, Mayke) Mantel (kind van Jacob Cornelisz Mantel (46 ) en Oukje Sietses (47 )), geboren op 30 November 1809 in Enkhuizen, trouwde op 18 Februari 1838 met Cornelis Jnz Kuijper (22 ). Maijke is overleden op 05 April 1868 in Enkhuizen. Maijke was Dienstbode. 24. Dirk Kieft Dirk Kieft (kind van Andries Kieft (48 ) en Stijntje Pieters de Wit (49 )), geboren rond 1818 in Scharwoude (Koggenland), trouwde op 01 Mei 1842 met Niesje Hauwert (25 ). Hij is overleden na 1879. Dirk was Arbeider, Landman. Kinderen van Dirk Kieft en Niesje Hauwert: • Stijntje Kieft, geboren rond 1843 in Scharwoude (gem. Avenhorn) (WesterKoggenland), trouwde op 02 Augustus 1866 met Pieter Winder. Stijntje is overleden.
3.5. GENERATIE 5 - BETOVERGROOTOUDERS.
33
• Maartje Kieft, geboren rond 1846 in Avenhorn (Wester-Koggenland), trouwde op 23 April 1874 met Gerrit Beets. Maartje is overleden. • Andries Kieft (12 ), geboren rond 1847 in Avenhorn (Wester-Koggenland), trouwde op 10 Oktober 1875 met Sijbrechtje Houter (13 ). Andries is overleden. • Marijtje Kieft, geboren rond 1851 in Avenhorn (Wester-Koggenland), trouwde op 04 Juni 1875 met Eduard Weijling. Marijtje is overleden. • Pieter Kieft, geboren rond 1854 in Berkhout (Wester-Koggenland), trouwde op 24 Februari 1898 met Geertje Jongwaard. Pieter is overleden. • Hendrikus Kieft, geboren rond. 1856 in Berkhout (Wester-Koggenland), trouwde (1) op 07 Februari 1879 met Maartje Spijkerman, trouwde (2) op 04 December 1887 met Trijntje Agema. Hendrikus is overleden. Bron: Geanlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 107 Gemeente: Scharwoude Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 3 Datum: 01-05-1842 Bruidegom Dirk Kieft Leeftijd: 24 Geboorteplaats: Scharwoude Bruid Niesje Hauwert Leeftijd: 26 Geboorteplaats: Blokker Vader bruidegom Andries Kieft Moeder bruidegom Stijntje de Wit Vader bruid Jan Hauwert Moeder bruid Maartje Koster Nadere informatie beroep bg.: arbeider; beroep vader bg.: arbeider; beroep moeder bd.: dienstbode 25. Niesje Hauwert Niesje Hauwert (kind van Jan Hauwert (50 ) en Maartje Henricus Koster (51 )), geboren rond 1816 in Blokker (Hoorn), trouwde op 01 Mei 1842 met Dirk Kieft (24 ). Niesje is overleden. 26. Pieter Houter Pieter Houter (kind van Reier Houter (52 ) en Neeltje Gerritt Tegel (53 )), geboren op 24 Oktober 1821 in Hensbroek (Koggenland), trouwde op 03 Mei 1848 met Femmetje Elles (27 ). Pieter is overleden. Pieter was Landbouwer, Melkverkoper.
34
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT Kinderen van Pieter Houter en Femmetje Elles: • Cornelia Houter, geboren rond 1849 in Alkmaar, trouwde op 03 Mei 1868 met Klaas Koster. Cornelia is overleden. • Catharina Houter, geboren rond 1850 in Alkmaar, trouwde op 06 Mei 1877 met Fokke Vierkant. Catharina is overleden. • Sijbrechtje Houter (13 ), geboren rond 1852 in Alkmaar, trouwde op 10 Oktober 1875 met Andries Kieft (12 ). Sijbrechtje is overleden. • Meintje Houter, geboren rond 1857 in Alkmaar, trouwde op 15 Augustus 1880 met Biem Bakker. Meintje is overleden.
Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 4 Gemeente: Alkmaar Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 31 Datum: 03-05-1846 Bruidegom Pieter Houter Leeftijd: 24 Geboorteplaats: Hensbroek Bruid Femmetje Elles Leeftijd: 29 Geboorteplaats: Alkmaar Vader bruidegom Reier Houter Moeder bruidegom Neeltje Tegel Vader bruid Cornelis Elles Moeder bruid Trijntje Oukens Nadere informatie beroep bg.: landbouwer 27. Femmetje Elles Femmetje Elles (kind van Cornelis Elle (54 ) en Trijntje Oukens (55 )), geboren in 1817 in Alkmaar, trouwde op 03 Mei 1848 met Pieter Houter (26 ). Femmetje is overleden. 28. Maarten Kz Stolp Maarten Kz Stolp (kind van Klaas Maartenszn Stolp (56 ) en Antje Olofs Bakker (57 )), geboren op 07 Augustus 1814 in Beets (Zeevang), trouwde (1) op 21 April 1844 met Marijtje Gijsberts Lakeman (29 ), trouwde (2) op 03 Januari 1864 met Guurtje Zulver. Hij is overleden op 09 Februari 1891 in Beemster. Maarten was Landman, Boerenbedrijf. Kinderen van Maarten Kz Stolp en Marijtje Gijsberts Lakeman: • Klaas Stolp, geboren op 16 December 1846 in Beets (Zeevang), trouwde op 27 April 1873 met Trijntje de Wit. Klaas is overleden.
3.5. GENERATIE 5 - BETOVERGROOTOUDERS.
35
• Trijntje Stolp, geboren op 15 Mei 1847 in Beemster. Trijntje is overleden op 31 Mei 1847. • Gijsbert Stolp (14 ), geboren op 17 Maart 1851 in Beemster, trouwde op 29 April 1877 met Maartje Schut (15 ). Hij is overleden op 31 Oktober 1930. • Antje Stolp, geboren op 12 Januari 1853 in Beemster, trouwde op 19 April 1874 met Pieter de Geus. Antje is overleden. • Trijntje Stolp, geboren op 18 Augustus 1855 in Beemster, trouwde op 13 Januari 1878 met Pieter Ubbels. Trijntje is overleden. Kinderen van Maarten Kz Stolp en Guurtje Zulver: • Keetje Stolp, geboren op 17 Januari 1865 in Beets (Zeevang). Keetje is overleden op 10 Juli 1865. • Cornelis Wenneker Stolp, geboren op 19 Mei 1866 in Beets (Zeevang), trouwde op 31 Mei 1891 met Immetje Ham. Cornelis is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 14 Gemeente: Beemster Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 4 Datum: 21-04-1844 Bruidegom Maarten Stolp Leeftijd: 29 Geboorteplaats: Beets Bruid Maartje Gijsberts Lakeman Leeftijd: 27 Geboorteplaats: Beemster Vader bruidegom Klaas Stolp Moeder bruidegom Antje Bakker Vader bruid Gijsbert Lakeman Moeder bruid Trijntje Ruiters Nadere informatie beroep bg.: boerenbedrijf; beroep vader bg.: landman; beroep moeder bd.: boerenbedrijf Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 15 Gemeente: Beets Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 1 Datum: 03-01-1864 Bruidegom Maarten Stolp
36
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Leeftijd: 49 Geboorteplaats: Beets Bruid Guurtje Zulver Leeftijd: 20 Geboorteplaats: Beets Vader bruidegom Klaas Stolp Moeder bruidegom Antje Bakker Vader bruid Cornelis Zulver Moeder bruid Antje Visser Nadere informatie beroep bg.: boerenbedrijf; beroep vader bd.: boerenbedrijf; weduwnaar van Maartje Lakeman 29. Marijtje Gijsberts Lakeman Marijtje (Maartje) Gijsberts Lakeman (kind van Gijsbert Lakeman (58 ) en Trijntje Jansdr Ruiter (59 )), geboren op 30 Juni 1816 in Beemster, trouwde op 21 April 1844 met Maarten Kz Stolp (28 ). Marijtje is gedoopt op 02 Juli 1816 in Beemster. Marijtje is overleden op 20 November 1860 in Beemster. Marijtje was Huisvrouw. 30. Klaas Schut Klaas Schut (kind van Joris Schut (60 ) en Maartje Bakker (61 )), geboren rond 1828 in Heerhugowaard, trouwde op 16 Juni 1853 met Baafje Bakker (31 ). Klaas is overleden. Klaas was Landbouwer. Kind(eren) van Klaas Schut en Baafje Bakker: • Maartje Schut (15 ), geboren op 16 Januari 1855 in Heerhugowaard, trouwde op 29 April 1877 met Gijsbert Stolp (14 ). Maartje is overleden op 05 Juli 1907. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 52 Gemeente: Heerhugowaard Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 9 Datum: 16-06-1853 Bruidegom Klaas Schut Leeftijd: 25 Geboorteplaats: Heerhugowaard Bruid Baafje Bakker Leeftijd: 25 Geboorteplaats: Broek op Langedijk Vader bruidegom Jores Schut Moeder bruidegom Maartje Bakker Vader bruid Pieter Bakker Moeder bruid Jannetje Schrooder Nadere informatie beroep bg.: landbouwer; beroep vader bd.: landbouwer
3.6. GENERATIE 6 - OUDOUDERS.
37
31. Baafje Bakker Baafje Bakker (kind van Pieter Bakker (62 ) en Jannetje Schr¨oder (63 )), geboren rond 1828 in Broek op Langedijk (Langedijk), trouwde op 16 Juni 1853 met Klaas Schut (30 ). Baafje is overleden.
3.6
Generatie 6 - Oudouders.
32. Haring Jelles Nauta Haring Jelles Nauta (kind van Jelle Harings Nauta (64 ) en Geeske Geerts de Haan (65 )), geboren op 8 Januari 1785 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 16 April 1809 met Janke Baukes Visser (33 ). Haring is gedoopt op 25 Januari 1785 in Woudsend (Wymbritseradeel). Hij is overleden op 07 September 1845 in Woudsend (Wymbritseradeel). Kinderen van Haring Jelles Nauta en Janke Baukes Visser: • Jelle Nauta, geboren op 11 Juli 1809 in Woudsend. Hij is overleden v´o´or 18 November 1814. • Bauke Harings Nauta (16 ), geboren op 26 Juni 1811 in Teroele (Scharsterland), trouwde op 15 Juni 1839 met Ytje Pot (17 ). Hij is overleden op 24 Juli 1851. • Sytse Harings Nauta, geboren op 26 April 1813 in Doniawerstal (Scharsterland). Sytse is overleden. • Jelle Harings Nauta, geboren op 18 November 1814 in Doniawerstal (Scharsterland), trouwde (1) op 30 December 1854 met Reino Oeges Breeuwsma, trouwde (2) op 14 Juni 1866 met Maria Catharina Wilhelmina Peeters. Hij is overleden op 28 Juli 1891. • Lolle Harings Nauta, geboren op 18 Februari 1817 in Doniawerstal (Scharsterland). Hij is overleden op 09 Juli 1828. • Pieter Harings Nauta, geboren op 19 Juli 1819 in Doniawerstal (Scharsterland). Hij is overleden op 09 Maart 1824. • Geeske Harings Nauta, geboren op 19 Juli 1821 in Doniawerstal (Scharsterland), trouwde op 19 Juni 1847 met Freerk Melles Dikema. Geeske is overleden. • Haring Harings Nauta, geboren op 16 Februari 1824 in Doniawerstal (Scharsterland). Hij is overleden op 14 Juni 1846. • Pieter Harings Nauta, geboren op 09 Mei 1826 in Doniawerstal (Scharsterland). Hij is overleden op 30 Augustus 1826. • Itske Harings Nauta, geboren op 29 December 1830 in Wymbritseradeel, trouwde op 13 Mei 1854 met Sjirk Ages Cnossen. Itske is overleden op 06 April 1861. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, geboortejaar 1786, doopjaar 1786 Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, Doop Herv. gem. 1609-1811 DTB: 887
38
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Dopeling: Haring Geboren op 8 januari 1786 in Woudsend Gedoopt op 15 januari 1786 in Woudsend Kind van Jelle Harings Nauta en Geeske Geerts de Haan Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : HARING of HARINKJE Vader : JELLE HARINGS Moeder : GEESKE GEERTS. Trouwregister Gerecht Wymbritseradeel, 1809 DTB nr: 869, 1758 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 16 april 1809, Woudsend Man: Haring Jelles Nauta, Woudsend Vrouw: Janke Baukes, Woudsend Gestandaardiseerde namen: HARING JELLES en JANKE BAUKES NB: NB Overlijdensakte Wymbritseradeel, 1845 Aangiftedatum 8 september 1845, akte nr. 124 Haring Jelle Nauta, man, overleden 7 september 1845 Oud 59 jaar, gehuwd 33. Janke Baukes Visser Janke (Jentje) Baukes Visser (kind van Bauke Pieters (66 ) en Idske Gabes (67 )), geboren op 26 Januari 1785 in Langweer (Scharsterland), trouwde op 16 April 1809 met Haring Jelles Nauta (32 ). Janke is gedoopt op 29 Mei 1785 in Langweer (Scharsterland). Janke is overleden op 11 Oktober 1860 in Woudsend (Wymbritseradeel). Bron: Tresoar Doniawerstal, dopen, geboortejaar 1785, doopjaar 1785 Dopeling: Janke Geboren op 26 januari 1785 in Langweer Gedoopt op 29 mei 1785 in Langweer Kind van Bauke Pyters en Idske Gabes Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : JENTJE of JANKE Vader : BAUKE PIETERS Moeder : IDSKE GABES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Langweer, Teroele, Indijken en Boornzwaag, doop 1601-1811 Inventarisnr. : 213
3.6. GENERATIE 6 - OUDOUDERS.
39
Overlijdensakte Wymbritseradeel, 1860 Aangiftedatum 13 oktober 1860, akte nr. 194 Janke Baukes Visser, vrouw, overleden 11 oktober 1860 Oud 76 jaar, weduwe. 34. Abel Willems Pot Abel Willems Pot (kind van Willem Abels Pot (68 ) en Ietje Sietses (69 )), geboren op 23 Mei 1800 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 16 Oktober 1824 met Geeske Jelles Nauta (35 ). Abel is gedoopt op 08 Juni 1800 in Woudsend (Wymbritseradeel). Hij is overleden op 20 December 1864 in Wymbritseradeel. Kinderen van Abel Willems Pot en Geeske Jelles Nauta: • Ytje Pot (17 ), geboren op 29 December 1818 in Sneek, trouwde (1) op 15 Juni 1839 met Bauke Harings Nauta (16 ), trouwde (2) op 31 December 1854 met Eebe Kramer, trouwde (3) op 15 Oktober 1874 met Sybe de Vries. Ytje is overleden op 20 Mei 1890. • Hiltje Abels Pot, geboren rond 1825. Hiltje is overleden op 10 Juni 1827. • Willem Abels Pot, geboren op 05 April 1828 in Wymbritseradeel, trouwde op 09 Juni 1860 met Lieuwkjen Eeltjes Bijlsma. Hij is overleden op 10 Oktober 1911. • Hiltje Abels Pot, geboren op 12 September 1830 in Wymbritseradeel. Hiltje is overleden op 19 Februari 1836. • Jelle Abels Pot, geboren op 27 Februari 1834 in Wymbritseradeel, trouwde op 08 September 1859 met Meiskje Cornelis Jongbloed. Hij is overleden op 05 December 1874. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, geboortejaar 1800, doopjaar 1800 Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, Doop Herv. gem. 1609-1811 DTB: 887 Dopeling: Abel Geboren op 23 mei 1800 in Woudsend Gedoopt op 8 juni 1800 in Woudsend Kind van Willem Abels Pot en Yetje Sietses Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : ABEL of ABELTJE Vader : WILLEM ABELS Moeder : IETJE SIETSES Huwelijksakte Wymbritseradeel, 1824 Man: Abel Willems Pot Vrouw: Geeske Jelles Nauta Datum: 16 oktober 1824, akte nr. 51 Overlijdensakte Wymbritseradeel, 1864 Aangiftedatum 21 december 1864, akte nr. 233 Abel Pot, man, overleden 20 december 1864 Oud 64 jaar, weduwnaar
40
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
35. Geeske Jelles Nauta Geeske Jelles Nauta (kind van Jelle Harings Nauta (70 ) en Geeske Geerts de Haan (71 )), geboren op 18 November 1790 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde (1) op 25 Februari 1814 met Sjoerd Obbes van der Schuit, trouwde (2) op 16 Oktober 1824 met Abel Willems Pot (34 ). Geeske is gedoopt op 06 Februari 1791 in Woudsend (Wymbritseradeel). Geeske is overleden op 12 April 1858 in Wymbritseradeel. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, geboortejaar 1790, doopjaar 1791 Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, Doop Herv. gem. 1609-1811 DTB: 887 Dopeling: Geeske Geboren op 18 november 1790 in Woudsend Gedoopt op 6 februari 1791 in Woudsend Dochter van Jelle Harings Nauta en Geeske Geerts de Haan Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : GEESKE Vader : JELLE HARINGS Moeder : GEESKE GEERTS. Overlijdensakte Wymbritseradeel, 1858 Aangiftedatum 13 april 1858, akte nr. 69 Geeske Jelles Nauta, vrouw, overleden 12 april 1858 Oud 67 jaar, gehuwd. Huwelijksakte Wymbritseradeel (mairie Woudsend), 1814 Man: Sjoerd Obbes van der Schuit Vrouw: Geeske Jelles Nauta Datum: 25 februari 1814, akte nr. 2 36. Timon Lolkes van Wieren Timon (Tiemon, Timen, Tymen, Tijmen, Sijmen) Lolkes van Wieren (kind van Lolke Jacobs van Wieren (72 ) en Maayke Ulbes (73 )), geboren op 07 November 1798 in Heeg (Wymbritseradeel), trouwde op 06 Juni 1818 met Ybeltje Tjeerds Cnossen (37 ). Timon is gedoopt op 16 December 1798 in Heeg (Wymbritseradeel). Hij is overleden op 10 Oktober 1878 in IJlst (Wymbritseradeel). Kinderen van Timon Lolkes van Wieren en Ybeltje Tjeerds Cnossen: • Tjeerd van Wieren, geboren op 31 Maart 1819 in IJlst (Wymbritseradeel), trouwde op 22 Januari 1863 met Anna Martha Schuur. Hij is overleden op 25 Augustus 1908. • Lolke van Wieren, geboren op 18 Februari 1821 in IJlst (Wymbritseradeel), trouwde op 22 Mei 1858 met Baukjen Ringnalda. Hij is overleden op 13 November 1873. • Hans van Wieren (18 ), geboren op 18 Oktober 1823 in IJlst (Wymbritseradeel), trouwde op 30 Mei 1852 met Klaaske de Jager (19 ). Hij is overleden op 11 Oktober 1883.
3.6. GENERATIE 6 - OUDOUDERS.
41
• Maaike van Wieren, geboren op 25 April 1826 in IJlst (Wymbritseradeel). Maaike is overleden op 14 Augustus 1826. • Maaike van Wieren, geboren op 15 April 1828 in IJlst (Wymbritseradeel), trouwde op 25 Mei 1862 met Joost Tijsma. Maaike is overleden op 06 Mei 1908. • Grietje van Wieren, geboren op 25 Oktober 1830 in IJlst (Wymbritseradeel). Grietje is overleden op 23 Oktober 1874. • Sjuttje van Wieren, geboren op 29 Juni 1834 in IJlst (Wymbritseradeel). Sjuttje is overleden. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, geboortejaar 1798, doopjaar 1798 Dopeling: Tymen Geboren op 7 november 1798 in Heeg Gedoopt op 16 december 1798 in Heeg Kind van Lolke Jacobs en Maayke Ulbes Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : TIEMEN of TIEMENTJE Vader : LOLKE JAKOBS Moeder : MAAIKE ULBES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Heeg, doop 1605-1811 Inventarisnr. : 873 Huwelijksakte Wymbritseradeel, 1818 Man: Tymen Lolkes van Wieren Vrouw: Ybeltje Tjeerds Cnossen Datum: 6 juni 1818, akte nr. 26 Overlijdensakte IJlst, 1878 Aangiftedatum 10 oktober 1878, akte nr. 33 Tymen van Wieren, man, overleden 10 oktober 1878 Oud 79 jaar, weduwnaar Zoon van Jacob Lolkes van Wieren en Maike Ulbes. 37. Ybeltje Tjeerds Cnossen Ybeltje (Iebeltje, Heebel, Heebeltje) Tjeerds Cnossen (kind van Tjeerd Wybes Cnossen (74 ) en Grietje Eeltjes (75 )), geboren op 26 Januari 1789 in IJlst (Wymbritseradeel), trouwde op 06 Juni 1818 met Timon Lolkes van Wieren (36 ). Ybeltje is gedoopt op 08 Februari 1789 in Hommerts (Wymbritseradeel). Ybeltje is overleden op 04 Augustus 1854 in IJlst (Wymbritseradeel). Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, geboortejaar 1789, doopjaar 1789
42
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Dopeling: Heebel Geboren op 28 januari 1789 in Hommerts Gedoopt op 8 februari 1789 in Hommerts Kind van Tjeerd Wybes en Grietje Eeltjes Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : HEEBELE of HEEBELTJE Vader : TJEERD WIEBES Moeder : GRIETJE EELKES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Jutrijp en Hommerts, doop 1682-1811 Inventarisnr. : 875 Overlijdensakte IJlst, 1854 Aangiftedatum 4 augustus 1854, akte nr. 28 Ybeltje Tjeerds Cnossen, vrouw, overleden 4 augustus 1854 Oud 65 jaar, gehuwd Dochter van Tjeerd Wybes Cnossen en Grietje Eeltjes 38. Douwe Douwes de Jager Douwe Douwes de Jager (kind van Douwe Annes de Jager (76 ) en Bouwkjen Douwes van Giften (77 )), geboren op 02 Januari 1784 in Sneek, trouwde op 24 Juni 1804 met Antonia Everts Vlink (39 ). Douwe is gedoopt op 18 Januari 1784 in Sneek. Hij is overleden op 04 Juni 1856 in Sneek. Kinderen van Douwe Douwes de Jager en Antonia Everts Vlink: • Douwe Douwes de Jager, geboren op 09 Augustus 1805 in Sneek, trouwde op 01 Maart 1877 met Elisabeth Sjoerds van der Stel. Hij is overleden op 10 Oktober 1855. • Evert de Jager, geboren op 19 Oktober 1806 in Sneek, trouwde (1) op 31 Mei 1835 met Trijntje Schoonhoven, trouwde (2) op 28 April 1844 met Jeltje Sevensma. Hij is overleden op 05 Juni 1872. • Baukjen van Giften de Jager, geboren op 14 September 1810 in Sneek. Baukjen is overleden op 18 Oktober 1831. • Joost Douwes van Giften de Jager, geboren op 17 December 1812 in Sneek. Hij is overleden op 16 Februari 1835. • Yzak de Jager, geboren op 01 Februari 1815 in Sneek, trouwde op 16 Oktober 1836 met Brechtje Visser. Hij is overleden op 18 Januari 1869. • Grietje Douwes de Jager, geboren op 27 Januari 1817 in Sneek, trouwde op 23 April 1837 met Gerben Wybrandus van der Zee. Grietje is overleden op 11 Februari 1842. • Akke Douwes de Jager, geboren op 18 April 1819 in Sneek, trouwde op 05 Mei 1844 met Jan Johannes Schijfsma. Akke is overleden op 03 Februari 1846.
3.6. GENERATIE 6 - OUDOUDERS.
43
• Klaaske de Jager (19 ), geboren op 09 Augustus 1821 in Sneek, trouwde op 30 Mei 1852 met Hans van Wieren (18 ). Klaaske is overleden op 21 Mei 1878. • Gorryt de Jager, geboren op 14 Maart 1824, trouwde op 20 Oktober 1844 met Tietje Sevensma. Gorryt is overleden. • Elisabeth de Jager, geboren op 26 Juni 1826 in Sneek, trouwde op 02 September 1858 met Willem Groeneveld. Elisabeth is overleden op 25 Maart 1905. Bron: Tresoar Sneek, dopen, geboortejaar 1784, doopjaar 1784 Dopeling: Douwe Geboren op 2 januari 1784 Gedoopt op 18 januari 1784 in Sneek Kind van Douwe Annes en Baukien Douwes Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : DOUWE of DOUWTJE Vader : DOUWE ANNES Moeder : BAUKJE DOUWES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1772-1788 Inventarisnr. : 662 Ondertrouwregister Gerecht Sneek, 1804 DTB nr: 642, 1795 - 1811 Vermelding: Ondertrouw van 16 juni 1804 Man: Douwe Douwes de Jager, Sneek Vrouw: Antonia Everts Vlink, Sneek Gestandaardiseerde namen: DOUWE DOUWES en ANTONIA EVERTS. Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1804 DTB nr: 672, 1782 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 24 juni 1804 Man: Douwe Douwes de Jager, Sneek Vrouw: Antonia Everts Vlink, Sneek Gestandaardiseerde namen: DOUWE DOUWES en ANTONIA EVERTS. Overlijdensakte Sneek, 1856 Aangiftedatum 4 juni 1856, blad nr. 23 Douwe de Jager, man, overleden 4 juni 1856 Oud 72 jaar, weduwnaar 39. Antonia Everts Vlink Antonia Everts Vlink (kind van Evert Tussijns Flink (78 ) en Aukje Goderts Born (79 )), geboren op 30 Mei 1785 in Sneek, trouwde op 24 Juni 1804 met Douwe
44
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Douwes de Jager (38 ). Antonia is gedoopt op 16 Juni 1785 in Sneek. Antonia is overleden op 19 Juli 1840 in Sneek. Bron: Tresoar Sneek, geboortejaar 1785, doopjaar 1785 Sneek, Doop Herv. gem. 1772-1788 DTB: 662 Dopeling: Antonia Geboren op 30 mei 1785 Gedoopt op 16 juni 1785 in Sneek Dochter van Evert Flink en Akke Born Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : ANTONIA Vader : EVERT Moeder : AUKJE. Overlijdensakte Sneek, 1840 Aangiftedatum 20 juli 1840, blad nr. 21 Antonia Everts Vlink, vrouw, overleden 19 juli 1840 Oud 55 jaar, gehuwd.
40. Sijbrand de Graaff Sijbrand (Sijbrandt) de Graaff (kind van Haring Cornelisz de Graaff (80 ) en Neeltje Sijbrands Groes (81 )), geboren op 15 Oktober 1786 in Enkhuizen, trouwde op 18 November 1812 met Jantje Boter (41 ). Sijbrand is overleden. Sijbrand was Visser (1812, 1840), Visafslager (1854). Kinderen van Sijbrand de Graaff en Jantje Boter: • Neeltje de Graaff, geboren rond 1815 in Enkhuizen, trouwde op 28 Februari 1836 met Klaas Hart. Neeltje is overleden v´o´or 5 Januari 1851. • Willem Sijbrandsz de Graaff (20 ), geboren rond 1816 in Enkhuizen, trouwde (1) op 06 September 1840 met Sijntje Kuiper (21 ), trouwde (2) op 29 Juni 1854 met Teetje Maartens. Willem is overleden. • Elisabeth de Graaff, geboren rond 1819 in Enkhuizen, trouwde op 05 Januari 1851 met Klaas Hart. Elisabeth is overleden. • Haring Sijbrands de Graaff, geboren rond 1821 in Enkhuizen, trouwde op 16 Juni 1853 met Jannetje Klasens Hakvoort. Haring is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 39
3.6. GENERATIE 6 - OUDOUDERS.
45
Gemeente: Enkhuizen Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 48 Datum: 18-11-1812 Bruidegom Sijbrand de Graaff Leeftijd: 26 Geboorteplaats: Bruid Jantje Boter Leeftijd: 29 Geboorteplaats: Vader bruidegom Haring de Graaff Moeder bruidegom Neeltje Groes Vader bruid Willem Boter Moeder bruid Elisabeth Jans Nadere informatie beroep bg.: visser; beroep bruid: dienstmaagd 41. Jantje Boter Jantje Boter (kind van Willem Jacobsz Boter (82 ) en Elisabeth Jans (83 )), geboren rond 1783, trouwde op 18 November 1812 met Sijbrand de Graaff (40 ). Jantje is overleden. Jantje was Dienstmaagd. 42. Roelof Kuiper Roelof Kuiper (kind van Aris Roelofsz Kuyper (84 ) en Jantje Cornelis Blok (85 )), geboren in Enkhuizen, trouwde op 03 Maart 1811 met Reinoutje Willems (43 ). Roelof is overleden. Roelof was Visser. Kinderen van Roelof Kuiper en Reinoutje Willems: • Sijntje Kuiper (21 ), geboren rond 1814 in Enkhuizen, trouwde op 06 September 1840 met Willem Sijbrandsz de Graaff (20 ). Sijntje is overleden v´o´or 29 Juni 1854. • Jantje Kuiper, geboren rond 1812 in Enkhuizen, trouwde op 20 April 1834 met Klaas van Slooten. Jantje is overleden. • Aris Kuiper, geboren rond 1817 in Enkhuizen, trouwde op 27 Maart 1842 met Antje Loots. Aris is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 39 Gemeente: Enkhuizen Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 1 Datum: 03-03-1811 Bruidegom Roelof Kuiper Geboorteplaats: Enkhuizen Bruid Reinoutje Willems
46
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Geboorteplaats: Enkhuizen Vader bruidegom Aris Roelofsz Kuiper Moeder bruidegom Jantje Blok Vader bruid Willem Theunisz Moeder bruid Sijtje Blokkers 43. Reinoutje Willems Reinoutje Willems (kind van Willem Theunisz (86 ) en Sijtje Blokkers (87 )), geboren in Enkhuizen, trouwde op 03 Maart 1811 met Roelof Kuiper (42 ). Reinoutje is overleden. 44. Jan Kuijper Jan Kuijper, geboren v´o´or 1798, trouwde met Elisabeth Spaan (45 ). Hij is overleden na 1838. Jan was Gerechtsdienaar. Kind(eren) van Jan Kuijper en Elisabeth Spaan: • Cornelis Jnz Kuijper (22 ), geboren rond 1798 in Enkhuizen, trouwde (1) op 15 Maart 1829 met Geertrui Grijpsma, trouwde (2) op 18 Februari 1838 met Maijke Mantel (23 ). Cornelis is overleden. 45. Elisabeth Spaan Elisabeth Spaan, geboren v´o´or 1798, trouwde met Jan Kuijper (44 ). Elisabeth is overleden. 46. Jacob Cornelisz Mantel Jacob Cornelisz Mantel (kind van Cornelisz Pietersz Mantel (92 ) en Neeltje Claas Krul (93 )), trouwde op 17 Mei 1807 met Oukje Sietses (47 ). Jacob is gedoopt op 12 Februari 1781 in Andijk. Hij is overleden op 06 Februari 1848 in Enkhuizen. Jacob was Watermolenaar. Kinderen van Jacob Cornelisz Mantel en Oukje Sietses: • Neeltje Mantel, geboren op 07 Mei 1808 in Enkhuizen. Neeltje is overleden op 23 December 1814. • Maijke Mantel (23 ), geboren op 30 November 1809 in Enkhuizen, trouwde op 18 Februari 1838 met Cornelis Jnz Kuijper (22 ). Maijke is overleden op 05 April 1868. • Cornelis Mantel, geboren op 19 Augustus 1811 in Enkhuizen, trouwde (1) op 13 Mei 1838 met Johanna van Midlum, trouwde (2) op 11 December 1862 met Antje Loots. Hij is overleden op 16 April 1899. • Trijntje Mantel, geboren op 30 Augustus 1813 in Enkhuizen, trouwde op 27 December 1835 met Jonas Hart. Trijntje is overleden. • Neeltje Mantel, geboren op 26 Mei 1815 in Enkhuizen, trouwde op 04 Oktober 1840 met Ruurd Engelbrecht. Neeltje is overleden. • Dirkje Mantel, geboren op 02 Oktober 1816 in Enkhuizen, trouwde op 09 Februari 1845 met Maarten Doedesz. Dirkje is overleden.
3.6. GENERATIE 6 - OUDOUDERS.
47
• Antje Mantel, geboren op 23 Februari 1818 in Enkhuizen, trouwde op 15 September 1839 met Zeger Jaring. Antje is overleden op 09 Januari 1898. • Aafje Mantel, geboren op 01 Juli 1820 in Enkhuizen, trouwde op 30 April 1843 met Willem Buis. Aafje is overleden. • Sietkse Mantel, geboren op 14 Oktober 1822 in Enkhuizen. Hij is overleden op 24 November 1824. • Sietse Mantel, geboren op 28 Januari 1825 in Enkhuizen, trouwde op 01 Februari 1855 met Engeltje van Meurs. Hij is overleden op 31 Juli 1894. • Pieter Mantel, geboren op 20 September 1830 in Enkhuizen, trouwde op 08 Februari 1855 met Neeltje Struiving. Hij is overleden op 08 Oktober 1901. 47. Oukje Sietses Oukje (Aukje) Sietses (kind van Sietze Dirksz Schuitevoerder (94 ) en Mayke Riemers (95 )), trouwde op 17 Mei 1807 met Jacob Cornelisz Mantel (46 ). Oukje is gedoopt op 08 Juli 1785 in Enkhuizen. Oukje is overleden. 48. Andries Kieft Andries Kieft, geboren op 05 Mei 1787 in Hoorn, trouwde op 20 Juni 1813 met Stijntje Pieters de Wit (49 ). Andries is overleden. Andries was Boerenknecht, Arbeider. Kinderen van Andries Kieft en Stijntje Pieters de Wit: • Marijtje Kieft, geboren rond 1814, trouwde op 18 Juni 1843 met Tijs Kuijper. Marijtje is overleden. • Dirk Kieft (24 ), geboren rond 1818 in Scharwoude (Koggenland), trouwde op 01 Mei 1842 met Niesje Hauwert (25 ). Hij is overleden na 1879. • Aaltje Kieft, geboren rond 1822 in Scharwoude (gem. Avenhorn) (WesterKoggenland), trouwde op 19 Oktober 1845 met Reijer Koster. Aaltje is overleden. • Grietje Andries Kieft, geboren rond 1829 in Scharwoude (gem. Avenhorn) (Wester-Koggenland), trouwde op 04 September 1853 met Gerrit Maij. Grietje is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 12 Gemeente: Avenhorn Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 7 Datum: 20-06-1813 Bruidegom Andries Kieft
48
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Geboortedatum: 05-05-1787 Geboorteplaats: Hoorn Bruid Stijntje Pieters de Wit Geboortedatum: 19-03-1786 Geboorteplaats: Oudendijk Vader bruidegom NN NN Moeder bruidegom NN NN Vader bruid NN NN Moeder bruid NN NN Nadere informatie beroep bg.: boerenknecht; beroep bruid: dienstmaagd 49. Stijntje Pieters de Wit Stijntje Pieters de Wit, geboren op 19 Maart 1786 in Oudendijk (Koggenland), trouwde op 20 Juni 1813 met Andries Kieft (48 ). Stijntje is overleden. Stijntje was Dienstmaagd. 50. Jan Hauwert Jan Hauwert (kind van Luitjen Hauwert (100 ) en Niesje Oostwouder (101 )), geboren rond 1793, trouwde op 05 April 1815 met Maartje Henricus Koster (51 ). Jan is overleden. Jan was Landman. Kinderen van Jan Hauwert en Maartje Henricus Koster: • Niesje Hauwert (25 ), geboren rond 1816 in Blokker (Hoorn), trouwde op 01 Mei 1842 met Dirk Kieft (24 ). Niesje is overleden. • Jan Hauwert, geboren rond 1826, trouwde op 01 Mei 1853 met Neeltje Langereis. Jan is overleden. • Arien Hauwert, geboren rond 1832 in Hoorn, trouwde op 20 December 1857 met Trijntje Kok. Arien is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 23 Gemeente: Blokker Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 1 Datum: 05-04-1815 Bruidegom Jan Hauwert Leeftijd: 22 Geboorteplaats: Bruid Maartje Henricus Coster Leeftijd: 25 Geboorteplaats: Vader bruidegom Luitjen Hauwert Moeder bruidegom Niesje Oostwouder Vader bruid Henricus Coster
3.6. GENERATIE 6 - OUDOUDERS.
49
Moeder bruid Marijtje Sweed Nadere informatie beroep bg.: landman; voogd van de bruidegom Cornelis Tuinman; toeziend voogd van de bruidegom Teunis Louw 51. Maartje Henricus Koster Maartje (Maritje) Henricus Koster (Coster) (kind van Henricus Koster (102 ) en Marijtje Sweed (103 )), geboren rond 1790, trouwde op 05 April 1815 met Jan Hauwert (50 ). Maartje is overleden. Maartje was Dienstbode. 52. Reier Houter Reier (Reijer, Reyer) Houter (kind van Tijmen Rijer Houter (104 ) en Meinoutje Baan (105 )), trouwde in 1809 met Neeltje Gerritt Tegel (53 ). Reier is gedoopt op 02 Mei 1790 in Drechterland. Reier is overleden. Reier was Melkverkoper, Boer op ”de Navolger”. Kinderen van Reier Houter en Neeltje Gerritt Tegel: • Timon Houter, geboren rond 1812 in Berkhout (Wester-Koggenland), trouwde op 02 Mei 1841 met Guurtje Blom. Timon is overleden. • Geertje Houter, geboren rond 1813 in Berkhout (Wester-Koggenland), trouwde op 01 Mei 1840 met Pieter Bregman. Geertje is overleden. • Meintje Houter, gedoopt op 15 Februari 1816, trouwde op 15 Augustus 1880 met Biem Bakker. Meintje is overleden. • Pieter Houter (26 ), geboren op 24 Oktober 1821 in Hensbroek (Koggenland), trouwde op 03 Mei 1848 met Femmetje Elles (27 ). Pieter is overleden. • Willem Houter, geboren op 22 April 1823 in Hensbroek (Koggenland). Willem is overleden. 53. Neeltje Gerritt Tegel Neeltje Gerritt Tegel (kind van Gerritt Tegel (106 )), geboren in Berkhout (Koggenland), trouwde in 1809 met Reier Houter (52 ). Neeltje is overleden. 54. Cornelis Elle Cornelis Elle (Elles), trouwde met Trijntje Oukens (55 ). Cornelis is overleden. Kinderen van Cornelis Elle en Trijntje Oukens: • Neeltje Elle, geboren op 16 Juni 1810 in Alkmaar, trouwde op 30 April 1830 met Willem Jan Oukens. Neeltje is overleden. • Cornelis Elle, geboren rond 1814, trouwde op 02 Mei 1841 met Maria Homburgh. Cornelis is overleden. • Femmetje Elles (27 ), geboren in 1817 in Alkmaar, trouwde op 03 Mei 1848 met Pieter Houter (26 ). Femmetje is overleden. • Willem Elle, geboren rond 1819, trouwde op 07 Februari 1841 met Geertruijda van Riel. Willem is overleden.
50
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Diewertje Elle, geboren op 01 Januari 1823 in Alkmaar, trouwde (1) op 13 November 1842 met Cornelis Franciscus Schoenmaker, trouwde (2) op 29 September 1858 met Johannes Rieke. Diewertje is overleden op 02 Augustus 1822. • Antje Elle, geboren rond 1826 in Alkmaar, trouwde (1) op 15 Juli 1849 met Jacob Hartog, trouwde (2) op 27 Februari 1859 met Harmanus Kieft. Antje is overleden. 55. Trijntje Oukens Trijntje (Trintje) Oukens (Oukes, Aukes), trouwde met Cornelis Elle (54 ). Trijntje is overleden. 56. Klaas Maartenszn Stolp Klaas Maartenszn Stolp (kind van Maarten Jacobsz Stolp (112 ) en Vroutje Jacobs Laan (113 )), trouwde op 22 April 1810 met Antje Olofs Bakker (57 ). Klaas is gedoopt op 29 April 1787 in Zeevang. Hij is overleden op 18 Juli 1861 in Beets (Zeevang). Klaas was Veehouder, Landman, Landbouwer. Kinderen van Klaas Maartenszn Stolp en Antje Olofs Bakker: • Vrouwtje Stolp, geboren op 12 December 1810 in Beets (Zeevang), trouwde op 02 Juni 1833 met Pieter Best. Vrouwtje is overleden op 24 December 1890. • Grietje Stolp, geboren op 12 November 1812 in Beets (Zeevang). Grietje is overleden op 04 Mei 1823. • Maarten Kz Stolp (28 ), geboren op 07 Augustus 1814 in Beets (Zeevang), trouwde (1) op 21 April 1844 met Marijtje Gijsberts Lakeman (29 ), trouwde (2) op 03 Januari 1864 met Guurtje Zulver. Hij is overleden op 09 Februari 1891. • Maartje Stolp, geboren op 19 December 1816 in Beets (Zeevang), trouwde op 28 April 1845 met Pieter de Wit. Maartje is overleden op 30 Januari 1877. • Sijtje Stolp, geboren op 31 December 1818 in Beets (Zeevang), trouwde op 29 April 1855 met Klaas de Groot. Sijtje is overleden op 24 Juni 1889. • Olof Stolp, geboren op 07 Januari 1821 in Beets (Zeevang), trouwde op 25 April 1852 met Hillegond Spaander. Olof is overleden. • Aagje Stolp, geboren op 06 November 1822 in Beets (Zeevang), trouwde op 23 April 1834 met Anthonij Reijnders. Aagje is overleden op 31 December 1891. • Grietje Stolp, geboren op 12 September 1824 in Beets (Zeevang). Grietje is overleden op 24 September 1826. • Grietje Stolp, geboren op 12 November 1826 in Beets (Zeevang), trouwde op 29 April 1855 met Jacob Spaander. Grietje is overleden op 10 April 1891. • Neeltje Stolp, geboren rond 1829 in Beets (Zeevang), trouwde (1) op 25 April 1852 met Hendrik Simons, trouwde (2) op 25 Mei 1863 met Jan Laan. Neeltje is overleden.
3.6. GENERATIE 6 - OUDOUDERS.
51
57. Antje Olofs Bakker Antje Olofs Bakker (kind van Olof Cornelisz Bakker (114 ) en Grietjen Jacobs van der Sluys (115 )), trouwde op 22 April 1810 met Klaas Maartenszn Stolp (56 ). Antje is gedoopt op 10 April 1791 in Zeevang. Antje is overleden op 17 Augustus 1836 in Beets (Zeevang). Antje was Huisvrouw. 58. Gijsbert Lakeman Gijsbert Lakeman (kind van Jan Sijmonsz Lakeman (116 ) en Guurtje Lourens Hogetoorn (117 )), geboren rond 1765, trouwde op 25 April 1813 met Trijntje Jansdr Ruiter (59 ). Gijsbert is overleden. Gijsbert was Landbouwer. Kinderen van Gijsbert Lakeman en Trijntje Jansdr Ruiter: • Guurtje Lakeman, geboren rond 1816 in Beemster, trouwde op 14 April 1839 met Huijg Schellinger. Guurtje is overleden. • Marijtje Gijsberts Lakeman (29 ), geboren op 30 Juni 1816 in Beemster, trouwde op 21 April 1844 met Maarten Kz Stolp (28 ). Marijtje is overleden op 20 November 1860. • Jan Lakeman, geboren rond 1823 in Beemster, trouwde op 18 April 1849 met Lijsbeth Bruntink. Jan is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 14 Gemeente: Beemster Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 13 Datum: 25-04-1813 Bruidegom Gijsbert Lakeman Leeftijd: 48 Geboorteplaats: Bruid Trijntje Jansdr Ruyter Leeftijd: 28 Geboorteplaats: Vader bruidegom Jan Lakeman Moeder bruidegom Guurtje Hoogetoom Vader bruid Jan Arisz Ruyter Moeder bruid Maartje Hak Nadere informatie beroep bg.: landbouwer; beroep bruid: dienstmaagd 59. Trijntje Jansdr Ruiter Trijntje Jansdr Ruiter (Ruijter, Ruijters, Ruiters) (kind van Jan Arisz Ruyter (118 ) en Maertje Jansz Hak (119 )), geboren rond 1785, trouwde op 25 April 1813 met Gijsbert Lakeman (58 ). Trijntje is overleden. Trijntje was Dienstmaagd, Boerenbedrijf.
52
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
60. Joris Schut Joris Schut (kind van Louis Schut (120 ) en Neeltje Sieverts (121 )), geboren rond 1799 in Almelo, trouwde op 27 April 1820 met Maartje Bakker (61 ). Hij is overleden v´ o´ or 27 April 1837. Kinderen van Joris Schut en Maartje Bakker: • Klaas Schut (30 ), geboren rond 1828 in Heerhugowaard, trouwde op 16 Juni 1853 met Baafje Bakker (31 ). Klaas is overleden. • Cornelis Schut, geboren rond 1821 in Hensbroek (Obdam), trouwde (1) op 02 Mei 1850 met Ariaantje de Vries, trouwde (2) op 12 September 1862 met Guurtje Witsmeer. Cornelis is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 52 Gemeente: Heerhugowaard Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 9 Datum: 27-04-1820 Bruidegom Joris Schut Leeftijd: 21 Geboorteplaats: Almelo Bruid Maartje Bakker Leeftijd: 28 Geboorteplaats: Heerhugowaard Vader bruidegom Louis Schut Moeder bruidegom Neeltje Sieverts Vader bruid Klaas Bakker Moeder bruid Baafje Ariens Timmerman 61. Maartje Bakker Maartje Bakker (kind van Klaas Corneliszn Bakker (122 ) en Baafje Ari¨ens Timmerman (123 )), trouwde (1) op 27 April 1820 met Joris Schut (60 ), trouwde (2) op 24 April 1837 met Jan Dekker. Maartje is gedoopt op 10 Juli 1791 in Koggenland. Maartje is overleden. Maartje was Winkelierster. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief
3.6. GENERATIE 6 - OUDOUDERS.
53
Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 52 Gemeente: Heerhugowaard Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 1 Datum: 27-04-1837 Bruidegom Jan Dekker Leeftijd: 49 Geboorteplaats: Schagen Bruid Maartje Bakker Leeftijd: 46 Geboorteplaats: Heerhugowaard Vader bruidegom Jan Dekker Moeder bruidegom Neeltje Schermer Vader bruid Klaas Bakker Moeder bruid Baafje Timmerman Nadere informatie beroep bg.: werkman; beroep bruid: winkelierster; weduwnaar van Dieuwertje Krapman; weduwe van Joris Schut 62. Pieter Bakker Pieter Bakker (kind van Klaas Corneliszn Bakker (124 ) en Baafje Ari¨ens Timmerman (125 )), trouwde op 11 Mei 1823 met Jannetje Schr¨oder (63 ). Pieter is gedoopt op 19 Mei 1793 in Obdam. Pieter is overleden. Pieter was Landbouwer, Boerenbedrijf. Kinderen van Pieter Bakker en Jannetje Schr¨oder: • Antje Bakker, geboren rond 1824 in Broek op Langedijk (Langedijk), trouwde op 06 April 1854 met Klaas de Geus. Antje is overleden. • Baafje Bakker (31 ), geboren rond 1828 in Broek op Langedijk (Langedijk), trouwde op 16 Juni 1853 met Klaas Schut (30 ). Baafje is overleden. • Klaas Bakker, geboren rond 1831 in Broek op Langedijk (Langedijk), trouwde op 12 April 1857 met Neeltje Boon. Klaas is overleden. Bron: Genlias Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Noord-Hollands Archief Algemeen Toegangnr: 358 Inventarisnr: 54 Gemeente: Hensbroek Soort akte: Huwelijksakte Aktenummer: 5 Datum: 11-05-1823 Bruidegom Pieter Bakker Leeftijd: 30 Geboorteplaats: Heerhugowaard Bruid Jannetje Schroder Leeftijd: 22
54
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Geboorteplaats: Heilo Vader bruidegom Klaas Bakker Moeder bruidegom Baafje Timmerman Vader bruid Harmanus Schroder Moeder bruid Antje Besum Nadere informatie beroep bg.: boerenbedrijf; beroep bruid: boerenmeid 63. Jannetje Schr¨ oder Jannetje Schr¨ oder (Schroder, Schrooder) (kind van Harmanus Schr¨oder (126 ) en Antje Besum (127 )), geboren rond 1801 in Heiloo, trouwde op 11 Mei 1823 met Pieter Bakker (62 ). Jannetje is overleden. Jannetje was Boerenmeid.
3.7
Generatie 7 - Oudgrootouders.
64. Jelle Harings Nauta Jelle Harings Nauta (kind van Haring Jelles Nauta (128 ) en Trijntje Sytzes Storm (129 )), trouwde (1) op 31 Januari 1779 met Aag Wallis, trouwde (2) op 29 Februari 1784 met Geeske Geerts de Haan (65 ), trouwde (3) op 30 Maart 1800 met Hiltje Geerts de Haan. Jelle is gedoopt op 06 Oktober 1754 in Wymbritseradeel. Jelle is overleden. Kinderen van Jelle Harings Nauta en Aag Wallis: • Pieter Jelles Nauta, geboren rond 1777, trouwde met Klaaske Hoogsma. Pieter is overleden. • Tryntje Nauta, geboren op 26 Januari 1780 in Woudsend (Wymbritseradeel). Tryntje is overleden. Kinderen van Jelle Harings Nauta en Geeske Geerts de Haan: • Haring Jelles Nauta (32 ), geboren op 8 Januari 1785 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 16 April 1809 met Janke Baukes Visser (33 ). Hij is overleden op 07 September 1845. • Geeske Jelles Nauta (35 ), geboren op 18 November 1790 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde (1) op 25 Februari 1814 met Sjoerd Obbes van der Schuit, trouwde (2) op 16 Oktober 1824 met Abel Willems Pot (34 ). Geeske is overleden op 12 April 1858. • Froukje Nauta, geboren op 04 Juni 1788 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 12 Februari 1813 met Rintje Jolles Landman. Froukje is overleden op 16 December 1848. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1754 Dopeling: Jelle Gedoopt op 6 oktober 1754 Kind van Haring Jelles en niet genoemde moeder
3.7. GENERATIE 7 - OUDGROOTOUDERS.
55
Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : JELLE of JELTJE Vader : HARING JELLES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, doop 1609-1811 Inventarisnr. : 887 Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1779 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 31 januari 1779, Woudsend Man: Jelle Harings Nauta, Woudsend Vrouw: Aag Wallis, Woudsend Gestandaardiseerde namen: JELLE HARINGS en AAGJE WALLES Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1784 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 29 februari 1784, Woudsend Man: Jelle Harings Nauta, Woudsend Vrouw: Geeske Geerts de Haan, Woudsend Gestandaardiseerde namen: JELLE HARINGS en GEESKE GEERTS Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1800 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 30 maart 1800, Woudsend Man: Jelle Harings Nauta, Woudsend Vrouw: Hiltje Geerts de Haan, Woudsend Gestandaardiseerde namen: JELLE HARINGS en HILTJE GEERTS 65. Geeske Geerts de Haan Geeske Geerts de Haan (kind van Geert Melles de Haan (130 ) en Froukjen Wouters (131 )), trouwde op 29 Februari 1784 met Jelle Harings Nauta (64 ). Geeske is gedoopt op 17 Oktober 1762 in Lemsterland. Geeske is overleden. Lemsterland, dopen, doopjaar 1762 Dopeling: Geeske Gedoopt op 17 oktober 1762 in Lemmer Dochter van Geert Melles en Froukjen Wouters
56
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : GEESKE Vader : GEERT MELLES Moeder : FROUKJE WOUTERS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Lemmer, Follega en Eesterga, doop 1744-1786 Inventarisnr. : 490 66. Bauke Pieters Bauke Pieters (Pyters), trouwde met Idske Gabes (67 ). Bauke is overleden. Kinderen van Bauke Pieters en Idske Gabes: • Gabe Baukes Visser, gedoopt op 15 Oktober 1769, trouwde op 15 Januari 1797 met Hinke Bouwes de Jong. Hij is overleden op 28 September 1833. • Baukje Baukes, geboren op 30 December 1773 in Langweer (Scharsterland). Baukje is overleden v´ o´ or September 1776. • Baukjen Baukes, geboren op 22 Augustus 1776 in Langweer (Scharsterland). Baukjen is overleden op 21 Mei 1853. • Pytter Baukes, geboren op 31 Januari 1778 in Langweer (Scharsterland). Pytter is overleden. • Merten Baukes Visser, geboren op 18 November 1781 in Langweer (Scharsterland), trouwde op 15 December 1805 met Aukjen Sjerps Troelstra. Hij is overleden op 21 April 1853. • Janke Baukes Visser (33 ), geboren op 26 Januari 1785 in Langweer (Scharsterland), trouwde op 16 April 1809 met Haring Jelles Nauta (32 ). Janke is overleden op 11 Oktober 1860. • Ids Baukes, geboren op 22 Mei 1788. Hij is overleden op 24 Oktober 1859. 67. Idske Gabes Idske (Jetske, Jitske, Ytske) Gabes, trouwde met Bauke Pieters (66 ). Idske is overleden op 04 November 1825 in Wymbritseradeel. Overlijdensakte Wymbritseradeel, 1825 Aangiftedatum 5 november 1825, akte nr. 100 Jitske Gabes, vrouw, overleden 4 november 1825 Oud 83 jaar, weduwe
3.7. GENERATIE 7 - OUDGROOTOUDERS.
57
68. Willem Abels Pot Willem Abels Pot, geboren rond 1771 in Winschoten, trouwde op 04 Juni 1797 met Ietje Sietses (69 ). Hij is overleden op 21 Oktober 1826 in Wymbritseradeel. Willem was Schipper. Kinderen van Willem Abels Pot en Ietje Sietses: • Rink Willems Pot, geboren op 04 Juli 1798 in Woudsend (Wymbritseradeel). Rink is overleden op 22 Oktober 1816. • Abel Willems Pot (34 ), geboren op 23 Mei 1800 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 16 Oktober 1824 met Geeske Jelles Nauta (35 ). Hij is overleden op 20 December 1864. • Sytse Willems Pot, geboren op 13 December 1802 in Woudsend (Wymbritseradeel). Hij is overleden v´ o´ or 5 December 1812. • Grietje Willems Pot, geboren op 13 Februari 1806 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 17 Mei 1835 met Lucas Tjerks IJsbrandy. Grietje is overleden op 27 September 1881. • Ytje Willems Pot, geboren op 27 Maart 1808 in Woudsend, trouwde op 18 Mei 1830 met Tymen Luitzens Verwer. Ytje is overleden. • Willem Willems Pot, geboren op 05 April 1810 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 01 Juni 1833 met Riemke Aukes Cnossen. Hij is overleden op 12 Augustus 1854. • Sytse Willems Pot, geboren op 05 December 1812 in Wymbritseradeel. Hij is overleden op 21 Augustus 1832. • Martje Willems Pot, geboren op 26 Oktober 1814 in Wymbritseradeel, trouwde op 15 Juni 1839 met Poppe Sybrens Reyinga. Martje is overleden. Bron: Tresoar Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1797 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 4 juni 1797, Woudsend Man: Willem Abels Pot, Winschoten Vrouw: Yetje Sietses, Woudsend Gestandaardiseerde namen: WILLEM ABELS en IETJE SIETSES Overlijdensakte Wymbritseradeel, 1826 Aangiftedatum 23 oktober 1826, akte nr. 350 Willem Abels Pot, man, overleden 21 oktober 1826 Oud 55 jaar, weduwnaar Familienamen 1811 Pot, Willem Abels, Woudsend k. Rinkje 14, Abel 12, Grietje 6, Yke 4, Willem 2, Sietze 4 maanden Mairie Woudsend, fol. 122v
58
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
69. Ietje Sietses Ietje (Ytje, Yttje, Yetje, Ijtje) Sietses (Sytses, Sytzes), trouwde op 04 Juni 1797 met Willem Abels Pot (68 ). Ietje is overleden. 70. Jelle Harings Nauta Zie 64. 71. Geeske Geerts de Haan Zie 65. 72. Lolke Jacobs van Wieren Lolke Jacobs van Wieren (kind van Jacob Sjoerds (144 ) en Gatske Lolkes (145 )), geboren op 13 November 1760 in Oosthem (Wymbritseradeel), trouwde op 09 November 1788 met Maayke Ulbes (73 ). Lolke is gedoopt op 16 November 1760 in Oosthem (Wymbritseradeel). Hij is overleden op 10 Februari 1827 in Folsgare (Wymbritseradeel). Kinderen van Lolke Jacobs van Wieren en Maayke Ulbes: • Gatske Lolkes van Wieren, geboren op 27 December 1789 in Oosthem (Wymbritseradeel), trouwde op 05 Juni 1811 met Dirk Willems Canrinus. Gatske is overleden op 20 Maart 1821. • Nijland Lolkes van Wieren, geboren rond 1792. Nijland is overleden. • Trijntje Lolkes van Wieren, geboren op 22 December 1792 in Heeg (Wymbritseradeel), trouwde op 24 Juni 1824 met Klaas Jacobs Dijkstra. Trijntje is overleden op 23 December 1828. • Jacob Lolkes van Wieren, geboren op 22 Februari 1795 in Heeg (Wymbritseradeel), trouwde op 19 December 1816 met Anneke Jans Veenstra. Hij is overleden op 07 April 1859. • Ulbe Lolkes van Wieren, geboren op 21 Mei 1797 in Heeg (Wymbritseradeel). Hij is overleden v´ o´ or 17 November 1798. • Ulbe Lolkes van Wieren, geboren op 07 November 1798 in Heeg (Wymbritseradeel), trouwde (1) op 31 Mei 1823 met Grietje Lieuwes Ypma, trouwde (2) op 18 Mei 1833 met Gerritje Ruurds Abma. Hij is overleden op 13 Februari 1866. • Timon Lolkes van Wieren (36 ), geboren op 07 November 1798 in Heeg (Wymbritseradeel), trouwde op 06 Juni 1818 met Ybeltje Tjeerds Cnossen (37 ). Hij is overleden op 10 Oktober 1878. • Wijbrandt Lolkes van Wieren, geboren op 27 Augustus 1802 in Folsgare (Wymbritseradeel), trouwde op 06 Mei 1827 met Rinske Klazes Kleiterp. Hij is overleden op 30 Mei 1895. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, geboortejaar 1760, doopjaar 1760
3.7. GENERATIE 7 - OUDGROOTOUDERS.
59
Dopeling: Lolke Geboren op 13 november 1760 in Oosthem Gedoopt op 16 november 1760 in Oosthem Kind van Jacob Sjoerds en Gatske Lolkes Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : LOLKE of LOLKJE Vader : JAKOB SJOERDS Moeder : GATSKE LOLKES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Oosthem, Abbega en Folsgare, doop 1723-1811 Inventarisnr. : 879 Trouwregister Hervormde gemeente Oosthem Abbega Folsgare, 1788 DTB nr: 879, 1723 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 9 november 1788, Oosthem Man: Lolke Jacobs, Oosthem Vrouw: Maayke Ulbes, Oosthem Gestandaardiseerde namen: LOLKE JAKOBS en MAAIKE ULBES Overlijdensakte Wymbritseradeel, 1827 Aangiftedatum 10 februari 1827, akte nr. 33 Lolke Jacobs van Wieren, man, overleden 10 februari 1827 Oud 66 jaar, weduwnaar Familienamen 1811 Wieren, Lolke Jacobs van, Folsgare k. Gatske 22, Nijland, Trijntje 19, Jacob 16, Ulbe 13, Sijmen 13, Wijbren 9 Mairie Nijland, fol. 46v 73. Maayke Ulbes Maayke (Maike) Ulbes (kind van Ulbe Uilkens (146 ) en Trijntje Tymens (147 )), geboren op 19 April 1765 in Oosthem (Wymbritseradeel), trouwde op 09 November 1788 met Lolke Jacobs van Wieren (72 ). Maayke is gedoopt op 05 Mei 1765 in Oosthem (Wymbritseradeel). Maayke is overleden op 18 Juli 1820 in Folsgare (Wymbritseradeel). Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, geboortejaar 1765, doopjaar 1765 Dopeling: Maaijke Geboren op 19 april 1765 in Oosthem Gedoopt op 5 mei 1765 in Oosthem Dochter van Ulbe Uiltjes en Trijntje Tijmens
60
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : MAAIKE Vader : ULBE UILKES Moeder : TRIJNTJE TIEMENS Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Oosthem, Abbega en Folsgare, doop 1723-1811 Inventarisnr. : 879 Overlijdensakte Wymbritseradeel, 1820 Aangiftedatum 20 juli 1820, akte nr. 50 Maike Ulbes, vrouw, overleden 18 juli 1820 Oud 65 jaar, gehuwd 74. Tjeerd Wybes Cnossen Tjeerd Wybes Cnossen (kind van Wybe Sjierks Cnossen (148 ) en Ybeltie Heins Zijlstra (149 )), trouwde op 17 Augustus 1788 met Grietje Eeltjes (75 ). Tjeerd is gedoopt op 15 Juli 1759 in Wymbritseradeel. Hij is overleden v´o´or 1816. Kinderen van Tjeerd Wybes Cnossen en Grietje Eeltjes: • Ybeltje Tjeerds Cnossen (37 ), geboren op 26 Januari 1789 in IJlst (Wymbritseradeel), trouwde op 06 Juni 1818 met Timon Lolkes van Wieren (36 ). Ybeltje is overleden op 04 Augustus 1854. • Wiebe Tjeerds Cnossen, geboren op 25 April 1791 in Hommerts (Wymbritseradeel), trouwde op 12 September 1818 met Neeltje Hettes Carolis. Hij is overleden op 22 Februari 1846. • Sjoerdje Tjeerds Cnossen, geboren op 05 Juli 1794 in Hommerts (Wymbritseradeel), trouwde op 28 Oktober 1818 met Theunis Wytzes ten Kate. Sjoerdje is overleden op 20 April 1888. • Eeltje Tjeerds Cnossen, geboren op 04 Januari 1798 in Hommerts (Wymbritseradeel), trouwde op 11 Maart 1823 met Ytje Sjoerds de Boer. Hij is overleden op 27 Oktober 1879. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1759 Dopeling: Tjeerd Gedoopt op 15 juli 1759 in Hommerts Kind van Wybe Sierks en Ybeltje Heins Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : TJEERD of TJEERDJE Vader : WIEBE SIERKS Moeder : IEBELTJE HEINS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL)
3.7. GENERATIE 7 - OUDGROOTOUDERS.
61
Herv. gem. Jutrijp en Hommerts, doop 1682-1811 Inventarisnr. : 875 Trouwregister Hervormde gemeente Jutrijp Hommerts, 1788 DTB nr: 875, 1682 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 17 augustus 1788, Hommerts Man: Tjeerd Wiebes Knossens, Hommerts Vrouw: Grietje Yltjes, Hommerts Gestandaardiseerde namen: TJEERD WIEBES en GRIETJE EELKES 75. Grietje Eeltjes Grietje (Grytje) Eeltjes (Yltjes) (Visser), trouwde op 17 Augustus 1788 met Tjeerd Wybes Cnossen (74 ). Grietje is overleden. 76. Douwe Annes de Jager Douwe Annes de Jager, geboren v´ o´ or 1757, trouwde op 06 April 1777 met Bouwkjen Douwes van Giften (77 ). Hij is overleden op 24 September 1808 in IJlst (Wymbritseradeel). Kinderen van Douwe Annes de Jager en Bouwkjen Douwes van Giften: • Anne de Jager, geboren op 16 Augustus 1779 in Sneek, trouwde met Trijntje Ykes Ykema. Hij is overleden op 09 April 1857. • Klaaske de Jager, geboren op 02 December 1780 in Sneek. Klaaske is overleden v´ o´ or 1811. • Douwe Douwes de Jager (38 ), geboren op 02 Januari 1784 in Sneek, trouwde op 24 Juni 1804 met Antonia Everts Vlink (39 ). Hij is overleden op 04 Juni 1856. Bron: Tresoar Ondertrouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1777 DTB nr: 668, 1766 - 1797 Vermelding: Ondertrouw van 22 maart 1777 Man: Douwe Annis de Jager, Sneek Vrouw: Baukjen Douwes van Giften, Sneek Gestandaardiseerde namen: DOUWE ANNES en BAUKJE DOUWES Ondertrouwregister Gerecht Sneek, 1777 DTB nr: 640, 1763 - 1778 Vermelding: Ondertrouw van 22 maart 1777 Man: Douwe Annis de Jager, Sneek Vrouw: Baukien Douwis van Giften, Sneek Gestandaardiseerde namen: DOUWE ANNES en BAUKJE DOUWES Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1777
62
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
DTB nr: Vermelding: Man: Vrouw:
671, 1749 - 1781 Bevestiging huwelijk van 6 april 1777 Douwe Annes de Jager, Sneek Baukjen Douwes van Giften, Sneek
Gestandaardiseerde namen: DOUWE ANNES en BAUKJE DOUWES Sneek overlijden/begraven 1808 Begraven: Douwe Annes de Jager Datum : 24 september 1808 Begraven in Ylst Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Persoon: DOUWE ANNES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, begraafboek 1767-1812 Inventarisnr.: 655 Familienamen 1811 Jager, Douwe Annes de, Sneek k. Anne 31, Douwe 28 kk. (van Douwe), Douwe 6, Evert 5, Baukje ruim 1 Vgl. Vlink E. Mairie Sneek, fol. 16v 77. Bouwkjen Douwes van Giften Bouwkjen (Baukje) Douwes van Giften (kind van Joost Bastiaansen van Giften (154 ) en Baukje Douwes (155 )), trouwde op 06 April 1777 met Douwe Annes de Jager (76 ). Bouwkjen is overleden. 78. Evert Tussijns Flink Evert Tussijns Flink (kind van Tutsijn Jans Flink (156 ) en Antonia Everts Geveringh (157 )), trouwde op 16 Mei 1773 met Aukje Goderts Born (79 ). Evert is gedoopt op 18 Juni 1751 in Sneek. Hij is overleden op 22 Januari 1826 in Sneek. Evert was Tinnegieter, Burger Hopman. Kinderen van Evert Tussijns Flink en Aukje Goderts Born: • Toesijn Everts Vlink, geboren op 23 Juni 1774 in Sneek, trouwde op 17 Mei 1795 met Sophia Catharina Hendriks. Hij is overleden op 26 Juli 1826. • Godert Everts Vlink, geboren op 15 Mei 1776 in Sneek, trouwde op 09 December 1798 met Antje Heddes. Godert is overleden. • Antje Everts Flink, geboren op 30 September 1777 in Sneek, trouwde op 21 Juni 1807 met Jacob Zandstra. Antje is overleden.
3.7. GENERATIE 7 - OUDGROOTOUDERS.
63
• Antonia Everts Vlink (39 ), geboren op 30 Mei 1785 in Sneek, trouwde op 24 Juni 1804 met Douwe Douwes de Jager (38 ). Antonia is overleden op 19 Juli 1840. • Antje Everts Vlink, geboren op 28 September 1787 in Sneek. Antje is overleden op 25 September 1839. • Trijntje Everts Vlink, geboren op 16 Oktober 1788 in Sneek, trouwde op 07 Mei 1809 met Johannes Camphuys. Trijntje is overleden op 22 Mei 1842. • Janneke Everts Vlink, geboren op 24 December 1791 in Sneek, trouwde op 10 November 1811 met Roelof Hendriks van der Veer. Janneke is overleden op 18 Mei 1868. • Elizabeth Everts Vlink, geboren op 11 Oktober 1793 in Sneek. Elizabeth is overleden op 05 Juli 1823. Bron: Tresoar Sneek, dopen, doopjaar 1751 Dopeling: Evert Gedoopt op 18 juni 1751 in Sneek Kind van Tutsym Flink en Antonia Everts Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : EVERT of EVERTJE Vader : ..... Moeder : ANTONIA EVERTS ..... = naam of patroniem komt niet voor in de Thesaurus Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1748-1772 Inventarisnr. : 661 Ondertrouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1773 DTB nr: 668, 1766 - 1797 Vermelding: Ondertrouw van 1 mei 1773 Man: Evert Flink, Leeuwarden Vrouw: Acke Goderts Born, Sneek Gestandaardiseerde namen: EVERT en AUKJE GODERTS Ondertrouwregister Gerecht Sneek, 1773 DTB nr: 640, 1763 - 1778 Vermelding: Ondertrouw van 1 mei 1773 Man: Evert Flink, Leeuwarden Vrouw: Acke Goderts Born, Sneek Gestandaardiseerde namen: EVERT en AUKJE GODERTS
64
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Trouwregister Hervormde gemeente Leeuwarden, 1773 DTB nr: 997, 1772 - 1777 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 16 mei 1773 Man: Evert Tousyn Vlink, Sneek Vrouw: Akke Goderts Born, Sneek Gestandaardiseerde namen: EVERT en AUKJE GODERTS NB: getrouwd te Sneek Trouwregister Gerecht Leeuwarden, 1773 DTB nr: 912, 1762 - 1775 Vermelding: Ondertrouw van 24 april 1773 Man: Evert Tousyn Vlink, Sneek Vrouw: Akke Goderts Born, Sneek Gestandaardiseerde namen: EVERT en AUKJE GODERTS NB: hij is tinnegieter Overlijdensakte Sneek, 1826 Aangiftedatum 23 januari 1826, blad nr. 7 Evert Vlink, man, overleden 22 januari 1826 Oud 74 jaar, gehuwd Familienamen 1811 Vlink, Evert, Sneek k. Tussijn 38, Go(o)derd 36, Antonia 26, Antje 24, Trijntje 23, Janneke 23, Elysabet 18 kk. (v. Tussijn) Akke 14, Hendrik 10, Eelkje 6, Evert 2; (v. Goderd) Grietje 12, Evert 11, Akke en Sjoukje (tweeling) 7, Hidde 5; (v. Antonia getrouwd met Douwe de Jager) Douwe 6, Evert 5, Boukjen 1 vgl. de Jager D.A.; (v. Antje getrouwd met Jacob Zandstra) Tjitske 3, Evert 2, Akke 1 vgl. Zandstra G.; (v. Trijntje getrouwd met Johannes Camphuis) Elysabeth circa 1 Mairie Sneek, fol. 102 79. Aukje Goderts Born Aukje (Akke) Goderts Born (kind van Godert Andriesz Born (158 ) en Antje Hoites Nieuwland (159 )), trouwde op 16 Mei 1773 met Evert Tussijns Flink (78 ). Aukje is gedoopt op 26 Juni 1750 in Sneek. Aukje is overleden op 07 November 1827 in Sneek. Bron: Tresoar Sneek, dopen, doopjaar 1750 Dopeling: Acke Gedoopt op 26 juni 1750 in Sneek Dochter van Godert Born en Antje Nieuwland Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem):
3.7. GENERATIE 7 - OUDGROOTOUDERS.
65
Dopeling : AUKJE Vader : GODERT ..... Moeder : ANTJE ..... = naam of patroniem komt niet voor in de Thesaurus Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1748-1772 Inventarisnr. : 661 Overlijdensakte Sneek, 1827 Aangiftedatum 8 november 1827, blad nr. 142 (suppl. nr. 2-18) Akke Born, vrouw, overleden 7 november 1827 Oud 77 jaar, weduwe 80. Haring Cornelisz de Graaff Haring Cornelisz de Graaff (kind van Cornelis Haringsz. de Graaff (160 ) en Geertje Jans (161 )), geboren op 02 November 1751 in Enkhuizen, trouwde op 08 September 1781 met Neeltje Sijbrands Groes (81 ). Haring is gedoopt op 05 November 1751 in Enkhuizen. Hij is overleden op 27 November 1811 in Enkhuizen. Kinderen van Haring Cornelisz de Graaff en Neeltje Sijbrands Groes: • Sijbrand de Graaff (40 ), geboren op 15 Oktober 1786 in Enkhuizen, trouwde op 18 November 1812 met Jantje Boter (41 ). Sijbrand is overleden. • Cornelis de Graaff, trouwde met Geertje Jans. Cornelis is overleden. • Geertje de Graaff, trouwde met Haring Bijl. Geertje is overleden. 81. Neeltje Sijbrands Groes Neeltje Sijbrands Groes (kind van Sijbrand Volkertsz. (162 ) en Elisabeth Cornelis (163 )), geboren op 07 Januari 1748 in Enkhuizen, trouwde op 08 September 1781 met Haring Cornelisz de Graaff (80 ). Neeltje is overleden op 13 Januari 1816. 82. Willem Jacobsz Boter Willem Jacobsz Boter, trouwde met Elisabeth Jans (83 ). Willem is overleden. Kinderen van Willem Jacobsz Boter en Elisabeth Jans: • Jantje Boter (41 ), geboren rond 1783, trouwde op 18 November 1812 met Sijbrand de Graaff (40 ). Jantje is overleden. • Immetje Boter, geboren rond 1793 in Enkhuizen, trouwde op 11 Juli 1830 met Pieter Bezaan. Immetje is overleden.
66
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
83. Elisabeth Jans Elisabeth Jans, geboren rond 1760, trouwde met Willem Jacobsz Boter (82 ). Elisabeth is overleden. 84. Aris Roelofsz Kuyper Aris Roelofsz Kuyper (Kuiper) (kind van Roelof Arisz Kuyper (168 ) en Lijntje Adriaensdr Voorn (169 )), trouwde op 21 Maart 1784 met Jantje Cornelis Blok (85 ). Aris is gedoopt op 23 September 1763 in Enkhuizen. Hij is overleden op 09 Augustus 1791 in Enkhuizen. Hij is begraven op 12 Augustus 1791. Kinderen van Aris Roelofsz Kuyper en Jantje Cornelis Blok: • Roelof Kuiper (42 ), geboren in Enkhuizen, trouwde op 03 Maart 1811 met Reinoutje Willems (43 ). Roelof is overleden. • Trijntje Kuyper, geboren rond Mei 1791 in Enkhuizen, trouwde op 16 Juli 1815 met Cornelis Bijl. Trijntje is overleden op 05 Mei 1861. 85. Jantje Cornelis Blok Jantje Cornelis Blok (kind van Cornelis Jansz Blok (170 ) en Trijntje Freeksdr Schraal (171 )), trouwde (1) op 21 Maart 1784 met Aris Roelofsz Kuyper (84 ), trouwde (2) op 28 September 1794 met Pieter Harmsen. Jantje is gedoopt op 04 November 1763 in Enkhuizen. Jantje is overleden na 1815 in Enkhuizen. 86. Willem Theunisz Willem Theunisz, trouwde met Sijtje Blokkers (87 ). Willem is overleden. Kinderen van Willem Theunisz en Sijtje Blokkers: • Reinoutje Willems (43 ), geboren in Enkhuizen, trouwde op 03 Maart 1811 met Roelof Kuiper (42 ). Reinoutje is overleden. • Theunis Willemsz Theunisz, geboren rond 1786 in Enkhuizen, trouwde op 26 Mei 1811 met Elisabeth Edelenbos. Theunis is overleden. • Aaltje Willems Theunisz, geboren op 29 December 1739, trouwde op 14 April 1822 met Lubbertje Klaas Visser. Aaltje is overleden. • Catelijntje Willems, geboren rond 1792 in Enkhuizen, trouwde op 27 September 1818 met Coert van der Bloom. Catelijntje is overleden. 87. Sijtje Blokkers Sijtje Blokkers, trouwde met Willem Theunisz (86 ). Sijtje is overleden. 92. Cornelisz Pietersz Mantel
3.7. GENERATIE 7 - OUDGROOTOUDERS.
67
Cornelisz Pietersz Mantel (kind van Pieter Cornelisz Mantel (184 ) en Trijn Jacobsz (185 )), geboren op 20 Mei 1753 in Wervershoof, trouwde (1) op 16 Januari 1774 met Neeltje Claas Krul (93 ), trouwde (2) op 28 November 1784 met Trijn Jans Goot, trouwde (3) op 07 Januari 1816 met Cornelisje Jacobs de Haas. Hij is overleden op 19 Februari 1817 in Andijk. Kinderen van Cornelisz Pietersz Mantel en Neeltje Claas Krul: • Pieter Cornelisz Mantel, geboren op 26 Februari 1775, trouwde op 07 Maart 1795 met Dieuwtje Teunis Man. Hij is overleden op 01 April 1795. • Claas Cornelisz Mantel, geboren op 04 Juni 1776. Hij is overleden op 18 Mei 1783. • Trijntje Cornelis Mantel, geboren op 05 Januari 1777. Trijntje is overleden op 22 Januari 1778. • Jacob Cornelisz Mantel, geboren op 27 Januari 1779. Hij is overleden op 09 April 1779. • Jacob Cornelisz Mantel (46 ), gedoopt op 12 Februari 1781, trouwde op 17 Mei 1807 met Oukje Sietses (47 ). Hij is overleden op 06 Februari 1848. 93. Neeltje Claas Krul Neeltje Claas Krul, trouwde op 16 Januari 1774 met Cornelisz Pietersz Mantel (92 ). Neeltje is overleden op 24 Juni 1783 in Andijk. 94. Sietze Dirksz Schuitevoerder Sietze (Siese) Dirksz (Dirks) Schuitevoerder, trouwde met Mayke Riemers (95 ). Sietze is overleden. Kinderen van Sietze Dirksz Schuitevoerder en Mayke Riemers: • Oukje Sietses (47 ), gedoopt op 08 Juli 1785, trouwde op 17 Mei 1807 met Jacob Cornelisz Mantel (46 ). Oukje is overleden. • Riemer Sieses, geboren rond 1786 in Enkhuizen, trouwde op 19 Februari 1814 met Antje Simons Boon. Riemer is overleden. 95. Mayke Riemers Mayke (Maaike, Marijke) Riemers, trouwde met Sietze Dirksz Schuitevoerder (94 ). Mayke is overleden. 100. Luitjen Hauwert Luitjen Hauwert (Houwert), trouwde met Niesje Oostwouder (101 ). Luitjen is overleden. Kinderen van Luitjen Hauwert en Niesje Oostwouder: • Jan Hauwert (50 ), geboren rond 1793, trouwde op 05 April 1815 met Maartje Henricus Koster (51 ). Jan is overleden. • Marijtje Luijtjes Hauwert, geboren rond 1796 in Lutjebroek (Stede Broek), trouwde op 06 April 1817 met Willem Kloker. Marijtje is overleden.
68
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
101. Niesje Oostwouder Niesje Oostwouder, trouwde met Luitjen Hauwert (100 ). Niesje is overleden. 102. Henricus Koster Henricus (Henrikus, Hendrik) Koster (Coster) (kind van Jan Pietersz Coster (204 ) en Aafje Gerrits Groenveld (205 )), trouwde op 01 Maart 1789 met Marijtje Sweed (103 ). Henricus is gedoopt op 29 Februari 1756 in Drechterland. Henricus is overleden. Kinderen van Henricus Koster en Marijtje Sweed: • Maartje Henricus Koster (51 ), geboren rond 1790, trouwde op 05 April 1815 met Jan Hauwert (50 ). Maartje is overleden. • Jan Koster, geboren rond 1793 in Westerblokker (Blokker), trouwde op 16 Januari 1835 met Trijntje Keijser. Jan is overleden. • Dirk Koster, geboren rond 1805 in Blokker, trouwde op 20 April 1828 met Aafje van Boekelen. Dirk is overleden. 103. Marijtje Sweed Marijtje Sweed (kind van Pieter Sweed (206 ) en Grietje Alberts (207 )), geboren op 16 Oktober 1766 in Westerblokker (Blokker) (Hoorn), trouwde op 01 Maart 1789 met Henricus Koster (102 ). Marijtje is overleden op 25 Juli 1842 in Schellinkhout (Drechterland). 104. Tijmen Rijer Houter Tijmen (Tymen, Tymon, Timon) Rijer (Reyer) Houter (kind van Rijer Tymonsz Houter (208 ) en Grietje Pieters Gorter (209 )), trouwde op 03 April 1810 met Meinoutje Baan (105 ). Tijmen is gedoopt op 02 Oktober 1763 in Drechterland. Hij is overleden op 03 April 1810 in Schellinkhout. Kinderen van Tijmen Rijer Houter en Meinoutje Baan: • Reier Houter (52 ), gedoopt op 02 Mei 1790, trouwde in 1809 met Neeltje Gerritt Tegel (53 ). Reier is overleden. • Meynoutje Houter, geboren op 29 December 1791 in Wognum. Meynoutje is overleden. • Marijtje Houter, geboren op 10 Februari 1793 in Wognum, trouwde op 09 Juni 1811 met Pieter Kistemaker. Marijtje is overleden. • Grietje Houter, geboren op 10 Mei 1794 in Berkhout (Wester-Koggenland), trouwde op 31 Maart 1816 met Klaas Timmerman. Grietje is overleden. • Gijsbert Houter, geboren op 21 April 1796 in Berkhout (Wester-Koggenland), trouwde (1) in 1818 met Lijsbet Davidson, trouwde (2) in 1832 met Teunisje Vader. Gijsbert is overleden. • Neeltje Houter, geboren op 27 November 1799, trouwde (1) op 16 April 1820 met Simon Waterdrinker, trouwde (2) op 02 Maart 1828 met Cornelis Ploeger. Neeltje is overleden.
3.7. GENERATIE 7 - OUDGROOTOUDERS.
69
• Pieter Houter, geboren op 28 April 1803, trouwde (1) op 10 April 1825 met Trijntje Koomen, trouwde (2) op 06 Januari 1828 met Geertje Joosten, trouwde (3) op 19 Juni 1834 met Antje Baas. Pieter is overleden. 105. Meinoutje Baan Meinoutje Baan (kind van Gijsbert Baan (210 ) en Marijtje Claas (211 )), geboren in Hoogkarspel (Drechterland), trouwde op 03 April 1810 met Tijmen Rijer Houter (104 ). Meinoutje is overleden op 26 December 1826 in Berkhout (WesterKoggenland) (Koggenland). 106. Gerritt Tegel Gerritt Tegel, trouwde. Gerritt is overleden. Kind(eren) van Gerritt Tegel: • Neeltje Gerritt Tegel (53 ), geboren in Berkhout (Koggenland), trouwde in 1809 met Reier Houter (52 ). Neeltje is overleden. 112. Maarten Jacobsz Stolp Maarten Jacobsz Stolp (kind van Jacob Maartensz Stolp (224 ) en Sijtjen Jacobs Ruiter (225 )), trouwde op 29 Mei 1768 met Vroutje Jacobs Laan (113 ). Maarten is gedoopt op 25 Augustus 1743 in Zeevang. Hij is overleden op 05 Augustus 1826 in Beets (Zeevang). Hij is begraven op 05 Augustus 1826. Kinderen van Maarten Jacobsz Stolp en Vroutje Jacobs Laan: • Jacob Maartenszn Stolp, gedoopt op 24 September 1769. Hij is overleden v´o´or 12 Oktober 1777. • Sijdje Maartens Stolp, gedoopt op 30 Juni 1774, trouwde in 1794 met Pieter Peereboom. Sijdje is overleden. • Jacob Maartenszn Stolp, gedoopt op 11 Februari 1776. Hij is overleden v´o´or 12 Oktober 1777. • Jacob Maartenszn Stolp, gedoopt op 12 Oktober 1777, trouwde met Neeltje Raat. Hij is overleden op 02 Augustus 1823. • Aagje Maartens Stolp, gedoopt op 26 Maart 1780. Aagje is overleden. • Volkert Maartenszn Stolp, gedoopt op 22 Juli 1781, trouwde rond 1810 met Marijtje de Hart. Hij is overleden op 03 Februari 1855. • Aagje Maartens Stolp, gedoopt op 14 Maart 1784, trouwde met Klaas. Aagje is overleden. • Klaas Maartenszn Stolp (56 ), gedoopt op 29 April 1787, trouwde op 22 April 1810 met Antje Olofs Bakker (57 ). Hij is overleden op 18 Juli 1861. • Cornelis Maartensz Stolp, gedoopt op 09 Mei 1790, trouwde op 06 Februari 1831 met Ariaantje Laan. Hij is overleden op 30 December 1864. • Pieter Maartensz Stolp, geboren op 19 Februari 1793 in Beets (Zeevang). Pieter is overleden.
70
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
113. Vroutje Jacobs Laan Vroutje (Vrouwtje) Jacobs Laan (kind van Jacob Volkertsz Laan (226 ) en Aagje Jacobs (227 )), trouwde op 29 Mei 1768 met Maarten Jacobsz Stolp (112 ). Vroutje is gedoopt op 11 Januari 1750 in Zeevang. Vroutje is overleden op 09 Augustus 1813 in Beets (Zeevang). 114. Olof Cornelisz Bakker Olof Cornelisz Bakker (kind van Cornelis Bakker (228 ) en Antje Olofs Hartog (229 )), trouwde met Grietjen Jacobs van der Sluys (115 ). Olof is gedoopt op 03 September 1761 in Niedorp. Hij is overleden op 11 Maart 1831 in Oudendijk (Koggenland). Kinderen van Olof Cornelisz Bakker en Grietjen Jacobs van der Sluys: • Antje Olofs Bakker (57 ), gedoopt op 10 April 1791, trouwde op 22 April 1810 met Klaas Maartenszn Stolp (56 ). Antje is overleden op 17 Augustus 1836. • Bakker, geboren rond 9 September 1792. (onbekend) is overleden rond 9 September 1792. • Bakker, geboren op 09 September 1792. (onbekend) is overleden op 09 September 1792. • Trijntje Olofs Bakker, geboren op 10 Oktober 1793 in Oudendijk (Koggenland), trouwde op 06 Mei 1814 met Jacob Bregman. Trijntje is overleden. • Cornelis Olofs Bakker, geboren op 10 December 1794 in Oudendijk (Koggenland), trouwde op 11 April 1819 met Sijtje Jans Hooman. Hij is overleden op 24 November 1826. • Jacob Olofs Bakker, geboren op 03 Maart 1798 in Oudendijk (Koggenland). Jacob is overleden. • Jacob Olofs Bakker, geboren op 27 December 1801, trouwde op 17 Juni 1819 met Dieuwertje Koens Dekker. Hij is overleden op 01 Juni 1854. 115. Grietjen Jacobs van der Sluys Grietjen Jacobs van der Sluys (kind van Jacob van der Sluys (230 )), trouwde met Olof Cornelisz Bakker (114 ). Grietjen is overleden. 116. Jan Sijmonsz Lakeman Jan Sijmonsz Lakeman (kind van Sijmon Sijmonsz Lakeman (232 ) en Grietje Gijsberts Snijder (233 )), trouwde rond 1750 met Guurtje Lourens Hogetoorn (117 ). Jan is gedoopt op 03 November 1720 in Beemster. Jan is overleden. Hij is begraven op 18 November 1777. Kind(eren) van Jan Sijmonsz Lakeman en Guurtje Lourens Hogetoorn: • Gijsbert Lakeman (58 ), geboren rond 1765, trouwde op 25 April 1813 met Trijntje Jansdr Ruiter (59 ). Gijsbert is overleden.
3.7. GENERATIE 7 - OUDGROOTOUDERS.
71
117. Guurtje Lourens Hogetoorn Guurtje Lourens Hogetoorn (Hoogetoorn, Hoogeboom) (kind van Lourens Adelaarsz Hoogetoorn (234 ) en Willempje Floris de Bok (235 )), trouwde rond 1750 met Jan Sijmonsz Lakeman (116 ). Guurtje is gedoopt op 23 Oktober 1729 in Beemster. Guurtje is overleden in Oktober 1807. Ze is begraven op 24 Oktober 1807. 118. Jan Arisz Ruyter Jan Arisz Ruyter (Ruijter), geboren in Obdam (Koggenland), trouwde op 23 Mei 1779 met Maertje Jansz Hak (119 ). Jan is overleden. Kind(eren) van Jan Arisz Ruyter en Maertje Jansz Hak: • Trijntje Jansdr Ruiter (59 ), geboren rond 1785, trouwde op 25 April 1813 met Gijsbert Lakeman (58 ). Trijntje is overleden. 119. Maertje Jansz Hak Maertje (Maartje) Jansz Hak, geboren in Beets (Zeevang), trouwde op 23 Mei 1779 met Jan Arisz Ruyter (118 ). Maertje is overleden. 120. Louis Schut Louis Schut, trouwde met Neeltje Sieverts (121 ). Louis is overleden. Kind(eren) van Louis Schut en Neeltje Sieverts: • Joris Schut (60 ), geboren rond 1799 in Almelo, trouwde op 27 April 1820 met Maartje Bakker (61 ). Hij is overleden v´o´or 27 April 1837. 121. Neeltje Sieverts Neeltje Sieverts, trouwde met Louis Schut (120 ). Neeltje is overleden. 122. Klaas Corneliszn Bakker Klaas (Claas) Corneliszn Bakker, trouwde op 23 December 1772 met Baafje Ari¨ens Timmerman (123 ). Klaas is overleden. Klaas was Timmerman. Kinderen van Klaas Corneliszn Bakker en Baafje Ari¨ens Timmerman: • Cornelis Bakker, geboren op 28 Maart 1773 in Haringhuizen (Niedorp), trouwde op 23 Februari 1799 met Antje Goed. Hij is overleden op 26 November 1813. • Trijntje Bakker, gedoopt op 26 Maart 1775. Trijntje is overleden. • Arien Bakker, gedoopt op 18 Januari 1778. Arien is overleden. • Antje Bakker, gedoopt op 21 Januari 1781. Antje is overleden. • Jan Bakker, geboren op 9 Februari 1783, trouwde (1) op 30 Juli 1815 met Antje Goed, trouwde (2) met Maartje Bood. Jan is overleden. • Baafje Bakker, gedoopt op 07 Januari 1787. Baafje is overleden.
72
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Geertje Bakker, gedoopt op 11 April 1790, trouwde op 26 Mei 1816 met Jacob Akkerman. Geertje is overleden. • Maartje Bakker (61 ), gedoopt op 10 Juli 1791, trouwde (1) op 27 April 1820 met Joris Schut (60 ), trouwde (2) op 24 April 1837 met Jan Dekker. Maartje is overleden. • Pieter Bakker (62 ), gedoopt op 19 Mei 1793, trouwde op 11 Mei 1823 met Jannetje Schr¨ oder (63 ). Pieter is overleden. 123. Baafje Ari¨ ens Timmerman Baafje Ari¨ens (Aariens) Timmerman (kind van Arien Timmerman (246 )), trouwde op 23 December 1772 met Klaas Corneliszn Bakker (122 ). Baafje is overleden. 124. Klaas Corneliszn Bakker Zie 122. 125. Baafje Ari¨ ens Timmerman Zie 123. 126. Harmanus Schr¨ oder Harmanus (Hermanus) Schr¨oder (Schroder), trouwde met Antje Besum (127 ). Harmanus is overleden in Heiloo. Kinderen van Harmanus Schr¨oder en Antje Besum: • Dirk Schr¨ oder, geboren rond 1799 in Heiloo, trouwde (1) op 21 Januari 1836 met Guurtje Hooghuis, trouwde (2) op 30 Oktober 1825 met Neeltje Maarland. Dirk is overleden. • Jannetje Schr¨ oder (63 ), geboren rond 1801 in Heiloo, trouwde op 11 Mei 1823 met Pieter Bakker (62 ). Jannetje is overleden. • Willem Schr¨ oder, geboren rond 1803 in Oterleek (Schermer), trouwde op 18 Maart 1832 met Antje Pels. Willem is overleden. 127. Antje Besum Antje Besum (Besem or Besam), trouwde met Harmanus Schr¨oder (126 ). Antje is overleden.
3.8
Generatie 8 - Oudovergrootouders.
128. Haring Jelles Nauta
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
73
Haring Jelles Nauta (kind van Jelle Jurjens Zoethout (256 ) en Geertje Dirks (257 )), trouwde op 19 September 1751 met Trijntje Sytzes Storm (129 ). Haring is gedoopt op 29 December 1726 in Wymbritseradeel. Haring is overleden. Haring was Boer. Kinderen van Haring Jelles Nauta en Trijntje Sytzes Storm: • Geertje Harings Nauta, geboren op 3 September 1752 in Woudsend. Geertje is overleden. • Jelle Harings Nauta (64 ), gedoopt op 06 Oktober 1754, trouwde (1) op 31 Januari 1779 met Aag Wallis, trouwde (2) op 29 Februari 1784 met Geeske Geerts de Haan (65 ), trouwde (3) op 30 Maart 1800 met Hiltje Geerts de Haan. Jelle is overleden. • Aag Harings Nauta, gedoopt op 05 December 1756, trouwde op 8 April 1781 met Jacobus Willemsen de Bock. Aag is overleden op 5 Augustus 1819. • Sijtse Nauta, geboren op 10 Maart 1759 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde (1) met onbekend, trouwde (2) met Klaaske van der Kooij. Sijtse is overleden. • Dirk Harings Nauta, gedoopt op 20 December 1761. Dirk is overleden. • Lolle Harings Nauta, gedoopt op 09 December 1764, trouwde (1) op 26 Februari 1792 met Yes Sytzes de Jong, trouwde (2) op 24 Oktober 1802 met Itske Piebes Sipma. Hij is overleden op 24 Mei 1828. • Dooitze Harings Nauta, geboren op 6 Juni 1766 (?) in Woudsend, trouwde op 28 Februari 1793 met Lijsbeth Sijtzes. Hij is overleden op 20 November 1828. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1726 Dopeling: Haring Gedoopt op 29 december 1726 Kind van Jelle Jurjens en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : HARING of HARINKJE Vader : JELLE JURJENS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, doop 1609-1811 Inventarisnr. : 887 Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1751 DTB nr: 888, 1608 - 1811
74
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Vermelding: Bevestiging huwelijk van 19 september 1751 Man: Haringh Jelles, Woudsend Vrouw: Trijntje Sytses, Woudsend Gestandaardiseerde namen: HARING JELLES en TRIJNTJE SIETSES Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1809 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 16 april 1809, Woudsend Man: Haring Jelles Nauta, Woudsend Vrouw: Janke Baukes, Woudsend Gestandaardiseerde namen: HARING JELLES en JANKE BAUKES NB: NB Trouwregister Gerecht Wymbritseradeel, 1809 DTB nr: 869, 1758 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 16 april 1809, Woudsend Man: Haring Jelles Nauta, Woudsend Vrouw: Janke Baukes, Woudsend Gestandaardiseerde namen: HARING JELLES en JANKE BAUKES NB: NB 129. Trijntje Sytzes Storm Trijntje Sytzes Storm (kind van Sytse Lykles Storm (258 ) en Aegh Doytzes (259 )), trouwde op 19 September 1751 met Haring Jelles Nauta (128 ). Trijntje is gedoopt op 20 Maart 1729 in Wymbritseradeel. Trijntje is overleden. Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1729 Dopeling: Tryn Gedoopt op 20 maart 1729 Dochter van Sytse Lykles en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : TRIJNTJE Vader : SIETSE LIEKELES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, doop 1609-1811 Inventarisnr. : 887 130. Geert Melles de Haan
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
75
Geert Melles de Haan (kind van Melle Klases de Haan (260 ) en Hiltje Geerts (261 )), trouwde op 13 November 1757 met Froukjen Wouters (131 ). Geert is gedoopt op 30 Oktober 1735 in Lemsterland. Geert is overleden. Kinderen van Geert Melles de Haan en Froukjen Wouters: • Geeske Geerts de Haan (65 ), gedoopt op 17 Oktober 1762, trouwde op 29 Februari 1784 met Jelle Harings Nauta (64 ). Geeske is overleden. • Hiltje Geerts de Haan, gedoopt op 09 December 1759, trouwde op 30 Maart 1800 met Jelle Harings Nauta. Hiltje is overleden. • Melle Geerts, geboren op 14 September 1758 in Lemmer (Lemsterland). Melle is overleden. • Nijske Geerts, gedoopt op 16 December 1764. Nijske is overleden. • Hendrikje Geerts, gedoopt op 25 December 1766. Hendrikje is overleden. • Wouter Geerts, gedoopt op 21 Mei 1769. Wouter is overleden. Bron: Tresoar Lemsterland, dopen, doopjaar 1735 Dopeling: Geert Gedoopt op 30 oktober 1735 in Lemmer Kind van Melle Clases de Haan en Hiltie Geerts Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : GEERT of GEERTJE Vader : MELLE KLASES Moeder : HILTJE GEERTS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Lemmer, Follega en Eesterga, doop 1620-1744 Inventarisnr. : 489 Trouwregister Hervormde gemeente Lemmer Follega Eesterga, 1757 DTB nr: 492, 1620 - 1772 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 13 november 1757 Man: Geert Melles, Lemmer Vrouw: Froukjen Wouters, Lemmer Gestandaardiseerde namen: GEERT MELLES en FROUKJE WOUTERS 131. Froukjen Wouters Froukjen Wouters, geboren in Lemmer (Lemsterland), trouwde op 13 November 1757 met Geert Melles de Haan (130 ). Froukjen is overleden.
76
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
140. Haring Jelles Nauta Zie 128. 141. Trijntje Sytzes Storm Zie 129. 142. Geert Melles de Haan Zie 130. 143. Froukjen Wouters Zie 131. 144. Jacob Sjoerds Jacob Sjoerds (kind van Sjoerd Hinnes (288 ) en Brecht Hylkes (289 )), geboren op 04 Januari 1727 in Oosthem (Wymbritseradeel), trouwde op 27 Januari 1754 met Gatske Lolkes (145 ). Hij is overleden op 04 Mei 1806 in Oosthem (Wymbritseradeel). Kinderen van Jacob Sjoerds en Gatske Lolkes: • Sjoerd Jacobs van Wieren, geboren op 09 December 1759 in Oosthem (Wymbritseradeel), trouwde op 07 Februari 1790 met Gerritje Jans Althusius. Hij is overleden op 03 Mei 1846. • Lolke Jacobs van Wieren (72 ), geboren op 13 November 1760 in Oosthem (Wymbritseradeel), trouwde op 09 November 1788 met Maayke Ulbes (73 ). Hij is overleden op 10 Februari 1827. • Hans Jacobs van Wieren, geboren op 19 Juli 1769 in Oosthem (Wymbritseradeel). Hij is overleden op 12 Januari 1848. Bron: Tresoar Trouwregister Hervormde gemeente Oosthem Abbega Folsgare, 1754 DTB nr: 879, 1723 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 27 januari 1754 Man: Jacob Sioerds Vrouw: Gatske Lolkes, Oosthem Gestandaardiseerde namen: JAKOB SJOERDS en GATSKE LOLKES Wymbritseradeel overlijden/begraven 1806 Overleden: Jacob Sjoerds, oud 79 jaar Datum : 4 mei 1806 Plaats : Oosthem Opm. : De overledene was gehuwd Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem):
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
77
Persoon: JAKOB SJOERDS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Grietenij Wymbritseradeel, register van overledenen 1806-1811 Inventarisnr.: 870 145. Gatske Lolkes Gatske Lolkes (kind van Lolke Hylkes (290 ) en Luitske Wybrens (291 )), trouwde op 27 Januari 1754 met Jacob Sjoerds (144 ). Gatske is gedoopt op 03 Augustus 1727 in Wymbritseradeel. Gatske is overleden op 24 Oktober 1814 in Wymbritseradeel. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1727 Dopeling: Gatske Gedoopt op 3 augustus 1727 in Folsgare Dochter van Lolke Hijlkes en ? ? Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : GATSKE Vader : LOLKE HIELKES Moeder : ..... ..... ..... = naam of patroniem komt niet voor in de Thesaurus Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Oosthem, Abbega en Folsgare, doop 1723-1811 Inventarisnr. : 879 Overlijdensakte Wymbritseradeel (mairie Heeg), 1814 Aangiftedatum 24 oktober 1814, akte nr. 18 Gatske Lolkes, vrouw, overleden 24 oktober 1814 Oud 88 jaar, weduwe Gatske heeft een beroemde broer: Wybren Lolkes geb: ongeveer 1730 te Oosthem als z.v. Lolke Hylkes en Luitske Wybrens. Hij had een broer Hylke en een zuster Gatske. Wybren Lolkes trouwde met Yetske Sikkes. Wybren Lolkes was een ”beroemdheid”d.w.z. hij was de kleinste man van Europa en even lang als zijn pijp staat er boven het stukje. Hij was niet hoger dan 29 duim. Het stuk over deze Wybren Lolkes staat in de LC van december 1970 (woensdag 13 of 18 dec.) bij fries mozaiek.” en uit Dr Wumkes stads en dorp kroniek: ”Het betreft hier het jaar 1801 8 december Overleden te IJlst de alombekende Wiebren Lolkes, in de wandeling genoemd Lytse Wybren, gehouden voor de
78
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
kleinste man van geheel Europa, zijnde zijn lengte 2 voet, 2 duim Rhijnlandsche maat, oud bijna 72 jaar, gehuwd 29 jaar. ” 146. Ulbe Uilkens Ulbe Uilkens (Uiltjens or Uilkes) (kind van Uilke Hylkes (292 ) en Anna Hilles (293 )), trouwde op 27 Juni 1751 met Trijntje Tymens (147 ). Ulbe is gedoopt op 01 Juni 1732 in Wymbritseradeel. Ulbe is overleden. Kinderen van Ulbe Uilkens en Trijntje Tymens: • Baukje Uilkens, geboren op 20 September 1752 in Oosthem (Wymbritseradeel). Baukje is overleden. • Evertje Uilkens, geboren op 08 Oktober 1754 in Oosthem (Wymbritseradeel). Evertje is overleden. • Uiltje Uilkens, geboren op 06 Februari 1760 in Oosthem (Wymbritseradeel). Uiltje is overleden. • Anna Uilkens, geboren op 07 September 1762 in Oosthem (Wymbritseradeel). Anna is overleden op 25 Januari 1841. • Maayke Ulbes (73 ), geboren op 19 April 1765 in Oosthem (Wymbritseradeel), trouwde op 09 November 1788 met Lolke Jacobs van Wieren (72 ). Maayke is overleden op 18 Juli 1820. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1732 Dopeling: Ulbe Gedoopt op 1 juni 1732 in Oosthem Kind van Uilke Hijlkes en ? ? Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : ULBE of ULBETJE Vader : UILKE HIELKES Moeder : ..... ..... ..... = naam of patroniem komt niet voor in de Thesaurus Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Oosthem, Abbega en Folsgare, doop 1723-1811 Inventarisnr. : 879 Trouwregister Hervormde gemeente Oosthem Abbega Folsgare, 1751 DTB nr: 879, 1723 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 27 juni 1751 Man: Ulbe Uiltjes Vrouw: Trijntje Tymens Gestandaardiseerde namen: ULBE UILKES en TRIJNTJE TIEMENS
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
79
147. Trijntje Tymens Trijntje Tymens (Tiemens), trouwde op 27 Juni 1751 met Ulbe Uilkens (146 ). Trijntje is overleden. 148. Wybe Sjierks Cnossen Wybe Sjierks (Sjirks or Sjerks) Cnossen (Knossen) (kind van Sierck Johans Cnossen (296 ) en Jel Wybes (297 )), trouwde op 26 December 1752 met Ybeltie Heins Zijlstra (149 ). Wybe is gedoopt op 15 Juni 1730 in Wymbritseradeel. Hij is overleden in 1793 in Hommerts (Wymbritseradeel). Kinderen van Wybe Sjierks Cnossen en Ybeltie Heins Zijlstra: • Tjeerd Wybes Cnossen (74 ), gedoopt op 15 Juli 1759, trouwde op 17 Augustus 1788 met Grietje Eeltjes (75 ). Hij is overleden v´o´or 1816. • Wybe Wybes Cnossen, gedoopt op 28 April 1771. Wybe is overleden. • Anne Wybes Cnossen, gedoopt op 01 November 1767. Anne is overleden. • onbekend Cnossen. onbekend is overleden. • Tie Cnossen, gedoopt op 08 Juli 1764. Tie is overleden. • Age Cnossen, gedoopt op 03 Januari 1762. Age is overleden. • Jelte Cnossen, gedoopt op 23 September 1753. Jelte is overleden op 07 Oktober 1839. • Hein Wybes Cnossen, gedoopt op 24 November 1754. Hein is overleden. • Sierk Wybes Cnossen, geboren rond December 1756 in Jutrijp (Wymbritseradeel), trouwde op 28 Januari 1781 met Riemke Jelles Nauta. Sierk is overleden. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1730 Dopeling: Wybe Gedoopt op 15 januari 1730 in Hommerts Kind van Sierk Johans en niet genoemde moeder Opm.: Syrck Johans ontvanger Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : WIEBE of WIEPKJE Vader : SIERK JOHANNES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Jutrijp en Hommerts, doop 1682-1811 Inventarisnr. : 875 Trouwregister Hervormde gemeente Jutrijp Hommerts, 1752 DTB nr: 875, 1682 - 1811
80
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Vermelding: Bevestiging huwelijk van 26 december 1752 Man: Wybe Sjerks Knossen, Hommerts Vrouw: Ybeltie Heins van Zylstra, Uitwellingerga Gestandaardiseerde namen: WIEBE SIERKS en IEBELTJE HEINS NB: getrouwd te Hommerts 149. Ybeltie Heins Zijlstra Ybeltie Heins (van) Zijlstra (Zylstra) (kind van Heyn Tieerds van Zijlstra (298 ) en Antie Wybes Abbema (299 )), trouwde op 26 December 1752 met Wybe Sjierks Cnossen (148 ). Ybeltie is gedoopt op 09 April 1730 in Wymbritseradeel. Ybeltie is overleden op 19 Maart 1788 in Hommerts (Wymbritseradeel). Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1730 Dopeling: Ybbel Gedoopt op 9 april 1730 Dochter van Hein Tieerds en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : IEBELTJE Vader : HEIN TJEERDS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Oppenhuizen en Uitwellingerga, doop 1697-1811 Inventarisnr. : 880 154. Joost Bastiaansen van Giften Joost Bastiaansen (Basteiaens, Bastejaans, Bastiaansen) van Giften (Geften), trouwde op 10 November 1715 met Baukje Douwes (155 ). Hij is overleden tussen September 1732 en Juni 1733. Kinderen van Joost Bastiaansen van Giften en Baukje Douwes: • Bouwkjen Douwes van Giften (77 ), trouwde op 06 April 1777 met Douwe Annes de Jager (76 ). Bouwkjen is overleden. • Poulin van Giften, gedoopt op 04 Oktober 1716. Poulin is overleden. • Paulyntie Giften, gedoopt op 08 Oktober 1717. Paulyntie is overleden. • Douwe van Giften, gedoopt op 11 December 1718. Hij is overleden v´o´or 21 Januari 1721. • Douwe van Giften, gedoopt op 12 Januari 1721. Douwe is overleden. • Poulus van Giften, gedoopt op 11 December 1723. Poulus is overleden. • Aatie van Giften, gedoopt op 28 Juli 1730. Aatie is overleden. • Joost van Giften, gedoopt op 24 Juni 1733. Joost is overleden.
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
81
• Grietje Douwes van Giften, trouwde met Gerben Tjommes Stam. Grietje is overleden. Bron: Tresoar Ondertrouwregister Gerecht Sneek, 1715 DTB nr: 636, 1697 - 1720 Vermelding: Ondertrouw van 19 oktober 1715 Man: Joost Bastiaansen van Giften, Sneek Vrouw: Bouckjen Douwes, Sneek Gestandaardiseerde namen: JOOST BASTIAANS en BAUKJE DOUWES Ondertrouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1715 DTB nr: 666, 1674 - 1721 Vermelding: Ondertrouw van 19 oktober 1715 Man: Joost Bastiaansen van Giften, Sneek Vrouw: Baukjen Douwis, Sneek Gestandaardiseerde namen: JOOST BASTIAANS en BAUKJE DOUWES Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1715 DTB nr: 670, 1679 - 1749 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 10 november 1715 Man: Joost Bastiaansen, Sneek Vrouw: Baukien Douwes, Sneek Gestandaardiseerde namen: JOOST BASTIAANS en BAUKJE DOUWES 155. Baukje Douwes Baukje (Baukien, Bouckjen) Douwes, trouwde op 10 November 1715 met Joost Bastiaansen van Giften (154 ). Baukje is overleden. 156. Tutsijn Jans Flink Tutsijn Jans Flink (Flinck) (kind van Jan Meinerts Flinck (312 ) en Janneke Tutsijns van der Bergh (313 )), trouwde op 15 Juli 1744 met Antonia Everts Geveringh (157 ). Tutsijn is gedoopt op 05 September 1714 in Sneek. Hij is overleden op 26 Mei 1783 in Sneek. Kinderen van Tutsijn Jans Flink en Antonia Everts Geveringh: • Helena Flink, gedoopt op 12 Maart 1745, trouwde op 09 April 1769 met Ate Sjoerds Bokma. Helena is overleden op 18 Maart 1817. • Jan Tussijns Flink, geboren op 29 Juni 1746 in Sneek, trouwde op 31 Juli 1768 met Machtelthe Matthijs Gorp. Hij is overleden op 30 Oktober 1832. • Servaas Flink, gedoopt op 28 Juli 1748, trouwde op 27 Juni 1790 met Grietje Minnema. Hij is overleden op 08 Mei 1807. • Jenke Flink, gedoopt op 14 December 1749, trouwde op 01 Juli 1787 met Foppe Jans Bakker. Jenke is overleden op 26 Oktober 1809.
82
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Evert Tussijns Flink (78 ), gedoopt op 18 Juni 1751, trouwde op 16 Mei 1773 met Aukje Goderts Born (79 ). Hij is overleden op 22 Januari 1826. • Ysak Vlink, gedoopt op 25 December 1752, trouwde (1) op 02 Mei 1779 met Sjoukjen Hoppers, trouwde (2) op 10 Juli 1816 met Antje Claazes de Wit. Hij is overleden op 12 April 1833. • Popkien Flink, gedoopt op 01 September 1754. Popkien is overleden. • Abram Flink, gedoopt op 18 Juli 1756. Hij is overleden v´o´or 1 Juni 1759. • Abraham Flink, gedoopt op 01 Juni 1759. Abraham is overleden. Bron: Tresoar Sneek, dopen, doopjaar 1714 Dopeling: Toezyn Gedoopt op 5 september 1714 in Sneek Kind van Jan Meinerts en Janke Tousyns Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : ..... Vader : JAN MEINERTS Moeder : JANKE ..... ..... = naam of patroniem komt niet voor in de Thesaurus Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1686-1724 Inventarisnr. : 659 Sneek overlijden/begraven 1783 Begraven: T. J. Flink, lid van de vroedschap Datum : 26 mei 1783 Opm. : De overledene was gehuwd en laat kinderen na Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Persoon: T. J. Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, begraafboek 1767-1812 Inventarisnr.: 655 Quotisatiekohieren 1749 T. Flink, Sneek Wijk: Koornmerk Omschrijving: hoedmakersknegt Gezin volw: 2 en kind: 3 Aanslag: 30-0-0 Verhoging:
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
83
Vermogen: Bron: Sneek, fol. 113 157. Antonia Everts Geveringh Antonia Everts Geveringh (Gessing) (kind van Evert Geverdink (314 ) en Helena de Vries (315 )), trouwde op 15 Juli 1744 met Tutsijn Jans Flink (156 ). Antonia is gedoopt op 31 Oktober 1714 in Amsterdam. Antonia is overleden rond September 1789. Ze is begraven op 02 September 1789. Bron: Doopregisters Gemeentearchief Amsterdam dochter Antonia vader Evert Geverink moeder Helena de Vries getuigen Antoni Geverink Isabella van der Meulen pastor Lambertus Zegers doop 31 oktober 1714 religie Hervormd, Nieuwe kerk bron 48 p. 332 (folio 166) nr. 1 Bron: Tresoar Sneek overlijden/begraven 1789 Begraven: Antonia Gefering In leven gehuwd met T. J. Flink Datum : 2 september 1789 Opm. : De overledene laat kinderen na Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Persoon: ANTONIA Partner: T. J. Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, begraafboek 1767-1812 Inventarisnr.: 655 158. Godert Andriesz Born Godert Andriesz Born (kind van Andries Goderts Born (316 ) en Trijntje Bouwes (317 )), trouwde (1) met Trijntje Allerts Heixan, trouwde (2) op 22 Oktober 1747 met Antje Hoites Nieuwland (159 ). Godert is gedoopt op 06 Maart 1703 in Franekeradeel. Godert is overleden. Godert was Bouwmeester. Kinderen van Godert Andriesz Born en Trijntje Allerts Heixan: • Andries Born, gedoopt op 23 April 1727. Andries is overleden. • Baattie Born, gedoopt op 06 Juni 1728. Baattie is overleden. • Trijntje Born, gedoopt op 16 December 1729. Trijntje is overleden.
84
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Allert Born, gedoopt op 11 April 1731. Allert is overleden. • Andries Born, gedoopt op 05 November 1732. Andries is overleden. • Janneke Born, gedoopt op 20 Oktober 1734. Janneke is overleden. Kinderen van Godert Andriesz Born en Antje Hoites Nieuwland: • Aukje Goderts Born (79 ), gedoopt op 26 Juni 1750, trouwde op 16 Mei 1773 met Evert Tussijns Flink (78 ). Aukje is overleden op 07 November 1827. • Hoyte Born, gedoopt op 10 Maart 1752. Hoyte is overleden. • Lijsbet Born, gedoopt op 18 Oktober 1754. Lijsbet is overleden. • Dieuwke Born, gedoopt op 30 Mei 1757. Dieuwke is overleden. • Johanna Born, gedoopt op 06 Augustus 1758. Johanna is overleden. Bron: Tresoar Franeker, dopen, doopjaar 1703 Dopeling: Godert Gedoopt op 6 maart 1703 in Franeker Zoon van Andrys Goderts Born, coopman en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : GODERT Vader : ANDRIES GODERTS, coopman Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Franeker, doop 1690-1739 Inventarisnr. : 257 Ondertrouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1726 DTB nr: 667, 1721 - 1766 Vermelding: Ondertrouw van 20 juli 1726 Man: Godert Andries Born, Sneek Vrouw: Trijntie Allerts Heixan, Dronrijp Gestandaardiseerde namen: GODERT ANDRIES en TRIJNTJE ALLERTS Ondertrouwregister Gerecht Sneek, 1747 DTB nr: 638, 1736 - 1750 Vermelding: Ondertrouw van 14 oktober 1747 Man: Godert Born, Sneek Vrouw: Antie Hoitis Niland, Sneek Gestandaardiseerde namen: GODERT en ANTJE HOITES NB: hij is oud bouwmeester, NB
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
85
Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1747 DTB nr: 670, 1679 - 1749 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 22 oktober 1747 Man: Godert Born, Sneek Vrouw: Antje Hoites Niland, Sneek Gestandaardiseerde namen: GODERT en ANTJE HOITES Quotisatiekohieren 1749 (G.) Born, Sneek Wijk: Scharn Omschrijving: bouwmeester; coopman Gezin volw: 7 en kind: 1 Aanslag: 60-0-0 Verhoging: 25 Vermogen: Bron: Sneek, fol. 57 159. Antje Hoites Nieuwland Antje (Antie, Arend) Hoites Nieuwland (kind van Hoite Jurjenz Nijland (318 ) en Acke Jelles Ilstra (319 )), trouwde op 22 Oktober 1747 met Godert Andriesz Born (158 ). Antje is gedoopt op 29 Oktober 1721 in Sneek. Antje is overleden. Bron: Tresoar Sneek, dopen, doopjaar 1721 Dopeling: Antie Gedoopt op 29 oktober 1721 in Sneek Kind van Hoiten Jurrians en Acke Jelles Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : AREND of ANTJE Vader : HOITE JURJENS Moeder : AUKJE JELLES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1686-1724 Inventarisnr. : 659 160. Cornelis Haringsz. de Graaff Cornelis Haringsz. de Graaff, trouwde op 27 Augustus 1748 met Geertje Jans (161 ). Cornelis is overleden. Kinderen van Cornelis Haringsz. de Graaff en Geertje Jans: • Haring Cornelisz de Graaff (80 ), geboren op 02 November 1751 in Enkhuizen, trouwde op 08 September 1781 met Neeltje Sijbrands Groes (81 ). Hij is overleden op 27 November 1811.
86
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Jan Cornelisz de Graaff, geboren in 1749 in Enkhuizen, trouwde met Neeltje Elbers. Jan is overleden. • Jacob Cornelisz de Graaff, geboren op 08 Augustus 1755, trouwde met Teetje Sijbrands Groes. Jacob is overleden. • Rompie de Graaff. Rompie is overleden. • Guurtje de Graaff, trouwde met Cornelis Bijl. Guurtje is overleden. 161. Geertje Jans Geertje Jans, trouwde op 27 Augustus 1748 met Cornelis Haringsz. de Graaff (160 ). Geertje is overleden na 1787. 162. Sijbrand Volkertsz. Sijbrand Volkertsz., trouwde met Elisabeth Cornelis (163 ). Sijbrand is overleden. Kinderen van Sijbrand Volkertsz. en Elisabeth Cornelis: • Neeltje Sijbrands Groes (81 ), geboren op 07 Januari 1748 in Enkhuizen, trouwde op 08 September 1781 met Haring Cornelisz de Graaff (80 ). Neeltje is overleden op 13 Januari 1816. • Teetje Sijbrands Groes, gedoopt op 20 Juni 1751, trouwde met Jacob Cornelisz de Graaff. Teetje is overleden. 163. Elisabeth Cornelis Elisabeth Cornelis, trouwde met Sijbrand Volkertsz. (162 ). Elisabeth is overleden. 168. Roelof Arisz Kuyper Roelof Arisz Kuyper (kind van Aris Roelofsz Kuyper (336 ) en Dieuwtjen Jacobsdr Coster (337 )), trouwde op 14 September 1760 met Lijntje Adriaensdr Voorn (169 ). Roelof is gedoopt op 08 Februari 1736 in Enkhuizen. Hij is overleden op 04 Augustus 1804 in Enkhuizen. Hij is begraven op 07 Augustus 1804. Kind(eren) van Roelof Arisz Kuyper en Lijntje Adriaensdr Voorn: • Aris Roelofsz Kuyper (84 ), gedoopt op 23 September 1763, trouwde op 21 Maart 1784 met Jantje Cornelis Blok (85 ). Hij is overleden op 09 Augustus 1791. 169. Lijntje Adriaensdr Voorn Lijntje Adriaensdr (Leentje) Voorn (kind van Adriaen Fransz Voorn (338 ) en Willempje Cornelisdr (339 )), trouwde op 14 September 1760 met Roelof Arisz Kuyper (168 ). Lijntje is gedoopt op 22 Januari 1736 in Enkhuizen. Lijntje is overleden op 07 Juni 1805 in Enkhuizen. Ze is begraven op 11 Juni 1805.
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
87
170. Cornelis Jansz Blok Cornelis Jansz Blok, trouwde op 08 Juni 1760 met Trijntje Freeksdr Schraal (171 ). Cornelis is gedoopt op 21 Oktober 1735 in Enkhuizen. Hij is overleden op 26 November 1808 in Enkhuizen. Hij is begraven op 02 December 1808. Kind(eren) van Cornelis Jansz Blok en Trijntje Freeksdr Schraal: • Jantje Cornelis Blok (85 ), gedoopt op 04 November 1763, trouwde (1) op 21 Maart 1784 met Aris Roelofsz Kuyper (84 ), trouwde (2) op 28 September 1794 met Pieter Harmsen. Jantje is overleden na 1815. 171. Trijntje Freeksdr Schraal Trijntje Freeksdr Schraal, trouwde op 08 Juni 1760 met Cornelis Jansz Blok (170 ). Trijntje is gedoopt op 08 Juli 1735 in Enkhuizen. Trijntje is overleden op 22 November 1794 in Enkhuizen. Ze is begraven op 27 November 1794. 184. Pieter Cornelisz Mantel Pieter Cornelisz Mantel (kind van Cornelis Pietersz Mantel (368 ) en Marij Cornelis (369 )), geboren op 19 December 1723, trouwde op 12 Maart 1752 met Trijn Jacobsz (185 ). Pieter is overleden. Kind(eren) van Pieter Cornelisz Mantel en Trijn Jacobsz: • Cornelisz Pietersz Mantel (92 ), geboren op 20 Mei 1753 in Wervershoof, trouwde (1) op 16 Januari 1774 met Neeltje Claas Krul (93 ), trouwde (2) op 28 November 1784 met Trijn Jans Goot, trouwde (3) op 07 Januari 1816 met Cornelisje Jacobs de Haas. Hij is overleden op 19 Februari 1817. 185. Trijn Jacobsz Trijn Jacobsz, trouwde op 12 Maart 1752 met Pieter Cornelisz Mantel (184 ). Trijn is overleden. 204. Jan Pietersz Coster Jan Pietersz Coster (kind van Pieter Jansz Coster (408 ) en Neel Pieters (409 )), geboren op 24 November 1715 in Oosterblokker (Blokker) (Drechterland), trouwde op 23 Februari 1744 met Aafje Gerrits Groenveld (205 ). Hij is overleden op 04 November 1760 in Binnenwijzend (Drechterland). Kinderen van Jan Pietersz Coster en Aafje Gerrits Groenveld: • Pieter Jansz Coster, gedoopt op 07 Februari 1745. Pieter is overleden. • Geertje Jansz Coster, gedoopt op 13 November 1746. Geertje is overleden op 16 Juli 1768. • Gerrit Jansz Coster, gedoopt op 23 Mei 1748, trouwde op 07 April 1776 met Antje Pieters Edel. Gerrit is overleden. • Crelis Jansz Coster, gedoopt op 03 Maart 1750. Crelis is overleden. • Claas Jansz Coster, gedoopt op 23 Januari 1752, trouwde met Cornelisje Houter. Hij is overleden op 09 Maart 1828.
88
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Jan Jansz Coster, gedoopt op 10 Februari 1754, trouwde met Trijntje Houter. Hij is overleden op 17 November 1820. • Henricus Koster (102 ), gedoopt op 29 Februari 1756, trouwde op 01 Maart 1789 met Marijtje Sweed (103 ). Henricus is overleden. • Dirk Jansz Coster, gedoopt op 12 November 1758. Dirk is overleden. 205. Aafje Gerrits Groenveld Aafje Gerrits Groenveld (kind van Gerrit Groenveld (410 ) en Aafje Jans (411 )), geboren op 08 Januari 1719 in Binnenwijzend (Drechterland), trouwde op 23 Februari 1744 met Jan Pietersz Coster (204 ). Aafje is overleden op 14 Maart 1797 in Binnenwijzend (Drechterland). 206. Pieter Sweed Pieter Sweed (Sweedt) (kind van Pieter Sweedt (412 )), geboren in Schellinkhout (Drechterland), trouwde op 22 December 1753 met Grietje Alberts (207 ). Hij is overleden tussen 1765 en 1772. Kinderen van Pieter Sweed en Grietje Alberts: • Marijtje Sweed (103 ), geboren op 16 Oktober 1766 in Westerblokker (Blokker) (Hoorn), trouwde op 01 Maart 1789 met Henricus Koster (102 ). Marijtje is overleden op 25 Juli 1842. • Klaas Sweed. Klaas is overleden. Bron: Genlias Bron: Huwlijken Venhuizen 1729 - 1794 Datum: 1753 Voornaam Bruidegom: Pieter Patroniem: Familienaam Bruidegom: Sweed Staat: wdn Woonplaats: Schellinkhout Voornaam Bruid: Grietje Patroniem: Albertsd Familienaam Bruid: Staat: wd Wooonplaats: 207. Grietje Alberts Grietje Alberts, geboren in Schellinkhout (Drechterland), trouwde op 22 December 1753 met Pieter Sweed (206 ). Grietje is overleden.
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
89
208. Rijer Tymonsz Houter Rijer (Reyer) Tymonsz Houter (kind van Thymon Pietersz Houter (416 ) en Trijn Jans Langedijk (417 )), trouwde op 10 April 1757 met Grietje Pieters Gorter (209 ). Rijer is gedoopt op 02 Maart 1735 in Drechterland. Rijer is overleden. Rijer was Veehouder. Kinderen van Rijer Tymonsz Houter en Grietje Pieters Gorter: • Pieter Houter, geboren op 10 Februari 1758 in Hauwert (Noorder-Koggenland), trouwde in 1785 met Machteltje Balk. Pieter is overleden. • Trijntje Houter, gedoopt op 08 Augustus 1759, trouwde met Jan Jansz Coster. Trijntje is overleden op 18 November 1826. • Tijmen Rijer Houter (104 ), gedoopt op 02 Oktober 1763, trouwde op 03 April 1810 met Meinoutje Baan (105 ). Hij is overleden op 03 April 1810. • Cornelisje Houter, gedoopt op 09 Februari 1766, trouwde met Claas Jansz Coster. Cornelisje is overleden. • Jan Houter, gedoopt op 09 Januari 1770, trouwde (1) met Aafje Balk, trouwde (2) in 1796 met Maartje Mazereeuw, trouwde (3) in 1807 met Aaltje Kay. Jan is overleden. • Maartje Houter, gedoopt op 31 Maart 1771, trouwde in 1792 met Freek Kok. Maartje is overleden. • Niesje Houter, gedoopt op 05 September 1773, trouwde met Simon Stapel. Niesje is overleden. • Claas Houter, gedoopt op 10 September 1775, trouwde in 1798 met Aafje Jacobs Smit. Claas is overleden. 209. Grietje Pieters Gorter Grietje Pieters Gorter (kind van Pieter Gorter (418 ) en Cornelisje Stoffels Didama (419 )), trouwde op 10 April 1757 met Rijer Tymonsz Houter (208 ). Grietje is gedoopt op 11 Januari 1733 in Drechterland. Grietje is overleden op 13 Maart 1783 in Binnenwijzend (Drechterland). 210. Gijsbert Baan Gijsbert Baan, trouwde met Marijtje Claas (211 ). Gijsbert is overleden. Kinderen van Gijsbert Baan en Marijtje Claas: • Meinoutje Baan (105 ), geboren in Hoogkarspel (Drechterland), trouwde op 03 April 1810 met Tijmen Rijer Houter (104 ). Meinoutje is overleden op 26 December 1826. • Floris Baan, geboren in 1766 in Hoogkarspel (Drechterland), trouwde in 1817 met Aaltje Juriens Sluis. Hij is overleden in 1831. • Cornelis Baan, geboren rond 1780, trouwde (1) op 17 Mei 1827 met Jantjen Hijlkes, trouwde (2) met Neeltje Zeekant. Cornelis is overleden.
90
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
211. Marijtje Claas Marijtje Claas, trouwde met Gijsbert Baan (210 ). Marijtje is overleden. 224. Jacob Maartensz Stolp Jacob Maartensz Stolp (kind van Maarten Janse (448 ) en Neeltie Pieters (449 )), trouwde (1) op 04 Januari 1733 met Trijntje Ariens, trouwde (2) met Sijtjen Jacobs Ruiter (225 ). Jacob is gedoopt op 04 April 1706 in Zeevang. Jacob is overleden. Kinderen van Jacob Maartensz Stolp en Trijntje Ariens: • Maerten Jacobs Stolp, gedoopt op 17 Maart 1734. Hij is overleden v´o´or Augustus 1738. • Maerten Jacobs Stolp, gedoopt op 03 Augustus 1738. Maerten is overleden. Kinderen van Jacob Maartensz Stolp en Sijtjen Jacobs Ruiter: • Maarten Jacobsz Stolp (112 ), gedoopt op 25 Augustus 1743, trouwde op 29 Mei 1768 met Vroutje Jacobs Laan (113 ). Hij is overleden op 05 Augustus 1826. • Jacob Jacobsen Stolp, gedoopt op 23 Augustus 1744. Jacob is overleden. • Claas Jacobsz Stolp, gedoopt op 18 Juni 1747. Claas is overleden. • Pieter Jacobsz Stolp, gedoopt op 15 September 1748. Pieter is overleden. • Grietje Jacobs Stolp, gedoopt op 27 Januari 1751. Grietje is overleden. • Neeltje Jacobs Stolp, gedoopt op 23 December 1753. Neeltje is overleden. • Jacob Jacobsz Stolp, gedoopt op 12 December 1756. Jacob is overleden. • Neeltjen Jacobs Stolp, gedoopt op 12 Februari 1758, trouwde op 16 April 1775 met Pieter Cornelis Smak. Neeltjen is overleden. • Geertje Stolp, gedoopt op 21 Juni 1759. Geertje is overleden. 225. Sijtjen Jacobs Ruiter Sijtjen Jacobs Ruiter (kind van Jacob de Ruyter (450 ) en Grietje Cornelis (451 )), geboren op 06 Augustus 1719 in Oosthuizen (Zeevang), trouwde met Jacob Maartensz Stolp (224 ). Sijtjen is overleden. 226. Jacob Volkertsz Laan Jacob Volkertsz Laan, trouwde met Aagje Jacobs (227 ). Jacob is overleden. Kind(eren) van Jacob Volkertsz Laan en Aagje Jacobs: • Vroutje Jacobs Laan (113 ), gedoopt op 11 Januari 1750, trouwde op 29 Mei 1768 met Maarten Jacobsz Stolp (112 ). Vroutje is overleden op 09 Augustus 1813. 227. Aagje Jacobs Aagje Jacobs, trouwde met Jacob Volkertsz Laan (226 ). Aagje is overleden.
3.8. GENERATIE 8 - OUDOVERGROOTOUDERS.
91
228. Cornelis Bakker Cornelis Bakker, trouwde met Antje Olofs Hartog (229 ). Cornelis is overleden. Kind(eren) van Cornelis Bakker en Antje Olofs Hartog: • Olof Cornelisz Bakker (114 ), gedoopt op 03 September 1761, trouwde met Grietjen Jacobs van der Sluys (115 ). Hij is overleden op 11 Maart 1831. 229. Antje Olofs Hartog Antje Olofs Hartog (kind van Olof Jansz Hartog (458 ) en Fokje Heddes (459 )), geboren op 3 JuniI 1734 in Hensbroek (Obdam), trouwde met Cornelis Bakker (228 ). Antje is overleden. Ze is begraven op 28 April 1802. 230. Jacob van der Sluys Jacob van der Sluys, trouwde. Jacob is overleden. Kind(eren) van Jacob van der Sluys: • Grietjen Jacobs van der Sluys (115 ), trouwde met Olof Cornelisz Bakker (114 ). Grietjen is overleden. 232. Sijmon Sijmonsz Lakeman Sijmon Sijmonsz Lakeman, geboren in Beemster, trouwde rond 1710 met Grietje Gijsberts Snijder (233 ). Sijmon is overleden. Hij is begraven op 03 Januari 1755. Kinderen van Sijmon Sijmonsz Lakeman en Grietje Gijsberts Snijder: • Jannetje Simons Lakeman, gedoopt op 11 September 1712, trouwde met Willem Maartensz Kloek. Jannetje is overleden op 04 December 1756. • Jan Sijmonsz Lakeman (116 ), gedoopt op 03 November 1720, trouwde rond 1750 met Guurtje Lourens Hogetoorn (117 ). Jan is overleden. 233. Grietje Gijsberts Snijder Grietje Gijsberts Snijder (kind van Gijsbert Jansz Snijer (466 ) en Jannetje Pieters (467 )), trouwde rond 1710 met Sijmon Sijmonsz Lakeman (232 ). Grietje is gedoopt op 01 Januari 1683 in Beemster. Grietje is overleden. Ze is begraven op 23 September 1745. 234. Lourens Adelaarsz Hoogetoorn Lourens Adelaarsz Hoogetoorn (kind van Adelaar Lourens Hoogetoorn (468 ) en Aagtje Abrahams (469 )), geboren rond September 1697, trouwde op 17 Januari 1723 met Willempje Floris de Bok (235 ). Lourens is gedoopt op 29 September 1697 in Wormerland. Hij is overleden rond Augustus 1775. Hij is begraven op 11 Augustus 1775. Kind(eren) van Lourens Adelaarsz Hoogetoorn en Willempje Floris de Bok: • Guurtje Lourens Hogetoorn (117 ), gedoopt op 23 Oktober 1729, trouwde rond 1750 met Jan Sijmonsz Lakeman (116 ). Guurtje is overleden in Oktober 1807.
92
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
235. Willempje Floris de Bok Willempje Floris de Bok (Box) (kind van Floris Simonsz de Bok (470 ) en Aagje Dirks (471 )), geboren rond Januari 1700, trouwde op 17 Januari 1723 met Lourens Adelaarsz Hoogetoorn (234 ). Willempje is gedoopt op 24 Januari 1700 in Wormerland. Willempje is overleden rond Oktober 1729. Ze is begraven op 27 Oktober 1729. 246. Arien Timmerman Arien Timmerman, trouwde. Arien is overleden. Kind(eren) van Arien Timmerman: • Baafje Ari¨ens Timmerman (123 ), trouwde op 23 December 1772 met Klaas Corneliszn Bakker (122 ). Baafje is overleden. 250. Arien Timmerman Zie 246.
3.9
Generatie 9 - Oudbetovergrootouders.
256. Jelle Jurjens Zoethout Jelle Jurjens Zoethout (Nauta) (kind van Jurjen Reyners (512 ) en Beeuw Ubles (513 )), trouwde (1) op 4 Februari 1694 met Gats Jouckes, trouwde (2) op 7 Januari 1703 met Geertje Gerrits, trouwde (3) in 1715 met Geertje Dirks (257 ). Jelle is gedoopt op 21 Augustus 1672 in Wymbritseradeel. Hij is overleden in 1750 in Woudsend (Wymbritseradeel). Jelle was Schipper, Houtzaagmolenaar. Kinderen van Jelle Jurjens Zoethout en Gats Jouckes: • Beeuw Jelles Nauta, gedoopt op 20 Maart 1698. Beeuw is overleden. • Reyner Jelles Nauta, gedoopt op 17 December 1700. Reyner is overleden. Kinderen van Jelle Jurjens Zoethout en Geertje Gerrits: • Jantjen Nauta, gedoopt op 13 Januari 1704. Jantjen is overleden in 1704. • Jantjen Jelles Nauta, gedoopt op 19 December 1704. Jantjen is overleden. • Gerryt Jelles Nauta, gedoopt op 4 April 1706. Gerryt is overleden. • Jurjen Jelles Nauta, gedoopt op 8 April 1708, trouwde op 16 Oktober 1735 met Gerbruck Jakobs Gronsma. Jurjen is overleden. • Jantje Jelles Nauta, gedoopt op 19 April 1711. Jantje is overleden. • Grietje Jelles Nauta, gedoopt op 18 Februari 1714, trouwde op 05 Juni 1740 met Marten Jacobs. Grietje is overleden. Kinderen van Jelle Jurjens Zoethout en Geertje Dirks: • Reinder Jelles Zoethout, gedoopt op 4 Januari 1716, trouwde op 4 Januari 1739 met Syts Hayes Visser. Hij is overleden tussen 1775 en 1779.
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
93
• Ytje Jelles Nauta, gedoopt op 7 November 1717, trouwde op 29 Maart 1778 met Rein Hielkes. Ytje is overleden. • Durkje Jelles Nauta, gedoopt op 1 Oktober 1719. Durkje is overleden. • Dirkje Jelles Nauta, gedoopt op 29 Maart 1722. Dirkje is overleden. • Dirk Jelles Nauta, gedoopt op 14 November 1723. Dirk is overleden. • Haring Jelles Nauta (128 ), gedoopt op 29 December 1726, trouwde op 19 September 1751 met Trijntje Sytzes Storm (129 ). Haring is overleden. Bron: Tresoar Jelle Jurjens Nauta, Wymbritseradeel Plaats: Woudsend Omschrijving: coopman; wel in staat Gezin volw: 3 en kind: Aanslag: 54-0-0 Verhoging: Vermogen: Bron: Wymbritseradeel, fol. 15 Wymbritseradeel, doopjaar 1672 Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, Doop Herv. gem. 1609-1811 DTB: 887 Dopeling: Jelle Gedoopt op 21 augustus 1672 Kind van Jurjen Reyners en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : JELLE of JELTJE Vader : JURJEN REINERS Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1694 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 4 februari 1694 Man: Jelle Jurjens, Woudsend Vrouw: Gats Jouckes, Woudsend Gestandaardiseerde namen: JELLE JURJENS en GATSKE JOUKES Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1703 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 7 januari 1703 Man: Jelle Jurjens, Woudsend Vrouw: Geertjen Gerrits, Overstede Gestandaardiseerde namen: JELLE JURJENS en GEERTJE GERRITS NB: Overstede onder Zwartsluis Quotisatiekohieren 1749
94 Jelle Jurjens Plaats: Omschrijving: Gezin volw: Aanslag: Verhoging: Vermogen: Bron:
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT Nauta, Wymbritseradeel Woudsend coopman; wel in staat 3 en kind: 54-0-0
Wymbritseradeel, fol. 15
From: Gerard Beerman To: John Zoethout Sent: Friday, April 20, 2001 9:13 PM Subject: Re: Genealogie Geachte Heer Zoethout, Over Jelle Jurjens is nog het volgende te vertellen: Hij voer met een schip tussen o.a. Amsterdam en Koningsbergen. Hij is dus terug te vinden in de registers van Sont-tol. Maar ook wrsch. in allerlei rechterlijke archieven e.d. Dit onderzoek heb ik nog niet gedaan. Ook komt hij voor in de Galjootsgelden op het gemeentearchief van Amsterdam. Ook dit onderzoek heb ik nog niet gedaan. Verder is de familie Visser die in Woudsend - evenals de familie Nauta / Zoethout - vooraanstaand was ook nog de moeite van het onderzoeken waard. Een afbeelding van molen De Jager is ook te vinden in het Fries scheepvaartmuseum in Sneek, in de Ypecolsgakamer. Een gedeelte van mijn kennis is afkomstig uit het Genealogysk Jierboekje 1992, het artikel "Kertiersteat Dam Jaarsma"...
257. Geertje Dirks Geertje Dirks, trouwde in 1715 met Jelle Jurjens Zoethout (256 ). Geertje is overleden na 1750. 258. Sytse Lykles Storm Sytse Lykles (Liekeles) Storm (kind van Lijckle Sijtzes Storm (516 ) en Lisck Hessels (517 )), trouwde op 26 Maart 1713 met Aegh Doytzes (259 ). Sytse is gedoopt op 21 Oktober 1683 in Wymbritseradeel. Sytse is overleden.
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
95
Kinderen van Sytse Lykles Storm en Aegh Doytzes: • Liekele Sytzes Storm, gedoopt op 02 Mei 1714. Liekele is overleden. • Geeske Sytzes Storm, gedoopt op 20 September 1716. Geeske is overleden v´ o´ or 06 Augustus 1719. • Doytze Sytzes Storm, gedoopt op 14 Augustus 1718. Hij is overleden v´o´or 14 Juni 1722. • Geeske Sytzes Storm, gedoopt op 06 Augustus 1719. Geeske is overleden. • Doytse Sietzes Storm, gedoopt op 14 Juni 1722, trouwde op 01 Maart 1744 met Rinske Lolles. Doytse is overleden. • Liskje Sytzes Storm, gedoopt op 30 December 1725, trouwde op 30 Mei 1745 met Walle Hoitses. Liskje is overleden. • Trijntje Sytzes Storm (129 ), gedoopt op 20 Maart 1729, trouwde op 19 September 1751 met Haring Jelles Nauta (128 ). Trijntje is overleden. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1683 Dopeling: Sytse Gedoopt op 21 oktober 1683 Kind van Lyckle Sytses en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : SIETSE of SIETSKE Vader : LIEKELE SIETSES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, doop 1609-1811 Inventarisnr. : 887 Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1713 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 26 maart 1713 Man: Sytse Lykles, Woudsend Vrouw: Aeg Doytses Gestandaardiseerde namen: SIETSE LIEKELES en AAGJE DOOITSES 259. Aegh Doytzes
96
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Aegh Doytzes (kind van Doytse Sijmens (518 ) en Geeske (519 )), trouwde op 26 Maart 1713 met Sytse Lykles Storm (258 ). Aegh is gedoopt op 18 Maart 1694 in Wymbritseradeel. Aegh is overleden na 01 Mei 1765. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1694 Dopeling: Aech Gedoopt op 18 maart 1694 Dochter van Doytse Symens en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : AAGJE Vader : DOOITSE SIEMENS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, doop 1609-1811 Inventarisnr. : 887 Op microfiche beschikbaar op studiezaal Tresoar 260. Melle Klases de Haan Melle Klases de Haan (kind van Klaas Wybrens (520 ) en Sietske Melles (521 )), trouwde (1) op 27 Maart 1718 met Hendrikjen Paulus, trouwde (2) met Hiltje Geerts (261 ), trouwde (3) met Reinskjen Jelles, trouwde (4) op 29 Oktober 1752 met Beertje Ages. Melle is gedoopt op 20 Maart 1698 in Lemsterland. Hij is overleden rond 1753. Melle was Koopman, Contrarolleur ter Adm.. Kinderen van Melle Klases de Haan en Hendrikjen Paulus: • Minke Melles, gedoopt op 23 April 1719. Minke is overleden. • Sietske Melles, gedoopt op 21 November 1721. Sietske is overleden v´o´or 14 November 1723. • Sietske Melles, gedoopt op 14 November 1723. Sietske is overleden v´o´or 11 Februari 1725. • Sietske Melles, gedoopt op 11 Februari 1725, trouwde met Hans Pieters. Sietske is overleden. • Paulus Melles, gedoopt op 14 April 1727. Paulus is overleden. • Klaaske Melles, gedoopt op 08 November 1732, trouwde op 19 Oktober 1749 met Feike Michiels. Klaaske is overleden. Kinderen van Melle Klases de Haan en Hiltje Geerts: • Geert Melles de Haan (130 ), gedoopt op 30 Oktober 1735, trouwde op 13 November 1757 met Froukjen Wouters (131 ). Geert is overleden. • Hendrikjen Melles de Haan, gedoopt op 06 Oktober 1737. Hendrikjen is overleden v´ o´ or 8 Maart 1739.
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
97
• Hendrikjen Melles de Haan, gedoopt op 08 Maart 1739. Hendrikjen is overleden. • Sipkjen Melles de Haan, gedoopt op 17 September 1741. Sipkjen is overleden. Kind(eren) van Melle Klases de Haan en Reinskjen Jelles: • Klaas Melles, gedoopt op 19 Januari 1744, trouwde op 20 September 1772 met Sjauwkjen Jans. Klaas is overleden. Smallingerland, dopen, doopjaar 1711 Dopeling: Melle Gedoopt op 21 juni 1711 in Drachten Kind van Klaas Melles en Antje Gerrits Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : MELLE of MELTJE Vader : KLAAS MELLES Moeder : ANTJE GERRITS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Drachten, doop 1674-1782 Inventarisnr. : 622 Trouwregister Hervormde gemeente Lemmer Follega Eesterga, 1718 DTB nr: 492, 1620 - 1772 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 27 maart 1718 Man: Melle Claases, Lemmer Vrouw: Hendrikjen Paulus, Eesterga Gestandaardiseerde namen: MELLE KLASES en HENDRIKJE PAULUS Trouwregister Hervormde gemeente IJlst, 1752 DTB nr: 441, 1638 - 1811 Vermelding: Eerste proclamatie van 29 oktober 1752 Man: Melle de Haan, Lemmer Vrouw: Bjertje Ages, IJlst Gestandaardiseerde namen: MELLE en BEERTJE AGES NB: hij is koopman Trouwregister Hervormde gemeente Lemmer Follega Eesterga, 1752 DTB nr: 492, 1620 - 1772 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 12 november 1752 Man: Melle de Haan, Lemmer Vrouw: Bjettie Ages, Ylst
98
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Gestandaardiseerde namen: MELLE en BEERTJE AGES Melle Clases Haen, Lemsterland Plaats: Lemmer Omschrijving: contrarolleur ter Adm. Gezin volw: 4 en kind: 2 Aanslag: 53-7-0 Verhoging: Vermogen: Bron: Lemsterland, fol. 4 Gestandaardiseerde naam: MELLE KLAASES 261. Hiltje Geerts Hiltje Geerts, trouwde met Melle Klases de Haan (260 ). Hiltje is overleden. 280. Jelle Jurjens Zoethout Zie 256. 281. Geertje Dirks Zie 257. 282. Sytse Lykles Storm Zie 258. 283. Aegh Doytzes Zie 259. 284. Melle Klases de Haan Zie 260. 285. Hiltje Geerts Zie 261. 288. Sjoerd Hinnes Sjoerd Hinnes, trouwde met Brecht Hylkes (289 ). Hij is overleden in 1736. Kinderen van Sjoerd Hinnes en Brecht Hylkes: • Hynne Sjoerds, gedoopt op 31 December 1724. Hynne is overleden. • Jacob Sjoerds (144 ), geboren op 04 Januari 1727 in Oosthem (Wymbritseradeel), trouwde op 27 Januari 1754 met Gatske Lolkes (145 ). Hij is overleden op 04 Mei 1806. • Hijlke Sjoerds, gedoopt op 15 Mei 1729. Hijlke is overleden. • Jetse Sjoerds, gedoopt op 04 Februari 1731. Jetse is overleden. • Fetie Sjoerds, gedoopt op 04 Juli 1734. Fetie is overleden.
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
99
289. Brecht Hylkes Brecht Hylkes, trouwde met Sjoerd Hinnes (288 ). Brecht is overleden. 290. Lolke Hylkes Lolke Hylkes (kind van Hylke Hiddes (580 ) en Rints Lolkes (581 )), trouwde met Luitske Wybrens (291 ). Hij is overleden v´o´or 20 Juni 1773. Kinderen van Lolke Hylkes en Luitske Wybrens: • Gatske Lolkes (145 ), gedoopt op 03 Augustus 1727, trouwde op 27 Januari 1754 met Jacob Sjoerds (144 ). Gatske is overleden op 24 Oktober 1814. • Wybren Lolkes, gedoopt op 08 April 1731, trouwde op 20 Juni 1773 met Yetske Sikkes. Hij is overleden op 08 December 1801. • Hylke Lolkes, gedoopt op 07 Augustus 1735, trouwde (1) op 15 Juni 1766 met Tjitske Louws, trouwde (2) op 22 Augustus 1773 met Jetske Ymes Duurds. Hylke is overleden. 291. Luitske Wybrens Luitske (Luutske, Lioets) Wybrens (kind van Wybren Lolkes (582 ) en Gatske Gatses (583 )), trouwde met Lolke Hylkes (290 ). Luitske is overleden v´o´or 20 Juni 1773. 292. Uilke Hylkes Uilke Hylkes (kind van Hylke Hiddes (584 ) en Rints Lolkes (585 )), trouwde met Anna Hilles (293 ). Hij is overleden in 1762. Kinderen van Uilke Hylkes en Anna Hilles: • Hylke Uilkes, gedoopt op 26 Maart 1719. Hylke is overleden. • Baukjen Uilkes, gedoopt op 11 Juli 1723. Baukjen is overleden v´o´or 1735. • Teke Uilkes, gedoopt op 22 Oktober 1724. Teke is overleden. • Lolcke Hylkes, gedoopt op 09 Februari 1727. Lolcke is overleden. • Fedde Uilkes, gedoopt op 06 November 1729. Fedde is overleden. • Ulbe Uilkens (146 ), gedoopt op 01 Juni 1732, trouwde op 27 Juni 1751 met Trijntje Tymens (147 ). Ulbe is overleden. • Baukjen Uilkes, gedoopt op 30 Januari 1735. Baukjen is overleden na 1800. Quotisatiekohieren 1749 Uylke Hylkes, Plaats: Omschrijving: Gezin volw: Aanslag: Verhoging: Vermogen: Bron:
Wymbritseradeel Oosthem gemene boer 5 en kind: 30-0-0
Wymbritseradeel, fol. 32v
100
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
293. Anna Hilles Anna (Antie) Hilles, trouwde met Uilke Hylkes (292 ). Anna is overleden. 296. Sierck Johans Cnossen Sierck Johans Cnossen (kind van Johannes Sierck Cnossen (592 ) en Trijntje Johansdr (593 )), geboren op 26 Juli 1689 in Jutrijp/Hommerts (Wymbritseradeel), trouwde op 24 Januari 1712 met Jel Wybes (297 ). Sierck is gedoopt op 28 Juli 1689 in Jutrijp (Wymbritseradeel). Hij is overleden in 1771. Kinderen van Sierck Johans Cnossen en Jel Wybes: • Wybe Sjierks Cnossen (148 ), gedoopt op 15 Juni 1730, trouwde op 26 December 1752 met Ybeltie Heins Zijlstra (149 ). Hij is overleden in 1793. • Trijntje Cnossen, gedoopt op 09 Juni 1715. Trijntje is overleden. • Johan Siercks Cnossen, gedoopt op 23 Oktober 1712, trouwde op 09 Februari 1738 met Sibbeltje Annes. Johan is overleden. • Jetske Cnossen, gedoopt op 24 April 1718. Jetske is overleden. • Hittie Cnossen, gedoopt op 14 Januari 1720. Hittie is overleden. • Anske Cnossen, gedoopt op 07 September 1727, trouwde op 05 Maart 1751 met Eeuwe Heeres. Anske is overleden. • Wybe Sjirks Cnossen, gedoopt op 15 Januari 1730, trouwde op 26 December 1752 met Hiltje Ekkes Jager. Wybe is overleden. • Jelle Sjirks Cnossen, geboren rond 1730. Jelle is overleden. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1689 Dopeling: Syrck Gedoopt op 28 juli 1689 in Jutrijp Kind van Johan Syrcks en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : SIERK of SIERKJE Vader : JOHANNES SIERKS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Jutrijp en Hommerts, doop 1682-1811 Inventarisnr. : 875 Trouwregister Hervormde gemeente Jutrijp Hommerts, 1712 DTB nr: 875, 1682 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 24 januari 1712 Man: Sierck Johans, Hommerts Vrouw: Jel Wybes, Hommerts Gestandaardiseerde namen: SIERK JOHANNES en JELTJE WIEBES
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
101
Quotisatiekohieren 1749 Sierk Johans, Plaats: Omschrijving: Gezin volw: Aanslag: Verhoging: Vermogen: Bron:
Wymbritseradeel Hommerts redelijke boer 4 en kind: 37-0-0
Wymbritseradeel, fol. 5v
297. Jel Wybes Jel (Jelt, Jeltje) Wybes (Wiebes) (kind van Wybe Ages (594 ) en Jets Lolckes (595 )), trouwde op 24 Januari 1712 met Sierck Johans Cnossen (296 ). Jel is gedoopt op 15 Augustus 1686. Jel is overleden na 1730. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1686 Dopeling: Jel Gedoopt op 15 augustus 1686 in Hommerts Kind van Wybe Ages en niet genoemde moeder Opm.: Wybe Ages te Hommerts, dh; moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : JELLE of JELTJE Vader : WIEBE AGES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Jutrijp en Hommerts, doop 1682-1811 Inventarisnr. : 875 298. Heyn Tieerds van Zijlstra Heyn (Hein) Tieerds (Tjeerds) van Zijlstra (Zylstra) (kind van Tjeerd Heijns (596 ) en Brecht Franses (597 )), geboren in 1655 in Offingawier (Sneek), trouwde op 28 Maart 1712 met Antie Wybes Abbema (299 ). Hij is overleden in 1738. Kinderen van Heyn Tieerds van Zijlstra en Antie Wybes Abbema: • Tjeerd Zijlstra, gedoopt op 04 Februari 1714. Tjeerd is overleden. • Wiebe Zijlstra, gedoopt op 26 December 1717. Wiebe is overleden. • Iebeltje Zijlstra, gedoopt op 22 Augustus 1723. Iebeltje is overleden v´o´or 9 April 1730. • Brechtje Zijlstra, gedoopt op 22 Augustus 1723, trouwde met Anne Watses. Brechtje is overleden.
102
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Lijsbet Zylstra, gedoopt op 24 Juli 1726, trouwde met Jouke Sietses Osinga. Lijsbet is overleden. • Ybeltie Heins Zijlstra (149 ), gedoopt op 09 April 1730, trouwde op 26 December 1752 met Wybe Sjierks Cnossen (148 ). Ybeltie is overleden op 19 Maart 1788. Bron: Tresoar Trouwregister Hervormde gemeente Oppenhuizen Uitwellingerga, 1712 DTB nr: 881, 1708 - 1810 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 28 maart 1712 Man: Heyn Tieerds, Uitwellingerga Vrouw: Antie Wybes, Goutum Gestandaardiseerde namen: HEIN TJEERDS en ANTJE WIEBES 299. Antie Wybes Abbema Antie (Anne) Wybes Abbema (kind van Wybe Annes Abbema (598 ) en Ybel Lolckes (599 )), trouwde op 28 Maart 1712 met Heyn Tieerds van Zijlstra (298 ). Antie is gedoopt op 21 Augustus 1692 in Wymbritseradeel. Antie is overleden op 06 Mei 1762 in Uitwellingerga (Wymbritseradeel). Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1689 Dopeling: Anne Gedoopt op 18 oktober 1689 in Hommerts Kind van Wybe Annes en niet genoemde moeder Opm.: Wybe Annes te Hommerts Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : ANNE of ANTJE Vader : WIEBE ANNES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Jutrijp en Hommerts, doop 1682-1811 Inventarisnr. : 875 Quotisatiekohieren 1749 wed. Hein Tjeerds, Wymbritseradeel Plaats: Uitwellingerga Omschrijving: ontvangerse; reedelijk in staat Gezin volw: 4 en kind: Aanslag: 44-0-0 Verhoging: Vermogen: Bron: Wymbritseradeel, fol. 3
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
103
312. Jan Meinerts Flinck Jan Meinerts (Minnerts) Flinck (kind van Meijnert Jans Flinck (624 ) en Fookel Douwes (625 )), trouwde op 05 Augustus 1708 met Janneke Tutsijns van der Bergh (313 ). Jan is gedoopt op 09 November 1677 in Sneek. Jan is overleden. Kinderen van Jan Meinerts Flinck en Janneke Tutsijns van der Bergh: • Fokeljie Flinck, gedoopt op 27 Maart 1709. Fokeljie is overleden op 01 April 1709. • Fokeltje Flinck, gedoopt op 16 Maart 1710. Fokeltje is overleden op 21 Oktober 1779. • Eelse Flinck, gedoopt op 10 Februari 1712. Eelse is overleden. • Tutsijn Jans Flink (156 ), gedoopt op 05 September 1714, trouwde op 15 Juli 1744 met Antonia Everts Geveringh (157 ). Hij is overleden op 26 Mei 1783. • Jetske Flinck, gedoopt op 15 Maart 1716. Jetske is overleden. • Douwe Flinck, gedoopt op 10 April 1718. Douwe is overleden. • Pieter Jans Flinck, gedoopt op 23 Februari 1721, trouwde (1) op 27 Januari 1771 met Riemke Boelens, trouwde (2) op 28 Mei 1752 met Hiltje Feddes Hoppers. Hij is overleden op 18 September 1788. • Tjitse Flinck, gedoopt op 21 Maart 1723. Tjitse is overleden. • Tjitse Flinck, gedoopt op 05 Mei 1724. Tjitse is overleden. • Douwe Jans Flinck, gedoopt op 22 April 1725. Douwe is overleden. • Janneke Flinck, gedoopt op 18 Mei 1727. Janneke is overleden. • Poppe Jans Flinck, gedoopt op 01 Januari 1730. Poppe is overleden. • Elisabeth Flinck, gedoopt op 02 Maart 1732. Elisabeth is overleden. Bron: Tresoar Sneek, dopen, doopjaar 1677 Dopeling: Jan Gedoopt op 9 november 1677 in Sneek Kind van Meynert Jans en Fookel Douwes Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : JAN of JANKE Vader : MEINERT JANS Moeder : FOKELTJE DOUWES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1655-1685 Inventarisnr. : 658
104
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Ondertrouwregister Gerecht Sneek, 1708 DTB nr: 636, 1697 - 1720 Vermelding: Ondertrouw van 21 juli 1708 Man: Jan Meinerts, Sneek Vrouw: Janneke Toesijns van der Bergh, Sneek Gestandaardiseerde namen: JAN MEINERTS en JANKE TOUSSAINTS NB: aangifte door vader Toecijn Servaes Ondertrouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1708 DTB nr: 666, 1674 - 1721 Vermelding: Ondertrouw van 21 juli 1708 Man: Jan Meinerts, Sneek Vrouw: Janneke Toecijn van der Bergh, Sneek Gestandaardiseerde namen: JAN MEINERTS en JANKE TOUSSAINTS Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1708 DTB nr: 670, 1679 - 1749 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 5 augustus 1708 Man: Jan Meynerts, Sneek Vrouw: Janneke Toecijn van der Bergh, Sneek Gestandaardiseerde namen: JAN MEINERTS en JANKE TOUSSAINTS Quotisatiecohier Jan Flink Sneek Wijk: Merkstraat Omschrijving: heeft zijn broodt niet Gezin volw: 4 en kind: Aanslag: 20-0-0 Verhoging: Vermogen: Bron: Sneek, fol. 84 313. Janneke Tutsijns van der Bergh Janneke (Jannetje, Jancke) Tutsijns (Toussaints, Toecijn, Toutsaincts) van der Bergh (kind van Toussaint Servaas (626 ) en Jetske Dirks (627 )), trouwde op 05 Augustus 1708 met Jan Meinerts Flinck (312 ). Janneke is gedoopt op 11 Juni 1686 in Sneek. Janneke is overleden op 10 Oktober 1728 in Sneek. Bron: Tresoar Sneek, dopen, doopjaar 1686 Dopeling: Janneke Gedoopt op 11 juni 1686 in Sneek Kind van Toesyn Servaes en Jetske Dirx Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem):
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
105
Dopeling : JENTJE of JANKE Vader : ..... SERVAAS Moeder : JETSKE DIRKS ..... = naam of patroniem komt niet voor in de Thesaurus Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1686-1724 Inventarisnr. : 659 Sneek overlijden/begraven 1728 Beluid : de echtgenote van Jan Minnerts Datum : 10 oktober 1728 Plaats : Sneek Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Persoon: JAN MINNERTS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, beluidensboek 1727-1755 Inventarisnr.: 653 314. Evert Geverdink Evert Geverdink (Geeverink, Geverinck), geboren rond 1674 in Eibergen (Berkelland), trouwde (1) op 17 April 1705 met Hendrina te Divella, trouwde (2) op 06 Februari 1711 met Helena de Vries (315 ). Hij is overleden op 11 Oktober 1710 in Amsterdam. Kinderen van Evert Geverdink en Hendrina te Divella: • Anna Geverdink, geboren op 26 December 1706 in Amsterdam. Anna is overleden. • Johanna Geverdink, geboren op 20 Mei 1708 in Amsterdam. Johanna is overleden. Kinderen van Evert Geverdink en Helena de Vries: • Antonij Geverdink, geboren op 12 Juni 1713 in Amsterdam. Antonij is overleden. • Antonia Everts Geveringh (157 ), gedoopt op 31 Oktober 1714, trouwde op 15 Juli 1744 met Tutsijn Jans Flink (156 ). Antonia is overleden rond September 1789. • Lijsbet Geverdink, geboren op 26 Januari 1716 in Amsterdam. Lijsbet is overleden. • Hendrik Geverdink, geboren op 04 Augustus 1717 in Amsterdam. Hendrik is overleden. • Hendrickie Geverdink, geboren op 26 Maart 1719 in Amsterdam, trouwde met Gerrit Raart. Hendrickie is overleden.
106
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Elisabeth Geverdink, geboren op 06 Juli 1721 in Amsterdam, trouwde met Gerrit Swart. Elisabeth is overleden. 315. Helena de Vries Helena (Lena) de Vries (kind van de Vries (630 ) en Duijsie van Oudenhoven (631 )), geboren rond 1680 in Deventer, trouwde op 06 Februari 1711 met Evert Geverdink (314 ). Helena is overleden. 316. Andries Goderts Born Andries (Andrys, Andris) Goderts Born (Boree or Borna) (kind van Godert Jans Born (632 ) en Liesbeth Hendriks (633 )), trouwde op 28 April 1700 met Trijntje Bouwes (317 ). Andries is gedoopt op 20 Februari 1676 in Heerenveen. Andries is overleden. Andries was Koopman. Kinderen van Andries Goderts Born en Trijntje Bouwes: • Aafke Born, gedoopt op 15 Mei 1701. Aafke is overleden. • Godert Andriesz Born (158 ), gedoopt op 06 Maart 1703, trouwde (1) met Trijntje Allerts Heixan, trouwde (2) op 22 Oktober 1747 met Antje Hoites Nieuwland (159 ). Godert is overleden. • Bouwe Andries Born, gedoopt op 17 April 1704, trouwde op 29 Augustus 1728 met Martien Lieuwes Smid. Bouwe is overleden. • Johannes Andries Born, gedoopt op 23 Februari 1706. Hij is overleden v´o´or 2 Juni 1713. • Lijsbet Andries Born, gedoopt op 28 Augustus 1709, trouwde op 27 December 1733 met Bauke Feenstra. Lijsbet is overleden. • Pieter Andries Born, gedoopt op 02 Juni 1713. Pieter is overleden. • Johannes Andries Born, gedoopt op 02 Juni 1713, trouwde (1) op 07 Februari 1731 met Attie Hoytes Wagemaker, trouwde (2) op 28 Oktober 1736 met Mayke Jans. Johannes is overleden. • Siebout Born, gedoopt op 19 Augustus 1716. Siebout is overleden. • Bernardus Born, gedoopt op 08 September 1719. Bernardus is overleden. Bron: Tresoar Schoterland, dopen, doopjaar 1676 Dopeling: Anderys Gedoopt op 20 februari 1676 in Heerenveen Zoon van Godert Jans Born en Lysabet Hendrix Opm.: Vader: executeur van Schoterland. Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : ANDRIES Vader : GODERT JANS
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS. Moeder
107
: LIJSBET HENDRIKS
Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Heerenveen, doop 1643-1690 Inventarisnr. : 593 Ondertrouwregister Gerecht Bolsward, 1700 DTB nr: 132, 1696 - 1749 Vermelding: Ondertrouw van 6 april 1700 Man: Andrys Goderts Born, Heerenveen Vrouw: Trijntie Buwes, Bolsward Gestandaardiseerde namen: ANDRIES GODERTS en TRIJNTJE BOUWES NB: jongeman en jongedochter, aangegeven door Paulus Sipkes Trouwregister Hervormde gemeente Bolsward, 1700 DTB nr: 143, 1695 - 1735 Vermelding: Attestatie afgegeven 26 april 1700 Man: Andrys Goderts Born, Heerenveen Vrouw: Trijntje Buwes, Bolsward Gestandaardiseerde namen: ANDRIES en TRIJNTJE BOUWES Trouwregister Hervormde gemeente Heerenveen, 1700 DTB nr: 598, 1673 - 1743 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 28 april 1700, Heerenveen Man: Andries Born, Heerenveen Vrouw: Trijntje Bouwes, Bolsward Gestandaardiseerde namen: ANDRIES GODERTS en TRIJNTJE BOUWES NB: attestatie Heerenveen 317. Trijntje Bouwes Trijntje (Trijntie) Bouwes (Buwes), geboren in 1680 in Bolsward, trouwde op 28 April 1700 met Andries Goderts Born (316 ). Trijntje is overleden. 318. Hoite Jurjenz Nijland Hoite (Hoeyte, Huite) Jurjenz (Juriens, Jurjans, Juryans) Nijland (Niellant) (kind van Jurgen Jans Nijland (636 ) en Antie Cornelis (637 )), geboren rond 1693, trouwde op 12 Januari 1716 met Acke Jelles Ilstra (319 ). Hij is overleden op 06 November 1733 in Sneek. Kinderen van Hoite Jurjenz Nijland en Acke Jelles Ilstra: • Jurjen Hoites Nieuwland, gedoopt op 27 November 1716, trouwde op 02 April 1741 met Ymkjen Jans Poelsma. Jurjen is overleden.
108
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Sjeucke Nieuwland, gedoopt op 23 Oktober 1718, trouwde op 11 Januari 1743 met Heebele Feitses Swaninga. Sjeucke is overleden. • Antje Hoites Nieuwland (159 ), gedoopt op 29 Oktober 1721, trouwde op 22 Oktober 1747 met Godert Andriesz Born (158 ). Antje is overleden. • Jelle Nieuwland, gedoopt op 25 Augustus 1723. Jelle is overleden. • Diuiwke Nieuwland, gedoopt op 01 April 1725, trouwde op 15 Januari 1751 met Ruurd Pieters Radersma. Diuiwke is overleden. • Jeltie Nieuwland, gedoopt op 05 Mei 1728. Jeltie is overleden. • Jelle Nijland, gedoopt op 17 Mei 1730. Jelle is overleden. Bron: Tresoar Ondertrouwregister Gerecht Sneek, 1715 DTB nr: 636, 1697 - 1720 Vermelding: Ondertrouw van 21 december 1715 Man: Hoeyte Jurjans Niellant, Sneek Vrouw: Acke Jellis Ilstra, Sneek Gestandaardiseerde namen: HOITE JURJENS en AUKJE JELLES Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1716 DTB nr: 670, 1679 - 1749 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 12 januari 1716 Man: Hoeite Jurjans, Sneek Vrouw: Acke Jelles, Sneek Gestandaardiseerde namen: HOITE JURJENS en AUKJE JELLES Sneek overlijden/begraven 1733 Beluid : Hoite Juriens Datum : 6 november 1733 Plaats : Sneek Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Persoon: HOITE JURJENS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, beluidensboek 1727-1755 Inventarisnr.: 653 319. Acke Jelles Ilstra Acke (Aukje) Jelles (Jellis) Ilstra (IJlstra) (kind van Jelle Tjeerds (638 ) en Sieuwke Rienks (639 )), trouwde op 12 Januari 1716 met Hoite Jurjenz Nijland (318 ). Acke is gedoopt op 09 Maart 1687 in Sneek. Acke is overleden.
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
109
Bron: Tresoar Sneek, dopen, doopjaar 1687 Dopeling: Acke Gedoopt op 9 maart 1687 in Sneek Dochter van Jelle Tjeerds en Sjuwke Rienx Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : AUKJE Vader : JELLE TJEERDS Moeder : SIEUWKE RIENKS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1686-1724 Inventarisnr. : 659
336. Aris Roelofsz Kuyper Aris Roelofsz (Arend) Kuyper (kind van Roelof Woutersz Kuyper (672 ) en Jacobien Harmesdr (673 )), trouwde op 23 Mei 1728 met Dieuwtjen Jacobsdr Coster (337 ). Aris is gedoopt op 31 Mei 1699 in Enkhuizen. Hij is overleden op 29 April 1765 in Enkhuizen. Hij is begraven op 02 Mei 1765. Kind(eren) van Aris Roelofsz Kuyper en Dieuwtjen Jacobsdr Coster: • Roelof Arisz Kuyper (168 ), gedoopt op 08 Februari 1736, trouwde op 14 September 1760 met Lijntje Adriaensdr Voorn (169 ). Hij is overleden op 04 Augustus 1804. 337. Dieuwtjen Jacobsdr Coster Dieuwtjen Jacobsdr Coster (kind van Jacob Abrahams Coster (674 ) en Geertje Willemsdr (675 )), trouwde op 23 Mei 1728 met Aris Roelofsz Kuyper (336 ). Dieuwtjen is gedoopt op 04 Augustus 1699 in Enkhuizen. Dieuwtjen is overleden op 01 September 1751 in Enkhuizen. Ze is begraven op 02 September 1751. 338. Adriaen Fransz Voorn Adriaen Fransz Voorn (kind van Frans Cornelisz Voorn (676 ) en Lyntje Adriaensdr Voorhout (677 )), geboren rond 1708, trouwde op 23 November 1732 met Willempje Cornelisdr (339 ). Hij is overleden rond April 1783. Hij is begraven op 17 April 1783. Adriaen was Leraar van de Mennonieten Gemeente. Kind(eren) van Adriaen Fransz Voorn en Willempje Cornelisdr: • Lijntje Adriaensdr Voorn (169 ), gedoopt op 22 Januari 1736, trouwde op 14 September 1760 met Roelof Arisz Kuyper (168 ). Lijntje is overleden op 07 Juni 1805.
110
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
339. Willempje Cornelisdr Willempje Cornelisdr, geboren rond 1710 in Enkhuizen, trouwde op 23 November 1732 met Adriaen Fransz Voorn (338 ). Willempje is overleden. 368. Cornelis Pietersz Mantel Cornelis Pietersz Mantel (kind van Pieter Sijmensz Mantel (736 ) en Griet Pieters (737 )), trouwde (1) op 04 Februari 1723 met Marij Cornelis (369 ), trouwde (2) op 02 Januari 1735 met Trijn Pieters. Cornelis is gedoopt op 26 Oktober 1698 in Andijk. Hij is overleden op 13 Augustus 1753. Kinderen van Cornelis Pietersz Mantel en Marij Cornelis: • Pieter Cornelisz Mantel (184 ), geboren op 19 December 1723, trouwde op 12 Maart 1752 met Trijn Jacobsz (185 ). Pieter is overleden. • Teunis Cornelisz Mantel, geboren op 22 Juli 1725. Hij is overleden v´o´or 23 Maart 1727. • Teunis Cornelisz Mantel, geboren op 23 Maart 1727, trouwde met Lijsbeth Nannings. Teunis is overleden. • Trijn Cornelis Mantel, geboren op 21 Augustus 1729, trouwde op 05 Februari 1758 met Nanne Nansz Robbert Jr. Trijn is overleden. Kind(eren) van Cornelis Pietersz Mantel en Trijn Pieters: • Grietje Cornelis Mantel, geboren op 24 April 1735, trouwde op 02 Februari 1755 met Lieuwe Willemsz. Grietje is overleden. 369. Marij Cornelis Marij Cornelis, trouwde op 04 Februari 1723 met Cornelis Pietersz Mantel (368 ). Marij is overleden op 17 November 1729. 408. Pieter Jansz Coster Pieter Jansz Coster (kind van Jan Claessen Coster (816 ) en Diewer Theunis (817 )), trouwde (1) in 1708 met Grietje Kempers, trouwde (2) op 06 December 1710 met Neel Pieters (409 ). Pieter is gedoopt op 12 November 1684 in Drechterland. Hij is overleden rond 1750. Kinderen van Pieter Jansz Coster en Grietje Kempers: • Jan Pietersz Coster, geboren rond Maart 1709 in Blokdijk (Venhuizen). Hij is overleden op 14 Maart 1709. • Dieuwer Pietersz. Coster, geboren rond Maart 1709 in Blokdijk (Venhuizen). Dieuwer is overleden op 14 Maart 1709. Kinderen van Pieter Jansz Coster en Neel Pieters: • Dieuwer Pietersz. Coster, gedoopt op 09 Augustus 1711, trouwde in 1735 met Jan Willems Rietman. Dieuwer is overleden. • Trijn Coster, gedoopt op 18 Maart 1714, trouwde op 17 Januari 1734 met Dirk Cornelis Nieuweboer. Trijn is overleden.
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
111
• Jan Pietersz Coster (204 ), geboren op 24 November 1715 in Oosterblokker (Blokker) (Drechterland), trouwde op 23 Februari 1744 met Aafje Gerrits Groenveld (205 ). Hij is overleden op 04 November 1760. • Pieter Pietersz. Coster, gedoopt op 19 September 1717. Hij is overleden op 11 Maart 1718. • Grietje Pietersz Coster, geboren rond Maart 1719 in Oosterblokker (Blokker), trouwde met Dirk Pietersz Ruiter. Grietje is overleden. • Pieter Pietersz. Coster, gedoopt op 30 Augustus 1721, trouwde op 13 Januari 1760 met Aaltje Claasd van Meurs. Hij is overleden op 20 Oktober 1807. • Anna Pietersz. Coster, gedoopt op 18 Augustus 1723, trouwde (1) in 1756 met Jan Piet Hoek, trouwde (2) op 17 December 1758 met Dirk Lourens Semein. Anna is overleden. • Marijtje Coster, gedoopt op 03 November 1726, trouwde in 1748 met Cornelis Butterkuip. Marijtje is overleden. • Grietje Coster, gedoopt op 21 Maart 1728. Grietje is overleden. 409. Neel Pieters Neel Pieters, trouwde op 06 December 1710 met Pieter Jansz Coster (408 ). Neel is overleden v´ o´ or 1735. 410. Gerrit Groenveld Gerrit Groenveld, trouwde met Aafje Jans (411 ). Gerrit is overleden. Kind(eren) van Gerrit Groenveld en Aafje Jans: • Aafje Gerrits Groenveld (205 ), geboren op 08 Januari 1719 in Binnenwijzend (Drechterland), trouwde op 23 Februari 1744 met Jan Pietersz Coster (204 ). Aafje is overleden op 14 Maart 1797. 411. Aafje Jans Aafje Jans, trouwde met Gerrit Groenveld (410 ). Aafje is overleden. 412. Pieter Sweedt Pieter Sweedt, trouwde. Pieter is overleden. Kind(eren) van Pieter Sweedt: • Pieter Sweed (206 ), geboren in Schellinkhout (Drechterland), trouwde op 22 December 1753 met Grietje Alberts (207 ). Hij is overleden tussen 1765 en 1772.
112
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
416. Thymon Pietersz Houter Thymon Pietersz Houter (kind van Pieter Thymon Houter (832 ) en Niejse Reyers (833 )), trouwde met Trijn Jans Langedijk (417 ). Thymon is gedoopt op 11 Juli 1683. Thymon is overleden. Hij is begraven op 26 April 1750. Thymon was landman, ouderling in 1733. Kinderen van Thymon Pietersz Houter en Trijn Jans Langedijk: • Rijer Tymonsz Houter (208 ), gedoopt op 02 Maart 1735, trouwde op 10 April 1757 met Grietje Pieters Gorter (209 ). Rijer is overleden. • Kniertje Tymons Houter, gedoopt op 02 Maart 1735. Kniertje is overleden. 417. Trijn Jans Langedijk Trijn Jans Langedijk, trouwde met Thymon Pietersz Houter (416 ). Trijn is gedoopt op 18 November 1696 in Drechterland. Trijn is overleden. 418. Pieter Gorter Pieter Gorter (kind van Pieter Gorter (836 ) en Trijntje Reijers Elis (837 )), trouwde op 03 Juli 1729 met Cornelisje Stoffels Didama (419 ). Pieter is gedoopt op 11 December 1707 in Langedijk. Hij is overleden op 30 April 1744 in Binnenwijzend (Drechterland). Kind(eren) van Pieter Gorter en Cornelisje Stoffels Didama: • Grietje Pieters Gorter (209 ), gedoopt op 11 Januari 1733, trouwde op 10 April 1757 met Rijer Tymonsz Houter (208 ). Grietje is overleden op 13 Maart 1783. 419. Cornelisje Stoffels Didama Cornelisje Stoffels Didama (kind van Stoffel Claes Didama (838 ) en Grietje Jacobs Egles (839 )), trouwde (1) op 03 Juli 1729 met Pieter Gorter (418 ), trouwde (2) met Claas Kley. Cornelisje is overleden rond April 1778 in Binnenwijzend (Drechterland). Ze is begraven op 22 April 1778. 448. Maarten Janse Maarten Janse (Stolp) (kind van Jan Pieterse (896 ) en Anna Maertens (897 )), trouwde op 03 April 1689 met Neeltie Pieters (449 ). Maarten is gedoopt op 19 Oktober 1660 in Zeevang. Maarten is overleden. Kinderen van Maarten Janse en Neeltie Pieters: • Anna Jansdr Stolp, gedoopt op 06 Februari 1690. Anna is overleden. • Geertie Jansdr Stolp, gedoopt op 30 December 1691. Geertie is overleden. • Pieter Maartensz Stolp, gedoopt op 03 April 1698, trouwde op 19 April 1733 met Grietje Pieters. Pieter is overleden. • Jacob Maartenszn Stolp, gedoopt op 27 Juni 1700. Hij is overleden v´o´or April 1706. • Elisabeth Maartens Stolp, gedoopt op 20 April 1704. Elisabeth is overleden.
3.9. GENERATIE 9 - OUDBETOVERGROOTOUDERS.
113
• Jacob Maartensz Stolp (224 ), gedoopt op 04 April 1706, trouwde (1) op 04 Januari 1733 met Trijntje Ariens, trouwde (2) met Sijtjen Jacobs Ruiter (225 ). Jacob is overleden. • Mary Maartens Stolp, gedoopt op 23 September 1708. Mary is overleden. • Jan Maartensz Stolp, gedoopt op 04 Oktober 1711. Jan is overleden. 449. Neeltie Pieters Neeltie Pieters (kind van Pieter Claesse (898 )), trouwde op 03 April 1689 met Maarten Janse (448 ). Neeltie is gedoopt op 04 April 1666 in Zeevang. Neeltie is overleden. 450. Jacob de Ruyter Jacob de Ruyter, trouwde met Grietje Cornelis (451 ). Jacob is overleden. Kind(eren) van Jacob de Ruyter en Grietje Cornelis: • Sijtjen Jacobs Ruiter (225 ), geboren op 06 Augustus 1719 in Oosthuizen (Zeevang), trouwde met Jacob Maartensz Stolp (224 ). Sijtjen is overleden. 451. Grietje Cornelis Grietje Cornelis, trouwde met Jacob de Ruyter (450 ). Grietje is overleden. 458. Olof Jansz Hartog Olof Jansz Hartog, trouwde met Fokje Heddes (459 ). Olof is overleden. Kind(eren) van Olof Jansz Hartog en Fokje Heddes: • Antje Olofs Hartog (229 ), geboren op 3 JuniI 1734 in Hensbroek (Obdam), trouwde met Cornelis Bakker (228 ). Antje is overleden. 459. Fokje Heddes Fokje Heddes, trouwde met Olof Jansz Hartog (458 ). Fokje is overleden. 466. Gijsbert Jansz Snijer Gijsbert Jansz Snijer (kind van Jan Snijer (932 ) en Immetje Ariaans (933 )), trouwde op 23 Februari 1664 met Jannetje Pieters (467 ). Gijsbert is overleden. Kind(eren) van Gijsbert Jansz Snijer en Jannetje Pieters: • Grietje Gijsberts Snijder (233 ), gedoopt op 01 Januari 1683, trouwde rond 1710 met Sijmon Sijmonsz Lakeman (232 ). Grietje is overleden.
114
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
467. Jannetje Pieters Jannetje Pieters (kind van Pieter Evertsz (934 ) en Anna Heertgens (935 )), trouwde op 23 Februari 1664 met Gijsbert Jansz Snijer (466 ). Jannetje is gedoopt op 07 April 1641 in Beemster. Jannetje is overleden. 468. Adelaar Lourens Hoogetoorn Adelaar (Adelaus) Lourens Hoogetoorn (kind van Lourens Hoogetoorn (936 ) en Catharina Alders (937 )), geboren na 1666 in Heinkenszand (Borsele), trouwde met Aagtje Abrahams (469 ). Adelaar is overleden. Adelaar was Oorter. Kind(eren) van Adelaar Lourens Hoogetoorn en Aagtje Abrahams: • Lourens Adelaarsz Hoogetoorn (234 ), geboren rond September 1697, trouwde op 17 Januari 1723 met Willempje Floris de Bok (235 ). Hij is overleden rond Augustus 1775. 469. Aagtje Abrahams Aagtje Abrahams, geboren in Neck (Wormerland), trouwde met Adelaar Lourens Hoogetoorn (468 ). Aagtje is overleden. 470. Floris Simonsz de Bok Floris Simonsz de Bok (kind van Simon Florisz Bok (940 ) en Trijntje Pieters Lijn (941 )), geboren rond 1680, trouwde met Aagje Dirks (471 ). Hij is overleden rond Mei 1715. Hij is begraven op 09 Mei 1715. Kind(eren) van Floris Simonsz de Bok en Aagje Dirks: • Willempje Floris de Bok (235 ), geboren rond Januari 1700, trouwde op 17 Januari 1723 met Lourens Adelaarsz Hoogetoorn (234 ). Willempje is overleden rond Oktober 1729. 471. Aagje Dirks Aagje Dirks, trouwde met Floris Simonsz de Bok (470 ). Aagje is overleden rond Februari 1742. Ze is begraven op 01 Maart 1742.
3.10
Generatie 10 - Stamouders.
512. Jurjen Reyners Jurjen (Jurrien) Reyners (Reiners) (kind van Reiner Jelles Broersma (1024 ) en Bauck Jurjens (1025 )), trouwde (1) in 1670 met Beeuw Ubles (513 ), trouwde (2) op 15 December 1695 met Aefke Ayses, trouwde (3) op 20 December 1709 met Idske Ienses. Jurjen is gedoopt op 11 Oktober 1650 in Wymbritseradeel. Hij is overleden na 1716 in Woudsend (Wymbritseradeel). Jurjen was Zeevarend Schipper. Kinderen van Jurjen Reyners en Beeuw Ubles: • Jelle Jurjens Zoethout (256 ), gedoopt op 21 Augustus 1672, trouwde (1) op 4 Februari 1694 met Gats Jouckes, trouwde (2) op 7 Januari 1703 met Geertje Gerrits, trouwde (3) in 1715 met Geertje Dirks (257 ). Hij is overleden in 1750.
3.10. GENERATIE 10 - STAMOUDERS.
115
• Bauck Jurjens Nauta, gedoopt op 20 April 1673, trouwde op 26 April 1696 met Cornelis Jelles de Koe. Bauck is overleden op 15 Januari 1733. • Haring Jurjens, gedoopt op 11 Oktober 1674, trouwde op 28 Februari 1697 met Jeltje Gerrits. Haring is overleden. • Gosse Jurjens, gedoopt op 16 April 1676, trouwde (1) op 16 April 1698 met Froukjen Jans, trouwde (2) op 08 Januari 1713 met Sieuwke Jans. Gosse is overleden. • Haentsen Jurjens, geboren in Oktober 1681 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 15 April 1703 met Jelle. Haentsen is overleden. • Uble Jurjens, geboren op 6 Juni 1685 in Woudsend (Wymbritseradeel). Uble is overleden. • Reiner Jurjens, gedoopt op 20 Maart 1689. Reiner is overleden. • Swaentie Jurjens, gedoopt op 11 Februari 1691. Swaentie is overleden. Kind(eren) van Jurjen Reyners en Aefke Ayses: • Reijner Jurjens, geboren in 1698 in Woudsend (Wymbritseradeel). Reijner is overleden. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1650 Dopeling: Juryen Gedoopt op 11 oktober 1650 Zoon van Reyner en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : JURJEN Vader : REINER Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Woudsend, Ypecolsga, Indijk en Smallebrugge, doop 1609-1811 Inventarisnr. : 887 Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1709 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 20 december 1709 Man: Jurrien Reyners, Woudsend Vrouw: Itske Yntzes, Woudsend Gestandaardiseerde namen: JURJEN REINERS en IDSKE IENSES
116
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
513. Beeuw Ubles Beeuw (Bieuwke, Beuw) Ubles (kind van Uble Feddis (1026 ) en Sietske Minnerts (1027 )), geboren op 09 Februari 1653 in Langezwaag (Opsterland), trouwde in 1670 met Jurjen Reyners (512 ). Beeuw is gedoopt op 9 Februari 1673 in Woudsend. Beeuw is overleden in 1692 in Woudsend. 516. Lijckle Sijtzes Storm Lijckle Sijtzes Storm (kind van Sijtze Sijtzes (1032 ) en Grijt Lijckles (1033 )), geboren rond 1659, trouwde met Lisck Hessels (517 ). Hij is overleden v´o´or 1719. Kinderen van Lijckle Sijtzes Storm en Lisck Hessels: • Hessel Liekeles Storm, gedoopt op 19 Maart 1682, trouwde op 24 Januari 1717 met Hincke Durcks. Hessel is overleden. • Sytse Lykles Storm (258 ), gedoopt op 21 Oktober 1683, trouwde op 26 Maart 1713 met Aegh Doytzes (259 ). Sytse is overleden. • Minne Liekeles Storm, gedoopt op 06 September 1685, trouwde op 22 Februari 1711 met Tjiets Sjoerds. Minne is overleden. • Abe Liekeles Storm, gedoopt op 11 September 1687. Abe is overleden. • Durk Liekeles Storm, gedoopt op 01 Oktober 1693. Durk is overleden. 517. Lisck Hessels Lisck Hessels (kind van Hessel Atses (1034 ) en Abe Minnes (1035 )), geboren rond 1658 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde met Lijckle Sijtzes Storm (516 ). Lisck is overleden. 518. Doytse Sijmens Doytse (Dooitse) Sijmens (Siemens) (kind van Sijmen Annes (1036 ) en Folkouw Ymes (1037 )), geboren rond 1665, trouwde rond 1688 met Geeske (519 ). Doytse is overleden. Kinderen van Doytse Sijmens en Geeske: • Aegh Doytzes (259 ), gedoopt op 18 Maart 1694, trouwde op 26 Maart 1713 met Sytse Lykles Storm (258 ). Aegh is overleden na 01 Mei 1765. • Symen Dooitses, gedoopt op 17 Maart 1689. Hij is overleden v´o´or 3 September 1699. • Leeuwk Dooitses, gedoopt op 25 December 1690, trouwde op 20 Januari 1715 met Wybe Joukes. Leeuwk is overleden. • Trijn Dooitses, gedoopt op 17 Juli 1692, trouwde op 02 December 1718 met Hendrik Jacobs. Trijn is overleden. • Thies Dooitses, gedoopt op 13 Oktober 1695. Thies is overleden. • Folkou Dooitses, gedoopt op 27 September 1696. Folkou is overleden v´o´or 19 September 1697.
3.10. GENERATIE 10 - STAMOUDERS.
117
• Folcouw Dooitses, gedoopt op 19 September 1697, trouwde op 08 April 1725 met Cornelis Clases Parijs. Folcouw is overleden. • Symen Dooitses, gedoopt op 03 September 1699. Symen is overleden. • Yde Dooitses, gedoopt op 30 Oktober 1701, trouwde (1) op 04 Januari 1726 met Grietje Atses, trouwde (2) op 09 September 1731 met Annes. Yde is overleden. • Geeske Dooitses, gedoopt op 20 April 1704. Geeske is overleden. • Rienck Dooitses, gedoopt op 21 Februari 1706. Rienck is overleden v´o´or 2 Oktober 1707. • Rinske Dooitses, gedoopt op 02 Oktober 1707. Rinske is overleden. • Rienck Dooitses, gedoopt op 02 Oktober 1707. Rienck is overleden. 519. Geeske Geeske (onbekend), geboren rond 1667, trouwde rond 1688 met Doytse Sijmens (518 ). Geeske is overleden v´ o´ or 1700. 520. Klaas Wybrens Klaas Wybrens, trouwde op 06 Januari 1689 met Sietske Melles (521 ). Klaas is overleden. Kinderen van Klaas Wybrens en Sietske Melles: • Melle Klases de Haan (260 ), gedoopt op 20 Maart 1698, trouwde (1) op 27 Maart 1718 met Hendrikjen Paulus, trouwde (2) met Hiltje Geerts (261 ), trouwde (3) met Reinskjen Jelles, trouwde (4) op 29 Oktober 1752 met Beertje Ages. Hij is overleden rond 1753. • Wiebren Klases, gedoopt op 20 Oktober 1689. Hij is overleden v´o´or 22 Maart 1696. • Rienk Klases, gedoopt op 08 Februari 1691, trouwde op 28 April 1715 met Antje Jelles. Rienk is overleden. • An Klases, gedoopt op 26 Februari 1693. An is overleden. • Klases, gedoopt op 14 Oktober 1694. (onbekend) is overleden. • Wiebren Klases, gedoopt op 22 Maart 1696. Hij is overleden v´o´or 14 Oktober 1708. • Hendrik Klases, gedoopt op 09 Oktober 1701. Hendrik is overleden. • Wiebren Klases, gedoopt op 14 Oktober 1708. Wiebren is overleden. Trouwregister Hervormde gemeente Lemmer Follega Eesterga, 1689 DTB nr: 492, 1620 - 1772 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 6 januari 1689, Lemmer Man: Claes Wybbrens, Ylst Vrouw: Syds Melles, Lemmer Gestandaardiseerde namen: KLAAS WIEBRENS en SIETSKE MELLES
118
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
521. Sietske Melles Sietske Melles, trouwde op 06 Januari 1689 met Klaas Wybrens (520 ). Sietske is overleden. 560. Jurjen Reyners Zie 512. 561. Beeuw Ubles Zie 513. 564. Lijckle Sijtzes Storm Zie 516. 565. Lisck Hessels Zie 517. 566. Doytse Sijmens Zie 518. 567. Geeske Zie 519. 568. Klaas Wybrens Zie 520. 569. Sietske Melles Zie 521. 580. Hylke Hiddes Hylke Hiddes (kind van Hidde Hylkes (1160 ) en Brecht Wybrens (1161 )), trouwde op 10 Juni 1689 met Rints Lolkes (581 ). Hylke is gedoopt op 25 Januari 1663 in Wymbritseradeel. Hylke is overleden. Kinderen van Hylke Hiddes en Rints Lolkes: • Lolke Hylkes (290 ), trouwde met Luitske Wybrens (291 ). Hij is overleden v´o´or 20 Juni 1773. • Uilke Hylkes (292 ), trouwde met Anna Hilles (293 ). Hij is overleden in 1762. • Luirtske Hylkes, trouwde met Hendrik Aukes. Luirtske is overleden.
3.10. GENERATIE 10 - STAMOUDERS.
119
Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1663 Dopeling: Hylke Gedoopt op 25 januari 1663 in Heeg Kind van Hidde Hylkes en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : HIELKE of HIELKJE Vader : HIDDE HIELKES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Heeg, doop 1605-1811 Inventarisnr. : 873 Trouwregister Hervormde gemeente Heeg, 1689 DTB nr: 874, 1596 - 1811 Vermelding: Attestatie afgegeven 10 juni 1689 Man: Hylke Hiddes, Heeg Vrouw: Renck Lolckes, Oosthem Gestandaardiseerde namen: HIELKE HIDDES en RIENKJE LOLKES NB: attestatie naar Oosthem 581. Rints Lolkes Rints (Renck, Rienkje) Lolkes (kind van Lolke Hiddes (1162 ) en Lioets Wybrens (1163 )), trouwde op 10 Juni 1689 met Hylke Hiddes (580 ). Rints is gedoopt op 19 Mei 1667 in Wymbritseradeel. Rints is overleden. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1667 Dopeling: Rintie Gedoopt op 19 mei 1667 in Heeg Kind van Lolke Hiddes en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : RINTJE of RIENKJE Vader : LOLKE HIDDES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Heeg, doop 1605-1811 Inventarisnr. : 873 582. Wybren Lolkes
120
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Wybren Lolkes (kind van Lolke Hiddes (1164 ) en Lioets Wybrens (1165 )), trouwde op 30 Oktober 1691 met Gatske Gatses (583 ). Wybren is gedoopt op 14 April 1661 in Wymbritseradeel. Wybren is overleden. Kind(eren) van Wybren Lolkes en Gatske Gatses: • Luitske Wybrens (291 ), trouwde met Lolke Hylkes (290 ). Luitske is overleden v´ o´ or 20 Juni 1773. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1661 Dopeling: Wibren Gedoopt op 14 april 1661 in Heeg Kind van Lolke Hiddes en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : WIEBREN of WIEBRICHJE Vader : LOLKE HIDDES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Heeg, doop 1605-1811 Inventarisnr. : 873 Trouwregister Hervormde gemeente IJlst, 1691 DTB nr: 441, 1638 1811 Vermelding: Attestatie afgegeven 30 oktober 1691 Man: Wybren Lolkes, Oosthem Vrouw: Gatske Gatses, IJlst 583. Gatske Gatses Gatske Gatses, trouwde op 30 Oktober 1691 met Wybren Lolkes (582 ). Gatske is overleden. 584. Hylke Hiddes Zie 580. 585. Rints Lolkes Zie 581. 592. Johannes Sierck Cnossen Johannes (Johan) Sierck (Sierx, Siercks, Syrcks) Cnossen (kind van Siercks Johans Cnossen (1184 ) en Antje Hansen (1185 )), geboren rond 1662 in Jutrijp (Wymbritseradeel), trouwde op 19 Februari 1688 met Trijntje Johansdr (593 ). Hij is overleden op 19 Februari 1687 in Jutrijp (Wymbritseradeel). Kinderen van Johannes Sierck Cnossen en Trijntje Johansdr: • Sierck Johans Cnossen (296 ), geboren op 26 Juli 1689 in Jutrijp/Hommerts (Wymbritseradeel), trouwde op 24 Januari 1712 met Jel Wybes (297 ). Hij is overleden in 1771. • Johans Cnossen, gedoopt op 14 December 1688. (onbekend) is overleden. Bron: Tresoar Ondertrouwregister Gerecht Sneek, 1688 DTB nr: 635, 1675 - 1697
3.10. GENERATIE 10 - STAMOUDERS.
121
Vermelding: Ondertrouw van 28 januari 1688 Man: Johan Sierx Cnossen, Jutrijp Vrouw: Trijntie Jans, Sneek Gestandaardiseerde namen: JOHANNES SIERKS en TRIJNTJE JANS Trouwregister Hervormde gemeente Jutrijp Hommerts, 1688 DTB nr: 875, 1682 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 19 februari 1688 Man: Johannes Syrcks Cnossen, Jutrijp Vrouw: Trijntje Jans, Sneek Gestandaardiseerde namen: JOHANNES SIERKS en TRIJNTJE JANS 593. Trijntje Johansdr Trijntje Johansdr (Jans), geboren rond 1660 in Sneek, trouwde op 19 Februari 1688 met Johannes Sierck Cnossen (592 ). Trijntje is overleden op 24 December 1714. 594. Wybe Ages Wybe Ages (kind van Aegge Jans (1188 ) en Jel Wybes (1189 )), trouwde op 04 Februari 1683 met Jets Lolckes (595 ). Wybe is overleden. Kinderen van Wybe Ages en Jets Lolckes: • Age Wiebes, gedoopt op 18 November 1683. Age is overleden. • Jel Wybes (297 ), gedoopt op 15 Augustus 1686, trouwde op 24 Januari 1712 met Sierck Johans Cnossen (296 ). Jel is overleden na 1730. • Hid Wiebes, gedoopt op 17 November 1689. Hid is overleden. Bron: Tresoar Trouwregister Hervormde gemeente Jutrijp Hommerts, 1683 DTB nr: 875, 1682 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 4 februari 1683 Man: Wybe Ages, Hommerts Vrouw: Jets Lolckes, Hommerts Gestandaardiseerde namen: WIEBE AGES en JETSKE LOLKES 595. Jets Lolckes Jets (Jetske) Lolckes (Lolkes) (kind van Lolcke Engeles (1190 ) en Hid Seerps (1191 )), trouwde op 04 Februari 1683 met Wybe Ages (594 ). Jets is overleden. 596. Tjeerd Heijns Tjeerd Heijns, trouwde met Brecht Franses (597 ). Hij is overleden v´o´or 7 Mei 1675. Kind(eren) van Tjeerd Heijns en Brecht Franses:
122
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Heyn Tieerds van Zijlstra (298 ), geboren in 1655 in Offingawier (Sneek), trouwde op 28 Maart 1712 met Antie Wybes Abbema (299 ). Hij is overleden in 1738. 597. Brecht Franses Brecht Franses (kind van Frans Garbens (1194 ) en Brecht Fockes (1195 )), trouwde met Tjeerd Heijns (596 ). Brecht is overleden in 1675. 598. Wybe Annes Abbema Wybe Annes Abbema (kind van Anne Wybes Abbema (1196 ) en Righstie Murcks (1197 )), trouwde met Ybel Lolckes (599 ). Hij is overleden op 02 September 1693. Wybe was Schipper. Kinderen van Wybe Annes Abbema en Ybel Lolckes: • Richtje Wybesdr. Abbema, gedoopt op 27 Augustus 1682. Richtje is overleden. • Hid Wybesdr. Abbema, gedoopt op 12 Oktober 1684. Hid is overleden. • Empk Wybesdr. Abbema, gedoopt op 10 Oktober 1686, trouwde op 17 November 1709 met Jacob Atses. Empk is overleden. • Bauckjen Wybesdr. Abbema, gedoopt op 18 Oktober 1689, trouwde op 17 Mei 1722 met Hilbrand Annes. Bauckjen is overleden. • Anne Wybesz Abbema, gedoopt op 18 Oktober 1689, trouwde op 04 Februari 1703 met Hidtie Douwesdr. Anne is overleden. • Uilck Abbema, gedoopt op 21 Augustus 1692, trouwde op 14 Februari 1722 met Sietse Joukes Osinga. Uilck is overleden. • Antie Wybes Abbema (299 ), gedoopt op 21 Augustus 1692, trouwde op 28 Maart 1712 met Heyn Tieerds van Zijlstra (298 ). Antie is overleden op 06 Mei 1762. 599. Ybel Lolckes Ybel (Ybbel) Lolckes (kind van Lolcke Engeles (1198 ) en Hid Seerps (1199 )), geboren rond 1658, trouwde met Wybe Annes Abbema (598 ). Ybel is overleden na 1711. 624. Meijnert Jans Flinck Meijnert Jans Flinck (kind van Jan Claeses (1248 ) en Geert Meynerts (1249 )), trouwde op 08 Oktober 1675 met Fookel Douwes (625 ). Meijnert is gedoopt op 07 Februari 1639 in Sneek. Meijnert is overleden. Kinderen van Meijnert Jans Flinck en Fookel Douwes: • Geertje Meinerts Flinck, gedoopt op 23 Augustus 1676. Geertje is overleden v´ o´ or 02 Juli 1680. • Jan Meinerts Flinck (312 ), gedoopt op 09 November 1677, trouwde op 05 Augustus 1708 met Janneke Tutsijns van der Bergh (313 ). Jan is overleden. • Geertje Meinerts Flinck, gedoopt op 02 Juli 1680. Geertje is overleden.
3.10. GENERATIE 10 - STAMOUDERS.
123
Bron: Tresoar Sneek, dopen, doopjaar 1639 Dopeling: Meynert Gedoopt op 7 februari 1639 in Sneek Zoon van Jan Claeses en Geert Meynerts Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : MEINERT Vader : JAN KLASES Moeder : GEERTJE MEINERTS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1633-1654 Inventarisnr. : 657 Ondertrouwregister Gerecht Sneek, 1675 DTB nr: 634, 1655 - 1675 Vermelding: Ondertrouw van 18 september 1675 Man: Meinert Jansen, Sneek Vrouw: Fokel Douwes, Sneek Gestandaardiseerde namen: MEINERT JANS en FOKELTJE DOUWES Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1675 DTB nr: 669, 1616 - 1679 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 8 oktober 1675 Man: Meynert Jans, Sneek Vrouw: Foockel Douwes, Sneek Gestandaardiseerde namen: MEINERT JANS en FOKELTJE DOUWES 625. Fookel Douwes Fookel (Fokeltje) Douwes, trouwde op 08 Oktober 1675 met Meijnert Jans Flinck (624 ). Fookel is overleden. 626. Toussaint Servaas Toussaint (Tutsijn, Toecijn, Toutsainct) Servaas (Servaes, Servace) (kind van Servaas van der Bergh (1252 ) en Jannetje van den Bergen (1253 )), geboren in Luik, trouwde (1) op 13 November 1681 met Jetske Dirks (627 ), trouwde (2) op 09 Juli 1676 met Trijntje Berents Pestrop. Hij is overleden op 30 Juni 1722 in Sneek. Toussaint was mr. hoedemaker (1681) en koopman (1694). Kinderen van Toussaint Servaas en Jetske Dirks: • Janneke Tutsijns van der Bergh (313 ), gedoopt op 11 Juni 1686, trouwde op 05 Augustus 1708 met Jan Meinerts Flinck (312 ). Janneke is overleden op 10 Oktober 1728.
124
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Dirkje Toesijns van den Bergh, gedoopt op 03 Oktober 1688, trouwde op 21 Maart 1708 met Auke Hendriks Weiland. Dirkje is overleden. • Popke Toussaints, gedoopt op 11 Mei 1684. Popke is overleden. • Catherina Toussaints, gedoopt op 08 September 1682. Catherina is overleden v´ o´ or 20 Januari 1695. • Servaes Toussaints, gedoopt op 10 Augustus 1690. Servaes is overleden. • Abraham Toussaints, gedoopt op 09 Oktober 1692. Abraham is overleden. • Catharina Toussaints van den Bergh, gedoopt op 20 Januari 1695, trouwde op 30 Januari 1724 met Pieter Tjalkes Goslinga. Catharina is overleden. • Ysak Toussaints, gedoopt op 20 Augustus 1697, trouwde op 07 Februari 1723 met Japikjen Annes. Ysak is overleden. Kinderen van Toussaint Servaas en Trijntje Berents Pestrop: • Berent Toussaints, gedoopt op 06 November 1678. Berent is overleden. • Trijntje Toussaints, gedoopt op 06 November 1678. Trijntje is overleden. • Jannetje Toussaints, gedoopt op 16 Januari 1681. Jannetje is overleden. • Berentje Toussaints, gedoopt op 16 Januari 1681. Berentje is overleden. Toussaint is geboren in Luik, uit het burgerboek Sneek: 17 sep 1685 TURCYN SERWAES Joupy in land van Luik Bron: Tresoar Trouwregister Gerecht Leeuwarden, 1676 DTB nr: 904, 1672 - 1682 Vermelding: Ondertrouw van 24 juni 1676 Man: Toutsainct Servace, Leiden Vrouw: Trijntje Barents, Vollenhove Gestandaardiseerde namen: en TRIJNTJE BERENDS Trouwregister Hervormde gemeente Leeuwarden, 1676 DTB nr: 980, 1671 - 1681 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 9 juli 1676 Man: Toutsainct Servace, Leiden Vrouw: Trijntje Barents, Vollenhove Gestandaardiseerde namen: en TRIJNTJE BERENDS Ondertrouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1681 DTB nr: 666, 1674 - 1721 Vermelding: Ondertrouw van 29 oktober 1681 Man: Turcijn Servaes, Sneek Vrouw: Jetscke Dircks, Sneek
3.10. GENERATIE 10 - STAMOUDERS.
125
Gestandaardiseerde namen: TOUSSAINT SERVAAS en JETSKE DIRKS Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1681 DTB nr: 670, 1679 - 1749 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 13 november 1681 Man: Turcijn Servaes, Sneek Vrouw: Jetske Dircks, Sneek Gestandaardiseerde namen: TOUSSAINT SERVAAS en JETSKE DIRKS Sneek 1722 Sneek Herv. gem. Beluidensboek 1700-1726 Invnr.: DTB 652 Datum : 30 juni 1722 Plaats: Sneek Beluid Tutsyn Serwaes Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Persoon: ..... ..... ..... = naam of patroniem komt nog niet in de Thesaurus voor 627. Jetske Dirks Jetske Dirks (Dirx), trouwde op 13 November 1681 met Toussaint Servaas (626 ). Jetske is overleden op 05 November 1723 in Sneek. Sneek 1723 Sneek Herv. gem. Beluidensboek 1700-1726 Invnr.: DTB 652 Datum : 5 november 1723 Plaats: Sneek Beluid Jetske Tutsyns Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Persoon: JETSKE ..... ..... = naam of patroniem komt nog niet in de Thesaurus voor 630. de Vries (onbekend) de Vries, trouwde (1) op 17 April 1705 met Duijsie van Oudenhoven (631 ), trouwde (2) met Hendrikje te Dievelde. (onbekend) is overleden. Kind(eren) van de Vries en Duijsie van Oudenhoven: • Helena de Vries (315 ), geboren rond 1680 in Deventer, trouwde op 06 Februari 1711 met Evert Geverdink (314 ). Helena is overleden. 631. Duijsie van Oudenhoven Duijsie van Oudenhoven, geboren in Woerden, trouwde op 17 April 1705 met de Vries (630 ). Duijsie is overleden.
126
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
632. Godert Jans Born Godert Jans Born (Boree or Borna), geboren rond 1645, trouwde op 03 Mei 1674 met Liesbeth Hendriks (633 ). Godert is overleden. Godert was Executeur van Schoterland. Kinderen van Godert Jans Born en Liesbeth Hendriks: • Hendrik Goderts Born, gedoopt op 08 November 1674, trouwde op 19 Augustus 1714 met Jeltje Jans. Hendrik is overleden. • Andries Goderts Born (316 ), gedoopt op 20 Februari 1676, trouwde op 28 April 1700 met Trijntje Bouwes (317 ). Andries is overleden. • Klaartje Goderts Born, gedoopt op 04 Februari 1678. Klaartje is overleden. • Geertje Goderts Born, gedoopt op 25 December 1680. Geertje is overleden v´o´or 23 April 1682. • Geertje Goderts Born, gedoopt op 23 April 1682, trouwde op 18 April 1706 met Jan de Groot. Geertje is overleden. Trouwregister Hervormde gemeente Heerenveen, 1674 DTB nr: 598, 1673 - 1743 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 3 mei 1674, Heerenveen Man: Godert Jans Born Vrouw: Lysbetje Hendriks, Heerenveen Gestandaardiseerde namen: GODERT JANS en LIJSBET HENDRIKS NB: hij is executeur van Schoterland 633. Liesbeth Hendriks Liesbeth (Lysabet, Lijsbet) Hendriks (Hendrix), geboren rond 1645, trouwde op 03 Mei 1674 met Godert Jans Born (632 ). Liesbeth is overleden. 636. Jurgen Jans Nijland Jurgen (Jurjen) Jans Nijland (kind van Jan Ellerts (1272 ) en Antie Jurjaens (1273 )), trouwde op 04 Juni 1674 met Antie Cornelis (637 ). Jurgen is gedoopt op 02 Oktober 1653 in Sneek. Jurgen is overleden. Jurgen was Brouwersgezel. Kinderen van Jurgen Jans Nijland en Antie Cornelis: • Antje Jurgens Nijland, geboren op 05 September 1684 in Sneek, trouwde met Jacob Jacobs IJlst. Antje is overleden in 1769. • Hoite Jurjenz Nijland (318 ), geboren rond 1693, trouwde op 12 Januari 1716 met Acke Jelles Ilstra (319 ). Hij is overleden op 06 November 1733.
3.10. GENERATIE 10 - STAMOUDERS.
127
Bron: Tresoar Sneek, dopen, doopjaar 1653 Dopeling: Jurrian Gedoopt op 2 oktober 1653 in Sneek Zoon van Jan Ellerts en Antie Jurrians Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : JURJEN Vader : JAN EILERTS Moeder : ANTJE JURJENS Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Sneek, doop 1633-1654 Inventarisnr. : 657 Ondertrouwregister Gerecht Franeker, 1674 DTB nr: 245, 1658 - 1677 Vermelding: Proclamatie van 16 mei 1674 Man: Jurien Jans, Franeker Vrouw: Antie Cornelis, Franeker Gestandaardiseerde namen: JURJEN JANS en ANTJE KORNELIS NB: brouwersgezel Trouwregister Hervormde gemeente Franeker, 1674 DTB nr: 261, 1650 - 1683 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 4 juni 1674 Man: Jurien Jans, Franeker Vrouw: Antje Cornelis, Franeker Gestandaardiseerde namen: JURJEN JANS en ANTJE KORNELIS NB: brouwersgezel Ondertrouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1721 DTB nr: 667, 1721 - 1766 Vermelding: Ondertrouw van 22 maart 1721 Man: Jurrien Jans, Sneek Vrouw: Boukien Ydes, Sneek Gestandaardiseerde namen: JURJEN JANS en BAUKJE IEDES 637. Antie Cornelis Antie Cornelis, geboren rond 1654 in Sneek, trouwde op 04 Juni 1674 met Jurgen Jans Nijland (636 ). Antie is overleden v´o´or 1697. 638. Jelle Tjeerds
128
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Jelle Tjeerds, trouwde met Sieuwke Rienks (639 ). Jelle is overleden. Kinderen van Jelle Tjeerds en Sieuwke Rienks: • Acke Jelles Ilstra (319 ), gedoopt op 09 Maart 1687, trouwde op 12 Januari 1716 met Hoite Jurjenz Nijland (318 ). Acke is overleden. • Sjeerd Jelles Ilstra, trouwde met Jelti Ijppes Hogenbrugh. 639. Sieuwke Rienks Sieuwke (Sjuwke) Rienks (Rinx), trouwde met Jelle Tjeerds (638 ). Sieuwke is overleden. 672. Roelof Woutersz Kuyper Roelof Woutersz Kuyper (kind van Wouter Roelofsz Kuyper (1344 ) en Geertje Arisdr (1345 )), trouwde op 25 Januari 1693 met Jacobien Harmesdr (673 ). Roelof is gedoopt op 23 Juni 1661 in Enkhuizen. Hij is overleden rond Juli 1720 in Enkhuizen. Hij is begraven op 06 Juli 1720. Kind(eren) van Roelof Woutersz Kuyper en Jacobien Harmesdr: • Aris Roelofsz Kuyper (336 ), gedoopt op 31 Mei 1699, trouwde op 23 Mei 1728 met Dieuwtjen Jacobsdr Coster (337 ). Hij is overleden op 29 April 1765. 673. Jacobien Harmesdr Jacobien Harmesdr, geboren rond 1663 in Enkhuizen, trouwde op 25 Januari 1693 met Roelof Woutersz Kuyper (672 ). Jacobien is overleden. 674. Jacob Abrahams Coster Jacob Abrahams Coster (kind van Abraham Jansz Coster (1348 ) en Jeltien Heronymusdr Coperslager (1349 )), trouwde op 25 Januari 1693 met Geertje Willemsdr (675 ). Jacob is gedoopt op 30 December 1668 in Enkhuizen. Hij is overleden op 16 Januari 1723 in Enkhuizen. Hij is begraven op 21 Januari 1723. Kind(eren) van Jacob Abrahams Coster en Geertje Willemsdr: • Dieuwtjen Jacobsdr Coster (337 ), gedoopt op 04 Augustus 1699, trouwde op 23 Mei 1728 met Aris Roelofsz Kuyper (336 ). Dieuwtjen is overleden op 01 September 1751. 675. Geertje Willemsdr Geertje Willemsdr, geboren rond 1670 in Enkhuizen, trouwde op 25 Januari 1693 met Jacob Abrahams Coster (674 ). Geertje is overleden. 676. Frans Cornelisz Voorn
3.10. GENERATIE 10 - STAMOUDERS.
129
Frans Cornelisz Voorn (kind van Cornelis Voorn (1352 ) en Aagje (1353 )), geboren rond 1680 in Schiedam, trouwde op 29 Maart 1705 met Lyntje Adriaensdr Voorhout (677 ). Hij is overleden op 19 Juni 1729 in Enkhuizen. Hij is begraven op 20 Juni 1729. Frans was Leraar Waterlandse Doopgezinde Gemeente. Kind(eren) van Frans Cornelisz Voorn en Lyntje Adriaensdr Voorhout: • Adriaen Fransz Voorn (338 ), geboren rond 1708, trouwde op 23 November 1732 met Willempje Cornelisdr (339 ). Hij is overleden rond April 1783. 677. Lyntje Adriaensdr Voorhout Lyntje Adriaensdr Voorhout (kind van Adriaen Dirksz Voorhout (1354 )), geboren rond 1683 in Alkmaar, trouwde op 29 Maart 1705 met Frans Cornelisz Voorn (676 ). Lyntje is overleden rond Februari 1733 in Alkmaar. Ze is begraven op 06 Februari 1733. 736. Pieter Sijmensz Mantel Pieter Sijmensz Mantel (kind van Sijmen Pietersz Mantel (1472 ) en Trijn Jans (1473 )), trouwde op 24 April 1690 met Griet Pieters (737 ). Pieter is gedoopt op 11 Mei 1664 in Andijk. Hij is overleden op 28 Februari 1718. Kinderen van Pieter Sijmensz Mantel en Griet Pieters: • Trijntje Pieters Mantel, gedoopt op 08 Oktober 1690. Trijntje is overleden. • Simon Pietersz Mantel, gedoopt op 05 December 1691. Hij is overleden v´o´or Juni 1695. • Pieter Pietersz Mantel, gedoopt op 26 April 1693, trouwde (1) op 07 Januari 1714 met Geert Jans Swagerman, trouwde (2) op 17 Januari 1717 met Aaf Teunis. Hij is overleden op 22 Juli 1779. • Simon Pietersz Mantel, gedoopt op 12 Juni 1695, trouwde op 24 Januari 1717 met Griet Teunis Groot. Hij is overleden op 09 November 1740. • Dirck Pietersz Mantel, gedoopt op 23 Juni 1695, trouwde (1) op 30 Januari 1729 met Geert Tijsses Koksz, trouwde (2) op 20 Januari 1732 met Barber Cornelis. Dirck is overleden. • Cornelis Pietersz Mantel (368 ), gedoopt op 26 Oktober 1698, trouwde (1) op 04 Februari 1723 met Marij Cornelis (369 ), trouwde (2) op 02 Januari 1735 met Trijn Pieters. Hij is overleden op 13 Augustus 1753. • Jan Pietersz Mantel, gedoopt op 14 November 1700, trouwde (1) op 13 November 1726 met Anne Willemsz, trouwde (2) op 01 Juli 1731 met Marij Dircks Meulen, trouwde (3) op 11 Januari 1733 met Lijsabeth Jacobs. Jan is overleden. • Jacob Pietersz Mantel, gedoopt op 18 November 1703. Hij is overleden op 29 December 1790.
130
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
737. Griet Pieters Griet Pieters (kind van Pieter Cornelisz (1474 ) en Marij Meijners (1475 )), trouwde op 24 April 1690 met Pieter Sijmensz Mantel (736 ). Griet is gedoopt op 26 December 1664 in Wervershoof. Griet is overleden op 10 Januari 1733. 816. Jan Claessen Coster Jan Claessen Coster (kind van Claes Coster (1632 )), trouwde op 22 November 1665 met Diewer Theunis (817 ). Jan is overleden. Kinderen van Jan Claessen Coster en Diewer Theunis: • Aecht Jansz Coster, gedoopt op 12 September 1666. Aecht is overleden. • Aecht Jansz Coster, gedoopt op 24 Juni 1668. Aecht is overleden. • Geert Jansz Coster, gedoopt op 22 December 1669. Geert is overleden. • Anne Jansz Coster, gedoopt op 03 Juli 1672. Anne is overleden. • Trijn Jansz Coster, gedoopt op 05 September 1674. Trijn is overleden. • Claas Jansz Coster, gedoopt op 06 Juli 1679. Claas is overleden. • Pieter Jansz Coster (408 ), gedoopt op 12 November 1684, trouwde (1) in 1708 met Grietje Kempers, trouwde (2) op 06 December 1710 met Neel Pieters (409 ). Hij is overleden rond 1750. 817. Diewer Theunis Diewer (Diever) Theunis (kind van Theunis Jansen (1634 ) en Aeft Pieters (1635 )), trouwde op 22 November 1665 met Jan Claessen Coster (816 ). Diewer is overleden. 832. Pieter Thymon Houter Pieter Thymon Houter, trouwde met Niejse Reyers (833 ). Pieter is overleden. Kind(eren) van Pieter Thymon Houter en Niejse Reyers: • Thymon Pietersz Houter (416 ), gedoopt op 11 Juli 1683, trouwde met Trijn Jans Langedijk (417 ). Thymon is overleden. 833. Niejse Reyers Niejse Reyers, trouwde met Pieter Thymon Houter (832 ). Niejse is overleden. 836. Pieter Gorter Pieter Gorter (kind van Pieter Pieters Gorter (1672 ) en Guurtje Cornelis (1673 )), trouwde op 13 Februari 1707 met Trijntje Reijers Elis (837 ). Pieter is overleden. Kind(eren) van Pieter Gorter en Trijntje Reijers Elis: • Pieter Gorter (418 ), gedoopt op 11 December 1707, trouwde op 03 Juli 1729 met Cornelisje Stoffels Didama (419 ). Hij is overleden op 30 April 1744.
3.10. GENERATIE 10 - STAMOUDERS.
131
837. Trijntje Reijers Elis Trijntje Reijers Elis (kind van Reijer Jacobs Elis (1674 ) en Trijn Cornelis (1675 )), trouwde op 13 Februari 1707 met Pieter Gorter (836 ). Trijntje is overleden rond Februari 1724 in Oosterblokker (Blokker) (Drechterland). Ze is begraven op 10 Februari 1724. 838. Stoffel Claes Didama Stoffel Claes Didama (kind van Claas Stoffelz Didama (1676 )), trouwde op 21 September 1696 met Grietje Jacobs Egles (839 ). Hij is overleden op 31 Augustus 1715 in Westwoud (Drechterland). Kind(eren) van Stoffel Claes Didama en Grietje Jacobs Egles: • Cornelisje Stoffels Didama (419 ), trouwde (1) op 03 Juli 1729 met Pieter Gorter (418 ), trouwde (2) met Claas Kley. Cornelisje is overleden rond April 1778. 839. Grietje Jacobs Egles Grietje Jacobs Egles, geboren rond Oktober 1659 in Hauwert (Noorder-Koggenland) (Medemblik), trouwde op 21 September 1696 met Stoffel Claes Didama (838 ). Grietje is gedoopt op 05 Oktober 1659 in Hauwert (Noorder-Koggenland) (Medemblik). Grietje is overleden rond November 1723 in Binnenwijzend (Drechterland). Ze is begraven op 04 November 1723. 896. Jan Pieterse Jan Pieterse, geboren in Beets (Zeevang), trouwde op 15 December 1658 met Anna Maertens (897 ). Jan is overleden. Hij is begraven op 10 April 1703. Kinderen van Jan Pieterse en Anna Maertens: • Mary Janse, gedoopt op 19 Oktober 1659. Mary is overleden v´o´or Oktober 1665. • Maarten Janse (448 ), gedoopt op 19 Oktober 1660, trouwde op 03 April 1689 met Neeltie Pieters (449 ). Maarten is overleden. • Jan Janse Stolp, gedoopt op 31 December 1662, trouwde op 18 December 1695 met Wolmet Jacobs. Jan is overleden. • Maartje Janse Stolp, gedoopt op 10 Oktober 1665. Maartje is overleden. • Pieter Janse Stolp, gedoopt op 12 Mei 1667. Hij is overleden v´o´or 16 April 1669. • Pieter Janse Stolp, gedoopt op 16 April 1669. Pieter is overleden. 897. Anna Maertens Anna Maertens, geboren in Oudendijk (Koggenland), trouwde op 15 December 1658 met Jan Pieterse (896 ). Anna is overleden.
132
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
898. Pieter Claesse Pieter Claesse, trouwde. Pieter is overleden. Kind(eren) van Pieter Claesse: • Neeltie Pieters (449 ), gedoopt op 04 April 1666, trouwde op 03 April 1689 met Maarten Janse (448 ). Neeltie is overleden. 932. Jan Snijer Jan Snijer, trouwde met Immetje Ariaans (933 ). Jan is overleden. Kind(eren) van Jan Snijer en Immetje Ariaans: • Gijsbert Jansz Snijer (466 ), trouwde op 23 Februari 1664 met Jannetje Pieters (467 ). Gijsbert is overleden. 933. Immetje Ariaans Immetje Ariaans, trouwde met Jan Snijer (932 ). Immetje is overleden. 934. Pieter Evertsz Pieter Evertsz, trouwde met Anna Heertgens (935 ). Pieter is overleden. Kind(eren) van Pieter Evertsz en Anna Heertgens: • Jannetje Pieters (467 ), gedoopt op 07 April 1641, trouwde op 23 Februari 1664 met Gijsbert Jansz Snijer (466 ). Jannetje is overleden. 935. Anna Heertgens Anna Heertgens, trouwde met Pieter Evertsz (934 ). Anna is overleden. 936. Lourens Hoogetoorn Lourens Hoogetoorn, geboren rond 1620 in Goes, trouwde op 19 Juli 1666 met Catharina Alders (937 ). Hij is overleden op 02 Februari 1692 in Heinkenszand (Borsele). Lourens was Predikant. Kind(eren) van Lourens Hoogetoorn en Catharina Alders: • Adelaar Lourens Hoogetoorn (468 ), geboren na 1666 in Heinkenszand (Borsele), trouwde met Aagtje Abrahams (469 ). Adelaar is overleden. 937. Catharina Alders Catharina Alders, geboren in Vlissingen, trouwde op 19 Juli 1666 met Lourens Hoogetoorn (936 ). Catharina is overleden. 940. Simon Florisz Bok Simon Florisz Bok, trouwde met Trijntje Pieters Lijn (941 ). Simon is overleden. Kind(eren) van Simon Florisz Bok en Trijntje Pieters Lijn: • Floris Simonsz de Bok (470 ), geboren rond 1680, trouwde met Aagje Dirks (471 ). Hij is overleden rond Mei 1715.
3.11. GENERATIE 11 - STAMGROOTOUDERS.
133
941. Trijntje Pieters Lijn Trijntje Pieters Lijn (kind van Pieter Pietersz Lijn (1882 ) en Trijntje Willems (1883 )), trouwde met Simon Florisz Bok (940 ). Trijntje is overleden.
3.11
Generatie 11 - Stamgrootouders.
1024. Reiner Jelles Broersma Reiner Jelles Broersma (kind van Jelle Reiners (2048 ) en Hylck Piers Broersma (2049 )), geboren in Heeg (Wymbritseradeel), trouwde in 1650 met Bauck Jurjens (1025 ). Reiner is overleden. Reiner was Schipper. Kinderen van Reiner Jelles Broersma en Bauck Jurjens: • Jurjen Reyners (512 ), gedoopt op 11 Oktober 1650, trouwde (1) in 1670 met Beeuw Ubles (513 ), trouwde (2) op 15 December 1695 met Aefke Ayses, trouwde (3) op 20 December 1709 met Idske Ienses. Hij is overleden na 1716. • Bauck Reiners Broersma, gedoopt op 24 November 1661. Bauck is overleden. 1025. Bauck Jurjens Bauck Jurjens (Jurriens), trouwde in 1650 met Reiner Jelles Broersma (1024 ). Bauck is overleden. 1026. Uble Feddis Uble (Oebele, Ubele, Ubelo, Wbbele, Wbble) Feddis (Feddes), geboren in Langezwaag (Opsterland), trouwde op 10 Mei 1649 met Sietske Minnerts (1027 ). Uble is overleden. Kind(eren) van Uble Feddis en Sietske Minnerts: • Beeuw Ubles (513 ), geboren op 09 Februari 1653 in Langezwaag (Opsterland), trouwde in 1670 met Jurjen Reyners (512 ). Beeuw is overleden in 1692. Bron: Tresoar Trouwregister Gerecht Opsterland, 1649 DTB nr: 553, 1615 - 1703 Vermelding: Derde proclamatie van 10 mei 1649 Man: Uble Feddis, Langezwaag Vrouw: Syts Minnerts, Langezwaag Gestandaardiseerde namen: OEBELE FEDDES en SIETSKE MINNERTS. 1027. Sietske Minnerts Sietske (Syts) Minnerts, geboren in Langezwaag (Opsterland), trouwde op 10 Mei 1649 met Uble Feddis (1026 ). Sietske is overleden.
134
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
1032. Sijtze Sijtzes Sijtze Sijtzes, trouwde rond 1658 met Grijt Lijckles (1033 ). Sijtze is overleden. Kind(eren) van Sijtze Sijtzes en Grijt Lijckles: • Lijckle Sijtzes Storm (516 ), geboren rond 1659, trouwde met Lisck Hessels (517 ). Hij is overleden v´ o´ or 1719. 1033. Grijt Lijckles Grijt Lijckles, geboren rond 1627, trouwde rond 1658 met Sijtze Sijtzes (1032 ). Grijt is overleden. 1034. Hessel Atses Hessel Atses (kind van Atse Atses (2068 ) en Atcke Rinckes (2069 )), geboren rond 1615, trouwde rond 1654 met Abe Minnes (1035 ). Hij is overleden rond 1674. Kind(eren) van Hessel Atses en Abe Minnes: • Lisck Hessels (517 ), geboren rond 1658 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde met Lijckle Sijtzes Storm (516 ). Lisck is overleden. 1035. Abe Minnes Abe Minnes (kind van Minne Johannes (2070 ) en Lisck Douwes (2071 )), geboren rond 1620, trouwde rond 1654 met Hessel Atses (1034 ). Abe is overleden. 1036. Sijmen Annes Sijmen Annes (kind van Anne Jans (2072 )), geboren rond 1620, trouwde met Folkouw Ymes (1037 ). Hij is overleden v´o´or 1680. Kind(eren) van Sijmen Annes en Folkouw Ymes: • Doytse Sijmens (518 ), geboren rond 1665, trouwde rond 1688 met Geeske (519 ). Doytse is overleden. 1037. Folkouw Ymes Folkouw Ymes (Iemes) (kind van Yme Hanses (2074 ) en Trijn Doytzes (2075 )), geboren rond 1626 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde met Sijmen Annes (1036 ). Folkouw is overleden. 1120. Reiner Jelles Broersma Zie 1024. 1121. Bauck Jurjens Zie 1025. 1122. Uble Feddis Zie 1026.
3.11. GENERATIE 11 - STAMGROOTOUDERS.
135
1123. Sietske Minnerts Zie 1027. 1128. Sijtze Sijtzes Zie 1032. 1129. Grijt Lijckles Zie 1033. 1130. Hessel Atses Zie 1034. 1131. Abe Minnes Zie 1035. 1132. Sijmen Annes Zie 1036. 1133. Folkouw Ymes Zie 1037. 1160. Hidde Hylkes Hidde Hylkes, trouwde (1) op 18 Januari 1674 met Antie Sioerdts, trouwde (2) met Brecht Wybrens (1161 ). Hidde is overleden. Kinderen van Hidde Hylkes en Antie Sioerdts: • Tietje Hiddes, gedoopt op 17 Januari 1675. Tietje is overleden. • Gooits Hiddes, gedoopt op 17 September 1676. Gooits is overleden. • Antje Hiddes, gedoopt op 17 Juni 1678. Antje is overleden v´o´or 19 Mei 1684. • Sioerdt Hiddes, gedoopt op 20 Mei 1681. Sioerdt is overleden. • Antje Hiddes, gedoopt op 19 Mei 1684. Antje is overleden. • Pietje Hiddes, gedoopt op 14 Juli 1689. Pietje is overleden. Kinderen van Hidde Hylkes en Brecht Wybrens: • Hylke Hiddes (580 ), gedoopt op 25 Januari 1663, trouwde op 10 Juni 1689 met Rints Lolkes (581 ). Hylke is overleden. • Wybren Hiddes, gedoopt op 09 Oktober 1664. Wybren is overleden. • Holle Hiddes, gedoopt op 02 December 1666. Holle is overleden. • Griet Hiddes, gedoopt op 26 September 1668. Griet is overleden.
136
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
1161. Brecht Wybrens Brecht Wybrens (kind van Wybren Foppes (2322 ) en Grietje Teekes (2323 )), trouwde met Hidde Hylkes (1160 ). Brecht is gedoopt op 18 April 1641 in Wymbritseradeel. Brecht is overleden. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1641 Dopeling: Brecht Gedoopt op 18 april 1641 in Heeg Kind van Wybren Foppes en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : BRUCHT of BRECHTJE Vader : WIEBREN FOPPES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Heeg, doop 1605-1811 Inventarisnr. : 873 1162. Lolke Hiddes Lolke Hiddes, trouwde met Lioets Wybrens (1163 ). Lolke is overleden. Kinderen van Lolke Hiddes en Lioets Wybrens: • Wybren Lolkes, gedoopt op 21 Januari 1665. Hij is overleden v´o´or 14 April 1661. • Lolkes, gedoopt op 30 Mei 1656. (onbekend) is overleden. • Hidde Lolkes, gedoopt op 21 December 1656. Hidde is overleden. • Baauk Lolkes, gedoopt op 22 Augustus 1658. Baauk is overleden. • Rink Lolkes, gedoopt op 22 Augustus 1658. Rink is overleden v´o´or 14 April 1666. • Foppe Lolkes, gedoopt op 01 April 1660. Foppe is overleden. • Wybren Lolkes (582 ), gedoopt op 14 April 1661, trouwde op 30 Oktober 1691 met Gatske Gatses (583 ). Wybren is overleden. • Taeke Lolkes, gedoopt op 13 Maart 1664. Taeke is overleden. • Rink Lolkes, gedoopt op 14 April 1666. Rink is overleden v´o´or 19 Mei 1667. • Rints Lolkes (581 ), gedoopt op 19 Mei 1667, trouwde op 10 Juni 1689 met Hylke Hiddes (580 ). Rints is overleden. • Richt Lolkes, gedoopt op 25 Oktober 1668. Richt is overleden. • Griet Lolkes, geboren rond 1670, trouwde met Auke Hendriks. Griet is overleden.
3.11. GENERATIE 11 - STAMGROOTOUDERS.
137
1163. Lioets Wybrens Lioets Wybrens (kind van Wybren Foppes (2326 ) en Grietje Teekes (2327 )), trouwde met Lolke Hiddes (1162 ). Lioets is gedoopt op 10 Maart 1637 in Wymbritseradeel. Lioets is overleden. Bron: Tresoar Wymbritseradeel, dopen, doopjaar 1637 Dopeling: Luts Gedoopt op 10 maart 1637 in Heeg Dochter van Wybren Foppes en niet genoemde moeder Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem): Dopeling : LUTSKE Vader : WIEBREN FOPPES Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Heeg, doop 1605-1811 Inventarisnr. : 873 1164. Lolke Hiddes Zie 1162. 1165. Lioets Wybrens Zie 1163. 1168. Hidde Hylkes Zie 1160. 1169. Brecht Wybrens Zie 1161. 1170. Lolke Hiddes Zie 1162. 1171. Lioets Wybrens Zie 1163. 1184. Siercks Johans Cnossen Siercks (Sierck) Johans Cnossen (kind van Johan Oepkes Cnossen (2368 ) en Jeltje Baes Johans Algera (2369 )), geboren rond 1630, trouwde met Antje Hansen (1185 ). Siercks is overleden. Kind(eren) van Siercks Johans Cnossen en Antje Hansen:
138
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Johannes Sierck Cnossen (592 ), geboren rond 1662 in Jutrijp (Wymbritseradeel), trouwde op 19 Februari 1688 met Trijntje Johansdr (593 ). Hij is overleden op 19 Februari 1687. 1185. Antje Hansen Antje Hansen (Hansens, Hanses) (kind van Hans Idses (2370 ) en Jesel Aegges (2371 )), trouwde met Siercks Johans Cnossen (1184 ). Antje is overleden. 1188. Aegge Jans Aegge Jans (kind van Jan Aegges (2376 ) en Tryn Jelmers (2377 )), trouwde met Jel Wybes (1189 ). Aegge is overleden. Kind(eren) van Aegge Jans en Jel Wybes: • Wybe Ages (594 ), trouwde op 04 Februari 1683 met Jets Lolckes (595 ). Wybe is overleden. 1189. Jel Wybes Jel Wybes, trouwde met Aegge Jans (1188 ). Jel is overleden. 1190. Lolcke Engeles Lolcke Engeles (kind van Engele Sioerdts (2380 ) en Syds Ennes Metsma (2381 )), trouwde met Hid Seerps (1191 ). Lolcke is overleden. Kinderen van Lolcke Engeles en Hid Seerps: • Jets Lolckes (595 ), trouwde op 04 Februari 1683 met Wybe Ages (594 ). Jets is overleden. • Ybel Lolckes (599 ), geboren rond 1658, trouwde met Wybe Annes Abbema (598 ). Ybel is overleden na 1711. 1191. Hid Seerps Hid Seerps (kind van Seerp Siercks (2382 ) en Ymck Idses (2383 )), trouwde met Lolcke Engeles (1190 ). Hid is overleden. 1194. Frans Garbens Frans Garbens (Gerbens), geboren in Deersum (Boarnsterhim), trouwde op 08 Januari 1632 met Brecht Fockes (1195 ). Frans is overleden. Kind(eren) van Frans Garbens en Brecht Fockes: • Brecht Franses (597 ), trouwde met Tjeerd Heijns (596 ). Brecht is overleden in 1675. Bron: Tresoar Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1632 DTB nr: 669, 1616 - 1679 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 8 januari 1632
3.11. GENERATIE 11 - STAMGROOTOUDERS. Man: Vrouw:
139
Frans Garbens, Deersum Brecht Fockes, Deersum
Gestandaardiseerde namen: FRANS GERBENS en BRECHTJE FOKKES 1195. Brecht Fockes Brecht (Brechtje) Fockes (Fokkes) (kind van Focke Alles (2390 ) en Antje Claesdr. (2391 )), geboren in Deersum (Boarnsterhim), trouwde op 08 Januari 1632 met Frans Garbens (1194 ). Brecht is overleden v´o´or 1635. 1196. Anne Wybes Abbema Anne Wybes Abbema (kind van Wybe Wabbes (2392 ) en Goyts Sytzes (2393 )), geboren rond 1620 in Grouw (Boarnsterhim), trouwde met Righstie Murcks (1197 ). Hij is overleden op 30 April 1684 in Hommerts (Wymbritseradeel). Kinderen van Anne Wybes Abbema en Righstie Murcks: • Wybe Annes Abbema (598 ), trouwde met Ybel Lolckes (599 ). Hij is overleden op 02 September 1693. • Sydse Annes Abbema, trouwde (1) met Sieucke Jansdr, trouwde (2) met Joostje Eewertsdr. Sydse is overleden. • Murk Annis Abbema, trouwde in 1683 met Maycke Freercksdr. Hij is overleden op 19 Oktober 1695. • Zytske Annesdr Abbema, geboren rond Mei 1649. Zytske is overleden. • Goytse Annesdr Abbema, geboren rond Mei 1648, trouwde met Coops Wols. Goytse is overleden. 1197. Righstie Murcks Righstie (Richt) Murcks (Maercxdr) (en Ecama) (kind van Murck Everts Ecama Siercksma (2394 ) en Etesdr (2395 )), trouwde met Anne Wybes Abbema (1196 ). Righstie is overleden. 1198. Lolcke Engeles Zie 1190. 1199. Hid Seerps Zie 1191. 1248. Jan Claeses Jan Claeses, trouwde met Geert Meynerts (1249 ). Jan is overleden. Kinderen van Jan Claeses en Geert Meynerts: • Meijnert Jans Flinck (624 ), gedoopt op 07 Februari 1639, trouwde op 08 Oktober 1675 met Fookel Douwes (625 ). Meijnert is overleden.
140
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
• Claes Jans. • Taed Jans, trouwde met Jacob Lourens. • Antie Jans. • Juw Jans. 1249. Geert Meynerts Geert Meynerts, trouwde met Jan Claeses (1248 ). Geert is overleden. 1252. Servaas van der Bergh Servaas van der Bergh (Bergen), geboren in Luik, trouwde met Jannetje van den Bergen (1253 ). Hij is overleden v´o´or 1669 in Leiden. Kind(eren) van Servaas van der Bergh en Jannetje van den Bergen: • Toussaint Servaas (626 ), geboren in Luik, trouwde (1) op 13 November 1681 met Jetske Dirks (627 ), trouwde (2) op 09 Juli 1676 met Trijntje Berents Pestrop. Hij is overleden op 30 Juni 1722. 1253. Jannetje van den Bergen Jannetje van den Bergen, trouwde (1) met Servaas van der Bergh (1252 ), trouwde (2) met Joris Jacobs. Jannetje is overleden. 1272. Jan Ellerts Jan Ellerts, trouwde op 30 Juni 1639 met Antie Jurjaens (1273 ). Jan is overleden. Kinderen van Jan Ellerts en Antie Jurjaens: • Ellert Jans, gedoopt op 28 Maart 1640. Ellert is overleden. • Hylck Jans, gedoopt op 09 April 1643. Hylck is overleden. • Neeltje Jans, gedoopt op 11 Oktober 1644. Neeltje is overleden. • Feitse Jans, gedoopt op 28 Juni 1646. Feitse is overleden. • Steffen Jans, gedoopt op 19 December 1647. Steffen is overleden. • Ietje Jans, gedoopt op 02 December 1649. Ietje is overleden. • Jurgen Jans Nijland (636 ), gedoopt op 02 Oktober 1653, trouwde op 04 Juni 1674 met Antie Cornelis (637 ). Jurgen is overleden. Bron: Tresoar Ondertrouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1639 DTB nr: 665, 1616 - 1674 Vermelding: Proclamatie van 15 juni 1639 Man: Jan Ellerts, Sneek Vrouw: Antie Jurjaens, Sneek
3.11. GENERATIE 11 - STAMGROOTOUDERS.
141
Trouwregister Hervormde gemeente Sneek, 1639 DTB nr: 669, 1616 - 1679 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 30 juni 1639 Man: Jan Ellertsz, Sneek Vrouw: Antie Juryansdr, Sneek 1273. Antie Jurjaens Antie Jurjaens (Juryansdr), trouwde op 30 Juni 1639 met Jan Ellerts (1272 ). Antie is overleden. 1344. Wouter Roelofsz Kuyper Wouter Roelofsz Kuyper (kind van Roelof Woutersz Kuyper (2688 ) en Geesijn Claesdr (2689 )), trouwde v´ o´ or 1652 met Geertje Arisdr (1345 ). Wouter is gedoopt op 19 November 1617 in Enkhuizen. Wouter is overleden. Kind(eren) van Wouter Roelofsz Kuyper en Geertje Arisdr: • Roelof Woutersz Kuyper (672 ), gedoopt op 23 Juni 1661, trouwde op 25 Januari 1693 met Jacobien Harmesdr (673 ). Hij is overleden rond Juli 1720. 1345. Geertje Arisdr Geertje Arisdr, geboren rond 1635, trouwde v´o´or 1652 met Wouter Roelofsz Kuyper (1344 ). Geertje is overleden. 1348. Abraham Jansz Coster Abraham Jansz Coster (kind van Jan Pouwelsz Coster (2696 ) en Dieuw Hermensdr (2697 )), geboren rond 1637, trouwde rond 1662 met Jeltien Heronymusdr Coperslager (1349 ). Hij is overleden op 03 Februari 1706 in Enkhuizen. Hij is begraven op 08 Februari 1706. Kind(eren) van Abraham Jansz Coster en Jeltien Heronymusdr Coperslager: • Jacob Abrahams Coster (674 ), gedoopt op 30 December 1668, trouwde op 25 Januari 1693 met Geertje Willemsdr (675 ). Hij is overleden op 16 Januari 1723. 1349. Jeltien Heronymusdr Coperslager Jeltien Heronymusdr Coperslager (kind van Jeronymus Carelsz van de Linden (2698 ) en Aeftien Goossens (2699 )), trouwde rond 1662 met Abraham Jansz Coster (1348 ). Jeltien is gedoopt op 09 Maart 1637 in Enkhuizen. Jeltien is overleden op 28 Mei 1695 in Enkhuizen. Ze is begraven op 06 Juni 1695. 1352. Cornelis Voorn Cornelis Voorn, geboren rond 1655, trouwde met Aagje (1353 ). Cornelis is overleden. Kind(eren) van Cornelis Voorn en Aagje: • Frans Cornelisz Voorn (676 ), geboren rond 1680 in Schiedam, trouwde op 29 Maart 1705 met Lyntje Adriaensdr Voorhout (677 ). Hij is overleden op 19 Juni 1729.
142
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
1353. Aagje Aagje (Jannetje) (onbekend), geboren rond 1655, trouwde met Cornelis Voorn (1352 ). Aagje is overleden. 1354. Adriaen Dirksz Voorhout Adriaen Dirksz Voorhout, geboren rond 1655 in Alkmaar, trouwde. Hij is overleden rond Oktober 1719 in Alkmaar. Hij is begraven op 09 Oktober 1719. Kind(eren) van Adriaen Dirksz Voorhout: • Lyntje Adriaensdr Voorhout (677 ), geboren rond 1683 in Alkmaar, trouwde op 29 Maart 1705 met Frans Cornelisz Voorn (676 ). Lyntje is overleden rond Februari 1733. 1472. Sijmen Pietersz Mantel Sijmen Pietersz Mantel, trouwde met Trijn Jans (1473 ). Sijmen is overleden. Kind(eren) van Sijmen Pietersz Mantel en Trijn Jans: • Pieter Sijmensz Mantel (736 ), gedoopt op 11 Mei 1664, trouwde op 24 April 1690 met Griet Pieters (737 ). Hij is overleden op 28 Februari 1718. 1473. Trijn Jans Trijn Jans, trouwde met Sijmen Pietersz Mantel (1472 ). Trijn is overleden. 1474. Pieter Cornelisz Pieter Cornelisz, trouwde met Marij Meijners (1475 ). Pieter is overleden. Kind(eren) van Pieter Cornelisz en Marij Meijners: • Griet Pieters (737 ), gedoopt op 26 December 1664, trouwde op 24 April 1690 met Pieter Sijmensz Mantel (736 ). Griet is overleden op 10 Januari 1733. 1475. Marij Meijners Marij Meijners, trouwde met Pieter Cornelisz (1474 ). Marij is overleden. 1632. Claes Coster Claes Coster, trouwde. Claes is overleden. Kind(eren) van Claes Coster: • Jan Claessen Coster (816 ), trouwde op 22 November 1665 met Diewer Theunis (817 ). Jan is overleden. 1634. Theunis Jansen
3.11. GENERATIE 11 - STAMGROOTOUDERS.
143
Theunis Jansen, trouwde op 01 April 1641 met Aeft Pieters (1635 ). Theunis is overleden. Kind(eren) van Theunis Jansen en Aeft Pieters: • Diewer Theunis (817 ), trouwde op 22 November 1665 met Jan Claessen Coster (816 ). Diewer is overleden. 1635. Aeft Pieters Aeft Pieters, trouwde op 01 April 1641 met Theunis Jansen (1634 ). Aeft is overleden. 1672. Pieter Pieters Gorter Pieter Pieters Gorter, trouwde met Guurtje Cornelis (1673 ). Pieter is overleden. Kind(eren) van Pieter Pieters Gorter en Guurtje Cornelis: • Pieter Gorter (836 ), trouwde op 13 Februari 1707 met Trijntje Reijers Elis (837 ). Pieter is overleden. 1673. Guurtje Cornelis Guurtje Cornelis, trouwde met Pieter Pieters Gorter (1672 ). Guurtje is overleden. 1674. Reijer Jacobs Elis Reijer Jacobs Elis, trouwde met Trijn Cornelis (1675 ). Reijer is overleden. Kind(eren) van Reijer Jacobs Elis en Trijn Cornelis: • Trijntje Reijers Elis (837 ), trouwde op 13 Februari 1707 met Pieter Gorter (836 ). Trijntje is overleden rond Februari 1724. 1675. Trijn Cornelis Trijn Cornelis, trouwde met Reijer Jacobs Elis (1674 ). Trijn is overleden rond Februari 1724. Ze is begraven op 10 Februari 1724. 1676. Claas Stoffelz Didama Claas Stoffelz Didama, trouwde. Claas is overleden. Kind(eren) van Claas Stoffelz Didama: • Stoffel Claes Didama (838 ), trouwde op 21 September 1696 met Grietje Jacobs Egles (839 ). Hij is overleden op 31 Augustus 1715. 1882. Pieter Pietersz Lijn Pieter Pietersz Lijn, trouwde met Trijntje Willems (1883 ). Pieter is overleden. Kind(eren) van Pieter Pietersz Lijn en Trijntje Willems: • Trijntje Pieters Lijn (941 ), trouwde met Simon Florisz Bok (940 ). Trijntje is overleden.
144
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
1883. Trijntje Willems Trijntje Willems, trouwde met Pieter Pietersz Lijn (1882 ). Trijntje is overleden.
3.12
Generatie 12 - Stamovergrootouders.
2048. Jelle Reiners Jelle Reiners (kind van Reiner Eelckes (4096 ) en Sieuw Jelles (4097 )), geboren rond 1590 in Twellega (Uitwellingerga) (Wymbritseradeel), trouwde op 3 September 1623 met Hylck Piers Broersma (2049 ). Hij is overleden na 1644 in Twellega (Uitwellingerga) (Wymbritseradeel). Jelle was Boer op ”stim 1”(1640), Diaken te Woudsend (1644). Kinderen van Jelle Reiners en Hylck Piers Broersma: • Reiner Jelles Broersma (1024 ), geboren in Heeg (Wymbritseradeel), trouwde in 1650 met Bauck Jurjens (1025 ). Reiner is overleden. • Sieuw Jelles. Sieuw is overleden. • Hylcke Jelles. Hylcke is overleden. Bron: Tresoar Trouwregister Hervormde gemeente Langweer Teroele Dijken Boornzwaag, 1623 DTB nr: 214, 1609 - 1810 Vermelding: Ondertrouw van 3 september 1623 Man: Jelle Reijnerzn, Uitwellingerga Vrouw: Hijlck Piersdr, Legemeer Gestandaardiseerde namen: JELLE en HIELKJE PIERS 2049. Hylck Piers Broersma Hylck Piers Broersma (kind van Pier Ockes Broersma (4098 ) en Sjouck Annes (4099 )), geboren in 1600 in Legemeer (Scharsterland), trouwde op 3 September 1623 met Jelle Reiners (2048 ). Hylck is overleden in 1644. 2068. Atse Atses Atse Atses, geboren rond 1585, trouwde met Atcke Rinckes (2069 ). Hij is overleden rond 1622. Kind(eren) van Atse Atses en Atcke Rinckes: • Hessel Atses (1034 ), geboren rond 1615, trouwde rond 1654 met Abe Minnes (1035 ). Hij is overleden rond 1674. 2069. Atcke Rinckes Atcke Rinckes (Riencks) (kind van Rincke Harings (4138 ) en Jildouw Johannes (4139 )), geboren rond 1590, trouwde met Atse Atses (2068 ). Atcke is overleden rond 1610.
3.12. GENERATIE 12 - STAMOVERGROOTOUDERS.
145
2070. Minne Johannes Minne Johannes, geboren rond 1585, trouwde op 12 Januari 1617 met Lisck Douwes (2071 ). Minne is overleden. Kind(eren) van Minne Johannes en Lisck Douwes: • Abe Minnes (1035 ), geboren rond 1620, trouwde rond 1654 met Hessel Atses (1034 ). Abe is overleden. Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1617 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 12 januari 1617 Man: Minne Johannes, Woudsend Vrouw: Lisck Douwes, Woudsend Gestandaardiseerde namen: MINNE JOHANNES en LISKJE DOUWES 2071. Lisck Douwes Lisck Douwes, geboren rond 1590 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 12 Januari 1617 met Minne Johannes (2070 ). Lisck is overleden. 2072. Anne Jans Anne Jans, geboren rond 1590, trouwde. Anne is overleden. Kind(eren) van Anne Jans: • Sijmen Annes (1036 ), geboren rond 1620, trouwde met Folkouw Ymes (1037 ). Hij is overleden v´ o´ or 1680. 2074. Yme Hanses Yme Hanses, geboren rond 1598 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde op 06 Maart 1625 met Trijn Doytzes (2075 ). Yme is overleden. Kind(eren) van Yme Hanses en Trijn Doytzes: • Folkouw Ymes (1037 ), geboren rond 1626 in Woudsend (Wymbritseradeel), trouwde met Sijmen Annes (1036 ). Folkouw is overleden. Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1625 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 6 maart 1625 Man: Jimme Hansez, Woudsend Vrouw: Trijn Doytzedr Gestandaardiseerde namen: IEME HANSES en TRIJNTJE DOOITSES 2075. Trijn Doytzes Trijn Doytzes, geboren rond 1600, trouwde op 06 Maart 1625 met Yme Hanses (2074 ). Trijn is overleden.
146
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
2240. Jelle Reiners Zie 2048. 2241. Hylck Piers Broersma Zie 2049. 2260. Atse Atses Zie 2068. 2261. Atcke Rinckes Zie 2069. 2262. Minne Johannes Zie 2070. 2263. Lisck Douwes Zie 2071. 2264. Anne Jans Zie 2072. 2266. Yme Hanses Zie 2074. 2267. Trijn Doytzes Zie 2075. 2322. Wybren Foppes Wybren Foppes (kind van Foppe Diorres (4644 ) en Brecht Wybrens (4645 )), trouwde op 13 December 1629 met Grietje Teekes (2323 ). Wybren is overleden. Kinderen van Wybren Foppes en Grietje Teekes: • Lioets Wybrens, gedoopt op 20 Mei 1632. Lioets is overleden v´o´or 10 Maart 1637. • Feddu Wybrens, gedoopt op 14 December 1634. Feddu is overleden. • Lioets Wybrens (1163 ), gedoopt op 10 Maart 1637, trouwde met Lolke Hiddes (1162 ). Lioets is overleden. • Brecht Wybrens (1161 ), gedoopt op 18 April 1641, trouwde met Hidde Hylkes (1160 ). Brecht is overleden.
3.12. GENERATIE 12 - STAMOVERGROOTOUDERS.
147
Bron: Tresoar Trouwregister Hervormde gemeente Heeg, 1629 DTB nr: 874, 1596 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 13 december 1629 Man: Wybren Foppes, Heeg Vrouw: Griet Takes Gestandaardiseerde namen: WIEBREN FOPPES en GRIETJE TEEKES 2323. Grietje Teekes Grietje Teekes, trouwde op 13 December 1629 met Wybren Foppes (2322 ). Grietje is overleden. 2326. Wybren Foppes Zie 2322. 2327. Grietje Teekes Zie 2323. 2330. Wybren Foppes Zie 2322. 2331. Grietje Teekes Zie 2323. 2338. Wybren Foppes Zie 2322. 2339. Grietje Teekes Zie 2323. 2342. Wybren Foppes Zie 2322. 2343. Grietje Teekes Zie 2323.
148
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
2368. Johan Oepkes Cnossen Johan Oepkes (Wpkes) Cnossen (kind van Upcke Aenes Knossens (4736 ) en Mints Thomasdr (4737 )), geboren rond 1575 in Knossen (Bolsward), trouwde met Jeltje Baes Johans Algera (2369 ). Hij is overleden v´o´or 10 Juli 1638 in Hommerts (Wymbritseradeel). Johan was Bijsitter (soort wethouder), dijkgraaf van Wymbritseradeel, dorpsrechter, ontvanger en kerkvoogd.. Kinderen van Johan Oepkes Cnossen en Jeltje Baes Johans Algera: • Siercks Johans Cnossen (1184 ), geboren rond 1630, trouwde met Antje Hansen (1185 ). Siercks is overleden. • Gatske Johans Cnossens, trouwde met Yte Murks Ecama. Gatske is overleden. • Tiets Johans Cnossen, geboren rond December 1610, trouwde met Gerrit Sybes Roukema. Tiets is overleden. • Jel Johans Cnossen, trouwde op 14 Februari 1630 met Haytse Hanses. Jel is overleden. • Botke Johans Cnossen, trouwde (1) met Nanne Reins, trouwde (2) met Freek Pieters. Botke is overleden. • Eitske Johans Cnossen, trouwde met Jan Pieters. Eitske is overleden. • Goslick Johans Cnossen. Goslick is overleden. • Mint Johans Cnossen, trouwde met Tjalling Sjoukes Itsma. Mint is overleden. • Upcke Johans Cnossen, trouwde met Ansk Pybes Sytinga. Upcke is overleden. Bijsitter (soort wethouder), dijkgraaf van Wymbritseradiel, dorpsrechter, ontvanger en kerkvoogd in de Hommerts. Was al in 1610 dorpsrechter en ontvanger in de Hommerts. Eigenaar van een plaats in de Hommerts met het recht van twee stemmen. Mede gedeputeerde van Wymbritseradeels contributie en in 1617 ‘olt omtrent 41 Jaren’. 2369. Jeltje Baes Johans Algera Jeltje (Jelke, Jelcke) Baes (Bees) Johans Algera, trouwde met Johan Oepkes Cnossen (2368 ). Jeltje is overleden rond 1645 in Wymbritseradeel. Zij wordt in 1637 genoemd als weduwe te Hommerts en in 1640 Jeltje Johans genoemd, eigenaar en gebruiker van boerderij nr. 30 te Hommerts (stemkohier). Vermoedelijk zijn door Cnossens twee stemgerechtigde boerderijen samengevoegd tot ´e´en en werd er door hem een nieuwe woning opgezet. Het proces, dat Jeltje met haar kinderen in 1642 met de kerkvoogden van Hommerts voerde, had met nieuwbouw te maken. Beide partijen moeten bij de grietman verschijnen en hem informeren over o.a. wat ende hoeveel huijsinge sedert den 21e April is gebout, wat dien waardich is ende offte de voorscreven bouwinge eerlijcke en redelijcker wijse is geschiet nae gelegentheijt der landen van dit dorp, wat huijsinge voor’t nieuwgebou daer heeft gestanden ende hoeveel geestelijcke landen bij de Impetranten (eisers) ende haer man gebruijckt sijn geweest; daarop men de last der questiose huijsinge will leggen ende wat andere landen d’Impetrante ende haer man meer hebben gehadt ofte gefoocht onder dit questiose huijs altijt gebruijckt.
3.12. GENERATIE 12 - STAMOVERGROOTOUDERS.
149
2370. Hans Idses Hans Idses, geboren v´ o´ or 1621 in Smallebrugge (Wymbritseradeel), trouwde met Jesel Aegges (2371 ). Hans is overleden. Kind(eren) van Hans Idses en Jesel Aegges: • Antje Hansen (1185 ), trouwde met Siercks Johans Cnossen (1184 ). Antje is overleden. 2371. Jesel Aegges Jesel Aegges, geboren v´ o´ or 1637 in Hommerts (Wymbritseradeel), trouwde met Hans Idses (2370 ). Jesel is overleden. 2376. Jan Aegges Jan Aegges (kind van Aegge Eeuwes (4752 )), trouwde met Tryn Jelmers (2377 ). Jan is overleden. Jan was Boer. Kind(eren) van Jan Aegges en Tryn Jelmers: • Aegge Jans (1188 ), trouwde met Jel Wybes (1189 ). Aegge is overleden. 2377. Tryn Jelmers Tryn Jelmers, trouwde met Jan Aegges (2376 ). Tryn is overleden. 2380. Engele Sioerdts Engele Sioerdts (kind van Siurdt Annes (4760 )), trouwde met Syds Ennes Metsma (2381 ). Engele is overleden. Engele was Boer. Kind(eren) van Engele Sioerdts en Syds Ennes Metsma: • Lolcke Engeles (1190 ), trouwde met Hid Seerps (1191 ). Lolcke is overleden. 2381. Syds Ennes Metsma Syds Ennes Metsma (kind van Enne Wytses Metsma (4762 ) en Uilck Doedes (4763 )), trouwde met Engele Sioerdts (2380 ). Syds is overleden. 2382. Seerp Siercks Seerp Siercks (Syrcxz) (kind van Sierck Sytses (4764 ) en Hid Leeuckes (4765 )), trouwde op 27 Maart 1614 met Ymck Idses (2383 ). Seerp is overleden. Seerp was Boer, Ouderling. Kind(eren) van Seerp Siercks en Ymck Idses: • Hid Seerps (1191 ), trouwde met Lolcke Engeles (1190 ). Hid is overleden. Bron: Tresoar Trouwregister Hervormde gemeente Woudsend Ypecolsga Indijk Smallebrugge, 1614 DTB nr: 888, 1608 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 27 maart 1614
150 Man: Vrouw:
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT Seerp Syrcxz Eemck Idzedr
Gestandaardiseerde namen: SEERP SIERKS en IEMKJE IDSES 2383. Ymck Idses Ymck (Eemck, Iemkje) Idses (Idzedr), trouwde op 27 Maart 1614 met Seerp Siercks (2382 ). Ymck is overleden. 2390. Focke Alles Focke Alles, trouwde met Antje Claesdr. (2391 ). Hij is overleden rond 1646 in Boarnsterhim. Kind(eren) van Focke Alles en Antje Claesdr.: • Brecht Fockes (1195 ), geboren in Deersum (Boarnsterhim), trouwde op 08 Januari 1632 met Frans Garbens (1194 ). Brecht is overleden v´o´or 1635. 2391. Antje Claesdr. Antje Claesdr. (kind van Claes Outgers (4782 )), trouwde met Focke Alles (2390 ). Antje is overleden. 2392. Wybe Wabbes Wybe Wabbes (kind van Wabbe Wybes (4784 ) en Syoerdke Haytses (4785 )), trouwde met Goyts Sytzes (2393 ). Wybe is overleden. Wybe was Schuitemaker in Emden, Duitsland (1623), ”servijsmeester”te Emden. Kinderen van Wybe Wabbes en Goyts Sytzes: • Anne Wybes Abbema (1196 ), geboren rond 1620 in Grouw (Boarnsterhim), trouwde met Righstie Murcks (1197 ). Hij is overleden op 30 April 1684. • Hendrikje Wybesdr Abbema. Hendrikje is overleden. • Sytze Wybeszn Abbema, trouwde met Anti Riensdr. Sytze is overleden. • Bauckien Wybesdr Abbema, trouwde in Juni 1654 met Abbe Mircksz Syrcxma. Bauckien is overleden. • Jan Wybesz Abbema. Jan is overleden. Wybe en Goyts hebben een schuld van 100 goudguldens met als onderpand hun huis. (1620). Schuitemaker in Emden (Duitsland) (1623). Mede eigenaar van de ”Abbema-state”, groot 52 pm, stem 4 van het stemkohier van 1640. De ”Abbema-State”wordt in 1656 verkocht. Op de plaats waar vroeger de ”Abbema-State”stond kan men nu boodschappen doen in supermarkt ”de Boer”. 2393. Goyts Sytzes Goyts Sytzes, trouwde met Wybe Wabbes (2392 ). Goyts is overleden.
3.12. GENERATIE 12 - STAMOVERGROOTOUDERS.
151
2394. Murck Everts Ecama Siercksma Murck (Mirck, Myrcke) Everts Ecama Siercksma (kind van Evert Murcks (4788 ) en Richt Sioerdtsdtr (4789 )), geboren rond 1587, trouwde rond 1612 met Etesdr (2395 ). Murck is overleden. Murck was Burgemeester van IJlst in 1621, 1628 en 1638 en ”mede Staat ter Admiraliteit”te Dokkum in 1630. Kinderen van Murck Everts Ecama Siercksma en Etesdr: • Righstie Murcks (1197 ), trouwde met Anne Wybes Abbema (1196 ). Righstie is overleden. • Yte Murks Ecama, trouwde met Gatske Johans Cnossens. Yte is overleden. • Symen Murcks Ecama, trouwde met Ansck Hessels. Hij is overleden in 1675. • Rintie Murcks Ecama, trouwde met Antie Algers. • Evert Murcks Ecama, trouwde op 03 Maart 1639 met Hots Tiebbedr. Evert is overleden. • Janthie Murcks Ecama. Janthie is overleden. • Haytse Murcks Ecama, trouwde (1) op 30 April 1626 met Eets Waites van Hettinga, trouwde (2) met Pier Jelldr. Haytse is overleden. Eigenaar van stem 14 te de Hommerts in 1640 2395. Etesdr (onbekend) Etesdr, geboren rond 1591, trouwde rond 1612 met Murck Everts Ecama Siercksma (2394 ). (onbekend) is overleden. 2396. Engele Sioerdts Zie 2380. 2397. Syds Ennes Metsma Zie 2381. 2398. Seerp Siercks Zie 2382. 2399. Ymck Idses Zie 2383.
152
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
2688. Roelof Woutersz Kuyper Roelof Woutersz Kuyper, geboren in CA 1590 in Enkhuizen, trouwde rond 1616 met Geesijn Claesdr (2689 ). Hij is overleden na 1661. Roelof was Kuiper en Meester Kuiper. Kind(eren) van Roelof Woutersz Kuyper en Geesijn Claesdr: • Wouter Roelofsz Kuyper (1344 ), gedoopt op 19 November 1617, trouwde v´o´or 1652 met Geertje Arisdr (1345 ). Wouter is overleden. 2689. Geesijn Claesdr Geesijn (Geesjen) Claesdr, geboren rond 1592 in Enkhuizen, trouwde rond 1616 met Roelof Woutersz Kuyper (2688 ). Geesijn is overleden. 2696. Jan Pouwelsz Coster Jan Pouwelsz Coster, geboren rond 1603 in Enkhuizen, trouwde op 30 Juli 1628 met Dieuw Hermensdr (2697 ). Hij is overleden v´o´or 1652. Jan was Koster. Kind(eren) van Jan Pouwelsz Coster en Dieuw Hermensdr: • Abraham Jansz Coster (1348 ), geboren rond 1637, trouwde rond 1662 met Jeltien Heronymusdr Coperslager (1349 ). Hij is overleden op 03 Februari 1706. 2697. Dieuw Hermensdr Dieuw Hermensdr, geboren rond 1605 in Bovenkarspel (Stede Broec), trouwde op 30 Juli 1628 met Jan Pouwelsz Coster (2696 ). Dieuw is overleden. 2698. Jeronymus Carelsz van de Linden Jeronymus Carelsz van de Linden (kind van Carel Jeronymusz van de Linden (5396 ) en Femme Carelsdr (5397 )), trouwde (1) op 31 Oktober 1614 met Liesbeth Claesdr, trouwde (2) op 15 Juni 1636 met Aeftien Goossens (2699 ). Jeronymus is gedoopt op 29 December 1591 in Enkhuizen. Hij is overleden rond December 1645 in Enkhuizen. Hij is begraven op 25 December 1645. Jeronymus was Ketelboeter, Koperslager. Kind(eren) van Jeronymus Carelsz van de Linden en Aeftien Goossens: • Jeltien Heronymusdr Coperslager (1349 ), gedoopt op 09 Maart 1637, trouwde rond 1662 met Abraham Jansz Coster (1348 ). Jeltien is overleden op 28 Mei 1695. 2699. Aeftien Goossens Aeftien (Aeff) Goossens, geboren rond 1605 in Enkhuizen, trouwde op 15 Juni 1636 met Jeronymus Carelsz van de Linden (2698 ). Aeftien is overleden in 1653 in Enkhuizen.
3.13
Generatie 13 - Stambetovergrootouders.
3.13. GENERATIE 13 - STAMBETOVERGROOTOUDERS.
153
4096. Reiner Eelckes Reiner Eelckes, geboren in 1570, trouwde in 1600 met Sieuw Jelles (4097 ). Reiner is overleden. Kinderen van Reiner Eelckes en Sieuw Jelles: • Jelle Reiners (2048 ), geboren rond 1590 in Twellega (Uitwellingerga) (Wymbritseradeel), trouwde op 3 September 1623 met Hylck Piers Broersma (2049 ). Hij is overleden na 1644. • Eelcke. Eelcke is overleden. • Nolcke. Nolcke is overleden. Woonde in 1611 te Twellega (Uitwellingerga). 4097. Sieuw Jelles Sieuw Jelles, trouwde in 1600 met Reiner Eelckes (4096 ). Sieuw is overleden. 4098. Pier Ockes Broersma Pier Ockes Broersma (kind van Ocke Ockes (8196 ) en Hylck Folkerts Hylkes (8197 )), geboren rond 1560 in Teroele (Scharsterland), trouwde in 1608 met Sjouck Annes (4099 ). Hij is overleden in 1612 in Teroele (Scharsterland). Pier was jurist te Legemeer. Kind(eren) van Pier Ockes Broersma en Sjouck Annes: • Hylck Piers Broersma (2049 ), geboren in 1600 in Legemeer (Scharsterland), trouwde op 3 September 1623 met Jelle Reiners (2048 ). Hylck is overleden in 1644. 4099. Sjouck Annes Sjouck Annes, geboren rond 1560 in Teroele (Scharsterland), trouwde in 1608 met Pier Ockes Broersma (4098 ). Sjouck is overleden rond 1654 in Legemar. 4138. Rincke Harings Rincke Harings, geboren rond 1560, trouwde met Jildouw Johannes (4139 ). Hij is overleden na 1620. Kind(eren) van Rincke Harings en Jildouw Johannes: • Atcke Rinckes (2069 ), geboren rond 1590, trouwde met Atse Atses (2068 ). Atcke is overleden rond 1610. 4139. Jildouw Johannes Jildouw Johannes, trouwde met Rincke Harings (4138 ). Jildouw is overleden. 4480. Reiner Eelckes Zie 4096.
154
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
4481. Sieuw Jelles Zie 4097. 4482. Pier Ockes Broersma Zie 4098. 4483. Sjouck Annes Zie 4099. 4522. Rincke Harings Zie 4138. 4523. Jildouw Johannes Zie 4139. 4644. Foppe Diorres Foppe Diorres, trouwde op 25 April 1596 met Brecht Wybrens (4645 ). Foppe is overleden. Kind(eren) van Foppe Diorres en Brecht Wybrens: • Wybren Foppes (2322 ), trouwde op 13 December 1629 met Grietje Teekes (2323 ). Wybren is overleden. Bron: Tresoar Trouwregister Hervormde gemeente Heeg, 1596 DTB nr: 874, 1596 - 1811 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 25 april 1596 Man: Foppe Diorres Vrouw: Brecht Wybrens, Heeg Gestandaardiseerde namen: FOPPE DJURRES en BRECHTJE WIEBREN 4645. Brecht Wybrens Brecht Wybrens, trouwde op 25 April 1596 met Foppe Diorres (4644 ). Brecht is overleden. 4652. Foppe Diorres Zie 4644. 4653. Brecht Wybrens Zie 4645.
3.13. GENERATIE 13 - STAMBETOVERGROOTOUDERS.
155
4660. Foppe Diorres Zie 4644. 4661. Brecht Wybrens Zie 4645. 4676. Foppe Diorres Zie 4644. 4677. Brecht Wybrens Zie 4645. 4684. Foppe Diorres Zie 4644. 4685. Brecht Wybrens Zie 4645. 4736. Upcke Aenes Knossens Upcke (Wpke) Aenes (Annes) Knossens (kind van Aene Knossens (9472 ) en Ath Johannisdr (9473 )), geboren rond 1539, trouwde met Mints Thomasdr (4737 ). Hij is overleden rond 1590. Upcke was boer. Kinderen van Upcke Aenes Knossens en Mints Thomasdr: • Johan Oepkes Cnossen (2368 ), geboren rond 1575 in Knossen (Bolsward), trouwde met Jeltje Baes Johans Algera (2369 ). Hij is overleden v´o´or 10 Juli 1638. • Thomas Knossens, geboren rond 1570. Thomas is overleden. • Aene Uupkes tot Knossens, trouwde (1) met Ancke Hessels, trouwde (2) op 30 April 1610 met Tjitske Douwes Stapert. Aene is overleden. • Atke Wpcke Knossens, trouwde met Fedde Taedes Lessawons. Atke is overleden. • Theets Knossens, trouwde met Ede Tietes Hoytema. Theets is overleden. Hij woonde in 1578 onder Bolsward; hij was eigenaar van 40 pm land te Knossens. Met zijn schoonmoeder verkocht hij in 1564/1565 land te Ymwold (onder Tjerkwerd) (Rent.m. rek.) en hij kocht met haar in 1566 een groot deel van de boerderij Groote Bergh te Kubaard ( 64 pondematen en 1 12 einsen, gerekend naar de koningsroede van Tae Sjoerds en Watse Arends. (ten Berg).
156
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
4737. Mints Thomasdr Mints (Mens) Thomasdr (kind van Thomas Jelles (9474 ) en Gats Etes (9475 )), trouwde met Upcke Aenes Knossens (4736 ). Mints is overleden in 1607 in Bolsward. Mints/Mens is overleden op de 8e van een onbekende maand in 1607 in Knossens (bij Bolsward). Notitie bij Mints/Mens: wordt in 1607 nog genoemd als Mints Upcke Annes, weduwe te Knossens onder Bolsward. In 1608 verdelen haar kinderen de landerijen te Knossens. 4752. Aegge Eeuwes Aegge (Age) Eeuwes (Juuws), trouwde. Aegge is overleden. Kind(eren) van Aegge Eeuwes: • Jan Aegges (2376 ), trouwde met Tryn Jelmers (2377 ). Jan is overleden. 4760. Siurdt Annes Siurdt Annes, trouwde. Siurdt is overleden. Kind(eren) van Siurdt Annes: • Engele Sioerdts (2380 ), trouwde met Syds Ennes Metsma (2381 ). Engele is overleden. 4762. Enne Wytses Metsma Enne Wytses Metsma (kind van Wittie Sypckes (9524 ) en Eets Renckes (9525 )), trouwde met Uilck Doedes (4763 ). Enne is overleden. Kind(eren) van Enne Wytses Metsma en Uilck Doedes: • Syds Ennes Metsma (2381 ), trouwde met Engele Sioerdts (2380 ). Syds is overleden. 4763. Uilck Doedes Uilck Doedes, trouwde met Enne Wytses Metsma (4762 ). Uilck is overleden. 4764. Sierck Sytses Sierck Sytses (kind van Sydse Piers (9528 ) en Marij Seerps (9529 )), trouwde met Hid Leeuckes (4765 ). Kind(eren) van Sierck Sytses en Hid Leeuckes: • Seerp Siercks (2382 ), trouwde op 27 Maart 1614 met Ymck Idses (2383 ). Seerp is overleden. 4765. Hid Leeuckes Hid Leeuckes, trouwde met Sierck Sytses (4764 ). Hid is overleden.
3.13. GENERATIE 13 - STAMBETOVERGROOTOUDERS.
157
4782. Claes Outgers Claes Outgers, geboren rond 1540 in Raard (Dongeradeel), trouwde. Claes is overleden. Kind(eren) van Claes Outgers: • Antje Claesdr. (2391 ), trouwde met Focke Alles (2390 ). Antje is overleden. 4784. Wabbe Wybes Wabbe Wybes (kind van Wybe Wabbes (9568 )), trouwde met Syoerdke Haytses (4785 ). Hij is overleden in 1648. Wabbe was Pachter van seep, sout en van bieren (1609), herbergier te Grou (1610). Kinderen van Wabbe Wybes en Syoerdke Haytses: • Wybe Wabbes (2392 ), trouwde met Goyts Sytzes (2393 ). Wybe is overleden. • Haitse Wabbes Abbema, trouwde met Ancke Idsesdr.. Haitse is overleden. • Willem Wabbes Abbema, trouwde (1) met Trijntje Bartelsdr, trouwde (2) met Attie Douwesdr. Willem is overleden. Ruurd Popkes, een oud soldaat, gooit ”den glasen in ten huijse van Wabe Wybes” te Grou in (1602); Wabe is ”pachter van seep, sout” en van bieren (1609); herbergier te Grou (1610); de huur van land wordt opgezegd en hij belooft dit vrij te geven (1645); zijn kinderen worden de erfgenamen van ”d’oude captain”genoemd (1657). 4785. Syoerdke Haytses Syoerdke Haytses (kind van Haytse Haytses (9570 ) en Bauck (9571 )), trouwde met Wabbe Wybes (4784 ). Syoerdke is overleden na 1648. 4788. Evert Murcks Evert Murcks (kind van Murck Everts (9576 ) en Etesdr (9577 )), trouwde met Richt Sioerdtsdtr (4789 ). Hij is overleden op 12 Februari 1620 in Wymbritseradeel. Evert was Raadslid (1584) en burgemeester (1588, 1591, 1600 en 1616). Kinderen van Evert Murcks en Richt Sioerdtsdtr: • Murck Everts Ecama Siercksma (2394 ), geboren rond 1587, trouwde rond 1612 met Etesdr (2395 ). Murck is overleden. • Reyn Everts Ecama, trouwde met Ede Joosdr Wiarda. • Syuerdke Everts Ecama, trouwde met Folckert Sickes. Syuerdke is overleden. • Ebel Everts Ecama, trouwde met Frans Laes. Inwoner van IJlst. Betaalt een belasting van 1 carolus gulden, terwijl zijn zwager, burgemeester Bonne Pieters 6 carolus guldens betaalt. (1578). Raadslid (1584) en burgemeester (1588, 1591, 1600 en 1616).
158
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
4789. Richt Sioerdtsdtr Richt Sioerdtsdtr, trouwde met Evert Murcks (4788 ). Richt is overleden. 4792. Siurdt Annes Zie 4760. 4794. Enne Wytses Metsma Zie 4762. 4795. Uilck Doedes Zie 4763. 4796. Sierck Sytses Zie 4764. 4797. Hid Leeuckes Zie 4765. 5396. Carel Jeronymusz van de Linden Carel Jeronymusz van de Linden, geboren rond 1565 in Enkhuizen, trouwde (1) met Femme Carelsdr (5397 ), trouwde (2) op 19 April 1620 met Anna Meijnnertsdr. Carel is overleden. Carel was Soldaat, Metselaar. Kind(eren) van Carel Jeronymusz van de Linden en Femme Carelsdr: • Jeronymus Carelsz van de Linden (2698 ), gedoopt op 29 December 1591, trouwde (1) op 31 Oktober 1614 met Liesbeth Claesdr, trouwde (2) op 15 Juni 1636 met Aeftien Goossens (2699 ). Hij is overleden rond December 1645. 5397. Femme Carelsdr Femme Carelsdr, geboren rond 1570 in Enkhuizen, trouwde rond 1590 met Carel Jeronymusz van de Linden (5396 ). Femme is overleden na 1616 in Enkhuizen.
3.14
Generatie 14 - Stamoudouders.
8196. Ocke Ockes Ocke Ockes (kind van Ocke Piers (16392 )), geboren rond 1524, trouwde rond 1552 met Hylck Folkerts Hylkes (8197 ). Hij is overleden rond 1583. Ocke was Hereboer. Kinderen van Ocke Ockes en Hylck Folkerts Hylkes: • Pier Ockes Broersma (4098 ), geboren rond 1560 in Teroele (Scharsterland), trouwde in 1608 met Sjouck Annes (4099 ). Hij is overleden in 1612. • Menne Ockes Broersma. Menne is overleden.
3.14. GENERATIE 14 - STAMOUDOUDERS.
159
8197. Hylck Folkerts Hylkes Hylck Folkerts Hylkes (kind van Folkert Hylkes (16394 ) en N Mercks (16395 )), geboren rond 1525, trouwde rond 1552 met Ocke Ockes (8196 ). Hylck is overleden. 8964. Ocke Ockes Zie 8196. 8965. Hylck Folkerts Hylkes Zie 8197. 9472. Aene Knossens Aene Knossens (kind van Johan Upckes toe Knossens (18944 ) en Egbertje Egbertsdr. (18945 )), trouwde met Ath Johannisdr (9473 ). Aene is overleden. Kind(eren) van Aene Knossens en Ath Johannisdr: • Upcke Aenes Knossens (4736 ), geboren rond 1539, trouwde met Mints Thomasdr (4737 ). Hij is overleden rond 1590. 9473. Ath Johannisdr Ath Johannisdr, trouwde met Aene Knossens (9472 ). Ath is overleden. 9474. Thomas Jelles Thomas Jelles, trouwde met Gats Etes (9475 ). Hij is overleden rond 1547 in Bolsward. Kind(eren) van Thomas Jelles en Gats Etes: • Mints Thomasdr (4737 ), trouwde met Upcke Aenes Knossens (4736 ). Mints is overleden in 1607. Hij bezat 15 pm land onder de plaats Meijlahuijste Oosterend (1545); was ´e´en van de weerbare bewoners van Nijlˆan met harnas, rincraeg, speidts, deghen (1552). 9475. Gats Etes Gats Etes, trouwde met Thomas Jelles (9474 ). Gats is overleden na 14 November 1571. ”wonende op ’t Nijlandt bij Bolzwaert”. Verkocht met haar schoonzoon Wpcke Aenes in 1564/5 te Iemswˆ alde en in 1566 een groot deel van de plaats Groot Bergh te Kˆ ubaard. Zus van ”(onbekend) Etes”(vrouw van Murck Everts).
160
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
9524. Wittie Sypckes Wittie Sypckes (kind van Sipke Kempes (19048 ) en Ferdw (19049 )), trouwde met Eets Renckes (9525 ). Wittie is overleden. Kind(eren) van Wittie Sypckes en Eets Renckes: • Enne Wytses Metsma (4762 ), trouwde met Uilck Doedes (4763 ). Enne is overleden. 9525. Eets Renckes Eets Renckes, trouwde met Wittie Sypckes (9524 ). Eets is overleden. 9528. Sydse Piers Sydse Piers, trouwde met Marij Seerps (9529 ). Hij is overleden op 20 Oktober 1619 in Wymbritseradeel. Sydse was boer te Osingahuzen en Smellebrˆege. Kind(eren) van Sydse Piers en Marij Seerps: • Sierck Sytses (4764 ), trouwde met Hid Leeuckes (4765 ). Lidmaat by it jˆ unmiel te Heech (5de jˆ unmiel nei 20.01.1594), tsjerkfˆad te Smellebrˆege; boarch foar syn dochter Hylck (1615). 9529. Marij Seerps Marij Seerps, trouwde met Sydse Piers (9528 ). Marij is overleden. 9568. Wybe Wabbes Wybe Wabbes, trouwde. Hij is overleden na 1583. Kind(eren) van Wybe Wabbes: • Wabbe Wybes (4784 ), trouwde met Syoerdke Haytses (4785 ). Hij is overleden in 1648. verkoper van land te Hijlaard op die Bergh (1583) 9570. Haytse Haytses Haytse Haytses, trouwde met Bauck (9571 ). Hij is overleden v´o´or 1611 in Boarnsterhim. Kinderen van Haytse Haytses en Bauck: • Syoerdke Haytses (4785 ), trouwde met Wabbe Wybes (4784 ). Syoerdke is overleden na 1648. • Ees Haytses, trouwde in 1608 met Jetse Piersz. Ees is overleden. • Bintke Haytses, trouwde met Jaeckle Joannesz. Bintke is overleden. • Afke Haytses, trouwde met Tyallingh Jansz Muller. Afke is overleden.
3.15. GENERATIE 15 - STAMOUDGROOTOUDERS.
161
9571. Bauck Bauck (onbekend), trouwde met Haytse Haytses (9570 ). Bauck is overleden v´o´or 1611 in Boarnsterhim. 9576. Murck Everts Murck (Myrcke) Everts (kind van Evert Haitses (19152 ) en Etedr (19153 )), trouwde met Etesdr (9577 ). Kind(eren) van Murck Everts en Etesdr: • Evert Murcks (4788 ), trouwde met Richt Sioerdtsdtr (4789 ). Hij is overleden op 12 Februari 1620. 9577. Etesdr (onbekend) Etesdr, trouwde met Murck Everts (9576 ). (onbekend) is overleden. Zus van Gats Etes (9475 ) (vrouw van Thomas Jelles (9474 )) 9588. Wittie Sypckes Zie 9524. 9589. Eets Renckes Zie 9525. 9592. Sydse Piers Zie 9528. 9593. Marij Seerps Zie 9529.
3.15
Generatie 15 - Stamoudgrootouders.
16392. Ocke Piers Ocke Piers (kind van Pier Ockes Ockema (32784 )), trouwde. Hij is overleden tussen 1515 en 1524. Ocke was Boer. Kinderen van Ocke Piers: • Ocke Ockes (8196 ), geboren rond 1524, trouwde rond 1552 met Hylck Folkerts Hylkes (8197 ). Hij is overleden rond 1583. • Montsa Ockesdr Broers, trouwde met Anne Sybolts. Montsa is overleden na 1584. • Fedde Ockes Broers, geboren rond 1515. Fedde is overleden. ”Pier Ockama met sijnen soen Ocka mijns vaders vader gestorven tusschen den Geldersche en Bourgonsche tyden, ende heeft in sijnen wapenen gevoert drie sterren in een blauw veldt”(bron: Gen. Jierboek 2005)
162
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
16394. Folkert Hylkes Folkert Hylkes, trouwde met N Mercks (16395 ). Folkert is overleden. Folkert was Bijzitter en mederechter van Doniawerstal. Kind(eren) van Folkert Hylkes en N Mercks: • Hylck Folkerts Hylkes (8197 ), geboren rond 1525, trouwde rond 1552 met Ocke Ockes (8196 ). Hylck is overleden. 16395. N Mercks N Mercks (onbekend), trouwde met Folkert Hylkes (16394 ). N is overleden. 17928. Ocke Piers Zie 16392. 17930. Folkert Hylkes Zie 16394. 17931. N Mercks Zie 16395. 18944. Johan Upckes toe Knossens Johan Upckes toe Knossens (kind van Upcke Johans toe Knossens (37888 )), trouwde met Egbertje Egbertsdr. (18945 ). Hij is overleden op 27 Oktober 1558. Kind(eren) van Johan Upckes toe Knossens en Egbertje Egbertsdr.: • Aene Knossens (9472 ), trouwde met Ath Johannisdr (9473 ). Aene is overleden. Johan Upckes staat in hoog aanzien bij de burgerij van Bolsward en heeft een aantal belangrijke functies in de stad. Heeft land te Knossens en Kimswert. Wordt in 1552 genoemd in het register van de ‘Monstercedullen’ van Bolsward en moet daarom in het bezit zijn van een volledige wapenuitrusting (een harnas met alles wat er bij hoort). ‘Provoost’ van de Bolswarder schutters (1553). E´en van de gevolmachtigden van de stad in een geschil over het onderhoud van de zeedijken ten noorden van Makkum (1557). Er is een grafsteen van hem en zijn vrouw in de Martinikerk te Bolsward. 18945. Egbertje Egbertsdr. Egbertje Egbertsdr. (kind van Egbert Syurd Buwama (37890 )), trouwde met Johan Upckes toe Knossens (18944 ). Egbertje is overleden op 26 Augustus 1570 in Bolsward.
3.16. GENERATIE 16 - STAMOUDOVERGROOTOUDERS.
163
19048. Sipke Kempes Sipke (Sipcke) Kempes (Keimpes) (kind van Kempe Ennes (38096 )), trouwde met Ferdw (19049 ). Sipke is overleden. Kind(eren) van Sipke Kempes en Ferdw: • Wittie Sypckes (9524 ), trouwde met Eets Renckes (9525 ). Wittie is overleden. 19049. Ferdw Ferdw (Ferdu) (onbekend), trouwde met Sipke Kempes (19048 ). Ferdw is overleden. 19152. Evert Haitses Evert Haitses, trouwde met Etedr (19153 ). Kind(eren) van Evert Haitses en Etedr: • Murck Everts (9576 ), trouwde met Etesdr (9577 ). 19153. Etedr (onbekend) Etedr, trouwde met Evert Haitses (19152 ). 19176. Sipke Kempes Zie 19048. 19177. Ferdw Zie 19049.
3.16
Generatie 16 - Stamoudovergrootouders.
32784. Pier Ockes Ockema Pier Ockes Ockema (kind van Ocke Gerritsma (65568 ) en Igges Obbema (65569 )), geboren rond 1435 in Smallebrug (Wymbritseradeel), trouwde. Hij is overleden na 1511. Kind(eren) van Pier Ockes Ockema: • Ocke Piers (16392 ), trouwde. Hij is overleden tussen 1515 en 1524. Grootgrondbezitter te Smallebrugge. Hij is geboren in het Broersmahuis in Smallebrugge, bij Heeg. Hij was landeigenaar aldaar en te Hommerts, Teroele en Leegemeer. Mede-eigenaar van de Reynardastate in Teroele, eigenaar van de ’Ockema state’ in Langweer. Pier Ockama ... stamde met zijn broers en zussen in mannelijke lijn van Broersmahuis te Smallebrugge. Hij heeft zijn landen en saten gehad in Broershˆ us ..... en genaamd Ockama land en Ockama finnen. Ook had hij landen en saten westelijk/ten westen van Teroele. In dat dorp had hij ook nog 1/3 deel van Reynaerda state, en nog een sate en state in het dorp Maer, Pier Ockama state
164
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
genaamd. Met zijn zoon Ocka is hij gestorven tussen de Gelderse en de Bourgondische tijd. Hij is dus gestorven tussen 1514 en 1524. In zijn wapen had hij 3 sterren in een blauw veld. Volgens de Genelogia Ayttana waren Sjouck, dochter van Oege Reinarda, te Toppenhuzen en (haar man) N. Bouckema (lees: Rouckema) de ouders fan Geel, Oege en Beyts. Er zijn goede redenen om aan te nemen, dat N. Rouckema dezelfde is als Pier Ockema. De mogelijkheid dat Pier Ockema kinderen had uit meerdere huwelijken, ligt daarin, dat de kinderen van zijn zoon Ocke na 1511 geboren zijn. (bron: Gen. Jierboek 2005). 35856. Pier Ockes Ockema Zie 32784. 37888. Upcke Johans toe Knossens Upcke Johans toe Knossens (kind van Johan Upkazn toe Knossens (75776 )), trouwde. Upcke is overleden. Kinderen van Upcke Johans toe Knossens: • Johan Upckes toe Knossens (18944 ), trouwde met Egbertje Egbertsdr. (18945 ). Hij is overleden op 27 Oktober 1558. • Anna Upckedr, trouwde (1) met Heer Tyerck Janszn, trouwde (2) met Pieter Kromwal. Anna is overleden. • Barbera Upckedr, trouwde met Tjalling Franszn. Barbera is overleden. • Ath Upckedr, trouwde met Lourens Abbezn. • Jelbe Upckezn toe Knossens. 37890. Egbert Syurd Buwama Egbert Syurd Buwama, trouwde. Egbert is overleden. Kind(eren) van Egbert Syurd Buwama: • Egbertje Egbertsdr. (18945 ), trouwde met Johan Upckes toe Knossens (18944 ). Egbertje is overleden op 26 Augustus 1570. ‘Ghaeman in Allingawier en eigenaar van stukken land te Kimswert (1495) 38096. Kempe Ennes Kempe Ennes (Ynnazn), trouwde. Kempe is overleden. Kind(eren) van Kempe Ennes: • Sipke Kempes (19048 ), trouwde met Ferdw (19049 ). Sipke is overleden. 38352. Kempe Ennes Zie 38096.
3.17. GENERATIE 17 - STAMOUDBETOVERGROOTOUDERS.
3.17
165
Generatie 17 - Stamoudbetovergrootouders.
65568. Ocke Gerritsma Ocke Gerritsma, trouwde met Igges Obbema (65569 ). Ocke is overleden. Kind(eren) van Ocke Gerritsma en Igges Obbema: • Pier Ockes Ockema (32784 ), geboren rond 1435 in Smallebrug (Wymbritseradeel), trouwde. Hij is overleden na 1511. 65569. Igges Obbema Igges Obbema (kind van Igge Obbema (131138 )), geboren in Dijken (Scharsterland), trouwde met Ocke Gerritsma (65568 ). Igges is overleden. 71712. Ocke Gerritsma Zie 65568. 71713. Igges Obbema Zie 65569. 75776. Johan Upkazn toe Knossens Johan (Janka) Upkazn toe Knossens (kind van Uupca Johannis toe Knossens (151552 ) en Reijnske Sickama (151553 )), trouwde. Johan is overleden. Kinderen van Johan Upkazn toe Knossens: • Upcke Johans toe Knossens (37888 ), trouwde. Upcke is overleden. • Jell Jaenckedr, trouwde met Heijn Claeszn. • Renk Jankadr. Johan wordt voor het eerst genoemd in het jaar 1495 en het blijkt dat het hem op het einde van de 15e eeuw financieel niet voor de wind is gegaan. In de oorkonden van 4 en 9 januari van dat jaar verklaart Wijpck Tiersma/Tiarxma borg te zullen staan voor schulden die Johan heeft aan Egbert Sywrds zun Buwana en aan Johan Reijn zin Sickama (arch. Weeshuis Bolsward A. 1495). Beide heren zijn grootgrondbezitters en bezaten ook land te Knossens. Wijpck blijkt ook heel wat land opgekocht te hebben, sinds zij weduwe was geworden van Tyerc her Johannis zin. Johan wordt in die twee oorkonden achtereenvolgens aangeduid als Janka, Johan in Knossens, Jancke Knoesens en Johan Upka zin. Hij blijkt dan te wonen op Litike Knossens, d.i. Klein-Knossens. Hij komt in 1497 voor in de zgn. Sneker Reces boeken. De Sneker magistraat beveelt hem zijn zilveren riem en ander zilverwerk in te lossen voor Kersttijd, hetwelk hij als onderpand gezet had om geld te lenen. Hij wordt dan genoemd Jan Upkis zin, Jan Upkis toe Knossens en Janka ter Draye. Johan, ofwel populair genoemd Janka, zal zoals vele boeren uit de omtrek van Bolsward, niet ontkomen zijn aan de oorlogshandelingen tussen de Hoofdelingen Juw en Goslick Jongema, wier troepen de nodige strooptochten en brandschattingen ondernamen, zoals gebruikelijk in die dagen.
166
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
3.18
Generatie 18 - Edelouders.
131138. Igge Obbema Igge Obbema, trouwde. Igge is overleden. Kind(eren) van Igge Obbema: • Igges Obbema (65569 ), geboren in Dijken (Scharsterland), trouwde met Ocke Gerritsma (65568 ). Igges is overleden. Eigenaar van het ”Obbema huis”te Dijken. 143426. Igge Obbema Zie 131138. 151552. Uupca Johannis toe Knossens Uupca Johannis toe Knossens, geboren rond 1430, trouwde met Reijnske Sickama (151553 ). Uupca is overleden. Kinderen van Uupca Johannis toe Knossens en Reijnske Sickama: • Johan Upkazn toe Knossens (75776 ), trouwde. Johan is overleden. • Rixt Upkas toe Knossens. Rixt is overleden.
Wpka Johan(nis) drukte zijn zegel op een testamentaire acte in het jaar 1456, welke acte thans in het oud archief van de stad Workum - als regest nr 4 - wordt bewaard. Het zegel laat een dubbelkoppige adelaar zien met daaromheen in het randschrift: WPKA JOHAN(NIS) to KNOSSENS. Nijefurd Categorie 13. Overheidsarchieven Workum Titel 23. Regesten van oorkonden en van brieven 4. 1456 juni 5 Her Henric personer te Bolswert, en Wpka of Uupca Johannis, te Knossens, bevestigen, dat Peters Martenszoen openlijk verklaart, dat aan hem de nalatenschap van zijn oom Gherard is voldaan en dat hij afziet van alle aanspraken op vier pondematen land, zonder
3.18. GENERATIE 18 - EDELOUDERS.
167
plaatsaanduiding, die aan Iden, de vrouw van genoemde oom, vermaakt zijn en die na haar dood komen aan ”den patroen”, op sinte Bonifacius dey. Oorspr., pap. (inv.nr. B 7) met, in groene was opgedr., geschonden zegels van de oorkonders, de eerste 0), de tweede (r), in dorso: quitancie van peter martenszoen. Opm.: Dey (= dag) en andere friese woorden in een nederlandse tekst. Met ”den patroen” is klaarblijkelijk niet een patrones Maria (klooster Mari¨en acker) of Gertrudis (parochiekerk te Workum) bedoeld. 151553. Reijnske Sickama Reijnske Sickama, geboren rond 1430, trouwde met Uupca Johannis toe Knossens (151552 ). Reijnske is overleden.
168
HOOFDSTUK 3. KWARTIERSTAAT
Hoofdstuk 4
De Molens van Woudsend A. Bokma, jaargang 1, deel 2
4.1
Woudsend, een zeestad tussen twee meren
Woudsend heeft zich in het zuidelijke gedeelte van de gemeente - vroeger grietenijWymbritseradeel, in het gebied tussen het Heeger- en het Slotermeer, ontwikkeld tot dorp. In 1337 wordt Woudsend voor het eerst genoemd naar aanleiding van de stichting van een Carmelietenklooster bij deze nederzetting. Dankzij de gunstige ligging aan de Ee, die voor IJlst, Sneek en zelfs Leeuwarden de waterverbinding vormde naar de Zuiderzee en daarmee naar Holland, kon het dorp zich ontwikkelen tot een belangrijke handels- en scheepvaartnederzetting. Daardoor heeft Woudsend een van de omliggende agrarische dorpen afwijkende kleinsteedse aanleg en bebouwing. Een andere factor die van invloed is geweest op de ontwikkeling van Woudsend is de concentratie op de minder arbeidsintensieve veeteelt alleen van de voorheen gemengde agrarische bedrijven in de greidhoek (weidehoek) van Friesland. Er kwam niet alleen een overschot aan arbeidskrachten, maar ook aan zuivelproducten. Het waren omstandigheden waardoor dorpen als Woudsend zich op handel en scheepvaart gingen richten. De ”Hedendaagsche Historie of Tegenwoordige Staat van Fries land” (1788) meldt dat Woudsend wat de landerijen aangaat het kleinste dorp is, ”doch ten aanzien van volkrijkheid en ’t vermogen der ingezetenen, verre het aanzienlijkste 169
170
HOOFDSTUK 4. DE MOLENS VAN WOUDSEND
der geheele grietenij en het eenigste daar eene boterwaag gevonden wordt”. Het dorp is tot ontwikkeling gekomen door turf- en houtschippers die op Holland voeren ”doch hier is in laater tijd bijgekomen eene aanzienlijke reederij in Friesche koopvaardijschepen, die hier worden gebouwd. . . . Door deeze onderneeming heeft dit dorp grootelijks in vermogen toegenomen en wel voornaamelijk in den Franschen en Engelschen oorlog van 1756 tot 1764”. Vanaf het begin van de 18e eeuw zijn er scheepvaartactiviteiten van Woudsenders te bespeuren. In de periode 1711-1720 voeren er per jaar gemiddeld drie Woudsender schippers door de Sont, het zeegat dat toegang verschafte tot de Oostzee. Er volgde een opmerkelijke groei en in het decennium 1751-1760 waren er jaarlijks gemiddeld 108 en dat betekende 10% van de Friese Sontvaart en 6% van alle Nederlandse schippers die daar passeerden. Alleen Hindeloopen had een nog groter aantal Friese schippers op deze route, maar steden als Workum, Harlingen en Dokkum werden door het dorp Woudsend voorbijgestreefd. Na 1760 nam de betrokkenheid van de Woudsender schippers bij de Oostzeevaart weer af; in de jaren na 1780 passeerden jaarlijks nog maar drie schepen uit Woudsend de Sont. De schippers uit Woudsend reisden niet alleen naar de Oostzee, maar voeren ook op Enkhuizen en Pampus, op Zeeland, Dordrecht, Breda, Geertruidenberg, Oosterhout en andere Brabantse plaatsen, op Duinkerken en andere plaatsen in Frankrijk, op Londen en andere Engelse havens, op Emden, Hamburg, plaatsen in Sleeswijk-Holstein, Jutland en Noorwegen; heel noord-west Europa dus. Al die bestemmingen zijn bekend uit een contract van verzekering dat schippers uit Woudsend, Heeg en de Hommerts in 1705 op onderlinge basis sloten: ”Op huijden den 23 Febrius 1705 zijn vrijwillig bij malckanderen gecompareert de gesamentlijcke zeevaerende schippers en resp(ectieve) ingesetenen van de dorpen Woudsend, Heegh ende Hommerts omme in dese conjuncture tijden van oorlogh en veel vallende stormwinden te overwegen wat tot conservatie en standhoudinge van ons gewoone zeevaert en respective kostwinningen nodigh en dienstigh mochte z¨yn”. 37 schippers ondertekenden het ”compact”dat artikelsgewijs allerlei voorwaarden van de overeenkomst bevatte, o.a. de tarieven per reis. Het valt op dat de vaarten op Engeland, Londen, Frankrijk en Duinkerken in een dure tariefgroep zaten: iedere reis kostte 10 stuivers. De Spaanse Successieoorlog woedde en de Duinkerker kapers waren actief op zee. Het vierde artikel luidde: ”Dat so ijmant zijn schip door Godts weer en windt mochte komen te verliesen ofte door de vijandt gerooft ofte genomen werden (het gene Godt wil verhoeden) sal ugt dese Compacts revenuen en opkomsten genieten van ijder gulden ses strs:, en dat van de quantiteijt soo hoogh een ijder aangslaegen staat”. Zij die hun schip verloren, konden rekenen op een uitkering van 30% van het verzekerde risico. Ook het leven van de schipper (en diens meereizende vrouw) was verzekerd onder dezelfde condities. De 37 inschrijvers, van wie de meeste uit Woudsend gekomen zullen zijn, want volgens de Sontdoorvaarten betekende de zeevaart van Heeg niet veel en die van de Hommerts zeer weinig, namen deel voor bedragen tussen de 400 en 1000 caroli guldens. Aanvankelijk was het mogelijk alleen schip en leven van schipper te dekken, sinds 1721 ook de lading. Of het compact ook nog na 1721 is blijven bestaan weten we niet, omdat veel van de administratie verloren is gegaan. Werd het compact van verzekering in 1705 onder oorlogsdreiging ”dese conjuncture tijden van oorlogh” gesloten, in 1783 werd op nieuw in dergelijke omstandigheden, de Vierde Engelse Oorlog een
4.1. WOUDSEND, EEN ZEESTAD TUSSEN TWEE MEREN
171
”Zee-Assurantie” te Woudsend gesticht. Hylke Ages Tromp, een lid van de zeer bedrijvige familie Tromp, die ook actief was bij de molens en scheepshellingen van Woudsend, was de eerste boekhouder. Dit tweede compact werd gesloten aan het einde van de bloei van de Woudsender zeevaart, zoals het eerste compact het begin ervan had ingeluid. Toen de Woudsender assurantie-traditie voor de derde keer tot oprichting van een onderlinge kwam, was dat in 1816 een onderlinge brandwaarborg voor boerderijen en vee, aanvankelijk slechts voor boeren in Wymbritseradeel, vervolgens voor heel Friesland en Nederland, een maatschappij die in het midden van de 19e eeuw al tot een kapitaal van 30 tot 40 miljoen had verzekerd. Dat het in 1783 bij het sluiten van het tweede compact nog niet geheel gedaan was met de zeevaart, mag blijken uit de zo¨even al geciteerde Tegenwoordige Staat uit 1788: ”Ook ontbreekt er niets van ’t geene tot uitrusting der schepen noodig is: want behalven eenige Hellingen of Timmerwerven worden er ook den vereischten houtzaagmoolen, lijnbaan, blok- en zeilmaakerij, benevens meer dan een smederij gevonden. Voorts is dit dorp zeer vermaakelijk, weegens de groote doorvaart van allerleije schepen, die van Leeuwarden, Sneek en van elders naar de Lemmer vaaren”. Gedurende de bloeitijd van de Woudsender zeevaart waren de broers Pals en Michiel Hylkes Tromp grootschippers en scheepsbouwer. Nadat Pals de woelige baren vaarwel had gezegd, vestigde hij zich aanvankelijk als zeilmaker te Woudsend om vervolgens in het nabijgelegen Ypecolsga een ’zathe’, een flinke boerderij, te kopen. In 1780 kon dochter Wytske van scheepsbouwer Michiel, die ook eigenaar van houtzaagmolen De Hoop was en gehuwd was met de dochter van de molenaar van Het Lam, deze boerderij van haar neef kopen. Met haar man, een zoon van een welgestelde palinghandelaar uit Heeg, liet ze de oude boerderij drie jaar later afbreken om er een nieuwe voor in de plaats te laten zetten. Ze noemden de boerderij Arbeid en Moeite, maar sinds de boerderij in 1816 de eerste was die onder de Woudsender brandwaarborg werd gebracht, wordt hij ”De Eersteling”genoemd. In de opkamer van de nieuwe boerderij liet het echtpaar door de verder onbekende schilder Aede Lutzens een aantal grote behangselschilderingen maken die de volle glorie van de bezittingen van de familie Tromp en de aangetrouwden vereeuwigden. De schilderingen die zich thans in het Fries Scheepvaartmuseum te Sneek bevinden, bevatten o.a. afbeeldingen van de scheepswerf van Tromp, van de korenmolen Het Lam en de houtzaagmolen De Hoop. Het zijn monumentale illustraties bij een maritiem, ambachtelijk en agrarisch actieve familie. Zelfs nadat het Franse protectionisme de zeevaart van Woudsend nagenoeg had weggevaagd, was het met de bedrijvigheid van toeleveraars nog niet afgelopen. In het midden van de 19e eeuw waren er nog twee scheepstimmerwerven, twee houtzaagmolens, een lijnbaan (waarop patenttouw geslagen werd door een machine, die met een paard gedreven werd), een zeilmakerij en taanderij, drie mast- en blokmakerijen en enkele smederijen te vinden. In 1840 werd in Woudsend opnieuw een rederij van kofschepen opgericht. Van het ruim verspreide aandelenpakket kocht koning Willem I er 16 van 500 gulden. De rederij is niet tot grote bloei gekomen, maar toen zij tien jaar later ontbonden werd, hadden toch nog 12 zeeschepen hun thuishaven te Woudsend. De zuivelhandel floreerde kennelijk evenmin: de waag was tot herenlogement ingericht. Toch dutte het dorp Woudsend allerminst in. Een reiziger noteerde omstreeks de eeuwwisseling: ”Woudsend heeft nog een welvarend aanzien en ligt
172
HOOFDSTUK 4. DE MOLENS VAN WOUDSEND
er rustig temidden der vaak woelige wateren. Men vindt er vele nette huizen en nog vrij wat bedrijvigheid. Houtzaagmolen, olieslagerij, zeepfabriek, korenmolen ”Het Lam”, ’t gebouw der Assurantie en zoo meer”. Merkwaardig is het dat de reiziger de twee houtzaagmolens De Hoop en De Jager niet heeft opgemerkt. De Hoop was toen wellicht net afgebroken, maar De Jager die nu nog steeds met Het Lam een paar apart vormt, kan hem niet zijn ontgaan.
4.2 4.2.1
De molens van Woudsend Een paar apart
Wie over de weg of over het water Woudsend nadert, ziet een dorpsbeeld met twee molens: houtzaagmolen De Jager en korenmolen Het Lam. De aanwezigheid van twee nog werkende molens in de bebouwde kom is tegenwoordig een bijzonderheid. In Friesland kan alleen Dokkum zich beroemen op twee in bedrijf zijnde molens, in dit geval korenmolens, en wel op het stedelijk bolwerk. Andere plaatsen in de provincie, die nog een molen in hun centrum rijk zijn, moeten het met ´e´en doen. Al met al nog maar een schamel bezit als we even denken aan de vele oude tekeningen en prenten van dorpen en steden in Friesland waarop het soms wemelt van de molens. Tot in het midden van de vorige eeuw, toen de stoommachine haar opmars begon, werden in deze provincie meer dan 2500 molens geteld. Nu zijn het er nog hooguit 130, waarvan een klein deel al niet meer compleet is. Wat Woudsend bijzonder maakt is dat hier twee soorten industriemolens aanwezig zijn: een houtzaagmolen en een korenmolen. In Friesland zijn er nog 22 korenmolens; behalve Woudsend bezit alleen IJlst nog een houtzaagmolen, de bekende molen De Rat, Een derde Friese houtzaagmolen was vroeger in Birdaard te vinden, een balkenzager, die in Nederland zeer zeldzaam is. Verder is alleen in Leiden nog een exemplaar van dit type molen te vinden. Het gaat daar om een molen die gerestaureerd maar niet meer in bedrijf is.
4.3
De Hoop
Woudsend is een tweede houtzaagmolen rijk geweest, De Hoop. In de noordoosthoek van het dorp, op de hoek van Welle en Ee, is er nog weinig dat aan zijn bestaan herinnert. De Hoop was eens de jongste van de drie Woudsender molens. Aangenomen wordt dat De Hoop in 1763 is gebouwd. Er zijn aanwijzingen dat op dezelfde plaats al een zaagschuur stond; de grond was toen eigendom van Hylke Michiels Tromp, de vader van de eerste molenaar. Deze, Michiel Hylkes Tromp, was getrouwd met Beeuw Jelles Hollander, dochter van Jelle Cornelis, molenaar-eigenaar van de ’rogmolen’ Het Lam en hij werd met zijn zwager eigenaar van De Hoop. Uit dit huwelijk werd in 1739 een dochter, Wytske Michiels Tromp, geboren. Zij trouwde met Wieger Annes Visser, zoon van een palinghandelaar te Heeg. Deze bleef eigenaar van molen De Hoop tot ongeveer 1810, want toen werd zijn zoon Wieger Wiegers Visser als eigenaar genoemd. Blijkens een advertentie in de Leeuwarder Courant van 7 april 1857 werd een ’ongehuwde middelknecht’
4.3. DE HOOP
173
gevraagd op de houtzaagmolen van Visser. Er werden nog twee advertenties in dezelfde krant geplaatst voor een ’middenknecht’ op De Hoop, in 1861 en 1869. De aanbiedingen moesten gedaan worden respectievelijk bij S. Oppedijk Lzn te Woudsend en D.T. de Vries, houtzaagmolenaar te Heeg. Wieger en Wytske hadden niet slecht ’geboerd’; ze werden ook eigenaar van de boerderij De Eersteling onder Ypecolsga, waarin ze door Aede Lutzens behangschilderingen lieten aanbrengen met afbeeldingen van hun familiebezittingen, onder andere de roggemolen Het Lam en de houtzaagmolen De Hoop. Op het schilderij van De Hoop is in het tweede molenaarhuis vanafde molen een gevelsteen te zien. Deze steen zal dezelfde zijn als die welke later is ontdekt in een riante woning in Aerdenhout en die te maken heeft met houtzaagmolen De Hoop. Op deze steen, van 80 bij 60 cm, is een houtzaagmolen afgebeeld. Daarboven staat te lezen: Anne W. Visser en Michiel W. Tromp. Er onder leest men een rijmpje over twee jonge mannen, die elk aan een kant van de molen op een voetstuk staan: Dees twee jongelingen, te zaam gemeen, Die laagen hier de eerste steen Kinderen van den eigenaar, Die van dit huis de stigter waar. Daar weer onder staan de namen W.A. Visser en W.M. Tromp. De achternamen van de ’jongelingen’ kwamen respectievelijk van vadersvader en moeders-moeder kant. Het vermoeden is dat deze gevelsteen bij de afbraak van het huis naar Amsterdam is verhuisd en eigendom is geworden van een Amsterdamse zakenman-moleneigenaar die een huis bezat in Aerdenhout. Bulthuis tekende De Hoop omstreeks 1790. Over de houtzaagmolen De Hoop zijn verder weinig bijzonderheden bekend. Hij werd vermoedelijk rond de eeuwwisseling afgebroken.
174
4.4
4.4.1
HOOFDSTUK 4. DE MOLENS VAN WOUDSEND
De Jager
Geschiedenis
In de fraaie gevel van een huis aan de ”Steech fan Elske”te Woudsend zit een mooie gevelsteen in kleur, waarop een houtzaagmolen is uitgebeiteld, met daarvoor bomen in de kolk.
4.4. DE JAGER
175
Het opschrift luidt: 1719 Jelle Jurjens en Geertje Dirks. Aangenomen mag worden dat 1719 het bouwjaar van de houtzaagmolen De Jager is en Jelle Jurjens de eerste molenaar. In 1717 kwam Jelle Jurjens in het re¨eelcohier van Woudsend voor als eigenaar van een aantal huizen; over een houtzaagmolen werd niet gerept. Van de tijd tussen 1717 en 1734 zijn de re¨eelcohieren van Woudsend niet bewaard gebleven. In 1734 werd Jelle Jurjens genoemd als eigenaar van een houtzaagmolen en een (scheeps)timmerwerf en in 1737 werd hem oktrooi verleend voor een veer op Amsterdam. In de oude schrifturen vermeldde men de namen der molens niet altijd. De gevelsteen wordt ook wel als een overblijfsel van De Hoop beschouwd, maar is daarbij niet thuis te brengen. Jelle Jurjens, die onder andere in het oktrooiboek met de achternaam Nauta voorkomt, was belangrijk genoeg om een bijnaam te verwerven: een bijnaam die aan uitgewerkt ”eerste klas”hout herinnert. Zijn dorpsgenoten kenden hem als Jelle Jurjens Zoethout.
4.4.2
Eigenaars van De Jager van 1734 tot 1849
• Jelle Jurjens, 1734 • Jelle Jurjens en zijn zoon Jurjen Jelles, 1738 • Reinder Jelles, ook zoon van Jelle, 1755 • tot 1791: Jelle Reinders (Zoethout), zoon van Reinder Jelles • in 1788, ’89, ’90 wordt zijn zoon Reinder Jelles Age Soethout als gebruiker genoemd • eind 18de eeuw wordt De Jager eigendom van Geert Hylkes Tromp, meestertimmerman te IJlst • Age Michiels Tromp en zijn echtgenote, 1825-1830 • Jan Ages, zoon van de laatstgenoemden, houtzaagmolenaar te Woudsend • Hans Age, koopman te Balk, 1843 • Age Michiel Tromp, 1849 Op 16 mei 1856 verklaarde notaris Gerryt Zaadstra te Balk dat voor hem waren verschenen, Age Michiels Tromp, wethouder van de gemeente Gaasterland en koopman te Balk, en zijn echtgenote Jeanette Willemina van Broekhuizen.
176
HOOFDSTUK 4. DE MOLENS VAN WOUDSEND
Zij hadden verkocht en geleverd aan Joachim Ages Tromp, zonder bepaald de houtzaagmolen met de daarbij aanwezige kolk en grond, alles staande en gelegen te Woudsend bekend ter kadaster van de gemeente Woudsend sectie A no. 414 en sectie A no. 415. De koopsom was 8100 gulden. Negen jaar later was Joachim Ages Tromp overleden en blijkens een advertentie in de Leeuwarder Courant werd op 16 maart 1865 de publieke verkoop ingezet, uit hoofde van een sterfgeval van de in volle werking zijnde, best onderhouden houtzaagmolen De Jager met houtkolk, ruime molenpolle en hechte droogschuur, in gebruik bij de mede-eigenaar de Weduwe en Erven J.A. Tromp; een herenhuis met erf, tuin en bleekgrond, bewoond door de Weduwe J.A. Tromp. Verder nog een houtkolk en weiland en nog een houtkolk met toebehoren, alles aan het vaarwater de Ee bij Woudsend. Na deze verkoop moet de molen De Jager nog vele malen verkocht zijn; ook ene Ypma is eigenaar geweest. In 1925 kwam de molen in het bezit van de firma Siebolt Nauta en Zonen. Deze firma raakte in 1934 in faillissement, Koopman J. Westerhof kreeg toen De Jager in zijn bezit van 1934 tot 1952. In dat jaar waren het de ”Zonen” Nauta, Jacob en Otto, die de molen terug kochten en er mee werkten. In de jaren dertig had een zware storm een der wieken geveld; dat was het (voorlopige) einde van het windtijdperk. De zaagramen werden daarna door een electromotor aangedreven. Dat kwam toen nog weinig voor. Het zaaggedeelte bleef geheel intakt en in bedrijf. Het is daaraan te danken dat de oude, nu ook zeldzame, uitrusting van De Jager nog kompleet bewaard is gebleven. Het verhaal van de levensloop van De Jager is hiermee niet volledig. Er zitten hiaten in en er blijven vraagtekens. E´en ding is echter wel duidelijk, houtzaagmolen De Jager was een werktuig en een onderneming om de kost mee te verdienen en dat was niet altijd een florerende zaak. Een vijftiental eigenaren met hun personeelsleden en hun gezinnen moesten er van leven. Was er tussen de moleneigenaren van De Hoop en Het Lam een familierelatie en overdracht van bezit, de onderlinge relatie met die van De Jager lijkt minder intens te ziin geweest.
4.4.3
Een nieuw begin
Een dertigtaljaren stond De Jager er onttakeld bij, de wieken en de kap waren er af, alleen de romp met de zaagschuur bestaan nog. In 1965 kocht de Stichting voor Zon en Vrijheid, gevestigd te Amsterdam Slotermeer, het molencomplex, bestaande uit molenromp met zaag en droogschuren, molenaarshuis en zeven woningen voor de molenaarsknechten. Deze stichting was voortgekomen uit de vroegere A.J.C., Arbeiders-Jeugd-Centrale, en bezat in ons land een zevental kampeerterreinen en watersportcentra. Haar doel was vormings- en vakantieactiviteiten voor jongeren en kansarmen te realiseren op een niet-commerci¨ele grondslag. In 1968 werd daarnaast, met een ruimere doelstelling de Stichting Waterrecreatie opgericht. Eerst had de stichting, vanaf 1962, aan de noordkant van het dorp, in het Watersportcentrum ’t Hege Hus, haar onderkomen gehad. Het complex De Jager bood veel meer mogelijkheden. Alhoewel het niet direct het doel en belang van de stichting was, om de molen als maalwerktuig te gebruiken of te exploiteren, waren de besturen van mening dat de molen als monument, ook vanwege zijn landschappelijke ligging, niet mocht verdwijnen. De mole-
4.4. DE JAGER
177
naarswoning werd ingericht tot watersportcentrum met behoud van ”het oude” voor zover dat mogelijk was. Burgemeester Cazemier van Wymbritseradeel opende op 20 juni 1970 dit centrum, dat ”Het Molenhuis” werd genoemd Het directeur-echtpaar Ben en Truus Davenschot-Van der Heijden zette zich spoedig enthousiast in voor het restaureren en het bedrijfsvaardig maken van De Jager. Dat De Jager weer een functionerende molen werd, is vooral te danken aan hun initiatieven en doorzettingsvermogen. Het is echter een lange lijdensweg geweest met onverwachte tegenslagen. Eind 1971 moest een zware tegenslag worden ge¨ıncasseerd toen Staatssecretaris Vonhoff pertinent weigerde de rijkssubsidie beschikbaar te stellen. De subsidie zou niet eerder dan na een jaar of drie toegekend worden. Het Tweede Kamerlid Voogd stelde naar aanleiding van ”Woudsend” vragen aan de bewindsman. De laatste antwoordde dat naar zijn mening uitstel van subsidieverlening voor de restauratie van de Woudsender houtzaagmolen niet tot verval van dit cultuurhistorisch monument hoefde te leiden en hij hield de beurs gesloten. Eindelijk, na veel besprekingen, brieven en formaliteiten, was het begin januari 1975 zover dat Rijk, Provincie en Gemeente subsidies toezegden. Voor de Stichting Zon en Vrijheid resteerde als eigen bijdrage 15 procent van het totaal. Op uitnodiging van Davenschot kwam op 18 januari 1975 in het Molenhuis een groepje belangstellenden bijeen en viel het besluit een financi¨ele aktie te houden en daarvoor een werkgroep in het leven te roepen. De aktie werd ”op niveau” gepresenteerd. Op zaterdag 7 juni 1975 zou in Woudsend de nieuwe brug worden geopend door de toenmalige minister van Sociale Zaken, drs. J. Boersma. In het feestvierende Woudsend startte tegelijkertijd de actie De Jager. Dr. R. Kruisinga, fractievoorzitter in de Tweede Kamer en oud-staatssecretaris, gaf het startsein door het oplaten van ballonnen. Boersma en Kruisinga verkochten daarna in ”diskes” ansichtkaarten, posters en handbeschilderde tegeltjes ten bate van de actie, samen met andere prominenten zoals minister van Financi¨en dr. W.F. Duisenberg, voorzitter van de Tweede Kamer prof. dr. ir. A. Vondeling en gedeputeerde mr. P.E. van Krevelen. ”Toevallig” passeerde minister van C.RM., H. van Doom, met zijn tweemaster en voegde zich bij zijn collega’s rond de molen. Kruisinga zei in zijn toespraak op bekend terrein te zijn: ”myn pake wie in munder, twa oerpaken ek en myn frou har pake wie ek in munder”. Erfelijk zwaar belast dus! Bij stukjes en beetjes, stap voor stap, kwam de restauratie op gang.
Gelukkig kon gebruik worden gemaakt van gelden die de jubilerende Rabobank de Vereniging De Hollandsche Molen had aangeboden, want de rijksmiddelen stagneerden nog steeds. Via het Fonds aankoop en onderhoud molens kon die v´ oo´rfinanciering worden geregeld. Het Prins Bernhardfonds en de ANWB schonken ieder een bijdrage, het Actiecomit´e bracht een fors bedrag bijelkaar,
178
HOOFDSTUK 4. DE MOLENS VAN WOUDSEND
de Stichting Waterrecreatie kon dankzij een ”goed jaar” een aanzienlijk bedrag bijdragen. De restauratie werd uitgevoerd door molenmaker Roemeling te Scheemda; de kosten hiervoor bedroegen f 369.641,72. J.A. Heijdra, Rijksdienst voor Monumentenzorg te Zeist, zorgde voor de begeleiding en het toezicht. Zaterdag 4 september was de grote dag. Een keurig verzorgde tweetalige uitnodigingskaart, Fries en Nederlands, had velen naar de molen gelokt. CRMminister Van Doorn zou als openingsceremonie de vang lichten. Er was echter te weinig wind om de molen te doen draaien. De minister hees daarom de Friese vlag en onthulde het naambord van de molen. Er was koffie met suikerbrood. Kinderen holden Woudsend door met molentjes. Uit toespraken kwam veel waardering naar voren voor de positieve opstelling van de Stichting Waterrecreatie en voor de grote inzet van de heer en mevrouw Davenschot voor de restauratie van de molen. Medio september 1982 stond De Jager evenwel in de rouwstand met iets doorgedraaide wieken. De molenaar en de molen rouwden om het overlijden van Ben Davenschot.
4.4.4
Een Friese Houtzaagmolen
De Jager is een typische Friese molen, mooi van lijn en verhoudingen. Het is een achtkante houten bovenkruier op vierkante onderbouw. De molen heeft drie zolders en een Friese korbeelconstructie. Het geheel, ook de aangebouwde zaagschuren, staat op gemetselde klippen. De kap en de romp zijn gedekt met riet. De molen heeft gelaste stalen roeden, oudhollands opgehekt waarvan de lengte 18.60 m is. Een roede is gemoderniseerd met het aanbrengen van de fokwiek: daarmee wordt de wind beter benut en treedt een remmend effekt op als de molen te hard gaat. Voor de andere roede hebben de vrijwillige molenaars de door hun gemaakte fokwiekborden klaar liggen. De as is van gietijzer. Het draaien wordt tot stilstand gebracht door de vlaamse vang met vangstok en duimophanging. De zaagschuur is 25 meter lang. De molen telt drie zaagramen; de maximale zaaghoogten zijn resp. 85 (verstelbaar tot 100), 70 en 60 cm, de breedten resp. 100, 80 en 70 cm. Het door het zaagraam voeren van de sleden geschiedt met het zgn krabbelwerk waarvan de aandrijving wordt afgeleid van die van het zaagraam. De uit ´e´en stuk gesmede krukas heeft een diameter van 14 cm; de slag is 50 cm. Het asrad heeft 54 kammen, de bovenbonkelaar 27, de onderbonkelaar 40 en het krukwiel 41. De overbrengingsverhouding is 1 : 2. Het opspannen van de zagen geschiedt met wiggen, aanwezig zijn ongeveer 100 zagen met beslag. De noordelijke molenkolk doet dienst als jachthaven, de zuidelijke kolk is weer in gebruik voor het bewaren van de te zagen bomen. In De Jager bevindt zich nog veel origineel gesmeed gereedschap.
4.4.5
Werking van De Jager
Een houtzaagmolen werd bijna altijd aan het water gebouwd. Dit kwam niet alleen omdat de aanvoer van de boomstammen en de afvoer van het hout over het water ging, maar ook omdat de meeste houtsoorten beter onder water bewaard kunnen worden. Het fabricageproces verloopt in drie fasen: wateren, zagen en drogen.
4.4. DE JAGER
179
Wateren Het aangevoerde hout wordt ´e´en jaar of langer in houtkolken opgeslagen, met het worteleind in de stroomrichting. De boomstam wordt opgehaald met een molenbak, een vierkante drijvende bak met, dwars er op, een handspaakrol. Een lange paal met een soort beitel aan het eind wordt onder water in de stam geslagen; aan die beitel zit een draad vast De boom wordt langszij getakeld en omhoog gebracht. In De Jager bevindt zich nog steeds een dergelijke waterbak met originele winderij. Zagen Het hele proces bestaat uit de volgende verrichtingen: opslepen, schillen, opspannen van de boom en tenslotte het zagen. Opslepen De door en door natte stammen van 1000 tot 5000 kilo en soms nog meer, worden met windkracht uit het water getrokken, met het boveneind van de boom naar voren. Er wordt een ketting vastgemaakt, hetgeen met pikhaken, kettingen en hamers gebeurt, ’s Winters draagt men hierbij pinnen onder de klompen. Als dat gebeurd is, kan ”het halen” beginnen, hetgeen mogelijk is door de winden, een constructie die in de molen is gebouwd. Boven elk zaagraam zit een dikke houten rol waarop de trekkabel wordt gewonden. Dit gebeurt in een heel langzame draaibeweging door middel van een haalijzer, een pal en een palstok. Het zaagraam gaat op en neer. Een grote stok ligt erop en gaat mee. Daaraan hangt een haak, die pakt iedere keer een tand, haakt daarachter met een typische klik en neemt de tand mee naar boven. Het tandwiel draait. Iedere keer als het zaagraam omhoog gaat, drukt de rol de stam een klein stukje naar boven. Het terugrollen wordt door een pal en een haak voorkomen. Schillen De stam wordt eerst met een emmer aan een stok schoongespoeld. Het verwijderen van de bast gebeurt met een schilijzer, dit is een stuk ijzer met een handvat en een platte kant aan de voorkant. Het schillen is van belang om de zagen scherp te houden; vaak zit er zand in de schors, soms worden er spijkers en krammen gevonden. Na het schillen kan men zien hoe de stam gezaagd moet worden: de stam moet stil liggen en daarvoor wordt aan de voet een vlak stuk gehakt. Dit gebeurt met een dissel, een bijl met een dwarsblad. Daarna kan de stam naar binnen gesleept worden tot vlakbij het zaagraam. De slede waar hij op moet, wordt onder de halfhangende boom getrokken. Opspannen Het te zagen hout wordt onwrikbaar op de slede vastgebonden. Slede en stam glijden heel precies over houten rails door het zaagraam; iedere keer als de zagen omhoog gaan glijdt de slee naar voren, enkele millimeters maar, en neemt de stam mee. Het te zagen hout wordt op dwarshouten gelegd, met speciale ijzers en touw vastgekneveld. De slede heeft aan ´e´en kant opstaand hout met gaten en,
180
HOOFDSTUK 4. DE MOLENS VAN WOUDSEND
de pollen. Daarin wordt een ijzeren staaf gestoken, een spanijzer of balkijzer, waaronder de boom geklemd wordt. Een touw op de andere kant levert de spankracht voor het knellen. Zagen Het hout heeft een nerf, dat wil zeggen vezels die in ´e´en richting lopen. Zagen dwars op de richting van de nerf heet ”afkorten”; wat de zaagmolen doet is ”schulpen”, zagen in de richting van de nerf zelf. De zaag beitelt zich een weg in de lengte van de stam en er wordt met de punt van de zaagtanden een groef in gegraven. Bij het omhoog gaan glijdt de slee, met boom, een stukje naar voren en daarna zagen de tanden de groef, de zaagsnede. Hoe verder de zagen uit elkaar staan hoe dikker de plank. Blokjes tussen de zagen houden de goede plankafstand. De zaag staat strak gespannen als een pianosnaar. Op de zeer oude molen De Jager gebeurt dit nog op een ouderwetse manier, met wiggen. Een paar honderd kilo per zaag: het is opmerkelijk dat een zaagraam zo zwaar is gemaakt. Onder de slee is een lange tandheugel te zien, een ijzeren staaf met tanden. Iedere keer dat het zaagraam omhoog gaat verdraait een tandwiel en met een schokje komen slee en boom een tandje verder. Als de tanden van de zagen goed scherp zijn, als de tanden precies even ver zijn uitgebogen naar links en naar rechts, als de zagen loodrecht hangen, als ze evenwijdig staan, als ze gespannen zijn, als ze recht naar voren wijzen, als de boom niet wiebelt, als er genoeg wind is,. . . dan kan er worden gezaagd. In het geval aan ´e´en van de voorwaarden niet voldaan wordt, kan de molenaar te maken krijgen met bijvoorbeeld warm lopende zagen, golvende planken en zelfs klemmende zagen met op en neer slaande slee¨en. Het is dus strijk en zet dat op de molen de zagen gestreken, gezet en scherp gevijld worden. Het om en om zetten van de zagen is er voor om ruimte te maken voor de zaag zelf. De tanden snijden om en om, links en rechts; dit gaat zeer precies, tot op de tiende millimeter nauwkeurig. Zetting en tandvorm zijn voor iedere houtsoort verschillend. Een werk dat steeds terugkeert, is het smeren van de houten tandraderen met bijenwas, de grote lagers met reuzel, de kapneuten met zeep en graniet, de slede met grafiet en de grote houten neuten met zeepvet. Vooral die grote gedraaide krukas, waar de zaagramen aan hangen, verdient aandacht. Regelmatig voelen op warmlopen is voor dit kostbare onderdeel een vereiste. De uitvinding van de zaagmolen in 1598 is eigenlijk pas mogelijk geworden toen men een uit ´e´en stuk ijzer gesmede krukas in deze vorm kon maken. In De Jager zit nog steeds de originele krukas. Als de planken gereed zijn, worden ze naar de droogschuur gebracht, rollen en niet tillen is het devies, waar zij gestapeld worden. Drogen ”In tomme jiers” is het friese gezegde, dat wil zeggen een duim (24 mm) per jaar. Dit is de droogtijd tot winddrooghout; afhankelijk van de dikte moeten planken een, twee, vier jaar drogen. Dit gebeurt in het houtstek, een schuur waar de wind doorheen kan en de zon niet in schijnt. Het hout wordt gestapeld op latjes om de lucht er vrij door te laten. Ieperen hout moet, zeker in het begin, regelmatig gekeerd worden! Men moet het zware, natte hout iedere week
4.5. HET LAM
181
opnieuw stapelen. Als beloning voor al dat werk kregen de knechten het hout van de afgezaagde kronen of worteleinden. Het werk om dat klein te krijgen, in hun schaarse vrije tijd, was een klus waarvan men zei: ”Van dat hout krijg je het twee keer warm!”
4.5 4.5.1
Het Lam Geschiedenis
De geschiedenis van deze rogmolen is niet volledig bekend.
4.5.2
Eigenaars van Het Lam van 1698 tot 1810
• Dirck Tjebbes is in 1698 ”coper van seker houten huis en gortmeulen tot Woudsend”. En in 1699 is sprake van een ”geconsigneerde koopschat van de gortmolen”; • Hette Taekens en daama Taeke Taekens, 1717; • Jelle Cornelis Hollander 1727 en zijn weduwe, 1734/’38; • Huiskens (Hyleke?) Michiels (geboortelepel?), 1748; • Michiel Hylkes (gehuwd met Beeuw Jelles Hollander) 1755/’67 samen met Lieuw (Leuen) Jelles (broer van Beeuw Jelles?); • Aanbesteding onderhoud Het Lam, een advertentie in Leeuwarder Courant, 1773; • Wieger Annes Visser (schoonzoon van Michiel Hylkes), 1787/’91; • Beeuw Wiegers Visser (patent register), 1810; Een advertentie in de Leeuwarder Courant liet weten dat op 10 juni 1840 te Woudsend ”... een wel beklanten en aanmerkelijk vertimmerden en veel verbeterden rogge-, tarwe-, pel- en mosterdmolen met 4 paar stenen, zijnde hoog
182
HOOFDSTUK 4. DE MOLENS VAN WOUDSEND
op de stelling 6 el en 2 palm en hebbende eene vlugt van 23 el en 5 palm met molenhiem en jachthuis” verkocht zal worden. De verkoop was op verzoek van notaris J.S. Bokma te Akkrum, maar verdere bijzonderheden ontbreken. In een brief van 15 juni 1843 meldden de Grietman en Assessoren van Wymbritseradeel aan de Staatsraad Gouverneur van Friesland, die een advies vroeg inzake een verzoek van P.J. Mulder, korenmolenaar te Woudsend ”om met zijne te Woudsend gevestigde Pel- en Rogmolen ook het Pellen en Mouten te mogen uitoefenen en de daar toe vereischte Graansoorten in zijne Molenhokken te mogen zolderen”. En verder nog: ”. . . dat naar ons inzien er geene bedenkingen bestaan om dit verzoek te wijzen van de hand, maar dat hetzelve even als aan den vongen Molenaar kan worden toegestaan, terwijl ook daarinboven het geryf der Ingezetenen de hier verlangde vergunning tot uitoefening van het bedrijf van Pel en Moutmolen wenschelijk maakt”. In een advertentie in de Leeuwarder Courant van 26 januari 1849 maakte molenaar W. Hettema bekend dat hij eigenaar was geworden van de koren, pel- en mosterdmolen te Woudsend en die affaires zal voortzetten. In het jaar daarvoor, september 1848, was de molenaar P.J. Mulder failliet verklaard. Vanaf het midden der vorige eeuw is het verleden van Het Lam goed bekend. In hetzelfde jaar, 1849, ging de molen alweer in andere handen over. Hij werd voor f 4500, gekocht van Wytse Hettema door Carl Johan Siegert, die als politieke vluchteling uit Berlijn naar Friesland was gekomen. Het Lam bleef eigendom van de familie Siegert, via Carl Ernst Hugo, Foeke en later Karl tot 1959. In dat jaar verkocht Karl E.H. Siegert de molen aan Bauke Lyklema. Op de dag af 110 jaar nadat Het Lam door de eerste Siegert was aangekocht. Deze mededelingen zijn afkomstig van Carl Ernst Hugo Siegert te Drachten, die nog in het molenhuis van Het Lam is geboren. In 1925 was al gekozen voor electrische aandrijving. Gedurende de oorlogsjaren 1940-’45 deed Het Lam nog volop dienst. Het besluit om de molen, waarvan het bestaansrecht als maalwerktuig al onzeker was, van de hand te doen is verhaast door het verkeersongeval dat Karl Siegert in november 1958 overkwam. De nieuwe eigenaar, fouragehandelaar Lyklema, gebruikte de molen alleen als opslagplaats en voor het onderhoud van de molen had hij geen interesse. De gemeente Wymbritseradeel trok zich het lot van Het Lam aan en kocht in 1960 de molen voor hetzelfde bedrag van f 4500, als waarvoor Het Lam in 1849 in het bezit van de familie Siegert was gekomen. Dat de strijd voor het bestaan van de molen moeilijk was, wordt wel aangetoond door een renteloos voorschot van f 598,- dat Siegert in 1949 aan De Hollandsche Molen vroeg en dat afgelost moest worden in tien jaar. Siegert zorgde ervoor dat de buitenkant van de molen niet aftakelde. Wymbritseradeel spande zich al sinds 1947 in om Het Lam te doen restaureren; het ging eerst maar om betrekkelijk kleine bedragen. In 1962 bedroeg het totaie bedrag dat aan de restauratie was besteed f 17.413,95 waarvan het ministerie van OKW en de provincie een deel voor hun rekening hadden genomen; de gemeente had het eigenaarsaandeel voor haar rekening genomen. In 1963 schreef De Hollandsche Molen een brief aan B en W van Wymbritseradeel inzake het gebruik van Het Lam door de huurder. Geconstateerd werd dat in de molen oude autobanden lagen opgeslagen en dat er sterke benzinedampen waren, vermoedelijk afkomstig uit een aangrenzende ruimte. Begin januari 1966 meldde het Sneker Nieuwsblad dat de molen door de gemeente helemaal leeggehaald was en de muren van binnen wit gekalkt waren. Eindelijk konden
4.5. HET LAM
183
er eens mensen komen kijken, aldus de krant. De vraag werd gesteld of in de molen niet een VVV-kantoor kon worden gevestigd. Geconstateerd werd dat er van het laten draaien van de molen nog niets was gekomen. In 1971 werden een nieuwe stelling en een nieuw gevlucht gemaakt. Een gedeelte van de kosten werd door gemeente en particulieren opgebracht.
4.5.3
Een Korenmolen
Het Lam is een achtkante houten bovenkruier, een monnikkorenmolen met stelling. Het bouwjaar ligt vermoedelijk aan het eind van de 17de eeuw. De onderbouw is gemetseld. Kap en romp zijn met riet gedekt. Het staartwerk is van hout, met kruihaspel. De stalen roeden zijn 20 meter lang en oudhollands opgehekt. De vlaamse vang is voorzien van een stut. Er zijn twee koppels maalstenen; ´e´en koppel 16-enders natuurstenen en een koppel 16-enders kunststenen. Het sleepluiwerk is gemaakt van het vroegere kammenluiwerk. Het asrad heeft 53 kammen en de bovenbonkelaar 26. Het spoorwiel telt 91 kammen, het rondsel natuurstenen 28 staven en het rondsel kunststenen 30 staven. De verhoudingen wieken-kruis-natuursteen en wieken-kunststeen zijn respectievelijk 1:6,6 en 1:6,2. Van de pelsteen rest alleen nog de kuip en de schootemeer. De balkconstructie rond de pelsteen is gelijk aan die welke in de Zaanstreek gebruikelijk was. De lange spruit zit onder de voeghouten in plaats van er boven. Boven in de kap van Het Lam hangen nog drie oorspronkelijke zinken brandemmers gevuld met zand.
4.5.4
Werking van Het Lam
De wiekenas drijft de koningsspil aan. De koningsspil is een verticale as in het midden van de molen, die op zijn beurt de steenspillen aandrijft. De steenspil is een verticale as, die met de maalsteen verbonden is. Deze maalsteen wordt loper genoemd en draait over de stilliggende maalsteen, de legger. De koningsspil zorgt ook voor de aandrijving van het luiwerk; een takel om de zakken graan op te hijsen. Het graan, meestal tarwe, komt geschoond in zakken van 50 kg op de molen. Wanneer er gemalen wordt, wordt een zak graan met het luiwerk omhoog gehaald, dit gebeurt op windkracht, Is de zak op de steenzolder aangekomen, dit is de zolder waar de maalstenen liggen, dan komt hij op de ”zakkebok” te staan, een platformpje van waaraf de zak, zonder hem op te hoeven tillen, in een houten bak, de kaar, leeggestort kan worden. Onderin de kaar, die in een punt uitloopt, zit een schuifje, waardoor het graan een houten gootje instroomt Dit houten gootje, de schoe genoemd brengt het graan naar de stenen. De schoe komt aan een kant tegen de steenspil, die ter plaatse van vier houten ribbetjes is voorzien. Doordat de steenspil draait, gaat de schoe schudden en hierdoor gaat het graan in de schoe stromen; hoe sneller de molen draait, hoe meer graan er door de schoe stroomt. Van de schoe loopt het graan door een gat in het midden van de loper en komt tussen de beide stenen. Beide stenen zijn voorzien van enigszins gebogen kerven, die van binnen naar buiten lopen. Deze kerven worden er met een hamer ingehakt. Dit hakken noemt men billen, de hamer heet dan ook bilhamer. Deze kerven zorgen ervoor dat het graan gemalen wordt en dat het naar buiten gedreven wordt.
184
HOOFDSTUK 4. DE MOLENS VAN WOUDSEND
Het meel valt door een koker naar beneden en wordt op de zogenaamde meelzolder opgevangen in een zak. Bij deze zak staat de molenaar voortdurend de fijnheid van het meel in de gaten te houden. Wanneer de molen sneller gaat draaien - de wind heeft nooit een constante snelheid - valt er meer graan tussen de stenen. Om de fijnheid van het meel dan gelijk te houden, moeten de loper en de ligger iets dichter bij elkaar draaien; ze mogen elkaar nooit raken. Dit kan de molenaar regelen bij de maalbak, waar het meel de zak instroomt, De meelzakken worden gewogen op 50 kg.
4.5.5
Vrijwillige molenaars
Voor het voortbestaan van de molen als monument is het belangrijk dat het eigendom in goede handen is en dat het onderhoud alle aandacht krijgt. Het is ook van grote betekenis en belang dat molens op gezette tijden draaien en nog liever, volop werken. Dat is met de twee Woudsender molens het geval. Het zijn de leden van de vereniging Gild Fryske Mounders die daarvoor zorgen. De ”Vrijwillige Molenaars” hebben zeker ´e´en ding gemeen: hun grote hobby om met molens om te gaan en daarmee te werken. In de jaren zestig kwamen in toenemende mate overal in het land vrijetijdsmolenaars op de molens. Een molen is geen speelgoed, wie ermee omgaat draagt een grote verantwoordelijkheid voor het kostbare werktuig en monumentale bezit. Gespecialiseerde kennis van de molen, van weer en wind is noodzakelijk. De Hollandsche Molen bevorderde de instelling, in 1968, van het Gilde van Vrijwillige Molenaars. De door het Gilde in het leven geroepen examens werden onder auspici¨en van De Hollandsche Molen afgenomen. In 1973 slaagden de eerste twee Friezen voor het molenaarsexamen. Een jaar later werd voor het eerst in Friesland geexamineerd. Rond verschillende Friese molens vormden zich al spoedig werkgroepjes. Een aantal hiervan kwam in 1975 tot de oprichting van de vereniging Gild Fryske Mounders. Dit gebeurde op initiatief van, en in nauw overleg met, de stichting De Fryske Molen; deze is door de Provinciale overheid in het leven geroepen voor het molenbehoud. Op 18 december 1976 werd onder haar auspici¨en het eerste Friese molenaarsexamen afgenomen. Voor het examen van het landelijke gilde slaagde in 1975 onder meer Jan M. Coppens, werktuigbouwkundige D.E., uit Broek bij Joure en voor het Friese examen slaagde in 1978 onder meer Jaap van Driel, natuurkundige, uit Groningen. Dit zijn de twee molenaars die nu met houtzaagmolen De Jager geregeld werken. Op verzoek van Davenschot begon men op De Jager les te geven aan kandidaatmolenaars. Een twaalftal is al geslaagd. Er zijn nu vier leerlingen. In het kader van de zomervakantie is een cursus monelogie begonnen, een kennismakingsprogramma over ”het molenaar zijn”. Beide molenaars maken deel uit van de beheerscommissie die voor De Jager orde op zaken stelt. Korenmolen Het Lam is sinds 1981 ook bemand met twee vrijwillige molenaars: Cees Notenboom, een boerenzoon uit Kubaard en Siemen Jager, uit Leeuwarden, die op een verzekeringskantoor werkt. Er moest op de molen heel wat voorbereidend werk worden gedaan voor het maalproces goed verliep. Men hoopt dat Het Lam binnen afzienbare tijd niet alleen als tarwe-, maar ook weer als rogge-, pel- en mosterdmolen zal kunnen functioneren.
4.6. BELANGRIJKSTE LITERATUUR EN BRONNEN
185
Het molengebeuren van Woudsend is fascinerend. Enthousiasme en vrijwilligheid, gekoppeld aan werklust en verantwoordelijkheid zijn de basis voor het zo fleurig draaien van De Jager en Het Lam. Het is een paar apart.
4.6
Belangrijkste literatuur en bronnen
• G. Bakker. Scheepsverzekering te Woudsend Anno 1705. Jaarboek Fries Scheepvaart Museum. Sneek 1967/’68 • G. Bakker. Wymbritseradiel. Documentatie Scheepvaart Museum. Sneek 1974 • C. Geertman. Studie Molens Woudsend, 1986 • Fries Molenboek 2de druk Fryske Akademy, 1980 • Archief A. Bokma. Wommels • Archief Stichting Zon en Vrijheid. Woudsend • Archief Vereniging De Hollandsche Molen. Amsterdam Colofon: uitgave: Stichting Monument van de Maand, Leeuwarden, juni 1986 tekst: 1. Bokma, met bijdragen van G.P. Karstkarel, J. Coppens, C. Notenboom redactie: M.F. Fermo, G.P. Karstkarel, H.J. Kingmans en A. Wijnsma eindredactie: M.F. Fermo historische afbeeldingen: Fries Museum, Leeuwarden en Fries Scheepvaartmuseum, Sneek foto’s: W. Walta vormgeving: Rinze Klinker, Huine druk: Wielsma b.v., Leeuwarden
186
HOOFDSTUK 4. DE MOLENS VAN WOUDSEND
Hoofdstuk 5
Geschiedenis van Schellinkhout
1713. Er heerst een veepestepidemie. E´en van de burgemeesters heet Jan Houtsager. Op de schepen wordt het ”glas” gebruikt. Een ”glas” is de afkorting van ”zandglas” (zandloper) en duurt een half uur. Elk etmaal zijn er 6 wachten, dus 1 wacht is 8 glazen. De molenaar Gerrit Cornelisz. Molenaar overlijdt. Zijn weduwe Trijn Pieters, ook wel Trijn Molenaar genoemd, wordt dan molenaresse. 1740 ca. Molenaresse Trijn Pieters (ook wel Trijn Molenaar) verkoopt de meelmolen aan Pieter Sweed (zie 1713). 1765 Pieter Sweed, de molenaar van de meelmolen aan de Molenweg (de latere Meeweg), wordt ook benoemd tot molenaar van de grote watermolen in verband met ”de geringheijt van bestaan van de meelmolen”. 1772 Molenaresse Grietje Alberts, de weduwe van molenaar Pieter Sweed, vraagt verhoging van het maalloon voor het herstel van de zeer in verval zijnde molen. De vroedschap besluit tot verhoging van een stuiver op iedere zak gerst, bonen, etc. en van een halve stuiver op een zak tarwe of rogge. De verhoging 187
188
HOOFDSTUK 5. GESCHIEDENIS VAN SCHELLINKHOUT
geldt voor drie jaren of tot aan haar hertrouwen. 1775 ca. Klaas Sweed neemt de meelmolen over van zijn moeder (zie 1772). 1784 Molenaar Klaas Sweed krijgt verhoging van het maalloon voor het herstel van de molen. 1800 ca. Pieter Sweed wordt molenaar van de meelmolen. Dat betekent de derde generatie Sweed in het molenaarsvak. Als Pieter overlijdt is zijn weduwe Aafje Vel nog enige tijd als molenaresse werkzaam (zie 1820). 1801 Pieter Sweed wordt aangesteld tot watermolenaar op de hoge watermolen. 1808 De ”dorpsdiender” Jan Hotsz. Klaver overlijdt (zie 1789). Zijn opvolger wordt Dirk Oijevaar. Tot zijn taken behoort vanaf nu ook het fungeren als dorpsomroeper en dorpsveilder. Voorts ziet hij toe op de nakoming van de schouwverordening en het opruimen en schrobben van de straat. Schellinkhout telt ongeveer 30 boeren en naast die boeren zijn er ook nog circa 20 andere mensen die wat vee houden. Klaas Reek, bakker van beroep, heeft b.v. 2 schapen. Pieter Sweed, de molenaar, heeft 2 koeien, 1 vaars en 20 schapen (er was nogal wat grond om de molen) en Henderikus Mossing, de herbergier, heeft 2 koeien, 1 vaars en 16 schapen. 1812 Aantal inwoners Schellinkhout: 394. Het aantal koeien boven de twee jaar bedraagt 322. Het aantal koeien beneden de twee jaar bedraagt 162. Er moet belasting voor worden betaald: 2 stuivers voor een hoornbeest boven de 2 jaar en 1 stuiver voor een hoornbeest beneden de 2 jaar. Jan Krimpen is de boer met de grootste veestapel: 28 koeien. 19 maart: Het aantal wintervarkens bedraagt 205 en het aantal biggen 58. Als gevolg van de zuivelbereiding (met name kaas) komen als afvalprodukten karnemelk en wei vrij. Deze produkten worden aan de varkens gevoerd. Verder krijgen de varkens: gerst, pelmeel, bonen en slechte erwten. Het Noordhollandse varken is kort van stuk, gedrongen en dik met korte poten. Het gewicht per varken wordt op 250 pond schoon spek en per big op 150 pond schoon spek geschat. Het aantal paarden is 74. De gemiddelde grootte van de paarden is 1.70 meter en de gemiddelde prijs is f 150,-. Een paard wordt in die tijd gemiddeld 16 jaar. Onderverdeling van de paarden: merriepaarden boven de 12 jaar: 41; ruinen boven de 12 jaar: 19; merriepaarden van 9-12 jaar: 3; ruinen van 9-12 jaar: 1; merriepaarden van 5-8 jaar: 2; ruinen van 5-8 jaar: 2; ruinen van 3-4 jaar: 1; merriepaarden van 1-2 jaar: 2; veulens van 0-6 maanden: 3 De meeste boeren hebben 1 of 2 paarden, alleen Jacob Paap in het noordend heeft er 3. Maart: het dorp telt 491 schapen. De grootste schapenhouder is Jacob Pietersz. Smit met 49 schapen. De totale onkosten voor de beide watermolens bedragen f 1675.11.- Een klein deel hiervan is bestemd voor de molenaars Pieter Sweed en Pieter Noordeloos. Zij ontvangen per jaar respectievelijk f 81.10.- en f 65.9.- als traktement. Daarin is inbegrepen ”loon voor enig sjouwwerk”. De grondbezitters moeten aan molenkosten f 2.8.- per morgen betalen (1 morgen is 600 roeden en 1 roede is 10 m.).
Hoofdstuk 6
Geschiedenis van Enkhuizen
Een snelle vlucht door de historie van Enkhuizen In 1361 werd in Enkhuizen voor een groeiend aantal schepen de eerste binnendijkse haven gegraven, op de plek van de huidige Zuiderhavendijk, Nieuwstraat, Kaasmarkt en Noorderhavendijk. Al in 1400 volgde de aanleg van een tweede haven, noodzakelijk vanwege de grote betekenis van Enkhuizen als havenstad, zowel voor visserij als koopvaardij. Enkhuizen had nauwe banden met Noordzee- en Oostzeelanden en het Rijnland. Vooral met het oog op de handel in boter en kaas werd aan het eind van de veertiende eeuw de Waag gebouwd op de hoek van de Westerstraat. In de nacht van 17 op 18 november 1421 woedde een zware storm langs de kusten van de Noordzee: de Sint Elisabethvloed. In 1422 werd de buitendijks gelegen parochiekerk afgebroken en op een veilige plaats binnendijks weer opgebouwd. Dit is de nog steeds bestaande Westerkerk. 189
190
HOOFDSTUK 6. GESCHIEDENIS VAN ENKHUIZEN
Onder invloed van de Hoekse en Kabeljauwse twisten begonnen de inwoners van Enkhuizen in 1489 met de aanleg van beschermende wallen om de stad. De Westerkerk en de nabijgelegen kloosters en boerderijen stonden binnen deze versterkingen. In de vrijheidsstrijd tegen de Spanjaarden heeft Enkhuizen een belangrijke rol gespeeld. In mei 1572 kwam de stad in opstand tegen Philips II en zijn generaal Alva. Als eerste stad in Holland en West-Friesland verklaarde Enkhuizen zich voor de Prins van Oranje. Vanuit dat standpunt werden de verdedigingswerken van de stad vergroot met de aanleg van het bolwerk Willigenburg (op de plek van de huidige Dromedaris). Als dank voor de loyaliteit kreeg Enkhuizen van Prins Willem van Oranje het Paalkistrecht: het recht om van schepen, die de Zuiderzee bevoeren, gelden te innen voor de betonning en bebakening. In 1593 werd Enkhuizen uitgebreid door de aanleg van een nieuwe omwalling, versterkt met zeven bastions. In 1602 werd de Oost-Indische Compagnie (VOC) opgericht, waarvan ook een Kamer in Enkhuizen werd gevestigd. Twintig jaar later nam Enkhuizen ook deel aan de oprichting van de West-Indische Compagnie. Tot halverwege de zeventiende eeuw bleef Enkhuizen een welvarende handelsstad. Een achteruitgang in welvaart begon vanaf 1652 toen de eerste van een reeks oorlogen met Engeland, Frankrijk en Spanje uitbrak. De Hollandse handel en visserij leden onder de grote concurrentie vanuit Engeland en ook in eigen land had Enkhuizen last van concurrentie. De economische activiteiten verplaatsten zich steeds meer naar Amsterdam, ten koste van de activiteiten in noordelijkere gebieden. In de achttiende eeuw groeide het belang van de VOC als werkgever; tientallen Enkhuizers werkten in de VOC-kantoren en honderden werkten in de pakhuizen, op de scheepswerf, in de touwslagerij en op de schepen. In de negentiende eeuw was Enkhuizen een ”dood”stadje aan de Zuiderzee. De karige inkomsten kwamen uit de handel in agrarische producten en de opbrengst van het puin van de vele gesloopte gebouwen. Pas met de komst van de spoorlijn in 1885 hoopte men voorzichtig op een hernieuwde economische opbloei. Die kwam wel, maar niet in sneltreinvaart! Het midden van de negentiende eeuw was voor Enkhuizen een waar dieptepunt. Huizen en pakhuizen werden gesloopt omdat afbraak voordeliger was dan het onderhoud van deze panden. Op de lege plekken in de stad kwamen uitgestrekte grasvlakten. In de loop van de twintigste eeuw waren het voornamelijk de handel in kaas en de vestiging van enkele zaadbedrijven die bijdroegen aan een opmars van de economie in Enkhuizen. Inmiddels hebben zich in deze stad veel typen bedrijvigheid gevestigd, onder meer op het bedrijventerrein Schepenwijk. Met de komst van de Houtribdijk naar Lelystad heeft Enkhuizen een uitstekende verbinding naar het achterland. De stad floreert weer. De fraaie monumentale panden in de binnenstad en de sfeervolle haven hebben een grote aantrekkingskracht op toeristen. Zowel over land als over zee stromen deze in grote getale toe om te genieten van al het moois dat Enkhuizen te bieden heeft. En in 2005 is dat extra bijzonder: want dan vieren wij het jubileumfeest van 650 jaar stadsrechten.
Hoofdstuk 7
Geschiedenis van Alkmaar
Bron: Gemeente Alkmaar De eerste Alkmaarders woonden op de geestgronden rond de huidige Grote Kerk. De hooggelegen zandrug, die evenwijdig met de kustlijn liep, werd omgeven door water en moerassen. Naar het westen werden deze zandgronden begrensd door de Westerweg, naar het oosten door het Ritsevoort. Ten oosten van de geestrug lag een lager gelegen gebied dat bij hoge waterstand door de Voormeer werd overstroomd. De tegenwoordige Langestraat was toen weinig meer dan een pad in de moerassige gronden die aan de Voormeer grensde. De naam Alkmaar wordt voor het eerst vermeld in een 10e eeuwse aantekening, waarin sprake is van een schenking van twee hoeven land door graaf Dirk I aan de pas opgerichte abdij van Egmond. Deze schenking dateert van v´o´or 939, het sterfjaar van de graaf. Alkmaar viel toen onder de parochie Heiloo. In een oorkonde van 1063 wordt de kerk van Heiloo de moederkerk van de kapel van Alkmaar genoemd. Door de schenking van het schoutambt van Alkmaar aan de abt van Egmond kreeg Alkmaar in 1083 een eigen rechtsgebied. 191
192
HOOFDSTUK 7. GESCHIEDENIS VAN ALKMAAR
In 1254 kreeg Alkmaar van graaf Willem II stadsrechten. Gelegen aan de rand van het Kennemer gebied en onder de bescherming van de kastelen Torenburg, Middelburg en Nieuwenburg fungeerde Alkmaar als grensvesting en uitvalsbasis in de eeuwenlange strijd tegen de Westfriezen. Alkmaar werd tot in de 16e eeuw aan de westzijde begrensd door het ondiepe merengebied van de Egmondermeer en de Bergermeer. Aan de oostzijde lag de Voormeer, die via het Zeglis in verbinding stond met de Schermeer. In het zuiden lagen de Achtermeer, de Kooimeer en de Rietmeer. Gelegen op een knooppunt van waterwegen werd tol geheven en accijnzen ingevoerd voor overslag van goederen. Door markten en handel kreeg Alkmaar een centrumfunctie en groeide de stad. Het stratenplan werd door landwinning in de loop van de eeuwen uitgelegd. Vanaf 1525 werden grote bedragen besteed aan de omwalling van de stad met singels en stadsmuren ter bescherming tegen aanvallen en plundering van buitenaf. In 1573 vond het beleg van Alkmaar door de Spanjaarden plaats. Met kokend teer en brandende takkenbossen werd vanaf de nieuwe walmuren tegen de Spanjaarden gevochten die in Oudorp hun kamp hadden opgeslagen. Toen Don Frederik, de zoon van Alva, zich verslagen terugtrok, betekende dat het keerpunt in de strijd tegen de Spanjaarden. De victorie begon in Alkmaar. Vanaf 1600 ontwikkelde Alkmaar zich van handelsplaats met een eigen vloot tot een markt- en verzorgingscentrum voor de wijde omgeving. De zoutwinning en de gort- en grutnering waren van grote betekenis voor de stad. Aan de oevers van de Voormeer en het Zeglis verschenen zoutziederijen en brouwerijen. Kalkovens zorgden voor schelpkalk, dat als metselspecie werd gebruikt. Tientallen lijnbanen draaiden vlas tot touw. In 1824 werd het Noordhollands kanaal geopend, een initiatief van koning Willem I. Om de handel in Alkmaar te bevorderen heeft het stadsbestuur zich beijverd het kanaal door Alkmaar heen te graven. Daarvoor moest een deel van de stadswal worden opgeofferd. Het kanaal bracht niet de voorspoed die men verwachtte. Beurtschippers en reizigers die eerst halverwege hun reis in Alkmaar overnachtten, gingen nu regelrecht naar hun bestemming, waardoor herbergen droogvielen. Woningbouwverenigingen hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de stedenbouwkundige uitbreiding buiten de singels. Naar het zuiden ontstonden nieuwe woonwijken. Een bijzondere wijk is het Bergerhof, dat in het oorlogsjaar 1942 tot stand kwam aan de rand van de stad. De 254 woningen waren bestemd om onderdak te bieden aan vluchtelingen uit Den Helder. Na de oorlog ging de uitleg van Alkmaar-Zuid door. Toen in 1956 de Bergertunnel werd geopend, waren de voorbereidingen voor de bebouwing van het Hoefplan en Overdie in volle gang. In 1972 werden Oudorp, Koedijk-Zuid en Sint Pancras-Zuid aan het grondgebied van Alkmaar toegevoegd. Vanaf 1972 speelde Alkmaar als groeikern een rol bij de opvang van het bevolkingsoverschot van het noordelijk deel van de Randstad. Dat gebeurde in de uitleg van de stad naar het noorden. Na Huiswaard ontstonden de wijken De Mare en de Daalmeer. Het inwoneraantal van Alkmaar groeide van 40.000 in 1950 tot 94.000 in het jaar 2005. In het jaar 2004 vierde de stad Alkmaar haar 750 jarig bestaan.
Hoofdstuk 8
Geschiedenis van West-Friesland
Bron: Wikipedia West-Friesland is een historisch gebied dat ligt tussen ’t Vlie en het IJ. Het ligt voor het merendeel in de provincie Noord-Holland en voor een klein deel in de provincie Friesland, Nederland. De naam van het gebied wordt geschiedkundig ook wel als Westfriesland gespeld. Het historische West-Friesland is niet te verwarren met de huidige regio West-Friesland, waarmee men eigenlijk het oude gewest Westflinge van binnen de Westfriese Omringdijk bedoelt, en evenmin met de samenwerkingsregio van 12 gemeenten in deze regio met ook de naam West-Friesland. 193
194
8.1
HOOFDSTUK 8. GESCHIEDENIS VAN WEST-FRIESLAND
Korte voorgeschiedenis
2000 jaar voor onze huidige jaartelling was het Westfriese gebied nauwelijks bewoonbaar, zodat er in het gebied nauwelijks mensen woonden. Alleen Texel en de regio rond Castricum waren goed bewoonbaar. Verder leefden er nomaden die door het hele gebied trokken. De periode daarna werd het gebied langzaam beter bewoonbaar, de Kananefaten trokken langzaam naar de kust van Nederland en, vanaf rond 600 voor Christus kwamen de Friezen vanuit het noordoosten naar West-Friesland. Tegen het begin van onze jaartelling woonden ze daar in grote groepen. De noordwaartse opmars van het Romeinse Rijk stopte bij de Rijn, terwijl de meeste Friezen ten noorden van die grens woonden. Uiteindelijk gingen de Friezen een verdrag aan met de Romeinen, voor onder andere handel. Maar ook waren de Friezen betrokken bij de opstand van de Kananefaten en Bataven in het jaar 58 na Christus. Rond 200 steeg het water zodanig dat een groot deel van West-Friesland weer onbewoonbaar werd. Enkel het gebied bij de grens met de Romeinen bleef redelijk bewoonbaar. De zogenoemde volksverhuizing bevond zich rond die tijd in een eerste stadium, zodat diverse stammen van de Germanen, zoals de Franken en Saksen, vanuit Noord-Europa naar het zuiden kwamen. Mede door die druk viel in 476 het Romeinse Rijk, en begon in de periode daarna de opkomst van het Friese Rijk, maar ook dat van de Franken. Het Friese Rijk bereikte in de 7e eeuw zijn hoogtepunt. Daarna kreeg men het aan de stok met de Franken. Het gebied tussen Vlaanderen en Utrecht was regelmatig toneel van veldslagen. In die periode kwamen ook de Hollanders op.
8.2
Ontstaan van Westfrisia
In 734 vielen de Franken definitief het gebied binnen en verdeelden het gebied in de volgende 50 jaar langzaam op. Uit de naam Westfrisia die rond die tijd ontstond is de huidige naam West-Friesland ontstaan. Het gebied kende niet alleen Friezen maar ook Hollanders, maar dan wel in het midden en zuiden van Nederland. Nog voor het midden van de 9e eeuw viel het Frankische gebied in het noorden en oosten van Nederland en Duitsland uit elkaar door de invallen van de Vikingen in het gebied. De Vikingen lieten diverse gebieden onder hun gezag komen. In 873 versloegen de katholieke Friezen onder leiding van graaf Albdag de Vikingen in Westergo. In 885 versloegen de Friezen in Friesland de laatste Scandinavische heerser van Friesland, Godfried de Noor, terwijl Gerlof graaf van West-Friesland was. De heersende Vikingen werden uit Friesland verdreven door de Friezen. De Hollanders besluiten in dezelfde periode naar het noorden te trekken en de Friezen te verdrijven. De Franken lieten dit toe, onder meer omdat de Hollanders al katholiek waren en de Friezen in West-Friesland nog niet allemaal. Er is weinig bekend wanneer dit precies gebeurde omdat er weinig aandacht aan werd besteed in de diverse geschriften en kloosterboeken. De opmars werd uiteindelijk door een nieuwe periode van invallen door de Vikingen gestuit, alsmede door het water en de moerasgebieden van onder andere Waterland. Later viel het gebied tussen Bergen en Castricum samen met Kennemerland onder het Hollandse grondgebied.
8.3. WEST-FRIESLAND EN DE OORLOG MET HOLLAND
8.3
195
West-Friesland en de oorlog met Holland
In 922 werd Graaf Diderik I (Durk I) Graaf van West-Friesland en Holland en wordt voor het eerst deze dynastie Huis van Holland genoemd in plaats van West-Friesland. De Westfriezen begonnen in de 10e eeuw met het bouwen van echte dijken door de groeiende bevolking en rijzende zeespiegel. Vanaf 925 accepteerden de graven van de Franken in het noorden van het Frankische Rijk en ook de Vikingen Hendrik I van Duitsland als koning. Het voormalige Friese Rijk maakt dan deel uit van het Heilige Roomse Rijk van de Duitse Natie. Onderwijl neemt de onrust onder de Friese bevolking in West-Friesland over de Hollandse overheersing in de regio toe. Het is niet bekend wanneer precies die onrust overslaat in een oorlog met Holland, maar het moet net na die periode geweest zijn. Holland wilde meer vruchtbare grond en de Westfriezen wilden Kennemerland terug als hun grondgebied. Dit leidde uiteindelijk tot een aantal grote veldslagen, die weer leidden tot een soort onafhankelijkheid van West-Friesland, hoewel het gebied officieel onder het Friese gezag viel in die periode, maar daar trokken de Westfriezen zich weinig van aan. Het gebied rond Egmond kende zelfs een periode van drie heersende elementen, Frankische, Duitse en Friezen, om een periode van vrede te krijgen; dit mislukte echter. Holland weet later de strook rond Egmond vaster in te nemen, waarbij een opvallend detail is dat de bevolking van die gebieden zelf de Hollanders toeliet, omdat die hetzelfde geloof volgden.
8.4
Onafhankelijkheid van West-Friesland en de oorlog met Holland
Tegenwoordig beschouwt men West-Friesland vanaf het einde van de 10e of het begin van de 11e eeuw als onafhankelijk, al vinden sommigen ook dat dat pas later in 11e eeuw het geval was, maar voor beide standpunten is er vrij weinig hard bewijs. West-Friesland bestaat dan uit de gewesten (ook wel gouwen genoemd) Texla, Wiron, Westflinge, Rekere en een gedeelte van Waterland; het gebied rond de Purmer was in handen van de Hollanders. Ook een groot gedeelte van de Zaanstreek was in handen de Hollanders (een paar eeuwen later zou daar de bevolking weer vooral Westfries worden door het droogleggen van het gebied). In 993 stierf Graaf Arnulf van Holland in een slag met de Westfriezen rond het gebied bij Winkel. Arnulft probeerde als eerste om het hele gebied van de Westfriezen in te nemen, maar werd bij een veldslag van zijn paard gerukt en gedood. De slag zorgde ervoor dat men niet meer naar het zuiden van WestFriesland trok. De Hollanders bleven echter wel pogen om het gebied rond Alkmaar en de Zijpe in te lijven. De Westfriezen verloren in eerste instantie het gebied voor lange tijd maar door te blijven aanvallen en hun bezittingen terug te halen viel het gebied de ene keer bij Holland en de andere keer bij West-Friesland. De Hollanders noemden het plunderingen van hun bezittingen. In de elfde eeuw verlegde Holland zijn uitbreidingsdrang meer naar onder andere het Bisdom van Utrecht, zodat het wat rustiger werd in het grensgebied met West-Friesland. In die periode ontstond er ook handel tussen de twee gebieden. Zo ontstond ook langzaam het Westfries, een tussentaal van het Fries en het Hollands. In 1076 stichtte Graaf Durk V het offici¨ele graafdom Holland,
196
HOOFDSTUK 8. GESCHIEDENIS VAN WEST-FRIESLAND
tegen het zere been van West-Friesland, Friesland en Midden-Friesland. De relatieve rust is dan weer over en de grootschalige handel valt weer stil. De Westfriezen verklaren zich dan pas echt onafhankelijk van het graafschap. De ’oorlog’ tussen de twee gebieden startte opnieuw, ook omdat Holland in de periode in het westen weer gebied probeerde te veroveren. Daar werd lang gevochten, hoewel wel met periodes van stilte. Pas in 1101 werd het graafschap tot ontzetting van West-Friesland erkend door de graaf van Friesland. In de periode daarna zouden de Waddenzee en de Zuiderzee langzaam ontstaan en zou het Wieringermeer onderlopen. Onder leiding van graaf Durk VI probeerden de Hollanders in 1134 in het westen weer gebieden te veroveren. Dat mislukt; de Hollanders verliezen zelfs weer gebieden in het westen zoals het gewest Rekere en een gedeelte van Kennemerland. West-Friesland kent rond 1230 een heel dijkensysteem, waaruit uiteindelijk de Westfriese Omringdijk zou ontstaan. In 1256 werd bij een sterke inval van de Hollanders Graaf Willem II gedood door de Westfriezen. De Hollanders spraken van een val omdat hij vermoord zou zijn nadat hij door het ijs nabij Hoogwoud was gezakt met zijn paard, waarna hij doodgeknuppeld zou zijn. Zijn zoon, Graaf Floris V, nam in de jaren daarna wraak; in eerste instantie nam hij het zuidoosten (het gebied tussen Westflinge en Amsterdam) van West-Friesland definitief in. In 1272 poogde Floris V voor het eerst een inval in Westflinge maar viel door het onder water zetten van gebieden, een slimme zet van de Westfriezen, letterlijk in het water. In 1282 omzeilde Floris V de zetten van West-Friesland door via de Zuiderzee Wijdenes binnen te vallen. Het leger drong vrij ver het gebied binnen en Floris V wist bij Hoogwoud zijn vaders graf te vinden en terug te brengen naar Holland. Hoogwoud werd geplunderd en de bevolking werd voor een groot deel uitgemoord door de Hollanders. Floris V liet toen dwangburchten bouwen om de bevolking te onderwerpen. Dat lukte niet; de burchten kwamen er bij te liggen zoals de Brederode bij Santpoort-Zuid en Radboud bij Medemblik; de Westfriezen trokken zich weinig aan van de burchten en het Graafschap Holland had nog altijd geen grip op de Westfriezen. Pas in de winter van 12871288 veranderde dat, doordat de vele regen die toen viel vele overstromingen deed ontstaan. Floris V maakte daarvan gebruik en liet zijn leger Westflinge binnen vallen. De Westfriezen werden overrompeld en zo veroverden de Hollanders eindelijk ook het noordwesten en noorden van West-Friesland. In het begin van 1289 ondertekenden de Westfriezen onderwerpingsverdragen. E´en opvallend detail is dat Floris V besloot West-Friesland wel onafhankelijkheid binnen het graafschap Holland te geven, om te voorkomen dat de Westfriezen weer in opstand kwamen. Na de dood van Floris V in 1296 ontstond er in een groot deel van WestFriesland, met name in Westflinge, beroering en vielen de dwangburchten bij Wijdenes en Nieuwendoorn, die werden vernietigd, in Westfriese handen. Het kasteel bij Medemblik was lastiger te veroveren. Uiteindelijk besloot men het kasteel af te snijden van bevoorrading en zo de bewoners van de burcht uit te hongeren. In januari 1297 begon Jan van Avesnes een kruistocht tegen de Westfriezen. Hij besloot via het water langs Enkhuizen naar Medemblik te trekken om het kasteel aldaar te bevoorraden; Medemblik werd voor een groot gedeelte in de brand gestoken om de aanval van de Westfriezen via die hoek te voorkomen. Het lukte Jan om het kasteel te voorraden, maar bij de terugkeer was het water zo bevroren geraakt dat de schepen niet terug konden varen, zodat
8.5. HET EINDE VAN DE ONAFHANKELIJKHEID
197
men besloot via het land terug te keren. Dat bleek echter niet echt een goede keus; het leger viel uit elkaar en werd serieus bevochten door de Westfriezen. Slechts enkelen overleefden de tocht.
8.5
Het einde van de onafhankelijkheid van WestFriesland
Op 27 maart 1297 bij de veldslag bij Vroonen (ongeveer het tegenwoordige Sint Pancras) versloeg het leger van Holland en Zeeland de Westfriezen; het dorp werd verwoest bij de slag. Waarschijnlijk door een inschattingsfout van de vier gewestenleiders is West-Friesland toen gevallen. Ze weken namelijk af van hun oude tactiek, die al honderden jaren gebruikt werd, van verrassingsaanvallen en op meerdere fronten verdedigen van gebieden die ongunstig waren voor de tegenstanders om op te vechten. Nu had men besloten om alle troepen in te zetten nabij Vroonen. Juist op de dag dat er een overleg was afgesproken vielen de Hollanders aan en versloegen de Westfriezen. West-Friesland viel daarna definitief onder het graafschap Holland.
8.6
Van het Graafschap Holland en West-Friesland naar de provincie
In 1299 werd het Graafschap Holland omgezet in het graafschap Holland en West-Friesland nadat de Westfriezen en Hollanders elkaar via een aantal akkoorden definitief als gelijken zagen en de Westfriezen graaf Jan I erkende als hun heer, zoals omschreven in de oorspronkelijke maar sindsdien wat herschreven onderwerpingsverdragen van Floris V. In 1581 besloot het Graafschap samen met zeven andere graafschappen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden op te richten. De provincie Holland en West-Friesland, ook de Staten van Holland en West-Friesland genoemd, is dan geboren; wel werkten de delen van de provincie als twee eigen onafhankelijke eenheden. Na de strijd tegen de Spanjaarden waren de steden in West-Friesland zo machtig en onafhankelijk geworden, dat ze besloten zelfstandig te blijven als Gecommiteerde raden van West-Friesland en het Noorderkwartier. Hoofdstad was Hoorn, waar het Statencollege en Statenlogement nog altijd te bezichtigen zijn. Stemhebbende steden waren naast Hoorn Alkmaar, Enkhuizen, Medemblik, Purmerend, Monnickendam en Edam. Schagen en Beverwijk hadden geen stemrecht, al vonden de andere steden aanvankelijk meer dat deze plaatsen dat meer verdiend hadden dan Purmerend. Bemiddeling van de Prins van Oranje persoonlijk leidde ertoe dat West-Friesland en het Noorderkwartier zich niet officieel onafhankelijk van Holland verklaarden, en akkoord gingen met een functionele officieuze onafhankelijkheid, waarbij ze formeel wel deel bleven uitmaken van Holland. In de praktijk beschikte West-Friesland naast de staten wel over een eigen Admiraliteit (in Hoorn) en munt (afwisselend in Hoorn en Enkhuizen).
198
8.7
HOOFDSTUK 8. GESCHIEDENIS VAN WEST-FRIESLAND
Het einde van de provincie Holland en WestFriesland
Onder de Bataafse republiek wordt de provincie een eerste maal opgedeeld in enkele departementen. Op 13 april 1807 werd ze (onder het Koninkrijk Holland) opgedeeld in Amstelland en Maasland. In 1814 werden de twee opgedeelde gebieden weer samengevoegd en kreeg het opnieuw de naam Holland en WestFriesland, al werd de naam Holland ook wel alleen gevoerd. De provincie kende nog steeds een tweedeling in bestuurlijke zin in de vorm van Napoleons tijd. De provincie Holland en West-Friesland werd in 1840 uiteindelijk officieel opgedeeld in Noord-Holland en Zuid-Holland, tot ontzetting van de Westfriezen, die diverse pogingen hadden ondernomen om het Westfriese gebied dan maar een eigen provincie te laten worden. Dat mislukte echter telkens en de provincie werd op een andere manier opgedeeld. In de jaren daarna werd er nog regelmatig met gebieden geschoven tussen de twee provincies en ook met de aanliggende provincies (zoals in 1942, toen de eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland werden ingedeeld). Daarmee verloor West-Friesland zijn naam aan het gebied waarmee het dan al meer dan 1000 jaar bekend was geweest.
Hoofdstuk 9
De Friezen in hun aard, karakter, kleeding, levenswijze, zeden enz. Bron: Wybo Palstra De Prefect van het Departement Friesland aan Z. E. den Minister van Binnenlandsche Zaken des Keizerrijks. 1 Augustus 1813 Uwe Excellentie heeft aan in den brief, dien zij mij de eer deed aan mij te adresseeren den 11 Junij l.l., zes vragen gesteld, betrekkelijk de inwoners van dit departement. Na de inlichtingen te hebben ingewonnen, die ik noodig had omtrent de bedoelde onderwerpen, wil ik haar beantwoorden, en daarbij dezelfde orde volgen, waarin zij zijn voorgedragen. I. Welke is de Ligchamelijke gesteldheid der inwoners? a. Ligchamelijke gesteldheid. De inwoners van Friesland zijn in den regel welgemaakt, groot, krachtig en sterk gespierd, en, zoo als reeds de oude schrijvers ons hunne voorzaten afbeeldden, beantwoorden zij aan de woorden van Horatius: Fortes, creantur fortibus. b. Gezondheid, hooge leeftijd. Voor het meerendeel zijn de Friezen en Friezinnen blond. Hun uiterlijk en hunne gelaatskleur hebben alle kenmerken van eene bloeijende gezondheid. Ook 199
200
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
hebben zij een natuurlijken en gelukkigen aanleg voor een hoogen ouderdom en om daarvan genot te hebben. Hunne spieren, niet al te vast en niet te los, bezitten den juisten graad van opgewektheid en gevoeligheid, om de noodige werkzaamheid te verzekeren aan de voeding van het bloed en de verdere vochten. Verschillende aanleidende oorzaken, die ziekten voorafgaan en eene menigte van kwalen ten gevolge hebben, worden bij hen niet aangetroffen. De Friezen zijn dien ten gevolge daaraan minder onderhevig en worden er minder sterk door aangetast dan andere volken. Evenzoo zijn in de omliggende departementen de ontstekingaardige (inflammatoire) ziekten menigvuldiger en heviger dan in Friesland; terwijl men alhier ten minste ten platte lande, volgens de uitspraak der mannen van de faculteit minder nerveuse en chronische ongesteldheden aantreft dan elders. Deze gelukkige organisatie van zenuwen en spieren, die in den regel de Friezen minder onderhevig doet zijn aan ziekten, kan, om meer dan eene reden, aangemerkt worden als een voorregt, dat zij genieten van hunne geboorte af aan, en dat zij overge¨erfd hebben van hunne ouders en voorouders. c. De natuurlijke toestand van den grond werkt daartoe mede. Echter moet men tegelijkertijd toestemmen, dat de grond, dien zij bewonen, de gesteldheid, de ligging en het klimaat, alsmede hunne leefwijze, veel tot instandhouding daarvan bijdragen. Reeds in 1788 toonde de Hoogleeraar A. Ypeij de gunstige toestand daaromtrent aan in eene akademische voordragt, te Franeker gehouden, de Frisiae salubritate nativa optimaque eandem conservandi augendique ratione. d. Geringe sterfte, bewezen door de staten van 1811. Uit de organisatie van het Friesche volk en uit de natuurlijke gesteldheid van Friesland, alles evenzeer bevorderlijk voor de gezondheid, volgt, dat de sterfte er minder groot is dan elders; eene omstandigheid, die men reeds sedert lang onderstelde, doch die, bij gebrek aan sterftetafels en naauwkeurig onderzoek, niet kon worden bewezen dan door de staten der bevolking en hare beweging, opgemaakt in 1811. Deze kunnen beschouwd worden als de middenterm van de becijferingen omtrent de gezondheid en de sterfte der Friezen. Volgens deze tafels of staten zijn gestorven op eene bevolking van 36,529 zielen in het arrondissement Heerenveen 708 personen of 1/51; in het arrondissement Sneek, op eene bevolking van 45,445, 1,020 personen of 1/44, en in het arrondissement Leeuwarden, op 94,729 zielen, 2,626 personen of 1/36, hetgeen geeft voor het geheele departement 4,350 sterfgevallen, of 1/40 op eene bevolking van 176, 703 zielen; terwijl Suszmilch in zijn werk, de Goddelijke orde in de verandering van het menschelijk geslacht, Amst. 1770, het gemiddeld sterftecijfer van een volk stelt op 1/36, met terzijdestelling van het verschil tusschen
201 de steden en het platteland 1 . De Hoogleeraar Ypeij merkt op, dat men bij de Friezen een talrijker en hooger graad van ouderdom aantreft dan bij andere volken. Deze opmerking wordt bevestigd door de staten van het vorige jaar, die een groot getal personen aanwijzen, die op hoogen leeftijd zijn overleden, als: 190 150 73 16 4
van ,, ,, ,, ,,
75–80 80–85 85–90 90–95 95–100
jaren ,, ,, ,,
e. De friezen zijn minder geneigd tot het huwelijk. De bovenbedoelde staten geven nog eene andere op merkelijke uitkomst, namelijk, dat de Friezen minder opgewektheid en neiging dan andere volken voor het huwelijk bezitten. Te dezen opzigte merk ik in de eerste plaats op, dat in 1811 op eene bevolking van 176,703 zielen er niet meer dan 1,399 huwelijken zijn gesloten, hetgeen maakt ´e´en huwelijk op 126 personen. Volgens Suszmilch is er geen volk, waar dit getal zoo gering is. De Heer Struijck verzekert zelfs, dat in sommige dorpen van Holland er gewoonlijk huwt ´e´en paar op 64 personen, bijgevolg het dubbel van het cijfer, dat Friesland aanwijst. Bovendien heeft de telling van 1811 slechts aangewezen 29,956 gehuwde vrouwen, terwijl, volgens de verhouding door de heer Struijck aangegeven naar sommige Hollandsche dorpen, dit had moeten bedragen 24,322 2 . Daarentegen is de duur der huwelijken in Friesland langer. Men kan deze door elkander stellen op 21 jaren, in plaats van de 12 2/3, zoo als de heer Struijck aangeeft, zoodat het overlijden van den man of de vrouw niet zou hebben ontbonden 2,416 huwelijken, zoo als die schrijver aangeeft, maar slechts 1,338 huwelijken per jaar. Ook zijn er in het laatste jaar niet meer gestorven dan 1,361 gehuwde mannen en vrouwen; een nieuw en sterk bewijs voor de gezondheid en den langen levensduur der Friezen f. Onechte geboorten. De bovengemaakte opmerking schijnt in de tweede plaats bevestigd te worden door het getal der onechte kinderen, geboren in 1811, hetgeen tot dat der echte kinderen staat als 148 tot 5271, dat is 1 op 36. Voor andere landen stelt Suszmilch deze verhouding als op 1 op de 18 22. In sommige hoofdsteden, 1 Sedert het hier voor 1811 opgegeven cijfer van 176,703 zielen in Friesland (dat in 1795 op 150,000 geschat werd) is de bevolking dezer provincie dermate toegenomen, dat zij bij de telling van 1818 bedroeg: 183,000, in 1840 227,000, in 1860 274,000 en op 1 Jan. 1875 ruim 307,000 zielen. Met het hierachter aangehaalde werk van Struijck is waarschijnlijk bedoeld diens Inleiding tot de algemene Geographie, Amst. 1753. Redactie. 2 Zou het geringer getal huwelijken in 1811 geen tijdelijk verschijnsel en een gevolg zijn geweest van de ongunstige omstandigheden des tijds, terwijl ook zeer vele huwbare mannen waren opgeroepen om in de legers van Napoleon te dienen en anderen in vrees verkeerden voor hetzelfde lot, en weinig aanmoediging vonden om zich bij den algemeenen druk in t huwelijk te begeven? Redactie.
202
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
als Berlijn en Cassel, is deze verhouding nog ongunstiger. Echter kan men niet aannemen, dat het Friesche volk minder vruchtbaar is dan andere volken. want, voor maatstaf aannemende het getal huwelijken en geboorten van het laatste jaar, zijn er geboren uit 1399 jaarlijks voltrokken huwelijken 5271 kinderen of 38 op 10 huwelijken, hetgeen nagenoeg overeenstemt met het cijfer door Suszmilch voor verschillende landen aangewezen. Het is waar, dat uit 29,956 huwelijken, die ik onderstel, dat in Friesland in 1811 bestonden, slechts 5,271 kinderen zijn geboren, hetgeen slechts 4 geeft op 22 huwelijken, terwijl Struijck 5 kinderen stelt op dat getal huwelijken in sommige Hollandsche dorpen; maar ik heb daaromtrent reeds aangemerkt en als aannemelijk gesteld, dat de Friezen een hoogeren leeftijd bereiken dan andere volken, waaruit volgt, dat onder de bestaande huwelijken er een grooter getal moet voorkomen, waarbij de leeftijd de echtgenooten ongeschikt maakt voor de voortplanting. Deze beschouwing bevestigt dus mijne opmerking. Men zal in de tweede plaats opmerken, dat het verschil tusschen de bevolking in Friesland en de geboorten grooter is dan in andere landen, daar die toch staat in 1811 als 176,703 tot 5,419 of als 31 1/2 tot 1; eene verhouding, die volgens Suszmilch zou zijn in 35 Hollandsche dorpen van 24 tot 1 en in 15 Fransche dorpen van 22 1/6 tot 1, zoodat men op hetzelfde getal personen in Friesland een veel kleiner getal kinderen moet stellen. Maar dit bewijst slechts, dat men meermalen, bij gebreke van voldoende gegevens, ten onregte de bevolking heeft berekend naar de geboorten, maar niet, dat de Friezen minder vruchtbaar zouden zijn dan andere volken. g. Algemeene opmerkingen. Ik leid hieruit af, dat Friesland te dezen opzigte eene nieuwe bijdrage levert tot de bewonderingswaardige orde, die op te merken is in het algemeene zamenstel van het heelal. Inderdaad, indien men aanneemt, dat de Friezen door hunne physische organisatie en door de gesteldheid van het land, dat zij bewonen, minder dan andere volken onderhevig zijn aan ziekten, even vruchtbaar waren, terwijl zij bovendien een hoogeren leeftijd bereiken, die orde weldra verstoord zou worden en aanleiding zou geven tot een wanverhouding, indien de hartstogt der liefde hen met dezelfde levendigheid bezielde. Ik vlei mij, dat deze opmerkingen voldoende zullen zijn om te doen kennen de natuurlijke gesteldheid der inwoners van Friesland. later zal men deze beter kunnen leeren kennen, wanneer de vergelijking van de beweging der bevolking van volgende jaren met die van 1811 veroorlooven zal, om zekerder maatstaf aan te nemen dan die men nu vinden kan in de opgaven en uitkomsten van een eerste jaar. II. Op welke wijze voedt men in Friesland de kinderen op? a. Wijze van opvoeding der kinderen ten platten lande. Voedsel. De wijze van voeding der kinderen is in den regel zeer eenvoudig en gelijkvormig onder de bewoners van het platte land.
203 Gedurende het eerste jaar, en zelfs nog langer, is de moedermelk het voornaamste, zoo niet het eenige voedsel der kinderen. Dikwijls treft men moeders aan, die hare kinderen aan de borst houden tot aan het tweede en zelfs tot aan het derde jaar, wanneer zij reeds tevens van het voedsel hunner ouders mede gebruiken en alleen loopen. In den regel echter worden zij gespeend op ´e´en of anderhalfjarigen leeftijd. De moeders, die door zwakte of andere omstandigheden buiten staat zijn hare kinderen te zogen, voeden hen met een pap van melk en beschuit, of met meel van boekweit, waarvan men met melk een dunne pap maakt, of die men laat kooken met gort en karnemelk. Kleeding. De kleeding der kinderen is doorgaans warm en van eene vrij dikke stof, ten minste wanneer de omstandigheden der ouders niet al te bekrompen zijn. Tot 5, 6 of 7 jaren, naarmate ze meer of minder ontwikkeld zijn, blijven de kinderen thuis onder het opzigt der moeder, die, indien zij op het veld werkt, hen dikwijls met zich neemt, ten einde hen niet uit het oog te verliezen, wanneer zij zich bezig houdt met wieden of anderen veldarbeid. Onderwijs van de jongens. Het kind, den bovenbedoelden leeftijd bereikt hebbende, wordt gewoonlijk ter schole gezonden, waar men het leert lezen en schrijven, somtijds ook rekenen en psalmzingen, alsmede om vragen en antwoorden van buiten te leeren, bevattende de beginselen der christelijke godsdienst; echter op eene wijze, die weinig ge¨eigend is aan de min ontwikkelde vermogens. De tijd voor het onderwijs bestemd, hangt veel af van de omstandigheden der ouders en verschilt van ´e´en tot vier jaren. De zoon van den daglooner, zoodra hij een paard kan besturen, wordt gedurende het zomerseisoen bij een landbouwer dienstbaar; andere jongens, waarvan de vader zelf tot den landbouwenden stand behoort, zonder evenwel in ruime omstandigheden te verkeeren, moeten op den zelfden leeftijd beginnen te arbeiden en het werk te doen, waartoe zij in staat zijn, bijv. zij leiden de paarden voor de kar, de eg of den ploeg. De veldarbeid ge¨eindigd zijnde, gaan de jongens gedurende den winter weder naar de school. Een jongen, die drie of vier zomerhalfjaren, naar gelang der ontwikkeling zijner krachten, bij den boer verkeerd heeft, treedt bij een landbouwer voor het gansche jaar in dienst. Van dat oogenblik af wordt hij beschouwd als in zijne eigene behoeften te kunnen voorzien, en zelden zijn de ouders in de noodzakelijkheid hem nog bijstand te bieden. Ongevoelig geraakt hij te huis in de kennis van den landbouw, door de wetenschap van zijn meester, die deze hem mededeelt; zijn loon klimt allengs op en bereikt somtijds op twintigjarigen leeftijd de som van fr. 210. De zoons van landbouwers, die in het ouderlijk huis blijven, en die den arbeid verrigten, welke anders aan de dienstbaren wordt opgedragen, worden op dezelfde wijze opgevoed. Zoodra hunne krachten het toelaten, wordt hun aangeleerd wat zij nodig hebben van den landbouw te weten, terwijl hunne ouders, indien zij in de ruimte leven, voor hen op zekeren leeftijd eene boerderij koopen (of huren), waarvan de opbrengst in staat is om in hunne behoeften te voorzien.
204
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
Van de dochters. De opvoeding van de meisjes verschilt weinig van die van de jongens. Zij gaan slechts ter school, wanneer hare ouders behoeftig zijn, tot aan het oogenblik, dat zij in staat zijn iets te verdienen; en de gelegenheid daartoe biedt zich spoedig aan in die streken, waar de landbouw vele handen noodig heeft en die dan ook het meest bevolkt zijn. daartoe behooren het aardappelen bijeen te brengen, die uitgedold zijn, en andere soortgelijke bezigheden te verrigten, die men haar kan toevertrouwen. De meisjes gaan minder lang ter school dan de jongens, omdat zij in de korten tijd genoeg gevorderd zijn om hare moeders in de huishouding bij te staan. Bovendien duurt het niet lang of zij kunnen spinnen, hetgeen eene kleine aanwinst geeft voor de middelen van bestaan van het gezin. Men onderrigt haar weinig in vrouwelijke handwerken, b.v. in het naaijen of breiden, en er is slechts een klein getal, dat zich toelegt op het maken van mansen vrouwenkleederen en daarmede den kost verdiend. Op den leeftijd van 12, 13 of 14 jaren worden zij in dienst gezonden bij een landbouwer, en verdienen zij weldra genoeg om te voorzien in haar onderhoud en in de eischen van haren landelijken opschik. De dochters van landbouwers, die weinig bemiddeld zijn, vervullen bij hare ouders de taak van dienstmaagden. Zij leeren de koeijen melken en boter maken. Men acht hare opvoeding voltooid, wanneer zij aan het hoofd eener boerenhuishouding kunnen staan. In sommige streken wordt de zondagavond gewijd aan lessen, die in de school worden gegeven, door middel van welke deze jeugdige personen de gelegenheid vinden, om de weinige kennis, die zij in hare kindschheid en eerste jeugd opdeden, eenigzins meer uit te breiden. De ouders, die verlangen, dat hunne kinderen belijdenis des geloofs van de hervormde godsdienst afleggen, zende hen op den leeftijd van 14 `a 15 jaren bij den predikant der gemeente, waar zij een zeker getal vragen en antwoorden over de geloofsleer van buiten leeren; maar in het algemeen kan men zeggen, dat voor de zedelijke opleiding der kinderen ten platte lande weinig zorg wordt gedragen. In de steden. Ik heb geene bijzondere opmerkingen te maken betrekkelijk de wijze van opvoeding der kinderen in de steden van Friesland. Het is op de lagere scholen, dat zij in het algemeen hunne eerste opvoeding ontvangen, en ongevoelig leidt men hen op voor het vak, dat men voor hen heeft gekozen. Opleiding bij de hoogere standen. De hoogere standen zenden gewoonlijk de jongens op de latijnsche scholen. De Latijnsche taal, en somtijds ook de beginselen van het Grieksch, nemen daar de eerste jaren in, terwijl de Fransche taal, de geschiedenis en de aardrijkskunde dikwijls het onderwerp zijn van meer particulier onderwijs, hetwelk meesters, bij het uur genomen, hun in het ouderlijk huis verstekken. Het gebeurt ook, ofschoon meer zeldzaam, dat famili¨en, vooral wanneer het aantal kinderen aanzienlijk is, hen voor een zekeren tijd toevertrouwen aan een afzonderlijken leeraar. De jongeling, den ouderdom van 16 `a 17 jaren bereikt hebbende, gaat vervolgens de akademische lessen bijwonen te Groningen, eenigen ook te Leiden of te Utrecht, tot dusver ook dikwijls te Franeker. Maar de kundigheden, die zij aan de hoogeschool opdoen, beantwoorden niet altijd aan de goede gelegenheid, die deze bronnen van wetenschap hun aanbieden; ten minste wanneer hun stand
205 en fortuin hen boven de noodzakelijke plaatsen van zich toe te leggen en hen niet verpligten tot de uitoefening van het vak der medicijnen, van de theologie of van het regt. In het algemeen zou het gewaagd zijn te zeggen , dat er in dit opzigt veel wedijver bestaat bij de aanzienlijke jeugd van Friesland. het is nog zeer zeldzaam, dat zij zich tracht te vormen door reizen. De ingezetenen van dit gewest stellen zich weinig in aanraking met hunne naburen; hun karakter, hun smaak, hunne zeden, hunne gebruiken en gewoonten hielden en houden hen nog terug van naar elders te gaan. Hunne wijze van zien en van de zaken beoordeelen brengt hen steeds naar hunne haardsteden terug, en een der sterkste karaktertrekken van den Fries is zonder twijfel zijne gewoonte, om zich af te zonderen, te isoleeren; eene gewoonte, waartoe de gesteldheid van het departement in zeker opzigt aanleiding schijnt te geven. Opleiding van de meisjes. De jonge dames erlangen gewoonlijk hare eerste opleiding in het ouderlijk huis, hetzij dat men ze toevertrouwt aan de zorgen eener gouvernante of dat men haar verschillende meesters geeft. Op den leeftijd van 15 of 16 jaren worden zij voor het meerendeel naar de kostschool gezonden, waaronder die te Groningen voor het oogenblik de meest gezochte schijnt te zijn. Somtijds ook kiest men er een in een ander der naburige departementen. men kan hier bijvoegen, dat de muziek, het dansen en het teekene bijna altijd onder de opvoeding begrepen zijn. III. Waarmede voeden zich de bewoners der steden en van het land? a. Voedsel der inwoners. De bewoners van het land voeden zich over het algemeen met zwaar en degelijk voedsel, als: graauwe, groene en witte erwten en paardenboonen, waarvan evenwel het gebruik zeer is afgenomen; aardappelen, boekweitgort en anders gort- en boekweitenmeel, maar zelden tarwemeel. Van het eerste bakt men koeken, alsmede eene spijs, welke bekend is onder den naam van Potstroo, dat is te zeggen: een pap van meel en melk, die men zoo lang roert, dat ze een meer vaste massa wordt. Deze alzoo geprepareerde pap wordt gegeten met eene saus van melk en boter, of met eene andere soort van vet, gemengd met stroop, indien de omstandigheden dit toelaten. In den zomer gebruikt men veel groote of roomsche bonen. Wortelen, knollen en kool worden ook gegeten, doch in mindere hoeveelheid. Het gewone brood is het roggebrood; ook maakt men gebruik van tarwebrood, gebakken met zemelen en bekend onder den naam van grofweienbolle. Dijkwijl wordt het brood in sneden verdeeld, dan in kokende melk geweekt en daarna gegeten met de bovenbedoelde saus er over. Dit vindt men des zondags bij vele landbouwers. De landbewoners, van wat minder ruimere omstandigheden, eten ook tarwebrood, waarin soms krenten worden gebakken; men vindt dit echter op hunne tafels als eene meer uitgezochte, maar geene dagelijksche spijs. Het gewone verbruik is verder rundvleesch en spek, schaapvleesch veel minder. In het voorjaar gebruikt men de kalveren, die men niet wil opfokken, soms gedurende eenige dagen gevoed met karnemelk, soms dadelijk na de geboorte. Men maakt weinig gebruik van versch rund- en varkensvleesch.
206
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
In den herfst slagt de landbouwer eene zoodanige hoeveelheid vee, als gedurende een gansch jaar voor zijne huishouding noodig is. een gedeelte van het vleesch en spek wordt gezouten en in den pekel gezet, het andere wordt sterk gezouten gedurende eenige dagen en vervolgens in den schoorsteen gehangen om gerookt te worden. Het eerste wordt s winters, het andere in den zomer gegeten. Behalve de andere spijzen eet men gewoonlijk twee malen per dag eene pap of brij grutten en karnemelk. Op hunne feesten geven de boeren, die in goeden doen zijn, wijn, pruimen, zoete appelen, gebraden kalfvleesch en schapenvleesch, en meestal een dikken koek van tarwemeel met krenten, bekend onder den naam van boffert. De daglooner, die met een talrijk gezin van zijn dagelijksche verdienste moet leven, heeft geen ander voedsel dan roggenbrood en aardappelen. het brood wordt gegeten met een weinig boter of met een stuk kaas; de aardappelen met zout en mosterd, zelden met vet. De gewone drank bestaat uit koffie en thee, vrij slap gebruikt. De thee, die men bij meer gegoede landbouwers vindt, is van bijzondere goede kwaliteit, zoo als men die aantreft bij de burgerklasse in de steden. De koffij is meestal aangemengd met cichorei; terwijl de tegenwoordige hooge prijs der koffie zelfs aanleiding heeft gegeven om daarvoor eene zekere kunstmatige koffij in de plaats te stellen, zamengesteld uit gebrande rogge en weit, vermeng met cichorei. Van deze twee dranken gebruikt men daags twee, drie of meermalen aanzienlijke hoeveelheden. Bier wordt niet dan in bijzondere omstandigheden gedronken: in de bouwstreken als men het koolzaad dorscht en in de streken, die rijk zijn aan weilanden, in den hooitijd. Buiten thee en koffij is de gewone drank karnemelk. Bij zwaar werk deelt de landbouwer somtijds jenever uit aan zijne arbeiders; wijn wordt zelden gebruikt, zelfs bij de meer gegoede klasse. De tafel van de eerste standen der maatschappij verschilt weinig van die in de andere Hollandsche departementen. De spijzen, die men er aantreft en de wijze waarop zij worden toebereid, houden het midden tusschen de Fransche en de Engelsche keuken. Met uitzondering van de meer feestelijke maaltijden, is het getal schotels veelal weinig talrijk. IV. Welke zijn de kleeding en het hoofdtooisel van mannen en vrouwen, zoo in de steden als op het land? a. Algemeene opmerkingen. De kleeding der Friezinnen, wanneer men die beschrijft en ontleedt, schijnt `en gelaat `en vorm weinig voordeelig te doen uitkomen. Men draagt hier ook keurslijven en die kleedjes, welke de uiterlijke vormen afteekenen en de omtrekken doen uitkomen, en waarvan de smaakvolle plooijen aan de houding eene nieuwe bekoorlijkheid bijzetten, of het gebrekkige daarvan aan het oog onttrekken; terwijl het kapsel, het haar veroordeelende om onzigtbaar te blijven, haar verpligt, om zich een sieraad te ontzeggen, waarvan men elders met zoo veel bekoorlijkheid weet partij te trekken.
207 Evenwel, wanneer eene Friezin, eenigzins gunstig door de natuur bedeeld, haar kostuum draagt, gebeurt het ligt, dat men vergeet het in bijzonderheden na te gaan; het geheel bevalt, zonder dat men eigenlijk weet te zeggen w´a´arom; en men heeft opgemerkt, dat de Friesche kleederdragt bijna altijd de personen, die men gewoon was anders gekleed te zien, gunstig doet uitkomen, terwijl integendeel de personen, die het Friesche kostuum dragen, bij den ruil verliezen. Dit kapsel schijnt vooral voordeelig aan de blonde, frissche sekse van Friesland kenmerken, ja men kan aannemen, dat het, op een portret, verre van misstaat. Het w`el uitgevoerde werk over de verschillende kleederdragten in de Hollandsche departementen, dat te Amsterdam is uitgekomen bij den heer Maaskamp, geeft van de Friesche kleeding, alsmede van die van der inwoners van Hindeloopen, een duidelijker denkbeeld dan het mogelijk is te geven, zonder zijne toevlucht te nemen tot afbeeldingen. Ik zal echter trachten er eene schets van te leveren. b. Kapsel van de stadsdames. Eene Friesche stadsdama draagt achter om haar hoofd, op eene muts van zwarte zijde, een bedeksel van goud (oorijzer), waarvan het gewigt zich regelt naar de gegoedheid. Aan de breede bladen van dit sieraad zijn aan weerseinden knopen gehecht. Daarover zet men een muts van kant, sluitende om het voorhoofd, maar van achteren in breede plooijen over den hals en de schouders nederhangende. Zij is omgeven met breede kanten, wier kostbaarheid eveneens afhangt van het vermogen. Aan weerskanten van het hoofd schitteren twee spelden (juweelen veeren) van ongeveer een halven vinger lengte, waar beneden twee kleinere gevonden worden bij de knoppen van het oorijzer, welke spelden slechts ´e´en steen hebben. Aanzienlijker vrouwen voegen daaraan toe een speld of plaat (boot of naald) van edelgesteenten, gehecht aan den linkerkant der muts en afdalende tot aan de helft van het voorhoofd. Bij minder rijke personen zijn de spelden en andere ornamenten alleen van goud. Om den hals draagt men strengen bloedkoralen, een gouden ketting of andere sieraden, en aan de vingers ringen van goud of met diamanten. Het manteltje van de Friezinnen hangt neder tot op de helft van den arm. Onder deze pelerine, die soms van zeer fijn bont is, of wel van de zelfde stof als de japon, draagt men eene gewone jurk van gekleurde of witte zijde, een doekte van mousseline en kanten. men voet hieraan toe een voorschoot van zwarte zijde of gaas, of van mousseline, steeds omzoomd met kanten, en eindelijk een enorme hoed van stroo, genaamd zonhoed, neˆenrgebogen ter zijde en van achteren, maar van voren in den vorm van een halven cirkel, waarvan de middellijn kan gerekend worden op driekwart el of een el. Een breed zijden lint van ongeveer twee ellen is daaraan vastgehecht. De vrouwen weten die hoeden met veel behendigheid te dragen en de beweging er van te besturen, en bezitten eene verwonderlijke handigheid om daarvan partij te trekken, hetzij tegen den wind, het stof of de zon, hetzij om dit omvangrijk artikel te doen dienen om hare aanbidders aan te moedigen of ze voor het lapje te houden. De kleederdragt van een vrouw, op deze wijze gekleed, kan
208
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
gesteld worden op eene waarde van 1700 `a 2500 franken. c. Kapsel der landbewoonsters. De boerinnen en vrouwen van het land dragen insgelijks het oorijzer, de spelden en de muts, maar kleiner en van een eenigzins verschillenden vorm. Den hals versieren zij met groote roode koralen, waartusschen een kroontje van goud hangt, en de vingers met zwarte gouden ringen. het manteltje of de pelerine is minder smaakvol en nieuwmodisch en van minder kostbaar bont; de rok is van effen of blaauw gestreepte wollen stof; tot de voorschoot kiest men ook gewoonlijk de blaauwe of grijze kleur. De lagere klassen houden zich minder aan deze kleederdragt. Men ziet veel vrouwen, die een klein stroohoedje dragen, dat doet denken aan een omgekeerde mand. Bij de meeste famili¨en van den eersten stand vindt men het Friesche kostuum niet meer, tenzij als eene aardigheid en om zich bij gelegenheid te verkleeden. De dames hebben de modes aangenomen, die overal in Europa aan de orde zijn. Nog merk ik op, dat ook de Friesche kleederdragt onderworpen is aan de wisseling van de mode 3 . d. Kapsel en kleeding der vrouwen van Hindeloopen. Dit laatste is niet het geval met het kostuum van de Hindelooper vrouwen, dat nimmer verandering ondergaat, en dat uitgevonden schijnt te zijn, om te doen zien tot welke hoogte men de natuur kan misvormen. Het verschilt te eenemale van het hier boven beschrevene. De schoone sekte te Hindeloopen draagt een kap, waarvan vorm en breedte verschillen naar gelang van den staat der persoon, als gehuwde vrouw, als weduwe of als jong meisje. De kap bestaat uit eene donker gekleurde doek, en is zoodanig aangebragt, dat men ter wederzijden van het hoofd twee slippen, als vleugels, ziet nederhangen. Onder dezen doek draagt men een of twee mutsen, die het haar geheel bedekken. De bruiden hebben het voorregt een bijzonderen kap te dragen, rijker dan de anderen. Het haar wordt nimmer geknipt; slechts eens om de acht of veertien dagen maakt men het los, en slaat men het als vlechten rondom het hoofd. Het keurslijf reikt tot aan den hals, waarvan het gevolg is, dat de boezem geheel bedekt is. De wijze, waarop de rokken worden vastgemaakt en over elkander gedragen, geven aan al die vrouwen het aanzien van verscheidene maanden zwager te zijn. Men verwondert zich er over, deze bijzonderheid reeds bij de kinderen te zien. Over het keurslijf draagt men een soort van kamisool, dat met gekleurde linten wordt vastgehecht en waarvan eene zwarte wollen of lakensche voorschoot afdaalt. Over dat alles fladdert een kleed van Indische stof, op de wijze als de japanse vrouwen. Ingeval van zwaren rouw slaan de Hindeloopsters een zwarte rok om haar hoofd. In ´e´en woord, de kleeding te dezer plaatse, zoowel van de vrouwen als van de mannen, kenmerkt zich even als de gansche stad door eene donkere en sombere tint 4 . 3 Eene uitvoerige en zeer bevallige beschrijving van de toenmalige Friesche kleederdragt in de aanzienlijke standen gaf Prof. J. Bosscha in het leven van Willem den tweede, die den 5 Maart 1814 als kroon prins Leeuwarden bezocht, bl. 242, overgenomen in Friesland in 1813, bl. 105. Red. 4 Dit onderwerp is later uitvoerig beschreven in het werkje: Merkwaardigheden van Hindeloopen; bevattende historische bijzonderheden omtrent de woningen, kleeding en taal der
209 e. Kleeding der mannen. Omtrent de kleeding der mannen valt weinig op te merken. De Friezen onderscheiden zich in dit opzigt niet van hunne naburen dan door wijzingen, die moeijelijk kunnen worden beschreven. De hoogste klassen volgen de gewoone modes van het beschaafde Europa. De boeren en landbewoners dragen nagenoeg de zelfde kleeding als in de andere Hollandsche departementen. Zij hebben, even als elders, hunne groote gespen en hunne groote zilveren knoopen, alsmede hun korte buis; zij dragen zelden pruiken. In de steden komt dit meer voor, en men heeft veel op met het genot van een kamerjapon. Te Hindeloopen is de kleederdragt der mannen wat de kleur betreft overeenstemmende met die der vrouwen, hoewel zij zich vooral onderscheiden door het baaitje of vest, dat, boven aan den hals toegeknoopt, versierd is met eene rij zilveren knoopjes, kort op elkaar naar beneden afdalende. V. Welke zijn de zeden, gewoonten, gebruiken en uitspanningen van de inwoners, zoo in de steden als ten platten lande. a. Karaker en zeden van de Friezen. De gewoonten en zeden van de landbewoners, vooral wanneer hunne woningen verwijderd zijn van de steden en grooteren plaatsen, zijn in den regel grof en weinig beschaafd. Men heeft gemeend op te merken, dat zij, die de vruchtbaarste streken bewonen, het minst voorkomend en gedienstig zijn, en minder gemanierd dan zij, die op meer dorre gronden gevestigd zijn. In dit opzigt wijst men op de ingezetenen van het Bildt, een zeer vruchtbare streek in het noordelijkst gedeelte van dit arrondissement Leeuwarden, uitmakende de gemeenten St. Anna-, St. Jacobien L. Vrouwe-parochie. De reden hiervan laat zich gemakkelijk verklaren. Een vruchtbare bodem toch verzekert aan den bebouwer rijker opkomsten dan een minder vruchtbare; die rijkdom geeft spoedig een gevoel van onafhankelijkheid en doet veelal bij den minder ontwikkelden mensch eene te hooge gedachte van zich zelven ontstaan. Wie zich onafhankelijk gevoelt, is minder geneigd tot gedienstigheid jegens anderen. De Friezen hebben weinig op met vreemdelingen en beschouwen bijna als zoodanig de bewoners der overige naburige departementen. Zij hebben geene groote gebreken. Weliswaar wordt er misbruik gemaakt van sterken drank, maar dit geschiedt doorgaans niet anders dan wanneer zij feestdagen, of wel ter gelegenheid van de kermis. Van nature zijn ze goedaardig en weinig prikkelbaar, maar eens in toorn ontstoken, is het moeijelijk hen weder tot bedaardheid te brengen; zelfs de meet overtuigende redeneering vermag daarbij niet veel. Bij hunne twisten waren zij vroeger gewoon hunne tegenpartij aan te vallen met het mes, zich er vooral op toeleggende, om in het aangezigt verwondingen aan te brengen. In verschillende plaatsen zag men toen een opgehangen mes, en die het aanraakte, was verpligt te snijden met den eigenaar; eene wijze van vechten, die hare Hindeloopers, benevens taalproeven in rijm en onrijm; door S. O. Roosjen en N. D. Kroese te Hindeloopen, en W. Eekhoff te Leeuwarden. 1855 Red.
210
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
beminnaars en beoefenaars had, en die, hoewel steeds met bloedingen afloop, dikwijls plaats had, zonder dat men daarbij te denken had aan een voorafgeganen twist. Men zou dit ongeveer op ´e´ene lijn kunne stellen met het Engelsche boxen; maar dit gebruik is allengs vervallen, en men vindt het tegenwoordig alleen nog bij de zeelieden. Men heeft den Friezen dikwijls een onbuigzamen kop toegeschreven, en in zekeren zin kan dit waar zijn; maar aan den anderen kant is het niet te ontkennen, dat zij zich onderscheiden door bijzondere zachtheid en gehoorzaamheid aan de wet. Alleen vorderen zij, dat men hen die verklare en dat men er hen gemeenzaam mede make. Zij eischen bovendien van de zijde hunner bestuurders veel voorkomendheid en populariteit, en dat men zich verplaatse in den toestand van den persoon: want de minste tekortkoming, de minste partijdigheid of achteloosheid hunner magistraten zal niet nalaten levendige klagten op te wekken, die door den meest waardigen ambtenaar met moeite tot zwijgen kunnen worden gebragt. Bovendien maakt men bij hen weinig indruk door uitwendige praal en schijn, die hunne gevoeligheid slechts zouden kwetsen. zachtheid en overreding alleen moeten alles doen; maar dit middel eischt eene groote gemeenzaamheid met hunne gewoonten, met hunne huiselijke betrekkingen, met hunne wijze van redeneeren en hunne taal. Zij bemoeijen zich weinig met hetgeen niet dadelijk tot hun beroep behoort; zij spannen d´a´arvoor duurzaam al hunne krachten in, en zij zijn tevreden, als zij maar door niets in hunne dagelijksche bezigheden worden gestoord. Sedert de beroeringen, die in de laatste jaren in dit departement zijn voorgekomen, heeft men onder hen opgemerkt veel onverschilligheid en veel onkunde ten opzigte van hetgeen er in de wereld voorvalt. Te allen tijden stonden zij bekend als dapper en geschikt voor den oorlog; eene hoedanigheid, die den naam van Fries met glans doet prijken niet alleen in de geschiedenis van het nieuwere Europa, maar ook reeds tijdens de Romeinsche heerschappij en gedurende den loop der middeleeuwen. b. Hunne eerlijkheid. Daar er weinig zorg wordt gedragen voor hunne zedelijke opleiding, kan men zeggen, dat, indien zij braaf zijn zoo als wij hier boven reeds hebben vermeld de voorname drijfveer daartoe bestaat in de gewoonte, het gebruik en de overweging, dat zij, ander handelende, de achting zouden verliezen, die men hun toedraagt. De goede trouw en eerlijkheid moet men rangschikken onder hunne voornaamste deugden. De wijze, waarop de handel gedreven wordt in veen, in granen, in boter, kaas en andere producten, levert daarvan een afdoend getuigenis: want de verkooper geeft bijna nooit aan den kooper een bewijs dat hij den prijs van het verkochte voorwerp heeft ontvangen, en de voorbeelden, dat men voor de tweede maal betaling heeft gevorderd, zijn z´o´o zeldzaam, dat men ze kan aanmerken als niet bestaande. Eveneens is het zeldzaam, dat een jonge man de geliefde verlaat, aan wie hij trouwbeloften heeft gegeven, en dat hij zijn woord schendt, vooral wanneer er zich gevolgen vertoonen van hunnen omgang. Onder de bewoners van het land wordt de huwelijkstrouw bijzonder in acht genomen, en bij, die verdacht wordt ze te schenden, staat bloot aan minachtende bejegening. In de voornaamste steden
211 zijn de zeden minder zuiver. Zelfs heeft de ongebondenheid daar merkbare vorderingen gemaakt, hetgeen men, gedeeltelijk althans, moet toeschrijven aan de aanwezigheid van militairen. c. Wijze, waarop de boer en daglooner hun dag verdeelen. De landbouwer staat met zijn gezin op te 3 ure `a half vier. Alsdan gaat men de koeijen melken, de boter karnen en kaas maken. De knechten, die hij gewoonlijk in zijn dienst heeft, beginnen te 5 ure hun werk. Dit is de tijd, die bestemd is om een aanvang te maken met het bewerken van het land, het te eggen, of wel ander landwerk te verrigten. Te 8 ure komt het gezin bijeen, als het eerste schoft of dagwerk is volbragt. Sommigen houden dan het middagmaal en gunnen zich dan rust tot 10 ure; anderen eten een boterham, gebruiken thee en hervatten den arbeid te 9 ure. Zij, die te 8 ure middagmalen gaan te 10 ure weder aan het werk, arbeiden tot 2 uur en rusten dan een uur, waarin zij een stuk roggenbrood met boter en kaas en thee gebruiken. De overigen middagmalen om 12 uur en nemen dan rust tot 2 uur. Te 6 uur is de werkdag ge¨eindigd; het gezin komt weder bijeen, en men nuttigt dan den avondmaaltijd; - vervolgens wordt er nog koffij of thee gebruikt. De boer, die met zijn gezin geen deel neemt aan het landwerk, gebruikt zijn koffij des morgens om 10 of 11 uur, terwijl zij, die te 12 ure middagmalen, de thee gebruiken te 3 uur. Des avonds te 8 `a 9 ure begeeft men zich ter ruste. Des zondags gebruikt men het middagmaal te 11 ure, in plaats van te 8 ure; des winters daarentegen is het uur van het middageten gesteld op 12 uur. De daglooner, die den boer behulpzaam is in het dorschen van het graan, begint zijn dag ten 2 ` a 3 uur des morgens, en eindigt dien des namiddags op het zelfde uur. Op vele plaatse bestaat het gebruik, dat de boer een feest geeft aan zijn werkvolk bij het einde van den oogst, als de laatste schoof in de schuur is gebragt. Hij noodigt daarbij niet alleen de knechten en meiden, die hij in vast dienst heeft, maar ook de daglooners en de dagloonsters, die bij den oogst hebben medegewerkt. Dit feest wordt gewoonlijk gegeven op een zaturdag. Aan de gasten worden voorgezet rozijnen, gebraden schaapvleesch, zoete appelen of pruimen, na den maaltijd koffij, jenever en brandewijn, terwijl de feestvreugde voortduurt tot in den nacht. d. De Zondag op het land. De Zondag wordt gevierd als een dag van rust en van genoegen. Zelden wordt hij bestemd voor den arbeid, tenzij in het midden van den hooitijd, of op het tijdstip, dat het koolzaad moet worden gedorscht. De meeste bewoners gaan een of teemaal ter kerk, en bezoeken vervolgens hunne bloedverwanten en kennissen. De ongehuwden vereenigen zich gewoonlijk in de herbergen en vermaken zich met het spelen met den bal (kaatsen) of met den stik. Dit laatste spel, dat men katknuppelen noemt, bestaat in het op zekeren afstand werpen van een stok tegen een hangende ton, waarin men een kat heeft opgesloten. Hij, wiens stok de ton zoodanig verbreekt, dat de kat uit
212
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
hare gevangenis kan ontspannen, wordt als overwinnaar beschouwd. Ook werpt men soms met den stok naar een koek, vastgehecht aan een paal. Hij, die deze paal omsmijt, heeft de koek gewonnen. Des winters worden deze spelen vervangen door kaarten. Bij deze zamenkomsten maakt men veel gebruik van tabak en jenever, hetwelk somwijlen, wat dit laatste betreft, tot onmatigheid overslaat. Des zondags of des zaturdags gaan de jongelingen na den avondmaaltijd de koffij gebruiken bij de jongedochters in de buurt. Zij vinden daar gewoonlijk de familie vereenigd, en brengen dikwijls den ganschen nacht door met hunne geliefde, nadat de ouders en het verdere gezin zich ter ruste hebben begeven. Men kan het als een bewijs van ingetogenheid aanmerken, dat deze vrije omgang slechts zelden gevolgen heeft, die in strijd zijn met de goede zeden. De markten of kermissen, die in de meer aanzienlijke plaatsen gewoonlijk eenmaal in het jaar worden gehouden, trekken een aanzienlijken toevloed tot zich uit de plaatsen van den omtrek. De viool, die zich dan doet hooren in de herbergen, noodigt de jongelieden van beider kunne tot den dans. e. Harddraverijen. Wanneer er eene harddraverij gehouden, vereenigt zich de menigte in de daar naast gelegen weiden of in het veld. De prijs, behaald door den beste draver - want de paarden gaan nimmer in galop - bestaat in een vergulden (gouden of zilveren) rijk versierde zweep, of wel in een paar sporen en somtijds in een bal of in eenige zilveren lepels. Als de harddraverij ge¨eindigd is, gaat men naar het dorp terug, om daar door zijne vrienden onthaald te worden, die alsdan thee aanbieden, darna boterhammen en vervolgens koffij, jenever en brandewijn met suiker. Anderen gaan naar de herbergen, waar de jongelingen met hunne vrijsters zich niet laten wachten. Zij brengen dan den nacht door, om met dansen, zingen en drinken zich over te geven aan luidruchtige pret. Zij, wier beurs dit toelaat, laten zich rooden of witten wijn geven, en mengen dezen somtijds dooreen. f. Markten. Bijna alle landbouwers bezoeken eenmaal ter week de markten der nabijgelegen stad of vlek, om er hunne produkten te verkoopen. De eerste Leeuwarder marktdag, volgende op den 12den Mei, wordt bezocht door alle bewoners van den omtrek. g. Dienstbaren, die van dienst veranderen. De dienstbaren, die van meester veranderen, verlaten hun dienst den 12 of 13 Mei, en brengen alsdan eenige dagen in vrijheid door, v´o´or ze eene nieuwe betrekking aanvaarden. Zij maken daarvan gebruik om in grooten getale zich naar de hoofdplaats van het departement te begeven, waar zij zich vermaken, hetzij in de stad zelve, hetzij in de voorsteden. Een gedeelte van den nacht wordt aan de pret gewijd, en men hoort in de herbergen zoowel de viool als de
213 luidruchtige dansen der jeugd. h. Huwelijken, bruiloften. Men kan hierbij nog melding maken van de huwelijken, van de bezoeken, die men maakt bij kraamvrouwen en van begrafenissen, waarvan, vooral de laatsten, zeer in trek en gezocht zijn. De wijze van bruiloftvieren is veelal zeer eenvoudig. Men noodigt daarbij de naaste familieleden en betrekkingen, benevens de vrienden der jongelieden. Het feest regelt zich naar de omstandigheid van den bruidegom en bruid. Men vermaakt zich met zingen, dansen en drinken, en ieder der genoodigden voorziet de huishouding der jonggehuwden met een of ander stuk huisraad. i. Kraambezoek. Eene vrouw, die bevallen is, zelfs van den geringsten stand, noodigt dadelijk na den negenden dag harer kraam de vrouwen en meisjes van hare kennis bij zich. Zij ontvangt deze overeenkomstig hare middelen, doch altijd met thee, koffij, tarwenbrood, soms krentebrood, beschuit, boter, kaas en brandewijn met suiker en rozijnen. Deze kraamvisites bestaan dikwijls uit eene bijeenkomst van 15 ´ a 20 vrouwen, en niet zelden worden ze zoo luidruchtig, dat zij een ongunstigen invloed uitoefenen op de herstelling der kraamvrouw. Iedere de gasten brengt een geschenk mede in zuiker, koffij, koek of dergelijke. k. Begrafenissen. De begrafenissen gaan vergezeld van buitengewonen omslag. Dikwijls worden daarbij gevraagd honderd personen en zelfs nog meer, die beiderlij kunne, die allen het lijk volgen. De predikant van het dorp heeft den voorgang bij de mannen, zijne echtgenoote dien bij de vrouwen. Na deze volgen de naaste betrekkingen van den overledene, gewoonlijk in het zwart gekleed, of, wanneer het voorname landbouwers zijn, gehuld in een klein rouwmanteltje. De vrouwen dragen bij deze gelegenheid om het hoofd een grooten zwarten sluijer tegen de regen, welke dan ook regenkleed genoemd. Wanneer het sterfhuis ver van de begraafplaats is verwijderd, wordt het lijk op een boerenwagen geplaatst en dan volgen de naaste betrekkingen ook in rijtuigen. In het dorp aangekomen, wordt de lijkkist afgeladen, om daarna ter begraafplaats te worden gedragen. Zelfs dan, wanneer de groeve zeer nabij is, gaat de geheele stoet eenmaal rond de kerk. Vroeger had men zelfs de gewoonte, dit tot driemalen toe te herhalen, maar dit is meer en meer in onbruik geraakt. Zoodra de kist in het graf is nedergelaten en met aarde gedekt, keert de lijkstoet terug naar het sterfhuis, waar men in dien tusschentijd gezorgd heeft dat in verschillende vertrekken verscheidene tafels zijn gedekt en voorzien met ham, spek, krentebrood, beschuit, boter en kaas. De predikant en zijne vrouw erlangen de eerste plaats bij de naaste betrekkingen; de verdere gasten plaatsen zich naar verkiezing aan de overige tafels. De predikant spreekt v´o´or den maaltijd een gebed uit, en eindigt dien daarna met eene dankzegging, waar tusschen hij gewoonlijk eene lijkrede, ter ere van den afgestorvene, invlecht.
214
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
Gedurende den maaltijd wordt er bier geschonken, vervolgens thee, die weder gevolgd wordt door jenever en brandewijn. Aan de naastbestaanden, die van verre gekomen zijn, zorgt men dat dadelijk koffij, jenever en brandewijn worden voorgezet. Als de maaltijd geeindigd is, worden alle tafels voorzien van pijpen en tabak. Dit gebruik is op het land zoo algemeen, onder alle klassen, dat zelfs arme lieden, die moeite hebben om zich behoorlijk te kleeden, daar niet buiten kunnen. l. Uitspanningen. In de uitspanningen der Friezen bestaat weinig afwisseling. De mannen, die gehuwd of op zekeren leeftijd gekomen zijn, kennen er geene andere dan elkander wederkeerig bezoeken te brengen, of zich in de herberg te vereenigen om er hun pijp te rooken, jenever te drinken en over den landbouw te spreken. Ook bezoeken zij de paarden- en veemarkten, hetzij uit liefhebberij, hetzij om te koopen of te verkoopen. Ook de harddraverijen trekken hen tot zich. Onder de uitspanningen der jongelieden kan men tellen het kaatsen, het katknuppelen (reeds boven gemeld), het kolven en ’s winters het schaatsrijden. De Friezen zijn bekend als groote schaatsrijders. Zij beoefenen die kunst niet enkel uit smaak, maar evenzeer uit behoefte. En inderdaad, de natuurlijke gesteldheid van het departement, die in de vette kleistreken de verbetering van de wegen te eenemale in den weg staat, laat des winters aan de inwoners geen ander middel van gemeenschap over dan langs de kanalen. Wanneer deze met ijs zijn overdekt, worden ze veel gebruikt door middel van sleden of schaatsen. Hieruit volgt, dat de Friezen, regtuit op het doel afgaande, zich minder onderscheiden door sierlijkheid in de kunst van schaatsrijden, dan wel in groote snelheid van vaart. Van die snelheid haalt men voorbeelden aan, die aan ’t wonderbare grenzen, zooals dat van een burgemeester van Bolsward, die, de Zuiderzee overstekende, in ´e´en dag op schaatsen van den Haag naar Bolsward reed. Terwijl men in de Departementen van de Zuiderzee en van de monden der Maas er van houdt om heen en weder te rijden, om kunstige figuren op het ijs te maken en te balanceeren met ´e´en been in de lucht, wordt de Friesche schaatsrijder gerekend een en 1/4 mijl per uur af te leggen. Het behoort te worden opgemerkt, dat de schaatsen, waarvan men zich in Friesland bedient, op eene andere wijze zijn ingerigt, zijnde horisontaal en plat, terwijl zij elders aan de zijden eenigzins scheef zijn, zoodat men ze niet, zonder onderscheid, aan de beide voeten zou kunnen gebruiken. Verder zijn de schaatsen der Friezen zeer kort en zonder versiersel, en men vindt er niet die halve boog aan v´o´or den voet, welke dikwijls aanleiding geeft tot ongelukken. De vrouwen nemen evenzeer druk deel aan deze oefening, en men heeft zelfs wedstrijden gezien tusschen schaatsrijdster, waarbij de prijs werd toegekend aan haar, die het eerst een bepaald punt had bereikt. m. Hardzeilpartijen. Op het Sneekermeer en ook elders heeft men evenzoo hardzeilpartijen, waarbij de overwinnaar doorgaans als prijs eene vlag ontvangt. Wanneer dit volks-
215 feest door weˆer en wind wordt begunstigd, is het zeer de moeite een bezoek waardig. n. Markten of kermissen. De hoogere standen nemen ook in meerdere of minderen mate deel aan deze genoegens, eveneens ook aan die der kermissen, welke in Friesland veel overeenkomsten hebben met die in andere departementen, en aangemerkt kunnen worden als hun carneval: want men ziet daarbij gansche rijen kramen met koopwaar van allerlei soort, en spellen van springers, koordendansers, goochelaars, kwakzalvers en alles wat de menigte maar tot zich kan trekken. In iedere stad en ik elk dorp heeft men jaarlijks eenmaal kermis. Ze worden veelal druk bezocht, vooral die van de hoofdplaats van het departement, welke zeer belangrijk is. Dan ziet men dikwijls de eerste famili¨en voor eenige dagen hare buitens verlaten, om aan de woelige kermisvermakelijkheden deel te nemen. Bij die gelegenheid heerscht er wat meer vrijheid van zeden, die bij de minder beschaafde klassen niet zelden tot ongebondenheid overslaat. o. Amusementen der hoogere standen. De gewone spelen op de societeit zijn het whist-, het hombre-, het quadrilleen het piketspel, het jassen en het reverti. De Friezen houden veel van danspartijen en concerten, waaronder die van de hoofdstad zich onderscheiden. Men kent hen veel aanleg toe voor de mimiek en het tooneel; maar dewijl het departement geen stad bezit van den eersten rang, brengen de acteurs, die trouwens geene Friezen zijn, het hoogstens tot die middelmatigheid, welke men niet anders van tooneelisten uit de provincie kan verwachten. Men kent er echter liefhebberijtooneelen, die het somtijds tot eene aanmerkelijke hoogte brengen 5 p. De taal der landbewoners. De taal, welke men in het departement spreekt, zou het onderwerp kunnen uitmaken van vele opmerkingen en nasporingen. Inderdaad spreken de bewoners van het land eene taal of landtaal (boerefriesch), die ter naauwernood voor de stedelingen verstaanbaar is. Zij, die haar spreken, schrijven haar evenwel niet, en het zijn slechts geleerden die geschreven hebben in deze taal, welke vooral ge¨eigend is voor het eenvoudige en gemeenzame. Daar op de scholen in het Hollandsch onderwezen wordt, bestendigt deze landtaal zich alleen door het gebruik. Bovendien heeft bijna ieder kanton eene verschillende uitspraak. Het 5 Onder het Fransche bestuur, dat tooneelvertooningen en concerten bijzonder begunstigde, was hier eene Tooneel-Societeit opgerigt, die elf jaren lang bloeide en van wier werkende leden de namen bekend zijn van de Heeren E. Roorda, J. van Leeuwen, J. W. J. Steenbergen van Goor, Frederik de Haan, S. G. Cats, Mr. G. L. Teijens, Mr. S. J. Overveld, J. C. F. Esau, L. Metz, H. Dijkman en Mr. A. van Halmael jr., die dadelijk bij zijne komst te Leeuwarden daarvan lid werd en in 1817 zijn blijspel: de Hekelaar aan zijne medeleden opdroeg. Red. Diners en soupers zijn er niet zeer algemeen. Buiten leven de famili¨ en zeer afgezonderd, en in de stad zijn de gezelschappen der dames dikwijls afgescheiden van die der heeren, zoodat deze laatsten in de koffijhuizen gaan of op de plaatsen hunner bijeenkomsten, om eene partij kaart of billard te spelen; terwijl de dames den avond te huis doorbrengen aan de thee tafel, om de nieuwtjes van den dag te behandelen. ’s Avonds tien uur gaat ieder naar huis, om in den familiekring het avondeten te gebruiken. De soupers, waartoe men wordt uitgenoodigd, duren tot laat in den nacht en zijn aangeregt.
216
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
tegenwoordige taalgebruik schijnt thans eene verbastering van de oude landtaal te zijn. Er bestaat daarvan eene spraakkunst, in de 17de eeuw geschreven door Gysbert Jacobs. Zij, die hem verstaan, roemen bij dezen schrijver bijzonder de zeggingskracht in zijne verzen en de zuiverheid van stijl in zijn proza. Er bestaan ook verzen van zekeren Althuizen, zaamgesteld in de zelfde taal gedurende de laatste eeuw. Professor Wassenbergh van Franeker staat bekend als daarin op de hoogte. r. De stad Hindeloopen. Alvorens te eindigen met de opmerkingen betrekkelijk de gebruiken der Friezen en de bijzonderheden, welke hen kenmerken, moet ik nog melding maken van de stad Hindeloopen, die het vreemde verschijnsel levert van eene weinig aanzienlijke bevolking, wier zeden, gewoonten en kleeding te eenemale verschillen van die der overige gedeelten van Friesland en van de meest nabijgelegen plaatsen. Dat een geheele landstreek, welke de natuur zelve door de meeren of bergen van de omliggende streken heeft afgescheiden, haar primitief karakter heeft behouden, zoo als het land van Wales en de Hooglanden van Schotland, dat laat zich uit den natuurlijken toestand van het land en de geschiedenis van zijne bewoners voldoende verklaren. Dit is evenzeer het geval met de kolonie Amak, gelegen in de nabijheid van Kopenhagen. Maar dat eene bevolking van 1439 zielen, gevestigd op een afstand van niet meer dan een mijl van de steden Workum en Staveren en aan de andere zijde omgeven door een aanzienlijk getal dorpen, hare oude gebruiken van geslacht tot geslacht op de nakomelingenschap overplant, zonder dat er eenige natuurlijke afsluiting aanwezig is, en dat zij de scheidsmuur, die hare voorzaten hebben opgetrokken tusschen haar en de omgelegen bevolking, handhaaft, zonder de minste toenadering te gedoogen, ziedaar een feit, dat in de geschiedenis van de zeden der volken eene bijzondere aandacht schijnt waardig te zijn. De kleine stad Hindeloopen is onregelmatig gebouwd. Het meerendeel van hare bruggen en straten is alleen bruikbaar voor voetgangers, en het is moeijelijk haar met een wagen door te rijden. De bouworde, maar vooral de inwendige inrigting der huizen, is allervreemdst, en de wansmaak zou zich niet op eene meer bizarre en kleingeestige wijze kunnen in het licht stellen. Hetgeen vooral de aandacht trekt, dat zijn de vensterblinden of luiken, geverfd met een zwarte of zeer donkere kleur, die men gewoonlijk in deze stad aantreft, en op eene wijze om marmer na te bootsen, zoodat men het zou kunnen gelijkstellen met slechte arabesken. De kasten of keeften van eiken hout, overladen met ornamenten en snijwerk, getuigen van de kunst of ten minste van het geduld van den vakman. Rijk zijn de lijsten der spiegels, de draperi¨en der schoorsteenen, de uitgelezen verzamelingen van Japansch porselein, dat vroeger zeer kostbaar was, doch waarvan, wegens de verandering van den smaak, de waarde thans zeer is verminderd. De woningen zijn niet breed en maar van ´e´ene verdieping. De verdeeling der vertrekken is geheel in overeenstemming met de meubelen. In het midden vindt men het vertrek, dat de Hindelooper kamer wordt genoemd, waarin de gansche
217 familie des winters den geheelen dag doorbrengt en er in slaapt. Aan de eene zijde is de groote schoorsteen, aan de andere zijde de slaapsteden in de muur, als een soort van kast of nis, door een schot met planten omgeven (bedsteden). Deze slaapplaatsen vindt men zeer algemeen in alle Hollandsche departement; zij onderscheiden zich in Friesland dikwijls door hunne verhevenheid, zoodat hij, die er op wil slapen, gebruik dient te maken van een stoel of van een trapje, om tot zijn doel te komen. Er zijn meer bijzonderheden aan de Hindelooper kamer verbonden. Eene daarvan is nog zonderlinger. Het is de bijzondere breedte van deze bedsteden, die zich in den muur bevinden en soms belendende zijn aan twee vertrekken, waarvan het een, een meer verhevene plaats hebbende, toelaat, dat men er op zijn gemak ingaat, terwijl men, het bed aan de andere zijde willende verlaten, zich op eene gevaarlijke hoogte bevindt. Men verzekert, dat soms het gansche gezin van eene en de zelfde bedstee gebruik maakt, zoodat men, op het uur van opstaan, ten gevolge der breedte dezer bedsteden, soms achtereenvolgens een aanzienlijk getal personen uit een en het zelfde bed te voorschijn ziet komen. Men verhaalt nog, dat een vriend of vriendin des huizes, daar den nacht doorbrengende, almede van die bedstee gebruik maakt en dat de man tusschen die persoon en zijne vrouw ligt, als het een man is, terwijl, indien de persoon tot de vrouwelijke sekse behoort, de vrouw ligt tusschen die persoon en haar echtgenoot. Het is wel aan te nemen, dat deze vreemde gebruiken er toe geleid hebben om aan de ingezetenen van Hindeloopen iets belagchelijks te vinden, dat ze eigenlijk niet verdienen. Ook is dikwijls moeijelijk om precies te weten hoe de juiste toedragt is, maar hetgeen niet twijfelachtig schijnt, is dit, dat de jongelieden, het hof makende aan hun meisje, vrijheid hebben haar te bezoeken op bed, terwijl de beide gelieven alleen gescheiden worden door den deken. Volgens een ander gebruik zendt de minnaar, die zijne geliefde wenscht te bezoeken, haar eenige eetwaren, of geld om die te koopen; als zij dit aanneemt, heeft de minnaar vrijheid om den nacht bij haar door te brengen, zonder zich evenwel de regten te mogen veroorloven, waarop de huwelijksband alleen hem aanspraak vermag te geven. Op het einde van den winter verlaat men het groote vertrek, waarvan hier boven gesproken is, om gewoonlijk een klein vertrek te bewonen, dat door een grootere of kleinere binnenplaats van het huis afgescheiden is, soms ook door een kleinen gang, als het gezin tot de mingegoeden behoort. Dit klein vertrek, lytshuus genoemd (little houses), schijnt te moeten worden aangemerkt als tuinof buitenverblijf; maar, daar het meestentijds noch door boomen, noch door grond omgeven is en zij gewoonlijk hunne woonverblijven verbergen en deze dus zelden een vrij uitzigt opleveren, kan men dit verblijf beschouwen als een dwaas bijvoegsel aan den zonderlingen bouwtrant daar ter stede. Een boom is eene zeer vreemde zaak te Hindeloopen. Deze omstandigheid, gepaard aan de naaktheid van geheel de omliggende landstreek, vergroot het zonderlinge van de plaats. Gedurende den loop van den dag ziet men de inwoners uit, om de lucht te genieten. Zelden komen zij elders. De gehechtheid aan hunne gebruiken is van dien aard, dat onlangs eene moeder, op haar doodsbed, hare dochter liet beloven, om nimmer het Hindelooper kostuum te zullen afleggen. Voor het overige is de stad, die vroeger bestond van de scheepsvaart, sedert de laatste jaren in verval geraakt. Hare
218
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
rijkste ingezetenen waren scheepskapiteins van de groote vaart, die haar uitkozen om zich er stil terug te trekken; maar hunnen fortuinen, voor het meerendeel in publieke fondsen geplaatst, hebben gevoelig geleden. In het inwendige van hunne woningen laten zich in vroegere gebruiken van het zeemansleven niet miskennen en dikwijls doet het denken aan de kajuit van een schip. s. Molkwerum. Het naburige dorp Molkwerum is de enige plaats, die de Hindelooper gebruiken volgt. Het heeft eenige vermaardheid verkregen wegens de wanorde, welke men er opmerkt in de wijze, waarop de huizen zijn gelegen. Inderdaad is daarin geen orde of eenige rigting te bespeuren. De huizen schijnen er hier en daar in alle rigtingen neˆergeworpen te zijn, al naar het toeval het meˆebragt. Dewijl ze bijna alle van elkander afgescheiden staan, is het gevolg hiervan, dat te Molkwerum geen weg of straat noch iets van dien aard bestaat Alleen kleine paadjes dienen om van het eene huis in het andere te komen, en die zijn alleen bruikbaar voor voetgangers. Deze omstandigheid heeft aan het dorp den naam doen geven van Friesche doolhof, daar het gelijkt op een damspel, waarbij men eene onregelmatige en van de gewone wijze afwijkende methode volgt. VI. Welke zijn de meest gewone ziekten bij de Friezen, hare oorzaken en de daar tegen aangewende middelen? Zonder twijfel heeft men niet op het oog gehad de mededeeling van alle ziekten, die in Friesland, even als elders, voorkomen, hare oorzaken en de daar tegen aangewende middelen, maar eeniglijk die ziekten, welke men kan aannemen als het noodzakelijk gevolg zijnde van den natuurlijken toestand van het departement en zijn bewoners. a. Ziekten ontstaan gewoonlijk uit eene belette uitwaseming. Vermits de luchtgesteldheid in Friesland dagelijks verandering ondergaat en dikwijls meer dan eens op den zelfden dag, zoo volgt daaruit, dat de transpiratie der ingezetenen ieder oogenblik gevaar loopt van te worden verhinderd. Men kan alzoo zeggen, dat de meest gewone ziekten in Friesland het gevolg zijn van de belemmering der uitwaseming, als bijv. Aandoening der slijmvliezen (catare´es), tusschenpoozende of doorloopende koortsen, kolijk, buikloop, cholera, galziekte, pleuris en rhumatisma, om niet de verder benamingen op te geven, welke deze ziektesoorten erlangen, naarmate der lichaamsdeelen, die er door zijn aangetast, of der bijzondere verschijnselen welke haar vergezellen. Deze ziekten zijn echter niet altijd, en zelfs zelden, van eenvoudigen en zuiveren aard, maar meestentijds zaamgesteld, zoodat zij ’s winters en in het voorjaar van ontstekingachtigen en in den zomer en herfst van galachtigen aard zijn, als wanneer de lever vooral wordt aangetast en de gal niet naar behoren afscheidt, zoowel wat hoeveelheid als hoedanigheid betreft. b. Geneesmiddelen.
219 Wat nu de geneeswijze en de middelen betreft, zal ik hier niet herhalen, wat door zoo vele schrijvers is uiteengezet, en zal ik mij bepalen tot de volgende opmerkingen, die het resultaat zijn der ondervinding van de geneesheer, die zich zeer onderscheiden heeft en gedurende meer dan 25 jaren de praktijk in de geheele uitgestrektheid van het departement heeft uitgeoefend. 1. De ziekten van ontstekingachtigen aard, die hier zelden hevig zijn, vereischen geene - en gedoogen ook geene - sterke aderlatingen: want bijna al die ziekten veranderen spoedig hunne stenische (ontstekingachtige) natuur in een asthenisch (slepend) karakter; derwijze echter, dat de blinde navolgers van het Browniaansch systeem, die gelukkig in Friesland niet gevonden worden, even weinig zouden slagen in de behandeling dier ziekten, als anderen, die, zonder de noodige theoretische kennis te bezitten, in een hospitaal slechts recepten en aderlatingen hadden zien voorschrijven, bijna zoolang als de patient pijn voelt. 2. De behandeling van galachtige ongesteldheden vereischt hier veel oplettendheid, en het is even gevaarlijk, te trachten om de lijder van de gal en verkeerde vochten te ontlasten door te dikwijls toegepaste evacuaties, en dit middel te herhalen totdat de tong van den patient zuiver is, - indien de behandelende gedurende de kuur niet bezweken is - als dat het voegzaam zoude zijn dat zuiveringssysteem geheel te verontachtzamen. 3. Daar bijna alle ziekten hier haar oorsprong hebben in een onderdrukte transpiratie, moet de kunst, om kranken te behandelen voornamelijk bestaan in het voorzigtig bevorderen van de uitwaseming, en in het toedienen van de chinine op het juiste oogenblik en in de gepaste hoeveelheid: want zonder dit heilzame middel zouden alle pogingen van den geneesheer onvruchtbaar zijn. c. Galachtige ongesteldheden in den herfst. Onder de ziekten in Friesland zijn er geene, die zoo algemeen zijn en wier uitwerking zoo noodlottig is voor de bewoners van het gewest, als de galachtige ongesteldheden gedurende den herfst, die daar heerschende zijn, even als in de andere Hollandsche departementen, in de maanden Augustus, September en October, doch die in Friesland toegeschreven moeten worden aan andere oorzaken dan elders. Men heeft echter de hoop niet opgegeven, om, door de oorzaken weg te nemen of te verminderen, er eenmaal in te slagen, om dien geesel te overwinnen. d. Hare oorzaken. Hare oorzaak is weinig twijfelachtig, wanneer men de plaatsen in aanmerking neemt, waar zij zich het meest voordoen. De ondervinding heeft doen zien, dat het zijn de hooge kleigronden, gedeeltelijk gelegen in het arrondissement Sneek, maar voor het meerendeel in dat van Leeuwarden; terwijl het arrondissement Heerenveen gewoonlijk geheel verschoond blijft van deze zieken. Een gevolg daarvan is het zeer verschillende sterftecijfer van de drie arrondissementen, hetgeen nog is opgemerkt in den loop van het laatste jaar. Gedurende de maanden Augustus, September en October hebben deze ziekten niet m´e´er geheerscht dan gewoonlijk, en toch, wanneer men de sterftelijsten van deze maanden raadpleegt
220
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
en de verhouding van sterfte en bevolking, dan verkrijgt men de volgende uitkomsten: In het arrondissement Heerenveen bedroeg gedurende het bedoelde driemaandelijksch tijdvak de sterfte 187 op de 36,529 inwoners, of 1 op 195, en in dat van Sneek 275 op 45,445, of 1 op 165 en in dat van Leeuwarden 759 op 94,729, of 1 op 125. Dit reeds groot verschil laat zich ook nog opmaken uit de sterftelijsten van de kantons van het laatste arrondissement gedurende dat zelfde trimester. Want in het kanton Bergum had men 51 sterfgevallen op 10,515 inwoners of 1 op 206; in het kanton Buitenpost 41 op 9,236 of 1 op 225; in het kanton Dronrijp 48 op 7,694 of 1 op 160 in het plattelands gedeelte van het kanton Leeuwarden, no. 2, 36 op 5141 of 1 op 151; in de stad Leeuwarden en zijne uitbuurten 134 op 16,230 of 1 op 121; in het kanton Holwerd 72 op 7,824 of 1 op 108; in het kanton Hallum 100 op 10,428 of 1 op 104; in het kanton Franeker 100 op 10,414 of 1 op 104; in het kanton Harlingen 96 op 9,264 of 1 op 99; in het kanton Dokkum 93 op 7,983 of 1 op 86.
De verschillende gemeenten van het arrondissement Leeuwarden vertoonen in dit opzigt een even in het oogloopend verschil. Indien dan de herfstkoortsen in het laatste en de daaraan voorafgaande jaren voornamelijk geheerscht en het grootste aantal personen weggenomen hebben in die gedeelten van het departement, waar zich de hooge vette gronden bevinden, zoo volgt daaruit, dat men als oorzaken van die ziekte niet kan aannemen de uitdampingen van de lage gronden, de moerassen en de stilstaande wateren, waaraan men ze elders dikwijls heeft toegeschreven. Immers juist het district, dat het laagst en meest moerassig is en waar men de meeste plassen en stilstaand water aantreft, had daarvan het minste te vrezen, zoo als het arrondissement Heerenveen, een gedeelte van dat van Sneek, alsmede de kantons Bergum en Buitenpost, hoofdzakelijk gelegen in het midden van meeren, veenachtige moerassen en uitgravingen lage veenderijen, die zich van verre als slechts ´e´en groote plas van stilstaand water vertoonen. De uitdampingen van het zeeslik kunnen evenmin aangemerkt worden de bovenbedoelde ziekten voort te brengen: want in nabijheid van Harlingen behoudt de zee eene aanmerkelijke diepte tot aan het paalwerk, bestemd om haar te bedwingen, zoodat bij ebbe aldaar geene groote uitgestrektheid slik blootvalt, zoo als dit plaats heeft in andere departementen en bij het Noorderleeg. En toch openbaren de ziekten, waarvan ik hier boven sprak, zich het meest in de kantons Harlingen en Franeker, terwijl men ze daarentegen in het verloopen jaar en ook in de daaraan voorafgaande jaren niet heeft opgemerkt in de nabijheid van het Noorderleeg. Noodwendig moeten er dus andere omstandigheden zijn, eigen aan de hooge vette gronden van Friesland, die jaarlijks oorzak zijn van deze ziekten, die men elders niet in het departement aantreft.
221 De aandacht dan vestigende op den natuurlijken toestand van het gewest, om die oorzaak te ontdekken, komt men spoedig tot de opmerking, dat, met uitzondering van de hooge veenen, het boezemwater over de geheele uitgestrektheid van het departement een en het zelfde peil heeft, zonder dat men het middel bezit, om het hooger te houden in de hoogere, of wel lager in de meer lagere streken. Om deze laatsten in het voorjaar van water te ontlasten en ze boven water te houden, is men alras genoodzaakt belangrijk meer water af te voeren, dan noodig en doelmatig is voor de hoogere terreinen. Aangezien de uitdampingen en andere omstandigheden al spoedig gedurende den zomer het water op nog lager peil te brengen, vallen vele kanalen en vaarten in de hoogere streken bijna droog, en zijn niet bevaarbaar, zonder den grond als het ware om te woelen, waardoor in die kanalen eene groote hoeveelheid hydrogeen zwavelzuur-gas wordt ontwikkeld, dat zoo schadelijk is voor de gezondheid. Hier komt bij, dat planten, insekten en dierlijke overblijfsels, welke het water, al wegvloeijende, op de drooge boorden heeft nagelaten, overgaan tot een staat van bederf en ontbinding, die de lucht bezwangeren met onreine en schadelijke uitwasemingen. Deze zouden minder snel en minder hevig ontwikkelen, indien het water van die kanalen en vaarten in bij alle hoogere streken doorgaans niet min of meer brak was, ten gevolge van het invloeijende zeewater door de zeesluizen, welke men genoodzaakt is dagelijks ettelijke malen te openen tot het doorlaten van schepen. Inderdaad heeft de vermaarde Pringle en hebben anderen na hem op overtuigende gronden aangetoond, dat, hoewel het zeezout anders een uitmuntend tegengift is tegen bederf en ontbinding, niets daarentegen het bederf van plantaardige stoffen zoo zeer bevordert als het water, wanneer het vermengd is met eene groote hoeveelheid zeezout van een gering en onvoldoend gehalte. Dat de lucht, aldus vervuld met onreine uitdampingen en uitwasemingen, veroorzaakt door het des zomers uitdroogen van vaarten en kanalen, de ziekten, waarvan hier sprake is, kunnen voortbrengen, - ziedaar een feit, steunende op natuurlijke gronden, bewezen door de ondervinding, en hetgeen door niemand meer in twijfel zal worden getrokken. e. Gebrek aan drinkbaar water. Maar behalve deze oorzaak, die van invloed is op de hoogere districten, en die er de herfstkoortsen ten gevolge heeft, is er nog eene andere in verscheidene plaatsen dier streken, - voor een gedeelte evenzeer het gevolg van het lage peil van het binnenwater, waaraan men een groot getal dier ziekten in de hoogere streken kan toeschrijven, en die op zich zelve voldoende zou zijn om ze in het leven te roepen en om gevaar er van te vergrooten, - het is het gebrek aan de noodzakelijke en voldoende hoeveelheid van drinkwater van goede kwaliteit in di´e zomers, welke zich onderscheiden door groote warmte. Daaromtrent merk ik op, dat, wanneer de voorraad regenwater verbruikt is, de bevolking zich genoodzaakt ziet - omdat het water in de kanalen min of meer brak is - het in de nabijheid der woningen te halen uit gesoleerde, half drooge
222
HOOFDSTUK 9. DE FRIEZEN IN HUN AARD
slooten, zonder er acht op te geven of deze onrein en morsig zijn geworden, door omroering of door eene menigte van nog levende of in staat van ontbinding verkeerende insekten, of wel door bedorven plantaardige bestanddeelen. f. Middelen om daaraan tegemoet te komen. Deze zijn zonder twijfel de omstandigheden die op den gezondheidstoestand van eenige gedeelten van Friesland een ongunstigen invloed uitoefenen. Ook heeft men niet nagelaten te onderzoeken, of het niet mogelijk zou zijn, deze invloeden te voorkomen en de ingezetenen te vrijwaren tegen hare verderfelijke uitwerking. Een brief van den Hollandschen Minister van binnenlandsche zaken noodigde in 1809 de geneeskundige commissie van het departement uit, om hare ernstige aandacht op dit onderwerp te vestigen. Ook verzocht de heer professor A. Ypeij te Leiden een der leden van die commissie, volkomen ingewijd in alles wat den natuurlijken toestand van Friesland betreft, om, als het mogelijk was, een voorstel in te dienen, om dien toestand van den waterstaat te verbeteren. Het rapport van dezen geleerde verdient bijzonder de aandacht; doch, daar deze brief niet bestemd is, om in de onderdeelen - waartoe het onderwerp aanleiding zou kunnen geven - af te dwalen, komt het mij voldoende voor, om het gewigtige er van te doen gevoelen. Ook zal ik hier niet onderzoeken, of het doel zou worden bereikt, zonder tot al te groote uitgaven te leiden en in welke mate een verlicht en werkzaam toezigt verbetering belooft van den natuurlijken toestand van de hoogere gronden van Friesland in betrekking tot den gezondheidstoestand. Ik eindig dit rapport met op te merken, dat de dysenterie (roode loop), eene ziekte, die zich in de andere Hollandsche departementen bij jaarlijks voordoet, en d´ a´ ar eigenlijk onder de gewone ziekten moet worden gerangschikt, in Friesland uiterst zeldzaam voorkomt, zoodat, volgens getuigenis van oude geneesheeren, deze ziekte hier v´ o´ or 1779 nooit epidemisch heerschte. Bovendien verklaarde D. J. Vitringa Coulon, een kundig geneesheer, die gedurende 25 jaren een uitgebreide practijk heeft uitgeoefend, dat hij deze ziekte nimmer had behandeld dan alleen in den laatsten zomer in het dorp Nes, waar zij vele slagtoffers maakte, zonder zich echter over het departement uit te breiden 6 Ik heb de eer enz. Enz.
6 De hier genoemde Dr. J. Vitringa Coulon, waarschijnlijk de zelfde als op de vorige bladzijde met een der leden van de geneeskundige commissie werd bedoeld, heeft welligt de vorenstaande denkbeelden over den gezondheidstoestand aan den Prefekt medegedeeld, doch later een uitgebreid geschrift daarover uitgegeven, getiteld: Statistiek en geneeskundig berigt wegen de geborenen en gestorvenen in Vriesland, in 1815-1828, 1831 als rapport aan den Gouverneur ingediend en door vele tabellen toegelicht. Opmerkelijk is het, dat hij daarin bl. 11 env. Omtrent de hier gemelde oorzaken der ziekten tot geheel andere denkbeelden was gekomen. Red.
Hoofdstuk 10
Diagrammen
223
224
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 16. Bauke Nauta 8. Abel Nauta 17. Ytje Pot 4. Hans Nauta 18. Hans van Wieren 9. Ybeltje van Wieren 19. Klaaske de Jager 2. Abel Nauta 20. Willem de Graa 10. Roelof de Graa 21. Sijntje Kuiper 5. Elisabeth de Graa 22. Cornelis Kuijper 11. Naatje Kuijper 23. Maijke Mantel 1. Kinderen Nauta-Kieft 24. Dirk Kieft 12. Andries Kieft 25. Niesje Hauwert 6. Dirk Kieft 26. Pieter Houter 13. Sijbre htje Houter 27. Femmetje Elles 3. Maartje Kieft 28. Maarten Stolp 14. Gijsbert Stolp 29. Marijtje Lakeman 7. Baafje Stolp 30. Klaas S hut 15. Maartje S hut 31. Baafje Bakker
225
1
128.
64.
Jelle Zoethout
257.
Geertje Dirks
258.
Sytse Storm
259.
Aegh Doytzes
260.
Melle de Haan
261.
Hiltje Geerts
Jelle Nauta
129. 32.
256. Haring Nauta
Trijntje Storm
Haring Nauta
130.
65.
Geert de Haan
Geeske de Haan
262. 131.
Froukjen Wouters
263. 16.
Bauke Nauta
264. 132. 265. 66.
Bauke Pieters
266. 133. 267. 33.
Janke Visser
268. 134. 269. 67.
Idske Gabes
270. 135. 271.
226
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 272. 136. 273. 68.
Willem Pot
274. 137. 275. 34.
Abel Pot
276. 138. 277. 69.
Ietje Sietses
278. 139. 279. 17.
Ytje Pot
140.
70.
Jelle Zoethout
281.
Geertje Dirks
282.
Sytse Storm
283.
Aegh Doytzes
284.
Melle de Haan
285.
Hiltje Geerts
Jelle Nauta
141. 35.
280. Haring Nauta
Trijntje Storm
Geeske Nauta
142.
71.
Geert de Haan
Geeske de Haan
286. 143.
Froukjen Wouters
287.
227
1
144.
72.
Sjoerd Hinnes
289.
Bre ht Hylkes
290.
Lolke Hylkes
291.
Luitske Wybrens
292.
Uilke Hylkes
293.
Anna Hilles
Lolke van Wieren
145. 36.
288. Ja ob Sjoerds
Gatske Lolkes
Timon van Wieren
146.
73.
Ulbe Uilkens
Maayke Ulbes
294. 147.
Trijntje Tymens
295. 18.
Hans van Wieren
148.
74.
Sier k Cnossen
297.
Jel Wybes
298.
Heyn van Zijlstra
299.
Antie Abbema
Tjeerd Cnossen
149. 37.
296. Wybe Cnossen
Ybeltie Zijlstra
Ybeltje Cnossen
300. 150. 301. 75.
Grietje Eeltjes
302. 151. 303.
228
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 304. 152. 305. 76.
Douwe de Jager
306. 153. 307. 38.
Douwe de Jager
308. 154.
Joost van Giften
309. 77.
Bouwkjen van Giften
310. 155.
Baukje Douwes
311. 19.
Klaaske de Jager
156.
78.
Jan Flin k
313.
Janneke van der Bergh
314.
Evert Geverdink
315.
Helena de Vries
316.
Andries Born
317.
Trijntje Bouwes
318.
Hoite Nijland
319.
A ke Ilstra
Evert Flink
157. 39.
312. Tutsijn Flink
Antonia Geveringh
Antonia Vlink
158.
79.
Godert Born
Aukje Born
159.
Antje Nieuwland
229
1 320. 160. Cornelis de Graa 321. 80. Haring de Graa 322. 161. Geertje Jans 323. 40. Sijbrand de Graa 324. 162. Sijbrand Volkertsz. 325. 81. Neeltje Groes 326. 163. Elisabeth Cornelis 327. 20. Willem de Graa 328. 164. 329. 82. Willem Boter 330. 165. 331. 41. Jantje Boter 332. 166. 333. 83. Elisabeth Jans 334. 167. 335.
230
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1
168.
84.
Aris Kuyper
337.
Dieuwtjen Coster
338.
Adriaen Voorn
339.
Willemp je Cornelisdr
Aris Kuyper
169. 42.
336. Roelof Kuyper
Lijntje Voorn
Roelof Kuiper
340. 170.
Cornelis Blok
341. 85.
Jantje Blok
342. 171.
Trijntje S hraal
343. 21.
Sijntje Kuiper
344. 172. 345. 86.
Willem Theunisz
346. 173. 347. 43.
Reinoutje Willems
348. 174. 349. 87.
Sijtje Blokkers
350. 175. 351.
231
1 352. 176. 353. 88. 354. 177. 355. 44.
Jan Kuijper
356. 178. 357. 89. 358. 179. 359. 22.
Cornelis Kuijper
360. 180. 361. 90. 362. 181. 363. 45.
Elisabeth Spaan
364. 182. 365. 91. 366. 183. 367.
232
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1
184.
92.
368.
Cornelis Mantel
369.
Marij Cornelis
Pieter Mantel
Cornelisz Mantel
370. 185.
Trijn Ja obsz
371. 46.
Ja ob Mantel
372. 186. 373. 93.
Neeltje Krul
374. 187. 375. 23.
Maijke Mantel
376. 188. 377. 94.
Sietze S huitevoerder
378. 189. 379. 47.
Oukje Sietses
380. 190. 381. 95.
Mayke Riemers
382. 191. 383.
233
1 384. 192. 385. 96. 386. 193. 387. 48.
Andries Kieft
388. 194. 389. 97. 390. 195. 391. 24.
Dirk Kieft
392. 196. 393. 98. 394. 197. 395. 49.
Stijntje de Wit
396. 198. 397. 99. 398. 199. 399.
234
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 400. 200. 401. 100.
Luitjen Hauwert
402. 201. 403. 50.
Jan Hauwert
404. 202. 405. 101.
Niesje Oostwouder
406. 203. 407. 25.
Niesje Hauwert
204.
102.
Pieter Coster
409.
Neel Pieters
410.
Gerrit Groenveld
411.
Aafje Jans
412.
Pieter Sweedt
Henri us Koster
205. 51.
408. Jan Coster
Aafje Groenveld
Maartje Koster
206.
Pieter Sweed
413. 103.
Marijtje Sweed
414. 207.
Grietje Alberts
415.
235
1
208.
104.
Thymon Houter
417.
Trijn Langedijk
418.
Pieter Gorter
419.
Cornelisje Didama
Tijmen Houter
209. 52.
416. Rijer Houter
Grietje Gorter
Reier Houter
420. 210.
Gijsbert Baan
421. 105.
Meinoutje Baan
422. 211.
Marijtje Claas
423. 26.
Pieter Houter
424. 212. 425. 106.
Gerritt Tegel
426. 213. 427. 53.
Neeltje Tegel
428. 214. 429. 107. 430. 215. 431.
236
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 432. 216. 433. 108. 434. 217. 435. 54.
Cornelis Elle
436. 218. 437. 109. 438. 219. 439. 27.
Femmetje Elles
440. 220. 441. 110. 442. 221. 443. 55.
Trijntje Oukens
444. 222. 445. 111. 446. 223. 447.
237
1
224.
112.
Maarten Janse
449.
Neeltie Pieters
450.
Ja ob de Ruyter
451.
Grietje Cornelis
Maarten Stolp
225. 56.
448. Ja ob Stolp
Sijtjen Ruiter
Klaas Stolp
452. 226.
Ja ob Laan
453. 113.
Vroutje Laan
454. 227.
Aagje Ja obs
455. 28.
Maarten Stolp
456. 228.
Cornelis Bakker
457. 114.
Olof Bakker
229. 57.
458.
Olof Hartog
459.
Fokje Heddes
Antje Hartog
Antje Bakker
460. 230.
Ja ob van der Sluys
461. 115.
Grietjen van der Sluys
462. 231. 463.
238
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 464. 232.
Sijmon Lakeman
465. 116.
Jan Lakeman
233. 58.
Gijsbert Snijer
467.
Jannetje Pieters
468.
Adelaar Hoogetoorn
469.
Aagtje Abrahams
470.
Floris de Bok
471.
Aagje Dirks
Gijsbert Lakeman
234.
117.
Lourens Hoogetoorn
Guurtje Hogetoorn
235. 29.
466. Grietje Snijder
Willemp je de Bok
Marijtje Lakeman
472. 236. 473. 118.
Jan Ruyter
474. 237. 475. 59.
Trijntje Ruiter
476. 238. 477. 119.
Maertje Hak
478. 239. 479.
239
1 480. 240. 481. 120.
Louis S hut
482. 241. 483. 60.
Joris S hut
484. 242. 485. 121.
Neeltje Sieverts
486. 243. 487. 30.
Klaas S hut
488. 244. 489. 122.
Klaas Bakker
490. 245. 491. 61.
Maartje Bakker
492. 246.
Arien Timmerman
493. 123.
Baafje Timmerman
494. 247. 495.
240
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 496. 248. 497. 124.
Klaas Bakker
498. 249. 499. 62.
Pieter Bakker
500. 250.
Arien Timmerman
501. 125.
Baafje Timmerman
502. 251. 503. 31.
Baafje Bakker
504. 252. 505. 126.
Harmanus S hröder
506. 253. 507. 63.
Jannetje S hröder
508. 254. 509. 127.
Antje Besum
510. 255. 511.
241
1
2048.
1024.
Reiner Eel kes
4097.
Sieuw Jelles
4098.
Pier Broersma
4099.
Sjou k Annes
Reiner Broersma
2049. 512.
4096. Jelle Reiners
Hyl k Broersma
Jurjen Reyners
4100. 2050. 4101. 1025.
Bau k Jurjens
4102. 2051. 4103. 256.
Jelle Zoethout
4104. 2052. 4105. 1026.
Uble Feddis
4106. 2053. 4107. 513.
Beeuw Ubles
4108. 2054. 4109. 1027.
Sietske Minnerts
4110. 2055. 4111.
242
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 4128. 2064. 4129. 1032.
Sijtze Sijtzes
4130. 2065. 4131. 516.
Lij kle Storm
4132. 2066. 4133. 1033.
Grijt Lij kles
4134. 2067. 4135. 258.
Sytse Storm
4136. 2068.
Atse Atses
4137. 1034.
Hessel Atses
2069. 517.
4138.
Rin ke Harings
4139.
Jildouw Johannes
At ke Rin kes
Lis k Hessels
4140. 2070.
Minne Johannes
4141. 1035.
Abe Minnes
4142. 2071.
Lis k Douwes
4143.
243
1 4144. 2072.
Anne Jans
4145. 1036.
Sijmen Annes
4146. 2073. 4147. 518.
Doytse Sijmens
4148. 2074.
Yme Hanses
4149. 1037.
Folkouw Ymes
4150. 2075.
Trijn Doytzes
4151. 259.
Aegh Doytzes
4152. 2076. 4153. 1038. 4154. 2077. 4155. 519.
Geeske (onbekend)
4156. 2078. 4157. 1039. 4158. 2079. 4159.
244
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 4160. 2080. 4161. 1040. 4162. 2081. 4163. 520.
Klaas Wybrens
4164. 2082. 4165. 1041. 4166. 2083. 4167. 260.
Melle de Haan
4168. 2084. 4169. 1042. 4170. 2085. 4171. 521.
Sietske Melles
4172. 2086. 4173. 1043. 4174. 2087. 4175.
245
1
2240.
1120.
Reiner Eel kes
4481.
Sieuw Jelles
4482.
Pier Broersma
4483.
Sjou k Annes
Reiner Broersma
2241. 560.
4480. Jelle Reiners
Hyl k Broersma
Jurjen Reyners
4484. 2242. 4485. 1121.
Bau k Jurjens
4486. 2243. 4487. 280.
Jelle Zoethout
4488. 2244. 4489. 1122.
Uble Feddis
4490. 2245. 4491. 561.
Beeuw Ubles
4492. 2246. 4493. 1123.
Sietske Minnerts
4494. 2247. 4495.
246
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 4512. 2256. 4513. 1128.
Sijtze Sijtzes
4514. 2257. 4515. 564.
Lij kle Storm
4516. 2258. 4517. 1129.
Grijt Lij kles
4518. 2259. 4519. 282.
Sytse Storm
4520. 2260.
Atse Atses
4521. 1130.
Hessel Atses
2261. 565.
4522.
Rin ke Harings
4523.
Jildouw Johannes
At ke Rin kes
Lis k Hessels
4524. 2262.
Minne Johannes
4525. 1131.
Abe Minnes
4526. 2263.
Lis k Douwes
4527.
247
1 4528. 2264.
Anne Jans
4529. 1132.
Sijmen Annes
4530. 2265. 4531. 566.
Doytse Sijmens
4532. 2266.
Yme Hanses
4533. 1133.
Folkouw Ymes
4534. 2267.
Trijn Doytzes
4535. 283.
Aegh Doytzes
4536. 2268. 4537. 1134. 4538. 2269. 4539. 567.
Geeske (onbekend)
4540. 2270. 4541. 1135. 4542. 2271. 4543.
248
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 4544. 2272. 4545. 1136. 4546. 2273. 4547. 568.
Klaas Wybrens
4548. 2274. 4549. 1137. 4550. 2275. 4551. 284.
Melle de Haan
4552. 2276. 4553. 1138. 4554. 2277. 4555. 569.
Sietske Melles
4556. 2278. 4557. 1139. 4558. 2279. 4559.
249
1 4640. 2320. 4641. 1160.
Hidde Hylkes
4642. 2321. 4643. 580.
Hylke Hiddes
2322.
1161.
4644.
Foppe Diorres
4645.
Bre ht Wybrens
Wybren Foppes
Bre ht Wybrens
4646. 2323.
Grietje Teekes
4647. 290.
Lolke Hylkes
4648. 2324. 4649. 1162.
Lolke Hiddes
4650. 2325. 4651. 581.
Rints Lolkes
2326.
1163.
4652.
Foppe Diorres
4653.
Bre ht Wybrens
Wybren Foppes
Lioets Wybrens
4654. 2327.
Grietje Teekes
4655.
250
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 4656. 2328. 4657. 1164.
Lolke Hiddes
4658. 2329. 4659. 582.
Wybren Lolkes
2330.
1165.
4660.
Foppe Diorres
4661.
Bre ht Wybrens
Wybren Foppes
Lioets Wybrens
4662. 2331.
Grietje Teekes
4663. 291.
Luitske Wybrens
4664. 2332. 4665. 1166. 4666. 2333. 4667. 583.
Gatske Gatses
4668. 2334. 4669. 1167. 4670. 2335. 4671.
251
1 4672. 2336. 4673. 1168.
Hidde Hylkes
4674. 2337. 4675. 584.
Hylke Hiddes
2338.
1169.
4676.
Foppe Diorres
4677.
Bre ht Wybrens
Wybren Foppes
Bre ht Wybrens
4678. 2339.
Grietje Teekes
4679. 292.
Uilke Hylkes
4680. 2340. 4681. 1170.
Lolke Hiddes
4682. 2341. 4683. 585.
Rints Lolkes
2342.
1171.
4684.
Foppe Diorres
4685.
Bre ht Wybrens
Wybren Foppes
Lioets Wybrens
4686. 2343.
Grietje Teekes
4687.
252
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1
2368.
1184.
4736.
Up ke Knossens
4737.
Mints Thomasdr
Johan Cnossen
Sier ks Cnossen
4738. 2369.
Jeltje Algera
4739. 592.
Johannes Cnossen
4740. 2370.
Hans Idses
4741. 1185.
Antje Hansen
4742. 2371.
Jesel Aegges
4743. 296.
Sier k Cnossen
4744. 2372. 4745. 1186. 4746. 2373. 4747. 593.
Trijntje Johansdr
4748. 2374. 4749. 1187. 4750. 2375. 4751.
253
1 4752. 2376.
Aegge Eeuwes
Jan Aegges
4753. 1188.
Aegge Jans
4754. 2377.
Tryn Jelmers
4755. 594.
Wybe Ages
4756. 2378. 4757. 1189.
Jel Wybes
4758. 2379. 4759. 297.
Jel Wybes
4760. 2380.
Siurdt Annes
Engele Sioerdts
4761. 1190.
Lol ke Engeles
2381. 595.
4762.
Enne Metsma
4763.
Uil k Doedes
4764.
Sier k Sytses
4765.
Hid Leeu kes
Syds Metsma
Jets Lol kes
2382.
1191.
Seerp Sier ks
Hid Seerps
4766. 2383.
Ym k Idses
4767.
254
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 4768. 2384. 4769. 1192. 4770. 2385. 4771. 596.
Tjeerd Heijns
4772. 2386. 4773. 1193. 4774. 2387. 4775. 298.
Heyn van Zijlstra
4776. 2388. 4777. 1194.
Frans Garbens
4778. 2389. 4779. 597.
Bre ht Franses
4780. 2390.
Fo ke Alles
4781. 1195.
Bre ht Fo kes
4782. 2391.
Antje Claesdr.
4783.
Claes Outgers
255
1
2392.
1196.
4784.
Wabbe Wybes
4785.
Syoerdke Haytses
Wybe Wabbes
Anne Abbema
4786. 2393.
Goyts Sytzes
4787. 598.
Wybe Abbema
2394.
1197.
4788.
Evert Mur ks
4789.
Ri ht Sioerdtsdtr
Mur k E ama/Sier ksma
Righstie Mur ks
4790. 2395.
(onbekend) Etesdr
4791. 299.
Antie Abbema
4792. 2396.
Siurdt Annes
Engele Sioerdts
4793. 1198.
Lol ke Engeles
2397. 599.
4794.
Enne Metsma
4795.
Uil k Doedes
4796.
Sier k Sytses
4797.
Hid Leeu kes
Syds Metsma
Ybel Lol kes
2398.
1199.
Seerp Sier ks
Hid Seerps
4798. 2399.
Ym k Idses
4799.
256
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 4992. 2496. 4993. 1248.
Jan Claeses
4994. 2497. 4995. 624.
Meijnert Flin k
4996. 2498. 4997. 1249.
Geert Meynerts
4998. 2499. 4999. 312.
Jan Flin k
5000. 2500. 5001. 1250. 5002. 2501. 5003. 625.
Fookel Douwes
5004. 2502. 5005. 1251. 5006. 2503. 5007.
257
1 5008. 2504. 5009. 1252.
Servaas van der Bergh
5010. 2505. 5011. 626.
Toussaint Servaas
5012. 2506. 5013. 1253.
Jannetje van den Bergen
5014. 2507. 5015. 313.
Janneke van der Bergh
5016. 2508. 5017. 1254. 5018. 2509. 5019. 627.
Jetske Dirks
5020. 2510. 5021. 1255. 5022. 2511. 5023.
258
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 5040. 2520. 5041. 1260. 5042. 2521. 5043. 630.
(onbekend) de Vries
5044. 2522. 5045. 1261. 5046. 2523. 5047. 315.
Helena de Vries
5048. 2524. 5049. 1262. 5050. 2525. 5051. 631.
Duijsie van Oudenhoven
5052. 2526. 5053. 1263. 5054. 2527. 5055.
259
1 5056. 2528. 5057. 1264. 5058. 2529. 5059. 632.
Godert Born
5060. 2530. 5061. 1265. 5062. 2531. 5063. 316.
Andries Born
5064. 2532. 5065. 1266. 5066. 2533. 5067. 633.
Liesbeth Hendriks
5068. 2534. 5069. 1267. 5070. 2535. 5071.
260
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 5088. 2544. 5089. 1272.
Jan Ellerts
5090. 2545. 5091. 636.
Jurgen Nijland
5092. 2546. 5093. 1273.
Antie Jurjaens
5094. 2547. 5095. 318.
Hoite Nijland
5096. 2548. 5097. 1274. 5098. 2549. 5099. 637.
Antie Cornelis
5100. 2550. 5101. 1275. 5102. 2551. 5103.
261
1 5104. 2552. 5105. 1276. 5106. 2553. 5107. 638.
Jelle Tjeerds
5108. 2554. 5109. 1277. 5110. 2555. 5111. 319.
A ke Ilstra
5112. 2556. 5113. 1278. 5114. 2557. 5115. 639.
Sieuwke Rienks
5116. 2558. 5117. 1279. 5118. 2559. 5119.
262
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 5376. 2688.
Roelof Kuyper
5377. 1344.
Wouter Kuyper
5378. 2689.
Geesijn Claesdr
5379. 672.
Roelof Kuyper
5380. 2690. 5381. 1345.
Geertje Arisdr
5382. 2691. 5383. 336.
Aris Kuyper
5384. 2692. 5385. 1346. 5386. 2693. 5387. 673.
Ja obien Harmesdr
5388. 2694. 5389. 1347. 5390. 2695. 5391.
263
1 5392. 2696.
Jan Coster
5393. 1348.
Abraham Coster
5394. 2697.
Dieuw Hermensdr
5395. 674.
Ja ob Coster
2698.
1349.
5396.
Carel van de Linden
5397.
Femme Carelsdr
Jeronymus van de Linden
Jeltien Coperslager
5398. 2699.
Aeftien Goossens
5399. 337.
Dieuwtjen Coster
5400. 2700. 5401. 1350. 5402. 2701. 5403. 675.
Geertje Willemsdr
5404. 2702. 5405. 1351. 5406. 2703. 5407.
264
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 5408. 2704. 5409. 1352.
Cornelis Voorn
5410. 2705. 5411. 676.
Frans Voorn
5412. 2706. 5413. 1353.
Aagje (onbekend)
5414. 2707. 5415. 338.
Adriaen Voorn
5416. 2708. 5417. 1354.
Adriaen Voorhout
5418. 2709. 5419. 677.
Lyntje Voorhout
5420. 2710. 5421. 1355. 5422. 2711. 5423.
265
1 5888. 2944. 5889. 1472.
Sijmen Mantel
5890. 2945. 5891. 736.
Pieter Mantel
5892. 2946. 5893. 1473.
Trijn Jans
5894. 2947. 5895. 368.
Cornelis Mantel
5896. 2948. 5897. 1474.
Pieter Cornelisz
5898. 2949. 5899. 737.
Griet Pieters
5900. 2950. 5901. 1475.
Marij Meijners
5902. 2951. 5903.
266
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 6528. 3264. 6529. 1632.
Claes Coster
6530. 3265. 6531. 816.
Jan Coster
6532. 3266. 6533. 1633. 6534. 3267. 6535. 408.
Pieter Coster
6536. 3268. 6537. 1634.
Theunis Jansen
6538. 3269. 6539. 817.
Diewer Theunis
6540. 3270. 6541. 1635.
Aeft Pieters
6542. 3271. 6543.
267
1 6656. 3328. 6657. 1664. 6658. 3329. 6659. 832.
Pieter Houter
6660. 3330. 6661. 1665. 6662. 3331. 6663. 416.
Thymon Houter
6664. 3332. 6665. 1666. 6666. 3333. 6667. 833.
Niejse Reyers
6668. 3334. 6669. 1667. 6670. 3335. 6671.
268
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 6688. 3344. 6689. 1672.
Pieter Gorter
6690. 3345. 6691. 836.
Pieter Gorter
6692. 3346. 6693. 1673.
Guurtje Cornelis
6694. 3347. 6695. 418.
Pieter Gorter
6696. 3348. 6697. 1674.
Reijer Elis
6698. 3349. 6699. 837.
Trijntje Elis
6700. 3350. 6701. 1675.
Trijn Cornelis
6702. 3351. 6703.
269
1 6704. 3352. 6705. 1676. Claas Didama 6706. 3353. 6707. 838. Stoel Didama 6708. 3354. 6709. 1677. 6710. 3355. 6711. 419. Cornelisje Didama 6712. 3356. 6713. 1678. 6714. 3357. 6715. 839. Grietje Egles 6716. 3358. 6717. 1679. 6718. 3359. 6719.
270
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 7168. 3584. 7169. 1792. 7170. 3585. 7171. 896.
Jan Pieterse
7172. 3586. 7173. 1793. 7174. 3587. 7175. 448.
Maarten Janse
7176. 3588. 7177. 1794. 7178. 3589. 7179. 897.
Anna Maertens
7180. 3590. 7181. 1795. 7182. 3591. 7183.
271
1 7184. 3592. 7185. 1796. 7186. 3593. 7187. 898.
Pieter Claesse
7188. 3594. 7189. 1797. 7190. 3595. 7191. 449.
Neeltie Pieters
7192. 3596. 7193. 1798. 7194. 3597. 7195. 899. 7196. 3598. 7197. 1799. 7198. 3599. 7199.
272
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 7456. 3728. 7457. 1864. 7458. 3729. 7459. 932.
Jan Snijer
7460. 3730. 7461. 1865. 7462. 3731. 7463. 466.
Gijsbert Snijer
7464. 3732. 7465. 1866. 7466. 3733. 7467. 933.
Immetje Ariaans
7468. 3734. 7469. 1867. 7470. 3735. 7471.
273
1 7472. 3736. 7473. 1868. 7474. 3737. 7475. 934.
Pieter Evertsz
7476. 3738. 7477. 1869. 7478. 3739. 7479. 467.
Jannetje Pieters
7480. 3740. 7481. 1870. 7482. 3741. 7483. 935.
Anna Heertgens
7484. 3742. 7485. 1871. 7486. 3743. 7487.
274
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 7488. 3744. 7489. 1872. 7490. 3745. 7491. 936.
Lourens Hoogetoorn
7492. 3746. 7493. 1873. 7494. 3747. 7495. 468.
Adelaar Hoogetoorn
7496. 3748. 7497. 1874. 7498. 3749. 7499. 937.
Catharina Alders
7500. 3750. 7501. 1875. 7502. 3751. 7503.
275
1 7520. 3760. 7521. 1880. 7522. 3761. 7523. 940.
Simon Bok
7524. 3762. 7525. 1881. 7526. 3763. 7527. 470.
Floris de Bok
7528. 3764. 7529. 1882.
Pieter Lijn
7530. 3765. 7531. 941.
Trijntje Lijn
7532. 3766. 7533. 1883.
Trijntje Willems
7534. 3767. 7535.
276
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1
32784.
16392.
65568.
O ke Gerritsma
65569.
Igges Obbema
Pier O kema
O ke Piers
65570. 32785. 65571. 8196.
O ke O kes
65572. 32786. 65573. 16393. 65574. 32787. 65575. 4098.
Pier Broersma
65576. 32788. 65577. 16394.
Folkert Hylkes
65578. 32789. 65579. 8197.
Hyl k Hylkes
65580. 32790. 65581. 16395.
N (onbekend)
65582. 32791. 65583.
277
1
35856.
17928.
71712.
O ke Gerritsma
71713.
Igges Obbema
Pier O kema
O ke Piers
71714. 35857. 71715. 8964.
O ke O kes
71716. 35858. 71717. 17929. 71718. 35859. 71719. 4482.
Pier Broersma
71720. 35860. 71721. 17930.
Folkert Hylkes
71722. 35861. 71723. 8965.
Hyl k Hylkes
71724. 35862. 71725. 17931.
N (onbekend)
71726. 35863. 71727.
278
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 75776. 37888.
Up ke toe Knossens
75777. 18944.
Johan toe Knossens
75778. 37889. 75779. 9472.
Aene Knossens
75780. 37890.
Egbert Buwama
75781. 18945.
Egbertje Egbertsdr.
75782. 37891. 75783. 4736.
Up ke Knossens
75784. 37892. 75785. 18946. 75786. 37893. 75787. 9473.
Ath Johannisdr
75788. 37894. 75789. 18947. 75790. 37895. 75791.
Johan toe Knossens
279
1 75792. 37896. 75793. 18948. 75794. 37897. 75795. 9474.
Thomas Jelles
75796. 37898. 75797. 18949. 75798. 37899. 75799. 4737.
Mints Thomasdr
75800. 37900. 75801. 18950. 75802. 37901. 75803. 9475.
Gats Etes
75804. 37902. 75805. 18951. 75806. 37903. 75807.
280
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 76192. 38096.
Kempe Ennes
76193. 19048.
Sipke Kempes
76194. 38097. 76195. 9524.
Wittie Syp kes
76196. 38098. 76197. 19049.
Ferdw (onbekend)
76198. 38099. 76199. 4762.
Enne Metsma
76200. 38100. 76201. 19050. 76202. 38101. 76203. 9525.
Eets Ren kes
76204. 38102. 76205. 19051. 76206. 38103. 76207.
281
1 76224. 38112. 76225. 19056. 76226. 38113. 76227. 9528.
Sydse Piers
76228. 38114. 76229. 19057. 76230. 38115. 76231. 4764.
Sier k Sytses
76232. 38116. 76233. 19058. 76234. 38117. 76235. 9529.
Marij Seerps
76236. 38118. 76237. 19059. 76238. 38119. 76239.
282
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 76544. 38272. 76545. 19136. 76546. 38273. 76547. 9568.
Wybe Wabbes
76548. 38274. 76549. 19137. 76550. 38275. 76551. 4784.
Wabbe Wybes
76552. 38276. 76553. 19138. 76554. 38277. 76555. 9569. 76556. 38278. 76557. 19139. 76558. 38279. 76559.
283
1 76560. 38280. 76561. 19140. 76562. 38281. 76563. 9570.
Haytse Haytses
76564. 38282. 76565. 19141. 76566. 38283. 76567. 4785.
Syoerdke Haytses
76568. 38284. 76569. 19142. 76570. 38285. 76571. 9571.
Bau k (onbekend)
76572. 38286. 76573. 19143. 76574. 38287. 76575.
284
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 76608. 38304. 76609. 19152.
Evert Haitses
76610. 38305. 76611. 9576.
Mur k Everts
76612. 38306. 76613. 19153.
(onbekend) Etedr
76614. 38307. 76615. 4788.
Evert Mur ks
76616. 38308. 76617. 19154. 76618. 38309. 76619. 9577.
(onbekend) Etesdr
76620. 38310. 76621. 19155. 76622. 38311. 76623.
285
1 76704. 38352.
Kempe Ennes
76705. 19176.
Sipke Kempes
76706. 38353. 76707. 9588.
Wittie Syp kes
76708. 38354. 76709. 19177.
Ferdw (onbekend)
76710. 38355. 76711. 4794.
Enne Metsma
76712. 38356. 76713. 19178. 76714. 38357. 76715. 9589.
Eets Ren kes
76716. 38358. 76717. 19179. 76718. 38359. 76719.
286
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 76736. 38368. 76737. 19184. 76738. 38369. 76739. 9592.
Sydse Piers
76740. 38370. 76741. 19185. 76742. 38371. 76743. 4796.
Sier k Sytses
76744. 38372. 76745. 19186. 76746. 38373. 76747. 9593.
Marij Seerps
76748. 38374. 76749. 19187. 76750. 38375. 76751.
287
1 1049104. 524552. 1049105. 262276. 1049106. 524553. 1049107. 131138.
Igge Obbema
1049108. 524554. 1049109. 262277. 1049110. 524555. 1049111. 65569.
Igges Obbema
1049112. 524556. 1049113. 262278. 1049114. 524557. 1049115. 131139. 1049116. 524558. 1049117. 262279. 1049118. 524559. 1049119.
288
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
1 1147408. 573704. 1147409. 286852. 1147410. 573705. 1147411. 143426.
Igge Obbema
1147412. 573706. 1147413. 286853. 1147414. 573707. 1147415. 71713.
Igges Obbema
1147416. 573708. 1147417. 286854. 1147418. 573709. 1147419. 143427. 1147420. 573710. 1147421. 286855. 1147422. 573711. 1147423.
289
1 1212416. 606208. 1212417. 303104. 1212418. 606209. 1212419. 151552.
Uup a toe Knossens
1212420. 606210. 1212421. 303105. 1212422. 606211. 1212423. 75776.
Johan toe Knossens
1212424. 606212. 1212425. 303106. 1212426. 606213. 1212427. 151553.
Reijnske Si kama
1212428. 606214. 1212429. 303107. 1212430. 606215. 1212431.
290
HOOFDSTUK 10. DIAGRAMMEN
Hoofdstuk 11
Referenties • Familie Nauta-Carton de Wiart: Familie van Rosalie en Elizan Nauta, alle informatie die in dit document te vinden is, staat ook op deze site. Inloggen met gebruikersnaam guest en paswoord visitor1. http://familie.nauta.be • Tresoar: Fries Historisch en Letterkunding Centrum. http://www.tresoar.nl • Genlias: Genlias is een landelijke database met de onmisbare gegevens voor stamboomonderzoek. Het is het product van de vereende inspanning van een groot aantal samenwerkende archiefinstellingen in Nederland. Met Genlias vindt u de informatie uit de officile akten van de burgerlijke stand in Nederland en overzee. http://www.genlias.nl • Regionaal archief Alkmaar: Het Regionaal Archief bewaart de archieven en de cultuurhistorische documentaire collecties van deelnemende gemeenten. Deze bronnen zijn voor iedereen kosteloos te raadplegen. http://www.archiefalkmaar.nl/ • Woudsend online: Alles over woudsend (het artikel over de molens van Woudsend heb ik hier gevonden) http://www.woudsendonline.nl/ • De geschiedenis van Schellinkhout http://www.geschiedenisschellinkhout.nl/ • Noordhollandse Huwelijken: gemeenten Barsingerhorn, Beemster, Broek op Langedijk, Beverwijk, Harenkarspel, Hensbroek, Haringhuizen, Huizen, Katwoude, Kolhorn, Midwoud, Noordscharwoude, Oudkarspel, Petten, de Rijp. Schagen, Twisk, Ursem, Veenhuizen, Velsen, Warmenhuizen, Wimmenum, Winkel, Wieringen met Wieringerwaard, Zandvoort, Zeevang en Zuidscharwoude. http://genea.pedete.net/ • FriesArchiefNet: Een gezamenlijk project van de Provincie Fryslˆan, alle Friese waterschappen en alle Friese gemeenten om informatie over de Friese 291
292
HOOFDSTUK 11. REFERENTIES archieven op eenvoudige wijze op het internet te presenteren. http://www.friesarchiefnet.nl/ • Digitale Historische Bibliotheek Friesland, Wybo Palstra http://www.wumkes.nl • Oud Enkhuizen http://www.oudenkhuizen.nl • Genealogie Andijk - familie Mantel http://www.mgbaltes.com/GenealogieAndijk/Andijk/mantel.htm • Nakomelingen van Jelle Jurjens Zoethout (Nauta): Via John Zoethout heb ik de link kunnen maken tussen het onderzoek dat al door Abel Nauta was gedaan en de verdere stamboom. John heeft mij tevens een volledige digitale stamboom doorgestuurd die als basis heeft gediend voor het verdere onderzoek! http://www.xs4all.nl/~jozo/ • Stichting Cnossen - Knossen. Een familie met veel aanverwanten, we delen dezelfde stamvader: Uupca Johannis to Knossens. http://www.knossen.nl/ • Familie de Koe. Een familie met veel aanverwanten. De site van Hillie de Koe, ondergebracht bij Lydia Hoogland. http://www.genpage.nl • Stamreeks van Gijsbert Stolp http://www.genealogieonline.nl/stamreeks-gijsbert-stolp/ • Westfriese families: Familie Houter http://www.westfriesefamilies.nl/kwartaalbladen/1954-1966/wf1965 171 174.shtml • Klaas Bylsma’s site: Osinga Genealogy http://kbylsma.bravehost.com/OSINGA.html • Genealogie van Claes Coster http://genealogie.krabbendam.eu/Gen/Coster/genealogie.html • Van Wieren http://www.vanwieren.be
Index Personen op voornaam Aafje Gerrits Groenveld, 89 Aafje Jans, 112 Aagje, 142 Aagje Dirks, 115 Aagje Jacobs, 91 Aagtje Abrahams, 115 Abe Minnes, 134 Abel Baukes Nauta, 23 Abel Nauta, 19 Abel Willems Pot, 40 Abraham Jansz Coster, 142 Acke Jelles Ilstra, 109 Adelaar Lourens Hoogetoorn, 114 Adriaen Dirksz Voorhout, 143 Adriaen Fransz Voorn, 110 Aeft Pieters, 144 Aeftien Goossens, 153 Aegge Eeuwes, 157 Aegge Jans, 138 Aegh Doytzes, 96 Aene Knossens, 160 Andr´e Nauta, 18 Andries Goderts Born, 107 Andries Kieft, 25, 48 Anna Heertgens, 133 Anna Hilles, 101 Anna Maertens, 132 Anne Jans, 146 Anne Wybes Abbema, 139 Antie Cornelis, 128 Antie Jurjaens, 142 Antie Wybes Abbema, 103 Antje Besum, 73 Antje Claesdr., 151 Antje Hansen, 138 Antje Hoites Nieuwland, 86 Antje Olofs Bakker, 52 Antje Olofs Hartog, 92 Antonia Everts Geveringh, 84 Antonia Everts Vlink, 44 293
Arien Timmerman, 93 Aris Roelofsz Kuyper, 67, 110 Atcke Rinckes, 145 Ath Johannisdr, 160 Atse Atses, 145 Aukje Goderts Born, 65 Baafje Ari¨ens Timmerman, 73 Baafje Bakker, 38 Baafje Stolp, 23 Bauck, 162 Bauck Jurjens, 133 Bauke Harings Nauta, 28 Bauke Pieters, 57 Baukje Douwes, 82 Beeuw Ubles, 116 Bouwkjen Douwes van Giften, 63 Brecht Fockes, 139 Brecht Franses, 122 Brecht Hylkes, 100 Brecht Wybrens, 136, 155 Carel Jeronymusz van de Linden, 159 Catharina Alders, 133 Claas Stoffelz Didama, 144 Claes Coster, 143 Claes Outgers, 158 Cornelis Bakker, 92 Cornelis Elle, 50 Cornelis Haringsz. de Graaff, 86 Cornelis Jansz Blok, 88 Cornelis Jnz Kuijper, 32 Cornelis Pietersz Mantel, 110 Cornelis Voorn, 142 Cornelisje Stoffels Didama, 113 Cornelisz Pietersz Mantel, 67 de Vries, 126 Dieuw Hermensdr, 153 Dieuwtjen Jacobsdr Coster, 110 Diewer Theunis, 131 Dirk Kieft, 22, 33 Dirk Nauta, 18
294
INDEX Douwe Annes de Jager, 62 Douwe Douwes de Jager, 43 Doytse Sijmens, 117 Duijsie van Oudenhoven, 126 Eets Renckes, 161 Egbert Syurd Buwama, 165 Egbertje Egbertsdr., 163 Elisabeth Cornelis, 87 Elisabeth de Graaff, 22 Elisabeth Jans, 67 Elisabeth Spaan, 47 Els Nauta, 18 Engele Sioerdts, 150 Enne Wytses Metsma, 157 Erna Nauta, 18 Etedr, 164 Etesdr, 152, 162 Evert Geverdink, 106 Evert Haitses, 164 Evert Murcks, 158 Evert Tussijns Flink, 63 Femme Carelsdr, 159 Femmetje Elles, 35 Ferdw, 164 Floris Simonsz de Bok, 115 Focke Alles, 151 Fokje Heddes, 114 Folkert Hylkes, 163 Folkouw Ymes, 135 Fookel Douwes, 124 Foppe Diorres, 155 Frans Cornelisz Voorn, 129 Frans Garbens, 139 Froukjen Wouters, 76 Gats Etes, 160 Gatske Gatses, 121 Gatske Lolkes, 78 Geert Melles de Haan, 75 Geert Meynerts, 140 Geertje Arisdr, 142 Geertje Dirks, 95 Geertje Jans, 87 Geertje Willemsdr, 129 Geesijn Claesdr, 153 Geeske, 118 Geeske Geerts de Haan, 56 Geeske Jelles Nauta, 41 Gerrit Groenveld, 112 Gerritt Tegel, 70 Gijsbert Baan, 90
Gijsbert Jansz Snijer, 114 Gijsbert Lakeman, 52 Gijsbert Stolp, 26 Godert Andriesz Born, 84 Godert Jans Born, 126 Goyts Sytzes, 151 Griet Pieters, 130 Grietje Alberts, 89 Grietje Cornelis, 114 Grietje Eeltjes, 62 Grietje Gijsberts Snijder, 92 Grietje Jacobs Egles, 131 Grietje Pieters Gorter, 90 Grietje Teekes, 148 Grietjen Jacobs van der Sluys, 71 Grijt Lijckles, 134 Guurtje Cornelis, 144 Guurtje Lourens Hogetoorn, 72 Hans Idses, 149 Hans Nauta, 17, 20 Hans van Wieren, 29 Haring Cornelisz de Graaff, 66 Haring Jelles Nauta, 38, 73 Harmanus Schr¨oder, 73 Haytse Haytses, 161 Helena de Vries, 107 Henricus Koster, 69 Hessel Atses, 134 Heyn Tieerds van Zijlstra, 102 Hid Leeuckes, 157 Hid Seerps, 139 Hidde Hylkes, 136 Hiltje Geerts, 99 Hoite Jurjenz Nijland, 108 Hylck Folkerts Hylkes, 160 Hylck Piers Broersma, 145 Hylke Hiddes, 119 Idske Gabes, 57 Ietje Sietses, 59 Igge Obbema, 167 Igges Obbema, 166 Immetje Ariaans, 132 Jacob Abrahams Coster, 129 Jacob Cornelisz Mantel, 47 Jacob de Ruyter, 114 Jacob Maartensz Stolp, 91 Jacob Sjoerds, 77 Jacob van der Sluys, 92 Jacob Volkertsz Laan, 91 Jacobien Harmesdr, 129
INDEX Jan Aegges, 150 Jan Arisz Ruyter, 72 Jan Claeses, 140 Jan Claessen Coster, 130 Jan Ellerts, 141 Jan Hauwert, 49 Jan Kuijper, 47 Jan Meinerts Flinck, 104 Jan Pieterse, 132 Jan Pietersz Coster, 88 Jan Pouwelsz Coster, 153 Jan Sijmonsz Lakeman, 71 Jan Snijer, 132 Janke Baukes Visser, 39 Janneke Tutsijns van der Bergh, 105 Jannetje Pieters, 114 Jannetje Schr¨ oder, 55 Jannetje van den Bergen, 141 Jantje Boter, 46 Jantje Cornelis Blok, 67 Jel Wybes, 102, 139 Jelle Harings Nauta, 55 Jelle Jurjens Zoethout, 93 Jelle Reiners, 145 Jelle Tjeerds, 128 Jeltien Heronymusdr Coperslager, 142 Jeltje Baes Johans Algera, 149 Jeronymus Carelsz van de Linden, 153 Jesel Aegges, 150 Jets Lolckes, 122 Jetske Dirks, 126 Jildouw Johannes, 154 Johan Oepkes Cnossen, 148 Johan Upckes toe Knossens, 163 Johan Upkazn toe Knossens, 166 Johannes Sierck Cnossen, 121 Joost Bastiaansen van Giften, 81 Joris Schut, 53 Jurgen Jans Nijland, 127 Jurjen Reyners, 115 Kempe Ennes, 165 Klaas Corneliszn Bakker, 72 Klaas Maartenszn Stolp, 51 Klaas Schut, 37 Klaas Wybrens, 118 Klaaske de Jager, 30 Liesbeth Hendriks, 127
295 Lijckle Sijtzes Storm, 116 Lijntje Adriaensdr Voorn, 87 Lioets Wybrens, 137 Lisck Douwes, 146 Lisck Hessels, 117 Lolcke Engeles, 139 Lolke Hiddes, 137 Lolke Hylkes, 100 Lolke Jacobs van Wieren, 59 Louis Schut, 72 Lourens Adelaarsz Hoogetoorn, 92 Lourens Hoogetoorn, 133 Luitjen Hauwert, 68 Luitske Wybrens, 100 Lyntje Adriaensdr Voorhout, 129 Maarten Jacobsz Stolp, 70 Maarten Janse, 113 Maarten Kz Stolp, 35 Maartje Bakker, 53 Maartje Henricus Koster, 50 Maartje Kieft, 19 Maartje Schut, 27 Maayke Ulbes, 60 Maertje Jansz Hak, 72 Maijke Mantel, 33 Marij Cornelis, 111 Marij Meijners, 143 Marij Seerps, 161 Marijtje Claas, 91 Marijtje Gijsberts Lakeman, 37 Marijtje Sweed, 69 Mayke Riemers, 68 Meijnert Jans Flinck, 123 Meinoutje Baan, 70 Melle Klases de Haan, 97 Minne Johannes, 145 Mints Thomasdr, 157 Murck Everts, 162 Murck Everts Ecama Siercksma, 152 N Mercks, 163 Naatje Kuijper, 25 Neel Pieters, 112 Neeltie Pieters, 114 Neeltje Claas Krul, 68 Neeltje Gerritt Tegel, 50 Neeltje Sieverts, 72 Neeltje Sijbrands Groes, 66 Niejse Reyers, 131 Niesje Hauwert, 34
296
INDEX Niesje Oostwouder, 69 Ocke Gerritsma, 166 Ocke Ockes, 159 Ocke Piers, 162 Olof Cornelisz Bakker, 71 Olof Jansz Hartog, 114 Oukje Sietses, 48 Pier Ockes Broersma, 154 Pier Ockes Ockema, 164 Pieter Bakker, 54 Pieter Claesse, 132 Pieter Cornelisz, 143 Pieter Cornelisz Mantel, 88 Pieter Evertsz, 132 Pieter Gorter, 113, 131 Pieter Houter, 34 Pieter Jansz Coster, 111 Pieter Pieters Gorter, 144 Pieter Pietersz Lijn, 144 Pieter Sijmensz Mantel, 129 Pieter Sweed, 89 Pieter Sweedt, 112 Pieter Thymon Houter, 131 Reier Houter, 50 Reijer Jacobs Elis, 144 Reijnske Sickama, 168 Reiner Eelckes, 154 Reiner Jelles Broersma, 133 Reinoutje Willems, 47 Richt Sioerdtsdtr, 159 Righstie Murcks, 140 Rijer Tymonsz Houter, 90 Rincke Harings, 154 Rints Lolkes, 120 Roelof Arisz Kuyper, 87 Roelof de Graaff, 24 Roelof Kuiper, 46 Roelof Woutersz Kuyper, 128, 153 Seerp Siercks, 150 Servaas van der Bergh, 141 Sierck Johans Cnossen, 101 Sierck Sytses, 157 Siercks Johans Cnossen, 138 Sietske Melles, 118 Sietske Minnerts, 134 Sietze Dirksz Schuitevoerder, 68 Sieuw Jelles, 154 Sieuwke Rienks, 128 Sijbrand de Graaff, 45 Sijbrand Volkertsz., 87
Sijbrechtje Houter, 26 Sijmen Annes, 135 Sijmen Pietersz Mantel, 143 Sijmon Sijmonsz Lakeman, 92 Sijntje Kuiper, 31 Sijtje Blokkers, 67 Sijtjen Jacobs Ruiter, 91 Sijtze Sijtzes, 134 Simon Florisz Bok, 133 Sipke Kempes, 164 Siurdt Annes, 157 Sjoerd Hinnes, 99 Sjouck Annes, 154 Stijntje Pieters de Wit, 49 Stoffel Claes Didama, 131 Syds Ennes Metsma, 150 Sydse Piers, 161 Syoerdke Haytses, 158 Sytse Lykles Storm, 95 Theunis Jansen, 143 Thomas Jelles, 160 Thymon Pietersz Houter, 112 Tijmen Rijer Houter, 69 Timon Lolkes van Wieren, 41 Tjeerd Heijns, 122 Tjeerd Wybes Cnossen, 61 Toussaint Servaas, 124 Trijn Cornelis, 144 Trijn Doytzes, 146 Trijn Jacobsz, 88 Trijn Jans, 143 Trijn Jans Langedijk, 113 Trijntje Bouwes, 108 Trijntje Freeksdr Schraal, 88 Trijntje Jansdr Ruiter, 52 Trijntje Johansdr, 122 Trijntje Oukens, 51 Trijntje Pieters Lijn, 133 Trijntje Reijers Elis, 131 Trijntje Sytzes Storm, 75 Trijntje Tymens, 80 Trijntje Willems, 144 Tryn Jelmers, 150 Tutsijn Jans Flink, 82 Uble Feddis, 134 Uilck Doedes, 157 Uilke Hylkes, 100 Ulbe Uilkens, 79 Upcke Aenes Knossens, 156 Upcke Johans toe Knossens, 165
INDEX Uupca Johannis toe Knossens, 167 Vroutje Jacobs Laan, 71 Wabbe Wybes, 158 Wil Nauta, 17 Willem Abels Pot, 58 Willem Jacobsz Boter, 66 Willem Sijbrandsz de Graaff, 30 Willem Theunisz, 67 Willempje Cornelisdr, 110 Willempje Floris de Bok, 93 Wittie Sypckes, 161 Wouter Roelofsz Kuyper, 142 Wybe Ages, 122 Wybe Annes Abbema, 122 Wybe Sjierks Cnossen, 80 Wybe Wabbes, 151, 161 Wybren Foppes, 147 Wybren Lolkes, 120 Ybel Lolckes, 123 Ybeltie Heins Zijlstra, 81 Ybeltje Tjeerds Cnossen, 42 Ybeltje van Wieren, 24 Ymck Idses, 151 Yme Hanses, 146 Ytje Pot, 28 Personen op achternaam , Aagje, 142 , Bauck, 162 , Ferdw, 164 , Geeske, 118 , N, 163 Abbema, Anne, 139 Abbema, Antie, 103 Abbema, Wybe, 122 Abrahams, Aagtje, 115 Aegges, Jan, 150 Aegges, Jesel, 150 Ages, Wybe, 122 Alberts, Grietje, 89 Alders, Catharina, 133 Algera, Jeltje, 149 Alles, Focke, 151 Annes, Sijmen, 135 Annes, Siurdt, 157 Annes, Sjouck, 154 Ariaans, Immetje, 132 Arisdr, Geertje, 142 Atses, Atse, 145 Atses, Hessel, 134 Baan, Gijsbert, 90
297 Baan, Meinoutje, 70 Bakker, Antje, 52 Bakker, Baafje, 38 Bakker, Cornelis, 92 Bakker, Klaas, 72 Bakker, Maartje, 53 Bakker, Olof, 71 Bakker, Pieter, 54 Bergen, van den, Jannetje, 141 Bergh (Bergen), van der, Servaas, 141 Bergh, van der, Janneke, 105 Besum (Besem or Besam), Antje, 73 Blok, Cornelis, 88 Blok, Jantje, 67 Blokkers, Sijtje, 67 Bok (Box), de, Willempje, 93 Bok, de, Floris, 115 Bok, Simon, 133 Born (Boree or Borna), Andries, 107 Born (Boree or Borna), Godert, 126 Born, Aukje, 65 Born, Godert, 84 Boter, Jantje, 46 Boter, Willem, 66 Bouwes (Buwes), Trijntje, 108 Broersma, Hylck, 145 Broersma, Pier, 154 Broersma, Reiner, 133 Buwama, Egbert, 165 Carelsdr, Femme, 159 Claas, Marijtje, 91 Claesdr, Geesijn, 153 Claesdr., Antje, 151 Claeses, Jan, 140 Claesse, Pieter, 132 Cnossen (Knossen), Wybe, 80 Cnossen, Johan, 148 Cnossen, Johannes, 121 Cnossen, Sierck, 101 Cnossen, Siercks, 138 Cnossen, Tjeerd, 61 Cnossen, Ybeltje, 42 Coperslager, Jeltien, 142 Cornelis, Antie, 128 Cornelis, Elisabeth, 87 Cornelis, Grietje, 114
298
INDEX Cornelis, Guurtje, 144 Cornelis, Marij, 111 Cornelis, Trijn, 144 Cornelisdr, Willempje, 110 Cornelisz, Pieter, 143 Coster, Abraham, 142 Coster, Claes, 143 Coster, Dieuwtjen, 110 Coster, Jacob, 129 Coster, Jan, 88, 130, 153 Coster, Pieter, 111 Didama, Claas, 144 Didama, Cornelisje, 113 Didama, Stoffel, 131 Diorres, Foppe, 155 Dirks (Dirx), Jetske, 126 Dirks, Aagje, 115 Dirks, Geertje, 95 Doedes, Uilck, 157 Douwes, Baukje, 82 Douwes, Fookel, 124 Douwes, Lisck, 146 Doytzes, Aegh, 96 Doytzes, Trijn, 146 Ecama/Siercksma, Murck, 152 Eelckes, Reiner, 154 Eeltjes (Yltjes) (Visser), Grietje, 62 Eeuwes (Juuws), Aegge, 157 Egbertsdr., Egbertje, 163 Egles, Grietje, 131 Elis, Reijer, 144 Elis, Trijntje, 131 Elle (Elles), Cornelis, 50 Ellerts, Jan, 141 Elles, Femmetje, 35 Engeles, Lolcke, 139 Ennes (Ynnazn), Kempe, 165 Etedr, (onbekend), 164 Etes, Gats, 160 Etesdr, (onbekend), 152, 162 Everts, Murck, 162 Evertsz, Pieter, 132 Feddis (Feddes), Uble, 134 Flinck, Jan, 104 Flinck, Meijnert, 123 Flink (Flinck), Tutsijn, 82 Flink, Evert, 63 Fockes (Fokkes), Brecht, 139 Foppes, Wybren, 147
Franses, Brecht, 122 Gabes, Idske, 57 Garbens (Gerbens), Frans, 139 Gatses, Gatske, 121 Geerts, Hiltje, 99 Gerritsma, Ocke, 166 Geverdink (Geeverink, Geverinck), Evert, 106 Geveringh (Gessing), Antonia, 84 Giften (Geften), van, Joost, 81 Giften, van, Bouwkjen, 63 Goossens, Aeftien, 153 Gorter, Grietje, 90 Gorter, Pieter, 113, 131, 144 Graaff, de, Cornelis, 86 Graaff, de, Elisabeth, 22 Graaff, de, Haring, 66 Graaff, de, Roelof, 24 Graaff, de, Sijbrand, 45 Graaff, de, Willem, 30 Groenveld, Aafje, 89 Groenveld, Gerrit, 112 Groes, Neeltje, 66 Haan, de, Geert, 75 Haan, de, Geeske, 56 Haan, de, Melle, 97 Haitses, Evert, 164 Hak, Maertje, 72 Hansen (Hansens, Hanses), Antje, 138 Hanses, Yme, 146 Harings, Rincke, 154 Harmesdr, Jacobien, 129 Hartog, Antje, 92 Hartog, Olof, 114 Hauwert (Houwert), Luitjen, 68 Hauwert, Jan, 49 Hauwert, Niesje, 34 Haytses, Haytse, 161 Haytses, Syoerdke, 158 Heddes, Fokje, 114 Heertgens, Anna, 133 Heijns, Tjeerd, 122 Hendriks (Hendrix), Liesbeth, 127 Hermensdr, Dieuw, 153 Hessels, Lisck, 117 Hiddes, Hylke, 119 Hiddes, Lolke, 137 Hilles, Anna, 101 Hinnes, Sjoerd, 99
INDEX Hogetoorn (Hoogetoorn, Hoogeboom), Guurtje, 72 Hoogetoorn, Adelaar, 114 Hoogetoorn, Lourens, 92, 133 Houter, Pieter, 34, 131 Houter, Reier, 50 Houter, Rijer, 90 Houter, Sijbrechtje, 26 Houter, Thymon, 112 Houter, Tijmen, 69 Hylkes, Brecht, 100 Hylkes, Folkert, 163 Hylkes, Hidde, 136 Hylkes, Hylck, 160 Hylkes, Lolke, 100 Hylkes, Uilke, 100 Idses (Idzedr), Ymck, 151 Idses, Hans, 149 Ilstra (IJlstra), Acke, 109 Jacobs, Aagje, 91 Jacobsz, Trijn, 88 Jager, de, Douwe, 43, 62 Jager, de, Klaaske, 30 Jans, Aafje, 112 Jans, Aegge, 138 Jans, Anne, 146 Jans, Elisabeth, 67 Jans, Geertje, 87 Jans, Trijn, 143 Janse (Stolp), Maarten, 113 Jansen, Theunis, 143 Jelles, Sieuw, 154 Jelles, Thomas, 160 Jelmers, Tryn, 150 Johannes, Jildouw, 154 Johannes, Minne, 145 Johannisdr, Ath, 160 Johansdr (Jans), Trijntje, 122 Jurjaens (Juryansdr), Antie, 142 Jurjens (Jurriens), Bauck, 133 Kempes (Keimpes), Sipke, 164 Kieft, Andries, 25, 48 Kieft, Dirk, 22, 33 Kieft, Maartje, 19 Knossens, Aene, 160 Knossens, toe, Johan, 163, 166 Knossens, toe, Upcke, 165 Knossens, toe, Uupca, 167 Knossens, Upcke, 156 Koster (Coster), Henricus, 69
299 Koster (Coster), Maartje, 50 Krul, Neeltje, 68 Kuijper (Kuiper), Cornelis, 32 Kuijper, Jan, 47 Kuijper, Naatje, 25 Kuiper, Roelof, 46 Kuiper, Sijntje, 31 Kuyper (Kuiper), Aris, 67 Kuyper, Aris, 110 Kuyper, Roelof, 87, 128, 153 Kuyper, Wouter, 142 Laan, Jacob, 91 Laan, Vroutje, 71 Lakeman, Gijsbert, 52 Lakeman, Jan, 71 Lakeman, Marijtje, 37 Lakeman, Sijmon, 92 Langedijk, Trijn, 113 Leeuckes, Hid, 157 Lijckles, Grijt, 134 Lijn, Pieter, 144 Lijn, Trijntje, 133 Linden, van de, Carel, 159 Linden, van de, Jeronymus, 153 Lolckes (Lolkes), Jets, 122 Lolckes, Ybel, 123 Lolkes, Gatske, 78 Lolkes, Rints, 120 Lolkes, Wybren, 120 Maertens, Anna, 132 Mantel, Cornelis, 110 Mantel, Cornelisz, 67 Mantel, Jacob, 47 Mantel, Maijke, 33 Mantel, Pieter, 88, 129 Mantel, Sijmen, 143 Meijners, Marij, 143 Melles, Sietske, 118 Metsma, Enne, 157 Metsma, Syds, 150 Meynerts, Geert, 140 Minnerts, Sietske, 134 Minnes, Abe, 134 Murcks (Maercxdr) (en Ecama), Righstie, 140 Murcks, Evert, 158 Nauta, Abel, 19, 23 Nauta, Andr´e, 18 Nauta, Bauke, 28 Nauta, Dirk, 18
300
INDEX Nauta, Els, 18 Nauta, Erna, 18 Nauta, Geeske, 41 Nauta, Hans, 17, 20 Nauta, Haring, 38, 73 Nauta, Jelle, 55 Nauta, Wil, 17 Nieuwland, Antje, 86 Nijland (Niellant), Hoite, 108 Nijland, Jurgen, 127 Obbema, Igge, 167 Obbema, Igges, 166 Ockema, Pier, 164 Ockes, Ocke, 159 Oostwouder, Niesje, 69 Oudenhoven, van, Duijsie, 126 Oukens (Oukes, Aukes), Trijntje, 51 Outgers, Claes, 158 Piers, Ocke, 162 Piers, Sydse, 161 Pieters (Pyters), Bauke, 57 Pieters, Aeft, 144 Pieters, Griet, 130 Pieters, Jannetje, 114 Pieters, Neel, 112 Pieters, Neeltie, 114 Pieterse, Jan, 132 Pot, Abel, 40 Pot, Willem, 58 Pot, Ytje, 28 Reiners, Jelle, 145 Renckes, Eets, 161 Reyers, Niejse, 131 Reyners (Reiners), Jurjen, 115 Riemers, Mayke, 68 Rienks (Rinx), Sieuwke, 128 Rinckes (Riencks), Atcke, 145 Ruiter (Ruijter, Ruijters, Ruiters), Trijntje, 52 Ruiter, Sijtjen, 91 Ruyter (Ruijter), Jan, 72 Ruyter, de, Jacob, 114 Schr¨ oder (Schroder), Harmanus, 73 Schr¨ oder (Schroder, Schrooder), Jannetje, 55 Schraal, Trijntje, 88 Schuitevoerder, Sietze, 68 Schut, Joris, 53 Schut, Klaas, 37
Schut, Louis, 72 Schut, Maartje, 27 Seerps, Hid, 139 Seerps, Marij, 161 Servaas (Servaes, Servace), Toussaint, 124 Sickama, Reijnske, 168 Siercks (Syrcxz), Seerp, 150 Sietses (Sytses, Sytzes), Ietje, 59 Sietses, Oukje, 48 Sieverts, Neeltje, 72 Sijmens (Siemens), Doytse, 117 Sijtzes, Sijtze, 134 Sioerdts, Engele, 150 Sioerdtsdtr, Richt, 159 Sjoerds, Jacob, 77 Sluys, van der, Grietjen, 71 Sluys, van der, Jacob, 92 Snijder, Grietje, 92 Snijer, Gijsbert, 114 Snijer, Jan, 132 Spaan, Elisabeth, 47 Stolp, Baafje, 23 Stolp, Gijsbert, 26 Stolp, Jacob, 91 Stolp, Klaas, 51 Stolp, Maarten, 35, 70 Storm, Lijckle, 116 Storm, Sytse, 95 Storm, Trijntje, 75 Sweed (Sweedt), Pieter, 89 Sweed, Marijtje, 69 Sweedt, Pieter, 112 Sypckes, Wittie, 161 Sytses, Sierck, 157 Sytzes, Goyts, 151 Teekes, Grietje, 148 Tegel, Gerritt, 70 Tegel, Neeltje, 50 Theunis, Diewer, 131 Theunisz, Willem, 67 Thomasdr, Mints, 157 Timmerman, Arien, 93 Timmerman, Baafje, 73 Tjeerds, Jelle, 128 Tymens (Tiemens), Trijntje, 80 Ubles, Beeuw, 116 Uilkens (Uiltjens or Uilkes), Ulbe, 79 Ulbes, Maayke, 60
INDEX Visser, Janke, 39 Vlink, Antonia, 44 Volkertsz., Sijbrand, 87 Voorhout, Adriaen, 143 Voorhout, Lyntje, 129 Voorn, Adriaen, 110 Voorn, Cornelis, 142 Voorn, Frans, 129 Voorn, Lijntje, 87 Vries, de, (onbekend), 126 Vries, de, Helena, 107 Wabbes, Wybe, 151, 161 Wieren, van, Hans, 29 Wieren, van, Lolke, 59 Wieren, van, Timon, 41 Wieren, van, Ybeltje, 24 Willems, Reinoutje, 47 Willems, Trijntje, 144 Willemsdr, Geertje, 129 Wit, de, Stijntje, 49 Wouters, Froukjen, 76 Wybes (Wiebes), Jel, 102 Wybes, Jel, 139 Wybes, Wabbe, 158 Wybrens, Brecht, 136, 155 Wybrens, Klaas, 118 Wybrens, Lioets, 137 Wybrens, Luitske, 100 Ymes (Iemes), Folkouw, 135 Zijlstra (Zylstra), (van), Ybeltie, 81 Zijlstra (Zylstra), van, Heyn, 102 Zoethout (Nauta), Jelle, 93 Personen op plaatsnaam Alkmaar Abel Nauta, 19 Adriaen Dirksz Voorhout, 143 Baafje Stolp, 23 Cornelis Elle, 50 Dirk Kieft, 22 Femmetje Elles, 35 Lyntje Adriaensdr Voorhout, 129 Maartje Kieft, 19 Sijbrechtje Houter, 26 Trijntje Oukens, 51 Almelo Joris Schut, 53 Amsterdam Antonia Everts Geveringh, 84 de Vries, 126
301 Andijk Cornelis Pietersz Mantel, 110 Jacob Cornelisz Mantel, 47 Marij Cornelis, 111 Neeltje Claas Krul, 68 Pieter Sijmensz Mantel, 129 Beemster Gijsbert Jansz Snijer, 114 Gijsbert Lakeman, 52 Gijsbert Stolp, 26 Grietje Gijsberts Snijder, 92 Guurtje Lourens Hogetoorn, 72 Jan Sijmonsz Lakeman, 71 Jannetje Pieters, 114 Marijtje Gijsberts Lakeman, 37 Sijmon Sijmonsz Lakeman, 92 Trijntje Jansdr Ruiter, 52 Berkelland Evert Geverdink, 106 Boarnsterhim Anne Wybes Abbema, 139 Bauck, 162 Brecht Fockes, 139 Focke Alles, 151 Frans Garbens, 139 Haytse Haytses, 161 Wabbe Wybes, 158 Wybe Wabbes, 151 Bolsward Egbertje Egbertsdr., 163 Gats Etes, 160 Hans Nauta, 20 Johan Oepkes Cnossen, 148 Johan Upckes toe Knossens, 163 Johan Upkazn toe Knossens, 166 Mints Thomasdr, 157 Thomas Jelles, 160 Trijntje Bouwes, 108 Upcke Aenes Knossens, 156 Uupca Johannis toe Knossens, 167 Borsele Adelaar Lourens Hoogetoorn, 114 Deventer Helena de Vries, 107 Dongeradeel Claes Outgers, 158 Drechterland Aafje Gerrits Groenveld, 89 Aeft Pieters, 144
302
INDEX Cornelisje Stoffels Didama, 113 Diewer Theunis, 131 Grietje Alberts, 89 Grietje Pieters Gorter, 90 Henricus Koster, 69 Jan Claessen Coster, 130 Jan Pietersz Coster, 88 Meinoutje Baan, 70 Neel Pieters, 112 Pieter Jansz Coster, 111 Pieter Sweed, 89 Reier Houter, 50 Rijer Tymonsz Houter, 90 Theunis Jansen, 143 Tijmen Rijer Houter, 69 Trijn Jans Langedijk, 113 Enkhuizen Abraham Jansz Coster, 142 Adriaen Fransz Voorn, 110 Aeftien Goossens, 153 Aris Roelofsz Kuyper, 67, 110 Carel Jeronymusz van de Linden, 159 Cornelis Haringsz. de Graaff, 86 Cornelis Jansz Blok, 88 Cornelis Jnz Kuijper, 32 Dieuwtjen Jacobsdr Coster, 110 Elisabeth de Graaff, 22 Elisabeth Jans, 67 Elisabeth Spaan, 47 Femme Carelsdr, 159 Geertje Jans, 87 Geertje Willemsdr, 129 Geesijn Claesdr, 153 Haring Cornelisz de Graaff, 66 Jacob Abrahams Coster, 129 Jacobien Harmesdr, 129 Jan Kuijper, 47 Jan Pouwelsz Coster, 153 Jantje Boter, 46 Jantje Cornelis Blok, 67 Jeltien Heronymusdr Coperslager, 142 Jeronymus Carelsz van de Linden, 153 Lijntje Adriaensdr Voorn, 87 Maijke Mantel, 33 Mayke Riemers, 68 Naatje Kuijper, 25
Neeltje Sijbrands Groes, 66 Oukje Sietses, 48 Reinoutje Willems, 47 Roelof Arisz Kuyper, 87 Roelof de Graaff, 24 Roelof Kuiper, 46 Roelof Woutersz Kuyper, 128, 153 Sietze Dirksz Schuitevoerder, 68 Sijbrand de Graaff, 45 Sijntje Kuiper, 31 Sijtje Blokkers, 67 Trijntje Freeksdr Schraal, 88 Willem Jacobsz Boter, 66 Willem Sijbrandsz de Graaff, 30 Willem Theunisz, 67 Willempje Cornelisdr, 110 Wouter Roelofsz Kuyper, 142 Franekeradeel Godert Andriesz Born, 84 Goes Lourens Hoogetoorn, 133 Heerenveen Andries Goderts Born, 107 Godert Jans Born, 126 Liesbeth Hendriks, 127 Heerhugowaard Klaas Schut, 37 Maartje Schut, 27 Heiloo Harmanus Schr¨oder, 73 Jannetje Schr¨oder, 55 Hoorn Andries Kieft, 48 Jan Hauwert, 49 Maartje Henricus Koster, 50 Marijtje Sweed, 69 Niesje Hauwert, 34 Koggenland Anna Maertens, 132 Dirk Kieft, 33 Grietjen Jacobs van der Sluys, 71 Jan Arisz Ruyter, 72 Maartje Bakker, 53 Neeltje Gerritt Tegel, 50 Pieter Houter, 34 Stijntje Pieters de Wit, 49 Langedijk Baafje Bakker, 38
INDEX Pieter Gorter, 113, 131 Trijntje Reijers Elis, 131 Lemsterland Froukjen Wouters, 76 Geert Melles de Haan, 75 Geeske Geerts de Haan, 56 Klaas Wybrens, 118 Melle Klases de Haan, 97 Sietske Melles, 118 Littenseradeel Wybe Wabbes, 161 Luik Servaas van der Bergh, 141 Toussaint Servaas, 124 Medemblik Grietje Jacobs Egles, 131 Niedorp Baafje Ari¨ens Timmerman, 73 Klaas Corneliszn Bakker, 72 Olof Cornelisz Bakker, 71 Obdam Antje Olofs Hartog, 92 Pieter Bakker, 54 Opsterland Beeuw Ubles, 116 Sietske Minnerts, 134 Uble Feddis, 134 Scharsterland Bauke Harings Nauta, 28 Hylck Piers Broersma, 145 Igge Obbema, 167 Igges Obbema, 166 Janke Baukes Visser, 39 Ocke Ockes, 159 Ocke Piers, 162 Pier Ockes Broersma, 154 Sjouck Annes, 154 Schiedam Frans Cornelisz Voorn, 129 Sneek Abel Baukes Nauta, 23 Acke Jelles Ilstra, 109 Antie Cornelis, 128 Antie Jurjaens, 142 Antje Hoites Nieuwland, 86 Antonia Everts Vlink, 44 Aukje Goderts Born, 65 Baukje Douwes, 82 Bouwkjen Douwes van Giften, 63
303 Douwe Annes de Jager, 62 Douwe Douwes de Jager, 43 Evert Tussijns Flink, 63 Fookel Douwes, 124 Heyn Tieerds van Zijlstra, 102 Hoite Jurjenz Nijland, 108 Jan Ellerts, 141 Jan Meinerts Flinck, 104 Janneke Tutsijns van der Bergh, 105 Jetske Dirks, 126 Joost Bastiaansen van Giften, 81 Jurgen Jans Nijland, 127 Klaaske de Jager, 30 Meijnert Jans Flinck, 123 Trijntje Johansdr, 122 Tutsijn Jans Flink, 82 Ybeltje van Wieren, 24 Ytje Pot, 28 Stede Broec Dieuw Hermensdr, 153 Stoffel Claes Didama, 131 Vlissingen Catharina Alders, 133 Wervershoof Cornelisz Pietersz Mantel, 67 Griet Pieters, 130 Wester-Koggenland Andries Kieft, 25 Winschoten Willem Abels Pot, 58 Woerden Duijsie van Oudenhoven, 126 Wonseradeel Egbert Syurd Buwama, 165 Wormerland Aagtje Abrahams, 115 Lourens Adelaarsz Hoogetoorn, 92 Willempje Floris de Bok, 93 Wymbritseradeel Abel Willems Pot, 40 Aegge Jans, 138 Aegh Doytzes, 96 Antie Wybes Abbema, 103 Brecht Wybrens, 136, 155 Engele Sioerdts, 150 Evert Murcks, 158 Folkouw Ymes, 135 Foppe Diorres, 155
304
INDEX Gatske Gatses, 121 Gatske Lolkes, 78 Geertje Dirks, 95 Geeske Jelles Nauta, 41 Grietje Eeltjes, 62 Grietje Teekes, 148 Hans Idses, 149 Hans van Wieren, 29 Haring Jelles Nauta, 38, 73 Hid Seerps, 139 Hidde Hylkes, 136 Hylke Hiddes, 119 Idske Gabes, 57 Ietje Sietses, 59 Jacob Sjoerds, 77 Jan Aegges, 150 Jel Wybes, 102, 139 Jelle Harings Nauta, 55 Jelle Jurjens Zoethout, 93 Jelle Reiners, 145 Jeltje Baes Johans Algera, 149 Jesel Aegges, 150 Jets Lolckes, 122 Johannes Sierck Cnossen, 121 Jurjen Reyners, 115 Lioets Wybrens, 137 Lisck Douwes, 146 Lisck Hessels, 117 Lolcke Engeles, 139 Lolke Hiddes, 137 Lolke Hylkes, 100 Lolke Jacobs van Wieren, 59 Maayke Ulbes, 60 Murck Everts Ecama Siercksma, 152 Pier Ockes Ockema, 164 Reiner Eelckes, 154 Reiner Jelles Broersma, 133 Rints Lolkes, 120 Seerp Siercks, 150 Sierck Johans Cnossen, 101 Syds Ennes Metsma, 150 Sydse Piers, 161 Sytse Lykles Storm, 95 Timon Lolkes van Wieren, 41 Tjeerd Wybes Cnossen, 61 Trijntje Sytzes Storm, 75 Trijntje Tymens, 80 Tryn Jelmers, 150 Uilke Hylkes, 100
Ulbe Uilkens, 79 Wybe Ages, 122 Wybe Sjierks Cnossen, 80 Wybren Foppes, 147 Wybren Lolkes, 120 Ybeltie Heins Zijlstra, 81 Ybeltje Tjeerds Cnossen, 42 Ymck Idses, 151 Yme Hanses, 146 Zeevang Antje Olofs Bakker, 52 Jacob Maartensz Stolp, 91 Jan Pieterse, 132 Klaas Maartenszn Stolp, 51 Maarten Jacobsz Stolp, 70 Maarten Janse, 113 Maarten Kz Stolp, 35 Maertje Jansz Hak, 72 Neeltie Pieters, 114 Sijtjen Jacobs Ruiter, 91 Vroutje Jacobs Laan, 71 Generatie 1 Andr´e Nauta, 18 Dirk Nauta, 18 Els Nauta, 18 Erna Nauta, 18 Hans Nauta, 17 Wil Nauta, 17 Generatie 2 2. Abel Nauta, 19 3. Maartje Kieft, 19 Generatie 3 4. Hans Nauta, 20 5. Elisabeth de Graaff, 22 6. Dirk Kieft, 22 7. Baafje Stolp, 23 Generatie 4 8. Abel Baukes Nauta, 23 9. Ybeltje van Wieren, 24 10. Roelof de Graaff, 24 11. Naatje Kuijper, 25 12. Andries Kieft, 25 13. Sijbrechtje Houter, 26 14. Gijsbert Stolp, 26 15. Maartje Schut, 27 Generatie 5 16. Bauke Harings Nauta, 28 17. Ytje Pot, 28 18. Hans van Wieren, 29
INDEX 19. Klaaske de Jager, 30 20. Willem Sijbrandsz de Graaff, 30 21. Sijntje Kuiper, 31 22. Cornelis Jnz Kuijper, 32 23. Maijke Mantel, 33 24. Dirk Kieft, 33 25. Niesje Hauwert, 34 26. Pieter Houter, 34 27. Femmetje Elles, 35 28. Maarten Kz Stolp, 35 29. Marijtje Gijsberts Lakeman, 37 30. Klaas Schut, 37 31. Baafje Bakker, 38 Generatie 6 32. Haring Jelles Nauta, 38 33. Janke Baukes Visser, 39 34. Abel Willems Pot, 40 35. Geeske Jelles Nauta, 41 36. Timon Lolkes van Wieren, 41 37. Ybeltje Tjeerds Cnossen, 42 38. Douwe Douwes de Jager, 43 39. Antonia Everts Vlink, 44 40. Sijbrand de Graaff, 45 41. Jantje Boter, 46 42. Roelof Kuiper, 46 43. Reinoutje Willems, 47 44. Jan Kuijper, 47 45. Elisabeth Spaan, 47 46. Jacob Cornelisz Mantel, 47 47. Oukje Sietses, 48 48. Andries Kieft, 48 49. Stijntje Pieters de Wit, 49 50. Jan Hauwert, 49 51. Maartje Henricus Koster, 50 52. Reier Houter, 50 53. Neeltje Gerritt Tegel, 50 54. Cornelis Elle, 50 55. Trijntje Oukens, 51 56. Klaas Maartenszn Stolp, 51 57. Antje Olofs Bakker, 52 58. Gijsbert Lakeman, 52 59. Trijntje Jansdr Ruiter, 52 60. Joris Schut, 53 61. Maartje Bakker, 53 62. Pieter Bakker, 54 63. Jannetje Schr¨ oder, 55 Generatie 7 64. Jelle Harings Nauta, 55
305 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77.
Geeske Geerts de Haan, 56 Bauke Pieters, 57 Idske Gabes, 57 Willem Abels Pot, 58 Ietje Sietses, 59 Jelle Harings Nauta, 59 Geeske Geerts de Haan, 59 Lolke Jacobs van Wieren, 59 Maayke Ulbes, 60 Tjeerd Wybes Cnossen, 61 Grietje Eeltjes, 62 Douwe Annes de Jager, 62 Bouwkjen Douwes van Giften, 63 78. Evert Tussijns Flink, 63 79. Aukje Goderts Born, 65 80. Haring Cornelisz de Graaff, 66 81. Neeltje Sijbrands Groes, 66 82. Willem Jacobsz Boter, 66 83. Elisabeth Jans, 67 84. Aris Roelofsz Kuyper, 67 85. Jantje Cornelis Blok, 67 86. Willem Theunisz, 67 87. Sijtje Blokkers, 67 92. Cornelisz Pietersz Mantel, 67 93. Neeltje Claas Krul, 68 94. Sietze Dirksz Schuitevoerder, 68 95. Mayke Riemers, 68 100. Luitjen Hauwert, 68 101. Niesje Oostwouder, 69 102. Henricus Koster, 69 103. Marijtje Sweed, 69 104. Tijmen Rijer Houter, 69 105. Meinoutje Baan, 70 106. Gerritt Tegel, 70 112. Maarten Jacobsz Stolp, 70 113. Vroutje Jacobs Laan, 71 114. Olof Cornelisz Bakker, 71 115. Grietjen Jacobs van der Sluys, 71 116. Jan Sijmonsz Lakeman, 71 117. Guurtje Lourens Hogetoorn, 72 118. Jan Arisz Ruyter, 72 119. Maertje Jansz Hak, 72 120. Louis Schut, 72 121. Neeltje Sieverts, 72 122. Klaas Corneliszn Bakker, 72
306
INDEX
123. Baafje Ari¨ens Timmerman, 225. Sijtjen Jacobs Ruiter, 91 73 226. Jacob Volkertsz Laan, 91 124. Klaas Corneliszn Bakker, 73 227. Aagje Jacobs, 91 125. Baafje Ari¨ens Timmerman, 228. Cornelis Bakker, 92 73 229. Antje Olofs Hartog, 92 126. Harmanus Schr¨oder, 73 230. Jacob van der Sluys, 92 127. Antje Besum, 73 232. Sijmon Sijmonsz Lakeman, Generatie 8 92 128. Haring Jelles Nauta, 73 233. Grietje Gijsberts Snijder, 92 129. Trijntje Sytzes Storm, 75 234. Lourens Adelaarsz Hoogetoorn, 130. Geert Melles de Haan, 75 92 131. Froukjen Wouters, 76 235. Willempje Floris de Bok, 93 140. Haring Jelles Nauta, 77 246. Arien Timmerman, 93 141. Trijntje Sytzes Storm, 77 250. Arien Timmerman, 93 142. Geert Melles de Haan, 77 Generatie 9 143. Froukjen Wouters, 77 256. Jelle Jurjens Zoethout, 93 144. Jacob Sjoerds, 77 257. Geertje Dirks, 95 145. Gatske Lolkes, 78 258. Sytse Lykles Storm, 95 146. Ulbe Uilkens, 79 259. Aegh Doytzes, 96 147. Trijntje Tymens, 80 260. Melle Klases de Haan, 97 148. Wybe Sjierks Cnossen, 80 261. Hiltje Geerts, 99 149. Ybeltie Heins Zijlstra, 81 280. Jelle Jurjens Zoethout, 99 154. Joost Bastiaansen van Gif281. Geertje Dirks, 99 ten, 81 282. Sytse Lykles Storm, 99 155. Baukje Douwes, 82 283. Aegh Doytzes, 99 156. Tutsijn Jans Flink, 82 284. Melle Klases de Haan, 99 157. Antonia Everts Geveringh, 285. Hiltje Geerts, 99 84 288. Sjoerd Hinnes, 99 158. Godert Andriesz Born, 84 289. Brecht Hylkes, 100 159. Antje Hoites Nieuwland, 86 290. Lolke Hylkes, 100 160. Cornelis Haringsz. de Graaff, 291. Luitske Wybrens, 100 86 292. Uilke Hylkes, 100 161. Geertje Jans, 87 293. Anna Hilles, 101 162. Sijbrand Volkertsz., 87 296. Sierck Johans Cnossen, 101 163. Elisabeth Cornelis, 87 297. Jel Wybes, 102 168. Roelof Arisz Kuyper, 87 298. Heyn Tieerds van Zijlstra, 169. Lijntje Adriaensdr Voorn, 87 102 170. Cornelis Jansz Blok, 88 299. Antie Wybes Abbema, 103 171. Trijntje Freeksdr Schraal, 88 312. Jan Meinerts Flinck, 104 184. Pieter Cornelisz Mantel, 88 313. Janneke Tutsijns van der Bergh, 185. Trijn Jacobsz, 88 105 204. Jan Pietersz Coster, 88 314. Evert Geverdink, 106 205. Aafje Gerrits Groenveld, 89 315. Helena de Vries, 107 206. Pieter Sweed, 89 316. Andries Goderts Born, 107 207. Grietje Alberts, 89 317. Trijntje Bouwes, 108 208. Rijer Tymonsz Houter, 90 318. Hoite Jurjenz Nijland, 108 209. Grietje Pieters Gorter, 90 319. Acke Jelles Ilstra, 109 210. Gijsbert Baan, 90 336. Aris Roelofsz Kuyper, 110 211. Marijtje Claas, 91 337. Dieuwtjen Jacobsdr Coster, 224. Jacob Maartensz Stolp, 91 110
INDEX 338. 339. 368. 369. 408. 409. 410. 411. 412. 416. 417. 418. 419.
307
Adriaen Fransz Voorn, 110 592. Johannes Sierck Cnossen, 121 Willempje Cornelisdr, 110 593. Trijntje Johansdr, 122 Cornelis Pietersz Mantel, 110 594. Wybe Ages, 122 Marij Cornelis, 111 595. Jets Lolckes, 122 Pieter Jansz Coster, 111 596. Tjeerd Heijns, 122 Neel Pieters, 112 597. Brecht Franses, 122 Gerrit Groenveld, 112 598. Wybe Annes Abbema, 122 Aafje Jans, 112 599. Ybel Lolckes, 123 Pieter Sweedt, 112 624. Meijnert Jans Flinck, 123 Thymon Pietersz Houter, 112 625. Fookel Douwes, 124 Trijn Jans Langedijk, 113 626. Toussaint Servaas, 124 Pieter Gorter, 113 627. Jetske Dirks, 126 Cornelisje Stoffels Didama, 630. de Vries, 126 113 631. Duijsie van Oudenhoven, 126 448. Maarten Janse, 113 632. Godert Jans Born, 126 449. Neeltie Pieters, 114 633. Liesbeth Hendriks, 127 450. Jacob de Ruyter, 114 636. Jurgen Jans Nijland, 127 451. Grietje Cornelis, 114 637. Antie Cornelis, 128 458. Olof Jansz Hartog, 114 638. Jelle Tjeerds, 128 459. Fokje Heddes, 114 639. Sieuwke Rienks, 128 466. Gijsbert Jansz Snijer, 114 672. Roelof Woutersz Kuyper, 128 467. Jannetje Pieters, 114 673. Jacobien Harmesdr, 129 468. Adelaar Lourens Hoogetoorn, 674. Jacob Abrahams Coster, 129 114 675. Geertje Willemsdr, 129 469. Aagtje Abrahams, 115 676. Frans Cornelisz Voorn, 129 470. Floris Simonsz de Bok, 115 677. Lyntje Adriaensdr Voorhout, 471. Aagje Dirks, 115 129 Generatie 10 736. Pieter Sijmensz Mantel, 129 512. Jurjen Reyners, 115 737. Griet Pieters, 130 513. Beeuw Ubles, 116 816. Jan Claessen Coster, 130 516. Lijckle Sijtzes Storm, 116 817. Diewer Theunis, 131 517. Lisck Hessels, 117 832. Pieter Thymon Houter, 131 518. Doytse Sijmens, 117 833. Niejse Reyers, 131 519. Geeske, 118 836. Pieter Gorter, 131 520. Klaas Wybrens, 118 837. Trijntje Reijers Elis, 131 521. Sietske Melles, 118 838. Stoffel Claes Didama, 131 560. Jurjen Reyners, 118 839. Grietje Jacobs Egles, 131 561. Beeuw Ubles, 118 896. Jan Pieterse, 132 564. Lijckle Sijtzes Storm, 119 897. Anna Maertens, 132 565. Lisck Hessels, 119 898. Pieter Claesse, 132 566. Doytse Sijmens, 119 932. Jan Snijer, 132 567. Geeske, 119 933. Immetje Ariaans, 132 568. Klaas Wybrens, 119 934. Pieter Evertsz, 132 569. Sietske Melles, 119 935. Anna Heertgens, 133 580. Hylke Hiddes, 119 936. Lourens Hoogetoorn, 133 581. Rints Lolkes, 120 937. Catharina Alders, 133 582. Wybren Lolkes, 120 940. Simon Florisz Bok, 133 583. Gatske Gatses, 121 941. Trijntje Pieters Lijn, 133 584. Hylke Hiddes, 121 Generatie 11 585. Rints Lolkes, 121 1024. Reiner Jelles Broersma, 133
308
INDEX 1025. Bauck Jurjens, 133 1345. Geertje Arisdr, 142 1026. Uble Feddis, 134 1348. Abraham Jansz Coster, 142 1027. Sietske Minnerts, 134 1349. Jeltien Heronymusdr Coper1032. Sijtze Sijtzes, 134 slager, 142 1033. Grijt Lijckles, 134 1352. Cornelis Voorn, 142 1034. Hessel Atses, 134 1353. Aagje, 142 1035. Abe Minnes, 134 1354. Adriaen Dirksz Voorhout, 1036. Sijmen Annes, 135 143 1037. Folkouw Ymes, 135 1472. Sijmen Pietersz Mantel, 143 1120. Reiner Jelles Broersma, 135 1473. Trijn Jans, 143 1121. Bauck Jurjens, 135 1474. Pieter Cornelisz, 143 1122. Uble Feddis, 135 1475. Marij Meijners, 143 1123. Sietske Minnerts, 135 1632. Claes Coster, 143 1128. Sijtze Sijtzes, 135 1634. Theunis Jansen, 143 1129. Grijt Lijckles, 135 1635. Aeft Pieters, 144 1130. Hessel Atses, 135 1672. Pieter Pieters Gorter, 144 1131. Abe Minnes, 135 1673. Guurtje Cornelis, 144 1132. Sijmen Annes, 135 1674. Reijer Jacobs Elis, 144 1133. Folkouw Ymes, 135 1675. Trijn Cornelis, 144 1160. Hidde Hylkes, 136 1676. Claas Stoffelz Didama, 144 1161. Brecht Wybrens, 136 1882. Pieter Pietersz Lijn, 144 1162. Lolke Hiddes, 137 1883. Trijntje Willems, 144 1163. Lioets Wybrens, 137 Generatie 12 1164. Lolke Hiddes, 138 2048. Jelle Reiners, 145 1165. Lioets Wybrens, 138 2049. Hylck Piers Broersma, 145 1168. Hidde Hylkes, 138 2068. Atse Atses, 145 1169. Brecht Wybrens, 138 2069. Atcke Rinckes, 145 1170. Lolke Hiddes, 138 2070. Minne Johannes, 145 1171. Lioets Wybrens, 138 2071. Lisck Douwes, 146 1184. Siercks Johans Cnossen, 138 2072. Anne Jans, 146 1185. Antje Hansen, 138 2074. Yme Hanses, 146 1188. Aegge Jans, 138 2075. Trijn Doytzes, 146 1189. Jel Wybes, 139 2240. Jelle Reiners, 146 1190. Lolcke Engeles, 139 2241. Hylck Piers Broersma, 147 1191. Hid Seerps, 139 2260. Atse Atses, 147 1194. Frans Garbens, 139 2261. Atcke Rinckes, 147 1195. Brecht Fockes, 139 2262. Minne Johannes, 147 1196. Anne Wybes Abbema, 139 2263. Lisck Douwes, 147 1197. Righstie Murcks, 140 2264. Anne Jans, 147 1198. Lolcke Engeles, 140 2266. Yme Hanses, 147 1199. Hid Seerps, 140 2267. Trijn Doytzes, 147 1248. Jan Claeses, 140 2322. Wybren Foppes, 147 1249. Geert Meynerts, 140 2323. Grietje Teekes, 148 1252. Servaas van der Bergh, 141 2326. Wybren Foppes, 148 1253. Jannetje van den Bergen, 2327. Grietje Teekes, 148 141 2330. Wybren Foppes, 148 1272. Jan Ellerts, 141 2331. Grietje Teekes, 148 1273. Antie Jurjaens, 142 2338. Wybren Foppes, 148 1344. Wouter Roelofsz Kuyper, 2339. Grietje Teekes, 148 142 2342. Wybren Foppes, 148
INDEX
309
2343. Grietje Teekes, 148 4676. Foppe Diorres, 156 2368. Johan Oepkes Cnossen, 148 4677. Brecht Wybrens, 156 2369. Jeltje Baes Johans Algera, 4684. Foppe Diorres, 156 149 4685. Brecht Wybrens, 156 2370. Hans Idses, 149 4736. Upcke Aenes Knossens, 156 2371. Jesel Aegges, 150 4737. Mints Thomasdr, 157 2376. Jan Aegges, 150 4752. Aegge Eeuwes, 157 2377. Tryn Jelmers, 150 4760. Siurdt Annes, 157 2380. Engele Sioerdts, 150 4762. Enne Wytses Metsma, 157 2381. Syds Ennes Metsma, 150 4763. Uilck Doedes, 157 2382. Seerp Siercks, 150 4764. Sierck Sytses, 157 2383. Ymck Idses, 151 4765. Hid Leeuckes, 157 2390. Focke Alles, 151 4782. Claes Outgers, 158 2391. Antje Claesdr., 151 4784. Wabbe Wybes, 158 2392. Wybe Wabbes, 151 4785. Syoerdke Haytses, 158 2393. Goyts Sytzes, 151 4788. Evert Murcks, 158 2394. Murck Everts Ecama Sier4789. Richt Sioerdtsdtr, 159 cksma, 152 4792. Siurdt Annes, 159 2395. Etesdr, 152 4794. Enne Wytses Metsma, 159 2396. Engele Sioerdts, 152 4795. Uilck Doedes, 159 2397. Syds Ennes Metsma, 152 4796. Sierck Sytses, 159 2398. Seerp Siercks, 152 4797. Hid Leeuckes, 159 2399. Ymck Idses, 152 5396. Carel Jeronymusz van de 2688. Roelof Woutersz Kuyper, Linden, 159 153 5397. Femme Carelsdr, 159 2689. Geesijn Claesdr, 153 Generatie 14 2696. Jan Pouwelsz Coster, 153 8196. Ocke Ockes, 159 2697. Dieuw Hermensdr, 153 8197. Hylck Folkerts Hylkes, 160 2698. Jeronymus Carelsz van de 8964. Ocke Ockes, 160 Linden, 153 8965. Hylck Folkerts Hylkes, 160 2699. Aeftien Goossens, 153 9472. Aene Knossens, 160 Generatie 13 9473. Ath Johannisdr, 160 4096. Reiner Eelckes, 154 9474. Thomas Jelles, 160 4097. Sieuw Jelles, 154 9475. Gats Etes, 160 4098. Pier Ockes Broersma, 154 9524. Wittie Sypckes, 161 4099. Sjouck Annes, 154 9525. Eets Renckes, 161 4138. Rincke Harings, 154 9528. Sydse Piers, 161 4139. Jildouw Johannes, 154 9529. Marij Seerps, 161 4480. Reiner Eelckes, 154 9568. Wybe Wabbes, 161 4481. Sieuw Jelles, 155 9570. Haytse Haytses, 161 4482. Pier Ockes Broersma, 155 9571. Bauck, 162 4483. Sjouck Annes, 155 9576. Murck Everts, 162 4522. Rincke Harings, 155 9577. Etesdr, 162 4523. Jildouw Johannes, 155 9588. Wittie Sypckes, 162 4644. Foppe Diorres, 155 9589. Eets Renckes, 162 4645. Brecht Wybrens, 155 9592. Sydse Piers, 162 4652. Foppe Diorres, 155 9593. Marij Seerps, 162 4653. Brecht Wybrens, 155 Generatie 15 4660. Foppe Diorres, 156 16392. Ocke Piers, 162 4661. Brecht Wybrens, 156 16394. Folkert Hylkes, 163
310 16395. N Mercks, 163 17928. Ocke Piers, 163 17930. Folkert Hylkes, 163 17931. N Mercks, 163 18944. Johan Upckes toe Knossens, 163 18945. Egbertje Egbertsdr., 163 19048. Sipke Kempes, 164 19049. Ferdw, 164 19152. Evert Haitses, 164 19153. Etedr, 164 19176. Sipke Kempes, 164 19177. Ferdw, 164 Generatie 16 32784. Pier Ockes Ockema, 164 35856. Pier Ockes Ockema, 165 37888. Upcke Johans toe Knossens, 165 37890. Egbert Syurd Buwama, 165 38096. Kempe Ennes, 165 38352. Kempe Ennes, 165 Generatie 17 65568. Ocke Gerritsma, 166 65569. Igges Obbema, 166 71712. Ocke Gerritsma, 166 71713. Igges Obbema, 166 75776. Johan Upkazn toe Knossens, 166 Generatie 18 131138. Igge Obbema, 167 143426. Igge Obbema, 167 151552. Uupca Johannis toe Knossens, 167 151553. Reijnske Sickama, 168
INDEX