Fact sheet Volwassenencriminaliteit en risicofactoren nummer 1 | juni 2012
O+S heeft twee afzonderlijke indexen ontwikkeld om te laten zien hoe het gaat met de volwassenencriminaliteit en risicofactoren in Amsterdam. De volwassenen criminaliteitindex geeft het aandeel unieke verdachte 25-55 jarigen per buurt weer, gebaseerd op hun woonplaats. De risicofactorenindex laat zien in hoeverre in buurten risicofactoren aanwezig zijn die de kans op volwassenencriminaliteit verhogen. In 2011 is zowel de volwassenencriminaliteit- als de risicofactorenindex het hoogste in stads deel Zuidoost. In de stadsdelen Centrum en Zuid wonen relatief weinig volwassen Categorieën/doelgroepen
verdachten van criminaliteit. In stadsdeel Centrum werd in 2011 echter wel een groot
First offender: een persoon
deel van de criminaliteit gepleegd. Zeer actieve veelplegers namen in 2011 maar 7%
van 18 jaar of ouder die voor
van de misdrijven voor hun rekening. Veelplegers en zeer actieve veelplegers plegen
het eerst in aanraking is gekomen met Justitie.
wel relatief vaak een high impact delict.
Meerpleger: een persoon van 18 jaar of ouder die
Figuur 1 Volwassenencriminaliteitindex per buurt, 2011 (gebaseerd op woonplek)
in het gehele criminele verleden 2 tot en met 10 processen-verbaal tegen zich zag opgemaakt, waarvan tenminste 1 in het peiljaar. Veelpleger: een persoon van 18 jaar of ouder die in het gehele criminele verleden meer dan 10 PV’s tegen zich zag opgemaakt, waarvan tenminste 1 in het peiljaar. Zeer actieve veelpleger: een persoon van 18 jaar of ouder die over een periode van 5 jaren (waarvan het peiljaar het laatste jaar vormt) meer dan 10 PV’s
veel criminaliteit volwassenen
tegen zich zag opmaken,
redelijk veel criminaliteit volwassenen
waarvan tenminste 1 in het
redelijk weinig criminaliteit volwassenen
peiljaar.
weinig criminaliteit volwassenen
Toelichting volwassenencriminaliteit- en risicofactorenindex
2
De volwassenencriminaliteitindex heeft 2011
De indexcijfers worden per buurt3 gepresenteerd
als basisjaar: per buurt is het aandeel verdach-
met toevoeging van de kleuren rood, oranje, licht
ten geïndexeerd op het gemiddelde aandeel
groen en donkergroen. Deze kleuren laten zien
verdachten in 2011. Gegevens zijn afkomst uit
hoe de volwassenencriminaliteit of de risicofacto-
Basisvoorziening Handhaving (BHV) van de politie
ren in de buurt zich verhouden tot het gemiddel-
Amsterdam-Amstelland.1 De risicofactorenindex
de in Amsterdam. Buurten met bijvoorbeeld veel
heeft eveneens 2011 als basisjaar, maar deze
volwassenencriminaliteit hebben een rode kleur,
index wordt gebaseerd op de meest actueel
buurten met juist weinig volwassenencriminaliteit
beschikbare gegevens (zie tabel
2).2
Dat is alleen
een donker groene kleur. Buurten die meer een
niet het geval bij de risicofactor % 18-24 jarigen,
middenpositie innemen, krijgen ofwel een oranje
omdat dit als een voorspellende factor is
kleur toegekend (redelijk veel volwassenencrimi-
bedoeld. We verwachten dat als er veel jeugdige
naliteit) ofwel een licht groene kleur (redelijk
verdachten in 2007 waren, de kans op meer
weinig volwassenencriminaliteit).4
volwassen verdachten in 2011 groter is door ‘doorstroom’ (een gedeelte van hen zal in 2011 nog crimineel actief zijn). Tabel 2 Factoren die deel uit maken van de risicofactorenindex5
% niet-werkende werkzoekenden % minimahuishoudens % krappe behuizing % 18-24 jarige verdachten in 2007
Figuur 3 Risicofactorenindex per buurt, 2011 (gebaseerd op woonplek)
veel risicofactoren redelijk veel risicofactoren redelijk weinig risicofactoren weinig risicofactoren
Stand van zaken volwassenencriminaliteit Volwassenencriminaliteitindex
Van de 9.300 Amsterdamse plegers van crimi
hoogste in Zuidoost
naliteit zijn 222 een zeer actieve veelpleger
De volwassenencriminaliteitindex is in 2011
(tabel 5). Dit is een persoon van 18 jaar of ouder
het hoogste in stadsdeel Zuidoost (173 punten).
die over een periode van vijf jaren (waarvan het
Van alle 25-55 jarigen in Zuidoost werd in 2011
peiljaar het laatste jaar vormt) meer dan tien
4,0% verdacht van het plegen van criminaliteit.
Processen Verbaal tegen zich zag opmaken,
In stadsdeel Centrum is de volwassenencrimi-
waarvan tenminste 1 in het peiljaar.
naliteitindex juist relatief laag (69 punten). In dit
Het aantal zeer actieve veelplegers is het hoogste
stadsdeel werd in 2011 1,6% van de woonachtige
in stadsdeel Zuid. Dit komt ten dele doordat in
volwassenen verdacht van het plegen van een
de Stadionbuurt in Zuid een straat ligt met twee
misdrijf.
adressen die gebruikt worden als woonadres van thuis- en daklozen.6
Tabel 4 Volwassenencriminaliteitindex per stadsdeel, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen)
De Stadionbuurt staat ook op nummer 1 in de top tien van buurten met de hoogste score op
stadsdeel
code
Centrum
A
West Nieuw-West
2011
de volwassenencriminaliteitindex (tabel 6). Van
69
de 6.978 ingeschrevene bewoners tussen de
E
93
25 en 55 jaar in deze buurt werden er in 2011
F
115
457 verdacht van een misdrijf (6,5%). Van deze
Zuid
K
82
457 bewoners wonen er 407 daadwerkelijk in de
Oost
M
87
Stadionbuurt, 50 hebben er een inschrijfadres.
Noord
N
111
Zuidoost
T
173
Amsterdam
totaal
100
Standaarddeviatie = 34,2
Bron: BVH/Politie Amsterdam-Amstelland
De volwassenencriminaliteit was ook hoog in de Punt (4,9% verdachten) en Bijlmer Centrum (4,8%). Van de verdachten uit Bijlmer Centrum is er ook een deel dat alleen een inschrijfadres in deze buurt heeft (41 van de 482 verdachten).
Tabel 5 Aantal en aandeel volwassen plegers van criminaliteit, per stadsdeel, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen); absoluut en procenten
zeer
totaal stadsdeel
alle zeer actieve
overige
25-55
plegers veelplegers
plegers
jarigen
Centrum
actieve
overige
plegers veelplegers
plegers
alle
746
10
736
46.177
1,6
0,0
1,6
West
1.678
22
1.656
77.659
2,2
0,0
2,1
Nieuw-West
1.691
33
1.658
63.086
2,7
0,1
2,6
Zuid
1.366
65
1.301
71.593
1,9
0,1
1,8
Oost
1.287
31
1.256
63.398
2,0
0,0
2,0
979
16
963
37.828
2,6
0,0
2,5
Noord Zuidoost
1.553
45
1.508
38.488
4,0
0,1
3,9
Amsterdam
9.300
222
9.078
398.229
2,3
0,1
2,3
Bron: BVH/Politie Amsterdam-Amstelland
Tabel 6 Top tien buurten met hoogste score op volwassencriminaliteitindex, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen)
buurt
code
buurt
code
1
Stadionbuurt
K48
6
Holendrecht/Reigersbos/Amstel III/Bullewijk
T92/T96
2
De Punt
F83
7
Slotermeer-Noordoost
F76
3
Bijlmer Centrum (D,F,H)
T93
8
Volewijck
N60
4
Bijlmer Oost (E,G,K)
T94
9
Slotermeer-Zuidwest
F77
5
Omval/Betondorp
M57/M58
10 IJplein/Vogelbuurt
N61
3
Tabel 7 Top tien buurten met hoogste aandeel zeer actieve veelplegers en hoogste aandeel overige plegers, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen) a
% zeer actieve veelplegers
4
% overige plegers
buurt
code
buurt
code
1
Stadionbuurt
K48
2
De Punt
F83
1
Stadionbuurt
K48
2
Bijlmer Centrum (D,F,H)
T93
3
Westlandgracht
F87
3
De Punt
F83
4 5
Bijlmer Centrum (D,F,H)
T93
4
Bijlmer Oost (E,G,K)
T94
Bijlmer Oost (E,G,K)
T94
5
Omval/Betondorp
M57/M58
6
Holendr./Reigersbos/Amstel III/Bullewijk
T92/T96 6
Holendr./Reigersbos/Amstel III/Bullewijk
T92/T96
7
Dapperbuurt
M29
7
Slotermeer-Noordoost
F76
8
Weesperzijde
M27
8
Volewijck
N60
9
Weesperbuurt/Plantage
A08
9
Slotermeer-Zuidwest
F77
K54
10 IJplein/Vogelbuurt
10 Rijnbuurt
N61
a) Schuin gedrukte buurten staan zowel in de top tien zeer actieve plegers als in de top tien overige plegers.
Tabel 8 Door volwassenen gepleegde criminaliteit naar delictsoort, per stadsdeel, 2011; absoluut
stadsdeel
geweld
vermogen
vernieling
overig
onbekend
totaal
Centrum
699
1.024
111
1.275
3
3.112
West
559
639
102
890
1
2.191
Nieuw-West
603
502
64
507
0
1.676
Zuid
439
539
65
638
2
1.683
Oost
519
346
66
639
7
1.577
Noord
406
206
48
295
0
955
Zuidoost
612
441
63
608
2
1.726
3
2
0
50
0
55
3.840
3.699
519
4.902
15
12.975
onbekend Amsterdam
Bron: BVH/Politie Amsterdam-Amstelland
Pleegplaats volwassenencriminaliteit Ook wanneer apart gekeken wordt naar het
en 3.699 vermogensmisdrijven gepleegd.
aandeel zeer actieve veelplegers en de overige
Vernielingsmisdrijven komen veel minder vaak
plegers neemt de Stadionbuurt de eerste plek in
voor: 519 in 2011. Volwassenen plegen vooral cri-
de top tien in (tabel 7). Naast de Stadionbuurt
minaliteit in stadsdeel Centrum: 3.112 misdrijven
staan nog vier andere buurten zowel in de top
in 2011. Dit komt door het hogere aantal vermo-
tien zeer actieve veelplegers als in de top tien
gens- en overige misdrijven. In stadsdeel Noord
overige plegers.
zijn in 2011 de minste delicten gepleegd: 955.
Meeste misdrijven gepleegd in Centrum
Tabel 9 laat zien dat in 2011 de meeste criminali
In 2011 hebben volwassenen tussen de 25 en
teit is ondernomen op de Burgwallen-Nieuwe
55 jaar 12.975 misdrijven gepleegd in Amsterdam
Zijde: 851 misdrijven, gevolgd door Bijlmer
(tabel
8).7
De meeste misdrijven vallen onder
Centrum (689) en Bijlmer Oost (507). Er staan
de categorie ‘overige misdrijven’, namelijk
slechts drie buurten in deze top tien die zich
4.902 misdrijven. Het gaat hierbij vaak om rijden
niet in Centrum of Zuidoost bevinden: de
onder invloed van alcohol, overige delicten
Spaarndammer en Zeeheldenbuurt en Landlust/
openbare orde 8, belediging en handel en bezit
Sloterdijk (beide stadsdeel West) en Osdorp-Oost
van harddrugs. In 2011 zijn er 3.840 geweld-
(Nieuw-West).
Tabel 9 Top tien buurten met de meeste door volwassenen gepleegde misdrijven, 2011; absoluut
buurt
code
2011
1
Burgwallen-Nieuwe Zijde
A01
851
2
Bijlmer Centrum (D,F,H)
T93
689
3
Bijlmer Oost (E,G,K)
T94
507
4
De Weteringschans
A07
503
5
Burgwallen-Oude Zijde
A00
483
6
Holendrecht/Reigersbos/Amstel III/Bullewijk
T92/T96
374
7
Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt
B10/B11/E12/E13
344
8
Nieuwmarkt/Lastage
A04
301
9
Landlust / Sloterdijk
E36/E37
300
F81
296
10 Osdorp-Oost
Bron: BVH/Politie Amsterdam-Amstelland
Figuur 10 Pleegplaats criminaliteit volwassenen, per buurt, 2011
veel meer dan gemiddeld meer dan gemiddeld minder dan gemiddeld veel minder dan gemiddeld
Soorten plegers en gepleegde misdrijven Meeste misdrijven gepleegd door volwassenen
2.726 van de misdrijven voor hun rekening
die niet tot een doelgroep behoren
hebben genomen. De zeer actieve veelplegers
De politie hanteert verschillende categorieën
blijken maar voor een klein aandeel van de in
voor plegers van criminaliteit, zogenaamde doel-
2011 in Amsterdam gepleegde misdrijven verant-
groepen. Figuur 11 geeft weer dat van de 12.975
woordelijk te zijn: 882 (7%).
misdrijven die in 2011 in Amsterdam gepleegd zijn, relatief de meeste gepleegd zijn door vol-
Zeer actieve veelplegers en veelplegers plegen
wassenen die nooit tot één van de onderscheiden
relatief gezien veel vermogensmisdrijven. Bij
doelgroepen behoord hebben: 3.833 misdrijven.
meerplegers is er sprake van een relatief hoog
Zij worden gevolgd door de meerplegers, die
aandeel geweldsmisdrijven (zie figuur 12).
5
Figuur 11 Aantal misdrijven van verschillende soorten ‘plegers’ in Amsterdam, 2011 (n= 12.975 misdrijven)
geen doelgroep
882
meerpleger
1.281
6
voorheen doelgroep
3.833
veelpleger first offender 1.981
zeer actieve veelpleger
2.272
2.726
Bron: BVH/Politie Amsterdam-Amstelland
Figuur 12 Soorten misdrijven van verschillende soorten ‘plegers’ in Amsterdam, 2011 (n= 12.975 misdrijven) alle plegers zeer actieve veelpleger veelpleger meerpleger first offender voorheen doelgroep geen doelgroep 0
20 geweld
High impact delicten
vermogen
40 vernieling
60
Zware mishandeling Moord en doodslag Misdrijven met geweld Overval
100%
overige
Tabel 13 High impact delicten, naar doelgroep, 2011
Inbraak woning Straatroof
80
aantal
%
geen doelgroep
129
3,4
voorheen doelgroep
126
5,6
first offender
69
5,5
meerpleger
169
6,2
veelpleger
183
9,2
zeer actieve veelpleger
68
7,7
totaal
744
5,8
Bron: BVH/Politie Amsterdam-Amstelland
Veelplegers en zeer actieve veelplegers
andere volwassen plegers van criminaliteit (8-9%
plegen vaker high impact delicten
versus 3-6%). Omdat er meer meerplegers zijn
Een vraag die opkomt, is of bepaalde ‘doelgroe-
dan zeer actieve veelplegers, worden er wel veel
pen’ vaker high impact crimes voor hun rekening
meer high impact delicten ondernomen door
nemen. High impact delicten zijn delicten die
meerplegers dan door zeer actieve veelplegers
een relatief grote invloed op hun slachtoffer
(169 versus 68). De veelplegers nemen echter de
hebben. Van de door veelplegers en zeer actieve
meeste high impact delicten voor hun rekening in
veelplegers gepleegde misdrijven is een wat
2011: 183.
groter aandeel een high impact crime dan bij de
Relatie jeugd- en volwassenencriminaliteit Jeugdigen vaker van criminaliteit
Zowel het aandeel jeugdige als het aandeel vol-
verdacht dan volwassenen
wassen verdachten is het hoogste in stadsdeel
Van de Amsterdamse volwassenen van
Zuidoost. In Zuid en Centrum wonen juist de
25-55 jaar is in 2011 2% verdacht van het
minste verdachten van jeugd- en volwassenen-
plegen van een delict. Dat is beduidend minder
criminaliteit. Vijf buurten staan zowel in de top
vaak dan bij jongeren: 5% van 12-24 jarigen
tien van de jeugdcriminaliteitindex als in de top
verdacht van een delict in 2011 (zie de Fact Sheet
tien van de volwassenencriminaliteitindex: de
Jeugdcriminaliteit en Risicofactoren nummer 4).
Stadionbuurt, De Punt, Bijlmer Centrum, Bijlmer
Het aantal door volwassenen gepleegde delicten
Oost en Volewijck. Er is een vrij sterke relatie
in Amsterdam ligt ook lager dan bij de jongeren:
tussen jeugd- en volwassenencriminaliteit.9
12.975 delicten versus 14.555 delicten in 2011.
In buurten en stadsdelen waar veel jeugdige
7
verdachten van criminaliteit wonen, wonen ook veel volwassen verdachten van criminaliteit.
Tabel 14 Criminaliteit vergeleken tussen jeugdigen en volwassenen, 2011
indicator
12-24 jarigen
25-55 jarigen
% verdacht van delict
5,1
2,3
aantal delicten gepleegd in Amsterdam
14.555
12.975
hoogste % verdachten
Zuidoost: 6,4%
Zuidoost: 4,0%
laagste % verdachten
Centrum en Zuid: 3,0 en 3,6%
Centrum en Zuid: 1,6 en 1,8%
buurten in top 10 jeugd en volwassenen
Stadionbuurt, De Punt, Bijlmer Centrum, Bijlmer Oost, Volewijck
Stand van zaken risicofactorenindex Meeste risicofactoren in stadsdeel Zuidoost
Tabel 16 laat de top tien buurten zien met
In 2011 is de risicofactorenindex het hoogste in
de hoogste score op de risicofactorenindex.
stadsdeel Zuidoost, namelijk 128 punten (tabel
Zeven buurten met een hoge risicofactorenindex
15). In Centrum en Zuid is het risico op crimina-
bevinden zich ook in de top tien buurten met de
liteit van volwassenen lager dan gemiddeld: de
meeste volwassenencriminaliteit (tabel 6). De drie
risicofactorenindex ligt voor deze stadsdelen res-
buurten die zich niet in de top tien volwassenen-
pectievelijk op 77 en 79 punten. Dit beeld komt
criminaliteit bevinden, blijken er net buiten te
overeen met die van de volwassenencriminaliteit
vallen: de Kolenkit (14), Nieuwendam-Noord (15)
index: deze is ook het hoogste in Zuidoost en
en de Indische Buurt Oost (13). Er is dus een
relatief laag in Centrum en Zuid.
sterke samenhang tussen de onderscheiden risicofactoren en de volwassenencriminaliteit.
Tabel 15 Risicofactorenindex per stadsdeel, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen)
stadsdeel
code
2011
Centrum
A
77
West
E
98
Nieuw-West
F
112
Zuid
K
79
Oost
M
100
Noord
N
118
Zuidoost
T
128
Amsterdam
totaal
100
Standaarddeviatie = 19,0
Tabel 16 Top tien buurten met hoogste score op de risicofactorenindex, 2011 (gebaseerd op woonplek)
8
buurt
code
buurt
code
1
De Kolenkit
E39
6
Bijlmer Centrum (D,F,H)
T93
2
Nieuwendam-Noord
3
Slotermeer-Noordoost
N68
7
Bijlmer Oost (E,G,K)
T94
F76
8
Indische Buurt Oost
M32
4
Slotermeer-Zuidwest
F77
9
Stadionbuurt
K48
5
Volewijck
N60
10 IJplein/Vogelbuurt
a
N61
a) Schuin gedrukte buurten staan ook in de top tien buurten met hoogste volwassenencriminaliteitindex.
Noten 1 Deze fact sheet, alsmede de achterliggende informatie zijn
5 Toekenning van kleuren vindt plaats op basis van de
beschikbaar op de website www.eenveiligamsterdam.nl/
standaarddeviatie. De kleur oranje wordt toegekend
volwassenencriminaliteitindex
indien de indexscore hoger is dan 100, maar de afwijking
2 De risicofactorenindex van 2011 is daardoor gebaseerd op
van het gemiddelde binnen één standaarddeviatie valt.
gegevens uit 2010 en 2011. Zo zijn de minimagegevens
De kleur rood wordt toegekend bij afwijkingen van
uit 2010 afkomstig (deze komen pas op een later moment
meer dan één standaarddeviatie. Bij de kleuren licht- en
over 2011 beschikbaar).
donkergroen geldt hetzelfde principe, maar in dat geval
3 Van de vier factoren zijn de z-scores gebruikt om de index te vormen, waardoor gecorrigeerd wordt voor verschillen
is de indexscore lager dan 100. 6 In de volgende buurten heeft een hoog aantal criminele
in de standaarddeviaties van de factoren. Hierdoor telt
volwassenen een inschrijfadres: Stadionbuurt (50),
elke factor evenredig mee in de risicofactorenindex.
Bijlmer Centrum (41), Bijlmer Oost (38), Holendrecht/
Om van de gemiddelde z-score weer tot een indexscore
Reigersbos (25), Slotermeer-Zuidwest (19), Landlust (18),
te komen, wordt gebruik gemaakt van de gemiddelde
Indische Buurt West (16), Gein (15). Het gaat per buurt
standaarddeviatie van de factoren (38). 4 Hiermee wordt ‘buurtcombinatie’ bedoeld. Amsterdam bestaat uit 97 buurtcombinaties, waarvan sommige zijn samengevoegd voor de berekening van de indexen.
om ongeveer 8-12% van alle verdachten. 7 Deze volwassenen kunnen ook buiten Amsterdam en de regio Amsterdam-Amstelland woonachtig zijn. 8 In de delictgroep ‘overige delicten openbare orde’ valt
In deze fact sheet zal voor de duidelijkheid worden
een gevarieerd pallet aan kleine incidenten, zoals een
gesproken over ‘buurt’.
lastig persoon waarbij de hulp van de politie wordt ingeroepen. 9 De Pearson Correlatie tussen de jeugd- en de volwassenencriminaliteit in buurten is 0.72 (0 = geen enkele samenhang, 1.00 = 100% samenhang).
Colofon
Directie Openbare Orde en Veiligheid
Amstel 1
Oudezijds Voorburgwal 300
Opdrachtgever
1011 PN Amsterdam
1012 GL Amsterdam
Bestuursdienst Directie Openbare Orde en Veiligheid
Telefoon 020 552 9111
Telefoon 020 251 0333
Fax 020 552 3426
Fax 020 251 0444
Auteurs
[email protected]
[email protected]
drs. Jolijn Broekhuizen en drs. Josca Boers (
[email protected])
www.bestuursdienst.amsterdam.nl
www.os.amsterdam.nl
