Facebook inspiratiegids voor bibliotheken

Facebook inspiratiegids voor bibliotheken

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN

Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................. 5 Inleiding ................................................................................................................................................... 6 Bibliotheken en sociale netwerken ......................................................................................................... 8 Over profielen, groepen en pagina’s ..................................................................................................... 10 Profielen ............................................................................................................................................ 10 Groepen............................................................................................................................................. 10 Pagina’s.............................................................................................................................................. 11 Van groep/profiel naar pagina .......................................................................................................... 12 Aan de slag met Facebook-pagina’s ...................................................................................................... 14 Facebook verkennen ......................................................................................................................... 14 Een pagina creëren ............................................................................................................................ 14 Je pagina zichtbaar of onzichtbaar maken ........................................................................................ 15 Je pagina opvullen ............................................................................................................................. 15 De instellingen van je pagina beheren .............................................................................................. 16 Je fans op de hoogte houden ............................................................................................................ 18 Meer weten? ..................................................................................................................................... 18 Praktijkvoorbeelden .............................................................................................................................. 19 Blijf actief! ......................................................................................................................................... 19 Speel kort op de bal! ......................................................................................................................... 20 Wees multimediaal! .......................................................................................................................... 20 Maak je publiek warm voor nieuwe initiatieven! ............................................................................. 23 Geef nabeschouwingen!.................................................................................................................... 24 Maak je fans wegwijs in de bib! ........................................................................................................ 24 Bied etalages op je collectie! ............................................................................................................. 25 Pik in op de actualiteit!...................................................................................................................... 27 Maak de digitale kloof wat kleiner! ................................................................................................... 28 Bied een blik achter de schermen! .................................................................................................... 29 Zet je publiek in de kijker .................................................................................................................. 31 Vergeet je andere communicatiekanalen niet!................................................................................. 32 Wees fun! .......................................................................................................................................... 34 Geef de buren ook wat ruimte!......................................................................................................... 36 Vraag eens om hulp! ......................................................................................................................... 37

3

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Stimuleer interactie! ......................................................................................................................... 38 Organiseer eens een wedstrijd! ........................................................................................................ 40 Wees collegiaal! ................................................................................................................................ 41 Je pagina promoten ............................................................................................................................... 43 Maak gebruik van virale marketing!.................................................................................................. 43 Maak reclame voor je Facebook-pagina via je andere communicatiekanalen!................................ 44 Analyseer het gebruik van je pagina! ................................................................................................ 46 Meer doen met Facebook ..................................................................................................................... 47 Nodig je fans uit! ............................................................................................................................... 47 Geef discussies een boost via fora! ................................................................................................... 48 Speel met je profielfoto! ................................................................................................................... 49 Gebruik notities om je statusberichten mooier vorm te geven!....................................................... 49 Organiseer een poll! .......................................................................................................................... 51 Verbind je sociale bibliotheeksites! .................................................................................................. 52 Gebruik de ruimte op je pagina optimaal! ........................................................................................ 54 Maak gebruik van een landingspagina! ............................................................................................. 55 Verrijk je pagina via applicaties!........................................................................................................ 57 De Facebook-wedstrijd tijdens Bibliotheekweek 2010 ......................................................................... 58 De Facebook-wedstrijd in het kort .................................................................................................... 58 Aan de slag in 5 stappen.................................................................................................................... 58 Linken vanuit Facebook ..................................................................................................................... 59 Linken vanuit je bibliotheekblog, website, … .................................................................................... 60 Conclusie ............................................................................................................................................... 63

4


Voorwoord De laatste tijd hebben tientallen Vlaamse openbare bibliotheken de weg gevonden naar Facebook. In vele andere bibs namen medewerkers deel aan het 23dingen-programma, en leerden ze zo de mogelijkheden van het sociale netwerk kennen. En naar aanleiding van de Facebook-wedstrijd tijdens de Bibliotheekweek 2010, willen nog meer bibliotheken de stap naar Facebook zetten. Uit gesprekken en intervisiegroepen blijkt dat heel wat bibliotheekmedewerkers worstelen met gelijkaardige vragen: · · · · ·

Hoe overtuig ik mijn directie/communicatiedienst/IT-dienst dat Facebook geen nutteloos tijdsverdrijf is, maar wel een interessant communicatiekanaal? Welke meerwaarde kan Facebook bieden voor bibliotheken? Maak ik een Facebookprofiel, een –groep of –pagina aan voor mijn bib, en wat zijn de voor- en nadelen van elk scenario? Hoe kan ik mijn publiek meer bieden dan louter berichten over komende evenementen? …

Met deze inspiratiegids proberen we een antwoord te bieden op al deze vragen. Waar 23dingen zich toespitst op algemene en vaak ook meer technische informatie, wil deze gids praktische tips geven, en bibliotheken inspireren om meer uit Facebook te halen dan wat men op het eerste zicht mogelijk acht. We willen aantonen dat Facebook een krachtig modern communicatiemedium kan vormen, en talrijke prachtige praktijkvoorbeelden tonen van bibliotheken die reeds aanwezig zijn op Facebook en dit sociale netwerk op de meest originele manieren naar hun hand proberen te zetten. Zoals de meeste sociale webtoepassingen is Facebook constant in beweging. Hierdoor kunnen de layout en andere eigenschappen van profielen, groepen en pagina’s van de éne dag op de andere wijzigen. In deze inspiratiegids gaan we uit van Facebook-versie anno juli 2010. Om diezelfde reden zal je in deze gids ook weinig technische details vinden over hoe je bepaalde handelingen in Facebook precies doet. Facebook heeft zelf een zeer uitgebreide helpfunctie (via Account > Helpcentrum). Vind je het antwoord daar niet, zoek het dan even op het web. Er bestaan duizenden pagina’s en fora met tips en technische handleidingen. Deze inspiratiegids is een work-in-progress. De technische mogelijkheden van Facebook veranderen voortdurend, en bibliotheken zullen ongetwijfeld nog heel wat originele manieren ontdekken om deze sociale netwerksite in hun werking in te bedden. We kijken dan ook uit naar al jullie ervaringen, tips en voorbeelden, om deze inspiratiegids in de toekomst verder vorm te geven.

5


Inleiding Facebook is in 2004 ontstaan vanuit de onderwijswereld, als een community voor studenten van Harvard College (VS). Later werd dit uitgebreid tot andere universiteiten, en vanaf 2006 kon iedereen, ouder dan 13 jaar, lid worden. Een jaar later opende Facebook zijn code ook voor ontwikkelaars wereldwijd, waardoor er honderden toepassingen, zogenaamde ‘applicaties’ of ‘apps’, onstonden, die extra functionaliteit aan het sociale netwerk toevoegen en gebruikers toestaan om Facebook te linken met vele andere tools, zoals blogs, Twitter, Flickr en YouTube.

Binnen Facebook heeft men als individuele gebruiker een ‘profiel’, als het ware de virtuele tegenhanger van de echte persoon. Op de profielpagina kan men informatie over zichzelf plaatsen, ‘statusberichten’ posten op het ‘prikbord’ (wat je doet, hoe je je voelt), foto’s en video’s opladen, linken naar interessante en/of leuke webpagina’s, en extra applicaties plaatsen. Door het eigen profiel te verbinden met dat van anderen, je ‘vrienden’, vorm je een sociaal netwerk. Zodra je ‘vriendschapsverzoek’ door de andere persoon aanvaard wordt, kan je de informatie op zijn of haar profielpagina’s bekijken. Daarnaast laat Facebook toe dat individuele gebruikers lid worden van een groep, of fan van een pagina. Zowel een profiel, groep als een pagina hebben hun eigen karakteristieken en voor- en nadelen voor een organisatie zoals een bibliotheek. Standaard opent Facebook op het zogenaamde ‘nieuwsoverzicht’, waarin je alle berichten en activiteiten van je vrienden en de pagina’s en groepen waar je lid van bent, ziet verschijnen. Zodra een vriend een statusbericht post, of vrienden wordt met iemand anders, of iets post op het prikbord van een pagina, verschijnen die activiteiten ook in jouw nieuwsoverzicht. Hetzelfde geldt voor berichten en andere activiteiten van beheerders van een pagina waar je fan van bent, ook deze worden automatisch zichtbaar in je nieuwsoverzicht. Bij sommige berichten staat ook een knopje waarmee je hetzelfde bericht weer op je eigen prikbord kan plaatsen, waardoor al jouw vrienden het ook weer zien. Dit wordt wel eens de Facebook ‘loop’ genoemd. Op deze manier kan een bericht zich snel verspreiden.

Naast de statusupdates op prikbord en nieuwsoverzicht, bevat Facebook nog heel wat andere tools. Zo kan je ‘berichten’, een soort interne mails, naar je vrienden sturen, of naar de leden van een groep of de fans van een pagina. Wil je iemand uitnodigen voor een bepaalde gebeurtenis (feest, tentoonstelling, ...), dan kan dat via een ‘evenement’. De grote kracht van Facebook ligt in de duizenden applicaties (‘toepassingen’) die ontwikkelaars van over de hele wereld aanbieden. Via deze ‘apps’ kan je binnen Facebook o.a. spelletjes spelen (zoals het zeer populaire Farmville), kwisjes maken en oplossen, je boekencollectie bijhouden, of je andere sociale netwerktools, zoals blogs en Flickr, koppelen aan Facebook en informatie tussen deze sites uitwisselen.

6


Facebook is wereldwijd momenteel het grootste sociale netwerk, met meer dan 500 miljoen accounts in juli 2010 (3 miljoen in België), waarvan de helft minstens één keer per dag inlogt. De gemiddelde gebruiker heeft 130 vrienden, is verbonden met 60 pagina’s, groepen en evenementen, en creëert elke maand een 70-tal content items (berichten, foto’s, links naar websites, …). In bepaalde delen van Vlaanderen is het Gentse sociale netwerk Netlog bij jongeren ook erg geliefd, al blijft Facebook overal groeien in populariteit, en hebben veel Netlog-gebruikers ook een Facebook-account. Hoewel Netlog, net als Facebook, maar mag worden gebruikt vanaf 13 jaar, is een grote groep van de gebruikers 10 tot 15 jaar oud. Netlog heeft ook veel minder functionaliteit dan Facebook, zowel voor eindgebruikers, als bedrijven of instellingen die er iets willen op afficheren..Deze inspiratiegids gaat dieper in op Facebook, maar de meer algemene opmerkingen gelden ook voor andere sociale netwerken.

7


Bibliotheken en sociale netwerken Sociale netwerksites zoals Facebook bieden talrijke voordelen en opportuniteiten voor bibliotheken. Toch vraagt een succesvolle implementatie van Facebook ook enige inspanning en onderhoud.

Facebook is de plaats bij uitstek waar een groot deel van de jongeren (en meer en meer ook andere leeftijdsgroepen) hun tijd doorbrengen. Onder het motto ‘zijn waar je gebruikers zijn’, is het interessant voor bibliotheken om ook daar aanwezig te zijn, om huidige en potentiële leden te informeren en aan zich te binden. In tegenstelling tot een blog, bereikt men dus potentieel meer gebruikers via Facebook, dankzij het schaalvoordeel van deze immense wereldwijde community. Dit biedt bibliotheken ook de mogelijkheid om de sociale netwerken van hun leden aan te wenden, en zich op die manier te profileren, naambekendheid te verwerven, en de activiteiten aan een bredere groep bekend te maken. In de bedrijfswereld noemt men dit ‘virale marketing’, en talrijke grote merken en firma’s hebben de mogelijkheden van Facebook op dit vlak reeds ontdekt. Vooral voor specifieke doelgroepen zoals jongeren, die via traditionele media minder goed te bereiken zijn, biedt Facebook een zeer interessant platform. Zij maken massaal gebruik van sociale netwerken zoals Facebook, en kunnen dan ook binnen hun eigen online wereld aangesproken worden. Op die manier kunnen bibliotheken aansluiting proberen te vinden met deze doelgroep, en hen ook in de toekomst aan zich binden. Sociale media, zoals Facebook, hebben bovendien als voordeel dat ze gebruiksvriendelijk en intuïtief zijn. Een statusbericht is zeer eenvoudig te plaatsen, en ook foto’s of links naar websites toevoegen vraagt geen technische kennis. Het gemak en de snelheid waarmee men via Facebook berichten kan verspreiden, dragen bij tot een efficiënte communicatie tussen de bibliotheek en het publiek. Voorwaarde is wel dat men zijn medewerkers voldoende vertrouwen en verantwoordelijkheid geeft om snel info te delen via Facebook. Wanneer elk bericht dat een bibliotheekmedewerker op Facebook wil plaatsen, eerst gecontroleerd moet worden door een andere persoon (bibliothecaris, communicatieverantwoordelijke, webmaster, …), dan gaat een groot deel van de kracht van Facebook verloren. Eventueel kan men wel op voorhand een soort netiquette opstellen, met daarin bv. de thema’s die aan bod kunnen komen, afspraken over de schrijfstijl, lengte van berichten, … Vele commerciële bedrijven hebben Facebook ontdekt als een uitstekend kanaal om hun merk onder de aandacht te brengen. Het gebruik van Facebook en andere web 2.0 tools kan dan ook meehelpen om de identiteit van de bibliotheek te versterken, en vormt op die manier een extra pijler van het bibimago. Facebook is bij uitstek een voorbeeld van een moderne tool, aangepast aan de tijdsgeest van vandaag. Wanneer men Facebook actief en zinvol gebruikt, zal dit zeker bijdragen tot een positief en modern beeld van de bib.

8

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Facebook laat de leden ook toe om nauwer betrokken te worden bij de werking van hun bibliotheek, door bv. berichten te plaatsen, vragen te stellen, te discussiëren via fora, zelf foto’s op te laden, enzovoort. Bibliotheken dienen deze interactie weliswaar te faciliteren en stimuleren, maar zelfs zonder enige aansporing lijkt men via een Facebook-pagina toch sneller te communiceren met een bibliotheek dan op een website (voor zover dat al technisch mogelijk is) of een blog. Vooral de ‘Ik vind dit leuk’-knop en de eenvoudige en snelle commentaaroptie zorgen voor een grotere wisselwerking tussen de bib en het publiek. Het sociale bibliotheeknetwerk dat men via een tool zoals Facebook opbouwt, kan ook aangewend worden om informatie in te winnen over de interesses en noden van de gebruikers. De discussiemogelijkheden, commentaren en ‘Ik vind dit leuk’-knopjes kunnen een beeld scheppen van wat de gemiddelde ‘fan’ verwacht van en apprecieert aan een bibliotheek. Bovendien houdt een Facebook-pagina de bibliotheek in het vizier van de fans. Uit het afhakersonderzoek van 2006 blijkt dat men vaak onbewust wegblijft uit de bibliotheek, en dat ook trouwe gebruikers de bib wel eens voor een periode uit het oog verliezen. Wanneer bibliotheken regelmatig van zich laten horen op Facebook, zullen hun fans hen ook niet zo snel vergeten. Vele Engelstalige (academische) bibliotheken, die reeds langer op Facebook aanwezig zijn, bieden zoekfunctionaliteiten aan binnen hun Facebook-pagina’s. Ze investeerden in het ontwikkelen van applicaties die gebruikers toelaten om een eenvoudige zoekopdracht in de catalogus of een online databank te verrichten. Maar blijkbaar zitten de fans daar niet op te wachten, en kenden deze applicaties dan ook weinig succes. De sterkte van Facebook ligt in het connecteren van gebruikers, en het verdient aanbeveling dat bibliotheken ook best daarop inzetten wanneer ze hun Facebook-pagina uitbouwen. Indien Facebook een zoveelste kanaal met dezelfde informatie naast de andere wordt, dan heeft men de visie en mogelijkheden van Facebook onvoldoende begrepen. Of zoals Ryan Deschamps het in zijn blog ‘The Other Librarian’ zei: “If we approach Facebook using our typical library assumptions and with little awareness of typical Facebook assumptions, we will be intruders on the Facebook territory. If we can establish rapport with the Facebook community, we will matter to them.” In de media wordt ook meer en meer aandacht besteed aan de gevaren van sociale netwerken, het gemak waarmee jongeren en vele andere Facebook-gebruikers hun gegevens te grabbel gooien en niet stilstaan bij privacy aspecten en hun (online) veiligheid. Het begrip mediawijsheid duikt steeds vaker op. Volgens velen kunnen bibliotheken hier een uitgelezen educatieve rol in spelen, om online gebruikers te wijzen op de mogelijkheden en voordelen, maar ook de gevaren van tools zoals Facebook.

Wanneer men gebruik maakt van Facebook of een ander sociaal netwerk, plaatst men eigen content op een externe server met specifieke gebruiksvoorwaarden. Lees deze best na, zodat je weet waar je je kan aan verwachten, en wat mag en wat niet.

9


Over profielen, groepen en pagina’s Binnen Facebook zijn er verschillende mogelijkheden om info te delen, nl. via een profiel, een groep of een pagina. Zij hebben elk hun eigen doelgroep en voor- en nadelen. Voor bibliotheken raden we de Facebook-pagina’s aan.

Profielen Profielen zijn bedoeld voor individuen, niet voor bedrijven, organisaties of groepen van personen. De profielen vormen de hoekstenen van Facebook: je kan immers je profiel verbinden met andere profielen (vrienden), lid worden van groepen of fan worden van pagina’s (via de ‘Vind ik leuk’ optie). Het grootste nadeel van het gebruik van een profiel voor een bibliotheek is het feit dat anderen slechts de berichten op je profiel kunnen zien door ‘vriend’ te worden. Dat vraagt telkens een actieve bevestiging van jouw kant uit, waardoor er steeds enige vertraging zit tussen de aanvraag en het zichtbaar worden van de profielpagina. Bovendien krijg je met het profiel van de bibliotheek dan ook standaard toegang tot het profiel van de andere gebruiker, waardoor je alle berichten en activiteiten van je leden kan bekijken. Dit kan gebruikers eventueel afremmen om ‘vriend’ te worden van de bib.

Groepen Een Facebook-groep is bedoeld om gebruikers rond een bepaalde interesse te verzamelen en te laten discussiëren, of om lid te worden van een groep van mensen met een bepaalde mening of stelling. Binnen een groep kunnen ‘beheerders’ de communicatie in goede banen leiden. Een groep is niet aan te raden voor bedrijven of organisaties, eerder voor persoonlijke projecten, waar je jouw profielpagina niet mee wil belasten en waar er op minder grote schaal interactie verwacht wordt. Ook voor korte discussies rond een topic is een groep ideaal. Groepen hebben enkele interessante eigenschappen, maar in het algemeen wegen de voordelen niet op tegen de nadelen, en kan een bibliotheek beter kiezen voor een pagina dan een groep. Men kan een groep openstellen voor iedereen (en in dat geval is ze ook zoekbaar in Google), of afschermen, zodat geïnteresseerde gebruikers een aanvraag moeten indienen. Men kan zelfs een groep volledig afsluiten, zodat ze onzichtbaar is, en men enkel op uitnodiging lid kan worden. Wanneer je bij een pagina een statusbericht op het prikbord post, dan wordt dat tevens zichtbaar in de nieuwsfeed van alle fans. Bij groepen is dat niet het geval, enkel indien diegene die een bericht post jouw vriend is, zal je het bericht in je nieuwsfeed zien verschijnen. Dat is alvast een belangrijk minpunt van een groep, want dat wil zeggen dat je fans de groep actief moeten openen om nieuwe berichten te zien.

10

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Een ander groot nadeel van een groep is de onmogelijkheid om applicaties te gebruiken. Vooral wanneer men bibliotheekinfo in Facebook wil linken met die op andere plaatsen, en men content met andere web 2.0 tools, zoals Twitter, de bibliotheekblog en Flickr, wil uitwisselen, zijn deze applicaties onontbeerlijk. Het voordeel van een groep ten opzichte van een pagina is dat elk lid al zijn/haar vrienden kan uitnodigen om ook lid te worden. Op die manier kan de ledengroep snel aangroeien. Bovendien komen berichten (mailberichten, geen statusupdates) en uitnodigingen voor evenementen in de Inbox terecht, terwijl die van een pagina in de Updates-lijst. Toch lijken deze voordelen niet op te wegen tegen de beperkingen van groepen, en kiest men best als bibliotheek voor een Facebookpagina. Dit neemt niet weg dat groepen hun nut hebben, en zoals reeds aangegeven werd, gebruikt kunnen worden voor specifieke projecten, bv. voor leesgroepen, en dit naast en in combinatie met een centrale Facebook-pagina. Het feit dat je groepen kan afsluiten en enkel op uitnodiging werken, kan in sommige van deze gevallen ook een extra meerwaarde betekenen.

Pagina’s Facebook-pagina’s, ook fanpagina’s genoemd, zijn bedoeld voor organisaties, bedrijven, beroemdheden (muziekgroepen, schrijvers, …), die informatie willen verspreiden naar Facebookgebruikers die hen ‘leuk’ vinden (ook ‘fans’ genoemd). Een pagina staat ook open voor wie geen lid is van Facebook, en wordt getoond in de zoekresultaten van Google. Op die manier biedt Facebook als het ware gratis webruimte! Bovendien hoeft men als beheerder van de pagina geen enkele actie te doen om nieuwe ‘fans’ toegang te geven. Men moet niet bevestigen, iedereen die de pagina via een link op een website, via de zoekfunctie in Facebook, via Google, via een link op een website of het prikbord van een andere gebruiker vindt, kan via de ‘Vind ik leuk’-knop automatisch fan worden. Enkele andere mogelijkheden die pagina’s bieden, en groepen niet, zijn de zogenaamde vanity URL’s, nl. de mogelijkheid om je pagina een verkorte URL te geven (bv. www.facebook.com/bibliotheekgent), de mogelijkheid om applicaties toe te voegen, en de statistiekenmodule, om het gebruik van je pagina door je fans op te volgen.

11


Van groep/profiel naar pagina Pagina’s zijn pas later in Facebook toegevoegd. Men kan een groep of profiel niet automatisch omzetten naar een pagina. Heb je vroeger een profiel of groep aangemaakt voor de bib, en wil je toch overstappen naar een pagina, dan kan je via volgende tips je vrienden of leden attent maken van de veranderingen: -

-

Zet belangrijke berichten van je profiel/groep over naar de pagina, en vul deze al met enkele relevante berichten, foto’s en video’s, vooraleer je de overstap maakt. Post een laatste bericht op je profiel/groep met de mededeling dat je vanaf nu een pagina zal gebruiken. Vergeet de link naar de pagina niet mee te geven. Vermits dit je laatste bericht is op het prikbord van het profiel of de groep, zal het steeds zichtbaar blijven voor wie later toch nog op die plaats terechtkomt. Stuur een bericht naar alle vrienden of leden, met dezelfde boodschap.

Een profiel en pagina naast elkaar gebruiken zouden we afraden. Een pagina, en één of meerdere (eventueel afgesloten) groepen voor specifieke doeleinden, kan wel, maar zorg er dan voor dat de namen van de groepen betekenisvol zijn, zodat er geen verwarring ontstaat tussen de officiële bibliotheekpagina en de specifieke groepen binnen Facebook.

12

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Een overzicht van alle (huidige) eigenschappen van profielen, groepen en pagina’s, vind je schematisch in onderstaande tabel. Interactie via Privacy

Profiel Vrienden Bevestigen van vrienden

Afscherming

Afhankelijk van instellingen

Beheerder

Je eigen naam is uiteraard zichtbaar, en wordt getoond voor je persoonlijke statusberichten

Zichtbaarheid posts

Op eigen prikbord en in nieuwsoverzicht van vrienden

Berichten sturen

Via berichten

Delen van foto’s en video’s Google index Applicaties Verkorte URL Statistieken Widget/fanbox op website Evenementen

Ja Ja Ja Ja Neen Neen Ja, met mailoptie vrienden en eventueel zichtbaar in nieuwsoverzicht van vrienden

Fora

Neen

Groep Leden Volledig open, of op uitnodiging (via email), of hele groep onzichtbaar maken Men moet ingelogd zijn in Facebook, eventueel enkel op uitnodiging of zelfs onzichtbaar Naam van oprichter is zichtbaar, en naam van beheerders wordt getoond voor statusberichten Op prikbord van groep, en eventueel in nieuwsoverzicht van vrienden (afh. van instellingen profiel en groep) Via berichten (naar iedereen, max. 5000 leden) Ja Neen Neen Neen Neen Neen Ja, met mailoptie alle leden

Ja

Pagina Fans Iedereen kan fan worden Ook zichtbaar en toegankelijk zonder dat men inlogt in Facebook, en via Google Naam van oprichter is niet zichtbaar, en statusberichten die beheerders posten krijgen naam en profielfoto van pagina i.p.v. die van gebruiker zelf Op prikbord van pagina en in nieuwsoverzicht van fans Via update (subfolder berichten) Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja, geen mailoptie alle fans (enkel naar vrienden of via updates), wel zichtbaar in nieuwsoverzicht van fans Ja

13


Aan de slag met Facebook-pagina’s Facebook verkennen Wie nog geen ervaring heeft met Facebook, raden we best aan om dit sociale netwerk eerst een paar weken te verkennen, en de eigenschappen en manier van werken als gewone gebruiker te ervaren. Maak een persoonlijk profiel aan, laad een profielfoto op en pas wat informatie over jezelf aan. Zoek naar vrienden en familieleden en stuur hen een vriendschapsverzoek. Zodra zij bevestigen, zal je startpagina in Facebook, het zogenaamde nieuwsoverzicht, gevuld worden met boodschappen en activiteiten van je vrienden. Ga vervolgens op zoek naar interessante pagina’s en groepen, en word er fan/lid van. De berichten die beheerders op de fanpagina’s plaatsen, verschijnen vanaf nu ook in je nieuwsoverzicht. Test eventueel ook enkele toepassingen (apps) uit. Enkele tips om mee van start te gaan: · · ·

Pagina’s: Bibnet, LOCUS, LibraryThing, Europeana.eu, Digitale Week, I Love Libraries, diverse pagina’s van bibliotheken, … Groepen: www.iedereen.leest.be - wat lees jij?, Digitale Bibliotheek, Librarians and Facebook, … Toepassingen: Visual Bookshelf, We Read, Librarything, …

Leer ook van anderen: neem een kijkje op de pagina’s van andere bibliotheken, en kijk hoe zij Facebook gebruiken. Op die manier leer je ongetwijfeld ook weer nieuwe mogelijkheden en toepassingen van Facebook kennen, die je zelf kan inzetten op je eigen pagina.

Een pagina creëren Men kan via zijn/haar persoonlijke account een fanpagina maken voor de bibliotheek. Volgens de gebruiksvoorwaarden mag dit enkel gebeuren door een officiële vertegenwoordiger van de organisatie in kwestie, in dit geval een medewerker van de bibliotheek. Om een pagina te maken, log je met je eigen account in in Facebook, en klik je vervolgens in de linkerbalk op ‘Advertenties en pagina’s’. Klik vervolgens bovenaan op de link ‘+ Pagina aanmaken’. Vink onder ‘Officiële pagina’ de optie ‘Lokaal bedrijf aan. Kies uit het uitklaplijstje ‘Bibliotheek / openbaar gebouw’.

14


Vul de gewenste naam van de pagina in. Let wel, dit is later niet aan te passen, dus denk na over deze benaming. Wil je namelijk snel teruggevonden worden in de zoekfunctie, zorg er dan voor dat alle betekenisvolle zoektermen in de naam zitten, bv. ‘Openbare bibliotheek Tienen’. Indien je bibliotheek onder een andere naam bekend staat, is het toch altijd handig om de stad te vermelden. De pagina van ‘Bibliotheek Tweebronnen’ is bijvoorbeeld niet in de zoekmodule terug te vinden als men ‘bib Leuven’ intypt.

Je pagina zichtbaar of onzichtbaar maken Een nieuwe pagina staat standaard zichtbaar. We raden aan om de pagina eerst even onzichtbaar te maken, en pas nadat alle benodigde info werd toegevoegd, deze weer zichtbaar te maken voor potentiële fans. Zorg er dus voor dat op dat moment je pagina interessant genoeg is voor de fans: post een welkomstbericht op je prikbord, zorg ervoor dat alle contactinfo werd opgenomen, voeg enkele afbeeldingen en/of filmpjes toe, kortom, maak je pagina boeiend, ook voor de eerste fan! Je kan een pagina zichtbaar of onzichtbaar maken via het overzicht van je pagina’s (Advertenties en pagina’s in de linkerbalk). Zie je enkel de link ‘Pagina bewerken’, dan is je pagina onzichtbaar. Indien er echter twee extra links (Reclame maken voor pagina en Statistieken bekijken) verschijnen, dan is de pagina zichtbaar en vindbaar in de zoekfunctie. Om een pagina (on)zichtbaar te maken klik je op de link ‘Pagina bewerken’ om de beheerspagina te openen. kies vervolgens bij ‘Instellingen’ voor ‘Bewerken’. Verander de status van ‘Gepubliceerd’ naar ‘Ongepubliceerd’ of omgekeerd. Klik op ‘Wijzigingen opslaan’.

Je pagina opvullen Je nieuwe pagina opent nu op het tabblad ‘Aan de slag’, dat enkel voor de beheerders zichtbaar is. Deze pagina maakt je wegwijs in enkele basiselementen van je pagina. Zodra je je pagina wat hebt aangepast en fans hebt, verdwijnt dit tabblad trouwens. Andere tabs die automatisch werden aangemaakt zijn:

15

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN ·

· · ·

Prikbord: vergelijkbaar met het prikbord op het profiel van een gebruiker, kan je hier berichten achterlaten, die automatisch ook in het nieuwsoverzicht van je fans verschijnen; je kan al dan niet toestaan dat ook fans hier berichten kunnen posten. Info: algemene info, zoals adres, openingsuren en link naar de website Foto’s: overzicht van de profielfoto van de pagina, en eventuele anders sets van foto’s die je rechtstreeks oplaadt in Facebook. Forum: creëer hier discussieruimten waar je fans van mening kunnen wisselen.

Standaard opent een Facebook-pagina voor de fans op de tab Prikbord, en voor anderen op de tab Info. Je kan ook tabs toevoegen uit een lijst, zoals de tab Evenementen. Afhankelijk van de applicaties die je op je pagina geïnstalleerd hebt, kunnen dat er meer zijn dan de standaard lijst.

De instellingen van je pagina beheren Via de beheerspagina kan je ook andere algemene instellingen aanpassen, zoals de opties voor het prikbord, de evenementen, fora, foto’s, links, enzovoort. Verken deze opties best eens voor je de pagina publiceert.

16


Je kan de toegangsinstellingen aanpassen naargelang de noden van je pagina. Mogen fans al dan niet reageren op berichten, mogen ze zelf prikbordberichten, foto’s, films en link toevoegen. Indien je fans toelaat om zelf berichten te posten, stel dan op dezelfde plaats best ook in dat het prikbord standaard zowel de berichten van de bib als die van de fans toont. De maker van de Facebook-pagina kan collega’s toelaten de pagina te bewerken en berichten te posten, door hen beheerder te maken. In tegenstelling tot bij een groep, worden de namen van deze beheerders niet getoond. Ook wanneer je als beheerder commentaar geeft op een bericht van een fan, zal je eigen naam niet zichtbaar worden, maar post je het bericht uit naam van de bib. Je kan dus als beheerder niet uit persoonlijke naam reageren op berichten op de pagina. Gebruik je de ‘Vind ik leuk’-knop, dan verschijnt wel je eigen naam. Via deze beheerspagina kan je ook een zogenaamde ‘vanity URL’, een verkorte URL of gebruikersnaam (username) voor je pagina aanvragen, bv. www.facebook.com/bibliotheekgent. Dit kan echter pas van zodra je pagina 25 fans heeft. Als beheerder van een pagina heeft men toegang tot een statistiekenmodule, waarin nuttige informatie wordt getoond over de fans en de interactie op de pagina.

17


Je fans op de hoogte houden Indien je als bibliotheek een pagina maakt, dan kan je je ‘fans’ op de hoogte houden van activiteiten en nieuwtjes via een bericht op het prikbord van de pagina. Deze boodschappen zullen automatisch verschijnen in het nieuwsoverzicht van de fans, waardoor ze zeker zullen opvallen. Men kan als pagina-beheerder ook alle fans een rechtstreeks bericht sturen, een soort interne mail als het ware. Let wel, in tegenstelling tot berichten die vanuit een persoonlijk profiel of vanuit een groep worden verstuurd, komen de berichten van een pagina niet in de berichtenbox aan, maar in de subfolder ‘Updates’, waardoor ze minder goed opvallen dan statusberichten in het nieuwsoverzicht. Concentreer je daarom op de prikbordfunctionaliteit, vermits de statusupdates die daar worden gepost via de nieuwsfeed van fans meer aandacht krijgen dan de interne mailberichten.

Meer weten? Meer informatie over Facebook-pagina’s is in Facebook zelf te vinden, in de helppagina’s (Account > Helpcentrum) of via http://www.facebook.com/FacebookPages. Vind je toch nog niet de gewenste informatie? Zoek dan eens via Google in de duizenden webpagina’s en blogberichten die reeds over Facebook en het gebruik ervan werden geschreven. Hou er wel rekening mee dat Facebook snel verandert, en dat sommige blogberichten en/of handleidingen al voor een deel achterhaald kunnen zijn.

18


Praktijkvoorbeelden Niets is zo demotiverend voor een bezoeker van een Facebook-pagina, als een leeg blad, of berichten die een half jaar oud zijn. Het is niet voldoende om als bibliotheek gewoonweg aanwezig te zijn op Facebook, met een profielfoto en wat contactinfo. Een Facebook-pagina op zich maakt een bibliotheek niet modern of hip. Een succesvolle Facebook-pagina biedt een meerwaarde voor de fans, en dat vraagt regelmatige updates en interactie. Een Facebook-pagina wordt soms ten onrechte louter en alleen gebruikt als duplicaat van een website of blog, met exact dezelfde algemene berichten. Het kan natuurlijk nooit kwaad om je informatie op verschillende plaatsen te herhalen, maar indien je enkel daarvoor Facebook gebruikt, dan mis je toch enkele unieke kansen om meerwaarde te bieden voor je publiek. We hopen dat volgende tips inspirerend kunnen werken om nog meer uit dit sociale netwerk te halen, en tegemoet te komen aan wat gebruikers van Facebook en Facebook-pagina’s verwachten. Ze werden verzameld door tientallen Facebook-pagina’s, van bibliotheken, maar ook van andere culturele instellingen, non-profit organisaties en zelfs bedrijven, te bekijken.

Blijf actief! De statusupdates op het prikbord van je pagina zijn een belangrijk deel van je aanwezigheid op Facebook. Dit is immers een uitstekende manier om je pagina weer in het vizier van je ‘fans’ te krijgen, vermits elke boodschap die je hier plaatst, ook in hun nieuwsoverzicht verschijnt. Een statusbericht mag maximum 420 tekens lang zijn. Heb je langere info, plaats die dan elders (bv. op een blog, website, …) en link ernaar vanuit Facebook, of maak gebruik van de notitiesoptie (meer hierover in het volgende hoofdstuk van deze inspiratiegids). Al is het niet altijd eenvoudig om steeds nieuwe berichten te posten, zorg er toch voor dat er regelmatig (minstens enkele keren per week) een bericht verschijnt. Maak eventueel een planning op, waarin je de belangrijke communicatieberichten, verbonden aan bepaalde data, opneemt. Vul de gaten op met tijdsonafhankelijke berichten, of plan op bepaalde momenten een ‘In de kijker’, waarmee je bepaalde facetten van je werking en/of collectie belicht. Maak je gebruik van nog andere webapplicaties, zoals een blog of Twitter, neem dan ook deze op in je planning. In het volgende hoofdstuk geven we enkele tips om sociale tools met elkaar te verbinden, en op die manier heel wat tijd te winnen. Hou er ook rekening mee dat je, indien je Facebook en andere online communicatiekanalen optimaal wil inzetten, je ook tijd moet maken om andere kanalen te volgen: Facebook-pagina’s van andere bibliotheken en bibliotheekorganisaties (om ideeën op te doen), online kranten, vakgerelateerde blogs en websites, allemaal kunnen ze extra content bieden voor jouw publiek. Volg vooral ook op wat er over jouw bib op websites en sociale tools geschreven wordt. Daarnaast is het ook noodzakelijk dat je Facebook niet enkel gebruikt als communicatiekanaal vanuit de bib naar de fans, maar dat je tijd investeert in tweerichtingsverkeer. Interageer met je fans, beantwoord hun vragen, en pik in op eventuele discussies.

19

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Maak ook gebruik van je collega’s! Probeer hen warm te maken om ook regelmatig iets over hun afdeling te posten (of minstens naar jou door te sturen). Of laat elke week een andere medewerker een nieuwe aanwinst aanprijzen. Kortom, verdeel het werk, zorg dat iedereen betrokken is bij de Facebook-pagina en je project gedragen wordt door de hele bib!

Speel kort op de bal! Facebook is een snel medium: in enkele seconden heb je een korte boodschap verspreid onder je fans, zonder dat je speciale technische kennis moet hebben. Je pagina is dan ook zeer geschikt om last-minute berichtjes te versturen, om je fans nog eens te herinneren aan een komende activiteit, of aan veranderingen in je werking in de nabije toekomst, zoals openingsuren tijdens de zomermaanden, sluitingsdagen, …

Wees multimediaal! Post niet alleen berichten, maar maak de inhoud van je pagina multimediaal. Zorg voor fotomateriaal, films, links naar websites, … Het grote voordeel van je tekstbericht aan te vullen met extra materiaal, is dat zulke statusberichten dan in het nieuwsoverzicht van de fans verschijnen met het extra knopje ‘Delen’. Hiermee kunnen je fans snel en eenvoudig deze informatie weer verder verspreiden, door het op hun eigen profiel te posten, samen met hun eigen commentaar.

20

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Men kan foto’s en video’s opladen in Facebook zelf, maar je kan ook linken naar bv. Flickr en YouTube. Deze tools zijn uitermate geschikt voor het delen van dergelijke bestanden, en je kan er gemakkelijk vanuit vele andere communicatietools (blog, website, …) naar linken. Zeker voor films is deze manier van werken te verkiezen. Wanneer je toch films rechtstreeks in Facebook oplaadt, hou de grootte van films beperkt (zeker niet meer dan 1024 Mb en 20 minuten lang).

Om vanuit Facebook te linken naar een video op YouTube, kopieer je de URL van de video. Start een nieuw bericht op Facebook, en klik onder het tekstveld op de knop ‘Link’. Plak de URL in dit veld en klik ‘Bijlage’. Facebook haalt nu automatisch een miniatuurversie van de video, samen met de bijhorende infotekst op uit YouTube. Voeg eventueel wat commentaar bij in het tekstveld bovenaan en deel je bericht met je fans via ‘Delen’. Je vindt in YouTube al heel wat interessante filmpjes die je kan hergebruiken, zoals de promotievideo’s van ‘De bib: het leven van A tot Z’ of het how-to-filmpje van Fundels. Check bv. de YouTube-accounts van Bibnet en Locus om nog meer films te vinden, zowel bij de gedeelde films als de favorieten.

21

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Het rechtstreeks opladen van foto’s in Facebook zelf heeft voor- en nadelen. Aan de éne kant zijn ze moeilijker herbruikbaar in andere webtools dan wanneer je ze in Flickr plaatst. Aan de andere kant kunnen fans rechtstreeks interageren met foto’s in Facebook, bv. hun voorkeur uitspreken via de ‘Vind ik leuk’-knop of commentaren toevoegen. Stimuleer je fans in dit geval ook om zichzelf te taggen, als ze zich herkennen. Op die manier wordt de foto zichtbaar in hun netwerk en op hun profielpagina (op de foto-tab), en kan je Facebook-pagina weer enkele nieuwe bezoekers tellen.

Hou rekening met auteursrecht, en laad in Facebook, Flickr of YouTube enkel foto’s en films op die je zelf hebt gemaakt, of waarvan de maker toelating heeft gegeven. Indien je mensen fotografeert of filmt, hou je dan tevens aan de regels van het portretrecht. Zeker wanneer het gaat om minderjarigen, is de toestemming van de ouders nodig! Meer info over het gebruik van foto’s en video in Facebook, zoals de hieraan verbonde privacysettings, de toegelaten formaten en mogelijke problemen, vind je in het Help Center (via de knop Account). Fotografeer of film je een bepaalde activiteit, breng je publiek dan op de hoogte dat foto’s en/of video’s te vinden zullen zijn op Facebook. Op die manier krijg je er misschien nog een aantal extra fans bij. En vergeet niet te vermelden dat ze zichzelf kunnen taggen! Wanneer iemand zichzelf of een vriend herkent op een foto, kan hij/zij de rechthoek aanduiden waarbinnen het gezicht valt, en aanduiden wie dit is. De getagde foto wordt vervolgens automatisch verspreid in het nieuwsoverzicht van alle vrienden van de ‘getagde’ persoon, waardoor de foto zelf en de locatie ervan (profiel/groep/pagina) in de kijker wordt gezet. Dit is een mooi voorbeeld van virale marketing, waarbij je pagina extra fans kan winnen dankzij de activiteiten van de reeds bestaande fans.

22


Maak je publiek warm voor nieuwe initiatieven! Bied je fans via Facebook een preview van nieuwe initiatieven, bijvoorbeeld door hen zeer vroeg op de hoogte te brengen van nieuwe lezingen, een foto-verslag te maken van de opbouw van een tentoonstelling, medewerkers aan het woord te laten over toekomstige evenementen, …

23


Geef nabeschouwingen! Ook wanneer een activiteit voorbij is, kan er nog aandacht aan besteed worden via Facebook. Maak een verslag, en vraag je Facebook-fans om dit aan te vullen met hun ervaringen.

Post foto’s van de activiteit, en spoor je fans aan om zichzelf te taggen. Op die manier komen de foto’s weer in de nieuwsfeeds van hun vrienden terecht, en komt de bibliotheek in het vizier van fans-to-be.

Maak je fans wegwijs in de bib! Via kleine tips, kan je minder bekende diensten van je bib in de kijker zetten, of hen helpen efficiënter de weg te vinden naar wat de bib hen te bieden heeft.

Uit onderzoek blijkt dat de meeste gebruikers van sociale netwerken verzot zijn op foto’s, en dat albums heel vaak bekeken worden. Maak daarvan gebruik, en creëer bijvoorbeeld een virtuele rondleiding doorheen je bib. Via de commentaarfunctie kan je extra informatie toevoegen.

24


Bied etalages op je collectie! Facebook is, omwille van de snelle en eenvoudige manier van aanpassen, zeer interessant om je collectie extra in de kijker te zetten. In combinatie met de link-functie, foto’s en multimediabestanden, zoals video’s, kan je zonder al te veel inspanningen de rijke collectie van de bib onder de aandacht brengen. Hou je publiek zeker op de hoogte van nieuwe aanwinsten of nieuwe collectiediensten.

Zet op bepaalde tijdstippen ook actuele thema’s uit je collectie in de kijker.

Of plaats eens een grappig, ontroerend of spannend citaat uit een werk online.

25

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Ook doodgewone gebeurtenissen kunnen worden aangewend om een werk in de kijker te plaatsen, zoals hier op de eerste warme zomerdagen in juli.

De laatste aanwinsten of bepaalde thema’s in je collectie kan je ook snel oplijsten door te linken naar een zoekactie in je catalogus. Kopieer de URL van een bepaalde zoekactie in je catalogus, en plak deze bij de link-optie onder je statusbericht.

Tijdens een hittegolf bood onderstaande bibliotheek verkoeling in de vorm van een overzicht van alle werken uit de catalogus waar het woord ‘sneeuw’ in de titel voorkwam.

26

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Naast je eigen catalogus kan je ook gebruik maken van de info op Bibliotheek.be, Zoeken.bibliotheek.be, de auteurspagina’s, de persmappen, de Webwijzer, ... Deze tools werden ontwikkeld voor het Vlaamse publiek, en staan uiteraard ter beschikking van de bibliotheken om jullie eigen content mee aan te vullen.

Pik in op de actualiteit! Elke dag zijn er interessante berichten in het nieuws, die verband houden met de activiteiten en de collectie van de bib: bekroningen, verfilmingen, literaire weetjes, studies over games of de digitale kloof, … Via de link-optie in Facebook kan je snel en eenvoudig naar het originele artikel linken, en er nog wat extra commentaar of duiding bijplaatsen.

Probeer waar mogelijk het nieuwsfeit te verbinden met de dienstverlening van de bibliotheek, bv. door een link toe te voegen naar een specifieke zoekopdracht in de catalogus.

27


Maak de digitale kloof wat kleiner! Vele bibliotheken zetten zich actief in om de digitale kloof te verkleinen, door via vaste pc’s en wifi toegang te verschaffen tot het internet, en via diverse lezingen, workshops en andere vormingsinitiatieven. Het is niet omdat je fans de weg naar Facebook hebben gevonden, dat ze geen nood meer hebben aan andere digitale tips en truukjes. Weetjes over Facebook zelf, stap-voor-stap video’s die het gebruik van databanken uitleggen, interessante nieuwe webtools, tips om meer uit je digitale camera te halen, informatie over tax-on-web, …, zet ze in de kijker. Je hoeft niet alles zelf te schrijven, je vindt online zeker voldoende interessant materiaal, ook in het Nederlands. Verzamel eens allerlei nuttige weetjes tijdens een brainstorm onder collega’s, en plan vanaf dan elke week een ‘Digitip’ of ‘Website in de kijker’.

Vergeet naast de technische aspecten ook de praktijktips niet. Maak je fans ‘mediawijs’, via tips en artikels over privacy, virussen, veiligheid op het net, … Geef ouders informatie over de games die hun kinderen spelen, en informeer jongeren over de mogelijke gevaren van moderne media.

Je kan je fans ook onrechtstreeks in contact brengen met leuke tools en nuttige websites, bv. door er zelf naar te verwijzen of ze te gebruiken binnen Facebook. Zo kan je bij een actueel onderwerp linken naar de overeenkomstige Wikipedia-pagina, bij een boek linken naar de vermelding in Librarything, bij een lezing van een auteur verwijzen naar zijn of haar Twitterpagina, of Doodle gebruiken om een poll te houden.

28


Bied een blik achter de schermen! In deze tijden van reality shows en constante informatiestromen van vrienden via Facebook en andere netwerken, zijn we niet vies van een beetje voyeurisme. Een uitgelezen kans om onze fans niet enkel het officiële bibnieuws te geven, maar hen ook een blik te gunnen op ‘De bib… het leven zoals het is’!

29

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Plan je een verhuis of verbouwingen, of voer je RFID in, met allerlei karweitjes tot gevolg, zet dat dan ook in de kijker, via berichtjes, foto’s en zelfs video’s. Ook het dagdagelijkse reilen en zeilen van de bib kan gerust eens aan bod komen in een berichtje.

Zet ook eens een bibliotheekmedewerker in de kijker!

En waarom zou je je profielfoto niet af en toe wisselen, en op die manier je personeel en de activiteiten in de bib zelf in de kijker zetten. Let er wel op dat deze foto verkleind ook in het nieuwsoverzicht van de fans te zien is, dus zorg ervoor dat ook deze kleine versie het onderwerp nog herkenbaar is.

30


Gooi ook gerust eens met wat cijfers, zeker als ze zo indrukwekkend zijn als in onderstaand voorbeeld.

Zet je publiek in de kijker De bibliotheek is meer dan de collectie alleen, en het publiek vormt zeker één van de pijlers van onze werking. De Facebook-fans en de andere bibliotheekgebruikers hebben dan ook ongetwijfeld veel interessants te vertellen. Geef hen een platform, bv. in een maandelijkse rubriek.

31


Vergeet je andere communicatiekanalen niet! Facebook is slechts één van de vele communicatiekanalen die je als bib inzet om je publiek op de hoogte te houden. Breng ook die andere media onder de aandacht van je fans: link naar berichten op je website of blog, en zet nieuwe edities van je nieuwsbrief extra in de kijker.

Heeft je bibliotheek ook een blog, dan zullen ongetwijfeld heel wat berichten die daar verschijnen ook geschikt zijn voor je Facebook-publiek. Je kan je blogberichten snel manueel overzetten via de link-optie in Facebook. Maak een statusbericht, en klik naast ‘Bijlage’ op de knop ‘Link’. Plak in dit nieuwe veld het webadres van je blogbericht. Facebook zal automatisch de titel, en afhankelijk van de instellingen van je blog ook een deel van de tekst, importeren. Indien er afbeeldingen in het bericht zitten, kan je ook één van deze tonen, links van de link.

Om tijd te besparen kan je er ook voor zorgen dat alle blogberichten automatisch worden doorgestuurd naar Facebook, zonder dat je nog manueel de link moet kopiëren. Dit komt aan bod in het volgende hoofdstuk.

32


In de linkerbalk van je pagina kan je de module boven ‘Informatie’ aanvullen met links naar andere online informatiesites of mailadressen. Op die manier zijn de links naar andere webpagina’s altijd zichtbaar voor je fans.

Publiceert een krant of lokaal tijdschrift een artikel over de bibliotheek of een actie waarin je bib deelneemt, breng dan ook dit onder de aandacht. Is er geen online versie van het artikel te vinden, vraag dan eens na of je het niet mag digitaliseren om op die manier toch aan je fans aan te bieden.

33


Wees fun! Eén van de belangrijkste eigenschappen van Facebook is het ongedwongen, speelse karakter van het sociale netwerk. De vele spelletjes die gebruikers spelen, de soms grappige pagina’s waar ze lid van worden, en de ongedwongen statusberichten, zijn hier voorbeelden van. In tegenstelling tot andere media mag het er op Facebook dus wel wat losser en grappiger aan toe gaan. Fleur je statusberichten dus gerust eens op met een kwinkslag, en verwoord je ‘officiële’ boodschappen op een speelse manier. Benut ook elke link met de actualiteit van de dag om je bibliotheek onder de aandacht van je fans te houden!

Verschillende bibliotheken linkten al vanuit hun Facebook-pagina’s naar leuke bibliotheekgerelateerde grappige filmpjes op YouTube, zoals het bekende ‘Librarians Do Gaga’, waarin bibliotheekmedewerkers een parodie een eigen versie van Lady Gaga’s hits brengen. Naast video’s zijn er ook online spelletjes te vinden die verband houden met de bib.

Ook moppen kunnen een zeer leuke aanleiding zijn om bepaalde delen van de collectie in de kijker te zetten. Onderstaand voorbeeld komt uit een bibliotheekblog, maar dit idee is zeker

34

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN herbruikbaar in Facebook. De links onder het mopje verwijzen telkens naar relevante zoekacties in de catalogus van de bib.

Het valt bovendien op dat zulke berichten meer reacties krijgen dan drogere officiële boodschappen. De ideale manier dus om je fans te motiveren om zelf actief te zijn op je pagina en zich kenbaar te maken. Ze zullen later dan ongetwijfeld sneller geneigd zijn om ook op andere berichten te reageren, wat de interactiviteit van je pagina enkel ten goede kan komen.

35


Geef de buren ook wat ruimte! Ook informatie van of over andere verwante organisaties en diensten, die aansluiten bij thema’s uit de bib, kunnen gerust in de kijker gezet worden.

Je kan ook andere pagina’s toevoegen als favorieten bij je eigen pagina.

36


Vraag eens om hulp! Facebook biedt je een community van gebruikers, fans, mensen die de bib een warm hart toedragen. Maak daarvan gebruik wanneer je op zoek bent naar vrijwilligers.

Lanceer een algemene oproep, laat een vrijwilliger zelf aan het woord, of zoek helpende handen voor een concrete actie, via de evenemententool in Facebook zelf.

37


Stimuleer interactie! Vaak stellen we berichten op Facebook op dezelfde manier op als voor een nieuwsbrief, folder of website. We geven heel wat informatie, maar vragen zelden de mening van onze fans. En zelfs al heeft men steeds de optie om te reageren, buiten het ‘Ik vind dit leuk’-knopje voelen weinigen zich geroepen om te interageren. Tenzij we dit stimuleren! Facebook gebruiken als informatiekanaal is op zich uiteraard niet verkeerd, maar dit sociale netwerk laat daarnaast zoveel meer toe. Web 2.0 tools staan voor interactie, interactiviteit en (co)creatie, en daar kan ook een bibliotheekpagina dankbaar gebruik van maken. Zo kan je bijvoorbeeld toestaan dat niet enkel de beheerders van een pagina, maar alle fans berichten kunnen posten op het prikbord. In dit geval zorg je er best voor dat je prikbord standaard al deze berichten toont, en niet enkel die van de beheerders, anders vallen de andere minder snel op. Wees niet bang om je fans de mogelijkheden tot posten te geven, er zal zelden of nooit misbruik van gemaakt worden.

Stimuleer leden om te reageren op de statusberichten van de bib. Laat hen hun mening geven over de voorbije activiteiten. Vraag hen naar hun favoriete vakantieboek. Of laat hen een citaat posten uit hun lievelingsboek. Doe ook iets met hun commentaren en berichten: reageer erop, gebruik ze om een bepaald deel van de collectie in de kijker te zetten, voeg een link toe naar de andere werken van een auteur in de catalogus, nodig een actieve fan uit voor een interview, dat dan weer gepost kan worden op je Facebook-pagina. Kortom, laat je fans weten dat je hun mening en commentaren waardeert.

38


Wanneer er verschillende reacties op je bericht staan, en je wil reageren op één bepaalde fan, dan is de Facebook-conventie om dat te doen via @naam en vervolgens je antwoord. Op die manier kan je ook gericht antwoorden, zelfs al hebben er ondertussen al andere fans op hetzelfde bericht gereageerd.

Benut ook de mogelijkheden van deze groep fans als toetssteen voor ideeën rond nieuwe diensten, initiatieven en technologieën en krijg een beter zicht op waar je bibliotheekgebruikers van de toekomst mee bezig zijn, en welke informatienoden zij hebben.

39

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Let wel op dat je ook regelmatig je Facebook-pagina nakijkt, ook de wat oudere posts, om de reacties van de bezoekers te lezen en er eventueel op te reageren! Hou de interactie levend door zelf regelmatig in te pikken op commentaren van lezers. Zelfs al lijken de vragen wat raar, we zouden de bibliotheek niet zijn als we er geen antwoord op wisten…

Organiseer eens een wedstrijd! Om je fans te motiveren commentaren achter te laten, en lees-, luister, kijken speeltips met elkaar delen, kan je er uiteraard ook een prijs aan vasthangen. Vraag naar de favoriete vakantielectuur van je fans, het mooiste kerstverhaal, het liedje waarvan ze kippenvel krijgen, en beloon de mooiste, ontroerendste, origineelste inzending met een cadeaubon, gratis toegang tot een tentoonstelling, een ticket voor een concert,… Facebook is ook uitermate geschikt voor kleine kwisjes, prijsvragen, waarop via de commentaarfunctie geantwoord kan worden. Je kan er eventueel een terugkerende wedstrijd van maken, met elke week of maand een nieuwe vraag en bijbehorende prijs.

40

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Je kan ook de creativiteit van je fans prikkelen door een doe-opdracht, bijvoorbeeld door hen zelf aan te sporen foto’s te nemen, bv. van activiteiten tijdens de Bibliotheekweek, van zichzelf terwijl ze hun favoriete boek lezen of van de verbouwingen van de bib. Of vraag hen een nieuwe profielfoto te maken. Laat ze hun foto’s opladen op de Facebook-pagina van de bib, en beloon de mooiste resultaten. Er hoeven ook niet altijd prijzen aan vast te hangen. Zo kan je bijvoorbeeld je komende evenementen gaandeweg prijsgeven via Facebook, door een tip van de sluier op te lichten. Komt er een bekende auteur een lezing geven, geef dan de datum en enkele hints m.b.t. de persoon in kwestie, en laat de Facebook-fans posten over wie het nu precies gaat. Of post elke week een close-up van een bepaald deel van de bib, of van een voorwerp, of een detail van de cover van een boek/cd/film/game. Laat het raden maar beginnen…

Wees collegiaal! Vele bibliotheekmedewerkers zijn fan van elkaars Facebook-pagina’s. Dat is uiteraard zeer handig om op de hoogte te blijven van activiteiten in andere bibliotheken, en om ideeën op te doen van hoe Facebook gebruikt kan worden. Wil je graag een overzicht van Vlaamse openbare bibliotheken die een pagina hebben op Facebook, ga dan naar de Facebook-pagina van Bibnet en bekijk de module ‘Favoriete pagina’s’ onderaan links. Deze module toont alle bibliotheekpagina’s waar wij weet van hebben. Het is technisch niet mogelijk om bibliotheken die nog werken met een profiel of groep ook hierin op te nemen. Wil je deze bibs vinden, zoek dan in de zoekbox op ‘Bib’ of ‘Bibliotheek’.

Indien je bibliotheek zelf met een profiel i.p.v. een pagina werkt, of indien je een bericht van een andere bib wil overnemen op je eigen persoonlijke prikbord, dan kan dat gemakkelijk via de knop ‘Delen’. Op die manier wordt de ‘bron’ ook automatisch vermeld.

Indien je het bericht wil overnemen op het prikbord van een pagina of groep, of indien het bericht geen knop ‘Delen’ heeft (bv. als het geen link, foto of video bevat), dan kan je de tekst kopiëren en plakken, en toch de andere bib vermelden via een zogenaamde tag. Gebruik hiervoor de code @naambibpagina (bv. @Bibliotheek Malle). Zodra je een deel van de naam invult na de ‘@’ zal Facebook een lijst geven van alle profielen en pagina’s waarmee je met jouw account gelinkt bent.

41


Kies de gewenste tag, en Facebook zal deze automatisch vervangen door een link naar de betreffende bibliotheekpagina.

Je kan uiteraard ook gerust posten op de pagina’s van andere bibliotheken, maar zorg ervoor dat het een meerwaarde heeft voor het publiek van de andere bib, bv. als het bijdraagt tot de discussie of extra info verschaft. Ook een kwinkslag mag uiteraard. Denk er echter aan dat een Facebook-pagina bedoeld is voor het ‘grote publiek’ van een bepaalde bib. Kritiek op de bib in kwestie of interne vakgerelateerde discussies horen er dus niet thuis.

42


Je pagina promoten De verspreiding van je fanpagina gebeurt via aanbevelingen van een fan aan zijn/haar vrienden (knop ‘Voorstellen aan vrienden), via nieuwsberichten, evenementen, enzovoort. Vergeet ook je andere webkanalen niet, en plaats links op je website, blog, …

Maak gebruik van virale marketing! De sterkte van sociale netwerken zoals Facebook ligt in het feit dat pagina’s en berichten zich viraal verspreiden. Virale marketing wil zeggen dat men bestaande sociale netwerken gebruikt om de bekendheid van een ‘merk’ te vergroten, op een vergelijkbare snelle wijze als de verspreiding van een virus: de éne gebruiker besmet als het ware (een deel van) zijn vrienden. Bedrijven en grote organisaties hebben al enige tijd de mogelijkheden van Facebook en andere sociale netwerken voor dit soort van naamsbekendheid ontdekt, en maken er gretig gebruik van. Virale marketing binnen Facebook werkt erg eenvoudig. Wanneer jij fan wordt van een pagina, verschijnt dat in het nieuwsoverzicht van al je vrienden. Op die manier kunnen zij zelf de pagina bekijken en op hun beurt fan worden, indien ze dat willen. Je kan je vrienden, of een deel daarvan, ook expliciet uitnodigen om fan te worden, via de link ‘Voorstellen aan vrienden’, links onder de profielfoto van de pagina. Wanneer je een boodschap post op je pagina, dan verschijnt die niet alleen op het prikbord van je pagina, maar ook in het nieuwsoverzicht van alle fans. Bevat je bericht een link naar een website, blogpost, video of foto, dan biedt Facebook je fans de optie om via een knop ‘Delen’ de info snel over te zetten naar hun eigen profiel. Op die manier zien ook al hun vrienden, die misschien (nog) geen lid zijn van de bibliotheekpagina, het bericht. Maak gebruik van die optie, en post daarom zo veel mogelijk berichten met een link! Vele pagina’s proberen hun aantal fans te verhogen via tijdelijke acties, door de reeds aanwezige fans op te roepen om binnen hun vriendenkring reclame te maken, met als doel zo snel mogelijk een bepaald aantal fans te verzamelen, bv. 100, of 500.

43


Maak reclame voor je Facebook-pagina via je andere communicatiekanalen! Er zijn verschillende opties om je Facebook-pagina ook op andere webpagina’s in de kijker te zetten. De meest eenvoudige en snelle manier is om een tekstuele link op te nemen, bv. in de rechterbalk van je blog.

Wil je de link beter doen opvallen, dan kan je het logo van Facebook opnemen, met daarachter de link naar de pagina van de bib.

Facebook biedt ook de mogelijkheid aan om een zogenaamde Facebook-badge met logo en info over je pagina te creëren. In de rechterbalk van de beheersmodule van je pagina vind je de link naar de badges, of ga via http://www.facebook.com/badges/ rechtstreeks naar het overzicht van alle badges. Kies de optie ‘Pagina-badges’. Je kan eventueel de badge bewerken, en enkele aspecten aan of uitzetten. Facebook genereert automatisch de overeenkomstige code, die je kan plakken in je blog of website. In een blogspot-blog, doet men dat via Ontwerpen > Een gadget toevoegen > HTML/Javascript. Let er wel op dat sommige blogsoftware zulke code omwille van veilgheidsoverwegingen niet toestaat.

44


Indien je blog of website geen code accepteert, dan kan je toch nog via een andere weg een soort badge creëren. Maak daarvoor een screenshot van de badge, zoals je die in Facebook zelf ziet, en plak deze afbeelding in je blog, met erachter een link naar je Facebook-pagina. Let er dan wel op dat je een badge-versie zonder recente berichten en aantal fans neemt, want die info gaat uiteraard niet mee veranderen eens je de afbeelding hebt opgeladen, in tegenstelling tot een echte badge met code.

Wil je nog een stapje verder gaan, dan biedt Facebook de mogelijkheid om via zogenaamde ‘social plugins’ onder berichten op je blog of website een link te plaatsen met het bekende ‘Ik vind dit leuk’-knopje.

Bezoekers van je blog of website kunnen vervolgens op de link klikken, waarmee ze automatisch op hun Facebookprofiel een link kunnen leggen met de webpagina die je achter de link stopt (je blog, website, een bepaalde pagina op je site). Meer informatie hierover is te vinden op http://developers.facebook.com.

45

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Beperk je ook niet tot je online media, maar vermeld je Facebook-pagina op je drukwerk, folders, affiches. Doe dit pas zodra je meer dan 25 fans hebt, omdat je dan een verkort webadres of ‘vanity URL’ kan aanvragen (bv. www.facebook.com/bibliotheekgent), waardoor de link korter wordt. Meer info over deze vanity URL’s is te vinden in het hoofdstuk ‘Aan de slag met Facebookpagina’s’.

Facebook biedt tenslotte zelf ook reclamemogelijkheden aan tegen betaling.

Analyseer het gebruik van je pagina! Als beheerder van een pagina heb je toegang tot een statistiekenmodule, waarin nuttige informatie wordt getoond over de fans en de interactie op de pagina. De statistieken kan je raadplegen via de overzichtspagina’s van de pagina’s waarvan je beheerder bent (Advertenties en pagina’s), en de link ‘Statistieken bekijken’, of via de link ‘Alles weergeven’ in de beknoptestatistiekenmodule in de linkerbalk van je pagina.

Enkele cijfers die je best in de gaten houdt: -

het aantal fans dat zich weer uitschreef de interactie op je pagina de interactie per bericht

Wees niet ontmoedigd wanneer je pagina, ondanks een groot aantal fans, weinig ‘actieve fans’ heeft. Het overgrote deel van je fans krijgt jouw informatie in hun nieuwsoverzicht te zien, en zullen zelden actief je pagina bezoeken en/of reageren. Wat Facebook niet bijhoudt, is hoe vaak er op externe links wordt geklikt, bv. links naar je blog, of de bibliotheekwebsite. Wil je dat toch weten, dan kan dat o.a. op volgende manieren: -

-

46

gebruik, wanneer je een link legt naar een pagina buiten Facebook, verkorte URL’s, bv. via http://bit.ly. Via deze webservice kan je later bekijken hoeveel gebruikers er op de betreffende link hebben geklikt. Activeer Google Analytics op je website, en hou bij hoeveel gebruikers er vanuit Facebook doorklikten naar een bepaalde webpagina op je site.


Meer doen met Facebook Nodig je fans uit! Facebook biedt je via de evenementen de mogelijkheden om je activiteiten extra in het vizier van je fans te brengen.

Een evenement heeft een start- en eventuele einddatum, een titel, locatie en een optie om meer info mee te geven, bv. de link naar een website. Het is ook de tekst van het veld ‘Meer informatie?’ die zal verschijnen als automatisch statusbericht op je prikbord, met de titel, datum en locatie van het evenement daaronder.

47

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Zoals reeds eerder aangegeven, kan je een evenement, gekoppeld aan een Facebook-pagina, niet direct mailen naar al je fans, enkel naar je vrienden of naar specifieke mailadressen. Zodra je evenement is aangemaakt, heb je echter wel de optie om je fans op de hoogte te brengen. Het bericht verschijnt dan wel niet rechtstreeks in hun berichten-inbox, maar in de subfolder ‘Updates’. Het evenement verschijnt ook automatisch op het prikbord van je pagina en dus ook in het nieuwsoverzicht van je fans. Stimuleer hen ook om de aankondiging via de knop ‘Delen’ ook op hun eigen prikbord te plaatsen.

Geef discussies een boost via fora! Facebook-pagina’s bieden een forumfunctionaliteit, waarmee je discussies kan verzamelen op één tabblad binnen de pagina. Open bijvoorbeeld een forum rond wat je fans verwachten van de nieuwe bibliotheek die binnenkort ontworpen zal worden. Of gebruik diezelfde tool om je leden vragen te laten stellen over de bibliotheekwerking, of aankoopsuggesties te posten. Kortom, zorg dat je Facebook-webplek tweerichtingsverkeer wordt.

48

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Fora bieden vooral voordelen voor langdurige discussies of vragen. In tegenstelling tot statusberichten, zijn ze niet tijdsgebonden, en raken ze niet ondergesneeuwd onder de recentere berichten. Aan de andere kant zorgt het feit dat ze op een apart tabblad staan ervoor dat ze initieel minder zichtbaar zijn. Men moet er actief naar toe gaan om ze te zien. Breng ze daarom best regelmatig weer onder de aandacht via een statusbericht. Heb je eerder korte, actuele vragen voor je fans, bv. naar aanleiding van een activiteit, stel deze dan beter rechtstreeks op je prikbord.

Speel met je profielfoto! Vele bibliotheken kozen ervoor om het biblogo als profielfoto te nemen. Op zich is dit een goede keuze. Vele bibliotheekmedewerkers zijn lid van diverse bibpagina’s op Facebook, maar we mogen er vanuit gaan dat het grote publiek enkel één bibliotheek op Facebook volgt, en dus berichten met het biblogo automatisch associëren met hun lokale bib. Je kan ook met het biblogo trouwens creatief aan de slag gaan, zoals blijkt uit de profielfoto hiernaast. Je profielfoto is niet alleen een prominent deel van je pagina, deze verschijnt ook in het nieuwsoverzicht van je fans en in hun berichtenbox, voor elke post of bericht. Zorg er daarom voor dat, wanneer je een andere foto kiest dan het biblogo, dit ook nog herkenbaar is in het nieuwsoverzicht. Een foto van een gebouw of medewerkers kan mooi ogen op de pagina zelf, waar ze vrij groot getoond wordt, maar in het nieuwsoverzicht wordt dit vaak zo verkleind, en valt er zelfs een deel van de randen weg. Hou daar rekening mee en kies een profielfoto die je bibliotheek zo herkenbaar mogelijk maakt in het nieuwsoverzicht van je fans. Maak eventueel gebruik van de creativiteit van je fans, en organiseer een wedstrijd voor de ideale profielfoto!

Gebruik notities om je statusberichten mooier vorm te geven! Statusberichten hebben als voordeel dat ze snel en eenvoudig te maken zijn, maar hebben toch hun beperkingen. Zo kan je geen afbeelding toevoegen, tenzij je linkt naar een andere webpagina. Je kan ook geen opmaak toevoegen aan je tekst, en het aantal tekens is beperkt tot 420 tekens. Je kan echter gebruik maken van een andere standaard-optie in Facebook, nl. notities. Een notitie biedt je wel de mogelijkheid om foto’s en opmaak toe te voegen, en bovendien kunnen notities ook buiten Facebook gemakkelijk opgevolgd worden via een RSS-feed.

49


Indien dit nog niet gebeurd is, dien je eerst het tabblad Notities toe te voegen tot de tabs van je pagina. Klik hiervoor op het plus-icoontje rechts naar je tabs, en kies ‘Notities’. Op dit tabblad klik je vervolgens op de knop ‘Een notitie schrijven’. Vervolgens vul je de benodigde velden in.

Onderaan geeft Facebook ook de optie om een foto uit een bestaand album te kiezen, maar spijtig genoeg worden daar enkel persoonlijke albums getoond, en niet die van de bibpagina. Klik onderaan op ‘Voorbeeld’ om een preview te bekijken, of op ‘Publiceren’ om je notitie te laten verschijnen op je prikbord, in het nieuwsoverzicht van je fans en op het tabblad ‘Notities’. Het is trouwens ook op dit tabblad dat berichten van RSS-feeds die je automatisch koppelt aan Facebook zullen binnenkomen.

50


Organiseer een poll! Een andere manier om zonder al te veel extra inspanningen van je fans wat interactiviteit op je Facebook-pagina te krijgen, is via een poll. Op dit moment zijn polls geen standaard-tools van pagina’s, maar je kan wel extra toepassingen (apps) ‘installeren’ waardoor je deze functionaliteit toevoegt aan de mogelijkheden van je pagina. De applicatie ‘Poll’ bijvoorbeeld, laat je toe een poll te genereren en te plaatsen op je eigen profiel, of op een pagina waarvan je beheerder bent. De beheerdersinterface van de tool is Engelstalig, maar je kan de vraag, opties en stem-knop voor je gebruikers in het Nederlands zetten.

Met een beetje creativiteit kan je ook zonder zulke extra applicaties een poll organiseren. Maak bijvoorbeeld een foto-album met enkele titels uit de bibliotheekcollectie, verzameld rond een bepaald thema, geef wat commentaar bij elke foto (auteur/regisseur/componist, titel, korte inhoud, link met het thema, link naar titelbeschrijving in de collectie), en laat je fans stemmen op hun favoriet via de ‘Dit vind ik leuk’ knop onder elke foto. Enkele suggesties: -

romans die zich afspelen in een bepaalde populaire vakantiebestemming (tijdens zomermaanden); cd’s van artiesten/groepen die optreden op een lokaal festival; klassiekers uit de wereldliteratuur, die het twee per twee tegen elkaar opnemen in een soort mini-toernooi, waarbij de winnaars van een duel naar de (kwart/halve) finales doorstoten (naar aanleiding van WK voetbal, maak één album per duel).

51


Verbind je sociale bibliotheeksites! Tientallen bibliotheken hebben naast een Facebook-pagina ook een blog. Je kan de berichten van je blog automatisch laten doorsturen naar je Facebook-pagina via een RSS-feed, waarbij er automatisch voor elk bericht op de blog een overeenkomstige notitie in Facebook wordt gecreëerd (zie hierboven). Heeft je blogbericht een afbeelding, dan zal ook die als ‘thumbnail’ getoond worden.

Op het prikbord toont Facebook enkel de eerste zinnen van je bericht, de rest van de info kunnen de fans lezen door op de link in de titel te klikken. Het volledige blogbericht, wordt dan zichtbaar in Facebook op het tabblad ‘Notities’. Via een link onderaan kan je bovendien verder navigeren naar het originele bericht op de blog zelf.

De eenvoudigste manier om de RSS-feed van je blog (of eventueel website) te verbinden met Facebook, is via de beheerspagina van je blog. Klik onder de rubriek Toepassingen op de knop ‘Bewerken’ onder Notities. Klik vervolgens op de link ‘Importinstellingen bewerken’. Voeg hier de RSS-feed van je blog toe. Vanaf nu worden alle berichten van je blog automatisch doorgestuurd en getoond op je Facebookpagina. Daar kan soms wel eens wat vertraging op zitten, soms zelfs een halve dag tot een dag.

Er bestaan ook specifieke applicaties die je eveneens toelaten om RSS-feeds van blogs in te laden in Facebook, bv. Networkedblogs. Deze berichten verschijnen dan op het prikbord van je pagina en in het nieuwsoverzicht van je fans, maar niet op het tabblad Notities.

52

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Er bestaan ook soortgelijke applicaties om updates vanuit andere webtools, zoals Flickr, YouTube, Delicious en Slideshare automatisch te importeren.

Enkele voorbeelden -

Twitter App: heb je ook een Twitter-account, dan kan je via deze tool je tweets automatisch naar Facebook doorsturen, waardoor je slechts éénmaal hoeft te posten; YouTube box: link je YouTube account met je pagina, en toon nieuwe content in Facebook; MyFlickr: link je Flickr-account met je pagina en toon nieuwe foto’s in Facebook.

Voor wie ook Twitter gebruikt, je kan ofwel kiezen om je tweets via een applicaties zoals Twitter App vanuit Twitter door te sturen naar je Facebook-pagina, maar het kan ook omgekeerd. De Twitter-app stuurt bv. alle statusberichten van de Bibnet-pagina automatisch door naar Twitter, waar de verkorte versie van de tekst (max. 120 tekens) en een link naar het volledig bericht op Facebook verschijnt. Vermits de Facebook-pagina openstaat voor iedereen, kunnen ook niet fans vanuit Twitter doorklikken naar het volledige bericht. Hou er wel rekening mee dat je weinig controle hebt over hoe de berichten worden doorgestuurd: dat gebeurt automatisch op basis van de instellingen/metadata in de andere tool. Geef je bestanden in Flickr, Slideshare en YouTube daarom best altijd duidelijke namen mee, zodat je Facebookfans weten waarom een bepaalde video of foto op hun prikbord verschijnt.

53


Gebruik de ruimte op je pagina optimaal! Op een pagina heb je naast het prikbord nog enkele andere opties om informatie te plaatsen, bv. in de linkerbalk en op tabbladen. Een deel van je linkerbalk wordt standaard opgevuld door Facebook zelf, o.a. met je profielfoto, enkele links, de module Informatie (met voor een deel dezelfde info als op het tabblad Info), een overzicht van je fans, en zodra je actiever wordt op je pagina ook andere automatische modules, bv. met de laatste wijzigingen aan je foto-albums, evenementen of notities. Facebook geeft je in de linkerbalk, boven de module Informatie, ook een module die je zelf kan opvullen, weliswaar zonder opmaak. Deze module kan je gebruiken om extra informatie over je bibliotheek te geven, of enkele nuttige webadressen (blog, website, Twitter, …) te linken. Vermits het updaten van de module zeer eenvoudig is, kan je er ook minder statische informatie in opnemen, en op die manier bv. een bepaalde activiteit in de kijker zetten, of elke maand een interessant citaat posten.

Tot voor kort kon je via bepaalde applicaties nog meer modules in de linkerbalk vullen, maar Facebook is deze manier van werken aan het aanpassen, en laat enkel nog de eigen modules toe. Wanneer men op een pagina extra informatie wil toevoegen, dan kan dat enkel nog op een tabblad (zie hieronder). Oudere modules, die voor de invoering van deze aanpassing gecreëerd werden, zijn nog op enkele bibliotheekpagina’s te zien, maar ook deze zullen in de toekomst waarschijnlijk verdwijnen. Standaard opent je pagina op het prikbord, maar er zijn nog enkele andere tabs die je kan gebruiken. Naar mate je meer opties van Facebook gebruikt kan dit aantal tabs zelfs nog uitbreiden, bijvoorbeeld als je bepaalde toepassingen (apps) installeert en gebruikt. Sommige van deze toepassingen, bv. Static FBML, laten ook toe om op deze extra tabs aan de slag te gaan met HTML-code, en zo prachtige webpagina’s binnen Facebook te creëren. Hieronder gaan we dieper in op deze mogelijkheid.

54


Maak gebruik van een landingspagina! Vele (vooral commerciële) pagina’s zijn zo ingesteld dat ze voor niet-fans niet openen op het prikbord, maar op een zogenaamde landingspagina. Grote merken, zoals Coca-Cola, of bekende pagina’s zoals AllFacebook, maken van deze optie dankbaar gebruik om de look& feel van hun Facebook-intro pagina zo goed mogelijk te laten aansluiten bij hun huisstijl, of om gebruikers dudelijk te maken hoe ze fan kunnen worden. Ook culturele instellingen en organisaties kunnen hiervan gebruik maken. Een mooi voorbeeld hiervan is de pagina van Seven Stories, the Centre for Children’s Books. Zij incorporeren op deze manier een deel van hun website in Facebook, en zorgen voor een mooi uithangbord voor hun Facebook-pagina.

Andere organisaties gebruiken dezelfde optie om bepaalde acties, campagnes en activiteiten meer ruimte te geven binnen Facebook, door er een apart tabblad aan te wijden.

55


Zulke prachtige landingspagina’s zijn uiteraard het werk van IT- en design-professionals, en vragen een grondige kennis van HTML, maar het idee om een nieuwe bezoeker te laten ‘landen’ op een ander tabblad dan het prikbord kan interessant zijn. Zorg er dan wel voor dat er op die pagina voldoende interessante en actuele informatie te vinden is, zodat de bezoeker de extra klik naar het prikbord niet als hinderlijk ervaart. Met een klein beetje HTML-kennis en een applicatie zoals Static FBML kan je al heel wat.

56


Verrijk je pagina via applicaties! Er zijn vele handige applicaties die je toelaten om je eigen profiel of de inhoud op je pagina te verrijken. We vermeldden er al enkele die je kan gebruiken om je blog of andere webtools te koppelen aan Facebook, of om extra tabs met de mogelijkheid van HTML-opmaak toe te voegen. Kijk zeker eens rond op de Facebook-pagina’s van andere bibliotheken en culturele instellingen, of van bedrijven en merken. Alle pagina’s in Facebook staan standaard open, dus je hoeft geen fan te worden van Coca-Cola of Victoria’s Secret om de mogelijkheden van Facebook te verkennen. Vaak ontdek je zo interessante tools die ook jouw pagina een extra toets kunnen geven. Enkele interessante applicaties voor bibliotheken en bibliotheekmedewerkers: -

Librarything: een niet-officiële applicatie waarmee je je persoonlijke of de bibliotheekaccount op Librarything kan linken met je profiel of je bibpagina. Visual Bookshelf, weRead, …: applicaties waarmee je kan aangeven wat je leest, wil lezen of hebt gelezen Worldcat: applicatie om vanuit Facebook te zoeken in de WorldCat catalogus Twitter App: heb je ook een Twitter-account, dan kan je via deze tool je tweets automatisch naar Facebook doorsturen, waardoor je slechts éénmaal hoeft te posten; YouTube box: link je YouTube account met je pagina, en toon nieuwe content in Facebook; MyFlickr: link je Flickr-account met je pagina en toon nieuwe foto’s in Facebook. Poll: creëer een poll die je kan publiceren op je eigen profiel of op een pagina Static FBML: applicatie die je toelaat om HTML of FBML (Facebook Markup Language) toe te voegen aan je pagina.

Het maken van een Facebook-applicatie vraagt programmeerervaring. Sommige buitenlandse bibliotheken hebben reeds enkele (voor hun publiek specifieke) bibliotheektoepassingen gecreëerd, waaronder zoekmodules om catalogi en databases te doorzoeken, en ‘Ask the Librarian’ toepassingen, waardoor men live kan chatten met bibliotheekmedewerkers. Ook enkele Vlaamse bibliotheken integreerden reeds een cataloguswidget in Facebook. Uit de gebruikscijfers van Facebook blijkt echter dat zulke applicaties spijtig genoeg zeer weinig gebruikt worden.

57


De Facebook-wedstrijd tijdens Bibliotheekweek 2010 Eén van de aanleidingen tot het schrijven van deze inspiratiegids was de wedstrijd die tijdens de komende Bibliotheekweek op Facebook gehouden zal worden. Het is de bedoeling om via deze wedstrijd de bib op een leuke manier in de kijker te plaatsen. Met jouw bib kun je het initiatief mee promoten en misschien zelfs één van jouw leden belonen.

De Facebook-wedstrijd in het kort De Bibliotheekweek gaat als campagne op Facebook en daagt mensen uit om fan te worden van de Bibliotheekweek-pagina en hun favoriete zin uit een boek, film, muzieknummer… te posten. Er zijn 5 design boekenrekken van Kartell te winnen. Als lokale bibliotheek kun je het vuurtje mee aanstoken door jouw eigen Facebook-achterban attent te maken op de wedstrijd. Daarnaast zijn er klikbare banners beschikbaar die je op jouw bibblog, website, e-nieuwsbrief… kunt posten. Tracht, wanneer je deel uitmaakt van de gemeentelijke website, een banner op de homepage te laten plaatsen. Die banners doen bezoekers meteen op de fanpagina van de Bibliotheekweek belanden. De banners zijn te downloaden in verschillende versies en formaten. LOCUS en Bibnet beheren de Facebookpagina. Een onschuldige hand loot achteraf de 5 winnaars, die via Facebook op de hoogte worden gebracht. Het Nieuwsblad is partner voor deze wedstrijd en zal zijn lezers via de krant en website ook actief attent maken op de wedstrijd. LOCUS en Bibnet nodigen ook een hele reeks organisaties uit die actief zijn op Facebook om op hun pagina de wedstrijd te vermelden. Met hoe meer we over de wedstrijd berichten, hoe groter de kans dat de bib opgemerkt zal worden op Facebook.

Aan de slag in 5 stappen 1. 2. 3. 4.

Maak voor jezelf een persoonlijk profiel aan op Facebook. Word met dit persoonlijk profiel lid van de Bibliotheekweek-pagina. Maak een Facebook-pagina aan voor jouw bibliotheek. Verwijs op het prikbord van jouw bib naar de Bibliotheekweek-pagina op Facebook, via een wervend tekstje en een link (zie verder). 5. Plaats vanaf oktober 2010 een banner op je blog, bibwebsite, gemeentewebsite, nieuwsbrief, mailhandtekening, … (zie verder)

58


Linken vanuit Facebook Vanaf nu tot aan de Bibliotheekweek kan je best op regelmatige tijdstippen een statusupdate plaatsen met een link naar de Bibliotheekweek-pagina en wat uitleg over de actie. Je kan dit op twee manieren doen: Op de Facebookpagina van je bib en op je eigen profielpagina 1. Typ volgende tekst in je statusupdate: “Word fan van de Bibliotheekweek, krijg tientallen bibtips, en maak tijdens de Bibliotheekweek zelf (16-24 oktober 2010) kans op een design boekenrek”. 2. Klik op de ‘Link’-optie onder het tekstveld, voeg de URL www.facebook.com/bibweek toe en klik op ‘Bijlage’. 3. Klik op ‘Delen’ om de statusupdate te publiceren.

Op je persoonlijke profielpagina 1. 2. 3. 4. 5.

Ga naar de Bibliotheekweek-pagina op Facebook. Zoek een statusbericht dat je wil delen met je vrienden. Klik op de link ‘Delen’ onder dit statusbericht. Voeg eventueel bovenaan je eigen commentaar toe. Klik nogmaals op ‘Delen’ om het bericht op je eigen profielpagina te plaatsen.

59


Linken vanuit je bibliotheekblog, website, … (vanaf oktober 2010) Er werden banners in verschillende afmetingen ontworpen, waarmee men de Bibliotheekweekwedstrijd extra in de verf kan zetten. Deze banners bestaan in twee versies: een gewone afbeelding, of een interactieve banner die na een paar seconden van tekst wisselt (een zogenaamde ‘animated gif’).

Heb je een bibliotheekblog bij Blogger, dan kan je op volgende manier de banner met een link naar de Facebook-pagina opnemen: 1. Kies de gewenste banner op de overzichtspagina. Afhankelijk van waar je de banner wil plaatsen, kies je ofwel voor één van de langwerpige banners (voor boven- of onderaan de blog), ofwel voor de meer vierkante banners (voor in de zijbalk van de blog). Ga met de muis op de gewenste afbeelding staan, rechtsklik en kies in Firefox ‘Afbeeldingslocatie kopiëren’ of in Internet Explorer ‘Eigenschappen’ en kopieer zelf de URL achter ‘Adres (URL)’. 2. Log in in Blogger. 3. Ga naar het menu ‘Ontwerpen’ van je blog. 4. Afhankelijk van waar je precies een banner wil tonen, klik je bovenaan, rechts of onderaan op de link ‘Een gadget toevoegen’. 5. Kies de optie ‘Afbeelding’ uit de lijst van mogelijke gadgets. 6. Geef de module geen titel of bijschrift. 7. Voeg bij ‘Koppeling’ de URL http://www.facebook.com/bibweek toe. 8. Kies bij afbeelding de optie ‘Van het web’, wis de tekst die er al staat en plak de URL van de gewenste banner, die reeds gekopieerd werd in stap 1. Zodra je de link plakt, zal Blogger de afbeelding automatisch inladen en tonen.

60


9. Klik op ‘Opslaan’. 10. In het overzicht van gadgets heet de nieuwe module nu ‘Afbeelding’. Je kan deze eventueel van plaats wisselen met andere gadgets in je blog door deze te verslepen. 11. Klik op ‘Blog weergeven’, bovenaan het menu, om je blog met de nieuwe banner van de Bibliotheekweek te zien.

61

FACEBOOK-INSPIRATIEGIDS VOOR BIBLIOTHEKEN Wil je de banners toevoegen in een ander blogtype, dan hangt het van de blogsoftware af hoe je dit kan doen. De meeste blogs laten toe om een module met een afbeelding en een achterliggende link te tonen. Een voorbeeld van de benodigde waarden in een vergelijkbare Wordpress-widget vind je hieronder:

Om de banner met link toe te voegen aan de bibliotheek- of gemeentewebsite, neem je best contact op met de webbeheerder.

62


Conclusie Hopelijk hebben we je kunnen overtuigen van de vele mogelijkheden die Facebook biedt aan bibliotheken, en de meerwaarde die men als bib uit een dergelijk sociaal netwerk kan halen. Het vraagt misschien enige overredingskracht om je directie, IT- of communicatiedienst te overtuigen van het nut, en we ontkennen zeker niet dat een optimaal gebruik van Facebook een zekere tijdsinvestering met zich meebrengt, maar de vele voordelen van je aanwezigheid op dit sociale netwerk wegen hier zeker tegen op. De tientallen praktijkvoorbeelden in deze gids tonen aan dat Facebook meer kan zijn dan louter een extra communicatiekanaal naast de vele andere. Dit sociale netwerk heeft unieke eigenschappen en een eigen sfeer. Zodra men zich van deze aspecten bewust is, kan men maximaal gebruik maken van de mogelijkheden van Facebook, en kan de Facebook-pagina een grote meerwaarde betekenen voor het publiek en de bibliotheek zelf. Facebook is constant in beweging, en test ook regelmatig nieuwe tools en aanpassingen uit op een kleine groep gebruikers. Af en toe schaft men oudere functionaliteiten af, of veranderen er bepaalde instellingen die hun effect kunnen hebben op je pagina. Er zijn talrijke blogs, websites en Facebook-pagina’s, waarmee je op de hoogte kan blijven van aanpassingen en komende nieuwigheden. Hou ze zeker in de gaten! · · · ·

www. allfacebook.com (website en pagina in Facebook) www.insidefacebook.com (website en pagina in Facebook) Facebook (eigen pagina binnen Facebook) http://developers.facebook.com

Laat je vooral ook inspireren door anderen: verken Facebook, bezoek pagina’s van bedrijven en andere socio-culturele organisaties, speel eens een spelletje, word lid van interessante groepen, test applicaties uit, kortom, leer de Facebook-wereld van binnenuit kennen, en ontdek de kracht van het grootste sociale netwerk ter wereld door er zelf deel van uit te maken.

63

Facebook inspiratiegids voor bibliotheken

Recommend Documents